Hoofdstuk 1: Achtergrondinformatie over de voorstelling 1.1
Staatsopera van Tatarstan
Kazan Kazan is de hoofdstad van de republiek van Tatarstan en is één van de grootste en mooiste steden van Rusland. Deze hoofdstad ligt in het hart van Rusland, slechts achthonderd kilometer ten oosten van Moskou. Het is de hoofdstad van een multinationale republiek die het gebied tussen de Wolga en het Oeralgebergte beslaat. De Tataren hebben hun eigen taal, hun eigen cultuur, hun eigen eeuwenoude tradities, feesten en zelfs hun eigen geloof. Hun verleden is en blijft, soms op dramatische wijze, verweven met de Russische geschiedenis. De Russische revolutie is feitelijk begonnen op de universiteit van Kazan, waar Lenin in die dagen studeerde. In 2005 vierde Kazan haar duizendjarig bestaan. Ondanks haar historische achtergrond groeit en ontwikkelt deze stad zich nog steeds in alle opzichten op dynamische wijze. Het hedendaagse Kazan is het centrum van een multinationale cultuur. Opera Theater In 1803 werd het eerste (houten) theater van Kazan gebouwd. Tot 1815 stond dit op de plaats waar tegenwoordig het Opera Theater is gevestigd. Van origine was het een dramatheater, maar ook opera’s stonden er op de planken. In 1815 werd een schitterend, nieuw theater gebouwd in Kazan. Het werd geopend door een Italiaans operagezelschap. Het was de eerste keer dat de mensen uit Kazan luisterden naar Italiaans gezang. In 1933 besloot de overheid van Tatarstan om het Theater van Opera en Ballet in Kazan te openen. Ter voorbereiding werden de meest getalenteerde Tataren naar Moskou gestuurd om daar te studeren. Zangers, dirigenten en componisten studeerden daar vier jaar lang, om na het afronden van hun studie terug te keren naar Kazan. Het theater werd in 1939 geopend met Zhiganovs opera ‘Kachkyn’. De naoorlogse jaren werden gemarkeerd door een ware bloei van theaterkunst. Een hele ‘sterrenhemel’ van operazangers en balletdansers maakten hun opwachting. Het balletgezelschap begon haar activiteiten tegelijkertijd met het operagezelschap. De eerste balletvoorstelling van Tatarstan werd opgevoerd in het theater op 12 maart 1945. Dit was één van de meest belangrijke momenten van het Tataarse muzikale leven van die tijd. Het hedendaagse theatergebouw werd geopend in 1956. De esthetiek en goede kwaliteit van het gebouw zijn uniek. Het plafond van het auditorium is versierd met een speciaal gemaakte kroonluchter van bergkristal, die meer dan een ton weegt. In 1988 kreeg het Tataarse Theater voor Opera en Ballet de titel van Academisch theater. Tegenwoordig is het gebouw een monument dat wordt beschermd door de staat. Gedurende de periode van 1978 tot 1987 trad het opera- en balletgezelschap van het theater succesvol op in vele Russische steden. En in 1994 begon het gezelschap wereldwijd te toeren. Sindsdien presenteren ze jaarlijks vele opera- en balletoptredens op Europa’s grootste podia.
3
Staatsopera van Tatarstan Al meer dan 20 jaar komt het opera- en balletgezelschap vanuit Kazan naar de Nederlandse en Vlaamse theaters. Van alle Russische operahuizen is de Staatsopera van Tatarstan het enige gezelschap dat zoveel voorstellingen buiten haar eigen landsgrenzen brengt. Dit is voor de diverse solisten, het koor en het orkest een belangrijke reden om onderdeel te zijn van deze unieke organisatie. De Staatsopera van Tatarstan bestaat uit ruim zevenhonderd personen. Met haar eeuwenoude geschiedenis is de Staatsopera afstammeling van invloedrijke schrijvers zoals Pushkin en Tolstoi. Deze schrijvers kunnen worden gezien als representatieve, culturele helden uit de Tataarse cultuur. De Staatsopera van Tatarstan is beroemd om haar perfecte uitvoeringen van vele opera’s en haar prachtige, uitgewerkte ensceneringen. Het repertoire dat het gezelschap heeft ontwikkeld is breed, rijk en toegankelijk. De Staatsopera van Tatarstan levert hoogstaande producties uit het zogeheten ‘ijzeren’ repertoire uit het opera- en balletgenre. Elk jaar brengen zij meer dan honderd voorstellingen in de theaters, waaronder beroemde opera’s zoals: ‘Tosca’, ‘Barbier van Sevilla’ en ‘La Traviata’. De solisten, het koor en het orkest musiceren op een uitzonderlijk hoog niveau van internationale allure.
4
1.2
Operaregisseur Yuri Isaakovich Alexandrov
Yuri Isaakovich Alexandrov is één van de belangrijkste operaregisseurs uit Rusland met een vaste aanstelling bij het beroemde Mariinsky Theater in Sint Petersburg. Met gepaste trots kunnen wij u vertellen dat we Yuri bereid gevonden hebben voor de regie van ‘De Barbier van Sevilla’. Alexandrov studeerde af als pianist (1974) en muzikaalregisseur (1977) aan het Leningrad State Conservatorium. In 1987 richtte hij het Chamber Music Theatre op. Aanvankelijk opgezet als een creatief "laboratorium", maar met de tijd ontwikkelde het zich tot het professionele St. Petersburg Chamber Opera Company, niet alleen bekend in Rusland maar ook ver buiten de landsgrenzen. Het werk van Yuri Alexandrov is meerdere malen bekroond, maar de belangrijkste onderscheiding was ongetwijfeld. The Golden Mask, de meest prestigieuze theaterprijs van Rusland. Van 1978 tot heden heeft Yuri Alexandrov gewerkt als regisseur bij het Mariinsky Theater. Zijn werk is natuurlijk en gevarieerd. De metafoor is één van zijn belangrijkste gereedschappen en legt daarmee zijn interne, diep spirituele, filosofische en poëtische wereld bloot. Als gastregisseur heeft Alexandrov in alle grote operahuizen ter wereld gewerkt: de Scala in Milaan, de Metropolitan Opera in New York, Arena di Verona in Italie en het Sydney Opera House in Australië, om er maar een paar te noemen.
5
1.3
‘De Barbier van Sevilla’
Il barbiere di Siviglia - De barbier van Sevilla - is de titel van een opera buffa die vooral bekend werd door de compositie van de Italiaanse componist Gioacchino Rossini. Voordien werd er reeds een gelijknamige opera geschreven door de componist Giovanni Paisiello in 1782. Rossini schreef zijn versie in 1816, in een tijdsperiode van slechts enkele dagen, op 24-jarige leeftijd. De opera werd, uit respect voor Paisiello en om verwarring te vermijden, opgevoerd onder de titel Almaviva o sia L’inutile precauzione. Rossini was op deze jonge leeftijd al geen onbekende meer in de muziekwereld, doch was het deze opera die zijn naam definitief vestigde. Het libretto is van Cesare Sterbini en is een bewerking van het toneelstuk Le Barbier de Séville door Pierre Augustin Caron de Beaumarchais. Tot op de dag van vandaag blijft het werk één van de meest opgevoerde opera’s in ‘s werelds beste operahuizen en behoudt het de status van meesterwerk. Eerste bedrijf
Op een plein in Sevilla komt de graaf van Almaviva een serenade brengen aan de mooie Rosina. Ze
hoort zijn gezang echter niet omdat zij niet op het balkon verschijnt. Figaro, de barbier van Sevilla, doet nu zijn intrede met het wereldberoemde cavatina Largo al factotum. Wanneer hij de graaf bemerkt en herkent, insisteert deze laatste om zijn identiteit te verzwijgen: zijn toenaderingen ten opzichte van Rosina moeten volstrekt geheim blijven. Bovendien wil hij dat Rosina hem onvoorwaardelijk liefheeft en niet voor zijn titel of zijn geld. Hij doet zich daarom ten aanzien van haar voor als een arme student. Rosina woont bij de veel oudere dokter Bartolo, haar voogd, die zo snel mogelijk met haar wil trouwen voordat de kans verkeken is. Zij is inderdaad meer dan bereid om samen met de graaf te vluchten maar dat blijkt niet zo eenvoudig te zijn omdat dokter Bartolo haar almaar in de gaten houdt. De graaf vraagt hulp aan Figaro, die bekend staat om zijn aandeel in vele amoureuze intriges. Figaro is bereid om de graaf te helpen en hij beraamt een plan: de graaf moet zich voordoen als een dronken soldaat die onderdak komt vragen bij dokter Bartolo. Op die manier zou hij mogelijk dichter in de buurt van Rosina te kunnen komen. Ondertussen komt dokter Bartolo te weten van de geheime geliefde van Rosina. Het is zijn vriend - en tevens Rosina’s muziekleraar - Don Basilio die hem hiervan op de hoogte brengt. Op de koop toe ontdekt hij dat Rosina zojuist een liefdesbrief geschreven heeft naar haar minnaar. Dokter Bartolo, nog achterdochtiger en jaloerser dan ooit, dreigt haar voortaan op te sluiten en besluit hun huwelijk vandaag nog te voltrekken. Wanneer de graaf in zijn rol van dronken soldaat komt aankloppen, is dokter Bartolo uitermate op zijn hoede en een samenloop van omstandigheden zorgt ervoor dat het plan volledig in het honderd loopt. Het eerste bedrijf eindigt in complete chaos en absolute verwarring. Tweede bedrijf
Een tweede plan wordt ten uitvoer gebracht: de graaf verschijnt aan dokter Bartolo’s deur, deze keer
vermomd als muziekleraar. Hij zou de plots ziek geworden Don Basilio komen vervangen om les te kunnen geven aan Rosina. Hij weet het vertrouwen van dokter Bartolo te winnen en mag Rosina onderwijzen, zij het onder zijn toezicht. Tijdens deze muziekles zien de graaf en Rosina de kans om hun wederzijdse liefde te verklaren en om plannen te smeden betreffende haar ontsnapping, weg van de tirannieke dokter Bartolo: de graaf zelf en Figaro zullen haar diezelfde nacht schaken. Wanneer Figaro en vervolgens Don Basilio ten tonele verschijnen duurt het niet lang of alles loopt alweer mis. Dokter Bartolo is op de hoogte van het bedrog dat voor zijn neus plaatsvindt en neemt geen risico’s meer. Hij vraagt Don Basilio om de notaris te laten ontbieden zodat hij onmiddellijk kan trouwen met Rosina. De graaf en Figaro schaken Rosina. Tijdens de ontvoering wordt de ware identiteit van de graaf aan haar kenbaar gemaakt. Haar liefde voor hem blijft hierdoor onveranderd. Don Basilio probeert nog roet in het eten te gooien, doch Figaro is hem te snel af en kan de zaken zodanig naar zijn hand zetten dat de notaris - die ondertussen is aangekomen – het huwelijk tussen de graaf en Rosina tot stand brengt. Dokter Bartolo arriveert te laat om hen in de wielen te rijden en kan zich enkel maar neerleggen bij de situatie. Hij ziet zich genoodzaakt om deel te nemen aan de finale van de opera waarin alle figuren het geluk en de eeuwige trouw van het koppel bezingen.
6
Overzicht solisten ROSINA Viktoria Yarovaya
Yulia Nezhentseva
Olga Vutiras
GRAAF ALMAVIVA Alexey Tatarintsev
Dmitry Trunov
Yaroslav Abaimov
FIGARO Viktor Korotich
Yury Ivshin
BASILIO
Sergey Magera
Andrey Valentii
7
DR BARTOLO
Dmitry Ovchinnikov
Anatoly Grigoriev
FIORELLO
Vladimir Kopytov BERTA
Zoya Tsererina DIRIGENT
Alexander Samuil
8
7.1
Persbericht over de voorstelling
PERSBERICHT Staatsopera van Tatarstan brengt ‘De Barbier van Sevilla’ Rossini’s meesterwerk in maart en april te zien in Nederlandse theaters
Het Russische operagezelschap van de Staatsopera van Tatarstan brengt in de maanden maart en april de befaamde komische opera ‘De Barbier van Sevilla’ naar de Nederlandse theaters. Hoewel het werk van componist Gioacchino Rossini in 1816 een rampzalige première beleefde, zorgden de geniale muziek en het humoristische verhaal er voor dat ‘De Barbier van Sevilla’ snel populair werd. Tot op de dag van vandaag is Rossini’s opera met de wereldberoemde aria van Figaro één van de meest opgevoerde opera’s. Het stuk heeft dan ook terecht de status van een meesterwerk. Dat ‘De Barbier van Sevilla’ nu wordt gebracht door de Staatsopera van Tatarstan, één van de beste Russische operagezelschappen, zal zorgen voor een opera-beleving die het publiek zich nog lang zal herinneren. Vanaf 4 maart 2014 is ‘De Barbier van Sevilla’ te zien in diverse theaters in Nederland en Vlaanderen. “Ik kan niet anders zeggen dan dat ‘De Barbier van Sevilla’ de mooiste opera buffa is, vanwege de overvloed aan ideeën, de komische sappigheid en de waarachtige dialogen”, zei componist Giuseppe Verdi al over deze prachtige opera. Een niet onbelangrijk deel van de charme van ‘De Barbier van Sevilla’ is het verhaal, gebaseerd op de populaire toneelkomedie van de Franse auteur Pierre Beaumarchais. De Italiaanse operacomponist Giovanni Paisiello gebruikte het toneelstuk als inspiratiebron voor een operaversie. Op deze versie baseerde Rossini op zijn beurt weer het meesterwerk dat vandaag de dag zo bekend en geliefd is. De prachtige muziek van Rossini is een zeer waardevolle aanvulling op het al sterke verhaal. De muziek van ‘De Barbier van Sevilla’ danst en prikkelt, en heeft na 200 jaar nog niets aan kracht verloren. De Barbier van Sevilla De komische opera vertelt het verhaal van de verliefde graaf van Almaviva. Hij roept de hulp in van Figaro, de barbier van Sevilla. Hij moet de graaf in contact brengen met de mooie Rosina. Dit zonder de afkomst van de graaf te verraden en zonder de argwaan te wekken van de oude dokter Bartolo, die ook op Rosina valt. Alle plannetjes van intrigant Figaro lopen in het honderd, maar uiteindelijk weet Figaro het huwelijk tussen de graaf en Rosina te bezegelen. “'De Barbier van Sevilla' is een verhaal vol halve garen en dwaze wendingen”, zegt producent Stefan Bruin. “Je zou het ook gerust slapstick kunnen noemen. Waar Verdi of Mozart in hun komische opera’s ook altijd een donkere schaduwzijde laten zien, soms zelfs tegen het tragische aan, laat Rossini de humor schaamteloos de boventoon voeren. Maar Rossini was dan ook in eerste plaats een entertainer, een theaterman in hart en nieren, en geen filosoof. Hoe het ook zij, De Barbier is een genot om naar te kijken, niet in de laatste plaats om de geweldige muzikale kwaliteiten van het stuk!". ‘De Barbier van Sevilla’ wordt in het Italiaans gezongen, met Nederlandse boventitels. De Staatsopera van Tatarstan Al meer dan 20 jaar komt het opera- en balletgezelschap van de Staatsopera van Tatarstan vanuit Kazan naar de Nederlandse en Vlaamse theaters. Ze staan garant voor kwalitatief hoogstaande producties. Welke voorstelling ze ook spelen, altijd wordt er gekozen voor een rijke en traditionele enscenering die nauw aansluit op de oorspronkelijke versie. Meer informatie ‘De Barbier van Sevilla’ is vanaf 4 maart 2014 tot en met 2 april 2014 te zien in diverse theaters. Voor meer informatie over de ‘De Barbier van Sevilla’, andere voorstellingen van de Staatsopera van Tatarstan én de complete speellijst kunt u terecht op www.wereldtheater.com. Niet voor publicatie: Voor aanvullende informatie, beeldmateriaal en/of interviewaanvragen kunt u contact opnemen met: Judith Vernooij | T: 030 2844770 | @:
[email protected] www.wereldtheater.com
15
7.2
Interview
Interview
zesde productie van De Barbier, maar ik ben er nog steeds niet
KOMISCHE OPERA ‘DE BARBIER VAN SEVILLA’ DOOR DE STAATSOPERA VAN TATARSTAN
op uitgekeken.” Bariton Yuri Ivshin is voor de trouwe bezoekers van de Staatsopera van Tatarstan allang geen onbekende meer. In De Barbier van Sevilla zullen we Yuri terugzien als Figaro. “Figaro is mij op het lijf geschreven. Misschien wel omdat mijn karakter en die van Figaro in vele opzichten hetzelfde zijn, maar misschien moet je dat maar niet opschrijven…Ach waarom ook niet! Overigens heet mijn vrouw ook Susanna, net zoals de vrouw waar Figaro in het vervolg van De Barbier (Mozart’s Le Nozze di Figaro, red.) ook mee zal
De Barbier van Sevilla
trouwen!”
Producent Stefan Bruin kijkt uit naar de komst van de komische
Mezzosopraan Victoria Yarovaya heeft zich de afgelopen
opera 'De Barbier van Sevilla' in het voorjaar van 2014.
maanden voorbereid op de rol van Rosina. “Het instuderen van
"Komische opera’s zijn er in vele soorten en maten. Maar 'De
een nieuwe rol is altijd spannend. Je vraagt je af of je wel goed
Barbier van Sevilla' is oprecht de mooiste. De Barbier is een
genoeg bent, en of mijn interpretatie van de rol de dirigent wel
verhaal vol halve garen en dwaze wendingen. Je zou het ook
zal bevallen… Gelukkig was Samuil (Alexander Samuil, de
gerust slapstick kunnen noemen. Waar Verdi of Mozart in hun
dirigent van De Barbier, red.) heel enthousiast, en ik kijk uit
komische opera’s ook altijd een donkere schaduwzijde laten
naar de samenwerking met de andere zangers.”
zien, soms zelfs tegen het tragische aan, brengt Rossini de
Het orkest van de Staatsopera had geen maanden nodig om de
komische opera terug tot haar essentie. De pure vorm die zo
muziek in te studeren. Dirigent Samuil: “Renat Salavatov, de
ontstaat laat de humor schaamteloos de boventoon voeren.
huisdirigent van Tatarstan, heeft de opera al verschillende
Maar Rossini was dan ook in eerste plaats een entertainer, een
malen als concertante (operaconcert zonder decor of kostuums,
theaterman in hart en nieren, en geen filosoof. De muziek van
red.) uitgevoerd, dus het orkest kent de muziek goed. Voor mij
‘De Barbier van Sevilla’ danst en prikkelt, en heeft nog niets
natuurlijk een heerlijke start, ik hoefde alleen nog de puntjes op
aan kracht verloren. Met maar een heel klein beetje verbeelding
de i te zetten. Overigens is het orkest uit Kazan sowieso
kun je Rossini op de achtergrond horen grinniken, soms zelfs
fantastisch om mee te werken. Een groep met een ijzeren
uitbundig lachen. En als muziek na meer dan 200 jaar nog
discipline en je voelt de hartstocht voor de muziek uit de
steeds wereldwijd mensen kan boeien en vermaken, dan is dat
orkestbak opwellen.”
al een bijzondere kwaliteit op zich.” Decor en kostuums
"Komische opera’s zijn er in vele soorten en maten. Maar 'de Barbier van Sevilla' is oprecht de mooiste.”
De Barbier gaat op 3 februari 2014 officieel in première tijdens een internationaal operafestival in Rusland, en tot die tijd kunnen we u helaas nog geen scènefoto’s laten zien. De repetities zijn nog in volle gang. Wel kunnen we u verklappen dat regisseur Yuri Alexandrov, op dit moment één van de meest
De solisten Andrei Valenty is één van de zangers die de bas-rol van Don Basilio zal gaan zingen. “De Barbier is mijn favoriete opera, het was ook mijn eerste rol waarmee ik op de planken stond. Voor iedere bas is het een belangrijke rol; behalve je stem zijn ook
toonaangevende regisseurs uit Rusland, alles uit de kast heeft gehaald om u een onvergetelijke avond te bieden. Een productie met schitterende kostuums, rijk gedetailleerde decors en een stijlvolle en doeltreffende enscenering. Het belooft een opera-beleving te worden die u zich nog lang zult herinneren!
de acteerprestaties heel belangrijk, en dat maakt het zo spannend. De komende tournee in Nederland wordt al mijn
December 2013
16
