Technocentrum Zeeland Activiteitenplan 2006

Technocentrum Zeeland Activiteitenplan 2006

Technocentrum Zeeland Edisonweg 53b 4382 NV Vlissingen telefoon 0118 486810 telefax 0118 486811 e-mail [email protected] website www.technocentrumzeeland.nl Samengesteld door: M.L.M. Cardon C.G.H.M. van Reijen M.J. Remijnse

Inhoudsopgave pagina Inleiding ............................................................................................................................................................... 3 Regioanalyse 2005............................................................................................................................................... 3 2.1. Inleiding........................................................................................................................................................ 3 2.2. Marktontwikkelingen in Zeeland..................................................................................................................... 4 2.2.1. Demografische ontwikkelingen............................................................................................................... 4 2.2.2. Provinciaal beleid .................................................................................................................................. 4 2.2.3. Economische ontwikkelingen ................................................................................................................. 5 2.2.4. Arbeidsmarktontwikkelingen .................................................................................................................. 8 2.2.5. Ontwikkelingen binnen het onderwijs ................................................................................................... 10 2.3. Overzicht marktpartijen ............................................................................................................................... 12 2.4. Doelstelling I: Kenniscirculatie en kennisuitwisseling .................................................................................... 14 2.4.1. Bestaande netwerken .......................................................................................................................... 14 2.4.2. Knelpunten kenniscirculatie en kennisuitwisseling ................................................................................ 17 2.5. Doelstelling II: Gezamenlijke benutting apparatuur....................................................................................... 18 2.5.1. Bestaande samenwerkingsverbanden.................................................................................................. 18 2.5.2. Knelpunten gezamenlijke benutting apparatuur .................................................................................... 20 2.6. Doelstelling III: Aansluiting technisch beroepsonderwijs - opleidingsbehoeften arbeidsmarkt ......................... 21 2.6.1. Instroom technisch opleidingen............................................................................................................ 21 2.6.2. Ontwikkelingen per sector.................................................................................................................... 27 2.6.3. Knelpunten aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt .................................................... 31 2.7 Samenvatting knelpunten en projecten ........................................................................................................ 32 3. Activiteiten 2006................................................................................................................................................. 34 3.1 Algemene activiteiten van het Technocentrum Zeeland ................................................................................ 34 3.2 Activiteiten onder hoofddoelstellingen .......................................................................................................... 35 3.3 Begroting 2006 ........................................................................................................................................... 44 1. 2.

BIJLAGE Instroomcijfers technische opleidingen ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hogeschool Zeeland

Technocentrum Zeeland

Activiteitenplan 2006

2

1.

Inleiding

Technocentrum Zeeland is een onafhankelijke intermediaire organisatie die zich richt op het mede oplossen van regionale knelpunten die bestaan tussen het technisch (beroeps) onderwijs en de arbeidsmarkt. Hierbij behartigt ze de belangen van het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid in de provincie Zeeland. In dit activiteitenplan zijn de activiteiten beschreven die het Technocentrum Zeeland heeft gepland voor 2006. De activiteiten spelen in op de knelpunten die voortkomen uit de regioanalyse. De regioanalyse wordt regelmatig geactualiseerd. De laatste versie van de regioanalyse is opgenomen als hoofdstuk 2. Hierin zijn de gesignaleerde knelpunten per doelstelling van het Technocentrum beschreven. Een samenvatting van de knelpunten en daaruit voortvloeiende projecten is weergegeven in hoofdstuk 2.7. Vervolgens wordt er in hoofdstuk 3 een omschrijving gegeven van de inhoud van de projecten en de verschillende partijen waarmee het Technocentrum Zeeland de projecten zal uitvoeren. De begroting voor 2006 is opgenomen in hoofdstuk 3.3.

2.

Regioanalyse 2005

2.1. Inleiding De actualisatie van de regioanalyse van het Technocentrum Zeeland heeft plaatsgevonden aan de hand van gesprekken met de volgende Zeeuwse onderwijsinstellingen en vertegenwoordigers van het Zeeuws bedrijfsleven: sectoren: • ROC Zeeland • Bouw: Bouwopleiding Zeeland BOZ • ROC Westerschelde • Metaal: Metaalunie • Edudelta onderwijsgroep • Haven: Verbrugge Terminals • Hogeschool Zeeland HZ • Procesindustrie: Dow Benelux B.V. • SSG Scheldemond (VMBO) en Thermphos Industrials B.V. • MKB Zeeland • Brabant Zeeuwse Werkgevers BZW • Syntens, innovatienetwerk voor ondernemers Daarnaast heeft er deskresearch plaatsgevonden. Bronnen deskresearch: • Administratie onderwijsinstellingen voor instroomcijfers • Bevolkingsprognose 2004, Provincie Zeeland • CWI Arbeidsmarktprognose 2004-2009 • Databank LISA, CWI • ERBO 2003 en 2004, Kamer van Koophandel Zeeland • Euridyice, het onderwijssysteem in Nederland 2004, Min. Onderwijs • www.luchtvaartnieuws.nl • Jongerenonderzoek 2004 Taskforce Jeugdwerkloosheid • Min OC&W (www.voortijdigschoolverlaten.nl) en Min EZ • Onderzoek praktijkruimtes techniek Zeeuws Vlaanderen 2002, Technocentrum Zeeland • Provincie Zeeland (www.zeeland.nl) • RIBIZ 2004-2005 (werkgelegenheid Zeeland) • Westerscheldetunnel een jaar na opening, Effecten voor het Zeeuwse bedrijfsleven, mrt 2004, KvK • Zeekadetkorps Nederland (www.zkk.nl) • Zó werkt Zeeland 2003, RPA Zeeland • Regiovisie Zeeuws Vlaanderen, BMC, juni 2004 • Beroepswijs Beroepsonderwijs, oktober 2004 (www.innovatieplatform.nl) Technocentrum Zeeland


3

Bij de actualisatie van de regioanalyse is de indeling naar de drie doelstellingen van Technocentrum Zeeland gehanteerd: I. II. III.

Kenniscirculatie en kennisuitwisseling Gezamenlijke benutting apparatuur Aansluiting technisch beroepsonderwijs - opleidingsbehoeften arbeidsmarkt

Er wordt gestart met een algemene beschrijving van de Zeeuwse situatie, gevolgd door een omschrijving van de aanwezige marktpartijen in Zeeland. Daarna wordt ingezoomd op de drie doelstellingen. 2.2. Marktontwikkelingen in Zeeland 2.2.1. Demografische ontwikkelingen De Zeeuwse bevolking bestaat per 1 januari 2005 uit 379.967personen. De Provincie Zeeland verwacht dat de bevolking nog licht zal groeien tot 386.682 in 2024 en vervolgens zal gaan dalen. Het deel van de bevolking dat gerekend wordt tot de potentiële beroepsbevolking (inwoners tussen 20 en 64 jaar) is in Zeeland lager dan dat landelijk het geval is. Sinds 1996 daalt in Zeeland, net als in Nederland, deze bevolkingsgroep zodat er steeds minder mensen zijn om arbeid te verrichten. Het percentage jongeren (0-19 jaar) in Zeeland is ook lager dan landelijk gezien en het verschil wordt in de toekomst nog groter. Er zijn relatief veel ouderen (65+ers) in Zeeland. Landelijk gezien is Zeeland de meest vergrijsde provincie. Vrijwel alle sectoren zien de vergrijzing als de belangrijkste bedreiging voor de Zeeuwse arbeidsmarkt. Zo is voor de industrie de verwachting dat een kwart van het technische personeel met (vervroegd) pensioen zal gaan.

2.2.2. Provinciaal beleid Provinciaal Sociaal Economisch Beleid De provincie Zeeland kent een aantal structurele problemen dat zich over een breed terrein van de Zeeuwse economie uitstrekt. In de periode 2005-2008 is een flinke stijging van de totale werkgelegenheid nodig. De hoofddoelstelling van het provinciaal sociaal economisch beleid is het streven naar een evenwichtige groei en een duurzame ontwikkeling. Op basis van een aantal uitgangspunten is door de Provincie Zeeland, na vooronderzoek, gekozen voor de zogenaamde dynamiekvariant. Dat is de variant met de grootste geraamde werkgelegenheid en de beste vooruitzichten voor de concurrentiepositie van de Zeeuwse economie. In het kort komt het erop neer dat het huidige beleid wordt aangescherpt en dat wordt ingezet op het realiseren van grote(re) projecten. Ook in het tweesporenbeleid innovatie en arbeidsmarkt scoort deze variant het best. Er is dan ook voor gekozen om alle zes clusters ontwikkelingsgericht aan te pakken. De clusters zijn: landbouw, visserij/aquacultuur, industrie en havens, recreatie en toerisme, midden en klein bedrijf (MKB) en wooneconomie. Ten opzichte van de vorige periode wordt het beleid op drie punten veranderd. Allereerst krijgen de zes clusters expliciet aandacht, maar ook de samenhang tussen de clusters onderling wordt versterkt. Ten tweede is er sprake van een meer integrale aanpak van het sociaal-economisch beleid. Het derde punt is de uitdaging voor de provincie om meer ontwikkelingsgericht te werken en zo het motto “Ruimte maken voor



4

kansen” gestalte te geven. De provincie wil ook een regisserende en coördinerende functie vervullen op het gebied van regionale samenwerking en netwerken om zo gezamenlijke initiatieven van de grond te krijgen. Het beleid per cluster is aan de hand van vijf hoofdthema’s uitgewerkt: ruimte voor bedrijvigheid, duurzaamheid, innovatie, arbeidsmarkt en scholing, promotie, acquisitie en imagoverbetering. In de nota provinciaal sociaal-economisch beleidsplan 2005-2008 PSEB wordt onderscheid gemaakt tussen een beleidsdeel (A) en een operationeel deel (B). Hoe het provinciaal beleid voor de zes clusters er concreet komt uit te zien, staat in het beleidsdeel A beschreven. Het operationele deel met 41 concrete beleidsvoorstellen staat in het meerjarenplan B. Om dat beleid te kunnen realiseren heeft de provincie 31 miljoen euro uitgetrokken. Bij dit bedrag is geen rekening gehouden met middelen die vanaf 2007 beschikbaar komen vanaf Europese structuurfondsen. Voor het grootste deel van deze gelden is al een bestemming voorzien. Ongeveer acht miljoen euro (twee miljoen per jaar) is nog vrij besteedbaar. Of dit genoeg zal zijn, hangt vooral af van de eventuele opzet van een ontwikkelingsbedrijf. Vitaal Platteland Met het project Vitaal Platteland Zeeland wil de Provincie Zeeland ondernemers stimuleren activiteiten in het buitengebied op te zetten die de werkgelegenheid bevorderen, maar het landelijke karakter van de omgeving niet aantasten. Duurzaam ondernemen De Provincie Zeeland heeft het bevorderen van duurzaam ondernemen tot speerpunt van haar milieubeleid gemaakt. Dat betekent voor bedrijven niet alleen aandacht voor grondstoffen, energie en afval, maar vooral ook werk maken van ketenaanpak, milieugerichte productontwikkeling en het realiseren van duurzame bedrijventerreinen. Hiervoor worden door de Provincie o.a. voorbeeldprojecten geïnitieerd en subsidies verstrekt. Akkoord Zeeuwse Kenniseconomie In het akkoord Zeeuwse Kenniseconomie, afgesloten in 2005, spreken ondernemers, overheid en onderwijs de intentie uit zich te verbinden tot het gezamenlijk realiseren van de volgende doelen: • De verhoging van de kwalificaties van Zeeuwse studenten en de Zeeuwse Beroepsbevolking. • De verbetering van de kennisuitwisseling tussen ondernemers, overheid en onderwijs. • De versterking van de innovatiekracht van het Zeeuws bedrijfsleven. De realisatie van deze doelstellingen zal leiden tot nieuwe impulsen voor de Zeeuwse economie. De regie van dit akkoord komt in handen van het nog op te zetten Zeeuws Instituut Kenniseconomie.

2.2.3. Economische ontwikkelingen De structuur van het Zeeuwse bedrijfsleven is afwijkend van overig Nederland. De ‘eilandstructuur’ en de ligging aan zee dragen hier aan bij. De meeste Zeeuwen werken in de dienstensector en de industrie. Onder diensten vallen commerciële en niet-commerciële bedrijven en instanties, zoals het onderwijs, de bankwereld en de zorg. De toegevoegde waarde van industrie en diensten bedraagt circa zeven miljard euro, dat is ongeveer 90% van wat Zeeland



5

economisch waard is. Hiermee levert deze provincie een meer dan gemiddelde bijdrage aan de Nederlandse economie. Zeeland is, kijkend naar Nederland als geheel, sterk geïndustrialiseerd. De haven- en industriegebieden in Vlissingen-Oost en de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone vormen het zwaartepunt van de Zeeuwse economie. Sterk vertegenwoordigde bedrijfstakken in de havengebieden zijn onder andere de chemische-, de metaalen de elektroindustrie. Buiten de havengebieden is ook de voedings- en genotmiddelenindustrie, met name rond Yerseke en Kruiningen, belangrijk voor de Zeeuwse economie. De laatste jaren neemt ook het aandeel van de transport en export in de industriesector toe. De grootste goederenstroom binnen Europa loopt over water vanuit Nederland en België via de Rijn naar Duitsland, Oost-Frankrijk en Zwitserland. De Zeeuwse havens langs de Westerschelde spelen op dit traject een belangrijke rol. De Westerschelde is bovendien onmisbaar als toegang naar de havens van Antwerpen en Gent. Over de Westerschelde vaart een gevarieerde vloot van zeeschepen en binnenvaartschepen. Tussen de binnenlandse bestemmingen in Nederland en België wordt jaarlijks meer dan 100 miljoen ton per schip vervoerd. WCT Westerschelde containerterminal Het is nog niet duidelijk of de aanleg van de Westerschelde containerterminal doorgang zal vinden. Uit onderzoekt blijkt dat Westerschelde containerterminal van groot belang kan zijn voor de ontwikkeling en verbreding van de Zeeuwse havens. Het oorspronkelijke plan, betreffende een kade van 2.600 meter, blijkt echter nadelige ecologische/natuuraspecten tot gevolg te hebben. Er wordt nu gewerkt aan een bijgesteld plan met een verkorte zeekade. Effect Westerscheldetunnel Door de Kamer van Koophandel is in 2004 een rapport uitgebracht over de effecten van de Westerscheldetunnel voor het Zeeuws bedrijfsleven, één jaar na opening. De 6,6 kilometer lange tunnel, die sinds maart 2003 Zeeuws Vlaanderen met Zuid-Beveland verbindt, vervangt de veren Vlissingen-Breskens en Kruiningen-Perkpolder. 27% van de Zeeuwse ondernemers heeft aangegeven dat de tunnel een duidelijk merkbaar effect heeft op de bedrijfsvoering. De meeste ondernemers noemden dit effect positief. Het aantal bedrijven dat een negatief effect verwachtte, is gedaald. De sterkste toename van concurrentie werd verwacht door ondernemers in de regio Zeeuws Vlaanderen, met name in de sectoren bouwnijverheid en groothandel. Maintenance Valley Het initiatief 'Maintenance Valley' ambieert Nederland op de kaart te zetten als internationaal knooppunt voor structureel onderhoud aan vliegtuigen en andere kennisintensieve kapitaalgoederen, zoals de energiesector en de procesindustrie. De plannenmakers (Ministerie EZ, Onderwijs en Defensie) hebben de vliegbasis Woensdrecht op het oog als centrum van Maintenance Valley.



6

Zeeuwse economie (ERBO-onderzoek 2004) De Zeeuwse economie krabbelde in 2004 overeind. Zo lieten de omzet en export van het Zeeuwse bedrijfsleven positieve cijfers zien. Het herstel in Zeeland was sterker dan landelijk. Alleen de ontwikkeling van de werkgelegenheid bleef achter. Die daalde in 2004 met bijna 1%. % bedrijven dat het rendement als voldoende beoordeeld

Het percentage Zeeuwse bedrijven dat winst maakte in 2004 is iets afgenomen tot 86%. Landelijk lag dat op 81%.

Nederland 72%

75%

Het percentage bedrijven dat hun rendement als voldoende beoordeelt, neemt al een aantal jaren af, zowel in Zeeland als landelijk gezien. Toch lag het in Zeeland in de afgelopen jaren wel wat gunstiger dan in de rest van Nederland.

70%

Zeeland

69%

67%

65%

66%

61%

60%

60% 55% 50% 2002

2003

2004

De Zeeuwse ondernemer was terughoudend in investeringen. Iets meer dan de helft (53%) van de Zeeuwse bedrijven investeerde in 2004 evenveel als in 2003.

De omzet steeg in 2004, uitgedrukt in volume, met 1%. Het jaar ervoor was nog sprake van een daling met 0,4%. Landelijk daalde het totale omzetvolume in 2004 met 0,1%. De Zeeuwse omzetgroei is vooral gehaald op de exportmarkten (+3,4%). Het economisch herstel in Zeeland kwam vooral op naam van de grotere ondernemingen in de basisindustrie (chemie en metaal). De binnenlandse omzet daalde echter met 0,8%. Omzetverdeling 2003 en 2004 in procenten naar sector bron: Erbo 2003 en 2004 Kamer van Koophandel Zeeland Nederland 30%

26%

Zeeland 27%

26% 23%

25%

24%

23% 21% 20%

20%

16% 14%

15% 9%8%

10%

14%

13%

15% 14%

22% 19%

16% 14%

9% 6%

5%

2%2%

2%2%

2003

2004

7%

6%

0% 2003

Landbouw & Visserij

Bouw

2004

2003

2004

Groothandel

2003

2004

Detailhandel

2003

2004

Dienstverlening

2003

2004

Industrie, excl. chemie

2003

2004

Chemie

De totale omzet in 2004 was bijna 17 miljard euro, zijnde circa 3% van de Nederlandse omzet.



7

Met name de (petro)chemische industrie, de metaal-, de elektro- en scheepsbouwindustrie zijn belangrijk in Zeeland. Ze worden gekenmerkt door grootschaligheid, zijn kapitaalintensief en sterk gericht op buitenlandse markten. Als er een vergelijking gemaakt wordt met de Nederlandse situatie valt op dat er in Zeeland relatief veel omzet gerealiseerd is door de chemische industrie en weinig door de groothandel en de sector dienstverlening. Het omzetvolume in de bouw daalde in 2004 opnieuw, hoewel minder sterk dan in 2003. Er bleek nauwelijks verschil tussen de ontwikkelingen bij grote en kleine bedrijven.

2.2.4.

Arbeidsmarktontwikkelingen

Onderwijsniveau

Onderw ijsniveau w erkzame beroepsbevolking 15-64 jaar Nederland en Zeeland bron: CBS Statline

Het onderwijsniveau van de werkzame beroepsbevolking in Zeeland ligt wat lager dan in de rest van Nederland.

Lager onderw ijs

2002

30%

Zeeland

28%

2003

Nederland

Anno 2003 had 28% onderwijs genoten op LBO-niveau, 48% op MBO-niveau en 23% op HBO/WO-niveau.

2003

26%

2002

27%

Middelbaar onderw ijs

Hoger onderw ijs

48%

23%

48%

22%

Als gekeken wordt naar het beroepsniveau van de werkzame beroepsbevolking dan blijkt dat dit in Zeeland ook lager ligt dan in de rest van Nederland. Eenderde van de Zeeuwse beroepsbevolking werkte in 2003 op elementair of laag niveau, tegen 30% landelijk. Een kwart in Zeeland had een hoger beroepsniveau tegen 31% landelijk.

Beroepsniveau w erkzame beroepsbevolking 15-64 jaar Nederland en Zeeland bron: CBS Statline

20%

Zeeland

Elementair

Nederland

Kennelijk had een deel van de MBO-ers een functie boven hun opleidingsniveau en een deel eronder.

0%

44%

2003

8%

25%

2002

9%

25%

Lager

30%

45% 40%

28% 60%

Middelbaar

Hoger

42% 43%

80%

100%

Wetenschappelijk

20% 17%

5% 6%

2003

7%

23%

39%

22%

9%

2002

7%

23%

39%

22%

9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Arbeidsmobiliteit

Sinds de komst van de Westerscheldetunnel is het reizen tussen Zeeuws Vlaanderen en Midden-Zeeland een stuk makkelijker geworden. De reistijd voor automobilisten is gehalveerd in vergelijking met het reizen per boot en niemand hoeft meer rekening te houden met de dienstregeling van het veer. Sinds de aanleg van de tweede brug over de Zandkreekdam bij Kats is er ook een betere doorstroming van het verkeer op de Midden-Zeelandroute (Rotterdam-Goes, via de Zeelandbrug). Het is voor de Zeeuwse werknemers dus makkelijker geworden om eleders in de provincie te werken. Technocentrum Zeeland


8

Uit andere provincies en uit het buitenland reizen dagelijks zo’n 8.000 arbeiders naar Zeeland. Hoewel de meeste Zeeuwen in hun eigen provincie werken, reizen dagelijks bijna 20.000 mensen de provincie uit om te gaan werken in Brabant of Zuid-Holland. Aantal banen in Zeeland blijft dalen

Het aantal banen in de ruim 30.000 bedrijven en instellingen in Zeeland is in 2005 met zo’n 800 (-0,5%) gedaald tot ruim 167.000. De terugval is daarmee minder dan de daling in 2004. Toen werden in Zeeland ongeveer 2.000 (-1,5%) banen minder geteld dan in het jaar ervoor. Het verlies aan werkgelegenheid deed zich in nagenoeg alle sectoren voor. Vooral in de gezondheids- en welzijnszorg (-350 arbeidsplaatsen) en handel en reparatie (-200) verdwenen veel banen. Alleen de bouw, de zakelijke dienstverlening en het onderwijs zitten in de lift. In 2005 kwamen er in totaal in deze sectoren ruim 400 jobs bij. Vooral de groei van het aantal arbeidsplaatsen in de bouw is opvallend, omdat in deze sector al een aantal jaren een sombere stemming heerst. In 2005 kwamen er zo´n 100 banen in deze sector bij. Een belangrijke oorzaak is te vinden in het werk van enkele grote woningbouwprojecten zoals Mortiere in Middelburg en Othene in Terneuzen en in een toename van het onderhoud bij de bedrijven in de industriële sector. Het aantal fulltime arbeidsplaatsen op de Zeeuwse arbeidsmarkt is met bijna 800 jobs geslonken. Ook het totaal aantal parttimers is afgenomen met zo´n 500. Opvallend is de forse toename van het aantal uitzendkrachten met ruim 400. Vooral de industrie en de bouw hebben meer gebruik gemaakt van uitzendkrachten. Deze cijfers en ontwikkelingen blijken uit het jaarlijkse RIBIZ-onderzoek. Deze hebben betrekking op de ontwikkeling van de Zeeuwse werkgelegenheid tussen mei 2004 en mei 2005. Aantal banen Zeeland 2005 bron RIBIZ, voorlopige cijfers Landbouw & visserij Industrie Bouwnijverheid Handel en reparatie Horeca Vervoer/Opslag en communicatie Financiële dienstverlening Zakelijke dienstverlening Overheden Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Overige diensten

totaal aantal uren p/w uitzendtotaal man vrouw > 15 uur < 15 uur kracht 8.087 3.269 9.129 2.227 153 11.509 19.396 3.759 22.074 1.081 1.941 25.096 9.753 1.043 10.082 714 575 11.371 15.851 13.750 21.425 8.176 551 30.152 5.259 5.932 6.583 4.608 490 11.681 8.068 1.849 8.876 1.041 354 10.271 2.018 2.154 3.628 544 102 4.274 8.822 5.722 11.078 3.466 514 15.058 6.535 2.923 8.881 577 169 9.627 4.099 5.209 7.570 1.738 72 9.380 3.929 19.283 16.995 6.217 78 23.290 2.378 3.388 3.902 1.864 177 5.943 Totaal 94.195 69.281 130.223 32.253 5.176 167.652

groei t.o.v. . 2004 -1,1% -0,6% 0,9% -0,7% -0,6% -1,3% -2,6% 2,0% -0,1% 0,1% -1,5% -1,0% -0,5%

Maintenance Valley Voor de werkgelegenheid levert het Maintenance Valley totaal 8.000 banen op, aldus de voorlopige EZraming. Het gaat om hoogwaardige werkgelegenheid, versterking van de kennispositie en stimulering van het technisch onderwijs. Dit biedt ook voor Zeeland mogelijkheden.



9

2.2.5. Ontwikkelingen binnen het onderwijs Deregulering en autonomievergroting Van overheidswege staat deregulering en autonomievergroting hoog op de agenda in het onderwijs. De overheid wil de zelfstandigheid en handelingsvrijheid van scholen vergroten. Instellingen worden gestimuleerd om een heldere verantwoording af te leggen over het gevoerde financiële beleid. Een voorbeeld hiervan is de invoering van de lumpsumbekostiging in het primair onderwijs en invoering van de jaarrekening systematiek. Een ander belangrijk punt op de beleidsagenda is de status van het beroep van leraar. Gepoogd wordt om het beroep van leraar aantrekkelijker te maken. Op de markt is een veel grotere vraag naar leraren dan een aanbod. Wet op de Beroepen in het Onderwijs De wet op de Beroepen in het Onderwijs (BIO) is 28 juni 2004 aangenomen door de Eerste Kamer. De wet BIO houdt in dat er bekwaamheidseisen of competenties komen als kwaliteitsnorm voor het onderwijspersoneel in PO, VO en MBO. Leraren, onderwijsondersteunend personeel en schoolleiders moeten bekwaam zijn én bekwaam blijven. Zij moeten ook na hun benoeming hun bekwaamheid actueel houden en verder ontwikkelen. Jongerenonderzoek De Taskforce Jeugdwerkloosheid heeft in 2004 een inventariserend onderzoek onder bijna 1.000 jongeren laten uitvoeren naar een aantal onderwerpen dat met jeugdwerkloosheid heeft te maken. Zo is onderzocht hoe belangrijk jongeren een opleiding vinden, hoe belangrijk werk voor hen is, hoe zij de keuze maken voor een bepaalde opleiding of een bepaald beroep en welke personen of instanties een rol spelen bij deze keuze. Uit het onderzoek bleek dat 95% van de onderzochte jongeren in het VO en MBO het nuttig vindt een opleiding te volgen en een diploma te behalen. Een diploma geeft namelijk toegang tot de arbeidsmarkt en vergroot de kansen op een goed betaalde en aantrekkelijke baan. Jongeren die een diploma minder belangrijk vinden en de opleiding voortijdig verlaten, krijgen hier vaak spijt van. 67% van de voortijdig schoolverlaters gaat later alsnog terug naar school. Vrijwel alle jongeren die op het punt staan de arbeidsmarkt te betreden, vinden het belangrijk een baan te hebben. Van de onderzochte werkloze jongeren is 90% op zoek naar een baan. 10% wil niet werken. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) schat het aantal jongeren van 15-24 jaar dat niet wil werken op 22.000. Gemeten naar de totale jonge beroepsbevolking is dit 2,2%. Jongeren hebben moeite met het kiezen voor een bepaalde studie of een bepaald beroep. De beelden die jongeren van beroepen hebben, blijken vaak af te wijken van de werkelijkheid. Bovendien hebben jongeren geen goed beeld van het salaris dat bij bepaalde beroepen hoort. Jongeren weten bijvoorbeeld niet wat een timmerman of lasser verdient, ten opzichte van meer ‘sexy’ geachte voorkeursberoepen zoals een PR-medewerker of een bankemployee. Het verschil kan al snel oplopen tot € 1.000,- per maand. Door deze verkeerde beeldvorming kiezen veel jongeren voor een 'zitbaan', in plaats van een ‘loopbaan’. Ouders spelen als ‘adviseur’ een belangrijke rol in het proces van studiekeuze. 44% van de jongeren geeft aan dat hun ouders de belangrijkste rol hebben gespeeld in de keuze voor een bepaalde opleiding. Over het algemeen laten ouders de keuze van hun kind voor een bepaalde studie of een bepaald beroep betrekkelijk vrij. Veel ouders hebben echter liever dat hun kind een kantoorbaan Technocentrum Zeeland


10

heeft, dan dat hij of zij een ‘handberoep’ uitoefent. Ouders zijn dan ook de belangrijkste kracht achter de keuze voor ‘zitberoepen’ in plaats van de meer praktijkgerichte beroepen terwijl er juist in de kantoorbanen weinig groei zit ten opzichte van de praktijkberoepen. Voortijdig schoolverlaters Jongeren die langer dan een maand afwezig zijn op school dienen volgens de RMC-wet geregistreerd te worden. In 2004 verlieten landelijk 64.000 jongeren de schoolbanken zonder diploma (cijfers OC&W). Uit de Zeeuwse cijfers betreffende schooljaar 2003/2004 blijkt dat er ongeveer 1.000 jongeren geregistreerd staan volgens de RMC-wet. Een groot deel van deze jongeren verlaat het onderwijs zonder startkwalificatie. Een startkwalificatie wordt behaald met het succesvol afronden van een beroepsopleiding op niveau 2 in het MBO of met het behalen van een diploma van het HAVO of het VWO. Momenteel heeft ongeveer 74% van de 22-jarigen een startkwalificatie. Ten opzichte van de ons omringende landen is dat laag. Iedere jongere tot 23 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat, wordt aangemerkt als voortijdige schoolverlater. De RMC-wet bepaalt verder dat alle gemeenten ervoor moeten zorgen dat deze voortijdige schoolverlaters terugkeren in het onderwijs zodat zij alsnog een startkwalificatie kunnen behalen. Ook jongeren die niet meer leerplichtig zijn, worden dus gestimuleerd om een opleiding te volgen die leidt tot een startkwalificatie. Leerlingen moeten in ieder geval een startkwalificatie halen om op de arbeidsmarkt een redelijke kans te hebben op werk. Het typisch laaggeschoolde werk verdwijnt in Nederland, onder andere door verregaande automatisering en een verplaatsing hiervan naar lage loon landen. Tot 2008 verwacht het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) een daling van de vraag naar werkenden op de niveaus basisonderwijs en VMBO met respectievelijk 5,2% en 1,4% gemiddeld per jaar. Met andere woorden, 220.000 schoolverlaters hebben de komende jaren een slecht tot zeer slecht arbeidsmarktperspectief. De vraag naar HBO of WO niveau stijgt gemiddeld met 1,5% per jaar. Kwalificatiestructuur MBO Binnen het MBO onderwijs is bij de invoering van een nieuwe kwalificatiestructuur meer ruimte gecreëerd voor een eigen invulling. 80% van de te behalen competenties is landelijk vastgelegd, maar op een dusdanig hoog abstractieniveau dat hieraan een regionale invulling kan worden gegeven. Daarnaast is er 20% vrije ruimte. Leerlingaantallen Zeeland Uit de cijfers van het CBS blijkt dat het aantal leerlingen binnen het basisonderwijs in Zeeland jaarlijks met ongeveer een half procent daalt. Het aantal leerlingen binnen de andere onderwijssoorten laat een kleine groei of stabilisatie zien (cijfers van 2004/2005 waren per peildatum nog niet verkrijgbaar).



11

totaal aantal leerlingen onderw ijs Zeeland, schooljaar 2001/2002, 2002/2003 en 2003/2004 (CBS) 2001/2002

2002/2003

2003/2004

w etenschappelijk onderw ijs hoger beroepsonderw ijs beroepsbegeleidende leerw eg (BBL) beroepsopleidende leerw eg (BOL) voortgezet onderw ijs (incl. spec) basisonderw ijs (incl. spec) 0

10000

20000

30000

40000

NB. Het betreft hier een totaaloverzicht van alle opleidingen, niet alleen de technische.

2.3. Overzicht marktpartijen In Zeeland zijn de volgende marktpartijen actief in de driehoek techniek, onderwijs en bedrijfsleven. Onderwijs • 250 basisscholen (kerndoelen techniek) • Voortgezet onderwijs: o Walcheren:Stedelijke Scholengemeenschap Scheldemond, Nehalennia Stedelijke Scholengemeenschap, Christelijke Scholengemeenschap Walcheren CSW o de Bevelanden: Calvijn College, St. Willibrordcollege, Pontes Scholengroep, Buys Ballot College, Edudelta Groen College o Zeeuws Vlaanderen: Stedelijke Scholengemeenschap De Rede, Zwincollege, Zeldenrust-Steelant College, Reynaertcollege • MBO opleidingen o ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hoornbeek College o Edudelta Groencollege (MBO groene sectoren) • HBO opleidingen: Hogeschool Zeeland • Universitaire opleidingen: Roosevelt Academy • Praktijkcentra in samenwerking met bedrijfsleven: BOZ (bouw), Go Infra (wegenbouw), Vakcentrum Schilderen (schilders), SMEO en St. Vakwerk (metaal)



12

Bedrijfsleven • Belangen- en brancheorganisaties zoals: Port Promotion Council Zeeland, SECG (Sociaal-Economische Consultatiegroep), Kring van Werkgevers in de Kanaalzone Zeeuwsch-Vlaanderen, Industriegroep Midden Zeeland, BouwNed Zeeland, Metaalunie, BZW Brabants Zeeuwse Werkgevers, MKB Zeeland, Syntens Zeeland, ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) • Bedrijfsleven in de sectoren: o landbouw o industrie o technische zakelijke dienstverlening (architecten, ingenieurs- en technische adviesbureaus) o bouw o autobedrijven (reparatie auto’s en motoren) o haven (laad, los, overslag en opslag) o en verder alle technische functies in andere bedrijven(aantal is onbekend)

haven (laad, los, overslag motoren technische en opslag) autoreparatieadviesbureau's industrie

bouw

"technisch" bedrijfsleven in Zeeland: aantal bedrijven naar grootte (w p= w erkzame personen) bron KvK peildatum november 2004 en november 2005 2005

1767

2004

1784

203

2005

1152

235

29

2004

1154

243

30

606

2005

26

2004

24 431

2004

427

8

0

592

2005

8

206

1

0 56 0 54

tot 10 w p 2005

1

119

10-100 w p

22

2004

122

> 100 w p

2 19

0

500

1000

1500

2000

2500

NB Landbouwbedrijven worden niet allemaal geregistreerd bij de KvK en zijn hierin dan ook niet opgenomen.

Qua bedrijvenaantal in z’n totaliteit maakt Zeeland 2,1% uit van heel Nederland (qua inwonersaantal is dat 2,3%). Het “technisch” bedrijfsleven (in aantal bedrijven), zoals hierboven gedefinieerd, maakt zowel in heel Nederland als in Zeeland 17% uit van het totaal bedrijfsleven. Verreweg de meeste bedrijven zijn kleine bedrijven, met minder dan tien medewerkers. Dat geldt zowel voor Zeeland als voor heel Nederland. Zeeland heeft relatief iets meer haven gerelateerde bedrijven.



13

2.4. Doelstelling I: Kenniscirculatie en kennisuitwisseling 2.4.1. Bestaande netwerken Anno 2005 zijn er onder meer de volgende netwerken actief op het terrein van kenniscirculatie en kennisuitwisseling ten aanzien van techniek tussen onderwijs en bedrijfsleven. De meeste netwerken opereren in een breder verband dan alleen voor wat betreft technische opleidingen/beroepen. Netwerk Beroepenveldcommissie HZ BOZ Brancheregio combinaties

Omschrijving Overleg tussen bedrijfsleven en HZ over aansluiting van de opleidingen op de markt. Bouwopleiding Zeeland Overleg gericht op de instroom en kwaliteit voor wat betreft de BBL opleidingen.

Commissie onderwijs van de BZW sectie Zeeland Erkenning van Verworven Competenties EVC Grenswijzer

Overleg tussen onderwijs en bedrijfsleven.

Grijs Groene Motor

Het Loket

Industrial Development Netwerk (IDN)

Innovatieteams MKB Kenniscentrum Duurzame Short Sea Shipping Land- en tuinbouw en groene dienstensectoren overleg LPI Platform ROC Werkgevers Zeeuws Vlaanderen PZW Platform Procestechn. ZuidWest-Nederland RAP Regionale Adviescommissie Procestechniek RCOB Zuid-West

EVC is een procedure die kan leiden tot formele erkenning van competenties in de vorm van een certificaat/diploma zonder dat iemand de opleiding heeft gevolgd. Grensoverschrijdende informatie-uitwisseling voor MKB en KMO bedrijven die over de grens willen. Zeeland vergrijst en Zeeland ontgroent. Dit heeft grote consequenties voor de Zeeuwse arbeidsmarkt. Het RPA brengt partijen bij elkaar om gerichte trajecten te starten teneinde deze problematiek het hoofd te bieden. Intermediair tussen bedrijfsleven en erkende opleidingsinstituten. Opleidingsvragen worden gebundeld daar waar mogelijk met als doel de groepen vol te krijgen en om de opleidingen in Zeeland te behouden. IDN is een kennisnetwerk van de E, WTB en AOT opleidingen van de Hogeschool Zeeland (HZ) met enkele tientallen representatieve bedrijven uit het beroepenveld in de regio. Het netwerk wordt in de toekomst verbreed naar Innovatienetwerk Zeeland. Het stimuleren van innovatie bij het bedrijfsleven via de inzet van HBO studenten. Het ontwikkelen en overdragen van kennis ten behoeve van de nieuwbouw en verbouw van schepen in de Short Sea Shipping sector, om daarmee de duurzaamheid in deze sector te verhogen. Overlegstructuur onderwijs en belangenorganisaties landen tuinbouw en groene dienstensectoren.

Landelijk Platform Installatietechniek, afdeling Zeeland Het structureren van het overleg en de samenwerking tussen ROC en werkgevers verzameld in de BZW met het doel de relatie arbeid onderwijs in de regio verder gestalte te geven. Bedrijven worden lid, betalen de opleiding en geven leerlingen een baangarantie in de procesindustrie.

Deelnemende partijen Per opleiding: HZ en bedrijfsleven uit die sector. ROC’s, bedrijven bouwsector. Tussen de ROC’s en o.a. Go Infra v.w.b. de infrastructuur, met Vakcentrum schilderen voor de schilders, met BOZ voor de bouw, St. Vakwerk en SMEO voor metaal, ROI voor installatie. TCZ, ROC’s, HZ, MKB Nederland, bedrijven, VMBO, Rabobank en zorg.. ROC’s, TCZ, bedrijfsleven.

KMB en KMO in de Euregio Scheldemond. RPA Zeeland met werkgevers, werknemers, gemeenten, scholingsinstellingen en andere relevante partijen. TCZ, scholingvragende bedrijven en erkende opleidingsinstituten.

HZ en bedrijfsleven.

Syntens, HZ en bedrijfsleven. KVNR: Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders, HME: Holland Marine Equipment, Hogeschool Zeeland: Maritiem Instituut " De Ruyter" Groen College Goes (Edudelta) en de ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) en de VHG (Vereniging voor Hoveniers en Groenvoorzieners). ROC’s, VMBO’s, bedrijfsleven installatietechniek ROC Westerschelde, BZW, branches, TCZ

Markizaatcollege, Détaché, ROC Zeeland en bedrijfsleven Zuid-West Nederland.

Uitwisseling tussen bedrijfsleven en onderwijs op het gebied van procestechniek.

ROC’s, Vapro en bedrijfsleven.

Onderwijscommissie van de schildersbranche.

Werkgeversorganisaties, werknemersorganisaties, VMBO’s, ROC’s.



14

Netwerk Regionalisering opleiding & scholing Metaalbewerking RITON Regionaal Innovatief Trainings- en Opleidings Netwerk RPA

Samen Handen Ineen

SMEO St. Vakwerk STOeB Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven Technocentrum

Vakcentrum schilderen ZuidWest Vrienden van Elektro MiddenZeeland Werkgroep RCBbouw Zeeland Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs

ZKA Zeeuws Kennis Akkoord

Omschrijving Regionaal (Zuid-West Nl.) bedrijven betrekken bij het opleiden van mensen in de metaal. Instroom vergroten en metaalsector promoten.

Deelnemende partijen Metaalunie, ROC’s en bedrijfsleven.

Een grensoverschrijdend competentienetwerk in de kanaalzone Gent- Terneuzen. Er worden online trainings- en opleidingsmodules op maat van de bedrijfswereld ontwikkeld en aangeboden in de regio. Het RPA Zeeland is een onafhankelijk platform voor partijen op de arbeidsmarkt. De hoofddoelstelling is het tot stand brengen van samenhangend strategisch arbeidsmarktbeleid waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden in de regio. Leerlingen van het VMBO een beeld geven van technische en administratieve beroepen. Hierover wordt voorlichting gegeven aan onder meer ouders, leerlingen, docenten, overheid en politiek. Stichting Metaal en Elektro Opleidingen Zeeuws Vlaanderen

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (VL), Hogeschool Gent (VL) en ROC Westerschelde (NL), bedrijfsleven.

Samenwerking tussen onderwijs en bedrijven om de instroom in de metaal-electro op peil te houden. De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen BOL 3 en 4 Techniek van de ROC’s en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. Onafhankelijke intermediaire organisatie die zich richt op het mede oplossen van regionale knelpunten die bestaan tussen het technisch (beroeps) onderwijs en de arbeidsmarkt. Opleidingscentrum schilderen, behangen en glaszetten

Samenwerkingsverband van regionale bedrijven met het doel de instroom, doorstroom en uitstroom van mensen in de elektrotechniek te bevorderen. Regionale Commissie Beroepsonderwijs. Overleg tussen onderwijs, vakbonden en werkgevers in de bouw. Het opbouwen van een Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs dat jongeren tot 23 jaar die zonder startkwalificatie de arbeidsmarkt betreden, opspoort en begeleidt naar een startkwalificatie middels individuele loopbaantrajecten of leerwerktrajecten. Intentie om gezamenlijk de kwalificaties van Zeeuwse studenten en de Zeeuwse Beroepsbevolking te verhogen, kennisuitwisseling tussen ondernemers, overheid en onderwijs tot stand te brengen en de innovatiekracht van het Zeeuws bedrijfsleven te versterken.

Partijen van de kerngroep, CWI, Provincie Zeeland, UWV, 13 Gemeentes, KVK

Regionale basisscholen, VMBO`s, Dow en het ROC Westerschelde.

ROC Westerschelde, bedrijven in Zeeuws Vlaanderen in de metaal en electro. St. Vakwerk, ROC Zeeland, TCZ, bedrijfsleven. ROC’s, bedrijfsleven, TCZ

Ondernemers, overheid en onderwijs.

ROC’s en bedrijfsleven

ROC Zld, elektrotechnische bedrijven, TCZ.

Werkgeversorganisaties, werknemersorganisaties, VMBO’s, ROC’s. Gemeenten, onderwijs, bedrijfsleven, TCZ.

Ondernemers, overheid en onderwijs.

Uit de gesprekken met de sleutelfiguren blijkt het volgende met betrekking tot kennisuitwisseling en kenniscirculatie. Bestaande netwerken Er zijn redelijk wat netwerken actief in Zeeland met betrekking tot kennisuitwisseling en kenniscirculatie van de technische beroepen/opleidingen. Deze netwerken treden echter niet altijd als een eenheid op, er is vaak geen beleid c.q. visie en er vindt weinig kennisuitwisseling onderling plaats. Niet alle netwerken zijn bekend bij het bedrijfsleven/onderwijs. Er wordt veel langs elkaar heen gewerkt. Dit werkt eerder verlammend dan stimulerend. Ook bestaan netwerken vaak alleen op bestuurlijk niveau. Er wordt dan onvoldoende



15

teruggekoppeld naar het werkveld. Er bestaat verder behoefte aan netwerkvorming rondom bepaalde knelpunten. Contacten Vanuit het VMBO verlopen de contacten met het bedrijfsleven nog erg ad hoc. Binnen het MBO en HBO is dit de laatste jaren wat meer gestructureerd. De indruk bestaat dat de contacten tussen het bedrijfsleven en onderwijs in Zeeuws Vlaanderen het meest gestructureerd zijn. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer contact met het bedrijfsleven. Ondernemers zijn in principe bereid tot structureel overleg maar men moet wel het gevoel hebben dat het iets oplevert. Het MKB is moeilijker bereikbaar dan de wat grotere bedrijven. Onderling zoeken de scholen steeds meer contact, om de opleidingen zo goed mogelijk op elkaar te laten aansluiten, met het oog op een optimale doorlopende leerlijn en om de doorstroom te bevorderen. Andere taal Het bedrijfsleven en het onderwijs zijn twee verschillende werelden. Bij de ondernemer gaat alles snel; men is gericht op actie en kijkt vooral naar de korte termijn. Het onderwijs is gestructureerd en heeft te maken met onderwijsregels. Ze kijkt meer naar de lange termijn. Het onderwijs en het bedrijfsleven spreken dan ook niet dezelfde taal. De contacten verlopen hierdoor nogal eens stroef. Het bedrijfsleven ervaart de ROC’s en de HZ vaak als bureaucratisch. Het eerste contact is belangrijk voor het bedrijfsleven. Als een bedrijf belt met een vraag is het belangrijk dat er op korte termijn gereageerd wordt, hetgeen in de praktijk nog onvoldoende gebeurt. Het is dan ook belangrijk dat het onderwijs snel reageert op vragen van bedrijven, de vraag serieus neemt en duidelijke afspraken maakt. Ook het meedenken met het bedrijfsleven is erg belangrijk. Het bedrijfsleven geeft verder aan dat het onderwijs nog teveel denkt vanuit het binnenhalen van aantallen leerlingen en te weinig vanuit de behoefte van de markt. Andersom is het bijvoorbeeld voor het ROC Zeeland moeilijk om voor het brancheregio-overleg een goede agenda samen te stellen en het bedrijfsleven te blijven motiveren en prikkelen. Bedrijven denken veelal op korte termijn. Er wordt nog te weinig nagedacht over de gevolgen van de grijze golf op lange termijn. Stageplaatsen Bedrijven geven aan nogal eens telefoontjes te krijgen over stageplaatsen van verschillende personen vanuit een en dezelfde onderwijsinstelling. Op de Hogeschool Zeeland is dat middels TWZ redelijk opgelost. Een centraal punt op de ROC’s is ook wenselijk. Dat mag voor bedrijven ook een punt zijn voor MBO en HBO samen. Anderzijds heeft het MKB de indruk dat veel stagiaires bij de grotere bedrijven geplaatst worden en dat er weinig aandacht is vanuit de onderwijsinstellingen voor het MKB bedrijf. Uitwisseling docenten/bedrijfsleven De uitwisseling tussen docenten en het bedrijfsleven gebeurt nog niet structureel binnen de technische opleidingen van de ROC’s, met uitzondering van de procesindustrie en WTB in Zeeuws Vlaanderen. ROC Westerschelde heeft met Dow een samenwerkingsverband waarin de uitwisseling geregeld is. Het Groencollege geeft aan gebruik te maken van specialisten uit het bedrijfsleven als gastdocenten. Bij het ROC Zeeland heeft men ervaring opgedaan in het project duale kennisuitwisseling, waar docenten een week in een bedrijf hebben gewerkt. Andersom is het echter helaas niet gelukt. Vanuit het bedrijfsleven



16

is het animo nog niet groot. De BOZ geeft aan dat stages voor docenten moeilijk van de grond komen, met name vanwege een gebrek aan belangstelling bij de bouwdocenten.

2.4.2. Knelpunten kenniscirculatie en kennisuitwisseling Op basis van deskresearch en gesprekken met de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten op het gebied van kenniscirculatie en kennisuitwisseling geformuleerd worden: § § § § § § § § § § §

§

In de overleggen tussen onderwijsinstellingen is de ‘eilandenstructuur’ en cultuur van Zeeland zichtbaar. Het bedrijfsleven en onderwijs spreken niet dezelfde taal. Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer contact met het bedrijfsleven. Er is onvoldoende sprake van beleid en visie binnen de bestaande netwerken. De netwerken werken vaak langs elkaar heen. Het overzicht en de onderlinge samenhang ontbreekt veelal. Netwerken bestaan vaak op bestuurlijk niveau; er wordt onvoldoende teruggekoppeld naar het werkveld. Kennisuitwisseling in de vorm van bedrijfsstages door docenten gebeurt nog onvoldoende. Onderwijsinstellingen reageren onvoldoende adequaat op vragen vanuit het bedrijfsleven. De bedrijfsbenadering ten aanzien van stageplaatsen wordt vanuit het onderwijs onvoldoende centraal geregeld. De individuele bedrijven uit het midden- en klein bedrijf, de grootste werkgever in Zeeland, zijn in geringe mate of in afgeleide zin betrokken bij de diverse overleggen tussen onderwijs en arbeidsmarkt. De uitwisseling van opgedane kennis (m.b.t. leermiddelen en relatie bedrijfsleven) tussen onderwijsinstanties onderling is aanwezig maar kan verder geoptimaliseerd worden, alsmede de ontwikkeling van gezamenlijk initiatieven (zodat het wiel niet overal gelijktijdig uitgevonden wordt). Het ontbreekt aan een systematische gegevensverzameling op provinciaal niveau als het gaat om de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. Behalve gegevensverzameling, dienen deze gegevens ook beheerd, geactualiseerd en voor makelen en schakelen benut te worden.



17

2.5. Doelstelling II: Gezamenlijke benutting apparatuur 2.5.1. Bestaande samenwerkingsverbanden In het beroepsonderwijs spelen met betrekking tot de gezamenlijke inrichting en benutting van praktijkruimtes verschillende tegenstrijdige belangen. Enerzijds wil elke school graag eigen moderne, goed geoutilleerde praktijkruimtes die dichtbij school liggen en op elk moment beschikbaar zijn. Anderzijds maakt het teruglopende aantal leerlingen in de technische opleidingen het steeds moeilijker de vaak hoge investeringen in moderne apparatuur in eigen beheer te doen. Samenwerking en bundeling van krachten worden dan interessant. Deze bundeling van krachten wordt ook onderwijskundig ondersteund door de invoering van doorlopende leerwegen VMBO-MBO-HBO. Uit de contacten met het bedrijfsleven, zowel met individuele bedrijven als met het georganiseerde bedrijfsleven, komt naar voren dat het onderwerp gezamenlijke benutting apparatuur geen hoge prioriteit heeft bij de bedrijven. Of deze mogelijkheden in andere samenwerkingsverbanden of netwerken wel besproken of onderzocht worden, is vooralsnog onduidelijk. Het MKB in Zeeland bestaat voor een heel groot deel uit kleine bedrijven. Voor veel van deze bedrijven is het risicovol om grote investeringen te doen. Dan kan de mogelijkheid van samenwerking uitkomst bieden. Onderzoek praktijkruimtes techniek Zeeuws Vlaanderen In 2002 is het onderzoek “Onderzoek praktijkruimtes techniek Zeeuws Vlaanderen” door het Technocentrum Zeeland uitgevoerd om na te gaan wat in Zeeuws Vlaanderen de samenwerkingsmogelijkheden waren van de VMBO en MBO opleidingen op het gebied van praktijkruimtes techniek. Aan de hand van de resultaten van het onderzoek leek een samenwerking een interessante optie voor onderwijsorganisaties in Zeeuws Vlaanderen. Toch was de belangstelling hiervoor niet bij alle bij het onderzoek betrokken organisaties aanwezig. De redenen hiervoor waren dat de noodzaak ontbrak omdat met name de individuele bezettingsgraad redelijk tot goed was, men niet samen wilde werken, men de onderlinge geografische afstanden als een probleem zag en men te maken had met een wisselde en onvoorspelbare scholingsvraag. ROC Westerschelde, SMEO Zeeuws Vlaanderen, Go Infra (voorheen SPG) Zeeuws Vlaanderen en Stedelijke Scholengemeenschap De Rede bleven over als potentieel geïnteresseerde samenwerkingspartners. Deze zijn alle gevestigd in Terneuzen. Een samenwerking op grote schaal binnen heel Zeeuws Vlaanderen leek hiermee dan ook voor de korte termijn van de baan. Bestaande samenwerkingsverbanden Momenteel bestaan er in Zeeland onder andere de volgende samenwerkingverbanden op het gebied van gezamenlijke benutting apparatuur. Dit betreft vooral samenwerking tussen onderwijsinstellingen. De “samenwerking” tussen bedrijven en scholen beperkt zich vooral tot het schenken/verkopen van oude apparatuur van bedrijven aan scholen. Betreft Stichting Beheer Praktijklokalen

Unilocatie Lab

Leerroute techniek breed (doorlopende leerweg) Technowerkplaats Technocentrum Zeeland

Omschrijving De stichting heeft ten doel het intensiveren van onderwijskundige samenwerking tussen het ROC Westerschelde en SSG De Rede met name op het gebied van technische opleidingen. Binnen de opleidingen bouwkunde, werktuigbouwkunde, schilderen, motorvoertuigen en installatietechniek worden praktijklokalen gedeeld met SSG De Rede. Opzet van een unilocatie van de laboratoria voor chemie, natuurkunde en biologie. De accommodatie van de HZ is hiertoe aangepast. Samenwerking tussen VMBO en MBO om de overgang minder groot te maken (doorlopende leerweg). Met ingang van schooljaar 2005/2006 is e het 1 jaar van alle technische opleidingen BOL4 gebundeld. Het delen van de praktijkruimten, het gezamenlijk aanschaffen van Activiteitenplan 2006

Samenwerkingspartijen ROC Westerschelde en Stedelijke Scholengemeenschap De Rede (VMBO) ROC Zeeland, Hogeschool Zeeland, de Roosevelt Academy en TCZ Zwincollege en ROC Westerschelde ROC Zeeland, voortgezet 18

Betreft

Go Infra

Omschrijving apparatuur en het benutten en delen van specialistische apparatuur met het bedrijfsleven Voor de schildersopleiding maakt het ROC Westerschelde gebruik van de praktijkruimte bij het Vakcentrum schilderen in Goes. Inrichting gezamenlijke praktijkruimte.

BOZ SMEO

Bouwopleiding Zeeland Stichting Metaal en Elektro Opleidingen Zeeuws Vlaanderen

Maritiem Officier Logistiek Stichting Vakwerk

Samenwerking t.a.v. de practica lokalen en simulatoren Samenwerking t.a.v. simulatoren Vernieuwing en uitbreiding van de inventaris.

Industrial Development Netwerk (IDN) Scool

Resource sharing en facility sharing

Samenwerkingspartijen onderwijs, St. Vakwerk, bedrijven en TCZ ROC Westerschelde en Vakcentrum Schilderen ROC Zeeland en Vakopleiding Infra Zeeland ROC’s en bedrijfsleven bouw ROC Westerschelde, bedrijven in Zeeuws Vlaanderen in de metaal en electro. HZ en ROC Zeeland HZ en ROC Zeeland St. Vakwerk, ROC Zeeland, bedrijfsleven, TCZ HZ en bedrijfsleven

Het ROC Zeeland is bezig met het clusteren van niveau I opleidingen,

ROC Zeeland met bedrijfsleven

Vakcentrum schilderen

getiteld project@work, in een werkplaatsachtige constructie. In een praktijksimulatie doet deze groep meer praktijkervaring op.

Interesse in samenwerking Van een aantal onderwijsinstanties is bekend dat er interesse is om samen te werken. VMBO Scheldemond heeft in 2004 aangegeven interesse te hebben om samen te werken met andere onderwijsinstellingen op het gebied van gezamenlijke praktijkruimtes. Voor wat betreft de procestechniek gaat het ROC Westerschelde samenwerken met het bedrijfsleven. Dit plan is door TCZ ingediend als speerpuntplan en ook goedgekeurd. In 2006 wordt ermee gestart. Anno 2005 hebben SMEO Zeeuws Vlaanderen en ROC Westerschelde concrete plannen om te gaan samenwerken op dit gebied. Edudelta is van mening dat scholen beter niet kunnen investeren in dure moderne apparatuur, maar voldoende hebben aan tweedehands basisapparatuur. “De ontwikkelingen gaan zo snel, dat kun je als school nooit bijhouden.” Men laat de leerlingen kennismaken met moderne apparatuur via de stage of de leverancier van apparatuur. Men ziet wel mogelijkheden in combiprogramma’s waarbij bijvoorbeeld ten aanzien van landbouwmechanisatie een gedeelte van de praktijklessen op de eigen locatie plaatsvindt en een gedeelte buiten de deur (bij bijvoorbeeld een regiopraktijkruimte of het bedrijfsleven).



19

2.5.2. Knelpunten gezamenlijke benutting apparatuur Op basis van de deskresearch en de gesprekken met de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten op het gebied van gezamenlijke benutting apparatuur geformuleerd worden: • • •

•

• •

Scholen werken vaak met verouderde apparatuur. Er wordt nog te weinig samengewerkt op het gebied van het gezamenlijk benutten van apparatuur tussen het bedrijfsleven en het onderwijs. De noodzaak tot samenwerken wordt vanuit het onderwijs steeds groter, gezien de lage leerlingenaantallen in de technische opleidingen, een lage bezettingsgraad van praktijklokalen, de vaak dure (moderne) apparatuur en niet toereikende budgetten. Ook voor bedrijven, vooral het MKB, wordt het steeds duurder om geavanceerde apparatuur aan te schaffen. Vanuit concurrentieoogpunt overwegen zij echter vaak geen samenwerking met andere bedrijven. Samenwerking tussen scholen onderling betekent dat er roostertechnisch en qua vervoer meer geregeld moet worden, wat vaak praktisch moeilijk uitvoerbaar is. Bedrijven die interesse hebben om samen te werken met het onderwijs op dit gebied worden geconfronteerd met praktische planningsproblemen.



20

2.6. Doelstelling III: Aansluiting technisch beroepsonderwijs - opleidingsbehoeften arbeidsmarkt 2.6.1. Instroom technisch opleidingen Het technische beroepsonderwijs in Zeeland laat een vrij compleet beeld zien. Zowel het ROC Zeeland, Hogeschool Zeeland als het ROC Westerschelde bieden de gebruikelijke opleidingen aan. De instroomcijfers van de afgelopen jaren zien er als volgt uit. ROC Zeeland De grootste technische instroom binnen het ROC Zeeland doet zich voor binnen BOL voltijd niveau 4 en de BBL opleidingen, niveau 2. De instroom per opleiding is weergegeven in de bijlage. ROC Zeeland instroomcijfers technische opleidingen 2002/2003

2003/2004

2004/2005

400 350 300 250 200 150 100 50 0 BOL voltijd

BOL deeltijd Niveau 4

BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

BOL voltijd

Niveau 3


BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

Niveau 1

BOL= beroepsopleidende leerweg BBL= beroepsbegeleidende leerweg bron: ROC Zeeland

De technische instroom (BOL + BBL) op het ROC Zeeland binnen niveau 4 laat per saldo een daling zien vanaf schooljaar 2002/2003. Uitgesplitst naar opleiding is er een daling van de instroom zichtbaar vanaf schooljaar 2002/2003 binnen de opleidingen Elektro, WTB en Laboratoriumtechniek. Een stijging vanaf 2002/2003 is enkel zichtbaar binnen de opleiding Manager haven, vervoer en logistiek (zie bijlage). De technische instroom (BOL + BBL) binnen niveau 3 was in schooljaar 2002/2003 249, in schooljaar 2003/2004 daalde deze naar 224 en in schooljaar 2004/2005 was deze 226. Binnen de meeste opleidingen is een dalende lijn zichtbaar vanaf 2002/2003 (Installatietechniek, Motorvoertuigentechniek, Werktuigbouwkunde, Bouwkunde, Infratechniek en Laboratoriumtechniek). In schooljaar 2004/2005 was er alleen een stijging zichtbaar van de instroom binnen de opleidingen Elektrotechniek en Scheepvaartopleidingen. De technische instroom (BOL + BBL) binnen niveau 2 was in schooljaar 2002/2003 358, in schooljaar 2003/2004 steeg deze flink naar 472 om in schooljaar 2004/2005 weer te dalen naar 378. De meeste opleidingen stegen en daalden mee. Een uitzondering hierop zijn de opleiding Elektrotechniek en Infratechniek; deze lieten een daling zien binnen beide schooljaren. Installatietechniek is de enige opleiding die vanaf 2002/2003 een stijging vertoont.



21

Niveau 1 maakt ongeveer 10% uit van de totale instroom. Hier is vanaf schooljaar 2002/2003 een daling zichtbaar in de totale instroom. Als gekeken wordt naar de diverse opleidingen is de instroom in Elektrotechniek in het lopend schooljaar veel lager dan in schooljaar 2002/2003. De instroom in Installatietechniek en Motorvoertuigentechniek is eerst gestegen en vervolgens weer gedaald. Ook Werktuigbouwkunde vertoont een dalende instroom. Het ROC Zeeland geeft aan dat de dalende interesse voor techniek als probleem ervaren wordt. De BOL3 en BOL4 opleidingen lopen langzaam achteruit. In BOL1 en BOL2 zit groei maar het vinden van stage- en arbeidsplaatsen voor deze groepen is een probleem. ROC Westerschelde De grootste technische instroom binnen het ROC Westerschelde doet zich voor binnen BOL voltijd, niveau 4 en de BBL opleidingen, niveau 2. Deze laatste groep is, ten opzichte van het ROC Zeeland, relatief groot. De instroom per opleiding is weergegeven in de bijlage. ROC Westerschelde instroomcijf ers technische opleidingen 2002/2003

2003/2004

2004/2005

120 100 80 60 40 20 0 BOL voltijd


BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

BOL voltijd

Niveau 3


BBL

BOL voltijd

BOL deeltijd

BBL

Niveau 1

BOL= beroepsopleidende leerweg BBL= beroepsbegeleidende leerweg bron: ROC Westerschelde

De technische instroom (BOL + BBL) op niveau 4 was in 2002/2003 153, dit steeg tot 169 in 2003/2004 om in het lopende schooljaar 2004/2005 weer te dalen naar 108. De opleidingen Bouwkunde, Schilderen, Procestechniek, en Werktuigbouwkunde/metaal veroorzaakten dit beeld. Geen van de opleidingen laat een stijging zien in het schooljaar 2004/2005 ten opzichte van schooljaar 2002/2003 (zie bijlage). Op niveau 3 schommelde de instroom (BOL + BBL) van 118 in 2002/2003 naar 141 in 2003/2004 naar 73 in 2004/2005. De daling werd vooral veroorzaakt door de ICT opleiding. Alleen de opleiding Procestechniek vertoont vanaf schooljaar 2002/2003 een groei. Bij veel opleidingen is de instroom erg gering. Op niveau 2 ligt de technische instroom (BOL + BBL) rond de 130. Alleen de opleidingen Schilderen en Elektrotechniek laten vanaf schooljaar 2002/2003 een stijging zien.



22

De technische instroom (BOL + BBL) op het ROC Westerschelde binnen niveau 1 ligt de laatste jaren rond de 100. Dit is 22% van de totale technische instroom. Vergeleken met het ROC Zeeland zijn er relatief dus veel leerlingen van niveau 1 op het ROC Westerschelde. Binnen de verschillende opleidingen laat de instroom Motorvoertuigentechniek vanaf schooljaar 2002/2003 een daling zien. Binnen de opleidingen Schilderen en Installatietechniek stromen slechts enkele leerlingen in. Het ROC Westerschelde geeft aan dat alle technische opleidingen permanent aandacht krijgen maar dat de opleiding Bouwkunde vanwege de geringe instroom wordt gezien als het meest problematisch. In de BBL opleidingen zitten branchegerichte bedrijfsadviescommissies. Voor de BOL opleidingen is er geen structurele input vanuit het regionaal bedrijfsleven. De contacten zijn meer op het informele vlak. Er komen in toenemende mate vragen uit het bedrijfsleven voor de opzet van nieuwe opleidingen, zoals bijvoorbeeld voor de glastuinbouw. Het ROC Westerschelde ervaart dat er een verschil is tussen kleine en grote bedrijven, als het gaat om gewenste kennis en vaardigheden van afgestudeerde MBO-ers. In de grote bedrijven heeft men vooral behoefte aan teamspelers, in de kleine bedrijven aan mensen met technische vaardigheden. Totale instroom ROC Zeeland en ROC Westerschelde Als de technische instroom van het ROC Zeeland en het ROC Westerschelde bij elkaar opgeteld wordt, blijkt een totale Zeeuwse instroom van alle niveaus samen van 1.682 in schooljaar 2002/2003. In schooljaar 2003/2004 ligt dat op 1.761 en in het schooljaar 2004/2005 is het gedaald naar 1.487. Binnen de verschillende niveaus is een behoorlijke daling zichtbaar in niveau 4. Ten opzichte van schooljaar 2002/2003 is de instroom in het schooljaar 2004/2005 gedaald met 18%. Totale Zeeuw se instroom op beide ROC's 700

591

600

596

563 483

487

515

500 367 365

400

2002/2003

299

300

237 237

2003/2004 190

200

2004/2005

100 0 Niveau 4


Niveau 3

Niveau 2

Niveau 1


23

Als gekeken wordt naar de verhouding tussen de verschillende niveaus en de totale instroom blijkt dat de instroom binnen niveau 4 relatief kleiner wordt en niveau 2 groter. 2002/2003 aantal % 591 35% 367 22% 487 29% 237 14% 1682 100%

Totale Zeeuwse instroom technische opleidingen ROC’s Niveau 4 Niveau 3 Niveau 2 Niveau 1

Totaal

2003/2004 aantal % 563 32% 365 21% 596 34% 237 13% 1761 100%

2004/2005 aantal % 483 32% 299 20% 515 35% 190 13% 1487 100%

Edudelta Binnen het Groen College Goes biedt men onderwijs aan op VMBO en op MBO niveau. De vakrichtingen binnen het VMBO-Groen zijn plantenteelt, dierenhouderij, bloemschikken, groenvoorzieningen en verwerking agrarische producten. Het MBO biedt de volgende richtingen aan: plant (waaronder akkerbouw, loonwerk en fruitteelt), Veehouderij, groene ruimte (waaronder hovenier, groenvoorziening/woonomgeving en recreatie), paardenhouderij, bloemen- en tuincentrumbranche (waaronder bloemendetailhandel en tuincentrum) en dierverzorging. Aantal leerlingen Groencollege Goes 1999

2000

2001

2002

2003

2004

VMBO

484

493

508

528

533

472

MBO

489

535

554

537

522

526

NB. Dit betreft het totaal aantal leerlingen, niet alleen de instroom!

Het aantal VMBO leerlingen, alsmede het aantal MBO leerlingen schommelt al jaren rond de 500. Edudelta geeft aan dat 60% van de uitstroom start in de branche waarvoor men opgeleid is. Dit is conform het landelijk percentage. Edudelta hanteert het standpunt dat er op MBO-niveau opgeleid wordt in het interessegebied van de leerling en dat deze na afronding van de opleiding breed inzetbaar is, doordat er veel aandacht is besteed aan goede algemene vaardigheden. Men ziet geen probleem in de vergrijzing. Er zijn voldoende leerlingen om dat in de toekomst op te vangen. Het gaat erom mensen op een bepaald niveau algemeen op te leiden. Als men vervolgens aan de slag gaat, wordt gekeken waar men kennis en vaardigheden mist. Op die punten wordt men vervolgens bijgeschoold. Met betrekking tot de nascholing constateert men een stijgende lijn. Maar tegelijkertijd een bredere vraag en meer aanbieders. Hier ligt volgens Edudelta een kans voor het Technocentrum om de vragen te bundelen.



24

Hogeschool Zeeland De technische instroom op de Hogeschool Zeeland liet in het schooljaar 2003/2004 een stijging zien ten opzichte van 2002/2003, gevolgd door een daling in schooljaar 2004/2005. De instroom per opleiding is weergegeven in de bijlage.

Hogeschool Zeeland instroom technische opleidingen 2002/2003

2004/2005

364

400 300

2003/2004

332 263

200 100 28

18

39

29

46

28

0 voltijd

deeltijd

duaal

De opleidingen Civiele Techniek, Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde Aquatische ecotechnologie en Chemie zijn mee gestegen en gedaald. De instroom binnen de opleidingen L&TV en Maritiem Officier vertoont een stijging vanaf schooljaar 2002/2003 (zie bijlage).

instroom AOT-Techniek (energietechnologie) Bouwkunde Civiele Techniek Elektrotechniek Werktuigbouwkunde Maritiem Officier L&TV Logistiek en Technische vervoerskunde Aquatische Ecotechnologie Chemie Informatica

2002/2003 320 17% 10% 4% 8% 20% 15% 3% 10% 4% 9% 100%

2003/2004 438 13% 7% 7% 11% 19% 11% 4% 11% 8% 9% 100%

2004/2005 389 15% 10% 6% 10% 13% 14% 8% 9% 6% 10% 100%

Als de instroom per opleiding (voltijd + deeltijd + duaal) afgezet wordt tegen de totale instroom in dat schooljaar blijkt dat in schooljaar 2002/2003 de opleiding Werktuigbouwkunde relatief de grootste instroom had. In schooljaar 2004/2005 is dit AOT. De relatief laagste instroom was in 2002/2003 binnen de opleiding L&TV. In het schooljaar 2004/2005 is dat Chemie en Civiele Techniek. Roosevelt Academy Met ingang van schooljaar 2004/2005 is het mogelijk wetenschappelijk onderwijs te volgen in Zeeland op de Roosevelt Academy in Middelburg. De Roosevelt Academy is opgericht door de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Zeeland, met financiële steun van het Rijk, de Provincie en gemeentes. De Academy biedt drie jaar onderwijs aan op universitair niveau, dat afgesloten wordt met een Bachelor degree. Er worden vier disciplines geboden: Academic Core, Arts and Humanities, Science en Social Science. Nadat de Roosevelt Academy is doorlopen, kunnen studenten desgewenst elders verder studeren voor een Masters degree of Technocentrum Zeeland


25

met een Bachelors of Arts of Science Honors degree de arbeidsmarkt op gaan. Er wordt gestreefd naar een jaarlijkse instroom van 200 studenten. In 2004/2005 is gestart met 118 studenten, waarvan 24 op de afdeling Science. VMBO De trend in het VMBO is “Breed waar het kan maar smal waar het moet”. Het onderwijs wordt steeds flexibeler en meer gericht op competenties. Het aantal leerlingen op de technische afdelingen is dalend, net als het landelijk beeld. Leerlingen van de afdeling Metalelektro stromen lang niet allemaal uit naar een ROC opleiding Metaal of Elektro. De uitstroom verspreidt zich heel divers, zoals bijvoorbeeld naar het CIOS en de vooropleiding landmacht. Daarom is het noodzakelijk om de bovenbouw meer te interesseren voor technische vervolgopleidingen. Hierbij kan het bedrijfsleven een belangrijke rol spelen. Ook zou het regionaal bedrijfsleven meer betrokken kunnen worden bij het bepalen van de inhoud van de opleiding. Het aantal leerlingen binnen de afdeling Bouwtechniek van Scheldemond is zorgwekkend. Regionaal Arrangement Zeeuws Vlaanderen De besturen van de scholen voor VO in Zeeuws Vlaanderen streven er naar in Zeeuws Vlaanderen te komen tot een samenwerking die gericht is op regionale versterking van het VMBO onderwijsaanbod in relatie tot het vervolgonderwijs, economische en arbeidsmarktontwikkelingen. De VMBO scholen vinden het in het belang van de doorstroming van hun leerlingen dat, samen met het MBO, ontwikkelingen in de beroepskolom worden vormgegeven. Besloten is dat op twee terreinen een breed project zal worden opgestart door de vier VO scholen en het ROC Westerschelde. Het gaat om verbetering van de infrastructuur in de sector techniek en het vormgeven aan competentiegericht opleiden. Aansluiting/doorstroming PO-VO-MBO-HBO In Zeeland werkt meer dan 80% van de basisscholen met het Ontdek Kasteel om het technisch onderwijs vorm te geven. Er is momenteel nog geen aansluiting gerealiseerd met technieklessen in het voortgezet onderwijs. Daar bestaat wel behoefte aan vanuit de scholen. Naast een inhoudelijke aansluiting is er ook een groot verschil met betrekking tot de schoolcultuur. Ook de overgang tussen VMBO en MBO is veelal te groot en de aansluiting kan dan ook verbeteren. Toch is er ook een grote groep leerlingen met een VMBO eindniveau. Deze groep zal dan ook niet tot doorstromen te bewegen zijn. Zij gaan echter wel relatief vaak een MBO opleiding volgen als ze wat ouder zijn en werkervaring hebben opgedaan. Tenslotte kan ook de aansluiting MBO-HBO verder geoptimaliseerd worden. Beroepsprofielen en competenties Het onderwijs moet aansluiten op de ontwikkelingen in de beroepsprofielen. Hierbij wordt zichtbaar dat grenzen tussen beroepen vervagen. Bovendien zijn, naast vakmatige vaardigheden, ook andere vaardigheden zoals sociale en communicatieve van groot belang bij het uitoefenen van een beroep. Binnen de Hogeschool Zeeland zijn voor alle opleidingen competenties beschreven, die de studenten moeten bezitten als ze zijn afgestudeerd. Bij het samenstellen van de competenties wordt samengewerkt met het bedrijfsleven, in de vorm van de beroepenveld commissie en andere contacten in het werkveld. De ROC’s moeten met ingang van schooljaar 2006/2007 competentiegericht onderwijs verzorgen. Bij het vaststellen van het curriculum wordt vanuit de HZ en de ROC’s nadrukkelijk gekeken naar de behoefte vanuit het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven blijkt, naast de benodigde technische competenties, veel belang te hechten aan goede communicatieve competenties bij toekomstige werknemers.



26

Nascholing Een ander belangrijk aandachtspunt bij de aansluiting tussen het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt is het terrein van de nascholing. Alle instellingen voor beroepsonderwijs hebben, als onderdeel van hun contractactiviteiten, een cursusaanbod voor de (technische) bedrijven. Ook op dit terrein speelt het fenomeen van de beperkte schaalgrootte. Het blijkt vaak een probleem voldoende aanmeldingen te verzamelen om een cursusgroep te kunnen starten. Cursusvragen en behoeften blijven sluimeren omdat deze niet gebundeld worden. Met Het Loket speelt het Technocentrum Zeeland in op dit knelpunt alsmede de behoefte aan maatwerk.

2.6.2. Ontwikkelingen per sector Hierna worden ontwikkelingen in Zeeland per sector geschetst. Deze ontwikkelingen zijn aangegeven door de geïnterviewde sleutelfiguren. Primaire sector De omzet van de bedrijven in de primaire sector is niet veel veranderd in de afgelopen jaren, dit wijkt in Zeeland ook niet af van het landelijk beeld. Momenteel speelt er zich een prijzenslag af in alle sectoren, dat is een nieuwe ontwikkeling. Daarom wordt er gezocht naar alternatieven zoals biodiesel en biobrandstof. De werkgelegenheid in de primaire sector neemt af door de automatisering en een vermindering van het aantal bedrijven. Havens De omzet in de havens volgt de wereldeconomie en vertoont een golvend verloop. De expansie van de markt in China heeft een enorme zuigkracht. Dit heeft een grote invloed, charterschepen zijn bijna niet meer te vinden, ze varen allemaal op China. Er is grote concurrentie in de havensector. Er zit nog steeds groei in het havengebied, ook al zakt het af en toe weg. De werkgelegenheid stijgt ook mee, alsmede de behoefte aan nascholing. Mensen moeten sterk verhoogd meervoudig inzetbaar zijn. Dit leidt tot een opleidingsvraag, bestaande uit korte gerichte vakscholing. Voor wat betreft vraag en aanbod is er geen probleem. Als er een vraag is naar technisch personeel, komt er een aanbod. De grootste groep technisch personeel bestaat uit de laaggeschoolde havenmedewerkers. De uitval uit het regulier onderwijs komt hier vaak in terecht. Maritieme sector De Nederlandse zeescheepvaart bevindt zich, door een toenemend tekort aan Nederlandse officieren en kapiteins, in zwaar weer. Het toenemende tekort aan Nederlandse officieren en kapiteins wordt veroorzaakt door een drietal factoren. In de eerste plaats is er sinds 1996 sprake van een forse toename van het aantal zeeschepen onder Nederlandse vlag. Dit hangt onder andere samen met een aantal fiscale maatregelen dat sindsdien van kracht is. In de tweede plaats is sprake van een toenemende vergrijzing van het officierenbestand. Meer dan 40 procent van de huidige officieren is vijftig jaar of ouder en officieren gaan vóór hun zestigste met pensioen. In de derde plaats is er sprake van een achterblijvende instroom van jonge mensen naar de zeevaartscholen. Metaalsector De metaalsector is zeer divers. De Metaalunie verwacht de komende jaren dat er een sanering zal gaan plaatsvinden en dat bedrijven zich moeten onderscheiden door zaken als flexibiliteit en een uniek product. Er komen steeds meer technische MBO-ers uit Polen op de markt, die voor een laag uurtarief flexibel ingezet



27

kunnen worden. In de toekomst zal ook een deel van de maakindustrie verdwijnen, vooral de eenvoudige seriematige productie. Bedrijven met veel know how zullen naar verwachting overblijven. Binnen de metaal zijn landelijk gezien duizenden vacatures. Men verwacht binnen 5 tot 10 jaar een vervangingsvraag van 11.000 tot 16.000 mensen door de vergrijzing. Als dit terugvertaald wordt naar Zeeland betekent dat een vervangingsvraag van enkele honderden mensen. Waarschijnlijk zal dit in de praktijk minder zijn doordat een deel van de productie verschuift naar de lage loon landen. In Zeeland is het aantal werknemers dat ouder is dan 54 jaar hoger dan in de rest van Nederland (9,2% in Zeeland/West-Brabant en 8,8% in Nederland, bron: Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004, OOM, DIJK 12 Beleidsonderzoek). De vergrijzing vindt vooral plaats bij directie, management en meewerkende leidinggevenden. De verwachte uitstroom door pensionering in 2014 is 16%. Vanaf 2008 is de uitstroom via pensioen verdubbeld in vergelijking met 2004. Voor wat betreft de aansluiting van de opleidingen op de behoefte van de arbeidsmarkt geeft de Metaalunie aan dat ondernemers hier wisselend over denken. De aansluiting is nog niet optimaal. Men heeft behoefte aan BBL2-ers. Een goede werkhouding is belangrijker dan technische kennis. Dit laatste leren ze snel genoeg in de praktijk. De Metaalunie heeft voorkeur voor een duaal karakter bij alle technische opleidingen. Men ziet in Nederland een groot probleem ontstaan. Een grote groep jongeren wil en/of kan niet geschoold worden. Hier is de maatschappij verantwoordelijk voor. Het onderwijs zou eigenlijk anders ingericht moeten worden. Er zijn ondernemers die terugwillen naar de aanpak van het verleden, met veel meer praktijk in de opleiding. Voor de promotie van techniek heeft de Metaalunie samen met FME bureau TOP in het leven geroepen. Bureau TOP (Techniek Organisatie Promotie) organiseert promotionele acties om jongeren voor een opleiding en een baan in de techniek te doen kiezen. Het heeft daarvoor drie programmalijnen. Eén voor groep 7 en 8 van de basisschool, één gericht op leerlingen van het middelbaar (technisch) voortgezet onderwijs en één voor jongeren die al werkzaam zijn in het technische vak. De aandacht is vooral gericht op de belangen van de Metaal en Elektro. Om de instroom in de metaal te promoten en voldoende goed opgeleide mensen te kunnen afleveren heeft de Metaalunie landelijk het plan “Regionalisering opleiding & scholing Metaalbewerking” ontwikkeld, dat regionaal ingezet zal worden. Hier wordt het bedrijfsleven intensief bij betrokken. Daarnaast heeft het bedrijfsleven en onderwijs in de regio Noord- en Midden Zeeland de krachten gebundeld in de Stichting Vakwerk, waarin samengewerkt wordt. Dit is een van de speerpuntplannen van het Technocentrum Zeeland. In Zeeuws Vlaanderen zijn de krachten tussen onderwijs en bedrijfsleven al langer gebundeld in de SMEO. Bouwsector De vergrijzing in de bouw is groot. Over vijf jaar is ruim een kwart van het bouwpersoneel 55 jaar of ouder en komt de grote uittocht op gang (pre-pensioen). De BOZ verwacht een vervangingsvraag van enkele honderden per jaar. Dit is veel meer dan men jaarlijks aflevert; dit zijn er zo’n 75 per jaar. Ook komt er een vervangingsvraag voor het middenkader, de MBO-ers, er zitten veel 50+ers op het bedrijfsbureau. De instroom hier is ook veel te laag. Functies worden nu ingevuld door HBO-ers. Het probleem is dat deze weer snel weg zijn, als ze een HBO functie elders kunnen krijgen. Een bijkomend probleem is dat alles wat er nu gedaan wordt pas over een aantal jaren effect heeft. Een deel van de bedrijven realiseert zich onvoldoende wat de consequenties zijn van hun vergrijsd personeelsbestand. Technocentrum Zeeland


28

De BOZ verwacht op middellange termijn een substantiële invulling van de functies door vaklieden uit de voormalige Oostbloklanden. Hier en daar begint zich dit al af te tekenen. Dit zijn kwalitatief goed opgeleide mensen. De aanzienlijke hogere beloning bij ons dan in hun thuisland, heeft een magneetwerking. De bedrijven zullen ze welkom heten. Dit kan ertoe leiden dat de belangstelling voor en de noodzaak van opleiden in de regio zal verminderen. Verder is opvallend dat de instroom van jongeren vaak afkomstig is uit “bouw”families, families waarbinnen dus al veel familieleden werkzaam zijn in de bouw. Voor wat betreft de aansluiting van de opleidingen op de behoefte van de arbeidsmarkt is de BOZ van mening dat, vergeleken met 10 jaar geleden, de VMBO-ers minder vakkennis hebben. Er is meer aandacht voor het zelfstandiger laten worden van leerlingen in de samenleving. Dit gaat ten koste van de praktijklessen. De BOZ ziet niets terug van het beoogde effect (ze zijn niet zelfstandiger dan voorheen) en mist een instroom met de benodigde vakkennis. In een korte tijd moet er bij de BOZ veel geleerd worden. “Dit is geen verwijt aan de VMBO scholen, dit is landelijk bepaald.” BOZ probeert zoveel mogelijk te doen aan de kwaliteit van de uitstroom. Men hecht nu meer waarde aan kwaliteit dan aan kwantiteit. Dit houdt in dat men over een paar jaar een nog lagere uitstroom zal hebben dan nu. Als de VMBO bouwklassen, die in Zeeland gelukkig nog bestaan, zouden gaan sluiten, dan kiezen leerlingen waarschijnlijk voor een andere opleiding. Kinderen van 12 jaar zijn te jong om ver te reizen voor een opleiding. Dan wordt de instroom in de bouwopleidingen uiteindelijk nog lager. Ten aanzien van de functies op HBO niveau geeft de Hogeschool Zeeland aan dat de uitstroom Civiele Techniek moeite heeft bij het vinden van een baan. Bij Bouwkunde is dit niet het geval. Uit een inventarisatie, uitgevoerd door Bouwtalent (regionale projecten waarin bouwwerkgevers, verenigd in Bouwend Nederland, samen met hogescholen in de regio werken aan instroom en behoud van kaderpersoneel in de bouw) in juni 2004, blijkt dat er in Zeeland een instroombehoefte bestaat voor het UTA (uitvoerend, technisch en administratief) personeel (MBO en HBO niveau) van 110 personen voor de komende vijf jaar. Daarnaast is opscholing gewenst voor 4% van de UTA medewerkers, zijnde ongeveer 30 werkenden. Als gekeken wordt wat de kwalitatieve knelpunten zijn op het gebied van de personeelsvoorziening, geven de bedrijven aan dat het verkrijgen van goed vakbekwaam personeel het grootste probleem is, gevolgd door gemotiveerd personeel. Procesindustrie Dow geeft aan vast te houden aan een MBO4 opleidingsniveau voor operators. Er gaan binnen Dow de komende 10 jaar 600 mensen met pensioen. Door de bezuinigingen zal niet iedereen vervangen worden maar er blijft een grote vervangingsvraag aanwezig. Tot 2010 zal dat in totaal uit 300 tot 400 MBO-ers en universitair geschoolden bestaan. Tot nu toe is de invulling van vacante functies geen probleem: mensen werken kennelijk graag bij Dow. Om de instroom te vergroten zijn er vele mogelijkheden naast het reguliere onderwijs. Men kan denken aan het omscholen van mensen met andere (technische) opleidingen. Er kan ook gedacht worden vanuit de behoefte van de potentiële werknemer. Welke mensen hebben interesse in nachtdiensten? Dat kunnen bijvoorbeeld verpleegkundigen zijn. Men wil dus breder kijken en creatiever worden bij de invulling van de MBO functies voor operator. Ook Thermphos noemt de vergrijzing van het arbeidspotentieel. Er is een grote behoefte aan vervanging met betrekking tot de procesoperator op MBO niveau. Er wordt geen groei verwacht in de sector qua werkgelegenheid. Thermphos heeft berekend dat men tot 2010 een vervangingsvraag heeft van 150 mensen. Men verwacht dat dit bij de collega bedrijven vergelijkbaar is. Technocentrum Zeeland


29

Dow beoordeelt de kwaliteit van de reguliere uitstroom als goed. Thermphos geeft aan dat de kennis van de afgestudeerde MBO-ers procestechniek minder lijkt dan 10 jaar geleden. Of dit nu ligt aan de stand van de techniek, dat bedrijven veeleisender zijn geworden of dat men daadwerkelijk minder basiskennis heeft, is niet duidelijk. De wenselijke basiskennis zou wel beter omschreven moeten worden. Energiesector Bron: Stichting MTSplus In de energiesector kampt men met een kwantitatief en een kwalitatief probleem. De energiesector (zowel productie als distributie) krijgt in de nabije toekomst te kampen met een tekort aan goede vakmensen. De vervangingsvraag omvat de komende 10 jaar ongeveer de helft van de technici. In kwalitatief opzicht blijkt dat de afgestudeerden van het mbo die instromen in de energiesector, niet over alle juiste competenties beschikken. MKB Zeeland MKB Zeeland geeft aan dat de interesse voor technische beroepen in Zeeland tanend is. De ontwikkelingen van het MKB worden door het MKB landelijk bijgehouden, er is geen overzicht per regio. In Zeeland zit over het algemeen een vertragingsfactor met betrekking tot de landelijke ontwikkeling. De export krabbelt op maar de bedrijven die afhankelijk zijn van de binnenlandse vraag hebben het nog moeilijk. Met de koplopers binnen de verschillende branches gaat het wel goed. Innovatieve bedrijven doen het beter. Binnen de metaal en installatiebranche is de binnenlandse markt lastig. Als een bedrijf ook voor bijvoorbeeld China werkt, lukt het wel. De werkgelegenheid kent in Zeeland niet zo’n harde daling als in de rest van Nederland. Verwacht wordt dat de economie in 2006-2007 zal aantrekken maar niet voor alle bedrijven. Voornamelijk voor de innovatieve bedrijven en de hoog opgeleide mensen. Voor de bulkwerkzaamheden zullen steeds vaker buitenlandse krachten ingezet worden, bijvoorbeeld uit Polen. Het structurele probleem doet zich voor bij de mensen die qua opleiding aan de onderkant van de markt zitten. Zeeland heeft relatief weinig hoogopgeleide mensen. Wellicht kan dit vergroot worden door in de technosector de innovatiekracht te verbeteren en mensen te trekken met een goede baan. MKB Zeeland vindt het onderwijs erg theoretisch. Er zou meer nadruk moeten komen liggen op de praktijk. Dit geldt zowel voor de MBO als de HBO opleidingen. Er zou bijvoorbeeld aan het eind van een stage een praktijktoets afgelegd moeten worden. Het aspect van ondernemen zit te weinig in het onderwijs, dit zou een onderdeel moeten zijn van het lesprogramma. Verder vindt men het aanbod van opleidingen goed, zowel regulier als qua nascholing. Syntens Zeeland signaleert een tekort aan technisch personeel in de metalelektro, procesindustrie en de bouw. Grotere bedrijven kunnen eenvoudiger personeel krijgen dan de kleinere bedrijven. Het houdt de groei van bedrijven tegen, als ze geen geschikt technisch personeel kunnen vinden. De geringe instroom in de technische opleidingen ziet men als een groot knelpunt. De kennis en vaardigheden van technisch personeel is voldoende. Bedrijven zijn al blij als ze mensen kunnen vinden. Er bestaat behoefte binnen het MKB aan korte cursussen voor wat betreft vaardigheden en praktische trainingen op technisch gebied. Deze zijn in de provincie Zeeland vaak niet te vinden. Syntens verwacht voor de toekomst meer detachering op technisch gebied, vanuit de rest van Nederland en vanuit het buitenland. Er zullen nieuwe spelers op de markt komen.



30

Er worden door de verschillende partijen, zowel onderwijs als bedrijfsleven, redelijk wat initiatieven ontwikkeld ten aanzien van de promotie van techniek. Dit gebeurt nog te vaak langs elkaar heen.

2.6.3. Knelpunten aansluiting technisch beroepsonderwijs op arbeidsmarkt Op basis van de deskresearch en de gesprekken met de sleutelfiguren kunnen de volgende knelpunten op het gebied van de aansluiting technisch beroepsonderwijs en de opleidingsbehoefte van de arbeidsmarkt geformuleerd worden: • • • • • •

• • • • • • •

De vergrijzing in Zeeland is relatief hoog. Veel jongeren trekken weg uit Zeeland. Zeeland heeft relatief weinig werknemers op HBO niveau. De instroom in technische opleidingen is laag, zowel op VMBO, MBO als HBO niveau. De aansluiting/doorstroming PO - VMBO/VO – MBO - HBO is niet optimaal. Er wordt een tekort verwacht qua uitstroom in de bouwsector, energiesector, procesindustrie, metaalelektro en maritieme sector, vooral met betrekking tot de MBO functies ten aanzien van de vervangingsvraag. Het regionaal bedrijfsleven wordt onvoldoende betrokken bij het samenstellen van (nieuwe) opleidingen. Het MKB heeft veelal geen zicht op het nascholingsaanbod in de regio. Promotie van technische beroepen en opleidingen gebeurt te vaak langs elkaar heen. Op het gebied van de nascholing is de matching tussen vraag en aanbod niet georganiseerd. Door matching is in Zeeland, zeker gezien de beperkte schaalgrootte, winst te behalen. De behoefte aan na- en bijscholing vanuit het Zeeuws bedrijfsleven is verspreid over verschillende aanbieders, die door de geringe vraag, regelmatig cursussen moeten afblazen. Het beeld dat leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs hebben over de beroepsmogelijkheden in de technische sector is niet optimaal. Jaarlijks verlaten tegen de 1.000 jongeren in Zeeland het onderwijs zonder startkwalificatie. Zonder startkwalificatie hebben ze nauwelijks kans op de arbeidsmarkt.



31

2.7 Samenvatting knelpunten en projecten Hieronder wordt schematisch weergegeven welke knelpunten voortkomen uit de Zeeuwse regioanalyse en met welke projecten in 2006 vervolgens op deze knelpunten ingespeeld zal worden. Knelpunten bij doelstelling 1: kenniscirculatie en kennisuitwisseling knelpunten A Netwerken werken vaak langs elkaar heen. Het overzicht en de onderlinge samenhang ontbreekt veelal. B

De uitwisseling van opgedane kennis (m.b.t. leermiddelen en relatie bedrijfsleven) tussen onderwijsinstanties onderling kan verbeterd worden, alsmede de ontwikkeling van gezamenlijk initiatieven (zodat het wiel niet overal gelijktijdig uitgevonden wordt).

C

Binnen het onderwijs bestaat behoefte aan meer contact met het bedrijfsleven.

D

Kennisuitwisseling in de vorm van bedrijfsstages door docenten gebeurt nog onvoldoende.

E

Het ontbreekt aan een systematische gegevensverzameling op provinciaal niveau als het gaat om de aansluiting onderwijsarbeidsmarkt. Deze gegevens dienen ook beheerd, geactualiseerd en voor verschillende matchingen benut te worden.

F

Individuele bedrijven uit het MKB zijn in geringe mate betrokken bij overlegsituaties tussen onderwijs en arbeidsmarkt.

nr. 3.2.02 3.2.03 3.2.05

projectnaam Makel en schakel activiteiten STOeB Zeeland Promotie techniek

3.2.03 3.2.05 3.2.07

STOeB Zeeland Promotie techniek Doorlopend Ontdekken

3.2.08

Leren van bedrijven

3.2.10 3.2.12

CLIB energie Ondernemerscentra

3.2.03 3.2.07 3.2.08 3.2.09 3.2.12 3.2.13

STOeB Zeeland Doorlopend Ontdekken Leren van bedrijven Mighty Machines Ondernemerscentra Proeve van bekwaamheid

3.2.08

Leren van bedrijven

3.1.01 3.2.02 3.2.04 3.2.02 3.2.03 3.2.06

Regioanalyse TCZ Makel en schakel activiteiten Onderzoek nieuwe opleidingen Makel en schakel activiteiten STOeB Zeeland Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs

Knelpunten bij doelstelling 2: gezamenlijke benutting apparatuur

A

B

C

knelpunten Scholen werken vaak met verouderde apparatuur. De noodzaak tot samenwerken wordt vanuit het onderwijs steeds groter, gezien de lage leerlingenaantallen in de technische opleidingen, een lage bezettingsgraad, de vaak dure (moderne) apparatuur en steeds lagere budgetten. Voor het MKB wordt het steeds duurder om geavanceerde apparatuur aan te schaffen. Vanuit concurrentieoogpunt overwegen zij echter vaak geen samenwerking met andere bedrijven. Het onderwijs en bedrijfsleven werken nog weinig samen t.a.v. het gebruik maken van elkaars ruimtes en apparatuur


nr.

projectnaam

3.2.02 3.2.09

Makel en schakel activiteiten Mighty Machines

3.2.02

Makel en schakel activiteiten

3.2.02 3.2.09

Makel en schakel activiteiten Mighty Machines


32

Knelpunten bij doelstelling 3: aansluiting technisch beroepsonderwijs - opleidingsbehoeften arbeidsmarkt

A

knelpunten De instroom in de technische opleidingen en beroepen is laag, zowel op VMBO, MBO als HBO niveau.

nr. 3.2.03 3.2.05 3.2.07 3.2.08 3.2.10 3.2.11 3.2.12 3.2.14 3.2.03 3.2.05 3.2.07 3.2.08 3.2.10 3.2.11 3.2.14

projecten STOeB Zeeland Promotie techniek Doorlopend Ontdekken Leren van bedrijven CLIB Energie Promotie beroepskeuze Ondernemerscentra Zonnebootrace STOeB Zeeland Promotie techniek Doorlopend Ontdekken Leren van bedrijven CLIB Energie Promotie beroepskeuze Zonnebootrace

B

Het beeld dat leerlingen in basis- en voortgezet onderwijs hebben over de beroepsmogelijkheden in de technische sector is niet optimaal.

C

Er wordt een tekort verwacht in bepaalde sectoren, vooral met betrekking tot de MBO functies ten aanzien van de vervangingsvraag.

3.2.07 3.2.10 3.2.11

Doorlopend Ontdekken CLIB Energie Promotie beroepskeuze

D

Het regionaal bedrijfsleven wordt onvoldoende betrokken bij het samenstellen van (nieuwe) opleidingen.

E

Promotie van technische beroepen en opleidingen gebeurt te vaak langs elkaar heen.

F

Het MKB heeft veelal geen zicht op het nascholingsaanbod in de regio.

3.2.03 3.2.04 3.2.10 3.2.13 3.2.05 3.2.07 3.2.11 3.2.01 3.2.02

STOeB Zeeland Onderzoek nieuwe opleidingen CLIB Energie Proeve van bekwaamheid Promotie techniek Doorlopend Ontdekken Promotie beroepskeuze Het Loket Makel en schakel activiteiten

G

De behoefte aan na- en bijscholing vanuit het Zeeuws bedrijfsleven is verspreid over verschillende aanbieders, die door de geringe vraag, regelmatig cursussen moeten afblazen Jaarlijks verlaten tegen de 1.000 Zeeuwse jongeren het onderwijs zonder startkwalificatie. Hierdoor hebben ze nauwelijks kans op de arbeidsmarkt. De aansluiting/doorstroming PO-VO-MBO-HBO is niet optimaal.

3.2.01 3.2.02

Het Loket Makel en schakel activiteiten

3.2.06

Zeeuws netwerk van loopbaanadviseurs

3.2.07

Doorlopend Ontdekken

H

I



33

3.

Activiteiten 2006

De activiteiten van het Technocentrum Zeeland zijn onder verdeeld in algemene activiteiten, beschreven in hoofdstuk 3.1 en activiteiten onder de hoofddoelstellingen, beschreven in hoofdstuk 3.2. 3.1 Algemene activiteiten van het Technocentrum Zeeland De volgende algemene activiteiten zijn in het activiteitenplan opgenomen: 3.1.1. 3.1.2 3.1.3. 3.1.1. Beschrijving

Uitgangssituatie Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering

Tijdspad Projectleider

3.1.2. Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering Technocentrum Zeeland

Regioanalyse en activiteitenplan Website/PR Landelijk platform technocentra Regioanalyse en activiteitenplan In de Kaderregeling Technocentra is bepaald dat de regioanalyse jaarlijks moet worden geactualiseerd. Dit niet alleen ten behoeve van de hieruit voortvloeiende keuze van de operationele doelen. Ook past een actuele analyse in het gewenste profiel van het TCZ dat voortdurend op de actuele knelpunten en mogelijkheden inspeelt en initiatieven neemt om partners bij elkaar te brengen die knelpunten kunnen oplossen en uitdagingen kunnen aangaan. Een actuele regioanalyse vormt tevens een belangrijke vorm van dienstverlening voor de regio. Daarnaast is de samenstelling van het activiteitenplan gebaseerd op de knelpunten uit de regioanalyse. De markt is constant in beweging. Actualisatie van de regioanalyse en het bijstellen van de knelpunten is dan ook een noodzaak. § Het in kaart brengen van de regio ten aanzien van ontwikkelingen op het gebied van technisch onderwijs en bedrijfsleven. § Het benoemen van knelpunten waar op ingespeeld dient te worden. § Het jaarlijks actualiseren van de gegevens. § Het jaarlijks samenstellen van een activiteitenplan, op basis van de knelpunten. TCZ, RPA, KvK, CWI, ROC’s, HZ, MKB en BZW Voor het opstellen van de regioanalyse wordt gebruik gemaakt van beschikbare gegevens onder andere van het RPA, de KvK, CWI, gegevens van onderwijsinstellingen (ROC’s en HZ) en werkgeversorganisaties (BZW, MKB en brancheorganisaties) alsmede interviews met sleutelfiguren in de regio. Jaarlijks TCZ

Website/PR Up to date houden van de website en het verzorgen van PR activiteiten. De belangrijkste marketing instrumenten van het TCZ zijn de website en pr activiteiten. Het up to date houden van de data op de website t.a.v.: § Algemene informatie over achtergronden, doel en organisatie van het TCZ. § Activiteitenplan en regioanalyse. § Projecten en resultaten. § Links naar ander nuttige sites. Het ontwikkelen van pr activiteiten in het algemeen en voor de verschillende projecten in het bijzonder. nvt TCZ, ICT bedrijf (website) Activiteitenplan 2006

34

3.1.2. Tijdspad Projectleider

Website/PR Continue TCZ

3.1.3. Beschrijving Uitgangssituatie

Landelijk platform technocentra Deelname aan het Landelijk Platform Technocentra

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering Tijdspad Projectleider

Het Landelijk Platform heeft een belangrijke functie in het uitwisselen van ervaring en kennis. Het in stand houden van het Platform behoeft een zowel fysieke als financiële bijdrage van het TCZ. § Voortzetting platform. § Uitwisseling informatie en ervaring en zo mogelijk transfer van en samenwerking in projecten Alle Technocentra in Nederland Participatie van het TCZ middels haar directeur en het leveren van een financiële bijdrage o.a. in de kosten van het secretariaat. Continue TCZ

3.2 Activiteiten onder hoofddoelstellingen Er zijn drie doelstellingen geformuleerd voor de activiteiten van de technocentra: 1. Kenniscirculatie en kennisuitwisseling 2. Gezamenlijke aanschaf en benutting van hoogwaardige apparatuur 3. Aansluiting van technisch beroepsonderwijs op de opleidingsbehoeften van de arbeidsmarkt. De volgende activiteiten zijn in het activiteitenplan opgenomen: projectnummer 3.2.01 3.2.02 3.2.03 3.2.04 3.2.05 3.2.06 3.2.07 3.2.08 3.2.09 3.2.10 3.2.11 3.2.12 3.2.13 3.2.14

projectnaam Het loket Makel en schakel activiteiten STOeB Zeeland Onderzoek nieuwe opleidingen Promotie Techniek Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs Doorlopend Ontdekken Leren van bedrijven Mighty Machines CLIB Energie Promotie beroepskeuze procesoperator en chemisch- en medisch analist Ondernemerscentra Zeeland Proeve van bekwaamheid Zonnebootrace

Per project wordt aangegeven binnen welke doelstelling het project valt en op welk knelpunt van de regioanalyse met het project ingespeeld wordt. Daarnaast wordt er een globale omschrijving gegeven van het project aan de hand van de punten beschrijving, uitgangssituatie, operationele doelen, samenwerking, uitvoering, tijdspad en projectleider.



35

3.2.01 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving

Uitgangssituatie

Operationele doelen



3.2.02 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen




Het Loket 3 3F, 3G Het Loket treedt op als intermediair tussen het bedrijfsleven en erkende opleidingsinstituten. Opleidingsvragen worden daar waar mogelijk gebundeld met als doel de groepen vol te krijgen en om de opleidingen in Zeeland te behouden. Het uitgangspunt is om de opleidingen uit te laten voeren door Zeeuwse opleidingsinstituten. Voorheen kwam het regelmatig voor dat een opleiding niet van start kon gaan doordat er te weinig aanmeldingen waren. Hierdoor waren Zeeuwse bedrijven genoodzaakt hun personeel op te leiden buiten Zeeland. Daar kwamen zij vervolgens personeel van andere Zeeuwse bedrijven tegen. Er was blijkbaar voldoende vraag, echter het ontbrak aan een centraal meldpunt. Het Loket fungeert als centraal meldpunt. De vragen komen binnen bij Het Loket en deze zoekt onder de overige aangesloten bedrijven voldoende deelnemers om een cursus van start te laten gaan. Het uitgangspunt is daarbij om de Zeeuwse kennis en faciliteiten optimaal te benutten. In eerste instantie zal de oplossing dan ook gezocht worden onder één van de Zeeuwse Opleidingsinstituten. Het Loket kent als samenwerkingspartners: het Zeeuwse bedrijfsleven, hieronder vallen ook de Zeeuwse zorginstellingen, opleidingsinstituten en de Provincie Zeeland. Het Zeeuwse bedrijfsleven legt vragen omtrent bedrijfsopleidingen neer bij Het Loket. De Zeeuwse opleidingsinstituten worden benaderd door Het Loket om invulling te geven aan deze vragen. De Provincie Zeeland is gebaat bij een goed opgeleide beroepsbevolking en zij hechten veel waarde aan het behoud van de opleidingen die binnen de provincie georganiseerd kunnen worden. Technocentrum Zeeland treedt in deze op als projectleider. 2006 en doorlopend TCZ

Makel en schakel activiteiten 1, 2 en 3 1A, , 1E, 1F, 2A, 2B, 2C, 3F, 3G Het vervullen van een makel, schakel en coördinatie functie om de regionale samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven op technisch gebied te faciliteren en stimuleren. De makelen schakelfunctie is de basisactiviteit van de Technocentra. Op vraag van overheid, onderwijs en/of bedrijfsleven worden de verschillende partijen in het Zeeuwse bijeengebracht, projecten geïnitieerd alsmede samenwerking en kenniscirculatie gestimuleerd. TCZ, bedrijfsleven, onderwijs, overheid TCZ brengt partijen bijeen, faciliteert, stimuleert en coördineert. 2006 en doorlopend TCZ

STOeB Zeeland 1 en 3 1A, 1B, 1C, 1F, 3A, 3B, 3D STOeB staat voor Stichting Technisch Onderwijs en Bedrijfsleven en is bedoeld om de instroom in de MBO techniekopleidingen (BOL 3 en 4) te bevorderen. De gezamenlijke werkgevers vergoeden de studiekosten van de leerlingen en bij het goed doorlopen van de opleiding is de leerling verzekerd van een baan bij een van de deelnemende bedrijven. Het project wordt gefinancierd door de deelnemende bedrijven middels een jaarlijkse contributie en een vergoeding Activiteitenplan 2006

36

3.2.03 Uitgangssituatie

Operationele doelen


3.2.04 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving Uitgangssituatie Operationele doelen Samenwerking Uitvoering



Uitgangssituatie

Operationele doelen


STOeB Zeeland per geleverd stage-uur van de leerling. STOeB is in 2001 in Zeeuws Vlaanderen van start gegaan teneinde de terugloop in de aanmeldingen voor de BOL-3 en BOL-4 opleidingen te keren. In 2004 heeft ook ROC Zeeland STOeB geadopteerd. Anno 2005 bestaat er bij de ROC’s ook ten aanzien van BOL 2 behoefte aan een dergelijke aanpak. § Het onderhouden en uitbouwen van het aantal deelnemende bedrijven met de mogelijkheid een toenemend aantal studenten een ‘gratis’ technische opleiding te bieden. § Het verder uitbouwen van het aantal deelnemende bedrijven in Zeeland die ook BOL 2 leerlingen kunnen plaatsen. TCZ, ROC Westerschelde, ROC Zeeland, Provincie, MKB, BZW en aangesloten bedrijven. TCZ coördineert. Beide ROC’s treden op als projectleider. 2006 Beide ROC’s.

Onderzoek nieuwe opleidingen 1 en 3 1E, 3D Het optimaliseren van de afstemming van vraag en aanbod naar technische opleidingen, zowel regulier als na- en bijscholing, op VMBO, (post) MBO en (post) HBO niveau. Bij onderwijsinstellingen bestaat de behoefte om meer inzicht te krijgen in de veranderende scholingsbehoeften in Zeeland. Zodoende kan beter ingespeeld worden op de behoefte. In 2006 wordt in overleg met de samenwerkingspartners bepaald welke sectoren onder de loep genomen zullen worden. TCZ, HZ, VO, ROC’s, EduDelta, bedrijfsleven in betreffende sectoren. TCZ benoemt een projectleider. Aan de hand van deskresearch en fieldresearch en in samenwerking met de betrokken partijen wordt de behoefte in de markt aan scholingsaanbod per sector in kaart gebracht. 2006 en doorlopend TCZ

Promotie Techniek 1 en 3 1A, 1B, 3A, 3B, 3E • Het oprichten van een overkoepelend platform voor de promotie van technische opleidingen en beroepen om uitstroom van technisch personeel kwalitatief en kwantitatief te verbeteren. • Het ontwikkelen en ondersteunen van activiteiten gericht op het verbeteren van het imago van de technische opleidingen en beroepen. • Er zijn veel initiatieven op het gebied van promotie techniek die naast elkaar bestaan. Een overkoepelend platform kan de bestaande initiatieven aan elkaar koppelen, de werking ervan versterken en nieuwe initiatieven ontwikkelen voor de hele onderwijsketen. • Een deel van de leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs heeft nog steeds een beperkt en negatief beeld van technische opleidingen en beroepen. Het gezamenlijk aanpakken van de promotie kan synergie bewerkstelligen. Platform: § Het oprichten van een overkoepelend platform voor de promotie van techniek. § Het betrekken van de belangrijke technische sectoren in Zeeland bij het platform. Activiteitenplan 2006

37

3.2.05



Uitgangssituatie

Operationele doelen


3.2.07 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving Uitgangssituatie


Promotie Techniek § Het ontwikkelen van een meerjaren activiteitenplan. § Het uitvoeren van het activiteitenplan. Promotie activiteiten: § Het in kaart brengen van bestaande initiatieven middels de technowijzer (digitaal overzicht op de website van TCZ) en deze jaarlijks updaten. § Het stimuleren van samenwerking ten aanzien van bestaande initiatieven. § Het ontwikkelen en ondersteunen van promotionele techniek activiteiten, zoals de Beroepen oriëntatiedagen (ROC’s, VO, Bedrijfsleven, Branches) en Doe-dagen. TCZ, HZ, ROC’s, bedrijfsleven, VO, brancheorganisaties TCZ initieert, brengt partijen bij elkaar en ontwikkelt, met de samenwerkingspartners, een meerjaren activiteitenplan, bundelt en ondersteunt initiatieven. 2006 en doorlopend TCZ

Zeeuws netwerk van Loopbaanadviseurs 1 en 3 1F, 3H Het verder uitbouwen van het netwerk van de drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties (RMC’s). Hiermee wordt meer Zeeuwse samenhang in samenwerking en voorzieningen gerealiseerd ten aanzien van aanpakken van voortijdig schoolverlaten zonder startkwalificatie. In 2004/2005 is het Zeeuws Netwerk van Loopbaanadviseurs opgezet. Dit heeft een zeer positief resultaat opgeleverd. Deze aanpak heeft zich bewezen en wordt verder kwalitatief en kwantitatief uitgebouwd. De Provincie ondersteunt dit initiatief. § Sluitende aanpak van het voortijdig schoolverlaten zonder startkwalificatie in de leeftijdsgroep van 16 tot 23 jaar waardoor per jaar in heel Zeeland minimaal 250 jongeren herplaatst worden in een kwalificerend traject. § De doorontwikkeling van de netwerkfunctie van de drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties (RMC’s) op regionaal en Provinciaal niveau waardoor een Zeeuwse en regionale samenhang in de aanpak van en de organisatievormen rond de bestrijding van het voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid ontstaat. § Het geheel impliceert dat er over de grenzen van de verschillende beleidsterreinen gewerkt zal worden. Het project wil daarin als verbindende factor optreden. Drie Zeeuwse RMC’s, CWI’s, Provincie Zeeland, MKB-Zeeland, Soza’s, Leerplicht, VO, ROC’s, JHV, Politie/Justitie, BZW, TCZ, RPA, UWV, Projecten, Taskforce Jeugdwerkloosheid De drie Zeeuwse Regionale Meld- en Coördinatiefuncties voeren het project uit. TCZ heeft een coördinerende rol. 2006 t/m 2008 TCZ

Doorlopend Ontdekken 1 en 3 1B, 1C, 3A, 3B, 3C, 3E, 3I Het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn PO-VO ten aanzien van techniekonderwijs, uitgaande van de lessen van het Ontdek Kasteel. Bijna alle Zeeuwse leerlingen die de basisschool verlaten hebben (met groot enthousiasme) gewerkt met het Ontdek Kasteel. Deze interesse voor techniek moet worden vastgehouden en Activiteitenplan 2006

38

3.2.07

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ Tijdspad Projectleider


Uitgangssituatie

Operationele doelen



Uitgangssituatie

Operationele doelen Technocentrum Zeeland

Doorlopend Ontdekken verrijkt in de eerste klas van het voortgezet onderwijs, door middel van ontdekkend leren, samenwerken en contacten met het bedrijfsleven. § Het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn techniek in de eerste klassen van het VMBO, met een digitale (Ontdeknet) en praktische component. § Het ontwikkelen van lesmateriaal voor verschillende thema’s. § Het betrekken van het bedrijfsleven bij de ontwikkeling. § De contacten tussen PO en VO intensiveren. TCZ, VO, PO, Pabo van de HZ, RPCZ, Ontdeknet, bedrijfsleven TCZ is initiatiefnemer, stelt een projectleider aan en voert het project met de samenwerkingpartners uit. 2006 en 2007 TCZ

Leren van bedrijven 1 en 3 1B, 1C, 1D, 3A, 3B Het, in samenwerking met het Technocentrum iNDEX in Breda, opzetten van een database van bedrijven die willen meewerken aan het verzorgen van gastlessen en bedrijfsbezoeken voor het techniekonderwijs, alsmede stages van docenten, op alle niveaus van onderwijs. Scholen hebben behoefte aan meer contact met het bedrijfsleven om zo de dagelijkse praktijk van de arbeidsmarkt in de school te brengen. Dat geldt zowel voor de leerlingen alsook voor docenten. § Het ontwikkelen van een via Internet te benaderen database waar scholen gebruik van kunnen maken. Dit wordt provinciegrensoverschrijdend gedaan, in samenwerking met iNDEX. § Het vullen van de database met bedrijven die willen meewerken aan bedrijfsbezoeken, gastlessen en/of docentstages. Het werkgebied is Zuid-West Nederland § Het promoten van het gebruik van de database. § Het up to date houden van de gegevens. TCZ, iNDEX, PO, VO, ROC’s, Hogescholen, Bedrijfsleven, TCZ en iNDEX initieren, ontwikkelen, voeren gezamenlijk het project uit, in overleg en samenwerking met de verschillende partijen. 2006 en doorlopend TCZ in Zeeland/iNDEX in West-Brabant

Mighty Machines 1 en 2 1C, 2A, 2C Leerlingen van het VMBO maken kennis met de wereld van de Mighty Machines zoals die door bijvoorbeeld loonwerkbedrijven worden gebruikt. Tevens worden ze “voorgelicht” op het beroepenveld en de periferie daarvan, door middel van bezoeken aan preferente bedrijven Veel leerlingen worden geconfronteerd met tractoren die in de grondverzet worden gebruikt. Ook allerlei oogstmachines kan men op regelmatige tijden zien rijden. Leerlingen zijn echter niet of vaak niet bekend met de wereld waarin deze machines functioneren en hebben daar waarschijnlijk ook geen beroepsbeeld bij. Omgaan met en het onderhoud aan zou daarom meer expliciet in beeld gebracht moeten worden. • Het opzetten van een “lesbrief” bestemd voor leerlingen in het vierde leerjaar van het VMBO. Activiteitenplan 2006

39

3.2.09




Uitgangssituatie Operationele doelen


Tijdspad Projectleider 3.2.11 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving

Uitgangssituatie

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering Tijdspad Projectleider Technocentrum Zeeland

Mighty Machines • Het opzetten van excursies naar preferente bedrijven waar leerlingen voorlichting krijgen over deze bedrijfstak Groencollege, TCZ, Preferente loonwerkbedrijven Groen College Goes: inbreng didactische kennis + opzetten lesbrief Preferente loonwerkbedrijven opzetten van gerichte excursiemogelijkheden op het bedrijf. TCZ heeft een coördinerende rol. 2006 Groen College Goes

CLIB Energie 1 en 3 1 B, 3A, 3B,3C, 3D Door vernieuwd onderwijs meer mensen interesseren en vasthouden voor een technische opleiding in de energiesector. Het project wordt in meerdere regio’s uitgevoerd waarbij onderlinge afstemming plaatsvindt in een landelijke ontwikkelgroep. In de energiesector is er sprake van kwalitatieve en kwantitatieve knelpunten in de personeelsvoorziening en het technisch onderwijs. § Het realiseren van een aantrekkelijk opleidingsmodel voor het technisch onderwijs in de energiesector met verminderde uitval. § Het opleiden van mensen voor de energiesector. § Het opstellen van een plan voor bekostiging van vernieuwd technisch onderwijs in de toekomst. § De uitwerking van een dynamisch uitstroom kwalificatiemodel. ROC Westerschelde, EPZ, TCZ Er wordt een projectgroep geformuleerd waarbij afspraken worden gemaakt over de uitvoering van het ontwikkelingswerk en de realisatie van de opleidingen. Vanuit de regionale projecten worden vertegenwoordigers afgevaardigd naar de landelijke ontwikkelgroep. september 2005 tot en met juni 2007 TCZ Promotie beroepskeuze procesoperator en chemisch- en medisch analist 3 3A, 3B, 3C, 3D Het verbeteren van de oriëntatie op het beroep (en de opleiding voor) Procesoperator en chemisch- en medisch analist bij VMBO-leerlingen, om zodoende meer VMBO-leerlingen te motiveren om te kiezen voor een opleiding en beroep in de procesindustrie of laboratoriumtechniek. In Zeeland is veel behoefte aan opgeleiden op het gebied van de procestechniek en laboratoriumtechniek. Dit vakgebied is bij veel VMBO leerlingen onbekend, omdat veel VMBO scholen niet voor alle vervolgopleidingen geoutilleerd zijn. Daarbij komt dat de beroepskeuze van 16-jarigen steeds moeilijker verloopt. • Het verbeteren van het beroepsbeeld Procesoperator en Laboratoriummedewerker. • Het verhogen van de deelnemers die kiezen voor een opleiding in de procesindustrie dan wel laboratoriumtechniek. ROC Zeeland, Scheldemond, ThermPhos en TCZ. TCZ heeft een coördinerende rol. 2006 en 2007 ROC Zeeland Activiteitenplan 2006

40


Uitgangssituatie

Operationele doelen Samenwerking Uitvoering


3.2.13 Hoofddoelstelling Regioanalyse Beschrijving Uitgangssituatie

Operationele doelen

Samenwerking Uitvoering / Rol TCZ




Ondernemerscentra Zeeland 1 en 3 1B, 1C, 3A Er worden op verschillende locaties verspreid over Zeeland Ondernemerscentra opgericht. Van hieruit worden faciliteiten verleend aan technostarters en technische MKB bedrijven. In deze centra worden cursussen en trainingen aangeboden en kunnen starters begeleid worden. Op dit moment is er alleen een ondernemerscentrum in Terneuzen bij het ROC Westerschelde. Hierbinnen worden nog geen activiteiten aangeboden op HBO niveau. Bij het ROC Zeeland en de Hogeschool Zeeland zijn leerlijnen op het gebied van ondernemerschap ontwikkeld voor de eigen studenten. Deze worden nog niet aangeboden aan niet-studenten. § Het beter begeleiden van technostarters bij de voorbereiding van hun plannen. § Zorgen voor meer en betere technostarters. Hogeschool Zeeland, ROC Westerschelde, ROC Zeeland, AOC, andere partijen zoals KvK, MKB, OKB, ZPF enz. De HZ, ROC’s en andere betrokken partijen brengen hun leerlijnen en activiteiten op het gebied van ondernemerschap in. Daarnaast wordt gekeken welke locaties geschikt zijn. De bemensing van het project geschiedt vanuit de instellingen. 2006 en 2007 HZ

Proeve van bekwaamheid 1 en 3 1C, 3D Opzetten en uitvoeren van examineren in de praktijk door Proeven van Bekwaamheid bij bedrijven. Nu het middelbaar beroepsonderwijs overgaat naar competentiegericht opleiden zal er naar verwachting een nieuwe taak bijkomen bij het regionaal bedrijfsleven, het afnemen van proeven van bekwaamheid. Middels pilots willen beide onderwijsinstellingen i.s.m. bedrijven ervaring opdoen (hoe organiseren we dit naar ieders tevredenheid, hoe groot is de belasting bij de bedrijven e.d.) Dit is voor de meeste bedrijven een nieuwe rol bij de beroepspraktijkvorming. • Plan van aanpak uitvoering proeve van bekwaamheid in bedrijven • Scholingsplan medewerkers bedrijven (samen met medewerkers ROC’s) • Betrokkenheid branche bij examineringproces organiseren. ROC Zeeland ROC Westerschelde Beide ROC’s voeren pilots uit in de regio en delen elkaars ervaringen om vervolgens met een meer eenduidig examineringproces op het gebied van proeve van bekwaamheid binnen de bedrijven naar de regio te komen 2006 ROC Zeeland

Zeeuwse Zonnebootrace 3 3A, 3B Het op aantrekkelijke wijze promoten van duurzame energie door het houden van een race met op zonne-energie aangedreven zelfgebouwde vaartuigen (zonnebootrace) en installaties (solar contest: schaalmodellen van vaar-/voertuigen en fantasieconstructies). Zeeuwse Activiteitenplan 2006

41

3.2.14 Uitgangssituatie

Operationele doelen



Zeeuwse Zonnebootrace onderwijsinstellingen kunnen deelnemen. De race is voor publiek opengesteld. De Zeeuwse Zonnebootrace is geïnspireerd door de World Solar Challenge, die eens in de twee jaar wordt gehouden in Australië. De World Solar Challenge is een race voor zonne-auto’s waaraan bijna 20 internationale teams deelnemen. De WSC is internationaal een van de meest aansprekende voorbeelden van innovatieve toepassingen van zonne-energie. In juni 2005 is de eerste Zeeuwse Zonnebootrace georganiseerd. Gezien het succes hebben deelnemers en organisatie de wens en ambitie uitgesproken om de Zeeuwse Zonnebootrace een vervolg te geven en deze verder uit te bouwen. § Het organiseren van een Zeeuwse Zonnebootrace inclusief nevenactiviteiten (Energie Info Markt en Energie Speel Markt) voor onderwijsinstellingen van verschillende niveaus. § Leerlingen laten kennismaken met zonne-energie. § De promotie van duurzame energie, in het bijzonder zonne-energie. § Kwantitatief: 15 deelnemende teams van 50% van de Zeeuwse onderwijsinstellingen; 1.000 – 1.500 bezoekers. Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO, Vereniging Zeewind, Hogeschool Zeeland, MarEtec, Provincie Zeeland, Gemeente Middelburg, Delta N.V., TCZ Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO en TCZ coördineren het project gezamenlijk. 2006 Zeeuws Platform Duurzame Ontwikkeling ZPDO


42

3.3 Begroting 2006 Alle bedragen zijn exclusief BTW. Begrote kosten No. 3.1.01

Activiteit Regioanalyse

Partners TCZ Bedrijven

3.1.02

Totaal 3.1.01 Website/PR

TCZ

Totaal 3.1.02

Personeel Derden 10.000

Materiaal Totaal

12.500 9.000

5.000

10.000

2.500

-

-

-

12.500

-

14.000

14.000

-

-

-

-

14.000

25.000

11.300

11.300

-

-

-

-

11.300

250.000

25.000

393.000

25.000

300.000

9.000

5.000

TCZ

4.800

6.500

Totaal 3.1.03 Het Loket

TCZ

4.800 118.000

6.500

3.2.01

3.2.02

Totaal 3.2.01 Makelen en schakelen

Bedrijven

Totaal 3.2.02 STOeB

Nieuwe Opleidingen

Totaal 3.2.04


250.000 118.000 36.740

Bedrijven

50.000 86.740 5.000 10.000 50.000

-

5.000

86.740

36.740

50.000

TCZ Bedrijven Onderwijs

65.000

-

5.000

70.000

19.160

10.000

-

-

43.600

30.000

3.600

Totaal 3.2.03 3.2.04

TCZ Onderwijs Bedrijven

Totaal

12.500

Landelijk Platform

3.2.03

Begrote Financiering Kennis Instellingen Overheid Overig

Bedrijfs leven

2.500

3.1.03

TCZ

Basis subsidie

68.000

393.000

86.740

40.840

70.000

30.000 10.000 3.600 43.600


10.000

43.600

44

Begrote kosten No. 3.2.05

Activiteit Promotie Techniek

3.2.06

Totaal 3.2.05 Loopbaanadviseurs

3.2.07

Partners TCZ Onderwijs Bedrijven

Personeel Derden Materiaal Totaal 15.000 5.000 5.000 13.000 11.700

Basis subsidie

Bedrijfs leven


39.700 42.500 257.000 15.000 30.000

5.000

5.000

49.700

25.000

13.000

TCZ RMC Bedrijven Onderwijs

Totaal 3.2.06 Doorlopend Ontdekken TCZ RPCZ HZ Ontdeknet VO PO Bedrijven

344.500 15.000 10.000 10.000 15.000 15.000 5.000 5.000

-

10.000

344.500

60.000

15.000

269.500

344.500

75.000 15.000 11.200 9.900

5.000

10.000 5.000

85.000

40.000

5.000

40.000

85.000

TCZ Onderwijs Bedrijven

5.000

5.000

46.100

25.000

9.900

11.200

46.100

TCZ Groencollege Bedrijven

36.100 2.000 30.000 10.000 42.000

-

46.000

32.800

6.200

7.000

46.000

3.2.08

Totaal 3.2.07 Leren van bedrijven

3.2.09

Totaal 3.2.08 Mighty Machines

Totaal 3.2.09 Activiteitenplan 2006

11.700

Totaal

49.700

4.000 4.000


45

Begrote kosten No. 3.2.10

Activiteit CLIB Energie

3.2.11

Totaal 3.2.10 Promotie procesoperator

3.2.12

3.2.13

3.2.14

Totaal 3.2.11 Ondernemerscentra

Totaal 3.2.12 Proeve van bekwaamheid

Totaal 3.2.13 Zonnebootrace Totaal 3.2.14 TOTAAL


Partners TCZ ROC W Bedrijven

Personeel Derden 12.000 10.000 10.000

Materiaal Totaal

Basis subsidie

Bedrijfs leven

32.000 5.000 11.250 34.800

14.250

2.000

32.000

6.000

18.000

TCZ ROC Bedrijven

51.050 5.000 40.000 25.000 25.000 25.000

14.250 25.000

2.000 25.000

67.300

50.000

17.300

TCZ HZ ROC W AOC ROC Zld

120.000

25.000

25.000

170.000

50.000

8.000

5.000 22.000 22.000 15.000 22.000 86.000 5.000 12.500

12.500

30.000

86.000

40.000

15.000

TCZ ZPDO

17.500

12.500

30.000

60.000

25.000

10.000

1.183.490

323.250

111.000

1.617.740

500.000

475.500

Totaal

32.000

67.300

70.000

TCZ ROC Zld ROC W Bedrijven Derden



50.000

170.000

31.000

148.900

86.000

10.000

15.000

60.000

478.340

15.000

1.617.740

46

BIJLAGE Instroomcijfers technische opleidingen ROC Zeeland, ROC Westerschelde en Hogeschool Zeeland ROC Zeeland Instroomcijfers niveau 1 ROC Zeeland opleidingen Elektrotechniek Installatietechniek ICT Academie Motorvoertuigentechniek Werktuigbouwkunde Bouwkunde Infratechniek Scheepvaartopleidingen Manager haven, vervoer en logistiek Laboratoriumtechniek Proces-/Operation Techniek Schilderen totaal

schooljaar 2002/2003 BOL 1 BBL1 voltijd deeltijd 31 8 7

Instroomcijfers niveau 2 ROC Zeeland opleidingen Elektrotechniek Installatietechniek ICT Academie Motorvoertuigentechniek Werktuigbouwkunde Bouwkunde Infratechniek Scheepvaartopleidingen Manager haven, vervoer en logistiek Laboratoriumtechniek Proces-/Operation Techniek Schilderen totaal

schooljaar 2002/2003 BOL 2 BBL2 voltijd deeltijd 22 27 1 22 23 13 33 53 11 56 31 17 19


20 27 12

25

11 97

87

8

19

36

24 6 252

totaal 39 7 0 45 27 12 0 0 0 0 11 0 141

totaal 49 23 23 46 53 67 31 36 0 0 24 6 358

schooljaar 2003/2004 BOL1 BBL1 voltijd deeltijd 5 1 21 47 13 12

8 1

10 8

10 98

10

28

schooljaar 2003/2004 BOL2 BBL2 voltijd deeltijd 25 17 5 24 26 32 57 12 58 20 62 20 24 38

3 147

38


29 20 287

totaal 6 21 0 65 22 12 0 0 0 0 10 0 136

totaal 42 29 26 89 70 82 20 62 0 0 32 20 472

schooljaar 2004/2005 BOL1 BBL1 voltijd deeltijd 7 14 1 26 14 4

3

9 4 2

11 76

3

3 19

schooljaar 2004/2005 BOL2 BBL2 voltijd deeltijd 18 13 14 22 25 39 24 9 46 15 57 17 17 38

4 141

38

16 4 199

totaal 7 15 0 38 18 6 0 0 0 0 11 3 98

totaal 31 36 25 63 55 72 17 55 0 0 20 4 378

47

Instroomcijfers niveau 3 ROC Zeeland opleidingen Elektrotechniek Installatietechniek ICT Academie Motorvoertuigentechniek Werktuigbouwkunde Bouwkunde Infratechniek Scheepvaartopleidingen Manager haven, vervoer en logistiek Laboratoriumtechniek Proces-/Operation Techniek Schilderen totaal Instroomcijfers niveau 4 ROC Zeeland opleidingen Elektrotechniek ICT Academie Motorvoertuigentechniek Werktuigbouwkunde Bouwkunde Grond-, water- en wegenbouw Scheepvaartopleidingen Manager haven, vervoer en logistiek Laboratoriumtechniek Proces-/Operation Techniek Schilderen totaal


schooljaar 2002/2003 BOL 3 BBL3 voltijd deeltijd 21 28 20 27 52 14 26

30

4 1 31

30

22 4 188

schooljaar 2002/2003 BOL 4 BBL 4 voltijd deeltijd 41 23 94 36 34 18 32 2 15 51 13 36 37 1 2 3 378 32 28

totaal 21 28 0 20 27 52 14 56 0 4 23 4 249

schooljaar 2003/2004 BOL3 BBL3 voltijd deeltijd 18 23 21 23 11 23 12 13 27 2 1 49

40 10 148

27

totaal 18 23 21 23 11 23 12 40 0 2 41 10 224

schooljaar 2003/2004 totaal 64 94 36 52 34 15 64 36 38 2 3 438

BOL 4 voltijd 44 68 30 31 19 15 55 36 30 11

deeltijd

339

25

BBL 4

totaal

7

5

51 68 45 44 22 15 67 36 30 16

30

394

15 13 3 12


schooljaar 2004/2005 BOL3 BBL3 voltijd deeltijd 16 24 16 26 3 3 21 5 41 43

3

5

86

48

18 2 92

schooljaar 2004/2005 BOL 4 BBL 4 voltijd deeltijd 24 18 80 29 28 8 41 5 19 64 7 26 25 1 0 336 15 24

totaal 40 16 26 3 3 21 5 84 0 0 26 2 226

totaal 42 80 29 36 46 19 71 26 25 1 0 375

48

ROC Westerschelde Instroomcijfers niveau 1 ROC Westerschelde opleidingen Bouwkunde Infratechniek Schilderen Procestechniek Elektrotechniek ICT Werktuigbouwkunde/metaal Installatietechniek Motorvoertuigentechniek

schooljaar 2002/2003 BOL 1 BBL 1 voltijd deeltijd 7 16 3

totaal

Instroomcijfers niveau 2 ROC Westerschelde opleidingen Bouwkunde Infratechniek Schilderen Procestechniek Elektrotechniek ICT Werktuigbouwkunde/metaal Installatietechniek Motorvoertuigentechniek totaal


9

3 7 4

21

2

37

24 43

16

schooljaar 2002/2003 BOL 2 BBL 2 voltijd deeltijd 20 11 4 2 23 3 5 16 1 22 11 11 20 2 107

schooljaar 2003/2004 BOL 1 BBL 1 voltijd deeltijd 8 28 4

totaal 0 26 0 3 7 13 0 23 0 24 96

1 8 23

39

totaal 0 20 11 4 25 8 16 23 11 11 129

2 8 3

1

1

30

14 32

schooljaar 2003/2004 BOL 2 BBL 2 voltijd Deeltijd 14

3 16 8 2

1

26

4


7 16 7 21 12 17 94

totaal 0 40 0 3 8 11 0 25 0 14 101

totaal 0 14 0 7 19 23 8 24 12 17 124

schooljaar 2004/2005 BOL 1 BBL 1 voltijd deeltijd 3 29 1 2 10 6

8 19

30

29

1 13 33

schooljaar 2004/2005 BOL 2 BBL 2 voltijd deeltijd 17 12 22 9

6 15 19

40

0

18 10 9 97

totaal 0 33 0 2 10 14 0 19 1 13 92

totaal 0 17 0 12 28 24 19 18 10 9 137

49

Instroomcijfers niveau 3 ROC Westerschelde opleidingen Bouwkunde Infratechniek Schilderen Procestechniek Elektrotechniek ICT Werktuigbouwkunde/metaal Installatietechniek Motorvoertuigentechniek totaal

Instroomcijfers niveau 4 ROC Westerschelde opleidingen Bouwkunde Infratechniek Schilderen Procestechniek Elektrotechniek ICT Werktuigbouwkunde/metaal Installatietechniek Motorvoertuigentechniek

schooljaar 2002/2003 BOL 4 BBL 4 voltijd deeltijd 4 2 8 21 26 17 10 49 15 1

totaal


schooljaar 2002/2003 BOL 3 BBL 3 voltijd deeltijd 2 4 6 27 2 43 17 11 2 4 43 17 58

108

1

44

totaal 0 2 4 6 27 2 60 11 2 4 118

totaal 4 2 8 47 27 49 16 0 0 153

schooljaar 2003/2004 BOL 3 BBL 3 voltijd deeltijd 10 1 2 1 32 13 47 17 1 9 7 1 48 18 75


92

32


45

totaal 0 10 1 2 33 13 64 10 7 1 141

totaal 18 3 10 55 28 15 40 0 0 169

schooljaar 2004/2005 BOL 3 BBL 3 voltijd deeltijd 5

2

0

2

2 36 1 18 5 4 71


90

4

14

totaal 0 5 0 2 38 1 0 18 5 4 73

totaal 8 2 1 35 27 19 16 0 0 108

50

Hogeschool Zeeland Instroomcijfers technische opleidingen HZ opleidingen AOT-Techniek (energietechnologie) Bouwkunde Civiele Techniek Elektrotechniek Werktuigbouwkunde Maritiem Officier L&TV Logistiek en Technische Vervoerskunde Aquatische Ecotechnologie Chemie Informatica

Totaal


voltijd 17 32 14 21 49 47 11 31 13 28 263

schooljaar 2002/2003 deeltijd duaal 38

5 13

1

18

39

totaal 55 32 14 26 63 47 11 31 13 28 320

voltijd 14 30 27 44 64 49 17 46 34 39 364

schooljaar 2003/2004 deeltijd duaal 1 43 3 6 21

28


46

totaal 58 30 30 50 85 49 17 46 34 39 438

voltijd 18 37 22 28 41 55 31 35 25 40 332

schooljaar 2004/2005 deeltijd duaal 11 28

9 9

29

28

totaal 57 37 22 37 50 55 31 35 25 40 389

51

Technocentrum Zeeland Activiteitenplan 2006

Recommend Documents