Keuzenota Aan: Van: Onderwerp: Portefeuillehouder: Datum collegebesluit: Geheim:
Commissie Samenleving Het college van burgemeester en wethouders Leerlingenvervoer inkopen door de gemeente of de inwoner (ouder)
Wethouder L. Verspuij 17 maart 2014 Nee
Voorkeur uitspreken voor:
1. Het door de gemeente organiseren van leerlingenvervoer en overgaan tot Europese aanbesteding van de opdracht tot vervoer.
of 2. Het door de ouder van ieder kind laten organiseren van leerlingenvervoer door verstrekking van een Persoongebonden budget waarmee ze zelf het vervoer inkopen.
1.
Inleiding
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het verzorgen van leerlingenvervoer voor kinderen met een beperking. De gemeente kan zorgen voor aangepast vervoer of een vergoeding geven voor vervoer door ouders zelf of om gebruik te maken van het openbaar vervoer. De wettelijke grondslag is te vinden in de Wet op het Primair onderwijs, Wet op het Voortgezet onderwijs en de Wet op de Expertisecentra. Het leerlingenvervoer heeft betrekking op leerlingen van basisscholen, speciale scholen voor basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs (onderwijs aan dove kinderen, slechthorende kinderen, kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden, visueel gehandicapte kinderen, lichamelijk gehandicapte kinderen, kinderen opgenomen in ziekenhuizen, langdurig zieke kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen, zeer moeilijk opvoedbare kinderen, kinderen in scholen verbonden aan pedologische instituten, meervoudig gehandicapte kinderen) en scholen met een religieuze of levensbeschouwelijke grond. Ook gehandicapte leerlingen van het regulier voortgezet onderwijs komen in aanmerking voor bekostiging van het vervoer. Gemeenten zijn verplicht een verordening leerlingenvervoer vast te stellen op basis waarvan ouders van leerlingen -onder bepaalde voorwaardenaanspraak kunnen maken op een vergoeding van de vervoerkosten van en naar school. Op welke voorwaarden? Vanuit de wetgeving vindt vergoeding plaats op basis van de kosten van het vervoer naar de dichtstbijzijnde toegankelijke school van de soort waarop een leerling is aangewezen (op grond van zijn lichamelijke of geestelijke toestand) en de richting, d.w.z. de school van de verlangde godsdienstige richting of levensbeschouwing dan wel de openbare school; onderwijskundige methoden worden niet als richting aangemerkt. Passend vervoer Gemeenten hebben de (wettelijke) zorgplicht om "passend vervoer" aan te bieden.
Pagina 1 van 5
Uitgangspunt van de regeling is een vergoeding op basis van het openbaar vervoer (OV) eventueel onder begeleiding. Indien een kind naar het oordeel van B&W kan fietsen, kan een fietsvergoeding worden verstrekt. Onder bepaalde voorwaarden kunnen ouders aanspraak maken op aangepast vervoer voor hun kind. Aangepast vervoer vindt meestal plaats in taxibusjes. Hiertoe sluiten gemeenten contracten met een vervoerder. De gemeente Tiel organiseert het leerlingenvervoer al geruime tijd door de inkoop van het leerlingenvervoer bij Personenvervoer Vijfstromenland te Tiel. Het contract met Vijfstromenland, dat door Europese aanbesteding in 2010 tot stand in gekomen eindigt na 3 vaste jaren en verlenging van 2 maal 1 jaar per 01-08-2015. Leerlingenvervoer betreft vervoer van kinderen uit Tiel naar scholen in Tiel en van kinderen uit Tiel naar scholen buiten Tiel. Per 01-08-2015 dient het leerlingenvervoer zodanig georganiseerd te zijn dat kinderen die tot de doelgroep behoren naar school vervoerd kunnen worden. De wijze van organiseren per 01-08-2015 dient vorm gegeven te worden. Landelijke en lokale ontwikkelingen zijn aanleiding om in deze keuzenota de keuze van de organisatie van het leerlingenvervoer aan de orde te stellen. De keuze betreft het volgende: Gaat de gemeente het leerlingenvervoer organiseren per 01-08-2015? Wordt de organisatie van het leerlingenvervoer per 01-08-2015 overgelaten aan de ouders/verzorgers? Deze keuzenota vraagt aan uw commissie om een keuze te maken betreffende de wijze waarop vormgegeven wordt aan de organisatie van het leerlingenvervoer in de gemeente Tiel per 01-08-2015. Het betreft de keuze voor 1. Het organiseren van het Leerlingenvervoer waarbij het college overgaat tot het aangaan van een overeenkomst voor leerlingenvervoer. 2. Het verstrekken van een Persoongebonden budget aan de ouder(s), van ieder kind dat aangewezen is op passende vervoer, waarmee deze ouder(s) zelf het vervoer dient in te kopen. Keuze mogelijkheid 1 is verbonden aan het voldoen aan de Aanbestedingswetgeving. Keuze mogelijkheid 2 is verbonden aan het standpunt om medewerking te verlenen aan burgerinitiatieven / Right to Challenge.
2.
Overeenkomsten
Inkoop De gemeente moet zich aan de wettelijke (minimum-)verplichtingen houden wat betreft het financieren van leerlingenvervoer. De gemeente koopt het vervoer in De gemeente beschikt zelf niet over materiaal om het passend vervoer collectief plaats laten vinden. Om te komen tot de organisatie en uitvoering van passend leerlingenvervoer dient de gemeente dit in te kopen bij een bedrijf dat collectief personenvervoer uitvoert. De ouders kopen het zelf Aangepast vervoer betreft vervoer dat niet zelf door de ouders uitgevoerd kan worden. Iedere ouder wordt zelf verantwoordelijk voor de organisatie en zal dat moeten inkopen bij een bedrijf dat personenvervoer uitvoert.
Pagina 2 van 5
Overeenkomst: Rechtmatige en doelmatige organisatie kan alleen plaatsvinden middels het aangaan van een overeenkomst met de vervoerder(s) Het college gaat een overeenkomst met de vervoerder aan betreffende het vervoer van de gehele doelgroep. Ter vastlegging van wederzijdse rechten en plichten alsmede kwaliteitseisen is het nodig om te beschikken over een overeenkomst met de vervoerder betreffende uitvoering van leerlingenvervoer. Het college gaat een (meerjarige) overeenkomst aan met de vervoerder. Het college bewaakt, controleert en evalueert de uitvoering van het vervoer van alle kinderen. De ouder gaat een overeenkomst met de vervoerder aan betreffende het eigen kind Ter vastlegging van wederzijdse rechten en plichten alsmede kwaliteitseisen is het nodig dat ook de ouders beschikken over een overeenkomst met de vervoerder betreffende uitvoering van het vervoer van hun eigen kind. De ouders gaan alleen een overeenkomst aan betreffende het vervoer van het eigen kind aan te gaan met de vervoerder. De ouder controleert en evalueert de uitvoering van het vervoer van het eigen kind. Zowel de gemeente (collectief) als de ouders (per kind dat vervoerd wordt) zijn gebaat bij een dergelijke overeenkomst. Bekostiging Ouders moeten bij de gemeente altijd een verzoek indienen om in aanmerking te komen voor leerlingenvervoer. De gemeente blijft ongeacht de organisatievorm verantwoordelijk voor de bekostiging Zowel bij organisatie van vervoer door de ouders/verzorgers (lees verder ouders) als door de gemeente blijft de gemeente verantwoordelijk voor bekostiging van leerlingenvervoer. Betaling door de gemeente Bij organisatie van vervoer in natura door de gemeente brengt de vervoerder de kosten van het vervoer van alle kinderen in rekening bij de gemeente. De gemeente voldoet maandelijks de factuur / kosten van alle leerlingen. Bij wijziging van de kosten, bijv. wegens indexatie, past de gemeente de betalingen aan. Betaling door de ouders Bij organisatie, via een Persoonsgebonden budget, door de ouders verstrekt de gemeente maandelijks een Persoonsgebonden budget aan alle ouders. Daarmee stelt de gemeente de ouders financieel in de gelegenheid om de (maandelijks) factuur bekostiging te voldoen. Ouders dienen een wijziging in de kosten kenbaar te maken aan de gemeente waarna deze de aanpassing van het Persoonsgebonden budget beoordeeld.
3.
Verschillen
Samenwerking inkoop Samenwerking tussen gemeenten De huidige overeenkomst voor vervoer van leerlingen uit Tiel is tot stand gekomen na een Europese aanbesteding samen met de gemeenten Buren, Geldermalsen, Neder-Betuwe, Neerijnen en Tiel. Door samenwerking tussen de gemeenten is het mogelijk om het leerlingenvervoer van leerlingen die buiten Tiel naar school gaan en woonachtig zijn in de verschillende gemeenten op elkaar af te stemmen en te combineren. De Europese aanbesteding om te komen tot een opdrachtverlening per 01-08-2015 zal weer plaatsvinden met deze gemeenten. Samenwerking ouders Van ouders zelf heeft de gemeente géén signalen ontvangen dat ze zelf het leerlingenvervoer willen organiseren in het kader van het Right tot Challenge. Taxer, vervoer op maat, is een organisatie die ouders actief heeft benaderd om hen te bewegen via hen het leerlingenvervoer te regelen. Taxer heeft dat gedaan in samenwerking met de huidige vervoerder. Taxer heeft met brief van 21-12-2014, ingekomen, 29-12-2014, haar activiteiten kenbaar gemaakt aan het college (bijlage 1).
Pagina 3 van 5
Personenvervoer Vijfstromenland heeft in een onderhoud met de wethouders Driessen en Verspui kenbaar gemaakt dat zij het om bedrijfsmatige redenen van belang acht dat ouders zelf de inkoop van vervoer organiseren. In een door hen overhandigd artikel uit De Reflector, online vakblad voor de rijopleiding, is geschetst dat de Taxibranche ook getroffen wordt door de veranderingen in de zorg (bijlage 2). Inkoop Voorziening in natura Ouders moeten een aanvraag bij de gemeente indienen om hun kind in aanmerking te laten komen voor gesubsidieerd vervoer in natura. Bij organisatie van het leerlingenvervoer door de gemeente is er sprake van een aanbod van een voorziening in natura en de gemeente bepaald op grond van de Verordening Leerlingenvervoer of de ouders in aanmerking komen voor deze voorziening. Het passend leerlingenvervoer wordt door de gemeente collectief ingekocht. De inkoop betreft het vervoer voor alle leerlingen die aangewezen zijn op aangepast vervoer. . De financiële waarde van deze overkomst is zodanig dat voorafgaande aan het aangaan van de overeenkomst Europees aanbestedingstraject doorlopen dient te worden. De bepalingen in de Aanbestedingswet brengt met zich mee dat een andere wijze om tot het aangaan van een overeenkomst buitenwettelijk is. Om vorm te geven aan de organisatie van leerlingenvervoer gaat de gemeente een overeenkomst aan met een (of meerdere) vervoerder(s) binnen welke het vervoer voor alle leerlingen die tot de doelgroep behoren wordt vormgegeven Om in aanmerking te komen voor een overeenkomst dient een vervoerder te voldoen aan vele eisen die gesteld zijn in het Programma van Eisen. Eisen worden gesteld o.a. t.a.v. de uitvoering, het personeel, het materieel, de communicatie, afhandeling van meldingen en klachten en registratie en evaluatie Tevens stelt de gemeente eisen t.a.v. de wijze waarop de inschrijvende vervoerders moeten aangeven tegen welke prijs zij het vervoer uitvoeren. Vervoerders worden ook gevraagd te verklaren dat zij voldoende financieel draagkrachtig om start en continuering van het vervoer te waarborgen. Alle vervoerders kunnen inschrijven. De gemeente toetst of de inschrijver voldoet aan de gestelde eisen. De gemeente kan, al naar gelang een (opgegeven) perceelindeling, een overeenkomst met een of meerdere vervoerders aangaan. Als opdrachtgever draagt de gemeente zorg voor het contractbeheer en de betaling van de uitvoering van de opdracht. Ouders kunnen een beroep doen op de gemeente als zij problemen ervaren of klachten hebben betreffende het vervoer of bejegening van hun kind(eren). De gemeente begroot op basis van de overeenkomst met de vervoerder jaarlijks de uitgaven leerlingenvervoer en neemt daarvoor een budget op in de gemeentebegroting. De gemeente heeft invloed op de totale kosten. Persoonsgebonden budget Ouders moeten een aanvraag bij de gemeente indienen om een budget te krijgen waarmee zij voor hun kind vervoer kunnen inkopen. Iedere ouder wordt zelf verantwoordelijk voor de organisatie van het vervoer het eigen kind of de eigen kinderen. De ouders dienen zelf vorm aan de organisatie te geven en te bepalen of en zo ja welke eisen zij stellen aan de vervoerder. De vorm waarin dat gebeurd staat hen vrij. De ouders dienen zelf een keuze voor een vervoerder maken en zijn zelf verantwoordelijk voor het maken van een prijsafspraak. Ouders hebben (nog) geen ervaring in de inkoop van vervoer. Ouders kunnen gebruik maken van een of meerdere adviseurs uit de vervoersbranche die hen kunnen ondersteunen bij de inkoop van vervoer. Aan de verstrekking van een persoonsgebonden budget kan het college géén voorwaarden opleggen betreffende de vervoerder bij wie het vervoer ingekocht kan worden. De gemeente heeft op géén enkele wijze invloed op de inkoop door de ouders en het totaal van de inkoopkosten.
Pagina 4 van 5
Gunning opdracht van vervoer Gemeente moet aanbesteden Wetgeving en lokaal inkoopbeleid verplichten de gemeente, gezien de waarde van de opdracht, om een Europees aanbestedingstraject te doorlopen. De gemeente wil, mede gezien de ontwikkelingen in de basismobiliteit de opdracht gunnen voor 2 jaar met opties tot verlenging. Ouders hoeven niet aan te besteden Omdat iedere ouder zelf het vervoer inkoopt zijn zij niet verplicht om die via een aanbestedingstraject te doen. Ouders kunnen niet verplicht worden om samen te werken bij de inkoop van het vervoer. Ouders kunnen geen meerjarige overeenkomst voor het vervoer van het kind aangaan, mede omdat de ontwikkeling van het kind en van het passend onderwijs van belang zijn bij de bepaling van de school waar het kind naar toe vervoerd moet worden. Keuze voor vervoerder Gemeente gaat over tot gunning van een opdracht aan 1 of 2 vervoerders Een aanbestedingstraject resulteert in een meerjarige gunning van de opdracht aan 1 of 2 vervoerbedrijven. Het contractbeheer vindt plaats door de gemeente. Ouders kiezen allen zelf het vervoerbedrijf Iedere ouder krijgt een Persoonsgebonden budget en moet zelf beslissen bij welk vervoerbedrijf het vervoer wordt ingekocht. Op voorhand is niet vast te stellen hoeveel en welke vervoerbedrijven het leerlingenvervoer gaat rijden in Tiel. Ouders moeten zelf het contract beheren. Vervoer in Natura én Persoongebonden budget is niet mogelijk Wettelijke kaders maken het niet mogelijk dat leerlingenvervoer zowel als voorziening/vervoer in natura en als Persoongebonden budget mogelijk wordt gemaakt. Als de keuze wordt gemaakt om het vervoer te laten organiseren door de ouders, dan is het niet mogelijk om uitzonderingen te maken voor ouders die om een of meerdere reden een voorkeur hebben voor vervoer in natura. Het vraagstuk of ouders in staat zijn om het Persoongebonden budget te beheren komt daarom niet aan de orde. In het geval ze daartoe niet in staat zijn is het niet mogelijk om de voorziening in natura aan te bieden. De Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet zijn op een andere manier vormgegeven waardoor een vergelijk daarmee niet mogelijk is.
4.
Vervolg
Organisatie door gemeente Als de keuze valt op het laten organiseren van leerlingenvervoer door de gemeente wordt het aanbestedingstraject gestart. Het college zal in juni een definitief besluit tot gunning kunnen nemen. Organisatie door ouders Als de keuze valt op het laten organiseren door de ouders, dan dient de Verordening Leerlingenvervoer aangepast te worden voor aanvang van het schooljaar 2015-2016. Uiterlijk In juli zal de raad een beslissing over die aanpassing moeten nemen. Bijlagen 2 Meer informatie: Team: Contactpersoon: Telefoon: E-mail:
Stad Ronald Kool 0344-656427
[email protected]
Pagina 5 van 5
