Jaarverslag Accres Apeldoorn B.V

Jaarverslag 2015

Accres Apeldoorn B.V.

Jaarverslag 2015

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Jaarverslag van de directie

Voorwoord van de directeur

5

Verslag van de Raad van Commissarissen

7

Sport

Maatschappelijke Voorzieningen

13

Bedrijfsvoering

17

Business Development

19

Accres als werkgever

21

Corporate governance bij Accres

25

Financiële uitkomsten voor de groep over 2015

27

Toekomstverwachtingen

29

9

Jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2015

31

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2015

33

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2015

35

Geconsolideerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling

37

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2015

41

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2015

47

Enkelvoudige balans per 31 december 2015

51

Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015

53

Algemene grondslagen voor de opstelling van de enkelvoudige jaarrekening

55

Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2015

57

Toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015

63

Overige gegevens

Statutaire regeling winstbestemming

67

Voorstel tot winstbestemming over boekjaar 2015

67

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

69

Aquacentrum Malkander

2


3

Jaarverslag 2015


Voorwoord van de directeur Voor u ligt het Jaarverslag over 2015 van Accres. Uiteindelijk is ieder jaar een bijzonder jaar en toch heeft een wisseling van bestuur een extra impact op de organisatie en de omgeving. De heer J.W. Verbeek is intensief betrokken geweest bij de oprichting en het leiden van de organisatie. Mijn respect en waardering voor wat hij heeft voortgebracht en ook voor het moedige besluit om Accres te verlaten en te kiezen voor zijn gezondheid. Mijn dank gaat uit naar het Management Team (MT) van Accres dat de verantwoordelijkheid heeft genomen deze interimperiode te overbruggen onder leiding van Jan Dirk Vriend. Men heeft niet stil gezeten. Er is een verkenning gedaan en dit geeft inzicht in de ontwikkelmogelijkheden voor Accres en in haar strategische positie. Vanuit deze positie is de basis gelegd voor een nieuw ondernemingsplan voor de komende vijf jaar. Als nieuwe directeur was ik in de opmaat naar mijn start in december 2015, sinds oktober betrokken bij de strategische oriëntatie met het MT en het leidinggevend kader. Het nieuwe ondernemingsplan is geschreven en heeft herkenning en draagvlak bij de Aandeelhouder en Raad van Commissarissen. In de lijn van het ondernemingsplan zijn in 2015 nieuwe recreatieve activiteiten geïmplementeerd. De Timefreak en de Escape Room in wijkcentrum De Stolp zijn hier een voorbeeld van. Daarnaast heeft de mobiele kunststof Schaatsbaan bij diverse wijkcentra in Apeldoorn én in Almelo zijn nut bewezen. Dit doen we vanuit de visie dat een breed recreatief aanbod de wijkcentra ruimte biedt om maatschappelijke taken (zoals ontmoeten en verbinden) te vervullen. Mijn dank en waardering gaan ook uit naar de Aandeelhouder en de Raad van Commissarissen voor het vertrouwen, de goede raad en het nemen van de noodzakelijke besluiten om de organisatie te kunnen besturen. Alle vaste, ingehuurde en vrijwillige medewerkers verdienen lof voor hun loyaliteit aan de organisatie, voor het besef van verantwoordelijkheid en voor hun inzet. Gezamenlijk hebben we een ambitieuze opgave voor de komende jaren. De afgelopen maanden geven mij het vertrouwen dat wij met onze dienstverlening onze opdrachtgevers verder zullen versterken in het realiseren van beleid en hiermee bijdragen aan het realiseren van beleving van onze bezoekers.

Apeldoorn, 18 april 2016

Piet-Hein Kolff, bestuurder

Kinderparadijs Malkenschoten

4


5

Jaarverslag 2015


Verslag van de Raad van Commissarissen In dit Jaarverslag 2015 van Accres is de jaarrekening opgenomen. De jaarrekening is besproken in een vergadering van de Raad van Commissarissen (RvC) in aanwezigheid van de accountant. Na bespreking is deze jaarrekening ondertekend door de bestuurder en door alle leden van de RvC. De accountant heeft een goedkeurende controleverklaring afgegeven die is opgenomen onder de overige gegevens bij de jaarrekening. Wij bevelen u aan deze jaarrekening zonder voorbehoud vast te stellen. Tevens wordt voorgesteld van het positieve resultaat over 2015, groot 811.258 euro, een bedrag van 260.000 euro uit te keren als dividend en het resterende bedrag toe te voegen aan de algemene reserves. Daarnaast wordt voorgesteld decharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde beleid en aan de leden van de RvC voor het gehouden toezicht in 2015. Het verslagjaar begon stormachtig. Eind 2014 werd duidelijk dat de zittende directeur, de heer J.W. Verbeek, vanwege de gevolgen van slechthorendheid zijn functie op onverwacht korte termijn zou moeten neerleggen. Medio februari heeft de heer J.W. Verbeek in goed overleg met de RvC zijn functie als directeur van de vennootschap neergelegd. Via een aandeelhoudersbesluit is daarvoor goedkeuring verleend. Terstond is een waarnemend directeur benoemd, de heer J.D. Vriend, terzijde gestaan door de heer H. Kruimer voor de portefeuilles personeelszaken en het relatiebeheer met de opdrachtgevers. Dit om de continuïteit van de bedrijfsvoering te borgen. De werving van een nieuwe directeur is daarna in gang gezet. Dit heeft geresulteerd in de benoeming van de heer P.H. Kolff als bestuurder per 1 december 2015. Het voorgaande heeft er toe geleid dat de RvC vaker bijeen is gekomen dan gebruikelijk is. De RvC kwam zevenmaal bijeen in aanwezigheid van de directie, waarvan eenmaal met het voltallige Management Team, en eenmaal in aanwezigheid van de aandeelhouder en de directie. Daarnaast is deelgenomen aan twee overlegvergaderingen van de Ondernemingsraad. Eenmaal is informeel overleg geweest met de gemeente Apeldoorn, zowel vanuit de opdrachtgeversrol als vanuit de aandeelhoudersrol. Daarbij heeft de voorzitter van de RvC samen met de bestuurder van Accres gesproken over de samenwerking tussen de gemeente Apeldoorn en Accres. Wij hebben met genoegen kennisgenomen van de tevredenheid van gemeente Apeldoorn over het gevoerde beleid en over de samenwerking, juist in dit voor Accres lastige jaar. Accres heeft dan ook het volle vertrouwen in de continuering van de huidige relatie. Als RvC kwamen we elfmaal buiten aanwezigheid van de directie bijeen, negenmaal in verband met het voorbereiden van de werving van een nieuwe directeur en tweemaal om ons eigen functioneren en dat van de directie te evalueren. Hierover heeft afstemming plaatsgevonden met de directie. Dit heeft niet geleid tot het nemen van maatregelen. In elke vergadering vindt schriftelijke en mondelinge rapportage plaats over de operationele en de financiële voortgang. Aan de hand daarvan worden de resultaten uitvoerig met de directie besproken en wordt beoordeeld of deze in lijn liggen met de begroting en de afgesproken doelstellingen. Het is positief te kunnen vaststellen dat de in de afgelopen jaren ingezette lijn naar een meer zakelijke en ondernemende koers, maar passend binnen de missie van Accres, in ambitieuze doelstellingen resulteerde voor 2015.

Openluchtbad Boschbad

Innoverende plannen zijn uitgewerkt en in gang gezet. Zo werd een Escape Room gelanceerd in De Stolp en is in februari 2016 de in het verslagjaar voorbereide E-Kartbaan op het Zwitsalterrein geopend. De marktomstandigheden voor de meeste activiteiten van Accres zijn nog niet echt verbeterd sinds de voorgaande jaren. Het consumentenvertrouwen is nog vrij laag, zeker bij de doelgroepen die Accres bedient. De RvC vindt het daarom een extra mooie prestatie dat de vennootschap het jaar wederom met een fraai positief resultaat kon afsluiten.

6


7

Jaarverslag 2015

De voorziene herijking van de opdrachtnemers relatie met de gemeente Apeldoorn, het overgaan naar Prestatieafspraken is nog niet tot implementatie gekomen. Nu door een extern bureau is vastgesteld dat Accres marktconform werkt, is de urgentie van


Sport

een dergelijke beweging minder groot. Het scheelt Accres in ieder geval veel menskracht voor het maken van aanbiedingen, menskracht die nu gestoken kan worden in nieuwe activiteiten en klantencontact. De RvC vindt dat een goede ontwikkeling.

Onder de unit Sport vallen de sportaccommodaties en drie zwembaden in Apeldoorn. Ook de Sportstimulering & Bewegingsonderwijs is onderdeel van deze unit. Vanuit het Boschbad wordt het betaald parkeren in Apeldoorn-West en de Midgetgolf

Gezien de ontwikkelingen in de top van de organisatie, maar ook gezien de ambitieuze plannen van de organisatie, is de

gecoördineerd.

verkenning van samenwerking met andere partners in 2015 op advies van de RvC door de directie op een laag pitje gezet. In 2015 is hard gewerkt aan het verder door ontwikkelen van Accres. De opmaat naar een nieuw businessplan is gestart in 2015

Sportaccommodaties

en dit is in het eerste trimester van 2016 gereed. De nieuwe directeur heeft reeds voorafgaand aan zijn formele indiensttreding dit

De sportaccommodaties zijn tijdens de schoolweken intensief bezocht door het onderwijs. In de avonduren is de bezetting

project opgepakt, in afstemming met RvC en, waar nodig, de Aandeelhouder.

ongeveer gelijk gebleven. Dit ondanks enkele veranderingen in het gebruik door verenigingen. Het particuliere gebruik is door gerichte promotie licht toegenomen.

Op 20 mei 2015 is extern afscheid genomen van de heer J.W. Verbeek als directeur van Accres. Velen getuigden tijdens de bijeenkomst van zijn inzet en zijn enorme waarde voor de ontwikkeling van Accres tot wat het nu is. Een mooi en levensvatbaar

De schoolsportinventaris vraagt jaarlijks veel aandacht, met inspecties en met onderhoud. Met één van beide huidige leveranciers

bedrijf in maatschappelijk vastgoed. De RvC spreekt ook langs deze weg graag nogmaals haar waardering en erkentelijkheid uit

zijn de contractuele afspraken vernieuwd voor de komende jaren, waarbij veiligheid, betrouwbaarheid en innovatie centraal

voor het vele dat hij voor Accres en haar medewerkers heeft betekend.

blijven staan.

De RvC is verheugd dat de heer Valent zich herkiesbaar heeft gesteld en is benoemd voor een nieuwe periode als lid van de

Bij de diverse sporthallen is het gebruik onverminderd goed, maar beheer en horeca liggen steeds minder in elkaars verlengde.

RvC.

De externe horecabeheerder van Sporthal Zuiderpark heeft aangekondigd in 2016 afscheid te willen nemen. De sporthal moet gerenoveerd of vervangen worden waardoor een nieuwe externe horecabeheerder niet voor de hand ligt.

Tot slot past hier een woord van dank en waardering aan het management en alle andere medewerkers van Accres die in dit bewogen jaar de schouders eronder hebben gezet en met elkaar weer tot een fraai resultaat zijn gekomen.

In Sporthal Mheenpark nemen de horecabestedingen door een aantal groepen gebruikers af. In Sporthal Matenpark is door het verdwijnen van de squashbanen het horecagebruik ook afgenomen. Er wordt gezocht naar verbetering van het beheer en de horeca-ondersteuning, zodat alle verenigingen optimaal gebruik kunnen blijven maken van de beschikbare ruimte en faciliteiten.

Apeldoorn, 18 april 2016

Zwembaden J. de Vries - in ’t Veld, voorzitter

Zwembad Het Kristal J.C. van der Poel

Het Kristal in de wijk Zuidbroek is goed bezocht. Overdag hebben groepen gebruik gemaakt van het therapeutisch warme zwemwater en in de middag en avond wordt het gebruikt door een particuliere zwemschool. Op andere momenten weten

H. Valent

incidentele bezoekers Het Kristal (of de omgeving van het zwembad) nog beperkt te vinden. De technische kwaliteit van het complex blijft een aandachtspunt. Accres houdt hier vinger aan de pols. We vragen aandacht voor de consequenties van de keuzes die tijdens de ontwikkeling van het multifunctionele complex zijn gemaakt, ook in wat dit betekent voor de gebruikers.

Aquacentrum Malkander Het aantal bezoekers in Aquacentrum Malkander is stabiel gebleven. Voornamelijk het AquaSporten en het Banenzwemmen zijn aanzienlijk in populariteit gestegen. Het aantal uren dat verenigingen gebruik maken van het zwembad is verder gedaald. Dit komt mede omdat zij het moeilijker hebben gekregen door de doorgevoerde bezuinigingen op subsidies aan deze verenigingen. Het assortiment van de horeca is onder handen genomen, met als resultaat meer keuze in gekoelde en vers bereide producten en gerechten. Daarnaast is de presentatie en productinformatie verbeterd, dit tot genoegen van de bezoekers. Na de sluiting van het Sportfondsenbad zijn de meeste medewerkers conform de uitgangspunten van het Sociaal Plan herplaatst bij één van de zwembaden van Accres.

8


9

Jaarverslag 2015


Dit geldt ook voor de medewerkers die een arbeidsgarantie hebben gekregen bij de overname van Sportfondsen Nederland N.V.

Nationale Sportweek

door de gemeente Apeldoorn.

In april 2015 is, in samenwerking met andere partijen, in Apeldoorn voor de twaalfde keer de Nationale Sportweek georganiseerd. Het aantal deelnemers was weer groter dan voorheen. De Nationale Sportweek heeft voor de laatste keer in april plaatsgevonden.

In december is een unieke samenwerking tot stand gekomen tussen de gemeente Apeldoorn, Remeha en Aquacentrum

Met ingang van 2016 zal de Sportweek een Europees karakter krijgen en in heel Europa van 17 tot en met 24 september 2016

Malkander voor de vervanging van de warmtekrachtkoppeling. Remeha gaat in 2016 een testopstelling van nieuwe cv-ketels

gehouden worden.

inrichten in de kelder van Aquacentrum Malkander. Zo wordt de opgewekte warmte gebruikt om het zwemwater te verwarmen. De combinatie van gasverbruik levert een besparing op van ca. 720.000 kg CO2 uitstoot per jaar. Met de gemeente Apeldoorn is

Swim to Fight Cancer Apeldoorn

afgesproken dat de besparing (in geld) wordt gebruikt om structurele bezuinigingen op Aquacentrum Malkander te realiseren.

In 2014 is de eerste editie van Swim to Fight Cancer georganiseerd in de grachten van Den Bosch. Teams en individuele deelnemers laten zich sponsoren ten behoeve van het Koningin Wilhelmina Fonds om twee kilometer in open water te zwemmen.


In 2015 heeft Sportstimulering & Bewegingsonderwijs van Accres de basis gelegd voor een Apeldoornse editie in Gelderland.

Het openluchtbad in Apeldoorn heeft een wisselvallige zomer achter de rug met over het algemeen een goed resultaat. Op

Deze zal in 2016 voor het eerst worden georganiseerd door de daartoe opgerichte onafhankelijke Stichting Swim to Fight Cancer

mooie zomerse dagen waren de bezoekersaantallen hoog. Het aantal abonnementhouders is door een gerichte verkoopactie

Apeldoorn. Accres biedt als sponsor ondersteuning waar het nodig is. Daarnaast is SWIM geprogrammeerd tijdens de eerste

weer op niveau. Wel houden abonnementhouders merkbaar rekening met het veranderlijke zomerweer van de laatste jaren.

Europese Sportweek in Apeldoorn. Deze is op zondag 18 september 2016.

Het bezoek aan de Midgetgolf bij het Boschbad is verder toegenomen. Het eerste seizoen van de nieuwe horecapachter in het Boschbad is naar wens verlopen.

Projecten In 2015 heeft Sportstimulering & Bewegingsonderwijs diverse projecten onderhanden gehad. Zo kreeg het WK Beachvolleybal

In 2015 is er contact geweest met de organisatie van de Nautoiren, die voor hun evenement hun oog op het Boschbad hebben

en het EK Dames Volleybal in Apeldoorn vooral in het onderwijs veel aandacht dankzij een samenwerking met de Nevobo. Het

laten vallen. Deze vereniging van Olympische deelnemers in het afstandszwemmen, introduceert naar verwachting in 2016 een

georganiseerd wandelen voor ouderen en mensen met een bewegingsachterstand is gefaciliteerd en ook de introductie van het

jaarlijks toernooi in het Boschbad voor zwemverenigingen uit heel Nederland..

Beweegdiploma voor peuters en kleuters is naar een hoger plan gebracht. Er liggen verder diverse projectplannen klaar voor 2016, onder meer voor een samenwerking met Wielervereniging de Adelaar en projectmatige ondersteuning van de Sportraad.

Parkeren Accres werkt voortdurend aan het optimaliseren van het parkeerbeheer. Op zeer drukke dagen zijn er gemiddeld 103 auto’s meer

Combinatiefuncties

op dezelfde centrale parkeerplaats geplaatst. Dit gebeurt door intensieve begeleiding, efficiënter parkeren, het verbeteren van

De Combinatiefunctionarissen groeien geleidelijk maar zeker binnen de voor sport beschikbare ruimte. Enkele tijdelijke projecten

de instroomsnelheid en het stimuleren van hergebruik van vrijgekomen parkeerplaatsen. Het aantal auto’s dat in 2015 op drukke

lopen af en nieuwe projecten en trajecten dienen zich weer aan. Er is focus op het realiseren van zoveel mogelijk projecten en

dagen was aangewezen op het overloopparkeren is desondanks gestegen met gemiddeld 21 auto’s per drukke dag. Wel is het

trajecten waar Combinatiefunctionarissen op geplaatst kunnen worden. Op dit moment is er nog in totaal 1,7 fte aan mogelijk-

aantal extreme pieken afgenomen.

heden te vergeven voor Apeldoorn. In overleg met de afdeling sportbeleid van de gemeente Apeldoorn wordt overlegd hoe die laatste fte’s op een juiste manier ingevuld kunnen worden. Dit onderwerp vraagt om voortdurende aandacht, vooral omdat de

Met het gebruik van het AGOVV-parkeerterrein, dat is toegevoegd aan de overloopcapaciteit, is in 2015 nog 11 keer gebruik

peildatum 1 januari 2017 dichterbij komt.

gemaakt van de J.C. Wilslaan en de Felualaan, een daling van 65%. Op negen dagen is het zo druk geweest dat de drie overlooplocaties (AGOVV, J.C. Wilslaan en Felualaan) gelijktijdig moesten worden ingezet. In 2015 is er slechts één dag geweest waarin

Sporten met een beperking

onverwacht hoge instroom in korte tijd tot verkeersstremmingen en parkeerbekeuringen heeft geleid. Verder is de overlast in de

In 2014 is het project Uniek Sporten in de Stedendriehoek gerealiseerd. Dit houdt in dat er één loketfunctie is voor iedereen met

wijk geminimaliseerd.

een beperking. In samenwerking met de werkgroep Sporten met een Beperking Apeldoorn is in 2015, binnen het kader van de sportverenigingen, gewerkt aan kwaliteitsverbetering om de doelgroep nog beter te kunnen opvangen en te begeleiden.

Accres heeft een passend parkeerplan gepresenteerd aan de gemeente Apeldoorn. De beschikbare ruimte direct rond het Boschbad wordt daarbij zonder verlies van andere gebruiksmogelijkheden ingericht voor de pieken in het overloopparkeren. In

Samenwerking topsport en breedtesport

de loop van 2016 worden er door de gemeenteraad afwegingen gemaakt over de toekomstige parkeerstructuur in Apeldoorn-

Accres heeft in 2015 het initiatief genomen om vanuit haar maatschappelijke betrokkenheid bij de sport in Apeldoorn, topsporter

West.

Eelco Sintnicolaas financieel te ondersteunen bij zijn Olympische droom. Hij wil in de zomer van 2016 naar de Olympische spelen in Brazilië om daar een medaille te halen op de 10-kamp. Als tegenprestatie heeft Eelco zich verbonden als ambassadeur aan het

Sportstimulering & Bewegingsonderwijs

breedtesportproject ‘Sport van de Maand’. Dit is een sportkennismakingproject voor kinderen van alle bassischolen in Apeldoorn. Topsport en breedtesport gaan hierbij hand in hand!

Jubileum In het najaar van 2015 heeft Sportstimulering in Apeldoorn haar 25-jarig jubileum gevierd. Vanaf 1990 is het Sportstimuleringsbeleid als derde pijler onderdeel van het algemene sportbeleid van de gemeente Apeldoorn. Aan het jubileum is publicitair en intern in bescheiden mate aandacht besteed.

10


11

Jaarverslag 2015


Maatschappelijke Voorzieningen De unit Maatschappelijke Voorzieningen bestaat in Apeldoorn uit de multifunctionele wijkcentra De Stolp, dok Zuid, de tien ambulant beheerde wijkcentra en jongerencentrum Don Bosco, alsmede de cultuurpanden Huis voor Schoone Kunsten en het ACEC-gebouw. In Almelo beheert Accres zes wijkcentra die eveneens onder de unit Maatschappelijke voorzieningen vallen. Daarnaast bestaat de unit ook uit de locaties Kinderparadijs Malkenschoten, wijkboerderijen Laag Buurlo en de Maten en Stadspark Berg & Bos.

Sociaal Culturele Accommodaties Apeldoorn dok Zuid In dok Zuid zijn drie basisscholen, het CJG, de bibliotheek, kinderdagverblijf De Kinderkajuit en Wijkraad Apeldoorn-Zuid gevestigd. Bedrijven en stichtingen weten dok Zuid ook steeds vaker te vinden voor een passende vergaderlocatie. Daarnaast zijn er veel semi-commerciële instellingen en organisaties die een ruimte hebben gehuurd voor cursussen of gemeenschappelijke activiteiten zoals koersballen, schaken of BHV.

De Stolp / Glowgolf Door een bouwkundige aanpassing is flinke ruimtewinst geboekt in het horecagedeelte van De Stolp. Er zijn verkennende gesprekken geweest met een kerkelijke instelling over een toekomstige samenwerking. Het sociaal cultureel gebruik van De Stolp is stabiel ook al hebben enkele grotere huurders last van het economisch klimaat. De bezoekersaantallen van Glowgolf zijn stabiel. De verwachte terugval na het eerste jaar is uitgebleven. De horecavoorziening is effectiever ingezet en aangepast op de behoefte van de bezoekers. Glowgolf is een dankbare aanvulling op ons recreatieve aanbod.

Ambulant beheerde panden De ambulant beheerde panden ervaren de gevolgen van de economische crisis. Hier hebben de grote huurders zoals kinder opvangorganisaties last van. Hierdoor zijn er diverse mutaties geweest in de indeling van een aantal van deze beheerde panden. Deze mutaties bieden aan anderen weer de kans om invulling te geven aan de groei door het huren van de vrijgekomen ruimte. Met het bestuur van de Wenumse Watermolen is opnieuw een contractverlenging van twee jaar overeengekomen voor beheer en exploitatie van het pand.

Cultuurpanden Het Cultuurkwartier in het centrum van Apeldoorn bestaat uit het Huis voor Schoone Kunsten, het ACEC gebouw en het CODA museum. Het ACEC gebouw en het Huis voor Schoone Kunsten zijn in beheer bij Accres. Deze panden hebben een stabiele bezetting en benutting. In het ACEC-gebouw hebben wat interne verhuizingen plaatsgevonden en er is een bescheiden groei aan nieuwe huurders waar te nemen.

E-kart center Apeldoorn

Wijkcentra Almelo In zowel de ambtelijke overleggen als in het jaarlijkse bestuurlijk overleg tussen Accres en de gemeente Almelo is over en weer tevredenheid uitgesproken over het beheer en de exploitatie van de zes locaties door Accres. Het maatschappelijk gebruik heeft blijvend prioriteit. De gemeente Almelo is zich, mede door de bezuinigingen, ook aan het heroriënteren op de rol en functie van de wijk- en buurthuizen op het gebied van ‘de ontmoeting’. Via een onderzoek zal de situatie tussen vraag en aanbod op wijkniveau in kaart worden gebracht.

12


13

Jaarverslag 2015


Met één van onze grote partners, welzijnsstichting Scoop, verloopt de samenwerking prima. Scoop Welzijn organiseert in al onze


locaties aansprekende, doel- en vraaggerichte activiteiten voor de bewoners in de wijk of buurt. In de verhuur zijn er eveneens

Ondanks de slechtere weersomstandigheden in de zomer valt het totaal aantal bezoekers over 2015 niet tegen. De losse

een paar grote slagen gemaakt waar per locatie op wordt ingegaan.

kaartverkoop merkt hier wel de gevolgen van gezien het mindere weer gedurende de bouwvak. De aanpassingen van de horecaruimte zijn volgens planning verlopen. Dit heeft direct geresulteerd in een hogere horecaomzet per bezoeker.

De Driehoek (voorheen het Nieje Veurbrook) De investeringen in het gebouw beginnen vruchten af te werpen. Het activiteitenpakket is uitgebreid met koersbal,

Op diverse locaties van Accres zijn watermonsters genomen om het arseen-gehalte in het water vast te stellen. Dit naar

countrydansen, wijkplatformbijeenkomsten, kinderen tieneractiviteiten, de wijkkrant, Nederlandse taallessen, seniorengym,

aanleiding van een krantenartikel. Met uitzondering van een lichte overschrijding van de Waterspetterplek bij Kinderparadijs

het Almelose mannenkoor en de Haoltsnieders. De dagbesteding gericht op Nederlanders met een Indische afkomst is

Malkenschoten, zijn er geen overschrijdingen van grenswaardes voor drinkwater aangetroffen. Aangezien het water bij de

gestopt en ingevuld door activiteiten gericht op de Armeense doelgroep.

Waterspetterplek niet voor consumptie bedoeld is, leverde dit geen gebruiksbeperking op.

De Möll’nwiek Met de grote huurder Koninklijke Kentalis is het draagvlak van dit wijkcentrum versterkt. Deze organisatie richt zich op opvang

Wijkboerderijen Laag Buurlo en De Maten

voor kinderen met een beperking in horen en communiceren, soms in combinatie met andere beperkingen. De Koninklijke

Wijkboerderij Laag Buurlo heeft als vanouds veel bezoekers mogen verwelkomen. Daarnaast hebben veel kinderen van groep

Kentalis heeft de potentie om de reuring in het wijkcentrum sterk te vergroten en om in de regio te groeien. Dit is een pluspunt

3 en 4 kinderboerderijlessen gevolgd. Vanuit de opbrengsten van de sponsorloop van omliggende basisscholen kunnen voor

voor het wijkcentrum en voor de gemeente Almelo en regio.

het schooljaar 2015/2016 de biologische leskisten gratis aangeboden worden aan de Apeldoornse basisscholen. De bestaande horecafaciliteit is uitgebreid. De boerderij heeft enige last ondervonden van de zogenaamde containerbranden die in de

De Schöppe

naastgelegen wijk Woudhuis begonnen.

In de Schöppe zijn ook in samenwerking met Scoop Welzijn in het weekend programma’s ontwikkeld voor de jeugd. Verder zien we een groei in de activiteiten richting de Armeense gemeenschap.

Wijkboerderij de Maten heeft geïnvesteerd in uitbreiding van het speelaanbod met natuurlijke speelelementen. De samenwerking met een VSO uit de buurt is verder uitgebreid met praktijklessen, bemensing van de winkel en het verbouwen van groente. Er

De Schelf/ Goossenmaat

zijn een aantal aanpassingen doorgevoerd. Zo zijn de winkel en horecavoorziening verhuisd naar het knussere gebouw ‘Het

Voor beide locaties geldt dat de hoeveelheid maatschappelijke activiteiten zorgt voor een volle agenda en een druk bezocht

Uilennest’. Het bijgebouw dat de Dierenbescherming voor noodopvang van kleine huisdieren gebruikte, is in overleg opgezegd

wijkcentrum. De accenten liggen in Goossenmaat op de specifieke vraag uit de omliggende wijk. De Schelf heeft de potentie

en heeft een herbestemming gekregen.

om aan bovenwijkse activiteiten ruimte te bieden. Ook zijn in De Schelf plannen ontwikkeld voor hergebruik van de 550 m die 2

vrijkwam na het vertrek van de bibliotheek aan het begin van het jaar. Er is hiervoor samenwerking gezocht met verschillende evenementenorganisaties.

Eninver Deze locatie in Almelo mocht de GGD en twee scholen verwelkomen als nieuwe vaste gebruikers. De GGD heeft er een consultatiebureau gevestigd. Naast de Chinese school Oost Nederland heeft zich de NT2-basisschool ‘Het Palet’ met vijf klaslokalen gevestigd om er onderwijs te bieden aan de groeiende groep kinderen van asielzoekers en vluchtelingen. Het programma gericht op de wijk en maatschappelijke activering is erg gevarieerd. Dit leidt ertoe dat de ruimte voor andere activiteiten zich beperkt tot de weekenden.

Stadspark Berg & Bos Met de nieuwe afspraken over het beheer en onderhoud, wordt er door de medewerkers bij Stadspark Berg & Bos hard gewerkt aan dit prachtige ‘Stadspark met allure’. De jaarlijks terugkerende evenementen en samenwerking met onze vaste huurders verliep naar tevredenheid. Er hebben een aantal sloopwerkzaamheden plaatsgevonden en de discussie over het voortbestaan van het monumentale Theehuis loopt nog. De geplande oplevering van de nieuwe foto- en souvenirshop is doorgeschoven naar het seizoen 2016. De blauwalg in de vijver heeft voor aanzienlijke overlast gezorgd. Het is niet noodzakelijk dat de vijver uitgebaggerd wordt. Het verminderen van het aantal karpers in de vijver lijkt voldoende om dit probleem in de toekomst te voorkomen.

14


15

Jaarverslag 2015


Bedrijfsvoering Onder de unit Bedrijfsvoering vallen de onderdelen Vastgoed, ICT, Financiën & Inkoop, Marketing, Communicatie & Sales, Front Office, Verhuur en Personeel, Organisatie & Kwaliteit.

Ontwikkelingen In 2015 heeft ICT ingezet op de doorontwikkeling van het managementinformatiesysteem. Er is ook geïnvesteerd in het verbeteren van de netwerkstructuur. De toegangscontrole van de gym- en sportzalen via het verhuur/reserveringssysteem van Accres is verder doorontwikkeld. Met dit systeem is het gebruik van de zalen beter te monitoren. Het systeem is gebruiksvriendelijker gemaakt en er is een app ontwikkeld voor de digitale toegang.

Vastgoed In 2015 heeft Vastgoed voor de gemeente Apeldoorn het eigenarenonderhoud van alle door Accres beheerde panden, het contractonderhoud en de klachten en storingen uitgevoerd. Tussen de gemeente en Accres is in dialoog met elkaar bekeken welke werkzaamheden wel of welke werkzaamheden niet in 2015 moeten worden uitgevoerd. We hebben deze samenwerking als prettig ervaren. In de loop van 2016 wordt er meer duidelijkheid over de aanpassingen in de vastgoedafspraken met de gemeente Apeldoorn verwacht. Deze afspraken gelden dan per 1 januari 2017. In 2016 worden twintig gymzalen in Apeldoorn gerenoveerd. Vastgoed is hier nauw bij betrokken. Eind 2015 zijn hiervoor al de eerste stappen gezet.

Verhuur Voor het aanbod van maatschappelijk vastgoed is Makelpunt voor heel Apeldoorn opgericht. Makelpunt Apeldoorn brengt vraag en aanbod van maatschappelijk vastgoed op een online platform bij elkaar. Het betreft een website waar het beschikbare maatschappelijk vastgoed wordt geëtaleerd. Accres vervult hierin een coördinerende rol.

Financiën & Inkoop De aanbesteding rondom de inkoop van energie is gezamenlijk met een aantal gemeenten opgestart en wordt in 2016 geïmplementeerd. Ook de aanbesteding van schoonmaakwerkzaamheden is op de rit gezet. De financiële processen zijn zoveel mogelijk gedigitaliseerd. Accres is als overheidsbedrijf per 1 januari 2016 Vennootschapsbelastingplichtig (VpB). Daarom is van de activiteiten van Accres mede in afstemming met de gemeente Apeldoorn bekeken of deze wel of niet VpB-plichtig zijn. Hieruit is naar voren gekomen dat Accres waarschijnlijk niet VpB-plichtig is voor het uitvoeren van taken voor de gemeente Apeldoorn, tenzij een taak voor de gemeente Apeldoorn zelf ook onder de VpB zou vallen.

Kinderboerderijen

Marketing, Communicatie & Sales Accres heeft een strategische marketingkeuze gemaakt. Per 1 januari 2016 is er sprake van een gesplitste markt benadering, namelijk business to business en business to consumer.

16


17

Jaarverslag 2015

Dit zorgt voor een duidelijke scheiding tussen de positionering van Accres op de zakelijke markt en de klantproducten.


Business development

De strategie is eind 2015 concreet uitgewerkt en de nieuwe bijbehorende websites zijn eind 2015 en begin 2016 gerealiseerd. Onderdeel van de strategische marketingkeuze is de strategie voor Social Media. De vernieuwde Visie, Missie en Kernwaarden zijn eind december voor een deel uitgerold binnen de organisatie. Marketing, Communicatie & Sales is hier

Sinds 1 januari 2015 zet Accres steviger in op Business Development. Bij het beheer en de exploitatie van maatschappelijk

nauw bij betrokken en zal dit in 2016 verder oppakken.

vastgoed vraagt de markt om een sterkere combinatie van commerciële en maatschappelijke activiteiten. Accres speelt in op de trends van de markt om tot nieuwe (recreatieve) voorzieningen te komen. Het welbevinden van de inwoners van de gemeenten

Personeel, Organisatie & Kwaliteit

waarin wij werkzaam zijn, wordt hiermee verbeterd.

In 2015 is er meer sturing gekomen op verzuim en hierbij is voor een gedragsmodel gekozen, waarbij medewerkers meer

Accres heeft daarom ingezet op het realiseren van nieuwe activiteiten en het door ontwikkelen van bestaande producten van

verantwoordelijk zijn voor hun eigen verzuim. Daarnaast is de vrijwilligersregeling aangepast in verband met de weten

de locaties. De activiteiten en ontwikkelingen betreffen de gehele organisatie en zijn verweven met de verschillende units van

regelgeving rondom de Vennootschapsbelasting.

Accres.

Kwaliteitssysteem ISO 9001: 2015 Het Management Team (MT) heeft zich in 2015 als doel gesteld om de ISO 9001:2015-certificering te behalen. Dit willen

TimeFreak

we doen op basis van een geïmplementeerd kwaliteitssysteem dat bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit binnen

In oktober is een activiteit aan het Glowgolf-concept toegevoegd. De TimeFreak is een behendigheidsspel en geeft extra

de organisatie. Accres wil hiervoor de processen die van invloed zijn op de kwaliteit op professionele wijze beheersen.

belevingswaarde aan een bezoek aan Glowgolf. In de TimeFreak ruimte gaan de spelers in een glow-in-the-dark 3D ruimte met

Belangrijke argumenten hierbij zijn het kwaliteitsbewustzijn bij medewerkers verhogen, de kwaliteit van onze diensten

diverse oplichtende onderdelen de uitdaging aan.

waarborgen en het verbeteren van onze klantgerichtheid. Het MT verplicht zichzelf actief een kwaliteitssysteem te ondersteunen dat voldoet aan de criteria van ISO 9001:2015. Het

E-Karten

verklaart al het nodige te doen om het kwaliteitssysteem, zoals beschreven in het kwaliteitshandboek van Accres, op peil

In 2015 is de planvorming en de locatie (Vlijtseweg) geregeld voor de nieuwe recreatieve voorziening E-Karten. De opening van

te houden en de effectiviteit van het systeem continu te verbeteren. Het MT zal ten behoeve van het kwaliteitssysteem de

deze unieke E-Kartbaan heeft op 19 februari 2016 feestelijk plaatsgevonden. Het elektrisch karten is een onderdeel van meerdere

organisatie faciliteren, enthousiasmeren en motiveren. Daarnaast ziet het MT er op toe dat de integriteit van het kwaliteits

recreatieve voorzieningen die in 2016 doorontwikkeld gaan worden. Door dergelijke indoor attracties toe te voegen aan het

systeem wordt gehandhaafd wanneer veranderingen worden doorgevoerd.

brede attractieve aanbod in Apeldoorn, wordt het voor inwoners en bezoekers interessanter om binnen Apeldoorn te recreëren.

Er zijn 18 medewerkers intern opgeleid tot auditor en eind 2015 heeft een externe audit plaatsgevonden. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat de auditor in het voorjaar van 2016 een positief advies zal afgeven ten behoeve van het

Escape Room

ISO-certificaat voor Accres.

Vanaf oktober 2015 is er een Escape Room gevestigd in wijkcentrum De Stolp. Deze Escape Room is overgenomen van een organisatie uit Utrecht en geïmplementeerd in een passende ruimte in De Stolp. De Stolp heeft hiermee het recreatieve aanbod

Klanttevredenheidsonderzoek (KTO)

uitgebreid. Deze uitbreiding geeft de doorontwikkeling van De Stolp goed weer. In de Escape Room worden bezoekers in een

Sinds de oprichting van Accres wordt elke vier jaar een onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van huurders en

kamer opgesloten en het doel is er binnen één uur uit te komen. Niet door geweld, maar juist door puzzels en raadsels op te

bezoekers van de locaties van Accres in Apeldoorn. Hiermee wordt inzicht verkregen in de klanttevredenheid. In de periode

lossen en door samen te werken.

maart tot en met september 2015 is dit onderzoek wederom uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek maken duidelijk dat de bezoekers van locaties van Accres in Apeldoorn tevreden zijn

Folderverspreiding

over de locaties die zij bezoeken. Ook de huurders van wijkcentra en sportaccommodaties in Apeldoorn zijn tevreden.

Accres verzorgt vanaf 2015 de folderverspreiding voor een groot deel van de Veluwse attracties. Accres zorgt dat de folders van

De ‘gemiddelde bezoeker/huurder’ beoordeelt de locatie waar men gebruik van maakt met het rapportcijfer 7,9. Dat is

de attracties naar de verschillende bungalowparken, campings en andere verblijfsvoorzieningen in de regio worden gebracht.

hoog en ruim boven de prestatiedoelstelling die met de gemeente Apeldoorn is overeengekomen (prestatiedoelstelling: rapportcijfer 7,5). In vergelijking met het onderzoek van vier jaar geleden is de tevredenheid van de ‘gemiddelde bezoeker/ huurder’ toegenomen (2011: rapportcijfer 7,7).

Mobiele kunststof schaatsbaan In december is een mobiele kunststof schaatsbaan gerealiseerd in de binnentuin van dok Zuid. In zes weken tijd hebben we ruim 2000 bezoekers op de schaatsbaan mogen ontvangen. De schaatsbaan is daarna naar ons wijkcentrum de Schelf in Almelo verplaatst, daar was de baan ook erg succesvol. De komende jaren wordt de schaatsbaan bij diverse locaties en evenementen ingezet.

18


19

Accres Apeldoorn B.V. te Apeldoorn Jaarverslag 2015

Accres Apeldoorn B.V. te Apeldoorn 7


ACCRES ALS WERKGEVER

Personeelsformatie van Accres 7 ACCRES ALS WERKGEVER

Brochure Totaalonderhoud & Beheer In samenwerking met Dros Facility Groep is de brochure ‘Totaalonderhoud & Beheer’ opgesteld. Met deze brochure willen we de complete facilitaire dienstverlening voor ondernemers en schoolbesturen ontwikkelen en vormgeven. De ervaring en vakkennis van Dros en Accres hebben wij aangewend om een ideaal en breed dienstenpakket van hoge kwaliteit tegen zo laag mogelijke kosten te kunnen aanbieden. Dit met het doel om klanten volledig te ontzorgen op facilitair gebied.

De personeelsformatie is in 2015 licht gestegen naar gemiddeld 179 medewerkers op de

Personeelsformatie van Accres Accres als ten werkgever loonlijst opzichte van 177 medewerkers in 2014 (188 in 2013). Indien in dit jaarverslag wordt gesproken over medewerkers, dan wordennaar hier gemiddeld de medewerkers met vaste ofop tijdelijke De personeelsformatie is in 2015 licht gestegen 179 medewerkers de contracturen bedoeld.van Het177 gaatmedewerkers niet over oproepkrachten, stagiaires of uitzendkrachten, loonlijst ten opzichte in 2014 (188 in 2013). Indien in dit jaarverslag tenzij vermeld. wordt expliciet gesproken over dan worden hier de medewerkers vaste of tijdelijke De personeelsformatie is in 2015 licht medewerkers, gestegen naar gemiddeld 179 medewerkers op de loonlijstmet ten opzichte van 177 mede contracturen bedoeld. Het gaat niet over oproepkrachten, stagiaires of uitzendkrachten, Personeel & Organisatie De medewerkers van Accres zijn verdeeld over drie besloten vennootschappen. Het aantal werkers in 2014 (188 in 2013). Indien in dit jaarverslag wordt gesproken over medewerkers, dan worden hier de medewerkers tenzij expliciet vermeld. medewerkers Accres Apeldoorn B.V. van 78 in B.V.’s, 2014 bij naar 73 medewerkers in tenzij 2015expliciet waren erin188 medewerkers, verdeeld over drie Accres dienst. Ten opzichte van 2012 zijn er met vasteIn of2013 tijdelijke contracturen bedoeld. Het gaat niet is over oproepkrachten, stagiaires ofinuitzendkrachten, gedaald. Er worden geen medewerkers meer aangenomen in Accres Apeldoorn B.V. Deze De medewerkers van Accres zijnB.V.’s verdeeld over drie besloten vennootschappen. Het aantal 4 medewerkers bijgekomen. In de Accres Apeldoorn en Accres Personeelsvoorziening is het aantal vermeld. De medewerkers van Accres zijn verdeeld over drie besloten vennootschappen. Het aantal medewerkers in Accres besloten vennootschap langzaam medewerkers in Apeldoorn zijn in 2015 medewerkers in Accres bouwt Apeldoorn B.V. isaf. vanNieuwe 78 in 2014 naar 73 medewerkers in 2015 gedaald. Accres ExploitatieinB.V. isgedaald. in december 2012 opgericht in verband met de overname van Apeldoornmedewerkers B.V. is van Er 78 in 2014 naar 73Personeelsvoorziening medewerkers 2015 worden geen medewerkers meer aangenomen aangenomen in Accres B.V.Er Het aantal medewerkers in Accres gedaald. worden geen medewerkers meer aangenomen in Accres Apeldoorn B.V. Deze in een aantal wijkcentra in Almelo waardoor het aantal medewerkers is toegenomen. Accres Apeldoorn B.Vvennootschap . Deze besloten vennootschap bouwtvan langzaam Nieuwe medewerkers in Apeldoorn zijnin in 2015 2015 Personeelsvoorziening B.V. is gestegen in af. 2014 naar 91 medewerkers inzijn 2015. Het besloten bouwt langzaam af. 85 Nieuwe medewerkers in Apeldoorn aantal medewerkers bij Personeelsvoorziening Accres B.Exploitatie (wijkcentra in Almelo) is gestegen met aangenomen in Accres B.V. Het in aantal medewerkers in Accres aangenomen in Accres Personeelsvoorziening V. Het aantalB.V. medewerkers Accres Personeelsvoorziening B.V. is1 gestegen In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd per B.V. zichtbaar (exclusief medewerker ten opzichte van gestegen 2014 en bedraagt 15 medewerkers. Personeelsvoorziening van 85 innu 2014 naar 91 medewerkers in in 2015. Het van 85 in oproepkrachten 2014 naar 91 medewerkers inB.V. 2015.isHet aantal medewerkers bij Accres Exploitatie B.V. (wijkcentra Almelo) is en stagiaires). aantal medewerkers bij Accres Exploitatie B.V. (wijkcentra in Almelo) is gestegen met 1 In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd per B.V. gestegen met 1 medewerker ten opzichte van 2014 en bedraagt nu 15 medewerkers. medewerker ten opzichte van 2014 en bedraagt nu 15 medewerkers. zichtbaar (exclusief oproepkrachten en stagiaires): In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd per B.V. In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd per B.V. zichtbaar (exclusief oproepkrachten en stagiaires): zichtbaar (exclusief oproepkrachten en stagiaires):

Personeel & Organisatie

Aantal

Aantal

88 100 Accres Apeldoorn B.V. In 2013 waren er 188 medewerkers, verdeeld over drie B.V.’s, bij Accres in dienst. Ten opzichte van 2012 zijn er Vrouw Vrouw 100 4 medewerkers bijgekomen. In de B.V.’s Accres Apeldoorn en Accres Personeelsvoorziening is het aantal 50 30 medewerkers gedaald. Accres Exploitatie B.V.32 is in december 2012 opgericht in verband Man Man met de overname van 19 een aantal wijkcentra in Almelo is toegenomen. 6 waardoor het aantal medewerkers 1 0 Totaal 50 Totaal 0 In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers naar geslacht en leeftijd per B.V. zichtbaar (exclusief 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 jaar Totaal oproepkrachtenjaar en stagiaires). jaar jaar jaar jaar en 0

ouder

< 25 jaar

25-34 35-44 45-54 55-64 >65 Totaal jaar jaar jaar jaar jaar

Personeel & Organisatie

Aantal Aantal Aantal

Accres Personeelsvoorziening B.V. 88 100 In 2013 waren er 188 medewerkers, verdeeld over drie B.V.’s, bij Accres in dienst. Ten opzichte van 2012 zijn er 100 86 4 medewerkers bijgekomen. In de B.V.’s Accres Apeldoorn en Accres Personeelsvoorziening is het aantal Vrouw 100 Vrouw medewerkers gedaald. Accres Exploitatie B.V. is in december 2012 opgericht in verband met de overname van Vrouw 50 32 30 Man Man een aantal wijkcentra in Almelo 19 het aantal medewerkers is toegenomen. 37 waardoor 50 50 Man 6 1 0 19 Totaal 17 Totaal 9 In onderstaande overzichten is het aantal medewerkers3 naar geslacht en leeftijd per B.V. zichtbaar (exclusief 1 0 Totaal 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 jaar Totaal oproepkrachten en stagiaires). 0 jaar 0 B.V. jaar jaar jaar jaar 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65 en jaar Totaal Accres Apeldoorn te Apeldoorn < jaar 25 25-34 45-54 55-64 >65 ouder jaar jaar35-44jaar jaar en Totaal jaar jaar jaar jaar jaar jaar ouder

100 Aantal Aantal Aantal Aantal

100 100 50 50 50 0 0 0

100

50 0

9

15-24

00 jaar


86 37 6

32

19

- 16 30- 16 -

1

19

17

25-34

35-44

45-54 8

55-64

65 jaar

jaar

jaar

jaar

jaar

ouder en

00 jaar

01 jaar

4

3 55

1 00 en

Totaal 9 14

jaar jaar 0 25-34 35-44 45-54 55-64 65 jaar Totaal ouder < jaar 25 25-34 45-54 55-64 >65 Totaal jaar jaar35-44 jaar jaar 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65en jaar Totaal jaar jaar jaar jaar jaar jaar 15-24 jaar

20

88

Accres Exploitatie B.V.

Vrouw Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Totaal Man Totaal Man Totaal Totaal

ouder

Het aantal medewerkers van 45 jaar en ouder is gestegen van 98 in 2014 naar 103 in 2015. Bij Accres Apeldoorn B.V. is het aantal medewerkers in deze categorie licht gedaald (-2) en

21

opzichte 57 Dit van dedebestaande formatie stagiaires. In 2013 het aantal oproepkrachten gedaald, doordat stagiaires. er In oproepkrachten 2013 is het aantal een oproepkrachten contract met eengedaald, doordat er o opzichtevan van 57inis in2014. 2014. Ditwordt wordtverklaard verklaarddoordat doordateen eendeel deel van bestaande formatie flexibel wordt ingevuld. flexibel wordt ingevuld. beperkt aantal uren hebben gekregen. Het aantal stagiaires beperkt is vergelijkbaar aantal uren met hebben 2012. gekregen. In vakantieperioden Het aantal stagiaires is vergelij Jaarverslag van de directie wordt gebruik gemaakt van uitzendkrachten. Deze zijn niet wordt meegenomen gebruik gemaakt in het sociaal van uitzendkrachten. jaarverslag. Deze zijn niet meegenom Het aantal stagiaires dat een stagevergoeding ontvangt, is met 14 (8 FTE) gedaald ten Het aantal stagiaires dat een stagevergoeding ontvangt, is met 14 (8 FTE) gedaald ten

Jaarverslag 2015

opzichte opzichtevan van2014. 2014.InInhet hethoogseizoen hoogseizoen(vakantieperioden) (vakantieperioden)wordt wordtgebruik gebruikgemaakt gemaaktvan van uitzendkrachten die via een uitzendbureau worden ingehuurd. Deze zijn niet uitzendkrachten die via een uitzendbureau worden ingehuurd. Deze zijn nietmeegenomen meegenomen inindit ditjaarverslag. jaarverslag.

Oproepkrachten (0-uren contract)

medewerkers in deze categorie B.V. licht gedaald en bij medewerkers Accres Personeelsvoorziening B.V. is dit aantal medewerkers Bij Accres Apeldoorn is het (-2) aantal in deze categorie licht gedaald gestegen (-2) en (+7). Accres Exploitatie B.V. zijn qua leeftijdsopbouw de categorie jaar en ouder geen wijzigingen. bijBijAccres Personeelsvoorziening B.V. isin dit aantal 45 medewerkers gestegen (+7). Bij Accres

49

Exploitatie B.V. zijn qua leeftijdsopbouw in de categorie 45 jaar en ouder geen wijzigingen.

50 50

Het aantal medewerkers tot 45 jaar is licht gedaald. De verdeling man-vrouw is licht gewijzigd waardoor in Accres Apeldoorn B.V.

40 40

20 20 10 10

0

Aantal Aantal

Accres Accres Exploitatie Exploitatie B.B.V. V.

Accres Accres Apeldoorn Apeldoorn B.B.V. V.

136,6

CAO CAO

Personeelsvoorziening B.B.V. V. Personeelsvoorziening

50

49

40

33

30

18,7

Aantal Aantal

Accres Apeldoorn B.V. AccresApeldoorn Apeldoorn B. V. Accres B.V. Accres Personeelsvoorziening B.V. Accres Personeelsvoorziening Accres Personeelsvoorziening B.B.V. V .

A

Totaal Totaal Totaal

T

A

A

De Desalarisschalen salarisschalenvan vandedeCAO CAOCAR-UWO CAR-UWOzijn zijnprimair primairgevolgd. gevolgd.InIn2015 2015zijn zijndedesalarissen salarissen CAO

Primair

Totaal Totaal

FTE

Naastaantal de medewerkers vaste ofintijdelijke contracturen maakt Accres gebruik van gemiddeld aantal FTEmet is ten opzichte 2014 in(+2,6 totaal (+2,6 Accres HetHet gemiddeld FTE is ten opzichte van 2014 totaal van licht gestegen FTE).licht Accresgestegen Apeldoorn B. V. oproepkrachten kent FTE). een daling vanen

Inkent 2013 een is hetdaling aantal oproepkrachten gedaald, doordat oproepkrachten contract 4,4 FTE enFTE Accres Personeelsvoorziening B.V. eendoormet 4,4Apeldoorn FTE enstagiaires. AccresB.V. Personeelsvoorziening B.V. van een stijging van 7,1 ten opzichte vaner2014. De daling wordteen verklaard een een stijging van 7,1 FTE ten opzichte van van 2014. De stagiaires daling verklaard door een afname van beperkt aantal uren hebben Hetcontracturen aantal is vergelijkbaar met 2012. In vakantieperioden afname van het aantal medewerkers en hetgekregen. inleveren door wordt medewerkers in Accres Apeldoorn B.V. De stijging het aantal inleveren van contracturen door medewerkers Accres wordt medewerkers gebruik gemaakten vanhet uitzendkrachten. Deze zijn niet meegenomen in het sociaalinjaarverslag. van Accres Personeelsvoorziening B.V. wordt verklaard door het vertrek van medewerkers in Accres Apeldoorn B.V., tijdelijke Apeldoorn B.V. De stijging van Accres Personeelsvoorziening B.V. wordt verklaard door het uitbreiding van de formatie en het omzetten van flexibel budget in structurele formatie. Accres Exploitatie B.V. is qua FTE met 0,1 vertrek van medewerkers in Accres Apeldoorn B.V., tijdelijke uitbreiding van de formatie en gedaald. het omzetten van flexibel budget in structurele formatie. Accres Exploitatie B.V. is qua FTE met 0,1 gedaald. Naast de medewerkers met vaste of tijdelijke contracturen maakt Accres gebruik van oproepkrachten en stagiaires. In 2015 is

De salarisschalen van de CAO CAR-UWO zijn primair gevolgd. In 2015 zijn de salarissen middels een eenmalige uitkering in Secundair Secundair december met terugwerkende kracht over 2015 met 0,74% gestegen. De Delooptijd looptijdvan vandedeCAO CAOVermo Vermoisisverstreken verstrekenper per1 1januari januari2014. 2014.De Degemaakte gemaakteafspraken afspraken gelden geldenook ookinin2015. 2015.Eind Eind2015 2015isiserereen eenvoorlopig voorlopigakkoord akkoordgesloten. gesloten.Begin Begin2016 2016isisdit ditook ook Secundair formeel formeelbekrachtigd. bekrachtigd.ErErzijn zijnvooral vooraltechnische technischewijzigingen wijzigingen(zoals (zoalswettelijke wettelijkewijzigingen) wijzigingen)inin 16 16 dit akkoord over dit zullen inineen voor een dit akkoord opgenomen. over dit akkoord zullen eenlatere laterefase fase voor een breder De looptijd vanopgenomen. de CAO Vermo Details isDetails verstreken per 1 akkoord januari 2014. De gemaakte afspraken gelden ook in breder 2015. Eind 2015 is er een publiek worden. publiekgepubliceerd gepubliceerd voorlopig akkoord gesloten. worden. Begin 2016 is dit ook formeel bekrachtigd. Er zijn vooral technische wijzigingen (zoals wettelijke InIn2015 erer geen toegetreden. De van voorzitter 2015zijn zijn geennieuwe nieuweleden leden toegetreden. Derol rol vanin voorzitter vande deVermo Vermo wijzigingen) in dit akkoord opgenomen. Details over dit akkoord zullen een latere van fase voor een breder publiek gepubliceerd werkgeversvereniging heeft Accres tijdelijk neergelegd ininverband met het vertrek van werkgeversvereniging heeft Accres tijdelijk neergelegd verband met het vertrek vandede worden. voormalig voormaligdirecteur directeurvan vanAccres. Accres.InIn2016 2016zal zalhier hiermet metdedewerkgeversvereniging werkgeversverenigingopnieuw opnieuwover over gesproken gesprokenworden. worden. In 2015 zijn er geen nieuwe leden toegetreden. De rol van voorzitter van de Vermo werkgeversvereniging heeft Accres tijdelijk

neergelegd in verband met het vertrek van de voormalig directeur van Accres. In 2016 zal hier met de werkgeversvereniging opnieuw over gesproken worden.

het aantal oproepkrachten gestegen naar 69 ten opzichte van 57 in 2014. Dit wordt verklaard doordat een deel van de bestaande formatie flexibel wordt ingevuld.

50

49

50

Verzuim

40

Het verzuimpercentage over 2015 is ten opzichte van 2014 met 0,8% gestegen naar 6,2%.

33

Het aantal stagiaires40 dat een stagevergoeding ontvangt, is met 14 (8- FTE) 17 - gedaald ten opzichte van 2014. In het hoogseizoen

30

- 18 - 18- -

De trend van het stijgende verzuimpercentage is niet langer alleen te verklaren door een aantal langdurige verzuimgevallen.

meegenomen in dit jaarverslag.

Ook de verzuimfrequentie speelt een rol. In 2015 zijn alle leidinggevenden van Accres getraind om signalen met betrekking tot

Aantal

20 10 0

Accres Apeldoorn B.V. Accres Personeelsvoorziening B.V. Accres Exploitatie B.V. Totaal

22


Aantal

(vakantieperioden) wordt gebruik gemaakt van uitzendkrachten die via een uitzendbureau worden ingehuurd. Deze zijn niet

30

18,7

20

verzuim beter te herkennen en de verzuimgesprekken te voeren. Een nieuwe visie in combinatie met de uitrol van het nieuwe

10

beleid en een andere vorm van stuurinformatie zullen naar verwachting in 2016 bijdragen aan een daling van het verzuim.

0 Aantal

FTE


Accres Personeelsvoorziening B.V. Accres Exploitatie B.V. Totaal

10

FTE FTE

Accres Exploitatie B.V. Accres B.V. AccresExploitatie Exploitatie B. V.

Totaal Totaal

20

0

middels middelseen eeneenmalige eenmaligeuitkering uitkeringinindecember decembermet metterugwerkende terugwerkendekracht krachtover over2015 2015met met 0,74% 0,74%gestegen. gestegen.

Accres Accres Exploitatie Exploitatie B.B.V. V.

FTE

50 50 50 40 40 40 30 30 30 2020 20 1010 10 00 0

Primair Primair

Accres Accres

50

0

0

Accres B.V. Accres Personeelsvoorziening Personeelsvoorziening B.V .

120 100 80 40

0

Accres Accres Apeldoorn Apeldoorn B.B.V. V.

Aantal FTE

160 150

Aantal Aantal Aantal

30 30 Aantal Aantal

Het aantal medewerkers tot 45 jaar is licht gedaald. De verdeling man-vrouw is licht aantal van 45 jaar ouder iser ten opzichte lichtPersoneelsvoorziening afgenomen. Hetmannen aantal er voor hetHet eerst sinds medewerkers jaren minder mannen (35) tenen opzichte vrouwen (38) van zijn. 2012 Bij sinds Accres B.V. is het gewijzigd waardoor in Accres Apeldoorn B.V.van voor het eerst jaren minder medewerkers tot jaar is licht gestegen. De verdeling is vergelijkbaar met aantal vrouwen gelijk gebleven (38), maar daalt hetzijn. aantalBij mannen met Personeelsvoorziening 6 man-vrouw naar 47. De verhouding bij Accres Exploitatie B.V. is iets (35) ten opzichte van45 vrouwen (38) Accres B.V. is2012. het aantal gewijzigd (+1 vrouw). vrouwen gelijk gebleven (38), maar daalt het aantal mannen met 6 naar 47. De verhouding In de onderstaande tabel staat een weergave van het aantal FTE per B.V. (exclusief oproepkrachten en bij Accres Exploitatie B.V. is iets gewijzigd (+1 vrouw). stagiaires). In de onderstaande tabel staat een weergave van het aantal FTE per besloten vennootschap: In de onderstaande tabel staat een weergave van het aantal FTE per besloten vennootschap:

Stagiaires

Aantal

HetHet aantal medewerkers van 45 jaar van en ouder gestegen van 98 is in 2014 naar 103van in 2015. B.V. is aantal aantal medewerkers 45 is jaar en ouder gestegen 98BijinAccres 2014Apeldoorn naar 103 inhet 2015.

Salarispakket In 2014 is de overstap gemaakt naar een ander systeem voor het salarispakket. In 2015 is het gebruik van dit salarispakket verder geoptimaliseerd. In 2016 zal het pakket verder worden doorontwikkeld naar een volwaardige E-HRM toepassing. Deze zal volledig operationeel zijn in 2017.

23

Jaarverslag 2015


Corporate governance bij Accres

Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) Accres heeft in 2015 voor al haar besloten vennootschappen het PSO-certificaat behaald met de hoogst mogelijke score (trede 3). Dit certificaat maakt zichtbaar dat Accres niet alleen in haar werk mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie ondersteunt, maar hen ook in onze eigen bedrijfsvoering een werkplek biedt. Accres heeft de maximale score behaald. Dit

Accres hecht grote betekenis aan behoorlijk ondernemingsbestuur en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit past bij de

betekent dat wij bovengemiddeld scoren ten opzichte van andere organisaties als het gaat om het duurzaam bieden van

maatschappelijke functie die Accres heeft bij het uitvoeren van haar taken. Accres streeft een open en transparante structuur en

passende werkgelegenheid voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Ook de prestatie van leveranciers en samen-

cultuur na, waarbij kwaliteit en het toevoegen van waarde voor klanten hoog in het vaandel staan.

werkingspartners wordt inzichtelijk gemaakt. Accres heeft om risico’s te kunnen beheersen een interne controle- en risicobeheersingssysteem. Dit systeem is er op gericht Conform de afspraken met de gemeente Almelo dient Accres te voldoen aan de quotumregeling met betrekking tot social return

een redelijke mate van zekerheid te geven dat de realisatie van doelstellingen wordt bewaakt, dat de financiële verslaggeving

on investment (SROI). Hierbij moet minimaal 5% van onze medewerkers bestaan uit mensen met een afstand tot de arbeids-

betrouwbaar is en weten regelgeving wordt nageleefd. Hiermee kan de onderneming het eigen handelen beoordelen en

markt. Door middel van het behalen van het PSO-certificaat voldoet Accres voor de locaties die vallen onder Accres

bijsturen waar dat nodig is. Wat de administratieve organisatie betreft heeft met name de aanscherping van de procedures

Exploitatie B.V. ruimschoots aan deze quotumregeling.

rondom (contante) opbrengstenstromen de aandacht gekregen.

Ondernemingsraad (OR)

Onderdelen van het interne controle- en risicobeheersingssysteem zijn:

Conform de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) is de OR verplicht een jaarverslag op te stellen. In 2015 heeft er vijf keer een

•

Het Ondernemingsplan dat eens per vier jaar voor heel Accres wordt opgesteld;

formele overlegvergadering plaatsgevonden tussen de OR en de bestuurder van Accres. Hierbij zijn 7 OR-leden en 1 toehoorder

•

De jaarplannen voor de verschillende onderdelen van Accres en de jaarbudgetten;

aanwezig geweest. Daarnaast zijn bij twee van deze overlegvergaderingen ook RvC-leden aanwezig geweest.

•

Periodieke interne rapportages over de operationele en financiële performance;

•

De Accres-gedragscode, Accres-protocollen en de klokkenluidersregeling;

Conform de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) wordt de OR zowel om instemming als om advies gevraagd. De voorzitter

•

Periodieke strategische, tactische en operationele risicoanalyses;

van de OR is nauw betrokken geweest bij het wervings- en selectieproces van de nieuwe directeur. Over de benoeming van de

•

Verbeterplannen naar aanleiding van klachten en klantwensen;

nieuwe directeur heeft de OR een positief advies uitgebracht.

•

De Letter of Representation ten behoeve van de accountant;

•

Toezicht door de Raad van Commissarissen;

Daarnaast is de OR nog eenmaal om advies gevraagd. Dit inzake de investering in een nieuwe recreatieve activiteit. Verder is de

•

Auditplanning conform ISO-9001;

OR tweemaal om instemming gevraagd (opleidingsbudget en medewerkertevredenheidsonderzoek).

•

Het interne controleplan.

Naast het vragen om advies en instemming aan de OR heeft Accres een informatieplicht richting de OR. Hierbij wordt er

Naast het interne controle- en risicobeheersingssysteem worden bij enkele locaties van Accres ook door externe instanties keur-

informatief van gedachten gewisseld over alles wat Accres en haar medewerkers aangaat zoals bezuinigingen, potentiele

merken afgegeven. Het gaat om het Keurmerk “Veilig & Schoon” bij onze zwembaden en de Keurmerken “Goed voor elkaar” en

uitbreidingsmogelijkheden en organisatorische wijzigingen. Daarnaast is de OR in 2015 onder andere betrokken geweest bij

“Zoönosenvrij” bij onze kinderboerderijen. Accres is op verschillende vakgebieden en door diverse kenniscentra gecertificeerd

de verzuimtrainingen en het concept ondernemingsplan voor 2016-2020.

als leerbedrijf. Ook werkt Accres aan de gefaseerde invoering van een kwaliteitsmanagementsysteem op basis van de ISO-9001. Hierbij worden processen ook digitaal vastgelegd.

Vertrouwenspersoon

De directie is verantwoordelijk voor het realiseren van doelstellingen, strategie en beleid alsmede voor de resultaten van de

Werkgevers zijn conform de Arbo-wet verplicht om medewerkers te beschermen tegen psychosociale belasting. Naar aanleiding

onderneming. De directie is daarnaast verantwoordelijk voor beleidsvorming ten aanzien van het interne controle- en risico

van diverse meldingen in 2013 en signalen van de interne vertrouwenspersoon heeft Accres per 1 juli 2014 zowel een interne als

beheersingssysteem, alsmede voor de beoordeling van de effectiviteit van dit systeem.

externe vertrouwenspersoon. Medewerkers hebben hierdoor de keuze tussen een interne deskundige (collega) of een externe deskundige. Daarnaast kunnen medewerkers kiezen tussen een man en een vrouw.

In dit kader houdt de Raad van Commissarissen toezicht op het beleid van de directie, maar ook op de algemene gang van zaken in de onderneming. De (externe) accountant van Accres controleert de jaarrekening en rapporteert aan de directie en

In 2015 heeft één medewerker contact opgenomen met de externe vertrouwenspersoon. Om de bekendheid rondom de

de Raad van Commissarissen. De directie en de Raad van Commissarissen leggen verantwoording af aan de Algemene

vertrouwenspersoon verder te vergroten wordt er, naast de bestaande informatie op intranet, in 2016 een flyer gedrukt. Deze

Vergadering van Aandeelhouders.

zal op onze locaties worden verspreid. De belangrijkste risico’s voor Accres zijn de gevolgen van de nieuwe pakket-uitvraag door de gemeente Apeldoorn. De eerder ingezette bezuinigingen bij de gemeente Apeldoorn werken direct door in een lagere gemeentelijke bijdrage. Daarnaast is de overeenkomst met de gemeente Almelo inzake huur, beheer en exploitatie van zes wijkcentra per 1-1-2017 opgezegd. Met de gemeente Almelo wordt gesproken over verdere verlenging.

24


25

Jaarverslag 2015

Daarnaast zijn er ook indirecte effecten van deze bezuinigingen, in de zin dat huurders, bezoekers en gebruikers afhaken door


Financiële uitkomsten voor de groep over 2015

het vervallen van subsidies bij hen of door hogere tarieven. Daarnaast is de liquiditeitspositie een blijvend risico-aandachts gebied, vooral bij aantrekkende investeringen. Invoering van de belastingplicht voor de Vennootschapsbelasting (VpB-plicht) voor indirecte overheidsactiviteiten en

Ten opzichte van boekjaar 2014 is het resultaat van Accres in 2015 iets gestegen. Wel is de omzet over 2015 gedaald tot

overheidsbedrijven met ingang van 2016 is een risico, maar ook een kans.

€ 23.705.000 (2014: € 24.267.000). Desondanks is het resultaat over 2015 met een winst van € 811.000 (2014: € 621.000) tevredenstellend. In 2015 heeft de exploitatie van zes wijkcentra in de gemeente Almelo weer een bescheiden bijdrage aan het

Accres loopt verder als onderneming risico’s op gebied van veiligheid en snel veranderende consumentenvoorkeuren.

resultaat van de groep geleverd.

Hierop spelen wij in door middel van (monitoring en inspecteren van) onze productkwaliteit, ons productaanbod en onze marketingstrategie.

Accres heeft ook in 2015 scherp op de kosten gelet. De nieuwe werkpakketten vormen met ingang van 2017 de nieuwe opdracht van de gemeente Apeldoorn voor Accres. De kosten (exclusief de financiële baten en lasten) zijn in 2015 gedaald, en wel tot € 22.871.000 (2014: € 23.624.000). De daling van de omzet en van de kosten houdt met name verband met de sluiting van het Sportfondsenbad per 1 januari 2015 dat bij Accres in exploitatie was. De omzet i.v.m. beheer is licht gedaald ten opzichte boekjaar 2014. Dit geldt ook voor de omzet i.v.m. horeca. De bijdrage van de gemeente Apeldoorn is eveneens gedaald tot een bedrag van € 12.548.000 (2014: € 12.926.000). Deze daling werd met name veroorzaakt door het vervallen van het subsidie voor het Sportfondsenbad per 1 januari 2015. Tegenover de forse subsidiekorting stond een indexering van het basissubsidie in verband met loon- en prijsontwikkelingen. Een belangrijk deel van deze bijdrage van de gemeente Apeldoorn is bestemd voor het betalen van de huur en de onderhoudskosten van de panden die Accres in beheer heeft. Hieronder is een tabel opgenomen voor het exploitatie-aandeel in het subsidie van de gemeente Apeldoorn. 2015

2014

Subsidie / bijdrage gemeente Apeldoorn

€ 12.500.000

€ 12.900.000

Af: Subsidie-aandeel voor huurbetalingen

€ 6.500.000

€ 6.300.000

Af: Subsidie-aandeel onderhoudskosten

€ 2.000.000

€ 2.000.000

Saldo: Subsidie-aandeel exploitatie

€ 4.000.000

€ 4.600.000

De overige inkomsten zijn in 2015 gedaald naar een bedrag van € 5.038.000 (2014: € 5.142.000). Onder deze post is de vergoeding opgenomen van de gemeente Almelo inzake het beheer van de eerder genoemde zes wijkcentra. Ten opzichte van vorig boekjaar zijn de personele lasten over boekjaar 2015 flink lager uitgekomen. Dit heeft vooral te maken met een bedrag van ca. € 330.000 aan extra kosten in verband met de doorontwikkeling van de organisatie die ten laste van boekjaar 2014 zijn gebracht. Daarnaast zijn de personele lasten voor het Sportfondsenbad in 2015 nagenoeg geheel komen te vervallen. Inhuur van personeel van derden is in 2015 gestegen in verband met meer flexibele inzet. De afschrijvingskosten bedroegen € 475.000 in boekjaar 2015 (2014: € 501.000). Deze daling houdt verband met de doorwerking van volledige afschrijving van investeringen in boekjaar 2014 en boekjaar 2015. Dit terwijl op nieuwe investeringen in boekjaar 2015 deels nog niet wordt afgeschreven omdat in gebruikname plaatsvindt in boekjaar 2016. In boekjaar 2015 zijn de huisvestingskosten licht gestegen naar een bedrag van € 13.046.000 (2014: € 13.007.000). Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door een hogere huurlast die Accres met ingang van 2015 betaalt aan de gemeente Apeldoorn. Dit is in

26


27

Jaarverslag 2015

verband met de toevoeging van accommodaties. Hierdoor zijn er in boekjaar 2015 ook meer onderhoudskosten dan in boekjaar


Toekomstverwachtingen

2014. (Deels is dit opgevangen door aanpassing van het subsidie). De overige bedrijfskosten zijn in 2015 over de gehele linie iets gestegen naar € 1.859.000 (2014: € 1.809.000). Dit houdt met name

In de ontwikkeling van onze accommodaties en onze dienstverlening zullen we ons oriënteren op de platformen: ontmoeten,

verband met hogere locatiegebonden kosten.

recreëren, sporten en ontdekken. Hier zullen we de samenwerking zoeken om waarde te creëren voor onze bezoekers, partners, opdrachtgevers en aandeelhouder.

De kasstroom was in 2015 weer positief. Per saldo zijn de liquide middelen in boekjaar 2014 toegenomen met een bedrag € 1.275.000. Deze positieve kasstroom is met name het gevolg van een goed bedrijfsresultaat over 2015.

Accres ziet bestendiging van het bezoek in het afgelopen jaar. Dit is een mooi resultaat vanuit het besef dat de economische situatie in Nederland in 2015 onder druk stond. Om onze locaties en dienstverlening ook in 2016 weer attractief te presenteren,

Daarnaast leveren de mutaties in het werkkapitaal in boekjaar 2015 ook een positieve bijdrage aan de kasstroom. In boekjaar

voorspellen we verdere uitbreiding van ons aanbod. We doen dit in afstemming met onze opdrachtgevers om beoogd beleid te

2015 is er terughoudend geïnvesteerd.

realiseren en vanuit de behoefte van de bezoekers. Het leveren van de match van maatschappelijke functies en commerciele activiteiten is de kracht van Accres. Deze elkaar versterkende verbinding maakt het mogelijk om succesvol te ondernemen met

Net als in andere jaren is in 2015 een bedrag van € 260.000 aan dividend betaalbaar gesteld aan de gemeente Apeldoorn als

een maatschappelijke rendement. In verband hiermee gaan we:

aandeelhouder. • dit jaar nieuwe prestatie-afspraken maken met klanten De Current Ratio als de maatstaf voor liquiditeit is in 2015 gestegen en bevindt zich op een gezond niveau. Wij streven een

• onze dienstverlening bij bestaande klanten dit jaar verbreden

gezonde liquiditeit na, om zo over voldoende werkkapitaal te beschikken. De Current Ratio ligt daarbij ruim boven de waarde

• dit jaar actief voor een bredere klantenkring, ook bovenregionaal

van 1,00.

• dit jaar weer investeren in nieuwe activiteiten, zelfstandig én met partners

Accres streeft naar een gezonde solvabiliteitsratio. De solvabiliteitsratio is in 2015 iets gedaald. De afname kan worden verklaard

Om dit te realiseren gaan we het persoonlijk ondernemerschap in de organisatie aanwakkeren, synergie vergroten en Accres

doordat het balanstotaal relatief sterker is toegenomen dan het eigen vermogen.

helder positioneren. Deze koers zal voor de komende jaren vanuit visie worden ingezet in het Businessplan Accres 2020 “Waardecreatie door ondernemen”. Wij verwachten dat dit ook een stijging van de investeringen in de komende jaren tot gevolg zal hebben. Apeldoorn, 18 april 2016

Piet-Hein Kolff, bestuurder

28


29

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Geconsolideerde jaarrekening 2015 Geconsolideerde balans per 31 december 2015 (voor winstbestemming)

ACTIVA

31-12-2015 31-12-2014 €

€

Vaste activa Materiële vaste activa (1)

3.845.138

3.990.446

3.845.138

3.990.446

Vlottende activa Voorraden (2)

34.424

38.523

Vorderingen (3)

1.512.933

1.171.697

Liquide middelen (4)

4.612.979

3.337.683

6.160.336

4.547.903

10.005.474

8.538.349

PASSIVA Groepsvermogen (5) Voorzieningen (6) Kortlopende schulden (7)

31-12-2015

31-12-2014

€

€

4.937.155

4.385.890

231.142

403.922

4.837.177

3.748.537

10.005.474

8.538.349

Glowgolf Apeldoorn

30


31

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2015

2015 2014 €

€

Netto-omzet (8)(9) 23.704.661 24.267.386 23.704.661 24.267.386 Kosten Personeelskosten (10) Afschrijvingen (11) Huisvestingskosten (12) Kosten i.v.m. omzet horeca ed. (13) Overige bedrijfkosten (14)

7.209.969

8.020.388

475.408

501.102

13.045.650

13.007.359

281.767

286.308

1.858.552

1.808.892

22.871.346 23.624.049 Bedrijfsresultaat 833.315 643.337 Financiële baten en lasten (15)

-22.053

-21.880

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-

-

811.262

621.457

Resultaat na belastingen


32


33

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2015 Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode

2015

2014

€

€

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

833.315

643.337

Afschrijvingen

475.408

501.102

Mutatie voorzieningen

-172.780

-114.612

4.099

-1.680

Aanpassingen voor:

Veranderingen in het werkkapitaal: Mutatie voorraden Mutatie vorderingen

-342.329

229.735

1.088.310

-177.884

Mutatie kortlopende schulden (exclusief kortlopend deel van de langlopende schulden)

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

1.886.023

1.079.998

Rentelasten

-20.627

-15.912

Kasstroom uit operationele activiteiten

1.865.396

1.064.086

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa

-346.728

-186.356

16.628

15.355

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-330.100

-171.001

-260.000

-260.000

1.275.296

633.085

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaalbaar gesteld dividend

2015

Samenstelling geldmiddelen €

2014 €

Liquide middelen per 1 januari

3.337.683 2.704.598

Mutatie liquide middelen

1.275.296

633.085

Geldmiddelen per 31 december 4.612.979 3.337.683

Aquacentrum Malkander

34


35

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Geconsolideerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ALGEMEEN Accres Apeldoorn B.V. is in 1999 gestart met het realiseren, beheren en exploiteren van voorzieningen / accommodaties op het gebied van sport, educatie, ontspanning en recreatie. Accres Apeldoorn B.V. is gevestigd aan de Vlijtseweg 130 te Apeldoorn. De gemeente Apeldoorn is de grootste opdrachtgever en tevens enige aandeelhouder. De genoemde opdracht van de gemeente Apeldoorn is vastgelegd in de prestatieovereenkomst. De meest recente vastgestelde prestatieovereenkomst omvat de periode 2010 tot en met 2013 en wordt daarna verlengd met telkens een jaar, tenzij er nieuwe prestatie afspraken zijn gemaakt.

Consolidatie Lijst met kapitalenbelangen Accres Apeldoorn B.V. te Apeldoorn staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen:

Naam, statutaire zetel

Aandeel in het geplaatste kapitaal

% Accres Exploitatie B.V. Apeldoorn

100,00

Accres Personeelsvoorziening B.V. Apeldoorn

100,00

Accres Dienstverlening B.V. Apeldoorn

100,00

Per 9 februari 2015 is Accres Dienstverlening B.V. opgericht.

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Accres Apeldoorn B.V. zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Accres Apeldoorn B.V. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties.

ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt op basis van historische kostprijs. De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover niet anders is vermeld, tegen nominale waarde. Winsten worden toegerekend aan de periode waarin ze zijn gerealiseerd. Verliezen worden verantwoord in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn.

Personeelsleden

Openlucht Filmfestival

36


Bij de vennootschap waren in 2015 gemiddeld 179 personeelsleden werkzaam (2014: 177).

37

Jaarverslag 2015

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA

Jaarrekening

Langlopende schulden De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en eventueel

Overige activa en passiva

ontvangen subsidies. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op

De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Uitgaven voor groot onderhoud komen ten laste van het resultaat.

GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING

Financiële vaste activa Deelnemingen waarop invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd

Algemeen

tegen de nettovermogenswaarde. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen

Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en verrichte diensten

het aandeel in de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals

enerzijds, en anderzijds de kosten en andere lasten van het jaar, gewaardeerd tegen historische kostprijzen.

vermeld in deze jaarrekening. In de winst- en verliesrekening wordt het aandeel in de resultaten van de deelnemingen verwerkt vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening. In de winst- en verlies rekening wordt het aandeel van de vennootschap in de resultaten van de deelnemingen opgenomen.

Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto-omzet en de kosten en andere lasten van het verslagjaar met

Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs bepaald op basis van de FIFO-methode, dan wel lagere marktwaarde.

Vorderingen en overlopende activa

inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.

Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen.

De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, voor zover nodig onder aftrek van een correctie in verband met mogelijke oninbaarheid.

Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt

Bijdrage gemeente Apeldoorn Onder de post bijdrage gemeente Apeldoorn worden de subsidies verantwoord die verstrekt zijn op grond van de prestatie overeenkomst. Daarnaast worden onder deze post incidentele bestemmingssubsidies verantwoord. Investeringsbijdragen worden rechtstreeks in mindering gebracht op de betreffende investering.

hiermee bij de waardering rekening gehouden.

Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en

Overige inkomsten De overige inkomsten betreffen opbrengst werken voor derden, beheervergoedingen, overige bijdragen van derden, alsmede de overige baten.

waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, met uitzondering van de voorziening voor jubileum gratificaties, die tegen contante

Afschrijvingen

waarde wordt gewaardeerd. De voorziening voor wachtgelden dient ter dekking van de wachtgeldverplichtingen per balansdatum.

De afschrijvingen op de materiële vaste activa zijn berekend door middel van vaste percentages van de aanschaffingswaarde,

Accres is zelf risicodragend voor wachtgeldaanspraken. Om deze wachtgeldverplichting op te vangen, wordt een voorziening voor

op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten en - verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn

wachtgelden aangehouden. De hoogte van de voorziening voor wachtgelden wordt bepaald door een inschatting te maken van

begrepen onder de afschrijvingen, boekwinsten echter alleen voor zover de boekwinsten niet in mindering zijn gebracht op

de hoogte van de werkelijke wachtgeldverplichtingen per 31 december 2015. Hiermee wordt aangesloten bij hetgeen op grond van

vervangende investeringen. Op aanschaffingen dan wel investeringen in het boekjaar wordt met ingang van de datum van

Titel 9 Boek 2 BW gebruikelijk is voor vennootschappen. De voorziening voor jubileumgratificaties betreft een voorziening voor toe-

ingebruikname tijdsevenredig afgeschreven.

komstige jubileumgratificaties voor werknemers die ultimo het boekjaar in dienst zijn. De voorziening wordt evenredig opgebouwd. Bij de berekening is rekening gehouden gehouden met 2% indexering, een blijfkans van 85% en een disconteringsvoet van 4%.

38


39

Jaarverslag 2015

Bedrijfskosten De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering en worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De bedrijfslasten zijn in de jaarrekening opgedeeld in: salarissen,

Jaarrekening

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2015 ACTIVA

pensioenen, sociale lasten, diverse personele kosten, huisvestingskosten, afschrijvingskosten en overige waardeveranderingen vaste activa, kosten i.v.m. omzet horeca e.d. en overige bedrijfskosten.

VASTE ACTIVA (1) Materiële vaste activa

Accres is voor de verzekering van pensioenverplichtingen aangesloten bij de bedrijfstakpensioenfonds ABP. Het ABP bepaalt jaarlijks de af te dragen doorsneepremie. Eventuele tekorten van het ABP worden niet door middel van aanvullende bijdragen in rekening gebracht. De op het boekjaar betrekking hebbende (doorsnee)premies worden in de winst- en verliesrekening als

Verbouwingen

Installaties

Overig

Materiële

last verantwoord en voor per balansdatum bestaande verplichtingen wordt een reservering opgenomen. De dekkingsgraad van

materiële

vaste activa

Pensioenfonds ABP is per 31 december 2015: 98,7%.

vaste activa

in uitvoering

€

€

Aandeel in het resultaat van deelnemingen

€

€

Totaal

€

Boekwaarde per 1-1-’15 Aanschaffingswaarde

Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt

Cumulatieve afschrijvingen

opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald

en waardeverminderingen

op basis van de bij Accres Apeldoorn B.V. geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.

5.670.797

2.149.315

1.902.294

-

9.722.406

-2.563.638

-1.735.128

-1.433.194

-

-5.731.960

3.107.159

414.187

469.100

-

3.990.446

26.640

-

81.462

238.626

346.728

-

-

-16.628

-

-16.628

-263.280

-75.390

-136.738

-

-475.408

-236.640

-75.390

-71.904

238.626

-145.308

5.697.437

2.149.315

1.967.128

238.626

10.052.506

Mutaties

GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT

Investeringen

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

Desinvesteringen Afschrijvingen

De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, de kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Boekwaarde 31-12-’15

De verkrijgingsprijs van de verworven groepsmaatschappij is opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor

Aanschaffingswaarde

zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De in de verworven groepsmaatschappij aanwezige geldmiddelen zijn op de

Cumulatieve afschrijvingen

aankoopprijs in mindering gebracht.


-2.826.918

-1.810.518

-1.569.932

-

-6.207.368

2.870.519

338.797

397.196

238.626

3.845.138

Afschrijvingspercentages Verbouwingen

% 3-50

Installaties

10-33

Overige materiële vaste activa

10-33

Materiële vaste activa in uitvoering

0

In 2015 is geïnvesteerd in een verbouwing van de horeca bij Kinderparadijs Malkenschoten en de Escape Room bij wijkcentrum De Stolp onder de post "verbouwingen". Op de post "inventarissen" staan de investeringen: softijsmachine Kinderparadijs Malkenschoten, fietsen aquaspinning voor Aquacentrum Malkander en de mobiele schaatsbaan. De post "overige materiële vaste activa" bestaat uit een investering in een gedeelte van het wagenpark. De investeringen in hardware/thin cliënts voor het Element en Karten aan de Vlijtseweg onder "materiële vaste activa in uitvoering" zijn in 2016 in gebruik genomen. Accres Apeldoorn B.V. is geen juridische eigenaar van de geactiveerde verbouwingen.

40


41

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

VLOTTENDE ACTIVA

De vennootschap heeft een rekening-courantkrediet van circa € 450.000 bij de Rabobank. De gemeente Apeldoorn heeft ter zekerheidsstelling een bankborgtocht afgegeven. De banktegoeden zijn vrij opneembaar.

(2) Voorraden

31-12-2015

31-12-2014

€

€

Voorraden horeca

21.376

22.577

Voorraden artikelen

13.048

15.946

34.424

38.523

(5) Groepsvermogen Voor een toelichting op het groepsvermogen verwijzen wij u naar de toelichting op het eigen vermogen van de enkelvoudige balans op pagina 61 van dit rapport.

(6) Voorzieningen

31-12-2015

De voorraden “horeca” hebben betrekking op de exploitatie van de horeca in wijkcentra, sporthallen, zwembaden en

De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.

kinderboerderijen. De voorraden “artikelen” betreffen speelgoed en souvenirs.

€

Voorziening voor wachtgelden

31-12-2015

31-12-2014

Gemeente Apeldoorn

875.000

-

77.096

59.441

265.853

396.034

1.512.933

1.171.697


716.222

Voorziening jubileumgratificaties Handelsdebiteuren

Debiteuren

331.623

952.903

Voorziening dubieuze debiteuren

-36.639

-236.681

294.984

716.222

Stand per

62.075 403.922

Dotatie

€ € 341.847

Stand per

64.800

€

-149.214

€ €

-95.017

162.416

62.075

7.313

-662

- 6

8.726

72.113

-149.876

-95.017

231.142

boekjaar 2015 zijn afgewikkeld.

Crediteuren

Gemeente Apeldoorn

Overige belastingen en premies sociale verzekeringen

31-12-2015

31-12-2014

€ € 640.637

870.239

1.833.582

885.940

399.391

452.002

Overige schulden en overlopende passiva

1.963.567

1.540.356

4.837.177

3.748.537

640.637

870.239

1.833.582

885.940

Gemeente Apeldoorn

Vrijval

403.922

De afname van de voorziening dubieuze debiteuren betreft twee vorderingen m.b.t. het beheer van Park Berg en Bos, die in

875.000 -

Onttrekking

1-1-’15 31-12-’15

(7) Kortlopende schulden

Bijdrage personele verplichtingen v.m. Sportfondsenbad

68.726 231.142

294.984

Overige vorderingen en overlopende activa

341.847

€ €

Handelsdebiteuren Omzetbelasting

€

162.416

Voorziening jubileumgratificaties (3) Vorderingen

31-12-2014

Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

77.096

59.441

Crediteuren Crediteuren

Onder de post overige vorderingen en overlopende activa zijn de kortlopende vorderingen uit hoofde van het beheer en de exploitatie van accommodaties opgenomen, alsmede vooruitbetaalde bedragen.

Gemeente Apeldoorn

Gemeente Apeldoorn

(4) Liquide middelen

31-12-2015

31-12-2014

€ €

Rabobank

4.389.887

3.134.255

SNS Bank

208.442

198.672

13.450

19.486

Kas Gelden onderweg

1.200

-14.730

4.612.979

3.337.683

De post "gemeente Apeldoorn" heeft hoofdzakelijk betrekking op de vooruit ontvangen gelden voor groot onderhoud, nog te betalen huur en vooruit ontvangen bedragen. Andere aan de gemeente Apeldoorn te betalen bedragen zijn opgenomen onder Crediteuren. Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing en premies sociale verzekeringen Pensioenen

42


335.702

365.549

63.689

86.453

399.391

452.002 43

Jaarverslag 2015


Jaarrekening

31-12-2015

31-12-2014

Financiële instrumenten

€ €

Vakantiegeldaanspraken

180.677

194.042

Energielasten

120.233

93.297

Algemeen De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van

Verplichtingen salarissen/sociale lasten

183.130

420.457

risico's die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten.

Verplichtingen inzake beheer en onderhoud

167.283

285.439

De primaire financiële instrumenten van de vennootschap, anders dan derivaten, dienen ter financiering van de operationele

Overige posten

99.782

51.617

Verlofaanspraken

157.421

165.598

Waarborgsommen Vooruitontvangen bedragen Beheer tegoed Stichting NORT Gelderland

525

7.341

1.039.645

312.225

14.871

10.340

1.963.567

1.540.356

Onder "vooruitontvangen bedragen" staat een bedrag van € 650.000, waarvan de looptijd langer dan één jaar is.

activiteiten van de vennootschap of vloeien direct uit deze activiteiten voort. De vennootschap gaat geen transacties aan in derivaten, met name valuta- en rente swaps, om het valuta- en renterisico af te dekken dat ontstaat uit de operationele en financieringsactiviteiten van de vennootschap. Het beleid van de vennootschap is ook om niet te handelen in financiële instrumenten. Het beleid van de groep om de belangrijkste risico's te beperken, luidt als volgt: Valutarisico Alle activiteiten van de vennootschap worden in euro's gefinancierd en afgerekend. Er is derhalve geen sprake van valutarisico.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen

Renterisico

De vennootschap huurt panden van de gemeente Apeldoorn. In verband hiermee is door de vennootschap met de gemeente

De vennootschap heeft geen rentedragende langlopende vorderingen of leningen tegen een vast rentepercentage, waardoor de

Apeldoorn een overkoepelende huurovereenkomst afgesloten. De overeenkomst liep door tot en met 31 december 2013, en

vennootschap geen renterisico loopt dat de waarde van de vorderingen en leningen zal dalen respectievelijk stijgen als gevolg

wordt daarna verlengd met telkens vier jaar, tenzij er opzegging heeft plaatsgevonden. In 2015 is er geen sprake geweest van

van veranderingen in de marktrente.

opzegging. Voor de opzegging van (panden uit) deze overeenkomst geldt een wederzijdse opzeggingstermijn van tenminste één jaar. De met deze overeenkomst gemoeide jaarhuur bedraagt over 2015 € 6,5 miljoen.

Kredietrisico De vennootschap handelt met in het algemeen kredietwaardige partijen en heeft procedures opgesteld om de kredietwaar-

Daarnaast huurt de vennootschap haar kantoorruimte aan de Vlijtseweg 130 te Apeldoorn vanaf april 2013. Hiervoor is een

digheid te bepalen. Tevens heeft de vennootschap richtlijnen opgesteld om de omvang van het kredietrisico bij elke partij te

huurovereenkomst aangegaan met de gemeente Apeldoorn. Deze huurovereenkomst heeft in principe een looptijd van vijf jaar

beperken. Bovendien bewaakt de vennootschap voortdurend haar vorderingen en hanteert de vennootschap een strikte

maar is tussentijds opzegbaar. Het jaarbedrag voor 2015 beloopt € 69.000, exclusief servicekosten.

aanmaningsprocedure. Door de bovenstaande maatregelen is het kredietrisico minimaal. Verder zijn er geen belangrijke concentraties van kredietrisico binnen de vennootschap.

Vanaf 1 januari 2013 huurt Accres Exploitatie B.V. panden van de gemeente Almelo. Deze huurovereenkomst is aangegaan voor een periode van vier jaar met verlenging van steeds twee jaar tot een maximum van tien jaar. De met deze overeenkomst gemoeide jaarhuur bedraagt € 976.000. In 2015 heeft de gemeente Almelo uit voorzorg de huur- en exploitatieovereenkomst opgezegd. Dit in afwachting van het onderzoek naar de rol en bestemming van de 8 wijkcentrum in Almelo, inclusief de 6 wijkcentrum die in beheer zijn van Accres Exploitatie B.V. Accres Apeldoorn B.V. heeft een aansprakelijkheidsstelling overeenkomst artikel 403 Titel 9 Boek 2 BW afgegeven aan Accres Personeelsvoorziening B.V. Tussen deze vennootschappen is tevens sprake van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting.

Investeringsverplichting Voor het E-karten aan de Vlijtseweg is een investeringsverplichting aangegaan van ad € 187.700.

44


45

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2015 (8) Netto-omzet De netto-omzet is in 2015 ten opzichte van 2014 met 2,3% gedaald. (9) Netto-omzet

2015 €

2014 €

Omzet i.v.m. beheer

8.102.802

8.205.471

Omzet i.v.m. horeca

917.960

940.094

Bijdrage gemeente Apeldoorn

12.547.631

12.926.435

Overige inkomsten

2.136.268

2.195.386

23.704.661

24.267.386

Huren en servicekosten vergoedingen

4.741.466

4.709.324

Entreegelden en evenementen

2.366.193

2.484.306

Parkeergelden

995.143

1.011.841

8.102.802

8.205.471

839.724

865.337

Verhuur roerende zaken

24.755

18.336

Verkoop roerende zaken

53.481

56.421

917.960

940.094

11.780.081

12.436.850

-5.126

-48.502

772.676

538.087

12.547.631

12.926.435

170.431

99.448

Werken voor derden

1.646.236

1.731.795

Diverse opbrengsten

243.874

292.365

Totaal omzet i.v.m. beheer Omzet horeca

Totaal i.v.m. horeca Basissubsidie Overige incidentele of voorlopige subsidie Diverse overige (projectsubsidies) Totaal bijdrage gemeente Apeldoorn Subsidie / bijdragen van derden

Doorberekende energiekosten Totaal overige inkomsten

75.727

71.778

2.136.268

2.195.386

23.704.661

24.267.386

Met ingang van 1 januari 2013 beheert Accres Exploitatie B.V. 6 wijkcentra voor de gemeente Almelo. De hiervoor ontvangen beheervergoeding van ad € 1,5 miljoen over 2015 (2014 1,4 miljoen) is verantwoord onder de post “Werk voor derden”.

TimeFreak

46


47

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

(10) Personeelskosten

2015

2014

€

Lonen en salarissen Sociale lasten

€

4.867.755

5.671.592

794.413

879.795

Pensioenlasten

552.763

695.513

Overige personeelskosten

995.038

773.488

7.209.969

8.020.388

Naast de hiervoor vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2015 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er is in 2015 een uitkering wegens beëindiging van het dienstverband (inclusief transitievergoeding) aan de heer J.W. Verbeek betaald, welke op grond van de WNT dient te worden gerapporteerd.

Personeelsleden Bij de groep waren ultimo 2015 179 personeelsleden werkzaam (2014: 177).

Overige personeelskosten (11) Afschrijvingen

Onkostenvergoedingen

50.855

76.514

Overige personele kosten

208.517

158.033

Afschrijvingen materiële vaste activa

Personeel van derden

735.666

538.941

995.038

773.488

Verbouwingen Installaties Overige materiële vaste activa

Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en commissarissen

Functie Naam Datum in Omvang Duur Beloning dienst dvb dvb (aantal (aantal FTE) dagen)

Werkgevers- Belastbare aandeel van vaste en voorzieningen variabele t.b.v. beloning onkosten- betaalbaar op vergoeding termijn

Uitkeringen wegens beëindiging van het dvb

Directeur J.W. Verbeek

1 januari 1999

1,0

334

€ 104.404

€ 12.959

€ 417

€ 200.096

Wnd

1 januari 1999

1,0

365

€ 109.755

€ 13.699

€ 506

n.v.t.

J.D. Vriend

2014

€ € 263.280

257.345

75.390

82.483

136.738

161.274

475.408

501.102

2015

2014

Overige bedrijfskosten (12) Huisvestingskosten Huurlasten

directeur

2015

€ € 7.836.744

7.664.058

Kosten energie en water

1.413.610

1.515.633

Onderhoud gebouwen

2.029.212

2.002.043

Publiekrechtelijke heffing

280.285

194.682

Directeur P.H. Kolff

1 december 2015 1,0

31

€ 10.189

€ 1.357

n.v.t.

n.v.t.

Schoonmaak

1.017.785

1.089.029

Lid RvC

H. Valent

1 april 2011

N.v.t.

365

€ 10.957

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Groen- en tuinonderhoud

87.033

110.905

Lid RvC

J.C. van der Poel

1 mei 2008

N.v.t.

365

€ 10.957

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Kosten inventaris

299.151

357.286

1 april 2009

N.v.t.

365

€ 13.300

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

Voorzitter J. de Vries – RvC

in ‘t Veld

Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging top functionarissen publieke en semi publieke sector (WNT) ingegaan.

Overige huisvestingskosten

73.723 13.007.359

2015

2014

De wet stelt een maximum aan de bezoldigingen van topfunctionarissen en bevat een publicatie verplichting. Het bezoldiging-

(13) Kosten i.v.m. omzet horeca ed.

smaximum in 2015 voor Accres Apeldoorn B.V. is € 178.000. In 2014 was het maximum nog 130% (€ 230.474). Voor bestaande

contracten geldt het overgangsrecht, welke dus van toepassing is op J.W. Verbeek, directeur van Accres Apeldoorn B.V. tot

Inkoopwaarde horeca

1 november 2015. Het bezoldigingsmaximum voor leden en voorzitters van interne toezichthoudende organen bedraagt in 2015

Inkoop roerende zaken voor verkoop

10% respectievelijk 15% van het voor de betreffende rechtspersoon of instelling geldende bezoldigingsmaximum.

Het toepasselijke WNT-maximum per persoon of functie is berekend naar rato en omvang (en voor topfunctionarissen tevens

81.830 13.045.650

€

€

255.393

263.478

26.374

22.830

281.767

286.308

2015

2014

de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte.

(14) Overige bedrijfkosten

Uitzondering hierop is het WNT-maximum voor de leden van de Raad van Commissarissen; dit bedraagt voor de voorzitter 7,5%

en voor de overige leden 5% van het bezoldigingsmaximum.

Kantoorkosten

740.846

688.327

Kosten voertuigen, gereedschappen / machines

101.600

114.102

In het kader van het vertrek van J.W. Verbeek in functie per 16 februari en formeel per 1 november 2015 is J.D. Vriend van 16

Promotiekosten

229.001

235.281

februari 2015 tot 1 januari 2016 als waarnemend directeur werkzaam geweest. De heer Vriend was op dat moment al werkzaam

Kosten verkopen en evenementen

144.976

155.345

voor Accres. Per 1 december 2015 is er een nieuwe directeur aangesteld, de heer P.H Kolff. Gedurende de periode 1 december

Overige specifieke kosten locaties

195.026

173.140

2015 tot 1 januari 2016 heeft er een overdrachtsperiode plaatsgevonden tussen waarnemend directeur en nieuwe directeur.

Algemene kosten

447.103

442.697

1.858.552

1.808.892

48


€

€

49

Jaarverslag 2015

(15) Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

Jaarrekening

2015 €

2014 €

31.243

20.338

Rentelasten en soortgelijke kosten

-53.296

-42.218

-22.053

-21.880

Enkelvoudige jaarrekening 2015

Enkelvoudige balans per 31 december 2015 (voor winstbestemming)

ACTIVA

31-12-2015 31-12-2014 €

€

Vaste activa Materiële vaste activa (16)

3.845.138

3.990.446

Financiële vaste activa (17)

70.387

33.023

3.915.525

4.023.469

Vlottende activa Voorraden (18) Vorderingen (19) Liquide middelen (20)

28.635

32.978

1.473.587

1.003.738

4.509.263

3.198.853

6.011.485

4.235.569

9.927.010 8.259.038

PASSIVA

31-12-2015

31-12-2014

€

€

Eigen vermogen (21) Geplaatst kapitaal Reserve dividendegalisatie Algemene reserves Resultaat lopend boekjaar

18.160

18.160

382.807

332.077

3.724.926

3.414.196

811.262

621.457

4.937.155

4.385.890

Voorzieningen (22)

223.503

397.344

Kortlopende schulden (23)

4.766.352

3.475.804

9.927.010 8.259.038

50


51

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015

2015 2014 €

€

Netto-omzet (24)(25) 21.592.146 22.076.979 21.592.146 22.076.979 Kosten Personeelskosten (26) Afschrijvingen materiële vaste activa (27) Huisvestingskosten (28) Kosten i.v.m. omzet horeca ed. (29) Overige bedrijfkosten (30)

6.543.650

7.263.941

475.408

501.102

11.756.863

11.713.720

240.330

239.058

1.782.097

1.723.018

20.798.348 21.440.839 Bedrijfsresultaat

793.798

636.140

Financiële baten en lasten (31)

-19.899

-21.170

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

773.899

614.970

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

-

-

773.899

614.970

Aandeel in het resultaat van deelnemingen (32)

37.363

6.487

Resultaat na belastingen

811.262

621.457

voor belastingen

Escaperoom De Stolp

52


53

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Algemene grondslagen voor de opstelling voor de enkelvoudige jaarrekening De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede de toelichting op de onderscheidende activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niets anders wordt vermeld.

Stadspark Berg & bos

54


55

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Toelichting op de enkelvoudige balans (per 31 december 2015) ACTIVA VASTE ACTIVA (16) Materiële vaste activa

31-12-2015 31-12-2014

Verbouwingen Installaties Overige materiële vaste activa Materiële vaste activa in uitvoering

€

€

2.870.519

3.107.159

338.797

414.187

397.196

469.100

238.626

-

3.845.138

Verbouwingen

3.990.446

Installaties

Overig

Materiële

materiële

vaste activa

vaste activa

in uitvoering

€

€

€

€

Totaal

€

Boekwaarde per 1-1-’15 Aanschaffingswaarde

5.670.797

2.149.315

1.902.294

-

9.722.406

-2.563.638

-1.735.128

-1.433.194

-

-5.731.960

3.107.159

414.187

469.100

-

3.990.446

26.640

-

81.462

238.626

346.728

-

-

-16.628

-

-16.628

-263.280

-75.390

-136.738

-

-475.408

-236.640

-75.390

-71.904

238.626

-145.308

5.697.437

2.149.315

1.967.128

238.626

10.052.506


-2.826.918

-1.810.518

-1.569.932

-

-6.207.368

2.870.519

338.797

397.196

238.626

3.845.138

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde 31-12-’15 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

Glowgolf Apeldoorn

Afschrijvingspercentages% Verbouwingen Installaties

10-33

Overige materiële vaste activa

10-33

Materiële vaste activa in uitvoering

56


3-50

0

57

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

In 2015 is geïnvesteerd in een verbouwing van de horeca bij Kinderparadijs Malkenschoten en de Escape Room bij wijkcentrum

VLOTTENDE ACTIVA

De Stolp onder de post "verbouwingen". Op de post "inventarissen" staan de investeringen: softijsmachine Kinderparadijs

(18) Voorraden

Malkenschoten, fietsen aquaspinning voor Aquacentrum Malkander en de mobiele schaatsbaan. De post "overige materiële

vaste activa" bestaat uit een investering in een gedeelte van het wagenpark. De investeringen in hardware/thin cliënts

Voorraden horeca

voor het Element en Karten aan de Vlijtseweg onder "materiële vaste activa in uitvoering" zijn in 2016 in gebruik genomen.

Voorraden artikelen

31-12-2015 31-12-2014 €

€

15.587

17.032

13.048

15.946

28.635

32.978

Accres Apeldoorn B.V. is geen juridische eigenaar van de geactiveerde verbouwingen. De voorraden “horeca” hebben betrekking op de exploitatie van de horeca in wijkcentra, sporthallen, zwembaden en kinderboerderijen. De voorraden “artikelen” betreffen speelgoed en souvenirs. (17) Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen

31-12-2015 € 70.387

31-12-2014 € 33.023

(19) Vorderingen Handelsdebiteuren

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Vorderingen op groepsmaatschappijen


52.386

15.023

Accres Personeelsvoorziening B.V.

18.000

18.000

Accres Dienstverlening B.V.

1

-

70.387

33.023

2015

2014

Gemeente Apeldoorn

31-12-2015 31-12-2014 €

€

248.622

528.005

-

7.405

875.000

-


144.900

150.311

Overige vorderingen en overlopende activa

205.065

318.017

1.473.587

1.003.738

Debiteuren

284.632

764.686

Voorziening dubieuze debiteuren

-36.010

-236.681

248.622

528.005

Handelsdebiteuren

€

€


Stand per 1 januari

15.023

8.536

Aandeel in het resultaat

37.363

6.487

Stand per 31 december

52.386

15.023

Stand per 1 januari

18.000

18.000


18.000

18.000


De afname van de voorziening dubieuze debiteuren betreft twee vorderingen m.b.t. het beheer van Park Berg en Bos, die in boekjaar 2015 zijn afgewikkeld. Vorderingen op groepsmaatschappijen Accres Exploitatie B.V.

-

7.405

Over de vorderingen wordt geen rente berekend. Accres Dienstverlening B.V. Stand per 1 januari

-

-

Gemeente Apeldoorn

Investeringen

1

-

Bijdrage personele verplichtingen v.m.


1

-

Sportfondsenbad

875.000

-

144.900

150.311

Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting

58


59

Jaarverslag 2015

Jaarrekening

Overige vorderingen en overlopende activa 31-12-2015

€

Nog te factureren omzet Huur Overige vorderingen

31-12-2014 €

PASSIVA (21) Eigen vermogen

31-12-2015

8.639

142.458

196.426

109.509

Geplaatst kapitaal

-

66.050

Geplaatst en volgestort zijn 40 gewone aandelen nominaal € 454

205.065

318.017

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.800.

Onder de post overige vorderingen en overlopende activa zijn de kortlopende vorderingen uit hoofde van het beheer en de

31-12-2014

€

€

18.160

18.160

2015

2014

€

exploitatie van accommodaties opgenomen, alsmede vooruitbetaalde bedragen.

€

Reserve dividendegalisatie

Stand per 1 januari

332.077

16.734

(20) Liquide middelen 31-12-2015 31-12-2014

Dotatie

50.730

315.343


382.807

332.077

3.414.196

2.838.854

€

Rabobank SNS Bank Kas

€

4.293.625

3.005.070

208.442

198.672

6.304

9.879

Stand per 1 januari

892

-14.768

Resultaatbestemming voorgaand boekjaar

4.509.263

3.198.853

Algemene reserves 621.460

1.150.685

4.035.656

3.989.539

Mutatie reserve dividendegalisatie

-50.730

-315.343

De vennootschap heeft een rekening-courantkrediet van circa € 450.000 bij de Rabobank. De gemeente Apeldoorn heeft ter

Betaalbaar gesteld dividend

-260.000

-260.000

zekerheidsstelling een bankborgtocht afgegeven. De banktegoeden zijn vrij opneembaar.


3.724.926

3.414.196

Stand per 1 januari

621.457

1.150.685

Verdeeld resultaat voorgaand boekjaar

-621.457

-1.150.685

Gelden onderweg

Resultaat lopend boekjaar

-

-

Onverdeeld resultaat boekjaar

811.262

621.457


811.262

621.457

31-12-2015

31-12-2014

(22) Voorzieningen

De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.

€

€


162.416

341.847

Voorziening jubileumgratificaties

61.087

55.497

223.503

397.344

Voorziening voor wachtgelden Voorziening jubileumgratificaties

60


Stand per

Dotatie

Ontrekking

Vrijval

Stand per

31-12-’15 31-12-’15 € 341.847

€ 64.800

€ -149.214

€ -95.017

€ 162.416

55.497

6.252

-662

-

61.087

397.344

71.052

-149.876

-95.017

223.503

61

Jaarverslag 2015

(23) Kortlopende schulden

Jaarrekening

31-12-2015 €

31-12-2014

Toelichting op de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015

€

Crediteuren

626.731

754.761

24) Netto-omzet

Schulden aan groepsmaatschappijen

371.749

266.928

De netto-omzet is in 2015 ten opzichte van 2014 met 2,2% gedaald.

Gemeente Apeldoorn

1.833.582

885.940


191.466

228.916


1.742.824

1.339.259

4.766.352

3.475.804

(25) Netto-omzet Omzet i.v.m. beheer Omzet i.v.m. horeca

Schulden aan groepsmaatschappijen 99.340

-


272.409

266.928

371.749

266.928

€ 7.740.280

2014 € 7.840.054

792.968

807.612

12.547.631

12.926.435

511.267

502.878

21.592.146

22.076.979

Huren en servicekosten vergoedingen

4.378.944

4.343.907

Entreegelden en evenementen

2.366.193

2.484.306

Bijdrage gemeente Apeldoorn


2015

Overige inkomsten

Over de schulden wordt geen rente berekend. Gemeente Apeldoorn Gemeente Apeldoorn

Parkeergelden 1.833.582

885.940

Totaal omzet i.v.m. beheer

995.143

1.011.841

7.740.280

7.840.054

714.732

732.855

De post "gemeente Apeldoorn" heeft hoofdzakelijk betrekking op de vooruit ontvangen gelden voor groot onderhoud, nog te

Omzet horeca

betalen huur en vooruit ontvangen bedragen. Andere aan de gemeente Apeldoorn te betalen bedragen zijn opgenomen onder

Verhuur roerende zaken

24.755

18.336

Crediteuren.

Verkoop roerende zaken

53.481

56.421

792.968

807.612

11.780.081

12.436.850

-5.126

-48.502

772.676

538.087

12.547.631

12.926.435

169.431

99.448

Totaal omzet i.v.m. horeca Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing en premies sociale verzekeringen

161.243

187.639

Pensioenen

30.223

41.277

191.466

228.916

Basissubsidie Overige incidentele of voorlopige subsidie Diverse overige (projectsubsidies) Totaal bijdrage gemeente Apeldoorn

Overige schulden en overlopende passiva Vakantiegeldaanspraken

92.958

98.587

Subsidie / bijdragen van derden

Energielasten

107.701

86.187

Werken voor derden

58.180

89.222

Verplichtingen salarissen/sociale lasten

175.087

412.569

Diverse opbrengsten

216.045

271.952

Verplichtingen inzake beheer en onderhoud

167.283

285.439

Doorberekende energiekosten

Overige posten

94.968

47.117

Verlofaanspraken

83.432

90.319

Waarborgsommen

-

6.816

Vooruitontvangen bedragen

1.021.395

312.225

1.742.824

1.339.259

Onder "vooruitontvangen bedragen" staat een bedrag van € 650.000, waarvan de looptijd langer dan één jaar is.

Totaal overige inkomsten

(26) Personeelskosten Lonen en salarissen

21.592.146

22.076.979

2015

2014

€ € 2.865.886

Sociale lasten

369.311

396.926

Pensioenlasten

282.417

370.784

3.813.979

3.630.345

6.543.650

7.263.941



42.256 502.878

2.077.943

62

67.611 511.267

63

Jaarverslag 2015


Jaarrekening

2015

Onkostenvergoedingen Overige personele kosten

47.857

71.625

203.346

146.404

Personeel van derden

3.562.776

3.813.979

2014

(30) Overige bedrijfkosten

2015

€ €

3.813.979

3.412.316

2014

€ €

Kantoorkosten

702.852

644.064

Kosten voertuigen, gereedschappen / machines

100.874

113.987

Promotiekosten

228.460

233.725

3.630.345

Kosten verkopen en evenementen

137.711

146.010

3.630.345

Overige specifieke kosten locaties

195.084

173.245

417.116

411.987

1.782.097

1.723.018

2015

2014

Algemene kosten

Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en commissarissen

De bezoldiging aan (voormalige) bestuurders (inclusief pensioenpremies) over 2015 bedraagt € 349.444 (2014: € 124.424) en aan commissarissen € 35.214 (2014: € 26.708). (31) Financiële baten en lasten

Personeelsleden

Bij de vennootschap waren in 2015 gemiddeld 73 personeelsleden werkzaam (2014: 78).

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

31.243

20.338

Rentelasten en soortgelijke kosten

-51.142

-41.508

-19.899

-21.170

2015

2014

(27) Afschrijvingen materiële vaste activa Verbouwingen Installaties Overige materiële vaste activa

€ €

2015

2014

€ €

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten (32) Aandeel in het resultaat van deelnemingen

263.280

257.345

75.390

82.483

136.738

161.274

Aandeel resultaat Accres Exploitatie B.V.

475.408

501.102

€ € 37.363

6.487

Het resultaat over boekjaar 2015 van 100% dochterondernemingen, Accres Personeelsvoorziening B.V. en Accres Dienstverlening

Overige bedrijfskosten (28) Huisvestingskosten Huurlasten

B.V. is nihil. Van 100% dochteronderneming Accres Exploitatie B.V. is € 37.363. 2015

2014

€ € 6.860.139

6.697.141

Kosten energie en water

1.271.990

1.337.477

Onderhoud gebouwen

2.016.773

1.993.234

Publiekrechtelijke heffing

258.403

181.290

Schoonmaak

913.780

987.281

Groen- en tuinonderhoud

87.033

110.905

Kosten inventaris

277.113

338.384

Overige huisvestingskosten

71.632

68.008

11.756.863

11.713.720

Ondertekening van de jaarrekening Apeldoorn, 18 april 2016 Directie voor akkoord

Raad van commissarissen voor akkoord

P.H. Kolff, directeur

J. de Vries-in ‘t Veld, voorzitter

H. Valent

(29) Kosten i.v.m. omzet horeca ed. Inkoopwaarde horeca Inkoop roerende zaken voor verkoop

2015

2014

J.C. van der Poel

€ € 213.956

216.228

26.374

22.830

240.330

239.058

64


65

Jaarverslag 2015

Overige gegevens

Overige gegevens Statutaire regeling winstbestemming De winstbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 23 van de statuten. Daarin wordt bepaald dat de winst, zoals blijkt uit de vastgestelde winst- en verliesrekening, geheel ter beschikking staat van de Aandeelhouder.

Voorstel tot winstbestemming over boekjaar 2015 Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld het positieve resultaat over het boekjaar 2015, ad € 811.262, conform onderstaande opzet te bestemmen:

•

50%, zijnde € 405.631, toe te voegen aan de Algemene Reserve

•

van de overige 50%: een bedrag van € 260.000 uit te keren aan de Aandeelhouder en het resterende deel, te weten € 145.631 toe te voegen aan de Reserve Dividendegalisatie

Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt.


66


67

Jaarverslag 2015

Overige gegevens

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Kinderboerderijen

68


69

Jaarverslag 2015

Overige gegevens

E-kart center Apeldoorn

70


71

Jaarverslag 2015

Accres Apeldoorn B.V. Postadres Postbus 10026 7301 GA Apeldoorn

72


T 055 527 05 50 E [email protected] W www.accres.nl

Jaarverslag Accres Apeldoorn B.V

Recommend Documents