ingekomen: Aan burgemeester en wethouders reg.nr.: datum: 12 augustus 2008 sector/stafafdeling: samenleving portefeuillehouder: W. A. J. Borgonjen ontworpen door: M. Crielaard mede-paraaf:
beleid
par.
mbo
bor
vrom
ez
par. afd.hfd. fin
po
par. sectorhfd. boa
sc
cc
onderwerp:
Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank
gevraagde beslissing:
1. Per 1 januari 2009 een contract te sluiten met de Sociale Verzekeringbank t.b.v. de administratieve ondersteuning van PGB-houders 2. per 1 januari 2009 de toeslag administratieve kosten voor PGB-houders van 10% te beeindigen 3. de Wmo-raad en de commissie Samenleving schriftelijk informeren
vertrouwelijk:
nee
juridische aspecten:
ja
toezending pers:
ja
communicatie:
ja
financiële aspecten:
ja
organisatorische en/of personele aspecten:
ja
s
b
w
w
beslissing B en W d.d.
akkoord:
bespreken: conform commissie
datum:
b.z.m. samenleving grondgebied bijz.projecten raad BEZ OR/GO
VC
I
29 september 2008
advies
afwijkend besluit
aangehouden
1. Inleiding Klanten die een beroep doen op de gemeente in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) t.b.v. Huishoudelijke Hulp (HH), kunnen kiezen uit het laten verzorgen ervan door de gemeente danwel het in eigen beheer regelen via een Persoons Gebonden Budget (PGB). Via een PGB kiezen klanten zelf de zorgverlener die ze willen. Het PGB is een belangrijk instrument om mensen meer mogelijkheden te geven om zelf verantwoordelijkheid te dragen en eigen regie te voeren. Met de invoering van de Wmo op 1 januari 2007 zijn klanten aangewezen op de gemeente waar zij wonen voor het aanvragen van een PGB voor individuele voorzieningen zoals hulp bij het huishouden. Er kunnen allerlei redenen zijn om voor een Pgb te kiezen: •
Je wilt de regie in over je leven in eigen hand houden;
•
Je wilt werken met de hulpverleners met wie het klikt;
•
Je wilt baas in eigen huis blijven;
•
Je wilt zelf hulpverleners kiezen, zelf afspraken maken en zelf de financiën regelen
•
Je wilt niet meer zorgafhankelijk zijn, maar (meer) een opdrachtgever van zorgverleners.
De gemeente is verplicht een PGB mogelijk te maken, tenzij er zwaarwegende redenen zijn (verslaving, schulden etc.) om dit niet te doen. Het PGB moet voldoende zijn om dezelfde zorg als zorg in natura te realiseren. Wettelijk moet het PGB ‘vergelijkbaar’ zijn aan de verstrekking in natura. In de PGB-regeling van de AWBZ werd ervan uitgegaan dat Pgb-houders kosten kunnen besparen op de overheadkosten en bedroeg daarom 75% van de kosten van de gemiddelde vergelijkbare zorg in natura. Pgb-houders konden daarnaast gratis gebruik maken van de diensten van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) voor salarisadministratie en ondersteuning door het zorgkantoor. Met de invoering van de Wmo heeft een aantal gemeenten gekozen voor handhaving van het AWBZ-model, dwz 75% van de kosten voor zorg in natura met daar bovenop een bedrag voor administratieve ondersteuning. Op 5 december 2006 heeft uw college besloten ten behoeve van de administratieve ondersteuning het Pgb voor de hulp bij het huishouden vanaf 2007 met 10% te verhogen van 75% naar 85% van het tarief voor de zorg in natura. Daar stond tegenover dat de gemeente vanaf 2007 niet een overeenkomst zou afsluiten met de SVB voor de ondersteuning van de budgethouders, zoals dat wel het geval was binnen de AWBZ. De verantwoordelijkheid hiervoor is bij de budgethouder (de PGB-er) neergelegd. Dit besluit is op 11 december 2006 door de Commissie Samenleving geaccordeerd. Tevens is in het besluit van 5 december 2006 een 3-tal overige bepalingen met betrekking tot de PGB opgenomen, waarbij Pgb-houders verplicht worden: •
Het budget uitsluitend te gebruiken voor betaling van de betreffende individuele voorziening(en) en daarmee noodzakelijk verbonden kosten;
•
In het geval van hulp bij het huishouden een schriftelijke overeenkomst af te sluiten met de zorgverlener;
•
De betreffende overeenkomst en declaraties tenminste 5 jaar te bewaren.
Wanneer een Pgb is toegekend, kan de klant op eigen voorwaarden een zorgovereenkomst sluiten met een zorgverlener die de klant zelf uitkiest. Bij het uitkiezen van een zorgverlener, kan de klant te maken krijgen met het werven van een zorgverlener, het afnemen van sollicitatiegesprekken en het selecteren en beoordelen van zorgverleners. Dit vergt tijd en aandacht. Dit kost de nodige voorbereidingstijd.
pag. 2 van 6 van b&w-advies d.d. 12 augustus 2008 inzake “Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank”
Afhankelijk van de wensen zijn er verschillende mogelijkheden: • een zorgverlenende instantie inschakelen • een individuele zorgverlener inschakelen, bijvoorbeeld een familielid, vriend(in) of kennis, een zelfstandig zorgverlener die eventueel al regelmatig hulp verleent. Indien een zorgverlener gevonden is, dan wordt er met hem/haar een zorgovereenkomst afgesloten. Er dient dan voor een goede vastlegging van afspraken en verantwoordelijkheden gezorgd te worden. Deze zorgovereenkomst wordt door de budgethouder en zorgverlener ondertekend. Klanten die een Pgb ontvangen voor hulp bij het huishouden krijgen te maken met allerlei arbeidsrechtelijke zaken zoals doorbetaling bij ziekte. Het beeld bestaat soms dat een budgethouder hier alleen mee te maken heeft als er sprake is van een werknemers/werkgeversrelatie van meer dan 2 dagen. Dan is de budgethouder immers inhoudingsplichtig en is een salarisadministratie vereist. Dit beeld is niet helemaal juist, met het Pgb is er immers – ongeacht het aantal dagen per week – sprake van een arbeidsovereenkomst en een werknemers/werkgeversrelatie met een huishoudelijke hulp. Als werkgever krijg je nou eenmaal te maken met allerlei rechten en plichten. Om problemen met rechten en plichten te voorkomen kan de SVB voor ondersteuning van de PGBer zorgen. Deze ondersteuning houdt in: •
Het aanbieden van modelovereenkomsten;
•
Collectieve verzekering voor rechtsbijstand, loondoorbetaling bij ziekte, wettelijke aansprakelijkheid en arbodienstverlening;
•
Loonadministratie als de pgb-houder inhoudsplichtig is.
De SVB is bereid deze dienstverlening te bieden, als de gemeente een contract daarvoor afsluit met de SVB. Op 25 juni 2008 is door de Stichting Gehandicapten Platform Briele (SGB) een informatiebijeenkomst over de PGB georganiseerd. Hierin heeft de Sociale Verzekeringsbank zich kunnen presenteren aan de Pgb-houders van de Gemeente Brielle en andere geïnteresseerden. De aanwezige Pgb-houders waren enthousiast over de diensten van de SVB. Daarnaast gaven zij aan dat zij het percentage van 75 verhoogd wilden zien naar 100. Als de gemeente daartoe overgaat, komt het contract met de SVB in de plaats van de toeslag van 10% voor administratieve kosten, bovenop het PBG-budget van 75%. Daaarover later in het advies meer. Hoogte De belangrijkste aandachtspunten bij het vaststellen van de hoogte van het Pgb zijn weergegeven in de artikelen 4 en 6 van de Wmo. In de eerste plaats is de gemeente gehouden de keuze te bieden tussen een voorziening in natura en een vergelijkbaar Pgb. De keuze tussen beide vormen van verstrekking moet vervolgens zo uitgebalanceerd worden, dat de Klanten die kiezen voor één van beide mogelijkheden in een gelijkwaardige positie blijven ten opzichte van klanten die een andere keuze maken. Klanten kunnen dan in alle vrijheid kiezen voor de manier van verstrekken die het beste bij past bij hun situatie en bij hun voorkeur. Dit heeft onder andere gevolgen voor de vaststelling van de hoogte van het Pgb. Verder is het van belang dat uiteindelijk iemand met de hoogte van het Pgb wel de hulp kan inhuren die nodig is om de beperking te compenseren (compensatiebeginsel). Bij het vaststellen van de hoogte van het Pgb-uurtarief in 2006 heeft de gemeente besloten dat de hoogte van 75% (+ 10%) van het toegepaste uurtarief in natura redelijk is. Overwogen is hierbij pag. 3 van 6 van b&w-advies d.d. 12 augustus 2008 inzake “Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank”
dat budgethouders de zorg inkopen bij particulieren, waardoor zij minder overheadkosten hebben dan indien zij, net zoals de gemeente, de zorg zouden inkopen bij een zorginstantie. Het College Tarieven Gezondheidszorg (CTG), op dit moment ressorterend onder de Nederlandse Zorgautoriteit, heeft in het verleden maximumprijzen voor AWBZ-huishoudelijke hulp vastgesteld. Het CTG heeft aangegeven dat het PGB wegens een besparing op de overheadkosten zou mogen worden vastgesteld op minimaal 75% van de maximumtarieven. Gezien bovenstaande wordt voorgesteld om een contract aan te gaan met de SVB en het tarief te stellen op 75%. Voor het verhogen van het vergoedingspercentage zorg in natura van 75 naar 100 zien wij geen aanleiding, mede ook door het vervallen van de goedkopere alfahulp en de verhoging van de Pgb die dit voor de meeste al tot gevolg heeft.. 2. Beoogd effect Een goede ondersteuning van de Pgb-houders komt de gehele uitvoering van de Wmo ten goede. Het gaat om een stukje service naar de Pgb-houder èn om arbeidsrechtelijke problemen te voorkomen. 3. Argumenten Zie 1. 4. Draagvlak en risico’s Uit een door de SGB belegde informatiemiddag op 25 juni 2008 in aanwezigheid van het afdelingshoofd voorzieningen van de gemeente Brielle, bleek dat door de aanwezige Pgb-houders een voorkeur was voor de inschakeling van de SVB. Ook gaven de PGB-houders aan niet goed op de hoogte te zijn van de rechten en plichten die ze als Pgb-houder hebben. Algemeen werd ook aangegeven dat men de hoogte van de Pgb niet toereikend vond. De Wmo-raad heeft zich ook over de kwestie gebogen tijdens de vergadering van 3 juli 2008, deze kwam tot de volgende 2 adviezen: “ Advies 1 De wethouder heeft toegezegd een enquête te gaan houden onder alle PGB-houders van de gemeente. De Wmo-raad adviseert de gemeente de enquête bij de mensen thuis af te nemen en daarvoor studenten of vrijwilligers van Welzijn Ouderen die het signalerend huisbezoek afnemen in te zetten. Zij kunnen de PGB-houders helpen bij het invullen van de enquête en hen wegwijs maken over bijvoorbeeld klachtenprocedures. Advies 2 Zelfredzaamheid is het devies van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Daarom adviseert de Wmo-raad de gemeente het persoonsgebonden budget meer te promoten dan nu het geval is. Het PGB dient daarbij voor 100% door de gemeente te worden uitbetaald. Verder dient de gemeente de ondersteuning door de Sociale Verzekeringsbank als dienst aan te bieden. Om de cliënt tegen zichzelf te beschermen en te voorkomen dat cliënten: - een chaos van hun administratie maken; - de betaling, begeleiding en vervanging bij bijvoorbeeld ziekte, ongevallen en vakantie van thuishulpen onvoldoende regelen; - de rechtsbijstand bij bijvoorbeeld arbeidsconflicten onvoldoende regelen. Dit alles om te voorkomen dat de gemeente zwartwerken onbewust in de hand werkt.”
pag. 4 van 6 van b&w-advies d.d. 12 augustus 2008 inzake “Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank”
Ad. Advies 1. Na overleg met de SGB (mevr. Angeneind en mevr. Kok) en Wethouder Borgonjen op 7 juli 2008 ten kantore van de wethouder is geconcludeerd Pgb-houders nu erg weinig weten van hun rechten en plichten als werkgever. Ondersteuning door de SVB is daarom noodzakelijk. Een enquete waarin deze keuze nog wordt opengehouden is daarom niet wenselijk. Dit laat onverlet de wens van de SGB de Pgb te handhaven op 85% of – nog liever – te verhogen naar 100%. Op 4 september 2008 heeft Wethouder Borgonjen deze conclusie gedeeld met de Wmo-Raad tijdens diens vergadering. Ad advies 2. Dit advies is tweeledig. Enerzijds het verzoek tot ophoging PGB-budget en anderzijds het aangaan van een overeenkomst met de SVB. Aan het advies een overeenkomst aan te gaan met het SVB wordt middels dit Collegeadvies gehoor gegeven. In ogenschouw dient te worden genomen de voorgenomen wetswijziging per 1 januari 2009. Deze verbiedt de alfahulpconstructie bij PGB. T.av. de hoogte van het Pgb-budget geven wij aan dat per 1 januari 2009 het laagste tarief (HH1a: alfahulpen) komt te vervallen, waardoor er een ander Pgb-tarief geldt. Voor de meeste Pgb-houders zal dit al een verruiming betekenen. Het overgaan op een (nog) hoger en zeker een 100% tarief zal oneerlijke concurrentie ten opzichte van de werknemers bij een zorginstelling in de hand werken. Particuliere hulpen gaan dan duurder betaald worden dan hulpen in loondienst aangezien er boven de marktprijs geboden gaat worden. Immers het Pgb dient geheel besteed te worden aan de hulp. Persoonlijk financieel gewin is niet toegestaan. Gezien bovenstaande komt onze tariefstelling van HH1a per 1 januari 2009 te vervallen. Met ingang van 1 januari 2009 geldt dan 75% van het HH1b en HH2 tarief (respectievelijk € 19,80 en €25,10). Alle clienten zullen hierover schriftelijk worden geinformeerd. 5. Aanpak/uitvoering Met ingang van 1 januari 2009 een contract aangaan met de SVB, waardoor de budgethouder een ondersteuning heeft in zijn administratieve en arbeidsrechtelijke situatie. Het individueel PGB-budget per 1 januari 2009 vast stellen op 75% van de tariefstelling zorg in natura. 6. Communicatie De commissie Samenleving en de Wmo-raad worden schriftelijk geinformeerd. 7. Kosten, baten en dekking De kosten worden geraamd op € 6500. Dit betreft een raming op basis van de bijgeleverde tarieven en ervaringscijfers van het SVB. Met name het gebruik maken van de slarisadministratie kan de kosten doen toe-/afnemen, navraag bij SVB leert dat ongeveer 20% van de Pgb-houders hier gebruik van maakt. Dit is een variabel component in de raming. Bij een maximumtarief van 75% komt € 12.500 beschikbaar. Dit is voldoende om de kosten te dekken. Zou het tarief op 80% gesteld worden dan komt er een verschil vrij van € 7500. Dekking vindt plaats vanuit regulier Wmo-budget.
pag. 5 van 6 van b&w-advies d.d. 12 augustus 2008 inzake “Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank”
8. Advies U wordt geadviseerd om 1. Per 1 januari 2009 een ontract te sluiten met de Sociale Verzekeringbank t.b.v. de administratieve ondersteuning van PGB-houders 2. per 1 januari 2009 de toeslag administratieve kosten voor PGB-houders van 10% te beeindigen 3. De Wmo-raad en de commissie Samenleving schriftelijk informeren Overzicht bijlagen t.b.v. behandeling in commissie: a. meezenden en op extranet/website:
b. ter inzage:
pag. 6 van 6 van b&w-advies d.d. 12 augustus 2008 inzake “Ondersteuning PGB-ers door Sociale Verzekeringsbank”
