CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
INHOUD SAMENVATTING .................................................................................... 3 INLEIDING ............................................................................................. 4 BESTUURLIJKE TERUGBLIK 2012 ............................................................ 5 BESTUUR PERSONEEL
6 6
FINANCIEEL RESUMÉ ............................................................................. 6 PARTICIPANTEN BEGROTING 2013
6 7
COMMUNICATIE .................................................................................... 8 WEBSITE(S) FACEBOOK TWITTER (ONLINE) VIDEO MUZIEK VAN TECHNIEK FREE PUBLICITY TRADITIONELE MEDIA BETAALDE PUBLICATIES DIGITALE NIEUWSBRIEF
8 10 10 10 11 11 12 12
PROJECTEN .......................................................................................... 12 ZEEUWSE MEIDEN & TECHNIEK ONDERWIJSPROJECT DE ZEEUWSE HAVENS ONDERWIJSPROJECT BOUW(KUNST) & TECHNIEK WETENSCHAPSKNOOPPUNT NA- EN BIJSCHOLING DOCENTEN PO WATER, MARITIEM EN DUURZAAMHEID LEONARDO-ONDERWIJS: ‘LE(H2O)NARDO TECHNIQ-DAG’ BEROEPEN ORIËNTATIEDAGEN TECHNIEK ZEELAND WETENSCHAPSDAG WORKSHOP CONTACTEN MET BEDRIJVEN VOOR TECHNASIUM BIJEENKOMST EXCELLENTIE, WETENSCHAP & TECHNIEK BEDRIJF+SCHOOL TECHNIEKBUS CURSUS TECHNIEK AMBASSADEURS BEDRIJF+SCHOOL OVER DE GRENS
12 13 14 14 15 15 15 15 15 16 16 16 18 19 19
NIEUWE UITDAGINGEN ....................................................................... 20 OPTIMALISATIE TECHNIEKPROMOTIE TECHNIEKKAMPIOENSCHAP ONTDEK KASTEEL ALS DIGITAAL LEERPLATFORM TECHNASIUMPROJECT WEEK VAN DE INDUSTRIE
20 20 20 21 21
2
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Samenvatting 2012 heeft voor TCZ in het teken gestaan van continueren en versterken. Het in 2011 ingezette beleid is verder doorgezet. Daarbij ontwikkelt TCZ zich steeds meer als kenniscentrum. Bedrijf+School, Techniekbus, Techniek Ambassadeurs • •
Het aantal deelnemers Bedrijf+School is gegroeid tot 285. Via Bedrijf+School hebben in 2012 ruim 600 activiteiten (gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages, techniek opdrachten) plaatsgevonden voor ruim 18.000 leerlingen vanuit alle onderwijslagen in Zeeland.
•
Techniek Ambassadeurs zijn ingezet bij verschillende projecten en er zijn nieuwe opgeleid. Inmiddels zijn er 58 van deze technici die jongeren informeren en inspireren ten aanzien van techniek.
•
De Techniekbus heeft 361 keer klassen met leerlingen afgeleverd en opgehaald voor een bedrijfsbezoek; een toename van 44% ten opzichte van 2011.
Techniekpromotie •
Er is veel aandacht besteed aan de functie van TCZ als aanspreekpunt en samenwerkingspartner op het gebied van techniekpromotie.
•
TCZ heeft geparticipeerd in de projecten Onderwijsproject de Zeeuwse Havens, Onderwijsproject Bouw(Kunst) en Techniek, Wetenschapsknooppunt, Na- en Bijscholing PO, Water, Maritiem en Duurzaamheid, BTZ, Le(H2O)nardo Techn(IQ)Dag, Wetenschapsdag.
•
Zeeuwse Meiden en Techniek is van start gegaan met verschillende activiteiten om meer meisjes te interesseren voor techniek.
Kenniscentrum •
TCZ heeft o.a. een bijdrage geleverd aan het verkrijgen van diverse subsidies, de ontwikkeling van nieuwe concepten voor techniek oriëntatie en het concept Bedrijf+School geïntroduceerd in België.
Ten aanzien van de communicatie zoekt TCZ meer actief de media en is ze zich steeds meer online gaan profileren, o.a. via Twitter en Facebook. In oktober 2012 is Technocentrum Zeeland (TCZ) verhuisd naar de Kanaalzone in Terneuzen.
3
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Inleiding Voor u ligt het tweede jaarverslag lag van Technocentrum Zeeland ‘nieuwe stijl’. Dat wil zeggen niet meer gebaseerd op subsidie vanuit de rijksoverheid overheid maar op participatie met en uit de regio. In een provincie waar de bevolkingskrimp een belangrijk issue is – met grote gevolgen voor het (technisch) echnisch) onderwijs – lijkt het een vanzelfsprekendheid dat er veel tijd, aandacht, energie en middelen gaan naar promotie van de motor van de Zeeuwse economie. In tijden van recessie is dit echter geen vanzelfsprekendheid. Terecht wordt er kritisch gekeken en naar de diensten, faciliteiten en resultaten die hier tegenover staan. Professionaliteit, daadkracht, doelgerichtheid en samenbindend vermogen zijn steekwoorden die in dit verband essentieel zijn. De lat ligt dus hoog. Het bijgaande verslag geeft aanleiding aanle tot de constatering dat er veel is gebeurd in het afgelopen jaar. Zeker reden tot tevreden terugzien. Maar niet resulterend in achteroverleunen. Er staat nog veel te gebeuren, er liggen nog vele uitdagingen. Mede op initiatief van het Technocentrum Zeeland is er in 2012 een onderzoek gestart om te komen tot meer synergie en samenhang in de grote diversiteit aan activiteiten op het gebied van techniekpromotie. In 2013 zullen op dit terrein definitieve conclusies conclusie worden getrokken. Wij kijken met belangstelling ngstelling uit naar de definitieve conclusies. Bestuur en medewerkers van Technocentrum Zeeland gaan ook in 2013 vol energie verder, op zoek naar nieuwe wegen en nieuwe partners.
Namens het bestuur van Technocentrum Zeeland P.C.A. van Dongen, voorzitter ter (a.i.)
4
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Bestuurlijke terugblik 2012 Afgelopen jaar heeft voor Technocentrum Zeeland in het teken gestaan van continueren en versterken. Het reeds in 2011 ingezette beleid is verder doorgezet, waar de basisfunctionaliteiten als belangrijk onderdeel van de diensten van TCZ werden gezien. Daarnaast is er veel aandacht besteed aan de functie van TCZ als aanspreekpunt en samenwerkingspartner op het gebied van techniekpromotie. Dit door te investeren in de versterking van
Basisfunctionaliteiten Technocentrum Zeeland
samenwerkingsverbanden, te participeren in en ondersteuning te bieden aan projecten.
Techniekbus Techniek Ambassadeurs Bedrijf+School Techniekpromotie Kenniscentrum
In het verslagjaar is tevens meer invulling gegeven aan de functie van TCZ als kenniscentrum. Dit is o.a. tot uiting gekomen door de bijdragen van TCZ aan diverse gehonoreerde subsidieaanvragen, de samenwerking met Vlaamse collega’s en de ontwikkeling van een nieuw concept voor oriëntatie in de techniek waarbij er een belangrijke rol is voor directe contacten met het bedrijfsleven. In oktober – tijdens de herfstvakantie – is TCZ verhuisd naar de Kanaalzone in Terneuzen. Door de verhuizing bevindt TCZ zich ten midden van de bedrijven, waardoor er nog meer samengewerkt kan worden met allerlei partijen. De verhuizing naar de Kanaalzone draagt mede bij aan één van de doelstellingen voor komende jaren: ‘meer samenwerking met gelijkgestemden op het gebied van techniekpromotie en het streven naar één Zeeuwse agenda’. De eerste stappen hiervoor zijn in 2012 genomen door het steeds meer inpassen van techniekpromotie in de kern- en leerdoelen van het onderwijs door o.a. het doordacht inzetten van Techniek Ambassadeurs en de Techniekbus. Van belang in het verslagjaar is het onderzoek wat is verricht naar mogelijke intensieve(ere) samenwerking – en wellicht integratie – tussen verschillende actoren op het gebied van techniekpromotie. Dit traject zal naar verwachting in 2013 tot besluitvorming gaan leiden.
5
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Bestuur Het bestuur van TCZ was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Naam Dhr. P.C.A. van Dongen Dhr. C. L. Liefting Dhr. W. Saman Dhr. G.J. van der Brugge Dhr. J. van Drie Dhr. M. de Zwarte Dhr. J. de Bat Dhr. H. Sinke Mevr. M. van Groeningen
Functie voorzitter a.i. penningmeester DB-lid a.i. lid lid lid lid lid adviserend
Namens HZ University of Applied Sciences Gemeente Terneuzen BZW Scalda Edudelta Gemeente Vlissingen Gemeente Goes MKB Zeeland Provincie Zeeland
Gedurende het verslagjaar heeft dhr. J. Damhof namens de BZW eerst dhr. W. Saman opgevolgd, maar is vervolgens ook weer zelf door hem opgevolgd in verband met vertrek naar het buitenland. buit Personeel De stichting Technocentrum Zeeland had in het kalenderjaar één medewerkster in dienst (mevr. A. Hazen, 0,9 fte). Eén persoon (dhr. D. Schipper, 0,8 fte, directeur) was gedetacheerd werkzaam en zijn er vier personen op freelancebasis (0,5 fte) betrokken. Hiermee bedroeg de totale personeels-inzet inzet 2,2 fte.
Financieel resumé Participanten De inspanningen om het draagvlak voor het Technocentrum Zeeland verder te verbreden is ook in 2012 voortgezet. De participanten van TCZ komen voort uit de 3 O’s: Ondernemers, Overheid en Onderwijs. De participatiebijdragen zijn globaal verdeeld in 60-20-20 60 waarbij alle Zeeuwse onderwijsinstellingen voor VO en Beroepsonderwijs participeren alsmede een aantal lokale en regionale overheden. Een deel van de lokale besturen heeft het advies van de VZG opgevolgd om TCZ ook in financiële zin te ondersteunen. Vanuit het bedrijfsleven zijn er enkele participanten die fors bijdragen en een aantal die TCZ op bescheidener wijze ondersteunen. Onder deze laatste categorie vallen onder andere de adverteerders op de Techniekbus.
6
Participanten Technocentrum Ondernemers Overheid Onderwijs
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Bestuurlijk-financieel is er in 2012 veel aandacht gegaan naar het onderzoeken van mogelijkheden tot samenwerking en optimalisatie met andere partijen op het gebied van techniekpromotie. Daarmee is er minder energie gestoken in het verwerven van nieuwe participanten. Wel zijn er in het verslagjaar meer advertentie-inkomsten voor de Techniekbus gerealiseerd waarbij er ook enkele meerjarige contracten zijn afgesloten. Met betrekking tot de lasten zijn er in 2012 twee bijzondere uitgaveposten geweest. Te weten de verhuizing naar en inrichting van het nieuwe kantoor in Terneuzen alsmede de - niet voorziene - nieuwe activiteit ‘Week van de Industrie’ in Zeeuws Vlaanderen. Ook de niet voorziene uitgave ten behoeve van het onderzoek naar “Huis van de Techniek” heeft erbij gedragen aan een verwaarloosbaar negatief resultaat (158 euro). Begroting 2013 Begroting 2013 vastgesteld AB dd. 20-12-2012
Inkomsten
oorspronkelijke begroting 2012
begroting 2013
Uitgaven
oorspronkelijke begroting 2012
begroting 2013
1
structurele bijdragen
€
423,968
€
326,842
1
Organisatiekosten
€
111,272
€
92,669
2
sponsoring Techniekbus
€
15,000
€
20,000
2
Basisfunctionaliteiten
€
173,359
€
135,458
3
projectbijdragen / detachering
€
9,900
€
9,900
3
Nieuwe initatieven
€
83,320
€
43,945
4
overige inkomsten
€
15,000
4
Ondersteuningsprojecten
€
53,540
€
78,090
70,000
5
Gesubsidieerde projecten
PM
€
70,000
421,491
€
420,162
5
subsidie
PM
BTW-heffing
Totaal
€
-27377.23961
€
421,491
-21580.01208
€
420,162
Totaal
€
m.i.v. 1 januari 2012 is TCZ niet langer VPB-plichtig
1 excl. bijdrage provincie Zeeland bijdrage 2013 Delta: - € 50.000
1 incl. onderzoekskosten Zeeuws Huis vd Techniek incl. accountants en administratie-kosten
2 15.500 sponsoring / 4500 bijdrage scholen 4 ontwikkeling lessen OK iov bedrijfsleven
4 incl. € 23.755 tbv Week vd Industrie / Week vd Procestechniek (mn TB en uren)
5 subisdie prov.Zeeland tbv Zeeuwse Meisjes t/m 2015 € 20.000 uit Nucleair Fonds
De inkomsten worden met name gerealiseerd door de participanten van het Technocentrum en zijn gebaseerd op afspraken met de participanten voor de periode 2011-2015. Deze afspraken komen voort uit het Businessplan 2011 – 2015.
7
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Belangrijke constatering in 2012 is dat het bedrijfsleven substantieel bijdraagt aan de begroting van het technocentrum. De bijdrage van een aantal gemeenten en vrijwel alle instellingen voor Voortgezet- en Beroepsonderwijs maken dat er een breed draagvlak bestaat. Dit wordt mede onderstreept door de bijdrage die Provincie Zeeland voor 2013 t/m 2015 beschikbaar heeft gesteld t.b.v. het project ‘Zeeuwse Meiden & Techniek’. Deze gezamenlijke inspanning in de regio resulteert in – verhoudingsgewijs – gunstiger cijfers m.b.t. de belangstelling voor techniek dan in heel Nederland. Het is van groot belang voor de regio deze gezamenlijk inspanning tenminste te continueren en het draagvlak hiertoe gestaag uit te breiden.
Communicatie In de communicatie met doelgroepen is tevens de reeds in 2011 ingezette lijn doorgezet. Technocentrum Zeeland zoekt actief de media en is zich steeds meer online gaan profileren (o.a. via social media). Bij alle bestaande en nieuwe (promotie)activiteiten wordt er nagedacht welke middelen uit de middelenmix ingezet worden. Social media wordt niet alleen gebruikt ter profilering van TCZ, maar is ook een belangrijk doel voor het verkrijgen van interessante
Communicatie steeds meer online
informatie. Onder andere artikelen, evenementen en websites facebook twitter online video
nieuwsberichten komen snel onder de aandacht. In 2012 is TCZ voor het eerst ook direct met jongeren gaan communiceren, om hen te informeren en inspireren over technische studies- en beroepskeuzes. Als middelen voor deze directe communicatie zijn de Glossy Girls Future, speciaal voor meisjes, en de Facebookpagina ingezet. Tijdens de Beroepen Oriëntatie Dagen Zeeland is er een wedstrijd ‘Het Beste Idee van Zeeland’ uitgezet, om de doelgroep zelf na te laten denken over mogelijkheden om jongeren te interesseren voor een technische studie en loopbaan. De middelenmix van Technocentrum Zeeland bestond in 2012 uit: Website(s) Technocentrum Zeeland beschikt over een zestal websites, om verschillende soorten informatie voor de verschillende
8
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
doelgroepen toegankelijk te maken. In 2012 is intern gesproken over het koppelen/samenvoegen van de sites of het maken van een herindeling van de sites. Om de websites websi (beter) te kunnen monitoren en inzichtelijk te krijgen welke informatie het meest bekeken wordt is er in april een Google account aangemaakt welke is gekoppeld aan Google Analytics. Door middel van deze account kan een volledig beeld verkregen worden over o.a. de bezoekersaantallen, de herkomst van de bezoekers (direct, verwijzing of zoekmachine), de pagina’s die zij bezoeken en de tijd die ze op de website verblijven. Door deze gegevens over een langere termijn te analyseren kan er ingespeeld worden op p het gedrag van de bezoekers en kunnen er verbeteringen in de website(s) aangebracht worden. Website www.technocentrumzeeland.nl www.bedrijfplusschool.nl www.techniekportalzeeland.nl www.techniekkalenderzeeland.nl www.techniekwijzerzeeland.nl www.techniekcijferszeeland.nl TOTAAL
Unieke bezoekers 2.420 1.759 293 198 471 120 5.261
Aantal bezoeken 3.269 2.409 333 245 505 128 6.889
Pagina weergaven* 7.028 10.277 539 669 1.006 279 19.798
*Het totaal aantal al bekeken pagina’s binnen de website door de eerder genoemde bezoekers.
Naar aanleiding van de statistieken (vanaf 12-04-2012 12 t/m 31-122012) kunnen volgende conclusies getrokken worden:
•
Er zijn 3.269 mensen die de www.technocentrumzeeland.nl hebben bezocht, waarvan 2.420 uniek. Dit houdt in dat 849 mensen terugkerende bezoekers waren.
•
De bronnen* – via welke bezoekers op de site terecht komen – staan goed in verhouding met elkaar, allemaal rond 30%.
•
www.techniekcijferszeeland.nl De websites www.techniekcijferszeeland.nl, www.techniekkalenderzeeland.nl en www.techniekportalzeeland.nl zijn in 2012 zeer weinig bezocht. Ook in 2011 waren deze de minst bezochte van de websites.
*Direct verkeer zijn bezoekers die zelf de url van de website intoetsen, verwijzingsverkeer is wanneer mensen op een link klikken en zoekverkeer wordt via zoekmachines chines (en zoektermen) doorverwezen naar de website. Het onderdeel campagnes is wanneer er via URL-maker URL van Google een speciale link wordt gemaakt die bijvoorbeeld naar mensen wordt meegestuurd. Hiermee kan heel gericht gemeten wordt hoeveel mensen doorklikken ikken aan de hand van een verstuurde e-mail e of dergelijke.
Best bezochte sites www.technocentrumzeeland.nl www.bedrijfplusschool.nl periode 12-04-2012 12 t/m 31-12-2012
9
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Facebook Omtrent de Glossy Girls Future is een facebook fanpagina aangemaakt. Deze pagina dient ter verlengstuk van de Glossy. Op de fanpagina worden – net als in het magazine – interviews, artikelen elen en feitjes gedeeld die interessant zijn voor meisjes. Bij de verschijning van de volgende editie van Girls Future zal er ook achtergrondinformatie, die niet in de Glossy staat, op Facebook geplaatst worden.
http://www.facebook.com/GirlsFuture Twitter De Twitter account @TechnoZeeland wordt gebruikt voor de verspreiding van nieuws – eigen nieuws en nieuws van derden – gerelateerd aan technisch onderwijs, techniekpromotie, activiteiten en interessante artikelen. Naast het verspreiden van content, wordt er via het medium ook op een snelle wijze informatie verkregen omtrent o.a. (technisch) nieuws en evenementen. Online Video
(Online) Video Online videodiensten worden veelal gebruikt in combinatie met social media en (eigen) websites, maar ook wordt YouTube (Google) op zichzelf veel gebruikt als zoekmachine. Alleen in Nederland telt YouTube al zo’n 8,8 miljoen unieke bezoekers per maand. Per minuut wordt er (wereldwijd) 60 uur aan videomateriaal geüpload.
10
Zowel eigen producties als filmpjes van anderen - over techniekpromotie overzichtelijk in beeld
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
(Online) Video wordt hierdoor een steeds belangrijker onderdeel van de middelenmix, ook TCZ speelt hierop in. Naast de (zelfontwikkelde) promotievideo: ‘De Muziek van Techniek’, worden er ook regelmatig korte video’s gemaakt over projecten. Om deze op een laagdrempelige elige manier aan te bieden en te verspreiden heeft TCZ haar eigen accounts aangemaakt op YouTube en Vimeo. Door middel van het YouTube account zijn ook afspeellijsten aangemaakt met inspirerende en/of informatieve filmpjes van derden. Docenten hoeven op deze wijze niet zelf op zoek naar materiaal, maar kunnen alles vinden via de TCZ account. Het kanaal is te bekijken via: https://www.youtube.com/channel/UCOEhttps://www.youtube.com/channel/UCOE qfBWHvvBtkpxOyVNkjg?feature=mhee Nkjg?feature=mhee Muziek van Techniek Eind 2011 zijn er opnames geweest voor “De Muziek van TechTec niek” een promotieclip – die TCZ zelf ontwikkeld heeft – waarin jongeren op een aansprekende manier te zien zijn in een tiental technische beroepen. De korte film is officieel begin februari 2012 verschenen. Naar aanleiding van de clip is een persbericht verstuurd, die door plaatselijke media (tv en krant) goed opgepikt is en heeft gezorgd voor aandacht voor de video en het project. Naast het plaatsen van de video op eigen online video accounts, is deze ook gedurende een maand lang vertoond in Cinecity Vlissingen en TerTe neuzen en wordt hij gratis aangeboden aan docenten voor gebruik tijdens o.a. lessen en open dagen. Free publicity traditionele media Er wordtt regelmatig contact gezocht met plaatselijke media omtrent projecten of activiteiten van TCZ en haar partners. De belangrijkste communicatiegedachte hierachter is het bewust maken van ouders, leerlingen en docenten van het steeds groter wordende tekort aan aa goed geschoolde technici en het beïnvloeden van de attitude.
11
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Free publicity vindt plaats middels het versturen van persberichten, maar ook door persoonlijk contact van Dick Schipper met o.a. Omroep Zeeland. Betaalde publicaties Naast het versturen van persberichten, ersberichten, worden er ook betaalde publicaties geplaatst (advertorials) in zorgvuldig gekozen bladen. Het voordeel hiervan is dat de tekst toegespitst kan worden op de lezer en TCZ zelf invloed heeft op hetgeen geplaatst wordt. In 2012 zijn o.a. artikelen n verschenen in het Ondernemersbelang en Regio in Bedrijf. Digitale nieuwsbrief De nieuwsbrief, waar in 2010 mee gestart is, is ook in 2012 weer verstuurd. In totaal zijn er acht digitale nieuwsbrieven verschenen, waarbij er onderscheid is gemaakt tussen de ‘reguliere’ nieuwsbrief en een aparte editie voor het bestuur. In 2012 is – mede door nieuwe mogelijkheden in het systeem waarmee de nieuwsbrief verzonden wordt – de lay-out enigszins aangepast en zijn de social media profielen gekoppeld aan de nieuwsbrief. KLANKBORDGROEP VO MEISJES
Projecten Ondertussen zijn enkele langlopende succesvolle projecten reeds bekend onder het grote publiek, zoals bijvoorbeeld Bedrijf + School. Recenter gestarte projecten (2011), zoals de Wetenschapsdag en Zeeuwse Meiden & Techniek hebben een vervolg ver gekregen in 2012 of zijn verder uitgebouwd. Nieuwe projecten in 2012 waren: Onderwijsproject De Zeeuwse Havens, Le(H2O)nardo TechnIQ Dag en de Week van de Industrie.
Zeeuwse Meiden & Techniek In 2012 is door Technocentrum Zeeland het project Zeeuwse Meiden & Techniek geïnitieerd. Dit vanuit de constatering dat in Zeeland relatief weinig meisjes op VMBO, MBO en HBO voor een technische opleiding kiezen. Landelijk is dat ook het geval, maar in Zeeland ligt het aandeel meisjes nog iets lager. Voor een deel eel is dit te verklaren doordat er in Zeeland sommige – onder meisjes populaire – technische opleidingen niet worden aangeboden, zoals de MBO opleiding gezondheidstechnische beroepen en ambachten. Het aandeel meisjes op HAVO/VWO met een technisch profiel is daarentegen wel hoog. Maar eenmaal het VO diploma op zak, kiest
12
Erg leuk filmpje!! Confronterend en prikkelend. Laten zien dat we het zeker kunnen (en beter dan de jongens).
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
een groot deel niet voor een technische vervolgstudie. Meisjes houden graag alle opties open, zo blijkt uit een studie van het VHTO. Met een technisch profiel kunnen ze na de HAVO/VWO nog alle kanten op. Ze hebben dus niet specifiek voor techniek gekozen. In 2012 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: •
Inventarisatie Zeeuwse activiteiten promotie techniek
•
Opzet Zeeuwse database met rolmodellen, in afstemming met VHTO
•
Aandacht voor meisjes es in lopende techniek promotie projecten
•
Klankbordsessie met VO meisjes over Meisjes en Techniek
•
Uitgave Glossy Girls Future
•
Facebookpagina Girls Future
•
Interviews met rolmodellen (t.b.v. Glossy en facebookpagina)
•
BTZ Workshop “Het beste Idee van Zeeland” Zeeland Bedenk een originele manier om technische opleidingen te promoten bij jonge mensen van jouw leeftijd en maak hiervoor een poster.
Girls Future verschenen in mei 2012 Oplage 68.000. Bij PCZ verspreid en op VO scholen Doelgroep: meisjes op HAVO/VWO met een technisch profiel, hun moeders en hun docenten Inhoud: interviews met vrouwelijke technici, meisjes in technische opleidingen, o leuke weetjes, Girlsday, test, technische jongens over meisjes en techniek, taart bakken, gadgets, wedstrijd, open dagen, stripje, cijfers, Girls Fashion
Onderwijsproject de Zeeuwse Havens Samen met de ZPPC (Zeeland Port Promotion Council) heeft TCZ het project ‘De e Zeeuwse Havens’ ontwikkeld en in 2012 voor het eerst uitgevoerd. 22 scholen (ruim ( 800 leerlingen uit groep 7-8) 8) en 26 bedrijven hebben deelgenomen aan het project. In de periode maart t/m mei hebben de leerlingen een gastgas les en bedrijfsbezoek gehad en zijn z vervolgens in de klas aan de slag gegaan met het maken van een poster naar aanleiding van het bezoek. Tijdens de Open Havendag in Vlissingen (2 juni) en de
13
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Terneuzense Havendagen (22 juni) zijn deze gepresenteerd aan het publiek en de winnaars bekend gemaakt. g
Onderwijsproject Bouw(Kunst) & Techniek In het verlengde van de landelijke Dag van de Bouw organiseert Technocentrum Zeeland samen met Bouwend Nederland afdeling Zeeland, de BOZ, Academie Educatie en Pedagogiek van va de HZ Uni-
Onderwijsproject Bouw(Kunst) & Techniek
versity of Applied Sciences en diverse bouwbedrijven al enkele jaren de Zeeuwse OnderwijsDag van de Bouw. De laatste jaren werd deze dag steeds verder uitgebreid tot een project – bestaande uit een gastles, bedrijfsbezoek en bijbehorende opdracht – om jongeren op een intensieve ve manier kennis te laten maken met de bouw. In 2012 is de OnderwijsDag van de Bouw daarom gewijzigd in het OnderOnde wijsproject Bouw(Kunst) & Techniek.
Opdracht: Maak een waterstad van 1x1 m Deelnemers: 11 scholen met 280 leerlingen 9 bouwbedrijven
De opdracht: ontwerp een ‘Waterstad’, is door 11 1 basisscholen uitgevoerd. De maquettes die door de leerlingen leerl zijn gemaakt zijn tentoongesteld in het Zeeuws Museum; de jury die de maquettes
EVALUATIE ONDERWIJSPROJECT
beoordeelde werd voorgezeten door de Zeeuwse dijkgraaf PoppePopp Wat heb je geleerd? “Hoe leuk het is om iets te bouwen!”
laars. De winnende school kreeg een fotoshoot.
Wetenschapsknooppunt In regio’s waar zich universiteiten bevinden bev zijn er door deze instellingen ‘Wetenschapsknooppunten’ opgericht. Een wetenschapswetenschap knooppunt heeft als doelstelling om PO-leerlingen PO kennis te laten maken met de wetenschap. Door bundeling van krachten tussen Roosevelt Academy, RPCZ en TCZ is het mogelijk moge gebleken om ook in Zeeland een Wetenschapsknooppunt te realiseren bij de Roosevelt Academy m.b.v. de financiële ondersteuning van de KNAW. TCZ heeft in dit samenwerkingsverband de Techniekbus en het netne werk van onderzoeksinstituten ingebracht. Idee is i dat in Zeeland weliswaar geen grote universiteit is gevestigd (die in Utrecht als wetenschapsknooppunt fungeert) maar dat er m.b.v. RA en het vervoer van TCZ wel een ‘wetenschapsnetwerk’ ligt waarin ook de provinciale research-laboratoria laboratoria een rol kunnen vervullen.
14
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Na- en bijscholing docenten PO Afgelopen jaren is er in Zeeland veel energie gestoken in een bijbi scholingsprogramma voor docenten basisonderwijs met betrekking tot Excellentie, Wetenschap en Techniek; de Zeeuwse scholen voor PO hebben relatief gezien ezien (in landelijk perspectief) op grote schaal hieraan deelgenomen; RPCZ, TCZ, Alpha-scholengroep Alpha en Prismascholen werken gezamenlijk (namens het Platform Primair OnderOnde wijs Zeeland, de vergadering van alle Zeeuwse schoolbesturen PO) aan een project met als doel de opbrengsten van het voorgaande programma te borgen voor Zeeland en op die manier wetenschapwetenschap en techniekonderwijs nog dieper te laten wortelen in het programprogra ma van de basisscholen.
Water, maritiem en duurzaamheid Tijdens Vlissingen Maritiem 2012 12 hebben 270 PO-leerlingen PO (van diverse scholen uit heel Zeeland) deelgenomen aan ‘Kidsday’, een project rond de thema’s water/maritiem en duurzaamheid. Ook bij Sail de Ruyter 2013 zal educatie een belangrijk onderdeel uitmaken van het programma.
Leonardo-onderwijs: onderwijs: ‘Le(H2O)nardo Techniq-dag’ Techniq Stichting Leonardo Zeeland, Bouwend Nederland afa deling ling Zeeland, HZ Academie voor Educatie en PedaPed gogiek en TCZ hebben op 19 september en 3 oktober in samenwerking met Waterschap Scheldestromen Sche een doe-middag georganiseerd niseerd voor hoogbegaafde kinderen deren (en hun ouders); de belangstelling hiervoor was dermate groot dat er kinderen (en ouders) op de wachtlijst moesten worden geplaatst. Er is een filmpje gemaakt van de dag http://www.leonardozeeland.nl/Kinderactiviteiten/eer dere-activiteiten/verslag-le-h2o--nardo-techniq-dagen
Beroepen Oriëntatiedagen Techniek Zeeland De organisatie van de Beroepenoriëntatie Beroepenoriëntati Techniek Zeeland (een jaarlijkse manifestatie voor circa 1100 leerlingen uit het VMBO) valt met ingang van 1 september 2012 onder de verantwoordelijkheid van het TCZ. De achtergrond hiervoor vormt het feit dat de organiorgan satoren (vrijwilligers, gepensioneerde gepensionee decanen en docenten) tot voor kort hoofdelijk aansprakelijk waren (en ook zijn gesteld) het geen niet wenselijk is. De e financiering van deze activiteit staat wel onder druk omdat de cofinanciering vanuit de diverse kenniscentra snel wordt afgebouwd.
Wetenschapsdag Na het succes van vorig jaar heeft TCZ voor de tweede keer deeldee genomen aan de Wetenschapsdag in de Zeeuwse Bibliotheek. TijTi
15
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
dens deze dag – welke plaatsvond in het kader van de Oktober Kennismaand – was TCZ met een aantal Techniek Ambassadeurs aanwezig om bezoekers te informeren over technische beroepen, beroepen met de activiteit “Raad de beroepen”. De Wetenschapsdag was wederom een groot succes, er waren bijna 1.700 bezoekers (ouders met kinderen).
Workshop Contacten met bedrijven voor Technasium Leerlingen vanaf leerjaar 4 van het Technasium moeten zelf
WORKSHOP CONTACTEN MET BEDRIJVEN
contacten leggen met bedrijven om Onderzoek & Ontwerp
Wat heb je geleerd?
opdrachten binnen te halen. In dit kader heeft Technocentrum
Je moet je goed voorbereiden. Hoe je het moet aanpakken. Dat je moet letten op je houding. Dat je concreet moet zijn. Dat je zelf initiatief moet nemen. Dat je enthousiast moet overkomen. Dat je je doel bereikt.
Zeeland ook in 2012 voor meerdere scholen uit het Technasium Netwerk Zuid-West Nederland een workshop verzorgd over de contacten met bedrijven. In rollenspellen is met leerlingen geoefend hoe je telefonisch en persoonlijk contact legt met bedrijven aan de hand van een script. De feedback van zowel de docenten als de leerlingen was erg positief.
Bijeenkomst Excellentie, Wetenschap & Techniek Op 18 januari 2012 organiseerden RPCZ, Academie Educatie en Pedagogiek van de HZ University of Applied Sciences en e Technocentrum Zeeland een studiemiddag voor leerkrachten van het Zeeuwse basisonderwijs rwijs over Excellentie, Wetenschap en Techniek. Techniek In workshops ging men aan de slag met techniekactiviteiten. te Ook kon men kennismaken met Techniek Ambassadeurs. Ambassadeurs Aantal deelnemende bedrijven en instellingen Bedrijf+School
Bedrijf+School Om meer jongeren te interesseren voor techniek en
350
daarnaast het contact en kennisuitwisseling kennis tussen
300
scholen en bedrijfsleven te intensiveren, is in 2006 door Technocentrum Zeeland het project Bedrijf+School geïnitieerd.
251 250
258
270
285
220
200
174
150
Bedrijf+School bestaat uit een database met Zeeuwse bedrijven en organisaties die op technisch gebied gastlessen, bedrijfsbezoeken, snuffelstages en docentstages verzorgen voor alle Zeeuwse scholen
100
52
50 0
(van basisonderwijs tot HBO) en daarnaast technische
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
werkopdrachten laten uitvoeren door studenten. De database is toegankelijk via www.bedrijfplusschool.nl. Voor het vervoer naar de bedrijfsbezoeken kunnen scholen gebruik maken van de Techniekbus. Technocentrum Zeeland onderhoudt de website, werft bedrijven voor deelname, informeert belanghebbenden over de mogelijkheden
16
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
van Bedrijf+School en stimuleert het gebruik. Het contact tussen scholen en bedrijven vindt rechtstreeks plaats via de website. De deelnemende bedrijven/instellingen geven zelf aan welke activiteiten ze willen verzorgen voor welke onderwijssoorten. Er zijn relatief veel deelnemers die activiteiten willen verzorgen voor VMBO en MBO en relatief weinig die activiteiten willen verzorgen voor
Het tot stand brengen van meer en intensievere contacten tussen Zeeuws onderwijs en (technisch) bedrijfsleven en het interesseren van meer jonge mensen voor technische opleidingen en beroepen
HAVO/VWO, Technasium en NLT.
139 87 35 34 11 148 84
140 92 26 54 17 108 108
TOTAAL
NLT module
Projectopdracht O&O (Technasium)
Snuffelstage
66 187 109 58 65 21 198 116
Werkopdracht
Bedrijfsbezoek
31 90 50 37 39 12 108 70
Docentstage
Gastles
Aantal bedrijven dat deze activiteit voor deze onderwijssoort wil verzorgen Activiteiten
Onderwijssoort PO VMBO Praktijkschool HAVO/VWO Technasium NLT MBO HBO
81 212 121 70 70 22 230 159
De deelnemende bedrijven van Bedrijf+School zijn als volgt verspreid over de regio’s.
Regio
2007
Aantal deelnemende bedrijven 2010 2011 2008 2009
Aantal 174 220 251 deelnemers Zeeuws Vlaanderen 29% 26% 25% Walcheren 19% 21% 22% De Bevelanden 33% 33% 35% Schouwen Duiveland 19% 20% 18% & Tholen TOTAAL 100% 100% 100%
Doelstelling Bedrijf+School
2012
258
270
285
25% 25% 34%
26% 25% 33%
27% 25% 33%
16%
16%
15%
100% 100% 100%
17
door gastlessen bedrijfsbezoeken docentstages snuffelstages technische opdrachten
In 2012 hebben er ruim 600 activiteiten plaatsgevonden met ruim 18.000 leerlingen
www.bedrijfplusschool.nl.
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012
Ruim 80% van de Zeeuwse techniekdocenten is bekend met Bedrijf+School.
Technocentrum Zeeland
Tegen de 50% van de Zeeuwse techniekdocenten is bekend met de Techniek Ambassadeurs.
Omdat scholen olen en bedrijven direct contact leggen, wordt het aantal activiteiten niet automatisch geregistreerd via Bedrijf+School. Hieronder is een inschatting gemaakt van het aantal activiteiten in 2012
bron: digitaal onderzoek TCZ begin 2013
op basis van het aantal malen dat de Techniekbus is ingezet voor v een bedrijfsbezoek en de resultaten van het digitaal en telefonisch onderzoek, uitgevoerd onder de bedrijven en scholen, scholen begin 2013. Inschatting van het aantal activiteiten 2010 Soort activiteit Aantal Aantal activiteiten leerlingen Bedrijfsbezoeken* 270 6.500 Gastlessen 130 2.600 Snuffelstages
2011 Aantal Aantal activiteiten leerlingen 350 7.000 150 3.000
350
2012 Aantal Aantal activiteiten leerlingen 450 0 13.500 150 0 3.000
1.000
1.000
Docentstages
20
Technasium/Techniek Opdrachten
40
800
40
800
40
800
ruim 400
ruim 10.000
ruim 500
ruim 11.000
ruim 600
ruim 18.000
Totaal
20
20
* niet alle bedrijfsbezoeken hebben plaatsgevonden met de Techniekbus
De ervaringen met de activiteiten zijn overwegend positief, zowel vanuit de kant van de scholen holen als die van de bedrijven. De bedrijven die gemengde gevoelens hebben over de activiteiten, geven aan dat de verwachtingen over en weer niet altijd op één lijn liggen en de interesse van leerlingen soms tegenvalt. Zij zouden ook graag meer aanvragen voor oor de verschillende activiteiten zien vanuit de scholen. Er zijn – net als voorgaande jaren - nog
Gebruik Techniekbus
steeds veel bedrijven die nog nooit benaderd zijn door scholen.
2009
PS
Techniekbus
2010
In 2012 zijn er 11.253 leerlingen vervoerd met de
2011
HBO
Techniekbus van school naar een n bedrijf. Ten opzichte van
2012
2012 is dit een stijging van 44%. Het aantal gemaakte ritten bedraat 361, als volgt verdeeld over de verschillende
HAVO/VWO
onderwijssoorten: Soort onderwijs PO + SBO (Primair Onderwijs incl Speciaal) MBO VMBO HAVO/VWO HBO PS (Praktijkscholen) Totaal aantal ritten
2012 116 75 77 69 24 0 361
VMBO
MBO
PO + SBO
0
18
20
40
60
80
100
120
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
De meeste ritten zijn, evenals vorig jaar, gemaakt door het primair onderwijs. Het gebruik van de Techniekbus is bij alle onderwijssoorten toegenomen.
Eind 2012
Cursus Techniek Ambassadeurs Technocentrum centrum Zeeland heeft in 2012 acht Techniek Ambassadeurs opgeleid. Dit zijn MBO en HBO technici, werkzaam bij de deelnemers van Bedrijf+School, die jongeren willen inspireren en enthousiasmeren te kiezen voor een technische opleiding en beroep. Dit brengt het totaal aantal Techniek Ambassadeurs eind 2012 op
58 Techniek Ambassadeurs Technici, die jongeren willen informeren en inspireren t.a.v. techniek. Door Zeeuwse scholen in te zetten voor o.a.
58. gastlessen en bedrijfsbezoeken via www.bedrijfplusschool.nl
Techniek echniek Ambassadeurs zijn in 2012 via TZC o.a. ingezet tijdens de Wetenschapsdag, Wetenschapsdag het Onderwijsproject van de Haven, de Bijeenkomst Excellentie, Wetenschap & Techniek en de BTZ. Verder zijn ze direct door scholen benaderd om onder andere gastlessen en bedrijfsbezoeken te verzorgen. Bijna de helft van de Zeeuwse techniek docenten is inmiddels bekend met de Techniek Ambassadeurs.
Bedrijf+School over de grens In 2012 is een samenwerking met Vlaamse collega’s gerealiseerd binnen Bedrijf+School. TCZ ondersteunt de Regionale Technologie Centra (RTC’s) in Oost- en West-Vlaanderen bij de ontwikkeling van het concept Bedrijf+School, Techniekbus en Techniek Ambassadeurs binnen deze provincies.
19
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Nieuwe uitdagingen Voor 2013 zijn onder meer de volgende projecten in voorbereiding. Optimalisatie techniekpromotie Mede op initiatief van TCZ wordt er onderzocht op welke wijze de techniekpromotie in Zeeland verder kan worden geoptimaliseerd en verbeterd. erd. Belangrijk facet daarbij is het streven str naar de vorming van een “Zeeuws loket/portal /portal voor techniekpromotie” waar binnen zo veel mogelijk partijen met elkaar zullen samenwerken. Bij dit initiatief zijn ook betrokken: Samen Handen Ineen, BZWBZW Onderwijscommissie, ommissie, STOeB. Nadrukkelijk is het de bedoeling van de initiatiefnemers om dit loket techniekbreed, voor heel Zeeland en alle onderwijsvormen te realiseren. Hiertoe zijn er met vele betrokbetro kenen gesprekken gevoerd. De gedachte is dat dit loket voor alle all sectoren kennis, ervaring, functionaliteiten unctionaliteiten (Techniekbus, Techniek T Ambassadeurs etc.) en ondersteuning kan bieden. Ook de scholen zullen zich met hun eventuele vragen over Loopbaan Oriëntatie eveneens richten tot dit loket. b Het streven is om nog in het schooljaar 2013/2014 hierover te besluiten. Techniekkampioenschap In samenwerking met ‘ Techniekzolder Pierewiet’ (Nieuwvliet) wordt een project ontwikkeld om voor leerlingen van de bovenbouw basisbasi onderwijs in West-Zeeuws Zeeuws Vlaanderen een ‘techniekkampioenschap’ ‘techniekkampioen te organiseren. Ontdek Kasteel als digitaal leerplatform Na het digitaliseren van een aantal lessen in 2012, is het idee onton staan om het Ontdek Kasteel asteel verder te digitaliseren. De planning is om samen met partners de site van het Ontdek Kasteel te ontwikkelen tot een digitaal leerplatform. Naast het plaatsen van de nieuw ontwikkelde lesbrieven (o.a. in samenwerking met EPZ en Zeeland Seaports)) wordt in 2013 de (financiële) haalbaarheid van het educaeduc tief gebruik van apps, social media en de technieken technie die een digitale omgeving kunnen bieden onderzocht.
20
CONTINUITEIT - Jaarverslag 2012 Technocentrum Zeeland
Technasiumproject Samen met het Dutch Institute World Class Maintenance is een propr ject in voorbereiding, voor de 4e jaars leerlingen van de Zeeuwse Technasium-scholen. scholen. Kern van het project zal zijn: zijn een gastles, bedrijfsbezoek, reflectie-opdracht opdracht en een slotdag waarbij de leerlingen in gesprek zullen gaan met studenten techniek en bedrijfsvertegenbedrijfsvertege woordigers. Binnen het project zullen met name de beroepssectoren logistiek en maintenance centraal worden word gesteld. Week van de Industrie In samenwerking met Samen Handen Ineen en Bio Base Europe Trainingcenter is een onderwijsproject ontwikkeld voor de 2e jaars leerlingen van het VMBO met als doel hen kennis te laten maken met de wereld van de procesindustrie. procesindus De doelstellingen van het project is leerlingen kennis laten maken met en inzicht geven in de logistiek (aanvoer van grondstoffen en afvoer van producten), het kernproces en de rol van de procesoperator alsmede het maintenance-veld. veld. De doelgroep voor dit project is zo gekozen, omdat deze leerlingen aan het einde van dit schooljaar voor de keuze staan welke sector zij hun schoolloopbaan zullen voortzetten. Een groot deel van voorbereidingen voor het project waren in 2012, daar de Week van de Industrie e eind januari 2013 plaatsgevonden heeft.
Jaarverslag 2012 Samengesteld door Dick Schipper Deborah Menheere Mary Remijnse
21
Fotografie: Mary Remijnse maart 2013