Accres Apeldoorn B.V.
Jaarverslag 2012 Versie 4.0 , 11 april 2013
Pagina 1
Pagina 2
Inhoudsopgave Verslag van de Raad van Commissarissen blz. 4
Verslag van de directie blz. 6 Voorwoord van de directeur Divisie Maatschappelijke Voorzieningen Divisie Zwembaden & Natuur Klant & Kwaliteit Vastgoed & Facilitaire Zaken Personeel & Organisatie Corporate governance De financiële uitkomst over 2012 Toekomstverwachtingen
Jaarrekening blz. 25 Geconsolideerde balans per 31 december 2012 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2012 Kasstroomoverzicht geconsolideerd over 2012 Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst-en-verliesrekening Algemene toelichting Waarderingsgrondslagen Grondslagen voor resultaatbepaling Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
Enkelvoudige balans per 31 december 2012 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 Toelichting op de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening
Overige gegevens blz. 51 Statutaire winstbestemmingsregeling Voorstel tot winstbestemming over het boekjaar 2012 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Pagina 3
Pagina 4
Verslag van de Raad van Commissarissen Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2012 van de vennootschap aan. Deze jaarrekening is na het opmaken ervan met de directie besproken in een vergadering van de Raad van Commissarissen (RvC) in aanwezigheid van de accountant. Na bespreking is deze jaarrekening ondertekend door de directie en door alle leden van de RvC. De accountant heeft een goedkeurende controleverklaring afgegeven die is opgenomen onder de overige gegevens bij de jaarrekening. Wij bevelen u aan deze jaarrekening zonder voorbehoud vast te stellen. Tevens wordt voorgesteld van het positieve resultaat over 2012, groot 428.045 euro, een bedrag van 260.000 euro uit te keren als dividend en het resterende bedrag toe te voegen aan de algemene reserves. Daarnaast wordt voorgesteld decharge te verlenen aan de directeur voor het gevoerde beleid en aan de leden van de RvC voor het gehouden toezicht in 2012. De RvC kwam volgens het opgestelde rooster zesmaal bijeen in aanwezigheid van de directie. Daarnaast hebben wij eenmaal uitgebreid met de directie en de Ondernemingsraad van gedachten gewisseld over de stand van zaken met betrekking tot de ontwikkelingen binnen de vennootschap. Dit in relatie tot de bezuinigingen van de gemeente Apeldoorn. Ook heeft de voorzitter van de RvC een bestuurlijk overleg bijgewoond met de directie van Accres en de eerstverantwoordelijke wethouders. Hierbij zijn de bezuinigingen ter sprake gekomen maar ook het beheer van vastgoed door Accres. Tenslotte kwamen wij eenmaal buiten aanwezigheid van de directie bijeen om ons eigen functioneren en dat van de directie te evalueren. Deze bespreking leidde niet tot het nemen van maatregelen. In elke vergadering vindt schriftelijke en mondelinge rapportage plaats over de operationele en de financiële voortgang. Aan de hand daarvan bespreken wij steeds de resultaten met de directie en bezien wij of deze in lijn liggen met de begroting. Ook in het jaar 2012 bleek dat het geval te zijn. Ondanks de economische tegenwind heeft Accres de boeken over 2012 weer winstgevend afgesloten, hetgeen uiteraard tevredenstellend is. Het resultaat is positief beïnvloed doordat - met het oog op bezuinigingen - zeer goed op de kosten is gelet. Er is echter ook sprake van negatieve beïnvloeding van het resultaat. Kosten van Accresmedewerkers die naar verwachting in de komende tijd boventallig geraken, zijn in beeld gebracht. Waar deze medewerkers geen andere functie hebben kunnen krijgen binnen Accres, is een ontslagprocedure gestart. De frictiekosten die daarmee gemoeid zijn, drukken het resultaat 2012 aanzienlijk. In de relatie tussen Accres en de gemeente Apeldoorn is in 2012 weinig verandering opgetreden. Bij de gemeente Apeldoorn verschenen relevante beleidsstukken, maar in hoeverre deze gevolgen hebben voor het opdrachtpakket aan Accres is nog niet duidelijk geworden.
Pagina 5
Dit heeft Accres er niet van weerhouden in het ondernemingsplan 2013 in te gaan op nieuwe ontwikkelingen, gedreven vanuit een ondernemend perspectief om het resultaat naar de toekomst toe zeker te stellen. Dat deze ontwikkelingen reeds in gang zijn gezet, blijkt uit het feit dat Accres de aanbesteding van de gemeente Almelo met betrekking tot het beheer en de exploitatie van een vijftal wijkcentra onlangs heeft gewonnen. Het is cruciaal voor Accres zich te ontwikkelen tot een organisatie waarbij de afhankelijkheid van de subsidiestroom van de gemeente Apeldoorn afneemt. Het winnen van de aanbesteding in Almelo is een stap in de goede richting. Expliciet is aandacht geschonken aan de risico’s die de exploitatie in Almelo voor de gemeente Apeldoorn als aandeelhouder met zich mee zou kunnen brengen. De risico’s zijn besproken met directie, RvC en gemeente Apeldoorn en niet materieel bevonden in het licht van de totale begroting van Accres. De gemeente Apeldoorn heeft Accres gefeliciteerd met deze aanbesteding. In 2012 is toegewerkt naar de sluiting van het Natuurhuis per 1 januari 2013. Naast praktische en emotionele gevolgen zijn er ook financiële gevolgen die effecten hebben op de subsidierelatie tussen de gemeente Apeldoorn en Accres. Het Natuurhuis is eind december helemaal vertrokken uit de Sta@rt bij Apenheul. Het is niet haalbaar gebleken om een partij te vinden die de activiteiten van het Natuurhuis ongesubsidieerd kon overnemen. In verband met de algemene economische situatie volgden wij de liquiditeitspositie nauwkeurig, maar deze gaf geen aanleiding tot specifieke zorgen. Gelet op nieuwe normen voor de financiering van het groot onderhoud en de daarmee gepaard gaande terugbetaling van de reservering voor groot onderhoud die bij Accres is opgebouwd, zal de liquiditeitspositie in de loop van 2013 aanzienlijk veranderen. Wij zullen hier extra de vinger aan de pols houden. Wij danken de directie en alle medewerkers voor hun inzet in het afgelopen jaar, hetgeen niet altijd meevalt in de huidige turbulente tijden waarin ook afscheid moet worden genomen van een aantal medewerkers. Wij wensen de directie succes met de activiteiten in Almelo en zullen met belangstelling de nieuw ingezette koers volgen. Apeldoorn, 11 april 2013 J. de Vries – in ’t Veld, voorzitter J. C. van der Poel H. Valent
Pagina 6
Verslag van de directeur Voorwoord De focus in 2012 was aanvankelijk gericht op het verkrijgen van duidelijkheid met betrekking tot de gevolgen van de bezuinigingen van de gemeente Apeldoorn voor de portefeuille van Accres. Weliswaar waren er door de gemeenteraad aan het college richtinggevende uitspraken gedaan en concrete bezuinigingsbedragen genoemd, echter vertaling naar een andere opdracht aan Accres bleef nodig. De zo gewenste duidelijkheid kwam er niet, voornamelijk door veranderingen op bestuurlijk niveau. Maar ook doordat de ambtelijke organisatie in Apeldoorn een grote reorganisatie heeft ondergaan. Voor Accres betekende dit dat de focus moest worden verlegd. Uiteraard was er de plicht om de lopende prestatieafspraken na te komen met in achtneming van de reeds goedgekeurde bezuinigingen. Er is hard gewerkt om zo zorgvuldig mogelijk te komen tot de sluiting van het Natuurhuis per 1 januari 2013. Aanvankelijk in de hoop dat derden (een deel van) de activiteit zouden kunnen voortzetten zonder subsidie. Toen dat niet haalbaar bleek, is de sluiting definitief voorbereid. Met de sluiting blijft het Natuurhuis nog enige tijd administratief in beeld omdat naast de kosten van vertrek van de medewerkers ook nog de effecten van de voortijdige huuropzegging moeten worden afgewikkeld. Het is tragisch een activiteit te moeten stoppen waar toch vele jaren met hart en ziel aan is gewerkt en waar heel veel kinderen en volwassenen in de loop van die jaren hun kennis hebben gehaald. De aandacht ging daarnaast uit naar uitbreiding van het aantal opdrachtgevers. Zo werd meegedaan aan de aanbesteding in de gemeente Almelo waar voor een vijftal wijkcentra een externe exploitant werd gezocht. Accres won deze aanbesteding en vervolgens is er hard gewerkt om de aanbesteding om te zetten in een goede dienstverleningsovereenkomst. De activiteiten en medewerkers van deze locaties worden ondergebracht in een nieuw door Accres opgerichte vennootschap: Accres Exploitatie B.V. Een derde grote stap is gezet door sterk te focussen op ondernemerschap. Er is aan een flexibel ondernemingsplan gewerkt dat vrij gedetailleerd aangeeft waar de aandacht de komend tijd naar uitgaat. Uiteraard flexibel, omdat op veel punten nog niet duidelijk is waar de gemeente Apeldoorn de accenten gaat leggen in de opdracht. Duidelijk is wel dat er minder subsidie komt en om die reden wordt hard gewerkt aan verbetering van het ondernemerschap van de organisatie. Dit is noodzakelijk omdat de gemeente Apeldoorn in ieder geval minder geld over zal hebben voor de activiteiten die Accres doet.
Pagina 7
Feitelijk is de ambitie om de organisatie zo om te vormen dat Accres op de lange termijn geen subsidie nodig zal hebben voor het invullen van haar missie. Dit betekent dat de gebruikers bereid moeten zijn de kosten te betalen. Zo niet, dan is Accres genoodzaakt de activiteit te stoppen. Dit is een hele uitdaging. Ook de medewerkers van Accres moeten op dit punt een slag maken. Om voorbereid te zijn op deze ontwikkelingen, zijn diverse ontwikkelingsprojecten in gang gezet. Voor een aantal mensen, waarvan op redelijk korte termijn de functie niet langer nodig is, wordt op basis van een met de vakbonden afgesproken Sociaal Plan gezocht naar alternatieven. In het uiterste geval wordt de betreffende medewerker ontslagen. Of dat uiteindelijk zal gebeuren, is op dit moment nog niet te zeggen. Aan een aantal medewerkers is een doorstroommaatregel aangeboden. Deze maatregel is van groot belang om bezuinigingen te realiseren en doorontwikkeling van de organisatie mogelijk te maken. De kosten van deze maatregel zijn ten laste van 2012 genomen omdat de ruimte die ontstaat al in 2013 nodig is voor de doorontwikkeling. Per saldo zijn er veel bewegingen gemaakt die soms tegengesteld lijken voor de medewerkers. Toch stel ik vast dat onze flexibiliteit groot genoeg is om samen met vertrouwen te kijken naar de toekomst. Ik wil alle betrokkenen, de in- en externe adviseurs en de medewerkers bedanken voor hun inzet. Ook dank aan de Raad van Commissarissen voor de gegeven adviezen en voor het gestelde vertrouwen. Ik hoop van harte dat we eind 2013 kunnen zeggen dat we - meer dan nu - gereed zijn voor de toekomst. Hoe die toekomst er dan ook uit mag zien.
Pagina 8
Divisie Maatschappelijke voorzieningen De divisie Maatschappelijke Voorzieningen omvat, naast de multifunctionele wijkcentra de Stolp en dok Zuid, ook de ambulant beheerde wijkcentra en de cultuurpanden Huis voor Schoone Kunsten en ACEC-gebouw. Verder bestaat de divisie uit de locaties Kinderparadijs Malkenschoten, kinderboerderij Laag Buurlo, kinderboerderij de Maten, de afdeling Sportstimulering & Bewegingsonderwijs en de binnensportaccommodaties.
Wijkcentrum Groene Hoven In september 2012 is de nieuwste accommodatie die Accres in beheer heeft in gebruik genomen. Na een proces van ruim 10 jaar is het oude wijkcentrum Drieschoten nu vervangen door een nieuw en duurzaam wijkcentrum.
Overige ambulant beheerde wijkcentra Door de bezuinigingen zijn vier wijkcentra onttrokken door de gemeente Apeldoorn. Twee locaties zijn gesloopt (Het Zevenhuis en Kelvinstraat). De Boerderij is verkocht. De huurders zijn elders ondergebracht of zijn gestopt met hun activiteiten.
Wijkcentrum de Stolp Het wijkcentrum de Stolp heeft in de voormalige kegelhal een nieuwe huurder, Odd Fellows, ondergebracht. De huurder heeft zelf behoorlijk geïnvesteerd in de verbouwing van dit ruim 300 m2 grote deel van de Stolp. De Bibliotheek CODA heeft aangegeven dat de helft van het filiaal in maart 2013 wordt afgestoten. Er zijn verregaande gesprekken geweest met een kandidaat uit de zorg voor de leegkomende ruimte, maar dit heeft niet tot het gewenste resultaat geleid vanwege de hoge investering.
ACEC-gebouw De cultuuraccommodatie ACEC voorziet in een duidelijke behoefte. Na het wegtrekken van CODA is de ruimte weer opgevuld door een reclamebureau. Dit conform de doelstelling van de accommodatie. De huurders versterken elkaar en maken onderling afspraken tot samenwerken.
Sportstimulering & bewegingsonderwijs Het onderwerp Combinatiefuncties is nog steeds actueel. De gemeente Apeldoorn heeft bij het Rijk voor het aantal van 31 FTE ingeschreven en heeft Accres gevraagd deze in te vullen. De voorkeur gaat uit naar het inzetten van de combinatiefuncties op scholen en bij (sport)verenigingen. Op dit moment is 13,45 FTE ingevuld. Het project Slimmer is een nieuw project van Sportstimulering in samenwerking met fysiotherapeuten, de GGD en huisartsen. Het doel is om volwassenen vanaf 50 jaar, die een risicogroep vormen voor het krijgen van diabetes, meer te laten bewegen. Het is een project dat door de zorgverzekeraar wordt vergoed. Vooral in het laatste gedeelte van het project komen de sportverenigingen in beeld. In 2012 is de afdeling Sportstimulering gestart met het digitaal aanmelden voor de Sport van de Maand lessen. Scholen kunnen daarvoor reserveren via “sportpas.nl”. Accres brengt dit in Apeldoorn onder de titel “scoren met sport” onder de aandacht van (ouders van) kinderen van basisscholen. Uiteindelijk moet het mogelijk zijn alle activiteiten van Sportstimulering hier onder te brengen. Voorlopig loopt er een pilot in Apeldoorn West.
Pagina 9
Sportaccommodaties In 2012 is het pilotproject “de digitale sleutel” voortgezet. Geen sleutel meer, maar een pasje dat elektronisch kan worden geprogrammeerd voor de periode waarop je hebt gehuurd. De ervaringen die we hiermee hebben opgedaan in Sporthal Sprengeloo zijn doorgezet naar Het Kristal. Wellicht geeft dit voldoende draagvlak dit systeem in alle sportaccommodaties door te voeren. Aan het einde van het schoolseizoen 2013 wordt dit geëvalueerd. Per 31 december 2012 zijn de squashbanen bij Sportcentrum Matenpark gesloten. De gemeente Apeldoorn wil van deze squashbanen een sport- en spelzaal maken voor het voortgezet (speciaal) onderwijs. In de wijk de Maten is een tekort aan zaalcapaciteit. Op deze manier wordt er een win-win situatie gecreëerd. Accres krijgt het beheer over de nieuwe zaal. De realisatiedatum is naar verwachting 1 september 2013.
Kinderparadijs Malkenschoten Kinderparadijs Malkenschoten heeft, net als veel andere recreatiebedrijven, last gehad van tegenvallende bezoekcijfers. Het voorseizoen met Pasen en Pinksteren viel tegen in 2012. De zomer was dan weer te nat, dan weer te warm voor bezoekers om een dagje in het park door te brengen. Aan het einde van de zomer was er een kleine opleving te zien. Verder zijn in het najaar en de winter van 2012 het Halloweenfeest en het Kerstparadijs georganiseerd. Begin 2012 is gestart met het maken van een ontwikkelingsplan voor Kinderparadijs Malkenschoten. Een externe adviseur uit de recreatiebranche heeft zijn visie op het huidige aanbod gegeven. Daarna zijn er vier werkgroepen bezig geweest om te bepalen waar Kinderparadijs Malkenschoten de komende 10 jaar naartoe groeit. De output van de werkgroepen vormt de input voor een nieuw bedrijfsplan dat in 2013 klaar moet zijn.
Wijkkinderboerderijen Na ruim een jaar in onzekerheid te hebben gezeten over de toekomst van kinderboerderij de Maten heeft de gemeente Apeldoorn na de zomer van 2012 akkoord gegeven op een aantal bezuinigingsvoorstellen van Accres. De maatregelen worden in de eerste helft van 2013 uitgewerkt om vanaf het najaar 2013 uitgevoerd te kunnen worden. Eén van de manieren om geld binnen te krijgen, is het door bezoekers laten adopteren van dieren van de kinderboerderijen. In mei 2012 is daarmee een start gemaakt. Op de diverse feesten van de kinderboerderijen is hier aandacht voor gevraagd. In ruil voor het bedrag krijgen sponsors een adoptiecertificaat en informatie over de verzorging van de geadopteerde dieren.
Pagina 10
Divisie Zwembaden & Natuur De divisie Zwembaden & Natuur omvat de locaties Sportfondsenbad, Aquacentrum Malkander, Openluchtbad Boschbad , het nieuwe zwembad Het Kristal, het Natuurhuis en Park Berg & Bos. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen.
Boschbad Hoewel het weerbeeld alleen maar beter kon worden dan het voorgaande jaar bracht 2012 toch minder zomerse dagen dan verwacht. Desondanks heeft het Boschbad een redelijk seizoen gedraaid, waarin de uitbreiding van glijbaan de Boschbaan en het toevoegen van enkele nieuwe activiteiten een positieve bijdrage aan de bezoekersaantallen hebben geleverd. Vanuit het Boschbad is ondersteuning verleend bij de parkeerbegeleiding rond Park Berg & Bos, het Boschbad en Apenheul. De IJsbaan op het Boschbad is met vereende krachten in ere hersteld. Daarnaast is met Sound Divers een nieuw jaarevenement geïntroduceerd: een dance event in een buitenbad tijdens reguliere openstellinguren. Nieuw is ook de Midzomernachtduik op de langste dag van het jaar. Verder is de besloten bijeenkomst van luchtgekoelde VolksWagen Kever Classics op de dag van het hondenzwemmen als seizoenafsluiting geintroduceerd. Tijdens het seizoen werd duidelijk dat de pachter van de midgetgolfbaan bij het Boschbad zijn activiteiten wilde overdragen. Met ingang van 2013 valt het beheer van de Midgetgolf weer onder het Boschbad. Er wordt over de volle breedte van de exploitatie hard gewerkt aan het structureel kunnen opvangen van de bezuinigingstaakstelling van 100.000 euro.
Aquacentrum Malkander Ook Malkander wordt geconfronteerd met een steeds verdergaande bezuinigingstaakstelling. Het Aquacentrum moet zelf structureel 150.000 euro vinden binnen de begroting. Binnen Malkander verdwijnen daarnaast belangrijke klantgroepen als direct gevolg van het stopzetten van gebruikerssubsidie, wat extra doorwerkt in de exploitatie. De overige bezoekersaantallen zijn in 2012 op peil gebleven. Er wordt fors ingezet op het vergroten van de animo voor zwemles en er is geïnvesteerd in logistiek en horeca. De hoeveelheid activiteiten is verder toegenomen met onder andere AquaSoccer en de Nieuwjaarsduik in de winter en op de laatste vrijdag van iedere maand het Discozwemmen voor de jeugd tot 15 jaar. Hiermee profileert Malkander zich meer dan voorheen als activiteitencentrum op het gebied van sportief en gezellig zwemmen. Doelgroepen en thematiek zullen meer en meer centraal gesteld worden in het vormgeven van de programmering. Al met al heeft Malkander een tevredenstellend jaar achter de rug.
Pagina 11
Sportfondsenbad Ook in 2012 heeft het Sportfondsenbad het weer prima gedaan. De bezoekersaantallen zijn stabiel gebleven en de bezoekerstevredenheid is onverminderd hoog. Het Sportfondsenbad zal het eerste halfjaar van 2013 gebruiken om vraag en aanbod in beeld te brengen en hier ook Aquacentrum Malkander en eventueel andere zwembaden bij te betrekken. Gebruikers van zwemwater mogen geen grote ongemakken ondervinden van de sluiting van het Sportfondsenbad per einde 2014.
Zwembad het Kristal In 2012 is het Kristal in Zuidbroek opgeleverd, met daarbinnen onder meer een sportzaal en een zwembadinrichting voor doelgroepen. Accres verzorgt het beheer van deze ruimten. Na de zomer van 2012 hebben de onderwijsinstellingen onder begeleiding van Accres het Zwembad het Kristal in gebruik genomen en is Accres in de overige uren bovendien gestart met een beperkte programmering van banenzwemmen en zwemles. In het laatste kwartaal zijn voor de lange termijn gebruiksafspraken gemaakt met zwemschool AquaActief voor het structureel aanbieden van zwemles en zwemsportactiviteiten, waarmee het Kristal alle dagen van de week intensief wordt gebruikt.
Park Berg & Bos Het voorjaar en het najaar van 2012 stonden volledig in het teken van de renovatie van Park Berg & Bos. Het park werd druk bezocht, vooral als gevolg van de prima marketing door Apenheul en de verbeterde aantrekkingskracht van met name de Bosvijver en de Speelweide. Park Berg & Bos en het Boschbad hebben gezamenlijk de parkeerbegeleiding terug in beheer genomen, aangezien Apenheul met de verplaatsing van haar kassastructuur onvoldoende aandacht kon blijven geven aan dit proces. Het parkeerbeheer is in 2012 uitstekend verlopen, mede gezien de enorme verkeersdrukte en de herinrichting van het voorplein van het park in het najaar. Tijdens de jaarwisseling werd hard gewerkt aan het opwaarderen van de parkeerstructuur. Al met al heeft Park Berg & Bos een roerig maar tevredenstellend jaar achter de rug.
Het Natuurhuis Het onderzoeken van verschillende noodscenario’s en reddingsplannen heeft niet mogen baten. Voor de Kerstdagen van 2012 zijn de voor het Natuurhuis gehuurde lokalen en bedrijfsruimten in de St@art leeg opgeleverd. Per 31 december 2012 zijn de resterende medewerkers van het Natuurhuis onder de werking van het Sociaal Plan gebracht. Al met al was 2012 een turbulent jaar, waarbij van een regulier aanbod van lesmateriaal geen sprake meer kon zijn. Immers, de gebruikers wisten van de mogelijke sluiting en wilden zich niet meer vastleggen op het huren van lessen of lesmaterialen. Wij zijn er blij mee dat het overgrote deel van het lesmateriaal via een materialenmarkt na precies 40 jaar alsnog een plek heeft gevonden in het Apeldoornse onderwijs. Wij danken medewerkers en relaties voor hun inzet en betrokkenheid bij zowel het bestaan als het moeten sluiten van het Natuurhuis.
Pagina 12
Klant & Kwaliteit Openlucht Filmfestival De combinatie van mooi weer, goede programmering en veel sponsors zorgde ervoor dat het Filmfestival in Park Berg & Bos een enorm succes was!
Kwaliteit In het afgelopen jaar heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de bedrijfsprocessen voor Vastgoed en Verhuur. Voor Vastgoed is gekeken naar de huidige werkwijze. Deze werkwijze is beschreven in stroomschema’s met de noodzakelijke documenten en werkinstructies. In 2013 worden deze processen verder uitgewerkt en geoptimaliseerd.
Communicatie In samenwerking met ons reclamebureau is de huisstijl van Accres verder geprofessionaliseerd. De huisstijl is strakker en duidelijker. De iconen en de kleuren voor de verschillende onderdelen (zwemmen, sporten, ontmoeten en ontdekken) blijven gelijk. Ook is in 2012 besloten te investeren in een nieuw Intranet. Uit oogpunt van kostenreductie is besloten af te stappen van ons huidige Intranet. Het nieuwe Intranet richt zich meer op de dialoog met de medewerkers. Daarnaast kunnen medewerkers zelf interessegebieden aangeven ten behoeve van de interne communicatie.
Verhuur en Front Office In 2012 zijn er diverse problemen geweest met de werking van het nieuwe Verhuursysteem. De traagheid van het systeem zorgde ervoor dat bijvoorbeeld het opvragen of het inboeken van een verhuring veel tijd in beslag nam. In 2013 ligt de focus op het optimaliseren van de klantprocessen en het verbeteren van de werking van het Verhuursysteem.
Pagina 13
Vastgoed & Facilitaire Zaken Facilitaire Zaken Twee grote inkooptrajecten zijn in 2012 aangepakt. Bij één inkooptraject heeft Accres geparticipeerd in een regionale Europese Aanbestedingsprocedure voor de inkoop van energie. Samenwerkende gemeenten in de regio en verbonden partijen zoals Accres hebben daarbij voor ten minste drie jaar gas en elektriciteit ingekocht tegen een iets scherpere prijs. Accres heeft in 2012 ook een Europese Aanbestedingsprocedure voor horeca-artikelen doorlopen. Dit inkooptraject heeft geleid tot de selectie van een nieuwe leverancier die een afgesproken assortiment levert tegen scherpere prijzen. Naar verwachting zal daardoor de horecamarge vanaf 2013 toenemen. Naast deze grote inkooptrajecten zijn de levering van schoonmaakmiddelen en –materialen en de levering van kantoorartikelen in 2012 aan nieuwe leveranciers gegund. Voor enkele nieuw in beheer genomen locaties zijn inkooptrajecten doorlopen voor met name (begin) schoonmaak. Verder is een inkooptraject voor de levering van bedrijfskleding doorlopen. Hierbij zijn twee leveranciers geselecteerd, de één meer gespecialiseerd in buiten- en veiligheidskleding en de ander meer gespecialiseerd in werkkleding ten behoeve van beheerders en medewerkers van sportstimulering en bewegingsonderwijs.
Automatisering In 2012 is een Quick Scan naar de ICT bij Accres afgerond. Op basis daarvan worden nieuwe accenten gelegd, die worden opgenomen in het nieuwe beleidsplan ICT. Organiek heeft ICT een prominentere plaats gekregen. Met de komst van de nieuwe coördinator ICT is ook het applicatiebeheer gecentraliseerd. Verder heeft de veiligheid en de continuïteit van de ICT bij Accres extra aandacht gekregen. Er is in 2012 een onderzoek opgestart naar hosting van het serverpark en de telefooncentrale van Accres. Dit in combinatie met de nieuw te betrekken kantoorlocatie. Deze oplossingen via de “cloud” komen steeds beter binnen bereik en sluiten goed aan bij de uitgangspunten van het nieuwe werken.
Externe vastgoedprojecten Vastgoed heeft diverse adviesopdrachten gekregen voor nieuwbouwprojecten. Al deze projecten zijn met het oog op toekomstig beheer door Accres ingestoken. Accres is in deze rol betrokken geweest bij de volgende nieuwbouwprojecten: trainingshal Zuidbroek, MFC De Groene Hoven (vervanging van wijkcentrum Drieschoten) en het MFC het Kristal (zwembassin en twee gymzalen). Naast bovenstaande projecten is er onderzoek gedaan naar de wettelijke verplichting voor dakveiligheid op de platte daken van de bij Accres in beheer zijnde accommodaties. Voor enkele accommodaties is de brandveiligheidssituatie (weer) onder de loep genomen. In opdracht van de gemeente Apeldoorn is in trainingshal Welgelegen de installatie voor de verwarming van de hal en de douches vernieuwd. Verder zijn in deze trainingshal nieuwe verlichtingsarmaturen aangebracht. In opdracht van CODA heeft Accres een verbouwing doorgevoerd om in MFC ’t Hellend Veld een bibliotheekfunctie te kunnen realiseren. Tevens zijn er voorbereidende werkzaamheden verricht voor de aanpassingen van wijkcentrum De Stolp in verband met het terugschalen van de bibliotheekvestiging van CODA aldaar. In opdracht van de gemeente Apeldoorn zijn bouwkundige aanpassingen doorgevoerd bij de accommodatie Het Appèl om dit gebouw beter multifunctioneel bruikbaar te maken.
Pagina 14
Interne vastgoedprojecten In verband met de aandacht van Accres voor duurzaamheid zijn bij sporthal Mheenpark, sporthal Sprengeloo, wijkcentrum De Stolp en wijkcentrum Orca aanpassingen doorgevoerd in de installaties en is isolerende beglazing aangebracht. Verder zijn alle gymzalen voorzien van bewegingsmelders, waardoor het onnodig langdurig branden van verlichting tot het verleden behoort. Deze werkzaamheden zijn mede uitgevoerd naar aanleiding van EPA-onderzoeken bij locaties die in beheer zijn bij Accres. Accres en de gemeente Apeldoorn hebben in de loop van 2012 overeenstemming bereikt over de verhuizing van het kantoor Accres naar de locatie van de voormalige Zwitsalfabriek aan de Vlijtseweg. Het mes snijdt aan twee kanten. Accres bespaart op huisvestingskosten van het kantoor en de gemeente Apeldoorn verwerft inkomsten voor een locatie die niet direct in ontwikkeling kan worden genomen. Om de verhuizing in het voorjaar van 2013 mogelijk te maken, zijn de nodige voorbereidende werkzaamheden verricht. In 2012 is een begin gemaakt met een investering door Accres in de vernieuwing van de parkeerinstallatie van park Berg & Bos. Voor deze forse en complexe investering is van de gemeente Apeldoorn als eigenaar van deze onroerende zaak privaatrechtelijke toestemming verkregen. De nieuwe parkeerinstallatie is in het voorjaar van 2013 in gebruik genomen.
Groot onderhoud In het algemeen bestaat het groot onderhoud uit het aanpakken van daken, het vervangen of faceliften van (sport)vloeren, het uitvoeren van schilderwerk, het vervangen van vloeren en plafonds, het vervangen van verlichting en het aanpakken van sanitaire voorzieningen. Ook de vervanging van de installatietechniek, de meet- en regeltechniek, de zwembadtechniek, de luchtbehandeling, de verwarmingsinstallaties en de inbraaken brandveiligheids-installaties worden hier onder geschaard. Dit geldt eveneens voor de aanpak van terreinverharding en –afbakening. De highlights van de in 2012 uitgevoerde groot onderhoudsklussen zijn hieronder weergegeven. In het Huis voor Schoone Kunsten zijn verlichtingsarmaturen vervangen, zijn vloeren hersteld en gecoat en is de dakbedekking van het hoge dak vervangen. Bij wijk-centrum De Meulenwiek zijn enkele vloeren vervangen. Bij wijkcentrum De Stolp is er een nieuwe vloer aangebracht in de middenruimte. Bij MFC ’t Hellend Veld is buitenschilderwerk uitgevoerd. In de Wenumse Watermolen is het sanitair aangepakt. In het Boschbad is het straatwerk vervangen en is het hekwerk rond het terrein aangepakt. Verder is een begin gemaakt met de betonreparatie van de buitenbassins. Bij Aquacentrum Malkander zijn de filters van diverse bassins vervangen. Tevens is de regeltechnische installatie van de zwembadtechniek vervangen en is er groot onderhoud uitgevoerd aan de horecakeuken. In trainingshal Welgelegen is – naar aanleiding van de voor de gemeente Apeldoorn uitgevoerde aanpassingen - boven gelijk het binnenschilderwerk meegepakt. Bij sporthal Mheenpark zijn de deuren, kozijnen en boeidelen geschilderd. Ook is het plafond en de verlichting in de entree vervangen. In sporthal Matenpark is de sportvloer vervangen. In gymzaal Burgersveld heeft de sportvloer een facelift gekregen. In de loop van 2012 is na langdurig en intensief overleg overeenstemming bereikt met de gemeente Apeldoorn over de wijze waarop in het jaar 2013 wordt omgegaan met de nieuwe meerjaren onderhoudsplannen, die zijn opgesteld conform NEN-2767 systematiek. Vooral voor het groot onderhoud heeft dit consequenties. Voor de jaren na 2013 moeten nog afspraken worden gemaakt.
Pagina 15
Personeel & Organisatie In deze paragraaf wordt ingegaan op onderwerpen die in het jaar 2012 op personeelsgebied hebben gespeeld. De personele gegevens in dit verslag vormen tevens het Sociaal Jaarverslag van Accres over 2012. In de onderstaande overzichten wordt een verschil gemaakt tussen Accres Apeldoorn B.V. en Accres Personeelsvoorziening B.V. Alle medewerkers die na 1 januari 2007 in dienst zijn gekomen bij Accres vallen onder Accres Personeelsvoorziening B.V.
Accres Apeldoorn B.V. Aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd 2012 Leeftijd 15-24 jaar
Vrouw
Man
Totaal
0
0
0
25-34 jaar
5
6
11
35-44 jaar
10
10
20
45-54 jaar
20
15
35
55-64 jaar
17
21
38
65 jaar en ouder
0
1
1
52
53
105
Vrouw
Man
Totaal
15-24 jaar
8
19
27
25-34 jaar
11
12
23
Totaal
Accres Personeelsvoorzieningen B.V. Aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd 2012 incl. 0-uren contactanten Leeftijd
35-44 jaar
5
7
12
45-54 jaar
8
6
14
55-64 jaar
1
1
2
65 jaar en ouder Totaal
1
0
1
34
45
79
Totaal aantal medewerkers Accres (inclusief 0-uren contractanten) Soort BV Accres Apeldoorn B.V. Accres Personeelsvoorzieningen B.V. Totaal
Aantal medew. 2012
Aantal medew. 2011
105
106
79
68
184
174
Totaal aantal medewerkers Accres per organisatieonderdeel (inclusief 0-uren contractanten) Organisatieonderdeel
Aantal medewerkers
Personeel & Advies
2
4
Stafeenheid Klant & Kwaliteit
11
9
Stafeenheid Vastgoed & Financiën
21
22
Divisie Zwembaden & Natuur
86
78
Divisie Maatschappelijke
64
61
184
174
Voorzieningen Totaal
Pagina 16
Totaal aantal FTE Aantal FTE Accres
2012
2011
124,49
122,25
CAO Conform de primaire CAO CAR-UWO zijn de salarissen per 1 januari 2012 en per 1 april 2012 met 1% verhoogd. Daarnaast is in augustus 2012 een eenmalige uitkering verstrekt: • € 400 bruto naar rato van het dienstverband voor medewerkers tot salarisschaal 6; • € 200 bruto naar rato van het dienstverband voor medewerkers tot salarisschaal 7. Gezien het feit dat de looptijd van de CAO Vermo eindigt op 1 januari 2013, zijn de onderhandelingen met de vakbonden in december 2012 weer opgestart. Sinds 1 januari 2012 is BV Sport te Leeuwarden toegetreden tot de CAO Vermo. Verwacht wordt dat meer bedrijven zich gaan aansluiten bij de CAO Vermo. Sinds 1 januari 2012 wordt, conform de CAO Vermo, binnen Accres gewerkt met een digitaal jaarrooster. In het jaarrooster wordt per medewerker het aantal te werken uren op jaarbasis (1834 uur bij een fulltime dienstverband), het ziekteverzuim, het opgenomen verlof en het restsaldo aan verlof weergegeven. De zwembaden hebben een eigen digitaal systeem.
Sociaal Plan In het kader van de bezuinigingen is in overleg met de vakbonden een Sociaal Plan opgesteld dat geldig is van 1 juli 2012 tot 1 januari 2016.
Ziekteverzuim Het verzuimpercentage voor het jaar 2012 is 3,5%. In samenwerking met de bedrijfsarts is er, onder andere door maandelijkse stuurinformatie en handhaving van het ziekteverzuim-protocol, aandacht besteed aan het ziekteverzuim binnen Accres. Landelijk gezien daalt het ziekteverzuimpercentage in tijden van economische teruggang. Dit is terug te zien in de verzuimpercentages van Accres in 2010 (4,9%) en 2012 (3,5%). De lichte stijging van het verzuimpercentage in 2011 (naar 5,2%) is te verklaren door een aantal langdurige ziekte-verzuimgevallen met medische oorzaak. Vanwege herstelmeldingen van langdurige verzuimgevallen is het verzuimpercentage in 2012 sterk gedaald.
Ondernemingsraad (OR) In 2012 heeft er vijfmaal een overlegvergadering plaats gevonden tussen de OR en de directeur van Accres. Zoals ieder jaar wordt met de OR informatief van gedachten gewisseld over alles wat Accres en de medewerkers van Accres aangaat. Zo zijn de bezuinigingen terugkerend onderwerp op de agenda van de overlegvergadering. In juni 2012 heeft de OR overlegd met het Management Team en de Raad van Commissarissen van Accres. Centraal punt daarbij was de strategie van Accres in de komende jaren. In december 2012 zijn er OR verkiezingen gehouden waarbij 2 leden herkozen zijn en 2 nieuwe leden toegetreden zijn. Conform de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) wordt de OR zowel om instemming, als om advies gevraagd. In 2012 heeft de OR een verzoek tot instemming gekregen omtrent het opleidingsplan, de bedrijfskleding en het medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). In alle gevallen heeft de OR ingestemd.
Pagina 17
Pagina 18
Corporate governance Accres hecht grote betekenis aan behoorlijk ondernemingsbestuur en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit past bij de maatschappelijke functie die Accres heeft bij het uitvoeren van haar taken. Accres streeft een open en transparante structuur en cultuur na, waarbij kwaliteit en integriteit hoog in het vaandel staan. Accres heeft om risico’s te kunnen beheersen een interne controle- en risicobeheersingssysteem. Dit systeem is er op gericht om een redelijke mate van zekerheid te geven dat de realisatie van doelstellingen wordt bewaakt, dat de financiële verslaggeving betrouwbaar is en wet- en regelgeving wordt nageleefd. Hiermee kan de onderneming het eigen handelen beoordelen en bijsturen waar dat nodig is. Bij de interne controles over 2012 hebben de uitgaven met betrekking tot (groot) onderhoud en de administratieve organisatie met betrekking tot vastgoedprocessen en verhuringen extra aandacht gekregen. Onderdelen van het interne controle- en risicobeheersingssysteem zijn: •
Het strategisch plan dat eens per vier jaar voor heel Accres wordt opgesteld;
•
De jaarplannen voor de verschillende onderdelen van Accres en het jaarbudget;
•
Periodieke interne rapportages over de operationele en financiële performance;
•
De Accres-gedragscode, Accres-protocollen en de klokkenluidersregeling;
•
Periodieke strategische, tactische en operationele risicoanalyses;
•
Verbeterplannen naar aanleiding van klachten en klantwensen;
•
De Letter of Representation ten behoeve van de accountant;
•
Toezicht door de Raad van Commissarissen;
•
Het interne controleplan.
Naast het interne controle- en risicobeheersingssysteem worden bij enkele locaties van Accres ook door externe instanties keurmerken afgegeven. Het gaat om het Keurmerk “Veilig & Schoon” bij onze zwembaden en de Keurmerken “Goed voor elkaar” en “Zoönosenvrij” bij onze kinderboerderijen. Accres is op diverse vakgebieden en door diverse kenniscentra gecertificeerd als leerbedrijf. Verder werkt Accres aan de gefaseerde invoering van een kwaliteitsmanagementsysteem. De directie is verantwoordelijk voor het realiseren van doelstellingen, strategie en beleid én voor de resultaten van de onderneming. De directie is daarnaast ook verantwoordelijk voor beleidsvorming ten aanzien van het interne controle- en risicobeheersingssyteem, alsmede voor de beoordeling van de effectiviteit van dit systeem. In dit kader houdt de Raad van Commissarissen toezicht op het beleid van de directie, maar ook op de algemene gang van zaken in de onderneming. De (externe) accountant van Accres controleert de jaarrekening en rapporteert aan de directie en de Raad van Commissarissen. De directie en de Raad van Commissarissen leggen verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De belangrijkste risico’s voor Accres zijn de gevolgen van de bezuinigingen door de gemeente Apeldoorn. Daarnaast is liquiditeit een toegenomen risico. Dit in verband met de geplande terugbetaling aan de gemeente Apeldoorn van de bij Accres opgebouwde reservering voor groot onderhoud. Verder loopt Accres mogelijk fiscale risico’s in verband met de uitstroom van enkele oudere personeelsleden. Accres loopt eveneens risico’s op gebied van de veiligheid en de snel veranderende consumentenvoorkeuren.
Pagina 19
Pagina 20
De financiële uitkomsten over 2012 Ten opzichte van boekjaar 2011 is het resultaat van Accres in 2012 iets afgenomen van 519.000 euro naar 428.000 euro. Accres heeft zich ook in 2012 scherp gericht op kosten-beheersing. Dit vooruitlopend op de verdere bezuinigingen van de gemeente Apeldoorn. Desondanks zijn de kosten wel gestegen. Dit komt vooral door enkele incidentele posten, die onderstaand ook aan de orde komen. De netto-omzet i.v.m. beheer is licht gestegen. Dit werd vooral veroorzaakt door een stijging van de parkeeropbrengsten door een toename van de parkeerders bij park Berg & Bos. De entreegelden zijn in lijn met de trend iets gestegen. Inkomsten in verband met huur en servicekosten zijn licht gedaald. De netto-omzet i.v.m. horeca e.d. is iets gedaald ten opzichte van boekjaar 2011. Met name bij Sporthal Mheenpark, bij Aquacentrum Malkander en bij Kinderparadijs Malkenschoten liep de horecaomzet in boekjaar 2012 terug. De gemeentelijke bijdrage is gestegen als gevolg van de trendmatige aanpassingen voor loon- en prijsontwikkelingen. Daarnaast is de gemeentelijke bijdrage ook hoger doordat de subsidie is nabetaald over panden, die al in eerdere jaren zijn opgenomen in het bestand van Accres. De gemeentelijke bijdrage wordt opgepompt doordat hierin de bijdrage voor de aan de gemeente Apeldoorn te betalen huur is verdisconteerd. Ook de kosten voor onderhoud waarvoor Accres verantwoordelijk is, loopt via de gemeentelijke bijdrage. De overige inkomsten zijn ten opzichte van 2011 licht gedaald. Ten opzichte van vorig boekjaar zijn over 2012 de personele lasten hoger uitgekomen. Dit heeft vooral te maken met een toevoeging aan de reorganisatievoorziening. Deze voorziening is in boekjaar 2011 gevormd om de personele gevolgen van de door de gemeente Apeldoorn aangekondigde bezuinigingen op te vangen. Daarnaast heeft de afvloeiing van een aantal personeelsleden in verband met de te realiseren bezuinigingen geleid tot een forse incidentele kostenpost van 740.000 euro over boekjaar 2012. In boekjaar 2012 zijn de huisvestingskosten bijna 150.000 euro toegenomen ten opzichte van 2011. Dit komt met name door een nabetaling ten laste van boekjaar 2012 van huur-kosten van panden, die al in eerdere jaren zijn opgenomen in het bestand van Accres. De afschrijvingskosten waren in boekjaar 2012 lager dan in boekjaar 2011 onder andere door terughoudendheid bij investeringen in de afgelopen jaren. In boekjaar 2011 zijn impairments toegepast op de boekwaarde van investeringen in een aantal speeltoestellen in het Boschbad. Dit heeft het exploitatieresultaat in 2011 eenmalig fors gedrukt. De kasstroom operationele activiteiten was in 2012 ruim toereikend voor de financiering van investeringen en de uitvoering van het groot onderhoud. Daarnaast is in boekjaar 2012 weer een bedrag van 260.000 euro dividend uitgekeerd aan de gemeente Apeldoorn. De liquide middelen zijn in boekjaar 2012 fors toegenomen met een bedrag van ruim 1,6 miljoen euro. Enerzijds komt dit door een relatief grote positieve kasstroom uit operationele activiteiten en anderzijds doordat de negatieve kasstroom in verband met investeringen relatief beperkt was. De Current Ratio als maatstaf voor liquiditeit is in 2012 gedaald van 1,88 tot 1,00. Dit houdt verband met het opnemen van de reservering voor groot onderhoud per 31-12-2012 onder kortlopende schulden in verband met de voorgenomen terugbetaling. Per 31-12-2011 was deze reservering opgenomen onder langlopende schulden. Om over voldoende werkkapitaal te beschikken, streven wij een gezonde liquiditeit na. Deze ligt boven een waarde van 1,00. Accres streeft naar een gezonde solvabiliteitsratio. De toename van het eigen vermogen is naar verhouding kleiner dan de verlenging van de balans, waardoor de solvabiliteitsratio is gedaald tot ongeveer 27% per einde boekjaar 2012. Naar verwachting zal de solvabiliteit in boekjaar 2013 stijgen door verkorting van het balanstotaal als gevolg van afwikkeling van kortlopende schulden. Pagina 21
Pagina 22
Toekomstverwachtingen
In het jaar 2013 zal duidelijk worden wat de wensen van de gemeente Apeldoorn zijn voor de prestatieovereenkomst, die vanaf 2015 gaat gelden. In 2014 worden de details bekend. In 2013 wordt duidelijk hoe de exploitatie van Almelo er uitziet en welke mogelijkheden dit gaat bieden. De organisatie staat voor grote veranderingen en moet daar ook op inspelen. De voorzet is gemaakt in 2012 en vanaf 2013 wordt serieus gewerkt aan het commerciëler maken van de medewerkers en het benoemen van trekkers voor het ontwikkelen van meer ondernemerschap binnen de organisatie. We doen dit met nieuwe collega’s met de juiste kennis en ervaring, maar ook met kleinschalige ontwikkelprojecten voor de verschillende (specialisten van) afdelingen. Deze aanpak vraagt om investering in onze medewerkers. Door de sluiting van het Natuurhuis en door de uitstroom van medewerkers in verband met de bezuinigingen zal het personeelsbestand in 2013 krimpen ten opzichte van 2012. Daar komt bij dat wij in 2013 een uitbreiding krijgen van het personeelsbestand in Almelo. Naar verwachting zullen deze twee tegengestelde effecten per saldo leiden tot een afname van het personeelsbestand in 2013. Deze aanpak vraagt ook dat Accres op zoek gaat naar ander werk. Werk dat past bij de andere activiteiten. Om die reden zal de aanbestedingskalender nauwlettend worden gevolgd om op kansen zoals in Almelo in te spelen. Eveneens zal worden gezocht naar recreatieve producten die in ons servicepakket kunnen worden toegevoegd. Jaarlijks willen we tenminste één product per type activiteit toevoegen. Deze nieuwe activiteiten kunnen gepaard gaan met investeringen, waarvan de omvang nog lastig is in te schatten. De investeringen voor Apeldoorn zullen naar verwachting beperkt zijn. Dit in verband met de beleidsonzekerheid over de toekomst van het maatschappelijk vastgoed in Apeldoorn. Investeringen voor Almelo worden in 2013 niet verwacht. Het risicoprofiel van Accres gaat aanzienlijk veranderen. Dat komt door de voorgenomen bezuinigingen in het pakket van Apeldoorn, dat zeker tot andere prestatieafspraken moet leiden. Door de aangezegde bezuinigingen voor 2013 en verdere jaren zal de winst onder druk komen te staan. Inmiddels zijn er andere afspraken over de aanpak van het meerjaren onderhoud gemaakt. Niet uitgesloten moet worden dat de subsidierelatie snel van karakter gaat veranderen. Dit hoeft op zich geen negatief effect te hebben op de organisatie, mits wij in staat blijven te anticiperen op eventuele positieve of negatieve gevolgen daarvan. Apeldoorn, 11 april 2013 J.W. Verbeek, directeur
Pagina 23
Pagina 24
Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (voor verwerking voorstel winstbestemming)
ACTIVA
31-12-2012
31-12-2011
€
€
Materiële vaste activa (1)
4.100.356
4.232.565
TOTAAL VASTE ACTIVA
4.100.356
4.232.565
34.148
31.969
VASTE ACTIVA
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (2) Vorderingen (3)
1.087.008
1.047.533
Liquide middelen (4)
6.413.975
4.767.882
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
7.535.131
5.847.384
11.635.487
10.079.949
TOTAAL ACTIVA
Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (vervolg) PASSIVA GROEPSVERMOGEN (5) VOORZIENINGEN (6)
31-12-2012
31-12-2011
€
€
3.133.747
2.965.703
931.261
743.641
LANGLOPENDE SCHULDEN (7)
6.296
3.267.886
KORTLOPENDE SCHULDEN (8)
7.564.183
3.102.719
11.635.487
10.079.949
TOTAAL PASSIVA
Pagina 25
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2012 Boekjaar 2012
Boekjaar 2011
€
€
7.499.794
7.399.631
Netto-omzet i.v.m horeca e.d. (10)
835.126
903.908
Bijdrage gemeente Apeldoorn (11)
Netto-omzet i.v.m. beheer (9)
14.123.543
12.589.195
Overige inkomsten (12)
339.511
490.460
Totaal bedrijfsbaten
22.797.974
21.383.194
7.250.882
6.495.508
Salarissen en sociale lasten (13) Diverse personele kosten (14) Huisvestingskosten (15) Afschrijvingskosten (1)
497.848
458.399
12.420.201
11.277.256
405.028
588.543
0
303.787
Overige waardeveranderingen vaste activa (1) Kosten i.v.m. omzet horeca e.d. (16)
226.617
239.048
1.672.949
1.555.167
22.473.525
20.917.708
Bedrijfsresultaat
324.449
465.486
Bij: Saldo rentebaten en -lasten
103.596
53.559
Resultaat over het boekjaar
428.045
519.045
Overige bedrijfskosten (17)
Totaal bedrijfslasten
Pagina 26
Kasstroomoverzicht geconsolideerd over 2012 (indirecte methode) Boekjaar 2012
Boekjaar 2011
€
€
Bedrijfsresultaat
324.449
465.486
Saldo rente-inkomsten en -uitgaven
102.998
36.714
405.028
892.330
187.620
239.031
-/- 2.179
-/- 333
-/-38.877
378.158
4.426.260
613.995
5.405.299
2.625.271
-/- 237.616
-/- 113.222
-/- 237.616
-/- 113.222
Uitgekeerd dividend vorig boekjaar
-/- 260.000
-/- 260.000
Mutaties langlopende schulden
-/- 3.261.590
-/- 30.422
-/- 3.521.590
-/- 290.422
NETTO - KASSTROOM
1.646.093
2.221.627
MUTATIE GELDMIDDELEN
1.646.093
2.221.627
Kasstroom uit operationele activiteiten
Aanpassingen voor: Afschrijvingen en overige waardeverminderingen vaste activa Mutaties voorzieningen
Veranderingen in werkkapitaal: Mutaties in voorraden Mutaties in vorderingen Mutaties in kortlopende schulden
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Netto investeringen in mat. vaste activa
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten
Pagina 27
Pagina 28
Toelichting op de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst-en-verliesrekening Algemene toelichting Algemeen Accres Apeldoorn B.V. is in 1999 gestart met het realiseren, beheren en exploiteren van voorzieningen/accommodaties op het gebied van sport, educatie, ontspanning en recreatie. Accres Apeldoorn B.V. is gevestigd aan de Vlijtseweg 130 te Apeldoorn. De gemeente Apeldoorn is de grootste opdrachtgever en tevens enig aandeelhouder. De genoemde opdracht van de gemeente Apeldoorn is vastgelegd in de prestatieovereenkomst. De meest recent vastgestelde prestatieovereenkomst omvat de periode 2010 tot en met 2013. De vennootschap heeft zowel de enkelvoudige jaarrekening als de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek.
Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van de vennootschap en haar groepsmaatschappijen per 31 december van het boekjaar. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend. De groepsmaatschappijen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum waarop de beslissende zeggenschap op de groepsmaatschappij is verkregen. Groepsmaatschappijen worden niet meer in de consolidatie opgenomen vanaf de datum waarop geen sprake meer is van beslissende zeggenschap. De posten in de geconsolideerde jaarrekening worden volgens uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling vastgesteld.
Rubricering Teneinde vergelijkbaarheid van de cijfers mogelijk te maken, zijn waar nodig de vergelijkende cijfers over 2011 geherrubriceerd.
Pagina 29
Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs – na aftrek van eventueel ontvangen subsidies – verminderd met een lineaire afschrijving, gebaseerd op de verwachte economische levensduur, of tegen lagere bedrijfswaarde. Een afwaardering naar de lagere bedrijfswaarde wordt ineens ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht.
Financiële vaste activa Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen de vermogensmutatie methode gewaardeerd. Overeenkomstig die methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst-en-verliesrekening wordt het aandeel in de resultaten van de deelnemingen verwerkt vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst-en-verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap in de resultaten van de deelnemingen opgenomen.
Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs bepaald op basis van de FIFO-methode, dan wel lagere marktwaarde.
Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, voor zover nodig onder aftrek van een correctie in verband met mogelijke oninbaarheid.
Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, met uitzondering van de voorziening voor jubileumgratificaties die tegen contante waarde wordt gewaardeerd. De Voorziening voor wachtgelden dient ter dekking van de wachtgeldverplichtingen per balansdatum. Accres is zelf risicodragend voor wachtgeldaanspraken. Om deze wachtgeldverplichtingen op te vangen, wordt een voorziening voor wachtgelden aangehouden. Anders dan in voorgaande jaren wordt de hoogte van de Voorziening voor wachtgelden bepaald door een inschatting te maken van de hoogte van de werkelijke wachtgeldverplichtingen per 31 december 2012. Hiermee wordt aangesloten bij hetgeen op grond van Titel 9 Boek 2 BW gebruikelijk is voor vennootschappen. De Voorziening aanvullingen op FPU is gevormd voor te betalen aanvullingen op FPU-uitkeringen. Tot en met 2012 wordt 10% van de loonsom van de hiervoor in aanmerking komende werknemers geboren voor 1950 aan de voorziening gedoteerd. Hiervan wordt op basis van de blijfkans ingeschat dat éénderde deel daadwerkelijk tot uitbetaling komt. De betaalde aanvullingen op grond van de CAO worden op deze voorziening in mindering gebracht.
Pagina 30
De Voorziening voor jubileumgratificaties betreft een voorziening voor toekomstige jubileumgratificaties voor werknemers die per ultimo het boekjaar in dienst zijn. De voorziening wordt evenredig opgebouwd. Bij de berekening is rekening gehouden met 2% indexering, een blijfkans van 85% en een disconteringsvoet van 4%. De Reorganisatievoorziening is gevormd om de kosten op te vangen van personeel dat betrokken is bij de reorganisatie van Accres als gevolg van de bezuinigtaakstellingen. De hoogte daarvan wordt bepaald door een inschatting van verwachte verplichtingen, daarbij rekening houdend met de kans op ander werk van de betrokken personeelsleden.
Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
Overige activa en passiva Langdurige financial leaseverplichtingen worden tegen contante waarde gewaardeerd. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 4%. De overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Financiële verplichtingen Bij de eerste opname van financiële verplichtingen worden deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met (in geval van een financiële verplichting die niet tegen reële waarde, met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening, is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De financiële verplichtingen worden na de eerste waardering gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Winst of verlies worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans worden opgenomen, en via het amortisatieproces.
Financiële instrumenten De vennootschap maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten zoals valutatermijncontracten en renteswaps ter afdekking van de gelopen risico’s betreffende de rente- en valutaschommelingen. Het beleid van de groep is om niet te handelen in financiële instrumenten.
Pagina 31
Grondslagen voor resultaatbepaling Onder de netto-omzet i.v.m. beheer zijn begrepen de opbrengsten uit verhuur en verpachting van de betrokken accommodaties, de opbrengsten i.v.m. servicekosten, de entreegelden en de parkeergelden. Dit onder aftrek van eventueel verleende kortingen en van over de omzet geheven belastingen. Onder netto-omzet i.v.m. horeca e.d. zijn de horecabaten en opbrengsten die verband houden met Sport & Speluitleen (tot en met 31 maart 2010) en sport(stimulerings)activiteiten opgenomen. Dit onder aftrek van eventueel verleende kortingen en van over de omzet geheven belastingen. Onder de post bijdrage gemeente Apeldoorn worden de subsidies verantwoord die verstrekt zijn op grond van de prestatieovereenkomst. Daarnaast worden onder deze post incidentele bestemmingssubsidies verantwoord. Subsidies die betrekking hebben op onderhoudsuitgaven, uit andere hoofde ontvangen dan de reguliere budgetsubsidie, worden rechtstreeks in mindering gebracht op de desbetreffende onderhoudsuitgavenpost en niet ten gunste van de post bijdrage gemeente Apeldoorn gebracht. Investeringsbijdragen worden rechtstreeks in mindering gebracht op de betreffende investering. De overige inkomsten betreffen opbrengst verkoop roerende zaken, werken voor derden, overige bijdragen van derden, alsmede overige baten. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De bedrijfslasten zijn in deze jaarrekening opgedeeld in: salarissen / pensioenen & sociale lasten, diverse personele kosten, huisvestingskosten, afschrijvingskosten en overige waardeveranderingen vaste activa, kosten i.v.m. omzet horeca e.d. en overige bedrijfskosten. Accres is voor de verzekering van pensioenverplichtingen aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds ABP. Het ABP bepaalt jaarlijks de af te dragen doorsneepremie. Eventuele tekorten van het ABP worden niet door middel van aanvullende bijdragen in rekening gebracht. De op het boekjaar betrekking hebbende (doorsnee)premies worden in de winst- en verliesrekening als last verantwoord en voor per balansdatum bestaande verplichtingen wordt een reservering opgenomen. De afschrijvingen worden tijdsevenredig ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht op basis van de verwachte economische levensduur. Op aanschaffingen dan wel investeringen in het boekjaar wordt met ingang van het kalenderkwartaal van ingebruikname tijdsevenredig afgeschreven. De vennootschap is op grond van artikel 2 lid 7 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting; de aandelen van de vennootschap zijn volledig in handen van de gemeente Apeldoorn.
Pagina 32
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is gebaseerd op de indirecte methode.
Toelichting op de geconsolideerde balans (1) Materiële vaste activa
31-12-2012
31-12-2011
€
€
3.143.042
3.338.669
264.117
323.135
Overige materiële vaste activa
574.697
570.761
Materiële vaste activa in uitvoering
118.500
0
4.100.356
4.232.565
Verbouwingen Installaties
Totaal materiële vaste activa
Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: Verbouwingen
Installaties
Ov. mater. vaste activa
Mater. vaste activa in uitv.
Totaal
€
€
€
€
€
3.338.669
323.135
570.761
0
4.232.565
Bij: Investeringen
0
15.803
138.516
118.500
272.819
Af: Afschrijvingen
-/- 195.627
-/- 74.821
-/- 134.580
0
-/- 405.028
Boekwaarde 31-12-’12
3.143.042
264.117
574.697
118.500
4.100.356
Cum. Afschrijvingen en overige waardeverminderingen
2.086.774
1.562.071
1.117.814
0
4.766.659
3%-10%
10%-33%
10%-33%
Boekwaarde 1-1-‘12
Afschr. Percentages
In 2012 is geïnvesteerd in de alarminstallatie van het ACEC-gebouw en er vindt een upgrading plaats van het parkeersysteem van Berg en Bos, welke nog in uitvoering is. Op de post Overige materiële activa is geïnvesteerd in inventaris van een nieuw MFC en zwembad. Accres Apeldoorn B.V. is geen juridisch eigenaar van de geactiveerde verbouwingen.
Pagina 33
(2) Voorraden
31-12-2012
31-12-2011
€
€
Voorraden horeca
18.549
17.377
Voorraden (sport)artikelen
15.599
14.592
34.148
31.969
Totaal voorraden
De Voorraden horeca hebben betrekking op de exploitatie van de horeca in wijkcentra, sporthallen, zwembaden en kinderboerderijen. De Voorraden (sport)artikelen betreffen squash- en sportartikelen, speelgoed en souvenirs.
(3) Vorderingen Debiteuren Gemeente Apeldoorn Omzetbelasting
31-12-2012
31-12-2011
€
€
627.290
551.397
16.756
0
283.622
286.436
159.340
209.700
1.087.008
1.047.533
Overige vorderingen en overlopende activa
Totaal vorderingen
De post Gemeente Apeldoorn over 2010 had betrekking op nog te ontvangen bedragen uit hoofde van subsidies. Over 2011 zijn er per saldo geen subsidies meer te vorderen. Andere vorderingen op de gemeente Apeldoorn zijn opgenomen onder de post Debiteuren. Onder de post Overige vorderingen en overlopende activa zijn de kortlopende vorderingen uit hoofde van het beheer en de exploitatie van accommodaties opgenomen, alsmede vooruitbetaalde bedragen.
(4) Liquide middelen Kas, bank
Totaal liquide middelen
31-12-2012
31-12-2011
€
€
6.413.975
4.767.882
6.413.975
4.767.882
De vennootschap heeft een rekening-courantkrediet van circa € 900.000 bij de Rabobank. De gemeente Apeldoorn heeft ten behoeve van deze kredietfaciliteit een Letter of Comfort afgegeven. Voor het gedeelte van deze kredietfaciliteit, dat een bedrag van circa € 450.000 overstijgt, heeft de gemeente Apeldoorn ter zekerheid een bankborgtocht afgegeven. Er is een bankgarantie afgegeven tot een totaalbedrag van € 30.000. De bankgarantie beperkt de kredietfaciliteit. De banktegoeden zijn vrij opneembaar.
Pagina 34
Toelichting op de geconsolideerde balans (5) Groepsvermogen
31-12-2012
Groepsvermogen
Totaal groepsvermogen
31-12-2011
€
€
3.133.747
2.965.703
3.133.747
2.965.703
Voor een nadere toelichting op het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige balans.
(6) Voorzieningen
31-12-2012
31-12-2011
€
€
102.200
321.318
18.749
49.206
Voorziening voor wachtgelden Voorziening aanvullingen op FPU Voorziening jubileumgratificaties
62.523
73.117
Reorganisatievoorziening
747.789
300.000
Totaal voorzieningen
931.261
743.641
De mutaties van de voorzieningen worden onderstaand toegelicht. De Voorziening voor wachtgelden heeft naar verwachting voor € 35.500 een kortlopend (korter dan 1 jaar) karakter. Het resterende gedeelte heeft overwegend een langlopend karakter. Het verloop is hierna weergegeven:
Voorziening voor wachtgelden
2012
2011
€
€
Boekwaarde begin boekjaar
321.318
306.159
Af: vrijval van voorziening
172.789
0
Af: onttrekking aan voorziening
46.329
45.841
Bij: toevoeging aan voorziening
0
61.000
Boekwaarde einde boekjaar
102.200
321.318
Pagina 35
De Voorziening aanvullingen op FPU heeft overwegend een kortlopend karakter. Het verloop is hierna weergegeven:
Voorziening aanvullingen op FPU
2012
2011
€
€
Boekwaarde begin boekjaar
49.206
101.899
Af: onttrekking aan voorziening
51.089
56.537
Bij: toevoeging aan voorziening
20.632
3.844
Boekwaarde einde boekjaar
18.749
49.206
De Voorziening jubileumgratificaties heeft een overwegend langlopend karakter. De verwachte omvang van de voorziening met een looptijd van korter dan 1 jaar bedraagt per ultimo 2012 € 9.159. Het verloop is hierna weergegeven:
Voorziening jubileumgratificaties
2012
2011
€
€
Boekwaarde begin boekjaar
73.117
96.552
Af: onttrekking aan voorziening
10.594
27.004
Bij: toevoeging aan voorziening
0
3.569
Boekwaarde einde boekjaar
62.523
73.117
De Reorganisatievoorziening is in 2011 gevormd om de personele gevolgen van de effecten van de door de gemeente Apeldoorn aangekondigde subsidiebeëindiging van een aantal organisatieonderdelen op te vangen. Bij de reorganisatie zijn 26 medewerkers betrokken, te weten 8 medewerkers van het Natuurhuis en 18 medewerkers van het Sportfondsenbad. De Reorganisatievoorziening heeft hoofdzakelijk een langlopend karakter.
Reorganisatievoorziening
2012
2011
€
€
Boekwaarde begin boekjaar
300.000
0
Af: onttrekking aan voorziening
136.000
0
Bij: toevoeging aan voorziening
583.789
300.000
Boekwaarde einde boekjaar
747.789
300.000
Pagina 36
Toelichting op de geconsolideerde balans (7) Langlopende schulden Ontvangen gelden voor groot onderhoud Lease-verplichtingen WKK Malkander
Totaal langlopende schulden
31-12-2012
31-12-2011
€
€
0
3.254.447
6.296
13.439
6.296
3.267.886
Het verschil tussen de werkelijke bestedingen voor (groot) onderhoud en de van de gemeente Apeldoorn ontvangen onderhoudsgelden, die via de (reguliere) gemeentelijke bijdrage beschikbaar is, wordt onttrokken respectievelijk gedoteerd aan de reservering Ontvangen gelden voor groot onderhoud. Met de gemeente Apeldoorn is afgesproken dat medio 2013 de reservering zal worden terugbetaald. Derhalve zijn deze vooruit ontvangen gelden voor groot onderhoud opgenomen onder de kortlopende schulden.
Ontvangen gelden voor (groot) onderhoud
2012
2011
€
€
3.254.447
3.277.440
1.461.276
1.316.619
het boekjaar
1.639.785
1.339.612
Af: naar kortlopende schuldem
3.075.938
0
Boekwaarde einde boekjaar
0
3.254.447
(groot) onderhoud Boekwaarde begin boekjaar Bij: dotatie aan reservering (groot) onderhoud Af: werkelijke uitgaven over
De onderhoudsverplichting aan de gehuurde panden strekt voor Accres niet verder dan de voor dit doel bij Accres beschikbare middelen. Daarnaast is onder de post Langlopende Schulden het langlopend deel van (de contante waarde van) de leaseverplichtingen opgenomen van de WKK-installatie van Aquacentrum Malkander. Het kortlopende deel, ad. € 7.429, is onder de post Overige schulden opgenomen.
(8) Kortlopende schulden Crediteuren Gemeente Apeldoorn Belastingen / sociale verz. / pensioenen Overige schulden en overlopende passiva
Totaal kortlopende schulden
31-12-2012
31-12-2011
€
€
898.876
851.812
3.808.644
401.066
423.938
297.235
2.432.725
1.552.606
7.564.183
3.102.719
De post Gemeente Apeldoorn heeft hoofdzakelijk betrekking op de vooruit ontvangen gelden voor groot onderhoud, nog te betalen huur en vooruitontvangen subsidies. Andere aan de gemeente Apeldoorn te betalen bedragen zijn opgenomen onder Crediteuren. Pagina 37
Van de post Overige schulden ad. € 1.552.606 (2010: € 1.405.322) zijn onderstaand de belangrijkste componenten nader gespecificeerd:
31-12-2012
31-12-2011
€
€
Energielasten (grootverbruik)
346.765
174.892
Verplichtingen salarissen / sociale lasten
931.107
89.843
264.164
83.475
7.143
7.429
287.781
389.185
Verplichtingen inzake beheer en onderhoud Kortlopend deel langlopende schulden Vooruit ontvangen bedragen Vakantiegeldaanspraken
177.036
197.319
Verlofaanspraken
128.587
116.968
Waarborgsommen
10.753
6.508
279.389
486.987
2.432.725
1.552.606
Overige posten
Totaal overige schulden per balansdatum
Niet uit de balans blijkende verplichtingen De vennootschap huurt panden van de gemeente Apeldoorn. In verband hiermee is door de vennootschap met de gemeente Apeldoorn een overkoepelende huurovereenkomst afgesloten. De overeenkomst loopt door tot en met 31 december 2013, en wordt daarna verlengd met telkens vier jaar, tenzij er opzegging heeft plaatsgevonden. Voor de opzegging van (panden uit) deze overeenkomst geldt een wederzijdse opzeggingstermijn van tenminste één jaar. De met deze overeenkomst gemoeide jaarhuur bedraagt over 2012 € 6,7 miljoen. Daarnaast huurde de vennootschap haar kantoorruimte aan de Sleutelbloemstraat in Apeldoorn. De overeenkomst loopt door tot april 2013. De hierop betrekking hebbende jaarhuur bedroeg over 2012 € 132.000. Vanaf maart 2013 is Accres gehuisvest in haar nieuwe kantoor aan de Vlijtseweg 130 te Apeldoorn. Hiervoor is een huurovereenkomst aangegaan met de gemeente Apeldoorn. Deze huurovereenkomst heeft in principe een looptijd van vijf jaar maar is tussentijds opzegbaar. Het jaarbedrag voor 2013 beloopt € 77.000. Met ingang van 1 juni 2010 huurt de vennootschap voor de huisvesting van Het Natuurhuis een deel van De St@art. De overeenkomst loopt tot 1 juni 2015. In verband met het stoppen van de activiteiten van het Natuurhuis per 31 december 2012 is de resterende looptijd van deze huurovereenkomst afgekocht. Er is een onderhoudsovereenkomst afgesloten voor de WKK-installatie van Aquacentrum Malkander. Deze overeenkomst heeft een looptijd van 10 jaar en loopt door tot in 2014. Hiermee is een jaarbedrag gemoeid van € 7.000 (excl. BTW). Accres Apeldoorn B.V. heeft een aansprakelijkheidstelling overeenkomstig artikel 403 Titel 9 Boek 2 BW afgegeven voor Accres Personeelsvoorziening B.V. Tussen deze vennootschappen is tevens sprake van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Op 6 december 2012 is door Accres Apeldoorn B.V. Accres Exploitatie B.V. opgericht. Vanaf 2013 zullen beheeractiviteiten voor de gemeente Almelo in deze dochter plaatsvinden. Voor de uitbreiding en de upgrading van het parkeersysteem van Park Berg & Bos zijn verplichtingen aangegaan ter waarde van € 56.500. Pagina Pagina38 38
Pagina 39
Financiële instrumenten en risico’s De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van risico’s die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten. De primaire financiële instrumenten van de vennootschap, anders dan derivaten, dienen ter financiering van de operationele activiteiten van de vennootschap of vloeien direct uit deze activiteiten voort. De vennootschap gaat geen transacties aan in derivaten, met name valuta- en renteswaps, om het valuta- en renterisico af te dekken dat ontstaat uit de operationele en financieringsactiviteiten van de vennootschap. Het beleid van de vennootschap is ook om niet te handelen in financiële instrumenten.
Het beleid van de groep om de belangrijkste risico’s te beperken, luidt als volgt: Valutarisico Alle activiteiten van de vennootschap worden in euro’s gefinancierd en afgerekend. Er is derhalve geen sprake van valutarisico.
Renterisico De vennootschap heeft geen rentedragende langlopende vorderingen of leningen tegen een vast rentepercentage, waardoor de vennootschap geen renterisico loopt dat de waarde van de vorderingen en leningen zal dalen respectievelijk stijgen als gevolg van veranderingen in de marktrente.
Kredietrisico De vennootschap handelt met in het algemeen kredietwaardige partijen en heeft procedures opgesteld om de kredietwaardigheid te bepalen. Tevens heeft de vennootschap richtlijnen opgesteld om de omvang van het kredietrisico bij elke partij te beperken. Bovendien bewaakt de vennootschap voortdurend haar vorderingen en hanteert de vennootschap een strikte aanmaningsprocedure. Door de bovenstaande maatregelen is het kredietrisico minimaal. Verder zijn er geen belangrijke concentraties van kredietrisico binnen de vennootschap.
Pagina 40
Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening De netto-omzet i.v.m. beheer ad. € 7.499.794 (2011: € 7.399.631) is onderstaand gespecificeerd:
(9) De netto-omzet i.v.m. beheer
2012
2011
€
€
Huren en servicekostenvergoedingen
4.266.748
4.351.967
Entreegelden en evenementen
2.324.956
2.281.505
908.090
766.159
7.499.794
7.399.631
Parkeergelden
Totaal netto omzet i.v.m. beheer
De netto-omzet i.v.m. horeca e.d. ad. € 835.126 (2011: 903.908) is als volgt opgebouwd:
(10) De netto-omzet i.v.m. horeca Omzet horeca
2012
2011
€
€
729.171
797.506
Verhuur roerende zaken
23.235
17.677
Verkoop roerende zaken
82.720
88.725
835.126
903.908
Totaal netto-omzet horeca e.d.
De bijdrage van de gemeente Apeldoorn ad. € 14.123.543 (2011: € 12.589.195) is opgebouwd uit de volgende componenten:
(11) De bijdrage van de gemeente Apeldoorn Basissubsidie Overige incidentele of voorlopige subsidie Aanvullende subsidiebeschikkingen Diverse overige (project)subsidies
Totaal bijdrage van de gemeente Apeldoorn
2012
2011
€
€
12.169.012
11.997.993
214.778
181.498
1.497.490
111.932
242.263
297.772
14.123.543
12.589.195
De beïnvloedbare exploitatiebijdrage over 2012 is de totale bijdrage van de gemeente Apeldoorn (€ 14.100.000) verminderd met de betaalde huur aan de gemeente Apeldoorn (€ 6.700.000, zie blz. 39) en verminderd met de post onderhoud gebouwen (€ 1.969.000, zie blz. 43). De beïnvloedbare exploitatiebijdrage voor 2012 komt daarmee op € 5.431.000.
Pagina 41
Onder overige inkomsten is € 339.511 (2011: € 490.460) opgenomen. Deze post is als volgt opgebouwd:
(12) Overige inkomsten
2012
2011
€
€
158.208
64.456
Werken voor derden
49.437
100.910
Diverse opbrengsten
86.795
219.311
Doorberekende energiekosten
45.071
105.783
339.511
490.460
Subsidies / bijdragen van derden
Totaal overige inkomsten
De onder de bedrijfslasten opgenomen personele lasten ad. € 7.748.730 (2011: € 6.953.907) zijn als volgt te specificeren:
(13 en 14) Personele lasten Salarissen
2012
2011
€
€
5.987.949
5.286.518
Pensioenlasten
589.914
532.230
Sociale lasten
673.019
676.760
7.250.882
6.495.508
276.624
246.054
(13) Subtotaal salarissen, pens. en soc. lasten Personeel van derden Onkostenvergoedingen Overige personele kosten (14) Subtotaal diverse personele kosten
Totaal personele lasten over het boekjaar
Pagina Pagina 42 42
53.401
49.985
167.823
162.360
497.848
458.399
7.748.730
6.953.907
Personeelsbestand Bij Accres waren ultimo 2012 184 werknemers (in 2011 174) in dienst. Dit is met inbegrip van medewerkers met een jaarcontract en oproepmedewerkers, exclusief stagiaires. Het gemiddelde aantal werknemers wijkt hier niet of nauwelijks van af. Onderverdeeld naar de nieuwe organisatiestructuur ziet het beeld er als volgt uit: •
Personeel & Advies met 2 werknemers;
•
de stafeenheid Klant & Kwaliteit met 11 werknemers;
•
de stafeenheid Vastgoed & Financiën met 21 werknemers;
•
de divisie Zwembaden & Natuur met 86 werknemers;
•
de divisie Maatschappelijke Voorzieningen met 64 werknemers.
Bezoldiging van directie en commissarissen De bezoldiging van de commissarissen bedroeg in 2012 in totaal € 26.000 (2011: € 26.000). Ultimo 2012 was er één directeur in dienst; vermelding van de bezoldiging is om die reden op grond van boek 2, artikel 383 lid 1 BW achterwege gelaten. De huisvestingskosten ad. € 12.420.201 (2011: € 11.277.256) zijn onderstaand nader gespecificeerd:
(15) De huisvestingskosten
2012
2011
€
€
Huurlasten
7.326.467
6.203.346
Kosten energie en water
1.453.883
1.511.411
Publiekrechtelijke heffingen
254.319
217.675
1.969.978
1.914.177
Schoonmaakkosten
984.573
948.140
Groen- en tuinonderhoud
108.856
91.559
Kosten inventaris
288.144
364.199
33.981
26.719
12.420.201
11.277.256
Onderhoud gebouwen
Overige huisvestingskosten
Totaal huisvestingskosten
Pagina 43
De kosten i.v.m. de omzet horeca e.d. ad. € 239.048 (2010: € 241.560) zijn onderstaand nader gespecificeerd:
(16) Kosten i.v.m. de omzet horeca
2012
2011
€
€
208.747
216.333
Inkoop roerende zaken voor verkoop
17.870
22.563
Inkoop roerende zaken voor verhuur
0
152
226.617
239.048
Inkoopwaarde horeca
Totaal kosten i.v.m. omzet horeca e.d.
De overige bedrijfskosten ad. € 1.672.949 (2011: € 1.555.167) zijn onderstaand nader gespecificeerd:
(17) Overige bedrijfskosten Kantoorkosten
2012
2011
€
€
500.259
582.712
Kosten voertuigen, gereedschappen / machines
110.838
115.005
Promotiekosten
191.649
169.964
Kosten verkopen en evenementen
124.713
143.088
Overige specifieke kosten locaties
332.357
203.957
Algemene kosten
413.133
340.441
1.672.949
1.555.167
Totaal overige bedrijfskosten
Pagina Pagina 44 44
Pagina 45
Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (voor verwerking voorstel winstbestemming) ACTIVA
31-12-2012
31-12-2011
€
€
4.100.356
4.232.565
48.794
48.619
4.149.150
4.281.184
34.148
31.969
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Financiële vaste activa (18)
TOTAAL VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vorderingen
1.087.008
1.047.533
6.365.181
4.719.263
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
7.486.337
5.798.765
TOTAAL ACTIVA
11.635.487
10.079.949
31-12-2012
31-12-2011
€
€
18.160
18.160
Liquide middelen
Enkelvoudige balans per 31 december 2012 (vervolg) PASSIVA EIGEN VERMOGEN Geplaatst kapitaal (19) Algemene reserves (20)
2.687.542
2.428.498
Resultaat lopend boekjaar (21)
428.045
519.045
TOTAAL EIGEN VERMOGEN
3.133.747
2.965.703
931.261
743.641
LANGLOPENDE SCHULDEN
6.296
3.267.886
KORTLOPENDE SCHULDEN
7.564.183
3.102.719
11.635.487
10.079.949
VOORZIENINGEN
TOTAAL PASSIVA
Pagina 46
Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 Boekjaar 2012 Resultaat over het boekjaar Resultaat deelneming (22)
Totaal netto resultaat over het boekjaar
Boekjaar 2011
€
€
428.045
519.045
0
0
428.045
519.045
Toelichting op de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst- en verliesrekening Toelichting op de enkelvoudige balans Algemeen Voor een toelichting op de balansposten wordt eveneens verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012.
(18) Financiële vaste activa De post financiële vaste activa heeft betrekking op de deelnemingen in Accres Personeelsvoorziening B.V. en Accres Exploitatie B.V. te Apeldoorn. Het verloop van de deelnemingen is als volgt:
(18) Financiële vaste activa
2012
2011
€
€
18.000
18.000
Storting kapitaal
1
0
Bij: resultaat deelneming
0
0
Af: uitgekeerd dividend
0
0
18.001
18.000
Boekwaarde begin boekjaar
Boekwaarde einde boekjaar
Daarnaast is hier opgenomen een rekening-courant vordering op de deelnemingen ad. € 30.793 (2011: € 30.619).
Pagina 47
(19) Geplaatst kapitaal Geplaatst kapitaal
Totaal geplaatst kapitaal
31-12-2012
31-12-2011
€
€
18.160
18.160
18.160
18.160
Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt € 90.800. De nominale waarde per aandeel bedraagt € 454,--. Er zijn 40 aandelen van nominaal € 454,-- geplaatst en gestort. Deze 40 aandelen zijn vanaf de oprichting in bezit van de gemeente Apeldoorn.
(20) Algemene reserves Algemene reserve Reserve dividendegalisatie
Totaal algemene reserves
31-12-2012
31-12-2011
€
€
2.624.831
2.365.309
62.711
63.189
2.687.542
2.428.498
Van het resultaat over boekjaar 2011, ad € 519.045, is € 260.000 uitgekeerd als dividend aan de aandeelhouder. De Algemene reserve is aangevuld met € 259.522. Een bedrag van € 478 is ten laste gebracht van de Reserve dividendegalisatie.
(21) Resultaat lopend boekjaar Winst over het boekjaar
Totaal resultaat boekjaar
31-12-2012 €
€
428.045
519.045
428.045
519.045
Onder deze balanspost is de winst over boekjaar 2012 ad. € 428.045 verantwoord.
Pagina 48
31-12-2011
Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening Algemeen Voor een toelichting op (de totstandkoming van) het resultaat over het boekjaar wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde winst-en verliesrekening over 2012.
(22) Resultaat deelneming Het resultaat over boekjaar 2012 van 100% dochteronderneming Accres Personeelsvoorziening B.V. en Accres Exploitatie B.V. is nihil; het aandeel van Accres Apeldoorn B.V. daarin is eveneens nihil. Apeldoorn, 11 april 2013
Directie:
J.W. Verbeek, directeur
Raad van Commissarissen:
J. de Vries-in ‘t Veld, voorzitter
H. Valent
J.C. van der Poel
Pagina 49
Overige gegevens Statutaire winstbestemmingsregeling De winstbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 23 van de statuten. Daarin wordt bepaald dat de winst, zoals die blijkt uit de vastgestelde winst- en verliesrekening, geheel ter beschikking staat van de aandeelhouder. Voorstel tot winstbestemming over het boekjaar 2012 Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld het positieve resultaat over boekjaar 2012, ad € 428.045, conform onderstaande opzet te bestemmen: •
50%, zijnde € 214.023, toe te voegen aan de Algemene Reserve
•
Van de overige 50%: o
een bedrag van € 260.000 uit te keren aan de aandeelhouder en
o
het resterende deel, te weten € 45.977, ten laste te brengen van de Reserve Dividendegalisatie.
Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.
Pagina 50
Pagina 51
Pagina 52
Aantekeningen
Pagina 53
Aantekeningen
Pagina 54
Pagina 55
