Programma's en Projecten Projectmanagers
AAA Gemeente Delft
De Torenhove Martinus Nijhoffiaan 2 2624 ES Delft Bankrekening BNG 28.50.01.787 t.n.v. gemeente Delft Behandeld door lwan de Vries Telefoon 06-22473149
Retouradres : Projectmanagers, Postbus 78, 2600 ME Delft
idvries©delft.n1
Aan deleden van de Raad 14015 Internet www.delft.n1
Datum
Ondetwerp:
25 maart 2015
Voortgang Tramlijn 19
Ons kenmerk
1859788 Uw brief van Uw kenmerk
Geachte eden van de Raad, Bijlage 1
Bijgaand doen wij u ter kennisname toekomen de voortgangsrapportage aanleg Tramlijn 19. Het betreft de rapportage over de periode juli 2014 — december 2014. Doel van de rapportage is de Raad een integraal beeld te geven van de voortgang van het project Tramlijn 19.
Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders,
,burgemeester rs. G.A.A. Verkerk
sec r_ eta_ ris drs, T,VV. Andriessen .s.
Voortgangsrapportage
Tramlijn 19 Periode juli 2014 t/m december 2014
Woord vooraf Voor u ligt de voortgangsrapportage van Tramlijn 19 die betrekking heeft op de periode juli 2014 t/m december 2014. De inhoud is gebaseerd op de meest recente rapportages van het Stadsgewest Haaglanden (per 1 januari 2015 Metropoolregio Rotterdam – Den Haag, hierna MRDH) en Provincie Zuid-Holland. De aanleg van de tramlijn geschiedt onder verantwoordelijkheid van de MRDH. Een aantal projecten wordt echter uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van andere partijen. Dit zijn bijvoorbeeld de tramlijn in het Spoorzonegebied en de St. Sebastiaansbrug. Het doel van deze rapportage is de gemeenteraad een integraal beeld te geven van de voortgang van het gehele project. In deze rapportage worden in de bestuurlijke samenvatting de belangrijkste gebeurtenissen van de afgelopen periode op hoofdlijnen beschreven. In hoofdstuk 1 wordt dieper op de afzonderlijke onderdelen van het tracé ingegaan. Hierin is onderscheid gemaakt tussen de diverse projectonderdelen. Voorts wordt ingegaan op de projectbeheersing.
Delft, Burgemeester en wethouders van Delft
2
Inhoudsopgave Woord vooraf .................................................................................................................. 2 Inhoudsopgave ................................................................................................................ 3 In vogelvlucht - Bestuurlijke samenvatting ................................................................... 4 1
Projectonderdelen tracé Spoorzone - Technopolis.................................................. 5
2
Planning ................................................................................................................... 8
3
Financiering ............................................................................................................. 8
1.1 Spoorzone ..................................................................................................................................................................... 5 1.2 Werkzaamheden MRDH ......................................................................................................................................... 5 Tailtrack Nieuwe Plantage ......................................................................................................................................... 5 Tailtrack bij Station Delft CS ...................................................................................................................................... 5 Tram/busbaan Zuidwal ................................................................................................................................................ 6 Mijnbouwplein .................................................................................................................................................................. 6 Michiel de Ruyterweg .................................................................................................................................................... 6 Tram/busbaan Jaffalaan-‐Technopolis (keerlus) ............................................................................................... 6 1.3 Vervanging van de St. Sebastiaansbrug ........................................................................................................... 6 Financiële bijdrage Delft .............................................................................................................................................. 7 Wabo-‐procedure .............................................................................................................................................................. 7 Aanbesteding ..................................................................................................................................................................... 8 1.4 Kapelsbrug .................................................................................................................................................................... 8 1.5 Aangrenzende werken TU Noord ....................................................................................................................... 8
3.1 Ontwikkeling Sebastiaansbrug ............................................................................................................................ 9 3.2 Risico-‐reserve ............................................................................................................................................................. 9
Bijlage 1: Aanleiding en rolverdeling............................................................................. 11 Bijlage 2: Overzicht projectverantwoordelijkheid ........................................................12 Bijlage 3: Afsprakenkader..............................................................................................13
3
In vogelvlucht - Bestuurlijke samenvatting Het doel van het project is om de tramverbinding lijn 19 naar Technopolis te realiseren. In de vorige rapportage is gemeld dat de tram in het tweede kwartaal van 2017 in exploitatie genomen kan worden. Inmiddels is duidelijk dat die mijlpaal niet zal worden gehaald. In het tweede kwartaal van 2015 zal de gemeenteraad nader geïnformeerd worden over het richtmoment waarop de tramlijn wel in exploitatie kan worden genomen, al is nu reeds duidelijk dat dat niet eerder zal zijn dan in 2019. Er is aanzienlijke vertraging opgetreden bij het onderdeel “renovatie St. Sebastiaansbrug”. Daarnaast is gebleken dat de ontstane overschrijding van het budget van dit programmaonderdeel een omvang heeft die niet oplosbaar is. Betrokken bestuurders hebben erop aangedrongen om in het 2e kwartaal van 2015 inzicht te krijgen in de voorwaarden waaronder het project Sebastiaansbrug vervolgd kan worden. De werkzaamheden aan de overige programmaonderdelen zijn gereed (Mekelpark, Zuidwal en Kapelsbrug) of zijn afhankelijk van de te kiezen oplossing voor de vervanging van de Sebastiaansbrug (keerlus Technopolis en inrichting Mijnbouwplein). De ambtelijke inzet is fors verlaagd. Vanaf december 2014 staat de gemeente onder financieel toezicht van de provincie. Het merendeel van de projectinvesteringen was reeds gedekt in de begroting van 2014. Het effect voor de toevoeging aan het projectbudget/krediet vanuit de programmabegroting van 2015 (€ 2,7 mln) is vooralsnog onduidelijk.
4
1 Projectonderdelen tracé Spoorzone - Technopolis 1.1 Spoorzone De verschillende verleggingen van Tramlijn 1 (waarvan tramlijn 19 in de toekomst gebruik gaat maken) in het gebied Wateringsevest-Westvest worden onder verantwoordelijkheid van het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone (hierna OBS) uitgevoerd, inclusief de zogenaamde linksaffer op het kruispunt Westvest/Zuidwal. De scopegrens tussen het project Spoorzone en Tramlijn 19 ligt tussen het kruispunt Westvest-Zuidwal en de Kapelsbrug. De MRDH heeft OBS verzocht de werkzaamheden uit te voeren. De traminfrastructuur in de Phoenixstraat/Westvest wordt aangelegd door de aannemer van de spoorzone (CCL). Ook de aanleg van de bocht op de Constructiebrug tbv lijn 1 (de rechtsaffer) en de linksaffer op het kruispunt Westvest-Zuidwal vallen onder de verantwoordelijkheid van CCL. OBS en CCL studeren momenteel op het meest gunstige moment om de linksaffer aan te leggen.
1.2 Werkzaamheden MRDH De MRDH heeft verschillende werkzaamheden in uitvoering en in voorbereiding:
Tailtrack Nieuwe Plantage Door gebruik te maken van een tailtrack wordt onnodig doorrijden van tramlijn 19 naar Tanthof gedurende enkele jaren voorkomen. De tijdelijke tailtrack is gerealiseerd ter hoogte van de huidige halte Nieuwe Plantage / Wateringsevest. In oktober 2013 is de tailtrack in gebruik genomen. Tot in 2017 zullen op lijn 19 nieuwe Randstadrailvoertuigen worden ingezet. Reizigers van lijn 19 vanuit de richting Ypenburg/Den Haag zullen voor de bestemming Delft Station of verder gebruik moeten maken van de overstapmogelijkheden. Nadat de tailtrack Westvest gereed is zal lijn 19 weer doorrijden tot aan het station. De gemeente voert gesprekken over de toekomst van de tailtrack met MRDH.
Tailtrack bij Station Delft CS In 2011 hebben de gemeente Delft en de MRDH afgesproken dat in het kader van project Tramlijn 19B wordt onderzocht of de aanleg van een zogenaamde tailtrack bij station Delft CS (hierna tailtrack Westvest) mogelijk is, zowel technisch als wat betreft ruimtelijke inpassing in Plan Busquets. De tailtrack bleek technisch mogelijk. Voor de tailtrack Westvest is in nauw overleg met de gemeente Delft een Definitief Ontwerp opgesteld. Op basis hiervan wordt door de aannemer van de Spoorzone (CCL) een Uitvoeringsontwerp gemaakt. De uitvoering ervan wordt met de werkzaamheden van CCL meegenomen. De tailtrack is medio 2017 operationeel.
5
Tram/busbaan Zuidwal Dit werk is uitgevoerd. Naast het aanleggen van de trambaan en rails (excl. masten en bovenleiding) is in dit bestek de reconstructie van de Hamtunnel uitgevoerd. De Zuidwal is heringericht en in gebruik genomen.
Mijnbouwplein Het functievrij maken van het tracé van Tramlijn 19 op het Mijnbouwplein is grotendeels uitgevoerd. Begin 2015 worden een aantal kabels en leidingen verlegd waarna de werkzaamheden, voor de zomer van 2015, worden afgerond.
Michiel de Ruyterweg De werkzaamheden (exclusief masten en bovenleiding) zijn afgerond. De Michiel de Ruyterweg is aangepast aan de tijdelijke verkeerssituatie. Het voorterrein van de nieuwbouw van Duwo (de Vries van Heijstplantsoen) is ingericht en de toekomstige halte is zichtbaar. Na uitvoering van werkzaamheden aan het Mijnbouwplein en de Mijnbouwstraat zal de definitieve verkeerssituatie worden afgerond.
Tram/busbaan Jaffalaan-Technopolis (keerlus) In het voorjaar van 2014 zijn de werkzaamheden voor de aanleg van de tram/busbaan in het Mekelpark en Technopolis (bestek D01) afgerond. Als uitbreiding op dit bestek is het tracé verlengd tot en met de Heertjeslaan en is in Technopolis een extra halte (Kluyverpark) aangelegd. Met de oplevering van deze bestekken is de tram/busbaan in TU Noord, Mekelpark en Technopolis gereed. Vanaf september rijden de buslijnen 40 en 69 over dit tracé. De locatie voor de beoogde keerlus is functievrij gemaakt en de voorbelasting is aangebracht. Er zal gewacht worden met het aanbrengen van spoorvoorzieningen tot het moment waarop meer duidelijkheid is ontstaan over de planning van de Sebastiaansbrug. In het Mekelpark is gestart met de bouw van het onderstation; deze is voor de zomer van 2015 gereed.
1.3 Vervanging van de St. Sebastiaansbrug De gemeente heeft afspraken gemaakt met de Provincie Zuid-Holland over de financiële bijdrage van de gemeente, taakverdeling en organisatie. Betreffende afspraken zijn vastgelegd in een overeenkomst die op 5 juli 2012 getekend is. De provincie is opdrachtgever voor de reconstructie. Op 3 december 2013 hebben gemeente en provincie nadere contractuele afspraken gemaakt. De raad is per brief op 17 juni 2014 geïnformeerd over een forse vertraging van het project als gevolg van o.a. aanpassing van het bestek naar aanleiding van een beoordeling van gemeentewerken Rotterdam. Op 17 juli 2014 is de raad tijdens een besloten vergadering nader inhoudelijk geïnformeerd. Betrokken partijen hebben gezamenlijk een nieuwe planning opgesteld die het perspectief bood dat tramlijn 19 in het tweede kwartaal van 2017 in exploitatie genomen zou kunnen 6
worden. Inmiddels is duidelijk dat die bijgestelde planning, mede door de vernietiging van de vergunning (zie paragraaf Wabo-procedure) en de problemen rond de tramspecificaties, niet gehaald zal worden.
Financiële bijdrage Delft Na het zomerreces 2014 heeft intensief overleg plaatsgevonden tussen de provincie ZuidHolland, de MRDH en de gemeente over de dekking van de meerkosten die optreden als gevolg van de vertraging waarvan melding is gedaan in de raadsbrief van 17 juni 2014. Betrokken partijen hebben daarover nadere en eenduidige afspraken gemaakt die tijdens een bestuurlijk overleg dat op 8 september 2014 plaatsvond zijn bekrachtigd. De nadere afspraken houden voor de gemeente in dat, ten opzichte van de financiële bijdragen die zijn toegezegd in de oorspronkelijke overeenkomst van 5 juli 2012 en het addendum van 3 december 2013, geen aanvullende dekking ingebracht hoeft te worden. De gemeenteraad is hierover op 25 september 2014 schriftelijk door het college geïnformeerd. De raad heeft op 16 oktober 2014 een motie aangenomen waarin staat dat de Delftse bijdrage voor een nieuwe Sebastiaansbrug niet verder verhoogd mag worden en dat bij meerkosten met de partners overlegd moet worden over een oplossing zonder dat de Delftse bijdrage aan de brug nog verder verhoogd wordt. De motie geldt derhalve als kader waarbinnen het college opereert.
Wabo-procedure De omgevingsvergunning op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (“Wabo”) voor het geheel vernieuwen van de Sint Sebastiaansbrug is verleend in twee fasen. Het college heeft op 17 april 2014 een omgevingsvergunning eerste fase verleend voor de activiteit “gebruik van gronden/bouwwerken in strijd met het bestemmingsplan”. Het college heeft op 24 juni 2014 een omgevingsvergunning tweede fase verleend voor de activiteiten: bouwen, het kappen van zes bomen en het aanleggen van een weg. Tegen beide vergunningen is beroep ingesteld bij de rechtbank Den Haag. De meervoudige kamer van de Rechtbank te Den Haag heeft op 12 november 2014 uitspraak gedaan over het beroep dat is ingesteld tegen de omgevingsvergunning eerste fase. Kern van de uitspraak is dat de kwaliteit en onderbouwing van het geluidsonderzoek onvoldoende is. De rechtbank heeft het ingestelde beroep gegrond verklaard en de verstrekte vergunning vernietigd. Op 13 november 2014 is de gemeenteraad mondeling geïnformeerd over het besluit van de rechtbank, waarbij de toezegging door de portefeuillehouder is gedaan om de gemeenteraad nader te informeren. Eind 2014 heeft intensief overleg plaatsgevonden tussen de provincie Zuid-Holland, De MRDH en de gemeente Delft over de consequenties voor het vergunningtraject. Er waren verschillende mogelijkheden waarop dat vervolg ingericht kon worden. Een definitieve keuze hierin kon pas gemaakt worden nadat meer duidelijkheid was ontstaan over de resultaten en conclusies van het eventueel nieuw op te stellen geluidsrapport. Duidelijk is geworden dat de lopende vergunningprocedure met de inbreng van een nieuw geluidsrapport kwetsbaar blijft. Betrokken partijen hebben er daarom voor gekozen om geen hoger beroep in te stellen tegen de uitspraak van de Rechtbank, de lopende procedure in te trekken en het vergunningtraject opnieuw op te starten.
7
De vertraging die het project onder andere als gevolg van bovenstaande ontwikkeling oploopt zal aanzienlijk zijn. De raad is op 17 december 2014 schriftelijk door het college op de hoogte gebracht van de ontstane situatie. In april 2015 zal het college de gemeenteraad nader informeren over het vervolgtraject.
Aanbesteding De aanbestedingsprocedure is eind 2013 formeel gestart. In februari heeft een beoordeling plaatsgevonden van de 8 inschrijvingen. Op 20 februari 2014 heeft bij een notaris loting plaatsgevonden om te komen tot vijf inschrijvers. De aannemers worden door de provincie regelmatig op de hoogte gehouden van de voortgang/vertraging van het project.
1.4 Kapelsbrug De vervanging van de Kapelsbrug is gereed. In het verleden zijn problemen geweest met het monteren van de goten waar straks de rails in wordt geplaatst. Met de MRDH is afgesproken dat de goten voor rekening en risico van MRDH worden aangebracht.
1.5 Aangrenzende werken TU Noord Een aantal aangrenzende projecten is opgenomen in het LVVP. Realisatie is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Met name de verbetering van de Mijnbouwstraat, het Mijnbouwplein en het Poortlandplein zijn van belang voor optimalisering van de werklogistiek en bereikbaarheid. Herinrichting is noodzakelijk in verband met de nieuwe wegenstructuur in TU Noord. Zodra de uitvoeringsplanning van de realisatie van de Sebastiaansbrug definitief is, wordt een planning voor de uitvoering van deze projecten gemaakt.
2 Planning De projectplanning is voor een groot deel afhankelijk van de realisatie van de Sebastiaansbrug. Nadat de streefplanning van de brug is opgesteld kan de integrale planning worden geactualiseerd.
3 Financiering De aanleg van Tramlijn 19 wordt gefinancierd door de MRDH. Hiervoor is een (geïndexeerd) werkbudget voorhanden van circa 140 miljoen euro. Bij de besluitvorming in het verleden is overeengekomen dat Delft garant staat voor een bijdrage van maximaal 3 miljoen euro bij eventuele overschrijding van dat werkbudget. Voor de huidige financiële rapportage kon het uitgangspunt gehanteerd worden dat geen beroep wordt gedaan op de door gemeente Delft verstrekte garantieregeling. Indien het project zich financieel gezien toch negatief ontwikkelt bestaat de kans dat de gemeente wel een deel van de garantieregeling van € 3,0 mln moet inzetten. 8
In het projectbudget/krediet is een reservering opgenomen van € 2,55 mln voor onvoorziene omstandigheden en mogelijke risico’s. Voor het risico dat Delft (een deel van) de garantieregeling van € 3,0 mln moet inzetten is een bedrag binnen het project gereserveerd van € 0,8 mln (onderdeel van € 2,2 mln “risico werkzaamheden tramlijn 19” in de tabel van paragraaf 3.2). Overigens schat de MRDH de kans dat de gemeente extra budget moet inzetten laag in. In de vorige rapportage was de financiële stand van het project – € 2,7 mln. In de programmabegroting van 2015 is dat negatieve saldo (€ 2,662 mln) opgenomen waardoor een neutraal tussensaldo is ontstaan. Parallel daaraan heeft het onderdeel “werkzaamheden tramlijn 19” zich in het afgelopen halfjaar - in tegenstelling tot de Sebastiaansbrug - verder positief ontwikkeld als gevolg van gunstige aanbestedingen (de stand is toegenomen van € 2,6 mln naar € 2,85 mln). Het totale verschil tussen de huidige en de vorige totaalstand komt daarmee op € 3,05 mln. Verwerking van de actuele financiële informatie levert het huidige beeld op: Project
Vorige VGR
Huidige stand
2,6 mln
2,85 mln
Sebastiaansbrug
-5,0 mln
-2,3 mln
Kapelsbrug
-0,2 mln
-0,2 mln
Totaal
- 2,7 mln
0,35 mln
Werkzaamheden tramlijn 19
Vanaf december 2014 staat de gemeente onder financieel toezicht van de provincie. Het merendeel van de projectinvesteringen was reeds gedekt in de begroting van 2014. Het effect voor de toevoeging aan het projectbudget/krediet vanuit de programmabegroting van 2015 (€ 2,7 mln) is vooralsnog onduidelijk.
3.1 Ontwikkeling Sebastiaansbrug Duidelijk is geworden dat de gerechtelijke uitspraak over de omgevingsvergunning en de noodzaak om het bestek aan te passen niet alleen extra vertraging betekenen, maar ook aanzienlijke financiële consequenties hebben. Duidelijk is ook dat Delft deze consequenties niet voor zijn rekening neemt. De motie Sebastiaansbrug van 16 oktober 2014 (“motie Brehm”) vormt het kader waarbinnen het college opereert.
3.2 Risico-reserve De totale omvang van de beschikbare reserve binnen het project bedraagt € 2,55 mln. Deze reserve is als volgt opgebouwd: Project
Onvoorzien
Risico
0,25 mln
2,2 mln
Sebastiaansbrug
-
0,1 mln
Kapelsbrug
-
-
0,25 mln
2,3 mln
Werkzaamheden tramlijn 19
Totaal
9
De omvang van de reserve is gebaseerd op een geactualiseerde risicoanalyse. Hierbij kan gedacht worden aan het optreden van de volgende situaties of een combinatie daarvan: n Het moeten inzetten van (een deel) van de gemeentelijke garantieregeling van € 3 mln voor de aanleg van de tram n tegenvallende toekomstige aanbestedingen (exclusief de aanbesteding van de Sebastiaansbrug) n het moeten uitvoeren van werkzaamheden die niet waren voorzien n planschade n het niet volledig kunnen benutten van beschikbare subsidies n vertragingskosten n extra omrijdkosten n extra ambtelijke kosten n stijging materiaalkosten De onderdelen van het project Sebastiaansbrug waarover bestuurlijke afspraken zijn gemaakt die niet in de begroting zijn verwerkt, zijn als risico-post opgenomen in de programmabegroting. Na aanbesteding zal duidelijk worden in hoeverre deze risico’s zijn opgetreden en in welke mate aanspraak gemaakt moet worden op de Algemene dekkingsmiddelen.
10
Bijlage 1: Aanleiding en rolverdeling In september 2004 heeft het Algemeen Bestuur van het Stadsgewest Haaglanden een krediet beschikbaar gesteld voor de realisatie van Tramlijn 19. In deze voortgangsrapportage wordt de actuele stand van zaken tot 30 juni 2014 gegeven van de scope, de planning en de kostenontwikkeling van het project. Tramlijn 19 verbindt Leidschendam-Voorburg via Leidschenveen en Ypenburg met Delft. De eerste fase (Leidschendam –Voorburg tot Delft: 19 A) is op 1 juli 2010 in exploitatie genomen. Daarmee is een aanzienlijk deel van het totale project uitgevoerd. Momenteel zijn de voorbereidingen in volle gang om het tracé van Delft tot de TU Delft / Technopolis (19B) aan te leggen. Ondanks een langere doorlooptijd en een aantal scopewijzigingen (ten opzichte van de situatie ten tijde van het besluit van het AB in 2004) kon de eerste fase van het project binnen het budget van ruim 106 miljoen euro worden uitgevoerd. Voor het gehele project is binnen MRDH een (geïndexeerd) werkbudget voorhanden van 139,9 miljoen euro. Op dit moment vinden de resterende bouwactiviteiten van tramlijn 19B plaats in Delft. De opdrachtgever voor de realisatie van de tramlijn is de MRDH. Naast de werkzaamheden die MRDH zelfstandig uitvoert worden er verschillende werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van andere partijen aangestuurd (zie bijlage 1). Het tracé deel Wateringsevest tot Westvest wordt door het Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone (OBS) gereed gemaakt voor gebruik van Tramlijn 19. De gemeente Delft was verantwoordelijk voor de vervanging van de Kapelsbrug. De Provincie Zuid-Holland is vooralsnog opdrachtgever voor de vervanging van de St. Sebastiaansbrug. In de huidige situatie rijdt Tramlijn 19 vanaf de aansluiting bij de Vrijenbanselaan in Rijswijk het tracé van lijn 1 door tot en met de tijdelijke halte aan de Nieuwe Plantage. De MRDH heeft hiertoe besloten om onnodig doorrijden naar Tanthof met bijna lege voertuigen te beperken en daarmee onnodige exploitatielasten te voorkomen. In de definitieve situatie eindigt Tramlijn 19 in TU Zuid/Technopolis.
11
Bijlage 2: Overzicht projectverantwoordelijkheid
12
Bijlage 3: Afsprakenkader n
n
n
n
n
n
n n
Samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van de aanleg van tramlijn 19 in het TUgebied te Delft: 5 maart 2006 Aanlegovereenkomst tussen het Stadsgewest Haaglanden en de gemeente Delft voor de realisering van het tracé van tramlijn 19 vanaf de Westvest tot de Jaffalaan: april 2012 Aanlegovereenkomst tussen het Stadsgewest Haaglanden, de gemeente Delft en de Technische Universiteit Delft voor de realisering van het tracé van tramlijn 19 vanaf de Jaffalaan tot en met de keerlus in Technopolis: april 2012 Overeenkomst ten behoeve van de vernieuwing van de St. Sebastiaansbrug te Delft tussen gemeente Delft en provincie Zuid-Holland: 5 juli 2012 Tweede allonge bij de Aanlegovereenkomst tussen het Stadsgewest Haaglanden, de gemeente Delft en de Technische Universiteit Delft: 2 juli 2013 Voorovereenkomst grondruil tussen de gemeente Delft en de Technische Universiteit Delft: 2 juli 2013 Addendum Sebastiaansbrug: 3 december 2013 Bestuurlijk overleg Sebastiaansbrug d.d. 17 juli 2014 (hier zijn nieuwe afspraken gemaakt over taak- en rolverdeling, alsmede over het financiële risicoprofiel).
13
