Activiteitenplan 2007 Technocentrum Zeeland

Activiteitenplan 2007 Technocentrum Zeeland

Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon 0118 486810 telefax 0118 486811 e-mail [email protected] website www.technocentrumzeeland.nl Samengesteld door: M.L.M. Cardon C.G.H.M. van Reijen M.J. Remijnse

Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding ............................................................................................................................................................... 3 2. Regioanalyse 2006............................................................................................................................................... 3 2.1. Inleiding........................................................................................................................................................ 3 2.2. Marktontwikkelingen in Zeeland..................................................................................................................... 4 2.2.1. Demografische ontwikkelingen............................................................................................................... 4 2.2.2. Provinciaal beleid .................................................................................................................................. 5 2.2.3. Economische ontwikkelingen ................................................................................................................. 7 2.2.4. Arbeidsmarktontwikkelingen ................................................................................................................ 10 2.2.5 Ontwikkelingen binnen het onderwijs ................................................................................................... 13 2.3. Overzicht marktpartijen ............................................................................................................................... 18 2.4. Samenwerking met Platform Bèta Techniek................................................................................................. 20 2.5. Doelstelling I Kenniscirculatie en kennisuitwisseling ..................................................................................... 23 2.5.1. Bestaande netwerken .......................................................................................................................... 23 2.5.2. Knelpunten kenniscirculatie en kennisuitwisseling ................................................................................ 27 2.6. Doelstelling II Gezamenlijke benutting apparatuur........................................................................................ 28 2.6.1. Bestaande samenwerkingsverbanden.................................................................................................. 28 2.6.2. Knelpunten gezamenlijke benutting apparatuur .................................................................................... 30 2.7. Doelstelling III Aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt....................................................... 31 2.7.1. Instroom technische opleidingen .......................................................................................................... 33 2.7.2. Ontwikkelingen per sector.................................................................................................................... 41 2.7.3 Knelpunten aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt .................................................... 46 2.8. Strategische keuze ..................................................................................................................................... 47 2.9. Samenvatting knelpunten en activiteiten ...................................................................................................... 48 3. Activiteiten 2007................................................................................................................................................. 49 3.1 Algemene activiteiten van het Technocentrum Zeeland ................................................................................ 49 3.2 Activiteiten onder hoofddoelstellingen .......................................................................................................... 50 3.3 Begroting 2007 ........................................................................................................................................... 60

BIJLAGEN Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV

Bestaande netwerken t.a.v. kenniscirculatie en kennisuitwisseling Bestaande samenwerkingsverbanden t.a.v. gezamenlijke benutting apparatuur Instroomcijfers technische opleidingen ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hogeschool Zeeland Bronnen deskresearch

Technocentrum Zeeland

Activiteitenplan 2007

2

1.

Inleiding

Technocentrum Zeeland is een onafhankelijke intermediaire organisatie die zich richt op het mede oplossen van regionale knelpunten die bestaan tussen het technisch (beroeps) onderwijs en de arbeidsmarkt. Hierbij behartigt ze de belangen van het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid in de provincie Zeeland. In dit activiteitenplan zijn de activiteiten beschreven die het Technocentrum Zeeland heeft gepland voor 2007. De activiteiten spelen in op de knelpunten die voortkomen uit de regioanalyse. De regioanalyse wordt regelmatig geactualiseerd. De laatste versie van de regioanalyse is opgenomen als hoofdstuk 2. Hierin zijn de gesignaleerde knelpunten per doelstelling van het Technocentrum beschreven. In paragraaf 2.8. is aangegeven welke strategische keuze het Technocentrum Zeeland heeft gemaakt ten aanzien van deze knelpunten. Een samenvatting van de gekozen knelpunten en daaruit voortvloeiende projecten is weergegeven in paragraaf 2.9. Vervolgens wordt er in hoofdstuk 3 een omschrijving gegeven van de inhoud van de projecten/activiteiten en de verschillende partijen waarmee het Technocentrum Zeeland deze zal uitvoeren. De begroting voor 2007 is opgenomen in paragraaf 3.3.

2.

Regioanalyse 2006

2.1.

Inleiding

Bij de actualisatie van de regioanalyse 2006 heeft de regioanalyse 2005 als basis gediend. Deze was samengesteld aan de hand van deskresearch en fieldresearch. Aan de hierna genoemde organisaties, die alle eind 2004 hebben meegewerkt aan de fieldresearch in de vorm van persoonlijke interviews, is in september 2006 gevraagd of de toen benoemde stand van zaken en ontwikkelingen nog actueel zijn en deze waar nodig aan te passen. • • • • • • • •

ROC Zeeland ROC Westerschelde Edudelta onderwijsgroep Hogeschool Zeeland HZ SSG Scheldemond (VMBO) MKB-Zeeland Brabant Zeeuwse Werkgevers BZW Syntens, innovatienetwerk voor ondernemers

sectoren: • Bouw: Bouwopleiding Zeeland BOZ • Metaal: Metaalunie • Haven: Verbrugge Terminals • Procesindustrie: Dow Benelux B.V. en Thermphos Industrials B.V.

In bijlage IV is aangegeven welke bronnen gebruikt zijn bij de deskresearch. Een en ander heeft geleid tot het aanpassen van de regioanalyse op een aantal punten.



3

Hierna wordt eerst een algemene beschrijving van de Zeeuwse situatie gegeven, gevolgd door een omschrijving van de aanwezige marktpartijen in Zeeland. Daarna wordt ingezoomd op de drie doelstellingen van Technocentrum Zeeland: I. II. III.

Kenniscirculatie en kennisuitwisseling Gezamenlijke benutting apparatuur Aansluiting technisch beroepsonderwijs - opleidingsbehoeften arbeidsmarkt

2.2.

Marktontwikkelingen in Zeeland

2.2.1.

Demografische ontwikkelingen

De Zeeuwse bevolking bestaat per 1 januari 2006 uit 380.226 personen. De Provincie Zeeland verwacht dat de bevolking nog licht zal groeien tot 386.682 in 2024 en vervolgens zal gaan dalen.

Procentuele verdeling naar leeftijdscategorie inwoners Nederland en Zeeland, over de periode 2001-2006 bron: C BS Nederland

Zeeland

70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0%

0 tot 20 jaar

20 tot 65 jaar

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2006

2005

2004

2003

2002

2001

0,0%

65 jaar en ouder

Het deel van de bevolking dat gerekend wordt tot de potentiële beroepsbevolking (inwoners van 20 tot 65 jaar) is in Zeeland lager dan landelijk het geval is. Deze bevolkingsgroep daalt zowel in Nederland als in Zeeland, zodat er steeds minder mensen zijn om arbeid te verrichten. Het percentage jongeren (0 tot 20 jaar) in Zeeland is ook lager dan landelijk gezien en het verschil wordt in de toekomst nog groter. Er zijn relatief veel ouderen (65+ers) in Zeeland. Landelijk gezien is Zeeland de meest vergrijsde provincie. Vrijwel alle sectoren zien de vergrijzing als de belangrijkste bedreiging voor de Zeeuwse arbeidsmarkt. Technocentrum Zeeland


4

2.2.2.

Provinciaal beleid1

Provinciaal Sociaal Economisch Beleid De provincie Zeeland kent een aantal structurele problemen dat zich over een breed terrein van de Zeeuwse economie uitstrekt. In de periode 2005-2008 is een flinke stijging van de totale werkgelegenheid nodig. De hoofddoelstelling van het provinciaal sociaal economisch beleid is het streven naar een evenwichtige groei en een duurzame ontwikkeling. Op basis van een aantal uitgangspunten is door de Provincie Zeeland, na vooronderzoek, gekozen voor de zogenaamde dynamiekvariant. Dat is de variant met de grootste geraamde werkgelegenheid en de beste vooruitzichten voor de concurrentiepositie van de Zeeuwse economie. In het kort komt het erop neer dat het huidige beleid wordt aangescherpt en wordt ingezet op het realiseren van grote(re) projecten. Ook in het tweesporenbeleid innovatie en arbeidsmarkt scoort deze variant het best. Er is dan ook voor gekozen om alle zes clusters ontwikkelingsgericht aan te pakken. De clusters zijn: landbouw, visserij/aquacultuur, industrie en havens, recreatie en toerisme, midden en klein bedrijf (MKB) en wooneconomie. Ten opzichte van de vorige periode wordt het beleid op drie punten veranderd. Allereerst krijgen de zes clusters expliciet aandacht, maar ook de samenhang tussen de clusters onderling wordt versterkt. Ten tweede is er sprake van een meer integrale aanpak van het sociaaleconomisch beleid. Het derde punt is de uitdaging voor de provincie om meer ontwikkelingsgericht te werken en zo het motto “Ruimte maken voor kansen” gestalte te geven. De provincie wil ook een regisserende en coördinerende functie vervullen op het gebied van regionale samenwerking en netwerken om zo gezamenlijke initiatieven van de grond te krijgen. Het beleid per cluster is aan de hand van vijf hoofdthema’s uitgewerkt: ruimte voor bedrijvigheid, duurzaamheid, innovatie, arbeidsmarkt en scholing, promotie, acquisitie en imagoverbetering. In de nota provinciaal sociaaleconomisch beleidsplan 2005-2008 PSEB wordt onderscheid gemaakt tussen een beleidsdeel (A) en een operationeel deel (B). Hoe het provinciaal beleid voor de zes clusters er concreet komt uit te zien, staat in het beleidsdeel A beschreven. Het operationele deel met 41 concrete beleidsvoorstellen staat in het meerjarenplan B. Om dat beleid te kunnen realiseren heeft de provincie 31 miljoen euro uitgetrokken. Bij dit bedrag is geen rekening gehouden met middelen die vanaf 2007 beschikbaar komen vanaf Europese structuurfondsen. Voor het grootste deel van deze gelden is al een bestemming voorzien. Ongeveer acht miljoen euro (twee miljoen per jaar) is nog vrij besteedbaar. Of dit genoeg zal zijn, hangt vooral af van de eventuele opzet van een ontwikkelingsbedrijf.

1

bron: Provincie Zeeland, www.zeeland.nl



5

Subsidieprogramma voor economische stimulering Projecten die aansluiten bij de beleidsthema's die door de provincie zijn vastgesteld in het Provinciaal Sociaal Economisch Beleidsplan (PSEB) en die een bijdrage leveren aan de verwezenlijking van de beleidsdoelstellingen komen voor subsidie in aanmerking. Bij goedkeuring van de plannen stelt de Provincie maximaal 50% van de te maken kosten ter beschikking.

Vitaal Platteland Met het project Vitaal Platteland Zeeland, dat in 1998 is gestart, wil de Provincie Zeeland ondernemers stimuleren activiteiten in het buitengebied op te zetten die de werkgelegenheid bevorderen, maar het landelijke karakter van de omgeving niet aantasten.

Duurzaam ondernemen De Provincie Zeeland heeft het bevorderen van duurzaam ondernemen tot speerpunt van haar milieubeleid gemaakt. Dat betekent voor bedrijven niet alleen aandacht voor grondstoffen, energie en afval, maar vooral ook werk maken van ketenaanpak, milieugerichte productontwikkeling en het realiseren van duurzame bedrijventerreinen. Hiervoor worden door de Provincie o.a. voorbeeldprojecten geïnitieerd en subsidies verstrekt.

Programma Pieken in de Delta De regio Zuidwest-Nederland (Zeeland en West-Brabant) wil maximaal profiteren van haar unieke ligging tussen de wereldhavens Rotterdam en Antwerpen en excelleren als topregio voor procesindustrie, logistiek en toerisme. Dat staat in het ‘Programmadocument Pieken Zuidwest-Nederland’ dat 28 juni 2006 door de Programmacommissie is overhandigd aan staatssecretaris Van Gennip van Economische Zaken. De Programmacommissie daagt het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de decentrale overheden uit om projecten aan te dragen die deze ambitie realiseren. Betrokken partijen zullen intensief gaan samenwerken en meer gebruik maken van de kennis die onderling aanwezig is, om op die manier een schaalsprong te realiseren en daarmee in de toekomst de concurrentiekracht verder uit te bouwen om in de internationale economie een vooraanstaande rol te spelen. De ligging van Zuidwest-Nederland, gekoppeld aan de multimodale ontsluiting ervan en tegelijkertijd de aanwezigheid van rust, water en ruimte bepaalt de economische structuur van het gebied. In het programmadocument wordt ingezet op concrete perspectiefvolle projecten, die in de periode 2007- 2010 in Zuidwest-Nederland worden uitgevoerd. Doel daarbij is de economische bijdrage aan de nationale economie in termen van investeringen, toegevoegde waarde en werkgelegenheid te verhogen. Het programma richt zich met name op schaalvergroting (meer bedrijvigheid) en op innovatie. Ook overdracht van kennis en ondernemerschap staan hoog in het vaandel. Technocentrum Zeeland


6

Akkoord Zeeuwse Kenniseconomie In het akkoord Zeeuwse Kenniseconomie, afgesloten in 2005, spreken ondernemers, overheid en onderwijs (de drie O’s) de intentie uit zich te verbinden tot het gezamenlijk realiseren van de volgende doelen: • De verhoging van de kwalificaties van Zeeuwse studenten en de Zeeuwse Beroepsbevolking. • De verbetering van de kennisuitwisseling tussen ondernemers, overheid en onderwijs. • De versterking van de innovatiekracht van het Zeeuws bedrijfsleven. De realisatie van deze doelstellingen zal leiden tot nieuwe impulsen voor de Zeeuwse economie. De regie van dit akkoord is in handen van het Centrum Zeeuwse Kenniseconomie dat er voor zorgdraagt, dat de nu opgezette samenwerking tussen de drie O’s een effectieve werkelijkheid wordt en blijft. Het Centrum zet het programma om in acties en zorgt voor de realisatie van de doelstellingen. Tevens worden de gezamenlijke projecten gemonitord, speelt het centrum in op nieuwe ontwikkelingen, vraagt het aandacht voor knelpunten en stimuleert dat deze worden opgelost. Waarbij duurzaamheid van de projecten en programma’s de leidraad is.

2.2.3.

Economische ontwikkelingen

De structuur van het Zeeuwse bedrijfsleven is afwijkend van overig Nederland. De ‘eilandstructuur’ en de ligging aan zee dragen hier aan bij. Zeeland is, ten opzichte van Nederland als geheel, sterk geïndustrialiseerd. De haven- en industriegebieden in Vlissingen-Oost en de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone vormen het zwaartepunt van de Zeeuwse economie. Sterk vertegenwoordigde bedrijfstakken in de havengebieden zijn onder andere de chemische-, de metaal- en de elektroindustrie. Buiten de havengebieden is ook de voedings- en genotmiddelenindustrie, met name rond Yerseke en Kruiningen, belangrijk voor de Zeeuwse economie. De laatste jaren neemt ook het aandeel van de transport en export in de industriesector toe. De grootste goederenstroom binnen Europa loopt over water vanuit Nederland en België via de Rijn naar Duitsland, Oost-Frankrijk en Zwitserland. De Zeeuwse havens langs de Westerschelde spelen op dit traject een belangrijke rol. De Westerschelde is bovendien onmisbaar als toegang naar de havens van Antwerpen en Gent. Over de Westerschelde vaart een gevarieerde vloot van zeeschepen en binnenvaartschepen. Tussen de binnenlandse bestemmingen in Nederland en België wordt jaarlijks meer dan 100 miljoen ton per schip vervoerd. De meeste Zeeuwen werken in de dienstensector en de industrie. Onder diensten vallen commerciële en niet-commerciële bedrijven en instanties, zoals het onderwijs, de bankwereld en de zorg.



7

WCT Westerschelde containerterminal Het is nog niet duidelijk of de aanleg van de Westerschelde containerterminal doorgang zal vinden. Uit onderzoek blijkt dat Westerschelde containerterminal van groot belang kan zijn voor de ontwikkeling en verbreding van de Zeeuwse havens. Het oorspronkelijke plan, betreffende een kade van 2.600 meter, blijkt echter nadelige ecologische/natuuraspecten tot gevolg te hebben. In juli 2005 werd een plan met een verkorte zeekade gepresenteerd.

Effect Westerscheldetunnel Voor ruim één op de drie ondernemers in Zeeland heeft de Westerscheldetunnel, die sinds maart 2003 Zeeuws Vlaanderen met Zuid-Beveland verbindt, invloed op de bedrijfsvoering. Meer dan 80 procent van die ondernemers ervaart de tunnel als positief. Een half jaar na de opening had de tunnel nog bij één op de vier ondernemers invloed op de bedrijfsvoering. Ook zijn er nog steeds grote regionale verschillen te zien. Dit blijkt uit onderzoek van de Kamer van Koophandel uit 2005. In 2005 is ruim 28 procent van de ondernemers positief over de tunnel, tegen 6 procent van de ondernemers die negatief over de tunnel denken. De overige ondernemers vinden de tunnel niet relevant voor de bedrijfsvoering. In 2003 lag het aandeel ondernemers dat positief was nog op 21 procent. In de bouw, industrie, toeristische- en transportsector neemt het aandeel ondernemers dat positief is sterk toe. Uit de cijfers blijkt dat steeds meer ondernemers de vruchten plukken van de tunnel. Voor de ondernemers in de gemeente Terneuzen is de Westerscheldetunnel het meest van betekenis. Ruim 45% van de bedrijven in de Kanaalzone beschouwt de tunnel als relevant.

Maintenance Valley Het initiatief 'Maintenance Valley' ambieert Nederland op de kaart te zetten als internationaal knooppunt voor structureel onderhoud aan vliegtuigen en andere kennisintensieve kapitaalgoederen, zoals de energiesector en de procesindustrie. De plannenmakers (Ministerie EZ, Onderwijs en Defensie) hebben de vliegbasis Woensdrecht op het oog als centrum van Maintenance Valley. Op dit moment is nog onduidelijk welke vorm dit zal aannemen.

Zeeuwse economie (ERBO-onderzoek 2005) De Zeeuwse economie is aan de beterende hand. Toch is het herstel in 2005 minder krachtig dan elders in het land. Dankzij de export zorgen vooral de grote Zeeuwse bedrijven voor een positieve omzetontwikkeling. Het MKB heeft echter te maken met een omzetdaling. De totale omzet van het Zeeuwse bedrijfsleven steeg in 2005 met een half miljard euro (bijna 3%). Rekening houdend met de prijsontwikkeling is er een groei van 0,8%. Daarmee scoort het Zeeuwse bedrijfsleven minder dan het landelijke gemiddelde (+1%). Vorig jaar was sprake van een omzetgroei van 1%. De Technocentrum Zeeland


8

omzetwinst van de Zeeuwse bedrijven is vooral geboekt door de groei van de export. De omzet die behaald is op de Nederlandse markt daalt met 0,3%. De omzet in Zeeland is als volgt verdeeld over de sectoren en bedrijfsgrootte. Omzetverdeling Midden- en kleinbedrijf Zeeland (< 50 w erkzame personen) bron: ERBO 2005 KvK Zeeland

Omzetverdeling grootbedrijf Zeeland (> 50 w erkzame personen) bron: ERBO 2005 KvK Zeeland

Industrie 12%

Diensten 24%

Bouw nijverheid 9%

Bouw nijverheid 5% Groothandel 4% Detailhandel 4%

Industrie 78%

Diensten 9%

Groothandel 28%

Detailhandel 27%

De Zeeuwse ondernemers zijn terughoudend in investeringen. Iets meer dan de helft (52%) van de Zeeuwse bedrijven investeerde in 2005. Landelijk is dat 60%. Voor 2006 verwachten de Zeeuwse bedrijven geen veranderingen. Het vertrouwen van de Zeeuwse ondernemers in de economie is gelijk gebleven. Landelijk zet de groei van het vertrouwen in een positieve economische ontwikkeling in 2006 wel verder door. Het percentage bedrijven dat hun rendement als voldoende beoordeelt, neemt al een aantal jaren af, zowel in Zeeland als landelijk gezien. Toch lag het in Zeeland in de afgelopen jaren wel wat gunstiger dan in de rest van Nederland. Het percentage Zeeuwse bedrijven dat winst maakte in 2005 ligt, net als in 2004 op 86%. Landelijk lag dat op 81% voor 2004 en op 83% voor 2005. % bedrijven dat het rendement als voldoende beoordeeld Nederland

% bedrijven dat w inst maakt

Zeeland

Nederland

100% 75%

100% 69% 72% 61%

67% 60%

66%

60%

64%

82%

87%

81%

86%

83% 86%

75%

50%

50%

25%

25%

0%

86% 89%

Zeeland

0% 2002


2003

2004

2005

2002


2003

2004

2005

9

Van oudsher is de Zeeuwse industrie zeer exportgericht. Ruim driekwart van de totale omzet in de industrie werd in 2005 in het buitenland afgezet. De gunstige ontwikkelingen op de buitenlandse markten vormen de motor voor de sterke omzetgroei van de industrie. De bouwsector heeft moeilijke jaren achter de rug. De omzet daalde in 2005 slechts met 0,2% terwijl in 2004 nog sprake was van een omzetdaling van 1,7%. De daling in 2005 doet zich met name voor bij de kleinere bedrijven (tot 50 werknemers), de grotere bedrijven weten in 2005 een lichte groei te realiseren van zowel de binnenlandse omzet (0,4%) als van de export. In de dienstensector stijgt de omzet met 0,4%, daarmee blijft de Zeeuwse sector sterk achter bij de landelijke ontwikkelingen waar de stijging uitkomt op 3%. Vorig jaar echter hadden de Zeeuwse bedrijven nog te maken met een omzetdaling van 0,9% en ook toen was het landelijk gemiddelde met een groei van 0,2% beter dan de Zeeuwse. In Zeeland zijn binnen de sector dienstverlening vooral de bedrijfstakken horeca/toerisme en vervoer/communicatie sterk vertegenwoordigd. 2.2.4.

Arbeidsmarktontwikkelingen

Onderwijsniveau Het onderwijsniveau van de werkzame beroepsbevolking in Zeeland ligt wat lager dan in de rest van Nederland. Het percentage hoger opgeleiden stijgt wel in Zeeland. Opvallend is dat het deel lager opgeleiden in 2004 gelijk is als in 2003. Het deel op middelbaar niveau opgeleiden is 1% lager dan in 2003.

Onderw ijsniveau w erkzame beroepsbevolking 15-64 jaar Nederland en Zeeland bron: CBS Statline

Zeeland

Lager onderw ijs

2004

28%

2003

28%

Nederland

2004

25%

2003

26%

2002

27% 0%

Hoger onderw ijs

47%

25%

48%

30%

2002


Middelbaar onderw ijs

23%

48%

22%

43%

32%

44%

30%

45% 20%

40%

28% 60%


80%

100%

10

Als gekeken wordt naar het beroepsniveau van de werkzame beroepsbevolking dan blijkt dat dit in Zeeland ook lager ligt dan in de rest van Nederland. Beroepsniveau w erkzame beroepsbevolking 15-64 jaar Nederland en Zeeland bron: CBS Statline

Nederland

Zeeland

Elementair

Lager

Middelbaar

Hoger

Wetenschappelijk

2004

8%

27%

43%

18%

2003

8%

25%

42%

20%

2002

9%

25%

43%

17%

4% 5% 6%

2004

7%

24%

38%

23%

8%

2003

7%

23%

39%

22%

9%

2002

7%

23%

39%

22%

9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

35% van de Zeeuwse beroepsbevolking werkte in 2004 op elementair of laag niveau, tegen 31% landelijk. 22% had een hoger beroepsniveau tegen 31% landelijk. Als het onderwijsniveau vergeleken wordt met het beroepsniveau dan lijkt een logische conclusie dat een deel van de MBO-ers een functie boven hun opleidingsniveau heeft en een deel eronder.

Arbeidsmobiliteit

Sinds de komst van de Westerscheldetunnel is het reizen tussen Zeeuws Vlaanderen en Midden-Zeeland een stuk makkelijker geworden. De reistijd voor automobilisten is gehalveerd in vergelijking met het reizen per boot en niemand hoeft meer rekening te houden met de dienstregeling van het veer. Sinds de aanleg van de tweede brug over de Zandkreekdam bij Kats is er ook een betere doorstroming van het verkeer op de Midden-Zeelandroute (Rotterdam-Goes, via de Zeelandbrug). Het is voor de Zeeuwse werknemers dus makkelijker geworden om elders in de provincie te werken. Uit de Pendelatlas 1997-2003, uitgegeven door de Kamer van Koophandel, RIBIZ en de Provincie Zeeland, blijkt dat het aantal pendelaars, is gestegen van ruim 46.000 in 1997 tot bijna 55.000 in 2003. Pendelaars zijn inwoners van Zeeland die in een andere gemeente werken dan waarin zij wonen. Hiervan zijn er naar schatting 20.000 die buiten Zeeland werken. Het aantal niet-Zeeuwen dat in Zeeland werkt is klein en omvat 8.300 banen, zijnde 5,4% van de Zeeuwse werkgelegenheid.



11

Aantal banen in Zeeland blijft dalen

Het aantal banen in de ruim 30.000 bedrijven en instellingen in Zeeland is in 2005 met zo’n 800 (-0,5%) gedaald tot ruim 167.000. De terugval is daarmee minder dan de daling in 2004. Toen werden in Zeeland ongeveer 2.000 (-1,5%) banen minder geteld dan in het jaar ervoor. Het verlies aan werkgelegenheid deed zich in nagenoeg alle sectoren voor. Vooral in de gezondheids- en welzijnszorg (-350 arbeidsplaatsen) en handel en reparatie (-200) verdwenen veel banen. Alleen de bouw, de zakelijke dienstverlening en het onderwijs zitten in de lift. In 2005 kwamen er in totaal in deze sectoren ruim 400 jobs bij. Vooral de groei van het aantal arbeidsplaatsen in de bouw is opvallend, omdat in deze sector al een aantal jaren een sombere stemming heerst. In 2005 kwamen er zo´n 100 banen in deze sector bij. Een belangrijke oorzaak is te vinden in het werk van enkele grote woningbouwprojecten zoals Mortiere in Middelburg en Othene in Terneuzen en in een toename van het onderhoud bij de bedrijven in de industriële sector. Zoals eerder aangegeven is het aantal fulltime arbeidsplaatsen op de Zeeuwse arbeidsmarkt met bijna 800 jobs geslonken. Ook het totaal aantal parttimers is afgenomen met zo´n 500. Opvallend is de forse toename van het aantal uitzendkrachten met ruim 400. Vooral de industrie en de bouw hebben meer gebruik gemaakt van uitzendkrachten. Vermelde cijfers en ontwikkelingen blijken uit het jaarlijkse RIBIZ-onderzoek. Deze hebben betrekking op de ontwikkeling van de Zeeuwse werkgelegenheid tussen mei 2004 en mei 2005. Aantal banen Zeeland 2005

totaal

aantal uren p/w

bron RIBIZ, voorlopige cijfers

man

vrouw

> 15 uur

Landbouw & visserij

8.087

3.269

19.396

3.759

Industrie Bouwnijverheid

uitzend-

groei t.o.v. .

< 15 uur

kracht

totaal

2004

9.129

2.227

153

11.509

-1,1%

22.074

1.081

1.941

25.096

-0,6%

9.753

1.043

10.082

714

575

11.371

0,9%

15.851

13.750

21.425

8.176

551

30.152

-0,7%

Horeca

5.259

5.932

6.583

4.608

490

11.681

-0,6%

Vervoer/Opslag en communicatie

8.068

1.849

8.876

1.041

354

10.271

-1,3%

Financiële dienstverlening

2.018

2.154

3.628

544

102

4.274

-2,6%

Zakelijke dienstverlening

8.822

5.722

11.078

3.466

514

15.058

2,0%

Overheden

6.535

2.923

8.881

577

169

9.627

-0,1%

Onderwijs

4.099

5.209

7.570

1.738

72

9.380

0,1%

Gezondheids- en welzijnszorg

3.929

19.283

16.995

6.217

78

23.290

-1,5%

Overige diensten

2.378

3.388

3.902

1.864

177

5.943

-1,0%

Totaal 94.195

69.281

130.223

32.253

5.176

167.652

-0,5%

Handel en reparatie



12

2.2.5

Ontwikkelingen binnen het onderwijs

Deregulering en autonomievergroting Van overheidswege staat deregulering en autonomievergroting hoog op de agenda in het onderwijs. De overheid wil de zelfstandigheid en handelingsvrijheid van scholen vergroten. Instellingen worden gestimuleerd om een heldere verantwoording af te leggen over het gevoerde financiële beleid. Een voorbeeld hiervan is de invoering van de lumpsumbekostiging in het primair onderwijs en invoering van de jaarrekening systematiek. Een ander belangrijk punt op de beleidsagenda is de status van het beroep van leraar. Gepoogd wordt om het beroep van leraar aantrekkelijker te maken. Op de markt is een veel grotere vraag naar leraren dan een aanbod.

Wet op de Beroepen in het Onderwijs Dit wetsvoorstel regelt de vaststelling van bekwaamheidseisen voor onderwijsgevenden en voor onderwijsgerelateerde werkzaamheden van ander personeel in de sectoren primair onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs en educatie. In benoemings- en bekwaamheidsartikelen wordt voortaan verwezen naar bij algemene maatregel van bestuur vast te stellen bekwaamheidseisen in plaats van naar bewijzen van bekwaamheid. Verder regelt het wetsvoorstel dat scholen beleid ontwikkelen voor het onderhouden van de bekwaamheid van hun personeel. Ook worden de voorschriften van de Interimwet zij-instroom leraren primair en voortgezet onderwijs opgenomen in de desbetreffende sectorwetten. Het wetsvoorstel maakt deel uit van een nieuw kwaliteitsstelsel voor het onderwijs. In het wetsvoorstel Aanpassing regels bekwaamheidseisen onderwijspersoneel worden enkele aanpassingen geregeld betreffende de bekwaamheidseisen. De aanpassingen moeten worden aangebracht met ingang van inwerkingtreding van onderhavige wet (1 augustus 2006).

Jongerenonderzoek De Taskforce Jeugdwerkloosheid heeft in 2004 een inventariserend onderzoek onder bijna 1.000 jongeren laten uitvoeren naar een aantal onderwerpen dat met jeugdwerkloosheid heeft te maken. Zo is onderzocht hoe belangrijk jongeren een opleiding vinden, hoe belangrijk werk voor hen is, hoe zij de keuze maken voor een bepaalde opleiding of een bepaald beroep en welke personen of instanties een rol spelen bij deze keuze. Uit het onderzoek bleek dat 95% van de onderzochte jongeren in het VO en MBO het nuttig vindt een opleiding te volgen en een diploma te behalen. Een diploma geeft namelijk toegang tot de arbeidsmarkt en vergroot de kansen op een goed betaalde en aantrekkelijke baan. Jongeren die een diploma minder



13

belangrijk vinden en de opleiding voortijdig verlaten, krijgen hier vaak spijt van. 67% van de voortijdig schoolverlaters gaat later alsnog terug naar school. Vrijwel alle jongeren die op het punt staan de arbeidsmarkt te betreden, vinden het belangrijk een baan te hebben. Van de onderzochte werkloze jongeren is 90% op zoek naar een baan. 10% wil niet werken. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) schat het aantal jongeren van 15-24 jaar dat niet wil werken op 22.000. Gemeten naar de totale jonge beroepsbevolking is dit 2,2%. Jongeren hebben moeite met het kiezen voor een bepaalde studie of een bepaald beroep. De beelden die jongeren van beroepen hebben, blijken vaak af te wijken van de werkelijkheid. Bovendien hebben jongeren geen goed beeld van het salaris dat bij bepaalde beroepen hoort. Jongeren weten bijvoorbeeld niet wat een timmerman of lasser verdient, ten opzichte van meer ‘sexy’ geachte voorkeursberoepen zoals een PR-medewerker of een bankemployee. Het verschil kan al snel oplopen tot € 1.000,- per maand. Door deze verkeerde beeldvorming kiezen veel jongeren voor een 'zitbaan', in plaats van een ‘loopbaan’. Ouders spelen als ‘adviseur’ een belangrijke rol in het proces van studiekeuze. 44% van de jongeren geeft aan dat hun ouders de belangrijkste rol hebben gespeeld in de keuze voor een bepaalde opleiding. Over het algemeen laten ouders de keuze van hun kind voor een bepaalde studie of een bepaald beroep betrekkelijk vrij. Veel ouders hebben echter liever dat hun kind een kantoorbaan heeft, dan dat hij of zij een ‘handberoep’ uitoefent. Ouders zijn dan ook de belangrijkste kracht achter de keuze voor ‘zitberoepen’ in plaats van de meer praktijkgerichte beroepen terwijl er juist in de kantoorbanen weinig groei zit ten opzichte van de praktijkberoepen.

Beter Kiezen In 2004 is er in opdracht van het Platform Bèta Techniek een onderzoek uitgevoerd naar keuzeprocessen van jongeren in het VMBO en MBO. Naar aanleiding van de resultaten wordt geconcludeerd leerlingen op zo vroeg mogelijke leeftijd in de beroepskolom ervaring te laten opdoen in de praktijk. Die ervaring moet hen naar de kern van het beroep leiden. Dit stelt hoge eisen aan docenten, beroepsonderwijs en bedrijfsleven.

Bèta Techniek Cool @ School In 2005 heeft in opdracht van het Platform Bèta Techniek een expertmeeting plaatsgevonden met 80 jongeren uit de bovenbouw HAVO en VWO. De doelstelling van de middag was op zoek te gaan naar inspirerende en concrete ideeën om techniek aantrekkelijker te maken in het voortgezet onderwijs. In kleine groepjes werd er gebrainstormd. De belangrijkste conclusies: het imago van techniek is niet best en wordt omschreven als duf, saai, grijs en moeilijk. Jongeren zien wel dat techniek onmisbaar is, maar de perspectieven zien er voor hen absoluut niet aantrekkelijk uit. Er wordt te weinig duidelijk gemaakt dat techniek veelomvattend is en dat voorbeelden uit Technocentrum Zeeland


14

de dagelijkse praktijk met techniek te maken hebben. Volgens de jongeren inspireren docenten onvoldoende (“en lijken er zelf niet eens lol in te hebben”), de lesboeken zijn saai en vaak te abstract en er is gebrek aan actualiteit en praktijk. Ook heeft techniek nog het imago van een mannenwereld en wordt de keuze voor een techniekprofiel door docenten op school niet gestimuleerd onder de meisjes. Ook hier wordt geconcludeerd dat het belangrijk is al vroeg de interesse van jongeren voor bètavakken te wekken en de praktijk (banen in de techniek) meer op school te brengen. Kansen voor techniek, waar volgens de jongeren op aangehaakt kan worden zijn: techniek is belangrijk, onmisbaar en uitdagend, de werkgelegenheid is goed en het heeft een internationaal aspect.

Voortijdig schoolverlaters Met ingang van 2002 is de Wet houdende regels inzake regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdige schoolverlaten (de RMC wet) in werking getreden. De RMC wet bepaalt dat alle gemeenten alle voortijdige schoolverlaters tot 23 jaar moeten registreren en ervoor moeten zorgen dat deze schoolverlaters terugkeren in het onderwijs, zodat ze alsnog een startkwalificatie kunnen behalen. Een startkwalificatie wordt behaald met het succesvol afronden van een beroepsopleiding op niveau 2 in het MBO of met het behalen van een diploma van het HAVO of het VWO. Momenteel heeft ongeveer 74% van de 22-jarigen een startkwalificatie. Ten opzichte van de ons omringende landen is dat laag. Leerlingen moeten in ieder geval een startkwalificatie halen om op de arbeidsmarkt een redelijke kans te hebben op werk. Het typisch laaggeschoolde werk verdwijnt in Nederland, onder andere door verregaande automatisering en een verplaatsing hiervan naar lage loon landen. Tot 2008 verwacht het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) een daling van de vraag naar werkenden op de niveaus basisonderwijs en VMBO met respectievelijk 5,2% en 1,4% gemiddeld per jaar. Met andere woorden, 220.000 schoolverlaters hebben de komende jaren een slecht tot zeer slecht arbeidsmarktperspectief. De vraag naar HBO of WO niveau stijgt gemiddeld met 1,5% per jaar. De nationale Nederlandse doelstelling is om het aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters in 2010 met 50% te hebben gereduceerd. Nulmeting voor deze doelstelling is het aantal voortijdig schoolverlaters in 2002. Situatie Nederland Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters Percentage nieuwe vsv-ers, als % van het aantal ingeschreven leerlingen Aantal oude voortijdige schoolverlaters Aantal oude voortijdige schoolverlaters waarvan bekend is dat ze afkomstig zijn uit v(s)o Aantal oude voortijdige schoolverlaters waarvan bekend is dat ze afkomstig zijn uit BVE (MBO + VE) Aantal herplaatste voortijdige schoolverlater Aantal herplaatsingen waarvan bekend is dat de jongeren zijn herplaatst naar regulier onderwijs

2002-2003 63.849

2003-2004 63.914

2004-2005 56.963

5% 26.515

5% 44.314

4% 45.509

6.314

9.989

12.362

5.358 20.361

11.077 24.106

13.063 29.406

10.384

11.986

14.422

Bron:De uitkomsten van de RMC analyse 2005, Sardes

Aangezien de regionale registraties onvolkomenheden vertonen, is bovenstaand beeld niet definitief. Technocentrum Zeeland


15

De Zeeuwse situatie ziet er als volgt uit. Situatie Zeeland Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters Percentage nieuwe vsv-ers, als % van het aantal ingeschreven leerlingen Aantal oude voortijdige schoolverlaters Aantal oude voortijdige schoolverlaters waarvan bekend is dat ze afkomstig zijn uit v(s)o Aantal oude voortijdige schoolverlaters waarvan bekend is dat ze afkomstig zijn uit BVE (MBO + VE) Aantal herplaatste voortijdige schoolverlater Aantal herplaatsingen waarvan bekend is dat de jongeren zijn herplaatst naar regulier onderwijs

2002-2003 822

2003-2004 776

2004-2005 864

460

454

553

229

259

299

70 547

146 560

218 790

332

339

474

De projectformule staat als een huis: Er is in Zeeland nu sprake van één benadering van het voortijdig schoolverlaten waarbij de drie RMC’s naadloos samenwerken. Het Technocentrum is inmiddels onlosmakelijk verbonden met de positieve resultaten van de projectformule. Het project en projectleiderschap zijn uitgegroeid naar een bindende factor in Zeeland en Technocentrum Zeeland heeft een erg goede ondersteuning geboden in het geheel. De doelgroep is in kaart gebracht, voldoende bereikt en op een juiste manier benaderd, gezien het feit dat meer dan 1100 jongeren geholpen zijn door de loopbaanadviseurs. Er is dus voldoende geplaatst in kwalificerende trajecten en werk. De projectdoelen van 600 plaatsingen zijn vrijwel behaald ondanks jeugdwerkloosheid en verlate start van één regio. Er zijn zelfs 500 jongeren geplaatst naar werk. De maatschappelijke functie van het project wordt daarmee ruimschoots behaald. De goede zaken staan op een rij: de werkmethodiek, de inkoop van diagnostiek en hulpverlening, de extra inzet van Provincie Zeeland, de samenwerking met netwerkpartners en het Zeeuwse samenwerkingsmodel. De werkwijze moet verder doorontwikkeld worden waarbij een inzet op netwerkvorming en een echt sluitende aanpak van de doelgroep wenselijk is. Het draagvlak daarvoor is groot en het toekomstperspectief is daarmee zeer gunstig te noemen.

Kwalificatiestructuur MBO In de Regeling experimenten herontwerp kwalificatiestructuur MBO 2005-2006 van OC&W wordt aangegeven dat het beroepsonderwijs goed afgestemd is op de ontwikkelingen van de arbeidsmarkt en in de samenleving. De kwalificatiestructuur van het beroepsonderwijs is een centraal instrument voor het waarborgen van de inhoudelijke aansluiting van het beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt. Een vernieuwing in de kwalificatiestructuur is noodzakelijk. Beoogd wordt om de komende jaren een nieuwe, competentiegerichte kwalificatiestructuur tot stand te brengen. Binnen de nieuwe kwalificatiestructuur is meer ruimte gecreëerd voor een eigen invulling. 80% van de te behalen competenties is landelijk vastgelegd, maar op een dusdanig hoog abstractieniveau dat hieraan een regionale invulling kan worden gegeven. Daarnaast is er 20% vrije ruimte.



16

Leerlingaantallen Zeeland Uit de cijfers van het CBS blijkt dat het aantal leerlingen binnen het basisonderwijs in Zeeland jaarlijks met ongeveer een half procent daalt. Het aantal leerlingen binnen het VO en BOL laat een (kleine) groei zien (cijfers van schooljaar 2005/2006 waren per peildatum nog niet verkrijgbaar). De BBL en het HBO vertonen een daling in schooljaar 2004/2005.

totaal aantal leerlingen onderw ijs Zeeland, bon CBS 2004/2005 2003/2004

w etenschappelijk onderw ijs

2002/2003 2001/2002 hoger beroepsonderw ijs beroepsbegeleidende leerw eg (BBL) beroepsopleidende leerw eg (BOL) voortgezet onderw ijs (incl. spec)

basisonderw ijs (incl. spec)

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

NB. Het betreft hier een totaaloverzicht van alle opleidingen, niet alleen de technische.



17

2.3.

Overzicht marktpartijen

In Zeeland zijn de volgende marktpartijen actief in de driehoek techniek, onderwijs en bedrijfsleven. Onderwijs • •

•

• • •

250 basisscholen (kerndoelen techniek) Voortgezet onderwijs: o Walcheren:Stedelijke Scholengemeenschap Scheldemond, Nehalennia Stedelijke Scholengemeenschap, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren CSW o de Bevelanden: Calvijn College, St. Willibrordcollege, Pontes Scholengroep, Buys Ballot College, Edudelta Groen College o Zeeuws Vlaanderen: Stedelijke Scholengemeenschap De Rede, Zwincollege, Zeldenrust-Steelant College, Reynaertcollege MBO opleidingen o ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hoornbeek College o Edudelta Groencollege (MBO groene sectoren) HBO opleidingen: Hogeschool Zeeland Universitaire opleidingen: Roosevelt Academy Praktijkcentra in samenwerking met bedrijfsleven: BOZ (bouw), Go Infra (wegenbouw), Vakcentrum Schilderen (schilders), SMEO en St. Vakwerk (metaal)

Bedrijfsleven •

•

Belangen- en brancheorganisaties zoals: Port Promotion Council Zeeland, SECG (Sociaal-Economische Consultatiegroep), Kring van Werkgevers in de Kanaalzone Zeeuwsch-Vlaanderen, Industriegroep Midden Zeeland, Bouwend Nederland afdeling Zeeland, Metaalunie, BZW Brabants Zeeuwse Werkgevers, MKB Zeeland, Syntens Zeeland, ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) Bedrijfsleven in de sectoren: o landbouw o industrie o technische zakelijke dienstverlening (architecten, ingenieurs- en technische adviesbureaus) o bouw o autobedrijven (reparatie auto’s en motoren) o haven (laad, los, overslag en opslag) o en verder alle technische functies in andere bedrijven (aantal is onbekend)



18

Qua bedrijvenaantal in z’n totaliteit maakt Zeeland 2,1% uit van heel Nederland (qua inwonersaantal is dat 2,3%). Het “technisch” bedrijfsleven (in aantal bedrijven), zoals hierboven gedefinieerd, maakt zowel in heel Nederland als in Zeeland 17% uit van het totaal bedrijfsleven. Verreweg de meeste bedrijven zijn kleine bedrijven, met minder dan tien medewerkers. Dat geldt zowel voor Zeeland als voor heel Nederland. Zeeland heeft relatief iets meer haven gerelateerde bedrijven.

"technisch" bedrijfsleven in Zeeland: aantal bedrijven naar grootte (w p= w erkzame personen) bron KvK peildatum november 2004, november 2005, september 2006

2069

industrie

bouw

2006

210

2005

1767

206

8

2004

1784

203

8

2006

1174

2005

1152

235

2004

1154

243

242

10

31 29 30

haven (laad, los, overslag en opslag)

motoren autoreparatie

technische adviesbureau's

33 2006

626

2005

606

2004

592

1 26 24 1

500

2006

63 2005

431

2004

427

56 54 2006 121

1

2005 119

27 1

tot 10 w p 10-100 w p > 100 w p

22 2004 122

2 19

0

500

1000

1500

2000

2500

NB Landbouwbedrijven worden niet allemaal geregistreerd bij de KvK en zijn hierin dan ook niet opgenomen.

Opvallend is de relatief grote groei in het aantal bedrijven in de bouwsector. Uit de gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat ruim de helft van de nieuwe bedrijven klussenbedrijven zijn. Technocentrum Zeeland


19

2.4.

Samenwerking met Platform Bèta Techniek

Gezien de grote raakvlakken tussen de doelstellingen van het Platform Bèta Techniek en die van de Technocentra hebben beide partijen medio 2005 besloten om een samenwerking aan te gaan voor de komende jaren. Deze samenwerking is vastgelegd in de Kaderregeling Technocentra. In de prioriteitstelling laat het Technocentrum zich, naast de regionale knelpunten/mogelijkheden en de regionale partijen, ook leiden door de landelijke programma’s van het Platform Bèta Techniek. Het Platform Bèta Techniek heeft van de overheid de opdracht gekregen te zorgen voor voldoende en kwalitatief goed opgeleide bèta's en technici. De doelstelling is in het Deltaplan Bèta/techniek als volgt geformuleerd: In 2010 15% meer uitstroom van studenten uit het bètatechnisch hoger onderwijs (ten opzichte van 2000) en een betere benutting van bestaand talent in bedrijven en onderzoeksinstellingen. Voor 2007 is als tussendoelstelling 15% extra instroom in het hoger bètatechnisch onderwijs (ten opzichte van 2000) geformuleerd. Om dit te realiseren is een benadering nodig over de gehele keten: een gecoördineerde aanpak vanaf basisonderwijs tot en met hoger beroepsonderwijs.

Landelijke programma’s van het platform 1. Primair onderwijs: Verbreding Techniek Basisonderwijs VTB streeft naar onderwijs waarin techniek een vanzelfsprekende plaats heeft en waarin kinderen enthousiast zijn en gestimuleerd worden. Kinderen zijn op jonge leeftijd vaak enthousiast over bètatechniek. Het is uitdagend, spannend, constructief en spreekt tot de verbeelding. De activiteiten in deze lijn zijn gericht op het vasthouden en verder ontwikkelen van een grotere affiniteit met bètatechniek bij alle jongeren. Bijbrengen van ruimtelijk inzicht, planning van activiteiten, ontwerpen van dingen zijn kwaliteiten die iedereen nodig heeft. Door al vroeg met bètatechniek aan de slag te gaan, wordt bovendien bereikt dat meer jongeren ook op latere leeftijd vanuit andere 'werelden' gemakkelijker verbindingen kunnen leggen met bètatechniek en de mensen die daar actief in zijn. VTB wil duidelijk maken dat techniek méér is dan zomaar een vak op het rooster. Het is een drijfveer voor vernieuwing van het basisonderwijs op een breed front: inhoudelijk, onderwijskundig en in relatie met de bredere maatschappelijke omgeving. Naast de aanpak van het Programma VTB in het primair onderwijs, worden de doorlopende bètatechniekleerlijnen tussen primair en voortgezet onderwijs gestimuleerd.



20

2. Voortgezet onderwijs: het Universum Programma Met het stimuleringsprogramma Universum Programma probeert het Platform Bèta Techniek een bijdrage te leveren aan aantrekkelijk en interessant bèta-onderwijs. Zodat meer jongeren dan nu kiezen voor bèta- en technische studies in het hoger onderwijs. Nederland ontwikkelt zich tot een kennismaatschappij. Daarin spelen kennis en kunde, vaardigheden en competenties van exacte en technische vakken een steeds belangrijkere rol. Maar jongeren met een NG- of NT-profiel kiezen te weinig voor bèta- en technische studies. Een gemis voor onze toekomstige kennismaatschappij. Maar ook voor de jongeren zelf. Een NT- of NG-profiel biedt namelijk de beste kansen voor alle vervolgopleidingen in Nederland. En op een brede inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. Het Platform Bèta Techniek wil scholen stimuleren zich als bètaschool te profileren en extra aandacht te besteden aan de aard en het niveau van de exacte vakken.

3. Beroepsonderwijs: het Ambitie Programma De Nederlandse kenniseconomie heeft dringend behoefte aan meer bètatechnici, die ook hoger en anders zijn opgeleid. Een belangrijke taak voor het voortgezet en hoger onderwijs, én voor het beroepsonderwijs. VMBO en MBO spelen daarbij een belangrijke rol omdat zij hofleverancier zijn van technische kenniswerkers en vakmensen. Het Ambitie Programma daagt VMBO en MBO uit om werk te maken van aantrekkelijk bètatechnisch onderwijs dat aansluit op de leefwereld van jongeren. Het doel: meer jongeren die kiezen voor een carrière in de bètatechniek.

4. Hoger onderwijs: het Sprint Programma Het hoger onderwijs vormt de kern van de doelstellingen van het nationale actieprogramma Deltaplan Bèta/techniek: in 2010 15% meer afgestudeerden in de opleidingen natuur en techniek. Aantrekkelijk onderwijs en aantrekkelijke loopbaanperspectieven dragen hieraan bij. Samen met de hogescholen en universiteiten geeft het Platform vorm aan deze ambitie: het Sprint Programma. Sprint sluit aan bij de ambities die de hogescholen en universiteiten zelf formuleren in eigen instellingsbeleid en plannen. De ambities en plannen van aanpak zijn gericht op in-, door-, en uitstroommomenten (denkend vanuit de keten van doorlopende leerlijnen).



21

5. Arbeidsmarkt & Innovatie: Het ACT Programma Met het ACT Programma werkt het Platform Bèta Techniek aan werving en behoud van bètatechnisch talent om de economische ambities van Nederland te realiseren. Op basis van de opdracht aan het Platform Bèta Techniek, zijn specifiek voor de arbeidsmarkt twee doelstellingen gedefinieerd: • Behoud van 70% van de instroom; • Uitval in de eerste jaren op de arbeidsmarkt verkleinen met 10%; • Betere benutting aanwezig talent ten behoeve van bètatechnisch gerelateerde arbeidsmarkt; • Aansprekende loopbanen. Het ACT Programma wordt opgezet vanuit de vraagzijde van de arbeidsmarkt: bedrijven, kennisinstellingen en overheid. Partijen worden uitgedaagd om met het Platform tot een ambitieuze aanpak te komen bestaande uit vijf onderdelen: 1. Realiseren en zichtbaar maken van aansprekende, gevarieerde loopbanen, verankerd in het eigen (HRM-)beleid; 2. Werving en behoud van jonge medewerkers in de eerste jaren van hun loopbaan; 3. Krachtige samenwerking arbeidsmarkt en onderwijs (door middel van stages, leer-werktrajecten, bedrijfsbezoeken, gastlessen, etcetera); 4. Definiëren van een onderwijsagenda (nieuwe majors, minors, opleidingen, et cetera) 5. Pr- en imagoactiviteiten om te laten zien wat je in huis hebt (zichtbaar maken van bèta en technisch talent binnen de betrokken bedrijvigheid).

Het Technocentrum Zeeland zal met haar activiteiten zoveel mogelijk synergie bewerkstelligen in de samenwerking met het Platform Bèta Techniek.



22

2.5.

Doelstelling I Kenniscirculatie en kennisuitwisseling

2.5.1.

Bestaande netwerken

Anno 2006 is er een aanzienlijk aantal netwerken actief op het terrein van kenniscirculatie en kennisuitwisseling ten aanzien van techniek tussen onderwijs en bedrijfsleven. Een overzicht van de bij het Technocentrum Zeeland bekende netwerken is opgenomen in bijlage I. Technocentrum Zeeland heeft in de afgelopen jaren geparticipeerd c.q. een bijdrage geleverd aan het ontstaan van de volgende netwerken. Per netwerk is het volgende aangegeven: • Netwerk (Deelnemende partijen) • Omschrijving • Het (tussentijds) resultaat. Commissie onderwijs van de BZW sectie Zeeland (TCZ, ROC’s, HZ, MKB Nederland, bedrijven, VMBO, Rabobank en zorg) Overleg tussen onderwijs en bedrijfsleven. Resultaat (2005): Op verzoek van deze commissie zullen de technische onderwijscijfers in kaart gebracht worden. Erkenning van Verworven Competenties EVC (ROC’s, HZ (MIR) TCZ, bedrijfsleven) EVC is een procedure die kan leiden tot formele erkenning van competenties in de vorm van een certificaat/diploma zonder dat iemand de opleiding heeft gevolgd. Resultaat (2005): Er zijn inmiddels 15 EVC’s techniek uitgevoerd. De projectgroep zal voor 1 december 2006 het bedrijfsleven informeren. EVC wordt verankerd in het Zeeuws EVC Centrum dat na de zomervakantie van 2006 van start zal gaan. Het Loket (TCZ, scholingvragende bedrijven en erkende opleidingsinstituten) Intermediair tussen bedrijfsleven en erkende opleidingsinstituten. Opleidingsvragen worden gebundeld daar waar mogelijk met als doel de groepen vol te krijgen en om de opleidingen in Zeeland te behouden. Resultaat (2005): Het beoogde resultaat in 2005 is gerealiseerd inzake profilering Het Loket in Zeeland, aantal opgeleide deelnemers (1.750), groepen vol te krijgen, breed palet van opleidingen. Het Loket heeft een adviesgroep in het leven geroepen, een aantal netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Het Loket streeft er na zoveel mogelijk cursussen met behulp van Zeeuwse opleiders in Zeeland te waarborgen. Daarnaast wil Het Loket het dienstenpakket uitbreiden daar waar dat in het verlengde ligt van de opzet van Het Loket. Platform ROC Werkgevers Zeeuws Vlaanderen (ROC Westerschelde, BZW, branches, TCZ) Het structureren van het overleg en de samenwerking tussen ROC en werkgevers verzameld in de BZW met het doel de relatie arbeid onderwijs in de regio verder gestalte te geven. Resultaat (2005): In 2005 is er een conferentie voor bedrijven in Zeeuws-Vlaanderen georganiseerd, met als doel het maken van afspraken over de rol van de bedrijven bij competentiegericht leren en de invulling en begeleiding BPV. De samenwerking BZW, TCZ en ROC Westerschelde zet zich voort in het onderwijsoverleg van de BZW.



23

St. Vakwerk (St. Vakwerk, ROC Zeeland, TCZ, bedrijfsleven) Samenwerking tussen onderwijs en bedrijven om de instroom in de metaal-electro op peil te houden. Resultaat (2005): Het belangrijkste beoogde resultaat om op het raakvlak tussen “onderwijsinstelling” en “bedrijf” een platform te creëren waar deze twee grootheden door intensieve samenwerking met minder middelen betere resultaten kunnen boeken, is inhoudelijk al voor ca. 60 % bereikt op de tijdelijke locatie aan de Kleverskerkseweg. Als de planvorming rond nieuwbouw geen vertraging opgelopen zou hebben dan zou de afronding rond start schooljaar 2006 / 2007 hebben plaatsgevonden. Het definiëren, detailleren en vastleggen van zeggenschap, werkwijze, verantwoordelijkheden en verplichtingen van enerzijds VAKwerk en anderzijds de onderwijs participanten zijn te beschouwen als verankering. Er komt een zelfstandige rechtspersoon. Met het VMBO is nu overleg in het kader van het Techniekcentrum (SCH) STOeB Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven (ROC’s, bedrijfsleven, TCZ) De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen BOL 3 en 4 Techniek van de ROC’s en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. Resultaat 2005: Door het projectteam is gewerkt aan een nieuwsbrief voor STOeB, NEWZ, waarvan inmiddels drie uitgaven zijn verschenen. Het draagvlak binnen m.n. het ROC Zeeland is in voldoende mate vastgesteld; in nauw overleg met de BPV-coördinatoren, afdelingscoördinatoren, teamleiders, begeleidingsteams van beide ROC’s wordt ernaar gestreefd voldoende bedrijven te acquireren, opdat een gevarieerd stage-bestand aan de leerlingen kan worden aangeboden. De contacten met de Zeeuwse (VMBO)-scholen zijn aangescherpt; STOeB Zeeland is gepositioneerd binnen een netwerk van lokale - en provinciale overheid, arbeidsmarkt - en werkgeversorganisaties. Vrienden van Elektro Midden-Zeeland (ROC Zld, elektrotechnische bedrijven, TCZ) Samenwerkingsverband van regionale bedrijven met het doel de instroom, doorstroom en uitstroom van mensen in de elektrotechniek te bevorderen. Resultaat (2005): De gerealiseerde doelen in de pilot: Het betrekken van een vijftiental elektrotechnische bedrijven in de regio, Er is een dag georganiseerd waaraan zo’n twintig-tal bedrijven hebben deelgenomen, Een betere relatie onderwijs en Elektro-bedrijven (Duale bedrijfsverkenning), Grotere bekendheid en verbetering imago elektrotechniek. Door een en ander definitief vast te leggen in een organisatievorm wordt een goede verankering mogelijk. Contacten naar LPI en UNETO-VNI zijn daarbij leidend. Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs (Gemeenten, onderwijs, bedrijfsleven, TCZ) Het opbouwen van een Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs dat jongeren tot 23 jaar die zonder startkwalificatie de arbeidsmarkt betreden, opspoort en begeleidt naar een startkwalificatie middels individuele loopbaantrajecten of leerwerktrajecten. Resultaat (2005): Zie pagina 16.



24

Met betrekking tot kennisuitwisseling en kenniscirculatie geven de sleutelfiguren het volgende aan. Er zijn veel formele en informele netwerken actief in Zeeland waarin onderwijs en bedrijfsleven participeren. Deze samenwerkingsverbanden hebben al veel tot stand gebracht. Toch zijn er nog enkele kritische noten. Bestaande netwerken treden niet altijd als een eenheid op, er is vaak geen beleid c.q. visie en er vindt weinig kennisuitwisseling onderling plaats. Niet alle netwerken zijn bekend bij het bedrijfsleven/onderwijs. Er wordt veel langs elkaar heen gewerkt. Dit werkt eerder verlammend dan stimulerend. Ook bestaan netwerken vaak alleen op bestuurlijk niveau. Er wordt dan onvoldoende teruggekoppeld naar het werkveld. Er bestaat verder behoefte aan netwerkvorming rondom bepaalde knelpunten. Er is behoefte aan kwalitatief beter en kwantitatief minder overleg. In het overleg binnen het kader van het Akkoord Zeeuwse Kenniseconomie (AZK) is met name tussen schoolleiders gesteld, dat bestaande netwerken ‘gestroomlijnd’ zouden moeten worden. De doelstelling is helder, de uitwerking is dat nog niet.

Contacten Vanuit het VMBO verlopen de contacten met het bedrijfsleven nog erg ad hoc. Scheldemond verwacht binnen het Techniekcentrum vorm en inhoud aan deze contacten te kunnen geven, althans binnen deze sector. Binnen het MBO en HBO is dit de laatste jaren meer gestructureerd vormgegeven. De indruk bestaat dat de contacten tussen het bedrijfsleven en onderwijs in Zeeuws Vlaanderen het meest gestructureerd zijn. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer c.q. beter contact met het bedrijfsleven. Ondernemers zijn in principe bereid tot structureel overleg maar men moet wel het gevoel hebben dat het iets oplevert. Het MKB is moeilijker bereikbaar dan de wat grotere bedrijven. De ROC’s en de HZ zoeken de samenwerking met Syntens waar het gaat om het slaan van de brug vanuit het onderwijs naar het MKB. Er zijn aanzetten om samen met BZW en Syntens een platform te creëren met de naam InnovatieNetwerkZeeland. Doelstellingen zijn kenniscirculatie en innovatiestimulering. Instrumenten zijn innovatiekringen (bijv. de maintenance kring), het jaarlijkse Zeeuws innovatie evenement en studium generale. Daarnaast worden ook initiatieven ontwikkeld en bijvoorbeeld financiële middelen gezocht. Zie www.zie.nu en www.innovatienetwerkzeeland.nl. Onderling zoeken de scholen steeds meer contact, om de opleidingen zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten, met het oog op een optimale doorlopende leerlijn en om de doorstroom te bevorderen.

Andere taal Het bedrijfsleven en het onderwijs zijn twee verschillende werelden. Bij de ondernemer gaat alles snel; men is gericht op actie en kijkt vooral naar de korte termijn. Het onderwijs is gestructureerd en heeft te maken met onderwijsregels. Ze kijkt meer naar de lange termijn. Het onderwijs en het bedrijfsleven spreken dan ook niet dezelfde taal. De contacten verlopen hierdoor nogal eens stroef.



25

Het bedrijfsleven ervaart de ROC’s en de HZ vaak als bureaucratisch; ze reageert niet altijd even adequaat op vragen De vergrijzing van het technisch personeel in de regio is een bron van zorg. De onderwijsinstellingen zien een afname van het aantal leerlingen dat een technische opleiding volgt en zijn zich zeer bewust van het feit dat er daardoor onvoldoende nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt komen. Steeds meer (grote) bedrijven gaan nu ook beseffen dat ze hier in de nabije toekomst forse problemen mee krijgen en zoeken toenadering bij de ROC’s om gezamenlijk een oplossing te zoeken voor de ontstane problematiek.

Stageplaatsen Bedrijven geven aan nogal eens telefoontjes te krijgen over stageplaatsen van verschillende personen vanuit een en dezelfde onderwijsinstelling. Op de Hogeschool Zeeland is dat middels TWZ redelijk opgelost. Een centraal punt op de ROC’s is ook wenselijk. Dat mag voor bedrijven ook een punt zijn voor MBO en HBO samen. Anderzijds heeft het midden en kleinbedrijf de indruk dat veel stagiaires bij de grotere bedrijven geplaatst worden en dat er weinig aandacht is vanuit de onderwijsinstellingen voor het MKB bedrijf. Stageplaatsen in het midden en kleinbedrijf is vaak niet het probleem. Het maken van de match tussen student en bedrijf wel, aangezien de wijze waarop een ondernemer aan een stageplaats kan geraken verschilt per opleiding. Een technisch bedrijf kan ook wel eens een stagiair voor een commerciële afdeling hebben. Er is nog een klein tekort aan stageplaatsen. Ook zijn nog lang niet alle technische bedrijven lid van STOeB of PZW. De ROC’s proberen hun stagiaires zowel bij grote als bij kleine bedrijven te plaatsen. Punt van zorg is dat door de nieuwe opleidingsconcepten in het kader van competentiegericht opleiden er meer gevraagd wordt van de begeleiding vanuit de bedrijven. Deze krijgen een steeds groter wordende verantwoordelijkheid voor het opleiden in de regio en dat is een lastige rol voor met name het MKB. (ROCZLD)

Uitwisseling docenten/bedrijfsleven De uitwisseling tussen docenten en het bedrijfsleven gebeurt nog niet structureel binnen de technische opleidingen van de ROC’s. ROC Westerschelde heeft met Dow een samenwerkingsverband waarin de uitwisseling geregeld is. Het Groencollege geeft aan gebruik te maken van specialisten uit het bedrijfsleven als gastdocenten. Bij het ROC Zeeland heeft men ervaring opgedaan in het project duale kennisuitwisseling, waar docenten een week in een bedrijf hebben gewerkt. Vanuit het bedrijfsleven bleek dit wat moeilijker te liggen. Een week is voor een ondernemer erg lang. Wel hebben de ondernemers in voorgenoemd geval aangegeven meer te gaan meedenken over de studie-invulling van de betreffende richting. De komende jaren zal het ROC Zeeland actief beleid gaan maken op de duale kennisuitwisseling. De BOZ geeft aan dat stages voor docenten moeilijk van de grond komen, met name vanwege een gebrek aan belangstelling bij de bouwdocenten. Technocentrum Zeeland


26

2.5.2.

Knelpunten kenniscirculatie en kennisuitwisseling

Op basis van deskresearch en de mening van de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten (in willekeurige volgorde) op het gebied van kenniscirculatie en kennisuitwisseling geformuleerd worden: § § § § § § § §

Het bedrijfsleven en regulier onderwijs spreken niet dezelfde taal. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer c.q. beter contact met het bedrijfsleven. Sommige netwerken werken langs elkaar heen. Netwerken bestaan vaak op bestuurlijk niveau; er wordt onvoldoende teruggekoppeld naar het werkveld. Kennisuitwisseling in de vorm van bedrijfsstages door docenten gebeurt nog onvoldoende. Onderwijsinstellingen reageren onvoldoende adequaat op vragen vanuit het bedrijfsleven. De bedrijfsbenadering ten aanzien van stageplaatsen wordt vanuit het onderwijs onvoldoende centraal geregeld. De individuele bedrijven uit het midden- en klein bedrijf, de grootste werkgever in Zeeland, zijn in geringe mate of in afgeleide zin betrokken bij de diverse overleggen tussen onderwijs en arbeidsmarkt.



27

2.6.

Doelstelling II Gezamenlijke benutting apparatuur

2.6.1.

Bestaande samenwerkingsverbanden

In het beroepsonderwijs spelen met betrekking tot de gezamenlijke inrichting en benutting van praktijkruimtes verschillende tegenstrijdige belangen. Enerzijds wil elke school graag eigen moderne, goed geoutilleerde praktijkruimtes die dichtbij school liggen en op elk moment beschikbaar zijn. Anderzijds maakt het teruglopende aantal leerlingen in de technische opleidingen het steeds moeilijker de vaak hoge investeringen in moderne apparatuur in eigen beheer te doen. Samenwerking en bundeling van krachten worden dan interessant. Deze bundeling van krachten wordt ook onderwijskundig ondersteund door de invoering van doorlopende leerwegen VMBO-MBO-HBO. Het Techniekcentrum is een uitstekend voorbeeld van hoe dit concreet kan worden vormgegeven. Uit de contacten met het bedrijfsleven, zowel met individuele bedrijven als met het georganiseerde bedrijfsleven, komt naar voren dat het onderwerp gezamenlijke benutting apparatuur geen hoge prioriteit heeft bij de bedrijven. Of deze mogelijkheden in andere samenwerkingsverbanden of netwerken wel besproken of onderzocht worden, is vooralsnog onduidelijk. Het MKB in Zeeland bestaat voor een heel groot deel uit kleine bedrijven. Voor veel van deze bedrijven is het risicovol om grote investeringen te doen. Dan kan de mogelijkheid van samenwerking uitkomst bieden. In Zeeland zijn er samenwerkingverbanden op het gebied van gezamenlijke benutting apparatuur. Een overzicht van de (bij TCZ bekende) samenwerkingsverbanden is opgenomen als bijlage II. Dit betreft vooral samenwerking tussen onderwijsinstellingen. De “samenwerking” tussen bedrijven en scholen beperkt zich vooral tot het schenken/verkopen van oude apparatuur van bedrijven aan scholen. Technocentrum Zeeland heeft in de afgelopen jaren geparticipeerd c.q. een bijdrage geleverd aan het ontstaan van de volgende samenwerkingsverbanden. Per samenwerkingsverband is het volgende aangegeven: • Betreft (Samenwerkingspartijen) • Omschrijving • Resultaat Onderzoek praktijkruimtes techniek Zeeuws Vlaanderen (ROC Westerschelde, De Rede, TCZ) Onderzoeken van de samenwerkingsmogelijkheden t.a.v. gezamenlijk gebruik van techniekruimtes. Resultaat (2004): Samenwerking tussen ROC Westerschelde en SSG De Rede m.b.t. praktijklokalen metaal en bouw. Unilocatie Lab (ROC Zeeland, Hogeschool Zeeland, de Roosevelt Academy en TCZ) Opzet van een unilocatie van de laboratoria voor chemie, natuurkunde en biologie. De accommodatie van de HZ is hiertoe aangepast. Resultaat (2005): De unilocatie is gerealiseerd en in gebruik genomen. Naar verwachting verdwijnt de nu nog strikte scheiding tussen MBO en HBO op de locatie in de nabije toekomst waardoor nog meer efficiënter gebruik gemaakt kan worden van de laboratoria.



28

Stichting Vakwerk Vernieuwing en uitbreiding van de inventaris. St. Vakwerk, ROC Zeeland, bedrijfsleven, TCZ Resultaat (2005): Als de planvorming rond nieuwbouw geen vertraging opgelopen zou hebben dan zou de afronding rond start schooljaar 2006 / 2007 hebben plaatsgevonden. Het definiëren, detailleren en vastleggen van zeggenschap, werkwijze, verantwoordelijkheden en verplichtingen van enerzijds VAKwerk en anderzijds de onderwijs participanten zijn te beschouwen als verankering. Er komt een zelfstandige rechtspersoon. Technowerkplaats (ROC Zeeland, voortgezet onderwijs, St. Vakwerk, bedrijven en TCZ) Het delen van de praktijkruimten, het gezamenlijk aanschaffen van apparatuur en het benutten en delen van specialistische apparatuur met het bedrijfsleven Resultaat (2004): Hoofddoel van het project was het realiseren van een definitief ontwerp. Dit doel is gerealiseerd, Techniekcentrum (ROC Zeeland, HZ, Vakwerk, Scheldemond, en waarschijnlijk Nehalennia, TCZ) De VMBO scholen Nehalennia en Scheldemond werken actief samen met het ROC Zeeland middels participatie in het techniekcentrum en brengen zelfs een deel van hun technische opleidingen over naar het centrum. Het ROC Zeeland werkt in het techniekcentrum verder samen met het VIZ (infratechniek), het ROI (installatietechniek), Vakwerk (metaal) en de Hogeschool Zeeland. Op deze manier kan de kennisinfrastructuur behouden blijven en kan er efficiënt omgegaan worden met apparatuur en ruimten. Bovendien ontstaat zo de mogelijkheid om actief te werken aan het afstemmen van de onderwijsinhoud en de didactiek van de VMBO, MBO en HBO opleidingen. Dit in samenwerking met het regionaal bedrijfsleven. Resultaat (2006): in opstartfase. Expertisecentrum Procestechniek Zeeland ( ROC Westerschelde, chemische bedrijven, TCZ) Het opzetten van een goed geoutilleerd expertisecentrum procestechniek. Resultaat (2006): in opstartfase.

Interesse in samenwerking Anno 2005 hebben SMEO Zeeuws Vlaanderen en ROC Westerschelde concrete plannen om te gaan samenwerken op in het kader van gemeenschappelijke benutting van praktijklokalen en apparatuur. Edudelta is van mening dat scholen beter niet kunnen investeren in dure moderne apparatuur, maar voldoende hebben aan tweedehands basisapparatuur. “De ontwikkelingen gaan zo snel, dat kun je als school nooit bijhouden.” Men laat de leerlingen kennismaken met moderne apparatuur via de stage of de leverancier van apparatuur. Men ziet wel mogelijkheden in combiprogramma’s waarbij bijvoorbeeld ten aanzien van landbouwmechanisatie een gedeelte van de praktijklessen op de eigen locatie plaatsvindt en een gedeelte buiten de deur (bij bijvoorbeeld een regiopraktijkruimte of het bedrijfsleven).



29

2.6.2.

Knelpunten gezamenlijke benutting apparatuur

Op basis van de deskresearch en mening van de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten op het gebied van gezamenlijke benutting apparatuur geformuleerd worden: • • •

•

• •

Scholen werken nog te vaak met verouderde apparatuur. Er wordt nog weinig samengewerkt op het gebied van het gezamenlijk benutten van apparatuur tussen het bedrijfsleven en het onderwijs. De noodzaak tot samenwerken wordt vanuit het onderwijs steeds groter, gezien de lage leerlingenaantallen in de technische opleidingen, een lage bezettingsgraad van praktijklokalen, de vaak dure (moderne) apparatuur en niet toereikende budgetten. Ook voor bedrijven, vooral het MKB, wordt het steeds duurder om geavanceerde apparatuur aan te schaffen. Vanuit concurrentieoogpunt overwegen zij echter vaak geen samenwerking met andere bedrijven. Samenwerking tussen scholen onderling betekent dat er roostertechnisch en qua vervoer meer geregeld moet worden, wat vaak praktisch moeilijk uitvoerbaar is. Bedrijven die interesse hebben om samen te werken met het onderwijs op dit gebied worden geconfronteerd met praktische planningsproblemen.



30

2.7.

Doelstelling III Aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt

Ten aanzien van de doelstelling verbetering van de aansluiting van het technisch beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt heeft het Technocentrum de afgelopen jaren geparticipeerd in de volgende projecten. Per project is het volgende aangegeven: • Betreft (Samenwerkingspartijen) • Omschrijving • Resultaat Onderzoek (nieuwe) technische opleidingen (Bedrijven, BZW, VMBO, TCZ, HZ, ROC’s) Een goede aansluiting tussen dat wat het bedrijfsleven nodig heeft aan technisch geschoold personeel en dat wat de technische opleidingen afleveren. Resultaat 2005: Diverse opleidingen op de beide ROC’s en de Hogeschool Zeeland zijn binnen de wettelijke kaders in samenspraak met het bedrijfsleven regionaal ingevuld. Gezamenlijke promotie Techniek (Bedrijven, VMBO, ROC’s, Hogeschool Zeeland, TCZ) Het verbeteren van het imago van de technische opleidingen en beroepen door een gezamenlijke aanpak. Resultaat 2005: Bedrijven aanwezig bij Open Dagen Scholingsinstituten. Deelname TCZ aan Contacta 2005. Ombuiging van vele los ontwikkelde initiatieven naar een samenhangend geheel van activiteiten ter bevordering van het imago van en de instroom in technische opleidingen en beroepen. Zee op school (Jan Wind Shipping bv/Lida Shipping bv, Brains Unlimited, t/m mei 2005, inmiddels failliet, TCZ) Kinderen enthousiasmeren voor het leven op een schip, waarbij techniek een belangrijke rol speelt. Resultaat 2005: In totaal 41 scholen geworven in Nederland in 2005 en vier nieuwe lessen ontwikkeld. Loopbaanadviseurs (De Zeeuwse gemeentes middels de drie Zeeuwse RMC’s, Provincie Zeeland, TCZ) Een project waarbij een zodanige methodiekontwikkeling plaatsvindt dat daarmee een Zeeuwse aanpak ontstaat van de kwalificatie- en jeugdwerkloosheidsproblematiek. Resultaat 2005: Zie pagina 16. Verbreding en Verdieping Zeeuwse Ontdek Kastelen (RPCZ, HZ, TCZ, Bedrijfsleven, Ontdeknet) Het gebruik van het Ontdek Kasteel op de 220 Zeeuwse basisscholen die ermee werken ook op lange termijn te stimuleren en de continuïteit en kwaliteit ervan waarborgen. De interactie tussen het Zeeuws bedrijfsleven, brancheorganisaties en basisscholen verder stimuleren, door middel van bedrijfsbezoeken en gastlessen alsmede het optreden als expert voor Ontdeknet. Resultaat 2005: De kwaliteit van het Ontdek Kasteel is gewaarborgd door de lesrevisie OK. Alle scholen hebben de update (versie 3.1) ontvangen. Door de verschillende acties (zoals website, organisatie verdiepingsdagen en nieuwsbrief) zijn de 220 Ontdek Kasteel scholen gestimuleerd te blijven werken met het Ontdek Kasteel. Er is een interactie tussen het Zeeuws bedrijfsleven en basisscholen op gang gebracht. Per 31/12/05 doen 40 bedrijven mee aan gastlessen / bedrijfsbezoeken aansluitend op OK en treden 21 bedrijven op als expert Ontdeknet. Het Ontdek Kasteel is opgenomen in het assortiment van de Ruiter & Fanoy. RPCZ/HZ bieden nascholingstrajecten aan. In 2006 worden er weer Techniekdagen georganiseerd.



31

Doorlopend Ontdekken (RPCZ, SSG Scheldemond, HZ, basisschool de Sprong, Ontdeknet, bedrijven, TCZ) Het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn PO-VO ten aanzien van techniekonderwijs, uitgaande van de lessen van het Ontdek Kasteel. Resultaat 2006: Concept Doorlopend Ontdekken ontwikkeld, plus lestraject “Drop, van mal tot verkoop” voor 1e klas VMBO. Zal ook op andere scholen gebruikt gaan worden. HBO opleiding Logistiek (HZ, bedrijfsleven, TCZ) Het ontwerpen en opzetten van de avond opleiding logistiek op HBO niveau en het programma toetsen bij bedrijfsleven. Resultaat 2005: Een opgebouwd curriculum, afgestemd op de vragen uit het bedrijfsleven. Een 25 tal studenten dat wordt opgeleid tot logisticus. Hiermee wordt de kennis van het bedrijfsleven waar de studenten in werkzaam zijn, vergroot. De docenten van de Hogeschool vergroten hun kennis vanuit de praktische hoek! De overgedragen kennis wordt meegenomen naar de werkgevers. Techniek in bedrijf (BZW, bedrijven, ROC Westerschelde, TCZ) Verdubbeling van het aantal aanmeldingen MBO techniek in de periode 2006-2010. Resultaat 2006: Project loopt. Toepassing GPS in de landbouw (Groencollege, bedrijven, TCZ) Kennismaking van leerlingen met een nieuwe toepassing van een bestaande techniek, voornamelijk voor de registratie van gegevens. Resultaat 2006: Project loopt. ICT audits (ROC Westerschelde, bedrijven, TCZ) In beeld krijgen welke ICT competenties bij bedrijven en scholen gewenst zijn. Deze naast de huidige competenties leggen van het onderwijspersoneel. Aan de hand hiervan via het persoonlijk ontwikkelplan de competenties optimaliseren. Resultaat 2006: Project loopt. Versterking Beroepspraktijkvorming (ROC Zld, ROC Westerschelde, bedrijven, TCZ) Samenstellen handboek Beroepspraktijkvorming ten behoeve van bedrijven en ROC’s. Opstellen van opdrachtboeken ten behoeve van beroepspraktijkvorming. Resultaat 2006: Project loopt. Human Media Design (HZ, bedrijven, TCZ) Het ontwikkelen van een nieuwe onderwijsvariant op het gebied van effectief communiceren met ICT, in overleg met het bedrijfsleven. Resultaat 2006: Project loopt.



32

2.7.1.

Instroom technische opleidingen

VMBO De trend in het VMBO is “Breed waar het kan maar smal waar het moet”. Het onderwijs wordt steeds flexibeler en meer gericht op competenties. Het aantal leerlingen op de technische afdelingen is dalend, net als het landelijk beeld. Leerlingen van de afdeling Metalelektro stromen lang niet allemaal uit naar een ROC opleiding Metaal of Elektro. De uitstroom verspreidt zich heel divers, zoals bijvoorbeeld naar het CIOS en de vooropleiding landmacht. Daarom is het noodzakelijk om de bovenbouw meer te interesseren voor technische vervolgopleidingen. Hierbij kan het bedrijfsleven een belangrijke rol spelen. Ook zou het regionaal bedrijfsleven meer betrokken kunnen worden bij het bepalen van de inhoud van de opleiding. De instroom in de techniek is, ook op Scheldemond en Nehalennia, een punt van grote zorg. Het aantal leerlingen binnen de afdeling Bouwtechniek van Scheldemond is zorgwekkend. Het Techniekcentrum wordt gezien als een manier om in deze situatie verbetering te brengen. In 2006 heeft het Technocentrum een start gemaakt met het in kaart brengen van alle technische onderwijscijfers in Zeeland. Het VMBO zal hier ook in worden opgenomen.

ROC Zeeland De grootste technische instroom binnen het ROC Zeeland doet zich voor binnen BOL voltijd niveau 4 en de BBL opleidingen, niveau 2. De instroom per opleiding is weergegeven in bijlage III. Instroom in de technische opleidingen van het ROC Zeeland 2002/2003

2003/2004

2004/2005

2005/2006

2006/2007*

400

aantal leerlingen

350 300 250 200 150 100 50 0 BOL voltijd

BOL deeltijd Niveau I

BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

BOL voltijd

Niveau II

BOL deeltijd Niveau III

BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

Niveau IV

niveau en soort opleiding BOL= beroepsopleidende leerweg BBL= beroepsbegeleidende leerweg * cijfers 2006/2007 zijn voorlopig, peildatum september 2006 bron: ROC Zeeland Technocentrum Zeeland


33

Als de totale instroom in de technische opleidingen (alle niveaus en soort opleidingen) in schooljaar 2005/2006 afgezet wordt tegen de totale instroom in schooljaar 2002/2003 dan is een daling zichtbaar van 9%. Uitgesplitst naar niveau vallen de volgende zaken op. Niveau I De instroom in niveau I is in de loop der jaren steeds afgenomen. In schooljaar 2006-2007 worden alle deelnemers ingeschreven in de AKA opleiding (Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent) in de afdeling Scool en niet meer apart in de Techniek. Niveau II Na een stijging in schooljaar 2003/2004 is de totale technische instroom in niveau II vanaf schooljaar 2004/2005 gedaald. In schooljaar 2005/2006 was de grootste instroom zichtbaar in de Scheepvaartopleiding, Bouwkunde, WTB en Motorvoertuigentechniek.De laagste instroomcijfers deden zich voor in de opleidingen ICT, Infra en Elektrotechniek. Niveau III De totale technische instroomcijfers in niveau III dalen vanaf schooljaar 2002/2003. De opleiding Proces operator en Scheepvaart kennen in schooljaar 2005/2006 relatief de hoogste instroom. De laagste instroom is binnen de opleidingen Infra en Laboratoriumtechniek. Niveau IV De totale technische instroom daalde in schooljaar 03/04 en 04/05 om vervolgens in 05/06 weer te stijgen. In dit laatstgenoemde schooljaar was de grootste instroom zichtbaar in de ICT opleiding, Scheepvaartopleiding en Bouwkunde. De laagste instroom was in de opleidingen Procesoperator en Laboratorium. Alle cijfers zijn terug te vinden in bijlage III. Het ROC Zeeland geeft aan dat de dalende interesse voor techniek als probleem ervaren wordt. De BOL3 en BOL4 opleidingen lopen langzaam achteruit. In BOL2 zit groei maar het vinden van stage- en arbeidsplaatsen voor deze groep is een probleem. Daarnaast stoot het ROC Zeeland niet rendabele opleidingen, zijnde opleidingen met te weinig aanmeldingen, af. Het handhaven van goede techniekopleidingen is een van de speerpunten van het College van Bestuur. Met het Platform Bèta Techniek heeft het College van Bestuur in het kader van het ambitieprogramma getekend om zich maximaal in te spannen om 15% meer instroom in de technische opleidingen te realiseren.



34

ROC Westerschelde De grootste technische instroom binnen het ROC Westerschelde doet zich voor binnen BOL voltijd, niveau 4 en de BBL opleidingen, niveau 2. De instroom per opleiding is weergegeven in bijlage III.

Instroom in de technische opleidingen van het ROC Westerschelde 2002/2003

2003/2004

2004/2005

2005/2006

2006/2007*

400

aantal leerlingen

350 300 250 200 150 100 50 0 BOL voltijd

BOL deeltijd Niveau I

BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

BOL voltijd

Niveau II

BOL deeltijd Niveau III

BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

Niveau IV

niveau en soort opleiding BOL= beroepsopleidende leerweg BBL= beroepsbegeleidende leerweg * cijfers 2006/2007 zijn voorlopig, peildatum september 2006 bron: ROC Westerschelde

Als de totale instroom in de technische opleidingen (alle niveaus en soort opleidingen) in schooljaar 2005/2006 afgezet wordt tegen de totale instroom in schooljaar 2002/2003 dan is een stijging zichtbaar van 3%. Uitgesplitst naar niveau vallen de volgende zaken op. Niveau I De instroom in niveau I is vanaf schooljaar 2003/2004 aan het afnemen. Niveau II De instroom binnen niveau II stijgt vanaf schooljaar 2003/2004. In schooljaar 2005/2006 was de grootste instroom zichtbaar in Procestechniek en Schilderen. De laagste instroomcijfers deden zich voor in de opleiding Installatietechniek. Niveau III De totale technische instroomcijfers in niveau III fluctueren enorm. De opleiding Procestechniek is in schooljaar 2005/2006 verantwoordelijk voor 80% van de instroom. Binnen vijf opleidingen (Bouwkunde, Technocentrum Zeeland


35

Elektrotechniek, WTB, Installatietechniek en Motorvoertuigentechniek) stroomde er dat schooljaar slechts één deelnemer in. Niveau IV Ook op niveau IV fluctueert de totale technische instroom. In schooljaar 2005/2006 is bij de opleiding Infra en Schilders de instroom het laagst en bij de opleidingen Procestechniek en WTB de instroom het hoogst. Bij Infra bestaat de instroom al jaren uit enkele deelnemers. In schooljaar 2005/2006 is er geen enkele deelnemer. Alle cijfers zijn terug te vinden in bijlage III. Het ROC Westerschelde geeft aan dat alle technische opleidingen permanent aandacht krijgen. In de BBL opleidingen zitten branchegerichte bedrijfsadviescommissies. Voor de BOL opleidingen is ook input vanuit het regionaal bedrijfsleven, hetzij in iets mindere mate. Voorbeelden hiervan zijn STOeB en het Platform Procestechniek Zuid-West-Nederland PZW (zie bijlage I). Er komen in toenemende mate vragen uit het bedrijfsleven voor de opzet van nieuwe opleidingen, zoals bijvoorbeeld voor de glastuinbouw. Het ROC Westerschelde ervaart dat er een verschil is tussen kleine en grote bedrijven, als het gaat om gewenste kennis en vaardigheden van afgestudeerde MBO-ers. In de grote bedrijven heeft men vooral behoefte aan teamspelers, in de kleine bedrijven aan mensen met technische vaardigheden.

Totale instroom ROC Zeeland en ROC Westerschelde Als de technische instroom op beide ROC’s opgeteld wordt, dan blijkt deze in z’n totaliteit (op alle niveaus samen, BOL+BBL) in de loop der jaren te zijn gedaald van 1.682 in schooljaar 2002/2003 naar 1.595 in schooljaar 2005/2006. Uitgesplitst naar niveau doet zich het volgende beeld voor. Bij de niveaus 2 tot en met 4 is een stijging zichtbaar in de totale instroom in schooljaar 2005/2006 ten opzichte van het voorafgaande schooljaar.

Totale Zeeuw se instroom in technische opleidingen op de ROC's

2002/2003 700 600

591 563

2004/2005

2006/2007*

515 538

487

446

455

392

367 365

400

2005/2006 596

547 483

500

2003/2004

299

300

237 237

204

200

190 118 37

100 0 Niveau 4

Niveau 3

Niveau 2

Niveau 1**

* cijfers 2006/2007 zijn voorlopig, peildatum september 2006 ** In 2006-2007 worden op het ROC Zeeland alle deelnemers niveau 1 ingeschreven in de AKA opleiding (Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent) in de afdeling Scool (dus niet meer apart in de Techniek!)



36

Edudelta Binnen het Groen College biedt men onderwijs aan op VMBO en op MBO niveau. De vakrichtingen binnen het VMBO-Groen zijn plantenteelt, dierhouderij (gezelschapsdieren/productiedieren) bloemschikken, groenvoorziening, verwerking agrarische producten, agrarische techniek en agrarische bedrijfseconomie. Het MBO biedt de volgende richtingen aan: plant (waaronder akkerbouw en fruitteelt), veehouderij, groene ruimte (hovenier, groenvoorziening/woonomgeving en recreatie) paardenhouderij & paardensport, bloemenen tuincentrumbranche (bloemendetailhandel en tuincentrum), dierverzorging en loonwerk.

Totaal aantal leerlingen Groen College Goes

aantal leerlingen

600

VMBO MBO

400 200 0 1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

jaren NB. Dit betreft het totaal aantal leerlingen, niet alleen de instroom!

Het aantal VMBO en MBO leerlingen op het Groencollege daalt sinds enkele jaren. Edudelta geeft aan dat 60% van de uitstroom start in de branche waarvoor men opgeleid is. Dit is conform het landelijk percentage. Edudelta hanteert het standpunt dat er op MBO-niveau opgeleid wordt in het interessegebied van de leerling en dat deze na afronding van de opleiding breed inzetbaar is, doordat er veel aandacht is besteed aan algemene vaardigheden. Men ziet geen probleem in de vergrijzing. Er zijn voldoende leerlingen om dat in de toekomst op te vangen. Het gaat erom mensen op een bepaald niveau algemeen op te leiden. Als men vervolgens aan de slag gaat, wordt gekeken waar men kennis en vaardigheden mist. Op die punten wordt men vervolgens bijgeschoold. Met betrekking tot de nascholing constateert men een stijgende lijn. Maar tegelijkertijd een bredere vraag en meer aanbieders. Hier ligt volgens Edudelta een kans voor het Technocentrum om de vragen te bundelen.



37

Hogeschool Zeeland De technische instroom op de Hogeschool Zeeland schommelt vanaf schooljaar 2002/2003 in totaal (voltijd, deeltijd en duaal samen) rond 300/400. In schooljaar 2003/2004 was de technische instroom het hoogst, in schooljaar 2005/2006 het laagst.

Instroom in technische opleidingen Hogeschool Zeeland 2002/2003

2005/2006

2006/2007

332

350 aantal studenten

2004/2005

364

400 300

2003/2004

290 300

263

250 200 150 100 18

50

28

29

10

13

39

46

28

14

16

0 voltijd

deeltijd

duaal

soort onderw ijs

De Hogeschool Zeeland biedt al jaren tien technische opleidingen als voltijd opleiding aan. Anno 2006 is de enige opleiding die duaal gevolgd kan worden de AOT-Techniek. In deeltijd kunnen Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en AOT-Techniek gevolgd worden. Uitgesplitst naar opleiding ziet de instroom er als volgt uit. Instroom per opleiding (voltijd+deeltijd+duaal*) 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 AOT-Techniek (energietechnologie) 55 58 57 24 26 Bouwkunde 32 30 37 34 32 Civiele Techniek 14 30 22 23 13 Elektrotechniek 26 50 37 15 29 Werktuigbouwkunde 63 85 50 48 38 Maritiem Officier 47 49 55 57 48 Logistiek en Technische vervoerskunde 11 17 31 23 19 Aquatische Ecotechnologie 31 46 35 38 42 Chemie 13 34 25 20 34 Informatica 28 39 40 32 48 Totaal 320 438 389 314 329 * De uitsplitsing naar voltijd/deeltijd/duaal is weergegeven in bijlage III.



38

In het schooljaar 2006/2007 is de hoogste instroom te zien in de opleiding Maritiem Officier en Informatica. De laagste instroom is in de opleiding Civiele Techniek en Logistiek en Technische Vervoerskunde.

Roosevelt Academy Met ingang van schooljaar 2004/2005 is het mogelijk wetenschappelijk onderwijs te volgen in Zeeland op de Roosevelt Academy in Middelburg. De Roosevelt Academy is opgericht door de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Zeeland, met financiële steun van het Rijk, de Provincie en gemeentes. De Academy biedt drie jaar onderwijs aan op universitair niveau, dat afgesloten wordt met een Bachelor degree. Er worden vier disciplines geboden: Academic Core, Arts and Humanities, Science en Social Science. Nadat de Roosevelt Academy is doorlopen, kunnen studenten desgewenst elders verder studeren voor een Masters degree of met een Bachelors of Arts of Science Honors degree de arbeidsmarkt op gaan. Er wordt gestreefd naar een jaarlijkse instroom van 200 studenten Instroomcijfers Roosevelt Academy instroom

waarvan science

aantal studenten

200 150

168 125

118

100 50

24

42

45

0 2004/2005

2005/2006

2006/2007*

schooljaar * 2006/2007: Voorlopige cijfers per september 2006

Regionale Arrangementen In Zeeland zijn twee regionale arrangementen afgesloten voor de periode 2005-2007, één voor Zeeuws Vlaanderen en een voor Walcheren. In Zeeuws Vlaanderen werken vier VO scholen en het ROC Westerschelde samen. Op Walcheren werken SSG Nehalennia, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren, SSG Scheldemond en Calvijn College samen. De samenwerking is gericht op de regionale versterking van het VMBO aanbod in relatie tot het vervolgonderwijs, economische ontwikkelingen en arbeidsmarktontwikkelingen.



39

Aansluiting/doorstroming PO-VO-MBO-HBO De overgang tussen basisonderwijs, VMBO, MBO en HBO is veelal groot. Er is al veel gedaan om de aansluiting te verbeteren tussen VMBO-MBO-HBO. Toch moet het ook voor de toekomst een aandachtspunt blijven, met name om de uitval te verkleinen.

Beroepsprofielen en competenties Het onderwijs moet aansluiten op de ontwikkelingen in de beroepsprofielen. Hierbij wordt zichtbaar dat grenzen tussen beroepen vervagen. Bovendien zijn, naast vakmatige vaardigheden, ook andere vaardigheden zoals sociale en communicatieve van groot belang bij het uitoefenen van een beroep. Binnen de Hogeschool Zeeland zijn voor alle opleidingen competenties beschreven, die de studenten moeten bezitten als ze zijn afgestudeerd. Bij het samenstellen van de competenties wordt samengewerkt met het bedrijfsleven, in de vorm van de beroepenveld commissie en andere contacten in het werkveld. 1 augustus 2008 moeten alle opleidingen van de ROC’s competentiegericht zijn. Bij het vaststellen van het curriculum wordt vanuit de HZ en de ROC’s nadrukkelijk gekeken naar de behoefte vanuit het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven blijkt, naast de benodigde technische competenties, veel belang te hechten aan goede communicatieve vaardigheden bij toekomstige werknemers. Bij het ROC Zeeland zijn nu ongeveer 15 opleidingen bezig in de experimentenregeling met het vormgeven van competentiegericht onderwijs. Ook loopt het cluster Techniek landelijk voor met haar pilot op het gebied van burgerschapscompetenties. Wanneer in december 2006 de nieuwe huisvesting van het cluster techniek van het ROC Zeeland betrokken gaat worden dan is ook de leeromgeving fysiek aangepast aan de moderne onderwijsconcepten. Ook het ROC Westerschelde is voortvarend aan de slag met competentiegericht leren.

Nascholing Een ander belangrijk aandachtspunt bij de aansluiting tussen het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt is het terrein van de nascholing. Alle instellingen voor beroepsonderwijs hebben, als onderdeel van hun contractactiviteiten, een cursusaanbod voor de (technische) bedrijven. Ook op dit terrein speelt het fenomeen van de beperkte schaalgrootte. Het blijkt vaak een probleem voldoende aanmeldingen te verzamelen om een cursusgroep te kunnen starten. Cursusvragen en behoeften blijven sluimeren omdat deze niet gebundeld worden. Met Het Loket speelt het Technocentrum Zeeland in op dit knelpunt alsmede de behoefte aan maatwerk.



40

2.7.2.

Ontwikkelingen per sector

Hierna worden ontwikkelingen in Zeeland per sector geschetst. Deze ontwikkelingen zijn aangegeven door de geïnterviewde sleutelfiguren.

Primaire sector De omzet van de bedrijven in de primaire sector is niet veel veranderd in de afgelopen jaren, dit wijkt in Zeeland ook niet af van het landelijk beeld. Momenteel speelt er zich een prijzenslag af in alle sectoren, dat is een nieuwe ontwikkeling. Daarom wordt er gezocht naar alternatieven zoals biodiesel en biobrandstof. De werkgelegenheid in de primaire sector neemt af door de automatisering en een vermindering van het aantal bedrijven.

Havens De omzet in de havens volgt de wereldeconomie en vertoont een golvend verloop. De expansie van de markt in China heeft een enorme zuigkracht. Dit heeft een grote invloed, charterschepen zijn bijna niet meer te vinden, ze varen allemaal op China. Er is grote concurrentie in de havensector. Er zit nog steeds groei in het havengebied, ook al zakt het af en toe weg. De werkgelegenheid stijgt ook mee, alsmede de behoefte aan nascholing. Mensen moeten sterk verhoogd meervoudig inzetbaar zijn. Dit leidt tot een opleidingsvraag, bestaande uit korte gerichte vakscholing. Voor wat betreft vraag en aanbod is er geen probleem. Als er een vraag is naar vast personeel, komt er een aanbod. De grootste groep personeel bestaat uit de laaggeschoolde havenmedewerkers. De uitval uit het regulier onderwijs komt hier vaak in terecht. De werving van flexibele arbeidskrachten via uitzendorganisaties (in de haven van groot belang) kent duidelijke begrenzingen. Er is een conceptprojectvoorstel om een stichting logistiek Zeeland op te richten door Zeeland Seaports, ROC-Westerschelde en ROC Zeeland-Maritiem Instituut "De Ruyter" om het logistieke onderwijs te promoten, te voorzien van werk-leer plaatsen en voor de inrichting van een logistiek trainingscentrum.

Maritieme sector Er is een toenemende tekort aan Nederlandse officieren en kapiteins. Dit wordt veroorzaakt door een drietal factoren. In de eerste plaats is er sinds 1996 sprake van een forse toename van het aantal zeeschepen onder Nederlandse vlag. Dit hangt onder andere samen met een aantal fiscale maatregelen dat sindsdien van kracht is. In de tweede plaats is sprake van een toenemende vergrijzing van het officierenbestand. Meer dan 40 procent van de huidige officieren is vijftig jaar of ouder en officieren gaan vóór hun zestigste met pensioen. In de derde plaats is er sprake van een achterblijvende instroom van jonge mensen naar de zeevaartscholen.



41

Door vermindering van de doorstroom van zeevarenden naar nautische functies aan de wal, dreigt er Europees een tekort aan maritieme kennis. De EU is daar beleid op aan het ontwikkelen, dat komend daar binnen Nederland besproken zal worden.

Metaalsector De metaalsector is zeer divers. De Metaalunie verwacht de komende jaren dat er een sanering zal gaan plaatsvinden en dat bedrijven zich moeten onderscheiden door zaken als flexibiliteit en een uniek product. Er komen steeds meer technische MBO-ers uit Polen op de markt, die voor een laag uurtarief flexibel ingezet kunnen worden. In de toekomst zal ook een deel van de maakindustrie verdwijnen, vooral de eenvoudige seriematige productie. Bedrijven met veel know how zullen naar verwachting overblijven. Binnen de metaal zijn landelijk gezien duizenden vacatures. Men verwacht binnen 5 tot 10 jaar een vervangingsvraag van 11.000 tot 16.000 mensen door de vergrijzing. Als dit terugvertaald wordt naar Zeeland betekent dat een vervangingsvraag van enkele honderden mensen. Waarschijnlijk zal dit in de praktijk minder zijn doordat een deel van de productie verschuift naar de lage loon landen. In Zeeland is het aantal werknemers dat ouder is dan 54 jaar hoger dan in de rest van Nederland (9,2% in Zeeland/West-Brabant en 8,8% in Nederland, bron: Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004, OOM, DIJK 12 Beleidsonderzoek). De vergrijzing vindt vooral plaats bij directie, management en meewerkende leidinggevenden. De verwachte uitstroom door pensionering in 2014 is 16%. Vanaf 2008 is de uitstroom via pensioen verdubbeld in vergelijking met 2004. Voor wat betreft de aansluiting van de opleidingen op de behoefte van de arbeidsmarkt geeft de Metaalunie aan dat ondernemers hier wisselend over denken. De aansluiting is nog niet optimaal. Men heeft behoefte aan BBL2-ers. Een goede werkhouding is belangrijker dan technische kennis. Dit laatste leren ze snel genoeg in de praktijk. De Metaalunie heeft voorkeur voor een duaal karakter bij alle technische opleidingen. Men ziet in Nederland een groot probleem ontstaan. Een grote groep jongeren wil en/of kan niet geschoold worden. Hier is de maatschappij verantwoordelijk voor. Het onderwijs zou eigenlijk anders ingericht moeten worden. Er zijn ondernemers die terugwillen naar de aanpak van het verleden, met veel meer praktijk in de opleiding. Voor de promotie van techniek heeft de Metaalunie samen met FME bureau TOP in het leven geroepen. Bureau TOP (Techniek Organisatie Promotie) organiseert promotionele acties om jongeren voor een opleiding en een baan in de techniek te doen kiezen. Het heeft daarvoor drie programmalijnen. Eén voor groep 7 en 8 van de basisschool, één gericht op leerlingen van het middelbaar (technisch) voortgezet onderwijs en één voor jongeren die al werkzaam zijn in het technische vak. De aandacht is vooral gericht op de belangen van de Metaal en Elektro. Om de instroom in de metaal te promoten en voldoende goed opgeleide mensen te kunnen afleveren heeft de Metaalunie landelijk het plan “Regionalisering opleiding & scholing Metaalbewerking” ontwikkeld, dat regionaal ingezet zal worden. Hier wordt het bedrijfsleven intensief bij betrokken.



42

Daarnaast heeft het bedrijfsleven en onderwijs in de regio Noord- en Midden Zeeland de krachten gebundeld in de Stichting Vakwerk, waarin samengewerkt wordt. Dit was een van de speerpuntplannen van het Technocentrum Zeeland. In Zeeuws Vlaanderen zijn de krachten tussen onderwijs en bedrijfsleven al langer gebundeld in de SMEO.

Bouwsector De vergrijzing in de bouw is groot. Over vijf jaar is ruim een kwart van het bouwpersoneel 55 jaar of ouder en komt de grote uittocht op gang (pre-pensioen). De BOZ verwacht een vervangingsvraag van enkele honderden per jaar. Dit is veel meer dan men jaarlijks aflevert; dit zijn er zo’n 75 per jaar. Ook komt er een vervangingsvraag voor het middenkader, de MBO-ers, er zitten veel 50+ers op het bedrijfsbureau. De instroom hier is ook veel te laag. Functies worden nu ingevuld door HBO-ers. Het probleem is dat deze weer snel weg zijn, als ze een HBO functie elders kunnen krijgen. Een bijkomend probleem is dat alles wat er nu gedaan wordt pas over een aantal jaren effect heeft. Een deel van de bedrijven realiseert zich onvoldoende wat de consequenties zijn van hun vergrijsd personeelsbestand. De BOZ verwacht op middellange termijn een substantiële invulling van de functies door vaklieden uit de voormalige Oostbloklanden. Hier en daar begint zich dit al af te tekenen. Dit zijn kwalitatief goed opgeleide mensen. De aanzienlijke hogere beloning bij ons dan in hun thuisland, heeft een magneetwerking. De bedrijven zullen ze welkom heten. Dit kan ertoe leiden dat de belangstelling voor en de noodzaak van opleiden in de regio zal verminderen. Verder is opvallend dat de instroom van jongeren vaak afkomstig is uit “bouw”families, families waarbinnen dus al veel familieleden werkzaam zijn in de bouw. Voor wat betreft de aansluiting van de opleidingen op de behoefte van de arbeidsmarkt is de BOZ van mening dat, vergeleken met 10 jaar geleden, de VMBO-ers minder vakkennis hebben. Er is meer aandacht voor het zelfstandiger laten worden van leerlingen in de samenleving. Dit gaat ten koste van de praktijklessen. De BOZ ziet niets terug van het beoogde effect (ze zijn niet zelfstandiger dan voorheen) en mist een instroom met de benodigde vakkennis. In een korte tijd moet er bij de BOZ veel geleerd worden. “Dit is geen verwijt aan de VMBO scholen, dit is landelijk bepaald.” BOZ probeert zoveel mogelijk te doen aan de kwaliteit van de uitstroom. Men hecht nu meer waarde aan kwaliteit dan aan kwantiteit. Dit houdt in dat men over een paar jaar een nog lagere uitstroom zal hebben dan nu. Als de VMBO bouwklassen, die in Zeeland gelukkig nog bestaan, zouden gaan sluiten, dan kiezen leerlingen waarschijnlijk voor een andere opleiding. Kinderen van 12 jaar zijn te jong om ver te reizen voor een opleiding. Dan wordt de instroom in de bouwopleidingen uiteindelijk nog lager. Ten aanzien van de functies op HBO niveau geeft de Hogeschool Zeeland aan dat de uitstroom Civiele Techniek moeite heeft bij het vinden van een baan. Bij Bouwkunde is dit niet het geval. Uit een inventarisatie, uitgevoerd door Bouwtalent (regionale projecten waarin bouwwerkgevers, verenigd in Bouwend Nederland, samen met hogescholen in de regio werken aan instroom en behoud van kaderpersoneel in de bouw) in juni 2004, blijkt dat er in Zeeland een instroombehoefte bestaat voor het UTA (uitvoerend, technisch en administratief) personeel (MBO en HBO niveau) van 110 personen voor de Technocentrum Zeeland


43

komende vijf jaar. Daarnaast is opscholing gewenst voor 4% van de UTA medewerkers, zijnde ongeveer 30 werkenden. Als gekeken wordt wat de kwalitatieve knelpunten zijn op het gebied van de personeelsvoorziening, geven de bedrijven aan dat het verkrijgen van goed vakbekwaam personeel het grootste probleem is, gevolgd door gemotiveerd personeel. In de uitgave “De Bouwarbeidsmarkt in vogelvlucht” worden de volgende ontwikkelingen weergegeven.

B&U

GWW

kwartaal 1e kwartaal 2005 2e kwartaal 2005 3e kwartaal 2005 4e kwartaal 2005 1e kwartaal 2006 1e kwartaal 2005 2e kwartaal 2005 3e kwartaal 2005 4e kwartaal 2005 1e kwartaal 2006

Werknemers 2.563 2.550 2.562 2.543 2.526 696 698 700 696 680

Toetreders 45 50 82 38

Uittreders 64 69 57 51

14 22 26 21

19 26 22 22

Procesindustrie Dow geeft aan vast te houden aan een MBO4 opleidingsniveau voor operators. Er gaan binnen Dow de komende 10 jaar 600 mensen met pensioen. Door de bezuinigingen zal niet iedereen vervangen worden maar er blijft een grote vervangingsvraag aanwezig. Tot 2010 zal dat in totaal uit 300 tot 400 MBO-ers en universitair geschoolden bestaan. Tot nu toe is de invulling van vacante functies geen probleem: mensen werken kennelijk graag bij Dow. Om de instroom te vergroten, zijn er vele mogelijkheden naast het reguliere onderwijs. Men kan denken aan het omscholen van mensen met andere (technische) opleidingen. Er kan ook gedacht worden vanuit de behoefte van de potentiële werknemer. Welke mensen hebben interesse in nachtdiensten? Dat kunnen bijvoorbeeld verpleegkundigen zijn. Men wil dus breder kijken en creatiever worden bij de invulling van de MBO functies voor operator. Ook Thermphos noemt de vergrijzing van het arbeidspotentieel. Er is een grote behoefte aan vervanging met betrekking tot de procesoperator op MBO niveau. Er wordt geen groei verwacht in de sector qua werkgelegenheid. Thermphos heeft berekend dat men tot 2010 een vervangingsvraag heeft van 80 mensen. als gevolg van natuurlijk verloop. Men verwacht dat dit bij de collega bedrijven vergelijkbaar is. Dow beoordeelt de kwaliteit van de reguliere uitstroom als goed. Thermphos geeft aan dat de kennis van de afgestudeerde MBO-ers procestechniek minder lijkt dan 10 jaar geleden. Of dit nu ligt aan de stand van de techniek, dat bedrijven veeleisender zijn geworden of dat men daadwerkelijk minder basiskennis heeft, is niet duidelijk. De wenselijke basiskennis zou wel beter omschreven moeten worden.



44

Energiesector In de energiesector kampt men met een kwantitatief en een kwalitatief probleem. De energiesector (zowel productie als distributie) krijgt in de nabije toekomst te kampen met een tekort aan goede vakmensen. De vervangingsvraag omvat de komende 10 jaar ongeveer de helft van de technici. In kwalitatief opzicht blijkt dat de afgestudeerden van het MBO die instromen in de energiesector, niet over alle juiste competenties beschikken (Bron: Stichting MTSplus).

MKB-Zeeland MKB-Zeeland geeft aan dat de interesse voor technische beroepen in Zeeland tanend is. De ontwikkelingen van het MKB worden door het MKB landelijk bijgehouden, er is geen overzicht per regio. In Zeeland zit over het algemeen een vertragingsfactor met betrekking tot de landelijke ontwikkeling. De export krabbelt op maar de bedrijven die afhankelijk zijn van de binnenlandse vraag hebben het nog moeilijk. Met de koplopers binnen de verschillende branches gaat het wel goed. Innovatieve bedrijven doen het beter. Binnen de metaal en installatiebranche is de binnenlandse markt lastig. De werkgelegenheid kent in Zeeland niet zo’n harde daling als in de rest van Nederland. Verwacht wordt dat de economie in 2006-2007 zal aantrekken maar niet voor alle bedrijven. Voornamelijk voor de innovatieve bedrijven en de hoog opgeleide mensen. Voor de bulkwerkzaamheden zullen steeds vaker buitenlandse krachten ingezet worden, bijvoorbeeld uit Polen. Het structurele probleem doet zich voor bij de mensen die qua opleiding aan de onderkant van de markt zitten. Zeeland heeft relatief weinig hoogopgeleide mensen. Wellicht kan dit vergroot worden door in de technosector de innovatiekracht te verbeteren en mensen te trekken met een goede baan. MKB Zeeland vindt het onderwijs erg theoretisch. Er zou nog meer nadruk moeten komen liggen op de praktijk. Dit geldt zowel voor de MBO als de HBO opleidingen. Er zou bijvoorbeeld aan het eind van een stage een praktijktoets afgelegd moeten worden. Het aspect van ondernemen zit te weinig in het onderwijs, dit zou een onderdeel moeten zijn van het lesprogramma. Verder vindt men het aanbod van opleidingen goed, zowel regulier als qua nascholing. Ook Syntens Zeeland signaleert een tekort aan technisch personeel in de metalelektro, procesindustrie en de bouw. Grotere bedrijven kunnen eenvoudiger personeel krijgen dan de kleinere bedrijven. Het houdt de groei van bedrijven tegen, als ze geen geschikt technisch personeel kunnen vinden. De geringe instroom in de technische opleidingen ziet men als een groot knelpunt. De kennis en vaardigheden van technisch personeel is voldoende. Bedrijven zijn al blij als ze mensen kunnen vinden. Er bestaat behoefte binnen het MKB aan korte cursussen voor wat betreft vaardigheden en praktische trainingen op technisch gebied. Deze zijn in de provincie Zeeland vaak niet te vinden. Syntens verwacht voor de toekomst meer detachering op technisch gebied, vanuit de rest van Nederland en vanuit het buitenland. Er zullen nieuwe spelers op de markt komen. Er worden door de verschillende partijen, zowel onderwijs als bedrijfsleven, redelijk wat initiatieven ontwikkeld ten aanzien van de promotie van techniek. Dit gebeurt nog te vaak langs elkaar heen. Technocentrum Zeeland


45

2.7.3

Knelpunten aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt

Op basis van de deskresearch en de mening van de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten op het gebied van de aansluiting technisch beroepsonderwijs en de opleidingsbehoefte van de arbeidsmarkt geformuleerd worden: • • • • • •

• • • • • • §

De vergrijzing in Zeeland is relatief hoog. Veel jongeren trekken weg uit Zeeland. Zeeland heeft relatief weinig werknemers op HBO niveau. De instroom in technische opleidingen is laag, zowel op VMBO, MBO als HBO niveau. De aansluiting/doorstroming PO - VMBO/VO – MBO - HBO kan verder geoptimaliseerd worden. Er wordt een tekort verwacht qua gediplomeerde uitstroom in de bouwsector, energiesector, procesindustrie, metaal-elektro en maritieme sector, vooral met betrekking tot de MBO functies ten aanzien van de vervangingsvraag. Het regionaal bedrijfsleven kan nog meer betrokken worden bij het samenstellen van (nieuwe) opleidingen. Het MKB heeft veelal onvoldoende zicht op het nascholingsaanbod in de regio. Promotie van technische beroepen en opleidingen gebeurt te vaak langs elkaar heen. De behoefte aan na- en bijscholing vanuit het Zeeuws bedrijfsleven is verspreid over verschillende aanbieders. Het beeld dat leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs hebben over de beroepsmogelijkheden in de technische sector is niet optimaal. Jaarlijks verlaten tegen de 900 jongeren in Zeeland het onderwijs zonder startkwalificatie. Zonder startkwalificatie hebben ze nauwelijks kans op de arbeidsmarkt. Het ontbreekt aan een systematische gegevensverzameling op provinciaal niveau als het gaat om de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. Behalve gegevensverzameling, dienen deze gegevens ook beheerd, geactualiseerd en voor makelen en schakelen benut te worden.



46

2.8.

Strategische keuze

Technocentrum Zeeland heeft in het verleden veel aandacht besteed aan het primair onderwijs. Het voortgezet onderwijs is een ondergeschoven kindje geweest. Het Technocentrum Zeeland heeft daarom de keuze gemaakt om de focus nu relatief meer te richten op het voortgezet onderwijs. Gezien het succes van het Ontdek Kasteel in het basisonderwijs, wordt de nadruk gelegd op het realiseren van een doorlopende leerlijn. Vanuit het primair onderwijs wordt de aanpak doorgetrokken naar het voortgezet onderwijs. Ook de daarop volgende doorlopende leerlijnen VMBO-MBO en MBO-HBO zullen de nodige aandacht krijgen. Verder vindt het Technocentrum Zeeland het van belang om breed in te zetten qua onderwijsniveaus en technisch bedrijfsleven. De sterke vergrijzing en het verwachte tekort aan technisch personeel is in Zeeland zichtbaar in het merendeel van de technische sectoren. Daarnaast speelt de geringe instroom in de technische opleidingen in Zeeland op alle onderwijsniveaus, van VMBO tot en met HBO. Technocentrum Zeeland vindt het van belang om zaken gemeenschappelijk te ontwikkelen en tevens dat ontwikkelde producten inzetbaar zijn op meerdere scholen Technocentrum Zeeland zal zich in 2007 voornamelijk richten op de doelstellingen I en III, aangezien aan de doelstelling II Gezamenlijke Benutting apparatuur in de afgelopen jaren redelijk wat aandacht is besteed en deze doelstelling moeilijk realiseerbaar is.

Ambitie Technocentrum Zeeland heeft als ambitie om, binnen het kader van de doelstellingen van de Technocentra, scholen en bedrijven in Zeeland dichter bij elkaar brengen.

Prioriteiten Aan de hand van bovenstaande wordt aan de volgende knelpunten prioriteit toegekend: Knelpunten kenniscirculatie en kennisuitwisseling A. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer c.q. beter contact met het bedrijfsleven. B. Kennisuitwisseling in de vorm van bedrijfsstages door docenten gebeurt nog onvoldoende. Knelpunten gezamenlijke benutting apparatuur A. Er wordt nog weinig samengewerkt op het gebied van het gezamenlijk benutten van apparatuur tussen het bedrijfsleven en het onderwijs. Knelpunten aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt A. De instroom in technische opleidingen is laag, zowel op VMBO, MBO als HBO niveau. B. De aansluiting/doorstroming PO - VMBO/VO – MBO - HBO kan verder geoptimaliseerd worden. C. Het regionaal bedrijfsleven kan nog meer betrokken worden bij onderwijs, zoals het samenstellen van (nieuwe) opleidingen. D. Het beeld dat leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben over de beroepsmogelijkheden in de technische sector is niet optimaal.



47

2.9.

Samenvatting knelpunten en activiteiten

Hieronder wordt schematisch weergegeven op welke knelpunten uit de Zeeuwse regioanalyse, aansluitend bij de strategische keuze, in 2007 ingespeeld zal worden met welke projecten. Doelstelling

knelpunten

nr.

activiteit

1. Kenniscirculatie

A. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan

3.2.01

Het Loket

en

meer c.q. beter contact met het bedrijfsleven.

3.2.02

Makel en schakel activiteiten

3.2.03

STOeB Zeeland

3.2.05

Promotie techniek

3.2.10

Doorlopend Ontdekken

3.2.11

Mini onderneming

3.2.12

Media opleidingen MBO

3.2.14

Examinering en regionaal bedrijfsleven

3.2.15

VTB Steunpunt Zeeland

B. Kennisuitwisseling in de vorm van

3.2.02


docentstages gebeurt nog onvoldoende

3.2.07

Bedrijf+School

3.2.02


kennisuitwisseling

2 Gezamenlijke

A. Er wordt nog weinig samengewerkt op het

benutting

gebied van het gezamenlijk benutten van

apparatuur

apparatuur tussen het bedrijfsleven en het

3. Aansluiting

A. De instroom in technische opleidingen is laag,

3.2.03

STOeB Zeeland

technisch

zowel op VMBO, MBO als HBO niveau.

onderwijs. 3.2.05

Promotie techniek

beroepsonderwijs -

3.2.06

Zeeuws Netwerk van loopbaanadviseurs

opleidingsbehoeften

3.2.07

Bedrijf+School

arbeidsmarkt

3.2.08

CLIB Energie

3.2.09

Zeeuwse Zonnebootrace


3.2.15


B. De aansluiting/doorstroming PO - VMBO/VO –

3.2.10


MBO - HBO kan verder geoptimaliseerd worden.

3.2.12


3.2.13

Non Stop

C. Het regionaal bedrijfsleven kan nog meer

3.2.02


betrokken worden bij het samenstellen van

3.2.04

Onderzoek nieuwe opleidingen

(nieuwe) opleidingen.

3.2.08

CLIB Energie

3.2.12


3.2.14


D. Het beeld dat leerlingen in basis- en voortgezet

3.2.03

STOeB Zeeland

onderwijs hebben over de beroepsmogelijkheden

3.2.04

Onderzoek nieuwe opleidingen

in de technische sector is niet optimaal.

3.2.05

Promotie techniek

3.2.07

Bedrijf+School

3.2.08

CLIB Energie

3.2.09

Zeeuwse Zonnebootrace

3.2.11

Mini onderneming

3.2.15



48

3.

Activiteiten 2007

De activiteiten van het Technocentrum Zeeland zijn onderverdeeld in algemene activiteiten, beschreven in hoofdstuk 3.1 en activiteiten onder de hoofddoelstellingen, beschreven in hoofdstuk 3.2.

3.1

Algemene activiteiten van het Technocentrum Zeeland

De volgende algemene activiteiten zijn in het activiteitenplan opgenomen: 3.1.1. 3.1.2 3.1.3.

Regioanalyse en activiteitenplan Website/PR Landelijk platform technocentra

3.1.1. Beschrijving

Regioanalyse en activiteitenplan In de Kaderregeling Technocentra is bepaald dat de regioanalyse jaarlijks moet worden geactualiseerd. Dit niet alleen ten behoeve van de hieruit voortvloeiende keuze van de operationele doelen. Ook past een actuele analyse in het gewenste profiel van het TCZ dat voortdurend op de actuele knelpunten en mogelijkheden inspeelt en initiatieven neemt om partners bij elkaar te brengen die knelpunten kunnen oplossen en uitdagingen kunnen aangaan. Een actuele regioanalyse vormt tevens een belangrijke vorm van dienstverlening voor de regio. Daarnaast is de samenstelling van het activiteitenplan gebaseerd op de knelpunten uit de regioanalyse.

Uitgangssituatie

De markt is constant in beweging. Actualisatie van de regioanalyse en het bijstellen van de knelpunten is dan ook een noodzaak. § Het in kaart brengen van de regio ten aanzien van ontwikkelingen op het gebied van technisch onderwijs en bedrijfsleven. § Het benoemen van knelpunten waar op ingespeeld dient te worden. § Het jaarlijks actualiseren van de gegevens. § Het jaarlijks samenstellen van een activiteitenplan, op basis van de knelpunten. TCZ, RPA, KvK, CWI, ROC’s, HZ, MKB, VO en BZW Voor het opstellen van de regioanalyse wordt gebruik gemaakt van beschikbare gegevens onder andere van het RPA, de KvK, CWI, gegevens van onderwijsinstellingen (VO, ROC’s en HZ) en werkgeversorganisaties (BZW, MKB en brancheorganisaties) alsmede interviews met sleutelfiguren in de regio. Jaarlijks TCZ

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering

Tijdspad Projectleider



49

3.1.2. Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering Tijdspad Projectleider

3.1.3. Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen


3.2

Website/PR Up to date houden van de website en het verzorgen van PR activiteiten. De belangrijkste marketing instrumenten van het TCZ zijn de website en pr activiteiten. Het up to date houden van de data op de website t.a.v.: § Algemene informatie over achtergronden, doel en organisatie van het TCZ. § Activiteitenplan en regioanalyse. § Projecten en resultaten. § Links naar ander nuttige sites. Het ontwikkelen van pr activiteiten in het algemeen en voor de verschillende projecten in het bijzonder. Nvt TCZ, ICT bedrijf (website) Continue TCZ

Landelijk platform technocentra Deelname aan het Landelijk Platform Technocentra Het Landelijk Platform heeft een belangrijke functie in het uitwisselen van ervaring en kennis. Het in stand houden van het Platform behoeft een zowel fysieke als financiële bijdrage van het TCZ. § Voortzetting platform. § Uitwisseling informatie en ervaring en zo mogelijk transfer van en samenwerking in projecten Alle Technocentra in Nederland Participatie van het TCZ middels haar directeur en het leveren van een financiële bijdrage o.a. in de kosten van het secretariaat. Continue TCZ

Activiteiten onder hoofddoelstellingen

Er zijn drie doelstellingen geformuleerd voor de activiteiten van de technocentra: 1. Kenniscirculatie en kennisuitwisseling 2. Gezamenlijke aanschaf en benutting van hoogwaardige apparatuur 3. Aansluiting van technisch beroepsonderwijs op de opleidingsbehoeften van de arbeidsmarkt. Hierna wordt per project aangegeven binnen welke doelstelling het project valt, op welk knelpunt van de regioanalyse met het project ingespeeld wordt en op welk programma van Platform Bèta Techniek dit aansluit. Daarnaast wordt er een globale omschrijving gegeven van het project aan de hand van de punten beschrijving, uitgangssituatie, operationele doelen, samenwerking, uitvoering, tijdspad en projectleider.



50

De volgende activiteiten zijn in het activiteitenplan opgenomen: projectnummer 3.2.01 3.2.02 3.2.03 3.2.04 3.2.05 3.2.06 3.2.07 3.2.08 3.2.09 3.2.10 3.2.11 3.2.12 3.2.13 3.2.14 3.2.15

Projectnaam Het loket Makel en schakel activiteiten STOeB Zeeland Onderzoek nieuwe opleidingen Promotie Techniek Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs Bedrijf+School (voorheen Leren van bedrijven) CLIB Energie Zonnebootrace Doorlopend Ontdekken Mini ondernemingen Media opleiding Non Stop Examinering en regionaal bedrijfsleven Steunpunt VTB Zeeland

3.2.01 Hoofddoelstelling Actieplan Bèta Techn Beschrijving

Het Loket 1 Regioanalyse 1A Ambitie, Sprint en Act Programma Het Loket treedt op als intermediair tussen het bedrijfsleven en erkende opleidingsinstituten. Opleidingsvragen worden daar waar mogelijk gebundeld met als doel de groepen vol te krijgen en om de opleidingen in Zeeland te behouden. Het uitgangspunt is om de opleidingen uit te laten voeren door Zeeuwse opleidingsinstituten.

Uitgangssituatie

Voorheen kwam het regelmatig voor dat een opleiding niet van start kon gaan doordat er te weinig aanmeldingen waren. Hierdoor waren Zeeuwse bedrijven genoodzaakt hun personeel op te leiden buiten Zeeland. Daar kwamen zij vervolgens personeel van andere Zeeuwse bedrijven tegen. Er was blijkbaar voldoende vraag, echter het ontbrak aan een centraal meldpunt. Het Loket fungeert als centraal meldpunt. De vragen komen binnen bij Het Loket en deze zoekt onder de overige aangesloten bedrijven voldoende deelnemers om een cursus van start te laten gaan. Het uitgangspunt is daarbij om de Zeeuwse kennis en faciliteiten optimaal te benutten. In eerste instantie zal de oplossing dan ook gezocht worden onder één van de Zeeuwse Opleidingsinstituten. Streefgetal aantal deelnemers 2007: 2.000. Het Loket kent als samenwerkingspartners: het Zeeuwse bedrijfsleven, hieronder vallen ook de Zeeuwse zorginstellingen, opleidingsinstituten en de Provincie Zeeland. Het Zeeuwse bedrijfsleven legt vragen omtrent bedrijfsopleidingen neer bij Het Loket. De Zeeuwse opleidingsinstituten worden benaderd door Het Loket om invulling te geven aan deze vragen. De Provincie Zeeland is gebaat bij een goed opgeleide beroepsbevolking en zij hechten veel waarde aan het behoud van de opleidingen die binnen de provincie georganiseerd kunnen worden. Technocentrum Zeeland treedt in deze op als projectleider.

Operationele doelen




2007 en doorlopend TCZ


51

3.2.02 Hoofddoelstelling Actieplan Bèta Techn Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen



Uitgangssituatie

Operationele doelen

Makel en schakel activiteiten 1, 2 en 3 Regioanalyse 1A, 1B, 2A, 3C VTB, Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Het vervullen van een makel, schakel en coördinatie functie om de regionale samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven op technisch gebied te faciliteren en stimuleren. De makelen schakelfunctie is de basisactiviteit van de Technocentra. Op vraag van overheid, onderwijs en/of bedrijfsleven worden de verschillende partijen in het Zeeuwse bijeengebracht, projecten geïnitieerd alsmede samenwerking en kenniscirculatie gestimuleerd. TCZ, bedrijfsleven, onderwijs, overheid TCZ brengt partijen bijeen, faciliteert, stimuleert en coördineert. 2007 en doorlopend TCZ

STOeB Zeeland 1 en 3 Regioanalyse 1A, 3A, 3D Ambitie en ACT Programma STOeB staat voor Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven en is bedoeld om de instroom in de MBO techniekopleidingen (BOL 3 en 4) te bevorderen. De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. Het project wordt gefinancierd door de deelnemende bedrijven middels een jaarlijkse contributie en een vergoeding per geleverd stage-uur van de leerling. STOeB is in 2001 in Zeeuws Vlaanderen van start gegaan teneinde de terugloop in de aanmeldingen voor de BOL-3 en BOL-4 opleidingen te keren. In 2004 heeft ook ROC Zeeland STOeB geadopteerd. Anno 2006 bestaat er bij de ROC’s ook ten aanzien van BOL 2 behoefte aan een dergelijke aanpak. §

Samenwerking

Het onderhouden en uitbouwen van het aantal deelnemende bedrijven met de mogelijkheid een toenemend aantal studenten een ‘gratis’ technische opleiding te bieden. § Het verder uitbouwen van het aantal deelnemende bedrijven in Zeeland die ook BOL 2 leerlingen kunnen plaatsen. TCZ, ROC Westerschelde, ROC Zeeland, Provincie, MKB, BZW en aangesloten bedrijven.

Uitvoering Tijdspad Projectleider

TCZ coördineert. Beide ROC’s treden op als projectleider. 2007 Beide ROC’s.



52

3.2.04 Hoofddoelstelling Actieplan Bèta Techn Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen Samenwerking Uitvoering


3.2.05 Hoofddoelstelling Actieplan Bèta Techn Beschrijving Uitgangssituatie

Operationele doelen



Uitgangssituatie Technocentrum Zeeland

Onderzoek nieuwe opleidingen 3 Regioanalyse 3C, 3D Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Het optimaliseren van de afstemming van vraag en aanbod naar technische opleidingen, zowel regulier als na- en bijscholing, op VMBO, (post) MBO en (post) HBO niveau. Bij onderwijsinstellingen bestaat de behoefte om meer inzicht te krijgen in de veranderende scholingsbehoeften in Zeeland. Zodoende kan beter ingespeeld worden op de behoefte. In 2007 wordt in overleg met de samenwerkingspartners bepaald welke sectoren onder de loep genomen zullen worden. TCZ, HZ, VO, ROC’s, EduDelta, bedrijfsleven in betreffende sectoren. TCZ benoemt een projectleider. Aan de hand van deskresearch en fieldresearch en in samenwerking met de betrokken partijen wordt de behoefte in de markt aan scholingsaanbod per sector in kaart gebracht. 2007 en doorlopend TCZ

Promotie Techniek 1 en 3 Regioanalyse 1A, 3A, 3D VTB, Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Het ontwikkelen en ondersteunen van activiteiten gericht op het verbeteren van het imago van de technische opleidingen en beroepen. Een deel van de leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs heeft nog steeds een beperkt en negatief beeld van technische opleidingen en beroepen. Het gezamenlijk aanpakken van de promotie kan synergie bewerkstelligen. § Het in kaart brengen van bestaande initiatieven middels de technowijzer (digitaal overzicht op de website van TCZ) en deze jaarlijks updaten. § Het stimuleren van samenwerking ten aanzien van bestaande initiatieven. § Het ontwikkelen en ondersteunen van promotionele techniek activiteiten, zoals de Beroepen oriëntatiedagen (ROC’s, VO, Bedrijfsleven, Branches) en Doe-dagen. TCZ, HZ, ROC’s, bedrijfsleven, VO, brancheorganisaties TCZ initieert, brengt partijen bij elkaar en ontwikkelt, met de samenwerkingspartners, een meerjaren activiteitenplan, bundelt en ondersteunt initiatieven. 2007 en doorlopend TCZ

Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs 3 Regioanalyse 3A Universum, Ambitie en ACT Programma Het verder uitbouwen van het netwerk van de drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties (RMC’s). Hiermee wordt meer Zeeuwse samenhang in samenwerking en voorzieningen gerealiseerd ten aanzien van aanpakken van voortijdig schoolverlaten zonder startkwalificatie. In 2004/2005 is het Zeeuws Netwerk van Loopbaanadviseurs opgezet. Dit heeft een zeer positief Activiteitenplan 2007

53

3.2.06

Operationele doelen



Uitgangssituatie

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ

Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs resultaat opgeleverd. Deze aanpak heeft zich bewezen en wordt verder kwalitatief en kwantitatief uitgebouwd. De Provincie ondersteunt dit initiatief. § Sluitende aanpak van het voortijdig schoolverlaten zonder startkwalificatie in de leeftijdsgroep van 16 tot 23 jaar waardoor per jaar in heel Zeeland minimaal 250 jongeren herplaatst worden in een kwalificerend traject. § De doorontwikkeling van de netwerkfunctie van de drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties (RMC’s) op regionaal en Provinciaal niveau waardoor een Zeeuwse en regionale samenhang in de aanpak van en de organisatievormen rond de bestrijding van het voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid ontstaat. § Het geheel impliceert dat er over de grenzen van de verschillende beleidsterreinen gewerkt zal worden. Het project wil daarin als verbindende factor optreden. Drie Zeeuwse RMC’s, CWI’s, Provincie Zeeland, MKB-Zeeland, Soza’s, Leerplicht, VO, ROC’s, JHV, Politie/Justitie, BZW, TCZ, RPA, UWV, Projecten, Taskforce Jeugdwerkloosheid De drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties voeren het project uit. TCZ heeft een coördinerende rol. 2007 RMC Zeeuws Vlaanderen

Bedrijf+School (voorheen Leren van bedrijven) 1 en 3 Regioanalyse 1B, 3A, 3C VTB, Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Het opzetten van een database van bedrijven die willen meewerken aan het verzorgen van gastlessen en bedrijfsbezoeken voor het techniekonderwijs, stages van docenten op alle onderwijsniveaus, alsmede het aanbieden van praktijkopdrachten aan MBO en HBO. Scholen hebben behoefte aan meer contact met het bedrijfsleven om zo de dagelijkse praktijk van de arbeidsmarkt in de school te brengen. Dat geldt zowel voor de leerlingen alsook voor docenten. § Het ontwikkelen van een via Internet te benaderen database waar scholen gebruik van kunnen maken. § Het vullen van de database met bedrijven die willen meewerken aan bedrijfsbezoeken, en/of gastlessen en/of docentstages en/of het aanbieden van werkopdrachten aan MBO/HBO. § Het promoten van het gebruik van de database. § Het up to date houden van de gegevens.

Tijdspad

TCZ, PO, VO, ROC’s, Hogescholen, Bedrijfsleven, TCZ initieert, ontwikkelt en voert het project uit, in overleg en samenwerking met de verschillende partijen. iNDEX heeft in Brabant een soortgelijk project. Over en weer worden ervaringen uitgewisseld. 2007 en doorlopend

Projectleider

TCZ



54


Uitgangssituatie Operationele doelen


CLIB Energie 3 Regioanalyse 3A, 3C, 3D Ambitie en ACT Programma Door vernieuwd onderwijs meer mensen interesseren en vasthouden voor een technische opleiding in de energiesector. Het project wordt in meerdere regio’s uitgevoerd waarbij onderlinge afstemming plaatsvindt in een landelijke ontwikkelgroep. In de energiesector is er sprake van kwalitatieve en kwantitatieve knelpunten in de personeelsvoorziening en het technisch onderwijs. § Het realiseren van een aantrekkelijk opleidingsmodel voor het technisch onderwijs in de energiesector met verminderde uitval. § Het opleiden van mensen voor de energiesector. § Het opstellen van een plan voor bekostiging van vernieuwd technisch onderwijs in de toekomst. § De uitwerking van een dynamisch uitstroom kwalificatiemodel. ROC’s, DELTA, EPZ, TCZ Er is een projectgroep geformuleerd waarbij afspraken zijn gemaakt over de uitvoering van het ontwikkelingswerk en de realisatie van de opleidingen. Vanuit de regionale projecten zijn vertegenwoordigers afgevaardigd naar de landelijke ontwikkelgroep.


tot en met juni 2007 TCZ


Zeeuwse Zonnebootrace 3 Regioanalyse 3A, 3C VTB, Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Het op aantrekkelijke wijze promoten van duurzame energie door het houden van een race met op zonne-energie aangedreven zelfgebouwde vaartuigen (zonnebootrace) en installaties (solar contest: schaalmodellen van vaar-/voertuigen en fantasieconstructies). Zeeuwse onderwijsinstellingen kunnen deelnemen. De race is voor publiek opengesteld.

Uitgangssituatie

De Zeeuwse Zonnebootrace is geïnspireerd door de World Solar Challenge, die eens in de twee jaar wordt gehouden in Australië. De World Solar Challenge is een race voor zonne-auto’s waaraan bijna 20 internationale teams deelnemen. De WSC is internationaal een van de meest aansprekende voorbeelden van innovatieve toepassingen van zonne-energie. In juni 2005 is de eerste Zeeuwse Zonnebootrace georganiseerd. Gezien het succes hebben deelnemers en organisatie de wens en ambitie uitgesproken om de Zeeuwse Zonnebootrace een vervolg te geven en deze verder uit te bouwen. Operationele doelen § Het organiseren van een Zeeuwse Zonnebootrace inclusief nevenactiviteiten (Energie Info Markt en Energie Speel Markt) voor onderwijsinstellingen van verschillende niveaus. § Leerlingen laten kennismaken met zonne-energie. § De promotie van duurzame energie, in het bijzonder zonne-energie. § Kwantitatief: 15 deelnemende teams van 50% van de Zeeuwse onderwijsinstellingen; 1.000 – 1.500 bezoekers. Samenwerking Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO, Vereniging Zeewind, Hogeschool Zeeland, MarEtec, Provincie Zeeland, Gemeente Middelburg, Delta N.V., TCZ Uitvoering Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO en TCZ coördineren het project gezamenlijk. Technocentrum Zeeland


55

3.2.09 Hoofddoelstelling Tijdspad Projectleider

Zeeuwse Zonnebootrace 3 2007 Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO

3.2.10 Doorlopend Ontdekken Hoofddoelstelling 1 en 3 Actieplan Bèta Techn Universum en Act Programma Beschrijving

Regioanalyse 3A, 3C

Regioanalyse 1A, 3B

• •

Samenwerking

Ontwikkelen doorlopende leerlijn techniek voor de onderbouw havo/vwo. Aanpassen, uitvoeren, evalueren en bijstellen project “Drop, van mal tot verkoop” van Doorlopend Ontdekken tot module voor 1e leerjaar havo/vwo. • Ontwikkelen, uitvoeren, evalueren en bijstellen project “Bruggen bouwen” voor het 2e leerjaar havo/vwo. • Leertrajecten ontwikkelen, uitvoeren, evalueren en bijstellen t.b.v. samenwerkingsprojecten met het bedrijfsleven. • Matige belangstelling NT-profielen • Geen doorlopende leerlijn techniek van PO naar VO. • Zeer geringe deelname meisjes en allochtonen aan n-profielen. • Slecht imago technische beroepen. • Onvoldoende samenhang tussen lesprogramma en praktijk. § Schrijven leerplan ”onderzoek en ontwerp” onderbouw havo/vwo. § Herschrijven leertraject drop Doorlopend Ontdekken naar havo/vwo niveau. Het implementeren van de dropmodule in het 1e leerjaar (2e helft leerjaar 2006-2007). Evalueren en bijstellen. § Schrijven brugmodule voor 2e leerjaar havo/vwo (leerlingenboekje en docentenhandleiding). Testen module eind cursusjaar 2006-2007. Evalueren, aanpassen en invoeren in cursusjaar 2007-2008 voor 2e leerjaar. § Binnen dropmodule en brugmodule koppeling realiseren met bedrijfsleven. Christelijke Scholengemeenschap Walcheren CSW, Hogeschool Zeeland, bedrijfsleven, TCZ

Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad Projectleider

TCZ heeft een adviserende rol. schooljaar 2006/2007 CSW


Mini onderneming 1 en 3 Regioanalyse 1A, 3D Ambitie Programma Binnen het vak techniek van het VMBO wordt een minionderneming gestart waarin producten worden gemaakt met een hoog technisch gehalte. Metaalbewerking, lassen en onderhoud van deze producten staan centraal. De minionderneming zal worden gerund door de leerlingen zelf. Het volgende product is reeds in ontwikkeling: de trapskelter. Leerlingen zijn in deze tijd in onvoldoende mate op de hoogte van productieprocessen in relatie met het beroep dat men eventueel wil gaan uitoefenen. Ook het beroep in relatie met het bedrijfsleven is vaak zwaar onderbelicht. Door middel van een minionderneming waarbinnen men aspecten als inkopen, verkopen, produceren, samenwerken enz. krijgt de leerling meer inzicht in

Uitgangssituatie

Operationele doelen

Uitgangssituatie



56

3.2.11 Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad Projectleider

Mini onderneming dat hele proces, waardoor er een helderder beroepsbeeld ontstaat. § Kwalitatief: de leerling maakt de procesgang van een product vanaf de tekening tot en met de oplevering mee, in al haar technische aspecten. § Alle leerlingen die techniek in hun pakket hebben. Groencollege, bedrijfsleven, TCZ TCZ heeft een adviserende rol. 2007 tot half 2008 Groencollege


Media-opleidingen MBO 1 en 3 Regioanalyse 1A, 3B Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Vormgeven van een samenhangend geheel van media-opleidingen op MBO niveau. Betrokkenheid van toe- en afnemend onderwijs in de vorm van SSG Nehalennia en Hogeschool Zeeland stimuleren, waardoor samenhangend onderwijs in de beroepskolom ontstaat met een voor Zeeland dekkend aanbod. Betrokkenheid relevante branches stimuleren door het oprichten van een (overkoepelende) beroepenveldcommissie (VMBO-MBO-HBO)

Uitgangssituatie

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad

Mediatechnologie en digitale communicatie-uitingen gaan een steeds belangrijker rol in onze diensteneconomie spelen; getuige ook het grote aantal bedrijven dat zich op dit terrein beweegt. In Zeeland zijn er tot op heden weinig samenhangende activiteiten om tot een meer samenhangend regionaal beleid te komen. Belangstelling bij potentiële leerlingen is ook groot, getuige het feit dat jaarlijks circa 30 leerlingen richting Rotterdam of Eindhoven vertrekken. Veelal zijn deze leerlingen later niet meer voor de Zeeuwse arbeidsmarkt beschikbaar, omdat ze in de randstad of omgeving Eindhoven een baan vinden. Ook is er een toenemende vraag naar media personeel. § Kwantitatief: potentiële deelnemers die nu een opleiding in Rotterdam of Eindhoven volgen, goede vervolgopleidingen in de provincie aanbieden. § Kwalitatief: impuls op het kennisgebied mediatechnologie voor VMBO, MBO en HBO in nauwe samenwerkingsrelatie met het regionaal bedrijfsleven. ROC Zeeland, Hogeschool Zeeland, SSG Nehalennia, Boom Collectief, Ibuildings, TCZ TCZ speelt een verbindende rol en zet haar netwerk in. 2007

Projectleider

ROC Zeeland

3.2.13 Hoofddoelstelling

Non Stop 3

Operationele doelen

Regioanalyse 3B

Actieplan Bèta Techn Universum, Ambitie, Sprint en ACT Programma Beschrijving Op Walcheren en de Bevelanden is een samenwerkingsverband VMBO met MBO actief met als algemeen doel het bevorderen van de aansluiting van de leerwegen in het VMBO op de kwalificatiestructuur van het MBO toegespitst op de opleidingen werktuigbouwkunde, metaal, installatietechniek, bouw en infra. Het project is gericht op het gebied van de programmering, didactiek en begeleiding van leerlingen/deelnemers en het implementeren van die verbeteringen. Uitgangssituatie Door de komst van de competentiegerichte kwalificatiestructuur, maar ook door het toenemende Technocentrum Zeeland


57

3.2.13

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ



Non Stop belang van aandacht voor de begeleiding van de deelnemers, is een heroriëntatie op deze aandachtsgebieden noodzakelijk. Dit wordt zowel door het betrokken management als de docenten onderkend. Op relatief korte termijn dient hierover tussen het VMBO en het MBO afstemming te komen, zodat deelnemers vloeiend kunnen doorstromen. Inmiddels zijn er al diverse werkgroepen voor management, docenten, voorlichters/decanen en leerjaarcoördinatoren / vertegenwoordigers SDV actief. Ook participeren de betrokken MBO opleidingen in de beroepenvoorlichting binnen het VMBO. § Een optimale programmatische aansluiting van de leerwegen en de examenprogramma’s in het VMBO op de drie c.q. vier niveaus van de kwalificatiestructuur die bij de betrokken MBOopleidingen worden aangeboden. Uitgangspunt is een doorstromingsregeling VMBO-MBO van de betrokken MBO-opleidingen binnen de techniek. § Afstemming van de pedagogisch-didactische aanpak § Afstemming van de begeleiding van zorgleerlingen. § Implementeren van de uitkomsten. ROC Zeeland, VMBO scholen CSW, Nehalennia, Scheldemond, Pontes en Calvijn College, TCZ Middels werkgroepen participeren alle betrokken instellingen, hetzij op managementniveau, hetzij op docentniveau bij het project. De projectleiding is in handen van de teamleider van de werktuigbouw/metaal/installatietechniekopleiding. augustus 2006-december 2007 ROC Zeeland

Examinering en regionaal bedrijfsleven 1 en 3 Ambitie en Act Programma • • • •

Regioanalyse 1A, 3C

Het betrekken van bedrijven bij de voorbereiding, uitvoering en beoordeling van het als examentraining bedoelde projectonderwijs Het betrekken van bedrijven bij de voorbereiding, uitvoering, beoordeling en huisvesting van de examinering (Proeven van Bekwaamheid, PvB’s) Het inventariseren en zonodig aanvullen van bij examinering benodigde deskundigheid conform KCE-standaarden bij zowel bedrijven als docenten Het in samenwerking met bedrijven tot stand brengen van een gedeeltelijk regionaal georiënteerd aanbod van lesinhoud

Uitgangssituatie

De techniekbrede competentiegerichte opleiding Multitech bestaat nu voor het tweede jaar. Er is ervaring opgedaan met projectmatig onderwijs en gedeeltelijk met interne PvB’s. Het betrekken van bedrijven, één van de speerpunten van het Competentie Gericht Leren, stuit nog op problemen, waaronder m.n. het borgen van de door KCE geëiste examineringsdeskundigheid bij alle betrokken partijen en de huisvesting van externe PvB’s.

Operationele doelen

• • •

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad Technocentrum Zeeland

Scholingsplan opstellen voor medewerkers bedrijven en docenten Betrokkenheid bedrijven bij examinering en training organiseren Middelen vaststellen en in gebruik nemen ter intensivering van het overleg tussen bedrijven en ROC m.b.t. de vakinhoud en de examinering ROC’s, bedrijfsleven, TCZ TCZ heeft een adviserende rol. 2007 Activiteitenplan 2007

58

3.2.14 Projectleider

Examinering en regionaal bedrijfsleven ROC Westerschelde


Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad

Steunpunt VTB Zeeland 1 en 3 Regioanalyse 1A, 3C VTB en Act Programma Het bieden van kwalitatieve ondersteuning aan basisscholen die VTB subsidie ontvangen voor techniekonderwijs door middel van kick-off bijeenkomst voor de nieuwe scholen, 4 netwerkbijeenkomsten, 2 gebruikersdagen, schoolbegeleiding, training techniekcoördinator. Het werving van scholen voor het programma. Het stimuleren van bestuurlijk draagvlak in de regio en totstandkoming van regionale netwerken met het bedrijfsleven Bijna alle scholen In Zeeland werken met Het Ontdek Kasteel. Een hulpmiddel om techniekonderwijs in de basisschool vorm te geven. Veel scholen hebben het werken met Het Ontdek Kasteel opgenomen in hun activiteitenplan. Op basis van gebruikersinformatie zijn de lessen op een aantal punten aangepast. Aanschaf van nieuw materiaal zal voor de scholen in Zeeland geen prioriteit hebben, de scholen zullen vooral verder gaan met het werken en implementeren van het ontdekkasteel. Maar materiaal is niet het enige wat nodig is om techniek in het basisonderwijs te doen slagen. Het moet ook nog georganiseerd worden. Leerkrachten en kinderen moeten de tijd hebben om met het materiaal te leren werken. Techniek moet een onderdeel zijn van het lesprogramma van groep 1 t/m 8. Bovendien zal techniek niet alleen als werken met het Ontdek Kasteel gezien moeten worden, maar breder aanknopingspunten bieden om kinderen in aanraking te brengen met techniek. Echter in veel gevallen is Het Ontdek Kasteel wel aanknopingspunt. Zo wordt op dit moment bijvoorbeeld vanuit het steunpunt gewerkt aan het beter voorbereiden en organiseren van gastlessen en bedrijfsbezoeken met zowel de scholen als de bedrijven die de gastles c.q. bedrijfsbezoek organiseren. Deze bedrijven zijn in eerste instantie uitgezocht op basis van een inhoudelijke koppeling met Het Ontdek Kasteel. Het Regiosteunpunt Zeeland heeft de volgende opbrengsten voor ogen: • De techniekcoördinatoren zijn goed op de hoogte van de regionale en landelijke ontwikkelingen op het gebied van techniekonderwijs in de basisscholen • De techniekcoördinatoren weten op welke wijze zij de ontwikkeling van het techniekonderwijs op hun school kunnen ondersteunen. • Zij weten op welke manier ze het veranderingsproces op gang moeten brengen en houden. • De scholen die meedoen aan het project hebben techniek een structurele plek gegeven binnen hun onderwijs. • Scholen werken samen met het bedrijfsleven in de regio. • Scholen beschikken over voldoende kennis & vaardigheden om adequaat techniekonderwijs voor hun leerlingen te verzorgen. • Leerkrachten maken gebruik van het nascholingsaanbod. • Het signaleren van tekortkomingen in het materiaal van Het Ontdek en doorgeven aan de leveranciers. PRCZ, HZ, PO, bedrijfsleven, TCZ TCZ heeft een adviserende rol. 2007

Projectleider

RPCZ

Uitgangssituatie

Operationele doelen



59

3.3

Begroting 2007

Alle bedragen zijn exclusief BTW. No. 3.1.01

Activiteit Regioanalyse

3.1.02

Website/PR

Begrote kosten Partners TCZ Bedrijven Totaal

3.1.03 3.2.01

3.2.02

3.2.03

3.2.04

3.2.05

3.2.06

3.2.07

TCZ

Totaal Landelijk platform technocentra TCZ Totaal Het Loket TCZ Bedrijven Totaal Makelen en schakelen TCZ Bedrijven Totaal STOeB TCZ Bedrijven Onderwijs Totaal Nieuwe Opleidingen TCZ Onderwijs Bedrijven Totaal Promotie Techniek TCZ Onderwijs Bedrijven Totaal Loopbaanadviseurs TCZ RMC Bedrijven Onderwijs Totaal Bedrijf+School TCZ Onderwijs


Personeel 10.000 2.500 12.500 9.000 9.000 4.800 4.800 120.000 120.000 27.140 50.000 77.140 5.000 10.000 50.000 65.000 20.000 10.000 3.600 33.600 15.000 13.000 11.700 39.700 42.500 257.000 15.000 30.000 344.500 25.000 5.000

Begrote Financiering Kennis Instellingen Overheid

Totaal

Basis subsidie

Bedrijfs leven

12.500

10.000

2.500

-

-

14.000

14.000

-

25.000

11.300

11.300

-

25.000

545.000

30.000

469.500

-

5.000

77.140

27.140

50.000

-

5.000

70.000

19.160

10.000

5.000

5.000

33.600

20.000

3.600

10.000

33.600

5.000

5.000

49.700

25.000

13.000

11.700

49.700

15.000

5.000

344.500

60.000

15.000

Derden

5.000 5.000 6.500 6.500 400.000 400.000

Materiaal


Overig

Totaal

-

-

12.500

-

-

-

14.000

-

-

-

11.300 -

45.500

545.000 77.140

40.840

269.500

70.000

344.500

60

Alle bedragen zijn exclusief BTW. No.

Activiteit vervolg Bedrijf+School

3.2.08

CLIB Energie

3.2.09

Zonnebootrace

3.2.10


Begrote kosten Partners Bedrijven Totaal TCZ ROC W Bedrijven Totaal TCZ ZPDO Totaal TCZ bedrijfsleven CSW Totaal

3.2.11

Mini ondernemingen

TCZ Bedrijfsleven Groencollege Totaal

3.2.12

Media-opleidingen MBO

TCZ ROC Zld Totaal

3.2.13

Non Stop

TCZ ROC Zld VMBO Totaal

3.2.14


TCZ ROC Totaal

3.2.15

Steunpunt VTB

TCZ RPCZ HZ Totaal

TOTAAL


Personeel 5.000 35.000 12.000 10.000 10.000 32.000 5.000 12.500 17.500 4.800 2.000 17.550 24.350 7.500 2.000 17.400 26.900 10.000 35.000 45.000 10.000 20.000 60.000 90.000 10.000 50.000 60.000 1.500 19.000 6.500 27.000 1.062.490

Bedrijfs leven

Begrote Financiering Kennis Instellingen Overheid

Derden

Materiaal

Totaal

Basis subsidie

15.000

5.000

55.000

45.000

5.000

5.000

55.000

12.500

30.000

32.000

6.000

18.000

8.000

32.000

12.500

30.000

60.000

25.000

10.000

1.250 1.250

4.000 4.000

29.600

20.000

2000

7.600

29.600

-

20.000 20.000

46.900

37.400

2.000

7.500

46.900

-

55.000 55.000

100.000

50.000

50.000

100.000

8.000

-

98.000

50.000

48.000

98.000

10.000 10.000

-

70.000

50.000

20.000

70.000

463.250

149.000

27.000 1.674.740

1.500 500.000

10.000

Overig

Totaal

15.000

60.000

8.000


600.600

6.000 173.800

19.500 385.340

15.000

27.000 1.674.740

61

BIJLAGE I

Bestaande netwerken kenniscirculatie en kennisuitwisseling

Netwerk Omschrijving Deelnemende partijen Beroepenveld-commissie HZ Overleg tussen bedrijfsleven en HZ over aansluiting van de opleidingen op de markt. Per opleiding: HZ en bedrijfsleven uit die sector. BOZ Bouwopleiding Zeeland ROC’s, bedrijven bouwsector. Brancheregio combinaties Overleg gericht op de instroom en kwaliteit voor wat betreft de BBL opleidingen. Tussen de ROC’s en o.a. Go Infra v.w.b. de infrastructuur, met Vakcentrum schilderen voor de schilders, met BOZ voor de bouw, St. Vakwerk en SMEO voor metaal, ROI voor installatie. Commissie onderwijs van de BZW sectie Zeeland Overleg tussen onderwijs en bedrijfsleven. TCZ, ROC’s, HZ, MKB Nederland, bedrijven, VMBO, Rabobank en zorg. Erkenning van Verworven Competenties EVC EVC is een procedure die kan leiden tot formele erkenning van competenties in de vorm van een certificaat/diploma zonder dat iemand de opleiding heeft gevolgd. ROC’s, TCZ, bedrijfsleven. Grenswijzer Grensoverschrijdende informatie-uitwisseling voor MKB en KMO bedrijven die over de grens willen. KMB en KMO in de Euregio Scheldemond. Grijs Groene Motor Zeeland vergrijst en Zeeland ontgroent. Dit heeft grote consequenties voor de Zeeuwse arbeidsmarkt. Het RPA brengt partijen bij elkaar om gerichte trajecten te starten teneinde deze problematiek het hoofd te bieden. RPA Zeeland met werkgevers, werknemers, gemeenten, scholingsinstellingen en andere relevante partijen. Het Loket Intermediair tussen bedrijfsleven en erkende opleidingsinstituten. Opleidingsvragen worden gebundeld daar waar mogelijk met als doel de groepen vol te krijgen en om de opleidingen in Zeeland te behouden. TCZ, scholingvragende bedrijven en erkende opleidingsinstituten. Industrial Development Netwerk (IDN) IDN is een kennisnetwerk van de E, WTB en AOT opleidingen van de Hogeschool Zeeland (HZ) met enkele tientallen representatieve bedrijven uit het beroepenveld in de regio. Het netwerk wordt in de toekomst verbreed naar Innovatienetwerk Zeeland. HZ en bedrijfsleven. Activiteitenplan 2007


62

Netwerk Omschrijving Deelnemende partijen Kenniscentrum Duurzame Short Sea Shipping Het ontwikkelen en overdragen van kennis ten behoeve van de nieuwbouw en verbouw van schepen in de Short Sea Shipping sector, om daarmee de duurzaamheid in deze sector te verhogen. KVNR: Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders, HME: Holland Marine Equipment, Hogeschool Zeeland: Maritiem Instituut " De Ruyter" Land- en tuinbouw en groene dienstensectoren overleg Overlegstructuur onderwijs en belangenorganisaties landen tuinbouw en groene dienstensectoren. Groen College Goes (Edudelta) en de ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) en de VHG (Vereniging voor Hoveniers en Groenvoorzieners). LPI Landelijk Platform Installatietechniek, afdeling Zeeland ROC’s, VMBO’s, bedrijfsleven installatietechniek MKB leerbanen project (ROC´s,HZ, vmbo´s, KBB´s, CWI, BZW, Branches, MKB-Zeeland, Taskforce jeugdwerkloosheid) Project om 180 leerbanen te realiseren in 3 jaar en het verweven van de vele netwerken. (MKB) Platform ROC Werkgevers Zeeuws Vlaanderen Het structureren van het overleg en de samenwerking tussen ROC en werkgevers verzameld in de BZW met het doel de relatie arbeid onderwijs in de regio verder gestalte te geven. ROC Westerschelde, BZW, branches, TCZ PZW Platform Procestechniek Zuid-West-Nederland Bedrijven worden lid, betalen de opleiding en geven leerlingen een baangarantie in de procesindustrie. Markizaatcollege, Détaché, ROC’s en bedrijfsleven Zuid-West Nederland. RAP Regionale Adviescommissie Procestechniek Uitwisseling tussen bedrijfsleven en onderwijs op het gebied van procestechniek. ROC’s, Vapro en bedrijfsleven. RCOB Zuid-West Onderwijscommissie van de schildersbranche. Werkgeversorganisaties, werknemersorganisaties, VMBO’s, ROC’s. Regionalisering opleiding & scholing Metaalbewerking Regionaal (Zuid-West Nl.) bedrijven betrekken bij het opleiden van mensen in de metaal. Instroom vergroten en metaalsector promoten. Metaalunie, ROC’s en bedrijfsleven. RITON Regionaal Innovatief Trainings- en Opleidings Netwerk Een grensoverschrijdend competentienetwerk in de kanaalzone Gent- Terneuzen. Er worden online trainings-



63

Netwerk Omschrijving Deelnemende partijen en opleidingsmodules op maat van de bedrijfswereld ontwikkeld en aangeboden in de regio. Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (VL), Hogeschool Gent (VL) en ROC Westerschelde (NL), bedrijfsleven. RPA Het RPA Zeeland is een onafhankelijk platform voor partijen op de arbeidsmarkt. De hoofddoelstelling is het tot stand brengen van samenhangend strategisch arbeidsmarktbeleid waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden in de regio. Partijen van de kerngroep, CWI, Provincie Zeeland, UWV, 13 gemeentes, KVK Samen Handen Ineen Leerlingen van het VMBO een beeld geven van technische en administratieve beroepen. Hierover wordt voorlichting gegeven aan onder meer ouders, leerlingen, docenten, overheid en politiek. Regionale basisscholen, VMBO`s, Dow en het ROC Westerschelde. SMEO Stichting Metaal en Elektro Opleidingen Zeeuws Vlaanderen ROC Westerschelde, bedrijven in Zeeuws Vlaanderen in de metaal en electro. St. Vakwerk Samenwerking tussen onderwijs en bedrijven om de instroom in de metaal-electro op peil te houden. St. Vakwerk, ROC Zeeland, TCZ, bedrijfsleven. STOeB Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen BOL 3 en 4 Techniek van de ROC’s en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. ROC’s, bedrijfsleven, TCZ Technocentrum Onafhankelijke intermediaire organisatie die zich richt op het mede oplossen van regionale knelpunten die bestaan tussen het technisch (beroeps) onderwijs en de arbeidsmarkt. Ondernemers, overheid en onderwijs. Vakcentrum schilderen Zuid-West Opleidingscentrum schilderen, behangen en glaszetten ROC’s en bedrijfsleven Vrienden van Elektro Midden-Zeeland Samenwerkingsverband van regionale bedrijven met het doel de instroom, doorstroom en uitstroom van mensen in de elektrotechniek te bevorderen. ROC Zld, elektrotechnische bedrijven, TCZ. Werkgroep RCB-bouw Zeeland Regionale Commissie Beroepsonderwijs. Overleg tussen onderwijs, vakbonden en werkgevers in de bouw.



64

Netwerk Omschrijving Deelnemende partijen Werkgeversorganisaties, werknemersorganisaties, VMBO’s, ROC’s. Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs Het opbouwen van een Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs dat jongeren tot 23 jaar die zonder startkwalificatie de arbeidsmarkt betreden, opspoort en begeleidt naar een startkwalificatie middels individuele loopbaantrajecten of leerwerktrajecten. Gemeenten, onderwijs, bedrijfsleven, TCZ. ZKA Zeeuws Kennis Akkoord Intentie om gezamenlijk de kwalificaties van Zeeuwse studenten en de Zeeuwse Beroepsbevolking te verhogen, kennisuitwisseling tussen ondernemers, overheid en onderwijs tot stand te brengen en de innovatiekracht van het Zeeuws bedrijfsleven te versterken. Ondernemers, overheid en onderwijs.



65

BIJLAGE II

Bestaande samenwerkingsverbanden t.a.v. gezamenlijke benutting apparatuur

Betreft Omschrijving Samenwerkingspartijen Stichting Beheer Praktijklokalen De stichting heeft ten doel het intensiveren van onderwijskundige samenwerking tussen het ROC Westerschelde en SSG De Rede met name op het gebied van technische opleidingen. Binnen de opleidingen bouwkunde, werktuigbouwkunde, schilderen, motorvoertuigen en installatietechniek worden praktijklokalen gedeeld met SSG De Rede. ROC Westerschelde en Stedelijke Scholengemeenschap De Rede (VMBO) Unilocatie Lab Opzet van een unilocatie van de laboratoria voor chemie, natuurkunde en biologie. De accommodatie van de HZ is hiertoe aangepast. ROC Zeeland, Hogeschool Zeeland, de Roosevelt Academy en TCZ Leerroute techniek breed (doorlopende leerweg) Samenwerking tussen VMBO en MBO om de overgang minder groot te maken (doorlopende leerweg). Met ingang van schooljaar 2005/2006 is het 1e jaar van alle technische opleidingen BOL4 gebundeld. Zwincollege en ROC Westerschelde Technowerkplaats Het delen van de praktijkruimten, het gezamenlijk aanschaffen van apparatuur en het benutten en delen van specialistische apparatuur met het bedrijfsleven ROC Zeeland, voortgezet onderwijs, St. Vakwerk, bedrijven en TCZ Vakcentrum schilderen Voor de schildersopleiding maakt het ROC Westerschelde gebruik van de praktijkruimte bij het Vakcentrum schilderen in Goes. ROC Westerschelde en Vakcentrum Schilderen Go Infra Inrichting gezamenlijke praktijkruimte. ROC Zeeland en Vakopleiding Infra Zeeland BOZ Bouwopleiding Zeeland ROC’s en bedrijfsleven bouw SMEO Stichting Metaal en Elektro Opleidingen Zeeuws Vlaanderen ROC Westerschelde, bedrijven in Zeeuws Vlaanderen in de metaal en electro. Maritiem Officier Samenwerking t.a.v. de practica lokalen en simulatoren HZ en ROC Zeeland Activiteitenplan 2007


66

Betreft Omschrijving Samenwerkingspartijen Logistiek Samenwerking t.a.v. simulatoren HZ en ROC Zeeland Stichting Vakwerk Vernieuwing en uitbreiding van de inventaris. St. Vakwerk, ROC Zeeland, bedrijfsleven, TCZ Industrial Development Netwerk (IDN) Resource sharing en facility sharing HZ en bedrijfsleven Scool Het ROC Zeeland is bezig met het clusteren van niveau I opleidingen, getiteld project@work, in een werkplaatsachtige constructie. In een praktijksimulatie doet deze groep meer praktijkervaring op. ROC Zeeland met bedrijfsleven



67

BIJLAGE II

Instroomcijfers technische opleidingen ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hogeschool Zeeland

ROC Zeeland Instroomcijfers niveau 1

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 1 BOL1 BOL1 BOL1 BOL1* opleidingen voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal Elektrotechniek 31 8 39 5 1 6 7 7 2 2 0 Installatietechniek 7 7 21 21 14 1 15 8 8 0 ICT Academie 0 0 0 0 0 Motorvoertuigentechniek 20 25 45 47 8 10 65 26 3 9 38 11 6 17 0 Werktuigbouwkunde 27 27 13 1 8 22 14 4 18 6 6 0 Bouwkunde 12 12 12 12 4 2 6 7 7 0 Infratechniek 0 0 0 0 0 Scheepvaartopleidingen 0 0 0 0 0 Manager haven, vervoer en logistiek 0 0 0 0 0 Laboratoriumtechniek 0 0 0 0 0 Proces-/Operation Techniek 11 11 10 10 11 11 0 0 Schilderen 0 0 3 3 0 0 totaal 97 8 36 141 98 10 28 136 76 3 19 98 19 0 21 40 0 0 0 0 *In 2006-2007 worden alle deelnemers niveau 1 ingeschreven in de AKA opleiding (Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent) in de afdeling Scool (dus niet meer apart in de Techniek!) Instroomcijfers niveau 2

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 2 BOL2 BOL2 BOL2 BOL2 opleidingen voltijd deeltijd BBL2 totaal voltijd deeltijd BBL2 totaal voltijd deeltijd BBL2 totaal voltijd deeltijd BBL2 totaal voltijd deeltijd BBL2 totaal Elektrotechniek 22 27 49 25 17 42 18 13 31 12 16 28 15 31 46 Installatietechniek 1 22 23 5 24 29 14 22 36 9 23 32 8 18 26 ICT Academie 23 23 26 26 25 25 24 24 23 23 Motorvoertuigentechniek 13 33 46 32 57 89 39 24 63 28 20 48 30 21 51 Werktuigbouwkunde 53 53 12 58 70 9 46 55 3 46 49 70 70 Bouwkunde 11 56 67 20 62 82 15 57 72 59 59 44 44 Infratechniek 31 31 20 20 17 17 31 31 3 3 Scheepvaartopleidingen 17 19 36 24 38 62 17 38 55 33 22 55 10 21 31 Manager haven, vervoer en logistiek 0 0 0 0 0 Laboratoriumtechniek 0 0 0 0 0 Proces-/Operation Techniek 24 24 3 29 32 4 16 20 30 13 43 13 2 15 Schilderen 6 6 20 20 4 4 0 0 totaal 87 19 252 358 147 38 287 472 141 38 199 378 139 22 208 369 99 21 189 309 Activiteitenplan 2007


68

Instroomcijfers niveau 3

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 3 BOL3 BOL3 BOL3 BOL3 opleidingen voltijd deeltijd BBL3 totaal voltijd deeltijd BBL3 totaal voltijd deeltijd BBL3 totaal voltijd deeltijd BBL3 totaal voltijd deeltijd BBL3 totaal Elektrotechniek 21 21 18 18 16 24 40 9 13 22 16 16 Installatietechniek 28 28 23 23 16 16 33 33 11 11 ICT Academie 0 21 21 26 26 20 20 14 14 Motorvoertuigentechniek 20 20 23 23 3 3 20 20 19 19 Werktuigbouwkunde 27 27 11 11 3 3 20 20 16 16 Bouwkunde 52 52 23 23 21 21 33 33 10 10 Infratechniek 14 14 12 12 5 5 5 5 0 Scheepvaartopleidingen 26 30 56 13 27 40 41 43 84 31 17 48 8 19 27 Manager haven, vervoer en logistiek 0 0 0 0 0 Laboratoriumtechniek 4 4 2 2 0 7 7 4 4 Proces-/Operation Techniek 1 22 23 1 40 41 3 5 18 26 4 5 52 61 12 1 16 29 Schilderen 4 4 10 10 2 2 0 0 totaal 31 30 188 249 49 27 148 224 86 48 92 226 71 22 176 269 38 20 88 146


schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 4 BOL 4 BBL BBL BOL 4 BBL BOL4 BOL4 4 totaal voltijd deeltijd 4 totaal voltijd deeltijd 4 totaal voltijd deeltijd BBL4 totaal voltijd deeltijd BBL4 totaal opleidingen voltijd deeltijd Elektrotechniek 41 23 64 44 7 51 24 18 42 32 9 41 23 8 31 Installatietechniek 0 0 ICT Academie 94 94 68 68 80 80 92 92 94 94 Motorvoertuigentechniek 36 36 30 15 45 29 29 27 9 36 17 12 29 Werktuigbouwkunde 34 18 52 31 13 44 28 8 36 34 34 26 5 31 Bouwkunde / Infra 32 2 34 19 3 22 41 5 46 44 1 45 41 4 45 Grond-, water- en wegenbouw 15 15 15 15 19 19 0 0 Scheepvaartopleidingen 51 13 64 55 12 67 64 7 71 68 17 85 53 53 Manager haven, vervoer en logistiek 36 36 36 36 26 26 32 32 15 15 Laboratoriumtechniek 37 1 38 30 30 25 25 28 28 29 29 Proces-/Operation Techniek 2 2 11 5 16 1 1 10 3 13 0 Schilderen 3 3 0 0 0 0 totaal 378 32 28 438 339 25 30 394 336 15 24 375 367 17 22 406 298 5 24 327



69

ROC Westerschelde Instroomcijfers niveau 1

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 BOL 1 BBL BOL 1 BBL 1 totaal voltijd deeltijd 1 totaal opleidingen voltijd deeltijd Bouwkunde 7 16 3 26 8 28 4 40 Infratechniek 0 0 Schilderen 3 3 1 2 3 Procestechniek 7 7 8 8 Elektrotechniek 9 4 13 8 3 11 ICT 0 0 Werktuigbouwkunde/metaal 21 2 23 23 1 1 25 Installatietechniek 0 0 Motorvoertuigentechniek 24 24 14 14 totaal 37 16 43 96 39 30 32 101

schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 1 BBL BOL1 BOL1 1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd 3 29 1 33 14 6 20 11 6 17 0 0 0 2 2 2 20 22 1 3 4 10 10 8 8 2 2 8 6 14 5 1 3 9 2 2 4 0 0 0 19 19 12 1 13 7 2 9 1 1 1 1 1 1 13 13 5 5 0 30 29 33 92 19 15 44 78 10 11 16 37


schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 2 BBL BOL2 BOL2 1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd 17 17 23 23 19 19 0 0 0 12 12 16 16 32 27 11 38 6 22 28 6 7 26 39 11 10 21 15 9 24 10 10 20 8 10 18 19 19 14 14 7 7 18 18 5 15 20 16 16 10 10 4 4 12 12 9 9 17 17 15 15 40 0 97 137 51 7 111 169 53 0 93 146

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 BOL 2 BBL BOL 2 BBL 1 totaal voltijd Deeltijd 1 totaal opleidingen voltijd deeltijd Bouwkunde 20 20 14 14 Infratechniek 11 11 0 Schilderen 4 4 7 7 Procestechniek 2 23 25 3 16 19 Elektrotechniek 3 5 8 16 7 23 ICT 16 16 8 8 Werktuigbouwkunde/metaal 1 22 23 2 1 21 24 Installatietechniek 11 11 12 12 Motorvoertuigentechniek 11 11 17 17 totaal 20 2 107 129 26 4 94 124



70


schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 BOL 3 BBL BOL 3 BBL 1 totaal voltijd deeltijd 1 totaal opleidingen voltijd deeltijd Bouwkunde 2 2 10 10 Infratechniek 4 4 1 1 Schilderen 6 6 2 2 Procestechniek 27 27 1 32 33 Elektrotechniek 2 2 13 13 ICT 43 17 60 47 17 64 Werktuigbouwkunde/metaal 11 11 1 9 10 Installatietechniek 2 2 7 7 Motorvoertuigentechniek 4 4 1 1 totaal 43 17 58 118 48 18 75 141

schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 3 BBL BOL3 BOL3 1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd 5 5 1 1 0 0 0 0 2 2 10 10 3 3 2 36 38 28 71 99 8 40 48 1 1 1 1 0 0 9 9 4 4 18 18 1 1 3 3 5 5 1 1 0 4 4 1 1 0 0 2 71 73 9 28 86 123 12 0 46 58


schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 schooljaar 2006/2007 BOL 4 BBL BOL4 BOL4 1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd BBL1 totaal voltijd deeltijd 8 8 19 19 9 9 2 2 0 0 1 1 6 6 0 19 4 12 35 17 18 35 34 12 46 27 27 23 23 15 15 19 19 25 25 22 22 15 1 16 20 13 33 26 1 27 0 0 0 0 0 0 90 4 14 108 104 0 37 141 106 0 13 119

schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 BOL 4 BBL BOL 4 BBL 1 totaal voltijd deeltijd 1 totaal opleidingen voltijd deeltijd Bouwkunde 4 4 18 18 Infratechniek 2 2 3 3 Schilderen 8 8 10 10 Procestechniek 21 26 47 20 35 55 Elektrotechniek 17 10 27 17 11 28 ICT 49 49 15 15 Werktuigbouwkunde/metaal 15 1 16 19 21 40 Installatietechniek 0 0 Motorvoertuigentechniek 0 0 totaal 108 1 44 153 92 32 45 169



71

Hogeschool Zeeland opleidingen AOT-Techniek (energietechnologie) Bouwkunde Civiele Techniek Elektrotechniek Werktuigbouwkunde Maritiem Officier L&TV Logistiek en Technische Vervoerskunde Aquatische Ecotechnologie Chemie Informatica Totaal


schooljaar 2002/2003 schooljaar 2003/2004 schooljaar 2004/2005 schooljaar 2005/2006 voltijd deeltijd duaal totaal voltijd deeltijd duaal totaal voltijd deeltijd duaal totaal voltijd deeltijd duaal totaal 17 32 14 21 49 47 11 31 13 28 263

38

5 13

18

1

39

55 32 14 26 63 47

14 30 27 44 64 49

11 31 13 28 320

17 46 34 39 364

1

43 3

6 21

28

46

58 30 30 50 85 49

18 37 22 28 41 55

17 46 34 39 438

31 35 25 40 332


11

28

9 9

29

28

57 37 22 37 50 55

9 34 23 10 44 57

31 35 25 40 389

23 38 20 32 290

1

14

5 4

10

14

schooljaar 2006/2007 voltijd deeltijd duaal totaal

24 34 23 15 48 57

9 32 13 23 32 48

23 38 20 32 314

19 42 34 48 300

1

16

6 6

13

16

72

26 32 13 29 38 48 19 42 34 48 329

BIJLAGE III • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Bronnen deskresearch

Administratie onderwijsinstellingen voor instroomcijfers Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004, OOM, DIJK 12 Beleidsonderzoek Beroepswijs Beroepsonderwijs, oktober 2004 Bèta Techniek Cool @School, Platform Bèta Techniek Beter kiezen, onderzoek naar keuzeprocessen van jongeren in het VMBO en MBO, Deltapunt Platform Bèta Techniek Bevolkingsprognose 2004, Provincie Zeeland CBS Statline CWI Arbeidsmarktprognose 2004-2009 Databank LISA, CWI De Bouwarbeidsmarkt in vogelvlucht, arbeidsmarktgegevens van het 1e kwartaal 2006 De uitkomsten van de RMC analyse 2005, Sardes Effecten Westerscheldetunnel op bedrijfsleven 2005, Kamer van Koophandel ERBO 2003, 2004 en 2005, Kamer van Koophandel Zeeland Eurydice, het onderwijssysteem in Nederland, Min. Onderwijs Jongerenonderzoek 2004 Taskforce Jeugdwerkloosheid Ministerie OC&W Ministerie EZ Onderzoek praktijkruimtes techniek Zeeuws Vlaanderen 2002, Technocentrum Zeeland Pendelatlas 1997-2003, Kamer van Koophandel Provincie Zeeland Regioanalyse Technocentrum Zeeland 2004 en 2005 Regiovisie Zeeuws Vlaanderen, BMC, juni 2004 RIBIZ 2004-2005 (werkgelegenheid Zeeland) ROA Tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2004 Stichting MTSplus www.3deltapieken.nl www.eerstekamer.nl www.innovatieplatform.nl www.luchtvaartnieuws.nl www.voortijdigschoolverlaten.nl www.zeeland.nl www.zeeuwsekenniseconomie.nl Zeekadetkorps Nederland (www.zkk.nl) Zó werkt Zeeland 2005, RPA Zeeland



73

Activiteitenplan 2007 Technocentrum Zeeland

Recommend Documents