Actualiteiten Banking & Finance 26 maart 2015 Diana Gunckel, advocaat Jennifer Rozeboom, advocaat Melvin Tjon Akon, juridisch medewerker Banking & Finance
Inhoud 1. Zorgplichten van de bank a. Afdeling bijzonder beheer b. Opleggen maatregelen c. Opzegging krediet d. Bonus: rentederivaten
2. Alternatieve financieringsvormen a. Alternatieve MKB - beurzen b. Kredietunie c. Crowdfunding
2
Zorgplichten van de bank Afdeling bijzonder beheer
3
Zorgplichten van de bank • Hoe komt een MKB-onderneming terecht bij bijzonder beheer? a. met aanleiding b. zonder aanleiding
• Maatregelen bijzonder beheer
Dijsselbloem: invulling door civiel recht
4
Zorgplichten van de bank • Overheveling naar bijzonder beheer • Toetsing maatregelen aan civiel recht:
overeenkomst voorop; correctie door proportionaliteit en subsidiariteit
5
Zorgplichten van de bank • Hof Den Bosch 18 februari 2003 (Rabobank/Aarding): Algemene bevoegdheid om kredietfaciliteit op te zeggen, maar:
Bijzondere zorgplicht van de bank Voldoende zwaarwegende grond Opzegging moet proportioneel en subsidiair zijn
6
Zorgplichten van de bank Proportionaliteit a) b) c) d) e) f)
Duur, exclusiviteit, omvang en ingewikkeldheid kredietrelatie Aanmerkelijke toename risico/afname kredietwaardigheid Gedrag kredietnemer Overschrijding kredietlimiet Kansen succesvolle reorganisatie Termijn voor alternatieve bank en ernst gevolgen als dat niet lukt g) Besluitvorming en procedure bank h) Verwachtingen geschept door de bank i) Andere maatschappelijke belangen
7
Zorgplichten van de bank Toepassing • Opzeggen mag, tenzij of: opzeggen mag niet, tenzij • (MKB-)ondernemers procederen niet graag • wachten op Hoge Raad…
8
Zorgplichten van de bank • HR spreekt zich uit op 10 oktober 2014 (ING/X): Indien opzegging volgens de kredietovereenkomst is toegestaan, dan mag een kredietverlener van die bevoegdheid gebruik maken, tenzij gebruikmaking van die bevoegdheid, gelet op de omstandigheden van het geval, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is
9
Zorgplichten van de bank • • • •
Duidelijkheid relatief Verandert er nog wat in de praktijk? Ideeën over speciale rechtsgang Alertheid geboden
10
Zorgplicht van de bank: rentederivaten
11
Zorgplicht van de bank • Hoe werkt een rentederivaat (interest rate swap)? • Drie partijen: financier, ondernemer, swapbank • Financier verstrekt lening met variabele rente (Euribor) met opslag aan ondernemer • Ondernemer sluit met swapbank een renteswap: ondernemer ontvangt variabele rente (Euribor)
ondernemer betaalt een vaste rente
12
Zorgplicht van de bank Mogelijke problemen • • •
Renteverloop anders dan verwacht Renteopslagen financiering niet gedekt door swap Swap blijft doorlopen bij vervroegde aflossing
Rechtspraak • • •
Geen dwaling (wat niet is…) Schending van op banken rustende bijzondere zorgplicht; bank moet in duidelijke en niet mis te verstane bewoordingen ondernemer waarschuwen voor de aan swaps verbonden risico’s Schadevergoeding
13
Alternatieve financieringsvormen
14
Alternatieve financieringsvormen • 80% MKB gefinancierd door banken (VS: 15%) • Banken hebben zich de afgelopen jaren teruggetrokken; • In aantrekkende economie zullen banken onvoldoende financiersmogelijkheden hebben (Basel); • Wat nu? a)
MKB-beurs
b) Kredietunie
c)
Crowdfunding
15
Alternatieve financieringsvormen MKB-beurs • NYSE Euronext heeft in mei 2014 een nieuwe Europese beurs voor MKB geopend (Enternext) (top 750 MKB bedrijven) • = financiering via kapitaalmarkt door middel van handelsbeurzen • Daarnaast: online handelsbeurs NPEX, die zich specifiek richt op kleine en middelgrote bedrijven • Handelsplatform: aanbieders en vragers van geld • Diverse soorten effecten (obligaties, aandelen, fondsen…) • Uitvoering groeistrategie bedrijf • Laagdrempelig, sneller, goedkoper, voor alle juridische structuren
16
Alternatieve financieringsvormen
Kredietunie • Ondernemers regelen zelf hun financiering • Kredietverstrekking door een gemeenschappelijke kas • Onderlinge betrokkenheid • Wft: vergunning vereist?
17
Alternatieve financieringsvormen • Wetsvoorstel • Invoering van een nieuw vergunningsstelsel < EUR 10 miljoen: geen vergunning nodig < EUR 100 miljoen en < 25.000 leden: vergunning voor de bedrijfsvoering > EUR 100 miljoen en/of > 25.000 leden: bankvergunning
• Toezicht?
18
Alternatieve financieringsvormen Crowdfunding • Financiering door crowdfunding platforms • Crowdfunding platform: marktplaats faciliteert contact geldgever – geldvrager draagt soms zorg voor de geldstromen
• Typen: Loan-based Equity-based
19
Alternatieve financieringsvormen • Vier regimes mogelijk van toepassing: (1) de bemiddeling in opvorderbare gelden (2) bemiddeling in krediet (3) aanbieden van krediet (4) beleggingsonderneming
• Vrijstelling of ontheffing mogelijk Afhankelijk van werkwijze en structuur platform
20
Alternatieve financieringsvormen • Standpunt AFM: Ontwikkeling crowfundingsector wenselijk Knelpunten in huidige wetgeving Risico’s zoals fraude en gevolgen faillissement platform
• Verwachting: strenger toezicht op crowdfundingsector
21
22
23
24
HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT EN GRAAG TOT ZIENS!
25
