Verslag Bijeenkomst Sociale Verzekeringsbank 20 september Samenvatting Rode draad van de avond was hoe gemeente, ondernemers, corporaties en bewoners de handen ineen kunnen slaan om te zorgen dat Lindenholt en Dukenburg in de toekomst aantrekkelijke woongebieden zijn en blijven voor zowel ouderen als jonge gezinnen. Belangrijk aspect in de discussies was het imago van deze stadsdelen: dat – vaak negatieve – imago komt niet overeen met de beleving van de bewoners zelf. Zij willen er graag blijven wonen en er oud kunnen worden. Er bestaat angst dat de nieuwbouw in Waalsprong en Waalfront gaat concurreren met de bestaande (deels verouderde) woningvoorraad in Dukenburg en Lindenholt. Dat jonge gezinnen kiezen voor nieuwbouw en niet voor – een goedkopere – woning aan de andere kant van het kanaal. Dukenburg en Lindenholt zouden zich beter moeten “promoten” met de kwaliteiten waarop deze stadsdelen kunnen concurreren: goedkope en ruime woningen, groen-groen-groen, veel basisscholen en speeltuinen: kortom: veel waar voor je geld! Tweede zorg is dat er onvoldoende voorzieningen zijn voor de huidige vergrijzende bevolking van Dukenburg en Lindenholt. Bewoners vinden dat er te weinig (betaalbare) seniorenwoningen en woningen voor beschermd wonen zijn en dat er meer voorzieningen, zorg en activiteiten voor ouderen en kwetsbare groepen zouden moeten zijn. Voorzieningen is daarbij een containerbegrip dat betrekking heeft op ontmoetingsplekken, openbaar vervoer, toegankelijk groen, zwembaden, bibliotheek en ontspanningsmogelijkheden). Er is ook nadrukkelijk vraag naar verbinding tussen de generaties en naar gezamenlijke activiteiten voor jong en oud! Nieuwe dynamiek in de wijk is mogelijk door verrassende verbindingen te leggen en lef te tonen door nieuwe dingen te doen. Dat geldt voor ondernemers, kunstenaars, bewoners en zeker ook voor de gemeente! Ondernemers, vooral zzp-ers willen meer ruimte om te flexwerken en elkaar te ontmoeten. Daarbij zouden ze tijdelijk gebruik kunnen maken van bv leegstaande panden. Oudere ondernemers zouden jongeren kunnen helpen bij de opstart van een eigen bedrijf: het ouderwetse gilde komt terug! Er is behoefte aan winkels en ondernemingen gericht op ouderen: hulpmiddelen, klussenbus, computerhulp. Een bijzondere tafel formuleerde op 20 september aanbevelingen an de gemeente voor de Waalsprong. Daar wordt nu grootschalige nieuwbouw gepleegd, net als in de 60-er en 70-er jaren in Lindenholt en Dukenburg. Een greep uit de lessen: •
Niet alleen voor jonge gezinnen bouwen, meer leeftijdsvariatie
•
Voldoende, en vooral flexibele voorzieningen
•
Bewoners van te voren mee laten praten
•
Geen bloemkoolstructuur
De verslagen van alle discussies zijn als bijlage bijgevoegd
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Duurzaamheid en energie Afval Wat gaat goed? Zwerfvuilteams Wat kan beter? Duurzaamheid in simpele dingen: • Aankopen (onverpakt) • Afval scheiden in je eigen huishouden • Bewustwording: wat koop ik, wat eet ik, wat gebruik ik? • Je doet het voor je kinderen en kleinkinderen. Mensen moeten ’t zelf maken Het gaat om het collectief belang, dat moeten mensen voelen Mensen denken met hun portemonnee Tegengas: tegen gemakzuchtigen Inzameling van gescheiden afval in flats: je kunt een bakje aanvragen voor GFT, maar dat heeft bijna niemand Verspilling • Op ’t werk (bijvoorbeeld verband in de gezondheidszorg, grote verpakkingen) • Corporaties (ketels, isolatie, zonnepanelen) • Huurders en verhuurder Aanbevelingen • Duurzaam gedrag stimuleren door belasten en belonen • Winkeliers moeten bewuster ondernemen: geen plastic “kadootjes” meer bij de boodschappen • Inzamelen van blik voor hergebruik • Statiegeld op onduurzame producten • “Cradle to cradle”
Energie Wat gaat goed? • Bestaande subsidies van de gemeente voor zonnepanelen, afkoppelen en groene daken Wat kan beter? • Er is nog veel enkel glas in de wijk • Er zijn veel mogelijkheden voor kleine besparingen in huishoudens, bijvoorbeeld met slimme technologie Aanbevelingen • Collectief inkopen van zonnepanelen • Samenwerking tussen corporaties op zonne-energie
•
Isolatie en energiezuiniger maken van sociale huurwoningen. Portaal neemt dit mee bij verbouw: beter energielabel, zuiniger ketel, etc.
Mobiliteit Wat gaat goed? • Bereikbaarheid (met de auto) is een pluspunt van de wijk. • Gratis parkeren moet blijven • De infrastructuur moet niet worden aangepast voor de grote bedrijven, die moeten buiten de wijk blijven. Wat kan beter? • Bushalte, lopen en fietsen voelt ’s avonds onveilig • OV is niet altijd een aantrekkelijk alternatief, soms 1 of 2 overstappen nodig voor een rit binnen de stad. Aanbevelingen • Maatregelen om veiligheidsgevoel te verbeteren: bijvoorbeeld betere verlichting, alarmsysteem, camera’s op onveilige plekken
Overig Wat gaat goed? • Groen en blauw in de wijk behouden Wat kan beter? • Lindenholt en Dukenburg hebben geen duurzame uitstraling, het leeft niet Aanbevelingen • Veel ruimte en hoogbouw: kansen voor zonnepanelen, stadslandbouw (i.c.m. met krimp), helofytenfilter • Behoefte aan meer functiemenging en ontmoetingsplaatsen in de wijk. Ook met drastische maatregelen, zoals sloop. Wel met behoud van bijzondere gebouwen. • Een ontmoetingsplek op een mooie (groene) locatie, zodat de wijk levendiger wordt en bewoners niet meer (met de auto) naar de stad hoeven voor sociale activiteiten • Maatschappelijke stages voor scholieren op duurzaamheid in de eigen wijk, om zowel betrokkenheid bij de eigen wijk als bewustwording van duurzaamheid te vergroten
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Groen Wat gaat er goed? • er is veel groen • en mooie afwisseling met water • het geologenpad • mooie bomen en veel soorten • langs het kanaal is het mooi • veel plek voor spelen • de Omloop • opruimen zwerfvuil door vrijwilligers (in Dukenburg) • in Dukenburg in er meer adoptie van groen mogelijk dan in Lindenholt Wat kan beter? • het onderhoud (te weinig of soms teveel) • de functie van het groen = nu is er veel “kijkgroen”. Meer “gebruiksgroen” biedt meer ruimte voor ontmoeting en informeel spelen, maar ook voor volwassenen (fitnesstoestellen) • het zou mooi zijn als er toezicht is door vrijwilligers (wijkbewoners) in de parken • wandelpaden beter op elkaar aansluiten • genieten van het groen door plaatsen van banken, dus de verblijfsfunctie in het groen verbeteren • toegankelijkheid van de paden en banken verbeteren • de juiste boomsoorten op de juiste plekken (nu geven veel bomen overlast) • veel hondenpoep verpest het spelen voor kinderen • meer gebruik van het groen door vrijwilligers met jeugd (bijv. door logopisten kinderen spelenderwijs in buitenlucht met elkaar laten praten of door kinderen met overgewicht honden uit te laten waardoor zij afvallen). • verbinding van de wijken • zorgen dat ingerichte plekken voor gebruik (bv waterspeelplaats Lindeholt) ook te gebruiken blijven (nu watervervuiling) Aanbevelingen • minder regels en iets meer geld bevorderen verbetering en betrokkenheid bewoners • in sommige landen gebruikt men de openbare ruimte in Nederland is het vaak slechts “schilderij”: beter gebruik van het groen door plaatsen picknicktafels, fitnesstoestellen voor volwassenen of voetbalgoals • kleinschaliger denken: bewoners actief betrekken en mee laten denken en doen • meer promoten burgerparticipatie in het groen (mensen weten nog te weinig dat ze mogen adopteren), zodat er meer groen ìn de wijken komt en blijft • meerdere problemen/wensen oplossen door integraal denken en doen. Verbinden van partijen bv gemeente, zorginstelling Doeckenborg, Helicon, Driestroom, scouting, vrijwilligerscentrale. Ouderen Doeckenborg en clienten van Driestroom zoeken bezigheden bv willen graag een beetje werken in een tuin, maar kunnen fysiek niet zoveel. Studenten van Helicon of andere opleidingen zoeken proefterreinen en werkopdrachten en stageplekken. Gemeente heeft baat bij betrokkenheid bewoners in OR. • Combinatie maken van scholen en ouderen • Adoptie van groen door jeugd begeleidt door ouderen • Bewoners vooraf bij inrichting betrekken • Meedenkambtenaren (ipv alleen maar volgens regels)
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Hoe trekken we jonge gezinnen naar Lindenholt/Dukenburg?
Wat gaat goed? • Veel groen • Ruim opgezet / ruime wijk • Diverse voorzieningen, voor jong en oud • Kindvriendelijk • Veel waar voor je geld! Wat kan beter? • kwaliteit van de voorzieningen; er is veel en ook gevarieerd maar veel gebouwen zijn ook verouderd • imago; nog steeds is imago Dukenburg niet positief; Dukenburg moet positief op de kaart gezet worden • wijknieuws buiten Dukenburg/ Lindenholt verspreiden; De wijkkranten zijn goed verzorgd, geeft aan dat er veel te doen is in de stadsdelen. Laat dit ook buiten de stadsdelen zien. • groen moet openen en meer onderling verbonden; zodat ommetjes gemaakt kunnen worden en het groen gebruikt wordt ipv gemeden. Denk aan Uilenbosje en Douglasbos. • stedelijke activiteiten in Dukenburg /Lindenholt • meer horeca, denk aan bioscoop /buurtrestaurant Aanbevelingen • Imago verbeteren/promoten; belangrijkste item van de avond!! • Voor doorstromingen bouwen (ouderen); hierdoor komen ruime woningen beschikbaar voor gezinnen • Dukenburg/Lindenholt promotieteam • Verbindingen met centrum verbeteren • Accommodatie en voorzieningen meer open maken; voorbeeld zijn de naar binnen gekeerde winkelcentra. Toegankelijkheid van de gebouwen verbeteren /promoten. • Vierdaagse door Dukenburg en Lindenholt! • Faciliteren (gezamenlijk) ondernemerschap; er is zoveel potentieel, zorg dat ZZPers gezamenlijk kunnen optrekken.
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Jongeren en ouderen Wat gaat goed? • • • •
Integrale samenwerking tussen partners en het nastreven van een gezamenlijke visie Er is nu vangnet, mensen vallen er nu niet meer zo snel doorheen. Door veel inzet is het nu rustig in de Meijhorst Goede en voldoende voorzieningen voor jongeren
Wat kan beter? •
• •
• • • •
Belangrijkste punt was: Contact tussen jong en oud, betere sociale contacten. Zijn veel vooroordelen over jongeren en over ouderen. Elke generatie heeft zo zijn eigen ideeën, probeer dat niet te veranderen, maar respect te hebben voor elkaar. En die eigen ideeën, kunnen juist ook heel leuk zijn. Maak geen hokjes tussen jong en oud. Maar stel een activiteit centraal, waar iedereen zich thuis kan voelen. Jongeren moeten altijd stap maken richting ouderen, graag ook een keer andersom, dat de ouderen een stap maken richting de jongeren. Bijvoorbeeld door een bezoek te brengen aan het jeugdhonk. Aandacht voor jeugd verdelen over heel Dukenburg, en niet alleen toespitsen op Meijhorst. Breder toegankelijk jongerencentrum, maw voor meerdere groepen. Aandacht blijven houden voor voorzieningen voor ouderen, bijv. pinautomaten... Door de digitalisering komen de ouderen in het gedrang. Beter en meer omgang tussen autochtonen en allochtonen, met name de volwassenen. Goede voorbeelden: activiteiten OWS en OKC, bijv. kookcursussen en knutselmiddagen.
Aanbevelingen • • •
Maak verbinding tussen generaties naar de toekomst Kijk waar vraag naar is en kijk vervolgens naar wat er al is en breng deze twee bij elkaar. Activiteiten voor jongeren én ouderen. Activiteiten niet specifiek voor één doelgroep, maar activiteit bedenken die voor alle doelgroepen aantrekkelijk zijn. Goed voorbeeld hiervan was Open podium bij Amfiplaza. Gaat om ongedwongenheid van het elkaar ontmoeten.
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Ondernemen en werk Wat gaat er goed? • Veel samenwerking onderling • Veel creatieve zzpers Wat gaat er niet goed? • Onveiligheid • Crisis • Verarming assortiment • Winkels van grote ketens zonder wijkbinding • Staat van winkels en woningen Aanbevelingen: • Pas aanbod aan aan vergrijzing: winkel in hulpmiddelen, computerhulp of klusjes • Gericht stimuleren van prijzen (geen hoge huur voor ondernemers die gevraagd wordt door gemeente) • Marketingstrategie voor dukenburg aanpassen naar bv duurzaam ondernemen • Van slaapwijk naar woon werk wijk • Werk creeeren in Lindenholt in samenwerking met bedrijventerrein of samen met werkcooperatie • Met draagvlak in de gemeenschap en stakeholders • Breng de gildes terug zodat jong en oud elkaar kan helpen • Anders denken: minder is soms beter • Varieer in bevolkingssamenstelling • Breng winkeltjes terug met wijkbinding • Gratis parkeren • Avondmarkt • Maak gezamenlijke werkplek/ flexplek in kantoren of plekken die leeg staan, gezamenlijk faciliteren • Zorg dat markt afspiegeling van de wijk is • Breng sport in de wijk zodat bewoners ’s avonds niet alleen naar donkere plekken hoeven fietsen. Vraag die regelmatig gesteld werd: hoe laat gemeente weten welke initiatieven opgepakt worden en welke niet? Bewoners willen graag duidelijke terugkoppeling.
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Voorzieningen Wat gaat er goed? • Duidelijk wat er wel/niet kan • Aanbod ook in goede wijken op peil • Dukenburger • Zwembad • Bibliotheek blijft • Bel- en Herstellijn werkt goed • Bereikbaarheid activiteiten van Inter lokaal • Goede plekken voor jeugd en kinderen in Lindenholt • Openbaar Vervoer • Steunpunt Stadswinkel blijft open • Winkelcentrum Malvert blijft voorlopig Wat kan beter? • Mensen verbinden, meer ontmoeten • Meer cultuur, restaurantjes, uitgaansmogelijkheden • Preventie/wijkserviceteams (bewoners, ook jongeren) betrekken, meer zorg voor elkaar) • Niet meer dingen, maar dingen slimmer verbinden • Meer levensloopbestendige woningen • Zwembad ook ’s avonds open • Bereikbaarheid en bewegwijzering wijkcentra • Jongerenvoorzieningen Weezenhof • Glasbakken/kledingcontainers uit de wijk • Meer behoud scholen (middelbaar) • Meer winkeldiversiteit • Ruimere openstelling stadswinkel • Angst voor geen bus meer in de wijk • Buurtbusje Hussen/Wijchen (werkzoekenden inschakelen) • Bereikbaarheid, sociale veiligheid station • Meer ov voor ouderen ’s avonds • Meer sociale communicatie, interactie Aanbevelingen • Meer cultuur, restaurantjes, uitgaansmogelijkheden • Preventie/wijkserviceteams (bewoners, ook jongeren) betrekken, meer zorg voor elkaar) • Niet meer dingen, maar dingen slimmer verbinden • Ruimere openstelling stadswinkel • Bus behouden in de wijken • Meer samenwerking tussen bewoners in de wijken • Jongerenvoorzieningen op peil • Duidelijkheid over wat wel en niet kan • Steunpunt voor ontmoeting in Lindenholt
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Groep Wonen en Zorg Positieve aspecten aan Dukenburg • Goede woningen • Goed openbaar vervoer • Ziekenhuizen vlakbij • Fijne wijk om te wonen hoewel het imago van Dukenburg vaak onterecht (!) negatief is. Suggesties voor verbetering Hard • Zorg voor voldoende woningen voor kwetsbare/zorgbehoevende ouderen c.q. zorg ervoor dat er voldoende aantallen woningen zijn voor verzorgd en beschermd wonen in elke buurt. Plus de bijbehorende algemene ruimten. • Zorg voor voldoende levensloopbestendige woningen. Die dan wel onder de huursubsidiegrens vallen!! • Zorg überhaupt voor voldoende sociale woningbouw! • Denk aan glasvezel netwerk t.b.v. het leggen van contacten tussen bewoners vgl. Glazenkamp • Bouw kangoeroewoningen. • Verhard de paden in de plantsoenen zodat rolstoelen e.d. er niet wegzakken en je er als medewandelaar nog naast kunt lopen. • Zorg voor voldoende ouderenhuisvesting in Lindenholt • De afstand tussen de zorgposten (huisarts e.d.) en de woonbuurten in Lindenholt is te groot • Meer voorzieningen voor ontmoeting in Lindenholt Zacht • In de keukentafelgesprekken bij de swt’s goed doorvragen naar het aspect eenzaamheid bij ouderen • Leg verbindingen tussen verzorgingshuizen en de buurt • Laat ouderen meer participeren in de wijk. Creëer ontmoetingsmomenten en geef daaraan follow up bijv. straatfeesten. • Leg verbindingen tussen ouderen en jongeren; jongeren in de buurtplatforms!! • Probeer achter de voordeur te komen bij de (vele) mensen met psychosociale en psychiatrische problematiek • Behoud het informatiesteunpunt in de Stadswinkel Meijhorst • Propageer: “Durf te vragen”
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Open Tafel
De vragen wat gaat goed, want kan beter en aanbevelingen liepen beetje door elkaar heen. Vandaar een totaal lijstje. • • • •
•
Overheersende oproep: Lindenholt en Dukenburg (veel sociale mensen volgens leeftstijlenmonitor) missen cultuur hart. Mn. In Lindenholt. Bewoners met goede ideeën voor kunst en cultuur genoeg, maar wie verbindt ze en waar kunnen ze terecht? Cultuuraanjager is niet bekend. Er is nieuw optimisme nodig in deze wijken, nu grote investeringen uitblijven. Cultuur kan positief gevoel terugbrengen. Veel lege panden of panden die ’s avonds leeg staan. Maak slimme arrangementen. OWS Interacker als ‘cultureel voorzieningenhart’ met horeca, oude HAN gebouw in Dukenburg. Gemeentelijke wijkcentra die veel klantvriendelijker moeten zijn. Proactief pandenbeheer: Doe eens een goede behoefte peiling/marktonderzoek i.p.v. passieve verhuur. Kan Staddijk wandelaars geen kopje koffie bieden, klein terrasje erbij? Losse flodders: betere busverbindingen tot in centrum, meer bankjes voor wandelaars om uit te rusten
Wijkenkaravaan donderdag 20 september in Dukenburg en Lindenholt Lessen voor de Waalsprong • • • • •
• • •
• • • • • •
Niet alleen voor jonge gezinnen bouwen maar ook ouderen aantrekken. Variatie in leefstijlen is belangrijk. Zorg voor voldoende ruimtelijke kwaliteit Voldoende fietsparkeerplaatsen bij het station Doorgaan met het bouwen van de voorzieningenharten. Geef scholen een brede functie en maak gebouw zo dat het gemakkelijk kan worden aangepast aan een nieuwe functie. Meer flexibiliteit in de planvorming, bewoners zelf ook aan de tekentafel zoals CPO Vossenpels. Geen blauwdrukplanning vanuit het stadhuis maar in overleg met bewoners, interactieve beleidsvorming. Zorg voor bewonersparticipatie in een vroeg stadium, richt wijkraden op etc. Niet beknibbelen op de openbare ruimte / niet teveel verdichten. Want O.R is de grootste kwaliteit van D’burg en L’holt Openbare ruimte wordt in de Waalsprong door hoge parkeernorm in beslag genomen door parkeerplaatsen. Bij meer ouderenwoningen of andere typen dan eengezinswoningen zijn de parkeernormen lager en kan dus meer kwaliteit in de openbare ruimte komen. Meng ondernemen met wonen Zorg voor voldoende groen, vooral ook speel / ‘doe’ groen. Houd er rekening mee dat groen lang mee kan gaan want in Dukenburg is de verkeerde beplanting gebruikt. Warmtenet in Dukenburg na 20 jaar uit gebruik i.v.m. kwaliteit buizen en ondergrond. Houd dus goed rekening met een goede kwaliteit van de ondergrondse infra. Bouw in de Waalsprong kangaroo woningen als mogelijkheid voor mantelzorg Geen straatnummers maar straatnamen Geen bloemkoolstructuur
