Algemeen
Vallen bij ouderen Als u opgenomen wordt in ons ziekenhuis willen wij weten of u een verhoogde kans heeft om te vallen. Indien u al eens eerder bent gevallen, thuis of in het ziekenhuis, heeft u een verhoogde kans om weer te vallen.
Uit onderzoek blijkt dat 2-15% van de opgenomen patiënten minimaal één keer valt tijdens de opname. Hierbij kan schade aan het lichaam ontstaan, zoals schaafwonden, kneuzingen maar ook breuken. Ook al was de val niet ernstig en viel de schade aan uw lichaam mee, toch ontstaat vaak de angst om een tweede keer te vallen. Het kan zijn dat u hierdoor: -- zich onzeker voelt -- minder zelfstandig wordt -- minder gemakkelijk durft te bewegen Het voorkomen van een val is belangrijk. Iedereen wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven. Zo kunt u bijvoorbeeld uw omgeving zo veilig mogelijk maken. Let zelf daarom ook goed op en vermijd risico-situaties. In deze folder vindt u informatie over wat u zelf kunt doen om de kans op vallen tijdens uw opname zo klein mogelijk te houden. Er wordt ingegaan op een aantal factoren die het risico op vallen verhogen. Deze factoren hangen onderling samen en versterken elkaar. Deze folder helpt u na te gaan welke factoren bij u aanwezig zijn. U krijgt een aantal adviezen om het risico op vallen te verminderen. Hoe eerder u deze gevaren aanpakt, hoe sneller het risico op vallen afneemt.
Te weinig beweging Het lichaam verandert met het ouder worden. We worden trager en strammer, maar deze beperkingen hoeven geen probleem te zijn.
157034 29042016
Door lichamelijk actief te blijven, kunt u uw reflexen, spierkracht en coördinatie onderhouden. Stilzitten of inactiviteit vergroten het risico op vallen. Volgens een algemene richtlijn zou u per week minimaal drie keer een half uur aan lichaamsbeweging moeten doen. Hoe meer u beweegt, hoe beter! Deze tips helpen u actief te blijven in het ziekenhuis: -- Zorg voor goed passende schoenen met stroeve zolen tijdens het lopen. -- U kunt ook samen met uw bezoek bewegen. Overleg daarvoor met de verpleegkundige of dit kan en mag. Loop liever drie maal daags een klein stukje dan één keer per dag een grote afstand. -- Maak gebruik van een loophulpmiddel, zoals een rollator, looprek of loopstok. Wanneer u een loophulpmiddel gebruikt, zorg er dan voor dat deze op de juiste hoogte is afgesteld. Een fysiotherapeut of een ergotherapeut kan u hierbij helpen. Ook met oefenen hoe u het loophulpmiddel op de juiste manier kunt gebruiken. -- Samen met de fysiotherapeut kunt u werken aan spierkrachtverbetering en het verbeteren van het evenwicht.
Val door de omgeving U kunt ook in het ziekenhuis uw omgeving zodanig inrichten dat de kans op vallen zo klein mogelijk is. De volgende tips kunnen u daarbij helpen: -- Zorg dat u de bel bij de hand heeft, zodat u zo nodig de verpleegkundige om hulp kunt vragen als u uw bed uit wilt. -- Zorg dat het bed op de laagste stand staat als u in of uit bed wilt stappen. -- Klap uw nachtkastje in voordat u gaat slapen. Het nachtkastje biedt geen steun en kan verreden worden. Juist daardoor zou u uit balans kunnen raken. -- Zorg dat alles wat u nodig heeft binnen handbereik is en op een vaste plek staat. -- Leg spullen die u niet direct nodig heeft in uw kledingkast. -- Maak gebruik van de nachtverlichting.
2
Een té lage bloeddruk bij het rechtstaan of bukken Sommige mensen worden duizelig of draaierig wanneer ze snel opstaan uit bed of uit een stoel, of zich bukken. Ze voelen zich zo omdat hun bloeddruk zich niet snel genoeg aanpast aan de houdingsverandering, en de hersenen even wat minder zuurstof krijgen. Dit verschijnsel duurt meestal maar even. Men noemt het orthostatische hypotensie. Dit verhoogt de kans op vallen. De volgende adviezen kunnen helpen om de klachten te verminderen: -- Kom langzaam rechtop wanneer u in bed ligt. Als u opstaat uit bed of uit een stoel, doe dit dan langzaam. Ga eerst rustig rechtop zitten. Span al uw spieren aan, met name de beenspieren. Wacht even tot alle mogelijke duizelingen verdwenen zijn. Sta vervolgens langzaam op terwijl u zich vasthoudt aan het bed of leuning. Als u staat span dan nogmaals de spieren aan en ga pas lopen als de duizeligheid gezakt is. -- Vermijd plotselinge bewegingen zoals plotselinge draaibewegingen. -- Plaats het hoofdeinde van uw bed een beetje hoger Meer adviezen vind u in de folder orthostatische hypotensie.
Opletten met geneesmiddelen Het is belangrijk dat u medicijnen op de goede manier gebruikt. Want medicijnen hebben ook nadelen. Die noemen we bijwerkingen. U kunt zich bijvoorbeeld slaperig voelen door medicijnen. Of u reageert langzamer. Of u ziet niet meer zo goed. Andere bijwerkingen zijn: slappe spieren en duizelig zijn. Vaak merkt u zelf niet dat u last van bijwerkingen heeft. Dat kan gevaarlijk zijn, de kans dat u valt wordt daardoor groter.
3
De volgende adviezen ten aanzien van medicijnen kunnen bijdragen om vallen te voorkomen: -- Hoe meer medicijnen u gebruikt, hoe groter de kans op ongewenste effecten. Vraag eventueel uw huisarts om een beoordeling. -- Kalmeer- en slaapmiddelen kunnen aanzienlijk bijdragen aan de kans op vallen. U doet er goed aan om samen met de medisch specialist uit te zoeken of er een andere oplossing voor uw slaapproblemen bestaat. Probeer, als dat mogelijk is, over te schakelen op lichtere middelen die minder ongewenste effecten hebben. -- Als u bepaalde medicijnen niet graag inneemt, kunt u dit overleggen met uw medisch specialist. Samen kunt u wellicht een oplossing zoeken. -- Ook medicijnen die u al jaren gebruikt, kunnen als u ouder wordt toch bijwerkingen gaan veroorzaken.
Laat uw gezichtsvermogen controleren Mensen die minder goed zien lopen een groter risico om te vallen. Ze merken het immers minder snel wanneer er iets in de weg staat. Tips wanneer u minder goed ziet: -- Wanneer u uit bed gaat, gebruik dan uw bril. Zorg dat deze altijd binnen handbereik ligt. -- Wanneer u veel problemen heeft met zien, geef dit dan tijdig aan in het ziekenhuis. Dan kan de verpleegkundige hier rekening mee houden en zonodig herkenningspunten in de kamer aanbrengen, zoals een stoel op een vaste plek. -- U kunt een verwijzing vragen voor een afspraak met een oogarts. U kunt dan met de arts bekijken of er verbeteringen mogelijk zijn.
Val door verwardheid Als u verward bent kan het prettig zijn dat er een familielid aanwezig is. In overleg met de verpleegkundige kunnen ook afspraken gemaakt worden over bezoek buiten de vastgestelde bezoektijden om. Zie ook de folder “Delier”.
4
Val door moeite met toiletgang (urine/ontlasting) Probeer te achterhalen hoe vaak u naar het toilet moet en op welke tijden, zodat u dit op tijd kunt aangeven aan de verpleegkundige. Deze kan u dan hulp en ondersteuning bieden. U kunt altijd gebruik maken van een po-stoel naast het bed.
Klinische geriatrie In het ziekenhuis bestaat de mogelijkheid voor onderzoek naar de oorzaken van vallen en zo mogelijk ook de preventie hiervan. Ook wordt aandacht besteed aan alle gevolgen van vallen voor de patiënt, zijn familie en zijn omgeving. Het specialisme klinische geriatrie staat voor ‘de ziekteleer van de oudere mens’. Diagnostiek en behandeling vinden meestal plaats op de polikliniek geriatrie. Hiervoor heeft u een verwijzing van een arts nodig.
5
Ruimte voor aantekeningen
6
7
Ziekenhuis Rivierenland Tiel Pres. Kennedylaan 1 4002 WP Tiel Postbus 6024 4000 HA Tiel Tel. (0344) 67 49 11 Fax (0344) 67 44 19 Internetsite: www.zrt.nl
