Verslag bijeenkomst ‘Graffiti & Vandalisme’ (27 november 2008)
Inleiding In opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft op 27 november jl. de bijeenkomst ‘Graffiti & Vandalisme’ plaatsgevonden. De in samenwerking met het ministerie door het CCV georganiseerde expertmeeting ‘Graffiti & Vandalisme’ stond in kader van de uitwerking van de actiepunten 29, 30 en 31 uit het Actieplan Overlast en Verloedering (zie bijlage A). De genoemde actiepunten worden getrokken door het Ministerie, het CCV, de VNG en het Ministerie van Justitie. Het doel van de bijeenkomst was zicht te verkrijgen op problemen, oorzaken en in het bijzonder zicht krijgen op effectieve aanpakken van graffiti en vandalisme; en te verkennen welke maatregelen op landelijk niveau een bijdrage kunnen leveren aan een effectievere aanpak van graffiti en vandalisme. Samen met de aanwezigen heeft het CCV en BZK beschouwd op welke wijze hieraan een bijdrage geleverd kan worden door middel van een landelijk graffitiregistratiesysteem, een landelijke berekeningssystematiek voor de schade als gevolg van vandalisme en graffiti, een meer gestandaardiseerde procedure voor het schadeverhaal (zoals beschreven in het Actieplan Overlast en Verloedering) en de mogelijkheden om deze drie domeinen te combineren in één
Inhoud De resultaten (suggesties en opmerkingen van de deelnemers) van deze bijeenkomst zijn in het onderstaande gegroepeerd rondom de verschillende programmaonderdelen en zijn aan het eind van dit verslag gebundeld in een ‘quick-win’ (zie paragraaf 7). De bevindingen in de uitwerksessies en de daaropvolgende plenaire rapportage van de uitwerksessies vormen de kernresultaten van deze bijeenkomst. Deze resultaten impliceren eveneens een advies voor de uitwerking en uitvoering van de actiepunten 29, 30 en 31 uit het actieplan Overlast en Verloedering. De lijst met aanwezigen is te vinden in bijlage B. In bijlage C is aangegeven wie van de deelnemers betrokken wil zijn bij het vervolgtraject alsmede suggesties voor deelname van andere experts. Tijdens de bijeenkomst zijn de deelnemers gevraagd voorbeeldprojecten of methodieken te melden. Deze suggesties zijn verzameld in bijlage D.
pagina 2/52
Resultaten 1. Presentatie over een ‘landelijk’ registratiesysteem (Politie Haaglanden, Peter Smits) Registratiesyteem Haaglanden/Gemeente Den Haag. [zie powerpoint bijlage X]
Opmerkingen naar aanleiding van de presentatie •
Gespreksleider noemt een recent onderzoek (‘The Spreading of Disorder’) van de Rijksuniversiteit Groningen waarin een bijzonder effect van de verwijdering van graffiti wordt aangetoond; http://www.rug.nl/gmw/nieuws/archief/archief2008/persberichten/153_08 http://www.sciencemag.org/cgi/data/1161405/DC1/1
•
Peter Smits noemt in de opsomming van soorten graffiti het fenomeen ‘Reverse Graffiti’. Reverse graffiti is een ‘kunstvorm’ die bestaat uit het creëren van patronen op muren en bestratingen door deze selectief ‘schoon’ te maken en is in zekere zin een vorm van ‘legale’ graffiti.
•
Graffiti-opsporingsbeleid is afhankelijk van prioritering en is een arbeidsintensieve activiteit. Structureel is de de prioriteit niet hoog, wel vindt een analyse aan de hand van de gegevens in het registratiesysteem plaats.
•
Het in de regio Haaglanden gehanteerde graffitieregistratiesysteem wordt op dit moment voornamelijk benut voor de registratie van graffiti in de gemeente Den Haag. De omliggende gemeenten moeten zich nog aansluiten op het Haaglandse systeem. Onduidelijk is waarom de andere gemeenten in de regio nog niet zijn aangesloten.
•
Peter Smits benadrukt dat de invoer van juiste en volledige gegevens in het registratiesysteem cruciaal is. Hierdoor kunnen verschillende registraties met elkaar vergeleken worden en is de kans op ‘matches’ groter.
•
Peter Smits en RET melden dat bij de verwerking van meerdere tags op één muur een bijzondere wijze van registreren vereist is.
pagina 3/52
Do’s en don’ts •
In een (landelijk) registratiesysteem moet zichtbaar zijn op welke datum een registratie is ingevoegd. Dit ondermeer om dubbele registratie te voorkomen. Ook moet in een systeem zichtbaar zijn wie op welk moment de gegevens heeft ingevoerd.
•
Het ‘haagse’ systeem bezit nog geen bijzondere applicatie waarmee fotoidentificatie of foto-analyse mogelijk is. Deze applicatie is zeker gewenst omdat dit de opsporingsmogelijkheden en het matchen van gegevens in het systeem vergroot. De technieken voor implementatie voor een dergelijke applicatie zijn voorhanden (UvA/TNO/Amerikaanse voorbeelden)
•
Een (landelijk) systeem moet het technisch mogelijk maken dat meerdere tags op één opppervlak functioneel geregistreerd kunnen worden.
•
De zwakke plek: Het functioneren en effect van een registratiesysteem is afhankelijk van de (vrijwillige) invoer van gegevens in een (landelijk) systeem, en het verlaat-, onjuist- of niet-registreren van graffiti.
•
Het registratiesysteem heeft pas een functie als zij bijdraagt aan de bewijskracht tegen de dader.
•
Het ‘Haagse’ systeem matcht niet automatisch de ingevoerde gegevens met elkaar, dit gebeurt nu handmatig. Gezien de hoeveelheid gegevens in een landelijk systeem moet het matchen van gegevens automatisch plaatsvinden.
•
Ketenmanagement: Het succes/effect van een (landelijk) registratiesysteem is in grote mate afhankelijk van de afstemming rondom het gebruik en beheer van een dergelijk systeem. De samenwerking met belanghebbenden moet eveneens gewaarborgd zijn. Duidelijk moet zijn wie eigenaar of regisseur is in het proces. De verschillende bedrijfsprocessen (politie, overheid, bedrijfsleven) dienen in het beheer en gebruik van het systeem op elkaar afgestemd te zijn.
•
In de aanpak van graffiti moet niet alleen naar de ontwikkeling van een landelijk systeem gekeken worden, maar ook behoren preventieve maatregelen ingezet te worden. In de inzet van preventieve middelen (oa, voorlichtingsprogramma’s) moet ook een eenduidige afstemming gezocht worden.
pagina 4/52
2.
•
Het wiel opnieuw uitvinden: Op dit moment worden er verschillende registratiesystemen gebruikt of (opnieuw) ontwikkeld. Van de ontwikkeling van een uniform registratiesysteem is geen sprake.
•
Het (Haagse) registratiesysteem is arbeidsintensief en het proces rondom de invoer van gegevens in het systeem kan beter gestroomlijnd worden. Het arbeidsintensieve aspect heeft er voor gezorgd dat in Den Haag alleen voor het stadcentrum een expliciet opsporingsbeleid is.
Presentatie 2 (zie bijlage Y) Pakken en Plukken (CED Forensic, Ernst van der Ploeg). [zie powerpoint bijlage Y]
Opmerkingen naar aanleiding van de presentatie
•
In het politiekorps Hollands Midden worden de kosten die gemaakt zijn voor het verwijderen van graffiti of het repareren van materialen door vandalisme als sinds jaar en dag op de dader verhaald. De nieuwe methode Pakken en Plukken’ is een toevoeging op bestaande manieren om geleden schade of kosten te verhalen op personen’. De nieuwe Wet Politiegegevens maakt het mogelijk informatie te delen met een derde partij zoals CED Forensic.
•
De schade die ondermeer gemeenten oplopen door graffiti en vandalisme is op dit moment vrijwel onverzekerbaar. De CED Forensic treedt namens verzekeraars én benadeelden op en stelt de crimineel, in zowel grote als kleine zaken, aansprakelijk voor de geleden financiële schade van alle betrokkenen. Door de inzet van een enkele belangenbehartiger is volgens Van der Ploeg de schade optimaal te verhalen op de graffitispuiter/vandaal. De belangenbehartigende partij kan zowel het CED zijn (‘publiek-privaat’) of met inschakeling van een ‘landelijk bureau’ plaatsvinden. Van der Ploeg pleit voor een landelijke uitrol van deze methodiek.
•
Samenwerking: De inzet van een enkele belangenbehartiger in de keten politie-justitieverzekeraar-benadeelde heeft als effect dat de schadeloosstelling van benadeelden en het ‘plukken’ van de dader sneller en efficiënter verloopt.
pagina 5/52
3.
Presentatie Over daderaansprakelijkheid (Veiligheidssociteit; Marianne Muijzer, Politie Zuid Holland); Systematiek in het verhalen van schade, wijze van registreren en kostenberekening. [zie powerpoint bijlage Z]
Opmerkingen naar aanleiding van de presentatie •
In de gemeentelijke praktijk blijkt nog niet dat massaal door gemeenten schade wordt verhaald. De Veiligheidssociëteit heeft voor gemeenten in de regio gewerkt aan een notitie om de processen van het verhalen van schades aan gemeentelijke eigendommen inzichtelijk te maken. Daarbij heeft de Veiligheidssociëteit aanbevelingen gedaan voor het inrichten van de gemeentelijke organisatie; het betreft het proces in het verhalen van schade door aan gemeentelijke eigendommen.
•
Het actief verhalen van schade door gemeenten heeft een signaalwerking; De gemeente laat zien dat het aanbrengen van schade niet zomaar kan en geeft aan zorgvuldig om te gaan met gemeenschapsgeld. Communiceer als gemeente naar buiten toe, bijvoorbeeld ieder kwartaal en ‘beloon’ aangifte van vandalisme. Weinig effect heeft als de gemeente alleen communiceert over de geleden schade. Het Openbaar Ministerie (OM, officier van Justitie) en Zittende Magistratuur (ZM, rechter) willen graag dat de hoogte van aanbrengen van schade aan gemeenteeigendommen gecommuniceerd wordt t.b.v. de vervolging. Communiceer wel over successen die behaald zijn. Zie het voorbeeld in de gemeente Venlo; In het jongerencentrum en op de scholen hangen vier geweldsmeters, die per kwartaal bijgewerkt worden en waarop wordt aangegeven hoeveel de jongeren hebben verdiend doordat ze geen vernielingen in de openbare ruimte hebben gepleegd. http://www.hetccv.nl/dossiers/Samenleven_en_wonen/Overlast/Hangjongeren/Venlo--Geld-voor-geen-Geweld.html
•
Coördinatie meldingen: Op verschillende manieren kunnen signalen binnenkomen dat gemeentelijke eigendommen vernield zijn. Muijzer geeft aan dat het wenselijk is dat er binnen de gemeente 1 punt is waar deze informatie naar toe kan en geregistreerd kan worden.
•
De centrale registratie van graffiti en vandalisme: Analyse van de gegevens in een centrale registratie kan helpen bij het ondersteunen van een beeld van wat gevoelige vandalisme plekken in de gemeente zijn. Op basis van deze informatie kan dan ook beleid worden geformuleerd of preventiemaatregelen worden genomen.
•
In de verwerking van de gegevens is een koppeling aan een specifieke vandalismecode van belang: Rekeningen zijn hierdoor sneller traceerbaar voor het verhalen van schade. Door het aanbrengen van de unieke code drukt vandalisme
pagina 6/52
ook niet meer op bijvoorbeeld de onderhoudsbudgetten. •
4.
Aanbevolen wordt te rapporteren over vernielingen aan college, managementteam en raad (op basis van gegevens in het registratiesysteem) om mogelijke preventieve maatregelen voor elkaar te krijgen.
Plenair I Voorafgaand aam de uitwerksessies zijn door de deelnemers een aantal aanbevelingen voor het aanpakken van graffiti verzameld en door BZK geclusterd. De deelnemers konden aangeven welke activiteiten op landelijk niveau prioriteit hebben naast de actiepunten uit het Actieplan Overlast en verloedering. Vervolgens zijn deze aanbevelingen en suggesties door de deelnemers voorzien van een score. Hieronder is de ‘ranking’ van de geclusterde aanbevelingen weergegeven. In paragraaf 6 (conclusies en aanbevelingen) zijn de bij de deelnemers hoogst scorende aanbevelingen weergegeven; I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI.
Verzamelen van ‘evidence-based’ beleid/ best practices en het beschikbaar stellen van deze informatie; Landelijke registratie en kennisdelingssysteem; Een uniforme werkwijze in de publiekprivate samenwerking (met één uitvoerende partij); Meer prioriteit voor- en het verplichten van schoonmaken/verwijderen; Landelijke campagne; Het reguleren en/of verbieden van de verkoop van spuitbussen; Vergemakkelijken van de aangifte van graffiti/vandalisme; Meer prioriteit voor opsporing, vervolging en het verhalen van schade; Snellere melding/registratie door middel van 360-graden foto’s; Oprichting landelijke Taskforce “Graffiti en Vandalisme”; Cameratoezicht gericht toepassen in de aanpak van graffiti en vandalisme.
Ad.I: Genoemd zijn ondermeer het verrichten van wetenschappelijk onderzoek naar het daderprofiel van de graffitispuiter, het onderzoeken van de effectiviteit van verschillende maatregelen en het verzamelen van evidence-based beleid (in binnen- en buitenland). Ad.II: Genoemd zijn ondermeer het koppelen van lokale en regionale systemen, het koppelen van Nederlandse registratiesystemen aan Duitsland en België, het koppelen van de verschillende systemen van de politiekorpsen en de het bundelen/ coördineren van de activiteiten van gemeenten en politie. Ad.III: Genoemd zijn ondermeer een centrale ´shared/service´afwikkeling van schade per politieregio, het publiceren van een handreiking voor gemeenten/overheid over het verschalen van schade, registreren, aangifte en het verhalen, het verstevigen van de samenwerken van de ketenpartners en het verplicht stellen van convenanten. Ad.IV: Genoemd zijn ondermeer het belang van schoonmaken (groter dan het belang van het opsporen van de dader), het dagelijks schoonhouden van de omgeving, de
pagina 7/52
betrokkenheid van nutsbedrijven in de aanpak vergroten en een schoonmaakverplichting voor particuliere eigenaren. Ad.V: Genoemd zijn ondermeer het ontwikkelen van een campagne om de jeugd voor te lichten over de schade die graffiti aanricht, roep burgers op om daders van graffiti en vandalisme te melden bij Meld Misdaad Anoniem, zie als voorbeeld de landelijke campagne Fietsdiefstal (ondersteund met flyers, lokale acties etc.). Ad.VI: Genoemd zijn ondermeer het reguleren van de verkoop van spuitbussen door het aanbrengen van een leeftijdsgrens of het instellen van een verbod van de verkoop van zwaar chemische graffitimiddelen. Ad.VII: Genoemd is de vereenvoudiging van aangifte bij vandalisme. Bij II is de inzet van Meld Misdaad Anoniem genoemd. Ad.VIII: Genoemd zijn ondermeer het inzetten van burgers, het verhalen van schade op de dader en het voorbeeld van de pilot ‘pakken en plukken´. Ad.IX: Genoemd is de inzet van ‘Cyclomedia’ (www.cyclomedia.nl) . Deze mobiele applicatie scant en registreert de omgeving/graffiti met behulp van 360-graden opnames.
5.
Resultaten Uitwerksessies In het onderstaande overzicht zijn de resultaten weergegeven uit de twee uitwerksessies zoals deze plenair zijn gerapporteerd en bediscussieerd. Deze resultaten zijn tijdens de uitwerksessie gegroepeerd rondom een drietal vragen die de deelnemers zijn voorgelegd: a) Welke (effectieve en te benutten) voorbeelden zijn bekend; b) Wensen, behoeften en richtlijnen (onder meer technische aspecten); c) Mogelijke partners in een dergelijk systematiek & taakverdeling tussen deze partners.
Uitwerksessie I;
Landelijke registratie (Actieplan Overlast & Verloedering, nr. 29) •
Onderzoek de effectiviteit van de bestaande graffitiregistratievormen en het bijbehorende proces .
•
Als effectieve voorbeelden van een registratiesysteem worden de systemen van de NS (‘Edison’) en de RET genoemd. Oranjewoud BV ontwikkelde een succesvol systeem/methodiek voor de gemeente Groningen en ontwikkelt op dit moment een systeem voor de gemeente Schiedam.
•
De ambitie verwoord in het actieplan over de ontwikkeling van een landelijk
pagina 8/52
registratiesysteem is voornamelijk een schets voor een ontwerp van een ‘dadergericht-systeem’. Effectiever zou de ontwikkeling zijn van een systeem of methode vanuit een ‘schoonmaakoptiek’. Uiteraard moet de registratiesytematiek zodanig zijn dat opsporing vergemakkelijkt wordt. Prioriteit gevend aan de verwijdering en schoonmaak van objecten zou een registratiesysteem sneller en effectiever de schoonmaak/ verwijdering van graffiti waarborgen. Een onderdeel van een dergelijk systeem moet de registratie zijn van wie de door graffiti vervuilde objecten zijn. De NS geeft aan een dergelijke systematiek te hanteren. •
De door Oranjewoud ontwikkelde methodiek leert dat de koppeling van verschillende registratiesystemen problemen oplevert.
•
Een registratiesysteem kan alleen zijn waarde bewijzen als het systeem gecomplementeerd wordt door een actief opsporingsbeleid. Het alleen vullen van een database heeft geen effect.
•
Maak in een registratiesysteem duidelijk onderscheid tussen ‘tags’ en ‘pieces’ en creëer een mogelijkheid in het systeem om dit onderscheid te benutten voor een analyse van verschillende dadergroepen (‘differentiatie in daderprofielen’). Pak ook de verslaving van de daders/crew-members aan. Bekijk eveneens de mogelijkheid om (met behulp van voorlichting of een campagne) de beeldvorming rondom graffiti (‘kunst of niet’) te beïnvloeden.
•
In de aanpak van graffiti is het mogelijk uit te gaan van een 0-meting. TNO geeft de mogelijkheid aan om met behulp van fotoregistratie de graffiti in een buurt of gemeente in kaart te brengen.
•
Ga niet uit van de ontwikkeling van 1 (landelijk) systeem, maar bekijk de mogelijkheid om verschillende (bestaande) systemen aan elkaar te koppelen.
•
Maak bij de ontwikkeling van een registratiesysteem gebruik van informatie die de burger kan leveren. Koppel bijvoorbeeld bestaande SMS-diensten (zoals SMS Alert) aan het systeem. Beloon ook de melding van de alerte burger.
•
Implementeer in gemeenten waar gebruik wordt gemaakt van een registratiesysteem een meldpunt voor alle partners/benadeelden.
•
Een (landelijk) systeem moet gebruikt en benut worden door meerdere gebruikers/partners.
•
Een mate van standaardisering van verschillende aanpakken en methodieken is gewenst.
•
Bij alle deelnemers is vastgesteld dat de betrokkenheid van nutsbedrijven bij de aanpak laag is en samenwerking met deze partij onvoldoende of niet
pagina 9/52
aanwezig is. •
Gewenste partners in de aanpak van graffiti zijn het Rijk, gemeenten, nutsbedrijven, woningcorporaties, politie, OM, provincies, vervoersbedrijven, en TNO/ICT.
•
Primair is niet de ontwikkeling van een landelijk registratiesysteem, maar eerder (een centrale) organisatie van de verschillende systemen. Te denken valt aan een beheerunit, die coördineert, beheert en kijkt naar de resultaten.
Uitwerksessie II;
Het verhalen van schade (Actieplan Overlast & Verloedering, nr. 31 )
•
De uitwisseling van informatie of het ontbreken van informatie is een cruciale factor in het optimaal verhalen van schade. Genoemd wordt het beschikbaar stellen van gegevens uit het Politieregister.
•
Verzekeraars dienen eerder in het verhaaltraject betrokken te worden. Koppeling van gegevens van de verzekeraar (‘wie is de verzekeraar’) en van de politie (‘wie is de dader’) versnelt het proces. Kijk ook in dit verband naar de mogelijkheden die de nieuwe Wet op politiegegevens biedt (zie ook presentatie 2).
•
Maak in het voordeel van het verhalen van schade (super)snelrecht mogelijk.
•
Maak optimaal gebruik van de expertise van de verzekeraars.
•
In de verwerking van de gegevens is een koppeling aan een specifieke vandalismecode van belang (zie presentatie 3).
•
De registratie van schade als gevolg van graffiti/vandalisme moet beter en eenduidiger (zie ook presentatie 1).
•
Voor het stroomlijnen van de informatie-uitwisseling kunnen in de regio’s convenanten afgesloten worden.
Berekeningssystematiek (Actieplan Overlast & Verloedering, nr.30 )
•
Met betrekking tot het bereken van de totale schade: Over het in rekening brengen
pagina 10/52
van de administratiekosten/indirecte kosten bestaat onduidelijkheid. Indirecte kosten als gevolg van graffiti worden bij het schadeverhaal op de dader vaak niet meegenomen. Bevestigd in de uitwerksessie wordt dat de reële kosten vaak hoger zijn dan het op de dader verhaalde bedrag. Bij de ontwikkeling van een standaard met het OM en de ZM dient hier rekening mee te worden gehouden.
6.
•
Voor het uniform vaststellen van de schade moet een norm/ standaard in de vorm van een staffel beschikbaar gesteld worden aan vervoersbedrijven en gemeenten. Deze normering vermeldt de ‘kostprijs’ van de schade. De onderbouwing van een dergelijke normering of standaardisering zal ondermeer plaats moeten vinden in afstemming met het OM (en ZM).
•
De deelnemers geven aan de geleden schade in principe totaal te willen verhalen.
•
1st offenders worden beschouwd als een aparte categorie. Voor deze groep lijkt een taakstraf die te maken heeft met het delict een geschikte afdoening. De jongere moet bijvoorbeeld een muur vol graffiti schoonmaken.
Plenair II: Conclusies & Aanbevelingen Resultaten uitwerksessies In paragraaf 5 zij de resultaten van de uitwerksessies weergegeven. De opsomming is een weergave van het plenaire verslag na de uitwerksessies. In het onderstaande zijn de belangrijkste aanbevelingen in het kort aangegeven. Landelijke Registratie; a)
Onderzoek allereerst de effectiviteit van bestaande registratievormen en aan welke criteria de registratiesystematiek moet voldoen. b) Betrek bij de ontwikkeling van een (landelijk) registratiesysteem de visie dat het schoonmaken van objecten en het verwijderen van graffiti prioriteit heeft. c) De koppeling van bestanden uit verschillende systemen levert waarschijnlijk problemen op. d) Een registratiesysteem kan alleen zijn waarde bewijzen als het systeem gecompleteerd wordt door een actief opsporingsbeleid. e) In plaats van de ontwikkeling van één registratiesysteem moet gekeken worden naar de mogelijkheden om bestaande systemen aan elkaar te koppelen. f) Implementeer In gemeenten waar een registratiesysteem wordt gehanteerd een meldpunt. g) Ontwikkel niet één landelijk registratiesysteem, maar denk eerder aan een centrale organisatie van de verschillende systemen. Het verhalen van schade; a)
De uitwisseling en stroomlijning van informatie in het verhalen van schade is cruciaal. Kijk in dit verband ook naar de mogelijkheden die de nieuwe wet op Politie b) Betrek in het verhalen van schade de expertise van de verzekeraars.
pagina 11/52
c) Pas (super)snelrecht toe. d) De registratie van schade moet beter en eenduidiger. Berekeningsystematiek; a)
Een norm of standaard berekeningssystematiek (in de vorm van een staffel) dient beschikbaar gesteld te worden. Bij de ontwikkeling van een dergelijke standaard worden het OM en ZM betrokken. b) De deelnemers wensen bij voorkeur de schade totaal te verhalen op de dader. Voor 1st offenders lijkt een taakstraf die aan het delict gerelateerd is afdoende.
Plenair I
De deelnemers konden aangeven welke activiteiten op landelijk niveau prioriteit hebben naast de actiepunten uit het Actieplan Overlast en verloedering. In paragraaf 4 zijn deze aanbevelingen en suggesties vermeld. Op basis van de voorkeuren van de circa 32 aanwezigen zijn hieronder de belangrijkste aanbevelingen vermeld. I/II.
III. IV. V.
Verzamelen van ‘evidence-based’ beleid/ best-practices en het beschikbaar stellen van deze informatie (19 voorkeuren); De ontwikkeling van een landelijk registratie- en kennisdelingssysteem (19 voorkeuren); Het samenstellen van een uniforme werkwijze in de publiek-private samenwerking (met één uitvoerende partij)(18 voorkeuren); Meer prioriteit voor- en het verplichten van schoonmaken/verwijderen (15 voorkeuren); Het starten van een landelijke (voorlichting)campagne (12 voorkeuren).
Quick Wins
Tijdens de bijeenkomst is door de aanwezigen aangegeven dat de drie actiepunten uit het Actieplan een lange uitvoeringstijd vergen. Eveneens vraagt het integreren en standaardiseren van verschillende (bestaande) systemen of methodieken om een uitvoerige afstemming tussen meerdere belanghebbenden. Dit geldt voor zowel de ontwikkeling van een registratiesysteem,voor de ontwikkeling van een berkeningssystematiek als voor het implementeren van een methodiek die het verhalen van schade effectueert. Van alle ambities in het Actieplan rondom graffiti en vandalisme staan bovenaan dat graffiti en vandalisme voorkomen moeten worden, graffiti zo snel mogelijk verwijderd moet worden, schade als gevolg van vandalisme en graffiti zo snel mogelijk hersteld wordt en dat de opsporing van de daders zo effectief mogelijk moet plaatsvinden. De implementatie van middelen of een landelijk instrumentarium horen deze doelstellingen te dienen. Tijdens de bijeenkomst is gebleken dat bij het bepalen van de keuze voor een specifiek instrumentarium niet direct gedacht moet worden aan de ontwikkeling van een landelijke systeem. Mogelijk verdient de koppeling van (reeds effectieve) regionale en lokale systemen
pagina 12/52
de voorkeur. Vooruitlopend op een afgewogen keuze voor de lange termijn en voor de ontwikkeling van een bijzonder instrumentarium is door de deelnemers een aantal maatregelen op de korte termijn voorgesteld:
Quick Wins -
Stel informatie beschikbaar over de aanpak graffiti (on line of in hard copy). Voorbeelden zijn het dossier graffiti op de website van het CCV (of de website van het Duitse ‘Vandagraf’ netwerk (http://www.vandagraf.de);
-
Eindejaarsnacht: Het toepassen van supersnelrecht bij graffiti en overlast. Resultaten van de pilot moeten bekend gemaakt worden;
-
Inventariseer en categoriseer de aanpakken die er al zijn (zowel in Nederland als in ander landen) en maak deze bekend. Informeer belanghebbenden ook over de ervaringen van de NS in de aanpak;
-
Wat betreft Graffiti; maak werk van het snel schoonmaken van de publieke ruimte;
-
Benut in de aanpak de mogelijkheden van publiek private samenwerking;
-
Start een voorlichtingscampagne op grafische opleidingen;
-
Start een landelijke (voorlichtings)campagne op scholen en maak gebruik maken van reeds bestaande (lokale) voorlichtingsprogramma’s;
-
Benut de mogelijkheden van de nieuwe Wet op de politiegegevens voor het optimaal uitwisselen van gegevens;
-
Ontsluit de reeds bestaande kennis (bij o.a. TNO) over o.a. fotozoektechnologie, fotoanalyse, fotodatabases etc.
Vorming vervolgtraject De deelnemers zijn zowel aan het eind van het laatste plenaire gedeelte van de bijeenkomst als in de uitwerksessie bevraagd over het vervolgtraject van het Actieplan Overlast en Verloedering (nr. 29/30/31). In het bijzonder is gevraagd of uitvoering en de verdere ontwikkeling moet plaatsvinden in een bijzondere (sub)werkgroep voor het thema van de sessie of aansturing vanuit één werkgroep , waarbinnen alle thema’s (Actieplan Overlast & Verloedering, nr. 29/30/31) vallen, gewenst is.
pagina 13/52
In bijlage C is aangegeven wie van de deelnemers betrokken wil zijn bij het vervolgtraject alsmede suggesties voor deelname van andere experts. Met name in de uitwerksessies, en tijdens en na de presentaties is door de deelnemers commentaar geleverd op de ambities zoals verwoord in het actieplan. Ondermeer is uitgesproken dat gezien de complexiteit en de schaalgrootte van de plannen aan een stap-voor-stap benadering de voorkeur wordt gegeven. Ook werd benadrukt dat op landelijk niveau de belanghebbende partijen – n.b. dit zijn óók de nutsbedrijven en woningcorporaties - met elkaar gaan samenwerken op dit vlak. Op het voorstel van BZK om een stuurgroep te formeren waarin belanghebbende partijen aan deelnemen als op het voorstel een bijzondere werkgroep te formeren (samengesteld uit deelnemers van deze bijeenkomst) is met instemming van de aanwezigen gereageerd. De stuurgroep zal de activiteiten van de werkgroep initiëren, stimuleren en coördineren.
Afsluitend…
Een van de inzichten die deze dag opleverde was dat ‘Rome niet in één dag is gebouwd’. En ook vandalen zijn geen onbekenden in ‘Rome’. Er is nog veel te doen eer we, in de aanpak van graffiti en vandalisme, aan het gebruik en het benutten van een effectief en efficiënt instrumentarium toekomen zoals vermeld in het Actieplan Overlast en Verloedering. De bijeenkomst is door de deelnemers, het CCV en het ministerie positief ervaren. De samenkomst vormde een goede ontmoetingsplek en bood veel kennis en ervaring met betrekking tot de thema’s vandalisme en graffiti. De ruimte voor discussie en de informele wijze waarop kennis en ervaring is uitgewisseld hebben hier zeker aan bijgedragen. Het enthousiasme, betrokkenheid en de inhoudelijke bijdragen van de deelnemers hebben een beter inzicht in de problematiek en in de ‘bouw’ van het juiste instrumentarium opgeleverd.
Michel de Vroege (CCV) Bernadette Schomaker (CCV)
pagina 14/52
Bijlage A
Uit het ‘Actieplan Overlast & Verloedering’ (2008) 29. Graffiti genoteerd Volgens experts uit de handhavingpraktijk is een relatief kleine groep graffitispuiters verantwoordelijk voor een groot deel van de totale hoeveelheid aangebrachte graffiti. Dit leidt tot een verloederde omgeving. De opsporingsgegevens worden weliswaar lokaal of regionaal opgeslagen, maar worden niet of nauwelijks uitgewisseld, terwijl de daders door het gehele land actief zijn. Met een centraal registratiesysteem ontstaat zicht op de daders en de locaties waar zij actief zijn. Dit ondersteunt de opsporing en vervolging: het betrappen op heterdaad wordt hiermee makkelijker, omdat de opsporing gerichter plaats kan vinden. De regiopolitie Haaglanden en de Dienst Spoorwegpolitie van het KLPD werken al (regionaal) met registratiesystemen en de ervaringen zijn positief. Zo is in de regio Haaglanden het ophelderingspercentage 15% en wordt in ongeveer 80% van de opgeloste zaken ook de schade op de dader verhaald. De ervaring is dat die aanpak van graffiti tevens heeft geleid tot minder vernielingen en verloedering. De minister van BZK beziet daarom de verschillende bestaande registratiesystemen. Het streven is om in 2008 een centraal registratiesysteem tot stand te hebben gebracht. 30. Graffitispuiter krijgt de rekening De schade aan bouwwerken als gevolg van graffiti is aanzienlijk. Indirecte kosten als gevolg van graffiti worden bij het schadeverhaal op de dader vaak niet meegenomen. De reële kosten zijn vaak veel hoger dan het op de dader verhaalde bedrag. Er is behoefte aan een berekeningssystematiek voor het verhalen van de kosten op de dader, zoals wordt gehanteerd door het Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam of de gemeente Groningen. Een standaard berekeningssystematiek maakt het mogelijk om, rekening houdend met specifieke omstandigheden, een normbedrag voor de schade als gevolg van graffiti vast te stellen. Ook gaat hier een preventieve werking van uit. Naar voorbeeld van de Amsterdamse en Groningse berekeningsystematiek zal de minister van BZK in 2008 een landelijke berekeningssystematiek laten opstellen. 31. Vat op vandalisme Tijdens de begrotingsbehandeling van het ministerie van BZK op 28 en 29 november 2007. heeft de PvdA een strijdplan vandalisme, getiteld “Vat op Vandalisme”, gepresenteerd. Kernpunten van dit actieplan zijn: a. Vandalen worden verplicht om de eigen schade te herstellen in plaats van halt of taakstraf; b. Kleine zelfstandigen en particulieren krijgen de schade van vandalisme direct vergoed door de gemeente. De gemeente verhaalt de kosten via de vandaal of diens ouders; c. In elke regio moeten vandalen eenduidig worden gestraft; d. Veroorzaakte schade moet altijd op vandalen of ouders worden verhaald;
pagina 15/52
e. Een groep moet als collectief gestraft en aansprakelijk worden gesteld; f. Beeldmateriaal op internet zetten en oproepen of aanzetten tot vandalisme is strafbaar en moet worden vervolgd; g. Vergroten pakkans door initiatieven als SMS-alert en Burgernet; h. Uitreiking pamflet vandalisme aan scholieren zodat zij weten welke gedragingen ongewenst zijn en welke boetes er staan op overtredingen. De minister van BZK heeft tijdens die begrotingsbehandeling toegezegd dit plan te betrekken bij de uitwerking van dit actieplan. In het kader van de aanpak van daders van vandalisme wordt in 2008 onder andere door de ministers van BZK en Justitie bezien hoe zij op dit moment worden aangepakt en in hoeverre de schade wordt verhaald op deze daders van vandalisme of hun ouders en wat daarbij de rol van gemeenten in deze kan zijn. Uitgangspunt daarbij is te bezien of dit efficiënter en effectiever kan. Verder zal ook in samenwerking met het ministerie van OCW en de VNG een pamflet worden opgesteld voor gemeenten om te verspreiden onder onder andere bij scholieren zodat zij weten welke gedragingen ongewenst zijn en welke boetes er staan op overtredingen.
pagina 16/52
Bijlage B
Deelnemerslijst bijeenkomst , 27 november 2008
Organisatie Ingenieursbureau Oranjewoud bv
Naam
Ingenieursbureau Oranjewoud bv
Evelien van Nistelrooij
Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement
Loes Acda
Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement
Kees Hamelink
RET
Henk Visser
RET
Ad de Bruijn
NS Schade
Tiny Landlust
KLPD
Toine Graauwmant
KLPD
Rolph Keune
Politie Haaglanden
Peter Smits
Politie Haaglanden
Jose Biekman
Gemeente Den Haag
Marielle Zomerschoe
Gemeente Den Haag
Hans Ridden
Politie Hollands Midden
Saskia Marijnis
Gemeente Veldhoven
Marlon Hulshorst
Berenschot/Gemeente Rotterdam
Wim Hillenaar
TNO Defence, Security and Safety
John Schavemaker
Veiligheidssocieteit
Marianne Muijzer
CED Forensic
Marlou Schellekens
CED Forensic
Ernst van der Ploeg
Nationale Nederlanden Schade
Claudia Jue Cardoso
Nationale Nederlanden Schade
Goos Kroeze
Verbond van Verzekeraars:
Lex Westerman
Verbond van Verzekeraars:
Mieke Quaedvlieg
VTSPN
Peter Duin
CCV
Michel de Vroege
CCV
Bernadette Schomaker
CCV
Joeri Vig
BZK
Marieke Veelders
BZK
Robert Flos
BZK
Sonja Ooms
BZK
Adri Voermans
Voorzitter
Lubbert Hakvoort
Aale Boek
Bijlage C
Deelname aan vervolgtraject
x= Deelname aan vervolgtraject y= Landelijke registratie z= Schade verhalen a= Berekeningssystematiek b= Stuurgroep
Organisatie
Naam
Deelname
Ingenieursbureau Oranjewoud bv
Evelien van Nistelrooij
x
Ingenieursbureau Oranjewoud bv Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement Koninklijke vereniging voor afval- en reinigingsmanagement
Edward van Dijk
x
Christine Waasdorp Kees Hamelink (Gemeente Spijkenisse) Loes Acda (Gemeente Spijkenisse/Reinis)
x
RET
Henk Visser
x,y, z
KLPD
Jack Hussaarts
x
KLPD
Toine Grauawmant
x, y
Gemeente Den Haag
Peter Smits
b
Gemeente Den Haag
Marielle Zomerschoe
x, y
Gemeente Den Haag
Hans Ridden
x, y
Politie Hollands Midden
Saskia Marijnis
x, y, z
Gemeente Veldhoven
Marlon Hulshorst
x, y
Berenschot/Gemeente Rotterdam
Wim Hillenaar
TNO Defence, Security and Safety
John Schavemaker
x, y
Nationale Nederlanden Schade
R. Hoogendoorn
x, z, a
Verbond van Verzekeraars:
Lex Westerman
x, z, b
VTSPN
Peter Duin
x, y
Ministerie van Justitie (Raad, BD/DRC/SB)
Jaap de Waard
x, z
Ministerie van Justitie (DRC)
Femke van der Plas
b
Universiteit Leiden
Gabry Vanderveen
x,y
Aedes
Wim Reedijk
x
DRI, Politie Rijnmond
Dick van den Kerkhoff
x
NS Concernveiligheid
John Dietz Markus Gastreich/Normen Borgwald/Stephan Heimann
x
Vandagraf.de
x, y x, y
x, y
x
pagina 18/52
Bijlage D
Voorbeeldprojecten & Methodieken
The Spreading of disorder (RUG) http://www.rug.nl/gmw/nieuws/archief/archief2008/persberichten/153_08 http://www.sciencemag.org/cgi/data/1161405/DC1/1 CCV Dossier Graffiti http://www.hetccv.nl/dossiers/Samenleven_en_wonen/Overlast/Graffiti/ Servicecentrum Handhaving http://www.servicecentrumhandhaving.nl/Onderwerpen/Inhoudelijk/overlast_en_ve rloedering/Verloedering/Graffiti/ ICT- Tool tegen graffiti (Oranjewoud) http://www.oranjewoud.nl/index.cfm/site/Oranjewoud/pageid/B364BB93-10DC52A3-404FEC7AD7D82E1D/news/60ACE1C6-3048-7291-FD0C158D567303C9/index.cfm NS http://www.nrc.nl/binnenland/article1653768.ece/NS_vraagt_reizigers_foto_s_want oestanden NS, Kennisplatvorm Verkeer en Vervoer; Case Study Graffiti http://kpvsove.vm123.remotion.nl/templates/mercury.asp?page_id=1482&item=11&s howRightKb=true&items=true&thema=7&categorie=8&onderwerp=9&docutype=2 Graffiti Meldpunt Den Haag http://www.binnenstad-denhaag.nl/pers/07082008-1.html Aanpak en registratie van racistische graffiti http://www.art1.nl/artikel/1357-Aanpak_en_registratie_van_racistische_graffiti Pakken en Plukken (CED) http://www.ced-forensic.com/news/48/68/Politie-en-CED-werken-samen-bij-plukken-vancriminelen Veiligheidssociteit http://www.veiligheidssocieteitzhz.nl/project.php?id=18&project=Verhaal%20van%20schade%20door%20gemeente Geld voor geen Geweld (Venlo) http://www.hetccv.nl/dossiers/Samenleven_en_wonen/Overlast/Hangjongeren/Venlo--Geld-voor-geen-Geweld.html Cyclomedia http://www.cyclomedia.nl/ Netwerk Graffiti en Vandalisme (Duitsland) http://www.vandagraf.de/
pagina 19/52
Bijlage X
Presentatie Haaglanden/Gemeente Den Haag
pagina 20/52
Indeling • • • • • • • • 3
wat is graffiti? cijfers het probleem graffiti het graffiti aangifte proces Genesys (Bedrijfsprocessen systeem) foto’s Tag-database Samenwerking gemeente Den Haag
pagina 21/52
SOORTEN GRAFFITI • Symbolische • Gang gerelateerde: Afbakening van gebied van criminele groep • Drugs gerelateerde: Gecodeerde tekst handel in verdovende middelen • Provocerende graffiti • Persoonlijke graffiti • Discriminerende graffiti • Occulte • Cijfer graffiti • Inbrekers tekens • Reverse graffiti 6
Graffiti taal • PIECE = een soort handtekening in een •
• • • • • 8
soort vak van verschillende kleuren
TAG= een vluchtig gezette handtekening Bombing=op een route meerdere TAGS KING= de artiest zelf Toy= leerling Blackbook= ontwerpen
pagina 22/52
WETSARTIKELEN • • • •
Art.350 Wetboek van Strafrecht (vernieling) Art.352 SR (opz.vernieling,beschadiging van enig gebouw etc,. Dat een ander toebehoort) Art.141 SR (openlijk geweld tegen goederen) Art.137c,d,f SR (belediging groep mensen, aanzetten tot haat, discriminatie, geweld dmv geschrift/afbeelding)
•
Art 137f deelnemen, steunen van discriminatoire activiteiten.
•
Algemene Politieverordening 2.4.2. (plakken en kladden) 2.4.3. vervoer plakgereedschap, kalk,teer,kleur-en verfstof of verfgereedschap.
10
CIJFERS • In 2007: 992 meldingen/incidenten politie Haaglanden • 201 verdachten gekoppeld aan 292 zaken
11
pagina 23/52
Het probleem graffiti • overlast • ergernis • onveilig gevoel • financiële en materiële schade 12
Aanpak politie Haaglanden • Heterdaad aanhouding, Wet Terwee (schadebemiddeling) • Melding teleservice: prio 1 melding • Opsporing. Indien mogelijk, prioritering. • Per bureau een Taakaccenthouder • Interne informatie Handboek graffiti • graffitisite op intranet • Mailbox:
[email protected] • Bureau Doen, telefoon 4242609 13
pagina 24/52
Het graffiti proces • telefonische melding • melding/aangifte aan de balie • digitale aangifte
14
Aanpak politie Haaglanden • Heterdaad aanhouding, Wet Terwee (schadebemiddeling) • Melding teleservice: prio 1 melding • Opsporing. Indien mogelijk, prioritering. • Per bureau een Taakaccenthouder • Interne informatie Handboek graffiti • graffitisite op intranet • Mailbox:
[email protected] • Bureau Doen, telefoon 4242609 15
pagina 25/52
Genesys (Bedrijfsprocessen systeem) • stappen in het kort • maatschappelijke classificatie • invullen van velden • modus operandi • strafbare feiten • sporen module 16
Foto’s • voorwaarden
• werkwijze plaatsen van foto’s
25-03-2007 17
pagina 26/52
TAG-Database
• opmaken van het graffitiformulier • zoekmogelijkheden
18
19
pagina 27/52
Verwerking TAG-database
20
Zoekmogelijkheden database
21
pagina 28/52
RELATIES??
•
22
Meldpunt Graffiti Gemeente Den Haag
Illegale graffiti, wat doen wij eraan? De aanpak gemeente Den Haag:
Gemeente Den Haag
pagina 29/52
• Voorlichting op scholen • Meer legale graffiti-oefenplaatsen realiseren • Lik-op-stukbeleid door de schoonmaakregeling • Afspraken met grote vastgoedeigenaren
De schoonmaakregeling, dat zit zo! Eigenaren en huurders van particuliere panden kunnen meedoen Deelnamekosten afhankelijk van de gevelbreedte oplopend van 50 tot 250 euro exclusief BTW per jaar Schoonmaak binnen 2 werkdagen Aangifte politie vanaf de tweede melding
Gemeente Den Haag
• Daderaanpak: database bij de politie Haaglanden
Politie-aangifte, hoe werkt dat? Deelnemers machtigen de gemeente tot het doen van aangifte bij de politie
Gemeente Den Haag
pagina 30/52
Internetaangifte • Aangifte van vernieling • Vaste aangiftetekst conform afspraak politie en OM
Voordeel voor de politie Geen aangifte ter plaatse Bewijsmateriaal digitaal aangeleverd Informatie direct opvraagbaar in de database
Gemeente Den Haag
Meldpunt Graffiti stuurt foto’s als bewijs rechtstreeks naar het graffitimeldpunt van de politie Haaglanden onder vermelding van het aangiftenummer
Voordelen van de methode Recente tags worden geregistreerd
Gemeente Den Haag
pagina 31/52
Eerder bekend wie actief is in de regio
Nadelen van de methode Arbeidsintensief proces Alleen registratie = geen daderaanpak Panden die niet deelnemen aan de schoonmaak-regeling worden niet geregistreerd
Gemeente Den Haag
Kans schade te verhalen op daders wordt vergroot
Beplakt of beklad pand? Hoe vinden we elkaar?
Meldpunt Graffiti Antwoordnr 1450 – 2508 VB Den Haag 070-3534605
[email protected] www.denhaag.nl
Gemeente Den Haag
pagina 32/52
pagina 33/52
Bijlage Y
Presentatie CED, Pakken en Plukken
Pakken en plukken
Ernst van der Ploeg, adjunct-directeur CED Forensic 26 november 2008
Pakken en plukken De nieuwe Wet Politiegegevens maakt het mogelijk overeenkomsten te sluiten tussen publieke en private organisaties ten behoeve van het strafrechtelijke onderzoek en het civiel verhalen van de schade door benadeelden.
pagina 34/52
Huidige situatie: Politie/ Justitie onderzoek Benadeelden
Dader 1 Strafrechtelijk auto Inbeslaggenomen
Dader 2 Strafrechtelijk auto Inbeslaggenomen sieraden geld
Dader 3 Strafrechtelijk geld Inbeslaggenomen boot auto computers
Heler Strafrechtelijk Sieraden Inbeslaggenomen Geld Auto Boot computers ------------------------------Totale buit € 250.000.- aan goederen
Verzekeraar 1 inv/goederen Verzekeraar 2 opstalschade
Verzekeraar 3 Bedrijf 1
inv/goederen + opstal Eigen risico
Verzekeraar 4 Verzekeraar 5 Verzekeraar 6 Bedrijf 2
inv/goederen computer opstal onderverzekering
Verzekeraar 6 Particulier 1
inb/opstal onderverzekering
Politie stuurt het PV naar justitie. Justitie stuurt info naar benadeelde partijen die bij hen bekend zijn (rood niet dus) Benadeelden dienen ieder afzonderlijk civiele procedure te starten (op de zelfde daders!!)
Nieuwe situatie: Politie/ Justitie Onderzoek
Nieuwe situatie -convenant
--
CED + advocaat Benadeelden
Dader 1 Strafrechtelijk auto Inbeslaggenomen boot
Dader 2 Strafrechtelijk auto Inbeslaggenomen sieraden geld
Dader 3 Strafrechtelijk geld Inbeslaggenomen boot auto computers
Heler Strafrechtelijk Sieraden Inbeslaggenomen Geld Auto Boot computers ------------------------------Totale buit € 250.000.- aan goederen
Verzekeraar 1 Verzekeraar 2
Verzekeraar 3 Bedrijf 1
inv/goederen opstalschade
inv/goederen + opstal Eigen risico
Verzekeraar 4 Verzekeraar 5 Verzekeraar 6 Bedrijf 2
inv/goederen computer opstal onderverzekering
Verzekeraar 6 Particulier 1
inb/opstal onderverzekering
---------------------------------------Totale schade € 325.000.(buit, Eigen risico, onderverz, opstalschade)
pagina 35/52
Pilot Samenwerking tussen het CED Forensic (namens verzekeraars) en district Leiden-Voorschoten om ‘misdaadgeld’ terug te halen
Pakken en plukken • Eén belangenbehartiger voor alle benadeelden • Civiele beslaglegging op ‘Vermogen” crimineel. • Daders hoofdelijk aan spreken. • De crimineel wordt civielrechtelijk achtervolgd tot het moment hij al zijn schulden heeft afgelost • Directe benadeelde gaat voor (op Verzekeraar)
pagina 36/52
Casus: Overval op Connexxion kantoor • Voorjaar 2008 overval op Connexxion kantoor • € 89.000 buitgemaakt • Verdachte aangehouden en bekent overval • Directe samenwerking met CED waardoor verdachten hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld en civiel rechtelijk worden aangepakt.
Deel uit een brief van de advocaat aan verdachten “…een civiel vonnis waarbij [NAAM VERDACHTE] tot betaling van een schadebedrag aan Connexxion zullen worden veroordeeld, kan tijdens een periode van in beginsel 20 jaren ten uitvoer worden gelegd. Deze termijn kan daarentegen telkens worden verlengd. Met andere woorden: een vonnis zal altijd geldig blijven. Gelet op de aard van het misdrijf, een gewapende overval, heeft Connexxion mij nu alvast opdracht gegeven om u gedurende uw gehele leven te (achter)volgen, net zolang totdat zij haar gehele schade vergoed heeft verkregen…”
pagina 37/52
Voordelen: •
CED treedt op als belangenbehartiger van alle benadeelden;
•
CED legt beslag over het strafrechtelijk beslag heen;
•
Goederen gaan terug naar rechtmatige eigenaren, ontnemingactie van justitie gaat voor;
•
Justitie geeft overige goederen niet terug aan daders gezien civiel beslag CED;
•
Civiel rechtelijk veel mogelijkheden;
•
Particulieren en bedrijven profiteren GRATIS mee (Wet + Bindend Regresafspraken);
•
Vooraf is het resultaat, de opbrengst, in te schatten. (kosten - baten);
•
Zeer positief voor alle partijen behalve………. De daders.
Voor zowel kleine als grote zaken • Diefstal van groot aantal laptops uit een school • Verduistering in dienstbetrekking. • Maar ook geschikt voor kleinere zaken: zoals een enkele woninginbraak, vernieling of autodiefstal.
pagina 38/52
Bijlage Z
Presentatie Veiligheidssociteit
Verhaal van vandalismeschade door gemeente Veiligheidssociëteit ZHZ 27 november 2008 Veiligheidssociëteit ZHZ
1
• Introductie • Begrippen en definities • Aangifte doen • Centrale registratie • Verhaal van schade – via Halt – via OM – via gemeente (civiel rechtelijk)
Veiligheidssociëteit ZHZ
2
pagina 39/52
Introductie • Waarom van belang? • Wat maakt het zo ingewikkeld? • Waarom de focus op de gemeente?
Veiligheidssociëteit ZHZ
3
Begrippen en definities Vernieling: ‘Het opzettelijk en wederrechtelijk enig goed, van een ander, vernielen, beschadigen, onbruikbaar maken of wegmaken’ (Art. 350 WvStrafrecht) Baldadigheid: ‘Het plegen van baldadigheid tegen personen of goederen op een publiek toegankelijke plaats, waardoor gevaar of nadeel kan ontstaan’ (Art. 242 WvStrafrecht) Veiligheidssociëteit ZHZ
4
pagina 40/52
Aangifte doen Burger
Meldpunt Gemeente
Gemeent e-werken
Beheer openbare gebouwen
AOV-er: Aangifte doen
Veiligheidssociëteit ZHZ
5
Aangifte doen Informatie voor de aangifte: • Omschrijving vernieling • Tijdstippen • Gegevens van mogelijke dader • Inschatting schade • Bij graffiti: de tekst Indien mogelijk foto’s. Veiligheidssociëteit ZHZ
6
pagina 41/52
Centrale registratie Rekening
Budgethouder Registreren op unieke code Rekening
Financiën Verwerken nota’s
AOV-er: Overzichten genereren
Veiligheidssociëteit ZHZ
8
Centrale registratie Unieke vandalismecode: • Rekeningen zijn gemakkelijk traceerbaar voor schadeverhaal • Vandalisme drukt niet op bijv. onderhoudsbudgetten • Inzicht in vandalismekosten gedefinieerd naar periode en plaats Veiligheidssociëteit ZHZ
9
pagina 42/52
Centrale registratie Vandalisme kosten in kwartalen 12000 Bedrag in €
10000 8000 6000 4000 2000
20 04 20 1 04 20 2 04 20 3 04 20 4 05 20 1 05 20 2 05 20 3 05 20 4 06 20 1 06 20 2 06 20 3 06 20 4 07 -1
0
Periode in kwartalen (Bron: Gemeente Strijen, mei 2007)
Veiligheidssociëteit ZHZ
10
Schade verhaal Schadeverhaal via: 1. Halt 2. OM • Politiefase • OM fase 3. Gemeente Veiligheidssociëteit ZHZ
11
pagina 43/52
Criteria voor een Halt-verwijzing • • • • •
Jongeren van 12 tot 18 jaar Bekentenis Recidive Vrijwillig De jongere heeft zich schuldig gemaakt aan een strafbaar feit van geringe ernst, o.a.: openlijke geweldpleging tegen goederen, eenvoudige vernielingen, diefstal, orde verstoren in het openbaar vervoer en vuurwerkdelicten
Veiligheidssociëteit ZHZ
12
Criteria voor een Halt-verwijzing • Maximale schadebedragen – Baldadigheid/vernieling etc.: € 900 per persoon en/of € 4500 per zaak – Diefstal etc.: € 150 per zaak
Veiligheidssociëteit ZHZ
13
pagina 44/52
Halt-procedure in het strafrecht Beoordeling door de politie/boa
Strafbaar feit
Proces-verbaal ingezonden aan OvJ
nee
Voldoet aan Halt-criteria?
ja Halt-afdoening
Tussentijdse uitval Traditionele afhandeling
Positief bericht aan de politie
Veiligheidssociëteit ZHZ
14
Inhoud van de Halt-afdoening • Maximaal 20 uur • Werkstraffen • Leerstraffen (of –opdrachten) • Relatie met strafbare feit, of algemeen nut, of activiteiten met pedagogische strekking • Schadevergoeding Veiligheidssociëteit ZHZ
15
pagina 45/52
Schade verhaal via Halt Formulieren: • Schadeformulier inclusief nota(s) • Overeenkomst schadeformulier • Betaling contant/ via rekening; bewijs van betaling
Veiligheidssociëteit ZHZ
16
Schade verhaal via Halt • Dader vanaf 14 jaar • Dader onder de 14 jaar: ouders aansprakelijk -> civiele procedure • Aandeel dader akkoord-> Halt-procedure • Negatieve Halt afdoening-> OM
Veiligheidssociëteit ZHZ
17
pagina 46/52
Voordelen Halt-afdoening • Pedagogisch onderbouwd alternatief voor traditionele strafafhandeling • Effectieve aanpak van gepleegde delicten • Benadeelde ontvangt schadevergoeding • Geen registratie bij Justitie • Lik-op-stuk (snelle reactie) Veiligheidssociëteit ZHZ
18
Schade verhaal - OM Wat kan de politie of het OM doen in de schade? • schadebemiddeling • aanbrengen ter zitting
Veiligheidssociëteit ZHZ
19
pagina 47/52
Verschil schadebemiddeling politie - OM? Politie-schadebemiddeling • verdachte in staat en bereidt tot betalen • niet zijnde een jeugd-, huiselijk geweld-, zeden-, verkeers- of voorgeleidingszaak • i.p. 1 maandelijkse termijnbetaling
Veiligheidssociëteit ZHZ
20
Verschil schadebemiddeling politie - OM? OM-schadebemiddeling • niet specifiek gebonden aan soort strafzaak • maximaal 6 maandelijkse termijnbetalingen (afhankelijk van de draagkracht en hoogte schade)
Veiligheidssociëteit ZHZ
21
pagina 48/52
Wat is er van de gemeente nodig? • een contactpersoon of afdeling waaraan de post direct toegestuurd kan worden • kenmerk is gewenst • tijdig retourneren van het SIF of voegingsformulier • formulier voorzien van onderbouwing (juist schadebedrag, nota, machtiging) Veiligheidssociëteit ZHZ
22
Wat doet de schadebemiddelaar politie & OM? • controle SIF/voegingsformulier op juistheid • opstarten van een betalingsregeling tussen verdachte en gemeente • terugkoppeling van stand van zaken • doorstorten van gelden aan gemeente Veiligheidssociëteit ZHZ
23
pagina 49/52
Mislukte bemiddeling • formulieren worden met het schadebemiddelingsrapport toegevoegd aan het strafdossier
Veiligheidssociëteit ZHZ
24
Voegen in het strafproces • officier van justitie neemt het schadeverhaal mee in zijn requisitoir • rechtbank doet uitspraak
Veiligheidssociëteit ZHZ
25
pagina 50/52
Schade verhaal via gemeente Gemeente => civiele procedure (6:162 BW) Wanneer: • Ouders van daders tot 14 jaar (obv 6:169 BW) • Geen (succesvolle) bemiddeling door Halt of OM
Veiligheidssociëteit ZHZ
26
Schadeverhaal via gemeente Hoe start de civiele procedure? Aansprakelijkheidstelling middels een brief aan de dader of ouders Geen gevolg: overwegen verder juridische stappen Voor meer info: www.rechtspraak.nl Veiligheidssociëteit ZHZ
27
pagina 51/52
Aanbevelingen • Coördineer vandalisme meldingen en schadeverhaal • Rapporteer over de vernielingen aan college, managementteam en raad • Communiceer naar buiten: – om burgers alerter te maken – om signaal af te geven naar daders
Veiligheidssociëteit ZHZ
28
Don’ts • Vandalisme thermometer?? • Negatieve communicatie
Veiligheidssociëteit ZHZ
29
pagina 52/52
Contactgegevens Veiligheidssociëteit ZHZ Marianne Muijzer
078-6303916 www.veiligheidssocieteit-zhz.nl Veiligheidssociëteit ZHZ
31
