Voorbij de grens een jaar later Leren een leven lang

P602416 een uitgave van KVG VORMING vzw

• september 2009 • nummer 7 • jaargang 64 •

Afgiftekantoor: Gent X Verschijnt maandelijks, behalve tijdens de maanden februari en augustus ■ Retouradres: A. Goemaerelei 66, 2018 Antwerpen

MAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER HANDICAP EN INCLUSIE

Voorbij de grens … een jaar later ● Leren … een leven lang ●

van de redactie Je voelt het aan je water … Wij staan voor een druk, maar ook erg boeiend werkjaar dat voor de toekomst van mensen met een handicap wel eens uiterst belangrijk kan zijn. Zo gaat het tweejaarlijkse experiment PGB (PersoonsGebonden Budget) zijn ‘laatste’ jaar in en zullen er tegen de volgende zomer serieuze knopen moeten doorgehakt worden voor de toekomstige zorg/ondersteuning van personen met een handicap. Het Vlaamse regeerakkoord voorziet trouwens een strategisch plan voor ‘zorgvernieuwing’ waarbij de zelfsturing van personen met een handicap centraal staat. Over dat plan zal er de volgende maanden serieus gediscussieerd worden, neem dat alvast van ons aan. Wij zullen er niet alleen moeten over waken dat de kwaliteit van de zorg en ondersteuning voortdurend verbeterd, maar ook dat alles betaalbaar blijft voor mensen met een handicap. En dan hebben wij het VN-verdrag voor gelijke rechten van personen met een handicap. Nu België en zijn regio’s dat hebben ‘geratificeerd’ zal het ook in de praktijk moeten gebracht worden. Dat er hiervoor nog veel werk aan de winkel is, is duidelijk. De column van Elke op de laatste bladzijde van deze Handiscoop spreekt boekdelen …

HANDISCOOP is een uitgave van de Katholieke Vereniging Gehandicapten-Vormingsbeweging vzw, Verantwoordelijke uitgever: Yvonne Wijnants, Langenakker 54, 3830 Wellen, Hoofdredactie: Lief Vanbael, Eindredactie: Luc Van Tolhuyzen, Administratie: Maria Cleiren, Lay-Out: Peter Sackx, Redactieteam: Marc Kempen, Pieter Ghijsels, Rosie Roothans, Lief Vanbael, Peter Sackx Druk: De Cuyper, Drukkerijstraat 11, 9240 Zele, Redactieadres: KVG,‘Huize Mathieu Van Gorp’, Arthur Goemaerelei 66, 2018 Antwerpen, tel. 03 216 29 90, fax 03 248 14 42, e-mail [email protected], http://www.kvg.be, Prk. 0000487925-15, Reclame: KVG-Vorming vzw, A. Goemaerelei 66, 2018 Antwerpen, tel. 03 216 29 90, Jaarabonnement: € 17. De redactieraad is niet verantwoordelijk voor ingezonden artikels (teksten van gelegenheidsschrijvers, lezersbrieven, koopjes, zoekertjes). Enkel teksten die ondertekend zijn kunnen worden opgenomen. De redactieraad behoudt zich het recht om ingezonden stukken in te korten of te weigeren. Overname van teksten en illustraties is enkel toegelaten met uitdrukkelijke toestemming van de redactie. De redactie is niet verantwoordelijk voor de advertenties. Een opname van een advertentie in Handiscoop biedt geen garantie voor goede kwaliteit van de aangeprezen producten. Verschijnt maandelijks op 25 000 exemplaren. Sommige informatie uit Handiscoop (o.m. Standpunten) is ook na te lezen op internet. Handiscoop is 6 maanden na de verschijningsdatum beschikbaar in pdf op www.kvg.be.

INHOUDSTAFEL Voorbij de grens … een jaar later Sven, één van de deelnemers blikt terug en kijkt vooruit ......................................................... p.3 Vraag het aan Geserbu: De bijkomende kinderbijslag .............................................................................................. p.6 De klok is verhuisd, nu de klepel nog De dienst tegemoetkomingen houdt ons aan het lijntje ........................................................... p.8 KVG beweegt! KVG-vorming stelt haar nieuw project voor ........................................................................... p.9 Agenda: KVG-vormingsmomenten en -vrijetijdsaanbod in de provincies ........................................... p. 10 Marge: Publicaties, Tenslotte, Zoek en Vind, Jouw mening op … ....................................................... p. 12 Standpunten: Het Vlaams regeerakkoord 2009-2014 voor een warme samenleving … .......................... p. 14 Islam en handicap .................................................................................................................... p. 16 Leren … een leven lang Ook mensen met een verstandelijke handicap willen levenslang leren ...................................... p.18 Elke Dag: Robin verandert van school .......................................................................................... p. 22 Bezinning: Riksja en ligfiets ........................................................................................................ p. 23

Voorbij de grens … een jaar later

Sven Van De Velde

Een jaar geleden verbaasden 10 mensen Vlaanderen met hun 18daagse trektocht door Nicaragua in het Eénprogramma ‘Voorbij de grens’. Die verbazing had niet alleen te maken met het loodzware parcours van deze tocht, maar vooral met het feit dat het om 10 Vlamingen met uiteenlopende handicaps ging. De 10 kregen ruime media-aandacht en werden in het najaar van 2008 (even) BV’s. Handiscoop vroeg zich af hoe het een jaar later met hen zou zijn en sprak af met Sven Van De Velde, een van de deelnemers. Handiscoop: Sven, kun je je zelf nog eens kort voorstellen? Sven: Ik ben Sven Van de Velde, ben 36 jaar en woon in Antwerpen op ’t Eilandje. Als kind was ik gefascineerd door waterski en ik stond daarin jaren aan de top in Europa. Ik ben heel zelfstandig opgegroeid. Zo ging ik op mijn 14de in mijn eentje naar een trainingskamp in Florida. In het begin van de jaren 2000 merkte ik echter dat ik minder goed kon zien. Al snel volgde de diagnose: retinitis pigmentosa. Dat is een erfelijke aandoening aan de ogen die uiteindelijk leidt tot volledige blindheid. In 2004

stopte ik omwille van mijn handicap met het accountantsbureau waarvan ik medezaakvoerder was. Handiscoop: Waarom deed je mee met ‘Voorbij de grens’? Sven: De oproep om eraan mee te doen, kwam voor mij eigenlijk op het juiste moment. Ik was al enkele jaren omwille van mijn slechtziendheid gestopt met mijn werk als accountant. In het begin kon ik daar mijn handicap nog verbergen voor mijn collega’s en klanten, maar uiteindelijk viel ik door de mand. Ganse dagen zat ik thuis, enorm gefrustreerd over wat ik allemaal niet meer kon en kwaad op heel de wereld. Door mijn zelfstandige opvoeding en als topsporter was ik het niet gewoon afhankelijk te zijn van andere mensen en van hulpmiddelen. Toen ik niet meer met de auto kon rijden, heb ik het heel erg moeilijk gehad. Mijn vrijheid en zelfstandigheid verdwenen van de ene dag op de andere. Liever dan mij hier bij neer te leggen en mijn handicap te aanvaarden, bleef ik boos op iedereen en duwde ik mijn handicap en de gevolgen ervan voor mij uit. Mensen zeiden me dat ik moest focussen op wat ik nog wel kon, in plaats van op wat ik niet meer kon. Maar ik dacht: ”Dat is gemakkelijk gezegd, jullie hebben zelf geen handicap”. Handiscoop: En dan kwam in 2007 die oproep van Marc Herremans om mee te doen met ‘Voorbij de grens’. Sven: Marc Herremans bewonderde ik als atleet al van voor zijn ongeval. Na zijn ongeval bleef hij niet bij de pakken zitten. Hij begon al vlug te trainen

3

voor de Iron Man in Hawaï en met de beklimming van de Mont Ventoux in 2004. Ik vroeg me af of deze sportieve exploten voor hem een uitlaatklep waren voor zijn frustraties en boosheid, dan wel of hij zijn handicap al zo snel had verwerkt. Toen ik zijn oproep las om mee te doen met het programma, dacht ik ”Ik mag nu echt niet langer bij de pakken blijven zitten”. Ik schreef me in en werd tot mijn grote verbazing geselecteerd uit meer dan 1800 gegadigden. Naast de aanwezigheid van Marc Herremans was er ook de fysieke uitdaging. Als topsporter had ik vroeger veel fysieke uitdagingen en ik vroeg me af of ik daar nog toe in staat zou zijn. Maar ik hoopte ook meer te weten te komen over mensen met andere handicaps. Kampen zij met dezelfde vragen

��

en problemen als ik? Hoe overwinnen zij bepaalde dagdagelijkse hindernissen? Handiscoop: Kreeg je een antwoord op je vragen? Sven: De eerste dagen van het programma keek ik de kat wat uit de boom. Al snel merkte ik de enorme levens-

België met muurklimmen begonnen. Binnenkort ga ik mijn eerste echte berg in de Alpen of de Pyreneeën beklimmen. Op professioneel vlak ben ik er terug in gevlogen. Zo ben ik op dit ogenblik onder andere vennoot van twee eetgelegenheden in Antwerpen. Ook voor mijn relatie heeft ‘Voorbij de grens’ veel betekend. Als je gefrustreerd en boos thuis zit, komt je relatie zwaar onder druk te staan. Gelukkig zijn we hier samen sterker uitgekomen. Handiscoop: Wat is volgens jou belangrijk bij het leren aanvaarden van een handicap? Sven: Wij hebben daarover onderling veel gepraat en enkele dingen kwamen praktisch bij iedereen voor. In het begin negeer je je handicap zoveel mogelijk.

vreugde van sommige deelnemers die al verder stonden met hun aanvaardingsproces. Ik denk bijvoorbeeld aan Sam die zonder handen en voeten ongeveer alles zelfstandig deed. Of aan Henk die nog maar een tweetal jaar tevoren door een ongeval in de rolstoel beland was. Vanaf de eerste dag werd er tussen de deelnemers onderling heel open gepraat over hun handicaps, de frustraties en de zorgen, het aanvaarden van je handicap, de manier waarop een handicap je leven kan bemoeilijken, enz. Bovendien was het programma zo opgevat dat we onder vrij primitieve omstandigheden moesten leven. We moesten zelf onze tenten opzetten, eten kopen en klaarmaken, onderdak vragen bij de inwoners van dorpjes, … De avontuurlijke setting, de levenslust en de gesprekken met de andere deelnemers hebben me op drie weken tijd meer leren verzoenen met mijn handicap dan al de jaren dat ik thuis zat. Dan komt het besef dat je ondanks die handicap nog heel wat van je leven kan maken. Handiscoop: Je kan dus gerust zeggen dat het programma voor een ommekeer in je leven heeft gezorgd. Sven: Zeker en vast. Zo dacht ik voordien dat ik nooit meer een berg zou beklimmen. Maar na de beklimming van die vulkaan in Nicaragua ben ik in

��

Als je ergens over wil, moet je er eerst tegen lopen. Je probeert die te verbergen voor je omgeving en doet alsof hij er niet is. Op een bepaald moment kun je er niet meer omheen. Dan volgen vooral veel boosheid en frustratie. Boosheid omdat net jij die handicap krijgt en niet iemand anders. En frustratie omdat je denkt dat je handicap je zo enorm afhankelijk maakt. Na verloop van tijd ga je je dan afvragen of het toch niet stilaan tijd wordt om weer iets te gaan doen. Maar wat? Voor mij kwam ‘Voorbij de grens’ op een ideaal moment. Maar niet iedereen heeft dat geluk. Het belangrijkste is volgens mij dat je zelf in je hoofd de ‘klik’ maakt. Iemand anders kan en zal dat niet in jouw plaats doen. Je moet zelf zeggen ”Ik ga ervoor”. Uiteraard is dat samen met lotgenoten veel gemakkelijker. Niet om samen in een hoekje te zitten klagen over de negatieve invloed van je handicap op je leven. Maar om met je kop tegen de muur te lopen én er mee te kunnen lachen. Nu, je mag toch rekenen dat zo’n aanvaardingsproces jaren kan duren. Ik zeg altijd: ”Als je ergens over wil, moet je er eerst tegen lopen”.

4

Handiscoop: In 2008 kregen jullie veel aandacht van de media. Hoe heb jij dat ervaren? Sven: Zelf heb ik enkel positieve reacties gekregen. Ook voor de andere deelnemers was dit zo.Verschillende kranten, talkshows en dagbladen wilden ons interviewen. Zelf heb ik een interview met De Morgen gehad, was ik uitgenodigd bij Radio 1 en Radio 2, en natuurlijk was ik ook op verschillende lezingen met Lieve Blancquaert en andere deelnemers. De VRT heeft ons trouwens enorm goed begeleid. Enkele dagen voor de voorstelling van het programma voor de verzamelde pers werden wij uitgenodigd bij de VRT. We kregen in première de eerste aflevering te zien, waarna we een korte mediatraining kregen. Zo waren we goed voorbereid op de vragen van de pers. Bovendien werden de contacten met de pers enkel via de VRT geregeld. Zo bleef onze privacy verzekerd. Wou je geen interviews geven, dan moest dat niet. Handiscoop: Denk je dat de maatschappij toen een positiever beeld van mensen met een handicap gekregen heeft? Sven: Door het programma zijn veel mensen over het thema handicap gaan nadenken en er over gaan praten. Alle deelnemers zijn ook heel tevreden over wat de VRT ervan heeft gemaakt. Je moet weten dat het productiehuis dat ‘Voorbij de grens’ maakte, hetzelfde is als dat van programma’s als Peking Express, Big Brother of Temptation Island. We hadden dus vooraf wel wat vragen over hoe zij onze 18-daagse tocht in beeld zouden brengen. Zouden ze vooral focussen op de sensatie en op conflicten? Zouden ze er desnoods zelf wat spanning en vonken in brengen? Gelukkig konden we hier voor de reis open over praten en werden er voldoende garanties gegeven dat dat niet het geval zou zijn. En ik vind dat het programma uiteindelijk op een heel respectvolle en menswaardige manier is gemaakt. Zo is de aandacht van de kijkers meer geleid naar wat wij dankzij en ondanks onze handicap nog allemaal kunnen, dan naar geprefabriceerde conflicten of sensatiebeelden.

Handiscoop: Blijft er nu nog veel over van de aandacht van toen? Sven: Eigenlijk wel. Geregeld herkennen mensen mij en bijna altijd krijg ik dan heel toffe reacties. In Vlaanderen worden trouwens nog heel wat lezingen gegeven. Dat is vooral te danken aan het boek en de fototentoonstelling die er dankzij Lieve Blancquaert zijn gekomen. In juni waren we nog met alle deelnemers en Lieve in Deerlijk voor een lezing. Meer dan 500 mensen betaalden om naar ons te komen luisteren. Ook zijn er veel verenigingen van mensen met een handicap die me vragen om te komen praten over ‘Voorbij de grens’ of om aanwezig te zijn op een activiteit. De aandacht in de pers is natuurlijk al weggeëbd. Handiscoop: Denk je dat het goed zou zijn dat er een nieuwe reeks zou komen met nieuwe deelnemers? Sven: Enerzijds denk ik van wel. Er werd tijdens en na het programma veel en op een positieve manier over handicap gesproken. Dat gebeurt niet zo vaak. Bovendien kan het programma voor de deelnemers en voor veel mensen met een handicap een enorme sprong voorwaarts betekenen in het aanvaardingsproces. Anderzijds bestaat het risico dat de tweede reeks een flauwe doorslag wordt van de eerste, waardoor die eerste reeks aan kracht verliest. Ook bij de VRT denken ze er zo over.

volop in hun aanvaardingsproces zitten? Sven: Focus je op wat je nog wel kan in plaats van op wat je niet meer kan. In het begin geloofde ik dit zelf ook niet, maar uiteindelijk klopt het wel. Aanvaarding is een pijnlijk proces waar

je niet omheen kan. Besef echter dat je niet alleen bent. En wacht niet tot iemand anders voor jou alles oplost: je moet zelf de wil en de goesting vinden om er terug voor te gaan. Kris LAERENBERGH

KVG INTERNATIONAAL KVG is er zich heel goed van bewust dat ons leven zich niet langer afspeelt onder de eigen kerktoren. Als je weet dat 70-80% van onze federale en regionale wetgeving door Europa gestuurd wordt, is het belangrijk dat wij ook buiten onze eigen landsgrenzen de belangen van mensen met een handicap verdedigen. Om die reden neemt KVG ook internationaal zijn verantwoordelijkheid op. Pierre Gyselinck, algemeen voorzitter van KVG, neemt verschillende internationale mandaten op. Als voorzitter van BDF (Belgian Disability Forum) is hij o.a. ook erg actief in het EDF (European Disability Forum). Het BDF werd, onder impuls van onze vroegere voorzitter René Vastmans, opgericht door een aantal organisaties van personen met een handicap en vertegenwoordigt in België ruim 250.000 mensen met een handicap. De doelstelling van het BDF is de menselijke, burgerlijke, sociale en economische rechten van personen met een handicap te bevorderen en te behartigen op Europees niveau. In het EDF wordt hier hard aan gewerkt door vertegenwoordigers van organisaties van mensen met een handicap uit de verschillende lidstaten. Pierre is ook lid van de Raad van Bestuur van de Action Européenne des Handicapés (AEH). Onze vroegere voorzitter, René Vastmans, Europeaan avant la lettre, was medestichter van het AEH. Binnen het AEH ontmoeten verenigingen van personen met een handicap uit verschillende landen elkaar. Het AEH pleit in naam van de personen met een handicap en hun familie voor een sociale dimensie van de Europese gemeenschap. Zij pleit voor een evenwaardige deelname van personen met een handicap aan alle domeinen van het leven, bijv. op vlak van onderwijs, tewerkstelling, vrijetijdsbesteding, … van personen met een handicap. Na 30 jaar nam dhr. Hirrlinger in juni afscheid als voorzitter. Namens KVG willen wij hem van harte bedanken voor zijn grote inzet. Lief VANBAEL

Handiscoop: Heb je tot slot nog een tip voor mensen die nog

5

��

Met vragen over sociale wetgeving kun je terecht bij de medewerkers van Geserbu in jouw provincie of op de dienst maatschappelijk werk van jouw CM-kantoor.

De bijkomende kinderbijslag voor kinderen en jongeren met een handicap Sinds mei 2003 wordt de handicap van een kind op een andere manier geëvalueerd voor het toekennen van de bijkomende kinderbijslag. Men erkent dat handicap meer is dan een medisch gegeven en houdt bij de evaluatie van de handicap ook rekening met o.a. de zelfredzaamheid van een kind in vergelijking met leeftijdgenootjes zonder handicap en met de gezinssituatie. In een eerste fase kwamen enkel kinderen, geboren na 1 januari 1996, in aanmerking voor de nieuwe regelgeving. Vanaf 2007 werd deze dan uitgebreid tot kinderen geboren in 1993, 1994 en 1995. Sinds 1 mei 2009 worden àlle kinderen en jongeren met een handicap, tot zo lang zij recht hebben op de bijkomende kinderbijslag, volgens de nieuwe regelgeving beoordeeld. Naar aanleiding van deze wijzigingen verschenen in verschillende tijdschriften artikels waarin ouders de raad kregen om maar snel een herziening van de bijkomende kinderbijslag aan te vragen. Helaas … zo eenvoudig is het allemaal niet. KVG zegt: ‘ouders, informeer je goed!’. Want door een herziening aan te vragen, zou je er wel eens op achteruit kunnen gaan. Maar ongetwijfeld is de nieuwe evaluatie van de handicap voor de bijkomende kinderbijslag voor heel wat kinderen en jongeren met een handicap wel een verbetering. Niet langer ‘alles of niks’! Om recht te hebben op de bijkomende kinderbijslag moest je kind vroeger een handicap van 66% hebben. Kinderen die (net) niet de ongeschiktheidskaap van 66% haalden, vielen onherroepelijk uit de boot. Dank zij de nieuwe criteria om een handicap te evalueren, kunnen nu ook kinderen die geen 66% handicap hebben recht hebben op een bijkomende kinderbijslag wanneer zij op verschillende terreinen problemen ervaren.

��

De handicap van je kind wordt nu beoordeeld op basis van drie pijlers: - de gevolgen op lichamelijk en mentaal vlak: dit blijft een medische beoordeling die net zoals in het verleden gebeurt op basis van de ‘Officiële Belgische Schaal voor de bepaling van de invaliditeit’, aangevuld met de ‘lijst van pediatrische aandoeningen’ - de gevolgen op het vlak van de activiteiten en de participatie van je kind: gevolgen van de handicap voor zelfverzorging, leren, opleiding en sociale integratie; communicatie, mobiliteit en verplaatsingen. - de gevolgen voor de sociale omgeving: opvolging van de behandelingen thuis, verplaatsingen voor medisch toezicht en behandeling, aanpassingen van leefmilieu en leefwijze. Voor elke pijler krijgt je kind ‘punten’ toegekend. Die punten geven aan hoe ernstig de beperking is of hoe groot de geleverde inspanning is vergeleken met wat als een normale ontwikkeling of situatie wordt aanzien. Er kunnen maximum 36 punten gehaald worden. Afhankelijk van het aantal punten wordt het bedrag van de bijkomende kinderbijslag bepaald (zie kader). Positief is dat de enge medische kijk op handicap voor een deel verlaten wordt. Er is nu veel meer oog voor de sociale impact van de handicap (of de aandoening) van je kind en voor de gevolgen van de handicap voor je kind op vlak van activiteiten en participatie. Daarnaast wordt er nu ook rekening gehouden met de belasting van de handicap op het gezin. Het feit dat de punten die verkregen worden op de derde pijler verdubbelen om de totaalscore te berekenen, bewijst dat hieraan veel belang gehecht wordt. De intenties zijn dus goed. In de praktijk loopt het echter nog altijd niet zo vlot met de toepassing van

6

de nieuwe evaluatiecriteria. Het blijft voor de controle-artsen erg moeilijk om hun louter medische kijk achterwege te laten. Ook de evaluatieschaal op zich zou volgens ons moeten bijgestuurd worden. Maar dat er al een grote stap vooruit gezet werd, is duidelijk. Kinderen met bijv. een ernstige vorm van suikerziekte, kwamen vroeger praktisch nooit in aanmerking voor de bijkomende kinderbijslag, ondanks de vele kosten en zorgen. Met deze evaluatiecriteria maken zij wel een kans.

Moet je iets ondernemen? Er werd een hele reeks overgangsmaatregelen voorzien. In dit artikel gaan wij hierop niet dieper in. Je kinderbijslagfonds heeft je hierover ongetwijfeld al geïnformeerd. Liever gaan wij wat diepgaander in op de vraag of en wanneer het zin heeft een nieuwe aanvraag te doen of een herziening aan te vragen. Je kind heeft nog geen recht gehad op de bijkomende kinderbijslag? Als je kind beantwoordt aan de voorwaarden (zie kader) en je denkt dat je kind, met de nieuwe evaluatiecriteria, recht zou kunnen hebben, doe dan zo snel mogelijk een aanvraag bij je kinderbijslagfonds of de compensatiekas. Je loopt geen enkel risico.

Vraag het aan

Je kind krijgt al een bijkomende kinderbijslag, maar je denkt dat de nieuwe evaluatiecriteria recht kunnen geven op een hogere uitkering? Dan raden we je aan om, vooraleer je iets onderneemt, de nieuwe evaluatiecriteria goed te bestuderen. Informeer je! Want je moet toch vermijden dat je kind er op achteruit gaat. De medewerkers van Geserbu kunnen je hier bij helpen. Ook de brochure van Gezin en Handicap ‘Dokter, ik heb al een voorschrift’ geeft je gedetailleerde en concrete informatie over de evaluatiecriteria. Deze brochure wordt je toegestuurd na storting van 5 euro voor leden en 8 euro voor niet-leden en professionelen op het rekeningnummer 789-5518964-70 van Gezin en Handicap met vermelding van de titel. Je kunt een herziening overwegen als: - Je kind een heel ernstige handicap heeft waardoor hij in grote mate afhankelijk is (meestal hebben deze kinderen in de oude regelgeving een erkenning van 80% handicap en een zelfredzaamheidsgraad van 7 tot 9 punten) - Je kind thuis ernstige medische verzorging nodig heeft: sondevoeding, intraveneuze medicatie, dialysebehandelingen, … - Je voor je kind gedurende meer dan drie maanden minstens 4 keer per week naar dokter of therapeut moet of er zijn elke week minstens 14 uur verplaatsingen naar een ziekenhuis of voorziening nodig. Je vraagt best GEEN herziening aan als: Je kind erkend is tot zijn 21ste en er zijn geen zware behandelingen of regelmatige verplaatsingen nodig. De kans is dan groot dat het bedrag van de bijkomende kinderbijslag zal verminderen. Lief VANBAEL

GESERBU

DE BIJKOMENDE KINDERBIJSLAG? De bijkomende kinderbijslag is een vergoeding voor kinderen met een handicap die toegevoegd wordt aan de gewone kinderbijslag. De officiële naam is: ‘verhoogde kinderbijslag voor een kind met een aandoening’. Maar omdat dit verwarrend is (kinderen waarvan ouders 7 maanden werkloos, op ziekenkas of gepensioneerd zijn of waarvan de ouders een handicap hebben, hebben onder bepaalde voorwaarden ook recht op een ‘verhoogde kinderbijslag’), spreken wij in dit kader over de ‘bijkomende kinderbijslag’. Kinderen met een handicap hebben dus recht op de gewone kinderbijslag (eventueel de ‘verhoogde kinderbijslag’), de leeftijdsbijslag én de bijkomende kinderbijslag. Het bedrag van de bijkomende kinderbijslag verschilt van de categorie waarin je kind terecht komt. De categorie wordt bepaald op basis van het medisch-sociaal onderzoek waarover wij het in dit artikel al uitgebreid hadden. Vanaf 21 jaar vervalt voor elk kind met een handicap het recht op de bijkomende kinderbijslag. Vanaf dat moment kan er een tegemoetkoming uitgekeerd worden. Jongeren met een handicap die nog studeren hebben eventueel nog recht op de gewone kinderbijslag en de leeftijdsbijslag tot maximum 25 jaar. Stopte je kind al voor zijn 21ste met studeren, dan vervalt ook het recht op de bijkomende kinderbijslag (tot 21 jaar), tenzij o.a.: - je kind thuis of in een voorziening verblijft en niet ingeschreven is als werkzoekende - tijdens de wachttijd wanneer je kind zich ingeschreven heeft als werkzoekende - je kind in een beschutte werkplaats werkt. De bijkomende kinderbijslag aanvragen doe je via je kinderbijslagfonds of de compensatiekas. Bedragen bijkomende kinderbijslag: minder dan 6 punten in totaal waarvan minstens 4 op pijler 1:

73,14 euro

6-8 punten in het totaal waarvan minder dan 4 punten op pijler 1:

97,41 euro

6-8 punten in het totaal waarvan minstens 4 punten op pijler 1:

375,22 euro

9-11 punten in het totaal waarvan minder dan 4 punten op pijler 1:

227,31 euro

9-11 punten in het totaal waarvan minstens 4 punten op pijler 1:

375,22 euro

12-14 punten in totaal:

375,22 euro


426,65 euro


457,13 euro

meer dan 20 punten in totaal:

487,60 euro

KVG

7

��

‘Er zijn meer dan vijf wachtenden voor u. Een ogenblik geduld a.u.b.’. Ken jij dit refrein ook al? Anders raden wij je aan om eens naar de dienst tegemoetkomingen te bellen: tel.: 02 507 87 99. Dan kun je hier ook van genieten … uren aan een stuk! Dit refreintje raak je gegarandeerd heel de dag niet meer kwijt! KVG ontvangt alsmaar meer klachten over de onbereikbaarheid van de dienst tegemoetkomingen. Ook wij ervaren dit dagelijks. Uren hebben wij al aan de telefoon gehangen. Je moet veel, heel veel geduld hebben om vol te houden tot je eindelijk iemand aan de lijn krijgt. En dan maar hopen dat je een antwoord op je vraag krijgt, want dat de mensen van het callcenter niet altijd goed weten ‘waar de klepel hangt’ hebben wij helaas ook maar al te vaak ervaren.

Integratietegemoetkoming Zo hebben wij de voorbije maanden bijv. pogingen ondernomen om het probleem aan te kaarten van de terugbetaling van (een gedeelte van) de 27% van de integratietegemoetkoming voor mensen met een handicap die in een voorziening verblijven, maar meer dan 75 dagen per jaar bijv. naar huis gaan. In het verleden werd die integratietegemoetkoming in

De klok is verhuisd …

nu nog de klepel

maart-april aan de mensen terugbetaald. Soms zelfs vroeger. Dit jaar hebben wij echter moeten vaststellen dat de terugbetalingen pas heel laat op gang kwamen. Toen wij half mei, na een aantal klachten, ons licht gingen opsteken bij de dienst tegemoetkomingen, kregen wij als antwoord dat de verhuis van de FOD (Federale OverheidsDienst) Sociale Zekerheid de reden was dat dit bedrag inderdaad nog niet uitbetaald werd. Het ging wel snel opgelost worden. Sommige mensen kregen in juni uiteindelijk de terugbetaling van het gedeelte van de integratietegemoetkoming waarop zij recht hadden. Maar wij kregen ook mensen aan de lijn die nog niks gekregen hebben.

Ivoren toren? Half juli contacteerden wij de dienst tegemoetkomingen nog eens voor een stand van zaken. Wij hebben onze vraag per mail en per fax gesteld én twee uur en 7 minuten aan de telefoon gewacht vooraleer wij iemand van het callcentrum aan de lijn kregen. De dame die ons te woord stond, wist niet waarover het ging. Maar omdat wij nogal aandrongen, je wacht toch niet heel die tijd aan de telefoon voor niks, heeft ze even bij haar collega’s geïnformeerd. Wij kregen het ‘duidelijke’ antwoord: ”door de ver-

ALS JE IN EEN VOORZIENING VERBLIJFT? Personen met een handicap die in een instelling verblijven, ‘geheel of gedeeltelijk op kosten van de overheid, een openbare dienst of een sociale zekerheidsinstelling’, krijgen slechts 73% van hun integratietegemoetkoming uitbetaald. De resterende 27% wordt, proportioneel, terugbetaald vanaf het moment dat personen met een handicap minstens 75 dagen per jaar niet in de voorziening verblijven. Voorzieningen bezorgen de dienst tegemoetkomingen in januari een lijst van hun bewoners die het voorbije jaar meer dan 75 dagen elders, meestal thuis, verbleven. Of zij bezorgen aan personen met een handicap of hun ouders/vertegenwoordigers de nodige documenten om deze terugbetaling bij de dienst tegemoetkomingen aan te vragen. Voor meer informatie hierover kun je terecht bij de sociale dienst van je voorziening of bij de dienst Geserbu op de provinciale KVG-secretariaten.

huis hebben wij een achterstand opgelopen … en neen, wij weten niet wanneer dat deel van de integratietegemoetkoming zal terugbetaald worden”. Op onze mail en op onze fax kregen wij helemaal geen antwoord! Ondertussen heeft Ingrid Borré, onze vertegenwoordigster in de Nationale Hoge Raad, dit dossier op de agenda gezet en aangedrongen op een concreet antwoord. Dit kwam de dag nadien. De dienst tegemoetkomingen beweert dat alle mensen die recht hebben op een terugbetaling van een gedeelte van hun integratietegemoetkoming deze ondertussen gekregen hebben. Toeval of niet … de Waalse dossiers werden wel keurig op tijd, in de periode februari - april, afgehandeld.Voor de Vlamingen gebeurde de terugbetaling pas vanaf einde mei, begin juni. Kreeg je toch nog niks? Neem dan best contact op met de dienst tegemoetkomingen. Want dan is volgens hen je dossier niet in orde.

De verhuis Het dossier van de terugbetaling van de integratietegemoetkoming is echter lang niet het enige waarin het alsmaar langer duurt vooraleer mensen een beslissing of een uitkering krijgen. Als je de dienst tegemoetkomingen contacteert, krijg je te horen dat de verhuis de reden is van de vertragingen. Hoe lang zullen zij dit nog als ‘excuus’ zullen gebruiken? KVG zal deze problematiek zeker aankaarten bij de bevoegde staatssecretaris. Maar ook hiervoor moeten wij op een nieuwe deur kloppen. Sinds de herschikkingen van de federale regering is niet langer mevr. Fernandez-Fernandez bevoegd voor het beleid voor personen met een handicap, maar dhr. Délizee. Wij hopen dat hij ondertussen al weet ‘waar de klepel hangt’ … Hopelijk is die mee verhuisd naar het nieuwe gebouw! Lief VANBAEL

��

8

KVG Beweegt KVG Beweegt KVG Beweegt KVG Beweegt KVG Beweegt KVG Beweegt! In september starten wij met een nieuw project: KVG Beweegt! Eén jaar lang gaan we allemaal samen de wereld rond bewegen. We verzamelen kilometers door te wandelen, te fietsen, te zwemmen, … Maar ook activiteiten zoals zitaerobic, muurklimmen, yoga, … tellen mee om de wereld rond te bewegen!

Neem jij de uitdaging aan? Bedoeling is om vanaf september 2009 tot september 2010 samen minstens 40 057 kilometer af te leggen. Dat is één keer de wereld rond. Maar als alle KVG-ers en sympathisanten met ons mee doen, kunnen wij misschien wel twee keer de wereld rond bewegen. Of drie keer?

Waarom zou je met ons mee bewegen? Bewegen is belangrijk! Niet alleen voor je lichaam en je fysieke conditie. Maar ook om een frisse kop te krijgen. Wie beweegt voelt zich beter in zijn vel, is tot meer in staat, kan zijn stress afreageren, ontmoet andere mensen, verlegt zijn grenzen, enz. Bewegen is goed voor iedereen! Ook voor mensen met een handicap.

Met het project ‘KVG beweegt’ wil KVG mensen met een handicap ertoe aanzetten om al hun fysieke mogelijkheden te ontdekken: beweeg wat je kan bewegen! Je zult ervaren hoeveel deugd dit je doet. Anderzijds willen we aan de maatschappij laten weten dat we er zijn en dat ook mensen met een handicap willen bewegen, sporten, … Helaas zijn er nog te veel ontoegankelijke sportcomplexen, wandelingen en fietstochten waardoor de drempel om deel te nemen vaak erg hoog is. En dat is jammer! Door op deze sportieve manier van ons te laten horen, maken wij alle organisatoren van sportmanifestaties, alle uitbaters van sportcomplexen, zwembaden, … duidelijk dat wij er in de toekomst willen bij zijn. Dat het de moeite loont om meer werk te maken van een betere toegankelijkheid.

Wat gaan we dit werkjaar allemaal doen Verschillende KVG-afdelingen zullen dit werkjaar allerlei toffe, sportieve activiteiten aanbieden. Neem zeker deel aan de activiteiten die je aanspreken. En draag daarmee je steentje bij aan het verzamelen van ‘kilometers’ om de wereld rond te bewegen. Neem je vrienden en familie mee naar deze activiteiten, want ook hun kilometers tellen mee! Let op: kilometers tellen enkel als ze afgelegd worden tijdens één van de activiteiten die door KVG-afdelingen, vrijetijdwerkingen, clubs, … georganiseerd worden of als je als KVG-groep aan sportieve activiteiten deelneemt. Daar worden de kilometers geregistreerd. De stand van zaken kun je volgen via de website: www.kvg.be/kvgbeweegt. Daar

9

vind je alle informatie terug over het aantal kilometers dat al is afgelegd. Ook een overzicht van de verschillende activiteiten die binnen KVG georganiseerd worden, wordt op deze website weergegeven. Geen computer bij de hand? Bel dan naar het nationale secretariaat of de provinciale KVG-secretariaten. De foto die je op de cover van deze Handiscoop vindt, zal terugkomen op de affiches die de actie ‘KVG beweegt’ zullen bekend maken en die je binnenkort overal in Vlaanderen zal tegenkomen.

Verschillende sporten ontdekken Vanaf volgende maand zul je een jaar lang in elke Handiscoop een artikel lezen over een of andere boeiende sport. Ook geven we dan telkens een stand van zaken wat betreft onze actie ‘de wereld rond bewegen’: hoeveel kilometers hebben we al ‘bewogen’ en hoeveel moeten we er nog gaan? Welke afdeling, club, … heeft de voorbije maand het meest bewogen? … Doe met ons mee! Ga eens op verkenning naar één of andere sportactiviteit in je buurt. Sluit aan bij een sportclub. Breng meer beweging in je dagelijkse leven. En als wij volgend jaar onze ‘balans’ opmaken, dan zul jij je in elk geval een stuk fitter voelen! Voor meer informatie: KVG-Vorming, A. Goemaerelei 66, 2018 Antwerpen, tel.: 03 216 29 90, e-mail: [email protected], website: www.kvg.be/kvgbeweegt of de provinciale KVG-secretariaten. Op je lidkaart en achteraan deze Handiscoop vind je de adresgegevens.

GEZOCHT HANDBIKE EN ROLLEN KVG-Vorming zoekt 2 handbikes en 2 rollen om onder deze handbikes te plaatsen om op 21/11 te gebruiken. Ben jij bereid je handbike en/of rollen één dag uit te lenen? Neem dan contact op met elien.vandael@kvg. be.

��

Antwerpen KVG Vorming

tel. 03 235 85 57, [email protected] ●

●

●

ouders van een kind met een handicap tot 12 jaar, de kinderen worden opgevangen door de vrijetijdswerking - Hasselt 13 oktober – 19.30 u. Beschermingsmaatregelen: praktische regelingen – Hasselt 20 oktober – 19.30 u. - Bijkomende kinderbijslag - Kortessem

29 september - 19.30 u. - Startavond - Lier

●

●

●

Vrije tijd

tel. 011 28 57 43, [email protected]

Gezin en Handicap


13 oktober – 19.30 u. - erfrecht Brecht

●

●

●

Vrije Tijd

tel. 03 235 85 57, gsm 0472 61 43 46, [email protected] ●

●

●

21 september - Muurklimmen Durnal 26 september - Een tochtje met de motorfiets - Antwerpen 28 september - 17.30 u. - 20.30 u. - koken in Lier - Lier

maandelijks op zaterdag - 10.30 u. 13.30 u. - Kookclub - Hasselt, Runkst maandelijks op zaterdag - 14-16 uur - Creaclub - Hasselt, Runkst maandelijks - Yoga - Hasselt, Runkst

Vlaams-Brabant

Turnhout

KVG-Vorming KVG Vorming

tel. 016 23 51 61, [email protected], www.kvg-vlaamsbrabant.be


●

●

Limburg

●

16 september - 19 uur - Mega Party (voor jongeren met een handicap vanaf 16 jaar) - zaal Den Bond, Turnhout 21 september - 19.30 u. - 20.30 u. - Zangkoor Gelijkgestemd - ateljee Hagelbos, hagelbos 15 in Geel - meer info: sander.willems@mpi-oosterlo. be 25 september - 19.30 u. - Danscafé - ’t Schoolhuis, Schoterheide 48 in Tessenderlo - Info: Jan Verbiest, gsm: 0477 28 20 91 28 september - 14 - 16 uur of 18.30 u. - 19.30 u. - Cultuurbeurs voor deelnemers project Toegankelijke cultuur: voorstellen van het culturele programma CC De Werft - CC De Werft, Werft te Geel - Info: Roel Tulleneers, tel.: 014 56 66 68

18 september - 19.30 u. - Startavond - Lille 6 oktober - 19.30 u. - Doe- en vormingsavond: Snoezelen thuis: hoe begin je eraan? - Dessel 11 oktober - 14 uur - Herfstwandeling - Arendonk

●

26 september - 14 uur - Startnamiddag - Kortenberg Gezin en Handicap


Vorming Steunpunt Vrijetijd Gehandicapten Kempen

tel. 011 23 22 04, e-mail: [email protected] ●

●

●

24 september - 19 uur- Startavond - Rapertingen 7 november - Infobeurs rond handicap - Provinciehuis Hasselt 15 november - 15 uur - Musical ‘Gemeen Goed’ - Cultureel Centrum Hasselt

●


●

Gezin en Handicap ●


9 september - 15.30 u. - 16.30 u. Danslessen voor mensen met een verstandelijke handicap - Dessel - Info: Petra Verwaest, gsm: 0479 39 85 27 12 september - 14 -15 uur - Danslessen voor lagere schoolkinderen met autisme - Arendonk - Info: Petra Verwaest, gsm: 0479 39 85 27 13 september - 11.30 u. - 1ste Oevelse jogging en handbikerun Oevel - Info: Heylen Stan, gsm: 0478 95 50 79

10 oktober – 10 uur - Praatgroep voor

��

●

10

13 oktober – 19.30 u. - Waar heb ik recht op? - Londerzeel 21 oktober – 19.30 u. - Spelen en speelgoed voor kinderen met een handicap - Roosdaal Vrije Tijd

gsm 0478 28 70 06, 0473 17 94 59, [email protected] ●

●

13 september - 14 uur - Kanovaren op de Dijle en een wandeling in en om het kasteelpark van Arenberg Heverlee 19 september - 14 uur - Vlottentocht op de Dijle - Huldenberg

●

●

●

19 september - Wandeling natuurdomein Koeheide - Bertem - Info: [email protected] 3 oktober - 20 uur - Praat- en danscafé in de Doc’s Bar - Brusselsesteenweg Leuven 11 oktober - 14 uur - Wandeling in het Provinciedomein van Kessel-Lo en voor de betere stappers naar de Abdij van Vlierbeek

Oost-Vlaanderen


13 oktober – 19.30 u. - Waar heb ik recht op? - Aalst

West-Vlaanderen

●

●


16 september - Bezoek Dominiek Savio - Gits 19 september - toegankelijke wandeltochten: keuze uit verschillende wandelingen - Ieper 25 september - 19.30 u. - Startavond - Gits

●

●


6 oktober – 19.30 u. - Erfrecht – Roeselare

Muziek en dans

22, 29 september - Pater Damiaan, onze grootste Belg! - Het SEINhuis – Kessel-Lo 5, 14, 21, 28 oktober en 12, 18, 19, 21 november - De passie van Rogier: ontdek de wereld van Rogier van der Weyden - De Romaanse Poort, Leuven

Intro tel. 02 465 67 00, [email protected]

Gezin en Handicap

Gezin en Handicap

20 oktober – 19.30 u. - PersoonlijkeAssistentieBudget (PAB) - Roeselare

Vibeg


2 oktober - 19.30 u. - Startavond – Gent


●

KVG Vorming

●

KVG Vorming

●

●

●

●

12 september - Thoprock - SintMichiels 19 september - Natalia - Expodroom Bree

Toegankelijke wandeltocht KVG Ieper

Muziektherapie voor mensen met een verstandelijke handicap

Wekelijks nemen in Vlaanderen duizenden mensen deel aan wandeltochten. Helaas zijn deze wandeltochten niet altijd toegankelijk voor personen met een handicap. KVG Ieper organiseert al voor de 22ste keer een toegankelijke wandeltocht. Dit jaar vindt deze wandeltocht plaats op zaterdag, 19 september. De wandeltocht is volledig toegankelijk en je wandelt door Ieper en zijn pittoreske omgeving. Je kan kiezen tussen parcours van 6, 10, 15, 22 en 30 km. Inschrijven doe je in het parochiale centrum ‘De Familiekring’ (Crescendostraat 19 in Ieper, op 500 meter van het station) vanaf 7 uur tot 15 uur. Leden van Activa betalen 1,10 euro deelnameprijs, niet-leden betalen 1,50 euro. KVG Ieper biedt tevens een Breughelmaaltijd voor een democratische prijs van 9 euro in voorverkoop en 11 euro voor wie de dag zelf betaalt. De Breughelmaaltijd staat klaar van 11.30 tot 20 uur. Wandelaars en niet-wandelaars zijn welkom. Voor informatie: Daniël Vanhaverbeke, tel. 057 20 62 89 of Eric Gurdebeke, tel. 057 44 58 04 of gsm: 0495 35 83 19.

Om naar muziektherapie te komen, hoef je geen enkele kennis van muziek te hebben. Je hoeft enkel muziekgevoelig te zijn en een instrument willen leren bespelen of willen leren zingen. Eén sessie duurt ongeveer 45 à 60 minuten en vindt plaats op verschillende locaties in Limburg.

Rolstoeldansen We zouden een dansgroep willen starten die wekelijks samenkomt om te oefenen. In de toekomst willen we ook gaan optreden. Deze activiteiten gaan telkens door in de Ookerbij, Schoolstraat 40 te Runkst-Hasselt. Voor informatie en inschrijvingen: Vrijetijd Limburg, tel. 011 28.57.43 of [email protected]

11

��

MARGE Studiemomenten 10, 11 september en 1 oktober - 9.15 u. - Kraaienpootjes, over ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking - Gent - Info: tel.: 09 344 98 92 of mail [email protected]. 2 oktober 9.30 u – Insigt in ouderbegeleiding – Antwerpen – info: SIG vzw, tel.: 09 238 31 25, mail: [email protected], website: www.insigt.be 8 oktober – 8.30 u.-16.30 u. - Brussen aan het woord. Ondersteuning van gezinnen met aandacht voor broers en zussen van personen met een verstandelijke beperking - Gent - Info: tel.: 09 228 99 29 of via www.de-tandem. be. 8 oktober - In bont gezelschap, een studiedag die focust op de ondersteuning van mensen van allochtone afkomst met een beperking - Gent - Info: tel.: 09 344 98 92 of info@handicum.

Publicaties NLD gewoon anders

Deze praktijkgids wil aan leerkrachten, hulpverleners en ouders praktische adviezen geven voor de begeleiding van kinderen en jongeren met NLD (Nonverbal Learning Disabilities of niet-verbale leerstoornis). NLD is een complexe en omstreden stoornis. Onze manier van omgaan met elkaar zit vol veronderstellingen. Mensen met NLD detecteren die veronderstellingen niet. Ze begrijpen niet goed wat de omgeving van hen verwacht, wat niet alleen het ‘schoolleren’, maar ook het ‘levensleren’ bemoeilijkt. Ze hebben problemen met het aangaan en onderhouden van contacten.

��

Kinderen met NLD zijn vaak boos, angstig en weigerachtig. Opvallend is ook dat ze (te) gemakkelijk praten, wat de indruk wekt dat ze hoogbegaafd zijn. Inzicht in wat NLD is en hoe iemand met NLD functioneert, is een eerste stap naar betere begeleiding. Dit boek geeft uitgebreid antwoord op hoe je kinderen en jongeren kan ondersteunen, zowel op school als in het dagelijks leven. Het vertrekt van de soms pijnlijke ervaringen van ‘Elsa’ en ‘Jeroen’, respectievelijk 12 en 15 jaar oud. Zij wonen in Nederland. De Vlaamse leeswijzer achteraan in het boek verduidelijkt de Nederlandse schoolterminologie. ‘NLD gewoon anders’ va n Sandra Broekmans en Ivon Jacobs, is uitgegeven bij Acco, telt 384 bladzijden en kost 30,00 euro. Autisme: alles op een rijtje

Sinds de eerste wetenschappelijke beschrijving van autisme in 1943, zijn er duizenden publicaties bijgekomen. Het is niet eenvoudig om binnen deze veelheid aan informatie je weg te vinden. Dit boek is een poging om wat orde te scheppen en de huidige wetenschappelijke kennis op een rijtje te zetten en te vertalen naar een breder publiek. Het eerste hoofdstuk gaat dieper in op de plaats die autisme krijgt in de diagnostische classificatiesystemen. Dan beantwoordt de auteur vragen als: Wat is het Aspergersyndroom? Hoe vaak komt autisme voor? Wat is de oorzaak van autisme? Welke psychologische theorieën bestaan er over autisme? Wat als autisme voorkomt samen met andere stoornissen? De laatste hoofdstukken belichten de screening, diagnose en behandeling. De referentielijst achteraan bevat een schat aan wetenschappelijke literatuur. ‘Autisme: alles op een rijtje’ van Herbert Roeyers is uitgegeven bij Acco, telt 129 bladzijden en kost 19,50 euro.

12

Nieuwe initiatieven Restaurants toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit

Dat ons land beschikt over een rijke gastronomie is algemeen geweten. Helaas zijn onze restaurants dikwijls weinig toegankelijk voor personen met een beperkte mobiliteit. Door het toekennen van een toegankelijkheidslabel kunnen personen die moeilijkheden ondervinden om zich te verplaatsen voortaan onmiddellijk zien of het restaurant al dan niet toegankelijk is. Het groene logo van een wandelende persoon, toont je dat het restaurant perfect toegankelijk is wanneer je moeilijkheden hebt bij het stappen. Een oranje logo duidt aan dat het restaurant toegankelijk is voor personen in een rolstoel, maar met enige hulp. Het rode logo betekent dat het restaurant niet toegankelijk is. Er zijn ook nog labels voor slechtzienden, slechthorenden en personen met een verstandelijk handicap. Meer informatie: www.tovl.be, gsm 0486 47 71 60. Engelenbeurs

Vzw de engeltjes organiseert een infobeurs voor en over kinderen met een beperking van vrijdag 25 september vanaf 12 uur tot en met 18 uur en zaterdag 26 september vanaf 10 uur tot en met 18 uur in de Legerstock Weelde, Koningsstraat 29, 2381 Weelde. Omdat dit op de grens ligt, komen er zowel Nederlandse als Belgische standhouders. Op vrijdag en zaterdag is er een workshop van De Paarse uil en op zaterdag wordt er een benefietavond georganiseerd voor de thuisbegeleidingsdiensten ‘het Raster’ en ‘Kadodder’ in zaal De Wouwer, Kloosterstraat 4, 2380 Ravels. Deze benefietavond begint om 20 uur en zal worden opgevuld door een ‘live music marathon’. De toegangsprijs is 4 euro voorverkoop en 5 euro aan de inkom. Meer informatie over de engelenbeurs en de benefietavond vind je op www.engelenbeurs.be.

Weerbaarheidstraining

De Kanteling vzw organiseert op zaterdag 26 september, 3, 10 en 24 oktober, en 14 november van 9 uur tot 16 uur een weerbaarheidstraining voor personen met een verstandelijke handicap. In deze vorming leren mensen met een verstandelijke handicap stil te staan bij wat ze leuk en niet leuk vinden en hoe ze dit op een passende manier kunnen tonen. Ook leren ze rekening te houden met wensen en grenzen van anderen. Er wordt op verschillende manieren gewerkt: lichaamsgerichte oefeningen, toneel, rollenspel, tekeningen, gesprekken, … De vorming wordt gegeven door Gerd De Belder, psychotherapeute in de Interactionele Vormgeving en lid van psychotherapiepraktijk de Kanteling. Deelnameprijs: 175 euro per persoon voor de 5 volle dagen. Inschrijven kan tot 12 september 2009 via de website www.dekanteling.be onder ‘activiteitenkalender’. Meer informatie: De Kanteling, 0486 80 03 49.

Tenslotte Open IT (ICT-expertisecentrum)

Binnen de Werkgroep Vorming en Aktie (WVA) werd een ICT-expertisecentrum opgericht. Het project Open IT wil een gids zijn in de wereld van ICT en ICT-hulpmiddelen voor mensen met een beperking (geen leeftijdsgrens). OpenIT biedt: een demonstratielokaal met ICT-hulpmiddelen, vorming rond gebruik van ICT-hulpmiddelen, initiatiereeksen computer en andere ICT, individuele ondersteuning op vlak van ICT. Sinds kort beschikt de

WVA over een nieuwe demonstratieruimte met allerlei ICT-hulpmiddelen. Door dit nieuwe lokaal kan Open IT een nog betere dienstverlening aanbieden. In het lokaal worden zowel het demonstratielokaal als een leslokaal ondergebracht. De demoruimte kan bezocht worden na afspraak. Afspraken zijn zowel tijdens de week, als in het weekend of ’s avonds mogelijk. Het volstaat om contact op te nemen en een afspraak te maken. Voor informatie: Open IT, Werkgroep Vorming en Aktie vzw, Wim Moeyaert, Rijselsestraat 98, 8900 Ieper, tel. 057 21 55 35, gsm 0472 870 730, wim. [email protected], www.openit.nu en www.wvavzw.be

TE KOOP

■ Driewieler - vraagprijs: 25 euro - Inlichtingen: tel. 015 51 41 77

Geraakt worden door aanraking

Eén keer per maand wordt er op zaterdag in De Kanteling massage aangeboden voor personen met een handicap en voor mensen uit hun omgeving. Deze massages worden gegeven door Karen Poisson, een erkende psychotherapeute die tevens opgeleid is in massagetechnieken. Zij heeft ervaring met massage aan mensen met een handicap. Een massage kan heel relaxerend zijn bijv. bij hyperbeweeglijkheid of therapeutisch, bijv. bij het aanvaarden van handicap. Ook voor de omgeving van mensen met een handicap is massage deugddoend. Dit najaar wordt er nog massage geboden op zaterdagen 12 september, 17 oktober, 21 november en 19 december, van 9.30 u. tot 18 uur. Volgende data worden bekend gemaakt via de website www.dekanteling.be. Kostprijs: 40 euro per uur en 60 euro voor anderhalf uur. Voor afspraken en inlichtingen: 0473 73 02 63 (Karen Poisson), [email protected] of bij De Kanteling, 0486 800 349, [email protected] Tip! Schenk een cadeaubon voor een massagesessie.

■ Rolstoelhulpmotor (batterij om rolstoel aan te drijven) - slechts 7 maanden gebruikt - Inlichtingen: Pierre De Wit, (Westende) tel. 058 24 20 42

terteller - Prijzen: overeen te komen - Inlichtingen: tel. 09 373 63 81 of gsm 0470 33 21 70

■ Telefoon voor bejaarden (Empo-

■ Twee manuele rolstoelen -

riaLife) - vraagprijs: 90 euro i.p.v. 180 euro - Inlichtingen: Serreyn, tel. 050 82 72 81

■ Scootmobiel - bereik: 20 km

vraagprijs: 20 euro per rolstoel + ziekenhuisbed met papegaai - vraagprijs: 50 euro - Inlichtingen: Goossens Paul, gsm 478 93 29 88

- snelheid: max. 12 km/uur - verkoopprijs: 700 euro - Inlichtingen: Jacobs, gsm 0474 422 868

■ fiets TRI-BIKE - 6 versnellin-

■ Orthopedische driewieler

■ Driewieler VERMEIREN -

- aanhangfiets model vanaf 10 jaar prijs: overeen te komen - Inlichtingen: Neven, gsm 0478 41 89 77

■ Auto, FORD TRANSIT - met rolstoellift en extra verwarming - 25.800 km - vraagprijs: 16 000 euro - inlichtingen:Van der Veken, tel. 03 238 89 58

■ Driewieler elektronische rolstoel BOOSTER DAWN EN COUNTRY - prijs: overeen te komen - inlichtingen: Jean-Pierre, gsm 0495 23 26 49

■ Driewielerfiets met differentieel (rijdt gemakkelijker) - zo goed als nieuw + Hometrainer met kilome-

13

gen - prijs: 800 euro - inlichtingen: tel. 014 22 22 11 of gsm 0495 47 72 48 vraagprijs: 150 euro - Inlichtingen: tel. 056 50 69 36 of gsm 0472 41 30 99 GEZOCHT

■ Ik ben Karim, 26 jaar en woon op een studio voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Ik heb een uitgesproken voorliefde voor al wie of wat oosters is. Ik ben op zoek naar een lieve vriendin tussen 20 en 30 jaar uit de regio Vlaams-Brabant. Zin om samen af te spreken? Adresgegevens bij de redactie.

��

Het Vlaamse regeerakkoord 20092014 voor een warme samenleving

In volle regeringsonderhandelingen mocht KVG haar memorandum (zie Handiscoop van mei) verduidelijken bij de formateur. Uiteraard waren we erg nieuwsgierig naar het resultaat van het nieuwe regeerakkoord en vroegen wij ons af of er genoeg voor mensen met een handicap opgenomen werd.

Gematigd positief Het verheugt ons dat de Vlaamse regering heel wat ambitie heeft. ’t Is niet omdat het crisis is, dat een overheid minder actief zou moeten zijn, integendeel. De Vlaamse Regering belooft werk te maken van een ‘solidaire’ samenleving, schaarse budgettaire middelen of niet. We vinden het zeer positief dat in de meeste beleidsdomeinen de regering aandacht heeft voor de specifieke noden van mensen met een handicap en andere mensen die het moeilijk hebben zoals bijv. de mensen die leven in armoede. Tewerkstelling, onderwijs en opleiding Voor de tewerkstelling van mensen met een handicap heeft de vorige Vlaamse regering nieuwe maatregelen genomen. Deze Vlaamse regering zal bekijken of ze genoeg resultaat opleveren en ze eventueel bijsturen. Er wordt gestreefd naar evenredige arbeidsparticipatie, zowel in de eigen diensten, de publieke sector, als de private sector. En dat is wat KVG ook vroeg in haar memorandum.

��

Organisaties die veel subsidies ontvangen of die overheidsopdrachten uitvoeren voor de Vlaamse overheid worden verplicht te werken aan een diversiteitsbeleid.Voor mensen die niet of niet meer terecht kunnen op de gewone arbeidsmarkt blijft de Vlaamse Regering meer investeren in de sociale economie.

De Vlaamse gebarentaal krijgt een prominentere plaats en er zal werk gemaakt worden van specifieke ondersteuning voor leerlingen die omwille van hun hoorstoornis of dyslexie problemen hebben met de verwerving van het gesproken en het geschreven Nederlands.

Daarnaast wil de Vlaamse Regering er voor zorgen dat er meer opleidingen toegankelijk worden voor mensen met een handicap. Fijn, maar voor KVG moeten in principe alle opleidingen toegankelijk zijn voor mensen met een handicap! Meer jongeren dan nu het geval is, moeten het secundair onderwijs verlaten met goede startkwalificaties. En er moeten meer jongeren deelnemen aan het hoger onderwijs, ongeacht hun sociale achtergrond of eventuele functiebeperkingen. Daarvoor komt er o.a. meer ondersteuning voor studenten met een handicap. Ongetwijfeld is dit positief, maar naar onze mening drukt de regering zich té voorzichtig uit wat het decreet leerzorg betreft (nvdr: het decreet leerzorg heeft de bedoeling om zowel het gewoon als het buitengewoon onderwijs grondig te hervormen en meer kinderen met een handicap kansen te geven in het gewoon onderwijs). Ze spreekt over een geleidelijke implementatie en de noodzaak van een breed maatschappelijk draagvlak (ook in het onderwijs) om het te implementeren. Wij beseffen dat het hier om een delicate materie gaat, maar we verwachten wel de nodige daadkracht van onze beleidsmakers om dat draagvlak mee te creëren (ook in het onderwijs). Veel hangt af van de middelen die het onderwijs ter beschikking krijgt om werkelijke gelijke kansen voor élk kind, élke jongere te kunnen garanderen.

Ook het leerlingenvervoer wordt een werkpunt voor de nieuwe Vlaamse Regering, evenals mobiliteit in het algemeen. De regering zal verder inzetten op de toegankelijkheid van het openbaar vervoer en zal ook het aangepast vervoer verder ondersteunen.

14

Opvang, zorg en ondersteuning Op de eerste plaats wordt het vroegere uitbreidingsbeleid voor de zorg en ondersteuning van personen met een handicap verder gezet. En de regering belooft jaarlijks een bijkomende budgettaire inspanning te doen. Knelpuntdossiers krijgen voorrang. De lessen uit het PGB-experiment (PersoonsGebonden Budget) worden meegenomen in de processen van zorgvernieuwing. De overheid streeft naar een zo groot mogelijke zelfsturing door personen met een handicap en spreekt van een strategisch plan voor de vernieuwing van de zorg. Maar er is meer, er komt een basisdecreet ‘Vlaamse sociale bescherming’. Naast de bestaande zorgverzekering zal er een systeem van een maximumfactuur in de thuiszorg komen én een Vlaamse hospitalisatieverzekering. In het systeem van de maximumfactuur in de thuiszorg zal de bijdrage die mensen ervoor moeten betalen berekend worden naargelang hun inkomen. KVG heeft

al herhaaldelijk gesteld dat de integratietegemoetkoming niet mag worden beschouwd als een inkomen voor de prijsberekening van thuiszorgdiensten. Dit gaan wij in het oog houden. We zijn ook blij met de Vlaamse hospitalisatieverzekering. Die wordt toegankelijk én betaalbaar voor iedereen. Voor mensen met een handicap is dit een goede zaak. Zij kunnen nu vaak niet terecht op de privémarkt voor een goede verzekering tegen hoge ziekenhuisfacturen. Een nieuwe regeling voor de financiële ondersteuning van kinderen en een nieuw systeem voor het beperken van de kosten in de residentiële ouderenzorg behoren ook nog tot het vernieuwde sociaal beleid.

heeft geëngageerd om het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap onverkort uit te voeren. Het verdrag werd vorige maand trouwens geratificeerd en is dus van toepassing in heel België. Hooggespannen verwachtingen De Vlaamse regering is ambitieus en wij verwachten er veel van! We rekenen erop dat dit regeerakkoord wordt uitgevoerd en elke dag wordt geconcretiseerd in eenzelfde constructieve sfeer als waarin dit opgesteld werd. KVG

zal voor de uitvoering van dit akkoord advies verlenen, eventueel ongevraagd. En als we vinden dat er onvoldoende of geen goede maatregelen genomen worden, zullen ze van ons horen. Om een permanent overleg tussen de Vlaamse Regering en de representatieve organisaties van personen met een handicap goed te laten verlopen, vinden we de oprichting van een Vlaamse Raad voor Personen met een Handicap nu prioritair. Herman JANSSENS

Jouw mening op …

Inclusief beleid

Laat het ons weten op www.openkijkophandicap.be In het artikel ‘De klok is verhuisd, nu de klepel nog’ lees je dat er bij KVG alsmaar meer klachten komen over de bereikbaarheid en de ‘service’ van de dienst tegemoetkomingen (FOD Sociale Zekerheid). Wat zijn jouw ervaringen met deze dienst? Hing je ook al uren aan de telefoon om uiteindelijk een nietszeggend antwoord van iemand van het callcenter te krijgen? Of werd je door deze dienst net heel snel en accuraat geholpen? Kreeg jij vlug een beslissing op jouw aanvraag of herziening van een tegemoetkoming? Of wacht jij nu al maanden op enige reactie op jouw aanvraag of herziening? … Je kan je reacties kwijt aan de redactie van Handiscoop: [email protected] of tel.: 03 216 29 90. Heel erg bedankt alvast.

��

In veel andere beleidsdomeinen werd aan personen met een handicap gedacht. We vinden een engagement terug voor de toegankelijkheid van openbare gebouwen en van natuur en bos, wonen, toerisme, sport en cultuur. Dat hoort ook zo omdat een inclusieve samenleving in elk beleidsdomein moet worden waargemaakt. De regering stelt een masterplan op voor de participatie van o.a. personen met een handicap aan alle domeinen van het maatschappelijk leven. Het plan bevat meetbare doelstellingen, concrete acties, een timing en een systematische opvolging van de resultaten. Fantastisch! Maar misschien niet zo gek als je bedenkt dat de Vlaamse Regering zich

��

��

��

��

��

15

��

Islam en handicap Op 14 mei was KVG één van de organisatoren van het SPES-colloquium ‘Ga je mij uit de weg? Over Handicap, cultuur en spiritualiteit’.Tijdens dat colloquium vertelde professor Mohammed Ghaly heel boeiende dingen over ‘islam en handicap’. Mohammed Ghaly is docent islamitische Theologie aan de universiteit van Leiden in Nederland. Mohammed Ghaly bestudeerde vier thema’s die te maken hebben met islam en handicap. Ze worden steeds benaderd vanuit de praktijk (het alledaagse leven van moslims) en de theorie (de islamitische bronnen). Mohammed Ghaly had contact met meer dan 150 moslims met een handicap, hun familieleden, collega’s, deskundigen en hulpverleners die zorg bieden aan moslims met een handicap.

Het ontstaan van een handicap Wanneer iemand, of een van zijn kinderen, een handicap heeft, komen er ongetwijfeld een aantal vragen naar boven: waarom treft dit mijn kind, terwijl er vele anderen gezond zijn? Onder moslims speelt soms het schuldgevoel een rol bij het zoeken naar een antwoord. ”Ik heb heel veel verkeerde

��

dingen gedaan en dit is de terechte straf van Allah” geven veel mensen als verklaring voor het krijgen van een kind met een handicap. Maar als je op die manier naar een handicap kijkt, heeft dit grote gevolgen voor een verder actief en positief omgaan met de handicap van jezelf of je kind. Het kan bijv. leiden tot het verbergen van een kind dat, in dit geval, als een teken van zondige ouders wordt gezien. Binnen de islam is men het er echter over eens dat niemand gestraft wordt voor de misdaden van anderen. De opvatting dat het krijgen van een kind met een beperking een straf is van God voor zondige ouders, is dus een onjuiste interpretatie binnen de islam.

16

Wat zouden wel antwoorden kunnen zijn? De meest gehanteerde verklaring voor het bestaan van handicaps is dat het een beproeving van het geloof is. Een tweede verklaring is dat handicaps een disciplinair middel kunnen zijn (maar niet altijd zijn) om ongehoorzame mensen, die tegen de aanwijzingen van God in blijven gaan, terecht te wijzen. Daarbij wordt er de nadruk op gelegd dat het een straf kan zijn, maar niet noodzakelijk ook is. Een derde verklaring is dat een handicap een beloning kan zijn. Een handicap kan vanuit deze visie een middel zijn om een verheven positie in het paradijs te bereiken.

Handicaps en de waarde van het individu Binnen families die een kind met een handicap zien als een ‘goddelijke gunst’, wordt een kind met een handicap zo waardevol gevonden dat hij/zij vaak heel erg verwend wordt. Maar hierdoor wordt het revalidatieproces dan weer belemmerd waardoor het kind niet de kans krijgt om zo zelfstandig en onafhankelijk mogelijk te leren leven. Een kind met een verstandelijke beperking kan leren om zichzelf aan te kleden, te eten en te spelen. Kinderen die zo verwend worden dat ze niets zelf moeten doen, leren die dingen echter niet. De islam zegt dat mensen met een handicap moeten omringd worden met liefde. Dat valt onder de algemene regel die zegt dat mensen die zwak zijn doordat ze ziek, kind of bejaarde zijn meer liefde en hulp moeten krijgen dan diegenen die sterk en gezond zijn. Maar deze liefde moet niet zo overdreven worden dat de persoon helemaal afhankelijk wordt van anderen. Onafhankelijkheid geldt als een heel kostbaar goed in de islam. Binnen andere families wordt een kind met een handicap gezien als een soort schande. Sommige ouders zouden graag willen dat niemand buiten de familie weet dat ze een kind met een handicap hebben. Deze houding heeft voor een deel te maken met de misvatting dat iemand met een handicap minderwaardig zou zijn. In de islam speelt echter noch gezondheid, noch fysieke kracht of rijkdom een rol in het bepalen van iemands waarde. Een goed hart en goede daden zijn daarvoor de meest beslissende factoren.

Medische behandeling Sommige moslims zijn meer gericht op het gebruik van traditionele middelen. Ze noemen ze ‘islamitische geneeswijzen’. Er wordt dan bijvoorbeeld gewerkt met gebedsgenezing, koranrecitaties, de vervaardiging van amuletten en het uitvoeren van exorcistische rituelen (uitdrijving). Soms weigeren mensen medicatie omdat medicatie nemen volgens hen in strijd is met hun geloof.

Dit geloof zegt dat alles in handen van Allah is en dat Hij de Genezer is. Om die reden willen sommige moslims ook geen gebruik maken van de beschikbare voorzieningen van de reguliere gezondheidszorg. Maar volgens de islamitische bronnen is het begrip ‘islamitische geneeswijzen’ veel breder dan wat er nu onder deze term begrepen wordt. Wat tegenwoordig onder reguliere gezondheidszorg verstaan wordt, valt eigenlijk ook onder de islamitische geneeswijzen. Aan de andere kant zijn er moslims die net heel hoge verwachtingen hebben van de reguliere gezondheidszorg. Ze verwachten dat een beperking altijd volledig kan opgelost worden. Dit is meestal gebaseerd op het geloof onder moslims dat niets onmogelijk is voor Allah. De Profeet heeft gezegd dat ‘Allah geen enkele ziekte nedergezonden heeft behalve met een geneesmiddel erbij dat bekend is bij sommigen en onbekend bij anderen.’ Het feit dat sommige ziekten of beperkingen op dit moment niet te genezen zijn, tast het geloof dat Allah de Genezer is dus niet aan. De therapie is alleen nog niet bekend.

Het huwelijk Onderzoek bij Marokkaanse en Turkse gezinnen met een kind met een verstandelijke handicap wijst uit dat er een hoge frequentie aan bloedverwantschap van de ouders is. De helft van de ouders is verwant aan elkaar, een derde van deze ouderparen zijn volle neef en nicht. Wanneer generaties lang binnen de familie wordt getrouwd, neemt de kans op een kind met een ernstige handicap toe tot bijna 20%. Trouwen binnen de familie was vanaf het begin een discussiepunt in de islam. Men is het er wel over eens dat een huwelijk dat de gezondheid van de echtgeno(o)t(e) of eventuele komende kinderen in gevaar kan brengen, moet worden afgeraden. Religieus gezien wordt medisch onderzoek, voorafgaand aan het endogame huwelijk (huwelijk tussen verwanten) binnen families met genetisch overdraagbare ziektes, sterk aanbevolen.

17

Een andere situatie heeft betrekking op het uithuwelijken van personen met een handicap zelf. De familie van een man of vrouw met een beperking wil soms dat hij/zij gaat trouwen en er wordt een partner geregeld uit het land van herkomst. Ze geloven dat het huwelijk de persoon met een handicap beter zal maken. ”Als je maar getrouwd bent, komt alles wel goed”, wordt vaak gezegd door familieleden en vrienden. Bovendien zal de toekomstige partner ook helpen bij de verzorging en de begeleiding van de persoon met een handicap en daardoor de familie wat ontlasten. Islamitische bronnen geven echter geen absolute beslissing over het uithuwelijken van iemand met een handicap. Dit hangt af van verschillende factoren. De aard en de ernst van de handicap is de belangrijkste factor. Dit heeft meestal te maken met het begrip ‘gelijkheid’ dat centraal staat in de islamitische rechtsspraak om te beoordelen of een huwelijk acceptabel is. De instemming van beide partners is in dit geval ook doorslaggevend. De man of de vrouw moet vooraf duidelijk en eerlijk op de hoogte gebracht worden van de medische toestand van de toekomstige partner en daarmee akkoord gaan. Uit het verhaal van Mohammed Ghaly blijkt dat sommige moslims in bepaalde situaties handelen vanuit een volksgeloof dat niet altijd in overeenstemming is met de gezaghebbende islamitische bronnen. Door het gebrek aan islamitische bronnen die medisch-ethische vraagstukken wetenschappelijk benaderen, is het voor hulpverleners soms moeilijk om te werken met moslims met een handicap of moslimgezinnen met een kind met een handicap. Want wij gaan er van uit dat in de hulpverlening zoveel mogelijk ieders geloof gerespecteerd wordt. Prof. Ghaly raadt hulpverleners aan om advies te vragen aan een hoogopgeleide imam of islamoloog die specialistische kennis bezit op dit gebied. Inge HUYSMANS

��

Leren …

een leven lang

Iedereen wordt meer en meer aangespoord om een leven lang te leren. Geldt dat ook voor met mensen met een handicap? Natuurlijk wel! Het Vlaamse vormingslandschap telt gelukkig verschillende vormingsorganisaties voor (jong)volwassenen met een verstandelijke beperking. Deze organisaties bieden één- en meerdaagse cursussen aan over uiteenlopende thema’s. Dan stelt zich de vraag of vorming buiten de voorziening wel zin heeft voor volwassenen? Overdag gaan de bewoners werken in een beschutte werkplaats, doen ze vrijwilligerswerk of zijn ze actief in diverse ateliers. Kost externe vorming dan niet alleen maar extra tijd en geld? Is er niet voldoende afwisseling qua activiteiten en contacten met andere mensen binnen de voorziening zelf? Handiscoop vroeg het aan Jo en haar zoon Joris. Joris volgt sinds jaar en dag vorming bij VIBEG vzw in Leuven. Jo: Er is zeker veel afwisseling qua activiteiten in de voorziening. Toch komen sommige mensen er niet echt aan hun trekken. Mijn zoon Joris bijvoorbeeld heeft er nog veel plezier in veel bij te leren. Ook al is hij 39 jaar.

��

Er is veel dat mensen zoals hij vroeger niet hebben kunnen ervaren, nogal wat dingen hebben zij gemist. Omdat voor hen alles veel moeilijker was en alles meer tijd vroeg om te begrijpen. We hoeven maar naar onszelf te kijken: waarom gaan bijvoorbeeld gepensioneerden cursussen volgen? Waarom gaan ze ineens al die dingen doen die ze tijdens hun loopbaan niet konden realiseren, onder andere door gebrek aan tijd? Handiscoop: Welke waarde heeft vorming buiten de voorziening? Jo: De menselijke contacten binnen de voorziening zijn zeker enorm waardevol. Toch is er nood aan verbreding. Mensen leren kennen die vanuit hun

18

eigen invalshoek, kennis en ervaring, specifieke zaken komen overbrengen aan de gasten is enorm boeiend. Het is ook normaal dat de begeleiding die in een voorziening jarenlang met dezelfde mensen werkt, wel eens uitgekeken is op hen. En omgekeerd hebben de bewoners ook wel eens nood aan een nieuw gezicht. En dat doet VIBEG-vorming: ze werken met mensen die de deelnemers aan de vormingsactiviteiten nog niet kennen. VIBEG streeft ernaar om de leefwereld van de deelnemers te verbreden en te verrijken. Het is zalig om te zien hoe Joris telkens genoten heeft van die uren bij VIBEG.Vorming volgen is dus zeker een waardevolle aanvulling op de gebruikelijke dagbesteding! Het brengt de persoon met en zonder handicap

steeds een stapje dichter bij elkaar. Om het plastisch uit te drukken: bij elke vorming kan je op het telraam een bolletje in de goede richting schuiven.

Grenzen verleggen Jo: Deze activiteiten verhogen ook het gevoel van eigenwaarde bij gasten zoals Joris. Bij VIBEG ervaart hij dat hij zijn grenzen kan verleggen, zij het met kleine stappen. Ik denk dat je het kan vergelijken met de ervaringen bij de Special Olympics, hoewel daar nogal erg de competitie speelt, waar ik minder van hou. Zo deed Joris mee aan de vorming rond toneel met een eigen toneelopvoering, na weken oefenen. Het was prachtig om te zien hoe de cursusbegeleiders de sterke kanten van elke acteur naar boven haalden, maar ook hoe ieders ‘eigen-aardige’ kantjes werden ingepast en opgetild tot iets moois. Het was soms danig ontroerend! De toneelcursus was echt grensverleggend. Joris heeft veel plankenkoorts en moest daardoor vroeger wel eens afhaken. Maar de cursusbegeleidsters Ilse en Christine lieten hem in het begin van de voorstelling helpen als toneelmeester, zodat zijn stress weg was. Bovendien kregen ze het van Joris - die heel veel van muziek houdt, poëtische trekjes heeft, maar tezelfdertijd heel veel angst heeft - gedaan dat hij vanuit het niets en zonder muzikale begeleiding een prachtig lied zong van Sinéad O’Connor. Mijn man en ik kregen er kippenvel van. Verder was er iemand die iets heel poëtisch bracht over een boom met een heel speciale betekenis voor hem. Een boom die uitnodigt tot suïcide op heel slechte momenten. Een boom waar, nadat het tij gekeerd is, je met liefde naar kijkt, vol verwondering om de mooie bloesems en de uitnodiging tot leven. Dat was nog een kippenvelmoment! Handiscoop: Waarin verschillen de activiteiten van een vormingsorganisatie als VIBEG met die binnen de voorziening? Jo: De activiteiten van de voorziening zijn te vergelijken met naar je werk gaan. Joris ziet dat ook zo. De activitei-

ten van VIBEG verlopen in een ontspannende sfeer, ze worden gegeven door mensen van buitenuit en eigenlijk moét er niets. Louter genieten van nieuwe dingen en ervaren dat je meer kan dan je dacht is de boodschap! Handiscoop: Welke raad zou je aan ouders die twijfelen aan de zin van vorming buiten de voorziening willen geven? Jo: Laat je zoon of dochter het alsjeblieft proberen. Geef ze kansen om te groeien. Ik vind het ook fantastisch dat je met VIBEG op ‘kamp’ kan gaan. Ik merk aan Joris hoeveel deugd hem dat doet. En wat willen we anders dan onze kinderen gelukkig zien, hun dingen gunnen die misschien de pijn wat verzachten, voor alles wat anderen wél kunnen en waarvan zij alleen maar kunnen dromen? Ik heb ergens eens gelezen: ”Door een klein gaatje kan je óók de hemel zien”.

Joris Joris is een bezige. Hij gaat regelmatig op cursus bij VIBEG. Voor Handiscoop sprak hij honderduit over zijn cursuservaringen. Joris: De toneelcursus ging over herinneringen. Aan de hand van foto’s of voorwerpen die je heel belangrijk vindt

in je leven, werd een toneeltje opgevoerd. Bij mij was dat een muziekdoos. Die muziekdoos hadden mijn ouders meegebracht van een reis in Zwitserland, voor als ik me alleen voelde. Ik grijp er nog steeds naar terug, de muziek van Edelweiss is voor mij een echte troost. Wat me heel sterk aangreep, en mijn ouders ook, was dat ik zonder instrumentale begeleiding een liedje mocht zingen van Sinéad O’Connor. Het was ook aangrijpend omdat ik op voorhand gespannen was. Maar op het moment zelf ging het goed, dankzij de hulp van Ilse en Christine. Het applaus achteraf deed echt deugd. En ja, door die cursus heb ik weer iets bijgeleerd. Ik kon iets meer, ik had namelijk minder zenuwen. Na de zomer zou ik dan ook graag meedoen aan de toneelcursus rond Rogier van der Weyden. Als ik dat tot iets breng, zal ik heel fier zijn. Bij de danscursussen eindigden wij met relaxatie en rustig in en uit leren ademen. Dat vond ik heel goed. De verschillende manieren van dansen, zoals ‘strak’ dansen in rechte lijnen of losjes dansen – als een vogel, een vlinder of alsof je verliefd bent – zijn me bijgebleven. Tijdens het dansen werd heel veel rond gevoelens gewerkt. Ook een standbeeld spelen was plezant.

VIBEG? VIBEG is een deelvzw van KVG en richt zich tot mensen met een handicap en tot mensen die met hen samenleven en samenwerken. VIBEG biedt: - Sociaal-culturele vormingsactiviteiten voor mensen met een verstandelijke handicap rond culturele, maatschappelijke en persoonsgebonden thema’s, natuurexploratie en diverse vormen van expressie. - Vorming over handicapgerelateerde thema’s voor o.a. mensen die in de sector werken. - Een documentatiecentrum. - Een maandelijkse nieuwsbrief ‘Snelberichten’. Hierin vind je actuele informatie over het wetgevende werk m.b.t. het ruime thema handicap. Vier keer per jaar verschijnt het vormingstijdschrift VIBEG!. Hierin vind je alle informatie over de cursussen, activiteiten en meerdaagse vormingen voor personen met een handicap en de cursussen en studiedagen voor professionelen. Vraag je gratis exemplaar aan via [email protected] of via tel.: 016/23 51 21.

19

��

de mensen van mijn huis te zijn. Om met mensen van andere voorzieningen te kunnen samenwerken en ze zo beter te leren kennen. En omdat de vakanties heel goed zijn, ook de begeleiding. Als ik zin heb om op vorming te gaan, kijk ik samen met de begeleiders of mijn ouders in de brochure om iets uit te kiezen.

Handiscoop: Joris, waarom volg jij vorming bij VIBEG? Joris: Om iets bij te leren, natuurlijk. En omdat het gezellig is. Maar ook om op stap te kunnen gaan en niet altijd bij

Handiscoop: Wat maakt een cursus fijn? Joris: Ik vind de mensen die meedoen tof. En wij ontdekken nieuwe dingen. Ik heb er al heel veel geleerd. Tijdens de zomerweken schrijven we elke dag op in de cursusmap wat we gedaan hebben. Dat wordt een dagboek om achteraf nog eens te bekijken. Zo herinneren we

cartoon

��

Door een klein gaatje kan je ook de hemel zien ons de leuke tijd tijdens de zomerweken. De cursusmap krijgen wij vooraf zodat we weten wat ons te wachten staat. En daardoor krijg je nog meer zin om te vertrekken …

Atelierwerking of cursus? De lijst van Joris’ activiteiten in dagatelier De Lovenier (Ave Regina vzw) is indrukwekkend lang: muziekatelier, Vicky helpen met de administratie op de computer, wafels bakken, redactie van een krantje, huishoudatelier, zwemmen, werken op de Benedictushoeve in Herent, koken, wandelen, kringgesprek,

islam en handicap

20

creatief atelier, … Daarnaast doet Joris vrijwilligerswerk in De Borre, de bibliotheek van Bierbeek, en bij Vormingplus Oost-Brabant. Handiscoop: Wat is het verschil tussen de atelierwerking en op cursus gaan? Joris: VIBEG is voor mij meer ontspanning, terwijl De Lovenier voor mij eerder werken is (behalve dan het muziekatelier). We zijn daar nuttig bezig. Tijdens de ateliers leer ik ook wel nieuwe dingen, maar het is belangrijk om eens weg te zijn op het werk en niet altijd in dezelfde groep van de ateliers te zitten. Bijleren over andere landen, mensen en gewoonten is heel plezant en leerrijk. Als ik geen cursussen meer zou kunnen volgen, zou ik vooral de gezelligheid missen en de vriendschappen die je daar opbouwt met mensen van andere voorzieningen. Handiscoop: Van welke cursussen droom je nog? Joris: Nog meer toneelcursussen (mét overnachting, het mag zelfs een hele week zijn), een bezoek aan VRT of VTM, een bezoek aan Chardonnay Meerdael (met proeven, natuurlijk), muziek leren spelen, enzovoort, enzovoort. Over leergierigheid gesproken …

VN-VERDRAG OVER DE RECHTEN VAN MENSEN MET EEN HANDICAP GERATIFICEERD

Op 13 december 2006 keurden de Verenigde Naties (VN) in New York het verdrag inzake de rechten van personen met een handicap goed. Een historische gebeurtenis waarvan de ruim 650 miljoen mensen met een handicap of chronische ziekte over de hele wereld, hopelijk heel snel de vruchten zullen plukken. Op 2 juli, ruim 2,5 jaar na die ondertekening door de VN, heeft België dit verdrag nu ‘geratificeerd’. Dit betekent dat de Belgische regeringen en de deelregeringen er zich effectief toe verbinden om dit verdrag ook in de praktijk om te zetten, hiervoor controlemechanismen zal voorzien en verantwoording zal afleggen bij de VN. Ondertussen werd dit verdrag al ondertekend door 142 landen en werd het door 62 landen geratificeerd. Nooit eerder werd een internationaal verdrag op zo’n korte tijd door zoveel landen positief onthaald. In dit VN-verdrag wordt voluit de kaart getrokken van ‘inclusie’, op alle mogelijke terreinen: toegankelijkheid, onderwijs, vrije tijd, tewerkstelling, … Ook heeft dit verdrag het o.a. over: de bescherming van kinderen met een handicap, het recht op gezondheid en revalidatie, het recht op eigendom, toegang tot financiële diensten, recht op een aangepast levensniveau, sociale bescherming, recht op privéleven, toegang tot medische gegevens en recht op een waardige deelname aan het culturele leven. Wij leven dus op goede hoop. KVG heeft zijn diensten al aangeboden om actief mee te werken aan de uitvoering ervan. Lief VANBAEL

Nele MAES

21

��

EXCLUSIEF: ROBIN VERANDERT VAN SCHOOL Ik sta op het punt om Robin in te schrijven in Parcival. Dat is een school voor buitengewoon onderwijs. En ik heb verdriet. Veel verdriet. Sinds de school in Hove me drie weken geleden vertelde dat Robin niet langer welkom is, huil ik de hele dag. Want het is alsof niet alleen die school, maar heel de wereld mijn kind buitensluit. Hierbij vel ik geen oordeel over het buitengewoon onderwijs. En het werk dat de mensen daar leveren met onze kinderen. Ik veroordeel de maatschappij die kinderen als Robin aan de zijlijn zet. Scholen die zeggen: ”We hebben de mensen en de middelen niet om kinderen als Robin te onderwijzen.” Maar welke vaardigheden moet je hebben om een kind als Robin te onderwijzen? Slechts twee: de wil om een mens te zien als een mens. En de openheid om hulp te aanvaarden. Ook in de andere scholen waarmee ik contact nam, gebeurt hetzelfde. Mensen focussen op Robins’ downsyndroom. Op zijn beperkingen. En uit eigen onzekerheid over hun eigen beperkingen of zelfs incompetentie zeggen ze ”neen”. ”Kan ik dit wel?” wordt ”hij kan het niet”. Uit angst om zichzelf in de spiegel te zien, houden die bange mensen mijn kind de spiegel voor: kijk eens, jij bent anders. Moeilijk anders. En dus verwijzen gewone leerkrachten van gewone kinderen bijzondere kinderen naar het buitengewoon onderwijs. Waar mensen wel weten hoe ze zo’n kind moeten aanpakken. Of evengoed niet. Ik houd niet van deze exclusieve maatschappij. Ik houd niet van deze manier van denken en kijken. Of liever: niet kijken, wegkijken, wegsteken, veilig in een uithoekje, waar niemand met mijn zoon en zijn handicap geconfronteerd moet worden. Tenzij hij met zijn buitengewone klas op uitstap gaat: een rij vreemde kinderen. U weet wel: die mongolen, die zo agressief kunnen zijn. En waarvoor mensen uit de weg gaan. Bang de straat oversteken:

��

ongemakkelijk bij het zicht van zoveel bijzonderheid. Terwijl ik weet dat mijn kind een plaats heeft in deze maatschappij, in een grotere gemeenschap dan dit gezin. Mijn kind is hier nodig: tussen de mensen. Robin bewerkstelligt heel natuurlijk in een jaar tijd wat twaalf jaar godsdienstonderwijs of maatschappijleer niet gedaan krijgen. Dat kinderen opgroeien met mededogen en een open kijk op de wereld. Dat ze niet erover horen, maar het helemaal zelf beleven. En vooral: dat kinderen voelen dat ze er zelf ook mogen zijn. Zoals ze zijn. Met hun beperkingen. Robin geeft andere kinderen zelfvertrouwen. Door te zijn wie hij is, zegt hij: jij bent goed zoals je bent. Wollig? Melig? Neen. Ik zie het gebeuren. Andere ouders komen het me vertellen. En ik zie het tegendeel ook gebeuren. Arne, een goede vriend van mijn oudste zoon, leert moeilijk. De school raadt het kind aan naar een type 8-school te gaan. Beter voor het kind, zegt de school. Beter voor de school, denk ik. Want blijkbaar zijn kinderen niet altijd het eerste doel van een school. Als het moeilijk wordt, laten ze hen in de steek. Simon is er het hart van in: zijn beste vriend moet weg. Ik keek vanmorgen zijn toetsen na, er was een hele slechte bij. Ook Simon leest traag, heeft moeite met dictee en aandacht. ”Moet ik nu ook weg?” vraagt hij benepen, ”ik leer toch ook trager?” Separatisme, apartheid, exclusie. Ik houd niet van deze maatschappij. Zolang ze blind blijft voor de zegen die inclusie biedt voor iedereen, legt ze ook haar eigen, ‘gewone’ kinderen beperkingen op. Dwingt ze hen in het keurslijf van de prestatie: ”niet wie je bent, maar wat je presteert is van tel. Kun je niet mee, dan lig je eruit.” En wat gaan wij als maatschappij doen met de 60% van de bevolking die niet (meer) mee kan? Robin was onlangs uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje. Het zou een bosspel worden. Het meisje dat uit-

22

nodigde, opperde dat Robin wel eens durft weglopen. Spontaan bedacht ze samen met haar oudere broer en zus een plan om Robin ‘mee te krijgen’. Broer Gaëtan ging hem het eerste uur bij de hand nemen, daarna zus Maité en ook de jonge Laïs zou een duit in het zakje doen. Want Robin moest erbij zijn. Ik was ontroerd toen ik dat verhaal hoorde. En toen ik erover nadacht, besefte ik dat die kinderen meer geleerd hebben dan ‘zorg’. Ze werkten samen, als een team. Ze hadden een probleem en losten het op. Ze werkten creatief en constructief om een gezamenlijk doel te bereiken. Het lijkt de inhoud van een dure cursus voor managers waarvan ik als copywriter onlangs het programma schreef. Wat is beter voor Robin, vragen mensen me. Ik weet het niet, zeg ik dan. Maar ik weet het wel. Beter voor Robin is dat hij gezien wordt als Robin. Dat hij met zijn twee voeten volop in deze gemeenschap staat als de persoon die hij is. Dat hij met die persoonlijkheid bijdraagt aan deze maatschappij. Dat ook hij zorg geeft – op zijn eigen onnavolgbare manier. Zoals hij ook nu al het beste in iedereen bovenbrengt. Als ik hem exclusief school laat lopen, ontneem ik hem die kans voor een heel groot stuk. Straks teken ik het inschrijvingsformulier. Straks teken ik hem in voor een leven als uitzondering in uitzondering. Ik heb veel verdriet. Elke HUBENS Mens en mama van twee mooie mensen die hier horen

Tijd niet in bla bla bla van alledag niet hoogdravend noch wijsgerig maar keurig in gedichten laat ik na wat in mij leeft voelt u ook dat groot gesofisticeerd wezen vrij van pijn vrij van miserie dat mij leidt doorheen ’t erbarmen van mijn lamme lijf en leden

Sinds Fronk in Indië ‘zijn draai’ gevonden heeft en na een lang verblijf en een Ayurverdische behandeling met veel meer fysieke mogelijkheden terug thuis kwam, vertaalt hij zijn MS als ‘Minor Setback’ (kleine tegenslag). Zijn gedichtbundel ‘Riksja en Ligfiets’ is verkrijgbaar bij ‘de Groene Waterman’ en ‘de Ligfiets’ in Antwerpen en kost 11 euro. Voor een volledig lijstje met verkooppunten contacteer: [email protected]

het bracht mij naar dit edel paradijs de countryside van ’t indisch groen ik ruik brandend hout in ’t laaiend vuur mooie mensen zorgen voor ’t eerste eten

Uit ‘Riksja en ligfiets’ - Nonsongs Indië 2007-2008 auteur: Fronk

Hieronder vind je de gegevens van het algemeen KVG-secretariaat en van de regionale secretariaten. Op elk van die secretariaten zijn medewerkers van KVG-diensten beschikbaar. KVG Algemeen Secretariaat Gezin en Handicap A. Goemaerelei 66 2018 Antwerpen tel. 03 216 29 90 fax 03 248 14 42 [email protected] KVG Antwerpen Schoenstraat 61 2140 Borgerhout tel. 03 235 85 57 fax 03 272 58 89 [email protected] KVG Limburg Rederijkersstraat 53 3500 Hasselt tel. 011 23 22 05, fax 011 23 37 16 [email protected]

Fronk

OOK-ER-BIJ Schoolstraat 40 3500 Runkst-Hasselt tel. 011 28 57 40 011 28 57 43 [email protected]

’T MANKEMENT Noorderlaan 4 1731 Zellik ’t Mankement, tel. 02 466 77 82 Intro, tel. 02 465 67 00 Project Vrije Tijd, tel. 02 463 12 41

KVG Oost-Vlaanderen Oud-Strijderslaan 1 9000 Gent tel. 09 227 34 41 [email protected]

KVG Regio Turnhout Korte Begijnenstraat 18 2300 Turnhout tel. 014 40 33 60, fax 014 40 33 65 [email protected]

PROJECT VRIJE TIJD gsm 0497 60 19 57

VRIJETIJDSWERKING SVGK tel. 014 40 33 61 [email protected]

KVG West-Vlaanderen Ardooisesteenweg 73 8800 Roeselare tel. 051 24 88 06, fax 051 20 51 89 [email protected] KVG Vlaams-Brabant en Brussel Tiensesteenweg 63 3010 Kessel-Lo tel. 016 23 51 61, fax 016 23 51 67 [email protected]

23

Vibeg Tiensesteenweg 63 3010 Kessel-Lo, tel. 016 23 51 21, fax 016 23 09 93 e-mail: [email protected] JKVG Van Vaerenberghstraat 6 2600 Berchem, tel. 03 609 54 40, fax 03 609 54 41 [email protected]

��

��

24

Voorbij de grens een jaar later Leren een leven lang

Recommend Documents