JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
INHOUD
SAMENVATTING ................................................................................................... 3 INLEIDING ............................................................................................................. 4 1. BESTUURLIJKE TERUGBLIK ................................................................................. 5 1.1 NA DE KADERREGELING .......................................................................................... 5 1.2 BESTUURSSAMENSTELLING...................................................................................... 5 1.3 PERSONEEL TCZ ................................................................................................... 6 1.4 PARTICIPANTEN .................................................................................................... 6 1.5 SAMENWERKING................................................................................................... 7 1.6 GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING ................................................................ 7 2.
FINANCIEEL RESUMÉ .................................................................................... 8
3.
COMMUNICATIE .........................................................................................10 3.1 WEBSITE(S) ....................................................................................................... 10 3.2 POSTCARDS ....................................................................................................... 11 3.3 DRUKWERK........................................................................................................ 11 3.4 SOCIAL MEDIA ................................................................................................... 11 3.5 PUBLICATIES ...................................................................................................... 12 3.6 DIGITALE NIEUWSBRIEF ........................................................................................ 12 3.7 FILMPJES ........................................................................................................... 13
4.
PROJECTEN EN ACTIVITEITEN ......................................................................13 4.1 ‘ZEEUWSE MEIDEN&TECHNIEK’............................................................................. 13 4.2 LOOPBAANBEGELEIDERS ....................................................................................... 14 4.3 REGIE-FUNCTIE ................................................................................................... 15 4.4 NUCLEAIRE MINOR .............................................................................................. 15 4.5 ZEEUWSE MAATJES ............................................................................................. 15 4.6 BEROEPENORIËNTATIE TECHNIEK ZEELAND .............................................................. 15 4.7 WORKSHOP CONTACTEN MET BEDRIJVEN VOOR TECHNASIUM ..................................... 16 4.8 ZEEUWSE ZONNEBOOTRACE .................................................................................. 16 4.9 BEDRIJF+SCHOOL................................................................................................ 17 4.10 WETENSCHAPSDAG ZEEUWSE BIBLIOTHEEK ............................................................ 21 4.11 ZEEUWSE ONDERWIJSDAG VAN DE BOUW ............................................................. 21 4.12 TECHNIEK CIJFERS ZEELAND ................................................................................ 23
2
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
SAMENVATTING “2011: het eerste jaar van Technocentrum Zeeland na het aflopen van de Kaderregeling” •
Er zijn mooie samenwerkingen gestart met onder andere Bio Based Europe – Training Center (BBE-TC), Samen Handen Ineen, Procestechniek Zuid-West Nederland en BZW en ook de zuiderburen hebben belangstelling getoond in een samenwerking met TCZ.
•
Door middel van kostenbewust handelen is het gelukt om in 2011 de basisfunctionaliteiten van TCZ voor Zeeland te behouden en het gebruik zelfs te intensiveren.
•
Op communicatiegebied is de middelenmix uitgebreid met social media en filmpjes.
•
Het project loopbaanbegeleiders is succesvol afgesloten en TCZ heeft het initiatief genomen om samen met andere partijen (HZ, ROC, SHI, VHTO) het project ‘Zeeuwse Meiden’ te starten.
•
Het aantal deelnemers binnen Bedrijf+School is gegroeid tot 270.
•
Er zijn 16 Techniek Ambassadeurs opgeleid.
• Er zijn in 2011 7.830 leerlingen vervoerd met de Techniekbus, een stijging van 13% ten opzichte van 2010.
3
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
INLEIDING Voor u ligt het eerste jaarverslag na het aflopen van de Kaderregeling Technocentra, zoals deze van 1 januari 2000 tot 31 december 2010 van toepassing is geweest. Dit verslag betreft dus het eerste jaar van Technocentrum Zeeland ‘op eigen benen’. Hiermee bevindt Technocentrum Zeeland (TCZ) zich in een bijzondere positie. Slechts een beperkt aantal van de landelijke Technocentra is er in geslaagd haar activiteiten te continueren. TCZ is zich hiervan bewust, evenzeer als van de bijdrage die van TCZ verwacht wordt aan de ontwikkeling van de provinciale economie. Namelijk: “Een constante en liefst groeiende, toestroom van jongen mensen die kiezen voor een opleiding en carrière in de techniek.” TCZ vervult een centrale en faciliterende rol naar alle partijen en stakeholders die bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. Terugkijkend op het eerste jaar op eigen benen zijn wij van mening dat dit redelijk tot goed is geslaagd. Er zijn veel activiteiten en initiatieven ondernomen. Alhoewel ook geconstateerd kan worden dat de noodzaak om veel aandacht en energie te besteden aan techniekpromotie nog altijd aanwezig is, en zal blijven. Naar de toekomst verwachten wij veel van de initiatieven die met name afgelopen jaar zijn genomen tot meer samenwerking en samenhang tussen de verschillende activiteiten op het gebied van techniekpromotie. Daarnaast zal het thema ‘Meisjes en Techniek’ komende jaren centraal staan bij al onze activiteiten. Dick Schipper Vlissingen, april 2012
4
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
1. BESTUURLIJKE TERUGBLIK 1.1 Na de Kaderregeling
Basisfunctionaliteit en Technocentrum Zeeland
De jaren 2010 en 2011 hebben voor TCZ in het teken gestaan van de zoektocht naar draagvlak en een nieuwe taakstelling. Een taakstelling die een wezenlijke bijdrage levert aan de ontwikkeling van de provinciale economie en waar bedrijfsleven, onderwijs en overheden zich in kunnen herkennen. Deze is gevonden in wat nu omschreven wordt als de ‘basisfunctionaliteiten van TCZ’. Dit betreft – als meest in het oog springend – de Techniekbus (waarmee scholen voor zeer geringe kosten bedrijfsbezoeken kunnen afleggen) en de 60 Techniek Ambassadeurs (die gastlessen kunnen verzorgen). Naast de websites die als centrale portal voor alle vragen op het gebied van technisch onderwijs in de provincie gelden, rekent TCZ ook tot haar producten alle kennis en ervaring die men heeft op het gebied van technisch (Bèta-) onderwijs en promotieactiviteiten voor techniek. Het gehele pakket heeft er toe bijgedragen dat met behulp van de talrijke participanten en niet in het minst het regionale bedrijfsleven de begroting 2011 voor TCZ sluitend is gemaakt.
1.2 Bestuurssamenstelling Het bestuur van TCZ was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Naam Dhr. P.C.A. van Dongen Dhr. C. L. Liefting Mevr. A. Stallaert Dhr. W. Saman De heer G.J. van der Brugge De heer M. Nelen De heer J. van Drie De heer M. de Zwarte De heer J. de Bat Mevrouw C. Schoonen Dhr. H. Sinke
Functie voorzitter a.i. penningmeester DB-lid DB-lid a.i. lid lid lid lid lid lid lid
Namens Hogeschool Zeeland VZG – regio Z-Vlaanderen BZW, tot 01-06-11 BZW, sinds 01-06-11 ROC Westerschelde ROC Zeeland Edudelta VZG – regio Walcheren VZG - Oosterschelderegio MKB Zeeland, tot 01-03-2011 MKB Zeeland, sinds 01-06-2011
5
Techniekbus Techniek Ambassadeurs Techniekpromotie
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Vergaderingen van het Algemeen Bestuur werden tevens bijgewoond door Naam Mevrouw M. van Groeningen De heer D. Schipper De heer C. van Reijen
Functie adviserend directeur vm. directeur
Namens Provincie Zeeland Technocentrum Zeeland Technocentrum Zeeland tot 0106-2011
1.3 Personeel TCZ De stichting Technocentrum Zeeland heeft – na het ontslag op eigen verzoek – van mevr. K. vd Togt per 31 december 2011 één medewerkster in dienst (mevr. A. Hazen, 0,9 fte). Ook dhr. C. van Reijen (directeur) heeft in het verslagjaar zijn werkzaamheden voor TCZ beëindigd. Daarnaast is één persoon (dhr. D. Schipper, 0,8 fte, directeur) gedetacheerd werkzaam en zijn er vier personen op freelancebasis (0,5 fte) betrokken. Hiermee is de totale personeels-inzet afgelopen jaar gereduceerd van 3,0 fte naar 2,2 fte. 1.4 Participanten De inspanningen om het draagvlak voor het Technocentrum Zeeland verder te verbreden is ook in 2011 voortgezet. De participanten van TCZ
Participanten Technocentrum
komen voort uit de 3 O’s: Ondernemers, Overheid en Onderwijs. De participatiebijdragen zijn globaal verdeeld in 50-25-25 waarbij alle Zeeuwse onderwijsinstellingen voor VO en Beroepsonderwijs participeren alsmede een aantal lokale en regionale overheden. Een deel van de lokale besturen heeft het advies van de VZG opgevolgd om TCZ in ook financiële zin te ondersteunen. Vanuit het bedrijfsleven zijn er enkele participanten die fors bijdragen en een aantal die meer bescheiden ondersteunen. Onder deze laatste vallen onder andere ook de adverteerders op de Techniekbus.
6
Ondernemers Overheid Onderwijs
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
1.5 Samenwerking In het verslagjaar is een overleg gestart met de besturen Bio Based Europe – Training Center (BBE-TC), Samen Handen Ineen, Procestechniek Zuid-West Nederland en BZW om te komen tot een intensieve en efficiënte samenwerking. Naar verwachting zal deze samenwerking in 2012 gerealiseerd worden. TCZ streeft er naar om vanaf dat moment met gezamenlijke (afgestemde en gecoördineerde) agenda te werken: het ‘Ambitieplan’. 1.6 Grensoverschrijdende samenwerking In 2011 zijn gesprekken op gang gekomen met Vlaamse collega’s die zich eveneens bezighouden met technisch onderwijs. Zij zijn zeer Bedrijf+School als grensoverschrijdend Euregio project
geïnteresseerd in het concept ‘Bedrijf+School' (Techniekbus / Techniek Ambassadeurs). Onderzocht wordt of er mogelijkheden zijn dit concept grensoverschrijdend, in gezamenlijkheid te realiseren m.b.v. Europese subsidie. Indien dit gerealiseerd kan worden zal dit de expositie van BBE-TC ondersteunen in haar streven Vlaamse onderwijsinstellingen te interesseren.
7
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
2.
Financieel resumé
Zoals eerder gememoreerd is 2011 voor Technocentrum Zeeland het eerste jaar geweest waarin de kosten moesten worden opgebracht door middel van bijdragen van regionale participanten. In het businessplan is hierbij een aanname gesteld van 25% bijdragen van het bedrijfsleven, 50% van het onderwijs en 25% van de lokale overheden. Het resultaat per 31-12-2011 is dat het bedrijfsleven 62% aan de begroting 2011 heeft bijgedragen. Delta, Zeeland Seaports en Waterschap Scheldestromen zijn hierbij de grote steunpilaren. Alle scholen voor Voortgezet Onderwijs in Midden Zeeland en Zeeuws Vlaanderen evenals de beroepsopleidingen (MBO en HBO) dragen gezamenlijk 22% bij. Het aandeel van de overheden (gemeenten) is 16%. In het licht van het, door de portefeuillehouders Economie en Onderwijs unaniem onderschreven belang van Techniekpromotie, is dit vooralsnog een tegenvallend resultaat. Dit heeft tot gevolg gehad dat een aantal activiteiten door TCZ niet of minder gesteund konden worden. Het bestuur heeft tevens moeten besluiten dat scholen en activiteiten uit gemeenten die niet bijdragen aan TCZ een eigen bijdrage moeten betalen voor het gebruik van de basisfunctionaliteiten. Dit is met name voor een aantal VO-scholen een vervelende consequentie. In de vastgestelde begroting is er voor 2011 nog uitgegaan van aanmerkelijke subsidie-inkomsten t.b.v. projecten. Gedurende 2011 is duidelijk geworden dat deze aanname geen werkelijkheid kon worden. Dit verklaart voor een groot deel het aanmerkelijke verschil (25%) tussen geraamde en gerealiseerde inkomsten.
Door middel van kostenbewust handelen is het gelukt de basisfunctionaliteiten van TCZ voor Zeeland te behouden en zelfs het gebruik hiervan te intensiveren. Aangevuld met het afsluiten van voordeliger contracten met leveranciers (zoals bv de Techniekbus) heeft dit geresulteerd in verantwoorde en binnen de opdracht van het bestuur passende uitgaven. Door strakke sturing op de kosten is het jaar 2011 afgesloten met een klein positief resultaat van € 6.758 wat is toegevoegd aan de algemene
8
Relatief grote bijdrage vanuit bedrijfsleven aan Technocentrum
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
reserve. Hierdoor heeft het Technocentrum Zeeland wat “vlees op de botten gekregen”, aangezien het onder de Kaderregeling niet mogelijk was om een weerstandsvermogen op te bouwen. Deze algemene reserve staat ter vrij beschikking en is bedoeld om eventuele financiële tegenvallers op te vangen. Begroting 2012 vastgesteld AB 8 december 2011
Inkomsten
begroting 2012
Uitgaven
begroting 2012
1
structurele bijdragen
€
423.968
1
Organisatiekosten
€
111.272
2
sponsoring Techniekbus
€
15.000
2
Basisfunctionaliteiten
€
173.359
3
projectbijdragen / detachering
€
9.900
3
Nieuwe initatieven
€
83.320
4
subsidie
PM
4
Ondersteuningsprojecten
€
53.540
5
Gesubsidieerde projecten
BTW-heffing
€
27.377-
Totaal
€ 421.491
Totaal
PM
€ 421.491
De inkomsten worden met name gerealiseerd door de participanten van het Technocentrum en zijn gebaseerd op afspraken met de participanten voor de periode 2011-2015. Deze afspraken komen voort uit het Businessplan 2011 – 2015. De uitgaven omvatten voor een belangrijk deel de basisfunctionaliteiten van TCZ, zoals de web-site, de Techniekbus en de Techniek Ambassadeurs. Daarnaast worden een aantal jaarlijkse activiteiten ondersteund zoals Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland, Zonnebootrace, Onderwijsproject vd Bouw en het onderwijsproject ‘Zeeuwse Havens’. De begroting is uiteraard mede gebaseerd op de ervaringen van 2011 (het eerste ‘subsidie-loze jaar) en is flexibeler dan voorheen aangezien er in de begroting 2012 geen zware financiële verplichtingen meer voorkomen naar derden. Hierdoor kan er (nog) beter worden gestuurd op het financiële resultaat.
9
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
3.
Communicatie
Technocentrum Zeeland heeft te maken met een aantal verschillende doelgroepen waarmee gecommuniceerd wordt. Bestuur, participanten, onderwijs (directie, decanen, docenten en leerlingen), overheden en bedrijfsleven. Ze vergen veelal andere aanpak, content en middelen. Belangrijke communicatiemiddelen van TCZ zijn de website(s), folders, mailingen en artikelen in regionale media, maar ook digitale media spelen een (steeds) belangrijke(re) rol. Sinds 2010 worden er digitale nieuwsbrieven verstuurd naar alle contactpersonen en eind 2011 is dit uitgebreid met een speciale nieuwsbrief voor het bestuur. Daarnaast heeft de organisatie afgelopen jaar haar eerst stappen gezet op het gebied van social media, middels de twitteraccount @TechnoZeeland is er begonnen met het inzetten van filmpjes als communicatiemiddel. Voor de toekomst zijn er zeker nog kansen op het gebied van communicatie. In het kader hiervan wordt momenteel een communicatieonderzoek uitgevoerd door een afstudeerstagiair van Hogeschool Zeeland. Overzicht communicatieactiviteiten 2011: 3.1 Website(s) TCZ beschikt over een uitgebreid pakket online communicatiemiddelen, waaronder de zes websites: Unieke bezoekers* Aantal bezoeken 2011 www.bedrijfplusschool.nl 7.130 9.655 www.technocentrumzeeland.nl 3.700 6.792 www.techniekportalzeeland.nl 2.038 2.496 www.techniekkalenderzeeland.nl 1.452 1.685 www.techniekcijferszeeland.nl 555 764 www.techniekwijzerzeeland.nl 792 987 *Unieke bezoekers worden gemeten aan de hand van het IP-adres waarmee de website bezocht wordt. Dit zijn ‘nieuwe’ bezoekers. Wanneer ze na verloop van tijd terugkeren op de website als bezoeker, worden ze meegeteld bij bezoeken.
Via het hoofddomein www.technocentrumzeeland.nl kunnen bezoekers de andere websites bezoeken om informatie vinden met betrekking tot
10
In 2011 bezochten 15.000 unieke bezoekers de sites van Technocentrum
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Techniek Ambassadeurs, de Techniekbus, lesmateriaal, activiteiten, initiatieven en cijfers. Door een wijziging in het registratiesysteem van de host is het niet mogelijk om de cijfers van het gehele jaar 2010 te raadplegen ter vergelijking. Het is daarom momenteel niet mogelijk om de jaren 2010 en 2011 met elkaar te vergelijken.
3.2 Postcards In 2011 is 2 maal een postcard verstuurd aan het gehele adressenbestand. Datum 24-01-2011 14-09-2011
Onderwerp Techniekcijfers Zeeuwse Techniek Ambassadeurs
3.3 Drukwerk Datum Mei 2011 Mei 2011
Activiteit Bedrijf+School Bedrijf+School
Titel Info voor bedrijven Info voor scholen
3.4 Social Media Begin 2011 is Technocentrum Zeeland gestart met een twitteraccount. Middels deze account worden interessante accounts van derden gevolgd en zo worden vaak leuke weetjes, activiteiten of artikelen gevonden. Ook worden nieuwtjes en activiteiten van de organisatie en derden gedeeld met de ‘volgers’ van het account. De frequentie is meerdere malen per week en mede afhankelijk van gebeurtenissen. Voor meer informatie: https://twitter.com/#!/TechnoZeeland
Technocentrum is sinds 2011 te volgen op Twitter
11
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
3.5 Publicaties Regelmatig verschijnt Technocentrum Zeeland met een artikel, advertorial, advertentie of door middel van free publicity in (Zeeuwse) Media. Een overzicht van 2011: Datum 16-04-2011 Mei 2011
Medium De Ondernemer Bouwkatern, PZC
Sept 2011
Het Ondernemersbelang
22-09-2011
PZC
Nov 2011 Nov 2011
De Ondernemer Zeeland Business, Zeeland Seaports Special
Betreft Advertorial in de Ondernemer Voor de Dag van Bouw heeft PZC een speciaal bouwkatern opgenomen in één van de zaterdagedities. Technocentrum Zeeland heeft hier, als belangrijke participant aan de OnderwijsDag van Bouw, een bijdrage aan geleverd en in ruil hiervoor een pagina tot haar beschikking gekregen. Het artikel is door TCZ zelf geschreven. Advertorial in Het Ondernemersbelang, TCZ mocht deze zelf aanleveren, strekking: de organisatie voorstellen en laten zien wat TZC doet. Naar aanleiding van een bericht in de digitale nieuwsbrief over de Techniekcijfers en het aantal meisjes in de techniek heeft de PZC 2 pagina’s hieraan besteed, met op de voorpagina een vermelding over Technocentrum Zeeland. Advertorial in de vorm van interview met Dick In de Zeeland Seaports Special kreeg Technocentrum een pagina toegewezen, het artikel hiervoor moest wel enigszins raakvlakken hebben met het onderwerp van de special.
3.6 Digitale nieuwsbrief De volledige doelgroep, dus iedereen uit het adressenbestand van Technocentrum Zeeland, ontvangt een digitale nieuwsbrief met daarin de laatste nieuwtjes over o.a. (technisch) onderwijs, projecten van TCZ en leuke, informatieve informatie van partners en scholen. In 2011 zijn er 6 reguliere nieuwsbrieven verstuurd, 1 speciale editie omtrent het jaarverslag 2010 en in november is gestart met het versturen van een interne nieuwsbrief naar de stakeholders. Voor meer info, zie het archief: http://us1.campaignarchive1.com/home/?u=bf5d7cfd143ddd08f6792fab9& id=5490194fa7
12
Technocentrum is regelmatig in het nieuws geweest in 2011
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
3.7 Filmpjes In het verslagjaar (2011) is TCZ gestart met het inzetten van filmpjes als communicatiemiddel. Er is onder andere een videoverslag gemaakt van de Wetenschapsdag in de Bibliotheek en een TechniekClip gemaakt om jongeren te inspireren voor een baan of opleiding in de techniek.
Technocentrum maakt sinds 2011 korte filmpjes om belanghebbenden snel en op aansprekende wijze te informeren over activiteiten en projecten en jongeren te inspireren te kiezen voor een technische opleiding/beroep
4.
Projecten en Activiteiten
TCZ initieert en participeert in tal van projecten. In 2011 is o.a. het nieuwe project ‘Zeeuwse Meiden&Techniek’ gestart en tevens zijn enkele projecten beëindigd. Daarnaast zijn er lopende en terugkerende projecten als Beroepen Oriëntatie Techniek Zeeland en Bedrijf+School, hieronder volgt het volledige overzicht van de projecten en activiteiten in 2011.
4.1 ‘Zeeuwse Meiden&Techniek’
AANDEEL MEISJES TECHNISCHE RICHTINGEN/PROFIELEN Schooljaar 2010-2011
Uit de jaarlijkse regioanalyse van TCZ kan worden geconcludeerd dat de belangstelling voor techniek onder jongeren in Zeeland boven het Nederlands gemiddelde ligt. Er kan echter evenzeer worden vastgesteld dat het aandeel van meisjes hierin achterblijft bij de Nederlandse cijfers. Daarom heeft TCZ in 2011 het initiatief genomen om samen met andere partijen (HZ, ROC, SHI, VHTO) hier komende jaren een
VOORTGEZET ONDERWIJS LWOO: Zld 5% / Nld 5% VMBO: Zld 4% / Nld 7% HAVO: Zld 40% / Nld 41% VWO: Zld 44% / Nld 48% BEROEPSONDERWIJS MBO: Zld 5% / Nld 15% HBO: Zld 10% / Nld 16%
speerpunt van te maken in de techniek-promotie in Zeeland onder de noemer ‘Zeeuwse Meiden’.
WWW.TECHNIEKCIJFERSZ
13
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
4.2 Loopbaanbegeleiders Dit project heeft gelopen van 2008 t/m 2011 en is zeer succesvol afgesloten. Dit project had tot doelstelling het herplaatsen van jongeren in kwalificerende trajecten. Met het oog op het aflopen van de Kaderregeling Technocentra is er van de Provincie Zeeland (subsidiënt) al een goedkeuring ontvangen over 2008 t/m 2010 zodat er nu alleen nog
Project Loonbaanbegeleiders zeer succesvol afgesloten
verantwoording dient te worden afgelegd over 2011. De conclusies van dit project luiden op hoofdlijnen: De prestatieafspraken met Provincie Zeeland zijn ruimschoots behaald. Er is ruimschoots voldaan aan het criterium van het plaatsen van jongeren in kwalificerende trajecten: er werden in Zeeland door de RMC-regio’s zelfs honderden jongeren meer geplaatst dan de doelstelling was. Het aantal begeleide jongeren in de provincie neemt licht af. Het aantal plaatsingen in kwalificerende trajecten neemt toe. Het aantal jongeren waarmee geen resultaat behaald kon worden bedraagt eind 2011 ongeveer 6%. Dit is een flinke daling ten opzichte van de voorgaande jaren. Er is vooral gewerkt met kwetsbare jongeren uit verstedelijkte gebieden in de leeftijd 16 tot 20 jaar, die veelal bekend zijn bij de zorgaanbieders, die vooral mannelijk en autochtoon zijn en die veelal geen diploma hebben behaald en werkloos zijn zonder uitkering. De RMC’s (loopbaanadviseurs) staan inmiddels op de kaart als een organisatievorm met een specialisme in het coachen van kansarme jongeren op weg naar een opleidingstraject of andere vorm van participatie en die… werken met de ‘menselijke maat’ en binnen het wettelijke kader. de jongeren persoonsgericht, neutraal, onafhankelijk en met de nodige zorg en tijd benaderen. naar het netwerk een ondersteunende en sterk adviserende rol spelen. De voortzetting van de in het project Loopbaanbegeleiders ontwikkelde aanpak wordt door de Provincie Zeeland gezien als een verantwoordelijkheid van de afzonderlijke gemeenten. Hiermee is dit project definitief afgesloten.
14
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
4.3 Regie-functie Van het project ‘Regie-functie’ is geconstateerd dat de projectdoelstellingen – voor dat moment – niet-realistisch waren. Inmiddels wordt er onder regie van TCZ weer aan diezelfde doelstellingen (nl meer samenhang aanbrengen in de activiteiten voor techniekpromotie in de provincie) gewerkt.
4.4 Nucleaire minor Voor TCZ was het project ‘Nucleair Opleidingenstelsel’ het vierde, succesvolle project m.b.v. speerpunt-subsidie. Dit betrof subsidie die Technocentra konden aanvragen t.b.v. bijzondere projecten. Dit project is succesvol afgerond, zowel qua doelstellingen als qua financiën. Inmiddels zijn er al tientallen deelnemers geregistreerd (op MBO- en HBO-niveau) die de minor ‘Nucleaire Technologie’ hebben gevolgd. Er bestaat ook buiten de provincie ruime belangstelling voor deze minor.
4.5 Zeeuwse Maatjes Het project ‘Zeeuwse Maatjes’, wat door TCZ in samenwerking met het Koningin Wilhelmina- Fonds en een groot aantal projectpartners in 2008 is gestart, is – eveneens in samenspraak – in 2011 voortijdig afgebroken. De projectresultaten bleven, ten gevolge van te vaak wisselend projectleiderschap, dermate achter dat voortzetting niet meer zinvol was.
4.6 BeroepenOriëntatie Techniek Zeeland Jaarlijks wordt in november voor VMBO-leerlingen – ‘boven de Westerschelde’ – Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland georganiseerd. Zo’n 1.100 2e jaars leerlingen uit het VMBO komen dan een dag naar Goes en nemen deel aan diverse activiteiten die hen laten kennis maken met technische beroepen. Deze dag wordt georganiseerd door een aantal Zeeuwse decanen in samenwerking met mensen uit het bedrijfsleven en van de opleidingsfondsen.
15
Buiten Zeeland interesse voor minor Nucleaire Technologie
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
In 2011 zijn voor de eerste keer de inzichten toegepast
Bèta Mentality Model
van het Beta Mentality Model. In combinatie met een andere wijze van programmering leverde dit een substantieel betere beoordeling op door de deelnemers, de begeleiders en de bedrijven. Voor 2012 zal dit verder worden uitgebouwd alsmede de inzichten worden toegepast die er bestaan met betrekking tot ‘meisjes & techniek’. Tevens wordt onderzocht of er mogelijkheden zijn om dit concept ook in Zeeuws Vlaanderen van de grond te krijgen.
4.7 Workshop Contacten met bedrijven voor Technasium Leerlingen vanaf leerjaar 4 van het Technasium moeten zelf contacten leggen met bedrijven om Onderzoek &
Concrete Bèta De knutselaar, techniek is leuk, wilt weten hoe iets werkt. Carrière Bèta Status en carrièremogelijkheden zijn belangrijk, niet geïnteresseerd in hoe de techniek werkt, de toepassingen van techniek zijn interessant. Mensgerichte Generalist Dit zijn denkers die zich willen ontwikkelen, techniek is nuttig maar er is geen interesse in hoe het werkt, wel interesse in maatschappelijke zaken. Non Bèta Erg moeilijk warm te krijgen voor de techniek, vinden het saai, moeilijk en oninteressant.
Ontwerp opdrachten binnen te halen. In dit kader heeft Technocentrum Zeeland in 2011 voor twee scholen uit het Technasium Netwerk Zuid-West Nederland – ’t Rijks en het Goese Lycem - in totaal drie keer een workshop verzorgd over de contacten met bedrijven. In rollenspellen is met in totaal zo’n 60 leerlingen geoefend hoe je telefonisch en persoonlijk contact legt met bedrijven aan de hand van een script. De feedback van zowel de docenten als de leerlingen was erg positief.
4.8 Zeeuwse Zonnebootrace In 2011 is de ‘Dutch Open Solar Challenge’ (‘Zeeuwse Zonneboot Race’) georganiseerd. Een driedaagse, nationale wedstrijd voor zonneboten. Er is gevaren in diverse klassen, van zeer professioneel (voor bedrijfsteams en beroepsopleidingen) tot ‘A-klasse’ (voor scholen voor VO) en ‘mini-solarchallenge (voor leerlingen in het basisonderwijs). TCZ heeft dit project zowel financieel als facilitair flink ondersteund. Alhoewel dit project opnieuw succesvol was en de deelnemers met veel plezier hebben gewerkt aan zowel de voorbereiding (de daadwerkelijke kennismaking met de zonne-techniek) als de wedstrijd zelf, staat de toekomst van dit evenement onder grote (financiële) druk.
16
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
4.9 Bedrijf+School Om meer jongeren te interesseren voor techniek en daarnaast het contact en kennisuitwisseling tussen scholen en bedrijfsleven te intensiveren, is in 2006 door Technocentrum Zeeland het project Bedrijf+School geïnitieerd. Bedrijf+School bestaat uit een database met Zeeuwse bedrijven en organisaties die op technisch gebied gastlessen, bedrijfsbezoeken, snuffelstages en docentstages verzorgen voor Zeeuwse scholen (van basisonderwijs tot HBO) en daarnaast technische werkopdrachten laten uitvoeren door studenten. De database is toegankelijk via www.bedrijfplusschool.nl. Voor het vervoer naar de bedrijfsbezoeken kunnen scholen gebruik maken van de Techniekbus Bedrijf+School. Daarnaast leidt Bedrijf+School Techniek Ambassadeurs op. Dit zijn MBO en HBO technici, werkzaam bij de deelnemers van Bedrijf+School, die jongeren willen inspireren en enthousiasmeren te kiezen voor een technische opleiding en beroep. Technocentrum Zeeland onderhoudt de website, werft bedrijven voor deelname, informeert belanghebbenden over de mogelijkheden van Bedrijf+School en stimuleert het gebruik. Het contact tussen scholen en bedrijven vindt rechtstreeks plaats via de website.
Doelstelling Bedrijf+School Bedrijf+School heeft als doel het tot stand brengen van meer en intensievere contacten tussen Zeeuws onderwijs en (technisch) bedrijfsleven en het interesseren van meer jonge mensen voor technische opleidingen en beroepen. Dit wil Bedrijf+School bereiken door het intensiveren van de contacten tussen het (technisch) onderwijs en het technisch bedrijfsleven in de vorm van gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages en technische opdrachten voor studenten, via de site www.bedrijfplusschool.nl.
17
Gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages en techniekopdrachten organiseren via Bedrijf+School
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Doelgroepen Bedrijf+School Bedrijf+School richt zich met name op Zeeuwse organisaties met technisch personeel alsmede directie en (technische) docenten van Zeeuwse onderwijsinstellingen, van basisonderwijs tot HBO. Aantal deelnemende bedrijven Bedrijf+School
Aantal deelnemers Bedrijf+School Per 31 december 2011 is de database van Bedrijf+School
300
verder gegroeid tot 270 deelnemende bedrijven.
250
220
150
activiteiten ze willen verzorgen voor welke onderwijssoorten.
100
Er zijn relatief veel deelnemers die activiteiten willen
0
activiteiten willen verzorgen voor HAVO/VWO, Technasium en
2006 2007 2008 2009 2010 2011
NLT. Aantal bedrijven dat deze activiteit voor deze onderwijssoort wil verzorgen
31 86 49 36 38 11 103 67
62 179 108 56 52 13 188 108
139 93 26 45 12 108 106
TOTAAL
NLT module
(Technasium)
O&O
Snuffelstage
Werkopdracht
Docentstage 137 87 36 33 11 144 84
Projectopdracht
soort PO VMBO Praktijkschool HAVO/VWO Technasium NLT MBO HBO
Bedrijfsbezoek
Gastles
Activiteiten
Onderwijs
77 202 120 68 56 14 217 149
Regionale spreiding De deelnemende bedrijven van Bedrijf+School zijn als volgt verspreid over de regio’s.
Regio Aantal deelnemers Zeeuws Vlaanderen Walcheren De Bevelanden Schouwen Duiveland &Tholen TOTAAL
270
52
50
verzorgen voor VMBO en MBO en relatief weinig die
258
174
200
De deelnemende bedrijven/instellingen geven zelf aan welke
251
Aantal deelnemende bedrijven 2010 2011 2007 2008 2009 270 174 220 251 258 26% 29% 26% 25% 25% 25% 19% 21% 22% 25% 33% 33% 33% 35% 34% 16% 19% 20% 18% 16% 100% 100% 100% 100% 100%
18
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Aantal activiteiten Omdat scholen en bedrijven direct contact leggen, wordt het aantal activiteiten niet automatisch geregistreerd via Bedrijf+School. Er is een inschatting gemaakt van het aantal activiteiten in 2011 op basis van het
In 2011 hebben er via Bedrijf+School ruim 500 activiteiten plaatsgevonden met ruim 11.000 leerlingen
aantal malen dat de Techniekbus is ingezet voor een bedrijfsbezoek en de resultaten van het digitaal onderzoek, uitgevoerd onder de bedrijven en scholen. Inschatting van het aantal activiteiten 2010 Aantal Aantal Soort activiteit activiteiten leerlingen Bedrijfsbezoeken* 270 6.500 Gastlessen 130 2.600 Snuffelstages 350 Docentstages 20 Technasium/Techniek Opdrachten 40 800 ruim Totaal ruim 400 10.000
2011 Aantal Aantal activiteiten leerlingen 350 7000 150 3000 1000 20 40 800 ruim 500
ruim 11.000
* niet alle bedrijfsbezoeken hebben plaatsgevonden met de Techniekbus
De ervaringen met de activiteiten zijn overwegend positief, zowel van de kant van de scholen als die van de bedrijven. Als bedrijven minder positief zijn, heeft dat vooral te maken met ongeïnteresseerde leerlingen. Zij zouden ook graag meer aanvragen voor de verschillende activiteiten zien vanuit de scholen. Er zijn – net als voorgaande jaren - nog steeds veel bedrijven die nog nooit benaderd zijn door scholen. Gebruik Techniekbus
Techniekbus In 2011 zijn er 7.830 leerlingen vervoerd met de Techniekbus van
PS
2009
school naar een bedrijf. Ten opzichte van 2010 is dit een stijging van
2010 HBO
2011
13%. De meeste ritten zijn, evenals vorig jaar, gemaakt door het primair onderwijs. Het gebruik daalt echter
HAVO/VWO
VMBO
wel binnen deze groep. VMBO, MBO en HBO hebben daarentegen meer
MBO
gebruik gemaakt van de Techniekbus dan de voorgaande jaren.
PO + SBO 0
20
19
40
60
80
100
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Cursus Techniek Ambassadeur In 2011 zijn er twee groepen Techniek Ambassadeurs Bedrijf+School opgeleid. 16 MBO en HBO technici ontvingen na hun examen – het verzorgen van een gastles voor een 2e klas VO – het certificaat Techniek Ambassadeur. De docenten waardeerden de gastles van de Techniek Ambassadeurs gemiddeld met een 8. Zij vonden dat het verhaal en de doe-activiteit over het algemeen goed was afgestemd op de belevingswereld van de leerlingen. De meeste docenten zijn van plan om ook andere Techniek Ambassadeurs uit te nodigen in de klas. Ook de leerlingen waren over het algemeen positief over de gastles van de Techniek Ambassadeurs. Ze hebben kennisgemaakt met beroepen die ze vaak nog niet kenden en een groot deel kwam erachter dat een beroep in de techniek leuker is dan ze eerst dachten.
In 2011 zijn er weer 16 Techniek Ambassadeurs opgeleid door Technocentrum Zeeland. In totaal zijn er tegen de 60 Techniek Ambassadeurs die scholen kunnen inzetten voor o.a. gastlessen en bedrijfsbezoeken.
Bekijk het filmpje op de site: http://www.technocentrumzeeland.nl/
Naamsbekendheid Bedrijf+School bij leerkrachten/docenten In Zeeland zijn in totaal ongeveer 700 techniekdocenten (op PO, VO, MBO en HBO). Als target was gesteld een naamsbekendheid van 90% te realiseren bij deze doelgroep. Een digitaal onderzoek onder de doelgroep begin 2011 wees uit dat de naamsbekendheid Bedrijf+School, net als in 2010, tegen de 80% is. De beoogde groei is dus nog niet gerealiseerd.
20
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
4.10 Wetenschapsdag Zeeuwse Bibliotheek Technocentrum Zeeland heeft in oktober 2011 voor de 1e keer meegedaan aan de Wetenschapsdag in de Zeeuwse Bibliotheek. Deze wordt jaarlijks georganiseerd in het kader van oktober kennismaand, een landelijk evenement bedoeld om een breed publiek te laten kennismaken met wetenschap en techniek. De bezoekers, veelal ouders met kinderen van het basisonderwijs, konden in wedstrijdvorm kennismaken met vijf Techniek Ambassadeurs. Mensen uit het bedrijfsleven - mannen en vrouwen - die allemaal een gemeenschappelijke passie hebben: techniek. De activiteit was een groot succes. 223 kinderen deden mee aan de wedstrijd. Bekijk het filmpje op de site: http://www.technocentrumzeeland.nl/
4.11 Zeeuwse OnderwijsDag van de Bouw In het verlengde van de landelijke Dag van de Bouw organiseert Technocentrum Zeeland samen met Bouwend Nederland afdeling Zeeland, de BOZ, afdeling Pabo van de Hogeschool Zeeland en diverse bouwbedrijven al enkele jaren de Zeeuwse OnderwijsDag van de Bouw. Het doel is om jongeren te informeren over de loopbaanmogelijkheden in de bouw, ze te enthousiasmeren die kant op te gaan en leerkrachten te stimuleren om in het lesprogramma aandacht te besteden aan techniek. In 2011 werd voor het eerst de link gelegd met de Kunst. CBK Zeeland werkte mee aan het project. 9 basisscholen met 260 leerlingen van 11 groepen meldden zich aan voor het project.
21
5 Techniek Ambassadeurs werkten mee aan een succesvolle Wetenschapsdag in de Zeeuwse Bibliotheek.
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
Deze groep 8 leerlingen gingen op 27 mei 2011 met hun leerkracht (veelal met de Techniekbus) op bedrijfsbezoek bij een bouwproject van één van de 9 deelnemende bedrijven. Ze hadden een opdracht meegekregen waarvoor ze informatie, foto- en filmmateriaal moesten verzamelen: Maak een poster of filmpje waaruit blijkt hoe leuk het is om in de bouw te werken, ook voor meisjes. Vooraf kregen de leerlingen instructies in de klas door een werknemer van de Pabo. Tijdens het bouwbezoek verzamelden ze informatie, maakten ze foto’s en filmpjes en achteraf werkten ze in de klas aan hun werkstuk. Hierbij werden ze ondersteund door een Zeeuwse kunstenaar. Er werd een hyvespagina ingericht waar betrokkenen het project konden volgen. De ingezonden werkstukken werden door een jury beoordeeld. De meisjes van de winnende poster én de rest van de klas kregen als prijs een fotoshoot op school.
22
260 leerlingen van groep 8 deden mee aan de posterwedstrijd van de OnderwijsDag van de Bouw. 3 meisjes wonnen de wedstrijd.
JAARVERSLAG 2011 Technocentrum Zeeland
4.12 Techniek Cijfers Zeeland In het kader van haar informatiefunctie brengt Technocentrum
www.techniekcijferszeeland.nl
Zeeland onder meer Zeeuwse techniekcijfers overzichtelijk in
Dé database met cijfers over al het technisch onderwijs in Zeeland:
beeld. Hiertoe is de site www.techniekcijferszeeland.nl in het leven geroepen. In deze database kunnen selecties gemaakt worden op regio, sector, soort onderwijs, geslacht, school en
Primair Onderwijs PO Voortgezet Onderwijs VO Middelbaar Beroeps Onderwijs MBO Hoger Beroeps Onderwijs HBO
schooljaar. Vervolgens kunnen de resultaten, in de vorm van aantallen leerlingen/studenten, geëxporteerd worden naar Excel.
Selecties mogelijk op regio, type onderwijs, geslacht, school, schooljaar. Leerlingenaantallen te exporteren naar Excel.
Een analyse van de cijfers over de schooljaren 2006-2007 tot en met 2010-2011 levert het volgende beeld op:
Het cijfermateriaal is afkomstig van DUO*.
De ontgroening in Zeeland wordt steeds meer zichtbaar in het Primair Onderwijs en het Voortgezet Onderwijs. Het aantal leerlingen daalt.
*CFI en de IB-Groep vormen vanaf januari 2010 één organisatie: Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). DUO financiert en informeert onderwijsdeelnemers en onderwijsinstellingen.
In Zeeland zitten relatief meer jongeren op het VMBO en minder op het VWO dan landelijk het geval is. In Zeeland kiezen op VMBO, HAVO en HBO relatief meer leerlingen voor techniek dan landelijk het geval is. Op MBO ligt het iets lager dan landelijk. Bij het Zeeuwse VWO ligt het op het landelijk gemiddelde (schooljaar 2010-2011). Het percentage jongeren dat een technische richting/profiel volgt,
vertoont bij alle onderwijssoorten (VO, MBO en HBO) een licht dalende lijn, met uitzondering van HAVO en VWO (VO). Er gaan steeds meer jongeren naar HAVO en VWO en minder naar VMBO. Binnen het VMBO is sprake van een dubbel verlies voor techniek omdat hier ook steeds minderen jongeren kiezen voor een technische richting. Niet alle Zeeuwse VMBO-ers met een technisch diploma die naar het MBO gaan, gaan ook verder in techniek. 19% (schooljaar 2009-2010) kiest voor een andere sector. In heel Nederland ligt dit nog hoger. Aan de andere kant zijn er ook VMBO-ers met een niet technisch diploma die wel kiezen voor techniek. Per saldo levert dit een “winst” op in aantallen leerlingen. Het percentage meisjes met een technisch profiel op HAVO en VWO is veel groter dan het percentage meisjes in de technische richtingen op VMBO, MBO en HBO, zowel landelijk als in Zeeland. Hier is het aandeel meisjes laag. Landelijk gezien ligt het iets minder laag dan in Zeeland, met name door het andere opleidingenaanbod. In de uitgave Techniek Cijfers Zeeland – Onderwijs 2006-2007 t/m 2010-2011 zijn alle cijfers overzichtelijk weergegeven.
Jaarverslag 2011 Technocentrum Zeeland samengesteld door Dick Schipper Deborah Menheere Mary Remijnse Fotografie Mary Remijnse
23