Afstudeeronderzoek. Veiligheid op bedrijfsevenementen

Afstudeeronderzoek ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’

“He who saves a life, it is as if he had saved an entire world; he who destroys a life, it is as if he had destroyed an entire world.”

Datum:

woensdag 27 mei 2009

Door:

Sia Driessen

Studentennummer:

420490

Opleiding:

Media & Entertainment Management

School:

Hogeschool INHOLLAND Haarlem

Afstudeerperiode:

februari 2009 t/m juni 2009

Afstudeerbegeleider:

Cees Rosman

Praktijkbegeleider:

Ellen van Ree 23

Samenvatting De zakelijke evenementenbranche wordt op dit moment in een negatief daglicht gezet door de media vanwege de vijf doden die er in de afgelopen drie jaar op bedrijfsevenementen zijn gevallen. Uit verschillende columns en polls blijkt dat de branche hier niet blij mee is, wat mede een aanleiding is geweest voor dit onderzoek. Het doel van dit onderzoek is om de branche te laten weten wat de situatie op het gebied van veiligheid op bedrijfsevenementen op dit moment is. Bedrijfsevenementen zijn in dit onderzoek toegespitst op de zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning (neem bijv. een gala), omdat in deze categorie het aspect veiligheid het minst logisch wordt geacht. In een rondetafel discussie hebben negen vertegenwoordigers van de branche gereageerd op zes stellingen. Deze stellingen hadden als doel om de vertegenwoordigers te laten praten over de kennis, toepassing en bewustzijn van de organisator; de rol van de locatie en de geschatte kosten voor het uitvoeren van veiligheidsmaatregelen. Aan de hand van de opvallende reacties die gecreëerd zijn door de uitzonderlijke setting, is het mogelijk om te bepalen dat de situatie op het gebied van veiligheid in de zakelijk vermakelijke evenementenbranche zonder fysieke inspanning, verbeterd moet worden. Op het gebied van kennis blijkt de branche in twee groepen verdeeld te zijn: een groep organisatoren die een opleiding heeft gevolgd en een groep organisatoren die hun kennis heeft opgebouwd aan de hand van hun eigen ervaringen. Kennis blijkt een essentiële rol te spelen, omdat er zonder kennis geen sprake kan zijn van toepassing en bewustzijn (oftewel: verantwoordelijkheidsgevoel). Er is alleen sprake van toepassing wanneer het moet (in de vorm van een norm of wetmatigheid) of wanneer er sprake is van een persoonlijke overtuiging (spreekt tot het bewustzijn). Het bewustzijn is in de laatste jaren flink gegroeid door het aantal ongevallen. De rol van de locatie blijkt van belang om de expertise te delen met de organisator die minder bekend is met de aandachtspunten van de locatie. Daarnaast dienen er duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen de locatie en de organisator om onterechte verwijten en onveilige situaties te voorkomen. Veiligheidskosten worden verder regelmatig gebruikt als sluitpost in de begroting, maar het is een pluspunt dat er in ieder geval aan wordt gedacht. Om de zakelijk vermakelijke evenementenbranche zonder fysieke inspanning veiliger te maken, dient het veiligheidsbesef vergroot te worden. Dit kan gedaan worden door veiligheid centraal te stellen bij de eigen organisatie om vervolgens anderen te overtuigen dat veiligheid een topprioriteit is. Wanneer er een ongeval plaatsvindt op een bedrijfsevenement, schaadt dit niet alleen het merk van de betrokken partijen (oftewel: de opdrachtgever, de locatie en de organisator), maar ook de reputatie van de branche. Wanneer er een keurmerk komt om de cowboys te onderscheiden van de professionals, kan de consument eenvoudiger voor de juiste partij kiezen. Op deze manier heeft de branche ook een concrete reden om te investeren in veiligheid. Het is echter van belang om de overheid buiten dit initiatief te laten, omdat blijkt dat op deze manier de creativiteit in het gehele organisatieproces belemmerd wordt.

2

Voorwoord

Dankzij de differentiatieminor Evenementenproductie ben ik geïnspireerd geraakt om mijn afstudeeronderzoek te betrekken tot veiligheid op bedrijfsevenementen. Hiervoor wil ik graag alle (gast)docenten die bij deze minor betrokken waren, bedanken. Kees Bakker wil ik graag bedanken voor het veilig stellen van mijn afstudeeronderwerp die ik in juni 2008 al had geformuleerd. Zonder hem was misschien een andere student afgestudeerd op dit onderwerp. Daarnaast wil ik mijn mede-studenten Anne van Dam, Ingeborg van Etten en Priscilla de Groot bedanken voor hun motiverende invloed en feedback. De meetings waren, naast gezellig, ook erg leerzaam vanwege de verschillende afstudeeronderzoeken. In het bijzonder wil ik graag High Profile Uitgeverij bedanken voor de goed verlopen en leerzame samenwerking. Michiel van Dijk ben ik erg dankbaar voor het geven van een kans om als student zijnde samen te werken met High Profile Uitgeverij. Ellen van Ree wil ik graag bedanken voor het buitengewoon goed vervullen van haar rol als praktijkbegeleider. Oscar Krechting wil ik graag bedanken voor het verstrekken van de contactgegevens van Michiel. Mijn dank gaat daarnaast ook in bijzonder uit naar mijn afstudeerbegeleider Cees Rosman die er vanaf het begin van het afstudeerschooljaar bij was. Bedankt voor de vele adviezen, wijze woorden, tijd en interesse die je aan mij gegeven hebt. Ik heb geen enkel moment gedacht dat ik tekort kwam als student. Wanneer de mogelijkheid zich voordoet, wil ik meer bijdragen aan de branche op het gebied van veiligheid. Eerst staat er een vervolgopleiding op de planning waarmee ik mij meer wil verdiepen in de organisatie van evenementen. Het kan zomaar zo zijn dat ik zelf initiatieven onderneem na deze vervolgopleiding om de branche veiliger te maken.

Sia Driessen Afstudeerstudent Media & Entertainment Management aan Hogeschool INHOLLAND Haarlem

3

Inhoudsopgave

1. Inleiding

p.

5

2. Probleemstelling en onderzoeksvragen

p.

6

2.1 Situatieschets

p.

6

2.2 Onderzoeksvragen

p.

7

2.3 Doelgroep

p.

7

2.4 Doelstelling

p.

8

2.5 Opdrachtgever

p.

8

p.

9

p.

9

3.1.1 Het proces

p.

9

3.1.2 Onderzoeksvraag 1

p. 10

3.1.3 Onderzoeksvraag 2

p. 14

3.1.4 Onderzoeksvraag 3

p. 17

3.1.5 Onderzoeksvraag 4

p. 18

3.1.6 Onderzoeksvraag 5

p. 19

3.1.7 Ondervonden problemen

p. 22

3. Onderzoek: opzet en verantwoording 3.1 Desk research

3.2 Field research

p. 22

3.2.1 Onderzoeksmethode

p. 22

3.2.2 Uitvoering onderzoeksmethode

p. 24

3.2.3 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid

p. 25

3.2.4 Ondervonden problemen

p. 26

3.2.5 Wijze van verwerken en analyseren van de uitkomsten

p. 27

4. Onderzoek: uitkomsten en analyse

p. 28

4.1 Onderzoeksvraag 1

p. 28

4.2 Onderzoeksvraag 2

p. 29

4.3 Onderzoeksvraag 3

p. 31

4.4 Onderzoeksvraag 4

p. 33

4.5 Onderzoeksvraag 5

p. 34

5. Conclusie en aanbevelingen

p. 35

5.1 Centrale vraag

p. 35

5.2 Aanbeveling

p. 37

5.3 Toekomstvoorspelling

p. 39

6. Bronvermelding

p. 41

4

1. Inleiding

In de afgelopen drie jaar zijn er vijf doden gevallen op bedrijfsevenementen in Nederland waar de media veel aandacht aan heeft besteed. De branche is niet blij met deze negatieve aandacht en uit dit in verschillende columns en polls, zoals naar voren komt in hoofdstuk 2. Dit afstudeeronderzoek heeft daarom als doel om de branche te laten weten wat de situatie op het gebied van veiligheid op bedrijfsevenementen op dit moment is. Daarnaast wordt er gekeken wat de eventuele verbeterpunten zijn. Beide onderdelen worden behandeld in hoofdstuk 5. Bedrijfsevenementen zijn in dit onderzoek toegespitst op de zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning, omdat in deze categorie het aspect veiligheid het minst logisch wordt geacht. In een rondetafel discussie reageren negen vertegenwoordigers van de zakelijke evenementenbranche op zes stellingen m.b.t. dit onderwerp waarover meer informatie te vinden is in hoofdstuk 3. De uitzonderlijke setting zorgt voor opvallende uitspraken die duidelijke conclusies en sterke aanbevelingen tot gevolg hebben. Hoe tot deze conclusies en aanbevelingen is gekomen, wordt duidelijk in hoofdstuk 4.

5

2. Probleemstelling en onderzoeksvragen

In het plan van aanpak dat is ingeleverd ter ondersteuning van het startdocument, is onderbouwd waarom er is gekozen voor dit afstudeeronderzoek. Onder “2.1 Situatieschets” wordt deze informatie samengevat weergegeven. Om verder een duidelijk beeld te creëren van het onderzoek, worden de onderzoeksvragen, de doelgroep, de doelstelling en de samenwerking met de opdrachtgever ook in dit hoofdstuk besproken. 2.1 Situatieschets In 2006 overlijdt een deelnemer tijdens een bedrijfsuitje terwijl hij meedoet met het Rhino rijden op 1

Experience-Island. De media licht dit ongeval groot uit en het blijkt dat het juridisch nog niet zo goed is geregeld in de evenementenbranche. Voor lange tijd blijft het onduidelijk wie er verantwoordelijk is 2

voor de dood van deze deelnemer.

In oktober 2007 laten twee Kruidvat medewerksters het leven door een vlotongeval tijdens een 3

bedrijfsuitje. Aan het einde van diezelfde maand gebeurt er nog een ongelukkig voorval met een 294

jarige vrouw tijdens het bedrijfsuitje van Motip. Zij verongelukt door het maken van een fatale val tijdens het tokkelen. Begin november 2007 zendt het programma Netwerk een aflevering uit waarin ze de vraag stellen: “Hoe veilig zijn bedrijfsuitjes?”

5

In juni 2008 overlijdt een man tijdens het raften bij de wildwaterbaan 6

Dutch Water Dreams. In oktober 2008 is de zaak van de Kruidvat medewerksters nog steeds lopend en wordt er in hoger beroep gegaan. 8

7

9

Verschillende columns en polls uit vakbladen en nieuwsbrieven tonen aan dat de branche niet blij is met deze negatieve media-aandacht. Dit is een reden om hier een onderzoek aan te wijden.

1

(High Profile, 2007a) (Prins-de Vos, 2007) (Algemeen Dagblad, 2007) 4 (Feestelijk Zakendoen, 2007) 5 (Omroep, 2007) 6 (De Pers, 2008) 7 (Tan, M., 2008) 8 (Weikamp, S., 2008a) 9 (High Profile, 2007b) 2 3

6

Het afstudeeronderzoek heeft betrekking op een specifieke categorie binnen bedrijfsevenementen: zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning. Door deze toespitsing op een specifieke categorie worden evenementen met een sportief karakter uitgesloten. Er is expliciet hiervoor gekozen, omdat het aspect veiligheid een standaard onderdeel is van de procedure bij sportieve evenementen: er zijn professionele instructeurs aanwezig die vooraf een uitleg geven over de veiligheidsmaatregelen m.b.t. de avontuurlijke activiteiten. Een zakelijk vermakelijk evenement zonder fysieke inspanning (bijv. een gala) heeft dit niet waardoor de organisator eerder neigt naar de gedachte: “Dat overkomt mij toch niet.” 2.2 Onderzoeksvragen De bovenstaande gedachte maakt het interessant om de volgende centrale vraag te formuleren: Wat is de situatie op het gebied van veiligheid op zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning in Nederland in 2009? Op deze vraag kan het beste antwoord worden gegeven door het beantwoorden van de volgende onderzoeksvragen: 1. Over welke kennis beschikken organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland met betrekking tot veiligheid op bedrijfsevenementen? 2. Op welke wijze passen organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland hun kennis over veiligheid op bedrijfsevenementen toe? 3. Hoe groot is het bewustzijn van organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland, op het gebied van veiligheidsrisico’s op een bedrijfsevenement? 4. Welke rol spelen locaties bij het ontstaan van veiligheidsrisico’s op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland? 5. Wat zijn de geschatte kosten die voortkomen uit het organiseren en uitvoeren van de betreffende veiligheidsmaatregelen op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland? 2.3 Doelgroep Het onderzoek is bestemd voor organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) en de overige betrokken partijen (de aanbieders, oftewel: de zakelijke evenementenbranche) in Nederland zodat zij na dit onderzoek weten wat hun positie is en in hoeverre zij deze kunnen verbeteren. Daarnaast is dit onderzoek voor de opdrachtgevers (de vragers, oftewel: de klanten) van bedrijfsevenementen in Nederland zodat zij na dit onderzoek weten waar zij hun geld aan uitgeven en of zij hun werknemers met een gerust hart naar een veilige bestemming kunnen sturen.

7

2.4 Doelstelling Het doel van dit onderzoek is om de verschillende beelden die er heersen over de veiligheid tijdens bedrijfsevenementen (en dan in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) op te helderen door te verklaren of de organisatoren van bedrijfsevenementen in Nederland over voldoende kennis beschikken m.b.t. veiligheid, deze voldoende toepassen, zich bewust zijn van de veiligheidsrisico’s op hun evenementen, welke rol locaties spelen bij het ontstaan van veiligheidsrisico’s en wat de geschatte kosten zijn die worden besteed om veiligheidsmaatregelen uit te voeren. 2.5 Opdrachtgever Het onderzoek is op eigen initiatief uitgevoerd in samenwerking met High Profile Uitgeverij. High Profile Uitgeverij ging de samenwerking aan vanwege het actuele onderwerp dat de potentie heeft om gepubliceerd te worden in het kwartaalmagazine Event. Zij heeft o.a. ondersteuning geleverd door het aanleveren van contactgegevens van de respondenten.

8

3. Onderzoek: opzet en verantwoording

Voor dit onderzoek is zowel desk research als field research verricht. In dit hoofdstuk wordt eerst aandacht besteed aan het proces van de desk research waarna er per onderzoeksvraag naar de verzamelde informatie wordt gekeken. Aan het einde van hoofdstuk “3.1 Desk research” wordt er gekeken naar de ondervonden problemen gedurende het proces van de desk research. In hoofdstuk “3.2 Field research” wordt de onderzoeksmethode en de uitvoering hiervan besproken. De betrouwbaarheid en de nauwkeurigheid van de onderzoeksmethode worden vervolgens behandeld om de validiteit van het onderzoek te toetsen. Na het behandelen van de ondervonden problemen gedurende de field research, wordt er afsluitend aandacht besteed aan de wijze van het analyseren en het verwerken van de uitkomsten. 3.1 Desk research Door middel van boeken, internet, kranten, persoonlijk netwerk en mijn directe omgeving is informatie verzameld m.b.t. het afstudeeronderwerp. De meeste bronnen uit de desk research bevatten een URL (zie hoofdstuk “6. Bronvermelding”), omdat er zoveel mogelijk bronnen online zijn opgezocht ondanks dat deze zich in eerste instantie in hard copy materiaal bevonden. Mijn mening is dat de nodige informatie op deze manier vanuit iedere locatie toegankelijk is, wat bevorderlijk is voor het onderzoek en het raadplegen van de bronnen door de lezer. Per onderzoeksvraag wordt de gevonden informatie behandeld waarna er in een afsluitende alinea/alinea’s de meest opvallende zoekresultaten worden besproken. 3.1.1 Het proces Het onderzoek is gestart door het zoeken naar bronnen die er op duiden dat er behoefte is om de veiligheid op zakelijke evenementen te verbeteren. De eerste bron die de behoefte bevestigt, is een email vanuit zakelijk evenementenbureau Robin Good waarin gesteld wordt door Reineke Commandeur: “Veiligheid is een zeer belangrijk issue waar toch heel weinig aandacht voor is”.

10

De

tweede bron refereert naar het belang van veiligheid: “We zullen blijven staan voor de elementen die wij hoog in het vaandel dragen: kwaliteit, service, projectbegeleiding, veiligheid, netheid en stiptheid in 2009.”

11

Hans Ligtermoet van de VeBON refereert naar hoe veiligheid inmiddels leeft bij de klant:

“Door alle publiciteit rond deze ernstige ongelukken leeft het onderwerp ‘veiligheid’ veel meer bij de klant.”

12

In het plan van aanpak dat ter ondersteuning is ingeleverd van het startdocument, wordt meer

aandacht besteed aan de behoefte van de branche naar dit onderzoek.

10 11 12

E-mailcontact met Reineke Commandeur op 01 aug. 2008. Onderwerp: Vraag over afstudeeronderzoek. Weikamp, S. (2008b) Schoof, P. (2007)

9

Na het peilen van de behoefte is er per onderzoeksvraag gezocht naar bronnen die ter inspiratie kunnen dienen om stellingen te formuleren voor de rondetafel discussie (de gebruikte onderzoeksmethode). Er zijn hier 15 stellingen uit voortgekomen die in overleg met de afstudeerbegeleider zijn teruggebracht tot 6 stellingen. Vervolgens is er gezocht naar aanvullende bronnen die deze 6 stellingen kunnen onderbouwen. De informatie die verzameld is tijdens het zojuist beschreven proces, is in de onderstaande tekst terug te vinden.

3.1.2 Onderzoeksvraag 1 Om te onderzoeken over welke kennis de organisator beschikt, wordt er eerst gekeken naar het aanbod in evenementenorganisatie gerelateerde opleidingen. Vervolgens wordt gekeken naar het jaar waarin deze opleidingen voor het eerst zijn aangeboden om zo te kunnen bepalen in hoeverre de organisatoren binnen een bepaalde leeftijdscategorie wel of juist geen opleiding hebben kunnen volgen. Aan de hand hiervan is stelling 1 geformuleerd. Figuur 1.1 geeft de titels van de gevonden opleidingen weer met daarachter de scholen waarop de opleiding onder deze titel wordt gegeven. Er zijn verschillende bronnen gebruikt waarvan iedere bron weer iets anders zegt. Het is onduidelijk welke van deze bronnen het meest up to date is en daarom zijn alle zoekresultaten in de figuur geplaatst. Er bestaat daardoor een kans dat een opleiding twee keer voorkomt in deze figuur, maar vermeld staat onder een andere titel. De figuur creëert een overzicht van alle evenementenorganisatie gerelateerde opleidingen in Nederland om een beeld te creëren van de aangeboden kennis over evenementenorganisatie in Nederland. Na het opstellen van figuur 1.1 is er contact opgenomen met een aantal scholen. Slechts enkele hebben gereageerd op de vraag vanaf wanneer de betreffende opleiding wordt aangeboden. De resultaten staan weergegeven in figuur 1.2. In deze figuur staat ook een kolom met de minimum ste

leeftijd van de organisator in 2009 wanneer hij/zij op zijn/haar 20

is begonnen met de opleiding. Er

wordt vanuit gegaan dat de opleidingen maximaal vier jaar duren. Uit figuur 1.2 is op te maken dat de organisator die een opleiding heeft gehad die gerelateerd is aan evenementenorganisatie, maximaal 40 jaar oud is. De leeftijden 80 en 51 jaar staan achter opleidingen waarvan getwijfeld wordt over de inhoud. Het EuroCollege geeft op de overzichtpagina van Google het betreffende jaartal weer, maar deze is niet terug te vinden op de officiële website. NHTV Internationale Hogeschool Breda biedt vanaf 1978 slechts een onderdeel aan wat dus niet voldoet als één gehele opleiding. Één onderdeel is niet voldoende, omdat een organisator over bepaalde vaardigheden en kennis dient te beschikken voor het neerzetten van een veilig evenement. Zoals onder andere de volgende: • 13

13

Geschiedenis en betekenis van festivals, jubileums, rituelen en andere evenementen.

Getz, D. & Wicks, B. (1994)

10

•

Historische evolutie in type evenementen.

•

Trends in vraag en aanbod.

•

Motivaties en gevoel van voldoening van evenementen.

•

De rol en impact van evenementen in de maatschappij, de economie, de omgeving en cultuur.

•

Wie produceert evenementen en waarom?

•

Programma concepten en stijlen.

•

Event settings

•

Uitvoeringen die uniek zijn voor evenementen.

•

Management dat uniek is voor evenementen.

•

Marketing dat uniek is voor evenementen.

Het aanbod van opleidingen is niet altijd zoveel geweest zoals nu en daarom verzorgt Leren & Werken vanaf 2005 voor het verlenen van ervaringscertificaten.

14

Op deze wijze krijgen de mensen uit

de branche toch nog officiële erkenning voor hun kennis. De onderstaande certificaten zijn een greep uit de certificaten die betrekking hebben tot de evenementenbranche: 15

•

Hospitality- en evenementenmanagement (HBO-ba)

•

Podium- en evenemententechniek met verschillende specificaties

•

Particuliere beveiliging met verschillende specificaties

•

Medewerker marketing en communicatie (Medewerker evenementenorganisatie)

16

17 18

Uit de groei van de opleidingen is op te maken dat er sprake is van een groei in de branche. Dit is ook het geval in Groot-Brittannië waar inmiddels 140 evenementenorganisatie gerelateerde opleidingen worden gegeven, verdeeld over 41 scholen.

19

In Australië zijn er 212 evenementenorganisatie

gerelateerde opleidingen, verdeeld over 23 scholen. Om deze reden is gezocht naar meerdere factoren in Nederland die hier op wijzen. Deze groei is in de volgende alinea in het kort omschreven. In 1956 is de brancheorganisatie VECTA opgericht “met als doel het behartigen van collectieve belangen van de amusementsbranche in het algemeen en van haar leden in het bijzonder.”

20

In 1990

wordt High Profile Uitgeverij opgericht die tot op heden de branche voorziet van vakliteratuur. In 1996 ontstaat de Vebon

21

die de belangen behartigt van de buitensportbranche en in 1999 wordt het

Eventplatform opgericht.

22

In 2002 blijkt dat de markt voor bedrijfsevenementen met 11% groeit.

datzelfde jaar ontstaat de brancheorganisatie IDEA

24

23

In

(die voortgekomen is uit de vereniging van

14

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2008) Lerenenwerken.nl (2008a) 16 Lerenenwerken.nl (2008b) 17 Lerenenwerken.nl (2008b) 18 Lerenenwerken.nl (2008c) 19 Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004c) 20 VECTA (2008) 21 VeBONieuws december 2007 (2007) 22 Eventplatform (2008) 23 Communicatie coach.com (2002a) 24 IDEA (2002) 15

11

25

Onafhankelijke EvenementenOrganisatoren waarvan de ontstaansdatum onbekend is ) en twee jaar 26

later is er een Genootschap voor eventmanagers. Inmiddels blijken steeds meer branchegenoten cursusprogramma’s te volgen of hun kennis en expertise aan te bieden.

27

Eén van de meest recente

ontwikkelingen binnen de opleidingen op het gebied van veiligheid is de BHV-cursus die de studenten van Rookie Events (de evenementenafdeling binnen het leerbedrijf Rookie Entertainment van de opleiding Media & Entertainment Management aan Hogeschool INHOLLAND Haarlem) hebben gevolgd.

28

Ondanks bovengenoemde ontwikkelingen is het nog steeds mogelijk voor iedereen om evenementen 29

te organiseren zonder enige vorm van diploma of certificering. Waarschijnlijk, omdat dit niet te handhaven is. Een indirecte verwijzing naar deze suggestie is te halen uit een weblog waarin verwezen wordt naar het feit dat niemand weet hoeveel bedrijfsevenementen er jaarlijks worden georganiseerd. Dit kan men alleen weten wanneer iedere organisator melding zou maken van 30

zijn/haar evenement en dat gebeurt op dit moment niet. Het feit dat iedereen toegestaan is om evenementen te organiseren, toont aan dat ook mensen die niet beschikken over de juiste kennis toestemming hebben om evenementen op te zetten. Opvallend aan het ‘Draaiboek evenementen’ van Gemeente Amsterdam is dat zij hiervan op de hoogte lijkt zijn.

31

Er wordt namelijk gezegd: “In de

praktijk zijn evenementenorganisaties niet altijd organisaties in formele zin. Veel organisaties die een evenementenvergunning aanvragen, hebben geen officiële statuten waarin de rechtsvorm, de verantwoordelijkheden, het bestuur, etc. zijn vastgelegd.” De boeken om kennis over evenementen op te doen, gaan voornamelijk over publieksevenementen. Hierdoor kunnen organistoren gestimuleerd worden om te denken: “Dit overkomt mij toch niet, want ik krijg niet zoveel bezoekers en vraag geen vergunning aan.” Figuur 1.3 bevat o.a. boeken waarin vooraf wel onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende soorten evenementen, maar het vervolgens over publieksevenementen gaat wanneer het op de veiligheid aankomt. Het onderwerp ‘Publieksevenementen’ lijkt daarnaast sowieso een groter aanbod aan leeswerk te hebben wanneer gekeken wordt naar books.google.nl en de voorraad van verschillende bibliotheken. Zelfs de website 32

van de brandweer biedt een ‘Leidraad Veiligheid Publieksevenementen’ aan, maar geen ‘Leidraad Veiligheid Zakelijke evenementen’. Aan de hand van deze informatie is stelling 2 geformuleerd. Figuur 1.3 neigt er naar om te concluderen dat de risico’s van zowel een zakelijk als een publieksevenement op dezelfde wijze vastgesteld en verwerkt kunnen worden, omdat beide soorten evenementen als ‘gelijk’ worden gezien. Om deze reden zou het dus niet nodig zijn om in de theorie onderscheid te maken tussen beide evenementen op het gebied van veiligheid, mits de theorie hier 25

Communicatie coach.com (2002b) Snel, J. (2006) 27 Weikamp, S. (2009b) 28 Insite Hogeschool INHOLLAND (2009) 29 InfoNu.nl (2008) 30 Vaihia, J. (2007) 31 Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)b 32 Brandweer (2009) 26

12

zelf wel onderscheid in maakt. In figuur 1.4 is daarom weergegeven op welke wijze de theorie onderscheid maakt tussen zakelijke en publieksevenementen. De verscheidenheid waarmee het onderscheid gemaakt wordt tussen zakelijke en publieksevenementen, toont aan dat iedere auteur zijn/haar eigen interpretatie naar voren heeft gebracht. Voor een organisator kan het daarom lastig zijn om de juiste kennis over veiligheid uit de theorie te halen. Het NIDAP geeft zelfs aan dat er een onderscheid is tussen zakelijke en personeelsevenementen (zie afbeelding).

33

Het CLC is door een onderzoek

34

tot de conclusie gekomen dat de zakelijke evenementenmarkt is op

te delen in drie categorieën: •

Vak- en publieksbeurzen

•

Bedrijfsevenementen met een zakelijk karakter

•

Vakgerichte evenementen gericht op kennisoverdracht zoals congressen en vergaderingen

Zij hanteren de volgende definitie voor bedrijfsevenementen met een zakelijk karakter: “Een bedrijfsevenement met een zakelijk karakter is een gebeurtenis met een begin- en einddatum, die op één of meerdere locaties plaatsvindt, verplaatsbaar is en waarbij de bezoekers specifiek voor de activiteiten komen. Deze evenementen zijn door een onderneming zelf gepland en gefinancierd, zetten een commerciële boodschap in een beleefbare gebeurtenis om, en zijn gericht op een exclusief uitgenodigde groep externe relaties.”

35

Aanvullend op deze definitie zeggen zij dat er onderscheid gemaakt kan worden tussen intern gerichte (bijv. bedrijfsjubilea, personeelsfeesten, incentives en gepensioneerdendagen) en extern gerichte (bijv. productpresentaties, openingen, dealerbijeenkomsten, perspresentaties, aandeelhoudersvergaderingen en relatieontvangsten) evenementen. Voor dit onderzoek vallen de genoemde zakelijke en personeelsevenementen door het NIDAP onder zakelijke vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning. Dit is wel exclusief de categorie ‘sportieve evenementen’. De volgende twee voorbeelden laten zien dat deze lijst vrijwel alle zakelijke 33 34 35

NIDAP (2008a) Centrum voor Live Communication (2008a) Centrum voor Live Communication (2008b)

13

evenementen omvat: De uitreiking van de Gouden Giraffe valt onder ‘grote relatieontvangsten’ en de beurs event09 valt onder ‘product introducties/presentaties’. Zoals uit de bovenstaande tekst duidelijk is geworden, zette de eerste onderzoeksvraag er toe aan om te zoeken naar bronnen die kunnen aangeven hoe het staat met de kennis van de organisator. Er is gestart met het zoeken naar welke opleidingen er op dit moment worden aangeboden en wanneer deze zijn ontstaan. Zo kan bepaald worden binnen welke leeftijdscategorie de organisator een opleiding genoten kan hebben en daarmee over theoretische kennis beschikt. Het is opvallend hoe groot het aanbod van opleidingen van tegenwoordig is (lees: ong. 15-20 opleidingen) in vergelijking met 50 jaar geleden (lees: ong. 1-2 opleidingen). Hierdoor kan gesuggereerd worden dat door de groei van de theoretische kennis, de branche van meer kennis wordt voorzien wat positieve gevolgen heeft voor de veiligheid. Dit is echter een suggestie, omdat geen onderzoek is gedaan naar de inhoud van de opleidingen. Een ander opvallend zoekresultaat is het feit dat het voor iedereen mogelijk en toegestaan is om een evenement te organiseren zonder enige vorm van diploma of certificering. Hierdoor kan gesuggereerd worden dat ondanks de groei in het aanbod van opleidingen, de branche nog steeds niet over de juiste (theoretische) kennis beschikt. Wanneer gezocht wordt op het aanbod van de theorie in boeken, blijkt dat de focus (wanneer het aankomt op veiligheid) zich met name richt op publieksevenementen. Dit zoekresultaat ondersteunt dus de laatstgenoemde suggestie.

3.1.3 Onderzoeksvraag 2 Om de toepassing van de veiligheidskennis door de organisator te onderzoeken, is er gekeken naar hoe de organisator gecontroleerd wordt. Vervolgens wordt er gekeken in hoeverre de organisator zelf controles uit dient te voeren en welke verantwoordelijkheden er verder bij komen kijken. Afsluitend wordt er ingegaan op de mogelijke invloed die de opdrachtgever heeft op de toepassing van de veiligheidskennis door de organisator. Wanneer er sprake is van een vergunningaanvraag bij de gemeente, bestaat de kans voor zowel bedrijfs- als publieksevenementen dat de brandweer langskomt om te controleren of aan alle veiligheidseisen wordt voldaan. Publieksevenementen’.

37

36

Dit staat o.a. vermeld in het ‘Leidraad Veiligheid

Bij een publieksevenement komt een vergunningaanvraag eerder voor

(vanwege het bezoekersaantal en de locatie) waardoor het inmiddels gebruikelijk lijkt voor de brandweer om vooraf een controleronde te doen. Omdat het bij een bedrijfsevenement minder vaak voorkomt, kan een organisator overwegen om bepaalde veiligheidsmaatregelen achterwege te laten. Aan de hand van deze informatie is stelling 3 geformuleerd.

36 37

Brandweer MUG (2008) Nibra (2002b)

14

Opvallend hieraan is dat bij grote publieksevenementen, zoals Dance Valley die in 2008 ruim 55.000 bezoekers

38

trok, de media weinig aandacht besteed aan ongevallen. In 2001 was er wel een voorval

door het slechte weer, maar hier zijn geen doden gevallen.

39

Bij het uitje van Kruidvat waarbij 18

medewerksters op een vlot zaten, waren echter twee doden gevallen wat direct werd uitgelicht in de media. De vergelijking van deze bezoekersaantallen en de ongevallen kunnen suggereren dat bedrijfsevenementen niet per definitie veiliger zijn dan publieksevenementen. Het congres van de Afghanistan-top brengt echter positieve berichten de media in met betrekking tot veiligheid op bedrijfsevenementen. Uit meerdere artikelen blijkt dat veiligheid op dit bedrijfsevenement een topprioriteit is.

40

Een overzicht van de exacte rol van de hulpdiensten is ter verduidelijking

weergegeven in figuur 2.1. Zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning zijn voornamelijk afhankelijk van de veiligheidsmaatregelen die de locatie heeft toegepast. De organisatoren huren een locatie af in alle vertrouwen dat deze over de nodige vergunningen bezit. De organisatoren van deze bedrijfsevenementen zouden er dus verstandig aan doen om een locatie-check

41

op te nemen in hun

voorbereidingsproces. De organisatoren zijn niet verplicht om deze check uit te voeren, zij worden hier ook niet op gecontroleerd en dienen zichzelf daarom zodanig verantwoordelijk te voelen tegenover hun klant om deze uit te voeren. Ditzelfde geldt voor een leveranciers-check. Losse onderdelen die de organisator zelf inhuurt en/of koopt, vallen uiteraard onder de organisator zijn verantwoordelijkheid en niet onder die van de locatie. Wanneer een organisator bijvoorbeeld een aantal doeken aanschaft om een bepaald gedeelte van een zaal op te leuken, dient de organisator er voor te zorgen dat deze doeken zijn geïmpregneerd. Wanneer een organisator bijvoorbeeld een aantal doeken huurt om een bepaald gedeelte van de zaal op te leuken, dient de organisator er voor te zorgen dat de leverancier wordt gecheckt op het impregneren van de doeken. Deze leveranciers-check is ook weer geen verplichtte taak voor de organisator om uit te voeren en hij/zij wordt ook niet gecontroleerd op de uitvoering hiervan. Het komt er dus weer op neer dat een organisator zichzelf zodanig verantwoordelijk dient te voelen tegenover de klant om deze uit te voeren. Een voorbeeld van een locatie-check is te vinden in figuur 2.2 en figuur 2.3. Zoals duidelijk wordt uit figuur 1.3, richt de bron van figuur 2.2 zich voornamelijk op publieksevenementen en grote rampen. Een aantal punten dienen overigens nogmaals nagelopen te worden nadat de locatie is ingericht (of als de inrichting is bepaald). Naast de verantwoordelijkheid die een organisator zou moeten dragen om de locatie en de leveranciers te checken, zou een organisator ook verantwoordelijk moeten zijn voor het opstellen van een veiligheidsplan. In dit veiligheidsplan zou dan o.a. een risicoanalyse, noodscenario’s met oplossingen en toegewezen verantwoordelijkheden aan welke personen op welk moment moeten 38

AT5 (2008) Nieuwsdossier (2001) 40 Tan, M. (2009) 41 Westermann, B. W. (2008e) 39

15

staan. Een voorbeeld van een veiligheidsplan is te vinden het ‘Draaiboek evenementen’ van 42

Gemeente Amsterdam. Alle betrokken partijen van het betreffende evenement zouden zich er verstandig aan doen om naar dit plan te vragen om de organisator eventueel te motiveren om deze op te stellen. Een aantal plannen die voornamelijk gebruikt worden voor publieksevenementen en ter inspiratie kunnen dienen voor het opstellen van een veiligheidsplan, zijn weergegeven in figuur 2.4. De figuur bevestigt overigens dat het opstellen van een veiligheidsplan de eigen verantwoordelijkheid is van de organisator. Een opvallende citaat uit het ‘Leidraad Veiligheid Publieksevenementen’

43

is: “Er bestaat geen

blauwdruk voor het nemen van veiligheidsmaatregelen voor evenementen in het algemeen. Zo’n blauwdruk is ook moeilijk te vervaardigen gezien de zeer grote onderlinge verschillen tussen evenementen. De veiligheidsmaatregelen die genomen moeten worden, moeten uit de aard der zaak zijn afgestemd op de kenmerken van het betreffende evenement. Er zijn, om een voorbeeld te geven, geen universele kengetallen te geven voor de vraag hoeveel stewards moeten worden ingezet per 1000 mensen publiek.” Voor de zakelijke evenementenbranche is het daarom misschien ook interessant om deze bron door te lezen, aangezien zij veel aandacht schenken aan het proces van een risicoanalyse en aan de verantwoordelijkheden die de verschillende betrokken partijen en gemeentelijke diensten dragen. Neem bijvoorbeeld de veiligheidsketen die in vijf fases weergeeft hoe er met risico’s omgegaan kan worden in figuur 2.5. Uit de bovenstaande tekst wordt de rol van de organisator in grote lijnen naar voren gebracht. De organisator voert zoveel mogelijk op zodanige manier uit om aan de wensen van de opdrachtgever te voldoen. Wanneer een opdrachtgever er voor kiest om niet te betalen voor het uitvoeren van een bepaalde veiligheidsmaatregel, is het vanaf dat moment de verantwoordelijkheid van de organisator om het evenement wel of niet door te laten gaan. Zo beweert in ieder geval figuur 2.6 die uit de algemene voorwaarden van de Wanderland organisaties (Rotterdam) website is gehaald. Een organisator kan er ook bewust voor kiezen om een evenement wel door te laten gaan en er zelfs voor kiezen om de opdrachtgever niets te vertellen over de niet uitgevoerde veiligheidsmaatregel. Afsluitend kan er gesteld worden: Wanneer de kennis aanwezig is, kan deze toegepast worden. Voor bedrijfsevenementen in kwestie komt het echter nauwelijks voor dat de organisator wordt gecontroleerd op het toepassen van zijn/haar kennis (lees: het uitvoeren van veiligheidsmaatregelen), mits er een vergunning aangevraagd is bij de gemeente. Er kan om deze reden gesuggereerd worden dat het toepassen van de veiligheidsmaatregelen neerkomt op het verantwoordelijkheidsgevoel van de organisator. Het verantwoordelijkheidsgevoel geldt in dit onderzoek als een bewustzijnsgevoel dat spreekt tot het verstand en aanzet tot actie.

42 43 44

44

Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)c Nibra (2002a) Bijlage 8. Definities (p. 112)

16

3.1.4 Onderzoeksvraag 3 Uit de voorgaande tekst blijkt dat een organisator door niemand wordt gecontroleerd, mits er sprake is van een vergunningaanvraag bij de gemeente. De opdrachtgever kan informeren naar de organisatie van het betreffende evenement, maar een organisator kan om bepaalde zaken heen praten. Met andere woorden: een organisator kan er bewust voor kiezen om een veiligheidsmaatregel niet uit te voeren. Hoewel het volgende een bedrijfsevenement betreft met fysieke inspanning, wordt dit toch aangekaard om de bovenstaande bewering te verduidelijken: Uit het juridische rapport over het ‘Kruitvat vlotongeval’ blijkt dat het betreffende evenementenbureau het ongeval had kunnen voorzien 45

en voorkomen.

Bij de desk research voor deze onderzoeksvraag wordt er daarom gekeken naar de

verantwoordelijkheden van de organisator en de mogelijkheid om de organisator te controleren. Dat de organisator verantwoordelijk is voor o.a. een locatie-check, een leveranciers-check en het opstellen van een veiligheidsplan is uit de bovenstaande tekst duidelijk geworden. Het zijn echter geen wettelijke verplichtingen waardoor de organisator zich dus bewust moet zijn van zijn/haar verantwoordelijkheden voordat deze voldoende toegepast kunnen worden. Het bewustzijn van dit verantwoordelijkheidsgevoel is erg belangrijk, omdat de deelnemers er vrijwel altijd vanuit gaan dat een evenement veilig is.

46

Een andere bron wijst er nogmaals op dat de organisator tegenwoordig

eindverantwoordelijk is voor een veilig verloop van een evenement.

47

Er wordt daarbij verwezen naar

vroeger waarin de politie eindverantwoordelijk was voor openbare orde en veiligheid. Het ‘Draaiboek evenementen’ van Gemeente Amsterdam geeft een duidelijke omschrijving van de verantwoordelijkheid van de organisator m.b.t. een ordelijk en veilig verloop van het evenement.

48

Er

wordt gezegd dat de organisator: “…onder meer moet instaan voor de veiligheid van de bezoekers, de toestroom van het verkeer goed moet regelen, moet zorgen voor communicatie naar bezoekers, omwonenden en andere belanghebbenden en de overlast zoveel mogelijk moet beperken.” 49

Wanneer gekeken wordt naar het boek Events Management dat o.a. gebruikt wordt tijdens de opleiding Media & Entertainment Management op Hogeschool INHOLLAND Haarlem, is de organisator verantwoordelijk voor: •

Het vaststellen van grenzen, beleid en procedures.

•

Het plannen, ontwerpen en produceren.

•

Het overzicht over de coördinatie.

•

Het ontwikkelen en implementeren van het marketingplan.

•

De voorbereiding van financiële, zakelijke en evaluatierapporten.

•

Het ontwikkelen van een risicomanagement plan.

•

Het overzicht houden over het financieel management.

45

Rechtspraak.nl (2008) Bos, M.& Rippen, J. (2007) 47 Kaarsgaren, L. (2007a) 48 Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)a 49 Canadian Tourism Human Resource Council (2005) 46

17

Aangezien de organisator op dit moment door niemand gecontroleerd wordt, is het een idee om een extra functie in de branche te creëren: een specialist die organisatoren van bedrijfsevenementen controleert op het toepassen van hun veiligheidsmaatregelen. Het opleidingsaanbod kan als maatstaf gezien worden voor de populariteit van het vak. Er kan een moment komen waarop de branche ‘vol’ zit en dan zou een functie zoals deze een optie zijn om meer werkgelegenheid te creëren. Het blijft wel de vraag vanuit welke partij deze specialist komt en wie de kosten gaat betalen. Zoals duidelijk is geworden uit de bovenstaande tekst, heeft de derde onderzoeksvraag betrekking op het bewustzijn van de organisator. De organisator kan zich verantwoordelijk voelen voor het zelf controleren van de locatie en/of de leveranciers. Op deze manier weet de organisator bijv. zeker dat de locatie brandveilig is en de gehuurde decoratiestoffen zijn geïmpregneerd. Het opstellen van een veiligheidsplan en deze doorcommuniceren naar de betrokken partijen, is ook een taak die spreekt tot het verantwoordelijkheidsgevoel van de organisator. Een opvallende invloedsfactor die spreekt tot het verantwoordelijkheidsgevoel van de organisator, is de opdrachtgever. De opdrachtgever is tenslotte de persoon die gaat over het budget en het eindresultaat bepaalt. Voor de organisator is het daarom van belang dat de opdrachtgever tevreden gehouden wordt wat weer invloed kan hebben op de veiligheid. De opdrachtgever kan er namelijk voor kiezen om een bepaalde veiligheidsmaatregel niet uit te voeren, omdat dit bijv. te veel geld kost. De vraag die dan rijst, is in hoeverre de organisatoren met de klant mee gaan. Figuur 2.6 bevestigt dat het voor de organisatoren mogelijk is om duidelijk van te voren aan te geven in hoeverre ze meegaan met de klant en waar de grens ligt. Aan de hand van deze informatie is stelling 4 geformuleerd. 3.1.5 Onderzoeksvraag 4 Naast de organisator is de locatie één van de factoren waar vanuit veiligheidsrisico’s ontstaan. De juiste formulering van de rol van de locatie per evenement is daarom van belang. Het is gebruikelijk dat een organisator er vanuit gaat dat een locatie in orde is (wat voortkomt uit vertrouwen of gemakzucht), maar hij/zij kan voor de zekerheid een locatie-check uitvoeren. Een citaat wijst op het volgende: “In het algemeen is de eigenaar van de locatie verantwoordelijk voor brandpreventie, niet de beurs- of congresorganisator.”

50

Er wordt indirect verwezen naar uitzonderingen die helaas niet in

de bron geformuleerd worden. Dat de eigenaar van de locatie niet altijd zijn/haar verantwoordelijkheid neemt voor de veiligheid, blijkt uit een artikel uit 2008

51

en 2009

52

over de brandveiligheid van varende

en oude hotels. Daar gaat waarschijnlijk verandering in komen doordat er een soort APK-keuring komt voor openbare gebouwen.

53

Dit is in 2005 echter ook al aangekondigd en het artikel uit 2009 duidt er

op dat het na vier jaar nog steeds niet is doorgevoerd.

54

50

Herlé, M. (1999a) Brandveilig (2008) 52 Leidsch Dagblad (2009) 53 De Telegraaf (2009a) 54 Nieuwsbank (2005) 51

18

Het is dus duidelijk: Een andere invloedsfactor die bepaalt of de organisator een veilig evenement neerzet, is de locatie. Wanneer een locatie bijv. niet brandveilig is en de organisator hier niet van op de hoogte stelt, ontstaat er een onveilig evenement. Een locatie beschikt daarnaast vaak de expertise over o.a. het aan- en afvoeren van grote aantallen bezoekers die met de auto komen. Wanneer de locatie haar expertise niet deelt met de organisator, is de kans op een onveilig evenement ook groot. De vraag die dan rijst, is in hoeverre de desk research en haar suggesties overeenkomen met de praktijk. Aan de hand van deze informatie is stelling 5 geformuleerd. 3.1.6 Onderzoeksvraag 5 Om te kunnen bepalen wat de geschatte kosten zijn die worden gemaakt m.b.t. het uitvoeren van veiligheidsmaatregelen op bedrijfsevenementen, wordt er eerst gekeken naar de omzet die de branche maakt. Vervolgens wordt behandeld hoe veiligheid als kostenpost naar voren komt in de begroting, wat er verzekerd kan worden en welke feiten er bekend zijn over de betreffende geschatte kosten. In de zakelijke evenementenmarkt gaat in totaal 4,8 miljard euro om waarvan geschat wordt dat er jaarlijks 1,7 miljard euro wordt besteed aan congressen en soortgelijke evenementen.

55

Aan beurzen

wordt een bedrag van 2,4 miljard uitgegeven en aan bedrijfsevenementen met een zakelijk karakter 664 miljoen euro. Uit een online weblog blijkt dat dit bedrag niet bepaald kan worden aangezien dan elk bedrijf in Nederland aan zou moeten geven wanneer hij/zij een evenement organiseert.

56

Deze

getallen kunnen echter wel gezien worden als een richtlijn. Als er daadwerkelijk zoveel geld omgaat in de branche, is het interessant om te weten hoeveel geld er wordt geïnvesteerd in het waarborgen van de veiligheid van de deelnemers. In het ‘Jaarboek 2008/2009 evenementen organisatie’ van High Profile staat een checklist onder het hoofdstuk “Budgettering” die overzicht biedt voor bepalende factoren voor een budget.

57

Uit deze checklist is op

te maken dat het aspect veiligheid niet als één factor gezien kan worden, maar verweven is in verschillende factoren. De factoren die het meest opvallend gerelateerd zijn aan veiligheid, zijn de volgende:

55 56 57

Beveiliging

Kinderopvang

Verwarming

Bewegwijzering

Parkeerhulp/-kosten

Verzekeringen

EHBO-team

Vervoer

Communicatie (2007) Vaihia, J. (2007) High Profile (2008b)

19

De factor “Audiovisuele middelen en assistentie” staat ook in de checklist, maar het is niet opvallend dat het aspect veiligheid hier aan gerelateerd is. Bedrading dient bijv. op de juiste wijze aangesloten en neergelegd worden. Dit geldt ook voor “Decoraties” waarbij doeken geïmpregneerd dienen te zijn. Doordat het veiligheidsaspect haast ‘verstopt’ zit, lijkt de kans groot te zijn dat de organisator dit vergeet door te berekenen in de begroting naar de klant. Vlak voor de uitvoering kan de organisator dan voor een dilemma komen te staan met het wel of niet uitvoeren van een bepaalde veiligheidsmaatregel. Voor dit onderzoek maakt de verspreiding van het aspect veiligheid in de begroting het lastig om te berekenen hoeveel geld er aan wordt uitgegeven. Er is gezocht naar verzekeringen om een beeld te krijgen van de onveilige situaties waartegen men zich kan verzekeren. Het blijkt dat een evenementenverzekering niets te maken heeft met het verzekeren op het gebied van veiligheid.

58

Qua

verzekering komt het dus neer op een aansprakelijkheidsverzekering die verzekert tegen de financiële gevolgen van de schade die wordt toegebracht aan anderen (en aan zaken van anderen) en verder niet in gaat op onveilige situaties.

59

Het volgende kan verzekerd worden met een

evenementenverzekering: •

Onkostendekking (alle gemaakte kosten van het feest)

•

Ongevallendekking (medische kosten en schade aan voertuigen, etc.)

•

Objectendekking (schade aan cadeaus, etc.)

•

Slecht weer dekking (indien er sprake is van hevige regenval, etc.)

Verder wordt er ook wat gedetailleerder gesproken over de verzekering: •

•

Uitstel, afgelasten of onderbreken als gevolg van ziekte of overlijden van verzekerden; o

De organisator van het feest of evenement

o

Alle opgegeven genodigden van het feest of evenement

Uitstel, afgelasten of onderbreken als gevolg van een gebeurtenis waarop de verzekerde geen invloed heeft, zoals bijvoorbeeld; o

Dagen van nationale rouw

o

Het overlijden van één of meer leden van het Koninklijk Huis binnen 3 dagen voor het feest of evenement

o

Het wegvallen van de toegangsmogelijkheden tot de locatie (ook weersomstandigheden, mits op last van daartoe bevoegde instantie(s) de toegang gestremd wordt verklaard of sterk wordt afgeraden).

In het boek Projectmanagement 1 is het aspect veiligheid nog meer verstopt in de raming van de projectkosten in vergelijking met het vorige voorbeeld.

60

Een andere bron benoemt het

veiligheidsaspect weer heel letterlijk in een overzicht van een aantal budgetposten die men als 58 59 60

FeestZeker (2009) Interpolis Verzekeringen N.V. (2009) Verhaar, J. (2004c)

20

‘standaard’ kan gebruiken zodat de begroting begrijpbaar is voor iedereen.

61

In deze lijst staat de post

“telecom en veiligheid”. Wat in de context niet duidelijk naar voren komt, is waarom het onderdeel telecom op dezelfde post staat als veiligheid. Een mogelijke link kan de communicatie zijn tussen de organisator en het beveiligingspersoneel. Het NIDAP heeft de juiste gegevens voor deze onderzoeksvraag liggen die ze voor een forse prijs verkopen.

62

Zij geven antwoord op de vragen “Wat wordt er jaarlijks besteed aan evenementen?” en

“Wat zijn de verwachte budgetten en bestedingen voor het huidige en komende jaar?”

63

Zij geven aan

dat zij over de volgende marktgegevens beschikken die relevant zijn voor dit onderzoek: •

Budgetverdeling [locatie, catering, organisatie, communicatie Totaalbudget voor zakelijke en personeelsevenementen

•

Budget p.p. voor zakelijke en personeelsevenementen

•

Toelichting ontwikkeling budget

Op hun website is wel een interessante tabel te vinden die zicht geeft op de procentuele verdeling van het budget over verschillende externe toeleveranciers van 2004 t/m 2007.

64

Voor het jaar 2007 hebben zij de percentages ook weergegeven in een taartdiagram zoals zichtbaar wordt op de bijgevoegde afbeelding.

65

De financiële kant maakt het onderzoek erg interessant, omdat uit de desk research blijkt dat veiligheid niet onder één kostenpost te plaatsen is. Het is een kostenpost dat verweven is in andere kostenposten. Bij het opstellen van een offerte voor de opdrachtgever, kan het dus lastig zijn om van te voren de kosten in te schatten. Het lijkt daarmee een logische redenering dat de organisator achteraf voor hogere (en onverwachte) kosten komt te staan dan hij/zij had ingeschat. Aan de hand van deze informatie is stelling 6 geformuleerd.

61

Damiaens, E. (2008a) NIDAP (2008c) 63 NIDAP (2008b) 64 NIDAP (2008c) 65 NIDAP (2008d) 62

21

3.1.7 Ondervonden problemen Gedurende de desk research was het een uitdaging om de focus van het onderzoek in zicht te houden. Het is een breed en veelbesproken onderwerp op allerlei vakgebieden. De zoekresultaten riepen daarnaast veel vragen op en dit zorgde in eerste instantie voor 15 stellingen. Het idee was om de deelnemers van 10:00 – 17:00 uur te laten discussiëren met 20 minuten per stelling. Dankzij het inzicht van de afstudeerbegeleider is dit teruggebracht naar 6 stellingen, een dag van 10:00 – 15:00 uur en daarmee 30 minuten per stelling. Een lange dag met 15 stellingen zou onaantrekkelijk zijn voor de deelnemers en daarnaast niet voldoende ruimte bieden om iedere stelling aandachtig te bespreken. 3.2 Field research Als onderzoeksmethode is er gebruik gemaakt van een rondetafel discussie waarvoor stellingen zijn geformuleerd aan de hand van de uitkomsten van de desk research. Vervolgens zijn er deelnemers geselecteerd en uitgenodigd om de discussie te kunnen laten plaatsvinden. De uitvoering van de rondetafel discussie wordt samen met de betrouwbaarheid en de nauwkeurigheid besproken in dit hoofdstuk. De ondervonden problemen wordt met de wijze van het analyseren en het verwerken van de uitkomsten ter afsluiting behandeld. 3.2.1 Onderzoeksmethode Op basis van de desk research zijn er 6 stellingen geformuleerd die voorgelegd zijn aan de deelnemers van de rondetafel discussie. Er is gekozen voor een rondetafel discussie waarin negen personen de zakelijke evenementenbranche vertegenwoordigen door namens een partij uit de branche te spreken. De opstelling van de discussie zag er daardoor als volgt uit:

22

Vertegenwoordigde partij

Deelnemer

Functie

Bedrijf

EHBO

Eric van der Meer

Managing Director

EHBO-diensten Nederland, Mijdrecht

Brandweer

Jaap Osterop

Preventist/bevelvoerder

Brandweer Amsterdam-Amstelland, Amsterdam

Beveiliging

Marinus Zwart

Hoofd Marketing & Sales

The Security Company, Amstelveen

Verkeerstechniek

Jan Willem Brummelman

Hoofd Project Support

Traffic Support, Zwolle

Veiligheidsdeskundige

Hans Vos

Regionaal coördinator evenementenveiligheid

Veiligheidsbureau en politiebureau, Kennemerland

Locatie

Michiel Middendorf

Algemeen directeur

World Forum, Den Haag

Organisator

Josée Martelhoff

Zelfstandige

Josée Martelhoff Events, Trainingen & Advies, Haastrecht

Opleiding

Cees Rosman

Docent Media & Entertainment Management

Hogeschool INHOLLAND Haarlem, Haarlem

Vakblad

Ellen van Ree

Redactrice

High Profile Uitgeverij, Nieuwegein

Er is gekozen voor een rondetafel discussie, omdat het onderzoek op deze wijze het beste tot haar recht komt. In een discussie hebben alle partijen de mogelijkheid om direct te reageren. Dit brengt duidelijk naar voren hoe elke partij tegen een bepaalde situatie aankijkt, waarom dat zo is en wat de partijen samen de beste oplossing vinden. Voor de partijen is het daarnaast erg interessant om in deze setting bij elkaar te zitten en te horen (en daarmee te begrijpen) hoe andere partijen met bepaalde situaties omgaan. De stellingen die in de discussie naar voren zijn gebracht, zijn:

23

Stelling 1 – refereert naar onderzoeksvraag 1 Een organisator van 40 jaar of ouder beschikt over minder kennis over veiligheid dan een organisator van 29-39 jaar die een evenementenorganisatie gerelateerde opleiding heeft gevolgd en daarbij 3-5 jaar werkervaring heeft. Stelling 2 – refereert naar onderzoeksvraag 1 en 2 De kennis over veiligheid op evenementen die naar voren komt in de theorie stimuleert de organisator om te denken dat dit niet voor zijn/haar evenementen van toepassing is. Stelling 3 – refereert naar onderzoeksvraag 2 en 3 Het verantwoordelijkheidsgevoel van een organisator van bedrijfsevenementen is minder groot dan die van publieksevenementen, omdat hij/zij niet wordt gecontroleerd. Stelling 4 – refereert naar onderzoeksvraag 3 Een organisator dient zich te allen tijde klantgericht op te stellen tegenover de opdrachtgever m.b.t. het uitvoeren van de veiligheidsmaatregelen. Stelling 5 – refereert naar onderzoeksvraag 4 Locatiebeheerders zorgen er met regelmaat voor dat er onveilige situaties ontstaan op bedrijfsevenementen. Stelling 6 – refereert naar onderzoeksvraag 5 Organisatoren van bedrijfsevenementen gebruiken het toepassen van veiligheidsmaatregelen als sluitpost in hun begroting.

3.2.2 Uitvoering onderzoeksmethode De discussie is gehouden op donderdag 12 maart 2009 in het Dorint Hotel te Schiphol-Oost. Het programma zag er als volgt uit: 09:30

Ontvangst in Elm Foyer

10:00

Aanvangstijd in Conference Room

10:15

Introductie

10:30

Stelling 1

11:00

Stelling 2

11:30

Stelling 3

12:00

Stelling 4

12:30

Lunch in Patio Restaurant (netwerkgelegenheid)

13:30

Stelling 5

14:00

Koffiepauze in Elm Foyer

14:15

Stelling 6

14:45

Slotvraag

15:00

Einde

24

Stelling 5, 6 en de slotvraag werden vrij vlot achter elkaar behandeld waardoor de discussie rond 14:45 uur was afgerond. Achteraf kreeg men de hand out van de powerpointpresentatie mee.

66

Vooraf

67

kreeg men de stellingen en het programma aangereikt in de vorm van een flitskaart. De informatie op deze flitskaart had men ook al via de mail ontvangen. Er was door mijzelf een handleiding opgesteld die als leidraad diende tijdens de discussie en als eventuele verantwoording voor gerichte 68

vragen van de deelnemers.

3.2.3 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid De betrouwbaarheid van de deelnemers is terug te halen uit hun verhaal bij de voorstelronde van de discussie.

69

Hieruit blijkt dat zij allemaal de juiste achtergrond hebben om de betreffende partijen te

vertegenwoordigen. Gedurende de discussie kwam hun expertise duidelijk naar voren wat voor interessante onderzoeksresultaten heeft gezorgd. Het eerste onderzoeksplan was om 40 interviews te houden die als basis zouden dienen voor een enquête onder 377 organisatoren.

70

Dit is na overleg met de opleiding omgezet naar een rondetafel

discussie. High Profile Uitgeverij was echter al aan de slag gegaan met het eerste plan en had 40 respondenten in een Excel-bestand op een rij gezet. Bij deze selectie is o.a. gelet op de grootte van de speler in de markt. Uit dit bestand heb ik de genodigden voor de rondetafel discussie geselecteerd. Het netwerk van de afstudeerbegeleider is gebruikt toen alle opties uit het bestand voor de ‘Brandweer’, ‘Politie’, ‘Gemeente’, ‘Eventmanager’ en ‘Evenementenbureau’ niet beschikbaar waren. Vanuit de partij ‘Politie’ werd er een reactie op alle stellingen gemaild met de boodschap dat zij het belang van hun aanwezigheid niet inzagen.

71

Hans

Vos werkt echter ook bij een politiebureau dus er kan gezegd worden dat de politie wel aanwezig was. De partijen ‘Eventmanager’ en ‘Evenementenbureau’ zijn uiteindelijk samengesmolten tot de partij ‘Organisator’. De organisator was echter volop vertegenwoordigt doordat Cees Rosman (tot op heden) en Marinus Zwart (in het verleden) ruime ervaring hebben met het organiseren van evenementen. Wanneer zij spraken vanuit de ‘Organisator’, hebben zij dat duidelijk aangegeven. Mijn rol als discussieleider was minder goed vervuld dan verwacht. De groep luisterde goed naar elkaar, wisten hun verhaal goed te onderbouwen en hadden de behoefte om hun mening te uitten. De discussieleider heeft het hierdoor, naast het introduceren en afsluiten van de stellingen, enkel bij 66

Bijlage 3. Powerpointpresentatie rondetafel discussie (p. 17) Bijlage 4. Flitskaart rondetafel discussie (p. 22) Bijlage 5. Rondetafel discussie handleiding (p. 23) 69 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ 70 Bijlage 7. Overzicht respondenten (p. 111) 71 E-mailcontact met Tim Ranzijn op 18 feb. 2009. Onderwerp: Veiligheid op bedrijfsevenementen. 67 68

25

vragen gehouden die als voer dienden voor de discussie. De stille houding van de discussieleider kan teruggeleid worden naar een bekende interviewtechniek: Hoe meer de interviewer achterover leunt, hoe meer de geïnterviewde vertelt om de stiltes op te vullen. De discussie werd hierdoor een gesprek tussen alle deelnemers en bracht de issues naar boven die op dit moment spelen in de branche. Door de stille houding van de discussieleider is er dus geen sturing geweest naar een specifiek antwoord. De onderzoeksresultaten berusten daarom op wat er daadwerkelijk speelt in de branche.

3.2.4 Ondervonden problemen Het uitnodigingstraject nam meer tijd in beslag dan verwacht, omdat de genodigden amper reageerden op de uitnodiging. Voor iedere partij werd er één persoon uitgenodigd. Tijdens het nabellen bleken ze vaak afwezig waardoor er op een later moment teruggebeld moest worden. Wanneer mensen niet bleken te kunnen, moest de uitnodiging snel naar een ander gestuurd worden. Uiteraard eerst in overleg met High Profile Uitgeverij waar ook tijd overheen ging. De partijen die niet genoemd zijn in de tabel met de deelnemers, maar waar wel naar is gezocht, zijn ‘Politie’, ‘Gemeente’ en ‘Evenementenbureau’. Voor ‘Politie’ en ‘Gemeente’ is Hans Vos de oplossing geweest (zie “3.2.3 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid”). Josée Martelhoff had toegezegd om de partij ‘Eventmanager’ te vertegenwoordigen. Op het moment dat bleek dat Arjen Lemstra (Levensgenieters.nl) niet kon komen om de partij ‘Evenementenbureau’ te vertegenwoordigen, is de partij van Josée Martelhoff verandert naar ‘Organisator’. De discussie stond in eerste instantie gepland op donderdag 26 februari, maar doordat in de ene helft van Nederland het toen nog voorjaarsvakantie was en veel mensen daardoor niet konden, is de datum verplaatst naar donderdag 12 maart. Dit is direct gecommuniceerd naar de al binnengehaalde deelnemers en was erg bevorderlijk voor de nog binnen te halen partijen. De discussie stond in eerste instantie ook gepland om gehouden te worden in de grote boardroom op Hogeschool INHOLLAND Haarlem. High Profile Uitgeverij zag echter in dat zij met een betere tegenprestatie moest komen om de deelname aantrekkelijk te maken voor de genodigden. Zij heeft om die reden de locatie (incl. catering) en de belofte voor een publicatie (incl. professionele fotograaf) geregeld. Halverwege de lunch kreeg Jaap Osterop (Brandweer Amsterdam-Amstelland) een telefoontje dat hij z.s.m. terug moest komen naar de kazerne. Hij kon hierdoor niet aanwezig zijn bij stelling 5, 6 en de slotvraag. Dit probleem is opgelost doordat deze informatie (incl. de introductie van de stellingen en de gebruikte artikelen) naar Jaap Osterop is gemaild en er verzocht is om een reactie. Deze reactie is terug te vinden in het transcript.

72

72

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – E-mail Jaap Osterop

26

3.2.5 Wijze van verwerken en analyseren van de uitkomsten Gedurende de discussie zijn er video-opnames gemaakt die ik volledig heb uitgetypt.

73

Om de grote hoeveelheid tekst overzichtelijk te maken, is het

transcript uitgeprint en heb ik het in eigen woorden herschreven. Hierbij werd voornamelijk gebruik gemaakt van steekwoorden en korte zinnen. Op deze manier werd het aantal pagina’s van het oorspronkelijke transcript (54 pagina’s) teruggebracht naar 9 pagina’s. Zo is er een overzicht gecreëerd in de vele uitspraken die er gedaan zijn. Tijdens het herschrijven is er geleidelijk antwoord gegeven op de onderzoeksvragen. Naarmate het transcript verder werd herschreven, werden de antwoorden meer aangevuld. Toen het hele transcript herschreven was, is de centrale vraag beantwoord. Daarna is de aanbeveling en de toekomstvoorspelling geschreven.

73

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’

27

4. Onderzoek: uitkomsten en analyse

Na het afronden van de desk en field research zijn de onderzoeksvragen beantwoord. Eerst worden de meest opvallende uitspraken besproken om een beeld te creëren van wat er is gezegd gedurende de rondetafel discussie m.b.t. de betreffende onderzoeksvraag. Daarna wordt er een voorlopige conclusie getrokken en wordt mijn mening naar voren gebracht. Voor de lezer is het belangrijk om mijn standpunt te weten zodat duidelijk wordt dat de uitkomsten objectief zijn verwerkt. Bij het uiten van mijn mening betrek ik de uitkomsten van desk research. Dit wordt niet gedaan bij de voorlopige conclusies, maar bij de definitieve conclusies in hoofdstuk 5. 4.1 Onderzoeksvraag 1 Over welke kennis beschikken organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland met betrekking tot veiligheid op bedrijfsevenementen? Uit de rondetafel discussie wordt duidelijk dat de branche op dit moment is verdeeld in twee groepen: een groep organisatoren die een opleiding heeft gevolgd en een groep organisatoren die hun kennis heeft opgebouwd aan de hand van hun eigen ervaringen. Gedurende de discussie wordt de kennis 74

van de laatste groep ook wel ‘boerenkennis’ genoemd. Deze vorm van boerenkennis heeft volgens Marinus Zwart wel zo zijn nadelen: “Iemand die een opleiding heeft, kun je aanspreken op de inhoud. En dat is heel wat anders dan iemand aanspreken op zijn ervaring.” Hij licht toe dat iemand die op zijn ervaring wordt aangesproken vaak eigenwijs is, omdat die het namelijk al zo vaak gedaan heeft. Deze persoon is daarom ook amper van zijn voetstuk te duwen.

75

Wanneer Marinus Zwart later in de discussie zegt: “Leeftijdsonafhankelijk gesproken, is de kennis over 76

veiligheid onvoldoende.” , reageert Cees Rosman dat hij het hier niet mee eens is. Hij vindt dat juist de nieuwe lichtingen die nu op de markt komen de kennis over veiligheid ‘in hun rugzakje’ hebben.

77

Hij vervolgt later met: “Laten we zeggen: Het is wel leeftijdsafhankelijk, de kennis die meegegeven wordt. Wat er volgens mee gedaan wordt, is natuurlijk een tweede.” Hij licht dit toe door te verwijzen naar het feit dat wat mensen aangeleerd krijgen, ook weer gemakkelijk afgeleerd kan worden zodra ze 78

in een andere omgeving terecht komen.

De combinatie tussen kennis en ervaring blijkt volgens Michiel Middendorf het beste te zijn wat de organisator kan hebben. Hij licht toe: “Je moet toch mensen hebben die dat

79

al een aantal keren

74

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 77 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 78 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 79 Refereert naar congres Afghanistan-top op 31 maart 2009 in het World Forum te Den Haag 75 76

28

hebben meegemaakt. Die precies weten waar de valkuilen zitten, want daar kan geen theorie tegen op.”

80

Jan Willem Brummelman denkt echter dat er sprake is van een schijnverband. De kennis over

veiligheid komt volgens hem niet door de organisatoren en de opleidingen: “Mijn gevoel zegt dat het juist komt door de samenwerking met de overheden die de afgelopen tien jaar professioneler is geworden.”

81

Wat volgens Marinus Zwart nog wel geldt, is dat niemand zegt: “Ik heb geen ervaring.”

82

Door deze

miscommunicatie gaat er wel eens wat mis, zo blijkt uit één van de voorbeelden die Marinus Zwart heeft gegeven gedurende de discussie.

83

Hij adviseert dan ook om daar

84

altijd de goeie expertise

voor in te huren, omdat in alle gevallen de naam van de locatie, het bureau en het merk wat het organiseert er aan vast hangt. gedachte.

85

Later in de discussie geeft hij de term merk en veiligheid aan deze

86

Zoals duidelijk wordt in de bovenstaande tekst, zijn de meningen verdeeld over welke veiligheidskennis zich op dit moment in de branche bevindt. De branche bestaat op dit moment uit twee groepen organisatoren. Dit kan verklaren waarom de meningen verdeeld zijn: Door de twee groepen zijn er meerdere visies mogelijk, omdat iedere deelnemer meer met de andere groep te maken gehad kan hebben. De combinatie tussen kennis en ervaring lijkt logischerwijs het beste te zijn waarover de organisator kan beschikken. Er kan helaas niet vastgesteld worden in hoeverre dit aanwezig is in de branche, omdat niemand zal toegeven dat hij/zij geen ervaring heeft. Persoonlijk vind ik de groei van het aanbod in opleidingen een positief teken voor de ontwikkeling van de organisator zijn/haar kennis. Hoewel de inhoud van de opleidingen niet is bestudeerd, ben ik er van overtuigd dat de mate van het aanbod in opleidingen invloed heeft op de laagdrempeligheid voor de organisator om de kennis tot zich te nemen. Ik vind dus dat de branche qua kennis op de goede weg is, maar dat ze nog een lange weg vol obstakels te gaan heeft. Met name de wat oudere generatie vergt, naar mijn mening, extra aandacht. De wat jongere generatie neemt hen als voorbeeld, maar dan dient wel het juiste voorbeeld gegeven te worden. 4.2 Onderzoeksvraag 2 Op welke wijze passen organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland hun kennis over veiligheid op bedrijfsevenementen toe?

80

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 82 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 83 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 84 Refereert naar verkeerschaos door evenement van Getronics rondom Jaarbeurs Utrecht 85 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 86 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 81

29

Wanneer de discussieleider vraagt of er gesteld kan worden dat de toepassing van de organisator van nu voldoende is, laat Cees Rosman weten dat hij vindt van niet.

87

Hij licht dit toe door de rondetafel

discussie als voorbeeld te nemen: Hij heeft geen idee waar de nooduitgang is. Het blijkt dat een aantal deelnemers wel hebben gekeken, omdat ze deze situatie al verwacht hadden. Na een wat lacherige situatie benadrukt Cees Rosman nogmaals: “Als dit een bedrijfsevenement is (…) dan heb je een aantal dingen nog niet voor mekaar.” Later in de discussie wordt er door Hans Vos afgevraagd of veiligheidsmaatregelen ook toegepast zouden worden als het niet zou moeten.

88

Eric van der Meer reageert hierop dat hij nog wel eens van

‘echt grote tentfeesten’ en locaties te horen krijgt: “Het gaat altijd goed. Waarom zou het? Het moet niet. Kost geld. Nee hoor, laat maar.”

89

Hoewel op dit punt de invloed van geld al naar voren wordt

gebracht, wordt dit besproken bij onderzoeksvraag 5. Opvallend is dat er steeds meer moet (qua normen en wetmatigheid) en verwacht wordt van 90

samenwerkende partijen zodra het aantal ongevallen toeneemt. De normen lijken hierop te worden afgestemd. Aangezien het aantal en soorten ongevallen verschillen per regio, is er geen sprake van een landelijke normering. Jan Willem Brummelman vertelt: “Wij sluiten aan bij alle overleggen in heel het land en er zit wel tachtig jaar verschil in waar daar de norm ligt en waar daar de norm ligt. Dat kun je niet met elkaar vergelijken. (…) Er wordt gedreven door de ervaringen.”

91

Hans Vos vult aan dat

92

daar ook bij komt kijken dat iedere regio haar eigen ambtenaar heeft. Het toepassen van de juiste maatregelen wordt op deze manier vrij lastig gemaakt voor de organisator. Michiel Middendorf zegt dat de gedachte veiligheid is een topprioriteit een persoonlijke overtuiging moet zijn voordat deze gedachte nageleefd kan worden.

93

Hij zegt dat het zowel in de genen van de

locatie en de opdrachtgever moet zitten dat veiligheid een topprioriteit is. Hij licht toe dat er locaties zijn die diensten aanbieden en dat er locaties zijn die simpelweg de bakstenen verhuren. Hij gaat verder met dat er niks mis is met het laatstgenoemde concept, maar dat het wel duidelijk moet zijn 94

naar de opdrachtgever toe met welk concept hij/zij te maken heeft.

Uit zijn ervaring met een oliemaatschappij blijkt dat een opdrachtgever ook zelf voor het uitvoeren van bepaalde veiligheidsmaatregelen kan kiezen.

95

Hij vertelt dat als er bij zijn locatie een meeting wordt

gehouden door de betreffende oliemaatschappij, deze meeting gestart wordt met het geven van de veiligheidsinstructies. Er wordt hierbij o.a. aandacht besteedt aan hoe het alarmsignaal klinkt. Michiel Middendorf licht verder toe: “Het zit in de bedrijfscultuur van oliemaatschappijen. Veiligheid op het 87

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 90 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 91 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 92 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos 93 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 94 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 95 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 88 89

30

olieplatform wordt net zo belangrijk geacht als in het kantoor van de oliemaatschappij. En dat is goed. Het zit in de genen van zo’n bedrijf.” Volgens Marinus Zwart kan veiligheid op de kaart worden gebracht door de merk en veiligheid gedachte te laten leven binnen bureaus.

96

Op deze manier neemt men het vanzelf mee in hun

begroting en de productie van het evenement. Michiel Middendorf maakt deel uit van een bedrijf waarbij deze gedachte al leeft. Hij vertelt dat binnen hun bedrijf soms extra veiligheidsmaatregelen worden genomen om de impact van hun uitstraling als locatie hoog te houden.

97

Hij licht toe: “Je

reputatie is voor eens en altijd helemaal vernield als het fout gaat. Dan ben je gelijk klaar.”

98

Zoals in de bovenstaande uitspraken naar voren komt, blijkt dat de mate van toepassing nog niet voldoende is. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat er grote verschillen per regio zijn op het gebied van normen en wetgeving wat het lastig maakt voor de organisator om op de juiste wijze toe te passen. De deelnemers zijn het er over het eens dat de wijze waarop de betreffende regelgeving wordt vastgesteld, niet juist is. Daarnaast blijkt dat het toepassen van veiligheidsmaatregelen aangestuurd kan worden vanuit de opdrachtgever en ook vanuit de locatie waarbij de merk en veiligheid gedachte heerst. Mijn persoonlijke mening over de toepassing van de organisator is dat de gedachte het overkomt mij toch niet overheerst. Het toepassen van veiligheidsmaatregelen betekent het investeren van tijd, moeite en geld. Vooral in deze crisisperiode is dit voor veel organisatoren een te grote investering. Vanuit mijn oogpunt dient er daarom een toegevoegde waarde aan het veiligheidsaspect verbonden te worden wat het voor organisatoren aantrekkelijk maakt om hier in te investeren. Ik vind namelijk dat de toepassing van veiligheidsmaatregelen door de organisator veel beter kan. 4.3 Onderzoeksvraag 3 Hoe groot is het bewustzijn van organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland, op het gebied van veiligheidsrisico’s op een bedrijfsevenement? Alle deelnemers zijn het eens dat het verantwoordelijkheidsgevoel van een organisator van bedrijfsevenementen minder groot is dan die van publieksevenementen, omdat hij/zij niet wordt gecontroleerd.

99

Marinus Zwart vult wel aan: “Volgens mij kun je pas ergens verantwoordelijk voor zijn

als je er kennis van hebt. Volgens mij hebben we gezegd dat er meer ervaring in de markt aanwezig is dan kennis. Dus als de kennis onvoldoende is, dus wanneer veiligheid en merk onvoldoende aan elkaar gekoppeld zijn, hoe kan dan het verantwoordelijkheidsgevoel bij de organisator voldoende zijn?

96

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 98 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 99 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Aantekeningen stelling 3 97

31

Want al wordt hij wel gecontroleerd, hij weet niet waar hij op moet letten.”

100

Hans Vos vult

instemmend aan met het voorbeeld dat de meeste organisatoren zich niet verantwoordelijk voelen 101

voor het komen en gaan van de bezoekers.

En dan met name het laatste. 102

Marinus Zwart vraagt zich daarnaast af of creativiteit een belemmering voor veiligheid is.

Jaap

Osterop geeft antwoord door te vertellen over zijn ervaring met enkele organisatoren die met hem 103

overlegd hebben waardoor de creativiteit blijft.

Eric van der Meer vult aan dat voornamelijk de

organisatoren van de zakelijke markt eerder met dat soort vragen bij hem komen dan die van publieksevenementen.”

104

Aansluitend op Eric van der Meer is Josée Martelhoff haar reactie even

later in de discussie: “Stel dat ik nieuw in de markt ben en niet zo bekend met de markt. Ik bel het eerste beste beveiligingsbedrijf. Vraag heel keurig een offerte aan. Alleen heb je dan als organisator misschien ook wel de pech dat je bij het verkeerde beveiligingsbedrijf hebt aangeklopt.”

105

Cees

Rosman verwijst daarop weer naar de kennis van de organisator die moet kunnen beoordelen of hij/zij heeft aangeklopt bij een professionele partij.

106

Als reactie op de vraag of een organisator zich te allen tijde klantgericht dient op te stellen tegenover de opdrachtgever m.b.t. het uitvoeren van de veiligheidsmaatregelen, reageert Michiel Middendorf door te zeggen dat er wel grenzen zijn m.b.t. het naar de pijpen dansen van de opdrachtgever. Zijn locatie heeft wel eens extra beveiligingsmensen op eigen kosten ingehuurd, omdat zij zich goed bewust is van de gevaren die deze situatie met zich meebrengt voor haar reputatie.

107

Marinus Zwart

vult aan door te benadrukken dat dit een duidelijk voorbeeld is van de merk en veiligheid gedachte.

108

Eric van der Meer komt even later terug op de klantgerichtheid door te zeggen dat het juist klantgericht is wanneer je veiligheidsmaatregelen onderneemt en/of adviseert.

109

Wanneer er ter afsluiting van de stelling wordt gevraagd of het bewustzijn van de organisator van nu voldoende is, antwoord Marinus Zwart als volgt: “Het bewustzijn is er misschien wel, maar de vraag is of die er naar handelt.”,

110

waarop Cees Rosman reageert: “In ieder geval is er kennis binnen de

organisatie dat er in ieder geval offertes aangevraagd moeten worden bij een beveiligingsbedrijf als onderdeel van het programma. Ik denk dat dit wel winst is, want dat was vroeger niet zo.”

111

Gebaseerd op de bovenstaande tekst kan er gesuggereerd worden dat er sprake is van een groei van het bewustzijnsgevoel: Eric van der Meer verwijst naar het feit dat de zakelijke markt steeds vaker bij

100

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 103 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jaap Osterop 104 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 105 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Josée Martelhoff 106 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 107 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 108 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 109 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 110 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 111 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 101 102

32

hem aanklopt en Cees Rosman verwijst naar het feit dat het aanvragen van de offerte bij een beveiligingsbedrijf inmiddels gebruikelijk is. Hoewel de merk en veiligheid gedachte al bij enkele bedrijven aanwezig is, is deze nog niet voldoende in de markt geïmplementeerd. Ik ben het eens met het feit dat er sprake is van een groei van het bewustzijnsgevoel, omdat het opvallend is dat het veiligheidsaspect steeds meer aandacht krijgt vanwege de ongevallen in de afgelopen paar jaren. Daarnaast is de invloed van de opdrachtgever volgens mij groter dan wordt toegegeven. De organisator moet persoonlijk overtuigd zijn van de topprioriteit van veiligheid, omdat naar mijn idee anders de wil van de opdrachtgever overheerst. Ik heb niet het idee dat het overgrote deel van de organisatoren deze overtuiging heeft. 4.4 Onderzoeksvraag 4 Welke rol spelen locaties bij het ontstaan van veiligheidsrisico’s op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland? Locatiebeheerders zorgen er met regelmaat voor dat er onveilige situaties ontstaan op bedrijfsevenementen. Michiel Middendorf is het eens met deze stelling, omdat hij zich heel goed voor 112

kan stellen dat een locatie zijn verantwoordelijkheid niet neemt.

Hij licht toe met: “Wie laat die

nooduitgang dicht? Wie zet die kratjes voor de nooduitgang en haalt ze ook niet weg?”, waarop Jan Willem Brummelman zegt dat de één niet van de ander weet wie waar voor zorgt: “De organisator zal denken dat jij het hebt gedaan en andersom.”

113

Josée Martelhoff gaat verder met het vertellen dat

locaties en organisatoren vaak een aantal checkmomenten voor zichzelf inplannen, maar dat dit niet vastgelegd is in afspraken of contracten.

114

Ze vraagt zich daarom af wie er juridisch gesproken

verantwoordelijk is wanneer er iets mis gaat. Jaap Osterop stelt dat het onduidelijk is waar de verantwoordelijkheid ligt doordat er geen duidelijke afspraken worden gemaakt tussen organisator en locatiebeheerder. Hij denkt dat het bij de locatiebeheerder ligt, maar deze persoon wilt ook geld verdienen en zal dus snel een oogje dichtknijpen. De organisator kan zijn gang gaan als er vanuit de beheerder geen eisen worden gesteld.

115

Jan Willem Brummelman stelt afsluitend: “Het gaat er

uiteindelijk niet om wie het doet. Het gaat er om dat duidelijk wordt wie wat doet.”

116

In het beantwoorden van de voorgaande onderzoeksvragen werd duidelijk dat er twee vormen van locatieverhuur zijn: het verhuren van puur alleen de bakstenen en het verhuren inclusief diensten. Wanneer Marinus Zwart vertelt over de verkeerschaos rondom de Jaarbeurs Utrecht die veroorzaakt 117

is door een bedrijfsevenement van Getronics,

reageert Jaap Osterop met het feit dat de Jaarbeurs

haar expertise had door moeten communiceren naar de organisator.

118

Als locatieverhuurder is zij

112

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 114 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Josée Martelhoff 115 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – E-mail Jaap Osterop 116 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 117 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 118 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jaap Osterop 113

33

daar verantwoordelijk voor. Michiel Middendorf bevestigt dit door dit een vorm van klantgerichtheid te 119

noemen.

Marinus Zwart denkt echter dat de Jaarbeurs niet heeft kunnen inzien dat de organisator

te weinig kennis en ervaring had, omdat niemand zal zeggen: “Ik heb geen ervaring.”

120

Het wordt duidelijk dat de communicatie tussen de organisator en de locatie essentieel is voor een veilig evenement. Het niet uitwisselen van expertise en het maken van een duidelijke taakverdeling, zorgt voor onveilige situaties. Mijn mening is dat de rol van de locatie m.b.t. het aspect veiligheid op dit moment nog wordt onderschat. Zoals Cees Rosman in de discussie al zei, wordt er te snel vanuit 121

gegaan dat de locatie alles wel voor mekaar heeft.

Hier ben ik het mee eens, omdat ik het

regelmatig terug zie. 4.5 Onderzoeksvraag 5 Wat zijn de geschatte kosten die voortkomen uit het organiseren en uitvoeren van de betreffende veiligheidsmaatregels op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland? 122

Gedurende de discussie is er regelmatig

gerefereerd naar stelling 6: Organisatoren van

bedrijfsevenementen gebruiken het toepassen van veiligheidsmaatregelen als sluitpost in hun begroting. Het feit dat de deelnemers in hun reactie op de eerste stelling

123

er al naar refereren, duidt

op de grote rol van geld binnen het toepassen van veiligheid op evenementen. Eric van der Meer liet bij één van de voorgaande onderzoeksvragen al naar voren komen dat organistoren 124

veiligheidsmaatregelen niet toepassen, omdat het geld kost.

Even later stelt Josée Martelhoff dat 125

veiligheid een sluitpost wordt doordat het botst met het creatieve aspect van het evenement. Willem Brummelman vult aan met: “Dat is de kernvraag: Wat wil je betalen voor veiligheid?”

126

Jan

Hij

vertelt dat beveiliging en mensen van verkeer het feest niet leuker maken wat een oorzaak kan zijn om er een sluitpost van te maken. Hij denkt dat de organistoren het geld liever in hun decoratie gooien.

127

Jaap Osterop bevestigt dat zeker bij de kleinere evenementen veiligheid als sluitstuk wordt gebruikt. "Het valt toch allemaal wel mee." en "Wat kan er nou gebeuren?" zijn kreten die Jaap Osterop bij controles vaak hoort.

128

Ik ben het met de deelnemers eens, omdat ik het ook regelmatig tegenkom.

Wanneer afsluitend gevraagd wordt of er een vast percentage genomen kan worden voor de veiligheidskosten, antwoorden Josée Martelhoff en Jan Willem Brummelman vrijwel direct met: “Nee.”

129

Ook hier ben ik het mee eens, omdat ik het terug zie in de desk research.

119

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 121 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 122 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 123 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 124 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 125 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Josée Martelhoff 126 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 127 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 128 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – E-mail Jaap Osterop 129 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman & Josée Martelhoff 120

34

5. Conclusie en aanbeveling

In het voorgaande hoofdstuk zijn de uitkomsten van de rondetafel discussie besproken waarna er een aantal suggesties zijn gedaan. In dit hoofdstuk wordt er antwoord gegeven op de centrale vraag door concrete conclusies te trekken en de uitkomsten te vergelijken met de desk research. Vervolgens worden de aanbevelingen zodanig gepresenteerd dat ze direct toepasbaar zijn voor de branche. Afsluitend voor dit onderzoeksrapport is er een toekomstvoorspelling geschreven die inzicht biedt in het verloop van het aspect veiligheid in de zakelijk vermakelijke evenementenbranche zonder fysieke inspanning. 5.1 Centrale vraag Wat is de situatie op het gebied van veiligheid op zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning in Nederland in 2009? Kennis blijkt een essentiële rol te spelen binnen het aspect veiligheid. Als er geen kennis is, kan deze ook niet toegepast worden en kan men er ook niet bewust van zijn.

130

Op dit moment is de branche te

verdelen in twee groepen: een groep organisatoren die een opleiding heeft gevolgd en een groep organisatoren die hun kennis heeft opgebouwd aan de hand van hun eigen ervaringen. Wanneer deze groepen zich binnen één organisatie bevinden, kan dat leiden tot discussie en tegelijkertijd dienen ter bevordering van het bewustzijn binnen deze organisatie. met vijf jaar geleden meer aandacht aan veiligheid. 133

heeft dan ook de juiste kennis in hun rugzak.

132

131

De opleidingen besteden in vergelijking

De nieuwe lichting die nu de markt op komt,

Deze kennis wordt echter nutteloos wanneer de

nieuwe lichting terecht komt in een omgeving (neem bijv. de eerste werkgever) waar het veiligheidsbesef niet leeft.

134

De boeken ondersteunen de veiligheidskennis op geringe wijze, omdat

de focus (waarneer het aankomt op veiligheid) voornamelijk gericht is op publieksevenementen.

135

Het

is verder voor iedereen toegestaan om een evenement te organiseren zonder diploma waardoor men niet verplicht is om kennis tot zich te nemen.

136

De conclusie op het gebied van veiligheidskennis is

dus dat het aanbod in kennis groeit, maar dit staat niet garant voor de groei van de veiligheidskennis. Het blijkt dat er alleen sprake is van toepassing van de veiligheidskennis (naast het feit dat deze er eerst moet zijn) als het echt moet (in de vorm van een norm of wetmatigheid) een persoonlijke overtuiging.

138

137

of als er sprake is van

De persoonlijke overtuiging komt weer voort uit het bewustzijn

(oftewel: het verantwoordelijkheidsgevoel) wat alleen kan ontstaan wanneer er kennis aanwezig is. 130

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 133 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 134 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 135 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Josée Martelhoff 136 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos 137 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 138 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 131 132

35

Aangezien blijkt dat de kennis onder de organisatoren op dit moment onvoldoende aanwezig is, kan de branche deze ook niet voldoende toepassen of zich er voldoende bewust van zijn.

139

Het

bewustzijn groeit echter wel door de vele ongevallen die er de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. regio.

141

140

De normering en wetgeving wordt hierop aangescherpt, maar dit verschilt per

Dit maakt het lastig voor de organisator om veiligheidsmaatregelen op de juiste wijze toe te

passen, maar daarnaast ook makkelijk om te shoppen in een andere regio voor een vergunning.

142

Het is het verantwoordelijkheidsgevoel van de organisator die moet spreken tot het bewustzijn en moet doen beseffen dat shoppen een verkeerde manier is voor de organisatie van een veilig evenement. De conclusie is dat het bewustzijn van de organisator groeit doordat er op verschillende wijze meer aandacht wordt besteed aan het veiligheidsaspect, maar deze groei heeft nog een lange weg te gaan om te kunnen zeggen dat de branche over het algemeen veilige zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning neerzet. De rol van de locatie blijkt van essentieel belang te zijn voor het creëren van een veilig evenement. Het dient voor de organisator duidelijk te zijn of hij/zij te maken heeft met een locatie die simpelweg de 143

bakstenen verhuurt of dat de locatie ook diensten levert.

Daarnaast dient tussen beide partijen

duidelijk afgesproken te worden wie over welke taken en verantwoordelijkheden gaat om 144

miscommunicatie (en daarmee onveilige situaties) te voorkomen.

Op dit moment lijkt de rol van de

locatie onderschat te worden doordat er regelmatig vanuit wordt gegaan dat de locatie alles wel voor 145

mekaar heeft.

Geld speelt een belangrijke rol in het daadwerkelijk toepassen van veiligheidsmaatregelen. Bij het opstellen van de offerte wordt veiligheid regelmatig vergeten in de begroting.

146

De organisator haalt

hiermee een te krap budget binnen waardoor het toepassen van veiligheidsmaatregelen al snel als sluitpost wordt gebruikt. Het draait uiteindelijk allemaal om het maken van winst waardoor het regelmatig voorkomt dat een organisator er voor kiest om bepaalde veiligheidsmaatregelen niet toe te passen.

147

Veiligheid is belangrijk, maar het mag niet te veel kosten. Er kan daarnaast geen vast

bedrag of percentage genoemd worden om de veiligheidskosten in te schatten.

148

De situatie op het gebied van veiligheid op zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning in Nederland kan op dit moment beter.

149

Er is gesproken over een certificering of

keurmerk die de professionals onderscheidt van de cowboys.

150

Deze vorm van onderscheiding dient

139

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 142 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos 143 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 144 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 145 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 146 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 147 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 148 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman & Josée Martelhoff 149 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos 150 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Eric van der Meer 140 141

36

vanuit de markt te komen zodat de creativiteit van het organiseren kan blijven voortbestaan.

151

Dit zou

niet mogelijk zijn wanneer het vanuit de overheid komt. De certificering of het keurmerk dient de branche bewuster te maken van het veiligheidsaspect verschillen tussen gemeentes minder wordt.

153

152

en trekt landelijk één lijn waardoor de

Zodra het er is, wilt men het hebben en gaat men hun

best doen om het te verdienen. Ze gaan investeren in veiligheid, omdat ze er waarde in zien. Het is echter de consument die uiteindelijk de waarde van de certificering of het keurmerk bepaalt. moment geldt echter nog steeds dat iedere gek een feest mag organiseren.

154

Op dit

155

Er zijn echter wel ontwikkelingen gaande. Zo heeft men ontdekt dat de clausules ‘Deelnemen is op eigen risico’ nutteloos zijn doordat de rechter het in strijd acht met de redelijkheid en billijkheid.

156

Geheel nutteloos is de clausule echter niet, omdat er een psychologische waarde aan vast zit. Wanneer men bijv. bij de garderobe een bord leest waarop staat dat het op eigen risico is, checkt men toch even de jaszakken voor het veilig stellen van de privé-eigendommen. Verder is er aangekondigd dat er een APK-keuring voor openbare gebouwen moet komen om de (brand)veiligheid te vergroten.

157

Wanneer dit wordt doorgevoerd, krijgt de brandweer een meer

bepalende rol i.p.v. ‘slechts’ een adviserende rol. De Hartstichting voert daarnaast binnenkort een campagne die mensen moet aansporen om een EHBO-cursus te volgen met reanimatie.

158

Wanneer

deze campagne effectief is, betekent dit dat er meer EHBO’ers (die niet in dienst zijn) op een evenement aanwezig zullen zijn. Hogeschool INHOLLAND Haarlem heeft er al voor gezorgd dat haar studenten van het leerbedrijf Rookie Entertainment een BHV-cursus hebben gevolgd.

159

Daarnaast

volgen steeds meer branchegenoten cursusprogramma’s of bieden hun kennis en expertise aan, wat duidt op leergierigheid.

160

5.2 Aanbeveling Welke acties kan de branche op dit moment het beste ondernemen? Op dit moment is het van belang dat veiligheid meer gaat leven binnen de branche. Het veiligheidsbesef dient te worden vergroot. Dit kan gedaan worden volgens het model over veiligheidsbesef dat ik speciaal voor dit onderzoek heb opgesteld. Uit de ervaringen van Michiel 161

Middendorf met de opdrachtgever waar veiligheid een onderdeel was van de bedrijfscultuur,

kan

opgemaakt worden dat de opdrachtgever één van de partijen is die haar veiligheidsbesef kan doorvoeren naar nog twee andere partijen: de locatie en de organisator. Michiel Middendorf lichtte 151

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 153 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – E-mail Jaap Osterop 154 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 155 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Hans Vos 156 Jacobs, J. (2009) 157 De Telegraaf (2009a) 158 De Telegraaf (2009b) 159 Insite Hogeschool INHOLLAND (2009) 160 Weikamp, S. (2009b) 161 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 152

37

eerder al toe dat een locatie diensten kan aanbieden of simpelweg de bakstenen kan verhuren.

162

Bij

het eerste concept kan de locatie dus haar veiligheidsbesef proberen over te brengen naar de organisator en de opdrachtgever. De organisator kan daarentegen hetzelfde doen: de opdrachtgever er van overtuigen dat hij/zij voor een veilig evenement moet gaan en de locatie laten aanpassen op de veiligheidswensen. De drie partijen kunnen elkaar dus beïnvloeden (zie de centrale driehoek) en hun veiligheidsbesef verspreiden naar nieuwe samenwerkingspartners (zie de omliggende driehoeken). Zo ontstaat het model over het creëren van een groter veiligheidsbesef. Gekeken vanuit een realistisch en commercieel oogpunt, zal het veiligheidsmodel pas toegepast worden zodra de klant laat blijken dat zij behoefte heeft aan veilige evenementen. De berichtgeving van de media is daarom erg gewenst om de klant bewuster te maken van het feit dat het veel veiliger kan. 163

Veiligheid dient gezien te worden als onderdeel van de kwaliteit van evenementen.

Wanneer een

evenement op een negatieve manier de media haalt, is de complete investering in dat evenement (oftewel: het merk van de opdrachtgever, organisator en de locatie) verloren gegaan.

164

Het schaadt

daarnaast de reputatie van de branche wat in deze crisisperiode niet veroorloofd kan worden.

165

Zodra

de merk en veiligheid gedachte leeft binnen de branche en men zich dus verantwoordelijk voelt voor een veilig verloop van het evenement, is de kennis die de nieuwe lichting met zich meebrengt zinvol. Vanaf dat moment wordt de branche alsmaar veiliger. Een certificaat of keurmerk kan daar bij helpen, omdat men daar waarde in ziet.

166

Dit motiveert om te investeren in veiligheid. De overheid dient hier

echter niet bij betrokken te worden. Zij scherpt namelijk regelmatig de regels aan, gebaseerd op de ongevallen, wat een denkwijze is die de creativiteit zal belemmeren in het gehele organisatieproces. Er zijn daarnaast een aantal acties die direct uitgevoerd kunnen worden. Deze worden hieronder nader toegelicht: NEN Het Nederlands Normalisatie-instituut is de normenleverancier van Nederland. Zij ondersteunt bij het opstellen van afspraken over producten, werkwijzen en diensten tussen bedrijven; publiceert normen; 162

Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 164 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 165 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 166 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 163

38

organiseert cursussen en geeft gebruiksadviezen. Op hun website onderscheiden ze een aantal onderwerpen die betrekking hebben tot dit onderzoek, zoals brandbeveiliging en ontruimingsplannen. 167

Informeer naar deze NEN-normering

168

en zorg ervoor dat dit een onderdeel wordt van het bedrijf.

Begroting Neem veiligheid als kostenpost op in de begroting zodat hier rekening mee gehouden kan worden bij het opstellen van de offerte. Op deze manier wordt veiligheid geen sluitpost. Om te voorkomen dat u achteraf voor extra veiligheidskosten komt te staan, is het ook aan te raden om een alinea toe te voegen in de algemene voorwaarden opdrachtgever zijn.

169

die vermeldt dat deze extra kosten voor rekening van de

170

Afspraken Zorg ervoor dat er duidelijke afspraken worden gemaakt met de samenwerkende partijen (lees: afspraken tussen de organisator, de locatie en de opdrachtgever) om onduidelijkheid in taken en 171

verantwoordelijkheden te voorkomen.

Dit voorkomt onveilige situaties (bijv. een stapel kratten voor

de nooduitgang) en onterechte verwijten. Dubbel check Ga er nooit vanuit dat iets wel goed geregeld is. Controleer de locatie bijv. aan de hand van een 172

locatie-check.

Stel ter zelfcontrole de vraag: Waar staat dat er vanuit gegaan mag worden dat het

allemaal wel in orde is?

173

Expertise Dit is waarschijnlijk de meest lastige uit te voeren aanbeveling uit dit onderzoek: Durf toe te geven dat niet alle kennis in huis is!

174

Na deze stap kan er gekeken worden welke expertise er in huis gehaald

moet worden. Sta er zelf ook voor open om anderen kennis aan te reiken en vraag bijv. naar een veiligheidsplan als deze niet wordt aangereikt. 5.3 Toekomstvoorspelling Hoe zie ik de branche het liefst ontwikkelen m.b.t. veiligheid? Op dit moment lijkt de branche bezig te zijn met twee ontwikkelingen: maatschappelijk verantwoord ondernemen en veiligheid. Hoewel maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) al enige jaren speelt, is het nog steeds niet volledig geïntegreerd in de branche en wordt het nog steeds als

167

NEN (2009) Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 169 Wanderland Organisaties (2008) 170 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 171 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 172 Westermann, B. W. (2008e) 173 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Cees Rosman 174 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 168

39

opkomende trend gezien.

175

Veiligheid staat met name de afgelopen drie jaar in de aandacht vanwege

de vijf dodelijke ongevallen die in de media zijn uitgelicht. Vanwege de ontwikkelingen m.b.t. MVO verwacht ik dat veiligheid nog minimaal vijf tot tien jaar nodig heeft om volledig in de zakelijke evenementenbranche opgenomen te worden. Het zijn namelijk niet alleen acties die de branche dient te ondernemen, het is een compleet andere instelling die zij aan moet nemen. Dit is te halen uit een artikel dat aangeeft dat evenementenbureaus vaak denken in middelen, in tegenstelling tot 176

reclamebureaus die vaak denken vanuit een merk.

Evenementenbureaus dienen te denken vanuit

een merk om tot de merk en veiligheid gedachte te kunnen komen die weer aanzet tot het ondernemen van acties. Wanneer veiligheid volledig doorgevoerd is, hoop ik dat de organisator meer tijd heeft om de offerte op te stellen. Josée Martelhoff liet in de discussie weten dat ze op dit moment onvoldoende tijd heeft om een verkeers- en beveiligingsplan op te laten stellen zodat deze meegenomen kan worden in de 177

offerte.

De opdrachtgever is hier in de toekomst van op de hoogte en zal wellicht daarom niet

binnen een week een offerte verwachten. De opdrachtgever zal het aanvragen van offertes dan hopelijk ook beperken tot maximaal twee organisatoren, omdat het om de inhoudelijk meest veilige (en niet de goedkoopste) offerte gaat.

178

Organisatoren zullen dit weten en zetten zich daarom meer in

voor een inhoudelijk hoogstaande offerte. Ik verwacht verder dat organisatoren (meer) vaste samenwerkingspartners zullen hebben, omdat zij hen nodig hebben bij het produceren van een veilig evenement. Jan Willem Brummelman heeft in de 179

discussie laten weten dat hij positief tegen dit beeld aankijkt.

Er wordt (meer) expertise uitgewisseld

tussen de samenwerkingspartners waardoor de rol en de verantwoordelijkheid van de organisator groter wordt.

180

Het wordt namelijk algemeen bekend dat de organisator expertise uitwisselt dus de

verwachtingen van zijn/haar kennis zijn hoog. Mocht het dan toch een keer fout gaan dan zal de organisator z.s.m. een evaluatie inplannen met de betrokken partijen om te bepalen hoe de fout de volgende keer voorkomen kan worden. In de toekomst is het verantwoordelijkheidsgevoel namelijk ruim voldoende en is het houden van een evaluatiegesprek gebruikelijk. Verzekeringsmaatschappijen zullen waarschijnlijk meegaan met deze ontwikkelingen, omdat zij vertrouwen hebben in de gecertificeerde of met keurmerk bestempelde bedrijven.

181

Consumenten

zien daarnaast ook waarde in de certificering of keurmerk doordat zij een behoefte hebben gecreëerd naar betere veiligheidsomstandigheden.

182

De branche zal inspelen op deze trend en opbloeien tot

een welvarend vakgebied.

175

Weikamp, S. (2009c) Weikamp, S. (2009a) 177 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Josée Martelhoff 178 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 179 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Jan Willem Brummelman 180 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Marinus Zwart 181 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 182 Bijlage 6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’ – Michiel Middendorf 176

40

6. Bronvermelding

Algemeen Dagblad (2007). Bedrijfsuitje wordt drama met doden. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.ad.nl/binnenland/article1703556.ece Allen, J. & O’Toole, W. & McDonnell, I. & Harris, R. (2002). Festival and special event management – second edition (p. 278-287). Johnny Allen, William O’Toole, Ian McDonell, Robert Harris. AT5 (2008). 55.000 bezoekers op Dance Valley. Geraadpleegd op 15 februari 2009, van http://www.at5.nl/artikelen/9205/55-000-bezoekers-op-dance-valley Bos, M.& Rippen, J. (2007). Events & Beleven: het 5-Wheel-Drive-concept (p. 72-73). Bos Matchworks. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=V5PKvxXlv0AC Bouman, J. & Schuiten, S. (2003). Het organiseren van bedrijfsevenementen: een praktische handleiding. Kluwer. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=zfMmEIjVpuwC Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004a). Events Management (p. 15-23). John Wiley & Sons Australia. Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004b). Events Management (p. 318-329). John Wiley & Sons Australia. Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004c). Events Management (p. 448-449). John Wiley & Sons Australia. Brandveilig (2008). ‘Varende hotels’ zijn onvoldoende brandveilig. Geraadpleegd op 23 januari 2009, van http://www.brandveilig.com/index.asp?Deel=Artikel&verhaal=ja&kenmerk=369&producten=nee Brandweer (2009). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen. Geraadpleegd op 21 februari 2009, van http://www.brandweer.nl/bedrijven/evenementen/risico-analyse/ Brandweer MUG (2008). Brandveiligheid op evenementen. Geraadpleegd op 9 december 2008, van http://www.brandweermug.nl/brandveiligheid/evenementen/ Business school Notenboom (2008). Bachelor Toerisme en Evenementenmanagement. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.notenboom.nl/html/page25.asp

41

Canadian Tourism Human Resource Council (2005). CTHRC (p.6). Aangehaald door Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004). Events Management (p. 27). John Wiley & Sons Australia. Centrum voor Live Communication (2008a). CLC stelt definities zakelijke evenementenmarkt vast. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://clcweb.com/index.php?option=com_content&task=view&id=361&Itemid=2 Centrum voor Live Communication (2008b). Definities zakelijke evenementenmarkt (p. 2). Geraadpleegd op 3 maart 2009, van http://clcweb.com/downloads/onderzoeken/DefZakelijkeEvenementenmarkt23042008.pdf Communicatie (2007). Bestedingen zakelijke evenementenmarkt 4,8 miljard. Geraadpleegd op 16 januari 2009, van http://www.communicatieonline.nl/nieuws/bericht/bestedingen-zakelijkeevenementenmarkt-48-miljard/ Communicatie coach.com (2002a). Markt voor bedrijfsevenementen in de lift. Geraadpleegd op 29 januari 2009, van http://www.communicatiecoach.com/nieuws/news.php?page=showcomments&id=233 Communicatie coach.com (2002b). Nieuwe evenementenvereniging heet IDEA. Geraadpleegd op 24 december 2008, van http://www.communicatiecoach.com/nieuws/news.php?page=showcomments&id=184 Damiaens, E. (2008a). Evenementen organiseren (p. 52). Garant. Geraadpleegd op 17 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=tFWr_x-eALAC Damiaens, E. (2008b). Evenementen organiseren (pag. 81). Garant. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=tFWr_x-eALAC De Pers (2008). Rafter komt om na bedrijfsuitje. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.depers.nl/binnenland/212547/Rafter-komt-om-na-bedrijfsuitje.html De Telegraaf (2009a). APK-keuring voor openbaar gebouw (p. T9). Geraadpleegd op 31 maart 2009. De Telegraaf (2009b). Kennis reanimatie ver beneden peil. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://www.telegraaf.nl/binnenland/3604007/__Kennis_reanimatie_ver_beneden_peil__.html?p=3,1 De Telegraaf (2009c). Screening voor top. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://www.telegraaf.nl/binnenland/3599253/__Screening_voor_top__.html?p=3,1

42

De Telegraaf (2009d). 200 Paarden en 200 paardenkrachten. Geraadpleegd op 4 april 2009, van http://www.telegraaf.nl/autotelegraaf/3599384/__200_Paarden_en_200_paardenkrachten__.html Encyclo Online Encyclopedie (2009). Opzoeken: veiligheid. Geraadpleegd op 2 maart 2009, van http://www.encyclo.nl/begrip/veiligheid Eurocollege (2008). Opleidingen. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.eurocollege.nl/ Evenementen Industrie (2008). Opleidingen. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.evenementenindustrie.nl/index.php/Opleidingen.html Eventplatform (2008). Home. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.eventplatform.nl/ Feestelijk Zakendoen (2007). Wederom dodelijk ongeval tijdens bedrijfsuitje. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.fz.nl/nieuws/wederom-dodelijk-ongeval-tijdens-bedrijfsuitjeid1909.html FeestZeker (2009). Dekkingsoverzicht feestverzekering FeestZeker. Geraadpleegd op 11 april 2009, van http://www.feestzeker.nl/10047/1/dekkingsoverzicht.html Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)a. Draaiboek evenementen (p. 12). Directie Openbare orde en veiligheid; Operationeel team. Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)b. Draaiboek evenementen (p. 13). Directie Openbare orde en veiligheid; Operationeel team. Gemeente Amsterdam Bestuursdienst (versie 1.1)c. Draaiboek evenementen (p. 56-62). Directie Openbare orde en veiligheid; Operationeel team. Getz, D. & Wicks, B. (1994). Professionalism and certification for festival and event practitioners: trends and issues. Festival Management and Event Tourism, 2(2), 108-109. Aangehaald door Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004). Events Management (p. 27). John Wiley & Sons Australia. Herlé, M. (1999a). Te kijk staan: beurzen, congressen, evenementen en informatiecentra in de bedrijfscommunicatie (p.141). Kluwer. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=JV87a5c02XEC

43

Herlé, M. (1999b). Te kijk staan: beurzen, congressen, evenementen en informatiecentra in de bedrijfscommunicatie (p.98). Kluwer. Geraadpleegd op 21 februari 2009, van http://books.google.nl/books?id=JV87a5c02XEC&printsec=frontcover#PPA98,M1 High Profile (2007a). Experience-Island reageert op dagvaarding dodelijk ongeval. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.highprofile.nl/actueel/artikel-0a4aaec204907cce.html High Profile (2007b). High Profile TOP 25 >> oktober 2007. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.highprofile.nl/actueel/artikel-5c2de17c2aca0239.html High Profile (2008a). Opleidingen. Geraadpleegd op 28 december 2008, van http://www.highprofile.nl/over-de-branche/opleidingen.html High Profile (2008b). Jaarboek 2008/2009 evenementen organisatie: Budgettering – checklist (p. 1617). High Profile, Nieuwegein. Hogeschool Utrecht (2008). Communicatie eventmanagement. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.hu.nl/OpleidingenAd/Ad+Communicatie+Eventmanagement/Communicatie+Event+Manag ement.htm Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (2008). Event Management. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.hku.nl/web/Studiekeuze/Kunstmanagement/EventManagement.htm IDEA (2002). Branchevereniging voor het evenementenvak, sinds 2002. Geraadpleegd op 7 december 2008, http://www.ideaonline.nl/page/2/wat_is_idea.html IDEA (2008). Nieuwe masteropleiding van LondenMet en Stenden hogeschool. Geraadpleegd op 1 mei 2008, van http://www.ideaonline.nl/ InfoNu.nl (2008). Zelf een origineel evenement of feest organiseren. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://hobby-en-overige.infonu.nl/diversen/22437-zelf-een-origineel-evenement-of-feestorganiseren.html Insite Hogeschool INHOLLAND (2009). Rookie Events studenten volgen BHV-cursus. Geraadpleegd op 26 januari 2009, van https://insite.inholland.nl/news/YourNews/Pages/RookieEventsstudentenvolgenBHV-cursus.aspx Interpolis Verzekeringen N.V. (2009). Aansprakelijkheidsverzekering. Geraadpleegd op 5 mei 2009, van http://www.interpolis.nl/particulier/u_en_uw_gezin/product/aansprakelijkheid/default.aspx

44

Jacobs, J. (2009). Clausules ‘Deelnemen is op eigen risico’ zijn nutteloos. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://weblog.highprofile.nl/2009/03/clausules-deelnemen-is-op-eigen-risico-zijnnutteloos.html Kaarsgaren, L. (2007a). Zakelijke en publieksevenementen (p. 160).Pearson Education. Geraadpleegd op 19 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=alcvNdBDr6AC Kaarsgaren, L. (2007b). Zakelijke en publieksevenementen (p. 163).Pearson Education. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=alcvNdBDr6AC KHMechelen ECTS (2008a). Eventmanagement theorie. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://ects.khm.be/Fiche.aspx?p=13513 KHMechelen ECTS (2008b). Eventmanagement praktijk. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://ects.khm.be/Fiche.aspx?p=13512 Kuiper, G. (2008a). Basisboek eventmanagement. Coutinho, Bussum. Kuiper, G. (2008b). Basisboek eventmanagement (p. 18-24). Coutinho, Bussum. Leidsch Dagblad (2009). Oude hotels niet brandveilig. Geraadpleegd op 23 januari 2009, van http://www.leidschdagblad.nl/nieuws/binnenland/article4289538.ece/Oude_hotels_niet_brandveilig Lerenenwerken.nl (2008a). Ervaringscertificaat: Hospitality- en evenementenmanagement (HBO-ba). Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.lerenenwerken.nl/pob/zoeken/ervaringscertificaat/_pid/subheader/_rp_subheader_elementI d/1_556/_rp_subheader_type/1_evcprocedure?dg=8413 Lerenenwerken.nl (2008b). Ervaringscertificaten – 20. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.lerenenwerken.nl/pob/zoeken/_pid/rechts1?dg=8413&searchIn=evcprocedure&searchQuer y=%2Bevenement* Lerenenwerken.nl (2008c). Ervaringscertificaten – 2. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.lerenenwerken.nl/pob/zoeken/_pid/rechts1?dg=8413&searchIn=evcprocedure&searchQuer y=%2Bevenementenorganisatie* Master in Event Management (2008a). Eventmanagement Advanced – programma 2009-2010. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.masterineventmanagement.nl/eventadvancedprogramma.php

45

Master in Event Management (2008b). Eventmanagement Basic – programma 2009-2010. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.masterineventmanagement.nl/eventbasisI.php Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2008). Project Leren en Werken. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.minocw.nl/levenlangleren/473/Project-Leren--Werken.html NEN (2009). Homepage. Geraadpleegd op 14 april 2009, van http://www2.nen.nl/nen/servlet/dispatcher.Dispatcher?id=HOME&gclid=CJqjkbui8JkCFYM_3godNg7t RA Nibra (2002a). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen (p. 6). Nibra (2002b). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen (p. 12). Nibra (2002c). Leidraad Veiligheid Publieksevenementen (p. 43). NIDAP (2008a). Bedrijfsevenementen onderzoek: cateraars. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://www.nidap.com/bedrijfsevenementen/overzicht_cateraars.php NIDAP (2008b). Bedrijfsevenementen onderzoek: locaties. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://www.nidap.com/bedrijfsevenementen/overzicht_locaties.php NIDAP (2008c). Event- en Congreslocaties. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://www.nidap.com/bedrijfsevenementen/locaties.php NIDAP (2008d). Partycateraars. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://www.nidap.com/bedrijfsevenementen/cateraars.php Nieuwsbank (2005). Deetman en Norder willen APK-plicht voor gebouwen. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://www.nieuwsbank.nl/inp/2005/02/09/R329.htm Nieuwsdossier (2001). Chaos na afloop Dance Valley. Geraadpleegd op 15 februari 2008, van http://www.nieuwsdossier.nl/dossier/2001-08-05/Chaos+na+afloop+Dance+Valley Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (2008). Event Styling & Eventmanagement. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.nhl.nl/nhl_nl/voltijd/economie_management_commu/communicatie/keuzemogelijkheden/sty lingproductie_eventmanagement/

46

Omroep (2007). Netwerk. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://player.omroep.nl/?aflID=5784297 Prins-de Vos, M. (2007). Rechterlijke uitspraak met grote gevolgen voor de branche. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://weblog.highprofile.nl/2007/10/rechterlijke-ui.html Rechtspraak.nl (2008). LJN: BF7579, Rechtbank Zutphen , 06/850023-08 (2008). Geraadpleegd op 28 januari 2009, van http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BF7579&u_ljn=BF 7579 RTV Utrecht (2009). Veel reacties op verkeersdrukte Jaarbeurs. RTV Utrecht. Geraadpleegd op 4 april 2009, van http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/204932 Saerens, I. (2007). Manifestaties en evenementen: veiligheid, organisatie & structuur. Politeia. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=iqBhRTGRyPoC Schoof, P. (2007). Veiligheid bij sportieve evenementen. In: FZ, september, Reed Business, Doetinchem. – Aangehaald door Van Roekel, S. (2008). …Connecting the dots… ‘Rapport trends en ontwikkelingen’ (p. 16). Schoolweb (2008a). Eventmanagement (mbo+/hbo niveau). Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://studiekeuze.schoolweb.nl/Study.aspx?view=Departments&studyid=21929&info=Waar_kun_je_E ventmanagement%20(mbo+/hbo%20niveau)_volgen Schoolweb (2008b). Hospitality & evenementen management. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://studiekeuze.schoolweb.nl/Study.aspx?studyid=20582&view=default&info=Hospitality%20&%20e venementen%20management_ Schoolweb (2008c). Hotel- & eventmanagement. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://studiekeuze.schoolweb.nl/Study.aspx?studyid=22884&view=default&info=Hotel%20&%20eventmanagement_ Schoolweb (2008d). Media & entertainment management. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://studiekeuze.schoolweb.nl/Study.aspx?studyid=20513 Schoolweb (2008e). Vrijetijdsmanagement. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://studiekeuze.schoolweb.nl/Study.aspx?studyid=20435

47

Snel, J. (2006). Projectleider Corporate Evenementen bij NOC*NSF. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.communicatiecoach.com/carriere/vakgenoten_feb06_pr.htm Talmud, Babylonian “He who saves a life, it is as if he had saved an entire world; he who destroys a life, it is as if he had destroyed an entire world.” Tractate Sanhedrin 37a (aangehaald door Tarlow, Peter E. (Ph.D.) – Wiley events “Event Risk Management and Safety” John Wiley & Sons, inc. (2002), onderdeel van The Wiley Event Management Series op pagina 70) Tan, M. (2008). Hoger beroep in zaak ‘vlotdrama’. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.fz.nl/nieuws/hoger-beroep-in-zaak-vlotdrama-id3607.html Tan, M. (2009). Tientallen hotel en catering medewerkers niet door screening voor Top. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://www.fz.nl/nieuws/tientallen-hotel-en-catering-medewerkers-niet-doorscreening-voor-top-id4231.html Tarlow, P. E. (Ph.D.) (2002). Event Risk Management and Safety. John Wiley & Sons Inc. Vaihia, J. (2007). Hoeveel bedrijfsevenementen er worden georganiseerd per jaar? Geraadpleegd op 28 december 2008, van http://feedraider.com/item/622173/highprofile-weblog-High-Profile-Uitgeverijbv/Hoeveel-bedrijfsevenementen-er-worden-georganiseerd-per-jaar/ VeBONieuws december 2007 (2007). Aan de wieg van de buitensport. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.mtcoutdooreurope.nl/cms/upload/news/pdf/news_4_1199517643.pdf?PHPSESSID=f0ed70 8590140a34e9b601af00f36238 VECTA (2008). De Vereniging. Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.vecta.nl/ Verhaar, J. (2004a). Een professionele aanpak van evenementen (p. 37). Uitgeverij Boom. Geraadpleegd op 2 maart 2009, van http://books.google.nl/books?id=H7qsbUPNsW8C Verhaar, J. (2004a). Projectmanagement 1: Een professionele aanpak van evenementen. Uitgeverij Boom. Geraadpleegd op 15 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=H7qsbUPNsW8C Verhaar, J. (2004b). Projectmanagement 1 (p. 88). Uitgeverij Boom. Geraadpleegd op 17 januari 2009, van http://books.google.nl/books?id=H7qsbUPNsW8C Wanderland Organisaties (2008). Algemene voorwaarden. Geraadpleegd op 24 december 2008, van http://www.wanderland.nl/disclaimer/index_disclaimer.html

48

Weikamp, S. (2008a). Bedrijfsuitjes weer negatief in het nieuws… Geraadpleegd op 7 december 2008, van http://www.fz.nl/weblog/fz-team/bedrijfsuitjes-weer-negatief-in-het-nieuws-id3051.html Weikamp, S. (2008b). Eventbranche in 2009: creativiteit belangrijkste factor volgens Veldeman. Geraadpleegd op 22 februari 2009, van http://www.fz.nl/nieuws/eventbranche-in-2009-creativiteitbelangrijkste-factor-volgens-veldeman-id3893.html Weikamp, S. (2009a). Eventbureau en reclamebureau slaan handen ineen. Geraadpleegd op 19 april 2009, van http://www.fz.nl/nieuws/eventbureau-en-reclamebureau-slaan-handen-ineen-id4294.html Weikamp, S. (2009b). EventLearning ziet 100 cursisten slagen. Geraadpleegd op 1 april 2009, van http://www.fz.nl/nieuws/eventlearning-ziet-100-cursisten-slagen-id4162.html Weikamp, S. (2009c). FZ MediaCafé kijk alles terug: 'MVO wordt net zo'n revolutie als internet'. Geraadpleegd op 19 april 2009, van http://www.fz.nl/nieuws/fz-mediacafe-kijk-alles-terug-mvo-wordtnet-zon-revolutie-als-internet-id4269.html

Westermann, Mr B. W. (2008a). Handboek Evenementen Maken – Richtlijn voor het organiseren van een goed en veilig Evenement. VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers). Westermann, Mr B. W. (2008b). Handboek Evenementen Maken – Richtlijn voor het organiseren van een goed en veilig Evenement (3-1 t/m 3-3). VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers). Westermann, B. W. (2008c). Handboek Evenementen Maken – Richtlijn voor het organiseren van een goed en veilig Evenement (p. 4-4). Utrecht; VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers). Westermann, B. W. (2008d). Handboek Evenementen Maken – Richtlijn voor het organiseren van een goed en veilig Evenement (p. 4-7). Utrecht; VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers). Westermann, B. W. (2008e). Handboek Evenementen Maken – Richtlijn voor het organiseren van een goed en veilig Evenement (p. 8-18). Utrecht; VVEM (Vereniging Van EvenementenMakers). Afbeeldingen Afbeelding 1. Paarse wereldbol (p. 1). Geraadpleegd op 17 oktober 2008, van http://www.avidimages.com/categories.php?cat=166 Afbeelding 2. Kruidvat ongeval (p. 6). Geraadpleegd op 14 april 2009, van http://www.volkskrant.nl/multimedia/archive/00128/Recreatiebedrijf_ve_128178c.jpg

49

Afbeelding3. Rafting (p. 6). Geraadpleegd op 14 april 2009, van http://www.depers.nl/binnenland/212547/Rafter-komt-om-na-bedrijfsuitje.html Afbeelding 4. Werkgever (p. 7). Geraadpleegd op 14 april 2009, van http://images.inmagine.com/168nwm/stockbyte/cd219/140337rke.jpg Afbeelding 5. High Profile (p. 8). Geraadpleegd op 14 april 2009, van http://www.highprofile.nl/ Afbeelding 6. Welkomstbord (p. 22). Fotograaf Thijs ter Hart. Afbeelding 7. Rondetafel discussie 1 (p. 22). Fotograaf Thijs ter Hart. Afbeelding 8. Opstelling (p. 24). Fotograaf Thijs ter Hart. Afbeelding 9. Rondetafel discussie 2 (p. 25). Fotograaf Thijs ter Hart. Afbeelding 10. Cameraman (p. 27). Fotograaf Thijs ter Hart.

50

Bijlagen ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’

“He who saves a life, it is as if he had saved an entire world; he who destroys a life, it is as if he had destroyed an entire world.”

Datum:

woensdag 27 mei 2009

Door:

Sia Driessen

Studentennummer:

420490

Opleiding:

Media & Entertainment Management

School:

Hogeschool INHOLLAND Haarlem

Afstudeerperiode:

februari 2009 t/m juni 2009

Afstudeerbegeleider:

Cees Rosman

Praktijkbegeleider:

Ellen van Ree

Inhoudsopgave

Bijlagen 1. Desk research onderzoeksvraag 1

p.

3

- Figuur 1.1 Opleidingen en scholen

p.

3

- Figuur 1.2 Ontstaan opleidingen en leeftijd organisator

p.

5

- Figuur 1.3 Theorie over veiligheid op evenementen

p.

6

- Figuur 1.4 Onderscheid in soorten evenementen

p.

8

2. Desk research onderzoeksvraag 2

p. 11

- Figuur 2.1 Hoofdtaken van de hulpdiensten

p. 11

- Figuur 2.2 De locatie-check

p. 11

- Figuur 2.3 Checklist locaties

p. 13

- Figuur 2.4 Overzicht van diverse soorten plannen bij evenementen

p. 14

- Figuur 2.5 De veiligheidsketen

p. 15

- Figuur 2.6 Algemene voorwaarden van Wanderland organisaties

p. 16

3. Powerpointpresentatie rondetafel discussie

p. 17

4. Flitskaart rondetafel discussie

p. 22

5. Rondetafel discussie handleiding

p. 23

6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’*

p. 47

7. Overzicht respondenten

p. 58

8. Definities

p. 59

*In verband met de vertrouwelijkheid van gegevens is het transcript weggelaten. De verwijzing naar de publicatie geeft een heldere indruk van de inhoud van het transcript.

2

1. Desk researchonderzoeksvraag 1

De onderstaande figuur is voor dit onderzoek samengesteld aan de hand van internetbronnen, e-mailcontact met een deel van de betreffende scholen en eigen kennis. Voor zover het mogelijk was, is gecontroleerd of de opleidingen nog steeds actief zijn en niet als cursus worden aangeboden. Figuur 1.1 Opleidingen en scholen Opleiding

School

Beurs- en evenementenmanagement Communicatie eventmanagement

1

2 3

Communicatiemanagement (theorie en

•

Fontys Bedrijfshogeschool Tilburg

•

Hogeschool Utrecht

•

Katholieke Hogeschool Mechelen

•

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

•

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

•

Fontys Bedrijfshogeschool Tilburg

•

NTI Leiden

•

Linnartz van Binsbergen Opleidingengroep

4

praktijk eventmanagement als onderdeel) 5

Event Management

Event Styling & Eventmanagement

6

Eventmanagement (deeltijd cursus)

7

Eventmanagement (mbo+/hbo niveau)

8

BV Nijmegen Eventmanagement Advanced Eventmanagement Basic Eventmarketing

9

10

11

•

Master in Event Management

•

Master in Event Management

•

NISOM– Nederlands Instituut voor Strategisch en Operationeel Management.

Facility Management

12

Hospitality & evenementen management

Hotel- en eventmanagement

14

13

•

Haagse Hogeschool

•

Saxion Hogeschool

•

De Reiswereld De Meern

•

EuroCollege Hogeschool Rotterdam

•

EuroCollege Hogeschool Rotterdam

•

Hogeschool TIO Amsterdam, Eindhoven, Hengelo, Rotterdam & Utrecht

International Events Management

•

Stenden Hogeschool Leeuwarden

1

Evenementen Industrie (2008) Hogeschool Utrecht (2008) 3 KHMechelen ECTS (2008a) 4 KHMechelen ECTS (2008b) 5 Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (2008) 6 Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (2008) 7 High Profile (2008a) 8 Schoolweb (2008a) 9 Master in Event Management (2008a) 10 Master in Event Management (2008b) 11 High Profile (2008) 12 High Profile (2008) 13 Schoolweb (2008b) 14 Schoolweb (2008c) 2

3

Leisure Management

15

•

Christelijke Hogeschool Nederland Leeuwarden (nu Stenden Hogeschool Leeuwarden)

Media & Entertainment Management

16

•

Hogeschool INHOLLAND Haarlem, Den Haag & Rotterdam

Sport & Entertainment Marketing Sportmanagement

17

18

•

Stenden Hogeschool Leeuwarden

•

NHTV Internationale Hogeschool Breda

•

EuroCollege Hogeschool Rotterdam

•

Hogeschool Utrecht

•

NISOM – Nederlands Instituut voor Strategisch en Operationeel Management

Toerisme en Evenementenmanagement

19

•

Business school Notenboom Eindhoven, Hilversum & Maastricht

Vrijetijdskunde

20

•

Hogeschool INHOLLAND Amsterdam/Diemen

Vrijetijdsmanagement

21

•

Hogeschool INHOLLAND Amsterdam/Diemen

•

Hogeschool Rotterdam

•

Hogeschool TIO Amsterdam, Eindhoven, Hengelo, Rotterdam & Utrecht

•

NHTV Internationale Hogeschool Breda

•

Hogeschool NTI Leiden

•

Stenden Hogeschool Leeuwarden

15

Evenementen Industrie (2008) Schoolweb (2008d) 17 High Profile (2008) 18 High Profile (2008) 19 Business school Notenboom (2008) 20 Evenementen Industrie (2008) 21 Schoolweb (2008e) 16

4

De onderstaande figuur is voor dit onderzoek samengesteld aan de hand van internetbronnen en e-mailcontact met de betreffende scholen. Er zijn meerdere scholen benaderd dan de scholen die in de figuur vermeld staan, maar zij hebben helaas niet gereageerd. Figuur 1.2 Ontstaan opleidingen en leeftijd organisator School

Opleiding

Vanaf

Leeftijd

EuroCollege Hogeschool

Versneld en begeleid MBO en HBO Event- en

1949

22

80 jaar

Rotterdam

Hotelmanagement

Hogeschool INHOLLAND

Media & Entertainment Management

1997

23

32 jaar

Stenden Hogeschool

Internationale master International Events

2008

24

21 jaar

Leeuwarden (in

Management

2006

25

23 jaar

Haarlem

samenwerking met London Metropolitan University) Hogeschool voor de

Event Management (hiervoor ondergebracht in

Kunsten Utrecht

één van de andere managementrichtingen)

NHTV Internationale

Media & Entertainment Management,

2002

27 jaar

Hogeschool Breda

Vrijetijdsmanagement komt voort uit Toerisme en

&

&

Recreatie (binnen Recreatie was richting Animatie

ong.

Hogeschool Utrecht


werd Vrijetijdskunde genoemd 30 jaar geleden)

1978

Communicatie eventmanagement

Sept. 07

Fontys

51 jaar 26

Beurs- en evenementenmanagement (cursus)

22 jaar

27

n.v.t.

28

Bedrijfshogeschool Tilburg

22

Eurocollege (2008) Evenementen Industrie (2008) 24 IDEA (2008) 25 E-mailcontact met Joris Renskers op 9 dec. 2008. Onderwerp: Vraag m.b.t. afstudeeronderzoek. 26 E-mailcontact met Janet Reijnders op 10 dec. 2008. Onderwerp: Vraag m.b.t. afstudeeronderzoek. 27 E-mailcontact met Barbara op 10 dec. 2008. Onderwerp: Vraag m.b.t. afstudeeronderzoek. 28 E-mailcontact met Hetty Krens van Woerkom op 12 dec. 2008. Onderwerp: Bericht via website. 23

5

De onderstaande figuur is voor dit onderzoek samengesteld aan de hand van internetbronnen en eigen kennis. Voor het gemak van de uitvoering en het lezen van dit onderzoek is geprobeerd om alle boeken van een URL te voorzien (zie hoofdstuk “6. Bronvermelding”). Figuur 1.3 Theorie over veiligheid op evenementen Titel* Basisboek eventmanagement

Auteur

Focus**

Kuiper, Gabriëlle

Publieksevenementen. Ondanks het duidelijke

29

onderscheid tussen zakelijke en publieksevenementen, bevat alleen Hoofdstuk 2 “Publieksevenementen” een risicoanalyse.

Evenementen organiseren

Damiaens, Emmy

30

Algemene focus. Pagina 81 vertelt: “Welke middelen en specialisten nodig zijn, hangt af van de aard en de omvang van het evenement.” onder het hoofdstuk “Beveiliging/bewaking”.

Event Risk Management 31

and Safety

Tarlow, Peter E.

Publieksevenementen waar grote menigten

(Ph.D.)

naartoe komen. Auteur geeft het aan wanneer hij het heeft over kleinere besloten evenementen (bijv. trouwerij). Theorie is gebaseerd op ervaringen uit toerismebranche, de mate waarin de auteur zich speciaal heeft verdiept in de behandelde theorie en voorbeelden uit Amerika.

Events & Beleven: het 5Wheel-Drive-concept

32

Rippen & Bos,

Pagina 72-73 vertellen hoe veiligheidsgevoel de

Marcella Bos, Johan

basis is voor een vertrouwensrelatie tussen

Rippen

organisator en deelnemer. Benadrukt regelmatig dat organisator op veiligheid moet letten.

Events Management

33

Bowdin, Glenn;

Publieksevenementen in Australië en Amerika.

Allen, Johnny;

Auteur behandelt festivals en outdoor events als

O’Toole, William;

voorbeeld bij de verduidelijking van de theorie

Harris, Rob;

over risicomanagement.

McDonnell, Ian Festival and special

Allen, Johnny;

Publieksevenementen in Amerika. Handboek die

event management –

O’Toole, William;

zich richt op organisatie van geheel evenement.

McDonnell, Ian;

De gelezen pagina’s zijn de enige m.b.t. het

Harris, Robert

onderwerp veiligheid.

second edition

34

29

Kuiper, G. (2008a) Damiaens, E. (2008b) 31 Tarlow, P. E. (Ph.D.) (2002) 32 Bos, M.& Rippen, J. (2007) 33 Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004b) 34 Allen, J. & O’Toole, W. & McDonnell, I. & Harris, R. (2002) 30

6

Handboek Evenementen

Westermann, Mr. B.

Publieksevenementen en grote rampen.

Maken – Richtlijn voor

Willem

Veiligheid staat erg centraal en is verweven in

het organiseren van een

vrijwel alle onderdelen.

goed en veilig Evenement

35

Het organiseren van

Bouman, Jolanda;

Gericht op bedrijven die zelf willen organiseren.

bedrijfsevenementen:

Schuiten, S.

Geen relevante zoekresultaten op veiligheid

een praktische handleiding

gerelateerde begrippen.

36

Manifestaties en

Saerens, Ivan

evenementen: veiligheid, organisatie & structuur

Grootschalige manifestaties en openbare evenementen. Heeft het veiligheidsaspect

37

centraal gesteld en verweven in vrijwel alle onderdelen.

Projectmanagement 1:

Verhaar, Jan

Algemene focus. Pagina 175 en 247

Een professionele

verduidelijken theorie van “Risicoanalyse”, maar

aanpak van

bevatten geen theorie over veiligheid van de

evenementen

38

deelnemers. Geen relevante zoekresultaten op veiligheid gerelateerde begrippen.

Te kijk staan: beurzen,

Herlé, Mariët

Focus op genoemde evenementen in titel. Pagina

congressen,

141 vertelt in twee alinea’s over “Politie” en

evenementen en

“Brandweer” wat valt onder hoofdstuk

informatiecentra in de bedrijfscommunicatie

“CHECKLIST BUREAUBRIEFINGS”.

39

Zakelijke en publieksevenementen

Kaarsgaren, Lenny 40

Publieksevenementen ondanks titel. Pagina 163 verklaart: “Vooral bij risicovolle evenementen, zoals publieksevenementen…” onder het hoofdstuk “EHBO en artsen”.

*Boeken die online zijn geraadpleegd, missen regelmatig essentiële pagina’s waardoor de focus verkeerd ingeschat kan zijn. Wanneer het mogelijk was, is het boek geraadpleegd in een bibliotheek. **Focus van de auteur wanneer het boek spreekt over veiligheid.

35

Westermann, Mr B. W. (2008a) Bouman, J. & Schuiten, S. (2003) 37 Saerens, I.(2007) 38 Verhaar, J. (2004b) 39 Herlé, M. (1999a) 40 Kaarsgaren, L. (2007b) 36

7

De onderstaande figuur is door de onderzoeker samengesteld aan de hand van boeken. De figuur geeft een overzicht van hoe de theorie over evenementenorganisatie een onderscheid maakt tussen zakelijke en publieksevenementen. Figuur 1.4 Onderscheid in soorten evenementen Bron

Onderscheid

Events

1. Formaat 41

Management

•

Lokale of gemeenschapsevenementen

•

Grote evenementen

•

Hallmark evenementen

•

Mega evenementen

2. Vorm/inhoud

VVEM

42

•

Culturele evenementen

•

Sportieve evenementen

•

Zakelijke evenementen

1. Plaats •

Vervoerslogistiek

•

Ruimte

2. Bezoekers •

Aantal

•

Wat voor soort mensen

3. Soort organisator 4. Kaartverkoop •

Wel of niet

•

Vooraf of op dag zelf

5. Duur •

Aantal dagen

•

Welke dagdelen

6. Inhoud Basisboek Eventmanagement

Publieksevenementen 43

1. Inhoud: •

Van tevoren bepalen om veel mensen te trekken (de doelgroep).

2. Doelstelling: •

Esthetisch

•

Ideëel

•

Amusement

41

Bowdin, G. & Allen, J. & O’Toole, W. & Harris, R. & McDonnell, I. (2004a) Westermann, Mr B. W. (2008b) 43 Kuiper, G. (2008b) 42

8

•

Handel

3. Eigenschappen: •

Is openbaar.

•

Trekt privé personen (consumenten).

•

Gaat om inhoud of activiteiten.

•

Is bij het publiek bekend via verschillende mediakanalen, posters, flyers, en andere promotiemiddelen.

•

Maakt gebruik van marketingmiddelen (zoals media-aandacht) om publiek te werven.

•

Is gratis of verkoopt kaarten bij openbare verkooppunten.

•

Wordt georganiseerd, omdat de organisator het inhoudelijke product zelf aantrekkelijk vindt, of voor het verkrijgen van promotionele aandacht en/of commerciële inkomsten.

4. Financiën: •

Kaartverkoop

•

Sponsoring

•

Subsidie overheid

Zakelijke evenementen 1. Doelgroep: •

Beginnen bij het publiek en dan de inhoud.

2. Doelstelling: •

Interne marketing- of communicatiedoelstelling

•

Externe marketing- of communicatiedoelstelling

•

Vermaak

•

Goodwill creëren

3. Eigenschappen: •

Is een besloten bijeenkomst.

•

Heeft een publiek dat bestaat uit professionals.

•

Is gericht op zakelijke partners of klanten (business to business), het personeel (business to personnel) of de consument (business to consumer).

•

Nodigt het publiek vaak persoonlijk uit, soms zelfs via een brief of email.

•

Krijgt media-aandacht in met name vakbladen of de eigen bedrijfskrant/nieuwsbrief, specifiek gericht op de professionals.

•

Heeft publiek dat komt voor de inhoud of activiteit, maar dat vaak weet door wie dit alles wordt aangeboden en waarom.

9

•

Wordt georganiseerd ten behoeve van (bedrijfs)communicatie om de kennis en de attitude van het publiek te beïnvloeden of ten behoeve van netwerkontwikkeling, teambuilding en bijvoorbeeld de opbouw van een bepaald imago van de opdrachtgever onder de doelgroep.

•

Heeft om publiek te trekken geen marketing nodig: het publiek (de doelgroep) bestaat al.

•

Is een marketinginstrument op zichzelf, om de doelgroep naar een bepaald doel te ‘bewegen’.

4. Financiën: •

Opdrachtgever betaalt.

•

In bepaalde gevallen wordt er gebruik gemaakt van sponsors.

10

2. Desk research onderzoeksvraag 2

44

De onderstaande figuur is afkomstig uit het “Handboek Evenementen Maken”. Het biedt een overzicht van de rol van de hulpdiensten. Figuur 2.1 Hoofdtaken van de hulpdiensten Dienst

Advies over

Controle op

Komt namens

Brandweer

Brandveiligheid

Brandveiligheid

Gemeente

GGD

Aantallen of vorm

Waterkwaliteit, hygiëne

Gemeente

medische hulpverlening Hygiëne GHOR

Politie afdeling

Aantallen of vorm

Regionaal

medische

Geneeskundig

hulpverlening

Functionaris (RGF)

Diverse wetten

Bijzondere Wetten

Diverse wetten (b.v.

Minister van Justitie

horeca, beveiliging, sluitingstijden, reclame)

Regiopolitie

Openbare orde

Naleving vergunning,

Gemeente, Minster van

diverse andere dingen

Binnenlandse Zaken

(b.v. drugs) 45

De onderstaande tabel is afkomstig uit het “Handboek Evenementen Maken”. Het is een voorbeeld van hoe een mogelijke locatie-check er uit kan zien. Figuur 2.2 De locatie-check Eis

Check

Is de locatie goed bereikbaar met (openbaar) vervoer? Zijn er voldoende parkeermogelijkheden? Kunnen voetgangers goed bij de locatie komen? Goed betekent hier dat de afstanden niet te groot zijn en dat de route veilig is. Zijn er voldoende ingangen, gangen, looppaden en routes om bij en op de locatie goed te kunnen bewegen, ook als er (onverwacht) meer mensen tegelijk (aan)komen of weggaan? Zijn er mogelijkheden de druk op te vangen bij in- en uitgangen, samenhangend met grote mensenmassa’s?

44 45

Westermann, B. W. (2008d) Westermann, Mr B. W. (2008e)

11

Is zodanig nagedacht over het geluidssysteem, dat geen druk naar voren zal ontstaan door mensen die het geluid (bijvoorbeeld optreden) niet goed kunnen horen? Is de capaciteit van de locatie vastgesteld en zijn maatregelen getroffen om een groter aantal bezoekers te voorkomen? Is een inventarisatie gemaakt van mogelijk problematische plekken zoals: •

Entree’s (ook in verband met deurbeleid!)

•

Smalle gangen,

•

Smaller wordende routes,

•

Kruisende routes,

•

Trappen, liften en dergelijke waar vertraging kan ontstaan

•

Plekken waar mensen moeten wachten (garderobe, muntenverkoop, drankverkoop, toiletten, informatiepunten)

•

Plekken waar mensen graag verblijven (bepaalde attracties, bars, plekken met frisse lucht)?

Is nagedacht over speciale groepen en wat daarbij komt kijken? Kinderen, ouderen, invaliden en allerlei andere groepen vereisen extra aandacht en voorbereidingen. Zijn er voldoende en adequate nooduitgangen in geval van gevaar? Kunnen hulpdiensten de locatie goed benaderen en kunnen zij zich binnen de locatie goed bewegen? Is gekeken naar speciale gevaren die de locatie in verband met dit evenement in zich draagt? Is de locatie in een goede staat van onderhoud (bijvoorbeeld ondergrond, vloer, trappen, (nood-)verlichting)? Wordt afval in de locatie op een deugdelijke manier verzameld en verwijderd? Zijn alle noodvoorzieningen onderhouden en worden deze geïnspecteerd? (Denk aan brandblussers, brandslangen, sprinklersystemen, noodverlichting, nooduitgangverlichting, rookalarm, ontruimings(geluids)installaties)? Zijn nooduitgangen vrij te gebruiken (dus niets ervoor, de deur van het slot, niets erachter)? Zijn alle aanduidingen, informatiebordjes en dergelijke aanwezig en goed zichtbaar (waar nodig verlicht)?

12

De onderstaande figuur is afkomstig uit “Te kijk staan: beurzen, congressen, evenementen en 46

informatiecentra in de bedrijfscommunicatie”. Het is een voorbeeld van hoe een mogelijke locatiecheck er uit kan zien. Figuur 2.3 Checklist locaties

46

Herlé, M. (1999b)

13

47

De onderstaande figuur is afkomstig uit “Handboek Evenementen Maken”. Het biedt een overzicht van de diverse soorten plannen die bij evenementen gebruikt worden. Figuur 2.4 Overzicht van diverse soorten plannen bij evenementen Soort plan Bedrijfsnoodplan Zie BHV-plan Beveiligingsplan

Wat kan erin staan?

Wie maakt het?

Gebaseerd op:

Inzet beveiliging, risicoanalyse

Organisator + beveiligingsbedrijf

BHV-plan

Aspecten van -EHBO -Brandbestrijding -Ontruiming personeel Wat te doen als er iets echt mis gaat

Werkgever

Wet Particuliere Beveiliging en Recherchebureaus (WPBR) Arbeidsomstandighedenwet

Calamiteitenplan

Locatie + organisator + diensten Organisator

Communicatieplan

Opzet communicatie

Logistiek plan (verkeers- en vervoersplan

Verkeer: routes Bewegwijzering, bebording Verkeer: stromen openbaar vervoer extra ingehuurd vervoer Parkeren Bereikbaarheid/ noodroutes Omwonenden Hoe de locatie te verlaten

Organisator + gemeente + politie + openbaar vervoerbedrijven

Gebouwbeheerder + organisator + beveiligingsbedrijf

Eventueel NEN NTA 8112-4

Hoe gehandeld wordt bij rampen Hoe concreet gehandeld wordt bij rampen Hoe wordt omgegaan met alle(rlei) aspecten van veiligheid Hoe wordt omgegaan met aspecten van arbeidsomstandigheden

Gemeente

Wet rampen en zware ongevallen, Gemeentewet Wet rampen en zware ongevallen, Gemeentewet

Ontruimingsplan

Mobiliteitsplan Zie Logistiek plan Rampenplan Rampenplan

Veiligheidsplan Veiligheids- en Gezondheidsplan (V&G-plan)

47

Gemeente + eventueel organisator Organisator Organisator Coördinator werkvloer

Eigen verantwoordelijkheid + aansluiting bij overheid en locatie

Eigen verantwoordelijkheid organisator Interpretatie Arbeidsomstandighedenwet

Westermann, B. W. (2008c)

14

De onderstaande figuur is afkomstig uit het ‘Leidraad Veiligheid Publieksevenementen’.

48

De figuur

geeft uitleg over de veiligheidsketen die als basis dient voor de verdere uitleg in het ‘Leidraad Veiligheid Publieksevenementen’ over het bedenken en uitvoeren van een risicoanalyse en het bestrijden van deze risico’s. Figuur 2.5 De veiligheidsketen

•

Proactie wordt gedefinieerd als het wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid (uitsluiten).

•

Preventie zijn al die maatregelen die, in een gegeven situatie, incidenten moeten voorkomen en de kans op uitbreiding ervan moeten beperken (voorkomen/kans verminderen/beheersen).

•

Preparatie heeft betrekking op het geheel aan voorbereidingen dat getroffen wordt om incidenten effectief te kunnen bestrijden, zoals planvorming, materiële en personele reserveringen, opleiding en oefening. Tevens wordt de voorbereiding op de nazorg voor slachtoffers en hulpverleners hieronder begrepen (voorbereiden).

•

Repressie is de incidentbestrijding zelf, waarbij men zo veel mogelijk moet kunnen terugvallen op maatregelen in de voorbereiding (bestrijden).

•

Nazorg heeft betrekking op alle maatregelen die gericht zijn op de terugkeer naar de ‘normale’ situatie.

48

Nibra (2002c)

15

De onderstaande figuur geeft de algemene voorwaarden weer van Wanderland organisaties (Rotterdam)

49

die duidelijke regels stelt voor de opdrachtgever. Het is een voorbeeld voor andere

organisaties. Figuur 2.6 Algemene voorwaarden van Wanderland organisaties

5.3 Tenzij anders overeengekomen, zal opdrachtgever op eigen kosten zorgen voor voldoende maatregelen om de veiligheid te waarborgen van artiesten en bezoekers van een krachtens een overeenkomst georganiseerd of uitgevoerd evenement. Indien reeds afspraken zijn gemaakt over vorenbedoelde maatregelen, is 'Wanderland Organisaties' niettemin gerechtigd om aanvullende eisen ter zake te stellen, wanneer gewijzigde omstandigheden (zoals bijvoorbeeld toegenomen populariteit van een artiest) daartoe nopen. 5.4 Indien opdrachtgever onvoldoende maatregelen neemt om een veilige uitvoering van een evenement te garanderen, is 'Wanderland Organisaties' gerechtigd het evenement geheel of gedeeltelijk geen doorgang te laten vinden, zonder dat opdrachtgever enige aanspraak kan maken op een schadevergoeding of korting op de met 'Wanderland Organisaties' overeengekomen prijs.

49

Wanderland Organisaties (2008)

16

3. Powerpointpresentatie rondetafel discussie

17

18

19

20

21

4. Flitskaart rondetafel discussie

5.

Rondetafel discussie Handleiding

“He who saves a life, it is as if he had saved an entire world; he who destroys a life, it is as if he had destroyed an entire world.”

Datum:

donderdag 12 maart 2009

Door:

Sia Driessen

Studentennummer:

420490

Opleiding:

Media & Entertainment Management

School:

Hogeschool INHOLLAND Haarlem

Afstudeerperiode:

februari 2009 t/m juni 2009

Afstudeerbegeleider:

Cees Rosman

Praktijkbegeleider:

Ellen van Ree

Inhoudsopgave 1. Deelnemers

25

2. Programma

26

3. Locatie

27

4. Inhoud

29

- Introductie

29

- Stelling 1

31

- Stelling 2

32

- Stelling 3

33

- Stelling 4

34

- Stelling 5

35

- Stelling 6

36

- Slotvraag discussie

37

- Einde

37

5. Verantwoording

38

- Stelling 1

38

- Stelling 2

40

- Stelling 3

40

- Stelling 4

41

- Stelling 5

42

- Stelling 6

43

- Slotvraag discussie

43

6. Desk research

---*

7. Planning

45

8. Definities

---*

*In de handleiding zijn de betreffende hoofdstukken weggelaten, omdat deze terugkomen in het onderzoeksrapport.

24

1. Deelnemers Ronde tafel discussie deelnemers (9 deelnemers & 1 discussieleider): Hulpdiensten •

1x EHBO

Eric van der Meer – EHBO-diensten Nederland, Mijdrecht

•

1x Brandweer

Jaap Osterop – Brandweer Amsterdam-Amstelland

•

1x Beveiliging

Marinus Zwart – The Security Company, Amstelveen

•

1x Verkeerstechniek

Jan Willem Brummelman – Traffic Support, Zwolle

•

1x Gemeente

Hans Vos – Regio Kennemerland

Locatie •

1x Zakelijk vermakelijk zonder fysieke inspanning

Michiel Middendorf – World Forum, Den Haag

Organisator •

1x Zakelijk vermakelijk zonder fysieke inspanning

Josée Martelhoff – Oud-medewerker The Live House, Leiden en tot op heden zelfstandige

Extra •

1x Vakblad

Ellen van Ree – High Profile, Nieuwegein

•

1x Opleiding

Cees Rosman – MEM, Haarlem

•

1x Discussieleider

Sia Driessen – Afstudeerstudent

Ondersteunend personeel •

1x Cameraman

Wyatt Kong

•

1x Fotograaf

Thijs ter Hart

25

2. Programma Programma 09:30

Ontvangst in Elm Foyer

10:00

Aanvangstijd in Conference Room

10:15

Introductie

10:30

Stelling 1

11:00

Stelling 2

11:30

Stelling 3

12:00

Stelling 4

12:30

Lunch in Patio Restaurant (netwerkgelegenheid)

13:30

Stelling 5

14:00

Koffiepauze in Elm Foyer

14:15

Stelling 6

14:45

Slotvraag

15:00

Einde

Datum De gereserveerde datum voor de locatie en dergelijke is donderdag 12 maart 2009.

26

3. Locatie Adres Dorint Hotel Stationsplein ZW 951 1117 CE Schiphol-Oost Tel: +31 20 5400 884 Fax: +31 20 5400 888 Parkeren Bij het binnenrijden van de parkeergarage kunnen de deelnemers op de gebruikelijke wijze een parkeerkaart aanvragen. Aan het einde van de dag kunnen zij deze parkeerkaart bij de receptie omruilen voor een gratis uitrijdkaart.

Benodigdheden Beamer (incl. nodige kabels), scherm en kleine laptop boxen worden klaar gezet. Potloden, blocnotes en pepermunt worden ook klaargelegd. Informatiebord buiten het gebouw met de tekst “Rondetafelbijeenkomst High Profile Uitgeverij”. Er is gratis draadloos internet in Conference Room aanwezig.

Contactpersonen Locatiebevestiging en audiovisuele reserveringen via Jeanine de Vries – Event Manager. In de ochtend van de discussie is Robert Kooij aanspreekpunt. In de middag is dit Ferry van den Bosch. Doorkiesnummer vanuit gereserveerde ruimte is 7838. Locatiebevestiging staat op naam Michiel van Dijk.

27

Catering 09:30 – 10:00 Elm Foyer •

Ongelimiteerd koffie en thee.

•

Assortiment cake, muffins en ontbijtkoek.

•

Handfruit.

•

Actimel, Knorr Vie, Jus d’orange.

10:00 – 15:00 Conference Room •

Ongelimiteerd koffie en thee.

•

Water met koolzuur (0.75 L) en water zonder koolzuur (0.75 L).

12:30 – 13:30 Patio Restaurant •

Diverse koude visspecialiteiten met o.a. gerookte zalm, garnalen, vispaté’s, heilbot, pepermakreel en haringsoorten.

•

Uitgebreide charcuterie met o.a. rosbief, rookvlees, en assortiment hamsoorten zowel luchtgedroogde als gekookte.

•

Maaltijdsalades en rauwkostsalades met diverse dressing en garnituren.

•

Soep van de dag.

•

Hoofdgerecht van vis met een begeleidende saus.

•

Hoofdgerecht van vlees met een begeleidende saus.

•

Wisselend aardappelgarnituur.

•

Rijst of pasta gerecht.

•

Dagverse groente garnituren.

•

Uitgebreid dessertbuffet met verse fruitsalade, verschillende bavarois soorten, Limburgse vlaaien, diverse mousses, ijsdessert en verse handfruit.

•

Melk en karnemelk.

•

Verse jus d’orange per karaf.

•

Water met koolzuur (0.75 L) en water zonder koolzuur (0.75 L).

14:00 – 14:15 Elm Foyer •

Ongelimiteerd koffie en thee.

•

Assortiment koekjes, Engelse drop en muesli repen.

•

Verse fruitsalade en snoepgroente.

•

Ananassap en guavesap.

28

4. Inhoud 10:15 uur – Introductie in Conference Room Welkom allemaal bij deze discussie. Bedankt voor jullie komst. Huishoudelijke mededelingen Om te beginnen zou ik iedereen willen verzoeken om de mobiele telefoons op ‘stil’ te zetten. En aan het einde van deze discussie krijgen jullie allemaal een hand out van de powerpoint. Onderwerp en doel Er worden gedurende deze discussie zes stellingen behandeld met het doel om in kaart te brengen hoe het staat met de veiligheid op bedrijfsevenementen in Nederland met de focus op zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning. Er is gekozen voor deze specificatie, omdat bedrijfsevenementen met een sportief karakter vaak een standaard veiligheidsprocedure bevatten. Denk bijv. aan een instructeur die vlak voor een activiteit de veiligheidsmaatregels doorneemt. Daar komt ook nog bij dat de VeBON (de Vereniging van Buitensport Ondernemingen Nederland) haar leden verplicht om de juiste certificering te hebben. Bij publieksevenementen staat veiligheid al een aantal jaren centraal. Bij een zakelijk vermakelijk evenement zonder fysieke inspanning, zoals bijv. de uitreiking van de Gouden Giraffe, is het minder logisch om aandacht te besteden aan het veiligheidsaspect waardoor dit de organisatie sneller kan ontgaan en er dus meer kans is op een onveilige situatie. Belang Het belang van dit onderzoek is om in kaart te brengen voor de zakelijke branche of zij zich dient te verbeteren op het gebied van veiligheid en dan ook op welke punten. Daarnaast is het voor de bestaande en toekomstige klanten van belang om te weten of zij hun geld ‘veilig’ investeren en of zij hun medewerkers met een gerust hart kunnen laten deelnemen aan een evenement. Structuur Zoals jullie misschien al begrepen hebben, vertegenwoordigen jullie de zakelijke evenementenbranche. Op de naamborden voor jullie staat welke partij in de branche jullie vertegenwoordigen. Jullie bedrijfsnaam is met opzet weggelaten zodat iedere deelnemer gemakkelijker als de vertegenwoordigde partij kan worden gezien en niet als vertegenwoordiger van het bedrijf. Gedurende deze discussie wordt er van jullie verwacht dat jullie spreken vanuit deze partij. Mochten jullie een persoonlijke mening willen uitten die los staat van de vertegenwoordigde partij, zouden jullie dat dan duidelijk naar voren kunnen brengen door bijv. te beginnen met: “Mijn persoonlijke mening is, los van de partij die ik op dit moment vertegenwoordig…”

29

10:20 uur – Korte voorstelronde Om een open discussie te creëren, zou ik iedereen willen verzoeken om zichzelf kort even voor te stellen met wat voor werk je doet en wat jouw verwachtingen zijn van deze discussie. Als laatste: Ik ben Sia Driessen. Ik ben vierdejaarsstudent aan de opleiding Media & Entertainment Management aan Hogeschool INHOLLAND Haarlem. En ik werk voor dit afstudeeronderzoek samen met High Profile.

30

10:30 uur – Stelling 1 Uit mijn desk research blijkt dat er in de afgelopen 50 jaar een flinke groei is ontstaan op het gebied van kennisvergaring in Nederland. Op dit moment worden er tussen de 15-20 opleidingen aangeboden (verspreid over 17 scholen) in Nederland die volledig of deels gericht zijn op evenementenorganisatie terwijl dit 50 jaar geleden 1-2 opleidingen waren. Ik heb gekeken naar de startdata van deze opleidingen en ben tot de conclusie gekomen dat een organisator die één van deze opleidingen heeft gevolgd waarschijnlijk niet ouder is dan 40 jaar. Dat betekent dat de organisatoren die ouder zijn dan 40 jaar waarschijnlijk een niet-direct evenementenorganisatie gerelateerde opleiding hebben gevolgd. Waarschijnlijk hebben zij wel een economische richting gestudeerd. Deze resultaten zijn incompleet voor dit onderzoek doordat niet duidelijk gemaakt kan worden hoe de branche qua leeftijd is ingedeeld. Wat echter wel te bespreken valt, is de volgende stelling: Stelling 1 “Een organisator van 40 jaar of ouder beschikt over minder kennis over veiligheid dan een organisator van 29-39 jaar die een evenementenorganisatie gerelateerde opleiding heeft gevolgd en daarbij 3-5 jaar werkervaring heeft.” (omdat de organisator van 40 jaar of ouder geen evenementenorganisatie gerelateerde opleiding heeft gevolgd en dus geen veiligheidskennis aangedragen heeft gekregen) Aanspreken: 1. Eventmanager

6. EHBO

2. Evenementenbureau

7. Brandweer

3. Opleiding

8. Gemeente/Politie

4. Locatie: visie als ‘buitenstaander’

9. Verkeerstechniek

5. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

10. Vakblad

Voer: A. Zou veiligheid misschien iets zijn wat alleen te leren is in de praktijk (en niet uit een boekje)? B. Zou levenservaring/werkervaring invloed kunnen hebben op hoe een organisator handelt (omdat een jonger persoon misschien meer risico’s durft te nemen dan een ouder persoon die beter inzicht heeft in de mogelijke gevolgen)? C. Zou veiligheid meer naar voren moeten komen in opleidingen (omdat er nu ‘gevaarlijke’ onwetende organisatoren de arbeidsmarkt op gaan)? Tabel opleidingen en leeftijdsinschatting 10:50 uur – Slotvraag: D. Dus is de kennis van de organisator van nu voldoende? 10:55 uur – Samenvatting

31

11:00 uur – Stelling 2 Uit mijn desk research blijkt dat de theorie m.b.t. evenementenorganisatie op het gebied van veiligheid voor het overgrote deel gericht is op publieksevenementen. Het gaat vaak over massa’s mensen en één grote ramp. Een voorbeeld waarbij duidelijk wordt dat de theorie zich op veiligheidsgebied vaak richt tot publieksevenementen, is te halen uit een recent uitgekomen boek van Gabriëlle Kuiper genaamd Basisboek Eventmanagement. In het boek wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen zakelijke en publieksevenementen. In hoofdstuk 2, genaamd Publieksevenementen, is een hoofdstuk risicoanalyse (en risicomatrix) opgenomen. Het hoofdstuk over Zakelijke evenementen bevat echter geen risicoanalyse. Dit lijkt misschien logisch, omdat de risicoanalyse niet veel zal verschillen. Maar waarom is het dan niet onder een algemeen hoofdstuk geplaatst en juist onder Publieksevenementen? Dit brengt mij tot de volgende stelling: Stelling 2 “De kennis over veiligheid op evenementen die naar voren komt in de theorie stimuleert de organisator om te denken dat dit niet voor zijn/haar evenementen van toepassing is.” (omdat de theorie spreekt over massa’s mensen en één grote ramp waardoor de organisator bepaalde veiligheidsmaatregelen niet toepast in de veronderstelling dat dit niet hoeft) Aanspreken: 1. Eventmanager

5. Locatie: visie als ‘buitenstaander’

2. Evenementenbureau

6. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

3. Opleiding

7. EHBO

4. Brandweer: Leidraad Veiligheid

8. Gemeente/Politie

Publieksevenementen, maar geen

9. Verkeerstechniek

Zakelijke evenementen, waarom?

10. Vakblad

Voer: A. Zou de suggestie dat er meer theorie over publieksevenementen wordt aangeboden dan bedrijfsevenementen invloed kunnen hebben op de veiligheid? Tabel boeken over veiligheid 11:20 uur – Slotvraag: B. Dus de toepassing van de veiligheidsmaatregelen door de organisator van nu is voldoende (ondanks de stimulering van de theorie)? 11:25 uur – Samenvatting

32

11:30 uur – Stelling 3 Wanneer er sprake is van een vergunningaanvraag bij de gemeente, bestaat de kans voor zowel bedrijfs- als publieksevenementen dat de brandweer langskomt om te controleren of aan alle veiligheidseisen wordt voldaan. Bij een publieksevenement komt een vergunningsaanvraag eerder voor (vanwege de bezoekers en de locatie) waardoor het inmiddels gebruikelijk lijkt voor de brandweer om vooraf een controleronde te doen. Hierop kan de volgende stelling worden geformuleerd: Stelling 3 “Het verantwoordelijkheidsgevoel van een organisator van bedrijfsevenementen is minder groot dan die van publieksevenementen, omdat hij/zij niet wordt gecontroleerd.” Aanspreken: 1. Eventmanager

7. Locatie

2. Evenementenbureau

8. Opleiding

3. Brandweer

9. Gemeente

4. Politie/Gemeente

10. EHBO

5. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

11. Vakblad

6. Verkeerstechniek: ‘buitenstaander’ Voer: A. Zou een organisator van bedrijfsevenementen minder (snel) veiligheidsmaatregelen toepassen dan een organisator van publieksev. (omdat hij/zij niet wordt gecontroleerd)? B. Zou een organisator een (gestandaardiseerde) locatie- en leveranciers-check uit moeten voeren voorafgaand aan ieder evenement (om zeker te weten dat zijn/haar verantwoordelijkheid op vertrouwde producten en diensten berust)? C. Zou een organisator een veiligheidsplan moeten opstellen en doorcommuniceren voorafgaand aan ieder evenement (omdat andere partijen anders denken dat het niet ‘hoeft’)? D. Zou er een gespecialiseerd, bevoegd persoon toegewezen moeten worden om de organisator hierop te controleren (omdat de organisator anders ‘laks’, daarmee onbetrouwbaar wordt: kan om bepaalde zaken heen praten)? Welke partij dient deze persoon te leveren en te betalen? E. Opvallend is dat bedrijfsevenementen (Kruidvat 18 medewerksters – twee doden) net zo of zelfs gevaarlijker blijken te zijn dan publieksevenementen (Dance Valley ruim 55.000 bezoekers – geen doden). De media kopt meteen met het dodenaantal. Wat vinden jullie? Voorbeeld locatie-check

Tabel voorbereidingsplannen

11:50 uur – Slotvraag: F. Dus het bewustzijn (van zijn/haar verantwoordelijkheden) van de organisator van nu is voldoende? 11:55 uur – Samenvatting

33

12:00 uur – Stelling 4 Hoewel de organisator de eindverantwoordelijke is, wordt deze beïnvloed door de opdrachtgever, oftewel de klant. De klant kan er namelijk voor kiezen om een bepaalde veiligheidsmaatregel niet uit te voeren, omdat dit hem/haar te veel geld kost. De klant kan een veiligheidsmaatregel overbodig vinden en wilt misschien zijn/haar gasten/medewerkers niet al te veel ‘last’ bezorgen. De klant gaat over het geld en de organisator wilt de relatie met de klant niet verslechteren. Dit vormt de volgende stelling: Stelling 4 “Een organisator dient zich te allen tijde klantgericht op te stellen tegenover de opdrachtgever m.b.t. het uitvoeren van de veiligheidsmaatregelen.” Aanspreken: 1. Eventmanager

6. EHBO

2. Evenementenbureau

7. Brandweer

3. Opleiding: wat leren studenten?

8. Gemeente/Politie

4. Locatie: visie als ‘buitenstaander’

9. Verkeerstechniek

5. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

10. Vakblad

Voer: A. Zou de opdrachtgever een aanleiding kunnen zijn om een veiligheidsmaatregel niet uit te voeren (omdat de klant dit bijv. zonde van zijn/haar geld vindt)? B. Zou de organisator tegen een opdrachtgever kunnen zeggen dat een evenement niet doorgaat als de betreffende veiligheidsmaatregelen niet worden uitgevoerd (omdat hij/zij de eindverantwoordelijkheid draagt)? Laat voorbeeld uit Algemene Voorwaarden laten zien. Is dit een uitzondering? C. Zou de organisator er bewust voor mogen/kunnen kiezen om een veiligheidsmaatregel niet uit te voeren, omdat de opdrachtgever te weinig geld beschikbaar heeft gesteld en hij/zij geen verlies/minder marge wilt maken (of had de organisator dit beter moet incalculeren)? Voorbeeld Algemene Voorwaarden

Lunch

12:20 uur – Slotvraag: D. Dus wanneer er iets mis gaat op een evenement, is een organisator altijd verantwoordelijk? 12:25 uur – Samenvatting

12:30 – 13:30 uur – Lunch in Patio Restaurant

34

13:30 uur – Stelling 5 De organisator en de locatie zijn de partijen waarbij veiligheidsrisico’s ontstaan. De rol van de organisator is in de behandeling van de voorgaande stellingen naar voren gekomen, maar die van de locatie is nog niet helemaal duidelijk. Zoals jullie weten, is iedere locatie is geschikt om een evenement te organiseren. Het gevaarlijke hier aan is dat iedere locatie denkt dat alles wel kan. Gebaseerd op het feit dat de organisator er vrijwel altijd vanuit gaat dat een locatie in orde is, maar dit niet altijd het geval is, kan de volgende stelling geformuleerd worden: Stelling 5 “Locatiebeheerders zorgen er met regelmaat voor dat er onveilige situaties ontstaan op bedrijfsevenementen.” Aanspreken: 1. Locatie

6. Gemeente/Politie: pandonderhoud

2. Evenementenbureau

deels jullie verantwoordelijkheid?

3. Eventmanager

7. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

4. Opleiding: wat leren studenten?

8. EHBO: visie als ‘buitenstaander’

5. Brandweer

9. Verkeerstechniek 10. Vakblad

Voer: A.

Artikel over ‘varende’ locaties

Artikel over hotels

13:50 uur – Slotvraag: B. Dus een organisator moet altijd een locatie controleren om onveilige situaties te voorkomen? 13:55 uur – Samenvatting

14:00 – 14:15 uur – Koffiepauze in Elm Foyer

35

14:15 uur – Stelling 6 Ieder evenement past bepaalde veiligheidsmaatregelen toe, maar de mate waarin verschilt per evenement. In de begroting komen kostenposten zoals “EHBO-team” en “Beveiliging” wel voor, maar overige veiligheidsmaatregelen (bijv. impregneren van doeken) zijn ondergebracht onder verschillende kostenposten (zoals Decoratie). Het aspect veiligheid is dus verweven in meerdere kostenposten en kan daardoor soms over het hoofd worden gezien tijdens het opstellen van het voorstel (wat als gevolg een te krap budget oplevert). Gebaseerd op deze veronderstelling kan de volgende stelling worden geformuleerd: Stelling 6 “Organisatoren van bedrijfsevenementen gebruiken het toepassen van veiligheidsmaatregelen als sluitpost in hun begroting.” Aanspreken: 1. Eventmanager

6. EHBO: visie als ‘buitenstaander’

2. Evenementenbureau

7. Brandweer

3. Locatie

8. Gemeente/Politie

4. Opleiding: wat leren studenten?

9. Verkeerstechniek

5. Beveiliging: visie als ‘buitenstaander’

10. Vakblad

Voer: A. Zou de reden hierachter kunnen zijn dat het aspect veiligheid van tevoren lastig in te schatten is vanwege haar ‘verwevenheid’ in vrijwel alle kostenposten? B. Zou het mogelijk zijn om een vast percentage(categorie) van een begroting te nemen en die te reserveren voor het toepassen van veiligheidsmaatregelen? Aan welk percentage kan er dan gedacht worden? Checklist budgettering 14:35 uur – Slotvraag: C. Dus het is voor een organisator niet mogelijk om van tevoren vast te stellen wat de uitgaven zijn aan het aspect veiligheid? 14:40 uur – Samenvatting

36

14:45 uur – Slotvraag discussie De slotvraag dient om de uitspraken van de bovenstaande stellingen beknopt samen te vatten. Dit is de laatste ronde van deze discussie. Het is de bedoeling dat iedere deelnemer aan het woord komt en zijn/haar mening uit. Uit mijn desk research blijkt dat iedereen een bedrijfsevenement kan en mag organiseren zonder enige vorm van certificering. Het gevaar hiervan is dat de organisator niet altijd op de hoogte kan zijn van de veiligheidsaspecten. Dus: Slotvraag discussie “Vindt u dat er z.s.m. een landelijke certificering moet komen die toestemming geeft tot het organiseren van bedrijfsevenementen, omdat er vanuit uw beleving te veel evenementen zijn geweest die te weinig aandacht hebben besteed aan het aspect veiligheid?”

Voer: A. Zou uw mening beïnvloed kunnen zijn door de media doordat ongevallen op bedrijfsevenementen in de betreffende categorie (nog) niet eerder in het daglicht zijn gezet? B. Zou dit te handhaven zijn in Nederland (en wanneer het Europees of zelfs wereldwijd) wordt toegepast? Overzicht ongevallen 14:55 uur – Conclusie: C. Dus de bedrijfsevenementen van nu zijn over het algemeen onveilig/kunnen veiliger?

Zijn er nog vragen of aanvullingen op deze discussie?

15:00 uur – Einde Dit is het einde van de discussie. Ik heb veel interessante uitspraken gehoord die goed bruikbaar zijn voor het onderzoek. Persoonlijk vind ik dat jullie de zakelijke evenementenbranche goed hebben vertegenwoordigt. Nogmaals heel erg bedankt voor jullie inzet en jullie komst. De hand out van de powerpoint kunt u daar meepakken.

37

5. Verantwoording Onder iedere stelling is in zo beknopt mogelijk antwoord gegeven op de onderstaande vragen. Op deze wijze kan de discussieleider (lees: ik) tijdens de discussie het doel van iedere stelling goed in het oog houden. Daarbij kunnen de deelnemers beter gestuurd worden voor reacties die relevant zijn voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen. Het behandelen van de vragen die onder ‘voer’ vallen, zijn buiten deze verantwoording gehouden: •

Wat wil je bereiken met de stelling?

•

Heeft iedere partij er iets over te zeggen?

•

Waarom is deze stelling noodzakelijk om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden?

•

Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd?

Om in de tekst te kunnen verwijzen naar een specifieke onderzoeksvraag, zijn de onderzoeksvragen hier genummerd: 1. Over welke kennis beschikken organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland met betrekking tot veiligheid op bedrijfsevenementen? 2.

Op welke wijze passen organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland hun kennis over veiligheid op bedrijfsevenementen toe?

3. Hoe groot is het bewustzijn van organisatoren van bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland, op het gebied van veiligheidsrisico’s op een bedrijfsevenement? 4.

Welke rol spelen locaties bij het ontstaan van veiligheidsrisico’s op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland?

5. Wat zijn de geschatte kosten die voortkomen uit het organiseren en uitvoeren van de betreffende veiligheidsmaatregels op bedrijfsevenementen (in de categorie zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning) in Nederland? Stelling 1 “Een organisator van 40 jaar of ouder beschikt over minder kennis over veiligheid dan een organisator van 29-39 jaar die een evenementenorganisatie gerelateerde opleiding heeft gevolgd en daarbij 3-5 jaar werkervaring heeft.” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om er achter te komen of de deelnemers vinden dat de organisator zonder opleiding over minder veiligheidskennis beschikt dan iemand die wel een evenementgerichte opleiding heeft gevolgd. De argumenten kunnen verhelderen of de opleidingen van tegenwoordig wel genoeg aandacht besteden aan veiligheid of dat dit aspect pas duidelijk wordt in de praktijk.

38

Heeft iedere partij er iets over te zeggen? Met name de eventmanager, het evenementenbureau en de opleiding kunnen reageren op deze stelling. De overige partijen kunnen ervaringen uitwisselen over contactmomenten met organisatoren waaruit kennisverschillen blijken tussen de oudere en jongere generatie. Het is van belang dat naast de drie genoemde partijen minimaal twee buitenstaande partijen hun mening uitten, omdat zij buitenstaanders zijn t.o.v. de organisatoren en de opleiding. Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 1 te kunnen beantwoorden? Wanneer er wordt aangetoond dat veiligheid pas duidelijk wordt in de praktijk, betekent dit dat de opleidingen er meer aandacht aan moeten besteden. De opleidingen zijn al erg populair en creëren dus gevaar voor de branche door ‘matig’ geschoolde studenten de arbeidsmarkt op te zetten. Aanvullend hierop kunnen de deelnemers zeggen dat de toepassing en bewustzijn verschilt in beide leeftijdscategorieën wat bruikbaar is voor het beantwoorden van onderzoeksvragen 2 en 3.

De exacte leeftijdsindeling van de branche is niet duidelijk, maar waarschijnlijk ziet de branche er ongeveer hetzelfde uit als de maatschappij: er is sprake van vergrijzing. De ervaren organisatoren verlaten massaal de branche terwijl een grote groep onervaren organisatoren met onvoldoende kennis het over gaan nemen. Hoever dit proces is, is onduidelijk. Het kan uit deze stelling in ieder geval duidelijk worden welke van de twee partijen (opleiding of branche) voor een vloeiende kennisovergang moet zorgen. Of dat dit helemaal niet nodig is, omdat de opleidingen goed geschoolde studenten afleveren. Dit laatste betekent een rooskleurige toekomst, omdat de branche dan veiliger wordt. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? De organisator van 40 jaar of ouder kan bij de particuliere school EuroCollege in Rotterdam (aanbod sinds 1949) versneld MBO en HBO Event- en Hotelmanagement gevolgd hebben, maar ik twijfel over de juistheid hiervan. Ik kan het jaartal alleen terugvinden op het overzicht van Google, maar niet op de website zelf. De organisator van 40 jaar of ouder kan ook bij de NHTV Internationale Hogeschool Breda de richting Vrijetijdskunde (sinds 1978, ook wel Animatie genoemd) gevolgd hebben, maar dit was slechts een onderdeel van de richting Recreatie wat niet echt duidt op evenementenorganisatie. Dit maakt de ste

MEM in Haarlem de oudste opleiding waarvoor men nu 32 jaar is als men op zijn/haar 20

is

begonnen. Omdat mijn desk research niet waterdicht is (de starttijd van 20 jaar heb ik uit de lucht gegrepen) met het aanbod van alle opleidingen, heb ik gekozen voor de 40-jarige leeftijd. De leeftijdscategorie 29-39 jaar betreft een periode van 10 jaar wat aansluit op de 3-5 jaar werkervaring (is gebaseerd op het feit dat hier vaak naar wordt gevraagd in vacatures) en de daarvoor ste

ste

gevolgde opleiding. Iemand die start op zijn/haar 20 , is op zijn/haar 24

klaar. Na 5 jaar

werkervaring is hij/zij minimaal 29 jaar. Er wordt gewezen op deze leeftijdscategorie en niet alleen op de 29-jarigen, omdat ik ruimte over wil laten vanwege mijn niet-waterdichte desk research.

39

Stelling 2 “De theorie over veiligheid op evenementen stimuleert de organisator om te denken dat dit niet voor zijn/haar evenementen van toepassing is.” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om te achterhalen wat de deelnemers vinden van de aangeboden theorie en of deze de organisator ertoe kan zetten om bepaalde veiligheidsmaatregelen niet toe te passen. De argumenten kunnen verhelderen of de juiste theorie beschikbaar is of dat deze nog verschaft moet worden. Heeft iedere partij er iets over te zeggen? Met name de eventmanager, het evenementenbureau en de opleiding kunnen reageren op deze stelling. De overige partijen kunnen ervaringen uitwisselen over contactmomenten met organisatoren waarbij de organisator gereageerd heeft met: “Dat is niet op dit evenement van toepassing.” Het is van belang dat naast de drie genoemde partijen minimaal twee buitenstaande partijen hun mening uitten, omdat zij buitenstaanders zijn t.o.v. de organisatoren en de opleiding. Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 1 te kunnen beantwoorden? Wanneer duidelijk wordt dat de benodigde theorie niet aanwezig is, kan de nieuwe generatie ook geen kennis op doen. Het is dan van belang dat deze theorie z.s.m. vanuit de opleiding of vanuit de branche wordt aangeboden. Tot die tijd is er sprake van het creëren van gevaar (lees: het vergroten van risico’s) in de branche. Wanneer blijkt dat de theorie er wel is, is dat alleen maar positief. Aanvullend hierop kunnen de deelnemers zeggen dat de toepassing en bewustzijn te maken heeft met deze situatie wat bruikbaar is voor het beantwoorden van onderzoeksvragen 2 en 3. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? Op deze wijze duidt de stelling op het feit dat de theorie er wel is, maar niet specifiek gericht op bedrijfsevenementen. Er wordt hier in de boeken wel vaak onderscheid in gemaakt en daarom is het opvallend dat dit niet gebeurd bij het aspect veiligheid. Het kan best zo zijn dat dit niet opgevallen is onder de deelnemers en ze er dan ook van overtuigd zijn dat dit niet het geval is. Het zet de deelnemers op dat moment aan het denken en roept een discussie op. Stelling 3 “Het verantwoordelijkheidsgevoel van een organisator van bedrijfsevenementen is minder groot dan die van publieksevenementen, omdat hij/zij niet wordt gecontroleerd.”

40

Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om te achterhalen of er onderscheid gemaakt kan worden tussen het verantwoordelijkheidsgevoel van een organisator van bedrijfs- en publieksevenementen op het gebied van veiligheid. Waarop de reacties van de deelnemers zijn gebaseerd en wat voor gevolgen dit mogelijke onderscheid met zich meebrengt, dient in de deelnemers hun onderbouwingen duidelijk naar voren te komen. Heeft iedere partij er iets over te zeggen? De organisatoren, de brandweer en de politie kunnen er met name iets over zeggen. Zij hebben namelijk duidelijk zicht op dit verantwoordelijkheidsgevoel. De organisatoren zijn degene die kunnen oordelen over hun verantwoordelijkheidsgevoel. De brandweer en de politie kunnen oordelen op basis van hun ervaring tijdens de controlerondes voorafgaand aan een evenement. Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 3 te kunnen beantwoorden? De term verantwoordelijkheidsgevoel doelt vooral op het bewustzijn van de organisator. Door te reageren op deze stelling wordt de mate van het bewustzijn van de organisator dus duidelijk. Onderzoeksvraag 2 wordt ook deels beantwoord doordat de deelnemers hun reacties waarschijnlijk toelichten met voorbeelden over het toepassen van veiligheidsmaatregels. Het voer doelt ook deels op onderzoeksvraag 2 naast onderzoeksvraag 3. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? Dat er een onderscheid is tussen een bedrijfs- en publieksevenement wordt opnieuw aangekaard (zie ook stelling 2). Dit kan (opnieuw) een discussie oproepen die er op wijst dat het beter geregeld is bij publieksevenementen dan bij bedrijfsevenementen. Stelling 4 “Een organisator dient zich te allen tijde klantgericht op te stellen tegenover de opdrachtgever m.b.t. het uitvoeren van de veiligheidsmaatregelen.” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om de deelnemers er bewust van te maken dat een organisator te maken heeft met invloedsfactoren die een hogere functie bekleden dan hem/haarzelf. De argumenten verhelderen of de opdrachtgever de meest belangrijke of misschien wel de enige is. Heeft iedere partij er iets over te zeggen? De eventmanager en het evenementenbureau hebben hier met name iets over te zeggen. De opleiding kan de discussie opvoeren door te vertellen wat de studenten van tegenwoordig wordt geleerd. De overige deelnemers kunnen spreken over persoonlijke ervaringen en contactmomenten met organisatoren die enige vorm van belemmering zijn ondergaan door de opdrachtgever.

41

Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 3 te kunnen beantwoorden? Wanneer blijkt dat deze stelling klopt, is er een concrete aanleiding gevonden voor de organisator om een bepaalde veiligheidsmaatregel niet uit te voeren. Daarnaast laten de reacties zien hoe bewust de organisator tegenwoordig is van zijn/haar eindverantwoordelijkheid. De reacties van de deelnemers kunnen ook bruikbaar zijn voor onderzoeksvraag 2, omdat het “uitvoeren van de veiligheidsmaatregelen” de toepassing betreft. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? De stelling laat de deelnemers zichzelf afvragen wat de definitie is van klantgerichtheid. Ze kunnen zich afvragen in hoeverre een organisator zich klantgericht dient op te stelling wanneer het aankomt op de veiligheid en de eindverantwoordelijkheid van de organisator. Op deze wijze is het ook een stelling waarop iedere deelnemer kan reageren. Stelling 5 “Locatiebeheerders zorgen er met regelmaat voor dat er onveilige situaties ontstaan op bedrijfsevenementen.” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om te achterhalen wat voor verantwoordelijkheid (lees: welke rol) de locatie draagt naast de organisator. Ook wordt er gedoeld op het feit of de locatie zich bewust is van deze verantwoordelijkheid. De argumenten kunnen eventueel terugverwijzen naar de locatie- en leveranciers-check en de eindverantwoordelijkheid van de organisator. Heeft iedere partij er iets over te zeggen? Met name de locatie, de eventmanager en het evenementenbureau dienen hierover hun mening te geven. De opleiding kan toelichten wat de studenten wordt geleerd. De brandweer kan oordelen of de media dit nieuwsartikel heeft ‘opgeblazen’. En de gemeente kan toelichten of het pandonderhoud deels hun verantwoordelijkheid is. De overige deelnemers kunnen als buitenstaanders ervaringen uitwisselen die gerelateerd zijn aan deze stelling. Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 4 te kunnen beantwoorden? Wanneer blijkt dat deze stelling klopt, wordt de rol van de locatie duidelijk als bron van veiligheidsrisico’s. De verantwoordelijkheid van de organisator om een locatie-check af te nemen, wordt dan meer (voegt dus ook informatie toe voor onderzoeksvraag 2). Door deze stelling wordt duidelijk hoe belangrijk de samenwerking tussen de organisator en de locatie is. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? Op deze wijze wordt de locatie aangesproken i.p.v. de organisator wat een frisse wending in de discussie kan geven. Deze formulering roept ook discussie op doordat het ‘aanvallend’ klinkt voor de locatie.

42

Stelling 6 “Organisatoren van bedrijfsevenementen gebruiken het toepassen van veiligheidsmaatregelen als sluitpost in hun begroting.” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om te achterhalen of de organisatoren wel degelijk van tevoren rekening houden met veiligheidsmaatregelen en hoe ze deze verwerken in hun begroting. Heeft iedere partij er iets over te zeggen? Ieder partij heeft waarschijnlijk voldoende ervaring met begrotingen om een mening te kunnen uitten over deze stelling. Het is van belang dat de eventmanager, het evenementenbureau en de locatie minimaal reageren. Daarnaast is het interessant om van de opleiding te horen wat zij studenten leren. De visie van twee buitenstaanders is ook van belang bij deze stelling. Waarom is deze stelling noodzakelijk om onderzoeksvraag 5 te kunnen beantwoorden? De reacties op deze stelling maken duidelijk of een organisator van tevoren rekening houdt met veiligheidsmaatregelen en hoe hij/zij dat doet. Dat laatste refereert naar mogelijke kostenposten en/of een vast percentage van het totaalbedrag o.i.d. De reacties op deze stelling maken in ieder geval duidelijk of er een percentage te schatten is en wat deze dan is. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? Door de stelling in ‘verwijtende’ vorm neer te zetten, gaan de deelnemers waarschijnlijk nadenken of ze dit doen en of er een oplossing is voor dit ‘probleem’. Zoals de stelling het namelijk brengt, is het fout dat een organisator dit doet, maar door de toelichting lijkt het er op dat hij/zij niet veel anders kan. Slotvraag discussie “Vindt u dat er z.s.m. een landelijke certificering moet komen die toestemming geeft tot het organiseren van bedrijfsevenementen, omdat er vanuit uw beleving te veel evenementen zijn geweest die te weinig aandacht hebben besteed aan het aspect veiligheid?” Wat wil je bereiken met de stelling? Het doel van deze stelling is om te achterhalen of de deelnemers vinden dat de branche over (te) veel onwetende organisatoren beschikt en daarmee de kwaliteit (en daarmee de waarborging van de veiligheid) van de branche omlaag halen. De argumenten kunnen verhelderen of hier iets aan gedaan moet worden of niet. Daarnaast is het doel om alle besproken stellingen beknopt samen te vatten en van iedere partij minimaal één reactie te ontvangen. Er zijn vele aspecten besproken, maar het is ook belangrijk wat de visie is van iedere partij over het gehele plaatje.

43

Heeft iedere partij er iets over te zeggen? Iedere partij heeft waarschijnlijk ooit negatieve ervaringen opgedaan waarvan de oorzaak lag bij de onwetendheid van de organisator. Om deze reden zal iedere deelnemer actief deel kunnen nemen aan deze stelling. Daarnaast is het de bedoeling dat iedere partij zich laat horen. Waarom is deze stelling noodzakelijk om de centrale vraag te kunnen beantwoorden? Deze stelling kan ervaringen naar boven roepen die er op wijzen dat niet iedereen in de branche over de juiste kennis beschikt. Deze ervaringen houden de deelnemers waarschijnlijk voor zich als deze stelling niet wordt aangekaard. Daarnaast kan een algemene visie over de veiligheid in de branche anders zijn dan alle individuele stellingen die ‘slechts’ de meest opvallende onderdelen hebben aangekaard. Waarom is de stelling op deze wijze geformuleerd? De woorden “z.s.m.” refereren naar de suggestie dat de branche al enige tijd over onwetende organisatoren bezit en er ‘nu’ een aanpak nodig is om de uitbreiding van risico’s te beperken. De woorden “landelijke certificering” dienen de deelnemers aan het discussiëren te brengen, omdat deze certificering eigenlijk niet te handhaven is. In deze discussie vinden ze hopelijk gezamenlijk een realistischere oplossing die toepasbaar is voor de branche of komen ze tot de conclusie dat er geen oplossing nodig is. Daarnaast spreekt deze formulering iedere partij persoonlijk aan waardoor iedere partij waarschijnlijk graag wilt laten horen hoe er over wordt gedacht.

44

7. Planning Wanneer Wo 4 mrt.

Wat

Bijzonderheden

Printen: • Handleiding Service Desk: 1. Voor welke tijdsperiode mag ik de camera met statief lenen? 2. Zit er een gebruiksaanwijzing en lijst met veel voorkomende problemen&oplossingen bij? 3. Kan ik lenen op mijn studentenpas? 4. Werkt de camera op accu of batterijen? a. Hoe lang duurt het opladen en hoeveel uur doet hij het? b. Doet hij het ook terwijl hij wordt opgeladen? c. Welke en hoeveel batterijen? 5. Heeft de camera band of neemt deze digitaal op? a. Worden bandjes er bij geleverd? b. Zo niet, wat is het type bandje dat er in moet? c. Hoeveel uur kan er opgenomen worden op een bandje? d. Hoe wissel je het bandje om? e. Kan ik na de opname de bandjes op school laten omzetten naar een DVD? Waar en hoe? 6. Hoe spoel je terug om de proefopname terug te kijken? Hoor je daar ook geluid bij?

•

Op school bij Océ? Of in Diemen in Y2 of Z2?

• • •

Moet min. 5 uur op kunnen nemen! Huur er een statief bij! (Handleiding leren en oefenen, inlezen over wie deelnemers zijn)

• •

Incl. programma. Naam & vertegenwoordigde partij (ex. bedrijfsnaam)

•

Op school bij Océ? Of in Diemen in Y2 of Z2?

•

Op USB, in mail, op laptop, in hand outs.

Do 5 mrt. • •

Briefing camerman/vrouw maken. Naambord deelnemers maken.

Ma 9 mrt. Printen: • Discussieprogramma’s (geel papier, lamineren) 11-12x • Naamborden 11x • Hard copy briefing cameraman/vrouw 1x • Hand out versies powerpoint in kleur dubbelzijdig 11-12x Do 12 mrt. Meenemen: • Powerpointpresentatie

45

• Camera incl. statief • Stopwatch • Klei plaksel • Naamborden • Eigen pen en papier • Discussieprogramma’s (geel papier gelamineerd) • Discussie handleiding Opbouw: • Bepaal indeling zaal • Controleer locatie op ‘schoonheid’ en toonbaarheid. • Naamborden, pen en papier, discussieprogramma neerzetten op gewenste plek. • Powerpoint opstarten. • Controleer gereedheid catering. • Briefing doorlopen met cameraman/vrouw en camera klaarzetten. • Proefopname maken! Uitvoering: • 09:30 uur Ontvangst in Elm Foyer • 10:00 uur Aanvangstijd in Conference Room • 10:15 uur Introductie • 10:30 uur Stelling • 11:00 uur Stelling 2 • 11:30 uur Stelling 3 • 12:00 uur Stelling 4 • 12:30 uur Lunch in Patio Restaurant • 13:30 uur Stelling 5 • 14:00 uur Koffiepauze in Elm Foyer • 14:15 uur Stelling 6 • 14:45 uur Slotvraag • 15:00 uur Einde Afbouw: • Naamborden, camera en overige spullen weghalen. Nazorg: • E-mail met bedankwoord, verwijzing onderzoeksresultaten?

•

Briefing, reserve batterijen en alles wat erbij hoort.

• • • •

Wie zit waar? Wat wordt de ingang en uitgang? Waar staat de camera? Garderobe? WC?

46

6. Transcript rondetafel discussie ‘Veiligheid op bedrijfsevenementen’

Gegevens deelnemers Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Jan Willem Brummelman – JWB Traffic Support, Zwolle Verkeerstechniek

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Josée Martelhoff – JM Josée Martelhoff Events, Trainingen & Advies, Haastrecht Organisator

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Eric van der Meer – EM EHBO-diensten Nederland, Mijdrecht EHBO

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Michiel Middendorf – MM World Forum, Den Haag Locatie

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Jaap Osterop – JO Brandweer Amsterdam-Amstelland Brandweer

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Ellen van Ree – ER High Profile Uitgeverij, Nieuwegein Vakblad

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Cees Rosman – CR docent Media & Entertainment Management, Hogeschool INHOLLAND Haarlem Opleiding

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Hans Vos – HV Veiligheidsbureau en politiebureau, Kennemerland Veiligheidsdeskundige

Naam: Bedrijf: Vertegenwoordigde partij:

Marinus Zwart – MZ The Security Company Nederland, Amstelveen Beveiliging

Gegevens discussie Datum: Starttijd: Eindtijd: Plaats: Discussieleider:

donderdag 12 maart 2009 10:13 uur 14:39 uur zaal Elm B in het Dorint Hotel, Stationsplein ZW 951 in Schiphol-Oost de Sia Driessen – SD (4 jaars Media & Entertainment Management studente aan Hogeschool INHOLLAND Haarlem)

Iedere deelnemer vertegenwoordigt een partij uit de evenementenbranche, dus samen vertegenwoordigen de deelnemers de evenementenbranche. Zij reageren op zes stellingen vanuit het oogpunt van de door hun vertegenwoordigde partij zodat de onderzoeker antwoord kan geven op de vraag: “Wat is de situatie op het gebied van veiligheid op zakelijk vermakelijke evenementen zonder fysieke inspanning in Nederland in 2009?” Note 1: de klok van de digitale camera loopt ongelijk met de gebruikte klok van de discussieleider waardoor het soms lijkt alsof er enkele minuten geen informatie is genoteerd of genoteerd is terwijl er werd gefilmd. Dit is echter niet het geval. Note 2: Rode woorden staan voor ‘klinkt als’ en zijn dus niet de letterlijk gezegde woorden.

In verband met de vertrouwelijkheid van gegevens is het transcript weggelaten. De URL verwijst naar de publicatie in het High Profile Event magazine. Deze publicatie geeft een heldere indruk van de inhoud van het transcript. http://www.highprofile.nl/pdf/032_037_162_dossier_veiligheid.pdf

48

Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Afghanistan-top in het World Forum te Den Haag Verkeerschaos Getronics rondom Jaarbeurs Utrecht Paardenkracht letterlijk uitgedrukt rondom Amsterdam RAI Algemene voorwaarden Artikel varende locaties Artikel oude hotels Locatie-check E-mail Jaap Osterop

p. 102 p. 103 p. 104 p. 105 p. 106 p. 107 p. 108 p. 109

49

Bijlage 1 Afghanistan-top in het World Forum te Den Haag

50

50

De Telegraaf (2009c)

50

Bijlage 2 Verkeerschaos Getronics rondom Jaarbeurs Utrecht

51

51

RTV Utrecht (2009)

51

Bijlage 3 Paardenkracht letterlijk uitgedrukt rondom Amsterdam RAI

52

52

De Telegraaf (2009d)

52

Bijlage 4 Algemene voorwaarden

5.3 Tenzij anders overeengekomen, zal opdrachtgever op eigen kosten zorgen voor voldoende maatregelen om de veiligheid te waarborgen van artiesten en bezoekers van een krachtens een overeenkomst georganiseerd of uitgevoerd evenement. Indien reeds afspraken zijn gemaakt over vorenbedoelde maatregelen, is 'Wanderland Organisaties' niettemin gerechtigd om aanvullende eisen ter zake te stellen, wanneer gewijzigde omstandigheden (zoals bijvoorbeeld toegenomen populariteit van een artiest) daartoe nopen. 5.4 Indien opdrachtgever onvoldoende maatregelen neemt om een veilige uitvoering van een evenement te garanderen, is 'Wanderland Organisaties' gerechtigd het evenement geheel of gedeeltelijk geen doorgang te laten vinden, zonder dat opdrachtgever enige aanspraak kan maken op een schadevergoeding of korting op de met 'Wanderland Organisaties' overeengekomen prijs.53

53

Wanderland Organisaties (2008)

53

Bijlage 5 Artikel oude hotels

54

54

Leidsch Dagblad (2009)

54

Bijlage 6 Artikel varende locaties

55

55

Brandveilig (2008)

55

Bijlage 7 Locatie-check

56

Eis Is de locatie goed bereikbaar met (openbaar) vervoer? Zijn er voldoende parkeermogelijkheden? Kunnen voetgangers goed bij de locatie komen? Goed betekent hier dat de afstanden niet te groot zijn en dat de route veilig is. Zijn er voldoende ingangen, gangen, looppaden en routes om bij en op de locatie goed te kunnen bewegen, ook als er (onverwacht) meer mensen tegelijk (aan)komen of weggaan? Zijn er mogelijkheden de druk op te vangen bij in- en uitgangen, samenhangend met grote mensenmassa’s? Is zodanig nagedacht over het geluidssysteem, dat geen druk naar voren zal ontstaan door mensen die het geluid (bijvoorbeeld optreden) niet goed kunnen horen? Is de capaciteit van de locatie vastgesteld en zijn maatregelen getroffen om een groter aantal bezoekers te voorkomen? Is een inventarisatie gemaakt van mogelijk problematische plekken zoals: • Entree’s (ook in verband met deurbeleid!) • Smalle gangen, • Smaller wordende routes, • Kruisende routes, • Trappen, liften en dergelijke waar vertraging kan ontstaan • Plekken waar mensen moeten wachten (garderobe, muntenverkoop, drankverkoop, toiletten, informatiepunten) • Plekken waar mensen graag verblijven (bepaalde attracties, bars, plekken met frisse lucht)? Is nagedacht over speciale groepen en wat daarbij komt kijken? Kinderen, ouderen, invaliden en allerlei andere groepen vereisen extra aandacht en voorbereidingen. Zijn er voldoende en adequate nooduitgangen in geval van gevaar? Kunnen hulpdiensten de locatie goed benaderen en kunnen zij zich binnen de locatie goed bewegen? Is gekeken naar speciale gevaren die de locatie in verband met dit evenement in zich draagt? Is de locatie in een goede staat van onderhoud (bijvoorbeeld ondergrond, vloer, trappen, (nood-)verlichting)? Wordt afval in de locatie op een deugdelijke manier verzameld en verwijderd? Zijn alle noodvoorzieningen onderhouden en worden deze geïnspecteerd? (Denk aan brandblussers, brandslangen, sprinklersystemen, noodverlichting, nooduitgangverlichting, rookalarm, ontruimings(geluids)installaties)? Zijn nooduitgangen vrij te gebruiken (dus niets ervoor, de deur van het slot, niets erachter)? Zijn alle aanduidingen, informatiebordjes en dergelijke aanwezig en goed zichtbaar (waar nodig verlicht)?

56

Check

Westermann, B. W. (2008e)

56

Bijlage 8 E-mail Jaap Osterop In verband met de vertrouwelijkheid van gegevens is deze bijlage weggelaten.

57

7. Overzicht respondenten

Wie Kwalitatief vooronderzoek Hulpdiensten

Locaties

Organisatoren: Eventmanagers

Evenementenbureaus

Kwantitatief onderzoek Organisatoren: Eventmanagers Evenementenbureaus

Categorie TOTAAL Beveiliging EHBO Politie Brandweer TOTAAL Sport Cultuur Beurzen Congressen Party TOTAAL TOTAAL Teambuilding Beurzen Congressen Sport Party TOTAAL Teambuilding Beurzen Congressen Sport Party

Hoeveel 40 10 2 2 2 2 10 2 2 2 2 2 20 10 2 2 2 2 2 10 2 2 2 2 2 377 377 189 189

58

8. Definities

Aan de hand van de onderstaande definities wordt de breedte van het onderzoek beperkt gehouden:

Bedrijf:

Een onderneming die staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Bedrijfsevenement:

Een besloten evenement (alleen toegankelijk voor medewerkers met eventueel aanhang, zoals hun familie, vrienden en kennissen) die alleen toegankelijk is voor genodigden en/of vooraf aangemelde mensen. Hieronder vallen o.a. congressen, seminars, bedrijfsuitjes, beurzen en incentives. Een open evenement (toegankelijk voor letterlijk iedereen uit Nederland) is hier dus niet van toepassing.

Bewust:

Het opzettelijk toepassen van bepaalde veiligheidsmaatregelen onder het besef wat er kan gebeuren als deze niet worden toegepast.

Controle:

Is het zeker weten dat wat er gebeurd in een bepaalde situatie ook hoorde te gebeuren.

Deelnemer:

Is een persoon die het evenement bezoekt en daarmee te gast is.

Evenement:

Een speciale, tijd- en plaatsgebonden gebeurtenis, die door een initiatiefnemer (individu, groep of organisatie) bewust is gepland, en die gericht is op een bepaalde doelgroep, om met een bewust gekozen vorm, een bepaald doel te realiseren.

Hulpdiensten:

57

Onder hulpdiensten wordt in dit onderzoek de GHOR/EHBO, brandweer, politie en beveiliging verstaan die actief zijn op het gebied van bedrijfsevenementen in Nederland.

Kennis:

De basiskennis die de evenementenopleidingen van tegenwoordig bieden en waarvan verwacht wordt dat de afgestudeerde studenten deze kennis beheersen om toe te passen in de praktijk. De kennis die een volledig opgeleide brandweer-, EHBO-, beveiligings- en politiemedewerker heeft, is hier dus niet van toepassing.

Klant:

Is een persoon of organisatie die een specifieke opdracht bij een persoon of organisatie heeft neergelegd waardoor laatstgenoemde ondergeschikt raakt t.o.v. eerstgenoemde.

Maatregelen:

Alle voorzieningen die een incident helpen voorkomen en die bij het optreden van een incident erop gericht zijn de gevolgen te beheersen en te verminderen.

Nederland:

58

Alle steden en dorpen die binnen de provincies Drenthe, Flevoland, Friesland, Gelderland, Groningen, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland gelegen zijn.

57 58

Verhaar, J. (2004a) Nibra (2002c)

59

Onveilig:

Als beoordeling van een situatie betekent het in dit onderzoek dat er een grote kans bestaat dat er een incident plaatsvindt wat blijvend letsel of schade als gevolg heeft. Voorbeelden van onveilige situaties en incidenten zijn: voorwerpen die om kunnen vallen, scherpe voorwerpen die kunnen snijden, slechte ventilatie (slechte afzuigkap wat koolstofdioxide in de ruimte brengt), verdrukking door veel mensen in één ruimte te stoppen, hoofd stoten, ergens over heen vallen en iets breken, verblinden door felle lamp (bijv. lasers), kortsluiting, verzuipen (bij slechte varende locaties), diefstal, opstootjes, afvalbrandjes, etc. Ook op het gebied van Arbowetgeving, verkeerstechniek, EHBO, BHV, veiligheidstoezicht en sociale hygiëne zijn situaties te bedenken.

Opdrachtgever:

Een persoon of organisatie die functioneert als klant.

Organisator:

Een persoon die op basis van een opleiding of eigen opgedane kennis in staat is om evenementen te managen vanaf het moment van brainstormen tot en met de eindevaluatie. Ook wel eventmanager genoemd. Productieleiders die alleen de uitvoering managen zijn dus niet van toepassing, omdat zij geen beslissingen maken over de veiligheidsnormen die vooraf vastgesteld dienen te worden.

Risicomanagement:

Is het identificeren, vaststellen en het verwerken van risico’s.

Veilig:

Als beoordeling van een situatie betekent het in dit onderzoek dat alle voorzorgsmaatregelen genomen zijn en de situatie onder controle is en gehouden kan worden.

Veiligheid:

Hieronder valt het verwerken van de veiligheidskennis van de organisator en de betrokken partijen (o.a. de locatie en de brandweer) in de uitvoering van het evenement waardoor de kans op (de uitbreiding van) een calamiteit gering wordt. Ook wordt er bedoeld dat er in het geval van een calamiteit het op locatie algemeen bekend is hoe er gehandeld dient te worden door alle betrokken partijen. In het kort dus: toestand waarin iemand of iets vrij is van gevaar of schade.

Veiligheidsrisico:

59

Dit is een begrip dat gebruikt wordt om bewustwording te creëren over een mogelijk nog plaats te vinden voorval dat negatieve invloed heeft op de aanwezige veiligheid.

Verantwoordelijkheid:

Is een verplichting die men elkaar toewijst (ook zichzelf), maar niet altijd zwart op wit is vastgelegd.

Verantwoordelijkheidsgevoel:

59

Is een bewustzijnsgevoel dat spreekt tot het verstand en aanzet tot actie.

Encyclo Online Encyclopedie (2009)

60