AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS Kenmerk: 118714 Sector: Middelen Team : Juridische Zaken, Belasting & Controlling
Onderwerp: Meerjarenbegroting 2016-2019 Besluit: 1. In te stemmen met de meerjarenbegroting 2016-2019 van de algemene dienst. 2. De meerjarenbegroting 2016-2019 van de algemene dienst ter vaststelling aan te bieden aan de gemeenteraad. 3. De raad voor te stellen de reserve WMO om te vormen naar een reserve Sociaal Domein. 4. De raad voor te stellen de bovengrens van de bandbreedte voor de reserve Rente-egalisatie te verlagen van € 700.000,- naar € 500.000,-.
Portefeuillehouder: A.L. van der Meij Vertrouwelijk: Nee
datum Raadscommissie
Ja
OR/GO
Nee
Raad
Ja
1
1. Aanleiding Zoals gebruikelijk dient ook voor de periode 2015 – 2018 een meerjarenbegroting te worden vastgesteld. 2. Argumenten Het opstellen van een meerjarenbegroting is verplicht conform artikel 189 t/m 196 van de gemeentewet. 3. Aanpak/uitvoering De bestuurlijke werkgroep financiën heeft verbetervoorstellen gedaan om tot een betere samenhang tussen de diverse P&C producten te komen. Daarom wordt vanaf 2016 een beknopte en goed leesbare begroting op programmaniveau opgesteld. Het streven is het aantal pagina’s te halveren t.o.v. 2015, o.a. door onderwerpen gestructureerd bij elkaar te plaatsen en financieel meer op hoofdlijnen te rapporteren. Dit alles om de leesbaarheid, de politieke aansturing en de controleerbaarheid te vergroten. De programmateksten zijn sterk ingekort. Hierin is nu met name het collegeprogramma “Sterk, lokaal en betrokken” opgenomen en wordt minder toegelicht over de going concern activiteiten. Tevens worden de financiële cijfers op programmaniveau getoond: totale lasten en baten per programma, in plaats van per product. De paragrafen bevatten nog steeds alle verplichte onderdelen maar zijn qua stijl aangepast op de nieuwe programmateksten: bondiger en overzichtelijker. Ook het hoofdstuk financiële positie is sterk ingekort. Waar voorheen onderscheid gemaakt werd tussen het financiële resultaat voor het eerstvolgende jaar en de meerjarenbegroting (2e t/m 4e jaar), is dat nu samengevoegd en wordt niet langer een uitgebreide verschillenanalyse beschreven, maar is een totaal meerjarig overzicht t.o.v. de oude jaarschijven bij de begroting 2015-2018 in tabelvorm opgenomen. Bestuurlijke speerpunten voor deze collegeperiode: 1. Er wordt ingezet op actieve communicatie en burgerparticipatie, omdat er belang wordt gehecht aan de betrokkenheid van inwoners en bedrijven bij plan- en besluitvorming. 2. De promotie van Westvoorne als badplaats en als woongemeente krijgt een impuls. 3. Een proactieve dienstverlenende houding, met oog voor de ander. 4. Lokaal, sterk en betrokken zijn de leidende principes bij het uitvoeren van taken. 5. Westvoorne is een plaats waar iedereen zich welkom en veilig moet voelen. 6. Verkeersveiligheid en een goede doorstroming staan centraal. 7. Een gastvrije, groene, aantrekkelijke kustgemeente, waar het goed wonen, werken, recreëren is. 8. De landschappelijke kwaliteit is leidend bij verdere ontwikkelingen m.b.t. recreatie, toerisme en ruimtelijke ordening. 9. Een gezond en modern leer- en leefklimaat voor de jeugd. 10. Iedereen moet deel kunnen nemen aan het culturele en sportieve leven. 11. Toekomstperspectief voor de jeugd en de mogelijkheid om veilig en gezond op te groeien zijn van groot belang, evenals de mogelijkheid om gezond en veilig ouder te worden. 12. Een duurzame samenleving is van belang. 13. ‘Klein, lokaal en betrokken’, is de doelstelling van het Gemeentelijk Woonbedrijf. Levensloopbestendigheid en duurzaamheid zijn daarbij de speerpunten. 14. Zorgdragen voor een zo groot mogelijke efficiency van de gemeentelijke organisatie staat voorop. 15. Een gezonde bedrijfsvoering, met voldoende weerstandsvermogen. Daarnaast heeft het college bij het opstellen van de begroting 2016 met het volgende rekening gehouden: • Er wordt gestreefd naar een gunstigere positie op de COELO lijst waarin de gemeentelijke woonlasten landelijk vergeleken worden. In deze meerjarenraming is sprake van een daling van de woonlasten, die wordt gerealiseerd door een verlaging van de riooltarieven. De OZB en de afvalstoffenheffing worden slechts trendmatig verhoogd. 2
• • • • •
In de begroting is rekening gehouden met een besparing op de overhead, waarvoor een algemene stelpost organisatie is opgevoerd. Er is voor gekozen om meer te investeren in openbaar groen. De taakstelling die in de vorige begroting was opgenomen is daarom teruggedraaid. De in de begroting 2015 voorgenomen bezuiniging op de accommodaties blijft gehandhaafd. Het tekort van de accommodaties mag maximaal € 1 miljoen zijn. De lijn van “strak begroten” is doorgezet. Vanaf 2016 is € 22.237,- bestemd voor regionale samenwerking. Dit is meerjarig nog niet in de begroting opgenomen, maar zal d.m.v. de 2e Bestuursrapportage 2015 structureel verwerkt worden.
4. Communicatie/Burgerparticipatie/Servicepunt De communicatie over de begroting zal verzorgd worden via internet en door middel van een persbericht. Daarnaast zal er half oktober een begrotingskrant verschijnen. 5. Duurzaamheid Het aspect duurzaamheid is in dit voorstel niet van toepassing. 6. Kosten, baten en dekking De begroting 2016-2019 is structureel sluitend, inclusief de consequenties van het collegeprogramma 2015-2018 ‘Sterk, lokaal en betrokken’. Het afronden van de begroting heeft een voordelig effect op het saldo (zie overzicht hieronder). Om de herkenbaarheid van de cijfers en de samenhang van de P&C documenten zichtbaar te maken, wordt in het overzicht hieronder gestart met het saldo van de ‘oude’ meerjarenraming 2015-2018.
Saldo meerjarenbegroting 2015-2018 (zie pag. 127 begr. 2015) Structurele mutaties 2e bestuursrapportage 2014 Structurele mutaties jaarrekening 2014 Structurele mutaties 1e bestuursrapportage 2015 Technische uitgangspunten/autonome ontwikkelingen (kadernota) Meicirculaire gemeentefonds Afronding begrotingssamenstelling (diverse mutaties/budgetverlagingen) Nieuw beleid (deels nieuw beleid kadernota en conseq. collegeprogramma) Dekking begroting 2016: taakstelling organisatie Dekking begroting 2016: eg. reserve financieringsresultaat Opheffen stelpost openbaar beheer Re sulta a t be groting 2016
Be groting Be groting Be groting Be groting 2016 2017 2018 2019 -64.637 -37.697 295.072 295.072 8.328 8.328 8.328 8.328 -190.423 -190.423 -190.423 -190.423 415.442 466.839 300.703 422.790 -203.134 -220.403 -141.287 -279.895 -66.464 -68.277 -177.301 -277.641 -363.412 -677.426 -530.983 -371.489 464.300 363.504 363.504 363.504 -50.000 -50.000 -100.000 -100.000 -50.000 -50.000 -50.000 -50.000 100.000 100.000 100.000 100.000 0 -355.555 -122.387 -79.754
In b ovens taande tab el z ijn pos itieve b edragen nadelen en negatieve b edragen voordelen
Het maken van beleidskeuzes, het aanscherpen van budgetteringsregels en het doorvoeren van bezuinigingen heeft er toe geleid dat inmiddels sprake is van een sluitende meerjarenraming met overschotten voor de jaren 2017 t/m 2019, in plaats van de tekorten die bij de kadernota 2016 verwacht werden. Voorgesteld wordt om de voordelige saldi voor de begrotingsjaren 2017 t/m 2019 te storten in de algemene reserve. Progra m m a 1 Bestuur, dienstverlening en openbare orde 2 Economische zaken, recreatie, sport en samenwerking 3 Ontwikkeling, cultuur en eigendomm en 4 Maatschappelijke ondersteuning 5 Infrastructuur en beheer openbare ruimte 6 W oonomgeving en duurzaamheid 7 W oonbedrijf Algemene dekkingsmiddelen Saldo van baten en lasten Reservemutaties Re sulta a t be groting 2016 In b ovenstaande tab el zijn de b aten weergegeven als negatieve b edragen
Re ke ning Be groting Be groting Be groting Be groting Be groting 2014 2015 2016 2017 2018 2019 3.686 3.817 4.081 3.970 3.986 3.967 1.775 1.449 1.580 1.369 1.365 1.364 2.566 2.379 2.004 1.836 1.946 1.853 3.820 8.061 7.857 7.736 7.654 7.632 3.249 2.956 2.887 2.942 2.939 2.958 2.459 1.878 2.012 1.861 1.920 1.920 -8.718 -101 42 -6 -389 -4 -18.652 -20.150 -19.327 -19.219 -19.144 -19.145 -9.816 288 1.135 489 278 544 8.462 -288 -1.135 -845 -400 -624 -1.354 0 0 -356 -122 -80 (bedragen x € 1.000,-)
3
Nieuw beleid In de begroting zijn de volgende posten voor nieuw beleid opgenomen vanuit het collegeprogramma 2015-2018 “Sterk, lokaal en betrokken”:
Progr. 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 3 4 5
Nie uw be le id Communicatiebeleid Relatiegeschenk college historie/kunst/cultuur Uitvoering promotie W estvoorne Uitvoering e-communicatie Promotieplan W onen in W estvoorne Bijdrage Streekarchief Internationale betrekkingen Inhuur beveiliging oud en nieuw Budget lokale economie Krekenplan Natuurinformatieroute over duinentop tussen 1e en 2e Slag stimuleringsregeling weekmarkt Lustrumsubsidies Peuterspeelzaalwerk Onkruidbestrijding Kapitaallasten Hekwerk begraafplaats Rockanje en 5 kwaliteitsimpuls herinrichting 2e fase Stationsweg 6 Uitvoeringsprojecten omgevingsvisie Fin. Structurele verhoging OZB ongedaan maken Subtotaal Fin. Dekking uit algemene reserve (Promotieplan W onen) Tota a l nie uw be le id
2016 25.000 20.000 20.000 7.500 25.000 20.000 10.000 3.000 20.000 4.000 10.000 1.250 3.550 50.000 70.000
100.000 100.000 489.300 -25.000 464.300
Ex ploita tie 2017 2018
2019
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
1.250 3.550
1.250 3.550
1.250 3.550
70.000
70.000
70.000
6.704
6.704
6.704
25.000 200.000 363.504
25.000 200.000 363.504
25.000 200.000 363.504
363.504
363.504
363.504
In de bijlage wordt er een specificatie gegeven van het nieuw beleid. Weerstandsvermogen: Het beleid m.b.t. het weerstandsvermogen is dat de ratio minimaal C mag zijn (Voldoende). In deze meerjarenbegroting blijkt de ratio van het weerstandsvermogen (incl. woonbedrijf) een A te zijn, wat geclassificeerd wordt als uitstekend. Woonlasten (OZB, riool, afval): Gestreefd wordt naar verlaging van de woonlasten. Ingezien wordt niettemin dat verwezenlijking daarvan, gelet op de realiteit, niet zonder meer tot de mogelijkheden kan behoren. Daarom wordt voor de komende periode het volgende beleid aangehouden: De totale gemeentelijke woonlasten (OZB, afval en riool) zullen in gezamenlijkheid niet worden verhoogd. De woonlastendruk zal in het kader van de gemeentelijke heffingen/belastingen in 2016 met € 3,40 dalen (uitgaande van een rekenvoorbeeld voor een gemiddeld gezin van 4 personen). Dit komt overeen met een daling van 0,38%. He ffing Onroerende zaakbelastingen Rioolrecht Afvalstoffenheffing Tota a l ve rschuldigd
2016 277,80 342,28 263,28 883,36
2015 275,10 350,99 260,67 886,76
Muta tie ta rie f in % 1,00% -2,48% 1,00%
4
7. Risicomanagement en weerstandvermogen Het feit dat er strakker begroot is, houdt ook in dat het risico groter is dat er zich onvoorziene zaken voor kunnen doen, waarvoor geen budget beschikbaar is. Dit risico wordt gereduceerd door een strakker intern budgetbewakingsproces. Bovendien is in de begroting een post onvoorzien opgenomen van € 70.500,-. 8. Toelichting Voor een verdere toelichting op de programma’s en de cijfers wordt verwezen naar de bijgevoegde begroting. 9. Samenvatting (indien de omvang van dit advies daar aanleiding toe geeft)
5
Bijlage: Specificatie nieuw beleid begroting 2016: Progr. 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 3 4 5
Nie uw be le id Communicatiebeleid Relatiegeschenk college historie/kunst/cultuur Uitvoering promotie W estvoorne Uitvoering e-communicatie Prom otieplan W onen in W estvoorne Bijdrage Streekarchief Internationale betrekkingen Inhuur beveiliging oud en nieuw Budget lokale economie Krekenplan Natuurinformatieroute over duinentop tussen 1e en 2e Slag stimuleringsregeling weekm arkt Lustrumsubsidies Peuterspeelzaalwerk Onkruidbestrijding Kapitaallasten Hekwerk begraafplaats Rockanje en 5 kwaliteitsimpuls herinrichting 2e fase Stationsweg 6 Uitvoeringsprojecten omgevingsvisie Fin. Structurele verhoging OZB ongedaan maken Subtotaal Fin. Dekking uit algem ene reserve (Prom otieplan W onen) Tota a l nie uw be le id
2016 25.000 20.000 20.000 7.500 25.000 20.000 10.000 3.000 20.000 4.000 10.000 1.250 3.550 50.000 70.000
100.000 100.000 489.300 -25.000 464.300
Ex ploita tie 2017 2018
2019
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
20.000 10.000 3.000 20.000 4.000
1.250 3.550
1.250 3.550
1.250 3.550
70.000
70.000
70.000
6.704
6.704
6.704
25.000 200.000 363.504
25.000 200.000 363.504
25.000 200.000 363.504
363.504
363.504
363.504
Communicatiebeleid Om de communicatie een kwaliteitsimpuls te geven, is het naast het eerder genoemde communicatiebeleidsplan de intentie om promotie/marketingplannen op te stellen voor diverse onderwerpen. Hiervoor wordt een budget van € 25.000,- gevraagd. Medio 2015 zal de pilotperiode Social Media aflopen en vindt er een evaluatie plaats. Met de evaluatieresultaten wordt bezien of het beleid daarop moet worden aangepast. Eventuele aanpassingen vinden plaats binnen bestaand budget. Relatiegeschenk college historie/cultuur In het kader van relatiebeheer college is er behoefte aan een relatieartikel dat de historie, kunst en de cultuur van Westvoorne weergeeft. Bij de opmaak van dit artikel/boekje wordt op onderdelen gebruik gemaakt van externe inhuur. Geraamde kosten: € 20.000,Uitvoering promotie Westvoorne In 2015 zullen de mogelijkheden worden onderzocht om de gemeentegids en de evenementengids te integreren in één promotieblad Westvoorne om zo in 2016 een kwaliteitsslag te kunnen realiseren. Geraamde kosten: € 20.000,-. Uitvoering E-Communicatie In 2015 zal een aanzet worden gegeven om de ‘knipselkrant’ voortaan digitaal te gaan verstrekken om op deze wijze de communicatie te professionaliseren. Naast de knipselkrant is er nog een aantal andere onderdelen waar deze slag gemaakt kan worden, bijv. de aanschaf van programma’s, aanschaf faciliteiten communicatie tijdens crisissituaties en andere digitale mogelijkheden om de communicatie te verbeteren. Geraamde kosten: € 7.500,-.
6
Promotieplan Wonen in Westvoorne Westvoorne is een prachtige gemeente om in te wonen. Het leefklimaat is bijzonder goed. Naast rust en ruimte hebben we een zeer groene en ecologisch waardevolle omgeving. Helaas, maar misschien ook gelukkig, weten nog niet veel mensen ons mooie dorp te vinden als ze op zoek zijn naar een woning. Bijvoorbeeld de nieuwe medewerkers van de bedrijven die zich vestigen op de Tweede Maasvlakte. Om een tegenwicht te bieden aan de vergrijzing en om de leegloop van de voorzieningen een halt toe te roep of te stabiliseren zijn onder andere nieuwe inwoners nodig. Om hierin op een verantwoorde wijze te voorzien zal er een promotieplan opgesteld worden om die mooie woonkanten van Westvoorne beter in beeld te brengen. Streekarchief Veranderende/gewijzigde wetgeving, de digitalisering, het fysiek ruimtegebrek voor het opslaan van archieven en uittreden van een tweetal deelnemers aan deze gemeenschappelijke regeling zijn bepalend voor de toekomst van het Streekarchief. Het bestuur van het Streekarchief heeft daarom opdracht gegeven tot het opstellen van een toekomstvisie voor het Streekarchief. Onder regie van de gemeentesecretarissen wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor de toekomstvisie. Eind oktober zal het bestuur hierover een besluit nemen. Gezien bovengenoemde ontwikkelingen zal de bijdrage per gemeente naar verwachting gaan stijgen. Op voorhand wordt voorgesteld de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling met € 20.000,-- te verhogen. Internationale betrekkingen In een op dit onderwerp betrekking hebbende notitie wordt een mogelijke richting voor het aangaan van internationale betrekkingen aangegeven. Deze notitie wordt voor een standpuntbepaling voorgelegd aan de commissie bestuurlijke zaken. Indien de voorstellen worden aangenomen is voor de uitvoering een structureel bedrag benodigd van € 10.000 per jaar. Inhuur beveiliging Oud en Nieuw De politie wordt minder ingezet bij het beheer van de openbare ruimte tijdens Oud en Nieuw. Om te voorkomen dat er vandalismeschade optreedt, kan beveiliging worden ingehuurd. Tijdens de afgelopen jaarwisseling is dat voor de eerste keer gebeurd. De vandalismeschade is lager uitgevallen dan voorheen. De structurele kosten worden geschat op € 3.000,- per jaar. Budget lokale economie Na de positieve evaluatie van de inzet van het budget in 2014 is het wenselijk om structureel budget ter beschikking te stellen. Dit budget heeft als doel om integrale samenwerkingen tussen ondernemers en gemeente (en ondernemers onderling) te stimuleren en faciliteren. Kosten: € 20.000,- structureel vanaf 2016. Krekenplan Het krekenplan zit in de Omgevingsvisie. In het collegeprogramma is hierover het volgende afgesproken: • Doelstelling van deze structuurvisie is om de uitvoering en toepassing van het ruimtelijk beleid een solide beleidsmatige basis te geven. De structuurvisie zal daarvoor de hoofdlijnen voor beleid aangeven. Maatwerk op individueel niveau blijft mogelijk binnen de gestelde hoofdlijnen. • Het waarborgen van landschappelijke en recreatieve kwaliteit en de mogelijkheden voor toekomstige natuurontwikkeling zullen onderdeel zijn. • In de regio is gesproken over het Krekenplan. In de aanleg was geen rekening gehouden met kosten voor het onderhoud. Voorgesteld wordt om in deze kosten bij te dragen door een bedrag van € 4.000,- per jaar structureel op te nemen in de begroting.
7
Natuurinformatieroute over duinentop tussen 1e en 2e slag De herinrichting van het gemeenteduin heeft onder andere als doel gehad om de natuurwaarden te verbeteren en aan te sluiten bij Natura2000-doelstellingen. Het ontbreekt op dit moment aan een goede informatievoorziening naar gebruikers van dit gebied. Bovendien zijn er ook geen uitgezette wandelroutes in het gebied. Een natuurinformatieroute kan bezoekers meer informatie verschaffen over de unieke natuur in Voornes Duin en meer specifiek in het gemeenteduin en geeft daarmee ook het belang aan om dit goed te beschermen. Daarnaast voegt een bewegwijzerde route ook een recreatieve meerwaarde toe aan het gebied. Stimuleringsregeling weekmarkt In overleg met de marktcommissie worden maatregelen genomen om de weekmarkt te stimuleren. Zo wordt er in 2016 een stimuleringsregeling opgezet voor het toevoegen van toeristische- en regioproducten en verenigingen aan de weekmarkt. De kosten hiervoor worden ingeschat op € 1.250,- per jaar. Lustrumsubsidies (verschillende programma’s) Met het collegebesluit 101455 ‘Wijziging in subsidiebeleid ten aanzien van jubilea’ zijn de beleidsregels voor jubilea gewijzigd. Het betreft in totaal een bedrag van € 3.550. Berekend over het totaal aantal instellingen uit het jaarprogramma subsidiëring (71 instellingen) welke iedere 5 jaar een beroep op lustrumsubsidie ad € 250 kunnen doen. Uitgegaan wordt van 71 instellingen en een jaarbedrag van € 250 / 5 jaar = € 50 = € 3.550. Dit bedrag wordt over de diverse producten en programma’s verdeeld. Peuterspeelzaalwerk De volledige bezuiniging op het peuterspeelzaalwerk in Westvoorne voor een bedrag van € 101.449 voor 2016 wordt incidenteel gedeeltelijk teruggedraaid/gehalveerd naar aanleiding van collegebesluit 111148. Dit betekent dat een bedrag van € 50.000 voor 2016 bijgeraamd wordt voor de peuterspeelzalen. Hiermee worden de peuterspeelzalen in 2016 gesubsidieerd. Tegelijk wordt dan het bestaand beleid herijkt om de peuterspeelzalen toekomstbestendig te maken. Onkruidbestrijding Op 6 februari 2014 stuurde staatssecretaris Mansveld van Milieu een brief naar de Tweede Kamer waarin zij haar plannen voor een verbod op chemische onkruidbestrijding op verhardingen per november 2015 wil laten ingaan. Inmiddels verlengd naar januari 2016. Met deze oproep geeft zij gehoor aan de motie Grashoff die in 2011 door de Tweede Kamer is aangenomen. Deze motie was een verzoek aan de minister de problemen met drinkwaterbereiding te verminderen en de blootstelling van burgers aan gewasbeschermingsmiddelen weg te nemen. Het afgelopen jaar is in samenwerking met de gemeente Brielle gestart om verschillende niet chemische bestrijdingstechnieken toe te passen in enkele wijken binnen de gemeenten. Door andere niet chemische methoden te onderzoeken streven wij naar een schoner oppervlaktewater en vermindering van de milieubelasting. De structurele kosten worden geraamd op € 70.000,vanaf 2016. Hekwerk begraafplaats Rockanje De gemeente ontvangt regelmatig klachten over kapot gegeten bloemstukken op de begraafplaats. Dit wordt veroorzaakt door reeën. Met een nieuw verhoogd hekwerk kunnen we voorkomen dat reeën op de begraafplaats komen. De kosten voor 2016 bedragen € 70.000,Extra kwaliteitsimpuls herinrichting 2e fase Stationsweg In samenwerking met stakeholders wordt beoogd in de dorpscentra een hoger kwaliteitsniveau van de buitenruimte te krijgen waardoor het functioneren van de dorpsvoorzieningen verbetert. Het doorvoeren van de extra kwaliteit is eerder meegenomen in het ontwerp en bestek met de aanbesteding van de 1e fase herinrichting Stationsweg. Deze kwaliteitsimpuls resulteert in een hoger bedrag van € 55.000,-. Het krediet dat is opgenomen in het investeringsprogramma zal met dit bedrag verhoogd moeten worden. 8
Financiële ondersteuning uitvoeringsprojecten Omgevingsvisie In 2015 zal de Omgevingsvisie worden vastgesteld. Deze visie zal uiteindelijk een aantal projecten beschrijven. Op dit moment is nog niet duidelijk welke projecten dat worden. Wel is duidelijk dat de doelstellingen van de omgevingsvisie alleen bereikt kunnen worden door het uitvoeren van een aantal projecten. Hoewel de gemeente in principe met de visie faciliterend optreedt, kan onder andere worden gedacht aan (ondersteuning van) projecten gerelateerd aan: • Beschermd dorpsgezicht Voornes Duin (verbeteren beleving en waardering van het cultuurhistorisch erfgoed in het duingebied (in aanvulling op natuurwaarden)); • Natuurpad (invullen ontbrekende schakels bestaande recreatieve routes); • Ecologische Hoofdstructuur / Nationaal Natuurnetwerk (versterken robuuste natuurstructuur in Westvoorne); • Herstel kleinschalige landschapselementen in het agrarisch gebied (kwaliteitsverbetering bestaande structuren in gebieden zonder primaire ruimtelijke veranderingen). Structurele verhoging OZB ongedaan maken Eén van de bezuinigingen bij de dekking van de meerjarenbegroting 2014-2017 is geweest om het OZB tarief vanaf 2016 extra te verhogen (bovenop de prijsindex) en die verhoging te compenseren met een verlaging van het tarief voor afval en riool, zodat per saldo de woonlasten hierdoor niet zouden stijgen. Deze voorgenomen extra stijging van de OZB is teruggedraaid, omdat in het collegeprogramma is opgenomen dat belastingen niet meer dan trendmatig verhoogd worden.
9
