2008 JAARVERSLAG CLIËNTENRAAD Apeldoorn
Inhoudsopgave Een goed jaar voor de Cliëntenraad Apeldoorn
We hebben deze zomer afscheid genomen van een aantal leden. Zo heb ik de voorzittershamer overgenomen van Melanie Joosten. Ik wil haar hartelijk danken voor haar jarenlange inzet voor onze raad. Er was ook een triest moment; we hebben afscheid moeten nemen van David van Dalen die jarenlang het gezicht en oprichter van onze raad was. Het afgelopen jaar hebben wij het IP-project zeer succesvol afgesloten en kunnen we met recht zeggen dat wij in Nederland één van de koplopers zijn wat betreft het terugdringen van dwang en drang in de psychiatrie. Ook wordt het project in 2009 voortgezet, wat ook een opsteker is! We hebben namelijk geleerd dat dit een punt van aandacht moet blijven. Wat ook een mooi resultaat is dat de Moreel Beraden, die voortkomen uit het IP-project, zeer goed lopen en echt een toegevoegde waarde hebben binnen de organisatie. Wij maken deel uit van de stuurgroep Cliëntenparticipatie. Dit vinden wij belangrijk omdat mensen, als ze daar toe in staat zijn, zoveel mogelijk deel moeten nemen aan het sociale en maatschappelijke proces. Dit hoeft niet direct werk te zijn, maar kan ook vrijwilligerswerk of een andere nuttige vorm van dagbesteding zijn. Mensen moeten zoveel mogelijk een leven opbouwen buiten de psychiatrie en er vooral niet in blijven hangen. Dit vraagt echter wel wat van cliënten, maar ook van de samenleving die ons wel de ruimte moet geven om iets positiefs op te bouwen. Ikzelf vind het belangrijk dat cliënten zelf initiatieven nemen om projecten op te zetten. Art Blanche is hier een mooi voorbeeld van. Als we het komende jaar net zo positief kunnen afsluiten ben ik tevreden.
1. 2. 3. 4. 5.
6. 7. 8. 9.
Voorwoord ............................................................................. Algemeen .............................................................................. Doel van de Cliëntenraad ......................................................... Werkwijze van de Cliëntenraad ................................................. Activiteiten in 2008 behorend bij de Bevoegdheden ..................... van de Cliëntenraad volgens de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) Activiteiten met betrekking tot 'zorg' ......................................... Activiteiten met betrekking tot huisvesting ................................. Activiteiten met betrekking tot Cliëntinitiatieven / ........................ Cliëntgestuurde projecten Beleidspunten voor 2009 ..........................................................
Bijlage: Wat zijn de bevoegdheden van de Cliëntenraad .................... volgens de Wet Medezeggen-schap Cliënten Zorg-instellingen (WMCZ)?
Maurits Niers, voorzitter Cliëntenraad Apeldoorn § 1 §
2 3 4 5 7
9 11 12 13 14
1. Voorwoord Herstelgerichte zorg
Dit jaar is op de Gaarde en de Voorde het project Herstelgerichte zorg gestart. Het is een landelijk verbeterproject dat beoogt op afdelingen waar cliënten langdurig verblijven voortaan andere accenten te leggen. Nu wordt vooral gekeken naar wat mensen zelf willen en worden zij uitgenodigd dit kenbaar te maken aan de begeleiding. Wensen op het gebied van wonen( hoe huis- en slaapkamer eruit zien), eten (grotere inspraak in wat men eet, misschien zelf koken) en activiteiten die men alleen of met elkaar wil ondernemen. Twee leden van de Cliëntenraad hebben vanaf het begin aan het project meegedaan. Ze zijn op de twee afdelingen naar de mensen toegegaan om uit te leggen wat herstelgerichte zorg concreet betekent. Tot slot hebben zij op de Nieuwjaars-receptie op de Gaarde uitleg gegeven aan familieleden van cliënten over het project en uit de doeken gedaan wat herstelgerichte zorg voor cliënten kan betekenen. Het project krijgt een vervolg en de Cliëntenraad blijft hierin mee participeren. Dirkjan van den Esschert
In dit jaarverslag doet de Cliëntenraad van GGNet Apeldoorn verslag van haar activiteiten in het jaar 2008. De samenstelling van de Cliëntenraad is in 2008 behoorlijk gewijzigd. De Cliëntenraad bestaat nu uit elf leden en een (extern) adviseur, Ton Bos. Het Dagelijks Bestuur van de Cliëntenraad bestaat uit: § Maurits Niers, voorzitter § Dirkjan van den Esschert, secretaris § Ellen Witteveen, vice-voorzitter De Cliëntenraad wordt onder-steund door Nel Appelmelk. Alle (ex-)leden bedanken wij hierbij voor hun inzet in het afgelopen jaar. De Cliëntenraad bestaat dankzij de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). In die wet worden een aantal taken van de Cliëntenraad opgenoemd. Over die wettelijke taken zal de Cliëntenraad hier verslag doen. Daarnaast begeeft de Cliëntenraad zich ook nog op aanpalende gebieden van haar werkgebied. Zo is een Cliëntenraadslid vertegenwoordigd in de WMO-raad (ZWWraad) van de Gemeente Apeldoorn, en zijn twee Cliëntenraadsleden bezig met cliëntgestuurde projecten. Een jaarverslag moet eigenlijk ook verslag doen van een eerder opgesteld beleid. Omdat de Cliëntenraad voor het jaar 2008 geen beleidsplan geschreven heeft is dat nu niet mogelijk. De Cliëntenraad wil voor 2009 wel een beleidsplan opstellen en is daar in 2008 mee gestart. De beleidspunten worden in dit jaarverslag benoemd. Verder is dit jaarverslag zo opgesteld dat de Cliëntenraad oprecht verantwoording kan afleggen over de haar door de wet opgelegde activiteiten. Daarnaast zijn drie hoofdstukken toegevoegd met betrekking tot 'zorg', 'huisvesting' en 'cliëntinitiatieven en cliëntgestuurde projecten'. Als bijlage zijn de wettelijke taken aan dit verslag toegevoegd (zie bijlage: Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen). De leden van de Cliëntenraad hebben daarnaast hun eigen werkzaamheden en/of ervaringen beschreven in hun persoonlijke stukjes in dit jaarverslag. Tevens hebben de extern adviseur en de PVP hiervoor een bijdrage geleverd. Al met al veel zaken waar we ons in 2008 mee bezig hebben gehouden. Maurits Niers, voorzitter
"De oude bakkerij", het onderkomen van de Cliëntenraad Apeldoorn § 2 §
2. Algemeen 2008 een druk jaar Het jaar 2008 was een druk jaar voor de Cliëntenraad locatie Apeldoorn. Vooral door de reorganisatie van GGNet en de financiële problemen in de gezondheidszorg die worden veroorzaakt door een andere financieringsmethode en de kredietcrisis.
Cliëntgestuurde projecten
Sinds 2005 ben ik lid van de Cliëntenraad en sinds dit jaar werk ik als vice-voorzitter binnen het dagelijks bestuur. Ik doe dit werk met heel veel plezier. Als (ex-)cliënt voel ik me nog altijd zeer betrokken bij het reilen en zeilen binnen de GGz. Ik lees met veel interesse alle beleidsstukken. Als Cliëntenraad geven we gevraagd en ongevraagd adviezen aan de Raad van Bestuur. Afgelopen jaar heb ik me bezig gehouden met het opzetten van het cliëntgestuurde project Art Blanche. Op de achtergrond moesten hiervoor allerlei zaken worden geregeld, zoals de subsidieaanvraag bij de gemeente. Ook hebben we voor dit project subsidie ontvangen van de Dokter Wittenbergh Stichting. Deze stichting stelt zich ten doel uitbehandelde psychiatrische patiënten ondersteuning te bieden bij resocialisatie en het opnieuw vinden van structuur in het leven. Het project Art Blanche past binnen deze doelstelling. In 2009 ga ik me bezig houden met een nieuw cliëntgestuurd project bij de dierenopvang. Hierover heeft een eerste gesprek al plaatsgevonden.
Centrale Cliëntenraad De start voor het instellen van een Centrale Cliëntenraad werd gemaakt tijdens een studiedag in Deventer. De voorbereidingen zijn in het jaar 2008 doorgegaan, zodat per 1 januari 2009 de Centrale Cliëntenraad formeel van start kan gaan. Werkgroep Cliëntenparticipatie De werkgroep Cliëntenparticipatie werd opgezet. Een tweedaagse training in Arnhem diende als start. In beginsel kwamen drie onderwerpen naar voren die vervolgens in drie werkgroepjes werden besproken: § voorlichting geven aan en door cliënten; § inzetten van ervaringsdeskundigen binnen de organisatie; § opzetten van cliëntgestuurde projecten. Deze laatste twee onderwerpen zijn in 2008 verder uitgewerkt. Zowel aan de te vormen Centrale Cliëntenraad als aan de Stuurgroep Cliëntenparticipatie doen leden van beide Cliëntenraden mee.
Ik heb dit jaar diverse cursussen en bijeenkomsten bezocht, waaronder de bijeenkomst van GGZ Nederland over de verbetering van het imago van de GGz in Nederland. Ik zie het als een taak van GGZ Nederland om de GGz beter op de kaart te zetten. Wat dat betreft is er nog een hoop werk te verzetten, ook binnen de Cliëntenraad.
Studiedag in Deventer
Ellen Witteveen
§ 3 §
3. Doel van de Cliëntenraad Het doel van de Cliëntenraad is het, binnen het kader van de doelstellingen van GGNet, behartigen van gemeenschappelijke belangen van cliënten. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten:
Carrousel
Het contact met de achterban is en blijft een belangrijke taak van de Cliëntenraad. Aangezien het Regionaal Gezondheids Centrum (RGC) fysiek is afgescheiden van het terrein aan de Deventerstraat, is het heel nuttig gebleken om op een aantal vastgelegde momenten contact te hebben met de groep cliënten die hier (tijdelijk) onderdak heeft. Deze Carrousel, waarbij steeds een andere discipline wordt uitgenodigd om haar verhaal te doen en cliënten te informeren, is ook voor de Cliëntenraad een zeer geschikt moment gebleken om zich te profileren.
1. De Cliëntenraad is een onafhankelijk en zelfstandig orgaan. 2. De Cliëntenraad vervult zijn taak in het kader van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen en is de formele vertegenwoordiging van de cliënten die in zorg zijn bij GGNet. 3. De Cliëntenraad geeft vorm en inhoud aan de medezeggenschap van de cliënten, die gebruik maken van de zorg die geboden wordt door GGNet. 4. De Cliëntenraad streeft naar een zo laagdrempelig mogelijke wijze van medezeggenschap voor cliënten van GGNet. 5. De Cliëntenraad bevordert naar vermogen de participatie, medezeggenschap en belangenbehartiging door cliënten, zodat cliënten zoveel mogelijk worden betrokken bij de gang van zaken in de eigen leef- en behandel-/begeleidingsomgeving, op de verschillende niveaus binnen de instelling.
Het afgelopen jaar is uit deze contacten zeer nuttige informatie vrijgekomen, waarmee de Cliëntenraad aan de slag kon. Door te vertellen wat de Cliëntenraad inhoudt en wat zij mogelijk voor cliënten kan betekenen heeft de Cliëntenraad de positie van de cliënten willen versterken. Tevens is de aanwezigheid van een lid van de Cliëntenraad een prettige onderbreking van de dag gebleken. Mensen hebben even afleiding. Het fijne is dat er vaak voldoende tijd is om ook te praten over zaken die ver buiten de psychiatrie staan. Zaken die mensen in laten zien dat er een leven is buiten hun verblijf in het RGC. Al met al genoeg reden om de bezoeken aan het RGC op bovengenoemde wijze voort te zetten. Carlo de Vries
§ 4 §
4. Werkwijze van de Cliëntenraad Art Blanche
2008 was voor alle betrokkenen bij Art Blanche een zeer bewogen jaar. Met vereende krachten en mede gesteund door de Cliëntenraad van GGNet kwam dit cliëntgestuurde kunstproject van de grond. Er werd subsidie geregeld en we vonden een pand om in te werken. Op 12 december 2008 was de officiële en feestelijke opening. Gaandeweg kwamen er steeds meer kunstenaars die zich aansloten en op het moment dat dit jaarverslag gedrukt wordt, zijn er zo'n 20 mensen in meer of mindere mate actief binnen Art Blanche. Hetzij als kunstenaar of als medewerker binnen de organisatie. Een van deze doelstellingen van Art Blanche is: 'Het slaan van bruggen tussen de psychiatrie en de rest van de maatschappij'. Op diverse vlakken streven we dit doel reeds na. Eens in de twee weken oefent er een percussiegroep in het pand. Samen met hen zullen we diverse activiteiten gaan ontplooien op het gebied van muziek en kunst. Ook is er inmiddels een start gemaakt met het geven van workshops en cursussen om deelnemers in aanraking te laten komen met diverse vormen van kunst en hen te laten groeien in hun kennis en vaardigheden. Hierbij leggen wij contact met kunstenaars buiten de psychiatrie. We zijn gesprekken gestart met de Zwolse organisatie 'Focus' om te kijken in hoeverre er samenwerking mogelijk is. Focus is, net als Art Blanche bezig om middels kunst bruggen te slaan tussen de wereld van de psychiatrie en de rest van de maatschappij. Een van de onderdelen van Focus is de kunstuitleen. Naast alle creatieve en kunstzinnige uitingen die bij Art Blanche plaatsvinden is het pand aan de
In 2008 heeft de Cliëntenraad elf vergaderingen gehouden. Het dagelijkse bestuur van de Cliëntenraad vergadert zo vaak als nodig, maar minimaal om de twee weken. Het dagelijkse bestuur stelt de agenda op in overleg met de ondersteuner. De contacten met de achterban (de cliënten) verlopen via de leden van de Cliëntenraad. De Cliëntenraad streeft naar een vertegenwoordiging vanuit alle cliëntengroepen. In de praktijk is dit niet gemakkelijk te realiseren. De goede sfeer binnen de Cliëntenraad blijkt onder andere uit de opkomst bij de vergaderingen, die namelijk zeer hoog is. Contacten met de achterban Door het bezoeken van de afdelingen houden we contact met de achterban (zie ook 'Carrousel' en het verslag van Carlo). De Inloop op de maandagmorgen in 'De Bakkerij' wordt zeer redelijk bezocht. Naast deze maandagochtend komen er geregeld op andere tijden cliënten binnen om een praatje te maken en/of een kopje koffie te drinken of om te internetten. Ook dan hebben we als Cliëntenraad contact met de mensen. Dan komen er ook vaak andere zaken aan de orde. Gezamenlijk met de Cliëntenraad van Warnsveld werd de uitgave van het Cliëntenblad Blikopener voortgezet. Het verspreidingsgebied werd uitgebreid. Er zijn het afgelopen jaar vier nummers uitgekomen, elk seizoen één. De nummers van Blikopener zijn ook via internet te bekijken op de website van GGNet onder de knop 'Voor patiënten' (www.ggnet.nl). Overleg met het management Ieder jaar zijn vaste overlegmomen-ten gepland met de Raad van Bestuur, de Raad van Toezicht, de regiodirecteuren, de geneesheerdirecteur Apeldoorn, de wethouder Zorg en Welzijn van Apeldoorn, de klachtencommissie GGNet en de patiëntenvertrouwenspersoon (PVP). Met de geneesheer-directeur hebben we het protocol 'Gedwongen Ontslag' besproken. Dat protocol was veranderd, maar niet ten goede voor de cliënt. Toegezegd is dat er in 2009 een verbeterde versie wordt uitgebracht. De Cliëntenraad wacht deze verbeterde versie af en zal daarna haar oordeel uitspreken. Werkgroepen Diverse leden van de raad maken deel uit van bepaalde werkgroepen en commissies. We participeren in het IP-project 'Intensieve Psychiatrie' en de volgende werkgroepen: § Cliëntenparticipatie; § Lokale Versterking en Herstelgerichte Zorg; § Werkgroep enquête; § Disgenoten (maaltijdvoorziening); § Activiteiten terrein Deventerstraat; § Ruimte om anders te zijn (Geestelijke Verzorging). Moreel Beraad Visie van GGNet (2007): "De bejegening, de manier waarop we de patiënt en naast betrokkenen tegemoet treden, is het meer dan waard om steeds opnieuw in te investeren. Moreel Beraad is een belangrijke manier om hierop niet vrijblijvend te reflecteren, waar mogelijk met patiënt en familie samen." Een aantal Cliëntenraadsleden vindt dat zij tijdens hun contacten met medewerkers van GGNet onheus werden bejegend. De Cliëntenraad vindt daar dat 'bejegening' een onderwerp is dat organisatiebreed dient te worden besproken. De Cliëntenraad participeert in diverse Moreel Beraden, zoals Seksualiteit en op de afdelingen.
§ 5 §
Henri Dunantlaan een prettige plek gebleken om sociale contacten op te doen en te onderhouden. De gezellige aankleding van de huiskamer en de ongedwongen sfeer heeft ervoor gezorgd dat men tussen de bedrijven door dikwijls samen pauzeert en bijpraat. Geregeld wordt er door de deelnemers samen gekookt en gegeten. Iets dat de samenhang van de groep ten goede is gekomen. Al met al reden genoeg tot tevredenheid. Luisterend naar de positieve reacties en de gestage, maar duidelijke groei van het aantal deelnemers lijken we op de goede weg te zijn. De komende tijd zullen we deze weg verder volgen en er alles aan doen om Art Blanche tot een groot succes te maken.
Deelname aan gemeentelijke adviesraden De Cliëntenraad neemt deel aan de WMO-raad (Wet maatschappelijke ondersteuning) en de ZWW-raad (Zorg, Wonen en Welzijn) die de burgemeester en wethouders van de Gemeente Apeldoorn adviseert. Deskundigheidsbevordering Onze adviseur Ton Bos heeft de leden van de Cliëntenraad training te geven in zaken als: § vergaderen; § beleid opstellen, realiseren en evalueren; § achterbancontact. De eerste 3 sessies zijn inmiddels achter de rug en we vinden het niet gemakkelijk. We gaan er in 2009 verder omdat we het functioneren van de Cliëntenraad willen blijven verbeteren. Symposia We hebben verschillende symposia in Apeldoorn bezocht: § Eenzaamheid bij ouderen; § Scelta-dag voor de chronisch zieken; § Herstelgerichte Zorg. Dirkjan heeft samen met Henry ter Smitten de fototentoonstelling over psychiatrische cliënten in het stadhuis geopend.
Carlo de Vries
Deskundigheidsbevordering
§ 6 §
5. Activiteiten in 2008 behorend bij de bevoegdheden van de Cliëntenraad volgens de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen
Cliëntenparticipatie
Mijn naam is Hilda Wetemans en ik ben ongeveer drie jaar actief voor de Cliëntenraad van GGNet in Apeldoorn. Ik houd me voornamelijk bezig met de vertegenwoordiging van onze doelgroep bij de gemeente. Ik zit in de ZWWraad (Zorg, Wonen en Welzijn), die is ingesteld sinds de invoering van de WMO (naast een raad voor inkomenszaken). Dit is de vorm waarin gestalte wordt gegeven cliëntenparticipatie in Apeldoorn. Ik zit voor deze raad in allerlei werkgroepen en we geven op allerlei terreinen adviezen aan het college van B&W. Dit jaar hebben we ons onder andere bezig gehouden met de problematiek rondom de huishoudelijke verzorging, het minimabeleid en het verdwijnen van de ondersteunende begeleiding uit de AWBZ. Ik houd hierbij speciaal de belangen van onze doelgroep in de gaten. Daarnaast bezoek ik natuurlijk onze eigen vergaderingen en ben ik ook lid van de Lokale Cliëntenversterking. Door het organiseren van vergaderingen, themabijeenkomsten en acties probeert deze organisatie een positieve bijdrage te leveren aan verbeteringen binnen de GGz. Hilda Wetemans
Adviesrecht De instelling moet de mening van de Cliëntenraad vragen over: § een wijziging van de doelstelling of grondslag; § samenwerking of fusie met een andere instelling; § opheffing, verhuizing of ingrijpende verbouwing; § belangrijke wijziging in de organisatie; § belangrijke inkrimping of uitbreiding van de werkzaamheden; § benoeming van leden van de directie en Raad van Bestuur; § begroting en jaarrekening; § algemeen toelatingsbeleid voor cliënten en beëindiging van zorgverlening. De Cliëntenraad heeft het recht, maar niet de verplichting tot advies. Als de instelling het niet eens is met het advies, moet zij eerst overeenstemming proberen te bereiken met de raad. Als dit niet lukt, kan zij van het advies afwijken. Zij deelt dit schriftelijk, met haar argumenten, aan de Cliëntenraad mee. In het jaar 2008 zijn de volgende adviesaanvragen bij de Cliëntenraad ingediend en beantwoord: § verhuizing buitenhuis Soerenseweg naar de Daendelsweg (buitenhuis = een soort sociale woning van GGNet); § herindeling regioteams Ambulant; § verhuizing crisisdienst; § nevencliënten; § vorming nieuwe stafdiensten; § masterplan 'Naar een duurzaam gezond GGNet' (reorganisatie). Hoewel de WMCZ dat niet uitdrukkelijk stelt is de Cliëntenraad van mening dat ook aan haar advies gevraagd moet worden wanneer het om een benoeming van een lid van de Raad van Toezicht gaat. Verzwaard adviesrecht Sommige onderwerpen zijn van zeer direct belang voor de cliënten (bijvoorbeeld het veranderen van het tijdstip van de warme maaltijd). Over deze onderwerpen kan de instelling in principe alleen besluiten nemen als de Cliëntenraad ermee instemt. De raad heeft dan verzwaard adviesrecht. Dit heeft betrekking op: § het algemene beleid van de instelling over voeding, veiligheid, gezondheid, hygiëne, geestelijke verzorging, maatschappelijke bijstand en recratiemogelijkheden en ontspanningsactiviteiten; § het kwaliteitsbeleid; § de klachtenregeling en het aanwijzen van personen die klachten behandelen; § een wijziging in de regeling voor de Cliëntenraad en andere voor cliënten geldende regelingen; § de benoeming van een afdelingshoofd van een intramurale instelling die 24-uurszorg verleent en waar cliënten in de regel langdurig verblijven. Over de volgende onderwerpen, waar de Cliëntenraad een verzwaard adviesrecht heeft, is geen advies aangevraagd, terwijl dit wel had gemoeten: § jaarrekening 2007. Het niet of te laat ontvangen van adviesaanvragen ervaart de Cliëntenraad als een probleem. Je weet als Cliëntenraad dan niet wat je mist en zo kom je voor voldongen feiten te staan, zoals het contract met § 7 §
Disgenoten. De Cliëntenraad heeft de Raad van Bestuur daarop aangesproken en de Raad van Bestuur heeft toegezegd daar meer op te letten. Internetcafé
Uitgebrachte, ongevraagde, adviezen: § RGC - te kleine ruimte dagactiviteiten; § RGC - onveiligheid fietspad en hoge trappen (zie foto); § transmurale zorg, huizen Parelvissersstraat; onderhoudsachterstand, onvoldoende en slecht meubilair; § reorganisatie 7x24-uursdienst.
Ik ben Erik Streppel, ik ben 45 jaar oud en ik doe op donderdagavond samen met Jos het internetcafé. Ik zorg dat ik er voor 18.00 uur ben om open te doen en de computers op te starten. Verder zorg ik ervoor dat er koffie en thee voor de mensen is. Het aantal mensen dat er binnen loopt verschilt per week nogal, de ene week zijn er vier à vijf mensen en de daarop volgende week komt er geen één. Wat mij wel opvalt is dat diegenen die aankomen vaak dezelfde mensen zijn, de min of meer vaste klanten. Af en toe komt er iemand binnen lopen en vraagt of wij haar of hem even kunnen helpen om bijvoorbeeld iets op het internet op te zoeken; wat wij natuurlijk graag voor iemand doen. Ik val op woensdag wel eens in en het valt mij op dat er dan vaak meer mensen zijn dan op de donderdag. Verder vind ik het heel leuk om wat voor de Cliëntenraad te doen, ik vind bijvoorbeeld de vergaderingen heel interessant. Het is alleen jammer dat ik niet bij iedere vergadering kan zijn, omdat ik ook met mijn werk zit en ik vrij moet nemen om de vergaderingen bij te wonen.
Recht op informatie Om goed te kunnen functioneren heeft de Cliëntenraad tijdig goede informatie nodig. De directie kan met de raad afspreken welke informatie zij op welk moment verstrekt. Voor zijn adviesfunctie heeft de Cliëntenraad specifieke informatie nodig over een voorgenomen besluit, vooral over de beweegredenen, de mogelijke gevolgen en over de te nemen maatregelen. De instelling moet de raad deze informatie verschaffen. De Cliëntenraad heeft in 2008 een aantal malen ervaren dat zij niet of niet tijdig geïnformeerd werd. Dat heeft de Cliëntenraad met de Raad van Bestuur besproken. Deze heeft toegezegd daar meer op te zullen gaan letten. Een lager managementniveau, de directeuren, heeft vaak nog moeite met wat wel en wat niet aan de Cliëntenraad moet worden voorgelegd. De Cliëntenraad acht het haar plicht om hier zelf actie in te ondernemen en daarom wil de Cliëntenraad in 2009 de wet WMCZ bij de gehele organisatie onder de aandacht brengen door middel van een studie-ochtend (zie ook de bijlage). Recht van voordracht van een bestuurslid De Cliëntenraad heeft het recht om ten minste één persoon bindend voor te dragen voor benoeming in het bestuur of de Raad van Toezicht. De Cliëntenraad heeft al eerder de heer H. Kemeling voorgedragen voor de Raad van Toezicht en die is daaropvolgende benoemd. Het afgelopen jaar heeft de Cliëntenraad contact gehad met de heer Kemeling en een aantal onderwerpen besproken. Afgesproken is dat hiermee wordt doorgegaan.
Hoge trappen RGC Apeldoorn
Erik Streppel
§ 8 §
6. Activiteiten met betrekking tot 'zorg' Vrijwilliger
Ik ben Marianne Sileon. Ik werk als vrijwilliger bij de Cliëntenraad en Art Blanche. Bij Art Blanche doe ik administratieve werkzaamheden. We hebben onlangs de opening gehad van Art Blanche; het was heel geslaagd. Het begint nu een beetje te lopen. Er zijn momenteel een aantal kunstenaars aan het werk. Binnenkort hebben we een workshop airbrushen. En er oefent nu al een muziekgroep één keer in de veertien dagen op de dinsdagavond. Het heeft in het begin niet echt mee gezeten maar ik hoop dat het nieuwe jaar ons veel goeds mag brengen. Marianne Sileon
Kwaliteit van Zorg Door de financiële perikelen binnen de eigen organisatie en de gehele GGz hebben we als Cliëntenraden nu echt het idee dat de zorg in gevaar komt. We hebben samen met de Familieraad brieven naar de Zorgverzekeraars Agis en Menzis gestuurd waarin wij onze zorg hebben uitgesproken dat de financiële problematiek van de GGz-organisaties ten koste zal gaan van de cliëntenzorg. We begrijpen best dat de zorgverzekeraars vanuit hun visie een zo goed mogelijk product willen leveren voor een zo laag mogelijke prijs; wij echter als cliënten willen een zo goed mogelijk product krijgen. Daar betalen wij ook voor als verzekerden. In 2009 gaan we met zowel Menzis als Agis om de tafel. Meten Uitkomst van Zorg (Routine Outcome Monitoring) Routine Outcome Monitoring (ROM) houdt in dat periodiek de klachten en symptomen van patiënten worden 'gemeten' door middel van vragenlijsten en beoordelingslijsten. Bij de start van de behandeling helpen deze gegevens om een goed beeld te krijgen van de aard en ernst van de klachten. Bij vervolgmetingen wijzen de gegevens uit of de behandeling aanslaat en leidt tot een vermindering van de klachten en/of symptomen. We hebben de GGNet-enquête voor cliënten, die ontwikkeld is door het Kenniscentrum, beoordeeld en kanttekeningen geplaatst. Dat is ter kennis gebracht aan het Kenniscentrum. Een nieuwe versie is ons nog niet aangeboden. Interapy (internetbehandeling) Interapy is ontwikkeld op de Universiteit van Amsterdam. Via Interapy kunnen mensen die psychische klachten hebben die klachten aanpakken zonder ooit een psychiater te zien. GGNet is eigenaar van Interapy, samen met vijf andere GGz-instellingen. De Cliëntenraad heeft bij het opzetten van Interapy haar wensen kenbaar gemaakt. Zo hebben we voorgesteld dat cliënten konden 'chatten' met de hulpverleners. Vanwege de kosten bleek dat niet haalbaar. Het Trimbos-Instituut heeft inmiddels onderzoek gedaan en geconcludeerd dat Interapy de meest werkzame internetbehandeling is van Nederland. Voor de Cliëntenraad ligt hier nu wel een vraag die nog beantwoord moet worden: want hoe krijg je en hou je als Cliëntenraad contact met cliënten die behandeld worden via Internet? Activiteitenaanbod RGC Apeldoorn Voor het Regionaal Geestelijk gezondheidscentrum (RGC) in Apeldoorn hebben we ons ingezet om het activiteitenaanbod voor de cliënten te vergroten. We hebben een brief gestuurd naar de plaatsingscommissie met het verzoek om de vacature psychomotorisch therapeut wel in te vullen. Tevens hebben we een brief mede ondertekend om de tijdelijke uren van de vrijwilligerscoördinator in vaste uren te laten omzetten. Beide verzoeken zijn gehonoreerd en imiddels gerealiseerd. Ook dit punt zal een aandachtspunt blijven voor de Cliëntenraad in 2009. Participatie (deelneming) Voor de ambulante cliënten in Apeldoorn bestond een Klankbordgroep die al enkele jaren draaide. Doordat de manager een andere baan binnen de organisatie kreeg raakte die groep in het slop. De Cliëntenraad heeft erop aangedrongen de Klankbordgroep weer op te starten, hetgeen inmiddels gebeurd is. De nieuwe Klankbordgroep is in 2008 twee maal bijeengeroepen.
§ 9 §
Cliëntenattenties Samen met de Cliëntenraad Zutphen/Warnsveld hebben we een wensenpakket opgesteld. De zorg verschraalt. De Cliëntenraad vindt dat de cliënten niet de dupe mogen worden van bijvoorbeeld de bezuinigingen. We hebben een voorstel naar de Raad van Bestuur gedaan omtrent de cliëntenattenties. Het betreft traktaties op de feestdagen en een kerstpakket voor de klinische cliënten in Apeldoorn. Daar heeft de Raad van Bestuur positief op gereageerd en ons voorstel is dus overgenomen.
Inloop
Sinds enkele maanden ben ik lid van de Cliëntenraad. Het was wel even wennen: je ontmoet veel mensen en ik ben best wel verlegen te noemen. Maar al doende hoop ik toch voldoende mijn neus te laten zien, mee te praten en zo iets voor de medecliënten te betekenen. Op maandagmorgen doe ik de inloop van de Cliëntenraad, in de Oude Bakkerij, waar iedereen gezellig een bakkie kan komen doen, een praatje maken, of gewoon even iets delen. Ik woon in een van de buitenhuizen van GGNet, en ben daar ook een luisterend oor. Verder ben ik twee dagen actief op het Dac-huis. De Cliëntenraad heeft veel gedaan. Ze zijn heel actief geweest het afgelopen jaar, en ik ben er best een beetje trots daar deel van uit te maken. Ik hoop dat we ons werk dus nog lang mogen voortzetten en dat ik daarin ook wat meer inzicht krijg. Lianne Zwiep
Zomerfeest
§ 10 §
7. Activiteiten met betrekking tot huisvesting Adviseur
De Cliëntenraad van GGNet Apeldoorn heeft mij gevraagd als adviseur op te treden voor de Cliëntenraad. Een vraag waar ik met plezier aan voldaan heb. De taak die ik als adviseur heb is het doorlezen en beoordelen van beleidsstukken, jaarverslagen, jaarrekeningen en voorstellen voor organisatieveranderingen. Verder vraagt de Cliëntenraad mijn advies vanwege mijn beroepsachtergrond als arts en bedrijfskundige. Ik doe dit nu al enkele jaren met plezier. Ik krijg er geen financiële vergoeding voor, maar de dankbaarheid van de Cliëntenraad is vergoeding genoeg. Ik vind het werk van de Cliëntenraad belangrijk en ondergewaardeerd. De cliënten zijn de consumenten van de zorg zoals die door GGNet geleverd wordt. Ondanks de zo vaak genoemde concurrentie in de gezondheidszorg, moeten we concluderen dat GGNet in deze regio in feite een monopolypositie inneemt. Dat maakt het voor cliënten moeilijker om een andere zorgaanbieder te kiezen en daardoor wordt het werk van de Cliëntenraad ook belangrijker om een goede zorg te bewerkstelligen. Daar werk ik van harte aan mee, want niemand is voor zijn plezier cliënt van GGNet.
Veiligheid De veiligheid van cliënten vindt de Cliëntenraad zeer belangrijk. In het RGC zijn hoge trappen. Er is een net geplaatst ter voorkoming van ongevallen en suïcidepogingen. Daar heeft de Cliëntenraad vraagtekens bij geplaatst. We hebben aangedrongen op een onderzoek omtrent de veiligheid van dit vangnet en vragen ons af of er geen betere voorziening mogelijk is. Tevens hebben we aangedrongen op een veilig pad buitenom bij het RGC. Dit laatste is gerealiseerd. Op het eerste punt hebben we nog geen nadere reactie ontvangen. Transmurale zorg (trainingshuis) Een trainingshuis is bedoeld als een begeleidingsvorm voor (jonge) mensen die op zichzelf willen gaan wonen, maar nog niet over alle capaciteiten beschikken om dat ook werkelijk te kunnen of aan te kunnen. De Cliëntenraad heeft de toestand van de huizen aan de Parelvisserstraat en de inrichting daarvan onder de aandacht gebracht van de Raad van Bestuur en de regiodirecteuren. Er is een achterstand op het onderhoud, er is te weinig meubilair of het meubilair is van slechte kwaliteit. Inmiddels is daar verbetering in opgetreden en lijken zaken beter geregeld te zijn. Het blijft een aandachtspunt voor de Cliëntenraad. TV-aansluitingen We hebben samen met cliënten een handtekeningenactie ondernomen om tv-aansluitingen op een afdeling te realiseren. Deze actie heeft succes gehad. Internetaansluitingen De Cliëntenraad is in 2008 druk bezig geweest om overal internetaansluitingen te verkrijgen voor de cliënten die willen internetten. In het RGC Apeldoorn is dat wel gerealiseerd. Tot dusver is dit nog niet overal gerealiseerd en daarom zal de Cliëntenraad daar in 2009 mee doorgaan. Ruimte voor dagbesteding in het RGC De ruimte voor dagbesteding in het RGC is te klein. We blijven ons sterk maken voor aanpassing van deze ruimte. Daarom staat dit punt weer op de agenda voor het jaar 2009. Per 1 januari 2009 komt er uitbreiding van de ruimte. De opbrengst van de verkoop van kinderkleding op het cliëntenfeest 2007 is aan de Cliëntenraad geschonken. De Cliëntenraad heeft het geld bestemd voor een Wii-spelcomputer voor de afdelingen op het RGC.
A. Bos, arts (niet praktiserend), bedrijfskundige
Ruimte dagbesteding RGC Apeldoorn § 11 §
8. Activiteiten met betrekking tot cliënteninitiatieven/cliëntgestuurde projecten Ondersteuner Cliëntenraad
Internetcafé in 'De Oude Bakkerij' Ook het internetcafé voldoet aan een zekere behoefte. Er is een uitbreiding gekomen van één avond. Ook buiten de vastgestelde openingstijden komen er geregeld mensen internetten.
Sinds 2005 ben ik werkzaam voor de Cliëntenraad. Het is een boeiende en beslist geen saaie baan. Door de fusie en de veranderingen binnen de organisatie is het werk er wel meer door geworden. Ook de veranderingen binnen de GGz dragen hiertoe bij. Ik ben er trots op hoe de Cliëntenraad draait en hoe ze enorm veel werk verzet. Dat is te lezen in de persoonlijke stukjes van de leden. We gaan in 2009 met enthousiasme hiermee door.
Art Blanche Het Kunstproject Art Blanche heeft nu vorm gekregen. Art Blanche is gehuisvest aan de Henri Dunantlaan 6 te Apeldoorn. De opening is op 12 december 2008 geweest. Carlo, Ellen en Marianne gaan hier elders in dit jaarverslag uitgebreider op in. Cliënteninitiatieven voor 2009 Opzetten cliëntgestuurd project 'Dierenopvang'. § Art Blanche blijven ondersteunen. § Stimuleren van meer ervaringsdeskundigen binnen de organisatie. §
Nel Appelmelk
Opening pand Art Blanche
§ 12 §
9. Beleidspunten voor 2009 Redactie Blikopener
Als ik terugblik op het afgelopen jaar dan ben ik daar persoonlijk heel content mee. De Blikopener was vernieuwend en door de verschillende onderwerpen heel actueel. De stukken die ik schreef waren als ik terugkijk erg inspirerend. Het voetbal, waarin ik voorspelde dat Nederland realistisch moest zijn, had een verrassende start. Maar even zo verrassend werd Nederland uitgeschakeld door Rusland. Nu maar weer dromen van Zuid-Afrika in 2010.
Voor 2009 heeft de Cliëntenraad de volgende beleidspunten vastgesteld: § De wet WMCZ bij de gehele organisatie onder de aandacht brengen door middel van een studie-ochtend (zie bijlage). § Verbeteren van de informatievoorziening door GGNet aan de Cliëntenraad; in het bijzonder daar waar de Cliëntenraad wettelijk adviesrecht heeft. § Het vormen van een Centrale Cliëntenraad. § Vergroten eigen kennis en vaardigheden door middel van scholing. § Uitbreiden en verbeteren van de contacten met de achterban, onder andere door bezoeken van de afdelingen. § Het omlaag brengen van het aantal en de duur van separaties (eenzame opsluiting) en deelname in de expertkring Dwang en Drang. § Deelname projecten Langdurige Zorg en Herstelgerichte Zorg (uitbreiding hiervan binnen de organisatie). § Participeren in de Moreel Beraden. § Cliëntenpanel PVP. § Het recht op een fatsoenlijke bejegening en andere rechten waar iedere Nederlander recht op heeft en dus ook de cliënt/patiënt. § De ruimte voor dagbesteding in het RGC Apeldoorn. § De veiligheid binnen het RGC Apeldoorn.
Het interview dat ik op de Linde had was toch wel indrukwekkend, waarbij mij opviel dat een mens vandaag de dag erg druk is en weinig tijd heeft. Men moet ook eens aan de medemens denken met een groot uitroepteken! En dan heb ik veel respect voor de vrouw waarmee ik heb gepraat. Zij krijgt niet veel bezoek, komt weinig buiten het terrein, maar is toch tevreden. Het Zomerfeest werd een grote happening met mooi zomerweer. Er waren weer tal van activiteiten op het terrein. Helaas werd de avond maar matig bezocht door cliënten en medewerkers.
Vergadering gezamelijke Cliëntenraad
De afdelingen die ik dit jaar heb bezocht waren allemaal goed op de hoogte van het werk van de Cliëntenraad. De interesse was wel eens verschillend, maar in het algemeen werden we goed ontvangen. Ik hoop dat dit in het komende jaar ook weer van toepassing zal zijn. Hans Plante
§ 13 §
Bijlage: Wat zijn de bevoegdheden van de Cliëntenraad volgens de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ)?
Patiëntenvertrouwenspersoon
Ik ben Linda Paay. Ik ben patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) in GGNet Apeldoorn. Heel regelmatig heb ik contact met de Cliëntenraad van GGNet Apeldoorn en dat is ook het afgelopen jaar weer het geval geweest. Zo ben ik meestal aanwezig geweest bij de vergaderingen van de Cliëntenraad. Het contact is heel plezierig en ook erg nuttig. Hoewel ik mij tijdens mijn werk voornamelijk bezighoud met vragen en klachten van individuele cliënten, zijn er ook altijd zaken die een grotere groep cliënten raken. Over deze laatste zaken kan ik met de raad overleggen en discussiëren, bijvoorbeeld over het protocol gedwongen ontslag. Soms geef ik advies, bijvoorbeeld over de inhoud van de huisregels. Ik ben deskundig op het gebied van gezondheidsrecht. Buiten de vergaderingen om loop ik af en toe bij de raad binnen. Vaak tref ik dan cliënten aan die een kopje koffie drinken of gebruik maken van de mogelijkheden om te internetten. Het is een goede gelegenheid om elkaar te ontmoeten en een praatje te maken. Linda Paay
1. Adviesrecht De instelling moet de mening van de raad vragen over: § Een wijziging van de doelstelling of grondslag; samenwerking of fusie met een andere instelling; opheffing, verhuizing of ingrijpende verbouwing; belangrijke wijziging in de organisatie; belangrijke inkrimping of uitbreiding van de werkzaamheden; benoeming van leden van de directie en Raad van Bestuur; begroting en jaarrekening; algemeen toelatingsbeleid voor cliënten en beëindiging van zorgverlening. § De Cliëntenraad heeft het recht, maar niet de verplichting tot advies. Als de instelling het niet eens is met het advies, moet zij eerst overeenstemming proberen te bereiken met de raad. Als dit niet lukt, kan zij van het advies afwijken. Zij deelt dit schriftelijk, met haar \ argumenten, aan de Cliëntenraad mee. 2. Verzwaard adviesrecht Sommige onderwerpen zijn van zeer direct belang voor de cliënten (bijvoorbeeld het veranderen van het tijdstip van de warme maaltijd). Over deze onderwerpen kan de instelling in principe alleen besluiten nemen als de Cliëntenraad ermee instemt. De raad heeft dan verzwaard adviesrecht. Dit heeft betrekking op: § het algemene beleid van de instelling over voeding, veiligheid, gezondheid, hygiëne, geestelijke verzorging, maatschappelijke bijstand en recreatiemogelijkheden en ontspanningsactiviteiten; § het kwaliteitsbeleid; § de klachtenregeling en het aanwijzen van personen die klachten behandelen; § een wijziging in de regeling voor de Cliëntenraad en andere voor cliënten geldende regelingen; § de benoeming van een afdelingshoofd van een intramurale instelling die 24-uurszorg verleent en waar cliënten in de regel langdurig verblijven. Juist omdat deze onderwerpen zo belangrijk zijn voor de cliënten, weegt de stem van de Cliëntenraad zwaar. De instelling kan moeilijk van een verzwaard advies van de raad afwijken. De Cliëntenraad heeft echter geen vetorecht. Als de directie toch een bepaald besluit wil nemen, moet zij dat voorleggen aan een commissie van vertrouwenslieden. Deze commissie probeert eerst te bemiddelen, lukt dat niet, dan doet zij een bindende uitspraak. De instelling stelt in overleg met de Cliëntenraad de commissie van vertrouwenslieden in. Hierin hebben drie personen zitting: de instelling en de Cliëntenraad dragen ieder één persoon voor, beide benoemen het derde lid van de commissie. 3. Recht op informatie Om goed te kunnen functioneren heeft de Cliëntenraad tijdig goede informatie nodig. De directie kan met de raad afspreken welke informatie zij op welk moment verstrekt. Voor zijn adviesfunctie heeft de Cliëntenraad specifieke informatie nodig over een voorgenomen besluit, met name over de beweegredenen, de mogelijke gevolgen en over de te nemen maatregelen. De instelling moet de raad deze informatie verschaffen. 4. Recht van voordracht van een bestuurslid De Cliëntenraad heeft het recht om ten minste één persoon bindend voor te dragen voor benoeming in het bestuur of de Raad van Toezicht. Hoe gaat de Cliëntenraad te werk? De Cliëntenraad bepaalt zijn eigen werkwijze. Zo regelt hij zelf het aantal vergaderingen, wijze van besluitvorming, taakverdeling, beheer van financiën, vertegenwoordiging van de raad en het contact met de cliënten. Dit legt de raad vast in een huishoudelijk reglement. § 14 §
Colofon Cliëntenraad GGNet Apeldoorn Bezoekadres: Deventerstraat 459, 7329 PT Apeldoorn Postadres: Postbus 928, 7301 BD Apeldoorn Telefoonnummer (055) 36 86 377 E-mail: clië
[email protected] Fotografie: Nel Appelmelk Vormgeving, opmaak en drukwerk: GGNet Repro Warnsveld
