Afvalpreventierapportage Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

Afvalpreventierapportage 2014-2018 Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

Auteur: Functie: Datum:

Ada Zon Milieucoördinator December 2013

Afvalpreventieplan 2014-2018

Inhoudsopgave 1.

INLEIDING ....................................................................................................................................... 3

2.

HET SINT LUCAS ANDREAS ZIEKENHUIS .................................................................................. 4 2.1 HET SINT LUCAS ANDREAS ZIEKENHUIS ............................................................................................ 4 2.2 EEN TOPKLINISCH ZIEKENHUIS .......................................................................................................... 4

3.

MILIEUZORG .................................................................................................................................. 5 3.1 MILIEUBELEID .................................................................................................................................. 5 3.2 MILIEU BINNEN DE ORGANISATIE........................................................................................................ 5 3.3 CONTINUE VERBETERING EN BORGING .............................................................................................. 5

4.

AFVALBELEID................................................................................................................................. 6 4.1 AFVALSCHEIDING ............................................................................................................................. 6 4.2 AFVALPREVENTIE ............................................................................................................................. 7 4.3 HUIDIGE AFVALBELEID ...................................................................................................................... 7

5.

AFVALSTOFFEN PER ACTIVITEIT BINNEN HET ZIEKENHUIS .................................................. 8 5.1 BEHANDEL- EN VERPLEEGAFDELINGEN .............................................................................................. 8 5.2 LABORATORIA .................................................................................................................................. 8 5.3 APOTHEEK ....................................................................................................................................... 9 5.4 NUCLEAIRE GENEESKUNDE ......................................................................................................... 9 5.5 CENTRALE STERILISATIE AFDELING (CSA) .................................................................................. 9 5.6 TECHNISCHE DIENST/ WERKPLAATS .......................................................................................... 10 5.7 CATERING ............................................................................................................................... 10 5.8 KANTOOR ................................................................................................................................ 10 5.9 TRANSPORT EN GOEDERENBEHEER .......................................................................................... 10

6.

VOORTGANG MILIEUDOELEN ................................................................................................... 11 6.1 DOELEN......................................................................................................................................... 11 6.2 VOORTGANG .................................................................................................................................. 11

7.

AFVALANALYSE ........................................................................................................................... 12 7.1 BENCHMARK AFVAL ........................................................................................................................ 12 7.2 AFVALANALYSE 2013 ..................................................................................................................... 13

8.

AFVALPREVENTIE ....................................................................................................................... 15

9.

CONCLUSIES AFVALPREVENTIEPLAN ..................................................................................... 18

10.

NOG TE NEMEN PREVENTIEMAATREGELEN ...................................................................... 18

10.1 PREVENTIE OPTIES....................................................................................................................... 19 10.2 PRIORITERING.............................................................................................................................. 21 BIJLAGEN ............................................................................................................................................. 25 BIJLAGE 1 BEGRIPPENLIJST BIJLAGE 2 AFVALWIJZER


1. Inleiding Hierbij treft u de afvalpreventierapportage aan. De afvalpreventierapportage dient om de resultaten van het afvalbeleid van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te verantwoorden en aan de hand daarvan afvalpreventie maatregelen te onderzoeken. Het afvalpreventieplan wordt conform de milieuvergunning iedere vijf jaar opgesteld. De afvalpreventierapportage wordt ter goedkeuring verstuurd aan de Raad van Bestuur van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis en daarna ter kennisgeving aan de Omgevingsdienst Noordzeekanaal. Dit afvalpreventieplan is onder verantwoordelijkheid van de milieucoördinator opgesteld. Leeswijzer In hoofdstuk 1 wordt kort het ontstaan van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis besproken en uitgelegd wat voor soort ziekenhuis het SLAZ is. Hoofdstuk 2 gaat over het milieubeleid. In hoofdstuk 3 komt naar voren hoe milieu binnen de organisatie van het SLAZ is vorm gegeven. In hoofdstuk 4 wordt het huidige afvalbeleid weergegeven. In hoofdstuk 5 wordt besproken welke afvalstoffen vrijkomen per afdeling. In hoofdstuk 6 wordt besproken welke doelen op afvalgebied vanuit het milieubeleidsplan 2010-2013 gerealiseerd zijn. In hoofdstuk 7 is een afvalanalyse opgemaakt door een benchmark en een bedrijfsafvalonderzoek. Afvalpreventiemaatregelen die al genomen zijn worden besproken in hoofdstuk 8. In hoofdstuk 9 worden de nog niet genomen afvalpreventiemaatregelen vermeld en hier wordt een prioritering aan gekoppeld, waardoor een planning ontstaat. In hoofdstuk 10 worden de conclusies getrokken en de aanbevelingen gedaan. In de afvalpreventierapportage worden specialistische begrippen gebruikt. Om deze begrippen te verduidelijken is een begrippenlijst opgesteld, welke in bijlage 1 is weergegeven. Een begrip is te herken[begrip] . nen aan het teken


3

2. Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis 2.1 Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is op 1 januari 1996 ontstaan uit een fusie tussen het toenmalige Sint Lucas Ziekenhuis en het Andreas Ziekenhuis. Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam West biedt hoogstaande, patiëntgerichte zorg in een multiculturele omgeving. Het ziekenhuis, gevestigd in een modern pand, behandelt jaarlijks ruim 200.000 patiënten. 2.200 Medewerkers en 120 specialisten bieden 24 uur per dag, 7 dagen per week topklinische zorg aan al onze patiënten. Specialisaties zijn onder andere moeder/kind-zorg, Obesitas, Slaapapneu, Neurologie en Psychiatrie. Betrokkenheid en professionaliteit zijn leidend in de manier van werken. Bestuurlijke fusie Er is een bestuurlijke fusie met het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Doel van de samenwerking is om ook in de toekomst het volledige zorgpakket aan onze patiënten te blijven bieden. Daarvoor is intensievere samenwerking op het gebied van de complexe zorg nodig. In de toekomst wordt een aantal gespecialiseerde behandelingen verdeeld over beide ziekenhuizen. Dit leidt niet alleen tot een hogere kwaliteit van zorg, maar ook tot efficiëntie. 2.2 Een topklinisch ziekenhuis Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is aangesloten bij de stichting Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Hiermee is zij één van de 19 topklinische opleidingsziekenhuizen in Nederland. Topklinische zorg is een bijzondere vorm van zorg die alleen mogelijk is in ziekenhuizen met een speciale vergunning. Meestal gaat het om vrij dure behandelingen waarvoor geavanceerde apparatuur, bijzondere voorzieningen of specifieke deskundigheid nodig is. Deze vorm van zorg heeft dan ook een bovenregionale functie. Om topklinische zorg te kunnen leveren is een groot aanbod noodzakelijk van medischspecialistische, verpleegkundige, paramedische en medisch-ondersteunende opleidingen. Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis is een 'Teaching Hospital' en voorziet als zodanig in een uitstekend opleidingsklimaat. Daarnaast initiëren de STZ-ziekenhuizen toegepast patiëntgebonden wetenschappelijk onderzoek. Op wetenschappelijk gebied vervullen de STZ-leden een brugfunctie tussen de academische en de regionale ziekenhuizen. Gezamenlijk richten de leden van STZ zich op opleiding, wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Hierdoor staan de leden van STZ garant voor kwalitatief hoogwaardige patiëntenzorg.


4

3. Milieuzorg Het SLAZ neemt haar verantwoordelijkheid voor milieuzorg en heeft een milieubeleid opgesteld waarin staat beschreven hoe het ziekenhuis de negatieve effecten op het milieu beperkt. 3.1 Milieubeleid Voor het OLVG-SLAZ is een duurzaam bewustzijn beleidsprioriteit. Doelstellingen op duurzaamheid zijn een vast onderdeel van het bedrijfsbeleid. Het beleid op het gebied van duurzaamheid is erop gericht om mensenrechten te respecteren, eerlijk te handelen en negatieve effecten op het milieu zoveel mogelijk te beperken. 3.2 Milieu binnen de organisatie De Raad van Bestuur van het SLAZ is eindverantwoordelijk voor het milieubeleid binnen de organisatie. Zij worden hierbij ondersteund en geadviseerd door de milieucoördinator, welke ondersteund wordt door het Milieukernteam (MKT). De milieucoördinator is werkzaam op de stafafdeling van de dienst Inkoop en Logistiek. De milieucoordinator is verantwoordelijk voor het opstellen en actueel houden van het milieubeleidsplan en de voortgang van de doelstellingen genoemd in het milieubeleidsplan. Tevens draagt de milieucoördinator zorg voor het voldoen aan milieuwet- en regelgeving, coördineert en initieert milieuactiviteiten en heeft een adviserende en begeleidende functie bij interne en externe milieuvraagstukken. Het MKT bestaat uit personen van verschillende afdelingen en diensten. Doordat de leden als vast team van verschillende disciplines samenwerken, is er een brede kennis van zaken en grote betrokkenheid bij het milieu. Het MKT is nauw betrokken bij het opzetten en uitvoeren van het milieumanagementsysteem. De leden zijn verantwoordelijk voor het behalen van doelstellingen en het uitdragen van de milieuzorg binnen hun vakgebied. De gehele organisatie wordt bij de uitvoering van het milieubeleid betrokken door middel van informatievoorziening, voorlichtingscampagnes en werkinstructies. Tevens vervult het MKT een adviserende rol naar de Raad van Bestuur en ondersteunt de milieucoördinator bij het definiëren en toetsen van het milieubeleid. Het MKT komt één keer per 2 maanden bijeen. De afdelingen welke vertegenwoordigt zijn: - Specialisme oudste ok (Chirurgie); - Farmaceutisch analist (Apotheek); - Kwaliteitsmedewerker Klinisch laboratorium (Klinisch laboratorium); - Hoofd Projecten en advies (Technische Dienst) - Assistent hoofd Technisch Onderhoud (Technische Dienst) - Staffunctionaris Inkoop en Logistiek (Inkoop en Logistiek) (secretaris) - Milieucoördinator (Inkoop en Logistiek) (voorzitter) In 2013 is een begin gemaakt om aandachtvelders milieu te werven, zodat de verpleegafdelingen beter betrokken worden bij het milieubeleid. Nog niet alle afdelingen hebben een aandachtvelder milieu, dit dient nog verder ontwikkeld te worden. 3.3 Continue verbetering en borging Om continue verbetering te waarborgen vinden er audits plaats door de milieucoördinator. De behaalde resultaten worden jaarlijks vastgelegd in een milieujaarverslag en gerapporteerd aan de Raad van Bestuur. Aan de hand van de milieujaarverslagen zullen de milieudoelstellingen en verbetervoorstellen voor het daaropvolgende jaar worden opgesteld en vastgelegd in het milieujaarplan. Op deze wijze wordt de continuïteiten en borging van de milieuzorg binnen het SLAZ op bestuurlijk niveau vastgelegd en de milieuzorg gegarandeerd.


5

4. Afvalbeleid Het SLAZ dient zich te houden aan de Wet Milieubeheer. De vertaling van deze wet is voor het SLAZ in een milieuvergunning (WM vergunning) en een lozingsvergunning (vroegere WVO vergunning) vastgelegd. In deze vergunningen staan onder andere voorschriften op het gebied van afval waar het ziekenhuis zich aan moet houden. In het Landelijk AfvalPlan (LAP) staan tevens voorschriften op het gebied van afval. Het SLAZ heeft in 2012 ruim 776.000 ton afval afgevoerd. Afval is dan ook een enorme kostenpost voor het ziekenhuis. De kosten voor vervoer, verwerking en huur van containers bedroegen in 2012 een kleine €148.000. Naast kosten speelt het milieu ook een rol. Door vermindering van het afval en/of door een betere scheiding wordt de druk op het milieu verkleind. Om een ieder continue te laten kijken naar manieren om de hoeveelheid afval te verminderen en/of beter te scheiden is dit verplicht gesteld vanuit de Europese Unie en vanuit Nederland in verschillende weten regelgeving. Voor het SLAZ geldt de verplichting vanuit de milieuvergunning om elke 5 jaar een afvalpreventierapportage op te maken. 4.1 Afvalscheiding De totale stroom afval bestaat uit verschillende deelstromen, welke gescheiden worden uit kosten en milieu oogpunt. Een gescheiden stroom kost veelal minder dan het bedrijfsafval en kan zelfs geld opleveren (dit geldt bijvoorbeeld voor papier en plastic folie). De deelstromen kunnen vaak hergebruikt worden, waardoor het milieu hier baat bij heeft. Het SLAZ heeft de volgende deelstromen: Afvalsoort Aantal tonnen 2012 Bouw en sloopafval A 3,060 IJzer 6,230 Afvalhout B kwaliteit 1 Bedrijfsafval A kwaliteit * Bedrijfsafval B kwaliteit 12,416 Niet specifiek ziekenhuisafval 555,000 Papier/karton 105,686 Vertrouwelijk papier 20,757 Specifiek Ziekenhuisafval 45,900 Swill 21,600 Afgewerkte olie Halogeenarm 4,730 Halogeenrijk 0,012 Loodaccu’s 0,702 Batterijen < 1 kg 0,210 Nikkel-cadmium batterijen Gasontladingslampen 0,262 Lab. afval gemengd Lab. organisch halogeen Loogafval Zuurafval Anorganisch, vast Organische zuren Oxiderende stoffen Totaal 776,565 Tabel 1: aantal kg afval per deelstroom 1 Samengegaan met niet specifiek ziekenhuisafval * Glasafval wordt wel apart ingezameld, maar niet apart verwerkt omdat deze stroom wordt teruggestuurd door de glasverwerker.


6

4.2 Afvalpreventie Afvalpreventie is het meest belangrijk om het afval te verminderen. Afvalpreventie is niets anders dan voorkomen dat er afval ontstaat. Dit betekent dat het afval aan de bron moet verminderen. Later in de cyclus is het afval al aanwezig en kan alleen bijvoorbeeld afvalscheiding en hergebruik nog toegepast worden boven het minst verkiesbare namelijk het storten van afval. De ladder van Lansink geeft dit goed weer:

Figuur 1: Ladder van Lansink Een voorbeeld voor preventie is het proces zodanig te wijzigen dat er minder grondstoffen nodig zijn. Wanneer er minder afval ontstaat is dit beter voor het milieu en beter voor de portemonnee. 4.3 Huidige afvalbeleid Het SLAZ wil het Bronzen certificaat van de milieuthermometer behalen. De planning is dat dit in juni 2014 gaat gebeuren. Het SLAZ zal dan voldoen aan alle verplichte elementen van de milieuthermometer onder andere op het gebied van afval(water). Het SLAZ voldoet ook aan het extra element om kunststof verpakkingsfolie apart in te zamelen. Voorlichting over het afval wordt gegeven door de afdelingen zelf aan nieuwe medewerkers en op verzoek door de milieucoördinator. Tevens wordt in de opleiding tot verpleegkundige hier aandacht aan besteed. Vast afval Het SLAZ heeft een afvalbeleid welke is weergegeven in het afvalhandboek. Dit afvalhandboek is te vinden in het centrale documentbeheerssysteem: Infoland. In het afvalhandboek is te vinden welke stoffen bij welke afvalstroom hoort en welke stoffen hier niet in horen. Tevens is een afval ABC bijgevoegd, zodat men kan onderzoeken welke stof onder welke stroom valt. Ook is weergegeven hoe een afvalstroom aangeleverd dient te worden aan de afdeling Transport. Er is een Service Level Agreement (SLA) afgesloten tussen de afdeling Transport en alle afdelingen die afval aanleveren. Ook hier staan afspraken in hoe afval dient te worden aangeleverd. Het transport van het afval wordt gedaan door de afdeling Transport, welke onder de dienst Inkoop en Logistiek valt. Een korte samenvatting van de afvalstromen en welke stoffen hierin mogen, is weergegeven in de afvalwijzer (bijlage 2). De afvalwijzer is op elke afdeling te vinden bij de afvalverzamelpunten. Afvalwater In de milieuvergunning wordt verplicht gesteld dat het SLAZ afvalwater laat bemonsteren. De frequentie van deze monsters en ook op welke stoffen er bemonsterd moet worden, is weergegeven in de meetbeschikking. Het SLAZ heeft een recente meetbeschikking uit 2012. Wanneer de normen uit de meetbeschikking worden overtreden, wordt dit onderzocht om de bron te achterhalen. Deze rapportage wordt aan de handhavende instantie verstrekt.


7

5. Afvalstoffen per activiteit binnen het ziekenhuis Binnen het ziekenhuis zijn er verschillende activiteiten waarbij afvalstoffen vrij komen. De volgende activiteiten worden behandeld: - Behandel- en verpleegafdelingen - Laboratoria - Apotheek - Nucleaire geneeskunde - Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) - Technische Dienst/werkplaats - Catering - Kantoor - Transport en goederenbeheer 5.1 Behandel- en verpleegafdelingen Op de behandel- en verpleegafdeling worden patiënten behandeld. Ook worden operatiekamers hieronder geschaard. Bij de afdelingen komt veel afval vrij, welke zoveel mogelijk apart wordt ingezameld. Het linnen wordt in een verzamelzak gedaan en naar de wasserij vervoerd, alwaar het gewassen wordt. Wanneer linnen niet goed meer is, zorgt de wasserij voor de afvoer hiervan. Linnengoed be[begrip] wordt apart ingezameld en wordt apart behandeld door de wasserij. smet met cytostatica Etensresten van de maaltijd worden door de afdeling Catering apart ingezameld. Glas wordt apart ingezameld, echter niet apart verwerkt. Dit doordat de glasverwerker veelal het glas van ziekenhuizen terugstuurt in verband met vervuiling met naalden en laboratoriumglas. Het SLAZ blijft wel het glas apart inzamelen, zodat wanneer de techniek zover is, het glas wel apart al ingezameld wordt. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Glas Specifiek Ziekenhuisafval

Papier/karton Swill (etensresten)

5.2 Laboratoria Binnen het SLAZ zijn er twee laboratoria aanwezig; het Klinisch Chemisch Laboratorium (KL) en het laboratorium van de apotheek. Medische Microbiologie en Infectiepreventie en het Pathologisch Laboratorium zijn begin 2013 naar het OLVG gegaan. Laboratorium apotheek Wordt besproken bij de afdeling Apotheek. Klinisch Chemisch Laboratorium Bij het KL wordt gewerkt met lichaamseigen stoffen. Hier worden proeven gedaan om bijvoorbeeld bloedgroep te bepalen en om bepaalde stoffen in het bloed/urine te detecteren. De proeven worden gedaan met verschillende chemicaliën. Het KL neemt zelf bloed af en heeft dan ook veel specifiek ziekenhuisafval. Wanneer de flessen met chemicaliën leeg zijn, worden deze omgespoeld en wordt het etiket verwijderd of onleesbaar gemaakt. Het laboratorium glas wordt apart gehouden en met kleine hoeveelheden in het bedrijfsafval gedaan. Het laboratorium glas is niet geschikt voor hergebruik, dit omdat de smelttemperatuur hoger ligt dan normaal glas.


8

Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Glas en laboratorium glas Specifiek Ziekenhuisafval

Papier/karton Gevaarlijk laboratorium afval

5.3 Apotheek Op de afdeling apotheek worden de medicijnen klaargemaakt voor in huis, maar ook voor externen. Er is in het ziekenhuis ook een apotheek voor externen, die op doktersrecept of zonder recept medicijnen komen halen. De apotheek maakt ook de cytostatica klaar, waarna dit naar de afdelingen wordt verspreid. Overgebleven medicijnen die door de apotheek zijn klaargemaakt, worden retour gestuurd naar de apotheek. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Glas en laboratorium glas Specifiek Ziekenhuisafval

Papier/karton Gevaarlijk laboratorium afval

5.4 Nucleaire geneeskunde Nucleaire geneeskunde is een medisch specialisatie en houdt zich bezig met diagnostiek, palliatieve pijnbestrijding en therapie, waarbij gebruik wordt gemaakt van radioactieve middelen. Het werken met en opslaan van radioactieve middelen dient te voldoen aan zeer stringente wettelijke eisen (Kernenergiewet). Bij bepaalde darmonderzoeken wordt Barium gebruikt. Dit Barium wordt op het toilet weer uitgescheiden. Het gebruik van Barium wordt steeds meer geminimaliseerd, doordat veel wordt gewerkt met digitale scans. Barium wordt gemiddeld nog 1-2 maal per maand gebruikt. Barium afval komt terecht in het rioolstelsel. Laag radioactief afval wordt opgeslagen totdat de straling is verdwenen. Het afval wordt hierna als bedrijfsafval afgevoerd. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Laag radioactief afval Specifiek Ziekenhuisafval

Papier/karton

5.5 Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) Bij de CSA worden alle, door de afdelingen gebruikte, instrumenten gedesinfecteerd en schoongemaakt. Dit dient conform bepaalde normen te gebeuren, zodat de instrumenten hierna weer veilig gebruikt kunnen worden. Na het reinigen worden de instrumenten vacuüm verpakt en intern getransporteerd. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Metaal (stuk instrumentarium) Specifiek Ziekenhuisafval

Papier/karton


9

5.6 Technische Dienst/ werkplaats De Technische Dienst is een ondersteunende dienst en onderhoud het gebouw en de medische apparatuur. Tevens hebben zij een werkplaats ter beschikking om sommige reparaties zelf uit te voeren. De stroomvoorziening behoort ook bij de technische dienst. De stoomketels, noodstroomaggregaten en WarmteKrachtKoppeling (WKK) vallen dan ook onder de technische dienst. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Grof afval Gevaarlijke afval, zoals TL lampen, afgewerkte olie.

Papier/karton Bruin- en witgoed

5.7 Catering De catering bestaat uit twee afdelingen; de keuken en het restaurant. In de keuken worden de maaltijden voor de patiënten gemaakt. In het restaurant wordt er eten verkocht voor de medewerkers. Tevens is er een restaurant aanwezig voor bezoekers en patiënten. Het frituurvet wordt ingezameld en opgehaald voor reiniging en hergebruik. De etensresten worden op dit moment slechts deels apart ingezameld voor het produceren van biogas via afvalverwerker. Er loopt een onderzoek om de gehele stroom apart in te kunnen zamelen. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Swill (etensresten) Glas

Papier/karton Frituurvet

5.8 Kantoor Op de kantoren wordt met name computerwerk gedaan. Vertrouwelijk papier wordt in speciale afgesloten bakken bewaard en vernietigd. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Computers

Papier/karton Toners

5.9 Transport en Goederenbeheer Afdeling Transport zorgt voor de interne transporten van de verschillende soorten afvalstromen die binnen het ziekenhuis vrijkomen en zorgt ervoor dat de verschillende afvalstromen worden afgevoerd naar de afvalverwerker. Afdeling Goederenbeheer zorgt voor de interne transporten van de verschillende goederen naar de betreffende afdeling binnen het ziekenhuis. Verder beheert de afdeling Goederenbeheer het centrale magazijn. Vrijkomende afvalstromen zijn: Bedrijfsafval (niet specifiek ziekenhuisafval) Plastic verpakkingsfolie

Papier/karton


10

6. Voortgang milieudoelen In het milieubeleidsplan 2010-2013 zijn doelen gesteld in het kader van afval die behaald moeten worden in 2013. In de volgende paragrafen worden de doelen uit het milieubeleidsplan besproken en wordt een prognose uitgesproken of het doel behaald gaat worden in 2013 (het eindjaar van het milieubeleidsplan) of wellicht al behaald is. 6.1 Doelen Een ziekenhuis produceert veel afval. Om het afval beter te scheiden en/of te reduceren, zijn er doelen opgesteld in het milieubeleidsplan 2010-2013. Hieronder worden de doelen benoemd en wordt de voortgang besproken. In het milieubeleidsplan zijn de volgende doelen op het gebied van afval opgesteld: 1 De afvalgegevens worden aan het eind van de beleidsperiode 2010-2013 volledig en accuraat bijgehouden in het milieumanagementsysteem 2 De productie van het totaal gewicht (tonnage) aan afval moet in 2013 zijn gedaald met 1-2% op basis van de gegevens van de nulmeting in 2008 3 De vervuiling van de afvalstroom “bedrijfsafval” moet in 2013 met 10-15% gedaald zijn ten opzichte van de nulmeting in 2008. 6.2 Voortgang 1

2

3

Doel De afvalgegevens worden aan het eind van de beleidsperiode 2010-2013 volledig en accuraat bijgehouden in het milieumanagementsysteem De productie van het totaal gewicht (tonnage) aan afval moet in 2013 zijn gedaald met 1-2% op basis van de gegevens van de nulmeting in 2008 De vervuiling van de afvalstroom “bedrijfsafval” moet in 2013 met 10-15% gedaald zijn ten opzichte van de nulmeting in 2008.

Voortgang

(op basis van extrapolatie van tot dusver (september 2013) bekende gegevens) (op basis van extrapolatie van tot dusver (september 2013) bekende gegevens)


11

7. Afvalanalyse Eenmaal per jaar wordt een milieujaarverslag over het voorgaande jaar opgesteld. In het milieujaarverslag doet het SLAZ verslag van de milieuprestaties, waaronder afval.

Aantallen

800.000 600.000 400.000

Tonnage

200.000

Patiënteenheden

0

Jaren Figuur 2: Afval t.o.v. patiënteenheden

Tonnen afval/patiënteenheid 3 Aantallen

2,5 2 1,5

Tonnen afval/patiënteen heid

1 0,5 0 2008 2009 2010 2011 2012 Jaartallen

Figuur 3: Hoeveelheid afval per patiënteenheid In bovenstaande figuren is aangegeven hoeveel ton afval het SLAZ per jaar heeft en hoeveel patiën[begrip] . Om beter inzichtelijk te krijgen of het afval verminderd is in de loop van de jaren is de teenheden hoeveelheid afval gedeeld door het aantal patiënteenheden, want hoe meer verpleegdagen, poli bezoeken en dergelijke, des te meer afval. In figuur 3 is te zien dat de hoeveelheid afval langzaam afneemt.

7.1 Benchmark afval Over 2012 is een benchmark geweest van alle ziekenhuizen in Nederland die zijn aangesloten bij de milieubarometer. Alle ziekenhuizen die hieraan mee wilden doen, moesten de milieubarometer invullen. De milieubarometer omvat verschillende milieu onderwerpen, waaronder afval.


12

De volgende getallen komen uit de benchmark naar voren: Afvalgegevens

eenheid

benchmark

Martini

OLVG

SLAZ

Excl. Acad. en NKI-AVL

De benchmark voor het SLAZ is exclusief de academische ziekenhuizenen het NKI-AVL. Deze ziekenhuizen doen naast de algemene behandelingen ook onderzoek en hebben daardoor andere kengetallen. Tevens zijn het Martini ziekenhuis en het OLVG in de benchmark meegenomen, omdat deze ziekenhuizen vergelijkbaar zijn met het aantal bedden ten opzichte van het SLAZ. Door de kengetallen van het Martini en het OLVG in het overzicht te plaatsen, kan de benchmark in een beter perspectief worden geplaatst. Door mee te doen aan de benchmark met andere ziekenhuizen blijkt dat de meeste ziekenhuizen verschillende laboratoria hebben en daardoor meer ander soortig afval ten opzichte van het bedrijfsafval (zoals gevaarlijk afval) het scheidingspercentage is daardoor ook hoger. Het SLAZ heeft minder gevaarlijk en specifiek afval ten opzichte van het bedrijfsafval, wat resulteert in een lager scheidingspercentage. Dit wil niet zeggen dat in het bedrijfsafval veel recyclebare producten aanwezig zijn. Uit de benchmark blijkt dat het SLAZ op het gebied van afval het relatief beter doet dan het OLVG, maar slechter dan het Martini Ziekenhuis. Er zijn preventie opties die het SLAZ nog niet heeft ingevoerd. Een onderzoek naar nog uit te voeren preventie opties is dan ook noodzakelijk. Wellicht kan een gesprek met het Martini ziekenhuis nog meer preventie opties opleveren dan tot dusver onderzocht. Naar aanleiding van de benchmark dient een doel opgesteld te worden om een bepaald percentage meer te gaan scheiden. Er is onderzocht of het bedrijfsafval (restafval) veel vervuilingen bevat die hergebruikt zouden kunnen worden. In juli 2013 en wederom in november 2013 is dit onderzocht door middel van een afvalanalyse (zie paragraven 7.2 en 7.3) bij het bedrijfsafval. 7.2 Afvalanalyse 2013 In juli 2013 en in november 2013 is in samenwerking met onze afvalverwerker een afvalanalyse gedaan. Afvalanalyse juli 2013 In juli 2013 is een afvalanalyse gedaan op de perscontainer van het restafval op het terrein van de afvalverwerker. Hieruit is naar voren gekomen dat er bijna geen papier en karton in het restafval zit, maar wel veel swill. Het restafval was behoorlijk vochtig door het swill afval. Door het swill beter te scheiden zal het scheidingspercentage omhoog gaan en zal ook de vervuiling van het restafval verminderen.

Foto’s afvalanalyse SLAZ juli 2013


13

Afvalanalyse november 2013 In oktober is wederom een afvalanalyse gehouden. Ditmaal in een sorteerfabriek van de afvalverwerker. Een perscontainer werd hier geleegd en via een lopende band kon men dan zien wat er in de perscontainer aanwezig was. Wederom viel op dat er weinig papier en karton aanwezig was bij het bedrijfsafval. Tevens was er weinig plastic folie aanwezig. Dit betekent dat de afvalstromen papier, karton en plastic folie goed gescheiden worden binnen het SLAZ. In het restafval waren verder geen afvalstromen te zien die gescheiden zouden moeten zijn. Kanttekening hierbij is dat het vocht van het swill afval niet te zien is bij de analyse op een lopende band. De zakken zagen er echter niet vochtig uit.

Foto afvalanalyse SLAZ november 2013


14

8. Afvalpreventie Het SLAZ heeft in de afgelopen jaren al veel gedaan aan afvalpreventie om zo min mogelijk grondstoffen af te laten voeren. Indien het niet mogelijk was om aan preventie te doen, wordt zoveel mogelijk de afvalstroom apart ingezameld en afgevoerd (zie voorkeur ladder van Lansink paragraaf 4.2). Door andere wetgeving, zoals de hygiënerichtlijn of de HACCP komen wens en uitvoering van afvalpreventiemaatregelen wel eens in conflict. Het SLAZ doet echter zoveel mogelijk aan afvalpreventie. Op de volgende bladzijde is een tabel opgemaakt, waarin de al ondernomen en onderzochte preventiemaatregelen opgesomd zijn.


15

Nr.

Afvalstroom

Preventiemaatregel

Ingevoerd Jaar

Toelichting

1.

Afvalwater - Barium

Verbeterde techniek

ja

continue

2.

Afvalwater (schoonmaak)

Microvezeldoek gebruiken

ja

Onbekend

3.

Algemeen

Afvalwijzer

ja

2008

4.

Algemeen

ja

2013

5.

Algemeen

Vaststellen scheidingsregels SLAZ Voorlichting met betrekking tot afval

Door verbeterde technieken wordt er steeds minder bariumoplossingen gebruikt voor onderzoek. In 2012 zijn er nog maar 2 onderzoeken/maand en dit aantal wordt alleen maar minder. Door met de microvezeldoekmethode schoon te maken is geen zeep meer nodig. Afvalwijzer is opgesteld om een ieder beter uit te leggen welke afvalstroom waar in moet. Afvalhandboek opgesteld en een nieuwe afvalwijzer.

ja

2013

6.

Algemeen

Benchmark

ja

2013

7.

Bedrijfsafval

Jaarlijkse afvalanalyse

ja

2013

8.

Computers

Apart inzamelen

ja

Onbekend

9.

Glas

Apart inzamelen binnen het SLAZ

Ja

onbekend

10.

Incontinentiemateriaal

Incontinentiemateriaal scheiden

nee

2013

11.

Kunststof

Scheiden verpakkingsfolie

ja

2013

12.

Kunststof

Kunststof scheiden

nee

2013


16

Er is een afvalhandboek opgesteld en een nieuwe afvalwijzer. Toelichting op het afval kon aangevraagd worden bij de milieucoördinator. In het audittraject van NIAZ is het onderwerp afval ook naar voren gekomen. Door jaarlijks een benchmark met de ziekenhuizen te doen via de milieubarometer kan onderzocht worden in hoeverre het SLAZ het beter/slechter doet dan vergelijkbare ziekenhuizen. Door jaarlijks een afvalanalyse te doen bij het restafval, kan het SLAZ onderzoeken of een verdere scheiding van het restafval een optie is. Harde schijf wordt vernietigd en daarna kunnen de computers worden hergebruikt of weggegeven aan een goed doel, kringloopwinkel. Het glas wordt wel apart ingezameld, maar niet apart verwerkt doordat de glasverwerker het glas vaak terugstuurt. Echter bij sommige ziekenhuizen lukt dit wel. Hier dient een onderzoek voor te worden uitgevoerd. Incontinentiemateriaal is in het verleden wel gescheiden geweest, echter door stankproblemen is dit gestopt. Er is wederom gesproken met de afvalverwerker over het scheiden van incontinentiemateriaal; er zijn nog steeds geen goede opties hiervoor. Wel zijn er veelbelovende ontwikkelingen. Door afdelingen die veel verpakkingsfolie hebben, wordt dit gescheiden. Kunststof afval kan alleen hergebruikt worden wanneer dit schoon is. Anders dient dit schoon te worden gemaakt en dit kost teveel geld. Voor huishoudens is hier een subsidie

13.

Laboratorium afval

Verschillende kleuren jerrycans

ja

2013

14.

Meubilair

Reparatie en daarna pas afvoeren

ja

2010

15.

Papier/karton

ja

onbekend

16.

Papier en karton

Papier en karton wordt gescheiden ingezameld Printers standaard op dubbelzijdig afdrukken zetten

ja

onbekend

17.

Papier en karton

ja

18.

Swill

ja

20092013 2008

19.

Swill

Digitaliseren dossiers patiënten Swill van het restaurant wordt apart ingezameld Verminderen swill

ja

Continue

20.

SZA

Aanschaf absorptiezakjes

ja

2013

*1

*1

Specifiek Ziekenhuis Afval

Tabel 1: Genomen preventiemaatregelen


17

beschikbaar voor, maar voor de bedrijven niet. De praktijk leert dat zeker 95% van het kunststof afval alsnog verbrand wordt. Hierdoor is gekozen om op dit moment niet al het kunststof afval te gaan scheiden maar wel zuivere kunststof stromen. Kans op fouten verkleinen door verschillende kleuren jerrycans te gebruiken voor de verschillende laboratorium stromen. Betere stoffenscheiding hierdoor. Meubilair wordt eerst bekeken of dit gerepareerd kan worden. Wanneer dit niet mogelijk is wordt het meubilair apart afgevoerd als grof afval. Wanneer meubilair nog goed is, maar niet kan worden gebruikt in het SLAZ wordt geprobeerd of een kringloopwinkel dit wil hebben. Papier en karton zijn verplicht apart in te zamelen. In 2012 is daar een stroom met vertrouwelijk papier bijgekomen. Door verplicht dubbelzijdig afdrukken, wordt veel papier bespaard. Alleen door extra verrichtingen kan enkelzijdig worden afgedrukt. Door digitalisering van dossiers, wordt er minder papier verbruikt. Is in 2008 gestart. Er kan gekozen worden uit grote, kleine portie Op de dag zelf kan pas gekozen worden Er wordt met broodwagens brood uitgedeeld Er mag geen vrij vocht in de SZA bakken aanwezig zijn.

9. Nog niet genomen preventiemaatregelen In hoofdstuk 8 zijn de al genomen preventiemaatregelen besproken. In hoofdstuk 7 is onderzocht dat het SLAZ relatief beter scoort op het gebied van afval dan het OLVG, maar slechter dan het Martini ziekenhuis. Verdere preventiemaatregelen zou de score op het gebied van afval kunnen verbeteren. In dit hoofdstuk is er onderzoek gedaan naar de nog niet genomen preventiemaatregelen. In de tabel op de volgende bladzijde zijn de nog niet genomen preventiemaatregelen opgesomd. Na de opsomming volgt een prioritering en een daaraan aanbevolen hangende planning.


18

10.1 Preventie opties

Nr. Afvalstroom

Preventiemaatregel

Toelichting

1.

Kunststof

Verpakkingsfolie beter scheiden

2.

Kunststof

Kunststof koffiebekertjes apart inzamelen.

3.

Algemeen

Duurzaam inkopen

4.


5.


6.

Disposables

Incontinentiemateriaal met vochtindicators Apart inzamelen incontinentiemateriaal Disposable bestek en borden niet meer beschikbaar stellen

7.

Gevaarlijk afval/ KCA

8.

Gevaarlijk afval/KCA

9.

Swill

Apart inzamelen swill van de keuken

10.

Kunststof

PET flessen apart inzamelen bij (bezoekers)restaurant

11.

Meubilair, wit-, bruinen grijsgoed

Hergebruik oud meubilair

12.

Afvalwater

Bedden verschonen indien nodig in plaats van routinematig

13.

Hout

Europallets gebruiken in plaats

Door ruimtegebrek kunnen de afdelingen Restaurant en Technische Dienst nu niet het verpakkingsolie scheiden. Een nieuwe perscontainer is de oplossing. De afvalverwerker is hiervoor bezig. Het SLAZ overschrijdt de normen voor de koffiebekertje, hierdoor dient er onderzocht te worden of het een optie is de kunststof bekertjes apart in te zamelen. Het onderzoek is geweest en dit is haalbaar. Echter er dient een investering te komen voor de afvalbakken van de koffiebekertjes. Door duurzaam in te kopen dienen producten langer mee te gaan en/of beter her te gebruiken te zijn. Tevens wordt bekeken hoe om te gaan met verpakkingen en het terugnemen van producten, waardoor afval verminderd wordt. Onderzoeken of dit al wordt gebruikt. Zo niet onderzoeken of het rendabel is dit in te voeren. Patiënten zouden dan minder vaak onnodig verschoond worden. Het incontinentiemateriaal wordt niet gescheiden in verband met stank problemen. Er zijn nieuwe ontwikkelingen gaande. Ontwikkelingen in de gaten houden. Disposables worden in het bedrijfsafval gegooid, door dit niet meer beschikbaar te stellen, zal dit minder afval geven. Disposables worden afgebouwd in het restaurant. Er dient onderzocht te worden of oplaadbare batterijen gebruikt kunnen worden binnen het SLAZ, zodat er minder batterijen worden weggegooid in het KCA. De batterijen die nu worden afgegeven bij de afdeling Transport zijn nog geschikt voor klokken en afstandbedieningen. Dit omdat de batterijen preventief worden vervangen. Onderzoek of we deze batterijen (deels) kunnen hergebruiken. De keuken zamelt nu niet apart swill in. Dit komt bij het restafval. Er is een onderzoek geweest of het swill gescheiden kon worden. Technisch kan dit, echter arbotechnisch zitten hier haken en ogen aan. Onderzoeken of de arbotechnische problemen verholpen kunnen worden. PET flessen kunnen goed hergebruikt worden. Nu komen de PET flessen in het bedrijfsafval terecht. PET flessen van gerenommeerde merken worden al ingenomen door de leverancier. Onderzoeken of het mogelijk is om niet meer te gebruiken meubilair, wit-, bruinen grijsgoed op het “prikbord” te zetten of anders naar een tweedehandswinkel. Nu wordt dit weggegooid als het al een tijd in opslag staat. Wellicht website van floow2 gebruiken. Onderzoeken wanneer het beddengoed verschoond wordt. Wanneer patiënten overdag op staan hoeft het beddengoed niet elke dag verschoond te worden, hierdoor zal er minder gewassen hoeven worden. Onderzoeken of het haalbaar is om van leveranciers te eisen dat zij europallets

Meer oplaadbare batterijen gebruiken. Hergebruik batterijen


19

van weggooi pallets

(zit statiegeld op, dus herbruikbaar) gebruiken in plaats van weggooi pallets. Er zal hierdoor minder houtafval ontstaan.

Tabel 2: Preventie opties


20

10.2 Prioritering Voor de prioritering worden er twee scores gegeven: een voor de milieubelasting en een voor de economisch belasting. Milieubelasting Om te bepalen of een preventiemaatregel hoog geprioriteerd moet worden, dient de milieubelasting te worden bepaald. De huidige situatie kan een hoge of een lage milieubelasting hebben. Er worden verschillende scores toegekend. Des te hoger de milieubelasting des de hoger de score. Milieubelasting Hoge milieubelasting Gemiddelde milieubelasting Lage milieubelasting Onbekende milieubelasting

Score 4 3 2 1

Economische belasting Om te bepalen of een preventiemaatregel hoog geprioriteerd moet worden, dient de economische belasting te worden bepaald. De huidige situatie kan een hoge of een lage economische belasting hebben. Er worden verschillende scores toegekend. Des te hoger de economisch belasting des de hoger de score. De economische belasting is afhankelijk van terugverdientijd (tvt), financiële situatie van de instelling en de beschikbare technieken. De financiële situatie van de instelling bepaald wanneer en of er geïnvesteerd kan worden. Het kan zijn dat het SLAZ nog een techniek hanteert die al verouderd is. Best beschikbare technieken kunnen dan een uitkomst bieden door de techniek te veranderen. Het is van belang voor het SLAZ om te weten of een investering terug verdiend kan worden. Wanneer dit niet zo is, wordt de keuze om de investering te doen gebaseerd op het imago. Wanneer er een gunstige tvt is, zal een investering eerder gedaan worden. Economische belasting Hoge economische belasting (tvt <3 jaar) Gemiddelde economische belasting (tvt 3-5 jaar) Lage economische belasting (tvt 5-10 jaar) Onbekende economische belasting

Score 4 3 2 1

De milieu- en de economische belasting worden bij elkaar opgeteld. Hoe hoger de score hoe hoger de prioritering. De prioritering wordt weergegeven in onderstaande tabel.


21

Tabel 3: Prioritering preventie opties Nr. Preventiemaatregel Milieubelasting Economische belasting

Prioriteit

Planning

Verantwoordelijk

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Verpakkingsfolie beter scheiden Kunststof koffiebekertjes apart inzamelen. Duurzaam inkopen Incontinentiemateriaal met vochtindicators Apart inzamelen incontinentiemateriaal Disposable bestek en borden niet meer beschikbaar stellen Meer oplaadbare batterijen gebruiken. Hergebruik gebruikte batterijen

4 4

4 2

8 6

2014 2014-2015

MC, Transport MC

3 3

3 4

6 7

2014 2014

3

1

4

2015

MC, Inkoop MC, betreffende afdelingen MC

4

4

8

2014

MC, Restaurant

4

1

5

2015

MC, I&A

3

4

7

2015

Apart inzamelen swill van de keuken PET flessen apart inzamelen bij (bezoekers)restaurant Hergebruik oud meubilair Bedden verschonen indien nodig in plaats van routinematig Europallets gebruiken in plaats van weggooi pallets

3

2

5

2014-2015

4

4

8

2014

MC, Transport, zorgafdelingen MC, Keuken, Transport, BGD MC, Restaurant

4 3

4 4

8 7

2014 2014-2015

3

2

5

2014-2015

Prioriteit 7-8 punten 4-6 punten 2-3 punten

Planning 2014-2015 2015-2016 2017-2018


22

MC, Huisvesting MC, Zorgafdelingen, MMI MC, Inkoop, TD

10. Conclusies en aanbevelingen In deze afvalpreventierapportage is besproken welke afvalstromen er vrijkomen per afdeling. Welke afvalstromen het SLAZ heeft en in welke hoeveelheid. Tevens zijn deze hoeveelheden vergeleken met vergelijkbare ziekenhuizen per gewogen patiënteenheid. In het verleden zijn al een aantal afvalpreventiemaatregelen getroffen. Uit voorgaande hoofdstukken kunnen conclusies worden getrokken en aanbevelingen worden gedaan. 9.1 Conclusies en aanbevelingen Algemeen Het SLAZ heeft al veel maatregelen getroffen om het afval te reduceren en tevens wordt het afval zoveel mogelijk gescheiden ingezameld. De figuren in hoofdstuk 7 laten zien dat het afval per gewogen patiënteenheid sinds 2008 is gedaald ondanks een hogere productie (gewogen patiënteenheden). Dit betekent dat de uitgevoerde preventiemaatregelen een goed effect hebben gehad. Aanbeveling is dan ook dat het SLAZ doorgaat met de huidige preventiemaatregelen. In 2008 is een afvalwijzer ingevoerd, welke opgehangen is bij alle afvalverzamelpunten. In 2013 is er een afvalhandboek opgesteld, waarin de procedures zijn weergegeven waar welk afval in moet en hoe dit dient te worden aangeleverd en hoe en wanneer dit wordt opgehaald. Tevens is er een nieuwe afvalwijzer opgemaakt en wordt deze verspreidt over de afdelingen van het ziekenhuis. Deze is nog niet overal verspreid, dit dient nog te gebeuren. De afvalwijzer dient op elke afdeling in 2014 aanwezig te zijn. Het SLAZ wil voor juli 2014 voldoen aan de milieuthermometer Brons. Op het gebied van afval voldoet het SLAZ aan de milieuthermometer. Het behalen van het bronzen certificaat zou dan ook haalbaar moeten zijn (op het gebied van afval). Afvalscheiding Het SLAZ heeft een laag scheidingspercentage vergeleken met een gemiddeld ziekenhuis (uit benchmark MPZ, zie hoofdstuk 7.2). Hier zitten echter grote en kleine ziekenhuizen bij. Het scheidingspercentage is dan ook vergeleken met twee vergelijkbare ziekenhuizen, zoals het OLVG en het Martine Ziekenhuis. Uit de afvalanalyses (zie hoofdstuk 7.2) is gebleken dat het SLAZ goed scheid aan de bron daar er weinig vervuilingen aanwezig zijn binnen het bedrijfsafval. Door mee te doen aan de benchmark met andere ziekenhuizen blijkt dat de meeste ziekenhuizen verschillende laboratoria hebben en daardoor meer ander soortig afval ten opzichte van het bedrijfsafval (zoals gevaarlijk afval) hebben het scheidingspercentage is daardoor ook hoger. Het SLAZ heeft minder gevaarlijk en specifiek afval ten opzichte van het bedrijfsafval, wat resulteert in een lager scheidingspercentage. Dit wil dus niet meteen zeggen dat in het bedrijfsafval veel recyclebare producten aanwezig zijn. Afvalanalyse Uit de afvalanalyse van juli 2013 blijkt wel dat er relatief veel swill aanwezig is, dit is onderzocht en het blijkt dat het restaurant het swill afval wel scheidt, maar de keuken niet. Er loopt een onderzoek of het haalbaar is om ook het swill afval van de keuken te scheiden. Een technische oplossing door middel van een swill tank of een swillpers is geen optie doordat de investering pas na 17 jaar terug te verdienen is. Een onderzoek loopt nog of we onze huidige interne transportdienst kunnen uitbreiden naar de keuken. Echter de arbodienst geeft aan dat dit de werknemers te veel gaat belasten (is een onderzoek naar geweest). Dat komt door de manier die nu gebruikt wordt (groene kliko’s). De medewerkers van de afdeling Transport moeten dan te veel bukken en tillen. Een onderzoek of de arbeidsbelasting verminderd kan worden en wat de kosten daarvan zullen zijn, zal opgestart moeten worden.


23

Afvalpreventie Uit de benchmark blijkt dat het SLAZ op het gebied van afval het relatief beter doet dan het OLVG, maar slechter dan het Martini Ziekenhuis. Er zijn preventie opties die het SLAZ nog niet heeft ingevoerd. Een onderzoek naar nog uit te voeren preventie opties is dan ook noodzakelijk, dit is in hoofdstuk 9 gedaan. Wellicht kan een gesprek met het Martini ziekenhuis nog meer preventie opties opleveren dan tot dusver onderzocht. In hoofdstuk 7 worden de al uitgevoerde of onderzochte preventiemaatregelen opgesomd. Hieruit blijkt dat we al veel hebben bereikt. Uit de benchmark blijkt ook dat we het redelijk goed doen. Het SLAZ presteert beter op het vlak van afval dan het OLVG, maar het SLAZ presteert slechter dan het Martini ziekenhuis. Om nog beter te kunnen en willen presteren heeft het SLAZ onderzoek gedaan naar nog niet uitgevoerd preventiemaatregelen, deze maatregelen staan in hoofdstuk 9. Aanbevolen wordt om de nog niet uitgevoerde preventiemaatregelen uit te gaan voeren en/of te onderzoeken. Daar er nog preventiemogelijkheden zijn, is een doel om afval (nog) beter te gaan scheiden haalbaar. Er dient een doel te worden opgesteld om beter te gaan scheiden, zodat het SLAZ nog beter gaat presteren. 5% meer afval scheiden in 2017 t.o.v. 2013 is realistisch, dit doel dient te worden opgenomen in het milieubeleidsplan en in een uitgewerkte versie (bijvoorbeeld 1% meer afval scheiden in 2014 t.o.v. 2013) in het milieujaarplan Een jaarlijkse afvalanalyse (laten) doen op het bedrijfsafval, zodat gemonitord kan worden of er een goede afvalscheiding plaatsvindt, is een goed hulpmiddel om te bepalen of er vervuilingen in het bedrijfsafval aanwezig zijn of dat het SLAZ goed scheidt. Aan de hand van de afvalanalyse kunnen nieuwe preventiemaatregelen opgenomen worden.

De uitkomsten van het afvalpreventieplan worden meegenomen in het milieubeleid 2014-2017 en daaruit voortvloeiend het milieujaarplan.


24

Bijlagen Bijlage 1: Begrippenlijst Bijlage 2: Afvalwijzer


25

BIJLAGE 1:

Begrippenlijst

Begrip

Definitie

Akoestisch onderzoek

Het onderzoeken van geluidshinder bij ruimtelijke plannen, ter voorkoming van geluidshinder bij geluidsgevoelige objecten (scholen, woning, etc).

Afval

Goederen of stoffen die voor de eigenaar geen waarde meer hebben. Afval kan in aanmerking komen voor hergebruik, recycling of storten.

Afvalscheiding

Het scheiden van afval in verschillende segmenten die daardoor geschikt worden voor hergebruik of recyclen.

Afvalpreventie

Het voorkomen dan wel het beperken van het ontstaan van afvalstoffen en emissies (kwantitatieve preventie) of het verminderen van de milieuschadelijkheid van afvalstoffen (kwalitatieve preventie).

Afval-reductieplan

Het plan waarin beschreven wordt hoe de hoeveelheid afval teruggebracht en verminderd kan worden om de kosten te verlagen.

Afvalstromen

De verzamelnaam voor de verschillende soorten afval, zoals papier, glas en specifiek ziekenhuisafval.

Afvalprocedures

Het op een gespecificeerde en specifieke wijze omschrijven van processen en activiteiten over afval.

Audits

systematische en onafhankelijke onderzoeken om te bepalen of activiteiten op het gebied van kwaliteit en de daarmee samenhangende resultaten overeenstemmen met de geplande maatregelen of beoogde doelen.

BBT

De Beste Beschikbare Technieken is het beginsel dat er vanuit gaat dat een inrichting zoveel als economisch en technisch mogelijk is de nadelige gevolgen voor het milieu beperkt.

Bedrijfsgezondheidsdienst

De afdeling arbeidsomstandigheden.

Bevoegd gezag

De term wordt doorgaans gereserveerd voor het gezag van controlerende instanties van de overheid.

Brandveiligheidskasten

Veilige opslagvoorziening voor gevaarlijke stoffen, welke voor een bepaalde periode hittebestendig is. De duur van deze varieert afhankelijk van de eisen van 30 minuten tot 90 minuten.

BTEX

Omvat de aromatische stoffen benzeen, tolueen, ethylbezeen en xyleen. Deze stoffen worden door de laboratoria gebruikt om analyses te doen.

Bodemvervuiling

De invoering of aanwezigheid van schadelijke of andere ongewenste stoffen of producten in de bodem (milieuverontreinigende stoffen).


26

Campagne

Een stelselmatige propaganda die men gaat voeren om een persoon te verkiezen of een doel te bereiken. Het programma wordt zo opgesteld om de personen, medewerkers en kiezers overtuigen om mee te werken of voor hen te stemmen.

CO 2 footprint

Is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde instelling in een jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen handhaven en zijn afvalproductie te kunnen verwerken.

Cytostatica

Medicijn dat gebruikt wordt bij de behandeling van kanker.

Dependance

Is een bijgebouw.

Dienst Milieu en Bouwtoezicht (DMB) Is de dienst die de milieuvergunning van het SLAZ controleert. De DMB kan handhavend optreden wanneer er niet aan de voorschriften wordt voldaan. Drinkwaterbalans

De vergelijking van de hoeveelheden water die zijn betrokken bij toevoer, afvoer, onttrekking en verandering in berging over een bepaalde periode en binnen een gegeven gebied of organisatie.

Duurzaam

Kwalificatie van activiteiten en ontwikkelingen die enerzijds voorzien in de behoefte van de huidige generatie, maar anderzijds niet leiden tot beperkingen voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien.

Duurzaamheidscriteria

Criteria die meehelpen om de duurzaamheid van een product of dienst te bepalen.

Energie

Een fysische grootheid, aangevende de geschiktheid om arbeid te verrichten of warmte af te geven. De eenheid van energie is de joule (J).

Energiebesparende maatregelen

Het nemen van maatregelen om het energieverbruik en gebruik te verminderen.

Energiegebruik/verbruik

De som van aanvoer, winning en voorraadonttrekking, verminderd met de afleveringen van energiedragers. Het energieverbruik wordt in eerste instantie berekend voor alle energiedragers tezamen die in een bedrijf, een bedrijfstak of afdeling worden verbruikt. Deze som is een positief getal. Voor afzonderlijke energiedragers kan het echter om een negatief getal gaan..

Energieprestatienorm (EPN)

Geeft energiezuinigheid weer die een gebouw moet behalen.

Emissies

Uitworp of uitstoot van een hoeveelheid luchtverontreinigende verbinding(en) die bij het verbranden van fossiele brandstoffen vrijkomt en (eventueel na reiniging) de schoorsteen verlaat. Extraheerbaar organohalogeenverbinding. Is een parameter welke een bepaalt soort chloorverbinding detecteert in het afvalwater.

EOX


27

FIM

Facilitaire Incident Melding. In dit systeem dienen alle incidenten te worden geregistreerd die facilitair van aard zijn.

Geluidsniveau

Het `geluidsniveau`L` wordt gedefinieerd als de logaritmische verhouding van de absolute waarde van de geluidsintensiteit `J` en een referentiewaarde `J0`. Internationaal is afgesproken als referentiewaarde de intensiteit bij de gehoordrempel te gebruiken

Gevaarlijk afval

Afval dat gevaarlijk is voor mens, dier of milieu. Bijvoorbeeld afval dat zware metalen, polychloorbifenylen (PCB`s) of (landbouw)chemicaliën bevat. Ook afgewerkte olie, oliefilters, batterijen, accu`s, oplosmiddelen en beitsbaden zijn gevaarlijk afval. Is een gewogen optellen van:

Gewogen patiënteenheden

wegings parameters opnamen verpleegdagen dagbehandelingen epb's*

factoren 10 0,49 3,4 1,22

*Epb: Eerste polikliniek bezoeken Graaddagen

Is een rekeneenheid om de (variërende) temperatuur op een eenvoudige manier mee te kunnen nemen in berekeningen, met name in berekeningen over energieverbruik. Een graaddag is relatief ten opzichte van een referentie temperatuur, meestal die waarbij geen verwarming meer nodig is (typisch 18 graden Celsius).

Handboek

Een publicatie die de stand van zaken in een wetenschap, op een wetenschapsgebied of een deeldiscipline, dienst of afdeling weergeeft. Aan een dergelijke publicatie worden twee eisen gesteld: volledigheid en actualiteit.

Milieu

Het geheel van de natuurlijke, maatschappelijke en culturele omgeving dat op een levend wezen zijn invloed doet gelden.

Milieubarometer

De Milieubarometer is een instrument waardoor milieuscore, [begrip] en bijbehorende kosten van de instelling CO 2 -footprint eenvoudig en snel zichtbaar worden. Dit wordt bereikt door gegevens over energie, water, afval, emissies, transport en papierverbruik in te vullen. De milieubarometer biedt ook een benchmark tussen de verschillende ziekenhuizen, zodat bijvoorbeeld de afgevoerde afval van ziekenhuis x vergeleken kan worden met ziekenhuis y.

Milieucampagne

Milieubewustzijn

Het uitdragen van het milieu door campagne te voeren over de doelstellingen en voorschriften. Het besef van het bestaan van het milieu, de realiteit van zichzelf en de mensen en dingen uit de omgeving, het reactievermogen om hier rekening mee te houden.


28

Milieubeleid (plan)

De algemene doeleinden en beginselen voor het handelen van het bedrijf op milieugebied, met inbegrip van de naleving van alle relevante wettelijke milieuvoorschriften, welke vastgelegd zijn in het milieubeleidsplan.

Milieubeleidsverklaring

Akte waarbij een persoon, groep personen of organisatie een uitspraak doet gericht op enig rechtsgevolg en schriftelijk is vastgelegd.

Milieujaarplannen

Plan waarin de ondernemingsdoelstellingen voor het komende (kalender)jaar zijn vastgelegd. Meestal in de vorm van een plan voor de komende drie jaren, dat jaarlijks bijgesteld wordt.

Milieujaarverslagen

Documentatie die een samenvatting geeft van de activiteiten op milieugebied van een organisatie gedurende een jaar.

Milieuthermometer

De Milieuthermometer Zorg is ontwikkeld door de vereniging Milieuplatform Zorgsector (MPZ) in samenwerking met SMK (Stichting Milieukeur). De Milieuthermometer bestaat uit een set van criteria om aan een duurzame bedrijfsvoering te voldoen op grond waarvan een ziekenhuis, GGZ, verpleeginstelling of zorginstelling een bronzen, zilveren of gouden certificaat kan halen. Hiermee krijgt de directie van een zorginstelling de beschikking over een handzaam instrument om de milieuprestatie en milieuzorg structureel te verbeteren en concreet aantoonbaar te maken voor personeelsleden, cliënten, bezoekers en andere belanghebbenden zoals zorgverzekeraars.

Milieuzorg

Het nemen van maatregelen om het milieu te verbeteren, zoals het voorkómen en bestrijden van bodem-, water- en luchtverontreiniging en lawaaihinder; milieubewust handelen

Milieumanagementsysteem

Een milieumanagementsysteem is een manier om systematisch milieumaatregelen te organiseren met inachtneming van vooraf bepaalde routines. Dit systeem vereist een milieubeleid, milieudoelstellingen en een milieuorganisatie.

Milieuthermometer

De Milieuthermometer bestaat uit een set van criteria om aan een duurzame bedrijfsvoering te voldoen op grond waarvan een ziekenhuis, GGZ, verpleeginstelling of zorginstelling een bronzen, zilveren of gouden certificaat kan halen.

Ondernemingsraad

behartigt de belangen van werknemers en controleert of de onderneming zich houdt aan wetgeving en cao’s.

Pathologie

Laboratorium die weefsels analyseert.

Plofhok

Is een ruimte waarin gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. Deze ruimte moet voldoen aan weten regelgeving.

Procedures

Gespecificeerde wijze voor het uitvoeren van een activiteit. Elke expliciet vastgelegde werkinstructie voor personen of organen voor de uitvoering van hun taak binnen een informatiesysteem.


29

Protocollen

Een stelsel van afspraken, of een voorschrift over hoe iets gedaan moet worden.

Reductiedoelstellingen

Een reductiedoelstelling is de beschrijving van de gewenste besparing en toestand waarin het bedrijf of de organisatie terecht wil komen in de toekomst, uitgedrukt in concreet te bereiken resultaten, die te meten zijn met de bijbehorende indicatoren of maatstaven. Doelstellingen worden SMART (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdsgebonden) geformuleerd.

Reductieplannen

Plannen waarin de reductiedoelstellingen onderbouwd worden.

Sanering

Het schoonmaken van de bodem naar een nader te bepalen kwaliteit.

Scheidingsproef

Experiment, om de vervuiling van de hoeveelheid afval in het restafval te bepalen.

Specifiek Ziekenhuisafval

Al het afval van een ziekenhuis welke besmet is met medicijnen, bloed, sputum of andere lichaamseigen vloeistoffen.

Swill

Etensresten en Groente, fruit en tuinafval (GFT)

Terugverdientijd

Aantal perioden dat nodig is om de huidige investeringsuitgaven terug te verdienen via positieve netto-ontvangsten die in de toekomst uit de investering voortvloeien.

Vervoersmanagement

Het inzichtelijk hebben van de bereikbaarheid van de organisatie voor klanten, bezoekers en patiënten. Dit kan besparingen en meer parkeerruimte opleveren, minder files en een bijdrage leveren aan een beter milieu.

VIM

Veilig Incident Melding. In dit systeem dienen alle incidenten te worden geregistreerd die verpleegkundig van aard zijn.

VOX

Vluchtige organohalogeenverbindingen. Vluchtige chloorverbindingen.

Warmtekrachtkoppeling (WKK)

een motor verbruikt gas en drijft een generator aan voor de productie van elektriciteit; de vrijkomende warmte wordt gebruikt voor verwarming.

Waternet

Waternet wordt bestuurd door de gemeente Amsterdam en het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). Het zorgt op een integrale, samenhangende en maatschappelijk verantwoorde wijze voor drinkwater, afvalwater en grond- en oppervlaktewater.


30

BIJLAGE 2:

Afvalwijzer


31

Afvalpreventierapportage Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

Recommend Documents