Aanwinsten december 2011

BIBLIOTHEEK CULTUURNETWERK NEDERLAND

Aanwinsten december 2011 De bibliotheek van Cultuurnetwerk Nederland heeft in december 93 nieuwe titels toegevoegd aan de collectie. Klik op een van de onderstaande categorieën voor een overzicht van nieuwe titels in die categorie: MUSEA CENTRA VOOR DE KUNSTEN EN AMATEURKUNST BELEID ONDERWIJS KUNST EN CULTUUR KUNST- EN CULTUUREDUCATIE CULTUREEL ERFGOED BEELDENDE KUNSTEN MUZIEK FILM/MEDIA THEATER DANS LITERATUUR OVERIG INSTELLINGENDOCUMENTATIE WEBSITES

1

AANWINSTEN CULTUURNETWERK NEDERLAND DECEMBER 2011

MUSEA Ceca membership survey : ICOM education 22 / E. Nardi (redacteur) ; ICOM-CECA ; Cultuurnetwerk Nederland. - Roma : Edizioni Nuova Cultura, 2011. - 110 p : fig., graf., ill., tab. - Uitg. i.o.v. ICOM/CECA. - ISBN 978-88-6134-723-6 This issue is dedicated to the results of the survey carried out by CECA with Cultuurnetwerk (The Netherlands) to know more about the characteristics of the members and to compare data about museums where members work with data about Dutch museums that Cultuurnetwerk gathers every second year on behalf of the Dutch Ministry of Culture. The issue is organized in three parts: the first part describes the results of the survey in two different articles. The first article, by Emma Nardi, presents the profile of CECA members as emerged through answers to the questionnaire and describes their expectations; the second article, by Josefiene Poll and Melissa de Vreede, compares the museums which CECA members work with Dutch museums; the second part presents special projects that the Board decided to develop in order to fulfill members' expectations; in the third part it is possible to read the questionnaire used in the survey. 069 CEC Kinderen en museumbezoek : investeren in het publiek van de toekomst / B. Reef, P. Postma (projectleider) ; Nederlandse Museumvereniging. - Amsterdam : Nederlandse Museumvereniging, 2011. - 96 p. : ill., tab. - ISBN 978-90-807035-8-2 De Museumvereniging heeft onderzoek laten uitvoeren naar maatregelen die kinderen t/m 12 jaar kunnen stimuleren naar musea te gaan. Het onderzoek vloeide voort uit de wens van toenmalig minister Plasterk van Cultuur om musea gratis te maken voor kinderen. Dit boek laat zien welke maatregelen echt effectief zijn om meer kinderen te stimuleren vaker een museum te bezoeken. Het bevat tevens een inventarisatie van verschillende initiatieven in binnen- en buitenland om museumbezoek door kinderen te stimuleren. Bovendien wordt een beeld geschetst van onderzoeken over bezoek van kinderen aan musea in schoolverband en het bezoek in gezinsverband. Overheden, scholen, intermediairs en musea vinden er tot slot concrete praktische handvatten in voor hun beleid. 069 REE Scholen over Museum en School : rapport over de evaluatie van het programma Museum en School schooljaren 2009/10 en 2010/11 / P. van der Zant. - Gouda : Bureau ART, 2011. - 30 p. Museum en School is een gezamenlijk educatief programma van acht Leidse erfgoedinstellingen: Hortus Botanicus Leiden, Museum Boerhaave, Naturalis, Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde, Museum De Lakenhal, het SieboldHuis en het Regionaal Archief Leiden. De erfgoedinstellingen bieden de leerlingen van basisscholen in Leiden en in een aantal randgemeenten van Leiden een volledig programma aan voor de groepen 1 tot en met 8. Dit is de rapportage over de evaluatie van dit programma in de schooljaren 2009/10 en 2010/11. Als basis voor het onderzoek dienden de 561 door de deelnemende scholen digitaal ingevulde evaluatieformulieren en de deelnamegegevens per schooljaar die werden aangeleverd door de deelnemende musea bij de Museumgroep Leiden. Digitale versie: www.bureau-art.nl/publicaties/erfgoed_en_geschiedenis_41.pdf 069 ZAN Op zoek naar nieuwe wondermiddelen : kinderen en museumbezoek / L. Ranshuysen. - 2011. (MMNieuws; Vol. 6, 26-27 p.) De Nederlandse Museumvereniging (NMV) presenteerde op 14 november 2011 de uitkomsten van een grootschalig onderzoek ten behoeve van de bevordering van museumbezoek door kinderen. In deze reactie zet Ranshuysen enkele kanttekeningen bij een aantal highlights van het onderzoek, zoals gratis museumbezoek, regionale museummenu's en gaming. TIJDSCHRIFTEN

2


Opening the doors: engaging young children in the art museum / S. Shaffer. - 2011. - Met lit.opg. (Art education; Vol. 64, nr. 6, Nov. 40-46 p.) Today an increasing number of art museums are opening their doors to the growing audience of three- to six-year-olds and recognizing the possibilities for connecting children to paintings and sculpture. TIJDSCHRIFTEN

3


CENTRA VOOR DE KUNSTEN & AMATEURKUNST Klanttevredenheidsonderzoek naar de waardering van SKVR Cultuurtraject leerjaar 1 2010-2011 / N. Palyama. - [S.l.] : [s.n.], 2011. - 87 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg., bijl. en (Engelse) samenv. Scriptie Hogeschool Rotterdam, deeltijd studie Culturele Maatschappelijke Vorming. Afstudeeronderzoek in opdracht van de SKVR over de klanttevredenheid van leerjaar 1 van het Cultuurtraject 2010-2011. Het doel van dit onderzoek is dat de SKVR naar aanleiding van de resultaten van dit onderzoek in het vervolg projecten kan ontwikkelen die beter aansluiten op de wensen en behoeften van Rotterdamse scholen, leerlingen en culturele instelling. Digitale versie: www.kc-r.nl/images/stories/pdf/palyama%20n%20%20%20klanttevredenheid%20cultuurtraject%202011.pdf DIGITALE BESTANDEN Stevig aan het stuur : empowerment voor besturen in de amateurkunst / A. Evers. - Utrecht : Kunstfactor, 2011. - 23 p. : ill. - Met lit.opg. en (web)adressen. Hoe kan het bestuur van een amateurkunstvereniging het bestuurlijk functioneren versterken en ontwikkelen? Deze vraag wordt beantwoord door verschillende bestuurders uit het amateurkunstveld. Met tips en handreikingen uit de praktijk. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/engine/download/blob/Kunstfactor/49667/2011/48/DEF_KUF_stevig_aan_het_stu ur.pdf?app=kunstfactor&class=6972&field=49667&id=2388 DIGITALE BESTANDEN Amateurkunst, dat werkt! : mecenaat in de amateurkunsten / A. Mengerink. - 2011. (MMNieuws; Vol. 28, nr. 6, p. 32) Ook amateurkunstverenigingen moeten in tijden van bezuinigingen op zoek naar alternatieven voor het wegvallen van subsidie-inkomsten TIJDSCHRIFTEN

4


BELEID Case for change capital in the arts : building vibrant and viable cultural organizations / R. Thomas, R. Chistopher, H. Sidford. - [S.l.] : Nonprofit Finance Fund, 2011. - 19 p. : ill. This publication shares the philosophy governing the 'Leading for the Future Initiative'. This initiative is the first national initiative to deploy a specific kind of investment - change capital - to help arts organizations adapt their programming, operations and finances to thrive in a changed and changing economic and cultural landscape. It also discusses the need for and application of change capital in the arts. Furthermore it outlines core principles and practices that can improve capitalization in the sector but that will require changes in behavior by both nonprofits and funders alike. The piece tells how each of the participating organizations is applying change capital to undertake meaningful artistic, organizational and financial change. Digitale versie: http://nonprofitfinancefund.org/files/docs/caseforcapitalfinal_050611_spread.pdf 336 THO The contribution of culture to the implementation of the Europe 2020 strategy / Kultúrpont Iroda, Cultural Contact Point Hungary. - [S.l.] : Kultúrpont, 2011. - 67 p. : fig., ill. The conference on 'The Contribution of culture to the implementation of the Europe 2020 Strategy' was held between 28 February and 1 March 2011 in the building of the Hungarian Academy of Sciences. Approximately 200 participants attended the event that was organised in cooperation with the European Commission. The conference was in line with one of the priorities of the Hungarian EU Presidency and sought to identify the role of culture in the success of the Europe 2020 Strategy.The discussions attempted to identify more focused exploitation of culture in the economy, in education and in other fields of social action. Digitale versie: www.kulturpont.hu/culture2020/lapozhato_pdf/kulturpont_kiadvany_ENG.pdf 351 CON Integraal cultuurbeleid : kansen en aanbevelingen / L. Jans (redacteur), M. Prinse (redacteur), J. Wilbrink (redacteur). - Tilburg : BKKC, 2011. - 76 p. : ill. - ISBN 9789071092008 Aanleiding voor deze publicatie is het onderzoek 'Integraal gemeentelijk cultuurbeleid' (IVA 2011) dat is gehouden onder alle middelgrote en kleine gemeenten van Noord-Brabant. Uit de analyse van het IVA-onderzoek blijkt dat er nog tal van mogelijkheden liggen om beleidsvoornemens vanuit een integrale visie te benaderen en daarmee meerwaarde te creëren voor zowel de cultuur als de aanpalende beleidsterreinen. 352 INT Brabantbod : de kunst van het samenwerken / Provincie Noord-Brabant. - [S.l.] : Provincie NoordBrabant, 2011. - 7 p. : tab. Onder de naam 'Brabantbod' schetst BrabantStad (Breda, Eindhoven, Helmond, 's-Hertogenbosch, Tilburg en de provincie Noord-Brabant) een visie over hoe Brabant kunst wil maken, wil presenteren en voor publiek toegankelijk wil maken. Er is gekozen voor drie clusters waar de komende jaren aan gewerkt wordt: toneel en dans, beeldend, multimedia en muziek. Het BrabantBod is eind 2011 aangeboden aan het ministerie van OCW. Digitale versie: www.brabant.nl/~/media/53E0DCDD38E84F90902B0F187FEFC073.pdf 353 BRA Bekostiging en aansturing cultuurinstellingen in internationaal perspectief / A. van der Horst, M. de Groot, N. Fransen, A. Maarschalkerweerd (medewerker). - Amsterdam : DSP-groep, 2011. - 116 p. : fig. - Met lit.opg. en bijl. Wat zijn internationaal de belangrijkste kenmerken in de aansturing en financiering van publiek gefinancierde cultuurinstellingen? DSP-groep doet in deze rapportage verslag van de uitkomst van het

5


onderzoek. DSP-groep beschrijft het cultuurbeleid, de inrichting van het culturele bestel en de relatie tussen overheid en culturele instelling in de landen Frankrijk, België, Denemarken, Zweden, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de regio's Vlaanderen en Nordrhein Westfalen. Digitale versie: www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-enpublicaties/rapporten/2011/05/31/bekostiging-en-aansturing-cultuurinstellingen-in-internationaalperspectief/cultuursubsidie-in-internationaal-perspectief.pdf [DA] 351 HOR Report on the survey on the implementation of the Road Map for Arts Education. - [S.l.] : UNESCO, 2010. - 34 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg., samenv. en bijl. The Road Map for Arts Education is a reference document that aims to explore the role of arts education in meeting the need for creativity and cultural awareness in the 21st Century, while placing emphasis on the strategies required to introduce or promote arts education in the learning environment. Within this conceptual framework, all UNESCO Member States interested in initiating or developing arts education practices can mould their own national policy guidelines, adapted to their socio-cultural specificities. With the Road Map, UNESCO advocates the essential role of arts education within societies, to create a common ground of understanding for all stakeholders. Digitale versie: http://unesdoc.unesco.org/images/0019/001906/190695e.pdf [DA] 351 REP Neveneffecten : het kleine ontmoeten in het lokaal cultuurbeleid / R. Soenen, H. De Brandt. - Brussel : Locus, 2011. - 78 p. - ISBN 978-90-81446037 In de marge van een culturele activiteit vinden soms 'kleine ontmoetingen' plaats. Bezoekers delen spontaan hun mening of knopen een gesprekje aan tijdens het wachten, of ze raken aan de praat bij de koffie in de pauze. Voor culturele instellingen zijn dit soort ontmoetingen vaak prettige interacties en kunnen gezien worden als een eerste stap naar gemeenschapsvorming. Ruth Soenen, antropologe en pedagoge deed onderzoek naar hoe gemeenschapsvorming tot stand komt. Welke dingen maken écht verschil? En hoe kan je dat dan weten en meten? In dit brochure geeft zij richtlijnen en aanpak voor gemeenschapsvormende effecten in het lokaal cultuurbeleid. Ook komen de competenties van cultuurwerkers die ontmoetingen willen stimuleren aan bod. De tekst wordt aangevuld met voorbeelden en vele praktische tips. Digitale versie: www.locusnet.be/portal/page/portal/ver1/Locus/Publiekswerking/Gemeenschapsvorming1/Gemeenschapsvorming%20wat3/Neveneffecten%2 0DEF.pdf [NI] 301 SOE

6


ONDERWIJS Jaarboek onderwijs in cijfers 2011 / CBS, Centraal Bureau voor de Statistiek. - Voorburg [etc.] : CBS, 2011. - tab. Een overzicht van de stand van zaken in het onderwijs. [NA] 370 JAA Trends in beeld 2011 : zicht op onderwijs, cultuur en wetenschap / Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : Ministerie OCW, 2011. - 140 p. : fig., graf., ill, tab. - Met bijl. - ISBN 978-90-5910-127-2 De publicatie bevat informatie over de kwaliteit en prestaties van de onderwijs-, cultuur- en wetenschapsstelsels en is opgebouwd rondom de belangrijkste doelen en functies van deze stelsels. De publicatie bevat de volgende onderwerpen: monitor begroting OCW; onderwijs internationaal; prestaties onderwijsbestel; prestaties cultuur- en mediastelsel; prestaties wetenschap. Ook wordt aandacht besteed aan de onderzoeksresultaten van Education at a Glance 2011, de jaarlijkse publicatie van de OESO, waarin alle indicatoren op het gebied van onderwijs staan. Trends in beeld 2011 is als fysiek document een bijlage van de OCW-begroting. Digitale versie: www.trendsinbeeld.minocw.nl/TrendsInBeeld_2011.pdf 354 TRE Assessment and teaching of 21st century skills / P. Griffin (redacteur), B. McGaw (redacteur), E. Care (redacteur). - Dordrecht [etc.] : Springer, 2011. - IX, 345 p. : fig. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 97894-007-2323-8 This book contains insights based on research conducted as part of a major international project supported by Cisco, Intel and Microsoft. It faces these new working environments head-on, delineating new ways of thinking about '21st-century' skills and including operational definitions of those skills. The authors focus too on new approaches to educational assessment, and present methodological and technological solutions to the barriers that hinder ICT-based assessments of these skills, whether in large-scale surveys or classrooms. Equally committed to defining its terms and providing practical solutions, and including international perspectives and comparative evaluations of assessment methodology and policy, this volume tackles an issue at the top of most educationalists' agendas. 370 ASS

7


KUNST EN CULTUUR Cultuur in Utrecht : de culturele positie van de provincie Utrecht / Stichting Atlas voor Gemeenten. Utrecht : Atlas voor Gemeenten, 2011. - 66 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. Het culturele aanbod en de cultuurdeelname in de provincie Utrecht is in kaart gebracht en vergeleken met vergelijkbare gemeenten. Onderzocht werd: Op welke punten schiet het culturele aanbod in de provincie Utrecht tekort? Waar kunnen de gemeenten het beste in investeren? Wat zijn de te verwachten effecten van die investeringen? Hoe kan de cultuurdeelname onder de inwoners van de gemeenten worden vergroot? Digitale versie: www.atlasvoorgemeenten.nl/images/pdf/Cultuur_in_Utrecht.pdf 008 CUL Cultuur in Zoetermeer / G. Marlet ; Stichting Atlas voor Gemeenten. - Utrecht : Atlas voor Gemeenten, 2009. - 40 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. Het culturele aanbod en de cultuurdeelname in de gemeente Zoetermeer is in kaart gebracht en vergeleken met vergelijkbare gemeenten. Onderzocht werd: Op welke punten schiet het culturele aanbod in de gemeente Zoetermeer tekort? Waar kan de gemeente het beste in investeren? Wat zijn de te verwachten effecten van die investeringen? Hoe kan de cultuurdeelname onder de inwoners van de gemeente worden vergroot? Digitale versie: www.atlasvoorgemeenten.nl/images/producten/cultuur%20in%20zoetermeer.pdf 008 MAR Matchmaker tussen cultuur en publiek : de cultuurinstelling van de 21ste eeuw = Vernieuwen doe je zo : de lessen van Koers Kunst / J. Idema, S. van den Berg. - [S.l.] : [s.n.], 2011. - 28 p. : ill. Koers Kunst, een landelijke brainstorm over de culturele toekomst in Nederland, riep op om voorstellen aan te dragen waarmee de Nederlandse kunst en cultuur (de productie, de presentatie, de deelname en de financiering ervan) verbeterd en vernieuwd kan worden. Deze publicatie is daarvan het resultaat. Het bevat de lessen die Koers Kunst als innovatiepodium heeft opgeleverd. Digitale versie: http://koerskunst.nl/files/publicatie_web.pdf 061 IDE Cultuurcentra op zoek naar een divers publiek / J. Badisco, I. Glorieux, T.P. van Tienoven. Antwerpen [etc.] : Garant, 2011. - 108 p. : tab., graf. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 9789044127218 Dit onderzoek behandelt de kwestie hoe cultuurcentra in Vlaanderen een brede sociale mix van de bevolking kunnen bereiken. De belangrijkste conclusie is dat vooral een sterk aanbod - gericht op de specifieke wensen van de doelgroepen - kan zorgen voor een verhoging en verbreding van de cultuurparticipatie. Bevat zeven hoofdstukken: Cultuurparticipatie en het Vlaams cultuurbeleid, Het spanningsveld tussen vraag en aanbod, Afstand en cultuurdeelname in Vlaanderen, Zeven gebruikersprofielen in de Vlaamse cultuurcentra, De levensstijlen van de gebruikers van de Vlaamse cultuurcentra, De invloed van het aanbod op de publiekssamenstelling, Eén centrum, divers publiek. 700 BAD Culture and development : report of the Director-General of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization / UNESCO. - UN, 2011. - 21 p. The present report, prepared by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), presents progress made in the implementation of General Assembly resolution 65/166, entitled 'Culture and development', and includes an assessment of the value and desirability of organizing a United Nations conference on culture and development. To this end, the report outlines the work undertaken by 18 United Nations entities, demonstrating the contributions of culture to development. In addition, it presents the value of convening such a conference, assessing the aim, level, format, timing and the budgetary implications. It also includes recommendations for enhancing

8


progress towards further integration of culture into development policies and practice. Digitale versie: www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/66/187 DIGITALE BESTANDEN Kunst op een keerpunt / A. Twaalfhoven (hoofdredacteur), T. Gubbels (redacteur) ... [et al.] (redacteur). - 2011. - Themanummer. (Boekman; Vol. 23, nr. 89, winter 2-100 p.) De kunstwereld staat op een keerpunt. De cultuursector moet zich vanwege grootscheepse bezuinigingen losmaken van de overheid en het cultureel ondernemerschap omarmen. Terwijl sommigen zich blijven verzetten tegen de tegenstijdige beleidsmaatregelen, in de hoop het tij alsnog te keren, zien anderen ongekende mogelijkheden om een groeiend publiek en private financieringsbronnen aan te boren. In de komende periode zal het culturele landschap sterk veranderen. Dit themanummer laat vanuit diverse invalshoeken een innovatief licht op het culturele leven schijnen. TIJDSCHRIFTEN

9


KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Kulturelle Bildung und Arbeitswelt : Kulturelle Kompetenz und Kompetenzerwerb durch kulturelle Bildung / T. Nagel, A. Schad, M. Zachhalmel, M. Wimmer (projectleider). - Wien : Educult, [2011?]. 76 p. - Met lit.opg. In dieser Studie wird - erstmal in Österreich - untersucht, welche Bedeutung kulturelle Kompetenzen und der Erwerb von Schlüsselkompetenzen durch kulturelle Bildung auf dem Arbeitsmarkt haben. Ein besonderes Augenmerk liegt dabei auf dem berufsbildenden Schulwesen. Digitale versie: www.educult.at/wp-content/uploads/2011/08/EDUCULT_AK_Endbericht.pdf 159 NAG Van luchtkasteel tot dassenburcht : natuur- en cultuureducatie op particuliere landgoederen / SME Advies... [et al.]. - Utrecht : SME Advies, 2004-2006 . - 2 dl. (versch.pag., 52 p.) : ill. - Met bijl. Bevat lesmap en draaiboek. - De dramaserie 'Het geheim van Lindenborch' van Teleac/NOT met bijbehorende handleiding maakt onderdeel uit van het project 'Van luchtkasteel tot dassenburcht'. Landelijk educatief project voor basisscholen (groep 1 tot en met 8) over de bijzondere natuur- en cultuur op (particuliere) landgoederen. De leerlingen maken met een speciaal ontwikkeld lespakket in de klas kennis met allerlei facetten van een landgoed, zoals: de bebouwing, de bijzondere natuur, de bewoners en de functie van een landgoed in het verleden en nu. Na de lessen op school bezoeken de leerlingen het landgoed dicht in de buurt van de school. De buitenlessen worden begeleid door vrijwilligers. Met het project Van luchtkasteel tot dassenburcht kan de school een landgoed adopteren. Zo ontstaat een nauwe relatie tussen de school en het landgoed dat de school bezoekt. Website: www.vltd.nl 700 VAN Het geheim van de Lindenborch / F. Vaandrager, V. van Geffen (eindredacteur). - Hilversum : Teleac/NOT, [2002?]. - Ongepag. + videoband ; 110 min. In het schooljaar 2002-2003 was de dramaserie 'Het geheim van de Lindenborch' een vast onderdeel van 'Nieuws uit de natuur'. Deze dramaserie is onderdeel van het onderwijsproject 'Van luchtkasteel tot dassenburcht'. Dit is een educatief project voor kinderen van acht tot twaalf jaar over natuur en cultuur op landgoederen. Kinderen van groep 5 tot en met groep 8 kunnen via dit project meer te weten komen over het verleden, maar ook over het hedendaagse leven op Nederlandse particulier landgoederen. De handleiding met kopieerbare werkbladen bevat een overzicht van het landgoed de Lindenborch met daarin de verschillende elementen die op het landgoed aanwezig zijn. 500 VAN [VI] 500 VAN Fight for the arts / Strijd om de kunst / L. van Heteren (redacteur), P. Gielen (redacteur), Q. van den Hoogen (redacteur). - Amsterdam : AUP, 2011. - 156 p. - Met lit.opg. - Artikelen in het Nederlands of Engels. - ISBN 978-90-8555-063-1 Liber amicorum voor Hans van Maanen, hoogleraar Kunst en Maatschappij aan de Rijksuniversiteit Groningen. De afgelopen decennia heeft Van Maanen zich beziggehouden met het functioneren van theater in de samenleving en de wijze waarop dit systematisch onderzocht kan worden. Zijn bevindingen leidden tot zijn bemoeienis met overheidsbeleid. Via onderzoek kwam hij tot het ontwikkelen van methoden voor kunstsociologische benaderingen. Dertien collega's gaan in op de vragen hoe de strijd voor de kunst gevoerd kan worden in beleid, wetenschap en praktijk. De bundel bevat bijdragen van Ton Bevers, Niek vom Bruch, Stijn Bussels, Eugène van Erven, Pascal Gielen, Lucia van Heteren, Quirijn van den Hoogen, Andreas Kotte, Rudi Laermans, Anneli Saro, Henri Schoenmakers, Klaas Tindemans en Kees Vuyk. 700 FIG

10


Transforming education through the arts / B. Caldwell, T. Vaughan. - London [etc.] : Routledge, 2011. - XII, 166 p. : fig., graf., tab. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 978-0-415-68702-7 Drawing on the wealth of evidence already available on the impact of the arts, including the findings of a landmark experimental study in Australia, this text considers: The social and educational impact of neglecting the arts; Research evidence on engagement in the arts; Why there is a need for educational reform; How to transform schools through engagement in the arts. It provides illustrations from around the world that clearly show how the arts have transformed learning for disengaged students. 701 CAL CKV Gids : het hulpmiddel voor de vaksectie CKV / G. Schapers, K. Hulleman, M. van den Wetering. Barneveld : Insite Media, 2011. - 45 p. : ill. - ISSN 1879-4017 Praktische en informatieve uitgave voor betrokkenen bij het CKV-onderwijs in het voortgezet onderwijs. In deze gids is (op basis van advertenties) een voorselectie gemaakt van wat er aan hulpmiddelen, methodes en andere informatie beschikbaar is op het gebied van cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. De CKV-gids verschijnt één keer per jaar. Alle praktische informatie uit de gids is ook te vinden op de bijbehorende website. Een kleine greep uit de bijdragen: 'Kunst in de school' over het Theresialyceum, een cultuurprofielschool; 'C-Zicht, zicht op culturele competenties' over wat leerlingen opsteken van cultuureducatie en wat ze aan kennis, houding en vaardigheden ontwikkelen; 'Het belang van poëzie' waarin aandacht voor de wedstrijd 'Doe maar dicht maar'. Website: www.ckvgids.nl 701 CKV Focus op effect : verslag KCR conferentie, 7 nov 2011 / KCR, Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam. - Rotterdam : KCR, 2011. - 9 p. : ill. De KCR Conferentie 'Focus op effect' vond plaats op 7 november 2011 in Rotterdam. De keynote lezing ging over het meten van resultaten van cultuuronderwijs in Rotterdam en werd verzorgd door prof.dr. Barend van Heusden (hoogleraar Cultuur en Cognitie bij de Rijksuniversiteit Groningen). Na de keynote gingen 4 groepen deelnemers aan de slag met de opdracht: formuleer een alinea in een beleidsnotitie, waarmee scholen en culturele instellingen aangeven hoe zij het cultuuronderwijs binnen de eigen organisatie de komende periode zullen vormgeven. Digitale versie: www.kc-r.nl/images/stories/pdf/verslagfocusopeffect.pdf 701 FOC Basisboek cultuuronderwijs / L. Gootjes-Klamer, M.R. van Nieuwenhuizen. - Groningen : Noordhoff, 2011. - 150 p. : tab., ill. - Met lit.opg., bijl. en reg. - ISBN 978-90-01-79565-8 Dit basisboek geeft pabostudenten handreikingen om cultuur te leren waarnemen, verbeelden, begrijpen en analyseren. Het leert hen een cultureel zelfbewustzijn te ontwikkelen door te reflecteren op eigen ervaringen in cultuur, zowel in het meemaken van cultuur als in het zelf maken van werkstukken. Het boek leert studenten lessen en projecten voor cultuuronderwijs te ontwerpen, de culturele omgeving van de school te gebruiken en kinderen bewust te maken van hun talenten. Bevat zes hoofdstukken: 1) Cultuuronderwijs, 2) Cultuurhistorie en de culturele basisvaardigheden, 3) Ontwikkelen van de culturele basisvaardigheden, 4) De culturele ontwikkeling van kinderen, 5) Cultuuronderwijs ontwerpen, 6) Cultuuronderwijs en de culturele omgeving. Website: www.pabowijzer.nl 701 GOO Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs : een analyse-instrument / F.E.M. Konings. - Rotterdam : [s.n.], 2011. - 67 p. : tab., fig. - Met bijl. en lit.opg. - Uitgevoerd in opdr. van het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP). Culturele instellingen bieden cultuureducatief aanbod en scholen nemen dit - zo nu en dan - af. Maar

11


welke bijdrage levert dit aanbod aan het onderwijs en daarmee aan de ontwikkeling van kinderen? Deze publicatie introduceert een instrument waarmee in kaart kan worden gebracht wat het educatieve aanbod van een culturele instelling bijdraagt aan een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs en hoe hierover wordt afgestemd met het onderwijs. Hiervoor wordt onder meer gebruik gemaakt van het theoretisch kader voor een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs dat is ontwikkeld binnen het onderzoeksproject Cultuur in de Spiegel (CiS) van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Digitale versie: www.cultuurparticipatie.nl/reports/cis_fianne_def.pdf 701 KON Oog op Afrika : CKV-project voor het vmbo. - Berg en Dal : Afrika Museum, 2004. - Lesmap + dvd Project voor het vak CKV voor leerlingen in klas 1 en 2 van het vmbo. Het project Oog op Afrika leert leerlingen kijken naar Afrikaanse kunst met als uitgangspunt de vormgeving van de ogen en betekenis daarvan. Het project bestaat uit twee lessen op school en kan aangevuld worden met een museumbezoek. Tijdens de lessen maken leerlingen kennis met de Afrikaanse cultuur en het oog in de kunst. De lesmap bestaat uit een docentenhandleiding, werkbladen, fotolijst (behorend bij de dvd), kijkwijzer en een boekenlegger. De bijbehorende dvd bevat twee fotoseries: 1. De diversiteit van Afrika; 2. Ogen in de kunst en in het bijzonder de Afrikaanse kunst. 701 OOG [DV] 701 OOG Oogsten in de dwaaltuin / B. Holvast, D. Monsma, C. Oomen, H. Muiderman (medewerker) ; De Cultuurformatie. - [S.l.] : Cultuurformatie, 2011. - 21 p. - Met lit.opg. In het voorjaar van 2008 gingen de eerste cultuurcoaches aan de slag op scholen en bij culturele instellingen. Doelen waren gesteld, maar de weg naar die doelen was nog niet uitgestippeld. Deze publicatie geeft in een aantal artikelen een beeld van de stand van zaken op dit gebied. Allereerst worden twee voorbeelden gegeven uit de praktijk van uitvoerende cultuurcoaches. Daarna volgen de resultaten van een onderzoek naar de praktijk van cultuurcoaches door Oberon. In een andere bijdrage wordt een samenvatting gegeven van de uitkomsten van een onderzoek naar de kwaliteitsindicatoren van cultuureducatie. Digitale versie: www.dirkmonsma.nl/dirkmonsma/files/c0/902_Oogsten_in_de_Dw.pdf 701 OOG Circus in nood! : vakoverstijgend project voor de nieuwe onderbouw : vmbo, havo/vwo / C. Perquin ... [et al.]. - Zutphen : Thieme Meulenhoff, 2005. - 4 dl. : ill. - Bevat leerlingenkatern vmbo, leerlingenkatern havo/vwo, docentenhandleiding vmbo en docentenhandleiding havo/vwo. (Projectkaternen) Vakoverstijgend project voor klas 2 van het vmbo en havo/vwo waarin alle vier de leergebieden (Bewegen en Sport, Mens en Maatschappij, Mens en Natuur, Kunst en Cultuur) en Nederlands aan bod komen. Centraal staat een denkbeeldig circus: circus Ondersteboven, dat met opheffing bedreigd wordt. Aan de leerlingen is het de taak om in één week het voortbestaan van het circus te bewerkstelligen en een bijdrage te leveren aan een voorstelling op vrijdagmiddag. Het project is onderverdeeld in 7 afdelingen: Publiciteit en reclame, Expositie, Techniek, Decor en aankleding, Management en organisatie, Voorstelling en Dierverzorging, milieu en veiligheid. Digitale versie: http://assets.thiememeulenhoff.nl/assets/projecten/projectkaternen%20circus/DHL%20vmbo%20Cir cus%20in%20nood.pdf 701 PRO Spanning = Het zenuwslopende museum : leergebied Kunst en cultuur : vmbo, havo/vwo / M. de Jong ... [et al.]. - Zutphen : Thieme Meulenhoff, 2005. - 2 dl. (23, 16 p.) : ill. - Bevat docentenhandleiding en leerlingkatern. - Cd-rom ontbreekt.

12


(Projectkaternen) In het project 'Spanning: Het zenuwslopende museum' voor het leergebied Kunst en cultuur verbeelden de leerlingen in leerjaar 2 hun eigen opvatting van wat ze spannend vinden, aan spanning ervaren of een ander willen laten ervaren. Het doel is het bedenken, maken en presenteren van eigen werk in een tentoonstelling. Dit project biedt ervaringsgerichte onderdelen (beschouwen, bedenken, maken , organiseren, presenteren en reflecteren) in combinatie met vakinhoudelijke onderdelen (handenarbeid, tekenen, textiel, audiovisuele vormgeving, muziek, dans en/of drama) binnen een betekenisvolle context. Digitale versie: http://assets.thiememeulenhoff.nl/assets/projecten/KC3Spanning/DHL_KC_spanning.pdf 701 PRO Theater, muziek en stijl / M. de Jongh ... [et al.]. - Zutphen : Thieme Meulenhoff, 2005. - 2 dl. (23, 16 p.) - Bevat docentenhandleiding en leerlingkatern. (Projectkaternen) In het project Theater, muziek en stijl werkt de leerling bij het stylingbureau STYLE. Dit bureau heeft vijf opdrachten in portefeuille: een grote brillenzaak wil een andere uitstraling, er ligt een aanvraag voor een praalwagen voor het tropisch zomercarnaval, een jongerenblad wil een fotosessie in een special over rock-'n-roll, een kapperszaak wil een nieuwe etalage en er moet een modeshow worden verzorgd. Het doel van het project is het bedenken, uitvoeren en presenteren van een musical. Digitale versie: http://assets.thiememeulenhoff.nl/assets/projecten/KC2Theater/DHL_KC_Theater.pdf 701 PRO [Programma Kunsteducatie] : 2005-2006 / Hogeschool Rotterdam. Pabo. - Rotterdam : PABO, [2005]. - 4 dl. (29, 13, 17, 35 p.) - Bestaat uit 4 delen: 1. Kunst in kaart; 2. Kunst naar keuze; 3. Kunst met kinderen; 4. Kunst in de klas. Programma Kunsteducatie van de Pabo Hogeschool Rotterdam ontwikkeld in samenwerking met Centrum Beeldende Kunst (CBK) Rotterdam. De modules geven de studenten Pabo de mogelijkheid zich op het gebied van kunsten cultuureducatie te ontwikkelen en hun professionaliteit als cultuurdrager en cultuuroverdrager te vergroten. Het programma bestaat uit 4 onderdelen verdeeld over 4 jaar. In module Kunsteducatie 1 'Kunst in kaart' (PABO 1) worden studenten vertrouwd gemaakt met diverse kunstuitingen en krijgen ze inzicht in het aanbod van de kunst en cultuur in de regio. In module Kunsteducatie 2 'Kunst naar keuze' (PABO 2) ontwikkelt de student zichzelf tot cultuuroverdrager door projecten te ontwerpen op cultureel en kunstzinnig gebied. De daadwerkelijke uitvoering van een project op de basisschool vindt plaats in PABO 3 aan de hand van de module Kunsteducatie 3 'Kunst met kinderen'. In PABO 4 kan de student een differentiatie volgen die opleidt tot kunstcoördinator in het basisonderwijs. De handleiding differentiatie voor de opleiding tot cultuurcoördinator is beschreven in de module 'Kunst in de klas'. Het competentieprofiel van cultuurcoördinator is als bijlage toegevoegd. 701 PRO Schule. Künstler. Kunstpädagogen : Erfahrungen - Diskurse - Impulse / K. Bering (redacteur), R. Niehoff (redacteur). - Oberhausen : Athena, 2011. - 189 p. : ill. - Met lit.opg. - ISBN 978-3-89896439-5 (Artificium; 37) Die Beiträge dieses Buches konzentrieren sich auf Fragen, die mit der Tätigkeit von Bildenden Künstlern in der Schule sowie mit deren Zusammenarbeit mit Kunstpädagogen verbunden sind. Erfahrungen zeigen, dass die Einbeziehung von Bildenden Künstlern in die Schulen nicht selbstverständlich zu fruchtbaren Arbeitsprozessen führt, in denen die Schüler neue Erkenntnisse, Fertigkeiten und Einstellungen erwerben und anspruchsvolle Gestaltungsprodukte herstellen. Entsprechende Projekte verbleiben nicht selten weitgehend unwirksam oder scheitern gänzlich. Die

13


Gründe dafür sind vielfältig, wie es auch Beiträge dieser Publikation deutlich darlegen. Die Beiträge des Buches sind in zwei Teile gegliedert. Teil I 'Erfahrungen – Diskurse' umfasst Beiträge, die sich auswertend und/oder erörternd mit Beobachtungen und Fragen zu 'Schule. Künstler. Kunstpädagogen' auseinandersetzen. Teil II 'Erfahrungen – Impulse' beinhaltet Beiträge, die über gelungene Kooperationen von Kunstpädagogen und Künstlern berichten und auch den Gründen für das Gelingen nachgehen. 701 SCH Tumult kunst!? : CKV, Culturele en kunstzinnige vorming : 3-4 vmbo : schooljaar 2010-2011 / Tumult. - Amsterdam : Tumult, 2010. - 89 p. : ill. + uitknipvel. - Bevat het dossier. - ISBN 978-946114-033-3 Tumult Kunst!? is een methode CKV voor 3 en 4 vmbo. In het dossier leren leerlingen op verschillende manieren naar kunst en cultuur te kijken. Het dossier bevat 4 hoofdstukken: 1. Verhalen; 2. Compositie; 3. Techniek; 4. Waarde. Ieder hoofdstuk eindigt met een culturele activiteit, waarin leerlingen het geleerde kunnen toepassen. De leerling wordt stapsgewijs begeleid in het organiseren van de culturele activiteit door middel van de toegevoegde kijkwijzer. Het dossier bevat een uitknipvel met 'Maak je eigen Mondriaan' en 'Maak een flipboekje'. De methodesite bevat een docentenhandleiding en ondersteunend materiaal, zoals lesbrieven en filmpjes. Website: www.tumult.nl 701 TUM Tumult Maak het! : CKV, Culturele en kunstzinnige vorming : 1-2 vmbo : 2010-2011 / Tumult. Amsterdam : Tumult, 2010. - 80 p. : ill. - Bevat het dossier. - ISBN 978-94-6114-032-6 Tumult Maak het! is een methode CKV voor 1 en 2 vmbo. Tumult Maak het! koppelt praktische opdrachten voor de kunstvakken aan een algemene oriëntatie op kunst en cultuur. Het lesmateriaal biedt zo een kapstok om het leergebied Kunst en Cultuur concreet in te vullen. Het dossier bevat 4 hoofdstukken: 1. Vertel een verhaal; 2. Maak een compositie; 3. Zet iets in elkaar; 4. Bepaal de waarde. De methodesite bevat een docentenhandleiding en ondersteunend materiaal, zoals opdrachten, lesbrieven, digilessen, studiekaarten en filmpjes. Website: www.tumult.nl 701 TUM Hand in hand voor verbreding : rapport van de werkgroep 'deeltijds kunstonderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften' / W. Smet. - [S.l.] : [s.n.], 2010. - 97 p. : fig., ill. ; 1,70 Mb. Met lit.opg. en bijl. Hoe kan het deeltijds kunstonderwijs (dko) toegankelijker worden voor jongeren en volwassenen met specifieke onderwijsbehoeften (handicap, leerstoornis)? Hoe kan het dko het kleuter- en leerplichtonderwijs ondersteunen op het gebied van kunsten cultuureducatie? In het licht van de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs (nieuw decreet) hebben leraren en directies deeltijds kunstonderwijs, basisonderwijs, medewerkers van kunsteducatieve organisaties en andere deskundigen nagedacht over die uitdagingen. De werkgroep 'deeltijds kunstonderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften' schreef haar bedenkingen neer in dit eindrapport. Digitale versie: www.ond.vlaanderen.be/publicaties/eDocs/pdf/419.pdf [DA] 374 SME Hautnah : was passiert, wenn KünstlerInnen an die Schule kommen? : partizipative Kulturvermittlung mit Schulen in Theorie und Praxis / G. Kowar ... [et al.] ; KulturKontakt Austria. - Wien : KulturKontakt Austria, 2010. - 52 p. - Met lit.opg. Diese Publikation gibt einen umfassenden Überblick über partizipative Kulturvermittlung an Schulen in Österreich, die in Zusammenarbeit mit KünstlerInnen verschiedener Sparten stattfindet. Die Publikation beinhaltet Texte von ExpertInnen zu den Rahmenbedingungen, den unterschiedlichen

14


Rollen der Beteiligten und den Wirkungen der Zusammenarbeit zwischen SchülerInnen, LehrerInnen und KünstlerInnen sowie Praxisbeispiele, Statements und Interviews. Digitale versie: www.kulturkontakt.or.at/images/stories/Pdf/KV/kka_hautnah2010.pdf DIGITALE BESTANDEN Media arts knowledge transfer : socio-cultural challenges in responsive art education / N. Czegledy , D. Reimann. - [S.l.] : [s.n.], 2010. - Ongepag. - Met lit.opg. In the last three years an interdisciplinary dynamic approach by the Leonardo Education Forum (LEF) brought together educators in media, arts, science and technology to identify key issues concerning responsive interdisciplinary education methods for the 21st Century. Currently a worldwide gap exists between rapidly growing technological advances and academic art education. The Leonardo Education Forum's initiative aimed to bridge this gap using an alternative hybrid methodology. The authors sought to answer questions such as 'What are the most inspired educational goals for the 21st century?' 'What are the most effective elements of curricula to educate artists as well as art teachers for the future?' 'How disciplines foreground practices within the academy and structure resources? Digitale versie: www.unesco.org/culture/en/artseducation/pdf/fpninaczegledydanielareimann203.pdf DIGITALE BESTANDEN Zicht op leergebieden / M. van Eijkeren. - Baarn : HB Uitgevers, 2007. - 240 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 9789055745746 (Kennisbasis voor de startende leraar) Als docent in het basisonderwijs heb je kennis nodig van de vakken die worden gegeven. In deze publicatie wordt een kennisbasis gegeven voor de verschillende leerinhouden zoals die in de kerndoelen staan beschreven. De nadruk ligt op de vakinhoudelijke competentie. Het boek beoogt een praktisch kennisbestand te bieden op het gebied van: Nederlandse taal, Engelse taal, rekenen en wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie, bewegingsonderwijs. Deze kennisbasis sluit aan bij de werkwijze van het competentiegestuurd en vraaggericht onderwijs. Hoofdstuk vijf gaat over Kunstzinnige oriëntatie. Aan bod komen de onderwerpen: beeldende onderwijs, muziek, taal en spel, bewegingsexpressie, cultuureducatie en cultureel erfgoed. Digitale versie: www.hbuitgevers.nl/system/dbase/download.asp?F=42_25695.doc&D=5 Verwerkingsopdrachten Kunstzinnige oriëntatie versie 5.0.doc [NI] 701 EIJ Emergent places in preservice art teaching : lived curriculum, relationality, and embodied knowledge / K. Powell, L. Jajevic. - 2011. (Studies in art education; Vol. 53, nr. 1, Fall, 35-52 p. ) This article explores how student teaching experiences provoke preservice art teachers to rethink curriculum and pedagogy as an organic and living space that is connected to place, community, and local knowledge. Based on a larger qualitatieve study of urban preservice art education student teachers, the journeys of two student teachers are highlighted as case studies. By investigating information collected through student teacher interviews, classroom observations, and video elicitations, these cases exemplify how student art teachers embark on a journey that facilitates becoming a teacher through emergent and responsive curriculum that integrates art, materiality, and place. The authors highlight the importance of conceptualizing preservice teaching as an embodied and relational way of knowing, as well as the important role that place, as a focus of curriculum, might have for effective and meaningful field experiences, Implications are discussed in terms of preservice teacher education, urban teaching, and curriculum studies. TIJDSCHRIFTEN

15


'Everyone needs an art education': developing leadership through positive attitudes towards art method courses / M. Manifold, E. Zimmerman. - 2011. (Art education; Vol. 64, nr. 6, Nov. 33-39 p.) In this article the authors report results of a study they conducted using focus-group student discussions and focused interviews with instructors of art methods courses for elementary majors at universities in five sites around the United States. TIJDSCHRIFTEN De kunstenaar is overal voor te vinden / A. (Alex) de Vries. - 2011. - Met lit.opg. (Boekman; Vol. 23, nr. 89, winter 83-88 p.) Kunstvakstudenten hebben baat bij de wisselwerking met succesvolle kunstenaars, die uit idealisme hun kennis en ervaring met ondernemerschap willen overdragen. Het kunstonderwijs heeft echter een lage status, waardoor lesgeven niet zo aantrekkelijk is. Maar in de praktijk haalt de kunstenaar na zijn opleiding alles uit de kast om het hoofd boven water te houden. Clichés als 'kunstenaars moeten ondernemender zijn' en 'kunstenaars trekken zich niets aan van de maatschappij' stroken niet met de werkelijkheid. TIJDSCHRIFTEN Mapping arts educators'global advocacy networks : CSEA/SCEA Gaitskell Memorial Address 2010 / R.L. Irwin. - 2011. (The Canadian art teacher/Enseigner les arts au Canada; Vol. 10, nr. 1, 14-29 p.) The Gaitskell Memorial Address 2010 by Rita L. Irwin, current President of InSEA (International society for Education through Art). In her address she maps the global arts education advocacy networks including UNESCO, InSEA and WAAE and the development of 'The Road Map for Arts Education'. The article includes the three goals for the development of arts education advocated at the 2nd world congress for arts education in Seoul, Korea in 2010 known as 'The Seoul Agenda'. TIJDSCHRIFTEN Reactie Zijlstra op plan Kunstvakonderwijs. - 2011. (BK-Informatie; Vol. 33, nr. 8, 2 dec. 3-4 p.) Eind oktober 2011 heeft staatssecretaris van OCW Halbe Zijlstra gereageerd op het Sectorplan HBO Kunstonderwijs 2012-2016, met als belangrijkste boodschap: 'Minder kunstenaars, meer toptalent'. Ook staat hij stil bij de postacademische instellingen. Dit artikel bevat een verkorte weergave van de brief. TIJDSCHRIFTEN Schmuck - Entwerfen, Gestalten, Präsentieren / P. Knebel ... [et al.]. - 2011. (Kunst + Unterricht; Vol. 357-358, 4-82 p.) Dieses Themenheft eröffnet Einblicke in die Geschichte des Schmucks, der historischen und aktuellen Schmuckgestaltung. Ebenso wird aufgezeigt, dass Schmuck heutzutage als angewandte, wie auch tragbare, bildende Kunst verstanden werden kann. Einzelne Arbeitsfelder von Entwurf, Gestaltung und Präsentation von Schmuck werden didaktisch-methodisch erschlossen, um eine gute Umsetzbarkeit innerhalb des Kunst- und Werkunterrichts zu ermöglichen. Die Unterrichtsbeispiele aus verschiedenen Jahrgangsstufen und Schularten reichen von experimentellen Herangehensweisen bei der Ideenfindung über die dreidimensionale Umsetzung bis zu einer Präsentation der entstandenen Werken. Neben einer Vielzahl von abgebildetene Porträtmalereien mit Schmuckdarstellungen finden sich auch Schmuckobjekte, die von zeitgenössischen bildenden Künstlern gestaltet wurden. Interviews mit Fachleuten geben konkrete Einblicke in das Ausbildung- und Berufsleben von Schmuckgestaltern. TIJDSCHRIFTEN

16


'The siege of the cultural city is underway' : adolescents with developmental disabilites make 'art' / A. Wexler. - 2011. (Studies in art education; Vol. 53, nr. 1, Fall, 53-70 p. ) As art educators are asked to broaden their scope to include children with a variety of abilities, they are beginning to seek answers from sources that might traditionally be outside their field. In an era of hybridization, appropriation, and bricolage, the divide amoung fields has become anachronistic and unfruitful. A new form of scholarship in art education might be derived from lessons learned in disability studies. This essay shows how this relatively new field has given way to first-person narratives. A pilot program called Arts-2-gether for preservice teachers puts theory into practice that illuminated and transformed learning. Through trial and error art educators encouraged non-verbal adolescents with developmental disabilities to communicate their own stories. TIJDSCHRIFTEN Social justice and informal learning : breaking the social comfort zone and facilitating positive ethnic interaction / R. Shin. - 2011. (Studies in art education; Vol. 53, nr. 1, Fall, 71-87 p.) Social justice and diversity have been accepted as significant goals for educating today's students. This article provides a desciption of a community-based diversity project in which students develop knowledge, skills, and dispositions by participating in meetings and discourses with individuals or groups of people from other ethnic and racial backgrounds. TIJDSCHRIFTEN Verbalization in children's drawing performances : toward a metaphorical continuum of inscription, extension and re-inscription / C. Schulte. - 2011. (Studies in art education; Vol. 53, nr. 1, Fall, 20-34 p.) Reconceptualizing the relationship between a child/subject and the adult/researcher is necessary in order to begin unraveling the possibilities entangled in children's learning practices, particularly those articulated by/through children's drawing performances. This article seeks to expand upon the complexities of researcher/subject relationships, particpatory research practices, documentation as a context for critical inquiry and interpretation, and children's drawing as a social performance. TIJDSCHRIFTEN

17


CULTUREEL ERFGOED De volkscultuur voorbij, op weg naar immaterieel erfgoed / P-J. Margry ; Meertens Instituut. - [S.l.] : [s.n.], 2011. - [4 p.] Op 28 januari 2010 werd in Amsterdam een 'nationaal' specialistendebat over volkscultuur gehouden. Dit forum én de verschijning van het volkscultuurboek 'Splitsen of knopen?' vormden de aanleiding daarover enkele gedachten op papier te zetten. [DA] 398 MAR Verslagboek erfgoed en publieksbereik : 27 april 2011. - [S.l.] : Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland, 2011. - 36 p. - Met lit.opg. en bijl. Op 27 april 2011 organiseerde de Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen - Nederland (CVN) in de Openbare Bibliotheek Permeke te Antwerpen een Vlaams-Nederlandse expertmeeting onder de noemer 'Erfgoed & Publieksbereik: digitale toepassingen voor cultureel erfgoed'. Het voornaamste doel was de beste ideeën uit Nederland en Vlaanderen bijeen te brengen. De sprekers vertegenwoordigden dan ook instellingen die allen op hun eigen manier meer en nieuw publiek weten te bereiken door slim gebruik van digitale toepassingen. Deze publicatie bundelt de verschillende presentaties van de expertmeeting. Digitale versie: www.cvn.be/frontend/files/userfiles/files/CVN_Verslagboek_Erfgoed_en_Publieksbereik_27_april_201 1.pdf [DA] 725 VER Jongeren en immaterieel erfgoed / A. van der Zeijden (hoofdredacteur), H. Dibbits (redacteur) ... [et al.]. - 2011. – Themanummer. (Levend erfgoed; Vol. 8, nr. 2, 3-38 p.) Themanummer van jongeren over jongeren en immaterieel erfgoed. Bijdragen zijn geleverd door studenten van hbo- en universitaire opleidingen. Wat vinden zij interessant en waardoor worden zij getriggerd? TIJDSCHRIFTEN Wat doet uw archiefinstelling (nog) aan educatie? / Archievenblad (redacteur). - 2011. (Archievenblad; Vol. 115, nr. 10, 26-29 p.) De voorgenomen bezuinigingen van de regering treffen zowel de zorg, recreatie en cultuur. Wat betekent dat voor educatieve activiteiten bij archiefinstellingen? Reacties van een aantal archiefinstellingen. TIJDSCHRIFTEN

18


BEELDENDE KUNSTEN Kunst entdecken : Oberstufe / D. Grünewald (redacteur), S. Blum-Pfingstl (medewerker) ... [et al.]. Berlin : Cornelsen, 2010-2011. - 2 dl. (232, 183 p.) : ill. - Met bijl. - Bevat leerboek en docentenhandleiding. - ISBN 978-3-06-120106-7 ; 978-3-06-120200-2 Kunst entdecken für den Kunstunterricht in der gymnasialen Oberstufe thematisiert die gesamte Kunstgeschichte, legt jedoch den Schwerpunkt auf das 19. und 20. Jahrhundert, berücksichtigt europäische und außereuropäische Kunst ausgewogen und bindet Themen und Problemstellungen in sorgsam aufgebaute Lernarrangements ein. Der konsequent exemplarische Ansatz konzentriert sich auf das Wesentliche und baut auf bereits erworbenem Wissen auf. Das Lehrwerk erläutert kunstwissenschaftliche Methoden und schulische Arbeitsweisen an konkreten Bildbeispielen. Auf diese Weise vermittelt es den Schüler/innen auch die Kompetenzen zur Bildbeschreibung, Bildanalyse und interpretation sowie zum Bildvergleich. Sechs differenziert erarbeitete Themen gliedern den Inhalt des Buches: Was ist Kunst?; Kunstgattungen; Gestaltung; Strategien künstlerischen Arbeitens; Entwicklungen der Kunst; Wahrnehmen und Verstehen. 730 KUN

19


MUZIEK A classroom-based study of small-group planned improvisation with fifth-grade children / A. Beegle. 2010. - fig. - Met lit.opg. (Journal of research in music education; Vol. 58, nr. 3, Oct. 219-239 p.) The purpose of this study was to examine and describe children's music improvisations and the interactions that transpired within their four-person groups during regular weekly music classes as they planned and performed music improvisations in response to three different prompts: a poem, a painting, and a musical composition. Participants were two classes of fifth-grade children at the elementary school where the researcher was the general music teacher. Sixteen children in four focus groups were chosen for closer observation and a series of interviews. Data were gathered over a 12week period, utilizing audio- and video-recorded observations, daily field notes, and interviews following students' viewing of their own performances on video. The findings of this study demonstrate that (a) all children utilized a similar planning process, and social roles and relationships were often correlated to musical roles and relationships; (b) children's music products differed based on the nature of the prompt, and children viewed prompts along a continuum of providing freedom of expression; and (c) children evidenced three specific strategies and expressed three valued considerations for planning and evaluating improvisation performances. TIJDSCHRIFTEN Kunst en uw brein / R. Kahn. - 2011. (BulleTIN; Nr. 11, nov. p. 13) Muziek maken (niet zozeer passief luisteren, zo blijkt uit ander onderzoek) is goed voor de structuur en functie van de hersenen. Als je er maar vroeg genoeg mee begint (zo voor je zevende levensjaar), tenminste. Digitale versie: www.theaterinstituut.nl/Media/Files/Theaterinstituut/Publicaties/BulleTIN-november2011 TIJDSCHRIFTEN Learning from teaching experience: Dewey's theory and preservice teachers' learning / M. Schmidt. 2010. - Met lit.opg. (Journal of research in music education; Vol. 52, nr. 2, Jul. 131-146 p.) Teachers often claim that they learn more from teaching experience than from course work. In this qualitative study, the author explored the value that six preservice teachers attributed to peer teaching, early field experiences, student teaching, and self-arranged teaching experiences engaged in during their university education. Consistent with Dewey's theory of experience, as the participants interacted with their teaching experiences, they each created continuity among and derived their own meanings from them. This individualized aspect of learning was enriched as they also experienced the value of learning within a community of educators. Meaningful learning from all types of teaching experience appeared to be fostered by a balance between doing (action) and undergoing (reflection), both individually and in community. Dewey's theory of experience proved useful in illuminating possible reasons for similarities and differences in the teaching experiences that each participant valued. TIJDSCHRIFTEN Lernen im sozialen Kontext / P. Röbke ... [et al.]. - 2011. - Themanummer. (Üben & Musizieren. Zeitschrift für Musikschule, Studium, Berufspraxis und Elternhaus; Vol. 28, nr. 6, Dez/Jan. 8-28 p.) Ob JeKi, Volksmusik oder sogar Unterrichtspause: Musikalisches Lernen findet nicht nur durch expliziten Unterricht statt, sondern ist immer eingebunden in einen sozialen Kontext. TIJDSCHRIFTEN

20


FILM/MEDIA Medienkindheit - Wandel der medialen Lebenswelten von Kindern und Jugendlichen : Ergebnisse des 4. Round Table Leseförderung der Stiftung Lesen / H. Kreibich (redacteur), S. Aufenanger (redacteur). - Mainz : Stiftung Lesen, 2008. - 62 p. : ill. (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 4) Der 4. Round Table Leseförderung stand unter dem Thema 'Medienkindheit - Wandel der medialen Lebenswelten von Kindern und Jugendlichen'. Auf der Tagung wurde deutlich, dass Leseförderung im Kontext einer Medienvielfalt steht. Kindheit hat sich verändert, Kinder wachsen schon sehr früh mit digitalen, elektronischen Medien und klassischen Medien auf. Der Round Table diente dazu, dieses Verhältnis genauer in den Blick zu nehmen, um Leseförderung stärker zu profilieren und erfolgreicher umzusetzen. Auf der Tagung wurde im ersten Vortrag über den aktuellen Stand der Kindheitsforschung informiert. In den drei weiteren Vorträgen ging es um die zentrale Frage: Was heißt 'Medienkindheit' für die Altersgruppen Kleinkinder, Kinder bzw. Jugendliche? Diesen Vorträgen schlossen sich Arbeitsgruppen für die jeweilige Altersgruppe an, in denen die wichtigsten Aspekte vertiefend diskutiert wurden. Dem folgte ein Vortrag über Medienwelten von Kindern aus der Sicht der Kindheitsforschung. Die wichtigsten Ergebnisse aus den Vorträgen und Arbeitsgruppen wurden in der Schlussdiskussion aufgegriffen und diskutiert. 659 MED Kunsteducatie en identiteitsvorming door middel van fotografie / K. Wolff, M. van Hoorn (begeleider), F. Haanstra (begeleider). - [S.l.] : [s.n.], 2009. - 23 p. : ill. - Met lit.opg., bijl. en samenv. Masterscriptie Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Master Kunsteducatie. In deze literatuurstudie wordt de samenhang van fotografie en identiteitsvorming belicht en de vraag gesteld of kunsteducatie, en specifiek de fotografie, een bijdrage kan leveren aan dynamische identiteitsvorming. Actief foto's maken en betekenis verlenen aan foto's komen beiden aan bod in drie gebieden: De fototherapie zoals door Judy Weiser ontwikkeld; de actuele kunstfotografie met 'constructing identity' als onderwerp; en de beeldinterpretatie zoals door Terry Barrett ontwikkeld. Een combinatie van elementen uit deze drie gebieden vormt de aanbeveling voor kunsteducatieve werkvormen met fotografie die identiteitsontwikkeling in beeld en verhaal mogelijk kan maken, de communicatie daarover kan verbeteren en tevens mogelijk het risico op het ontwikkelen van verstoorde of negatieve zelfbeelden kan verkleinen. Digitale versie: http://hbo-kennisbank.uvt.nl/cgi/hu/show.cgi?fid=34520 770 WOL De TV Flat: 'Doe-het-zelf-media' voor kinderen : een onderzoek naar creativiteit en mediageletterdheid in digitale videoproductiepraktijken van kinderen en tieners / C. Peters, J. Hermes (begeleider). - [S.l.] : [s.n.], 2011. - 160 p. : fig. De centrale vraag in deze scriptie is: Hoe gebruiken kinderen en tieners videotechnologie als ze de rol van tv-maker/producent opnemen? En hoe 'creatief' en mediageletterd tonen zij zich daarin? In hoofdstuk 1 wordt een selectie zelfgemaakte filmpjes van TV Flatuploaders geanalyseerd en vervolgens gecategoriseerd. Het TV Flat materiaal is ingedeeld naar 'de functionaliteit van de camera'. Hoofdstuk 2 behandelt de theorievorming van kinderen en de 2.0 mediawereld. In hoofdstuk 3 wordt de productiekant belicht door in gesprek te gaan met de betere en de beste TV Flatuploaders. Er wordt antwoord gegeven op de vraag: Hoe mediawijs kunnen kinderen zijn? Tot slot wordt in hoofdstuk 4 de conclusie uiteengezet. Digitale versie: www.scriptiesonline.uba.uva.nl/381551 [DA] 659 PET

21


Filmwijzer : handleiding : leerjaar 1, 2 en 3 / K. Bosch. - [S.l.] : Partners, 2006. - 3 dl. (11, 11, 14 p.) Lessenserie rondom een filmvoorstelling. Dit materiaal gaat niet uit van een bepaalde film, maar is geschikt voor gebruik bij vrijwel alle films. De leerlingen leren aan de hand van filmische aspecten beter naar een film kijken. Daarnaast kunnen ze, als de film is gemaakt naar aanleiding van een boek, inhoud en vormgevingsaspecten van de verschillende media met elkaar vergelijken en vormen ze daar een mening over. Bedoeld voor het vmbo. Digitale versie: www.bazarweb.nl/uploads/DHL-LJ-1_2006_Filmwijzer.pdf [DA] 791 BOS Parents and the media : causes and consequenties of parental media socialization / N. Notten, G.L.M. Kraaykamp (begeleider). - [S.l.] : N.J.W.R. Notten, 2011. - 183 p. - Met lit.opg. en bijl. - Proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen. - ISBN 978-90-817588-0-2 In this study the autor analysed the effects of parental social background and family composition on various types of parental media socialization. The Family Survey Dutch Population 1998, 2000 and 2003 (N = 2608) were employed, and analysed respondents' reports of socialization practices in their parental home. Respondents from high-status families report more extensive parental media socialization in all highbrow and guidance activities. In contrast, a parental example of popular television viewing is reported less often by children from the higher social strata. Family composition also affects parental media socialization practices. Parental media guidance takes place less frequently in families that have experienced a divorce and in larger families. Finally, parental highbrow media consumption evidently causes more parental media guidance, therefore interpreting a substantial part of the effects of parental social background. Digitale versie: www.nnotten.nl/page4.php [NI] 659 NOT Van filmvorming tot filmeducatie : film in het voortgezet onderwijs / D. Keverkamp, M. van Hoorn (begeleider). - [S.l.] : [s.n.], 2011. - 22 p. - Met lit.opg. en samenv. - Masterscriptie Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Master Kunsteducatie. Masterscriptie over filmeducatie in het voortgezet onderwijs vanaf de jaren vijftig. De hoofdvraag luidt: Op welke wijze heeft onderwijs in film zich in het voortgezet onderwijs vanaf de jaren vijftig ontwikkeld? De subvragen luiden: Als er aandacht aan film wordt besteed, heeft het dan de status van apart vak, of is het geïntegreerd in het bestaande onderwijsprogramma? In welke vakken speelt film een rol en op welke wijze? Welke randvoorwaarden, zoals scholing voor docenten, zijn nodig om film als vak te kunnen geven? DIGITALE BESTANDEN

22


THEATER Spelen vanuit verbeelding : handboek voor dramaonderwijs op de basisschool / M. Janssens. Amersfoort : Thieme Meulenhoff, 2011. - 228 p. : ill., fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 978-9006955194 Deze publicatie biedt concrete mogelijkheden om spelen en fantaseren te combineren in spel, toneel en theater. Bedoeld voor zowel studenten Pabo als leerkrachten basisonderwijs, die zich willen verdiepen in de kunst van het spelen en het laten spelen vanuit verbeelding. Met de handreikingen in dit boek kan de leerkracht zich kunstpedagogisch en didactisch scholen in het vak drama. Bij deze publicatie hoort de website www.spelenvanuitverbeelding.nl, met daarop begeleidend materiaal en extra informatie waaronder voorbeeldlessen en instructieve films. Website: www.spelenvanuitverbeelding.nl 792 JAN Convergence culture, learning, and participatory youth theatre persformance / A. Petersen Jensen. 2011. - Met lit.opg. (Youth theatre journal; Vol. 25, nr. 2, 146-158 p.) This article discusses the contemporary idea of convergence culture as it relates to 21st century productions for and with young audiences in professional youth theatre spaces. The author posits that new forms of performativity accompany convergence culture and provide opportunities for new types of learning and engagement in professional youth theatre spaces. The article also explores the ways that spectators constantly relocate themselves between live spaces and technology spaces in their daily lives, and asserts that this migration between spaces produces a set of new aesthetic possibilities for youth theatres that are infused with ideas related to convergence. TIJDSCHRIFTEN

23


DANS De werking van het Critical Response Process : webpublicatie Choreografiecoaching in beweging / L. Lerman, J. Borstel (medewerker). - Utrecht : Kunstfactor, 2010. - 7 p. Anno 2010 wordt choreografiecoaching door provinciale dansconsulenten aangeboden aan individuele dansmakers of aan groepen. Soms is het gekoppeld aan een provinciaal project, presentatie of wedstrijd, waarin amateurdansers worden gestimuleerd tot het maken van choreografieën, soms is het op individuele basis. Choreografiecoaching vindt ook steeds meer plaats in danswerkplaatsen, aan dansmakers of beginnend professionals. Coaching wordt ook door individuele docenten of choreografen aangeboden, die daarin hun eigen methodiek ontwikkelen. Om iedereen die zich met choreografiecoaching bezighoudt en nieuwe wegen zoekt een impuls te geven brengt Kunstfactor een webpublicatie met drie artikelen uit. Dit is een van de drie artikelen. In haar artikel beschrijft Liz Lerman het door haar samen met John Borstel ontwikkelde Critical Response Process, een proces in vier stappen waarmee je als maker feedback kunt krijgen die je werkelijk verder helpt. Digitale versie: www.kunstfactor.nl/blobs/Kunstfactor/49210/2011/3/In_dialoog_met_de_choreograaf.pdf [DA] 792 LER

24


LITERATUUR Bookstart - Lesestart : ein nationaler und internationaler Erfahrungsaustausch : Dokumentation der Konferenz Mainz, 14./15.6.2007 / B. Franzmann (redacteur), Th. Kleinebrink (redacteur), H. Kreibich (auteur van inleiding), S. Aufenanger (auteur van inleiding). - Mainz : Stiftung Lesen, 2007. - 74 p. : ill. - Met lit.opg. (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 2) Der Ansatz von Bookstart ist gegenüber bestehenden Leseförderungsprojekten im Vorschulbereich innovativ, denn er erreicht Eltern, in Sonderheid die Mütter, bereits mit dem ersten Geburtstag der Babys. Die frühe Begegnung der Kinder mit dem ersten Bilderbuch, mit Sprache und dem Vorlesen von Geschichten wirkt sich, nachweislich der Begleitforschung zu Bookstart in England, sehr positiv auf die sprachliche Entwicklung der Kinder und ihr Interesse an Büchern als Grundlage zu lebenslangem Lesen aus. Im Rahmen der europäischen Plattform für Leseförderung EU Read wurde das Bookstart-Konzept im Hinblick auf die Übertragbarkeit in ander Länder diskutiert. Neben der Stiftung Lesen für Deutschland beschlossen bereits die Leseförderungsorganisationen in den Niederlanden, Flandern und Südtirol, die Bookstart-Idee in ihre Länder zu übernehmen und auf die jeweiligen nationalen Vorasussetzungen anzupassen. Im Vorliegenden Dokumentation berichten sie über ihre Erfahrungen. 820 BOO Evaluation in der Leseförderung : eine Handreichung für die Praxis / B. Blähr (redacteur), Th. Kleinebrink (redacteur), T. Reuter (redacteur), H. Kreibich (auteur van voorwoord). - Mainz : Stiftung Lesen, 2007. - 75 p. : ill. - Met lit.opg. (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 6) Die Handreichung 'Evaluation' ist das Ergebnis mehrerer Round-Table-Veranstaltungen mit einschlägigen Expertinnen und Experten - und zahlreicher darüber hinausgehender Analysen. Inhalt: 1. Einführung in die Thematik; 2. 'Aus der Praxis - für die Praxis' (Kindertagesstätte, Schule, Bibliothek); 3. 'Bausteine' Evaluation. 820 EVA Evaluation in der Leseförderung : Ergebnisse des 3. Round Table Leseförderung der Stiftung Lesen Mainz, 6./7.12.2007 / B. Franzmann (redacteur). - Stiftung Lesen, 2008. - 66 p. : ill. (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 3) Zum dritten Mal fand mit Unterstützung des Bundesministeriums für Bildung und Forschung auf Einladung der Stiftung Lesen in Mainz die Konferenz 'Round Table Leseförderung' statt. Sie zielt auf eine stärkere Vernetzung der zahlreichen regionalen und überregionalen Aktivitäten zur Leseförderung und bietet einen Rahmen für Meinungsbildungsprozesse und die Anbahnung von Kooperationen. Rund 40 Expertinnen und Experten aus dem Bereich der Leseförderung und Vertreterinnen und Vertreter von Kultusministerien diskutierten am 6. und 7. Dezember 2007 im Rahmen dieser nicht öffentlichen Fachtagung über die Frage, wie sich der Erfolg von Leseförderung messen lässt und welche Bedeutung Evaluation in diesem Bereich hat. 820 EVA Lesefreude trotz Risikofaktoren : eine Studie zur Lesesozialisation von Kindern in der Familie / H. Kreibich (auteur van voorwoord), S.C. Ehmig (auteur van voorwoord), B. Blähr (redacteur), L. Heymann (redacteur), T. Reuter (redacteur). - Mainz : Stiftung Lesen, 2010. - 60 p. : graf., tab. ISBN 978-3-922695-16-5 (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 7) Die Studie untersucht die Erfahrungen und Meinungen von Kindern, Jugendlichen, Eltern sowie Fachexperten zum Thema Lesen. Ergebnis der vom Bundesfamilienministerium geförderten Studie ist unter anderem, dass das Bildungsniveau der Eltern das das Leseverhalten von Kindern nachhaltig

25


beeinflusst. Auch das Geschlecht der Kinder ist ein wichtiger Faktor. Hier sind vor allem Jungen als Risikogruppe zu betrachten. Niedrig gebildete Eltern bedeuten allerdings nicht zwangsläufig, dass Kinder nicht lesen. Vier Faktoren begünstigen trotz bestehender Risikofaktoren eine gute und erfolgreiche Lesesozialisation: Eltern, für die das Lesen zum Leben dazu gehört, Eltern mit ausgeprägtem Familiensinn und mit klaren Erziehungszielen und Werten sowie Eltern, die ihre Lebens-, Erfahrungs-, Gesprächs- und Lesewelten mit den Kindern teilen. In der Studie werden darüber hinaus Empfehlungen gegeben, wie das Leseverhalten trotz Risikofaktoren positiv gestaltet werden kann. 820 LES Leseförderung in der digitalen Welt - Spiel- und Lernmodule zwischen Anspruch und Wirklichkeit : Ergebnisse des 5. Round Table Leseförderung der Stiftung Lesen / B. Blähr (redacteur), S.C. Ehmig (redacteur), H. Kreibich (auteur van voorwoord). - Mainz : Stiftung Lesen, 2010. - 60 p. : ill. - ISBN 978-3-922695-17-2 (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 9) Beim 5. Round Table Leseförderung der Stiftung Lesen (2009) zum Thema 'Leseförderung in der digitalen Welt - Spiel- und Lernmodule zwischen Anspruch und Wirklichkeit' stand die praktische und kritische Auseinandersetzung mit Computerspielen und digitalen Lernplattformen im Mittelpunkt der Diskussion. Auf der zweitägigen Fachtagung, die auch in diesem Jahr vom Bundesministerium für Bildung und Forschung gefördert wurde, stellten die Fachexperten die Frage nach der Bedeutung der multimedialen Lebenswelt von Kindern und Jugendlichen im Hinblick auf Maßnahmen der Leseförderung. Dabei diskutierten sie u.a., welchen Anforderungen sich die Leseförderung in diesem Zusammenhang stellen muss. Neben den Fachvorträgen und der Diskussion im Plenum konnten die Teilnehmer erstmals selbst eine Vielzahl an bekannten Computerspielen und Lernplattformen ausprobieren, um sich einen direkten Eindruck von der digitalen Spielewelt zu verschaffen. 820 LES Leseland Niedersachsen : Lesenetzwerke und lokale Leseförder-Initiativen 2009 / A. Märk-Bürmann (redacteur), A. Müller (redacteur), K. Penz (redacteur). - Mainz : Stiftung Lesen, 2009. - 64 p. : ill. Met reg. (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 5) Leseförderung hat viele Gesichter. Wer in seinem Umfeld selbst in der Leseförderung aktiv werden will, sollte sich überlegen, welche Ziele er vorrangig erreichen und welche Schwerpunkte er dabei setzen möchte. Um ein erstes Bewusstsein für die Möglichkeiten zu schaffen, geben die Autorinnen und Autoren der Broschüre im folgenden Überblick einige Anregungen. Zur Veranschaulichung werden Beispiele herangezogen, die im zweiten Teil der Publikation bei der Vorstellung der örtlichen Lesenetzwerke und Leseförder-Aktivitäten genauer beschrieben sind. 820 LES Was geschieht beim Lesen im Gehirn? : Ergebnisse des 6. Round Table Leseförderung der Stiftung Lesen : Grundlagen und Erkenntnisse der Hirnforschung und ihre Relevanz für die Leseförderung / B. Blähr (redacteur), S.C. Ehmig (redacteur). - Mainz : Stiftung Lesen, 2011. - 62 p. : ill., fig. - ISBN 978-3-922695-18-9 (Schriftenreihe der Stiftung Lesen; 9) Im Mittelpunkt des 6. Round Tables Leseförderung stand die Frage 'Was geschieht beim Lesen im Gehirn?'. Die Fachreferate und Diskussionen beschäftigten sich mit kognitions- und neurowissenschaftlichen Grundlagen von Rezeptionsprozessen bei der Nutzung unterschiedlicher Medien, allen voran beim Lesen. Die Beiträge beleuchteten u.a. die Frage, welche kognitiven und psychologischen Prozesse aus neurowissenschaftlicher Sicht bei Kindern und Jugendlichen in Gang

26


kommen, ablaufen und gegebenenfalls befördert werden wenn sie vorgelesen bekommen und später selbst lesen, aber auch wenn sie am Computer spielen. 820 WAS Levende talen 100 jaar [dvd] : talen hebben de toekomst / VLLT, Vereniging van Leraren in Levende Talen. - Amsterdam : VLLT, 2011. Impressies van het symposium gehouden ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Vereniging van Leraren in Levende Talen op 27 mei 2011. [DV] 800 LEV Kansen voor risicolezers : bij een andere aanpak van het leesonderwijs / L. Aarts, M. van den Engel (begeleider). - [S.l.] : [s.n.], 2010. - 88 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - Masterscriptie Fontys Hogescholen. Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg, Leerroute Remedial teaching. De centrale vraagstelling luidt: Hoe kan je als leerkracht het lees- en schrijfonderwijs voor risicolezers in groep 4 aanbieden volgens de ontwikkelingsgerichte didactiek zodat de betrokkenheid en de motivatie worden versterkt? Deelvragen zijn: 1. Wat hebben risicolezers nodig om tot beter lezen te komen? 2. Hoe ziet het leesonderwijs eruit volgens de ontwikkelingsgerichte didactiek? 3. Wat houdt de 'verdiepingsaanpak' bij het ontwikkelingsgericht leren lezen en schrijven in? 4. Wat is er aan resultaten van ontwikkelingsgericht leren lezen en schrijven al bekend door onderzoek? 5. Hoe kan de leerkracht/onderzoeker aan ontwikkelingsgericht leren lezen en schrijven, en de 'verdiepingsaanpak', vorm geven in de praktijk? 6. Wordt de motivatie en betrokkenheid voor lezen verbeterd door het inzetten van de ontwikkelingsgerichte didactiek en de 'verdiepingsaanpak'? 7. Leren zwakke lezers beter lezen/schrijven door het inzetten van de ontwikkelingsgerichte didactiek en de 'verdiepingsaanpak' daarbij? Digitale versie: http://hbo-kennisbank.uvt.nl/cgi/fontys/show.cgi?fid=6179 DIGITALE BESTANDEN Leesplezier voor peuters / Th. de Veen. - 2011. (Lezen; Vol. 6, nr. 4, 8-9 p.) BoekStart, het leesbevorderingsproject voor jonge kinderen, is een nieuwe fase ingegaan. De kinderopvang wordt nu ingezet om kinderen van 2 en 3 jaar in aanraking te brengen met boeken en voorlezen. Sinds het begin in 2008 richtte BoekStart zich vooral op baby's en speelden consultatiebureaus en bibliotheken de grootste rol. TIJDSCHRIFTEN

27


OVERIG Europese almanak 2011 / A.D. Turlings (eindredacteur) ; Europese Commissie. Vertegenwoordiging in Nederland. - Den Haag : SDU, 2011. - 355 p. : fig., tab. + cd-rom. - Met reg. - ISBN 978-90-1257419-8 Informatie over Europese instellingen, informatie- en adviescentra en Europese netwerken, subsidieprogramma's en financiële instrumenten, ambassades van de EU-lidstaten, besluitvormingsprocedures, Europese data, culturele hoofdsteden en themajaren, documentatiecentra en publicaties, Europese begrippen. [CR] 341 EUR [NA] 341 EUR Demografische kerncijfers per gemeente 2011 / CBS, Centraal Bureau voor de Statistiek. - Den Haag [etc.] : CBS, 2011. - tab. - Met bijl. - Voortzetting van: 'Bevolking der gemeenten van Nederland op 1 januari...'. - ISSN 1569-8033 [NA] 314 DEM Gids gemeentebesturen 2012 / VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - Den Haag : SDU, 2011. - 829 p. : fig. - Met bijl. - ISBN 978-90-12-57374-0 In deze gids staan de gegevens van de leden van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Namen en adressen van burgemeesters, wethouders, fractievoorzitters, raadsleden en hoofden van afdelingen, diensten en bedrijven. Met een overzicht van alle gewesten en samenwerkingsverbanden. [NA] 350 GID Schoonheid als motor voor het leren van jonge kinderen : verkenning van de mogelijkheden theorieën over schoonheid te verbinden met een sociaalconstructivistische pedagogische praktijk / M. Hoekstra. - Amsterdam : [s.n.], 2010. - 18 p. - Met lit.opg. Op welke manier kan de veronderstelling dat schoonheid een activator (een motor) is voor het leren van jonge kinderen worden onderzocht in het project van 'Toeval gezocht' in Landsmeer. Met een verkenning van de rol en betekenis van schoonheid in het project in Landsmeer wordt een poging gedaan om een aantal verschillende theoretische benaderingen die licht kunnen werpen op de rol van schoonheid en de constructie van kennis te verbinden met waarnemingen die in het project zijn gedaan. De probleemstelling die aan dit onderzoek ten grondslag ligt is de vraag op welke manier theoretische noties over schoonheid een observatiefocus kunnen bieden voor het leren van jonge kinderen. 111 HOE Stuurmanskunst : over toezicht op kunstinstellingen / C. Smithuijsen. - Amsterdam : Boekman, 2010. - 9 p. De laatste jaren wordt meer gedebatteerd over de maatschappelijke inbedding van kunstinstellingen, mede in het licht van veranderingen in de economie en de publieke sector. Ook zijn er nieuwe politieke visies op de inzet van subsidies en op bestuurlijke verhoudingen. Daarom worden er nieuwe eisen gesteld aan het functioneren van raden van toezicht (RvT) die verantwoordelijk zijn voor de continuïteit in het georganiseerde kunstleven. INSEAD Non Executive Directors belegt met de Boekmanstichting en Aim at Art op 6 oktober 2010 een symposium over de actuele stand van het toezicht in de cultuursector. Startnotitie ter voorbereiding bevat een analyse van de veranderingen in de omgeving van de kunstinstellingen, en daarna een typering van het nu dominante type toezichthouderschap. Naast het dossier van cultural governance wordt ook gekeken naar de recente debatten over toezicht in de arena van het openbaar bestuur, met name die in relatie tot de

28


zorgsector en de woningcorporaties. De notitie sluit af met een aantal overwegingen om aan het culturele toezichthouderschap iets te veranderen. Digitale versie: http://boekman.nl/pub/P10-0157.pdf 650 SMI

29


INSTELLINGENDOCUMENTATIE Lezen : het calendarium op het gebied van leesbevordering 2012 / Stichting Lezen. - Amsterdam : Stichting Lezen

30


WEBSITES www.entoen.nu/vincentvangogh/lessen/vensterles-vincent-van-gogh [website] : Vensterles Vincent van Gogh / Stichting entoen.nu. – [S.l.] : Entoen.nu, 2011-

.

In deze les staat de vensterplaat over Vincent van Gogh centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat wie deze beroemde Nederlandse kunstschilder was en dat hij in zijn eigen tijd niet populair was, maar nu een wereldberoemde schilder is. De aflevering die Het Klokhuis maakte over Vincent van Gogh biedt een duidelijke en aansprekende introductie op deze bijzondere kunstenaar. Website: www.entoen.nu/vincentvangogh/lessen/vensterles-vincent-van-gogh www.entoen.nu/stijl/lessen/vensterles-de-stijl [website] : Vensterles De Stijl / Stichting entoen.nu. – [S.l.] : Entoen.nu, 2011-

.

In deze les staat de vensterplaat over De Stijl centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat hoe de kunststroming De Stijl is ontstaan, waar zij voor stond en de belangrijkste mensen die erbij betrokken waren. De aflevering die Het Klokhuis maakte over De Stijl biedt een duidelijke en aansprekende introductie op deze kunststroming. Website: www.entoen.nu/stijl/lessen/vensterles-de-stijl www.leesmonitor.nu [website] / N. Bakker ; Stichting Lezen. – Amsterdam : Stichting Lezen, 2011De Leesmonitor geeft een overzicht van actuele en relevante onderzoeksgegevens over de leescultuur, leesbevordering en literatuureducatie in Nederland. De belangrijkste resultaten van toonaangevend nationaal en internationaal wetenschappelijk onderzoek, sociologisch onderzoek en marktonderzoek staan op bondige en toegankelijke wijze beschreven. Dat gebeurt aan de hand van zes thema's die binnen de leesbevordering en literatuureducatie belangrijk zijn: leestijd, leesmotivatie, leesvaardigheid, literaire competentie, digitalisering en basisgegevens over de leesinfrastructuur. De Leesmonitor is een kennisbank voor een ieder die geïnteresseerd is in wetenschappelijke informatie over lezen, leesgedrag, leesbevordering en literatuureducatie. De Leesmonitor is een initiatief van Stichting Lezen, het kennis- en expertisecentrum voor leesbevordering en literatuureducatie. Website: www.leesmonitor.nu

31


Aanwinsten december 2011

Recommend Documents