Professionele bachelor in het onderwijs:
LAGER ONDERWIJS SEMESTERSPECIFIEK PRAKTIJKGROEIBOEK
Semester 4 Planmatig en integrerend werken Omgaan met verschillen
Academiejaar 2015 - 2016 Campus Heverlee website praktijk BaLO Heverlee
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Heverlee bachelor lager onderwijs
praktijkgroeiboek stage derde graad – semester 4 2015-2016
1
INHOUDSTAFEL
1
INHOUDSTAFEL _______________________________________________________________ 2
2
ORGANISATIE VAN PLANMATIG EN INTEGREREND WERKEN EN OMGAAN MET VERSCHILLEN 3 2.1
overzicht stage activiteiten semester 4 _____________________________________________________ 3
2.1.2
aanvragen lesonderwerpen ______________________________________________________________ 3
2.2
3
4
kalender _______________________________________________________________________ 3
2.1.1
informatie vanuit de lerarenopleiding _______________________________________________ 3
2.2.1
stagecoördinatie ______________________________________________________________________ 3
2.2.2
studietrajectbegeleiders (STB’s) __________________________________________________________ 4
CONTRACTTAKEN______________________________________________________________ 4 3.1
situering contracttaken ___________________________________________________________ 4
3.2
overzicht contracttaken ___________________________________________________________ 4
3.3
richtlijnen lesontwerpen __________________________________________________________ 9
3.3.1
aanvraag lesonderwerpen _______________________________________________________________ 9
3.3.2
lesontwerpformulier met toelichting ______________________________________________________ 9
3.3.3
lesgang met toelichting _________________________________________________________________ 9
3.3.4
wenselijke lesonderwerpen in semester 4 _________________________________________________ 12
BEGELEIDING EN BEOORDELING _________________________________________________ 13 4.1
Lesverslagen ___________________________________________________________________ 13
4.2
Reflectie door de student ________________________________________________________ 13
4.3
Begeleidingsformulier na stage deel 1 door de mentor _________________________________ 13
4.4
Stageverslag na stage deel 2 door de mentor _________________________________________ 14
4.5
feedback op contracttaken _______________________________________________________ 14
4.6
bindende praktijkafspraken _______________________________________________________ 14
4.6.1
oriëntatie- en participatiestage __________________________________________________________ 14
4.6.2
Indienen van stagemap bij mentor _______________________________________________________ 14
4.6.3
W.O. thema _________________________________________________________________________ 14
4.6.4
cultuureducatief project _______________________________________________________________ 15
4.6.5
het indienen van lessenroosters _________________________________________________________ 15
4.6.6
afwezigheid, overmacht, ziekte,… tijdens stage _____________________________________________ 15
4.6.7
indienen stagemap bij STB ______________________________________________________________ 15
4.6.8
algemene afspraken ___________________________________________________________________ 16
4.7
clausulering taalcompetenties 21, 22 en 23 voor praktijk 2 BaLO _________________________ 16
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
2
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
2
ORGANISATIE VAN PLANMATIG EN INTEGREREND WERKEN EN OMGAAN MET VERSCHILLEN
2.1 kalender 2.1.1 overzicht stage activiteiten semester 4 datum stage dinsdag 26 januari 2016
activiteit oriëntatiestage: observeren, participeren, gesprek met klasmentor, invullen infowijzer lesonderwerpen voor stage in maart
donderdagnamiddag 28 januari 2016 (optioneel) dinsdagnamiddag 16 februari 2016 (optioneel) donderdag 18 februari 2016
participatiestage ( optioneel ) participatiestage met uitvoering van kennismakingsactiviteit
vrijdag 26 februari ( inhaaldag )
inhaaldag actieve stage deel 1
maandag 29 februari tot en met woensdag 2 maart 2016
vrijdag 11 maart 2016
actieve stage deel 1 lesonderwerpen WO en muzische voor stage deel 2 zorgdag overige lesonderwerpen
maandag 25 april tot en met woensdag 4 mei 2016 maandag 9 mei 2016 en dinsdag 10 mei 2016
actieve stage deel 2 inhaaldagen
2.1.2 aanvragen lesonderwerpen - Neem contact op met de stageschool ten laatste acht dagen voor de oriëntatiestage zodat de klasmentor de tijd krijgt lesonderwerpen te bepalen.
2.2 informatie vanuit de lerarenopleiding 2.2.1 stagecoördinatie
[email protected] [email protected] [email protected]
016 37 56 09 stagecoördinatie en administratie 016 37 56 16 opleidingshoofd 016 37 56 55 jaarcoördinator
Zij zijn aanspreekpunt: - verdeling stageplaatsen/wijzigingen in toezeggingen of vragen hieromtrent - vragen voor doorverwijzing naar studietrajectbegeleider - ernstige problemen
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
3
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
2.2.2 studietrajectbegeleiders (STB’s) Naam V. Binon I. Janssens G. D’Alleine
Telefoonnummer 016 40 47 80
e-mailadres
[email protected]
016 23 31 90
[email protected] [email protected]
L. Degrande
016 37 56 55 0477 21 93 51
[email protected]
A. Delmé A. Gysen
0473 49 21 81 016 22 77 62
[email protected] [email protected]
P. Janssens K. De Munter
016 77 87 09 016 37 56 55
[email protected] [email protected]
H. Van Dael
0486 94 67 75
[email protected]
3
CONTRACTTAKEN
3.1 situering contracttaken Waar de studenten zich tijdens semester 3 bekwaamden in het optimaliseren van het maken van een goed opgebouwde les en het onderbouwd werken, wordt in semester 4 de nadruk gelegd op het planmatig en integrerend werken en het omgaan met verschillen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vaktaken en stagetaken. De vaktaken worden opgegeven vanuit een bepaald vak, worden verwerkt in de lessen van dat vak en worden eventueel ook geëvalueerd door de vaklector. De stagetaken worden echter begeleid door de klasmentor en/of beoordeeld door de studietrajectbegeleider De studenten realiseren alle opdrachten tijdens de stage van semester 4.
3.2 overzicht contracttaken VERANTWOORDELIJKHEID 1
organisatievorm
verwerking / verslag / beoordeling door
SAMEN SCHOOL MAKEN
studietrajectbegeleider / begeleidingsadvies door klasmentor
Taakveld 2: De leraar als partner van collega’s, ouders en externen
2.1 Een weekrooster uitwerken
- individueel voor de
In overleg met de klasmentor een
stage deel 2
weekrooster uitwerken
(april/mei)
begeleidingsadvies door klasmentor
- aan de hand van de lesonderwerpen zelfstandig een weekrooster ontwerpen Taakveld 3: De leraar als ondersteuner van diversiteit
3.1 Coöperatief leren
tijdens stage deel 2 en
beoordeling door studietrajectbegeleider bij het
Een groepswerk organiseren waarbij
accentueren in
indienen van de stagemap
coöperatief leren wordt toegepast
stagemap.
met reflectie hierover.
3.2 Een gesprek voeren met zorgcoördinator
tijdens observatie- en
- beoordeling door studietrajectbegeleider
participatiedag i.f.v.
- uitgebreid verslag opnemen in stagemap
Een gesprek voeren met de
omgaan met verschillen
zorgcoördinator over de
op de zorgdag
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
4
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
verschillende taken binnen de
(gesprek kan op andere
school.
dag als zorgcoördinator niet aanwezig is)
3.3 Klasondersteuning bij differentiatiemomenten - Ondersteunen van de klasmentor tijdens differentiatiemomenten.
tijdens observatie- en
begeleidingsadvies door klasmentor
participatiedag i.f.v. omgaan met verschillen (zorgdag)
- Begeleiden van inoefening van leerlingen die extra begeleiding nodig hebben binnen de klas en/of taakklas.
VERANTWOORDELIJKHEID 2
organisatievorm
verwerking / verslag / beoordeling
FUNCTIONEREN BINNEN EEN
door studietrajectbegeleider /
(KLAS)GROEP
begeleidingsadvies door klasmentor
Taakveld 4: De leraar als opvoeder
4.1 Vaktaak: kennismakingsactiviteit
realiseren tijdens de
Kennismakingsactiviteit uitwerken
tweede (verplichte)
om de leerlingen te leren kennen.
participatiedag op
Hou er rekening mee dat de
donderdag 18 februari
leerlingen op dit tijdstip elkaar al
'16
- beoordeling door lector sociale vaardigheden - de eerstvolgende sessie sociale vaardigheden de taak indienen
kennen, maar jij hen niet en zij jou niet.
4.2 Organisatie van het klaslokaal
individueel tijdens stage
begeleidingsadvies door klasmentor
Het visualiseren en het aantrekkelijk en functioneel inrichten van het klaslokaal i.f.v. de didactische werkvormen door o.m. het ontwerpen van didactisch materiaal, een actualiteitsbord, een prikbord, een WO-hoek,… Taakveld 5: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen binnen een krachtige leeromgeving
5.1 Beginsituatie bepalen - Informatie over de beginsituatie
individueel invullen en
beoordeling door studietrajectbegeleider
bijvoegen in stagemap
bij het indienen van de stagemap
individueel tijdens stage
begeleidingsadvies door klasmentor
verzamelen door observatie van de klas en gesprek met de mentor. Hiervoor maak je gebruik van de infowijzer. - Vul de infowijzer doorheen de stageperiode in een andere kleur aan met relevante en bijkomende observatiegegevens.
5.2 Aanwenden van informatie over beginsituatie. De verkregen informatie over de beginsituatie en de reflectie daarop aanwenden in de
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
5
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
daaropvolgende les op vlak van opdrachtformulering, groepsvorming, …
5.3 Zelfontdekkend leren
individueel tijdens stage
beoordeling door studietrajectbegeleider
Ten minste binnen één leergebied
deel 2 en duidelijk
bij het indienen van de stagemap
ruimte creëren voor
accentueren in stagemap
zelfontdekkend leren.
5.4 Didactische verantwoording uitschrijven
individueel tijdens stage
beoordeling door studietrajectbegeleider bij het indienen van de stagemap
- Stage deel 1: Je noteert bij elke les de didactische verantwoording. Bij lessen uit eenzelfde leergebied die op elkaar volgen, volstaat één verantwoording. - Stage deel 2: Je noteert bij minimum tien lessen een didactische verantwoording. Bij lessen uit eenzelfde leergebied die op elkaar volgen, maak je maar één verantwoording.
5.5 Variatie in lesinstappen en lesovergangen aantonen
individueel tijdens stage
begeleidingsadvies door de klasmentor
deel 2
Tijdens de stage deel 2 tenminste drie verschillende lesinstappen en drie verschillende lesovergangen gebruiken.
5.6 Foutenanalyse maken Foutenanalyse maken van een afgenomen toets of een werkblad.
- individueel tijdens stage
- begeleidingsadvies door klasmentor - beoordeling door
- de student voegt de
Een verbetersleutel maken.
foutenanalyse toe in de
Schriftelijke feedback geven en de
stagemap
studietrajectbegeleider bij het indienen van de stagemap
volgende les hierbij aanknopen VERANTWOORDELIJKHEID 3
organisatievorm
KWALITEIT BEWAKEN
verwerking / verslag / beoordeling door studietrajectbegeleider / begeleidingsadvies door klasmentor
Taakveld 7: De leraar als zelfsturende professional
7.1 Zelfreflectie invullen van tenminste 2 lessen per dag
individueel tijdens stage
- beoordeling door studietrajectbegeleider - op het lesontwerpformulier is (per les) plaats
- Per stagedag vul je tenminste 2
voorzien voor deze reflectie.
zelfreflecties in van die lessen
- Je mag deze reflecties ook digitaal maken en
waarvan de klasmentor geen
ze verzamelen in een word-document dat je
verslag heeft gemaakt.
afdrukt en toevoegt aan je stagemap.
- Concretiseer je eigen didactisch handelingen. Expliciteer zowel je geslaagde als niet-geslaagde didactische handelingen. Formuleer alternatieven voor de
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
6
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
niet-geslaagde didactische handelingen.
7.2 Zelfreflectieformulier invullen op het einde van elke stageperiode.
individueel na stage
- beoordeling door studietrajectbegeleider - het formulier ‘voorbereiding op gesprek na
Beoordelen van eigen
stage deel 1’ en ‘reflectie-syntheseformulier’
reflectievermogen.
worden digitaal doorgestuurd.
- Stage deel 1: je vult het formulier ‘voorbereiding op gesprek na stage deel 1’ in. - Stage deel 2: je vult het ‘reflectie-syntheseformulier’ in. - Je licht je persoonlijke leerpunten toe en je verduidelijkt de competenties met eigen reflectiegegevens. Wees concreet genoeg in het uitschrijven en bewijs waar mogelijk wat je beweert. Taakveld 8: De leraar als lid van de onderwijsorganisatie
8.1. Risicoanalyse
individueel tijdens stage
- beoordeling door studietrajectbegeleider
Druk het VGM-formulier af dat je vindt op het portaal. Laat het invullen en ondertekenen. 1 exemplaar voor de stageschool 1 exemplaar komt in je stagemap VERANTWOORDELIJKHEID 4
organisatievorm
ONDERWIJS ONTWIKKELEN
verwerking / verslag / beoordeling door studietrajectbegeleider / begeleidingsadvies door klasmentor
Taakveld 9: De leraar als onderzoeker en vernieuwer
9.1 Persoonlijke en creatieve inbreng bij lesontwerpen
individueel tijdens stage
- begeleidingsadvies door klasmentor - beoordeling door studietrajectbegeleider bij
Je mag de handleiding als leidraad
het indienen van de stagemap.
gebruiken, maar je moet oog hebben voor de beginsituatie en zorgen voor een persoonlijke inbreng bij het ontwerpen van je lessen. Geef aan in je stagemap waar je persoonlijke inbreng tot uiting komt (vb. markering in bepaalde kleur). Noteer eventueel op een apart blad. Taakveld 11: De leraar als begeleider in het gebruik van ICT en multimedia
11.1 Vragenlijst invullen met betrekking tot de ICT-infrastructuur
individueel tijdens stage
beoordeling door studietrajectbegeleider bij
semester 4
het indienen van de stagemap
Vul de beginsituatie met betrekking tot de ICTinfrastructuur in door observatie
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
7
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
van de klas en gesprek met de mentor. Maak hiervoor gebruik van de infowijzer. Voeg deze toe aan je stagemap.
11.2 Maak een website Illustreer op de website op welke
individueel tijdens en na
co-assessment
de stage semester 4
manier je ICT integreerde. Meer info vind je hier.
11.3 ICT effectief inschakelen tijdens de stage
individueel tijdens stage
begeleidingsadvies door klasmentor
semester 4
- Schakel ICT minstens één keer in als middel om je lessen te verrijken (PP presentatie, gebruik beamer, … ) en één keer om in te spelen op individuele verschillen. - Duid duidelijk aan in je lesontwerpen waar en hoe je ICT inschakelt.
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
8
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
3.3 richtlijnen lesontwerpen 3.3.1 aanvraag lesonderwerpen De studenten spreken zelf met de klasmentor af wanneer lesonderwerpen afgehaald kunnen worden. richtlijnen - op dinsdag 26 januari '16 worden de onderwerpen voor de stage in maart meegegeven - tijdens de stage in maart worden de onderwerpen muzische + W.O. thema meegegeven voor de stage in april/mei - ten laatste op vrijdag 11 maart '16 ( zorgdag ) worden de overige onderwerpen meegegeven We vragen u in de mate van het mogelijke met deze richtlijnen rekening te houden, zodat onze studenten voldoende tijd hebben om hun lessen grondig voor te bereiden. De klasmentor geeft de studenten een concrete omschrijving van het lesonderwerp en wat hij/zij ervan verwacht. -
het correcte tijdstip indien dit van belang is omwille van klas- of schoolwerking duur van de les de concrete inhoud van het onderwerp het handboek/de handboeken, eventueel andere opgelegde bronnen het didactisch materiaal dat in de klas aanwezig is de beginsituatie van de kinderen ( herhalingsles, nieuwe leerstof, … )
3.3.2 lesontwerpformulier met toelichting De studenten vinden deze formulieren op de website praktijk BaLO Heverlee
3.3.3 lesgang met toelichting TIMING
Een tijdsaanduiding kan nuttig zijn om zich vooraf te bezinnen over de duur van de verschillende fasen. Geef daarom aan wanneer elke nieuwe lesfase vermoedelijk zal beginnen of hoelang ze zal duren. Als je dit doet, vermijd je vast en zeker veel te lange inleidingen of loop je minder kans tien minuten te vroeg klaar
LESGANG + LEERINHOUDEN
1. Fasering
DIDACTISCHE WERKVORMEN, MATERIAALGEBRUIK EN ORGANISATIE 1. Keuze van de werkvormen
In een les kan je meestal volgende fasen onderscheiden. a. Inleiding bijvoorbeeld: - aandacht trekken - belangstelling opwekken - probleem stellen - bij gekende leerstof aansluiten b. Leskern bijvoorbeeld: - contact met nieuwe leerinhouden - probleemoplossing - aanbrengen en ordenen van informatie - expliciteren van regels
Enkele tips waarmee je rekening kan houden: - variatie in werkvormen ondersteunt de motivatie en de concentratie van de leerlingen; - kijk na of eenzelfde werkvorm niet te lang aangehouden wordt of niet te dikwijls terugkomt in opeenvolgende lessen; - activeer meerdere leerlingen door hen zoveel mogelijk de gelegenheid te bieden zelf te ontdekken, te handelen, te verwoorden, te besluiten, ...; - hou ook steeds rekening met de
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
9
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
te zijn met je les.
- ... c. Vastzetting en/of verwerking bijvoorbeeld: - inhaalmoment - inoefeningen van leerstof - nagaan of de vooropgestelde doelen bereikt zijn (evaluatie) - ...
individuele verschillen tussen de leerlingen, pas het tempo aan waar nodig, voorzie bijkomende hulp voor zwakkere leerlingen en moeilijkere of bijkomende oefenstof voor de 'vlugge' werkers; - overweeg uiteraard of de gekozen werkvorm de meest aangewezen Deze lesfase voorzie je doorgaans is om de vooropgestelde op het einde van je les. Soms kan je doelstellingen te realiseren. nochtans ook verwerkingsmomenten voorzien telkens een deel van de leskern is afgewerkt. In veel lessen zal je merken dat een lesfase in meerdere lesmomenten kan worden opgesplitst. Ook deze lesmomenten gaan we benoemen in termen van de lesdoelen die je beoogt. De structuur van een les geef je aan door de lesmomenten en -fasen te onderstrepen en/of te nummeren. Zo springt de lesopbouw ook visueel direct in het oog van iedereen die je voorbereiding inkijkt. 2. Uitschrijven van de leerinhoud
2. Uitschrijven van de werkvorm
Bij elk lesmoment wordt een bondige beschrijving gegeven van de leerinhouden die in die bepaalde les aan bod komen:
a. Zeg voor elk lesmoment duidelijk welke werkvorm je kiest en beschrijf daarbij kort hoe je het verloop ervan ziet; vermeld daarbij expliciet wat jij als stagiair doet en wat je van de leerlingen verwacht:
= het 'WAT' van de les
= het 'HOE' van de les
Enkele richtlijnen: - Beschrijf de leerstof gestructureerd en in telegramstijl (een doorlopende tekst van wat je letterlijk denkt te zeggen is dus niet gewenst). - Voor uitgebreide stukken leerstof (vb geschiedenis, vertellen, ...) kan je verwijzen naar bijlagen die
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
10
Gebruik de juiste terminologie en kies de werkvormen die meest geschikt zijn om de doelstellingen van de les te bereiken. b. Materiaalgebruik In de beschrijving van de werkvormen vermeld je ook
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
je aan je voorbereiding toevoegt. - Sleutelvragen die het verloop van de les bepalen of vragen die essentieel zijn in de leerstofoverdracht worden WEL letterlijk genoteerd. Vragen ter motivatie, organisatorische vragen, ... hoef je niet op te nemen. - Oplossingen van oefeningen, antwoorden die je als juist zal accepteren, woordverklaringen, ... neem je steeds op in je voorbereiding zodat controle over de juistheid van de leerstof mogelijk is. - Denk ook eens na of je een alternatieve formulering kan geven voor een bepaald stuk leerstof dat door de klas misschien niet direct begrepen wordt.
van welke hulpmiddelen klasmentor en/of leerlingen gebruik maken en hoe ze dit doen. Denk er steeds aan voldoende materiaal te gebruiken en het materiaal dat je inschakelt veelvuldig aan te wenden! Contact met nieuwe leerinhouden start best op concreet niveau in de lagere school. c. Lokaalschikking-organisatie Je kan tenslotte ook aangeven hoe de lokaalschikking is (of wijzigt) tijdens de les en welke organisatorische maatregelen je neemt om de les vlot te laten verlopen.
Te raadplegen bronnen: Bogaerts, H. (2012), Het ontwerpen van lessen, Leuven, Acco. Bogaerts, H. (2004), Praktijkbundel, Leuven, Acco. !! De afspraken i.v.m. de inhoud en de uitwerking van de lessen worden steeds nageleefd. Dit betekent dat de lessen voldoende en volledig worden uitgewerkt en afgegeven, conform de gegeven richtlijnen die van toepassing zijn voor de respectieve jaren en conform module voor ontwerpen van lessen. De lessen worden volledig afgegeven (bijv. alle bijlagen, werkblaadjes, lesverslag, ingevuld lesontwerpformulier...) , zowel bij een eerste versie, als bij de herwerking als bij de definitieve versie. Werk- en oefenbladen worden steeds verzorgd en getypt toegevoegd. Bij herwerkingen is de originele versie steeds duidelijk te onderscheiden. Indien de student zich niet aan voorgaande afspraken houdt, dan wordt dit verrekend in zijn resultaat op stage (professionele houding)
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
11
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
3.3.4 wenselijke lesonderwerpen in semester 4 Tijdens de stage deel 1 mogen de studenten in principe alle lessen van alle leergebieden geven. Ze krijgen liefst onderwerpen met concrete opdrachten waarbij voldoende informatie kan gevonden worden.
Een uitzondering bestaat er voor de lessen beweging en Frans:
BEWEGING
-
FRANS
-
WENSELIJK spellessen; lessen met klein materiaal; balvaardigheid; hindernisparcours; circuit; praktische basisvaardigheden; ritmiek; expressie zwemmen: opwarming en watergewenning; begeleiden van deelgroepen met specifieke opdrachten woordenschat aanbrengen + dialoogje lezen
NIET WENSELIJK - bewegingskunsten 3de graad (handenstand, radslag, trampolinegebruik…) - specifieke sporttechnieken (lay-up, hoogspringtechnieken…) - volledige zwemlessen aan de hele klasgroep
- grammatica - liedjes en versjes
Tijdens de stage deel 2 realiseren onze studenten twee door de lerarenopleiding opgelegde lessen(reeksen)
opgelegd W.O. thema LOGISTIEK in tenminste 2 en maximum 5 lestijden een in de opleiding uitgewerkt beperkt cultuureducatief project : Beelden spreken: hoe beelden interpreteren
De beperking voor de lessen Frans valt weg. De didactiek van Frans is nu gezien. De beperking voor de lessen beweging blijft bestaan.
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
12
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
4
BEGELEIDING EN BEOORDELING
Als leidraad voor de invulling van de formulieren kan gebruik gemaakt worden van de competentiematrix van de opleiding professionele bachelor in onderwijs-lager onderwijs KHLEUVEN uitgegeven bij ACCO (2014). Daar vindt men per taakveld van een leraar lager onderwijs een inventaris van kerncompetenties van de opleiding. Ze zijn vertaald in groeilijnen die aangeven hoe een (kandidaat) onderwijzer doorheen authentieke leersituaties in het werkveld geleidelijk evolueert naar professioneel leraarschap.
4.1 Lesverslagen In te vullen door
de klasmentor ( graag twee les verslagen per dag )
de studietraject- en praktijkbegeleider
Het lesverslag is terug te vinden op de website praktijk BaLO Heverlee Studenten zorgen zelf voor voldoende exemplaren in hun stagemap.
4.2 Reflectie door de student Het is belangrijk dat studenten zichzelf leren beoordelen in hun professionele groei. De studenten reflecteren over en expliciteren hun eigen didactisch handelen. Zelfreflectie ( zie stagetaak 7.1 )
2 zelfreflecties per dag bij voorkeur op lessen waarvan geen stageverslag gemaakt werd
na stage deel 1 – formulier voorbereiding op gesprek na stage deel 1 De student vult na afronding van stage deel 1 het formulier ‘voorbereiding op gesprek na stage deel 1’ in. Dit wordt digitaal doorgestuurd naar de studietrajectbegeleider binnen de drie dagen na afronding van stage deel 1. Het begeleidingsformulier van de klasmentor wordt eveneens binnen de drie dagen na afronding van de stage afgegeven aan de studietrajectbegeleider. na stage deel 2 – reflectie-syntheseformulier Na afronding van stage deel 2 vult de student het ‘reflectie-syntheseformulier’ in . De student stuurt dit document binnen de drie dagen door aan de studietrajectbegeleider. De student geeft op het reflectie - syntheseformulier per competentie en per taakveld het beheersingsniveau weer. Het niveau wordt beargumenteerd per kerncompetentie. Daarnaast worden ook al concrete actielijnen bepaald. Het stageverslag van de klasmentor en de stagemap worden eveneens binnen de drie dagen na afronding van de stage afgegeven aan de studietrajectbegeleider. Het is belangrijk dat studenten zichzelf leren beoordelen in hun professionele groei. De studenten reflecteren elke stagedag over minstens twee lessen waarvan de klasmentor geen verslag maakt.
4.3 Begeleidingsformulier na stage deel 1 door de mentor Op het einde van de stage deel 1 in maart vult de klasmentor het begeleidingsformulier in (zie website praktijk BaLO Heverlee ) en geeft dit mee met de student. Op dit formulier maakt de mentor een overzicht van de sterke kanten en de werkpunten van de student. De klasmentor bezorgt het begeleidingsformulier zo snel mogelijk na de stage deel 1 en licht het in een gesprek toe.
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
13
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
4.4 Stageverslag na stage deel 2 door de mentor Op het einde van de stageperiode in mei vult de klasmentor het stageverslag in (zie website praktijk BaLO Heverlee ) en geeft dit mee met de student. Dit kan zowel schriftelijk als digitaal. Indien digitaal ingevuld wordt, graag ook doorsturen naar de STB.
4.5 feedback op contracttaken De contracttaken die vaktaken zijn, worden verrekend in de evaluatie van de opleidingsonderdelen waarvoor ze opgegeven werden. Over de contracttaken die stagetaken zijn, geeft de klasmentor begeleidingsadvies, de studietrajectbegeleider beoordeelt ze en verrekent deze in de beoordeling van de didactische stage (het stagecijfer). De verantwoordelijkheid voor de stagetaken ligt bij de student. De uitvoering ervan beïnvloedt de beoordeling van zijn professioneel functioneren. De studietrajectbegeleider baseert zich hiervoor op de informatie over professionele groei van de student van de betrokken mentoren en lectoren uit het opleidingsinstituut.
4.6 bindende praktijkafspraken 4.6.1 oriëntatie- en participatiestage -
Op deze dagen is het de student die zich informeert over het school- en klasgebeuren en de beginsituatie van de kinderen en de klasgroep verkent. Hij vult de infowijzer in, kan zich documenteren, maakt afspraken over het verloop van de actieve stage. Verder is een gesprek met de klasmentor wenselijk over wederzijdse verwachtingen in verband met de stage of specifieke elementen van de beginsituatie van de kinderen met inzage van werkschriften en/of handboeken in de school. Tenslotte wordt met de klasmentor de verdere dataplanning afgesproken zodat het taakverloop voor beide partijen duidelijk is. * op de oriëntatiestage voor stage deel 1 lesonderwerpen voor de stage in maart. * tijdens stage deel 1 een aantal lesonderwerpen voor de stage deel 2 (eind april/begin mei), bijvoorbeeld het W.O. thema en de muzische vakken. * tijdens de zorgdag de resterende onderwerpen voor de stage eind april/begin mei.
-
Tijdens de oriëntatiestage worden er concrete afspraken gemaakt met de klasmentor inzake indienen en afhalen van de lesontwerpen. Het is heel belangrijk dat de student genoeg tijd heeft om een les te herwerken en deze herwerking terug aan de klasmentor aan te bieden vóór de lesrealisatie.
4.6.2 Indienen van stagemap bij mentor -
De stagemap met lesontwerpen (volledig met werkblaadjes …) wordt minstens één week voor de stage aan de klasmentor ter controle aangeboden. Alternatieve regelingen worden vooraf besproken met de klasmentor. Technische mankementen van de computer vormen geen excuus voor het niet tijdig indienen van de lesontwerpen
4.6.3 W.O. thema -
Tijdens stage deel 2 werkt de student gedurende minimaal 2 en maximaal 5 lestijden een door de opleiding opgelegd W.O. thema uit. Het thema is LOGISTIEK
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
14
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
4.6.4 cultuureducatief project In het opleidingsonderdeel ‘cultuureducatie’ willen we de studenten bewust te maken van hun rol als cultuurmediator tussen leerlingen en cultuur. Het thema is ‘Beelden spreken: hoe beelden interpreteren’ of hoe ‘beelden’ de werkelijkheid beschrijven en vooral beïnvloeden. Dit project kan bestaan uit een rode draad met cultuurprikkels van +/- 15 min. doorheen de actieve stage of een afgebakende voor-of namiddagactiviteit of ongeveer drie lesmomenten doorheen de actieve stageperiode.
4.6.5 het indienen van lessenroosters -
Voor stage deel 1 wordt het lessenrooster ten laatste op 19/02/2016 ingevoerd in het SIS. Voor stage deel 2 wordt het lessenrooster ten laatste op 11/04/2016 ingevoerd in het SIS. Wijzigingen in het lessenrooster tijdens de actieve stage worden zo snel mogelijk aangepast in het SIS en aan alle betrokken praktijk- en studietrajectbegeleiders gemeld via mail!
4.6.6 afwezigheid, overmacht, ziekte,… tijdens stage -
-
-
Als de lessen van de student niet kunnen plaats vinden observeert hij en/of neemt hij deel aan de activiteit die in de plaats komt: een pedagogische studiedag, een leerwandeling, een eucharistieviering, …. Er wordt een kort verslag gemaakt eventueel aangevuld met documentatie. Indien deze activiteiten plaats hebben tijdens de stage, dient de student niet in te halen indien deze maximaal 2 halve dagen of 1 volle dag in beslag nemen én op voorwaarde dat de student deze bijwoont en een verslag maakt. In alle andere gevallen haalt hij de lessen in op de voorziene inhaaldagen. Bij twijfel neemt hij contact op met de stagecoördinator. Elke afwezigheid wordt gemeld in het opleidingsinstituut, bij de studietrajectbegeleider en bij de klasmentor en gewettigd met een doktersattest.
4.6.7 indienen stagemap bij STB -
De student dient zijn stagemap in samen met het stageverslag van de klasmentor ten laatste drie dagen na het beëindigen van de stage in mei. Laattijdig indienen zonder verwittiging en geldige reden wordt verrekend bij administratieve stiptheid. In de stagemap : vooraan o het stagerooster o de lesverslagen o het begeleidingsformulier (stage deel 1) o het stageverslag (stage deel 2) o de contracttaken o de infowijzer daarachter alle lesontwerpen geordend per dag
-
Indien de stagemap en het stageverslag niet worden ingediend ten laatste vijf werkdagen voor de praktijkevaluatie van de stageperiode wordt de stage niet meer voor beoordeling in aanmerking genomen en haalt de student bijgevolg een onvoldoende. De studenten krijgen de stagemappen terug na de praktijkdeliberatie. De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor het ophalen van hun stagemappen.
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
15
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016
4.6.8 algemene afspraken -
De eindevaluatie voor de praktijk is geen rekenkundig gemiddelde van de afzonderlijke lesbeoordelingen. Voor de beoordeling van stage wordt gecontroleerd of de student minstens niveau 2 behaalt op de grijs gearceerde competenties. Ook de evolutie is belangrijk over het hele jaar. - Het niet slagen op een gedeelte van het opleidingsonderdeel praktijk kan leiden tot een onvoldoende voor het geheel. De examencommissie heeft de plicht en het recht om studenten niet te laten slagen. Een tussencijfer heeft geen autonome betekenis.
4.7 clausulering taalcompetenties 21, 22 en 23 voor praktijk 2 BaLO Wanneer wordt geclausuleerd op taalcompetenties 21,22 en 23 (kan voor schriftelijke en/of mondelinge taal) in praktijk 2 BaLO? Als de student tijdens de verschillende stages: taalfouten op bord schrijft schriftelijke taal taalfouten op werkbladen voor leerlingen schrijft/typt taalfouten in schrijfproducten (opstel, werkblad, agenda, …) van kinderen laat staan opvallend veel taalfouten in lesontwerpen en reflectieverslagen schrijft een spraakgebrek vertoont (= onvoldoende trilling bij de uitspraak van mondelinge taal tongpunt-r of huig-r, tong tussen de tanden bij de uitspraak van s/z/t/ d/n/l , zeer scherpe uitspraak van s, algemene onzuivere uitspraak) zeer sterkte dialectklanken vertoont en/of het opvallend gebruik van dialectwoorden spreekt met een heel hese stem waardoor de verstaanbaarheid eronder lijdt
UC Leuven-Limburg lerarenopleiding vestiging Diest bachelor lager onderwijs
16
en/of en/of en/of en/of en/of en/of
praktijkgroeiboek semester 4 2015-2016