Actieplan Geluid 2013–2017
gemeente Schiedam cluster Stedelijke Ontwikkeling afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling, Vastgoed & Grondzaken Postbus 1501 3100 EA Schiedam Stadskantoor Stadserf 1 3112 DZ Schiedam T 010 219 11 11 W www.schiedam.nl
Actieplan geluid Schiedam 2013 – 2017 April 2014
1
Inhoud 1. 2. 2.1 2.2 2.3 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 5.1 5.2 5.3
Samenvatting Inleiding Waarom een Actieplan geluid Schiedam Wettelijk kader Leeswijzer De geluidssituatie in Schiedam Beschrijving kenmerken Schiedam Locaal geluidbeleid Beschrijving woningbouwplannen en infrastructurele werken Saneringsopgave ministerie van Infrastructuur en Milieu Stille/Stiltegebieden Evaluatie Actieplan 2010 – 2014 Bespreking Geluidskaarten Schiedam 2012 Verwachte ontwikkelingen buiten de gemeente Actieplan Reikwijdte en ambitieniveau Actieplan geluid Keuze en onderbouwing plandrempel(s) beschrijving maatregelen binnen de gemeente Beschrijving van de effecten en kosten Inspraakproces proces van inspraak inhoudelijke reactie op de inspraak inhoudelijke reactie op de mening van de gemeenteraad
Bijlages: 1. Wettelijk kader geluidbeleid 2. Voortgang maatregelen Actieplan geluid Schiedam 2010 – 2014 3. Onderhoudsprogramma wegdekken Schiedam 2013 – 2017 4. Begrippenlijst, waaronder Toelichting Geluid en decibel 5. Ontvangen zienswijzen
3 5 5 6 6 7 7 7 7 9 9 9 9 10 12 12 12 13 17 19 19 19 19 20 22 24 25 26
2
1.
Samenvatting
Geluidshinder is een belangrijke oorzaak van gezondheidsklachten en overlast in Nederland. Het gemeentebestuur van Schiedam wil de stad verder ontwikkelen tot een krachtige woonen werkstad, onder andere door het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving door inzet op de kwaliteit van lucht, geluid, bodem en groen. Hiermee wordt Schiedam aantrekkelijker voor bewoners, bezoekers en recreanten. Een aanvaardbaar geluidsniveau is belangrijk omdat mensen zich veiliger voelen en beter op hun gemak. Daarom vindt de gemeente Schiedam het belangrijk geluidshinder te voorkomen en te beperken. Dit wil niet zeggen dat het overal stil moet zijn, maar wel dat het geluid moet passen bij de omgeving. Het Actieplan is een manier om dat te bereiken. Schiedam kiest voor een breed programma van maatregelen, waarin niet alleen bronmaatregelen zijn opgenomen, maar ook isolatiemaatregelen aan gevels, maatregelen bij ruimtelijke plannen die toename van de hinder voorkomen en een aanpak van geluidsbronnen die het meeste klachten tot gevolg hebben in Schiedam, zoals pieklawaai van bedrijven en van het openbaar vervoer. Niet alle maatregelen zullen de gevelbelasting op woningen en daarmee de berekende hinder in Schiedam terugbrengen. Alle maatregelen dragen echter bij aan een betere geluidssituatie in de stad. Het doel van het geluidsbeleid van Schiedam is het bereiken van een stand still. Dit betekent dat de geluidsbelasting ten gevolge van verkeer en industrie niet mag toenemen en bij voorkeur zelfs afneemt. Schiedam kiest voor een (plan)drempel van 55 dB, momenteel is dit 68 dB. Met deze drempel worden alle woningen waarin een ongezonde geluidsbelasting heerst in kaart gebracht. Door de keuze van een relatief lage plandrempel laat de gemeente ambitie los om alle woningen beneden de plandrempel te brengen. Wel worden al deze woningen in de afweging van maatregelen betrokken. Door de plandrempel te verlagen kunnen er op een natuurlijk moment passende maatregelen worden genomen, bijvoorbeeld bij onderhoud van wegdekken. Voor de eventuele extra kosten voor stil wegdek is voor 2014 een vast bedrag gereserveerd. De meerkosten vor de periode van 2014-2034 (20 jarige onderhoudscyclus) worden in 2014 door de DCMR in beeld gebracht. Deze extra kosten voor het aanbrengen van stil wegdek worden ingezet op die projecten waar het hoogste rendement wordt bereikt. Dit wordt afgemeten aan de afname van het geluidsniveau en aan de hoeveelheid woningen die een positief effect van de maatregelen ondervinden. De volgende maatregelen maken deel uit van het Actieplan geluid Schiedam 2013 – 2017: - Het actieplanbudget wordt in 2014 ingezet om gemeentelijke wegen van een stiller wegdek te voorzien op het moment dat de weg voor onderhoud in aanmerking komt. Op basis van een berekening van de meerkosten van stil wegdek en het effect in termen van het aantal woningen dat een hoorbare geluidsreductie ondervindt (2 dB of meer), wordt een programma stil wegdek ontwikkeld met een optimaal effect voor het beschikbare budget. Hiervoor wordt een onderzoek uitgevoerd naar de meerkosten voor stiller wegdek voor de periode van 2014-2017 en 2014-2034. Met dit onderzoek kunnen de meerkosten structureel worden meegenomen in het onderhoudsprogramma. - Tot eind 2014 worden gevelsaneringen uitgevoerd bij 82 woningen op de A-lijst van Schiedam. Na 2014 gaat Schiedam deelnemen aan de nieuwe saneringssystemathiek van het Rijk. 3
-
-
Met de uitvoering van het ontheffingsbeleid Wet geluidshinder in de nota Hogere waarden voor geluid; beleid en uitvoering in Schiedam (november 2010) voorkomt Schiedam de toename van geluidshinder bij ruimtelijke ontwikkelingen. Gedurende de looptijd van het Actieplan geluid registreert Schiedam de verandering van de geluidssituatie door bouwprojecten, wegonderhoud en –reconstructie en door de ontwikkeling van het verkeer. Eens per 5 jaar bij de vaststelling van de geluidskaarten evalueert de gemeente met deze gegevens het beleidsdoel: een stand still en waar mogelijk verbetering van de geluidssituatie. Met regulering van en toezicht en handhaving bij bedrijven (waaronder de uitgaanshoreca) dringt Schiedam het aantal geluidsklachten veroorzaakt door bedrijven met 10% terug in de planperiode. Door deelname aan het regionale project Stiller OV pakt Schiedam een hotspot van klachten door tram of metroverkeer aan. Schiedam ijvert bij andere overheden die relevante geluidsbronnen beheren aan op effectieve maatregelen om de geluidshinder te beheersen en waar mogelijk terug te dringen. Het gaat in de planperiode om Rotterdam The Hague Airport, de A4 MiddenDelfland en de ombouw van de Hoekse Lijn tot metroverbinding.
Het ontwerp-Actieplan heeft van 31 januari 2014 t/m 14 maart 2014 digitaal en bij het KCC ter inzage gelegen. Er zijn twee zienswijzen binnengekomen, die beide geen aanleiding geven het Actieplan bij te stellen. Met indieners heeft overleg plaatsgevonden en ze hebben per mail antwoord ontvangen op hun zienswijzen.
4
2.
Inleiding
2.1 Waarom een Actieplan geluid Schiedam Geluidshinder is een belangrijke oorzaak van gezondheidsklachten en overlast in Nederland. Het gemeentebestuur van Schiedam wil de stad verder ontwikkelen tot een krachtige woonen werkstad, onder andere door het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving door inzet op de kwaliteit van lucht, geluid, bodem en groen. Hiermee wordt Schiedam aantrekkelijker voor bewoners, bezoekers en recreanten. Een aanvaardbaar geluidsniveau is belangrijk omdat mensen zich veiliger voelen en beter op hun gemak. Daarom vindt de gemeente Schiedam het belangrijk geluidshinder te voorkomen en te beperken. Dit wil niet zeggen dat het overal stil moet zijn, maar wel dat het geluid moet passen bij de omgeving. Het Actieplan is een manier om dat te bereiken. De helft van alle inwoners van Schiedam heeft te maken met een blootstelling aan geluid van boven de 55 dB, het niveau waarboven gezondheidseffecten bij mensen kunnen gaan optreden. 10.600 Schiedammers ondervinden hinder van lawaai, waarvan 9.700 door binnenstedelijk wegverkeer. Het Actieplan geluid beschrijft de maatregelen die de gemeente treft om de gezondheid van de inwoners op dit punt te beschermen. Het opstellen van een actieplan eens in de vijf jaar is een wettelijke verplichting voor alle gemeenten in Europa die deel uitmaken van een agglomeratie van meer dan 250.000 inwoners.. De gemeente Schiedam maakt onderdeel uit van de stedelijke agglomeratie Rotterdam-Dordrecht en heeft daarom de taak elke 5 jaar de geluidssituatie binnen de gemeente in kaart te brengen en een actieplan op te stellen voor het terugdringen van de geluidshinder van haar bewoners. In het actieplan worden concrete acties opgenomen die de geluidshinder terugdringen. Daarbij worden de volgende instrumenten toegepast: - het inventariseren van de blootstelling aan omgevingslawaai door middel van geluidsbelastingkaarten; - het vaststellen van een actieplan om omgevingslawaai te voorkomen en/of te beperken; het plan moet voornamelijk gericht zijn op plaatsen waar hoge blootstellingniveaus schadelijke effecten kunnen hebben voor de gezondheid van de mens; ook moet het een goede geluidskwaliteit handhaven; - het voorlichten van het publiek over omgevingslawaai en de effecten daarvan; daarbij hoort het publiceren van de geluidsbelastingkaarten en het ter inzage leggen van het actieplan. Omdat het Actieplan geluid voor de periode van 2010-20141 afloopt is een nieuw Actieplan 2013-2017 opgesteld. Daarbij is gebruik gemaakt van de uitkomsten van een ambtelijke workshop, waarin gesproken is over de geluidssituatie in Schiedam en de mogelijkheden om die te verbeteren. Ook is er een terugblik gedaan op het Actieplan geluid 2010-2014 en een vooruitblik op de wensen en opties voor het komende Actieplan.
1
Het oorspronkelijke actieplan was bedoeld voor de periode 2009-2013, omdat dit actieplan pas in december 2009 gereed was is deze periode, in strijd met de voorschriften van het Ministerie van I&M gewijzigd in 2010-2014. Om deze fout te herstellen loopt de nieuwe actieplanperiode van 2013-2017.
5
2.2
Wettelijk kader
Bevoegd gezag Voor lang niet alle geluidsbronnen in Schiedam is de gemeente bevoegd gezag. In tabel 1 is aangegeven hoe dit verdeeld is. Ook provincie en Rijk(spartners) stellen een actieplan geluid op. Voor de maatregelen bij rijks(spoor)wegen en provinciale wegen verwijzen wij u naar deze plannen. Tabel 1 Bevoegd gezag en verantwoordelijkheden
Geluidsbron
Wie is verantwoordelijk voor acties?
Rijkswegen: A4, A20
Minister van I&M/RWS
Hoofdspoor: spoorlijnen Rotterdam - Hoek van Holland, Rotterdam - Den Haag
Minister van I&M/PRORAIL
Rotterdam The Hague Airport Metro/tram/lokaal spoor
Minister van I&M Stadsregio en de desbetreffende gemeenten B&W Schiedam
Lokale wegen, gezoneerde industrieterreinen
Wettelijk kader In Nederland zijn de Wet geluidshinder (Wgh) en sinds 1 juli 2012 hoofdstuk 11 in de Wet milieubeheer (Wm) de belangrijkste wetten op het gebied van geluid. De Wgh en de Wm bevatten een systeem van regels om geluidshinder te bestrijden en burgers in hun woonomgeving te beschermen. De regels zijn bedoeld om de negatieve gezondheidseffecten door geluidshinder zoveel mogelijk te voorkomen of te verminderen. De Wgh en de Wm, voor de rijksinfrastructuur, en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelingen bevatten normen voor de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting aan onder meer wegverkeer, spoorwegverkeer en industrielawaai. In de Wgh en de Wm is een koppeling gemaakt met de Interimwet stad-en-milieubenadering. Met de Interimwet kunnen gemeenten, onder bepaalde voorwaarden, afwijken van de grenswaarden uit de Wgh. Meer informatie over het wettelijk kader is te vinden in bijlage 1.
2.3
Leeswijzer
Dit hoofdstuk 2 vormt de inleiding van het Actieplan geluid Schiedam. Hoofdstuk 3 beschrijft de geluidssituatie in Schiedam, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de voortgang van het vorige Actieplan geluid en de geluidskaarten voor Schiedam uit 2012. Hoofdstuk 4 beschrijft de keuzes met betrekking tot het Actieplan geluid Schiedam, waaronder de reikwijdte en ambitieniveau van het plan en de plandrempel. Vervolgens worden de maatregelen uit het Actieplan beschreven, met daarbij de planning, het verwachte effect en de budgettaire dekking. Hoofdstuk 5 beschrijft de voorgeschreven inspraakprocedure en geeft aan wat er besloten is naar aanleiding van de ingebrachte meningen en zienswijzen. 6
3.
De geluidssituatie in Schiedam 3.1
Beschrijving kenmerken Schiedam
Schiedam ligt midden in het Rijnmondgebied. In verband met de hoge bevolkingsdichtheid, de beperkte ruimte, de bedrijvigheid en de infrastructuur (weg, spoor, water, lucht) speelt geluid een grote rol. Schiedam ligt ten noordwesten van Rotterdam en ten oosten van Vlaardingen. Aan de noordkant van Schiedam ligt het groene stiltegebied Midden-Delfland, aan de zuidkant wordt Schiedam begrensd door de Nieuwe Maas. Schiedam ligt in de Agglomeratie Rotterdam-Dordrecht (EU-indeling voor omgevingslawaai). Belangrijke verkeersaders op het grondgebied zijn de Rijkswegen A4 en A20, De spoorlijnen AmsterdamDen Haag-Rotterdam en de Hoekse lijn, de metroverbinding van de Calandlijn en de Tramplusverbinding met Rotterdam. Langs de Nieuwe Maas zijn een aantal industrieterreinen met een geluidscontour gesitueerd. Het woningaanbod is Schiedam is veelzijdig, variërend van binnenstedelijk in het oude centrum, grootstedelijk in de wijken daaromheen en meer dorps in Kethel en de daaromheen liggende wijken.
3.2
Locaal geluidbeleid
3.3
Overzicht woningbouwplannen en infrastructurele werken
In het Milieubeleidsplan 2009 – 2012 hanteert Schiedam zo veel mogelijk het “stand-still” principe voor het geluidbeleid. Dit betekent dat de geluidsbelasting als gevolg van weg-, spoorwegverkeer en industrie niet mag toenemen en bij voorkeur zelfs afneemt. Deze ambitie is nader uitgewerkt in beleidslijnen voor maximum snelheden van het verkeer (30 km/uur waar mogelijk), het zonebeheer voor de industrieterreinen in Schiedam, de preventieve en repressieve inspanningen van de DCMR ter bestrijding van de geluidsoverlast van bedrijven in het programma milieudoelen 2008 – 2012, de eisen aan het verlenen van hogere waarden Wet geluidshinder bij de vaststelling van ruimtelijke plannen, en in de uitvoering van het saneringsprogramma voor woningen op de A- en de RAIL-lijst. Schiedam stelt zich te doel dat er aan het einde van de planperiode geen gevels meer voorkomen met een belasting van boven de 68 dB ten gevolge van het gemeentelijk wegennet, dat het aantal geluidsgehinderden in Schiedam niet toeneemt t.o.v. 2006 (peiljaar eerste EU-geluidskaarten van Schiedam), en dat het aantal geluidsklachten in Schiedam afneemt.
In een bijeenkomst van Schiedamse diensten zijn de belangrijkste infrastructurele werken en woningbouwprojecten in Schiedam geïnventariseerd.
7
Tabel 2: Woningbouwplannen Schiedam 2013 – 2017 Aantal / soort Locatie wooneenheid Sportpark Kethel 110 laagbouw Sportpark Harga 500 laagbouw/hoogbouw Over het water 80 laagbouw Wetenschapsbuurt 60% laagbouw Houthavens 64 laagbouw Bachplein 200 appartementen Spieringshoek 80 appartementen
geplande start 2017 2015 2013 2014 kan starten ? ?
bebouwing in 2011 vervangt sportpark vervangt sportpark terrein ligt braak Vervangt woningen Vervangt industrie terrein ligt braak terrein ligt braak
status/voortgang in voorbereiding in voorbereding eerste van enkele proj. gefaseerde uitvoering kan starten ligt stil ligt stil
Van de 7 ontwikkellocaties voor woningbouw liggen bij de start van de planperiode twee projecten stil. 6 van de 7 projecten betreft nieuwbouw op een locatie die voorheen braak lag, groen was (de sportparken) of in gebruik was voor industrie. Deze 6 zorgen voor verdichting in de stad en een toename van de geluidshinder indien de gevelbelasting van de nieuwe woningen boven de 55 dB ligt. Middels de hogerewaardebesluiten zal deze toename zo veel mogelijk beperkt worden. Eén project (wetenschapsbuurt) zorgt voor een minder dichte bewoning op een geluidsbelaste locatie. Dit zorgt op twee manieren voor een verbetering van de geluidssituatie. In het gebied komen minder bewoners te wonen en de woningen gaan aan moderne normen voor het binnenniveau van het geluid voldoen. Volgens het MBOP wordt op de volgende wegen met een geluidbelasting boven de 55 dB in de planperiode 2013 – 2017 planmatig onderhoud uitgevoerd: - Ambachtweg - Kasteelweg - Prinses Beatrixlaan - Nieuwe Damlaan (200 meter) - ’s Gravenlandseweg (laatste stuk bij Kethel) - Vlaardingerdijk (bij afrit snelweg) - Sint Liduinastraat - Westfrankelandsestraat - Vlaardingerdijk (woongebied) - Rembrandtlaan - Dr. Wibautplein - Monseigneur Nolenslaan - Van Swindenstraat - Korte Singelstraat - Emmaplein - Singel - Nieuwe Haven (uiteinde bij Hoofdstraat) Een aantal wegen zijn in de periode 2002-2004 aangepast naar een regime van 30 km/u en de gewenste ruimtelijk kwaliteit. Hierdoor is de akoestische situatie verbeterd. Bij het komende onderhoud zal het asfalt worden verwijderd en de verharding aangepast kunnen worden naar klinkers, zodat dit aansluit bij het 30 km/u regime. Waar nodig en effectief zullen hierbij stille klinkers worden toegepast.
8
3.4
Saneringsopgave ministerie van Infrastructuur en Milieu
Voor woningen met een hoge geluidsbelasting op het moment dat de Wet geluidshinder van kracht werd (1986) is Rijkssubsidie beschikbaar om de geluidssituatie in de woning te verbeteren. Dit wordt gedaan met isolatiemaatregelen aan de gevel van de woningen. Schiedam heeft een lijst woningen ingediend die in aanmerking komen voor deze subsidie. Er staan in Schiedam 158 woningen op deze zgn. A-lijst. Elf bewoners hebben het aanbod voor een gevelsanering geweigerd. Deze woningen worden van de lijst afgevoerd en de weigering is aan het Kadaster gemeld (juridische sanering). Resteert een aantal van 147 te saneringen woningen.
3.5
Stille/Stiltegebieden
3.6
Evaluatie Actieplan 2010 – 2014
Schiedam kent bijna geen gebieden die stil te noemen zijn en heeft ook geen stille gebieden aangewezen. Alleen in het meest noordwestelijke puntje van het grondgebied is de geluidsbelasting < 50 dB. Dit stukje Schiedam maakt deel uit van het stiltegebied MiddenDelfland, dat onder de bescherming van de provincie Zuid-Holland valt.
Het Actieplan geluid Schiedam 2010 – 2014 had tot doel een stand-still te realiseren in het aantal gehinderden door geluid, en waar mogelijk de hinder terug te dringen. Daarvoor zijn zowel acties gericht op binnenstedelijk wegverkeer opgenomen als om de geluidsniveaus in woningen (slaapvertrekken) te verlagen, als ook acties gericht op andere overheden om geluidshinder in Schiedam terug te dringen. In de bijlage 2 zijn deze acties op een rij gezet en is aangegeven wat er aan de acties gedaan is.
3.7
Bespreking Geluidskaarten Schiedam 2012
In 2012 heeft de DCMR geluidskaarten voor de gemeente Schiedam opgesteld. Deze zijn door het college vastgesteld en gepubliceerd. Deze kaarten geven de actuele geluidssituatie in Schiedam weer (peiljaar 2011). In deze paragraaf worden de voornaamste ontwikkelingen voor geluid in Schiedam op een rij gezet en de verschillen met de vorige ronde van geluidskaarten in 2007 geduid. Tabel 3: Samenvatting geluidshinder Schiedam 2012
Binnensted. wegen
aantal gehinderden
9735
aantal slaap gestoorden
A20/A4
4215
1860
aantal gehinderden
556
aantal slaap gestoorden
Industrielawaai
aantal ernstig gehinderden
aantal ernstig gehinderden
236
91 aantal gehinderden
394
aantal slaap-gestoorden
aantal ernstig gehinderden.
166
0 9
Railverkeerslawaai
aantal gehinderden
259
aantal slaap-gestoorden
Luchtvaartlawaai
aantal ernstig gehinderden
69
25
aantal gehinderden
35
aantal slaap-gestoorden
aantal ernstig gehinderden
15
0 Door ontwikkeling van de gebruikte modellen en de berekeningswijze van hinder en slaapverstoring zijn de gepresenteerde cijfers niet te vergelijken met de cijfers uit 2007. De volgende veranderingen zijn doorgevoerd: - in 2007 is de gevelbelasting op woningen door wegverkeerslawaai bepaald door het aangeven van geluidscontouren op de 2D-kaart van Schiedam. In 2012 is de gevelbelasting bepaald met behulp van rekenpunten op 4 meter hoogte op de gevel in een 3D model van Schiedam. Dat is nauwkeuriger, maar de berekende gevelbelastingen kunnen zowel naar boven als naar beneden afwijken ten opzichte van de methode met contouren. - In 2007 is het industrielawaai bepaald met het Maximaal Toelaatbaar Geluidsniveau (MTG) op de terreingrens van het gezoneerde terrein. In 2012 is de geluidsbelasting bepaald met de daadwerkelijk vergunde geluidsruimte van de bedrijven op het terrein. Dat laatste niveau is lager dan het niveau op basis van het MTG. - Voor het omrekenen van gevelbelasting naar aantallen gehinderden is in 2007 gerekend met het door de EU voorgeschreven aantal bewoners van woningen van 2,3, in 2012 is gerekend met een gemiddelde van 2,1 bewoners per woning. Daardoor zou de berekende geluidshinder in 2012 lager uitkomen dan in 2007. De veranderingen ten opzichte van 2007 zijn vooral modelverschillen. Er zijn slechts enkele ontwikkelingen aan te wijzen die de feitelijke geluidssituatie in Schiedam hebben beïnvloed. - Voor verschillende gezoneerde industrieterreinen in Schiedam zijn saneringsprogramma’s vastgesteld. De maatregelen die daaruit voortvloeien hebben de geluidshinder rondom de terreinen teruggedrongen. - Langs de A20 is aan de zuidzijde een geluidsscherm geplaatst door Rijkswaterstaat. Dat heeft de geluidshinder van Rijkswegen in Schiedam verlaagd. - De verkeersintensiteit op doorgaande wegen in Schiedam is toegenomen ten opzichte van 2007. Dat zal de geluidshinder van binnenstedelijk wegverkeer hebben doen toenemen. De invloed van deze ontwikkelingen op de feitelijke geluidshinder is moeilijk te kwantificeren.
3.8
Verwachte ontwikkelingen buiten de gemeente
Deze paragraaf beschrijft infrastructurele ontwikkelingen van andere overheden, met mogelijke invloed op de geluidssituatie in Schiedam. Dat zijn er drie, twee deels op Schiedams grondgebied en één buiten Schiedam. a. A4 Midden-Delfland en Havenroute In de planperiode wordt de A4 aangesloten op het Kethelplein en het traject naar de Beneluxtunnel. Binnen de bebouwde kom wordt het nieuwe tracé overkluisd om geluidshinder te voorkomen. Ook is er gekeken naar de Havenroute. Volgens de laatste inzichten heeft de oplevering van de A4 weinig invloed op de verkeersbelasting van de 10
havenroute (o.a. Havendijk). De Havendijk wordt in 2015 gereconstrueerd, hierbij wordt ook aandacht besteed aan het beperken van de geluidhinder; zie ook bijlage 3. b. Omzetting Hoekse lijn van rail- naar metro-verbinding In 2012 heeft de Stadsregio Rotterdam Rijnmond besloten de Hoekse lijn in gebruik te gaan nemen als metrolijn. De lijn zal daarna wel nog sporadisch gebruikt worden voor goederenvervoer. Tot de omzetting is de lijn in gebruik voor railverkeer tussen Hoek van Holland en Schiedam Centrum. Met de omzetting naar een metroverbinding wordt de frequentie verhoogd. In het omzettingsplan van de Stadsregio zijn maatregelen opgenomen om een eventuele toename van het geluid te voorkomen of te beperken. Voor Schiedam gaat het om twee spoorschermen van enkele tientallen tot enkele honderden meters lang en 1 meter hoog. c. Nieuw luchtvaartbesluit Rotterdam The Hague Airport In 2014 start Rotterdam The Hague Airport overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu over een nieuw luchtvaart besluit. Daarbij is ook capaciteitsuitbreiding aan de orde, wat de geluidshinder ten gevolge van het vliegverkeer in Schiedam zal doen toenemen. Hiervan is nog geen analyse opgesteld. Schiedam gaat deelnemen aan het overleg over het nieuwe Luchtvaartbesluit met het doel de overlast van vliegverkeer tot een minimum te beperken.
11
4. Actieplan
Dit Actieplan beschrijft de maatregelen die Schiedam de komende vijf jaar gaat treffen om de geluidsoverlast voor Schiedammers tenminste gelijk te houden, maar liefst nog te verbeteren. Bronmaatregelen zijn verreweg het effectiefst om de geluidssituatie in de stad te verbeteren. Zowel het geluidsniveau in de buitenruimte als het geluid in alle omliggende woningen wordt erdoor gereduceerd. Gemeenten hebben op dit vlak alleen de mogelijkheid het wegdek van binnenstedelijke wegen stiller te maken of het geluid af te schermen. Andere bronmaatregelen zijn de bevoegdheid van Europa (geluidsemissies van voertuigen en banden), het Rijk (rijkswegen, spoorwegen en luchtverkeer) of de provincie (provinciale wegen). Schiedam kiest niet voor geluidsschermen langs binnenstedelijke wegen. Het grootste deel van het gemeentelijke budget voor geluidsmaatregelen wordt derhalve besteed aan maatregelen om het wegdek van gemeentelijke wegen stiller te maken.
4.1
Reikwijdte en ambitieniveau Actieplan geluid
Schiedam kiest voor een breed programma van maatregelen, waarin niet alleen bronmaatregelen zijn opgenomen, maar ook: - overdrachtsmaatregelen aan gevels van woningen langs infrastructuur, - preventieve maatregelen bij stedelijke ontwikkeling, - regulering van en toezicht op bedrijven die geluidsoverlast veroorzaken (waaronder uitgaansgelegenheden), - projecten die aangrijpen op de beleving van geluid in Schiedam. Niet alle maatregelen zullen gevelbelasting op woningen en daarmee de berekende hinder in Schiedam terugbrengen. Alle maatregelen dragen echter bij aan een betere geluidssituatie in de stad. De projecten ter verbetering van de geluidsbeleving in de stad worden vooral gericht op het voorkomen van geluidsklachten. De ambitie van het Actieplan is de berekende geluidshinder vanwege gevelbelasting in de planperiode niet toe te laten nemen (stand still) en waar mogelijk terug te dringen. Wat betreft de beleving van het geluid door Schiedammers is het de ambitie het aantal klachten van bedrijven onder gemeentelijk bevoegd gezag in de planperiode met 10% te doen afnemen.
4.2
Keuze en onderbouwing plandrempel
Schiedam kiest voor een andere insteek bij de keuze van de plandrempel voor het Actieplan dan in 2010. Schiedam kiest er voor de plandrempel op het niveau te leggen waarop bewoners gezondheideffecten kunnen ondervinden van geluidshinder. Volgens de WHO is dat vanaf 55 dB. De keuze in 2010 was om de hoogste geluidsbelastingen met het beschikbare budget weg te nemen. Daarmee kwam de plandrempel op een relatief hoog niveau te liggen: 68dB. Bij het afwegen van maatregelen is het met een lage plandrempel een gegeven dat niet alle woningen boven de 55 dB naar een gevelbelasting onder de 55 dB gebracht kunnen worden. Het opent wel de mogelijkheid om maatregelen zo te kiezen dat ze voor zo veel mogelijk bewoners een significante verlaging van de geluidsbelasting (en dus reductie van gezondheidseffecten) opleveren tegen zo laag mogelijke kosten. Het programma biedt zo een verbetering voor zo veel mogelijk Schiedammers.
12
4.3
Beschrijving van maatregelen binnen de gemeente
In deze paragraaf zijn de maatregelen van het Actieplan geluid 2013 – 2017 opgesomd en beargumenteerd. a. Aanleg stiller wegdek bij onderhoudsmomenten Aanleg van stil(ler) wegdek is voor gemeenten de meest kosteneffectieve methode om de gevelbelasting van woningen en daarmee de geluidshinder terug te dringen. Het is beter toepasbaar dan geluidsschermen langs wegen en effectiever dan gevelmaatregelen aan huizen. Om geen kapitaalvernietiging te plegen is het verstandig hiervoor aan te sluiten bij de natuurlijke onderhoudsmomenten van wegen. Schiedam heeft een onderhoudscyclus voor de buitenruimte van 20 jaar. In deze periode van 20 jaar komen alle wijken of deelgebieden van de stad aan de beurt voor al het onderhoud. De komende vijf jaar worden 18 stukken wegdek vervangen. In bijlage 4 is het onderhoudsprogramma voor gemeentelijke wegen tussen 2013 – 2017 weergegeven. In dit onderhoudsprogramma wordt ook het beleid om klinkers aan te brengen op 30 km wegen doorgevoerd. Voor dit onderhoudsprogramma zijn twee varianten voor de vervangende wegdekken doorgerekend. In variant 1 is uitgerekend hoe de geluidssituatie in Schiedam verandert ten opzichte van de huidige situatie (Geluidskaarten Schiedam 2012). In variant 2 is uitgerekend hoe de geluidssituatie verandert wanneer gekozen wordt voor een stiller wegdektype: dunne geluidsreducerende deklaag (DGD) in plaats van asfalt (DAB), stille klinkers in plaats van klinkers. De resultaten van de berekeningen zijn opgenomen in onderstaande tabel. Tabel 4: effecten (2013 - 2017) van stillere wegdektypes op hinder en woningen boven de plandrempel Indicator Gehinderden lokaal wegverk. (incl tram) Inwoners woningen > plandrempel 55 Inwoners woningen > plandrempel 68
Inwoners woningen 2dB lager
Onderhoud Onderhoud Stil BOR Var 1 Variant 2 9600 9242 37.032 35.724 1.902 1.879
2.732
5.637
Verschil Variant 1 - 2 358 1.308 23
2.905
De berekening laat zien dat de aanleg van stil(ler) wegdek een gunstig effect heeft op de geluidshinder in Schiedam. Ook laat het overzicht zien dat het effect op het aantal gehinderden relatief klein is. Het effect op het aantal bewoners dat onder de plandrempel van 55 dB) komt, 1.308, is meer uitgesproken en het aantal bewoners dat door stiller wegdek een hoorbare vermindering van de geluidsbelasting van 2 dB ontvangt, 2.905 is aanzienlijk. Een geluidsreductie van 2 dB komt neer op een afname van het geluid met 40%. Aan het overzicht is ook te zien dat er bijna niets verandert aan het aantal woningen met een geluidsbelasting > 68 dB. Dit is te wijten aan het feit dat wegen langs de hoogst belaste woningen niet aan de beurt zijn voor onderhoud. Later in de onderhoudscyclus zal deze indicator mogelijk wel een verbetering te zien geven. 13
Met deze berekeningen is aangetoond dat een programma om stillere wegdektypes te gaan toepassen bij wegonderhoud een gunstig effect heeft op de geluidssituatie in Schiedam. Voor de meerkosten van de aanleg van Stil(ler) wegdek heeft de gemeente Schiedam een budget van € 233.000 aan meerkosten gereserveerd in 2014 op de begroting. Nog niet duidelijk is op welke wegvakken het effect het grootst is en of alle wegdekken met het beschikbare budget stiller gemaakt kunnen worden. Als actie wordt daarom in het Actieplan opgenomen om een berekening per wegvak van het effect van stiller wegdek uit te voeren. Dit wordt gerelateerd aan het totaal wegoppervlak van het te onderhouden wegvak en aan de meerkosten van het stillere wegdektype. Dit wordt gedaan voor de hele 20 jarige onderhoudscyclus van de buitenruimte in Schiedam. Deze berekening wordt in 2014 uitgevoerd door de DCMR. Hiermee kan goed bepaald worden welke wegen de grootste verbetering ten opzicht van de kosten laten zien en hoeveel wegen met het beschikbare budget in 20 jaar stiller kunnen worden gemaakt. Op basis hiervan wordt in 2014 een programma stiller wegdek bij wegonderhoud vastgesteld. Daarnaast maakt Schiedam zo veel mogelijk gebruik van de beschikbare Rijkssubsidies van het Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV). Subsidie is mogelijk voor wegen waarlangs woningen met een gevelbelasting boven de saneringsnorm liggen (> 60 dB) en waarvoor de aanleg van stil wegdek doelmatig is. Deze regeling heeft als voordeel dat niet alleen de meerkosten van de aanleg van stiller wegdek worden vergoed, maar daarna ook de gevelsanering van woningen die nog boven de saneringsnorm liggen. b. Aanleg stiller wegdek in Schiedam door andere overheden In het Project Mainportontwikkeling Rotterdam werken diverse overheden aan maatregelen om de leefbaarheid in het gebied te verbeteren, waaronder een project voor het terugdringen van verkeerslawaai door het aanleggen van stiller wegdek. In Schiedam is de aanleg van stil wegdek op de Havendijk onderdeel van het programma. Uitvoering is voorzien in 2015. c. Gevelsaneringen A-lijst-woningen Voor woningen met een hoge geluidsbelasting op het moment dat de Wet geluidshinder van kracht werd (1986) is Rijkssubsidie beschikbaar om de geluidssituatie in de woning te verbeteren. Dit wordt gedaan met isolatiemaatregelen aan de gevel van de woningen. Schiedam heeft een lijst woningen ingediend die in aanmerking komen voor deze subsidie. In de planperiode worden 82 woningen aangepakt. Voor 50 van de 82 woningen is een budget van € 626.3992 beschikbaar uit het budget ISV-3 geluid van Schiedam. Voor de resterende 32 woningen wordt een budget van € 50.000 vrijgemaakt uit een onderbesteding van de ISV-3 gelden van Schiedam. Deze saneringen zijn eind 2014 afgerond. Op de A-lijst staan dan nog 65 te saneren woningen. In 2015 start naar verwachting een nieuwe saneringsregeling in het kader van de nieuwe geluidswetgeving. d. Voorkomen van toename van hinder bij ruimtelijke ontwikkelingen Door in een vroeg stadium in het ruimtelijk proces aandacht te besteden aan de geluidssituatie wordt in Schiedam voorkomen dat de geluidshinder toeneemt of wordt geluidshinder zo veel mogelijk beperkt. Deze aanpak van geluid in ruimtelijke plannen blijft behouden. 2
Het betreft hier een sanering aan monumenten, waardoor de kosten beduidend hoger zijn dan voor de sanering van de andere 32 woningen.
14
De afdeling milieu gebruikt voor het milieuadvies bij ruimtelijke plannen de DM tuner (8 indicatoren), waarin geluid één van de indicatoren is. Indien de geluidsbelasting bij nieuwbouwplannen boven de voorkeursgrenswaarde ligt, kan de gemeente een ontheffing toekennen in de vorm van een hogerewaardebesluit. Hiervoor heeft Schiedam de nota Hogere waarden voor geluid, beleid en uitvoering in Schiedam (november 2010) opgesteld. Aan een hogerewaardebesluit worden voorwaarden gesteld, waarmee voorkomen wordt dat de geluidshinder nodeloos toeneemt. Zo is vereist dat een woning waarvoor een hogere waarde wordt vastgesteld in elk geval één geluidsluwe gevel heeft en dat bij het ontwerp van de woningen zo veel mogelijk rekening gehouden wordt met geluid, bijvoorbeeld bij de vormgeving van de gevel en balkons, bij de indeling van de woning en de ligging van de slaapvertrekken. In het milieubeleidsplan 2009 – 2012 heeft de gemeente Schiedam zich ten doel gesteld een minimaal een stand-still te realiseren op geluidsgebied. Door ontwikkeling van de economie, het verkeer of de woningbouw mag de geluidshinder niet toenemen en zal liefst nog afnemen. Twee ontwikkelingen zullen er voor zorgen dat het aantal gehinderden in Schiedam de komende periode toeneemt. Op een aantal locaties is woningbouw voorzien, waar voorheen industrie of groen gelegen was. Indien deze woningbouw plaatsvindt op plekken waar de geluidsbelasting boven de 55 dB is, komen er blootgestelde bewoners en dus geluidsgehinderden bij. Daar tegenover staan locaties waar vervangende nieuwbouw een lagere bewonersdichtheid heeft dan de oorspronkelijke locatie. Dat is bijvoorbeeld zo gepland in de wetenschapswijk. Ook rond het Bachplein verandert de verhouding tussen kantoorgebouwen en woongebouwen. Op dit moment is nog geen goed beeld te geven van het saldo van de toename van het aantal woningen in geluidsbelaste gebieden en de afname van de hinder door afname van woningdichtheid en geluidsreducerende maatregelen. Als actie wordt in het Actieplan opgenomen dat de huidige situatie goed in beeld gebracht wordt en de drie ontwikkelingen (inbreiding/verdichting, verkeersontwikkeling en geluidsreductie door maatregelen) goed gemonitord worden. Daartoe wordt een lijst van bekende bouwplannen en wegreconstructies bijgehouden en beoordeeld met de geluidskaarten 2012 om te bepalen of en hoe de geluidshinder door die plannen toeneemt of afneemt. Vijfjaarlijks, tegelijk met het opstellen van de geluidskaarten voor Schiedam, wordt de balans opgemaakt of de stand still of de geambieerde verbetering gerealiseerd is. e. terugdringen geluidsoverlast bedrijven Schiedam geeft prioriteit aan geluidshinder bij de uitvoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en het Activiteitenbesluit. In het thema geluid wordt deze overlast door de DCMR aangepakt met preventieve acties en met toezicht en handhaving. Daarbij krijgt de horeca prioriteit. Behalve aan de horeca wordt in het thema geluid ook aandacht besteed aan op- en overslagbedrijven, aan bevoorrading van winkels, aan feesten op sportverenigingen en aan bouwlawaai. In het preventieve spoor wijst de DCMR nieuwe (horeca)ondernemers die nog niet een horeca bestemmning kende op de geluidsvoorschriften, vraagt indien van toepassing om een geluidsrapport en legt op basis daarvan maatwerkvoorschriften op. Ook kan de DCMR geluidsbegrenzers laten installeren In het repressieve spoor doet de DCMR geluidsmetingen naar aanleiding van klachten en maakt naar gelang de bevindingen proces verbaal op of legt een dwangsom op. Ook kan de DCMR muziekinstallaties verzegelen. 15
Doel van deze aanpak is het terugdringen van het aantal klachten met 10% gedurende de planperiode. Deze activiteiten zijn opgenomen in het reguliere werk van de DCMR voor Schiedam, zoals dat beschreven staat in het Werkplan Schiedam 2014 en volgende werkplannen. Tabel 5: Bronnen van geluidsklachten in Schiedam
Schiedam Geluidsklachten bedrijven w.v. horecageluid Geluidsklachten vliegverkeer
2010 924 180 529
2011 1008 97 379
2012 1356 189 402
f. Aanpak van geluidsklachten door tram en metro Schiedam neemt deel aan het regionale project Stiller OV, dat getrokken wordt door de DCMR. Doel van het project is de klachten van bewoners door tram- en metrolawaai terug te dringen. Hiertoe wordt eerst in beeld gebracht op welke locaties in de deelnemende gemeenten de overlast het grootst is. De geluidskaart 2012 van Schiedam wordt gecombineerd met een kaart waarop adressen van bewoners met klachten zijn aangegeven. Dit levert een overzicht van hotspots per gemeente op. In overleg met vervoersbedrijf RET wordt vervolgens nagegaan hoe het aantal klachten op de hotspots kan worden teruggedrongen. Om te beoordelen wat het effect van het project is wordt gedurende de planperiode het aantal geluidsklachten door tram- en metrolawaai bijgehouden. Bij het volgende Actieplan geluid Schiedam (2018 – 2022) wordt hierover gerapporteerd. g. Project terugdringen luchtvaartklachten In de Bestuurlijke Regiegroep Rotterdam The Hague Airport (BRR) worden mogelijke maatregelen besproken om de hinder van de luchthaven in de omgeving te verminderen. Voor Schiedam werden in 2012 402 klachten over vliegtuiglawaai geregistreerd. Dat is een toename t.o.v. 2011 maar een daling t.o.v. 2010. De gemeente neemt deel aan de overleggen van de BRR. In de BRR wordt gewerkt aan maartregelen om het aantal nachtvluchten terug te dringen, om stillere aanvlieg-, start-, en landingsprocedures te introduceren, om lawaaiige toestellen te ontmoedigen en stille toestellen te stimuleren. Ook wordt de aanleg van een geluidswal onderzocht. Daarnaast wordt gesproken over flankerende maatregelen, zoals het registreren van geluid en klachten, een communicatieplan, en het verbeteren van de verkeerssituatie rondom het vliegveld (waaronder bevorderen van OV). Voor al deze maatregelen is Schiedam geen bevoegd gezag dus de invloed van de gemeente op de geluidsoverlast van het vliegverkeer is slechts indirect. In 2014 start de procedure voor een nieuw Luchtvaartbesluit voor RTH Airport. Hiervoor wordt tevens een nieuw milieueffectrapport (MER) opgesteld. Schiedam zal de procedure actief volgen en waar nodig en mogelijk zienswijzen indienen. Een aantal van de door BRR besproken maatregelen worden geborgd in het nieuwe luchtvaartbesluit of MER. Op basis van de klachtenregistratie in Ranomos zal gevolgd worden wat deze maatregelen voor inwoners van Schiedam opleveren. h. Geluidsmaatregelen bij de aanleg van de A4 Midden-Delfland 16
De belangrijkste geluidsbeperkende maatregel bij de aanleg van de A4 Midden-Delfland is de overkluizing van de rijksweg binnen de bebouwde kom van Vlaardingen en Schiedam. Voor Schiedam levert dit op dat enkele sportterreinen beschikbaar komen voor woningbouw (Sportpark Kethel, Sportpark Harga). Daarnaast wordt voor de afwikkeling van het verkeer vanaf de afrit Vijfsluizen een nieuwe doorgaande route over de Vlaardingerdijk en de Havendijk geïntroduceerd. De Havendijk wordt in het kader van het Project Mainport Rotterdam voorzien van stil asfalt. Te overwegen is om ook de Vlaardingerdijk van stil asfalt te voorzien wanneer die in 2018 in aanmerking komt voor onderhoud. De geluidsreductie van stil asfalt ten opzichte van het referentiewegdek dicht asfaltbeton (DAB) bedraagt 3 dB. Dit is voldoende om de geluidstoename van een verdubbeling van het verkeer op deze doorgaande route te compenseren. De herwaardering van deze route tot doorgaande weg maakte ook al onderdeel uit van het Actieplan 2010 – 2014. i. Terugdringen verkeerintensiteit op niet-doorgaande wegen Schiedam heeft als beleid om in de woongebieden een maximum snelheid van 30 km per uur vast te stellen en doorgaand verkeer met een andere herkomst of bestemming te weren. Aan de gemeten intensiteiten op enkele wegen is te zien dat daar ook nog sluipverkeer gebruik van maakt. In een volgend Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP) zullen wegen waar de intensiteit nog terug kan geïdentificeerd worden en zal met inrichtingsmaatregelen doorgaand verkeer ontmoedigd worden. De effecten van deze maatregelen zullen in de nieuwe (derde) ronde van geluidskaarten in beeld gebracht worden. j. Overige maatregelen met een positief effect op geluid In het kader van het luchtkwaliteitsbeleid en het klimaatbeleid voert Schiedam maatregelen door om langzaam verkeer, openbaar vervoer en “virtuele” mobiliteit (telewerken) te stimuleren. Verder stimuleert de gemeente elektrische voertuigen door het plaatsen van oplaadpalen. Deze initiatieven maken de stad stiller omdat er minder van de auto gebruikt gemaakt wordt. Ook kiest de gemeente voor haar eigen wagenpark voor schone, zuinige en stille voertuigen. De afname van de geluidsbelasting ten gevolge van al deze maatregelen is moeilijk te kwantificeren.
4.4
Beschrijving van effecten en kosten
Het effect van alle beschreven ontwikkelingen in Schiedam en de maatregelen om de geluidssituatie te beheersen bij elkaar is niet berekend. Het Actieplan bevat wel een actie die ertoe moet leiden dat bij het opmaken van de geluidskaarten in 2017 het totaalbeeld gegeven kan worden. Van een aantal afzonderlijke maatregelen in het Actieplan zijn de effecten berekend of geschat. Waar voor de maatregelen een budget is bepaald wordt dat ook gegeven. Tabel 6 bevat een overzicht van maatregelen, effecten en kosten voor zover die vastgesteld zijn.
17
Tabel 6: Overzicht van maatregelen, effecten en kosten Actieplan geluid Schiedam
Maatregel Stillere wegdekken zie 4.3 punt a Gevelsaneringen zie 4.3 punt c Aanpak overlastgevende bedrijven
4.5
effecten Maximaal 358 minder gehinderden, 2.905 bewoners met 2dB minder geluid 187 bewoners met een stiller binnenmilieu
kosten dekking 3 Maximaal € 233.000 Gemeentelijk budget aan meerkosten in Actieplan geluid 2014
Afname klachten 10% tussen 2013 2017
-
€ 676.399
Stedelijk budget ISV-3 geluid, plus resterend budget ISV-3 Onderdeel van het Werkplanbudget van de DCMR voor Schiedam
De overgebleven knelpunten
Door de keuze voor een lage plandrempel van 55 dB is het idee om alle knelpunten op te lossen verlaten. Dat is in de komende planperiode en ook op langere termijn niet mogelijk. Wel kunnen door optimalisering van de kosteneffectiviteit van maatregelen zo veel mogelijk inwoners een hoorbare geluidsreductie geboden worden en kunnen de grootste geluidsergenissen aangepakt worden. Voor verdere reductie van de geluidsbelasting en het percentage gehinderden, zijn maatregelen nodig die buiten de invloedssfeer van de gemeente liggen. De grootste winst valt te behalen met bronmaatregelen aan voertuigen. De techniek voor het stiller maken van de motoren en banden van auto’s is al beschikbaar. Deze maatregelen zijn ook uit een kostenbaten-analyse te prefereren, maar kunnen – zoals gezegd – niet door de lokale overheid worden afgedwongen. Het lange termijndoel in de regio Rotterdam Rijnmond is een reductie van 30% geluidgehinderden ten opzichte van 2007 (eerste EU geluidskaarten). In het licht van de ervaringen met de eerste twee Actieplannen voor Schiedam zal deze lange termijn doelstelling in 2017 geëvalueerd worden. Om de effecten van de beschikbare technieken in de steden merkbaar te krijgen is er druk vanuit de internationale politiek uitgeoefend op de fabrikanten, verkopers en de Europese politiek. In 2013 heeft de Europese Commissie besluiten genomen over de geluidsemissie van auto en banden. Op termijn zullen deze nieuwe normen de geluidsemissies van voertuigen met enkele decibellen terugdringen. De geluidshinder zal hierdoor echter onvoldoende dalen om het lange termijn doel van 30% minder gehinderden binnen bereik te brengen.
3
Afhankelijk van de aanvragen voor subsidies stiller wegdek bij Bureau Sanering Verkeerslawaai kunnen effecten en kosten hoger worden. Het stedelijk budget van het Actieplan geluid Schiedam staat vast.
18
5. Inspraakproces Het college van burgemeester en wethouders van Schiedam stelt het Actieplan geluid vast. Bij de vaststelling is de Algemene wet bestuursrecht (afdeling 4.3) van toepassing. Het ontwerpActieplan heeft zes weken ter inzage gelegen. Iedereen kon in die periode zijn mening naar voren brengen, dus ook niet-belanghebbenden. Het Actieplan geluid is een politiek besluit waartegen geen bezwaar en beroep mogelijk is. Daarnaast is de gemeenteraad/raadscommissie in de gelegenheid gesteld zijn mening over het Actieplan te geven.
5.1
Inhoudelijke reactie op zienswijzen
Het ontwerp-Actieplan geluid 2013-2017 heeft van 3 februari tot 14 maart ter inzage gelegen via de website en op het klant contact centrum. Er zijn twee zienswijzen ontvangen. - Het verzoek geplaatst te worden op de A-lijst van geluidsbelaste woningen, mevrouw A. Bouhami, Broersvest 55B, zie bijlage 5a; - Het verzoek de Broersvest 45-57 op te nemen op de A-lijst van geluidsbelaste woningen, A. van Huët, voorzitter VVE, namens de bewoners van Broersvest 45-55, Broersvest 45-57, zie bijlage 5b. Op 18 maart is er een overleg geweest tussen de indieners van de zienswijzen en de gemeente. In dit gesprek zijn de zienswijzen toegelicht en heeft de gemeente uitleg gegeven over de status van de A- en B-lijst van geluidbelaste woningen. Na dit gesprek is een bezoek gebracht aan het complex, in het appartement Broersvest 55B van mevrouw A. Bouhami. De woningen van het betreffende complex staan niet op de A-lijst, die in 1986 is vastgesteld door het Rijk. In het verleden zijn op deze lijst geen zienswijzen ingediend. Zodoende vallen de woningen definitief onder de B-lijst. Wel kunnen de woningen Broersvest 19-135 aangemeld worden bij BSV4 om in aanmerking te komen voor subsidie voor geluidsanerende maatregelen. Conclusie Omdat de A-en de B-lijst van geluidsbelaste woningen in het verleden al definitief zijn vastgesteld door het rijk- hier zijn destijds geen zienswijzen op ingediend- biedt het Actieplan geluid 2013-2017 niet de mogelijkheid de betreffende woningen op de A-lijst te zetten. De zienswijzen zijn dan ook ongegrond. De indieners van de zienswijzen worden d.m.v een brief, geinformeerd over het feit dat deze ongegrond worden verklaard.
5.2
Inhoudelijke reactie op wensen vanuit de gemeenteraad
Begin februari is het ontwerp Actieplan Geluid 2013-2017 aangeboden aan de raad. Er zijn vanuit de gemeenteraad geen reacties ontvangen. Er is daarom geen aanleiding het actieplan te wijzigen ten opzichte van het ontwerp.
4
BSV (bureau sanering verkeerslawaai) is een uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van I en M op het gebied van verkeerslawaai
19
Bijlage 1: Wettelijk kader geluidbeleid Wettelijk kader
Op 18 juli 2002 is de Europese Richtlijn Omgevingslawaai5 verschenen. Deze richtlijn is van toepassing op omgevingslawaai op woningen en andere geluidsgevoelige gebouwen (zoals scholen en ziekenhuizen, stille gebieden) binnen de bebouwde kom en op het platteland. De richtlijn is niet van toepassing op lawaai van huishoudelijke activiteiten, van buren, op de arbeidsplaats, binnen vervoermiddelen en van militaire activiteiten op militaire terreinen. Hij richt zich vooral op het vaststellen, beheersen en waar nodig verlagen van geluidsniveaus in de leefomgeving van een aantal gedefinieerde brontypen. Het gaat dan om schadelijke en hinderlijke effecten door weg- en railverkeer en luchtvaart van een zekere omvang alsmede specifieke vastgelegde industriële activiteiten. In Nederland zijn de Europese regels grotendeels geïmplementeerd in de Wet geluidshinder. Op 18 juli 2004 zijn daartoe de volgende wetten in werking getreden: het Besluit omgevingslawaai en de Wet van 30 juni 2004 tot wijziging van de Wet geluidshinder, de Wet luchtvaart en de Spoorwegwet. Een meer gedetailleerde uitwerking van deze wetten is gegeven in een tweetal uitvoeringsbesluiten, te weten het Besluit omgevingslawaai (AMvB, gepubliceerd in Staatsblad 2004, 339) en de Regeling omgevingslawaai (ministeriele regeling, gepubliceerd in Staatscourant 2004 nummer 134 en aangevuld in 140). De Europese richtlijn schrijft voor dat agglomeraties (stedelijke gebieden) geluidskaarten en actieplannen moeten opstellen. Doelstelling hierbij is om het aantal (ernstig) gehinderden en slaapgestoorden zo veel mogelijk terug te dringen. De inwerkingtreding vindt in twee tranches plaats. Schiedam bevindt zich in de agglomeratie Rotterdam /Dordrecht en behoort daarmede bij de eerste tranche. In het besluit omgevingslawaai is de taak tot het opstellen van geluidskaarten en actieplannen gedelegeerd aan de gemeentebesturen die behoren tot door de minister van VROM aangewezen agglomeraties (artikel 117a Wet geluidshinder). In de Wet geluidshinder zijn drie nieuwe taken geformuleerd voor in de wet aangewezen agglomeraties (stedelijke gebieden), belangrijke wegen en spoorwegen en voor de luchthaven Schiphol. Het gaat om de taken; • het vaststellen van de blootstelling aan omgevingslawaai door middel van geluidsbelastingkaarten; • het vaststellen van een actieplan geluid om omgevingslawaai zo nodig te voorkomen en/of te beperken; • het voorlichten van het publiek over de aanpak ter vermindering van het omgevingslawaai. Aangezien Schiedam deel uitmaakt van de aangewezen agglomeratie Rotterdam/Dordrecht is de gemeente Schiedam verplicht om de bovenstaande taken uit te voeren. De kaarten en het actieplan richten zich met name op woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen
Actie en proces Voorafgaand aan dit actieplan heeft de gemeente geluidskaarten opgesteld en vastgesteld. 5
Het betreft de richtlijn nr. 2002/49/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 25 juni 2002 inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai, PbEG L 189.
20
De geluidskaarten zijn gepubliceerd in 2012 en beschrijven de situatie in 2011. Dit Actieplan borduurt verder op de kaarten, zoals nu gepubliceerd, met een beschrijving van het beleid in de periode 2013-2017 ter beperking van de geluidsbelasting en de voorgenomen maatregelen. Vaststellen plandrempel Volgens de EU-richtlijn moet het actieplan gaan over prioritaire problemen. Van een prioritair probleem is sprake als een relevante grenswaarde wordt overschreden. Bij implementatie in de Nederlandse wetgeving is het begrip relevante grenswaarde vertaald in plandrempel (richtwaarde voor het actieplan). Een eerste stap in het maken van een actieplan is het vaststellen van één of meer plandrempels. Op basis van de plandrempel worden maatregelen geformuleerd. In situaties waar de geluidsbelasting hoger is dan de plandrempel worden maatregelen overgewogen. Inventarisatie van maatregelen Voordat we maatregelen beschrijven is het verstandig eerst te bezien in hoeverre bestaande ontwikkelingen op andere beleidsterreinen invloed hebben op de geluidskwaliteit. Mogelijk worden hierdoor al enkele knelpunten opgelost of komen er nieuwe knelpunten boven water. Afstemming met nabijgelegen actoren is gewenst, vooral wanneer je verwacht dat er sprake is van grensoverschrijdende effecten. Kosten-batenanalyse De kosten van maatregelen zijn goed in geld uit te drukken. De baten veel minder. Deze uiten zich in bijv. verbetering volksgezondheid, verhoging van de verkoopwaarde van onroerende goederen etc. Er is geen vast omschreven wijze voor het berekenen van de (relatie tussen) kosten en baten. Ontwerp van het Actieplan In het Besluit omgevingslawaai staan onder hoofdstuk 4 de elementen genoemd die in een actieplan beschreven moeten worden. Grofweg komt het neer op een beschrijving van de relevante wetgeving, het betrokken gebied, de resultaten van de geluidskaarten, het voorgenomen beleid in de komende 5 jaar, de voorgenomen maatregelen in de komende vijf jaar en de reacties uit de inspraakprocedure. Inspraak en publicatie Artikel 123 van de Wet geluidshinder (verder te noemen Wgh) beschrijft de procedure voor de vaststelling van het actieplan. De voorbereiding gebeurt volgens de Algemene wet bestuursrecht (verder te noemen Awb), waarbij in afwijking op artikel 3:15 Awb “eenieder” zienswijzen naar voren kan brengen. De termijn voor het naar voren brengen van zienswijzen en adviezen bedraagt zes weken. Tegen de definitieve vaststelling van het Actieplan geluid Schiedam is geen beroep mogelijk.
21
gepland
mogelijke maatregelen voor voorkeursgrenswaarde onderzocht en zo mogelijk getroffen
gepland resultaat
status van uitvoering
Bijlage 2: Voortgang maatregelen Actieplan geluid Schiedam 2010 – 2014
continu
toekomst
wordt uitgevoerd wordt uitgevoerd in het kader van het milieudoel geluid door de DCMR is uitgevoerd Schiedam neemt deel aan overleg terugdringen overlast vliegveld RTH, loopt nog. omzetting Hoekse lijn is onlangs van start gegaan. Schiedam is betrokken. maatregelen zijn vastgelegd in een inpassingsovereenkomst, uitvoering loopt. lobby wordt voortgezet
Maatregelen Bronmaatregelen Maatregelen bij planontwikkeling preventie en aanpak horecalawaai luchtvaartlawaai
railverkeer
planperiode lobby maatregelen A4 Midden-Delfland lobby 80 km op A20
is uitgevoerd (DGMR) is uitgevoerd
continu
geluidsniveau Midden-Delftand blijft onder 50dB.
walstroomkasten
Met gevelsaneringen wordt het geluidsniveau in Alijstwoningen teruggedrongen
loopt, wordt voortgezet
loopt, wordt voortgezet t/m 2014
fietsroutenetwerk en fietsvoorzieningen Park + Ride Schieveste 250 plaatsen
vraagt blijvend aandacht wordt uitgevoerd in het kader van het onderhoudsprogramma buitenruimte gerealiseerd
aandringen op een geluidsscherm bij de Hoekse lijn
preventie horecalawaai door geluidsrapport bij start planperiode belevingsonderzoek slaapverstoring regio rotterdam lobby compensatie voor toenemend vliegverkeer en klachten
wegverkeer rijkswegen
planperiode onderzoek effecten en kosten stille wegdekken keuze uit te voeren maatregelen stil wegdek (criteria)
wegverkeer binnenstedelijk Overige maatregelen gevelsaneringen ISV-3 maatregelen actieplan lucht bescherming stille gebieden stimuleren fietsverkeer realisatie transferia
22
Vervolg bijlage 2 Maatregelen scheepvaartgeluid maatregelen GVVP
gepland gepland resultaat Park + Ride Metro Vijfsluizen 500 plaatsen toekomst Park + Ride nieuw station Kethel continu rekening mee houden in ruimtelijke plannen planperiode schuiven naar OV geluidsschermen + kluizen A20 A4
status van uitvoering loopt achterhaald wordt uitgevoerd
(worden) gerealiseerd
23
Bijlage 3: De Havendijk e.o.
De Havendijk is onderdeel van de zgn Havenroute : de route Rotterdamsedijk- van Devensterstraat- Nieuw Mathenesserstraat –Maasdijk-Havendijk-WestfrankelandsedijkVlaardingerdijk. In het gemeentelijk verkeer en vervoerplan wordt gesteld dat het doel is de ruimtelijke ontwikkelingen langs de Nieuwe Waterweg te versterken, maar tegelijkertijd te voorkomen dat het stedelijk gebied met grote doorgaande verkeersstromen wordt belast en lokale verkeersknelpunten worden veroorzaakt of verergerd. In 2013 is gestudeerd op de verwachte verkeersbelasting voor de havenroute die aansluit op Vijfsluizen. Hieruit komt de verwachting naar voren dat het verkeer op deze route beperkt zal toenemen, ook bij openstelling van de A4 Delft Schiedam, met uitzondering van de meer directe omgeving van Vijfsluizen. De route blijft wel gevoelig voor congestie op de A20, zeker als een brug zal worden gerealiseerd over de Merwedehaven. Op de Havenroute zit minder verkeer dan de meeste stedelijke hoofdwegen, maar het aandeel vrachtverkeer ligt hoger. In 2013 heeft ook overleg met bewoners plaatsgehad over de geluidhinder en trillingshinder op de Havendijk. De geluidberekeningen wijken behoorlijk af van door bewoners gemeten waarden. Gegeven de hinder langs de Havendijk is ervoor gekozen de reconstructie van de weg een jaar te vervroegen naar 2015 zodat ook versneld de geluidhinderproblematiek kan worden aangepakt. Momenteel wordt gewerkt aan het plan van aanpak voor de Havendijk,waarvoor ook de actuele geluidniveaus wordt gemeten en waarbij mogelijkheden om de geluidhinder terug te brengen in kaart worden gebracht. Verwacht wordt dat nog in juni 2014 een eerste overleg met bewoners over de reconstructie en de maatregelen plaats zal kunnen vinden.
24
8 9 10 11 12 13 14
7
5 6
1 2 3 4
Singel
Westfrankelandsestraat Vlaardingerdijk Rembrandlaan Mgr. Nolenslaan Van Swindenstraat Korte Singelstraat Emmaplein
Sint Liduinastraat
‘s Gravelandseweg Vlaardingerdijk
Ambachtweg Kasteelweg Prinses Beatrixlaan Nieuwe Damlaan
straat
2013
2017
2016 2016 2015 2013 2016 2016 2017
2016
2013 2013
2016 2016 2012 2013
Planning onderhoud
60-65 dB (oranje)
60-65 dB (oranje)
60-65 dB (oranje) 55-60 dB (geel) 55-60 dB (geel) 55-60 dB (geel) 55-60 dB (geel) 60-65 dB (oranje) 60-65 dB (oranje)
60-65 dB (oranje)
60-65 dB (oranje) 60-65 dB (oranje)
hoogste geluidsbelasting (kleur op geluidskaart) 60-65 dB (oranje) 55-60 dB (geel) 60-65 dB (oranje) 65-70 dB (rood)
50km
30km
30km 30km 30km 30km 30km 30km 30km
30km
50km 50km
30km 30km 30km 50km
max snelheid
DAB
klinkers
klinkers klinkers DAB klinkers Klinkers klinkers klinkers
klinkers
DAB DAB
DAB DAB DAB DAB
huidig wegdek (var 0)
DAB
(gebakken) klinkers
(gebakken) klinkers (gebakken) klinkers (gebakken) klinkers (gebakken) klinkers (gebakken) klinkers (gebakken) klinkers (gebakken) klinkers
(gebakken) klinkers
DAB DAB
Bss-klinkers Bss-klinkers Bss-klinkers DAB
wegdek onderhoudsprogr (var 1)
6
15 Nieuwe Haven
Bss = betonstraatsteen
16
Bijlage 4: Onderhoudsprogramma wegdekken Schiedam 2013 – 2017
6
Opmerkingen BOR
behalve kruispunt deels uitgevoerd, 200 meter in 2014 wordt uitgevoerd tijdelijk opgeknapt, 2018 definitief waarschijnlijk na 2017 uitgevoerd
gebakken klinkers gebakken klinkers gebakken klinkers gebakken klinkers gebakken klinkers Blijft gebakken klinkers Blijft gebakken klinkers Ligt dicht, asfalt samen met Hoofdweg
stil wegdek (var 2)
stille klinkers stille klinkers stille klinkers DGD
DGD DGD
stille klinkers
stille klinkers stille klinkers stille klinkers stille klinkers stille klinkers stille klinkers stille klinkers
stille klinkers
DGD
25
Bijlage 5a Ontvangen zienswijzen
26
Bijlage 5b Ontvangen zienswijzen
27
Begrippenlijst A-lijst
Agglomeratie BSS DAB DGD Gevelsanering
GVVP MTG PMV RAIL-lijst Ranomos Stand still Wgh WHO juridische geluidsanering
ISV
lijst van woningen langs drukke verkeerswegen met zware, waarvan de geluidsbelasting op 1 maart 1986 gelijk was aan of hoger dan 70 dB(A) verstedelijkt gebied dat bij ministeriële regeling zijn aangewezen om iedere 5 jaar geluidkaarten en actieplannen vast te stellen. beton straatsteen dicht asfaltbeton, de standaard wegverharding dunne geluidreducerende deklaag, een stil wegdektype geschikt voor stedelijk wegverkeer bouwkundige aanpassingen aan de gevel zoals geluidwerend dubbel glas, kierdichting, ventilatievoorzieningen, dakisolatie, waardoor het verkeers- en industrielawaai buiten gehouden wordt Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan Maximaal Toelaatbaar Geluidsniveau Project Mainport Rotterdam lijst van woningen die op 1 juli 1987 een geluidbelasting vanwege een spoorweg ondervonden van meer dan 70 dB(A) Rotterdam Airport Noise monitoring system beginsel dat stelt dat de milieusituatie niet mag verslechteren Wet geluidhinder World Health Organization juridische procedure waarmee een sanerings woning wordt afgevoerd van de A-lijst, Blijst of RAIL-lijst zonder dat maatregelen nodig zijn Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing
28
Toelichting geluid en decibellen De sterkte van geluid wordt uitgedrukt in decibellen, afgekort tot dB. Een geluidbelasting in decibel (dB) is opgebouwd uit verschillende toonhoogtes (ofwel frequenties). Onze oren zijn niet voor alle toonhoogtes even gevoelig; hele hoge en hele lage tonen kunnen we zelfs helemaal niet horen. Om een berekend of gemeten geluidniveau beter aan te laten sluiten bij onze beleving, wordt daarom meestal een weging toegepast die speciaal is afgestemd op de wijze waarop mensen geluid waarnemen (de A-weging). Ook bij wettelijke normen en de waarden op de geluidkaart is dat het geval. Een decibel is een verhouding op een logaritmische schaal, waardoor je geluidniveaus niet zomaar kunt optellen. Voor verkeer geldt hetzelfde: bij verdubbeling van het aantal auto's op een weg zal de geluidbelasting met 3 dB toenemen. Een verschil van 1 dB kunnen we niet horen.
Op de onderstaande afbeelding kunt u zien welke geluidbelasting u ongeveer kunt verwachten bij verschillende situaties. In een bibliotheek heerst een niveau van ongeveer 30 dB, een normaal gesprek heeft een niveau van ongeveer 60 dB, terwijl een popconcert of een motorzaag een niveau boven de 100 dB kan veroorzaken.
29