Adviescommissie 10 november 2009 Dagelijks bestuur 19 november 2009 Algemeen bestuur 10 december 2009 Aantal bijlagen:
1
Agendapunt: 10
Onderwerp Vervolg recreatiemonitor Het algemeen bestuur besluit het budget van € 40.000,- in 2010 in te zetten ten behoeve van: 1. Jaarlijks telonderzoek bezoeken Groengebied Amstelland (€ 8.000,-); 2. De module ‘Vergelijken recreatiemonitor met soortgelijke onderzoeken in Nederland (€ 2.000,-); 3. De module Visuele tellingen en extra teller Diemerscheg (€ 11.000,-); 4. De module Visuele tellingen Gaasperplas (€ 5.000,-); 5. De module Doelgroepensegmentatie (€ 14.000,-); 6. Aanvullend de module Jongeren in recreatieschappen uit te voeren en de kosten hiervoor (€ 14.000,-) te dekken uit de algemene reserve. Korte toelichting In voorgaande jaren heeft GGA € 40.000,= jaarlijks gereserveerd voor het uitvoeren van de recreatiemonitor (tellingen en tweejaarlijkse module basisonderzoek). Aangezien het tweejaarlijks basisonderzoek in 2009 is uitgevoerd is er in 2010 budget beschikbaar voor ander onderzoek. Voorgesteld wordt om het onderzoekbudget in 2010 invulling te geven door te kiezen uit een aantal mogelijke onderzoeksmodules. Een van deze modules omvat het in beeld brengen van de bezoekersaantallen van de Diemerscheg. Tot nu toe worden alleen de bezoekers van de Diemerpolder geteld. Als het bestuur de module ‘visuele tellingen en extra teller Diemerscheg’ kiest kan het gebruik van de gehele Diemerscheg alsnog worden gemeten. De mogelijkheden van het meten van het gebruik van de toegangen langs de rivieren in de Amstelscheg worden nog onderzocht. Consequenties Juridisch: Communicatie: beschikbare resultaten van recreatieonderzoeken worden breed gepubliceerd. Financieel: het gereserveerde budget voor onderzoek en communicatie wordt aangewend voor de in het besluit genoemde onderzoeken. Financiële toelichting Lasten / baten Investering Structurele lasten Incidentele lasten Structurele baten Incidentele baten
€ € € 40.000,€ €
Meegezonden stukken Voorbereid door In overleg met Akkoord verantwoordelijke J.W. Nieuwenhuis
Dekking in programmabegroting € € € 40.000,€ €
Toelichting afwijking begroting € € € € €
Notitie Effect van evenementen op de bezoekerstellingen A. Bakker; J. Beekhoven G. Houtkamp
Pagina 1 van 5
VERVOLG RECREATIEMONITOR 1. Achtergrond In de bestuursconferentie van 20 maart 2005 is de noodzaak aangegeven van een marktonderzoekinstrument dat bestuurders en beleidsadviseurs ondersteunt bij het ombuigen van product-/aanbodgericht naar marktgericht recreatiebeleid. Naar aanleiding hiervan heeft de provincie Noord-Holland opdracht aan Recreatie Noord-Holland NV (RNH) gegeven om een recreatiemonitor voor de recreatiegebieden in Noord-Holland te ontwerpen en het (financieel) draagvlak vanuit de recreatieschappen voor het operationaliseren van deze recreatiemonitor en de uit te voeren marktonderzoeken inzichtelijk te maken. Uit interviews met diverse bestuurders is destijds naar voren gekomen dat zij zich herkennen in het belang van dit marktonderzoekinstrument. In de interviews wordt aangegeven dat het investeren van 1,5% - 2% van de schapomzet in marktonderzoek acceptabel wordt gevonden. Vanaf 2005 is daarom doorlopend onderzoek gedaan naar het aantal bezoeken dat per jaar aan de recreatieschappen wordt gebracht (kwantitatief deel). In 2007 is voor de eerste keer de basismodule recreatiemonitor uitgevoerd (kwalitatief deel). Het betrof een grootschalig onderzoek gedaan naar het gebruik, de waardering en de bekendheid van de zes recreatiegebieden die in opdracht van de betreffende recreatieschappen worden beheerd door RNH. Dit onderzoek heeft een schat aan informatie opgeleverd over de recreatiegebieden en geeft door het uniforme karakter van het onderzoek de mogelijkheid om verschillende recreatiegebieden met elkaar te vergelijken. Een dergelijk onderzoek is voor zowel bestuursleden als medewerkers van RNH een nuttig instrument. In de opzet van de recreatiemonitor is rekening gehouden met een tweede onderzoek “basismodule” in 2009. De recreatiemonitor is in eerste instantie ingesteld voor de periode 2006 tot en met 2009. Vervolgens is in de bestuursvergadering van 11 december 2008 besloten om voor het Groengebied Amstelland eenmaal in de twee jaar een marktonderzoek te houden (de “basismodule recreatiemonitor”, welke in combinatie met de andere recreatieschappen wordt uitgevoerd), jaarlijks het aantal bezoeken aan het groengebied te bepalen door middel van mechanische tellingen en als richtlijn € 40.000,- te reserveren ten behoeve van marktonderzoek. In 2009 is de basismodule recreatiemonitor uitgevoerd, de resultaten worden in 2010 bekend. Tevens werd afgesproken dat jaarlijks in de najaarsvergadering een voorstel zal worden gedaan voor het aanwenden van het onderzoeksbudget voor het daar op volgend jaar. 2. Uitwerking In 2010 zal de “basismodule recreatiemonitor” niet worden uitgevoerd, deze wordt één keer in de twee jaar uitgevoerd en zal daarom pas in 2011 worden herhaald. Kennis en ervaring met de recreatiemonitor heeft een leemte in kennis blootgelegd over een aantal onderwerpen waarover nog geen onderzoek heeft plaatsgevonden. Er is daarom een behoefte ontstaan om deze leemtes op te vullen met aanvullende modules van het marktonderzoek. Daarnaast bestaan er vanuit de adviescommissie en het bestuur verschillende vragen over mogelijke uitbreiding van het telonderzoek in de Diemerscheg en de Amstelscheg. Deze aanvullende modules worden hieronder beschreven en er wordt over een keuze uit de verschillende onderzoeken geadviseerd. Vergelijken recreatiemonitor met soortgelijke onderzoeken in Nederland (€ 2.000,-) Het herhaalonderzoek voor de recreatiemonitor is nu twee keer uitgevoerd en levert zeer bruikbare resultaten op. De waarde van deze resultaten ligt vooral in de vergelijking van Pagina 2 van 5
resultaten tussen uitkomsten van de verschillende jaren. Daarmee kunnen trends in de recreatieve vraag, opvattingen over veiligheid etc. worden waargenomen. Het onderzoek wordt dus relevanter hoe langer het loopt. Om op kortere termijn nuttige inzichten te verkrijgen kan het onderzoek ook worden vergeleken met andere soortgelijke onderzoeken zoals het recreatieonderzoek van collega-organisaties Groenservice Zuid-Holland (2006) en Recreatie Midden Nederland (2008) of het Grote Groenonderzoek van de gemeente Amsterdam (2009). Hieruit kunnen conclusies worden getrokken over het functioneren van de recreatieschappen ten opzichte van vergelijkbare gebieden elders in het land. De waarde van de gegevens van de eigen recreatiemonitor wordt hiermee vergroot. Jongeren in recreatieschappen (€ 14.000,-) Vanuit RNH wordt eind 2009 een schapsbreed oriënterend onderzoek uitgevoerd naar het recreatiegedrag van jongeren. Hierin wordt per schap geïnventariseerd wat er reeds wordt aangeboden voor jongeren, welke voorzieningen zij missen en of de wijze van vermarkten aansluit bij het mediagedrag van jongeren. Aansluitend op dit oriënterende onderzoek zou een verdiepend gebruikersonderzoek onder jongeren kunnen worden uitgevoerd, gespecificeerd naar recreatieschap Groengebied Amstelland, om daadwerkelijk de wensen van de jongeren in dit gebied te kunnen inventariseren en daar doormiddel van promotie en voorzieningen in het gebied op in te kunnen spelen. Het onderzoek komt tegemoet aan de wens van de provincie Noord-Holland om meer in te spelen op de behoeften van jongeren. Doelgroepen segmentatie (€ 14.000,-) Voor Groengebied Amstelland zijn in de concept ontwikkelingsvisie drie hoofddoelgroepen benoemd, de ommetjesmakers, de natuur-, rust- en ruimtezoeker en de vermaakzoeker. Deze indeling van doelgroepen geeft vooral op globaal niveau een verkenning van waar een gedeelte van een gebied zich voor leent. Het is daarom waardevol om ook te kijken naar andere indelingen van doelgroepen, zoals ouders met kinderen, vijftigplussers en allochtonen. Dit is relevant omdat er vanuit verschillende doelgroepen andere interesses zijn in wijze van recreëren en zij op verschillende manieren naar het gebied getrokken kunnen worden. Het in kaart brengen van het profiel per doelgroep biedt aanleiding tot differentiatie in beleid op gebied van promotie en aanleg van voorzieningen. Gebruikersonderzoek naar veiligheid (€ 14.000,-) Een project op het (concept)uitvoeringsprogramma is ‘Vergroten veiligheidsgevoel bezoekers Groengebied Amstelland’. Een randvoorwaarde voor het goed functioneren van het recreatiegebied is dat het gebied het imago heeft dat het veilig is en dat het er prettig is om in te verblijven. Het recreatieschap moet daarom een actieve rol vervullen in het verbeteren van de subjectieve en objectieve veiligheid. De recreatiemonitor maakt duidelijk dat niet alle deelgebieden van het groengebied als veilig worden ervaren. In het kader van dit project wordt in het najaar 2009 een scan uitgevoerd waarbij de inzichten van de beheerders, de regionale politie en de gemeenten gekoppeld worden om een integraal veiligheidsplan op te kunnen stellen. Dit zorgt voor duidelijkheid en een breed draagvlak over de inzet van het instrumentarium, handelswijze en de verantwoordelijkheden van het groengebied. Aanvullend hierop zou het waardevol zijn om niet alleen vanuit de betrokken organisaties te redeneren, maar ook de bezoekers te vragen naar hun ervaringen met het gebied op het vlak van veiligheid, doormiddel van een gebruikersonderzoek. Extra teller en visuele tellingen Diemerscheg (€ 11.000,-) De gemeente Diemen heeft aangegeven graag inzicht te verkrijgen in het gebruik van de gehele Diemerscheg. Momenteel wordt alleen het gebruik van Overdiemen gemeten. In de communicatie en rapportage over de recreatiemonitor is soms gerapporteerd over het aantal Pagina 3 van 5
bezoekers van de Diemerscheg, waar alleen Diemerpolder had moeten staan. Om alsnog het bezoek van de hele Diemerscheg te meten kan een extra teller worden geplaatst bij de parkeerplaats van het Diemerbos. In aanvulling daarop is het nodig om eenmalig visuele tellingen uit te voeren bij 10 toegangen van de deelgebieden Penbos, Diemerpolder, Overdiemen en Diemerbos. Hiermee kunnen de verhoudingen tussen de deelgebieden worden bepaald en het bezoek aan de hand van de mechanische tellingen worden berekend, zoals dat in andere gebieden nu al gebeurt. Op deze manier wordt ook het gebruik van de kanaaldijk, een belangrijke toegangsweg tot de Diemerscheg, inzichtelijk. Omdat de extra te plaatsen teller bij het Diemerbos komt, wat in beheer is bij Staatsbosbeheer, wordt samenwerking gezocht met deze organisatie. Visuele tellingen Gaasperplas (€ 5.000,-) De vestiging van Ballorig bij de Gaasperplas heeft de eerder bepaalde verhoudingen tussen de ingangen van dat gebied veranderd. Nieuwe visuele tellingen zullen een nauwkeurig bezoekersaantal opleveren. Daarnaast heeft de adviescommissie verzocht om de mogelijkheden te onderzoeken van het in kaart brengen van het gebruik van de routes die langs de rivieren door het gebied lopen, voornamelijk in de Amstelscheg. Aangezien dit gebied een open structuur heeft, vergelijkbaar met Dijkland in Spaarnwoude en Landschap Waterland, brengt dit problemen met zich mee in het onderscheiden van recreatief en utilitair verkeer. Bekeken wordt welke mogelijkheden er zijn. Deze zullen later aan het bestuur worden voorgelegd en kunnen eventueel in 2011 worden uitgevoerd. STRUCTURELE ONDERZOEKSKOSTEN - Jaarlijks telonderzoek - Tweejaarlijkse basismodule recreatiemonitor (niet in 2010)
Onderzoekskosten [per module] € 8.000,€ 27.000,-
ONDERZOEKSBUDGET Bedrag gereserveerd ten behoeve van recreatieonderzoek
ONDERZOEKSKOSTEN AANVULLENDE MODULES - Jongeren in recreatieschappen - Gebruikersonderzoek naar veiligheid - Doelgroepensegmentatie - Vergelijken recreatiemonitor met soortgelijke onderzoeken in Nederland - Extra teller en visuele tellingen Diemerscheg - Visuele tellingen Gaasperplas
Pagina 4 van 5
€
40.000,-
Onderzoekskosten [per module] € 14.000,€ 14.000,€ 14.000,€ 2.000,€ 11.000,€ 5000,-
3. Overwegingen Goede informatie over de beleidsresultaten is van belang bij het geven van een heldere sturing aan een recreatieschap. Ook kunnen de resultaten van de recreatieonderzoeken bijdragen aan het onderhouden van het structurele draagvlak voor de recreatieschappen bij de raden van gemeenten en provinciale staten. Het geeft een handvat bij de verantwoording van nut en noodzaak van participantenbijdragen aan de recreatieschappen. Daarnaast is het in contact blijven met recreanten essentieel voor het voeren van vraaggericht recreatiebeleid, waarbij het beleid wordt afgestemd op de wensen en behoeften van recreanten. Het budget dat voorlopig is vastgesteld kan slechts voor enkele van de bovengenoemde modules worden ingezet. Voorgesteld wordt om de module ‘vergelijken recreatiemonitor met soortgelijk onderzoek in Nederland’ in ieder geval ten uitvoer te brengen zodat deze module schapsbreed kan worden uitgevoerd (dit levert schaalvoordeel op). Het onderzoek naar doelgroepensegmentatie stelt het recreatieschap in staat beter in te spelen op de behoeftes van de recreant en wordt daarom geadviseerd. Verder is de uitbreiding van de bezoekerstellingen in de Diemerscheg een goede aanvulling op het jaarlijks telonderzoek. Deze module en de nieuwe visuele tellingen voor de Gaasperplas zorgen ervoor dat de nauwkeurigheid en validiteit van de bezoekerstellingen op orde blijft. Met de keuze voor de bovenstaande modules en het jaarlijkse telonderzoek is het budget van de recreatiemonitor volledig bestemd. Om tegemoet te komen aan de wens van de provincie om meer in te spelen op de behoeften van jongeren wordt voorgesteld aanvullend de module jongeren in recreatieschappen uit te voeren en de kosten hiervoor te dekken uit de algemene reserve. Voor het veiligheidsplan wordt geadviseerd eerst de resultaten van het lopende onderzoek af te wachten, op deze manier ontstaat er eerst duidelijkheid over de wenselijkheid van een verdiepend gebruikersonderzoek. 4. Besluit Het algemeen bestuur besluit het budget van € 40.000,- in 2010 in te zetten ten behoeve van: 1. Jaarlijks telonderzoek bezoeken Groengebied Amstelland (€ 8.000,-); 2. De module ‘Vergelijken recreatiemonitor met soortgelijke onderzoeken in Nederland (€ 2.000,-); 3. De module Visuele tellingen en extra teller Diemerscheg (€ 11.000,-); 4. De module Visuele tellingen Gaasperplas (€ 5.000,-); 5. De module Doelgroepensegmentatie (€ 14.000,-); 6. Aanvullend de module Jongeren in recreatieschappen uit te voeren en de kosten hiervoor (€ 14.000,-) te dekken uit de algemene reserve. 5. Vervolg In 2010:
- bepalen van het aantal bezoeken door middel van mechanische tellingen; - uitvoeren module door het bestuur gekozen onderzoeksmodules; Jaarlijks zal in de najaarsvergadering een voorstel worden gedaan voor het aanwenden van het onderzoeksbudget voor het daar op volgend jaar. In 2011 zal de “basismodule recreatiemonitor” worden herhaald, met een aanscherping van de vragen met betrekking tot de veiligheid en een extra module als het budget dit toelaat.
Pagina 5 van 5
