LESMAP
1
INHOUD 1. ACHTERGRONDINFORMATIE OVER DE VOORSTELLING 2
1.1 korte inhoud
1.2 regie
1.3 acteurs
1.3.1
1.3.2 Joachim Gys
1.3.3 Geert Vermeulen
4
Nele Bauwens
1.4. weetjes
2. VERWERKING
2.1
Algemeen
2.2
Voor de voorstelling
2.2.1 Naar het theater
2.2.2 Goed gekeken!
2.2.3 Mijn affiche
2.3 Na de voorstelling
2.3.1 Klasgesprek
2.3.2 Muziek
2.3.3 Zonder iets
2.3.4 Dromen
3. ACHTERGRONDINFORMATIE OVER STRAATKINDEREN
3.1
Straatkinderen/Kinderen in de straat
3.2
Waarom bevinden deze kinderen zich op straat ?
3.3
Straatkinderen worden met veel problemen geconfronteerd
3.4
Hoe zien straatkinderen te overleven?
4.
BIJLAGEN
4.1
Bijlage 1
4.2
bijlage 2
2
6
6
9
12
16
Beste leerkacht, Aangezien u dit voorwoord leest, bent u van plan om binnenkort met uw klas naar onze muziektheatervoorstelling ‘KISS!’ te komen kijken. Deze theatervoorstelling zet voor één dag het leven van de straatkinderen in de kijker. Om de leerlingen te begeleiden bij het voorbereiden of het naverwerken van de voorstelling vind je in deze lesmap een gamma aan mogelijkheden om met de klas te doen. Als leerkracht kan je zelf een keuze maken uit de verschillende opdrachten zodat je de activiteiten zo goed mogelijk kan laten aansluiten bij jouw doelgroep. Er zijn opdrachten die je zowel vòòr de theateruitstap als nadien kan doen met je klas. In deze lesmap wordt met een positieve blik naar straatkinderen gekeken: hun creativiteit en hun overlevingsdrang wordt speciaal in de kijker geplaatst. Wij wensen je alvast veel succes!
3
ACHTERGRONDINFORMATIE OVER DE VOORSTELLING Korte inhoud In K.I.S.S. laten Geert Vermeulen, Nele Bauwens en Joachim Gys zich inspireren door straatkinderen. Het is een misverstand dat straatkinderen altijd zielig en gedrogeerd zijn. Integendeel, ze hebben meestal een krachtige dosis positivisme, humor en gezond verstand dat ze gebruiken om dagelijks te overleven. Sommigen van hen zijn zelfs geniaal in het vinden van simpele, aanstekelijke of onnozele oplossingen voor hun problemen. They “Keep It Simple Stupid”. In deze absurde en circusachtige voorstelling zien we drie mensen, een man die verzot is op beesten maken, een muzikant en een meisje dat met vliegen in haar hoofd zit. Een modern sprookje over overleven in de harde werkelijkheid.
Regie Manou Kersting (Antwerpen, 1962) is als acteur, regisseur, cabaretier, zanger en muzikant op zijn minst veelzijdig te noemen. Deze Antwerpenaar met Nederlandse roots heeft gestudeerd aan Herman Teirlinck. Met een vader als kunstenaar is Manou Kerstings altijd een buitenbeentje geweest. Toch wist hij zich een weg te banen naar het grote doek. Nu hij zelf kinderen heeft is zijn ambitie niet meer zo groot maar is hij vooral gelukkig dat hij van zijn passie zijn beroep heeft kunnen maken. Na zijn rol in ‘Martroesjka’s’ als Danny Bols heeft hij de kans gekregen om door te breken op verschillende vlakken. Niet enkel wordt hij vandaag de dag gevraagd als acteur maar regisseert hij ook zelf stukken. Manou Kerstings heeft een vernieuwde kijk op theater. In zijn stukken gaat hij op zoek naar de balans tussen muziek, theater en humor.
Acteurs Nele Bauwens Nele Bauwens gekend als actrice en zangeres. Ze studeerde aan studio Herman Teirlinck. Samen met Dahlia Pessemiers stichtte ze in 1999 De Alpenzusjes als afstudeerproject. Ze maakten samen al verschillende voorstellingen. In 2009 maakte ze samen met Luc De Vos een productie voor hun tienjarig bestaan. Buiten de Alpenzusjes fungeerde ze ook als zangeres in ‘El Tattoo del Tigre’ en ‘Hormonia’.
Als actrice speelde ze mee in onder andere ‘spoed’ en de theatershow ‘Wat heeft u belet te komen?’ samen met Maaike Cafmeyer.
Joachim Gys Joachim Gys is een jonge muzikant die niet weg te slaan is van zijn accordeon. Hij studeerde kleinkunst aan de Herman Teirlinckstudio. Hij speelt onder andere bij ‘Dr. Eugène’ en ‘Les Busiciens’. De theaterproductie ‘Manollo Manouche & Les Filles de Minuite’, waarin hij de rol als accordeonist op zich nam, was onder leiding van Manou Kerstings.
4
Geert Vermeulen Geert Vermeulen is als acteur gekend van ‘Het Pleintje’ en ‘Alfa Papa Tango’. Toch kennen de meeste hemdoor zijn intrede bij de Nieuwe Snaar in 1981. Als vioolspelende acrobaat maakte hij een nieuw succes van de nieuwe snaar.
Weetjes Voor deze theatershow hebben Geert, Nele en Joachim hun inspiratie gehaald bij de mobiele school Leuven. Deze vzw probeert straatkinderen op een positieve manier iets bij te brengen. Zo willen ze hen een specifieke vaardigheid aanleren waarmee ze eventueel geld kunnen verdienen en overleven. Michèle Sennesael heeft naar aanleiding van De dag van het straatkind, die plaatsvindt op 12 maart, een fototentoonstelling op poten gezet, waarbij ze eer betoont aan straatkinderen uit Nicaragua. Deze prachtige foto’s tonen sterke maar tegelijk ook kwetsbare kinderen. Heroes, de titel van de expo, verraadt dat de fotografe, net als de acteurs, straatkinderen in een positief daglicht plaatst. Om zich voor te bereiden op het maken van KISS zijn Geert en Nele voor twee weken naar LatijnsAmerika getrokken om zelf te ervaren hoe het straatleven is. Deze inspirerende reis laat zijn sporen na in de voorstelling, zowel in verhalen als muziek. Telkens opnieuw is geprobeerd om de positieve kant van het straatleven, zoals de ongelooflijke creativiteit en overlevingsdrang, in de verf te zetten. Dit verhaal moest verteld worden.
5
VERWERKING Algemeen Het verwerken van een theatervoorstelling is belangrijk. Deze voorstelling geeft je als leerkracht de kans om je leerlingen enerzijds kennis te laten maken met het theater en anderzijds te werken rond straatkinderen in Latijns Amerika. Deze bundel is voorzien van opdrachten die je zowel voor als na de voorstelling kan uitvoeren. De voorstelling zelf benadrukt de positieven kant van de straatkinderen, ook in de opdrachten wordt hiernaar gestreefd.
Voor de voorstelling Naar het theater BENODIGDHEDEN • • • • • • •
Dobbelsteen (zie bijlage) Kaartjes met voorwerpen, vragen of opdrachten en beroepen (zie bijlage) Papier Potloden Kranten Plakband Magneten
LESIDEE Soms is het voldoende om de leerlingen voor te bereiden op een bezoek aan het theater door een gesprek te voeren dat theater als onderwerp heeft. Toch is het belangrijk dat leerlingen kennismaken met enkele begrippen, voorwerpen en beroepen die het theater kenmerken. Al spelenderwijs zorgt dit spel ervoor dat de leerlingen allerlei dingen te weten komen over het theater. Dit spel bestaat uit een dobbelsteen en kaartjes in drie kleuren. De leerlingen gooien met de dobbelsteen en nemen vervolgens een kaartje van de stapel met de kleur die ze hebben gegooid. Het spel wordt gespeeld in groep en elk kaartje wordt klassikaal bekeken. Elke kleur heeft een betekenis: Op de kaartjes met een rode rand vind je allerlei voorwerpen terug die je in het theater terugvindt. Wanneer je op het bord de onderstaande tekeningen maakt, kunnen de leerlingen deze voorwerpen waaronder oa gordijnen, kledij, belichting, decor, … in deze ruimte tekenen of op de juiste plaatst ophangen. Op deze manier krijgen ze een visuele voorstelling van een theater. Hierbij kan je bij elk voorwerp vragen welke functie dit heeft. De blauwe kaartjes zijn voorzien van afbeeldingen van beroepen die je tegenkomt in het theater. Sommige beroepen kunnen ze bij in de ruimte plaatsen zoals de acteur, de regisseur, … De andere kan je naast de
6
tekening plaatsen. Bij deze kaartjes is het belangrijk dat je ingaat op wat deze mensen allemaal doen in het theater. Zo kunnen ze ook zien hoe de beroepen in verhouding tot elkaar staan. Een regisseur is niets zonder acteurs en acteurs hebben decorbouwer nodig om het decor te bouwen. Naast de beroepen vind je ook enkele mogelijke personages, rollen terug, hier kan je ingaan op hoe ze bewegen, welke stem ze hebben, hoe ze eruit zien, … De kaartjes met een gele rand omvatten allerlei vragen en opdrachten die betrekking hebben op het theater. De vragen gaan enerzijds over eigen ervaring en anderzijds over de kennis van het theater zelf. De opdrachten zijn voornamelijk gebaseerd op de beroepen. Als afsluiter kan je alles nog even opfrissen. Laat hierbij vooral de leerlingen aan het woord. Goed gekeken! BENODIGDHEDEN • Foto’s straatkinderen (bijlage 2) • Bord • krijt LESIDEE Kinderen kunnen een beeld beter analyseren dan wij denken, daarom is het belangrijk om deze kwaliteit te gebruiken om hen zelf met hun ogen te laten ontdekken. Deze opdracht is gebaseerd op kunstzaken van man bijt hond. Hier wordt aan kinderen een kunstwerk getoond. Zij beschrijven en interpreteren dit. De leerlingen krijgen in kleine groepjes van minimum twee tot maximum vier personen een beeld uit het straatleven voor zich. Zij gaan het beeld zo goed mogelijk beschrijven. Aan deze beschrijving kunnen ze dan een interpretatie koppelen. Bv. Dit meisje kijkt droevig omdat ze geen huis heeft om in te wonen. Indien het bespreken van het beeld niet vlot verloopt kan je de onderstaande vragen gebruiken om het gesprek op gang te helpen: • • • • • • • • •
Hoeveel personen staan op deze foto? Hoe zien hun kleren eruit? Maakt de foto je gelukkig? Waar zouden ze wonen? Wat zouden ze eten? Zijn ze gelukkig? Met wat zouden ze spelen? Hoe zouden ze geld verdienen? Wat zie je op de achtergrond?
Als leerkracht kan je enkele dingen verduidelijken door de achtergrondinformatie die je teruvindt in deze map. Zoals waarom je alleen maar kinderen terugvindt op de foto’s of je kan hen wat meer vertellen over de vuilnisbelt waarop ze leven en in de dag vuilnis verzamelen om te kunnen overleven. Nadat elke foto is besproken kan je op bord als overzicht een mindmap maken. Zo krijg je stap voor stap een overzicht van hoe het straatleven verloopt.
7
SUGGESTIE Laat hen nadien zelf een tekening maken waarin ze weergeven hoe het straatleven volgens hen eruitziet. Mijn affiche BENODIGDHEDEN • • • •
Affiche Tijdschriften Lijm Waardeeloos materiaal
LESIDEE Een affiche is een heel belangrijke manier om iets voor te stellen. Uit de affiche van de voorstelling kan je al heel wat halen. Ze gaan de affiche een keer bekijken en bespreken. Wat staat er allemaal op de affiche: • • • • •
titel van de voorstelling acteurs Regisseur partners een foto, tekening, …
Als eerste kan je ingaan op de titel van de voorstelling, zeker in dit geval is de titel heel belangrijk. Eerst gaan de leerlingen hun eigen interpretatie geven aan de titel, je kan deze tijdens het gesprek bijsturen en aanvullen met wat je zelf weet. De titel KISS staat voor ‘kleine interessante slimme sterren’. Hiermee verwijzen ze naar twee dingen, de dromen die deze kinderen hebben en dat ze zelf ondanks het moeilijke leven op straat toch blijven schitteren als een ster door hun doorzettingsvermogen, creativiteit, … Een affiche verklapt door de beeldtaal al een deel van de inhoud. Dit moet goed begeleid worden en ondersteund door vragen. Op de affiche staan drie figuren die verwijzen naar de personages die in het stuk voorkomen. Ook heel duidelijk zien we hierin terug wat kenmerkend is aan deze personages. Op deze manier bereid je hen voor op wat er in de voorstelling bekeken wordt. SUGGESTIE Na het bespreken kan je hen zelf aan de slag laten gaan met waardeloos materiaalom een affiche te ontwikkelen in groep of individueel . Op deze manier ervaren ze hoe het is om met weinig middelen toch een leuk resultaat te verkrijgen. SUGGESTIE Deze opdracht kan ook uitgevoerd worden na de voorstelling maar wordt dan gebruikt als terugkoppeling. Je kan hierbij vragen om zelf een titel voor de voortelling te bedenken, je kan verwijzen naar de drie personages en wat ze allemaal doen. Ook het zelf maken van een affiche kan hier extra aan gekoppeld worden.
8
Na de voorstelling Klasgesprek BENODIGDHEDEN geen LESIDEE Een gewoon klasgesprek kan een eerste inleiding zijn en aangevuld worden met andere opdrachten. Algemene bespreking van de voorstelling: • • • • • • • • •
Wat was jullie eerste reactie na het zien van de voorstelling? Welke scènes zijn jullie bijgebleven? Waarover ging de voorstelling? Wat vonden jullie van de acteurs? Vragen met betrekking tot het thema straatkinderen: Hoe komen deze kinderen op straat terecht? Wat doen ze een hele dag? Hoe is het straatleven volgens jullie na het zien van deze voorstelling? Hebben deze kinderen een toekomst? Muziek
BENODIGDHEDEN • Papier • Schrijfgerei • Teksten liederen (bijlage 3) LESIDEE In de voorstelling komt heel veel muziek voor. Muziek is voor velen een uitlaatklep. De acteurs hebben in de liederen dan ook gespeeld met taal, emoties en de inhoud. Door middel van een klein klasgesprek kan je terugblikken op de liederen. Het is niet noodzakelijk alle liederen te bespreken maar je kan een keuze maken van maximum vier liederen. Hierbij ga je kijken naar de taal, welk gevoel het lied opriep en waarover het ging of zou kunnen gaan. Het is belangrijk dat je kiest voor verschillende liederen. Je zou bijvoorbeeld het lied “smosbeest kunnen bespreken” smosbeest is een lied dat bestaat uit een verzonnen taal. Het is een heel heftig lied waarbij je de gevoelens, blij, droevig en bang kan uitsluiten. Het lijkt eerder een boos smosbeest, een heel uitbundig smosbeest. In tegenstelling tot smosbeest is het lied waarbij ze met twee op de gitaar spelen heel ingetogen en droevig. Nadat ze dit hebben gedaan kan je samen met de klas zelf een lied schrijven, een rap-song over de voorstelling en het thema. Hiervoor kan je starten door met enkele muziekinstrumenten een ritme te maken. Op dit ritme kan je een rijmende tekst schrijven die je nadien met heel de klas opvoert.
9
SUGGESTIE Je kan de leerlingen vragen om de foto’s uit bijlage twee bij de liederen te plaatsen. Op deze manier wordt de tekst ook vertaald in beelden. SUGGESTIE Je kan de leerlingen zelf een instrument laten maken van waardeloos materiaal die ze dan gebruiken om achtergrondmuziek te maken. Zonder iets BENODIGDHEDEN • Hangt af van de opdrachten LESIDEE Voor het uitvoeren van deze opdracht is het noodzakelijk om de voorstelling voordien te bespreken waarbij de focus ligt op zich amuseren, iets leren, … zonder materiaal. Nadien verdeel je de klas in groepjes van maximum 5 personen. Elk groepje krijgt de opdracht om een manier te vinden om de opdracht te volbrengen. Je kan de opdrachten zelf bij aanvullen of vervangen indien gewenst. • Maak iets dat geen geld kost en waarmee je geld zou kunnen inzamelen • Wat zouden jullie doen wanneer jullie geen speelgoed hadden om mee te spelen. Bedenk kosteloos speelgoed of een leuk spel. • Hoe zou jou huis eruitzien wanneer je enkel afval hebt • Maak een lied zonder dat je materiaal hebt om de tekst op te schrijven, hoe kan je het onthouden? • Kook een gerecht zonder dat je naar de winkel kan gaan. Dromen BENODIGDHEDEN • Voorwerp uit eigen leefwereld • Foto’s uit eigen leefwereld • Foto’s straatkinderen (bijlage 2) LESIDEE De titel zegt het zelf, kleine interessante slimme sterren. Straatkinderen leiden een heel ander leven en kunnen zich bezighouden met allerlei dingen zonder dat ze iets kunnen kopen. Door het vergelijken en bespreken van de foto’s van hun leven en dat van de straatkinderen komen er al dadelijk grote verschillen te voorschijn zoals kledij, de ruimte, een huis, speelgoed, … De onderstaande vragen kunnen je helpen: • • • • •
Hoeveel personen staan op deze foto? Hoe zien hun kleren eruit? Welke verschillen kan je opnoemen Welke foto maakt je het gelukkigst waarom? Welke verschillen zie je? Welke gelijkenissen zie je?
10
• Hoe zit het met de ouders op de foto’s? • Wat kan je zeggen over het speelgoed, … De leerlingen hebben allemaal een voorwerp meegebracht waar ze belang aan hechten. Je kan hen vragen of zij nog altijd evenveel belang hechten aan de dat voorwerp. Hier kan je dan verder op inspelen. SUGGESTIE Je kan samen met hen materiaal inzamelen voor de straatkinderen waarmee zij zouden kunnen spelen of materiaal dat ze zouden kunnen gebruiken om te leren, … SUGGESTIE De leerlingen kunnen een eigen droom in woorden op beelden vertalen op papier. Deze kunnen ze allemaal in een glazen fles steken met een kurk op en vervolgens de wijde wereld insturen door in het water te laten wegdrijven in de hoop dan hun dromen ooit uitkomen. Ze kunnen hetzelfde doen voor de straatkinderen, waarvan zouden zij dromen en wie weet komen ook enkele van hun dromen ooit uit. Als is het maar voor sommigen. Je kan ook deze dromen even vergelijken. Wij dromen van een spelletje terwijl ze ginder dromen van een dak boven hun hoofd of iets om te eten.
11
ACHTERGRONDINFORMATIE OVER STRAATKINDEREN Als leerkracht is het interessant om extra informatie te kunnen vertellen aan je leerlingen. Onder dit deel vind je dan ook, beknopt, informatie over het straatleven. Zeker bij het gebruik van de foto’s is het nuttig deze informatie al een keer door te nemen.
Straatkinderen/Kinderen in de straat Men moet 2 soorten kinderen onderscheiden die op straat leven in de grote steden van de Derde Wereld: De kinderen in de straat : Het zijn kinderen die de ganse dag rondzwerven op straat maar die nog de mogelijkheid hebben om s’avonds naar een thuis te gaan. Ze hebben nog een woonst en een familie maar gaan niet naar school en zijn dagelijks blootgesteld aan de gevaren van het straatleven, dikwijls onder druk van hun familie om een beetje geld in het laatje te brengen. Ze doden hun tijd met bedelen, met de verkoop van kleinigheden , met schoenen poetsen of met het wassen van auto’s… Straatkinderen: Deze kinderen hebben elke band met hun familie verbroken, ofwel tengevolge van familiale conflicten, ofwel tengevolge van het verlies van hun ouders en zijn dus alzo verplicht om te leven en te slapen in de straten. Het zijn de meest kwetsbare en armste kinderen gezien zij op niemand meer kunnen rekenen en hun plan moeten trekken om te overleven.
Waarom bevinden deze kinderen zich op straat ? Armoede De kinderen zijn de eerste slachtoffers van armoede. Het is effectief zo dat families die geen enkel inkomen meer hebben er toe komen hun kinderen weg te jagen zodat ze minder mondjes moeten voeden. Breuk tussen de gemeenschappen De gemeenschappen nemen minder en minder verantwoordelijkheid voor de kinderen en de families helpen elkaar niet meer. Zo kan het weeskind of het mishandeld kind niet meer rekenen op andere leden van de gemeenschap zoals voorheen. De straat is zijn of haar enig alternatief om
12
te overleven. Familiale conflicten De belangrijkste redenen waarom kinderen beslissen hun familie te verlaten zijn fysische, emotionele en seksuele mishandelingen door de ouders. Ouders in de gevangenis, verslaafden, alcoholisten, moeders die zich prostitueren… maken het leven thuis onhoudbaar. De kinderen verkiezen dan liever de wereld van de straat dan deze mishandelingen te moeten blijven ondergaan. Wezen Zeer veel kinderen in de ontwikkelingslanden zijn weeskinderen geworden tengevolge van gewapende conflicten en sinds twee decennia tengevolge van het overlijden van hun ouders tengevolge van AIDS.
Straatkinderen worden met veel problemen geconfronteerd. Overleven is het dagelijks probleem van deze kinderen : een plaats vinden om te slapen, eten vinden, zich in veiligheid stellen, vechten tegen ziektes, de uitsluiting door de anderen verdragen. Ze hebben geen enkele ontspanning, geen tijd om te verpozen. Het zoeken naar geld is hun enige zorg. Straatkinderen worden met veel problemen geconfronteerd: Honger en dorst Voedsel zoeken is een constante zorg. Ze pluizen de vuilnisbakken uit, stelen fruit op de markten of, met het beetje geld dat ze verdienden, kopen ze wat ze kunnen. Ze lijden bijgevolg aan zware ondervoeding en hebben een algemene verzwakte conditie. Plaats om te slapen De kinderen slapen waar ze kunnen, en proberen zich een beetje te beschermen tegen de kou : onder karton in portieken, onder bruggen, in verlaten gebouwen, op vuilnisbelten. Hygiëne Straatkinderen hebben geen plaats om zichzelf of hun kleren te wassen. Ze hebben geen kledij om zich te verversen, lopen blootsvoets, wassen zich bijna nooit. Ze lopen door hun zeer weinig hygiënische manier van leven alle soorten infecties op. Hun uitzicht in vuile lompen accentueert de verwerping door de bevolking. Eenzaamheid en verwerping door de anderen De mensen zijn bang van hen, veroordelen hen omdat ze stelen, niet naar school gaan en de ganse dag ronddolen in lompen gehuld. Ze begrijpen niet dat het kind in de eerste plaats een slachtoffer is. De reden waarom ze zich wenden tot illegale praktijken is overleven. Het is dus erg belangrijk de bevolking te sensibiliseren met betrekking tot de redenen die kinderen op straat brengen, zodat ze zich realiseren dat het geen simpele bedriegers of dieven zijn. Onveiligheid De straat stelt hen bloot aan alle soorten gevaren: geweld door gekken, door de politie en soms zelfs moord. In bepaalde landen van Latijns Amerika zoals Brazilië en Colombia bestaan “ escuadrones de la muerte “ waarvan de opdracht is het “ opruimen “ van de wijken van deze kinderen. Het zijn de bevoorrechte slachtoffers van alle soorten geweld. s’ Nachts wordt het uiterst gevaarlijk: men steelt dikwijls het geld dat ze verdiend hadden tijdens de dag, wat hun belet om een beetje geld te
13
sparen voor een betere situatie. Ziektes Straatkinderen lopen ziektes op omwille van hun slechte hygiënische levensomstandigheden, hun gebrek aan voedsel, het drinken van besmet water. Ze lopen huidziekten op zoals schurft, luizen…Ze lijden aan problemen met hun spijsvertering, buikloop en longziekten die zich kunnen ontwikkelen tot tuberculose. Ze verzorgen hun wonden niet waardoor dit vaak leidt tot infecties. Malaria is eveneens een essentieel probleem in de tropische landen want de kinderen beschikken over geen enkele bescherming tegen muggen. Maar malaria kan dodelijk zijn indien men niet op tijd verzorgd wordt. Daarbij worden meisjes op zeer jonge leeftijd zwanger, want zich prostitueren is één van hun middelen om te overleven. Ze sterven soms tijdens de bevalling, die meestal gebeurt in miserabele omstandigheden. Het voorkomen van AIDS is in de ontwikkelingslanden enorm belangrijk. Straatkinderen zijn de eerste slachtoffers van de ravage van AIDS. Ze geven het virus voornamelijk door via sex gezien ze geen enkele bescherming gebruiken. De meisjes die overleven door prostitutie geven het virus door aan een hoog tempo. Helaas laten de desinformatie en de moeilijkheden waarmee zij dagelijks geconfronteerd worden weinig ruimte voor het probleem AIDS in hun bekommernissen. Anderzijds bestaan er veel van bij de geboorte seropositieve kinderen die snel de ziekte zullen ontwikkelen, want bij kinderen ontwikkelt het virus zeer snel tot de dodelijke ziekte. Drugs 75% van de straatkinderen ademen solventen of oplosmiddelen in. Straatkinderen proberen te vluchten voor hun dagelijkse moeilijkheden door solventen, zoals lijm in te ademen. Ze drenken er kleine stukjes stof in die ze de ganse dag voor hun neus houden. Dat doen ze om even te vergeten dat ze het koud hebben, honger lijden, bang en alleen zijn. De effecten zijn onmiddellijk, en lokken een dronkenschap uit die hun perceptie van de werkelijkheid vervormt. Het meest gebruikte solvent is schoenmakerslijm: deze is gemakkelijk verkrijgbaar en vooral goedkoop. Maar deze drug is zeer gevaarlijk. Regelmatig gebruik brengt onherroepelijke beschadiging toe aan het centraal zenuwstelsel, de longen, de lever, het hart en de hersenen. Andere drugs worden door hen veel minder gebruikt daar ze te duur zijn. Lijm verwoest hun capaciteiten om uit de ellende te geraken en houdt de kinderen gevangen in de straten.
Hoe zien straatkinderen te overleven? De straatkinderen proberen het hoofd te bieden aan hun dagelijkse problemen om te overleven, door zich te organiseren in bendes en door te proberen geld te verdienen op alle mogelijke manieren: kleine karweitjes uitvoeren, bedelen, misdaad, prostitutie. Organisatie in bendes De kinderen groeperen zich in bendes omwille van de eenzaamheid en de onveiligheid. Binnendringen in die “gangs” is praktisch onmogelijk. Zodoende kan men meer veiligheid en levensonderhoud verzekeren. De vriendschap die de bendeleden bindt, is primordiaal, gezien die de affectieve basis schept die verloren ging bij de breuk met de familie, of door het overlijden van de ouders. De groep is sterk hiërarchisch georganiseerd, de rol van elkeen is strict gedefinieerd. Er is
14
altijd een leider, over het algemeen de oudste, die de dagelijkse activiteiten voor de groep bepaalt. Meestal vertrouwt men zijn of haar geld toe aan de jongste van de bende. Iedereen van de groep is verplicht om voedsel of geld binnen te brengen op het eind van de dag. De bende beantwoordt aan veel behoeften van de kinderen, maar kan ook een bron van uitbuiting zijn van de jongsten door de ouderen in ruil voor hun bescherming. Kleine karweitjes Weinigen hebben het geluk echt werk te vinden, maar bepaalde straatkinderen slagen erin een beetje geld te verdienen door verschillende activiteiten uit te voeren : schoenen poetsen, snuisterijen verkopen, oprapen en wassen van vuilnis, recupereren van conservenblikken uit de vuilnisbakken en van op de vuilnisbelten, flessen, aluminium, vervoeren van pakjes, wassen van auto’s… Bedelen Straatkinderen bedelen niet graag want de straat is hun terrein, ze verkiezen te eten met het geld dat ze zelf verdienen. Maar dikwijls hebben ze geen keuze. Ze stellen zich dan meestal op aan de deur van de grote hotels van de steden. Delinquentie Om op straat te overleven moeten kinderen zich soms wenden tot illegale activiteiten. Ze stelen goederen van de handelaars, ontdoen iedereen van het geld in hun bezit... Prostitutie Prostitutie is het essentieel middel om te overleven voor de straatmeisjes. Zeer jong en voor zeer weinig geld leveren ze zich er aan over. Soms gaan ze werken als dienstmeisje in een huis en moeten ze zich ook prostitueren. Straathoertjes verdienen zeer weinig geld want worden beschouwd als “vuile hoeren”. Door hun “werk”, raken ze zeer jong zwanger en hebben er dan een mondje bij om eten te geven. Ze lopen allerlei ziektes op en in het bijzonder AIDS, gezien ze over het algemeen met hun client geen enkele bescherming gebruiken.
15
BIJLAGEN Bijlage 1
Weet jij wat een theatervoorstelling is?
Kan je iets vertellen over een theatervoorstelling waar jij zelf naar gaan kijken bent?
Kan je enkele verschillen opnoemen tussen een theatervoorstelling en een film?
Kan je in een theater meer doen dan alleen toneel kijken?
Wat hebben de acteurs aan wanneer ze optreden?
Kan je enkele gelijkenissen opnoemen tussen een theatervoorstelling en een film?
Waarom is in een theater zitten zo anders dan in een bioscoop of voor een tv zitten?
Wat is er speciaal aan het podium van een theater?
Juist of fout? Leg uit!
Sommige theaterstukken gaan buiten door, dat is gemakkelijk want dan moeten ze geen decor maken.
Moet je als acteur al je tekst vanbuiten kennen?
Wat vind je leuk aan naar het theater gaan?
Opdracht
Waar kan je overal een theaterstuk spelen?
Een regisseur bepaalt waar de acteurs op een podium staan en hoe ze bewegen. Kan jij al je klasgenoten instructies geven zodat ze samen één standbeeld vormen.
Opdracht Opdracht Een decorbouwer moet vaak een decor opstellen voor verschillende voorstellingen. Plaats de onderstaande vormen op een blad en vorm hiermee een nieuw decor. Je mag zelf ook lijnen teken in en rond de vormen.
Zou je zelf in een theater willen werken?
Elke acteur draagt een kostuum. Maak voor twee leerlingen een kostuum naar keuze uit oude kranten. Ga per twee staan met je gezicht naar elkaar toe. Verdeel nu de rollen, één iemand maakt bewegingen en de andere doet deze na net alsof je in de spiegel kijkt. Na een minuut wissel je.
Welk personage zou jij willen spelen?
Opdracht De beste manier om te leren acteren is uitbeelden. Beeld één voor één iets uit, de rest van de klas mag raden wat het is.
Opdracht Een acteur moet verschillende emoties kunnen uitbeelden. Hoe zou jij laten zien zonder woorden dat je,blij bent, boos bent, droevig bent of bang bent?
Opdracht Om te leren bewegen en rare gezichten te trekken kan je best een keer oefenen. Ga per twee staan met je gezicht naar elkaar toe. Verdeel nu de rollen, één iemand maakt bewegingen en de andere doet deze na net alsof je in de spiegel kijkt. Na een minuut wissel je.
Wat moet er volgens jullie allemaal op een affiche staan voor een theatervoorstelling
Opdracht Sommige personages hebben hele speciale namen. Welke naam zou jij willen hebben als je acteur was?
Hoe zou jij bewegen als je een oude heer of dame was, een jong blij meisje, een koning, een prinses, …
Wat vind je helemaal niet leuk aan naar het theater gaan?
Als je zelf een verhaal mocht kiezen om te spelen, waarover zou dit dan gaan en wat zou er allemaal gebeuren?
Met echte dieren op het podium staan is helemaal niet moeilijk
werkman
poetsvrouw
acteur
regisseur
actrice
scenarioschrijver
danser
choreograaf
grimeur
Juist of fout? Leg uit!
decorbouwer kostuummaker lichttechnicus
bezoeker
souffleur
mimespeler
oude man
circusartiest
meisje
cowboy
fabriekswerker
zanger
indiaan
prinses
koning
sneeuwman
boer
mama
lippenstift
klok
kleedkamers
mascara
rood lint
stoelen
vlinderdas
hoepelrok
kapstok
gordijnen
tv
kast
lampen
muziekinstallatie
micro
hoed
spiegel
boxen
piano
tekst van de acteur
paraplu
affiche
touw
clownsneus
programmaboekje
masker
ticket
bijlage 2
