4 september 2013 Verslag van Bijeenkomst Vreugdehoeve Zwolle, d.d. 27 augustus 2013 Aanwezig: Herman van Assem - Vreugdehoeve Hendrik Kingma - Teamleider IJsselheem (Zwolle e.o.) Jan Folkertsma - Coördinator Voeding & Restauratieve Voorzieningen bij Zorgspectrum Het Zand Rein Nijlant - Coördinator Voeding & Restauratieve Voorzieningen bij Zorgspectrum Het Zand Nanco Lekkerkerker - 't Zand - Manager Voeding & Restauratieve voorzieningen Olaf van Warmerdam - kok voor Zandhoven (locatie 't Zand) Andre en Tonny Mulder - ’t Ecolaor Martin Bongers – Iceberg Webshop & Hands De bijeenkomst ging zoals gebruikelijk van start met een voorstelrondje. •
Herman van Assem- Vreugdehoeve
'Wij moesten een aantal jaar geleden verkassen. Toen hebben we de kans gegrepen om alles om te gooien. Het had te maken met het feit dat verdienen aan bulk bijna geen doen is… Mijn vrouw was helemaal enthousiast over zelf zuivelen. Eigen kaasjes, ijs: die producten bleken heel erg in de smaak te vallen. Nu zijn we bezig met IJsseldelta: Eerlijk heerlijk, streekmerk.
•
Hendrik Kingma - IJsselheem
IJsselheem beschikt over 6 keukens. Ik ben heel erg geïnteresseerd om meer met biologisch en met name ook regionaal eten te doen. Mijn gasten vragen erom. We moeten dingen veranderen. De zorg ligt op zijn gat. Op dit moment kopen we 70% van ons eten en drinken in (bij Deli XL), de rest doen we zelf.
Er zijn veel kleinschalige woongroepen. Zij hebben eigen winkels waar producten vandaan gehaald zouden worden. Nu toch vaak nog bij super. Er is een plan voor een tweewekelijkse markt voor plaatselijke ondernemers: bakker, slager, visboer. •
Jan Folkertsma, Het Zand.
'Bij ons wordt op de locatie zelf gekookt. Is ook de trend: steeds meer zelf koken. Bewoners vragen er ook meer om. Ik zie wel een beweging richting vers, gezond en regionaal.' •
Rein Nijland, Het Zand
Nijland sluit zich aan bij de woorden van zijn voorganger. ’t Ecoloar: melkveebedirjf: eigen winkel met (eigen) vlees, groenten (van tuinders uit de buurt), Ook (recent) Kefir ontwikkeld. Je kunt dat op verschillende manieren maken (met korrelcultuur). Ecoloar maakt het met poederstructuur ( 100 liter per week). Enquête onder klanten gehouden: zeer positieve gezondheidservaringen vervolgonderzoek. Allergieën, darmklachten…. Probleem is dat er rauwe melk voor wordt gebruikt, dat stuit op weerstand in de zorg. •
Olaf van Warmerdam: Kok op Zandhoven
Ik kook voor de 5 locaties van Het Zand. Over regionaal en biologisch koken geeft hij aan: ‘Ben er nog niet heel erg mee bezig.’ •
Nanco Lekkerkerker , Het Zand.
‘ We maken een vernieuwingsslag: ‘Van eetzaal naar restaurant.’ Alle locaties hebben nu middagmaaltijd en avondmaaltijd. Mensen kunnen ook gewoon bij ons binnenlopen als ze willen eten. 95% wordt zelf gekookt op de centrale locatie (Zandhoven). Maar eigen locaties koken ook steeds meer. Ook met gebruikmaking van de steamers in combi met frontcooking. Circa 750 maaltijden per dag. We vervullen ook een functie als buurtrestaurant. We doen niet aan ‘ tafeltje-dekje’ service, omdat daar betere aanbieders voor zijn en wij dan meer tijd hebben voor onze cliënten. •
Marco Wisse, Naarderheem
Voorheen gaven we € 60.000 per jaar uit aan voedingsupplementen voor. Nu € 12.000 per jaar… Daarmee konden we omschakeling naar eigen keuken/restaurant bekostigen. Naast een a la carte kaart bieden we twee dagmenu’s die ook door elkaar heen gekozen kunnen worden. Wat ook goed werkt: wij hebben een pizzabox op een rollater gebonden, waarmee maaltijden ook naar de kamer gebracht kunnen worden. We hebben 70 – 80 buurtbewoners die regelmatig mee komen eten. Het eten is zo lekker en het restaurant zo gezellig, dat bezoekers komen graag komen eten bij hun familie die hier woont.
Sinds kort serveren we ook ontbijtbuffet. Nog op zoek naar handig afrekensysteem. (Kingma brengt hier in dat IJsselheem pasjes gebruikt pasjes, met een maximaal budget per maand.) Wisse: ‘Als mensen voor het eerst gaan eten in ons restaurant geven ze het een 9; aantal dagen later gaat het cijfer omlaag. Reden: mensen vergelijken eten van vandaag met dat van gisteren… (dus ‘ interne vergelijking’ ). Maar er is zeker sprake van tevreden cliënten. Ze hebben bijvoorbeeld minder huidproblemen.’ Wisse vertelt verder dat er geen verplichting meer is om zijn bewoners te wegen. (Dit nadat de inspectie heeft vastgesteld dat er van ondervoeding bij Naarderheem (op een uitzondering na, door medische redenen) geen sprake meer is, met de komst van de eigen keuken). Wisse vertelt de groep het volgende over de kosten: De eigen keuken kost ons 20 cent meer per dag per persoon per maaltijd. De integrale kostprijs bedraagt € 6.15 (warme maaltijd). In de groep wordt gesteld dat die kostprijs In ziekenhuizen varieert van € 2.50 – € 12.50. Bij Naarderheem geldt: afval mag niet meer zijn dan één ton swill per week. Anders is er iets mis met de geboden maaltijd of de manier waarop wordt ingekocht (teveel). Er is een horecakok aangetrokken om een moderne mooie maaltijd in elkaar te zetten. Je moet de zorg voor eten en drinken niet aan verpleegkundigen overlaten. Zij zijn gewend alles snel, efficiënt en routinematig te doen.
Terugkomend op het onderwerp ondervoeding stelt Wisse; ‘Er wordt nu heel veel gepubliceerd over ondervoeding, maar 65-plussers mogen niet onderworpen worden aan wetenschappelijk onderzoek. De vraag is: hoe zit het met aandacht voor voedingswaarden in eten in de zorg...? Wisse:’ Ik sta daar dubbel in: ons eten heeft veel te lijden gehad, maar we blijven wel steeds langer gezond. Kosten in de ouderenzorg zijn gestegen, maar niet de kosten per persoon….
Kingma : ‘ Er is veelmeer aandacht nodig voor voeding voor mensen tussen 20 – 65 jaar. Wij bieden onze mensen de kans om gezond te eten, maar als iemand iedere dag kroket wil, dan zeg ik geen ‘nee’; daar ga ik niet over.’ Lekkerkerker:’ Wij hebben het aandeel supplementen ook met tweederde terug gebracht.’ Wisse verlegt op dit moment de aandacht naar de producenten: ‘ Bij hen kom je hoog gehalte idealisme en weinig realisme tegen. ‘Wat we missen: contact opbouwen met aantal producenten die ons weten te vinden als er bijvoorbeeld oogstoverschot is.’ Die laatste opmerking vormt perfecte brug naar inbreng van Martin Bongers, van Iceberg Webshop & Hands. Bongers: ‘ Ik zit hier met logistieke blik op de zaak. In Dronten heb ik een bedrijf dat nu een jaar of negen voedsel online verkoopt. We bieden het hele scala, maar hebben het niet op voorraad. Wij inventarissen de vraag en zetten die uit bij onze leveranciers. Als je eenmaal de vraag in beeld hebt , komt het aanbod ‘ vanzelf’. Dat ‘ trucje’ kun je ook doorzetten naar aanbod van regionale boeren. Wat mij betreft moet je de boel regionaal organiseren, als coöperatie. Organisatiemodel: bestuurd door de vraagkant: zij bepalen met elkaar de kwaliteit, de richting…: inkooporganisatie. (Ten Kate: daar zou je meteen iets van educatie aan toe kunnen voegen (bewustwording). ) Bestellen in de zorg gaat in principe net zoals in de horeca: om 9 uur ’ s avonds weet je pas wat je voor de volgende dag nodig hebt. Het Zand: ‘ We bestellen 3 maal per week; brengt groter risico op voorraadbeheer met zich mee.’ Bongers: ‘Wat nodig is, is commitment vanuit instellingen om creatief met het aanbod aan de slag te gaan.’ Het HKZ keurmerk vraagt of je kunt aantonen dat je je leveranciers zorgvuldig uitzoekt. Dat is makkelijk als je gecertificeerde aanbieders gebruikt. Veel vragers gebruiken dit als excuus om niet van bepaalde leveranciers te kopen.
(Van de website (www.hkz.nl): HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) staat voor duurzame kwaliteitsverbetering in de zorg: onafhankelijk en betrouwbaar. We stellen kwaliteits- en veiligheidsnormen op voor ruim 30 branches in Zorg en Welzijn.) Bongers loopt rond met ideeën over een ‘ elektronische marktplaats’ om vraag naar - en aanbod van regionale en biologische producten bij elkaar te brengen. Daarbij is de vraag sturend: een inkoopcoöperatie, en daar tegenover zouden dan verschillende coöperaties van boeren in de regio hun aanbod via de marktplaats kunnen verhandelen (individueel kan ook, maar de coöperatievorm zou de boeren voordeel kunnen bieden en tot een gevarieerder en beter afgestemd aanbod uit een regio kunnen leiden.)
Er wordt afgesproken om een pilot te houden bij IJsselheem, en die te beleveren indachtig de principes van de marktplaats. Kingma stelt de vraag: ‘ Als ik aan de slag wil met die producten: hoe kom ik er dan aan?’ Hiervoor wordt een opzet gemaakt vanuit het Praktijknetwerk. We beginnen met een pilot rond het verzorgen van een regionale, 100% biologische warme maaltijd.
