Agenda 1. Opening 2. Mededelingen 3. Vaststellen agenda 4. Insprekers 5. Presentatie woonlastenonderzoek 6. Winkeltijdenwet 7. Rondvraag 8. Sluiting
1
Gesproken tekst I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Hartelijk welkom mensen van de pers, het college. Ik heb geen afmeldingen gehad voor vanavond, dus bij dezen wil ik graag de vergadering openen. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Zijn er nog mededelingen?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ok, dan komen we bij vaststelling van de agenda. Er was een verzoek van wethouder Bessembinders om straks nog even wat mee te delen en mijn voorstel is om dat tussen punt 5 en punt 6 te doen." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Gaan we verder met agendapunt 4, insprekers hebben zich niet gemeld. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan krijgen we zo de presentatie over de woonlasten onderzoek van meneer Gaastra van de woonbond en mevrouw Borstlap van Lefier. De presentatie staat allemaal op uw i-pad en het duurt ongeveer een kwartier en daarna kunnen we eventueel vragen stellen, maar het is puur ter informatie. Dan geef ik aan u het woord. " Meneer S. Gaastra (): "Goedenavond. Mijn naam is Sylvo Gaastra, ik werk bij de Nederlandse Woonbond, dat is de landelijke belangenorganisatie voor huurders. Ik ondersteun onder andere ook de huurdersorganisatie in Stadskanaal, de Koepel. De Koepel heeft afgelopen jaar de Woonbond gevraagd onderzoek te doen naar armoede en betaalbaarheid onder de huurders van Lefier. En daar wil ik u samen met Esther Borstlap een korte presentatie van geven en we willen eigenlijk afsluiten met een oproep aan uw raad om een eigen betaalbaarheidsvisie te ontwikkelen. En ze zal zich zo meteen even voorstellen bij haar deel van de presentatie. Vorig jaar rond deze tijd, ja toen was er het zogenaamde woonakkoord in de Tweede Kamer. Het woonakkoord regelde eigenlijk dat woningcorporaties een heffing moeten gaan betalen aan het rijk, zeg maar een soort huurdersbelasting. Nou, wellicht een aantal van u heeft wel in de Eerste Kamer het debat gevolgd van Adri Duivesteijn. Wij hebben toen als Woonbond daar landelijk tegen gedemonstreerd. Aanleiding daarvoor was wel onderzoeken dat de armoede onder veel huurders zou gaan toenemen als gevolg van grote huurstijgingen. Hoe donkerder het kleurtje hoe groter eigenlijk de armoede in Nederland en op dit kaartje is dat wel aardig te zien. Maar ik vertel u waarschijnlijk bij dit plaatje weinig nieuws. We hebben onderzoek gedaan naar onder, een steekproef gedaan,
2
onder ongeveer 50% van de huurders. Er zijn zo’n kleine 2000 huurders hebben erop gereageerd en die komen uit het hele woningbestand van Lefier, dus van Zwartemeer tot Groningen. Als je kijkt naar de gemiddelde van de huurders van Lefier dan zie je eigenlijk dat de kale huur niet zo erg veel afwijkt van het landelijk gemiddelde, maar dat de huishoudinkomens van de huurders aanmerkelijk verschillen, dat scheelt toch netto zo’n kleine €500, - wat huurders in onze regio minder te besteden hebben dan de huurders landelijk. Dat heeft natuurlijk ook meteen consequenties voor het gebruik van huurtoeslag, dat is in onze regio ook aanmerkelijk hoger dan landelijk. Dat waren even de lasten die samen hingen met het huren van een woning van Lefier, het gaat alleen maar om Lefier huurders trouwens dus niet van BCM. We hebben ook gekeken naar de gemiddelde energielasten en de gemeentelijke lasten. Als je kijkt naar de verdere cijfers die te maken hebben met, nou kun je nou nog goed rond komen van dat inkomen en met je uitgave aan wonen, dan zie je ook dat er grote verschillen zijn tussen de verschillende categorieën. Alleenstaanden met kinderen die hebben uiteindelijk de hoogste woonquoten met zo’n 41,5% met wat je dus kwijt bent aan wonen. En wonen is dan hier gedefinieerd als de huur, plus energie, plus de overige lasten bij de gemeentelijke lasten zeg maar. de categorie mensen met kinderen die hebben het extra moeilijk, gehuwden, alleenstaanden zonder kinderen die springen er het meest gunstige uit. We hebben ook gekeken naar de verschillen bij gemeenten, aanvankelijk was er bij de huurdersorganisatie toch de veronderstelling dat de rijkste huurders waarschijnlijk in Groningen zouden wonen, maar dat bleek niet het geval te zijn. Dat zijn de huurders in Hoogezand-Sappemeer. De huurders met de laagste inkomens zitten in de gemeente Emmen en dan moet u met name denken aan de regio’s Zwartemeer, Emmercompas, de buitendorpen van Emmen zeg maar. Nou voor Stadskanaal zit de gemiddelde woonquote op zo’n 35,6%, inkomen wat huurders netto kwijt zijn aan wonen. En als je dan kijkt naar de budgeten die de mensen vervolgens over houden, ja ik weet niet of u voor uzelf in uw hoofd heeft of en een rekensom kan maken van welk deel van mijn inkomen ben ik nou kwijt aan wonen. Ik weet niet, zitten er ook huurders onder de raadsleden, of allemaal eigenaar-bewoners, ook huurders. Goed, ja, dan kun je ongeveer bij jezelf ook nagaan van hoe ligt die verhouding bij mijzelf. Want de budgeten zijn niet al te groot om zeg maar de hele verdere noodzakelijke kosten voor die nodig zijn om van te leven echt te kunnen maken. Als je kijkt naar de armoede, dan zijn er in Nederland eigenlijk twee definities; het basisbudget van het Nibud is er en we hebben het niet veel maar toereikend budget wat gedefinieerd is door het sociaal Cultureel Planbureau. Het Nibud, ik noem dat altijd maar overal een soort crepeergrens, als je daar onder zit ben je eigenlijk automatisch toegewezen of op de voedselbank of in ieder geval hulp van de kredietbank. Het niet veel maar toereikend budget is gedefinieerd als zijnde het inkomen waarmee je ook nog op een normale manier deel kunt nemen aan het sociale leven, dat je lid kunt zijn van een sportvereniging, dat je
3
een cadeautje kunt kopen, dat je met het openbaar vervoer kunt reizen. In de huurders bij Lefier, daarvan zitten zo’n 36% zit onder het niveau wat het Sociaal Cultureel Planbureau als redelijk aanmerkt, en zelfs 23% van de huurders zit onder het niveau wat het Nibud aangeeft als zijnde van wat je minimaal noodzakelijk zou hebben om normaal van rond te kunnen komen. de cijfers landelijk staan daaronder, die staan wel wat gunstiger. Naar huishouden verschilt het natuurlijk ook, de huishoudens met de hoogste woonquote, dat waren zeg maar de gezinnen met kinderen die springen hier natuurlijk ook eruit met als zijnde de groepen waar de grootste armoede eigenlijk zit. De huurdersorganisaties hebben bij Lefier aangegeven van alles wat je doet met je huurprijsbeleid zou je eigenlijk in het kader moeten stellen van, het moet in ieder geval niet de armoede doen toenemen en het moet er eigenlijk ook voor gaan zorgen dat de huurquoten van huurders eindigt bij ongeveer zo’n 30% van het netto inkomen. Dus al het beleid wat samenhangt met het huurprijsbeleid, en dat heet dus de aanvangshuren bij nieuwbouw, de huurverhoging, maar ook de huurverhoging bij renovatie, zou je dat als kader moeten hanteren. Waarom presenteren we dit nu ook, ja bij diverse gemeenten, we doen dat omdat we denken dat ook de gemeenten een verantwoordelijkheid heeft. Lefier, en Esther zal er zometeen kort wat over vertellen, die heeft een eigen visie op betaalbaarheid, is zij aan het maken om ook te kijken van ja we kijken niet alleen naar de kosten van ons vastgoed maar we kijken ook om ons heen wat voor effect dat heeft op de portemonnee van de huurder. Ik denk dat het goed is op het moment dat u gaat praten over een woonvisie of een woonbeleid voor de gemeente Stadskanaal dat u zich ook realiseert dat er overal ook een prijskaartje aan hangt en dat het toevoegen van kwaliteit dat dat heel mooi is, maar dat het ook met elkaar betaalbaar moet blijven. De conclusies die wij hier uit trekken, ze staan ook op uw i-pad, ja dat we hier in de gemeenten, in de regio, sowieso te maken hebben met aanmerkelijk meer armoede dan anderen en dat vraagt toch eigenlijk een extra inspanning van de organisaties als de verhuurder, de gemeente. We hebben ook nog gevraagd tot slot, ja hoe mensen dat zelf ervaren, want ik presenteer hier een aantal kale cijfers, maar wat voor gevoel hebben mensen daar natuurlijk zelf bij, wat voor gevoel heeft een huurder over de prijs/kwaliteit verhouding. De cijfers van Lefier die staan helemaal rechts en de middelste cijfertjes die zijn van het landelijke, er zit niet zo heel veel verschil in. Dus de huurders in onze streken hebben niet het idee dat ze relatief veel meer betalen dan de huurders in de rest van het land. Nou ik heb nog twee voorbeelden, maar ik denk dat u uw eigen portemonnee ook wel kent, van twee huurders. Want hoe zit dat nou als je een netto inkomen hebt van €1336, - en dat is dus heel gewoon in onze regio, je moet een huur betalen van 524, nou als u kijkt op de aanbodpagina van woning corporaties dan is een dergelijke aanvangshuur heel normaal, je krijgt dan wel huurtoeslag. Uiteindelijk heb je een huurquote, alleen de huur, komt dan nog alle lasten komen daar nog bij, van ruim 32%. En kijk je vervolgens, ja als die lokale heffingen en de energie er nog
4
eens overeen komt, dan is een dergelijke huurder bijna de helft van zijn inkomen kwijt aan alleen maar wonen en dat vinden we toch een zorgelijke ontwikkeling. Goed dit is het huurbeleid van Lefier, maar voor dat ik daar aan toe kom wil ik graag Esther het woord geven." Mevrouw E. Borstlap (): "Ja, goedenavond. Mijn naam is Esther Borstlap, ik werk al een aantal jaren bij Lefier in Hoogezand en ook in Stadskanaal. Mijn rol daar is dat ik manager maatschappij en markt ben en dat betekend eigenlijk in het kort dat ik verantwoordelijk ben voor het portefeuillebeleid dat wij doen. Welke woningen houden we, welke woningen verbeteren en welke woningen zullen we afstoten. Maar ook het huurbeleid, ik wou eigenlijk toch wel zeggen dat ik het bijzonder prettig vindt dat wij vanavond een half uur van jullie tijd mogen gebruiken om dit probleem onder de aandacht te brengen. Wij doen dit samen met huurders en met Lefier, maar dit is niet iets wat wij in ons eentje kunnen oplossen en daar zou ik dus aan het einde van het verhaal nog even op terug komen. Ja het huurbeleid, kijk het is heel simpel deze conclusies geven gewoon aanleiding, ook voor Lefier, om te kijken van ja wat doen wij daar dan aan. De Koepel samen met alle organisaties hebben gezegd van; we moeten dit onderzoek echt uitvoeren met name ook omdat we ook over het huurbeleid ieder jaar een discussie hebben met onze huurders. En wij kwamen erachter dat, wij hadden voornemen om de huren maximaal te verhogen en dat wilden we doen omdat we op die manier ook wilden zorgen dat we in de toekomst investeringen kunnen doen en wij hebben in die zin ook kasstromen nodig. Ook een beetje een armoede politiek, dus wij zijn ook met deze cijfers weer extra op onze eigen feiten gedrukt en het zal u niet ontgaan zijn dat wij nu ook aan het kijken zijn wat wij zelf in de organisatie aan kosten verlaging kunnen doen. Omdat wij ook vinden dat wij als corporatie dat we echt moeten zorgen dat we zelf goedkoper zijn, maar dat we ook naar nieuwe oplossingen moeten. Wat hebben we gedaan? Wij hebben het huurbeleid afhankelijk gemaakt van de verhouding waarin de prijs tot kwaliteit staat, in het verleden maakten we hele mooie woningen, daar verlaagden we juist de huur van dus iemand kon dan voor 120m2 voor €550, - huren en zat dus in een verhouding van soms wel 80-90% van maximaal redelijk. Nou wat doen we dit jaar met het huurbeleid? We zeggen de mensen met de laagste inkomens gaan we ontzien, mits zij niet te ver van de waarde van de woning afzitten, dus als je in een woning woont die relatief veel waard is maar je betaald tussen 0 en 60% van maximaal redelijk en je heb een laag inkomen krijg je dit jaar van Lefier een brief waarin staat dat je huur met 4% wordt verhoogd, zit je veel meer tegen de maximaal redelijke grens, die 70-100%, dan krijg je met een laag inkomen alleen inflatie voerend huurbeleid. Wat belangrijk is, is dat wij op deze manier langs die woonquote de komende jaren ons portefeuillebeleid anders gaan doen. En wat betekent dat? Dat betekend dat wij in onze afwegingen echt gaan sturen op veel meer betaalbare woningen. Wij hebben namelijk gezien dat 50% van onze huurders een inkomen heeft tot €21.000, - en daar
5
horen geen huren van €600, - bij. Maar wij hebben wel een voorraad met heel veel kwaliteit en wij hebben dus ook een voorraad die in potentie heel duur kan gaan worden. Dus wij zullen de komende jaren, en dat duurt heel lang, als corporatie heb je heel veel jaren nodig om die beweging echt goed door te zetten, wij zullen de komende jaren zorgen dat onze woningen qua huurprijzen gematigd zullen blijven en als we nieuwe woningen zullen bouwen dan zullen we zorgen dat die huren echt tot die €450,- , €500, - maximaal zijn en dan zullen we dus veel meer rekening houden met de portemonnee van onze klanten. En dan zul je zeggen; nou is dat dan zo vernieuwend? Ja, eigenlijk is dat wel vernieuwend, het betaalbaarheid zo centraal zetten in de portefeuillestrategie daar zijn nog weinig corporaties die dat echt doen en aan de andere kant zul je in de nieuwbouw dus ook moeten zorgen dat je die woning dus echt goedkoper krijgt en daarom doen wij met aannemers ook vrij vernieuwende trajecten om te zorgen dat de stichtingskosten van nieuwbouwwoningen dat die betaalbaar blijven. Nou dat voor zover het promopraatje van Lefier. Wat gaan we de komende periode doen, en is eigenlijk ook onze vraag aan u, want wij weten een ding zeker, Lefier kan dit niet alleen het probleem is veel groter dan dat wat Lefier allemaal kan doen en in die zin zijn wij gewoon een van de partijen en zijn we op zoek naar ketenpartners. Dat betekend ook dat wij samen met de voedselbank, samen met Welstad, samen met BCM en met andere organisaties van overtuigd zijn dat je hier alleen als je kijkt naar de diversiteit van het probleem iets kunt doen. Wij hebben heel recent een discussie gehad met de partijen die ik net noemde en daar kwam eigenlijk uit naar voren dat de grote groep van mensen die dus tegen die armoede grens aanzitten of er aan dreigt te komen, een hele grote groep, dat zie je ook terug in die sheet van Sylvo waar die 64% staat en dus die 35% van die mensen die al onder die grens zitten, dat probleem is heel erg divers. Dus als we iets willen doen moeten we eigenlijk kijken met verschillende partijen wat we daar aan kunnen doen. Dus dat zou ook mijn vraag aan u zijn; kunnen jullie alsjeblieft met ons meedenken, kijken wat jullie daar in kunnen doen. En één van die ideeën is bijvoorbeeld om te kijken naar gemeentelijk woonlasten fonds, dan kun je natuurlijk op heel veel verschillende manieren doen, maar wat zou er bijvoorbeeld aan energie zuiniger maken van woningen kunnen doen zonder dat die huren meteen meer weer tegen het plafond aan knallen. En het verhaal over WiFi, dat is een voorbeeld om eigenlijk aan te geven dat ook jongeren ook tegen lastige bestedingspatronen aanzitten. Wat wij zien is dat jonge mensen met mobiele telefoon al heel hoge schulden maken, dan komen ze bij ons aan de balie voor een woning, bij moeders en vaders willen ze echt de deur uit, en dan komen ze en dan zeggen we ja dat is toch wel lastig want je hebt een schuld dus je kunt niet zomaar bij ons komen huren. Nou dit is toch in de moderne tijd een soort basis behoefte geworden en ik denk dat we ook aan de armoede bestrijding wel iets zouden kunnen doen als we op gebied van WiFi daar een gemeentelijke dekking voor zouden kunnen doen en dat kan overigens heel goed ook met gewoon marktpartijen
6
dat hoeft u als gemeente natuurlijk niet per definitie te betalen. Zonnepanelen ook op aanraden van de Koepel en de Woonbond zijn we dit jaar aan het verkennen wat we met Lefier, met ons bezit zouden kunnen doen op het gebied van zonnepanelen. Gaan we nog verder uitwerken, maar wellicht kunt u daar ook wat in doen. ja en het laatste is een hele belangrijke, wij merken wel dat we in de afgelopen jaren de balans tussen prijs en kwaliteit wat zijn kwijt geraakt, dat was ook wat ik net vertelde over de nieuwbouw, wij zijn hartstikke trots op de woningen in Maarsstee, maar ze zijn wel heel luxe en wij kunnen dat de komende periodes niet meer betalen, maar we willen nog steeds wel kwaliteit en we willen eigenlijk veel meer woningen betaalbaar houden, denk maar aan Musselkanaal denk aan Maarswold. En daar ligt toch wel een enorme opgave, het in verhouding krijgen van prijs/kwaliteit is een hele ingewikkelde als je daarbij in ogenschouw neemt dat je de woonquote voor huurders gezond wilt blijven houden. Dus daar zouden we graag willen weten van de gemeente wat jullie ook denken wat goed is om te doen, maar ook wat jullie inzet is. Dus wij zijn buitengewoon geïnteresseerd in jullie visie daar op. Tegelijkertijd zijn dit cijfers van vandaag, ze zijn niet heel rooskleurig, onze overtuiging is wel dat die cijfers niet ineens van de ene op de andere dag beter worden we kennen ook de problemen met de Wedeka, we weten dat heel veel mensen heel lastig aan het werk komen of blijven. Dus wij zouden ook groot voorstander zijn van een jaarlijks terugkerende betaalbaarheidsmonitor, maar ook naar een soort armoede monitor, we weten dat hier binnen het gemeentehuis ook mensen zijn die heel veel van dat soort cijfers hebben, ook de samenhang tussen woonlasten, inkomen, werk en inkomen en zorgconsumptie, nou dat laatste wordt natuurlijk de komende periode een heel ingewikkeld samenspel daartussen. Het zou ook heel goed zijn om iets van betaalbaarheidsmonitor/ armoedemonitor te doen om te kijken of de verwachtingen die we hebben of die eigenlijk wel stroken met wat er in de praktijk gebeurd. Nou ja en tot slot dat is eigenlijk het vraagstuk wat er dus ligt en wij zouden dus heel graag, nogmaals concluderend, van jullie weten wat jullie woonlastenbeleid zal worden voor de komende periode. Sylvo wil jij mij nog aanvullen daarop?" Meneer S. Gaastra (): "nee, het is wel goed." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Voorzitter, mag ik wat vragen?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, dat mag meneer Idema." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Dank u wel. Ik heb een vraag, wat mij opviel dat mensen met een huurwoning dat die in kosten omhoog gaan en ik heb begrepen dat het voor de cashflow is en om nieuwbouw te doen, maar terwijl dat mensen met een eigen woning de kosten juist naar beneden gaan. Dat komt doordat ze
7
een goedkopere lening kunnen nemen, goedkopere huizen kunnen kopen en dat vind ik wel een beetje wrang als je dat zo ziet want deze mensen zijn aangewezen op een huurwoning, die hebben daar geen vrijwilligheid in, dus ik begrijp wel wat u zegt, maar ik denk toch wel dat het toch een beetje vreemd is. Verder heb ik nog een vraag over die wat met die zonnepanelen te maken heeft. Worden de woningen ook geïsoleerd, want dat zou ook een behoorlijk stuk schelen voor die mensen die in goedkopere woningen zitten. " Mevrouw E. Borstlap (): "Ja, voorzitter. In antwoord op de vraag, ik ben er nog niet helemaal uit wat de vraag aan Lefier is van het eerste gedeelte van uw betoog, misschien kunt u mij nog iets meer op weg helpen." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Misschien was het niet direct een vraag, maar gewoon een opmerking dat het mij opviel dat mensen met een eigen woning dat die in kosten naar beneden gaan en mensen met een huurwoning dat die met kosten omhoog gaan. In het algemeen, dat geldt niet voor iedereen denk ik. " Mevrouw E. Borstlap (): "Ja. Ja, voorzitter ik herken het beeld. Ik vind het alleen heel ingewikkeld om daar als woningcorporatie voor de koopsector iets aan te doen. Maar wij merken het wel in de dagelijkse praktijk als het gaat om mensen die een heel bestendig inkomen hebben dat wij gewoon direct concurreren met de koop. En eerlijk gezegd vind ik dat ook wel gezond, want op het moment dat je gewoon in je eigen woning kan voorzien en wij zijn daar niet nodig dan is het prima wij zullen gewoon ook scherp aan de wind moeten varen heel goed ons apparaat op orde moeten hebben dus het geeft ons ook weer een prikkel. Als het gaat om de investeringen in zonnepanelen en andere energiezuinig maken van woningen dat soort trajecten blijft het een samenspel tussen het doen van die investering en dat in de huur doorberekenen of niet. En daar zijn we dus heel erg op zoek om wel investeringen te doen maar niet die woningen allemaal naar die €600,- te jagen. En we zien dat mensen heel verschillende behoeftes hebben, dus er zijn mensen die zeggen van doe mij maar voor €350, - een wat kleiner woninkje in dat appartementen complex want ik doe mijn trui wel aan en ik gooi die kachel wel uit. Maar er zijn ook klanten die zeggen van nee ik betaal liever €550, - en dan heb ik een heel comfortabele woning. En wat wij gaan doen de komende jaren is proberen daar een goede mix in te vinden en dat dus naar aanleiding van de bestedingen, dus de inkomens van mensen, daar goed bij aan te sluiten. Maar wij zullen zeker op vrij stevige schaal veel meer gaan investeren in de bestaande bouw, in het verleden sloopten we meer en maakten weer nieuwbouwwoningen, de komende periode is veel meer onze inzet om woningen duurzamer te maken en niet heel veel allemaal maar met nieuwbouw op te lossen. Ik hoop dat dit een beetje een antwoord is op uw vraag."
8
I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Maarsingh, u had ook een vraag?" A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Ja, ik had eigenlijk 3 vragen voorzitter. En de eerste vraag is; hoeveel woningen verkoopt u nu in onze gemeente per jaar. Want ik heb vroeger, toen was ik wel boer, nu nog, maar toen ben ik een tijdje voorzitter geweest van SWS, toen er een crisis is geweest. En toen was het beleid ook een beetje; verkoop nou een deel van de woningen voor half geld, dat is een markt waar nog veel belangstelling voor is en als je het dan verkocht hebt, dan beginnen de eigenaren onmiddellijk, die wonen dan goedkoop, onmiddellijk op te knappen enz. enz. want eigenlijk zei de woningstichting; wij willen die huizen anders wel slopen. Hoeveel verkoopt u? en de tweede vraag is; kijk u zegt de nieuwe woningen die prachtige woningen die wij gebouwd hebben hier, daar, die zijn ons eigenlijk een beetje te duur en dat kunnen wij niet meer doen. nou meen ik te weten dat er ook mensen in gekomen zijn die nog een derde tot een kwart van de energierekeningen hebben in verhouding met hun voorgaande huurwoning die afgebroken is. Want energiekosten zijn natuurlijk een heel groot deel van je lasten, voor ieder gezin. Mijn vraag is eigenlijk, hoeveel verkoopt u, maar als er nou geen ruimte is dan denk ik bij mezelf als je voor, ik ben maar gewoon een simpel mens, als je voor €10.000, - besteed aan de isolatie van een woning dan gaan de energiekosten met de helft tot 2/3 naar beneden. Dat kan, ik zeg maar even zo wat. Dus als dat zo is dan kunt u zich daar ook op oriënteren, want ik denk dat dat ook in het belang van de huurders is, want ik heb heel veel respect voor uw uitspraak van; wij sturen op woonlasten in plaats van op huur. Dus zou dat dan niet een heel verstandige aanpak zijn. En de laatste vraag is; u bent toch een gerenommeerde organisatie, Lefier, en u bent ook kapitaal krachtig en staat niet te springen om geld af te dragen aan de overheid want dat is gewoon een slecht akkoord geweest, maar dat is nou een keer zo. Maar dan kunt u wel heel goedkoop geld lenen. Mijn vraag is; is dat ook zo? Waarschijnlijk kunt u veel goedkoper geld lenen dan een individuele burger. Dus u kunt daar ook behulpzaam zijn en dan kom ik tot mijn allerlaatste vraag. Als u zegt wat willen jullie als gemeente, willen jullie meedenken enzovoort, maar betekend dat gewoon dat u vraagt; willen jullie meefinancieren?" Mevrouw E. Borstlap (): "Misschien om maar met de laatste vraag te beginnen. Goedkoop lenen, wij kunnen geborgd geld lenen en wat wij altijd als beleidsuitgangspunt hebben is dat wij maximaal presteren naar vermogen, nou dat is nu zo’n prachtige vakterm, dat betekend eigenlijk met de poen die we hebben gewoon het eigen vermogen dat we hebben, al die woningen die gewoon wat waard zijn, daar lenen wij mee en daar doen wij dat energiezuiniger maken van de woningen waar u aan refereert maak ook herstructurering en andere zaken. Wij kunnen in die zin goedkoop lenen ja helaas goedkoop bestaat niet het meest goedkoop wat je nu kunt lenen is gewoon als je als
9
burger op de markt gaat en wij kunnen niet goedkoper lenen. En wij komen hier ook vanavond niet met onze hand omhoog, want wij zijn gewoon heel simpel daarin, wij zijn een organisatie die zelf eerst gaat kijken wat we zelf kunnen doen, maar wij zijn hier eigenlijk omdat wij gewoon bepaalde invloeden hier niet hebben en die u wel heeft. En ook om te kijken waar je elkaar kunt versterken, dus we komen hier niet, plat gewoon met geld voor Lefier, nee wij zouden graag willen kijken wat je zou kunnen doen door investeringskracht met elkaar te bundelen en dan te kijken wat dat ten goede kan komen aan de huurder. We staan hier niet om Lefier beter te worden, ik sta hier echt om de huurder beter te worden. En als wij iets zouden kunnen doen in fondsvorming waarbij de huurder het beter krijgt dan is dat de kern eigenlijk. Hoeveel we verkopen? Wij hebben de jaren die achter ons liggen hadden we altijd een doelstelling om 50 woningen per jaar te verkopen, dat lukt gelukkig, zeg ik, de afgelopen jaren zeker niet. De afgelopen jaren hebben we ongeveer 20 woningen ieder jaar verkocht en de beleidsdoelstelling voor komende jaren is om 15 woningen per jaar te verkopen. Dus dat neemt heel erg af, tegelijkertijd zijn we aan het nadenken en ook daarover met de gemeente in gesprek, met ambtenaren van de gemeente, wat wil je nou verkopen en wat is nou verstandig om te doen. Misschien moeten we dat wel op een andere manier doen en in andere segmenten, dus ook daarover zijn we met de gemeente in gesprek en is het laatste woord daar nog niet over gezegd. en het is ook met die aantallen niet meer de grote oplossing voor allerlei financiële vraagstukken die wij hebben. En de tweede vraag was over het energiezuiniger maken van ons vastgoed. Ik zou, we hebben ervaring met het zuiniger maken van woningen met een budget van €10.000, - per ingreep, dan doen we al jaren. Daar kunnen we inderdaad woningen en energielasten mee laten zakken maar helaas niet zo stevig als u dat aangeeft, maar dat is wel iets wat we doen en de komende periode willen we dat nog veel meer gaan doen. wij zijn ook hierachter in de wijk bezig met de pilot stroomversnelling, dat gaat overigens over andere bedragen en met een andere constructie, een andere financieringsconstructie, en daar zullen de woningen eigenlijk qua loonlasten stabiel blijven en dus niet meer met die achterlijke 8% gekoppeld aan de olieprijs gaan doorstijgen en daar zit wel een heel essentieel punt, dus de investering is op zich nog wel te doen en wij gaan dat de komende jaren grootschalig doen, maar het belangrijkste is wat voor afspraken je dan maakt over wat er met die huur gebeurd en het is altijd nog beter om dat niet af te dragen aan een, niet meer dan anders principe, aan een Essent. En om dat met ons te doen in die zin van dat je huur en energielasten met inflatie stijgen. Maar, ja het gaat wel over andere bedragen, dus wij gaan dat de komende jaren wel stevig op inzetten. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "U was klaar met uw verhaal verder? Ik dacht dat het geïnterrumpeerd werd, maar" Mevrouw E. Borstlap ():
10
"Nee, wat mij betreft als het ook een antwoord is op uw vragen" A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Nee maar, ik had concreet, maar misschien wilt u dat niet zeggen, dan moet u dat ook niet doen. Maar als ik nu geld zou kunnen lenen voor 4% en u kunt dat voor 2% en wij kunnen dat de huurder ten goede laten komen is dat natuurlijk een hele mooie stap ook in het sociale gevoel. Maar goed nu noem ik percentages en ik acht die mogelijkheid aanwezig." Meneer S. Gaastra (): "Je kunt als corporatie niet oneindig lenen, dat waarborgfonds die stelt ook eisen ten aanzien van het maximale vermogen ten opzichte waarde van je woningen, maar ook je moet ook wel een plan hebben om te investeren voordat je überhaupt geld mag gaan lenen anders krijg je geen borging van het waarborgfonds." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ja, meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "U had het erover u heeft behoefte aan een soort overlegplatform, tenminste dat heb ik een beetje van uw woorden begrepen. Hoe de raad denkt, hoe de gemeente denkt en hoe Lefier denkt over de woonlasten, armoedebeleid etc. hoe stelt u zich dat platform, ja ik noem het platform misschien geheel ten onrechte, maar hoe stelt u zich dat voor. Kijk binnen alle fracties hebben we denk ik ook wel weer deskundigheid over wonen en over armoedebeleid en dat soort dingen. Hoe stelt u zich dat voor de komende tijd, heeft u daar een voorstel voor, voor de raad, of voor de gemeente." Meneer S. Gaastra (): "Nou, misschien twee voorbeelden, de afgelopen jaren zijn de prestatie afspraken tussen de corporaties en de gemeenten altijd gegaan, of grotendeels gegaan, over de kwaliteit en wat wij eigenlijk vragen van geef er nu ook een component betaalbaarheid, een visie op betaalbaarheid, zet dat er ook in. Ik denk dat de gemeente, dat was ‘s-Hertogenbosch volgens mij, die heeft daar een mooi voorbeeld van, die kan ik wel naar de griffie sturen. De gemeente Utrecht heeft bijvoorbeeld een eigen woonlastenbeleid ook ontwikkeld en ook gekeken van op welke manier kunnen wij samen met de woningcorporaties huurders die in de problemen komen ondersteunen en ook dat voorbeeld, ik denk dat het goed is om dat ook in die nieuwe woonvisie in de raad gewoon eens te bespreken, is dat iets wat wij ook zouden moeten doen in Stadskanaal. Dus een wat bredere oriëntatie op een woonvisie dan alleen maar de kwaliteit en de hoeveelheid woningen, want het gaat het komende jaar gaat het met name ook om die betaalbaarheid en stroomversnelling, energieneutraal maken van woningen is een ding, maar dat kan Lefier niet doen voor alle woningen." Mevrouw E. Borstlap ():
11
"Ik zou wel graag willen aanvullen. Ter aanvulling, als ik het beeld geschept heb dat we er eindeloos over moeten praten dan moet ik daar op van terug komen, want dat is niet mijn bedoeling omdat ik denk dat het goed is om gewoon heel concreet de programma’s ook af te spreken. Ook in samenwerking bijvoorbeeld met Welstad en het bedrijfsleven, wat doen we bijvoorbeeld om jongeren, te zorgen dat ze goed met geld om leren gaan. Wat kunnen we doen ook met de decentralisaties die er aan komen. veel breder dan dat maar wel vrij concreet en programmatisch georiënteerd en ik denk dat dat heel goed zou zijn om te doen, daar moet je natuurlijk wel over praten, maar niet eindeloze platforms om er nog maar eens over na te denken en nog een keer er op terug te komen. Nee, graag concreet en ook vastgesteld, ja. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Bessembinders." J. Bessembinders (Gemeenteraad): "Ja, voorzitter. Het is natuurlijk zo dat wij, de raad heeft kennis kunnen nemen van dat regionaal prestatiekader, voor Oost-Groningen, ook daarin stond dat iedere gemeente verplicht is om dit jaar een woonvisie te maken en wij zijn bezig ook met de voorbereiding van de woonvisie, wij hebben daar ook bestuurlijk overleg over gehad met de corporaties, over een eerste opzet, in die eerste opzet komt o.a. het hele woonlasten verhaal ook aan bod. Dus dat wordt nu verder voorbereid in overleg met corporaties maar ook in overleg met zorginstellingen en ook straks afgestemd met de Koepel en de participatieraad en weet ik veel, makelaars en noem maar op. En uiteraard zal dat hier ook in commissieverband besproken worden en dan komen ook dit soort zaken aan de orde als het gaat om betaalbaarheid of gemeentelijk woonlasten beleid of wat het ook allemaal mag heten, ik denk, maar ik kijk even naar mijn overbuurman, als het gaat om onze gemeentelijke lasten dan scoren wij uniek in de provincie, dus daar hoeven wij ons geen zorgen over te maken, op dat punt. Maar ik denk als het gaat om energie en huur dat is natuurlijk wel een belangrijk aandachtspunt en dat zal daar duidelijk een plek in krijgen. Dank u wel." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Prima, is er nog iemand anders die een vraag heeft? Nee. Dan wil ik u alle twee hartelijk bedanken. Ik wil de vergadering even schorsen voor een kleine tien minuten." schorsing (): "" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik heropen de vergadering en ik wil graag het woord geven aan meneer Bessembinders. Of beter gezegd wethouder Bessembinders." J. Bessembinders (Gemeenteraad): "Dank u wel voorzitter. Ik wou een mededeling doen over windenergie en dan in het bijzonder over
12
het verhaal van windmolens in de Veenkoloniën daar hebben de colleges van Aa en Hunze en Borger-Odoorn een brief geschreven aan minister Kamp over het draagvlak dat hij constateert, zij hebben heb gevraagd van leg dat eens uit van hoe is dat draagvlak dan tot stand gekomen. Nou die heeft daar op gereageerd, ik heb ongeveer 40 organisaties gehoord en geraadpleegd en, waaronder IPO en VNG, en die zijn niet tegen. Nou de gemeente Borger-Odoorn en Aa en Hunze die zijn daar zeer ontevreden over en die hebben in elk geval aangegeven dat zij ook met, in de rug, zeg ik dat goed, maar in de rug de groep tegenwind, dat is wel bijzonder, in de rug de groep tegenwind, maar in elk geval de groep tegenwind, dat is die koepel van organisaties die niet zo voor windparken is, om te zeggen van wij zijn van plan als gemeenten alsnog een draagvlak onderzoek onder de bevolking te organiseren, mits dat echt gebeurd door een deskundig en onafhankelijk bureau. Wij hebben contact gehad met de gemeente Borger-Odoorn en Aa en Hunze, en aangegeven dat wij wel willen participeren in dat draagvlak onderzoek omdat het natuurlijk ook behoorlijk wat inwoners van onze gemeente kan betreffen. Nou dat onderzoek de opdracht verlening is nog niet rond, daar worden bureaus geselecteerd en wij doen mee in de beoordeling van die bureaus en in het aanwijzen van een bureau dat dat onderzoek zal gaan uitvoeren. Uiteraard zijn daar enige kosten mee gemoeid en de schatting is dat dat pakweg €15.000, - kost, waarvan 1/3, 1/3, 1/3 de verdeling zal zijn tussen de drie gemeenten. Dat is het draagvlak onderzoek waartoe de gemeente Borger-Odoorn gezegd hebben daar gaan wij mee aan de slag en waarvan wij als college gezegd hebben het is goed dat wij als Stadskanaal daar aan meedoen. Vervolgens heeft minister Kamp die heeft gezegd; ik wil een bestuurlijk platform in dit gebied instellen en in dat bestuurlijk platform daar nemen deel het ministerie van EZ, de provincie Drenthe, de gemeenten Borger-Odoorn en Aa en Hunze. En wij hebben als college gezegd van eigenlijk vinden wij dat wij ook in dat bestuurlijk platform een plek zouden moeten hebben. En wij hebben besloten een brief naar minister Kamp te sturen, met het verzoek ons toe te laten tot dat bestuurlijk platform wat hier in de Veenkoloniën opgericht is en wij doen dat met onvoorwaardelijke steun van de beide colleges van Aa en Hunze en Borger-Odoorn. Dat waren mijn twee mededelingen voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Dan wil ik verder gaan met agendapunt 6, over de winkeltijdenwet. Dit staat opiniërend op onze agenda. Voordat we hier het woord over krijgen, denk dat het goed is dat de portefeuillehouder een toelichting geeft. " B. Galama (Gemeenteraad): "Dank u wel voorzitter. Ja, ik denk misschien goed ten aanzien van de discussie en de status op een gegeven moment aan te geven dat de, vorige raad moet ik nu zeggen, in halverwege vorig jaar met de wijziging van de winkeltijdenwet heeft gevraagd in wezen om dat te gaan bespreken
13
met vooral de handelsverenigingen en de centrumwinkeliers, hoe daarover gedacht werd binnen onze gemeente en wat dat eventueel zou kunnen betekenen om wel of niet met een voorstel naar u toe te komen. wij hebben dat opgepakt, enigszins vertraagd ook omdat we gepresenteerd hebben aan de handelsvereniging van wat betekend dat voor al die wijzigingen van de winkeltijdenwet, welke mogelijkheden en onmogelijkheden brengt dat met zich mee. En ik heb vooral uw verzoek eigenlijk, om te luisteren wat vinden de handelsverenigingen ervan, wat vinden de centrumwinkeliers en waar zou dat toe leiden, opgepakt en dat is eigenlijk wat we nu op dit moment naar u terugkoppelen van welke informatie heeft het opgeleverd en tot welke mogelijke verschillende varianten zou dat allemaal kunnen leiden, los van het feit dat we vanwege de winkeltijdenwetwijziging juridisch de verordening aan zouden moeten pakken, gaat het er ook om van komt er een andere vorm van openstelling of niet, wat is uw mening daarover, nou die informatie hoe daarover gedacht wordt heb ik gepoogd om in het voorstel naar u toe te brengen en ik ben dus eigenlijk heel erg nieuwsgierig hoe daar eventueel over gedacht wordt en of daar vragen en opmerkingen zijn die ik verder mee zou kunnen nemen. Dank u voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Wie wenst hierover het woord te voeren? meneer Plieger dan geef ik u het woord. " R. Plieger (CDA): "Dank u wel voorzitter. Zoals de burgemeester net al aangaf en naast de benodigde actualisatie die er nodig is ligt er nu een voorstel wat eigenlijk aangeeft van gaan we wel of niet verruimen als het gaat om het aantal koopzondagen en andere zaken. Zoals wij het voorstel lezen is het toch eigenlijk wel behoorlijk geschreven vanuit het standpunt om meer ruimte te geven. Ik wil toch even terugkomen op wat het CDA toch aan hecht en het CDA hecht aan het punt van de zondagsrust en voor velen van onze achterban is de kerk op zondag nog steeds een centraal iets. De zondag die ervaren wij als CDA dan ook als een dag van bezinning en waarin materiele zaken ook zeker aandacht kunnen krijgen een dag van o.a. sociale ontmoetingen. Ja, ook wij hebben een, net als anderen in deze raad wel eens navraag gedaan hebben, hebben wij een aantal mensen benaderd gewone middenstanders en gevraagd naar hoe zij tegen die verruiming aankijken. En degenen die wij gesproken hebben dat kwam toch eigenlijk duidelijk naar voren dat men niet zo voor die verruiming was. Ja, zij spreken over een omzetdaling door openstelling van de supermarkten op dit moment op zondag en wij vermoeden ook als CDA dat die mindere omzet vooral voor de kleinere winkels in de dorpen gaat gelden, of geldt. Voorzitter wij, het huidige beleid, dat wil zeggen die 12 koopzondagen en de openstelling voor die 2 supermarkten, wat het CDA betreft handhaven we die. Geen uitbreiding, wel graag willen we enige ruimte, enige extra ruimte, voor de avondopenstellingen en het koppelen van de openingstijden eventueel aan evenementen, zoals ook in het voorstel, of tenminste evenementen als “klap tot klap” denken wij dan bijvoorbeeld aan.
14
En daarbij willen we de keuze hierbij natuurlijk wel overlaten aan de gezamenlijke winkeliers. Dit was het voorzitter." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Dan geef ik het woord aan meneer Van Beek." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja, dank u wel. Is trouwens wel aardig om te zien zo’n voorzitter. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "U was het wel gewend." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja, u ook mevrouw de burgemeester. Zal ik de volgende keer weer zeggen. Even terug naar het serieuzere werk, het stuk wat voor ons ligt. De CU is natuurlijk zoals u allen weet altijd opgekomen voor de rustdag en zal dat ook blijven doen. En ja wij hebben natuurlijk de vorige vergadering en dergelijke ook tegen de verruiming gestemd, dus wat dat betreft zouden we eigenlijk toe moeten naar het punt wat hier ook genoemd is en dat is verminderen van het aantal koopzondagen. Maar goed aan de andere kant hebben we natuurlijk ook wel oog voor maatschappelijke context vandaag, we leven niet langer in een overwegend christelijke samenleving, maar we blijven toch geloven dat we één dag rust in de week dat dat voor een ieder goed is, christelijk of niet christelijk. Het stuk wat voor ons ligt, ja u spreekt met, over gesprekken met handelsverenigingen, grootwinkelbedrijven, supermarkten en daaruit zal blijken dat er niemand tegen de algehele vrijstelling is. Er wordt zelfs het plaatsje Onstwedde wordt genoemd, de opvatting die wordt breed gedragen, algehele vrijstelling, daarbij werd wel aangegeven dat het een wens was van de grote winkelbedrijven en de supermarkten. Dat blijkt ook een beetje vind ik uit het stuk wat hier voor ons ligt. Vanuit Stadskanaal is dan nog de vraag dan naar de thema avonden, met een openstelling tot na 22.00 uur. Als ik kijk naar de onderzoeken die, ja landelijk toch wel, hebben plaats gevonden vraag ik mij af of er hier draagvlak is in Stadskanaal tot openstelling, extra openstelling, van de winkels op zondag. Voor mij is dat namelijk niet zo duidelijk als dat ik het hier lees. Wat ik mis in dit stuk is de mening van de kleine winkelier, kleine winkelier daar bedoel ik mee met een paar personeelsleden of zonder personeelsleden, volgens ons is dit ook de grootste groep van winkeliers. Verruiming van de winkeltijden zou een negatief effect kunnen hebben op de omzet van de kleine winkeliers, want die moeten namelijk hogere kosten maken om op zondag open te zijn, meer uren moeten draaien. Ik denk dat we moeten uitkijken voor dominantie van grote ketens. Het winkelaanbod zou kunnen verkleinen en dan zouden hardwerkende ondernemers getroffen kunnen worden door een verruiming van de openingstijden. Een ander gevolg zou zelfs leegstand kunnen zijn in de winkelcentrums. Tevens geeft u aan dat u de ondernemers heeft gevraagd hoe de werknemers erover denken om op zondag te werken. U kreeg als antwoord dat
15
dat geen problemen gaf. Nou die manier, ja, het lijkt mij niet zo de juiste gang van zaken, volgens mij moet je namelijk de werknemer zelf die vraag stellen of die daar moeite mee heeft en of hij verplicht wordt of niet verplicht wordt. Als ik het hele stuk bekijk dan lijkt het alleen te gaan om de supermarkten en de groot winkelbedrijven die graag open willen. Ik wil toch afsluiten met tijd en aandacht voor gezin, kerkgang, vrijwilligerswerk, mantelzorg is het waard verdedigd te worden. Grenzen tussen arbeidszorg en vrije tijd die vervagen, werkdruk is hoog, de zondag als gemeenschappelijk rustpunt doorbreekt dit. Er is dan tijd voor bezinning, sociale activiteiten, ontspanning in het algemeen. De vrijheid van de consument om op zondag zijn inkopen te doen botst naar onze mening met de vrijheid van de werknemers en de ondernemers om een collectieve rustdag te hebben. Besef wat we verliezen als we gaan voor verdere zondag openstelling. Voor wat betreft de thema avonden zien wij geen probleem om een en ander te verruimen met uitsluiting uiteraard van de zondag. Tot zover in eerste termijn." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Dan wil ik het woord geven aan meneer Boen van de PvdA." F. Boen (fractievoorzitter - PvdA): "Ja, dank u wel voorzitter. Het is zo dat in onze samenleving op dit moment de zondag een steeds minder opvallende plaats inneemt. Voor sommige partijen is dat wat lastig. Wij zijn natuurlijk ook van mening als PvdA dat in de werkweek op enig moment rust moet worden ingebouwd. Wat ons echter aanspreekt in het voorstel, en dan heb ik het met name over het laatste scenario, dat is dat in principe aan ondernemers wordt overgelaten of zij wel of geen gebruik maken van de mogelijkheid om hun winkel open te stellen. Dat kunnen zij doen in overleg met anderen, maar dat zouden ze ook in hun eentje kunnen besluiten. In ieder geval is het zo dat ze daar dan op dat moment zelf over gaan en dat spreekt ons bijzonder aan, voorzitter. We hoeven daar geen aparte regelingen voor te bedenken en ik denk dat dat ook laten we maar zeggen de administratieve druk die er op dit soort besluiten kan liggen dat u die zal verminderen. Kortom, als wij kijken naar het scenario, de scenario’s zijn indicatief begrijpen wij, maar dan gaat onze voorkeur uit naar een algemene vrijstelling. Dank u wel. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel, dan geef ik nu het woord aan meneer Gelling van GBS." P. Gelling (fractievoorzitter - GBS): "Ja, dank u wel voorzitter. Het zal op zich geen verbazing wekken dat onze fractie meegaat in de verruiming van de winkeltijden. De informatie die wij hebben ingewonnen komt er eigenlijk op neer dat het precies is zoals omschreven, namelijk het behoefte hebben aan een faciliterende flexibelere regelgeving die ruimte bied voor een gedifferentieerde inzet van de verruimde openingsmogelijkheden. Wat wel verbazing wekt is, wat ik al zei, de informatie die wij hebben en
16
die nadrukkelijk anders is dan onder andere de heer Plieger heeft gemeld, dat daar nadrukkelijk behoefte aan bestaat. En ook is daar niet alleen ruimte voor de supermarkten en de grootwinkelbedrijf, maar ook de kleinere winkeliers geven aan best ruimte te willen in het zelf kunnen ondernemen. Nou is Stadskanaal een MKB vriendelijke gemeente en ik denk ook dat we dat moeten blijven zijn, namelijk de ondernemers hun werk laten doen en niet op hun stoel gaan zitten. Hen de mogelijkheid geven om in te spelen op de ruimte die hier is op de mogelijkheden die zich aandienen buiten de winkeltijden zoals die er nu liggen. Het aanhaken bijvoorbeeld op “verassend Stadskanaal”, het “Moonlight-shopping”, zoals we dat kennen. Maar ook bijvoorbeeld in combinatie met recreatie. Gelukkig is met betrekking tot inzet van personeel etc. voldoende dicht gekaart binnen de CAO’s die er her en der spelen, dus in dat opzicht bestaat er van onze kant ook geen huiver. Wat ons betreft is er sprake van algehele vrijstelling. Dank u wel." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel, dan wil ik nu het woord geven aan meneer Nijenbanning van de VVD." E. Nijenbanning (VVD): "Dank u wel voorzitter. De VVD heeft als standpunt dat ondernemers de maximale vrijheid moeten hebben om hun eigen afwegingen te kunnen maken om meerdere zondagen geopend te zijn. Wij hebben niet de illusie als raad op de stoel van de ondernemer te gaan willen zitten, of te kunnen zitten. Als eerste argument, en dat is ook heel goed verwoord in het stuk, is de verlichting van de regel- en lastendruk voor ondernemers, dat is voor de VVD een belangrijk speerpunt. Daarnaast acht de VVD het in het kader van concurrentiepositie van lokale ondernemers belangrijk dat zij zelf keuzes kunnen maken. Dat is eigenlijk iets wat ik niet terugvindt in het stuk, wat betekend een beperking van de zondag openstelling voor de concurrentiepositie als omliggende gemeenten er wel toe besluiten. En in het verlengde daarvan zou ik ook graag willen kijken naar de regionale functie die Stadskanaal heeft, stel dat Winschoten en Veendam zeggen we gaan tot een verruiming van de winkeltijden open, wat betekend dat voor de regiofunctie van Stadskanaal. Ik bedoel dat zijn allemaal zaken die van invloed zijn, die we mee moeten wegen in het besluit wat we hierover moeten nemen. En dat zou ik graag nog wat verder geduid willen hebben. Een derde argument wat voor de VVD belangrijk is, is toch ook de werkgelegenheid. Een klein rekensommetje leert dat we, stel dat we 20 winkels in het centrum van Stadskanaal gedurende 25 zondagen open zouden stellen, gemiddeld zeg maar 6 uur per zondag, dan betekend dat 3000 uur op jaarbasis. Dat zijn twee arbeidsplaatsen en we hebben met alle partijen vorige week, twee weken geleden, gezegd dat werkgelegenheid een speerpunt moet zijn voor de komende periode. Dus op het moment dat wij de supermarkten en de winkels de gelegenheid geven om open te gaan betekent dat extra werkgelegenheid. En tot slot wil ik gewoon met name CU en het CDA toch meegeven dat er geen vrees hoeft te zijn dat de winkels elke zondag open zullen gaan. Ze
17
zijn ondernemend genoeg en ze zullen kijken naar de omzetmogelijkheden, de afzet mogelijkheden in relatie tot de kosten en daar zal al snel een plaatje uitkomen dat we niet 52 zondagen open gaan maar dat we alleen op hoogtij dagen winkels geopend zullen worden, ik denk dat de vrees van de CU voor ontwrichtingen van sociale structuren te groot is en ik kan daar ook niet mee gaan. Dus als VVD vinden wij ook gewoon een algemene vrijstelling voor de hele gemeente een passende oplossing." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, voorzitter. We hebben het stuk ook gelezen en we zijn het eigenlijk helemaal eens met de linkerbuurman die het ook zegt, we zijn uiteraard ook voor een algemene vrijstelling voor de hele gemeente qua winkelen. En waarom zijn wij eigenlijk voor om voor de algemene vrijstelling, algemene vrijstelling impliceert ook dat je vrij bent en vrij is natuurlijk een heel belangrijk woord voor een ondernemer en zoals mijn rechterbuurman ook zei we zijn MKB vriendelijkste bedrijf en als je dat MKB ook vrij wil laten en vrij wil houden moet je ze ook vrijheid geven en dat impliceert helemaal dit stuk over de algemene vrijheidstelling van de hele gemeente, want ik denk als je ondernemers niet vrij laat dan belast je ze weer met wet- en regelgeving en je formuleert weer regeltjes. En dat belemmerd denk ik ook een eigen overleg structuur want de meeste ondernemers hier zijn aangesloten bij de handelsvereniging, bij de winkeliersvereniging, er zijn nog een paar ondernemersclubs en ik denk als je vanuit overheid al weer zegt van je mag maar 12 zondagen open en je mag maar zoveel zondagen open en dat soort dingen, beperk je alweer de vrijheid van handelen voor al die ondernemersverenigingen die ieder jaar of door het hele jaar geregeld bij elkaar komen om te praten over dit soort vrijstellingen en ik denk niet dat dat de bedoeling is van een gemeente of van een overheid om de ondernemers daarmee te belasten. Ik wil nog even aanvullen dat inderdaad, we hebben, iedereen heeft in zijn verkiezingsprogramma staan; werk, werk, werk. En ik denk dat je vooral ook dat thema; werk, werk, werk, moet blijven vasthouden en ik denk dat je dat experiment zeker moet aangaan dat wij extra zondagen, waar de creativiteit van de ondernemers naar voren komt om te kijken van hoe creëer je dan ook; werk, werk, werk. En als slot zou ik dan nog willen aanhaken wat meneer Nijenbanning ook heeft gezegd. wij hebben een regiofunctie en je weet inderdaad nooit als de gemeente Veendam een besluit neemt of gemeente Winschoten neemt een besluit dat zijn grote plaatsen die heel veel publiek kunnen trekken op zondag, wat dat dan het nadeel of effect kan zijn voor een gemeente als Stadskanaal en ik denk dat we daar ernstig rekening mee dienen te houden. Voor zover." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja, dan heb ik alle fracties gehoord behalve die van de SP."
18
E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Ja, wij hebben nog niet helemaal een antwoord hierop omdat we nog bezig zijn met vooral de kleine bedrijven te benaderen van wat zij hier van vinden. En alle argumenten die ik heb gehoord, zowel van de CU, van de VVD en wie dan ook, die nemen we mee nog in ons uiteindelijke wat wij het liefste zien. En alle aspecten spelen er in mee, er speelt mee de zondagsrust, er speelt mee de concurrentie, de kleine bedrijven dat die niet over de kop gaan omdat die niet kunnen bolwerken dat ze 7 dagen in de week kunnen open zijn, al dat soort dingen speelt mee." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ok, dan wil ik het woord geven aan de portefeuillehouder." B. Galama (Gemeenteraad): "Dank u wel voorzitter. Nou allereerst toch nog even bevestigen dat het vooral wat ons betreft opiniërend is en niet een voorstel op tafel ligt waarbij je zou moeten zeggen al die varianten die genoemd worden daaruit moet u een keuze maken. Uw opdracht was; luister naar de handelsvereniging, naar de centrumwinkeliers, hoe wordt hier nu door hun gedacht over deze behoorlijke verruiming die eigenlijk tot stand gekomen is om daarmee te kunnen zeggen; nou je mag het helemaal vrij geven als gemeente. En laat het over ten opzichte van de oorspronkelijke situatie zoals die bij ons nu nog geldt met 12 koopzondagen per jaar een openstelling van die twee supermarkten gebaseerd op het aantal inwoners. U geeft verschillende motivaties aan op een gegeven moment en argumenten en die vind ik ook wel begrijpelijk vanuit eerdere discussies, voor mij is vooral belangrijk op een gegeven moment, gehoord hebbende wat voor afwegingen zouden we nu kunnen maken, wat voor informatie ontbreekt nog voor u om tot een afweging te komen. Nou ik hoor eigenlijk de SP zeggen van ja wij zijn zelf bezig met een onderzoek onder kleine bedrijven, ik heb het idee we moeten vooral naar de totaliteit kijken vandaar dat wij ook gesproken hebben met de handelsvereniging van alle vijf de plaatsen; Mussel, Alteveer, Onstwedde, Musselkanaal en Stadskanaal. En ik wil het toch wel nuanceren in de zin van wat wij gehoord hebben. In principe zijn de berichtgevingen van; geef maar vrij, maar hier, bijvoorbeeld Onstwedde, zal het niet ontstaan. Dat verbaast ons denk ik ook niet, dat dat niet zal ontstaan. Mussel geeft dezelfde richting aan en het zijn eigenlijk de twee plaatsen Stadskanaal en Musselkanaal die het sterkste zeggen van geef het vrij. Niet in de zin van geef ik vrij en daarmee gaan in Musselkanaal en Stadskanaal nu ineens zeg maar 52 koopzondagen ontstaan, want dat is niet realistisch. Dat hebben we vanuit de ervaring gezien, dus zij zoeken ook zelf, kijkende naar de samenstelling van de kleinere winkeliers, de grotere ketens, het veranderende consumenten gedrag van wat is nu wijsheid om in deze plaatsen te doen. Want je kunt zeggen laat het maar helemaal vrij en dan doet iedere ondernemer maar wat hij wil, maar daarvan zeggen ze met zijn allen ook wel; ja, dat is niet de uiteindelijke oplossing. Want dan zou je een situatie kunnen krijgen
19
dat iemand denkt van nou we gaan naar de regiovoorziening naar Stadskanaal en hier is een deur open en twee zijn er weer dicht en daar is weer een open en iedereen weet dat dat het imago van een centrum niet versterkt. Dus iedereen is zoekende een beetje, de winkeliers zelf zijn zoekende, de handelsvereniging, wij zijn zoekende in de zin van wat is nou een goede oplossing waarvan we zeggen op een gegeven moment die gaat werken en wat voor visie zit erachter. Nou ik ben blij om te horen dat u zegt in ieder geval de thema avonden die ze ontwikkeld hebben, dat was het moonlight shoppen, nou ik heb hem de afgelopen winter meegemaakt tot vrijdag s ’avonds 23.00 uur en het was best koud en voor sommige mensen die in de etalage stonden nog kouder denk ik, maar het was wel een succes als je keek naar de toestroom van het publiek. En als dus blijkt dat de behoefte van het winkelend publiek in deze regio meer zich focust op een thema avond dan op een zondag op een gegeven moment dan is iets wat daarvan de handelsverenigingen zeggen; laat ons daar dan op inspelen. En zo bedoelen zij eigenlijk ook het gebruik van de zondag op een gegeven moment laat ons inspelen eventueel op een evenement. Mogen we het koppelen met Verassend Stadskanaal, kunnen we het koppelen op een bepaald moment met, stel je voor de WK voetbal en Nederland zou het ongekend goed doen en ze zeggen wij maken daar een themabijeenkomst van. Dat is een beetje de visie die erachter zit vanuit de reacties die ik" J. Bessembinders (Gemeenteraad): "onvoorstelbaar" B. Galama (Gemeenteraad): "Dat we zover komen? ja, dat is ook onvoorstelbaar dat we zover komen, maar het was een voorbeeld meneer Bessembinders. Het was een voorbeeld. Maar dat is de manier waarop zij er ook nog over discussiëren en wat je ook uit hun verhaal hoort op een gegeven moment van hoe breng je dat tot een goede mix die uiteindelijk het centrum promoot, want daar gaat het om. En in die promotie van het centrum gaat het natuurlijk om een aantal bestedingen die we binnen onze gemeente graag willen houden en ook de werkgelegenheid die we er graag aan willen houden. Nou ik hoor u een aantal opmerkingen ook duidelijk maken, van vertel nog eens even hoe het in de regio ligt. Nou, ik weet dat Veendam heeft het al vrij gegeven. Winschoten dat weet ik op dit moment niet zeker, maar dat zijn aanvullende informaties waar u in ieder geval van wilt weten hoe zit dat. Werkgelegenheid betekend het inderdaad op een gegeven moment en die informatie kunnen wij natuurlijk halen bij de twee supermarkten die zeg maar daar ervaring mee hebben gekregen nu heeft het geleid tot meer uren daadwerkelijk voor werknemers en heeft het ook geleid op een gegeven moment dat die werknemers dat wouden binnen de CAO’s, want die voorwaarden heeft u de vorige keer zelf duidelijk aan gekoppeld en daar moeten die supermarktenketens zich ook aan houden. Dat soort informatie zou denk ik verder uitgebreid moeten worden voordat u zegt van; ik wil er überhaupt een besluit over nemen. Dan blijf ik
20
constateren dat het iets is wat niet gemakkelijk gewogen kan worden, want er zitten gewoon principiële keuzes achter en principiële keuzes hebben we toen ook van gezegd die respecteren wij. En aan de andere kant zitten wij met het gegeven dat we ook detaillisten informeren over wat is nu het nieuwe winkelen hoe is het zich aan het ontwikkelen wat betekend het ten opzichte van, in alle eerlijkheid, eventueel ook internet en de omzetdalingen die dat tot gevolg hebben en wat moeten zij vooral doen zeg maar om bestaansrecht voor hun onderneming te zoeken. Nou dat is best een lastige weging, dus in die zin stel ik mij voor voorzitter, maar ik weet niet of dat toereikend is of ik daarmee dan voldoende de vragen en opmerkingen heb beantwoord c.q. heb kunnen meegeven dat wij er verder op studeren en dit soort aanvullende gegevens boven tafel halen om te kijken hoe we dan tot een goed compromis voorstel misschien kunnen komen. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Is er iemand die hierop nog wil reageren?" A. Maarsingh (raadslid - CDA): "????? een vraag te stellen, dat is een beetje zijdelings." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Als u maar niet teveel afdwaalt." A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Iedere keer als ik langs de Jumbo rijd dan zie ik daar een groot scherm hangen en daar staat; wij zijn iedere zondag van 16.00-20.00 open. Is dat nou volgens de regels? Of trekken zij zich nergens iets van aan, of handhaaft u niet. " B. Galama (Gemeenteraad): "Simpel antwoord; het is volgens de regels meneer Maarsingh. " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "oh ja" B. Galama (Gemeenteraad): "Ja, want er is keurig geloot en binnen die loting op een gegeven moment heeft iemand niet van zijn recht gebruikt gemaakt en schuift de volgende door. Dus het voldoet voor dit jaar op een gegeven moment dat de Albert Heijn gesloten is en de Jumbo open is. " A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Maar iedere zondag is dus beperkt in dit geval tot 12 zondagen." B. Galama (Gemeenteraad): "Nee, meneer Maarsingh. Het besluit van de raad is dat er één supermarkt in Musselkanaal en één supermarkt in Stadskanaal open mag zijn, daar hebben wij keurig tussen de bedrijven die daarvoor in aanmerking kwamen hebben we geloot en volgens dat systeem op een gegeven moment is er nu openstelling. Klopt volgens de regels."
21
A. Maarsingh (raadslid - CDA): "Dank u wel, dan was ik niet goed geïnformeerd, dat lag aan mijzelf en dan rijd ik met minder ergernis daarlangs." B. Galama (Gemeenteraad): "Ik vind het bijna onvoorstelbaar meneer Maarsingh, maar ik ben blij dat ik dat dan heb kunnen oplossen." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik zag daar een aantal vingers die graag het woord willen hebben. Meneer Nijenbanning." E. Nijenbanning (VVD): "Ja, dank u wel voorzitter. Ik ben blij met de burgemeester die samenvat wat er verder nog geduid zou kunnen worden. Wat ik echter nog wel mis in dit hele verhaal, er wordt aangegeven goed er zijn een aantal partijen die hebben bepaalde principes en die hechten aan de zondagsrust, maar er zijn ook mensen zoals ik die het gewoon heerlijk vinden om op zondag gewoon even boodschappen te kunnen doen, dus ik denk dat het heel belangrijk is dat ook de opinie van de bevolking van de mensen die dus graag op zondag mogen winkelen dat die ook meegewogen wordt. Ik bedoel op zaterdag ben ik taxibedrijf voor het hockey voor de voetbal en ontbreekt het mij dus aan tijd dus ik vind het gewoon heerlijk dat ik af en toe op zondag even mijn boodschapje kan doen of even uitgebreid naar de tv kan gaan kijken. Dus u kunt het over sociale ontwrichting hebben maar op zaterdag heb ik gewoon heel veel verplichtingen aan mijn kinderen, aan sportverenigingen, waardoor ik dus vaak met alle plezier uitwijk naar de zondag. En ik vind het ook mijn goed recht dat ik mijn zondag invul zoals ik dat graag wil doen. Dat zou ik graag nog mee willen geven voorzitter. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Meneer Pals." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja, voorzitter bedankt voor de bijdrage van de portefeuillehouder. En met veel verve is er overleg geweest met winkeliersverenigingen en dat soort zaken. Maar ik bedoel ik kom eigenlijk maar tot een conclusie eigenlijk, ik bedoel eigenlijk de bijdrage van de portefeuillehouder is ook tevens weer een invulling van hoe het zou kunnen en hoe het zou moeten, moonlight shopping en dat soort zaken dat is allemaal aan de orde en dat heeft allemaal zijn succes gehad. Maar ik denk dat je heel straight kunt blijven door te zeggen van; beste winkeliersverenigingen hier is uw vrijheid en komt u met een voorstel hoe je het wilt invullen en that’s it. En ik bedoel trek je als gemeente, of overheid, trek je gewoon terug." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Helder. Ja, meneer Van Beek."
22
B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja, dank u wel. Ik had nog even een vraag aan de portefeuillehouder, in het stuk daar staat een verwijzing naar ondernemersavond in het theater Geert Teis, en dan spreekt u over een percentage van 54% ofzo, ik geloof niet dat dat echt een avond was wat een vertegenwoordiging was van de winkeliers uit Stadskanaal. Volgens mij heeft u dat ook zelf wel geschreven in een brief die er later rondgestuurd is, dus ik denk dat je dit niet moet gaan gebruiken in dit stuk als argument om verder openstelling op zondag te moeten doorvoeren. Eventjes naar de SP als u het goed vindt. Ik vind het jammer dat u niet gewoon uitspreekt wat u in uw eigen verkiezingsprogramma heeft staan. Daar laat ik het even bij. " E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Mag ik voorzitter?" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja, meneer Idema." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Kijk, wij hebben in ons verkiezingsprogramma staan dat wij in principe geen voorstander zijn van de zondagsrustverstoring dat, en niet om religieuze redenen maar gewoon omdat wij vinden dat mensen rust verdienen. " B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Volgens mij heeft u er gewoon staan; tegen verruiming van de koopzondagen." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Ja, ik vertel het in andere woorden, maar u zegt het nu. Waar het om gaat, dat wij nu aan het kijken zijn wat, en dat heeft meneer Nijenbanning ook gezegd, wat vinden de kiezers ervan om op zondag te kunnen winkelen of op andere momenten dat de winkels anders dicht zijn en wat vinden de kleine winkeliers ervan. Dat hebben we ook in ons verkiezingsprogramma staan." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja, nee, maar dit vind ik ook wel prima, maar geeft u gewoon aan wat u in uw verkiezingsprogramma heeft staan dan hebben we in ieder geval een duidelijk beeld van waar u als partij voor staat. Ik bedoel daar hebben we het nu vanavond over, dan is het voor ons ook wat duidelijker." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Ja, heb ik nu ook gezegd toch?" B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "prima" E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Ja, en waar het om gaat. Wij zijn niet tegen absolute sluiting van alles, maar we willen kijken
23
welke variant het beste past." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Aan u het woord." B. Galama (Gemeenteraad): "Ja, voorzitter ik ben nog nieuwsgierig naar de vraag die meneer Van Beek mij wou stellen want daar begon hij mee; ik heb nog een vraag aan de portefeuillehouder. Maar het werd geen vraag. Maar ik heb wel een vraag omgekeerd misschien en daar ben ik wel nieuwsgierig naar in verband met de verdere uitwerking. In het stuk wordt ook iets genoemd over; mogelijk gedifferentieerd beleid. Wat dus niet voor iedereen hetzelfde hoeft te gelden, is dat überhaupt bespreekbaar qua uitwerking of zegt u daarvan iets van nee schuif dat meer helemaal terzijde. Want ik bedoel dat maakt het makkelijker om het uit te werken want dit zijn verschillende beelden, rekening houdend met de groot winkelbedrijven waar je dus vooral over de, ja ik mag geen namen noemen, over het algemeen, maar wel de Gamma’s, de Praxis en de hoveniers mee bedoeld, terwijl daar de kleine middenstander van zegt; ik heb veel minder belang. Is die differentiatie, mag dat een element zijn, moeten we daar verder naar kijken, verder over spreken, dat is eigenlijk gewoon een algemene vraag." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Misschien heel kort even dat men daar op kan antwoorden en dat meneer Van Beek zijn vraag nog even helder maakt richting de portefeuillehouder." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Dan neem ik ook maar gelijk het woord. Gelijk maar even het antwoord" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ik heb hier een knopje dat ik gewoon in kan drukken hè, dat weet u." B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "Ja,nee, dat weet ik niet. Maar ik bedoel ik zal die positie denk ik nooit bereiken hoor want dan moet ik nog zoveel jaar. Om gelijk maar even een antwoord te geven, u hoeft dat wat ons betreft niet mee te nemen die differentiatie. Volgens mij is wel duidelijk wat ons standpunt is. Om eventjes duidelijk te zijn naar u toe. ik vind het geen argument zoals het in het stuk staat dat het meegewogen wordt als oordeel om een en ander te gaan veranderen laat ik het zo zeggen dan. Als u begrijpt wat ik bedoel, zou Tom Poes zeggen of Olie B. Bommel. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan doelt u op die ondernemersavond. " B. van Beek (fractievoorzitter - ChristenUnie): "precies." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie):
24
"Juist. Het CDA." R. Plieger (CDA): "Ja, wij ondersteunen ook die, ja de opmerkingen ten aanzien van het niet verruimen dus op gedifferentieerde basis. Dat vinden wij geen noodzaak. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Ok, helder. SP." E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Die differentiatie is wel mooi, in ieder geval als ik het goed begrijp dan gaat dat over een deel van het centrum van Stadskanaal bijvoorbeeld of een deel van de soort winkels om daar naar te kijken. Dat vind ik wel interessant om te zien. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Wat zegt u? Dat vindt u wel interessant" E. Idema (fractievoorzitter - SP): "Om te zien. Om onderzocht te hebben." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Om onderzocht te hebben. ja, helder. PvdA." F. Boen (fractievoorzitter - PvdA): "Ja, dank u wel voorzitter. Er wordt nog onderzocht de komende tijd. In het stuk is ook sprake van een onderzoek wat er is gepleegd. Ik denk dat het van belang is dat de onderzoeken die worden gedaan dat die ook steekhoudend zijn en dat die een laten we maar zeggen statistisch aanvaardbaar resultaat opleveren. Dat zal qua interpretatie nog wel eens lastig kunnen worden, maar zoals ik in de eerste termijn ook aangaf ik denk dat de handelsverenigingen en de winkeliers met elkaar prima in staat moeten worden geacht om dit verhaal voor henzelf te organiseren. Dus wat dat betreft blijven wij gewoon bij onze voorkeur voor de algehele vrijstelling. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Het laatste scenario, scenario 4 geloof ik." F. Boen (fractievoorzitter - PvdA): "ja" I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "ja. Gemeente Belangen." P. Gelling (fractievoorzitter - GBS): "Ja, wij blijven ook wel bij wat wij in eerste instantie hebben aangegeven. Wij moeten denk ik als gemeente, en zeker hier nu als raad, niet op de stoel van de ondernemer willen gaan zitten, maar hun zelf die vrijheid geven. We zijn een MKB vriendelijke gemeente geworden door met ondernemers mee te denken en ik denk dat we dat ook hier vooral moeten doen. Geef hen zelf de
25
ruimte. Ik denk uiteindelijk dat het ertoe leidt dat er heus niet een openstelling gaat plaats vinden voor, op de supermarkten na bijvoorbeeld, tot een openstelling van iedere zondag van alle winkels. Maar dat je vooral de ondernemers, de winkeliers de ruimte moet geven om in te spelen op situaties zoals die voor heb wenselijk zijn. En daar wil ik het maar bij laten. Gewoon een algehele vrijstelling en dan reguleert zich dat vanzelf. Dank u wel. " I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "VVD" E. Nijenbanning (VVD): "Ja, voorzitter wij hebben ook vertrouwen in het zelf regulerend vermogen van de ondernemers, het is een kwestie van vraag en aanbod en dat zal zich in de toekomst gaan reguleren. Dus wij pleiten ook voor een algemene vrijstelling." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "D'66." K. Pals (fractievoorzitter - D66): "Ja voorzitter. Zoals al gezegd, vrijstelling in het woord vrijstelling zit vrij en ik denk dat je de ondernemers vrij moet laten. En dat reguleert zich vanzelf. Ik denk ondernemers in Onstwedde zullen een ander beleid ontwikkelen als ondernemers in Mussel, Musselkanaal, Stadskanaal en dat soort dingen. En in die zin zou het interessanter zijn om te zien hoe zich dat ontwikkeld, maar vrijheid bovenal." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dank u wel. Heeft u voldoende informatie, wil u nog graag het woord?" B. Galama (Gemeenteraad): "Ik heb voldoende informatie voorzitter. De vraag of de opmerking van de heer Van Beek met Tom Poes en Ollie B. Bommel te spreken dan bedenkt ze een list, dus daar zal ik over nadenken meneer Van Beek. Maar ik denk dat ik voldoende informatie heb op een gegeven moment om verder mee aan de slag te gaan en op enig moment komen we er mee terug. Dank u wel." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Prima, daarmee hebben we dit agendapunt ook behandeld." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Kom ik bij de rondvraag. Is er iemand die iets voor de rondvraag heeft? Helemaal niemand." I. Sterenborg (raadslid - ChristenUnie): "Dan kom ik bij punt 8, de sluiting. Bij dezen de vergadering is gesloten. Bedankt voor uw aanwezigheid en wel thuis.[voorzitter klopt met hamer]"
26
