Buitenlandse zending inspirerende nieuwe leermethoden Titel : inspirerende nieuwe leermethoden buiten het klaslokaal Aard van de zending : studiebezoek programma ‘Een leven lang leren’ Inrichtend organisme : Europese Unie Plaats van de zending : Coniston, Cumbria, Groot-Brittannië Datum van het studiebezoek : 11-16 oktober 2009 Officieel thema : 078 - developing creativity in learning and teaching Werktaal : Engels Auteur van het verslag : Pieter Sprangers Functie van de verslaggever : deeltijds docent hoger onderwijs, deeltijds praktijkassistent Universiteit, deeltijds lector volwassenenonderwijs en zaakvoerder ‘domo de refontiro’ Datum van het verslag : 17 oktober 2009 Aantal pagina’s van het verslag : Bijlagen (aard en aantal pagina’s) :
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 1
1. Verslag 1.1.
Wigan council’s outdoor education centres
We waren te gast bij het ‘Low bank ground education centre in Coniston’. Het ‘outdoor education centre’ is geen regionaal centrum gefinancierd door de Wigan council. Het centrum heeft vooral tot doel om kinderen en jongeren bepaalde competenties bij te brengen (en dan voornamelijk vaardigheden) doorheen de methodiek van outdooractiviteiten. Tijdens de week wordt het centrum voornamelijk bezocht door klasgroepen die voor een vijftal dagen verblijven (residentieel) in het centrum. De meeste kinderen zijn lagere schoolkinderen begeleid door enkele van hun leerkrachten. In hun filosofie is ‘het outdoor education centre’ enkel een basis van waaruit ze allerlei buitenactiviteiten organiseren. Die activiteiten bestaan traditioneel uit sportieve activiteiten zoals kajak, kano, mountainbike, zeilen, bergwandelen, … maar ze leggen niet enkel de nadruk op fysieke activiteiten. Ook bezoeken aan nabijgelegen centra staan op het programma en bijvoorbeeld ook dorpsexploratie. De ontwikkeling van : - personal - social - environmental bewustzijn én begrip staat voorop in hun benadering. Het centrum zelf is gelegen in een adembenemend landschap. Het centrum bestaat uit twee historische landgebouwen en één recent gebouw. Het centrum ligt aan een gigantisch meer, één van de typische meren van het Lake District. Aan de overkant van het meer heb je onwaarschijnlijk mooie vergezichten op de bergen (the Old Man). Het centrum is voortreffelijk uitgerust en beschikt ondermeer over : • • • • • • •
40 slaapplaatsen in kamers van 2-6 personen eetzalen ontmoetingszalen een volledig uitgerust multimedialokaal met 12 PC’s én een smartboard twee grote minibussen voor het vervoer van de aanwezigen eigen kano’s, kajaks, zeilboten, klimmateriaal adventurekledij (waterproof, geen overbodige luxe in deze regio met veel regen) en bergbottinnen voor deelnemers
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 2
Het centrum is ook toegankelijk voor een beperkt aantal personen met een functiebeperking. Het centrum beschikt over een staff van een zestal inhoudelijk medewerkers, enkele keukenmedewerkers, een financieel administratief verantwoordelijke en een klusjesman. Daarnaast beschikt het centrum over een tweede volledig uitgeruste site enkele kilometers verderop maar die site hebben wij niet bezocht. Hun motto is ‘enjoy and achieve’, één van de vijf kernthema’s van het Britse nationale ‘every child matters’ programma, zie ook 1.2. Naast schoolgroepen ontvangen ze ook familiegroepen, watersporters, seminariegangers (waaronder bv. zelfs de ondertussen beroemde creativiteitsexpert Sir Ken Robinson), dagbezoekers, … Ze onderschrijven het ‘learning out of the classroom manifesto’ (department of children, schools and families) waarin volgende visie me getroffen heeft : ‘we believe that every young person should experience the world beyond the classroom as an essential part of learning and personal development, whatever their age, ability or circumstances’. Volgende zaken vielen me verder op : -
-
-
-
Groot Brittannië legt een enorme nadruk op ‘risk assessment’. Veiligheid van kinderen en jongeren op allerlei vlakken is voor hen een bijzonder grote prioriteit. Kindermisbruik, voedselveiligheid, … vallen daaronder. Uit verschillende gesprekken blijkt echter de slinger doorgeslagen is naar de andere kant en dat de situatie hoe langer hoe moeilijker werkbaar wordt omdat er voor alle activiteiten risk assessment rapporten moeten opgemaakt worden vooraf, strenge screenings zijn van de begeleiders, … Ze willen jongeren zelf verantwoordelijkheid laten opnemen doorheen de activiteiten (wij noemen dat in de organisatie waarvan ik zelf voorzitter ben in België (www.japadventure.be ) peer education : jongeren leren van jongeren Ze leggen sterk de nadruk op het gebruiken van alle zintuigen. Ik voel bijzonder veel voor deze werkwijze omdat ik ook sterk geloof in ‘breinvriendelijk leren’ waarbij we ons totaalbrein gebruiken. Voor hen vertaalt zich dat in een buitencontext bv. In het voelen aan mos, het in detail bekijken van zaken in de natuur, werken met kleuren, … Bij hun buitenactiviteiten stellen ze volgens mij de juiste vragen : bevorderen ze wel écht teamwerk, voor welke vaardigheidsontwikkeling kunnen we best welke methodiek gebruiken? Dat leidt bijvoorbeeld tot teamactiviteiten met kajaks op het water, bushcraft shelters bouwen, teamuitdagingsopdrachten, samenwerking versus competitie, behoud van de natuur, …
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 3
-
Ze laten jongeren het verschil ervaren in hun activiteiten tussen ‘needs’ en ‘wants’ : inspirerend
Het centrum is bijzonder inspirerend omdat jongeren tijdens hun normale schoolcurriculum naar hier komen om aan bepaalde vaardigheden te werken. We hebben enkele leerkrachten gesproken die hier met hun kinderen op bezoek waren en ze waren bijzonder lovend over de aanpak van ‘outdoor education’ omdat ze vaak verborgen talenten ontdekken in hun leerlingen en ze op andere vlakken kunnen helpen ontwikkelen. Fun en enjoyment dragen ze hoog in hun vaandel. Voor mij zelf was het interessant om kritisch te reflecteren over de werking van dit centrum omdat ik zelf een jarenlange ervaring heb in outdoor education maar dan in een non-formele context (zie www.japadventure.be ). Toen ik de werking van onze vzw presenteerde tijdens mijn presentatie waren de andere deelnemers aan de short study visit en niet in het minst de mensen van Low Bank Ground geïnteresseerd in onze eigen aanpak bij JAP adventure vzw die mogelijk getypeerd kan worden als volgt : -
-
Nadruk op vrijetijdsbesteding eerder dan educatie al hebben de activiteiten een bijzonder hoge educatieve waarde Sociale inclusie : wij mixen maatschappelijk kwetsbare jongeren met ‘gewone’ jongeren en geloven heel sterk in de voordelen van die aanpak (we geloven niet enkel in de voordelen maar ervaren ze ook) JAP vzw is een volledige vrijwilligersorganisatie met sterk gemotiveerde vrijwilligers JAP heeft een erg hoog professionaliteitsgehalte ookal werken we enkel met vrijwilligers JAP werkt samen met het bedrijfsleven en de overheid JAP werkt low comfort (enkel in tenten, niet in gebouwen)
We hebben tenslotte zelf kunnen proeven van de aanpak van Low Banks doorheen verschillende buitenactiviteiten die ons ook aangezet hebben tot bijzonder boeiende debatten : kanotocht op de lakes, bergwandelingen in de fantastische natuur, …
Meer info : www.lowbankground.com en www.japadventure.be en www.hinninghouse.com 1.2.
Wigan city council : school development advisers
Een schoolontwikkelingsadviseur van de Wigan council heft ons meerdere inzichten meegegeven over het Britse onderwijssysteem en de visie op educatie buiten het klaslokaal.
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 4
Hun visie vertrekt vanuit het Britse ‘every child matters (ECM)-programma’ : -
Be safe Be healthy Enjoy and achieve Economic independence Participation
Groot-Brittannië beschikt over een nationaal curriculum. Kwaliteitszorg, accreditatie, inspectie, zelfevaluatie en vooral het behalen van targets zijn hier de rode draad doorheen hun beleid. Het komt zelfs wat obsessief over. Maar wie zou er geen respect opbrengen als de inspectie door het leven gaat onder de naam ‘her majesty’s inspectors’. Individualisering is eveneens belangrijk : inclusie, individuele doelstellingen voor leerlingen, identificatie van kwetsbare groepen, interventies om aan noden te voldoen en een visie op bredere scholen. Leren buiten de klasmuren kadert hier perfect in en daar kunnen ze ook veel voorbeelden van geven : moestuin bij de school, participatie in het lokale leven, plaatsbezoeken aan historische sites, outdoor activiteiten, leven op het platteland, … Meer info : www.ofsted.gov.uk , www.qcda.org.uk , www.dcsf.gov.uk 1.3.
Ervaringen vanuit de deelnemende landen
Hoe inspirerend het voorbeeld van Low Bank outdoor education ook was, de ervaringen van de meeste deelnemers met betrekking tot het thema ‘leren buiten het klaslokaal’ waren eerder teleurstellend. De meeste partners getuigden dat ‘leren buiten het klaslokaal’ in hun land slechts zeer sporadisch voorkomt en dat het soms gewoonweg niet mag. Enkele ‘best practices’ : -
-
-
Tsjechië : rijke traditie in zomerkampen gekoppeld aan de school. Tijdens die zomerkampen wordt veel aandacht besteed aan het leven in de natuur, het leven in groep en het stimuleren van vaardigheden. Skiactiviteiten, stages en vooral als inspirerend voorbeeld : een outdoorweek voor de ‘nursery school’, kinderen van 5 jaar die een midweek leven midden in de natuur samen met hun leerkrachten. Tsjechië verklaart de sterke ‘outdoor’ traditie door ondermeer het vroegere leven in het communistische tijdperk waarbij het verboden was om het land te verlaten en waardoor ze noodgedwongen het eigen land gingen exploreren. Letland : rijke traditie van culturele activiteiten gekoppeld aan het schoolleven : bruisende voorbeelden gezien van koren, poppentheater, dansgezelschappen, cultuurprojecten rond glasramen, weken van vreemde talen, … Polen : weinig getuigenissen gezien buiten skiactiviteiten
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 5
-
-
-
-
Spanje : alle ‘buiten de klasmuren’-activiteiten worden in detail voorbereid (doelstellingen die moeten kaderen in de curricula) en moeten steeds ter goedkeuring voorgelegd worden Turkije : bijzonder inspirerend voorbeeld uit de jaren 1940 toen in Turkije volop geëxperimenteerd werd met leren volledig buiten de klasmuren (geïnspireerd op John Dewey). Scholen beperkten zich niet tot de klasmuren : ze bouwden samen met leerlingen schoolgebouwen, gingen samen skieën, samen groenten telen, … Spijtig genoeg zijn de experimenten (er waren een 20-tal dergelijke scholen) stopgezet Italië : leren buiten de klasmuren gaat vooral uit van de scholen zelf die een beperkt aantal leeractiviteiten organiseren buiten de traditionele lessen. Bv. Bezoek aan vulcanen in de buurt of nucleair laboratorium of koren of … De activiteiten blijven echter zeer beperkt. Roemenië : weinig getuigenissen gezien buiten enkele culturele activiteiten binnen de grenzen van het schoolgebouw België : ik heb vanuit mijn eigen praktijk getuigd : o Businessprojecten waarbij studenten hoger onderwijs contextueel leren door in bedrijven businessproblemen te analyseren en strategische oplossingen te adviseren o Verschillende voorbeelden van contextueel leren eerder dan traditioneel leren : studenten die buiten het klaslokaal gaan en multidisciplinaire problematieken benaderen o JAP adventure : outdoorleren met sterke nadruk op vaardigheidsontwikkeling o Domo de refontiro bvba : individueel leren, stimuleren van creativiteit als manier van overleven voor bedrijven, personal coaching van individuen, … talloze voorbeelden van leren buiten een klaslokaal, in dit geval voor mensen die werken in professionele organisaties o Breinvriendelijk leren en de noodzaak om breinvriendelijker te leren (leren zoals Leonardo Da Vinci)
Meer info : www.domoderefontiro.be 1.4.
Brantwoord, John Ruskin, the Ruskin foundation
We brachten een bezoek aan het huis van de Britse schrijver John Ruskin (18191900), een van de meest briljante schrijvers uit de 19de eeuw. Een voorbeeld van een systemisch denker die zowel met arte als met scienza bezig was. We hebben kunnen ervaren hoe zich dat concreet vertaalde in het huis en vooral de zeer mooie historische landschappen rond het huis van Ruskin. Wat ik vooral onthoud is de ongebreidelde creatieve ideeën en de inspiratie voor lerende kinderen. De Ruskin foundation vertaalt die ideeën in allerlei verfrissende DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 6
leerpakketten (stripverhaal, interactieve website, tuinexploraties in de woodlands, fields, historical gardens en experimental gardens). Kinderen en jongeren worden geconfronteerd met ondermeer herhalende patronen in de natuur, vormen, vergrotingen en verkleiningen (a rock when examined, is a mountain in miniature). Kinderen worden hier onderworpen aan een vloed van stimuli die hen aanzetten tot leren buiten het klaslokaal. Kernbegrippen zijn : -
Persoonlijke exploratie Natuurbeleving Stimuli Creativiteit Arte en scienza
Ruskin kan best omschreven worden als ‘a man with ideas’. Verfrissend om hier in mee te gaan. Wat mij betreft een absolute bestpractice. Meer info : www.ruskin.org.uk 1.5.
Grizdale Forestry Commission National Park
Middenin de Lake District bevind zich dit gigantische woud dat beheerd wordt door de Forestry Commission. Zonder in detail te treden over de geschiedenis van dit woud (die ook bijzonder boeiend is), toch enkele woorden over de bedoeling van het park. Het park profileert zich als een ‘education centre’. Dat realiseren ze op diverse vlakken maar telkens wel met als ‘middel’ het bos. Het gebouw ‘the Yan’ is een echt centrum voor leren. Hun motto is ‘learn, grow and create in the heart of Grizdale’. Dat ze dit motto ook effectief in de praktijk omzetten hebben we mogen ervaren : -
Crossover van kunstprojecten, buitenleren, natuurprojecten, sportieve buitena activiteiten; weerom combinatie van rechter en linkerhelft breinleren Het centrum beschikt over zowel ‘education rangers’ als ‘art workers’ Het bos staat vol met kunstwerken van ‘artists in residence’ Zowel schoolgroepen als familiegroepen als individueel lerenden kunnen terecht, zowel onder begeleiding als zonder begeleiding Iedereen moet er terecht kunnen (all abilities – education for everyone) Ze werken actief met het motto ‘lifelong learning’
1.6.
John Muir award
De Schot John Muir was één van de pioniers van de conservering van de natuur en het behoud van ‘the wildlife’. Als wetenschapper kwam hij sterk op voor het behoud van de natuur. De ‘Trust’ die zijn erfgoed beheert, heeft eind jaren 1990 een John DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 7
Muir award in het leven geroepen. Deze award krijgt hoe langer hoe meer navolging bij schoolgroepen maar ook bij bv. Verenigingen in Schotland en nu ook GrootBrittannië. De kernwoorden zijn : -
Discover Explore Conserve Share
(School)groepen kunnen doorheen allerlei activiteiten verschillende niveaus van de award bereiken. De activiteiten focussen op de bovenstaande vier kernwoorden en vragen een groot engagement van de lerenden. Het is een knap voorbeeld van leren buiten de klasmuren. Outdoor learning krijgt hier bovendien een extra dimensie door het milieu en duurzaamheidsaspect. Muir vatte het zelf als volgt samen : ‘Wildness is a necessity, it provides the fountains of live’. Doorheen exploratieve activiteiten ervaren jongeren wat conserveren van natuur in de praktijk betekent : learning by doing of experiental learning. Een mooi voorbeeld van verantwoordelijkheid opnemen (active citizenship) gekoppeld aan leren. Meer info : http://www.jmt.org/jmaward-home.asp
1.7.
Cumbria development education centre
Dit educatief centrum focust op een cross-curriculumthema (dat doorheen alle schoolcurricula gaat), namelijk : ‘fair and sustainable development’. Het centrum is gespecialiseerd in het leren buiten de klasmuren rond het thema van duurzaamheid en rechtvaardigheid. We hebben zelf aan den lijve mogen ondervinden welke creatieve methodieken ze daarvoor aanwenden : -
Veronderstel dat je een Tsunami staat te wachten, wat neem je mee om te overleven? Hoe leer je genieten van de natuur? Hoe kan je werken aan zintuiglijke ervaring (cfr. Mijn uiteenzetting over breinvriendelijk leren) Hoe maak je het verschil in het leven tussen ‘wants’ en ‘needs’ Hoe gaan we bewust om met natuurlijke bronnen
2. Samenvatting
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 8
In dit studiebezoek hebben we ingezoemd op allerlei vormen van leren buiten een standaard klaslokaal. Hoe kunnen (jonge) mensen aangezet worden tot leren waarbij ze ‘goesting’ krijgen om te leren. Hoe kunnen leermethodieken opgezet worden die verder kan dan de klasmuren én de schoolmuren. Hoe kunnen jongeren aangezet worden tot meer breinvriendelijk leren en meer creativiteit. Hoe kunnen we jongeren competentiegericht ontwikkelen met niet enkel nadruk op kenniscompetenties. Wat zijn de voordelen van dit leren buiten de klasmuren en waarom is leren buiten de klasmuren zelfs noodzakelijk. Conclusie is wel dat de meeste landen niet beschikken over ‘gespecialiseerde centra’ voor leren buiten de klasmuren. Groot-Brittannië en ook België beschikken wel over deze centra. In Groot-Brittannië zijn deze centra sterk uitgebouwd en beschikken ze over een duidelijke visie en ook goede omkadering en uitrusting. Dat betekent dat ‘lerenden’ vanuit welke school of familiesetting ze ook komen, terecht kunnen bij leerprofessionals. In de meeste andere landen gaat ‘leren buiten de klasmuren’ uit van de school zelf en kunnen ze niet echt een beroep doen op gespecialiseerde centra. Trefwoorden : -
Leren buiten de klasmuren Creativiteit Stimuli Goesting in leren Breinvriendelijk leren Experiental learning Learning by doing
3. Commentaar - Dit studiebezoek was een eerste interessante aanzet tot het thema van leren buiten de klasmuren - Rond dit thema zouden meer experten samengebracht moeten worden en niet enkel mensen die op zoek zijn naar eerste ervaringen en voorbeelden terzake en die zelf nog maar weinig ervaring hebben op dit vlak - Leerkrachten zouden moeten durven om meer te experimenteren - Barrières moeten opgeruimd worden om te kunnen leren buiten de klasmuren : vaak melden deelnemers dat ze ‘niet mogen’ of dat er ‘beperkingen zijn’ - Leerkrachten moeten opgeleid worden in leervormen buiten de klasmuren, ze hebben daar weinig of geen ervaring mee en zien er ook niet altijd de voordelen van in; intervisie en opleiding is nodig; - Een inspiratieboek over leren buiten de klasmuren zou mooi zijn - Mogelijk samenbrengen van experten terzake om het buitenleren ook meer te kanaliseren naar hoger onderwijsstudenten toe die bv. DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 9
Ondernemerschapsvaardigheden moeten verwerven; met andere woorden niet enkel toepassen in de context van lager en secundair onderwijs maar ook in de context van hoger onderwijs en vaardigheden nodig om een krachtig ondernemer te zijn of te worden
4. Evaluatie van het studiebezoek Het studiebezoek was bijzonder boeiend omwille van enkele best practices, voornamelijk aangeleverd vanuit de organisator. Zonder arrogant over te willen komen had ik vaak het gevoel dat zowel de Britse organisator als ikzelf heel wat meer ervaring hadden met thema’s zoals ‘leren buiten de klasmuren’, outdoor education en breinvriendelijk leren dan de andere deelnemers. Ik heb dan ook spijtig genoeg van de andere deelnemers naar mijn aanvoelen te weinig bijgeleerd. Gelukkig waren de Britse voorbeelden wel inspirerend om in mijn werkpraktijk mee aan de slag te kunnen verder en te verdiepen. Low Bank ground en in het bijzonder Geoff Cooper en zijn team hebben niets aan het toeval overgelaten en de organisatie was dan ook voortreffelijk : -
Prima infrastructuur (smartboard, computers, gebouwen, …) Adembenemende en indrukwekkende natuur Perfecte afwisseling van indoor werksessies en outdoor werksessies Kano, bergtochten, plaatsbezoeken Vriendelijke ontvangst met ook aandacht voor persoonlijke inbreng in het programma en flexibiliteit
Persoonlijk heb ik knappe ideeën opgedaan om volgend jaar met mijn studenten van Karel de Grote hogeschool mogelijk aan de slag te kunnen in een projectweek rond ‘outdoor education’ in het kader van het stimuleren van ondernemerschapsvaardigheden (en meer in het bijzonder creativiteit, projectmanagement en werken in team). Ik heb gemerkt dat ik al een grote ervaring heb terzake en dan is het ook aangenaam om met een andere expert te kunnen benchmarken. Kortom : een boeiende leerervaring met mogelijk als zwakkere punt dat teveel deelnemers te weinig inhoudelijke inbreng hadden rond het thema en te weinig expertise konden delen. Dat wil niet zeggen dat ze niet bijzonder open stonden en actief participeerden. Het was een bijzonder actieve en geëngageerde groep met aangename mensen. Mogelijk nog een vraag naar het nationaal agentschap toe (Epos) : hoe komt het dat alle deelnemers uit de andere landen een hoger bedrag toegekend krijgen als beurs dan in België? De Belgen krijgen het allerlaagste bedrag toegekend van alle DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 10
lidstaten als beurs. Is dat bedrag dan niet (met uitzondering van de reiskosten) hetzelfde voor alle lidstaten? Hoe zit het met de gelijkheid?
5. bijlagen
CREATIVE & INSPIRING LEARNING OUT OF THE CLASSROOM Low Bank Ground Outdoor Education Centre Coniston, Cumbria, England 11th – 16th October 2009
Programme
Sun. Oct 11th
20.00
Collect from in front of Yewdale Hotel. Travel to Low Bank Ground. Welcome and Reception
Mon. Oct 12th
09.00
Collect from hotel.
09.30
Introduction to Study Visit/domestic arrangements.
10.00
“Overview of UK Education system” – presented by Shirley Gornall, School Development Adviser, Wigan
Council. Discussion. DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 11
11.00
Break.
11.15
“The Scope of Learning out of the Classroom”- Geoff
12.30
Lunch.
13.30
Orientation walk – reflecting on practice.
15.00
Participants presentations 1- on Learning out of the Classroom in their own countries.
17.00
Return to village.
09.00
Collect from hotel.
Cooper
Tues. Oct. 13th
09.30 10.00
Looking at Learning out of the Classroom at Low Bank Ground. Introduction to the John Muir Environmental Award.
10.30
Visit to Brantwood, historic home of John Ruskin, artist and social reformer.
12.30
Lunch.
13.30
Discussion of outdoor learning.
14.00 Cooper
Presentation: “The Value of Outdoor Learning”- Geoff
15.00
Break.
15.30
Participants presentations 2.
16.30
Time for report writing/discussion.
17.00
Return to village.
09.00
Collect from hotel.
10.00
Visit to Grizedale Forest Centre- meet Tania Crockett, Education and Community officer, Forest Enterprise.
10.30
Discuss outdoor learning programmes.
11.00
Participate in a short programme.
Wed. Oct. 14th
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 12
12.30 13.30 15.30
Lunch. A short walk in the mountains. Participants’ presentations 3.
16.15
Time for report writing/discussion.
17.00
Return to village.
09.00
Collect from hotel.
Thurs. Oct.15th
09.30 10.00
Travel to Ambleside- Cumbria Development Education Centre. Meet Rob Geaves, Going Global in the Outdoors project.
10.30
Activity session.
12.30
Lunch.
13.30
Free time in Ambleside.
15.00
Discussion of educational programmes.
16.00
Time for report writing and discussion.
17.30 19.00
Return to village. Collect from hotel.
19.30
Dinner at Low Bank Ground.
09.00
Collect from hotel.
09.15
Evaluating Learning out of the Classroom programmes.
10.00
Evaluating the Study Visit.
10.30 11.00
Final discussion Farewell- Departure.
Fri. Oct. 16th
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 13
DG onderwijs en cultuur – EPOS – inspiring new learning methods out of the classroom
Pagina 14
