Perceptie van eerlijke handel Belgische Technische Cooperatie
Nobody’s Unpredictable
November 2008
Ref. 0800791101
Presentatie van het onderzoek
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
1
1. Doelstellingen van het onderzoek In het kader van het programma "Fair Trade Centre", ter promotie van de eerlijke handel, wenste de BTC (Belgische Technische Coöperatie) ieder jaar een opinieonderzoek te voeren betreffende eerlijke handel. In 2008 werd dit onderzoek toegespitst op de personen tussen 15 en 65 jaar en werd naar volgende begrippen gepeild : meten van de bekendheid van het concept eerlijke handel, de producten uit dit soort handel, de organisaties in eerlijke handel, merken van eerlijke handel en de verschillende distributiekanalen van eerlijke handel Begrijpen van de factoren die leiden tot aankoop en niet-aankoop van eerlijke handelproducten Kennen van het profiel van de personen die eerlijke handel kennen / niet kennen en van de personen die zulke producten kopen / niet kopen Kennen van de mening wat betreft eerlijke handel, de producten de organisaties en de distributiekanalen hiervan
Dus een vragenlijst die zeer goed lijkt op diegene die gebruikt werd in 2007 voor een onderzoek dat exclusief gevoerd werd bij VVA’s. We houden dus tegelijkertijd rekening met de resultaten bij de totale steekproef maar ook bij de VVA’s, om op die manier te kunnen vergelijken met de resultaten van 2007.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
2
2. Methodologie A. Vragenlijst De vragenlijst werd voorgesteld door de BTC zelf en werd daarna door Ipsos aangepast om een vlottere en meer samenhangende vragenlijst te bekomen. Hierdoor werd de lijst gebruiksvriendelijker en werd een analyse van de resultaten achteraf vergemakkelijkt. De vragenlijst telde 24 vragen, waaronder gesloten vragen (waarbij de mogelijke antwoorden voorgesteld werden) en open vragen (spontane antwoorden, niet geholpen door de interviewer). In het tweede geval werd een indeling van antwoorden gebruikt door de interviewers, waarbij het antwoord in de juiste categorie geplaatst werd na eventuele goedkeuring door de ondervraagde.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
3
2. Methodologie B. Gegevensverzameling De interviews gebeurden via het Online Panel Ipsos Belgium. Via deze methode worden de mogelijke respondenten via e-mail gecontacteerd en krijgen ze via een link toegang tot de vragenlijst. Zo bekwam men in totaal 1.010 respondenten die de vragenlijst invulden, waarvan 651 VVA’s en 359 niet-VVA’s.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
4
2. Methodologie C. Referentie-universum en Steekproef Het referentie-universum bestaat uit de Belgische bevolking, van 15 tot 65 jaar oud. Om zeker te zijn van de representativiteit ten opzichte van dit referentieuniversum werd de steekproef opgebouwd volgens de quota-methode. Volgende quota werden in rekening gebracht : leeftijd geslacht beroepsactiviteit opleidingsniveau woonplaats Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
5
3. Inhoud van het rapport De structuur van het rapport is als volgt : profiel van de steekproef bekendheid van het concept van eerlijke handel, van de producten, van de organisaties, van de merken en van de verschillende distributiekanalen factoren van aankoop en van niet-aankoop aankoopgedrag (loyaliteit, frequentie, tevredenheid en plaats van aankoop) De resultaten worden voorgesteld in de vorm van tabellen en/of grafieken.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
6
Profiel van de steekproef
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
7
Profiel van de steekproef Geslacht & leeftijd Onze steekproef is representatief voor wat betreft het geslacht van de respondent.
“Representatieve” spreiding voor wat betreft de leeftijd.
48%
Mannen Vrouw en
52%
30%
34%
15-34 35-54 55+ 36%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
8
Profiel van de steekproef Regio & Woonplaats Representatieve steekproef voor wat betreft de geografische spreiding
Goede spreiding van de steekproef voor wat betreft de woonplaats. De meeste respondenten wonen in (ver)stedelijk(t) gebied.
34%
Vlaanderen Brussel 56%
Wallonië
10%
23%
33%
Stadscentrum Stedelijk Secundair
21% 23%
Platteland
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
9
Profiel van de steekproef Sociale categorieën (Combinatie van beroep en hoogst behaalde diploma van gezinshoofd). De verschillende categorieën komen aan bod en de steekproef is evenwichtig verdeeld over 4 blokken.
17%
31%
1-2 3-4 5-6
32% 20%
7-8
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
10
Profiel van de steekproef Gezinssamenstelling De steekproef geeft de diversiteit aan verschillende types huishoudens weer. Alleenstaand 6%
23%
44% 27%
Koppel zonder kinderen Koppel met kind(eren) Alleenstaand met kind(eren)
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
11
Profiel van de steekproef Plaats van aankoop De hard discounters, supermarkten en hypermarkten zijn de voornaamste aankoopplaatsen, de discounters stijgen van 43 naar 47 % in vergelijking met 2007. 2% 1%
14% Hype r ma r kt S upe r ma r kt Ha rd-disc ount e r De t a ilha nde la a r
47% 36%
Ande r e
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
12
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Profiel van dagbladlezers
Basis : Allen (n=1010)
%
Geslacht
Regelmatig lezen van een dagblad Leeftijd
Ja Nee 44%
Regio
56% Sociale categorieën
2007
59% 41%
VVA's 2008
58% 42%
Tot 2008
56% 44%
Ja Neen
Woonplaats
Eerlijke handelproducten koper VVA
2008
2007
Vrouwen Mannen
53 59
54 67
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
51 57 59
49 58 71
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones JA NEEN JA NEEN
60 55 49
67 48 51
60 55 57 47
62 54 60 54
53 57 59 61 57 58 52
54 62 64 66 56
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
13
Profiel van de steekproef Dagbladen het meest gelezen in Vlaanderen (n=338)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
Het laatste nieuws
Regelmatig lezen van een dagblad
27%
22%
Het Nieuwsblad Gazet van Antwerpen
Ja Neen 44% 56%
9%
Het Belang van Limburg
7%
De Morgen
7%
De Standaard
6%
De Gentenaar
1%
De Tijd
1%
Metro
3%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
14
Profiel van de steekproef Dagbladen het meest gelezen in Wallonië (n=170)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
25%
Le Soir
Regelmatig lezen van een dagblad
La Dernière Heure
13% 12%
La Meuse Ja Neen 44% 56%
Metro
8%
La Nouvelle Gazette
8% 7%
Vers l'avenir La Libre Belgique
4%
Le Jour
3%
Courrier de l'Escaut
3%
L'avenir du Luxembourg
2%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
15
Profiel van de steekproef Dagbladen het meest gelezen in Brussel (n=57)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
Regelmatig lezen van een dagblad
Ja Neen
35%
Le Soir
La Dernière Heure
22%
44% 56%
13%
La Libre Belgique
Metro
Het laatste nieuws
9%
5%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
16
Profiel van de steekproef Profiel van weekbladlezers
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
%
Geslacht
Regelmatig lezen van een weekblad
Leeftijd
Ja Neen 42%
Regio 58%
Sociale categorieën
2007
59% 41%
VVA's 2008
60% 40%
Tot 2008
58% 42%
Ja Neen
Woonplaats
Eerlijke handelproducten koper VVA
2008
2007
Vrouwen Mannen
60 55
61 54
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
50 56 66
55 60 59
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones JA NEEN JA NEEN
55 65 59
56 58 63
56 57 60 58
62 62 58 50
59 55 59 59 63 60 54
58 57 63 68 56
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
17
Profiel van de steekproef Weekbladen het meest gelezen in Vlaanderen (n=309)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
Humo
Regelmatig lezen van een weekblad
25% 17%
Dag Allemaal Knack
Oui Non
11% 9%
Libelle
42% 58%
Flair
5%
Story
4%
Plus magazine
2%
TV Blad
2%
Trends
1%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
18
Profiel van de steekproef Weekbladen het meest gelezen in Wallonië (n=205)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
26%
Ciné Télé revue
Regelmatig lezen van een weekblad
Ja Neen
15%
Le Vif
13%
Télé moustique
42% 58%
8%
Télépro
Femmes d'aujourd'hui
Flair
Téléstar
7%
5%
4%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
19
Profiel van de steekproef Weekbladen het meest gelezen in Brussel (n=67)
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
Regelmatig lezen van een weekblad
Ja Neen
Télé Moustique
18%
Le Vif
18%
16%
Ciné Télé revue
42%
10%
Télépro 58%
Flair
4%
Femmes d'aujourd'hui
3%
Trends
3%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
20
Profiel van de steekproef Profiel van maandbladlezers
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
%
Geslacht
Regelmatig lezen van een maandblad 25%
Leeftijd
Ja Neen
Regio
75%
Sociale categorieën
2007 31% 69% VVA's 2008 27% 73%
Ja Neen
Woonplaats
Tot 2008 25% 75% Eerlijke handelproducten koper VVA
2008
2007
Vrouwen Mannen
26 25
30 31
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
20 26 29
24 32 29
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones JA NEEN JA NEEN
27 28 22
32 30 29
28 23 24 24
31 37 31 23
28 25 21 27 30 27 21
32 29 32 39 27
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
21
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Maandbladen het meest gelezen in Vlaanderen (n=151)
Basis : Allen (n=1010) Plus magazine
Regelmatig lezen van een maandblad 25%
75%
Ja Neen
12%
Feeling
5%
Clickx
5%
Test-Aankoop
4%
Goed Gevoel
4%
National Geographic
4%
Eos
3%
Nest
3%
Evita
2%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
22
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Maandbladen het meest gelezen in Wallonië (n=74)
Basis : Allen (n=1002)
Regelmatig lezen van een maandblad 25%
15%
Plus magazine
Ja Neen
11%
Test Achats
75%
Gael
3%
Nest
4%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
23
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Maandbladen het meest gelezen in Brussel (n=29)
Basis : Allen (n=1010)
Regelmatig lezen van een maandblad 25%
Plus magazine
7%
Gael
7%
Ja Neen
75%
Test Achats
2%
Nest
2%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
24
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
TV-kanalen, het meest bekeken in Vlaanderen (n=526)
Basis : Allen (n=1010) VTM
24%
Televisiekijker Ja Neen
7%
VRT
23%
8%
Canvas 93%
VT4 2007
93%
7%
2008
93%
7%
Ja Neen
2Be
Vitaya
7%
5%
2%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
25
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
TV-kanalen, het meest bekeken in Wallonië (n=316)
Basis : Allen (n=1010) 37%
RTL-TVI
Televisiekijker Ja Neen
7%
93%
26%
La Une / RTBF
13%
TF1
France Television
Arte
8%
3%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
26
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
TV-kanalen, het meest bekeken in Brussel (n=93)
Basis : Allen (n=1010) 26%
RTL-TVI
Televisiekijker Ja Neen
7%
93%
22%
RTBF
15%
TF1
France Television
Arte
9%
5%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
27
Profiel van de steekproef Profiel van regelmatige radioluisteraars
MEDIA GEWOONTEN Basis : Allen (n=1010)
%
Geslacht
Regelmatige radioluisteraar
Leeftijd Ja Neen
17%
Regio
Sociale categorieën
83%
2007
84% 16%
VVA's 2008
84% 16%
Tot 2008
83% 17%
Ja Neen
Woonplaats
Eerlijke producten koper VVA
2008
2007
Vrouwen Mannen
82 83
83 87
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
84 84 80
88 85 80
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones JA NEEN JA NEEN
84 84 80
87 82 82
85 87 82 76
90 82 84 77
.81 83 84 83 86 84 81
84 85 85 87 83
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
28
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Radiostations, meest beluisterd in Vlaanderen (n=473)
Basis : Allen (n=1010) 22%
Q-music
Regelmatige radioluisteraar
19%
Radio 2 Ja Neen
17%
9%
Studio Brussel
83%
Donna
8%
Radio 1
8%
6%
4FM
Klara
1%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
29
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Radiostations, meest beluisterd in Wallonië (n=275)
Basis : Allen (n=1010) 25%
Bel RTL
Regelmatige radioluisteraar
15%
VivaCité
Ja Neen
17%
Contact
10%
Nostalgie
10%
La Première
7%
NRJ
7%
Classic 21
7%
83%
Pure FM
5%
Fun Radio
2%
Musiq 3
2%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
30
Profiel van de steekproef MEDIA GEWOONTEN
Radiostations, meest beluisterd in Brussel (n=101)
Basis : Allen (n=1010) 16%
Bel RTL
Regelmatige radioluisteraar Ja Neen
17%
La Première
15%
Nostalgie
15%
Contact
11%
Classic 21
8%
83%
VivaCité Fun Radio
5% 4%
Pure FM
3%
Musiq 3
3%
NRJ
3%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
31
Profiel van de steekproef Basis : Allen (n=1010)
WAARDEN
Welke van de onderstaande waarden beschouwt u persoonlijk als de belangrijkste? VVA’s 26 % 29% 26% liefde 27%
in harmonie zijn met zichzelf
16%
17% 19% 21%
vrijheid 13% 13% 13%
opvoeding 6% 5%
gelijkheid voorspoed broederlijkheid succes in professionele leven religieus geloof
23% 25%
VVA’s 26 %
VVA’s 17 % VVA’s 15 % VVA’s 5 %
9%
5% 4% 3%
VVA’s 4 %
2% 3% 3%
VVA’s 2 %
4% 2% 4%
VVA’s 3 %
1% 1%
5%
2008 2007 2005
DE VVA’S VINDEN DAT IN HARMONIE ZIJN MET ZICHZELF, SAMEN MET LIEFDE DE BELANGRIJKSTE WAARDEN ZIJN. INDIEN WE REKENING HOUDEN MET IEDEREEN, DAN BLIJFT LIEFDE DE BELANGRIJKSTE WAARDE. Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
32
Profiel van de steekproef Basis : Allen (n=1010)
WAARDEN Welke van de onderstaande waarden beschouwt u persoonlijk als de belangrijkste? 30% 29% liefde 21% 20%
in harmonie zijn met zichzelf 13%
vrijheid opvoeding
9% 9%
voorspoed
1% 3%
broederlijkheid
2% 3% 3%
religieus geloof schoonheid
21%
28%
17%
6% 5% 7%
gelijkheid
succes in professionele leven
27% 25%
7%
Vlaanderen Wallonië Brussel
4% 4% 2% 1% 1% 2% 1% Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
33
Profiel van de steekproef Basis : Allen (n=1010)
AANKOOPCRITERIA
Aan welke van onderstaande criteria hecht u het meeste belang wanneer u een consumptiegoed koopt? 54% VVA’s 61 % 63% 56%
kwaliteit prijs
24% 22% 7% 7%
impact op de gezondheid
13%
1% 3% 2%
VVA’s 1 %
voorkomen/uiterlijk
2% 1% 3%
VVA’s 1 %
2% 1% 2%
VVA’s 1 %
1% 1% 1%
VVA’s 1 %
productieomstandigheden het label
VVA‘s 28 %
VVA’s 8 %
impact op het milieu
het merk
28%
2008 2007 2005
STIJGEND BELANG VAN DE PRIJS 1%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
34
Profiel van de steekproef Basis : Allen (n=1010)
AANKOOPCRITERIA
Aan welke van onderstaande criteria hecht u het meeste belang wanneer u een consumptiegoed koopt? 59% 57%
kwaliteit
62%
30% 26% 23%
prijs 6% 11%
impact op de gezondheid
6%
2%
impact op het milieu
1% 1%
2%
voorkomen/uiterlijk
het merk
productieomstandigheden
3% 3%
Vlaanderen Wallonië Brussel
2%
1% 3% 1% 1%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
35
Resultaten van het onderzoek
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
36
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel Basis : Allen (n=1010)
1.1. Spontaan Heeft u al gehoord van eerlijke handel (ook Fair Trade genoemd) ?
Wie ?
NEEN 14%
%
Geslacht
JA 86%
Leeftijd
Regio
JA
Tot 2008 VVA 2008 2007 2005
NEEN 86%
14%
88%
12%
85% 66%
Sociale categorieën
15% 34%
Woonplaats
INDIEN WE ENKEL REKENING HOUDEN MET DE VVA’S, DAN IS ER EEN (LICHTE) STIJGING TE MERKEN
2008
2007
Vrouwen Mannen
86 86
83 88
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
87 88 86
93 84 86
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
86 91 86
86 88 83
93 89 85 74
96 89 81 65
88 86 85
84 83 88
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
37
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.1. Spontaan
Basis : Hebben gezegd eerlijke handel te kennen (n=874)
Hoe zou u eerlijke handel omschrijven?
CORRECTE DEFINITIE Correct
Tot 2008
2005
Slecht
30%
VVA's 2008 2007
Vaag 29%
34%
17% 31%
25%
Geen idee
30% 62%
24% 18%
17%
37% 14%
8% 15%
6%
IN VERGELIJKING MET 2007 (IDENTIEKE CODIFICATIE) WINT DE CORRECTE DEFINITIE TERREIN (NOG MEER ZELFS BIJ DE VVA’S). WE BEMERKEN OOK EEN STIJGING BIJ DE ‘WEET HET NIET’-CATEGORIE, DEZE KEER VOORAL BIJ DE NIET-VVA’S Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
38
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.2. Geholpen bekendheid
Basis : Allen (n=1010)
Ziehier de definitie van eerlijke handel. De eerlijke handel, ook Fair Trade genoemd, is een commercieel partnership dat de producten en arbeiders uit de derde wereld een kans biedt op duurzame ontwikkeling. Door een betere prijs te betalen aan de benadeelde producenten, worden ze geholpen hun activiteiten te ontwikkelen en vestigt men rechtvaardigere en eerlijkere handelsrelaties. Heeft u al horen spreken over eerlijke handel, volgens deze definitie?
A
Wie ? Geslacht
JA 84%
NEEN 16%
Leeftijd
Regio
JA
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
Sociale categorieën
NEEN 84%
16%
86% 87%
14% 13%
79%
Woonplaats
21%
%
2008
2007
Vrouwen Mannen
83 86
85 90
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
83 83 87
93 85 87
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
80 94 88
84 91 90
91 83 85 74
95 91 83 73
86 84 82
86 86 90
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
39
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.2. IMAGO
Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853)
Welk beeld heeft u van eerlijke handel ?
+ eerder positief 53%
Wie ? %
2008
2007
Vrouwen Mannen
36 29
34 35
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
35 31 33
33 35 35
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
32 33 33
36 35 32
33 32 34 32
38 29 35 31
34 34 28
36 34 33
++ geheel positief 33%
- eerder negatief 6%
= geen -- geheel mening negatief 2% 6%
STABIEL GEBLEVEN, IN VERGELIJKING MET 2007 EN ER IS NAUWELIJKS EEN VERSCHIL TUSSEN VVA’S EN NIET-VVA’S ++
+
Tot 2008
33%
VVA's 2008
34%
2007
34%
2005
40%
-
--
= Geen mening 53% 54% 52% 42%
6% 2% 6% 5% 2 5 5% 2% 7% 10% 2% 6%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
40
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.3. Bekendheid van de labels / merken /organisaties Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853) Kunt u merken, labels of organisaties opnoemen die verbonden zijn aan eerlijke handel ?
SPONTAAN
Oxfam Wereldwinkels + Oxfam Fairtrade Max Havelaar Hyper- en supermarkten
52% 55% 52% 33% 31% 4% 3% 4%
Greenpeace, WWF Maya Vêtements Propres Citizen Dream Made in Dignity Ontwikkelingsorganisaties Andere
38%
7% 1% 1% 2% 1%
STABILISATIE IN VERGELIJKING MET 2007
1% 3% 4% 6%
11% 13%
2008 27% 26%
Geen enkele
2007 2005
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
41
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.3. Bekendheid van de labels / organisaties
Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=859)
HERKENDE LABELS Welke van de onderstaande merken, labels en organisaties kent u ? 64%
Oxfam Wereldwinkels
67%
Max Havelaar
60% 49%
Oxfam Fair Trade
71%
63%
19%24%
14%
Fair Trade 9%
Maya
20%
21%
13% 21% 14%
Carrefour Solidair 5%
Fairglobe
Weltläden
69%
16%
Made in Dignity
Ethiquable
91% 86%
WERELDWINKELS, OXFAM EN MAX HAVELAAR
3% 1%
2008 2007 2005 Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
42
1. Bekendheid van het concept eerlijke handel 1.4. Bekendheid van andere labels / waarborgsystemen
29%
Delhaize Controle & Origine 15%
Forest Stewardship Council
14%
Rainforest Alliance
12%
Collibri For Education Marine Stewardship Council
Basis : kennen de eerlijke handel n=853
4%
UTZ Certified 0% 52%
Geen van deze
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
43
2. Oorsprong van de bekendheid Hoe heeft u voor het eerst gehoord over eerlijke handel?
SPONTANÉ
23%
21% 23%
Reportage op televisie 6%
Wereldwinkels (Oxfam)
9% 5%
7%
5%
School
10%
14%
3%
4% 3%
Artikel in tijdschrift
3%
Super- of hypermarkten
2% 1%
Familie
2%
3%
Internet
1%
Manifestatie
0% 1%
Publicatie van een handelaar
0% 1%
Weet het niet (meer)
11%
5%
Vrienden / kennissen
Anders
16% 16%
7%
Artikel in krant
Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853)
6%
2008 2007 2005
3%
TV NOG STEEDS OP KOP
4%
6%
9%
12%
14%
17%
45%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
44
3. Week van de Eerlijke Handel Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853)
Hebben er al van gehoord Heeft u al gehoord van de Week van de Eerlijke Handel ?
NEEN 62% JA 38%
JA Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
38% 40% 33% 26%
NEEN 62% 60% 67% 74%
DE BEKENDHEID VAN DE WEEK VAN DE EERLIJKE HANDEL STIJGT OPNIEUW, BIJ DE VVA’S LIGT ZE ZELFS NOG HOGER Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
45
3. Week van de Fair Trade Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853)
Met beschrijving
In feite is de Week van de Fair Trade een evenement ter promotie van de eerlijke handel, georganiseerd in België in oktober. Dit wetende, heeft u al gehoord van de Week van de Fair Trade ?
Wie ? Geslacht
JA 42%
Leeftijd
NEEN 58% Regio
Sociale categorieën
A
Woonplaats
%
2008
2007
Vrouwen Mannen
46 38
32 33
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
44 39 43
37 36 37
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
36 52 48
25 46 37
46 38 43 35
42 31 32 37
44 43 37
36 27 25
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
46
4. Bekendheid eerlijke handelproducten Basis : hebben al gehoord van het concept eerlijke handel (n=853)
Kent u eerlijke handelproducten?
JA
NEEN
Tot 2008
70%
30%
VVA's 2008
69%
31%
NEEN 30%
2007 2005
JA 70%
71% 84,5%
Wie ? Geslacht Leeftijd
Regio
Sociale categorieën
MEER DAN TWEE DERDEN VAN DE RESPONDENTEN KENT EERLIJKE HANDELPRODUCTEN STABIEL IN VERGELIJKING MET 2007
Woonplaats
29% 15,5%
%
2008
2007
Vrouwen Mannen
75 65
74 68
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
74 69 67
70 72 70
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
69 86 67
72 81 68
79 73 66 53
81 71 69 52
76 68 65
76 68 69
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
47
4. Bekendheid eerlijke handelproducten Basis : kennen eerlijke handelproducten (n=596)
Welke kan u me opnoemen ?
74%
koffie 31% 26% 27% 22%
fruit chocolade wijn thee kledingstukken andere voedingsmiddelen andere textielartikelen honing andere sappen rijst kruiden, olie en specerijen cacao snoep andere dranken ambachtsproducten in het algemeen andere producten
82%
12% 13% 13% 11% 12% 12% 11%
7% 9% 4% 11% 15% 10% 8% 8% 10% 7% 3% 6% 6% 4% 1% 2% 2% 3% 2% 17% 6%
2008 2007
KOFFIE RUIMSCHOOTS OP KOP
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
48
5. Waar te kopen? WIST U DAT MEN OOK BEPAALDE EERLIJKE PRODUCTEN KAN VINDEN IN VERSCHEIDENE GROTE SUPERMARKTEN ? Basis : kennen eerlijke handelproducten (n=596)
Wie ? %
Geslacht
A
NEEN 16%
JA 84%
Leeftijd
Regio
JA
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
NEEN 84%
16%
86% 74%
14% 26%
66%
Sociale categorieën
Woonplaats
34%
2008
2007
Vrouwen Mannen
86 81
74 74
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
87 79 85
77 73 74
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
79 90 88
67 88 78
89 79 83 75
82 70 70 63
84 84 82
80 71 70
BLIJVENDE STIJGING VAN SUPERMARKTEN QUA EERLIJKE PRODUCTEN Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
49
6. Aankoop van eerlijke handelproducten Basis : kennen eerlijke handelproducten (n=594) Heeft u gedurende de laatste 12 maanden één of meerdere eerlijke handelproducten gekocht? Wie ?
A %
A 2008
2007
Vrouwen Mannen
65 61
59 56
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
56 64 68
45 61 62
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones VVA JA NEEN
59 59 71
56 60 59
65 57 67 58
65 53 53 46
61 62 69 64 61
59 56 58
JA 63% NEEN 37%
JA
NEEN
Tot 2008
63%
37%
VVA's 2008
64%
36%
2007 2005
58% 55%
42% 45%
-> STIJGING VAN HET AANKOOPNIVEAU Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
50
6. Aankoop van eerlijke handelproducten Basis : hebben geen eerlijke handelproducten aangekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=220) - Spontaan Zoniet, welke is de voornaamste reden waarom u geen eerlijke handelproducten gekocht heeft ?
A
35% 26% 20%
die producten zijn te duur
A
ik heb er niet aan gedacht
12% 10%
ik vertrouw steeds op een bekend merk
11% 2% 7%
onvoldoende kwaliteit ik vind ze niet waar ik mijn aankopen doe de verkooppunten zijn niet makkelijk bereikbaar onvoldoende gamma andere
36%
9% 2% 2% 8% 12% 17% 2% 4% 9% 1% 1% 1% 7%
2008 25% 20%
2007 2005
MINDER TOEGANKELIJKHEIDSPROBLEMEN MAAR NEGATIEF PRIJSIMAGO + ROL VAN DE MERKEN IS NIET ZO BEKEND Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
51
6. Aankoop van eerlijke handelproducten WELKE ?
koffie
58% 31% 30% 27% 24%
fruit chocolade 12% 12% 11% 15% 11% 10% 11% 12% 10% 10% 9%
honing wijn andere voedingsmiddelen andere sappen thee kruiden, olie rijst snoep andere textielartikelen andere dranken ambachtsproducten in het algemeen cacao juwelen granen kledingstukken sinaasappelsap andere
65%
5% 7%
2008 2007
Welk(e) eerlijke handelproduct(en) heeft u gekocht gedurende de laatste 12 maanden?
KOFFIE NOG STEEDS OP KOP 12%
5% 2% 3% 1% 3% 3% 3% 1% 4% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 5% 6%
Basis : hebben eerlijke handelproducten aangekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376)
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
52
6. Aankoop van eerlijke handelproducten Basis : hebben eerlijke handelproducten aangekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376) - Spontaan
REDENEN VAN AANKOOP
Welk is de voornaamste reden heeft u dit/deze eerlijke handelproduct(en) gekocht ?
44%
voor het goede doel
VVA’s 47 % 51%
29% 32% VVA’s 36 % 30%
voor de kwaliteit van de producten
17% 19%
uit respect voor de producenten
16% 38% 6%
om te proberen
10% 6% 13%
andere
17% 10%
2008 2007 2005
INDRUK DAT MEN EEN GOEDE DOEL STEUNT TERWIJL KWALITEITSERVARING GROEIT Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
53
7. Aankoopgedrag 7.1. Beschouwen zichzelf als trouwe klant van eerlijke handelproducten Zou u zeggen dat u een trouwe klant bent van eerlijke handelproducten?
Wie?
A %
2008
2007
Vrouwen Mannen
33 24
36 35
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
29 30 28
34 36 37
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
30 39 24
33 49 33
28 27 32 28
35 27 44 33
31 29 26
35 35 38
Basis : hebben eerlijke handelproducten aangekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376)
A
NEEN 71%
JA 29%
MEER EN MEER “OCCASIONELE” KOPER JA
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
NEEN
29%
71%
31%
69%
36% 40%
64% 60%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
54
7. Aankoopgedrag 7.2. Beschouwen zichzelf niet als trouwe klant van eerlijke handelproducten Zoniet, welke is de voornaamste reden waarom u geen trouwe klant bent van eerlijke handelproducten?
A
die producten zijn te duur
17%
A
ik vind ze niet daar waar ik mijn boodschappen doe
10% 15%
ik denk er niet vaak aan
12% 14%
ik ben trouw aan een ander type van producten onvoldoende kwaliteit ik vertrouw meer op een bekend merk andere
Basis : beschouwen zichzelf niet als een trouwe klant (n=266) - Spontaan
12%
20%
7%
onvoldoende gamma verkooppunten zijn niet makkelijk bereikbaar
31% 32%
6% 5%
12%
10%
21%
DE PRIJS BLIJFT DE DOMINANTE DREMPEL VOOR TROUW GEBRUIK
7% 5%
6%
4% 4%
1%
4%
2008
6% 16%
15%
28%
2007 2005
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
55
7. Aankoopgedrag 7.3. Frequentie (gedurende de laatste 3 maanden)
Basis : hebben eerlijke handelproducten gekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376)
Gedurende de laatste 3 maanden, hoeveel maal heeft u eerlijke handelproducten gekocht (aantal momenten waarop u kocht en niet het aantal producten)?
Gemiddelde ? %
1 maal 24%
Geslacht
A 5 maal of + 35%
Leeftijd
Regio
2 maal 20% 3 maal 18%
Gemiddelde Tot 2008 4.8 VVA’s 2008 4.9 2007 4.9 2005 4.1
4 maal 6%
Sociale categorieën
Woonplaats
2008
2007
Vrouwen Mannen
4.9 4.6
4.4 5.8
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
4.0 5.3 4.8
3.8 5.0 5.2
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones
4.6 5.2 4.8
4.4 6.4 4.9
4.7 4.3 6.2 5.1
5.1 3.8 5.7 4.0
4.6 4.9 4.8
5.0 4.8 5.0
DE GEMIDDELDE FREQUENTIE EVOLUEERDE NIET SINDS 2007 Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
56
7. Aankoopgedrag Basis : hebben eerlijke handelproducten gekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376)
7.4. Tevredenheid
Bent u over het algemeen tevreden over de gekochte eerlijke handelproducten ? - / - -eerder ontevreden 2% + + helemaal tevreden 54%
+ eerder tevreden 44% ++
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
+ 54% 57% 59% 75%
- / -44% 2% 42% 2 40% 1% 23% 2%
DE TEVREDENHEID BLIJFT STABIEL (++ EN +) MET EEN NIEUW, MAAR WEL LICHTE TERUGVAL VANDE TOTALE TEVREDENHEID (++) Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
57
7. Aankoopgedrag 7.5. Plaats van aankoop elders 3%
Basis : hebben eerlijke handelproducten gekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376) Waar koopt u het vaakst eerlijke handelproducten?
winkel gespecialiseerd in eerlijke handel Geslacht 30%
(4) (1)
Leeftijd
(2) grote supermarkt 62%
(3)
(1)
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
(2)
winkel gespecialiseerd in bio Regio 5%
(3)
Sociale categorieën
(4)
30%
5%
62%
3%
29%
5
64%
2
36%
5% 55%
54% 5%
5% 36%
Woonplaats
4%
VVA
BLIJVENDE STIJGING BIJ DE GROTE SUPERMARKTEN
Wie ?
%
2008
2007
Vrouwen Mannen
31 28
38 33
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
34 27 29
26 38 31
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones JA NEEN
34 28 25
47 25 28
25 29 36 27
38 48 31 43
29 31 27 29 30
32 39 40
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
58
7. Aankoopgedrag 7.5. Plaats van aankoop elders 3%
Basis : Kopen in een gespecialiseerde winkel n =111
(4)
winkel gespecialiseerd in eerlijke handel 29%
(1)
(2)
grote supermarkt 63%
Waar ? Wereldwinkels (Oxfam)
Andere
96% 4%
Tevredenheid # Inlichtingen
Eerder wel (3)
winkel gespecialiseerd in bio 5%
Eerder niet
74% 7%
Geen mening
19%
Tevredenheid # diensten naar de klant Eerder wel
Eerder niet Geen mening
89%
3% 8%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
59
7. Aankoopgedrag 7.5. Plaats van aankoop Basis : hebben eerlijke handelproducten gekocht gedurende de laatste 12 maanden (n=376)
elders 3%
Wie ? %
grote supermarkten 63%
2008
2007
Vrouwen Mannen
60 66
51 59
15-34 jaar 35-54 jaar 55+
58 64 64
46 55 56
Vlaanderen Brussel Wallonië 1 + 2 (Hoog) 3+4 5+6 7 + 8 (Laag) 5GC Stedelijke zones Landelijke zones VVA JA NEEN
59 61 67
42 67 63
67 61 56 69
53 45 62 53
winkel gespecialiseerd in bio 5%
63 61 64 64 60
60 48 52
(1)
winkel gespecialiseerd in eerlijke handel 29%
(4) (1)
(3)
(2)
a (2)
Tot 2008 VVA's 2008 2007 2005
(2)
(3)
(4)
29%
5%
62%
3%
29%
5
64%
2
36%
5% 55%
54% 5%
5% 36%
4%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
60
7. Aankoopgedrag 7.5. Plaats van aankoop Basis : Kopen in een supermarkt (n=243)
Waar ?
Delhaize De Leeuw Colruyt Carrefour GB Cora Champion Lidl Match
Makkelijk te vinden?
28% 28% 26% 17% 29% 24% 11% 10% 13% 7% 3% 3% 2% 2% 3%
(4) (1)
2008 2007 2005
supermarkten 63%
(2)
winkel gespecialiseerd in bio 5%
60% 55% 53%
3% 3%
NEEN, slecht aangeduid of zichtbaar Geen mening
(3)
winkel gespecialiseerd in eerlijke handel 29%
2% 1%
JA
NEEN, vaak niet aanwezig
elders 3%
50% 54%
10% 5% 8%
45% 27% 38% 34%
Hoe?
gegroepeerd in een specifiek rek geïntegreerd in de rekken tussen producten uit dezelfde categorie geen mening
37% 41% 34% 6% 6% 7%
57% 53% 59%
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
61
Conclusies van het onderzoek
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
62
A.
Bekendheid & Imago Het concept eerlijke handel is in het algemeen goed bekend, vooral bij jongeren en bij hogere sociale categorieën. Er zijn ondertussen al bijna 9 Belgen op de 10 die zeggen dat ze dit concept kennen. Deze bekendheid wordt vooral bereikt door aanwezigheid in de media en door het bestaan van de wereldwinkels. De bekendste merken en labels zijn deze van de Wereldwinkels (Oxfam), samen met Fair Trade (Oxfam) en Max Havelaar. Het beeld dat men heeft van de Eerlijke Handel is zeer positief (86% van de meningen zijn positief, net zoals in 2007). Voor wat betreft de Week van de Fair Trade, kent 40% van onze respondenten ondertussen het bestaan ervan, hetzij een score die constant blijft stijgen sinds 2005.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
63
B. Koopgedrag De eerlijke handelproducten worden vooral gekocht omwille van hun goede kwaliteit en “voor het goede doel”. Het respect voor de producenten lijkt minder mee te spelen in de beslissing om eerlijke handelproducten te kopen. De drempels tot de aankoop blijven de hoge prijs terwijl de kleinere beschikbaarheid nauwelijks nog een probleem stelt. We willen daarentegen wel wijzen op de mindere bekendheid van de merken van Eerlijke Handel. Bijna 2/3 van de personen die zeggen dat ze producten van de eerlijke handel kennen, kopen ze effectief ook, hetgeen een stijging met 5% betekent in vergelijking met 2007 en 8% in vergelijking met 2005. Het is daarentegen grappig om vast te stellen dat als er meer kopers zijn, dan beweren ze dat ze meer kopen maar dat ze toch minder trouw zijn, hetgeen trouwens in tegenspraak is met hun gemiddelde aankoopfrequentie die identiek is aan die van vorig jaar (hetzij 5 keer in de loop van de voorbije 3 maanden). De producten die het vaakst gekocht worden zijn koffie, vruchten en chocolade.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
64
C. Meningen van kopers De kopers van eerlijke handelproducten zijn tevreden over de kwaliteit van de producten. Slechts 1% beweert ontevreden te zijn, een score die onveranderd bleef in vergelijking met 2007. Zij die de eerlijke handelproducten kennen, denken deze vooral (80%) te kunnen kopen in de Wereldwinkels. Zij die de producten ook effectief kopen, doen dit het vaakst in de supermarkten (62% versus 30% in de gespecialiseerde winkels). Het wordt voor de respondenten dus evident om eerlijke handelproducten te vinden in supermarkten (tussen 2005 en 2008 steeg het aankoopgedrag van 36% naar 62%). We kunnen dus besluiten dat de tendensen die geobserveerd werden in 2007 zich bevestigen: als er een reële stijging is van de bekendheid, van de kennis en van de aankoop van eerlijke handelproducten, dan treedt er ook een zekere ‘banalisering’ op in het aankoopgedrag waardoor het kopen van deze producten een beetje minder ‘militant’ wordt.
Perceptie van eerlijke handel BTC/CTB / November 2008
65
Ipsos Belgium Jean-Pol Thiebaut − Vice President Head Office: Drukpersstraat 4 – 1000 Brussel – Belgium Operation Office & Postal Address: Waterloo Office Park, Gebouw J, Drève Richelle 161 – 1410 Waterloo - Belgium 02-642.47.11 − 02-648.34.08
[email protected]
Nobody’s Unpredictable