Verslag 4-de AANVAL Alarmbijeenkomst dd 25 september 2012
-1
Verslag 4de Alarmbijeenkomst Actief Alarm Netwerk van Arm Loosduinen 25 september 2012 in de kerkzaal van de Bethelkerk (15.30 – 17.00) Don Barents begroet de deelnemers aan deze vierde alarmbijeenkomst en heet in het bijzonder de sprekers Cees Ederveen, beleidsmedewerker bij de Directie Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten van de Gemeente Den Haag en Marc van Engelsdorp Gastelaars (manager huuradministratie en huurincasso Staedion), van harte welkom. Hij memoreert, dat de uitnodiging aan deze inleiders de invulling van de wens van de deelnemers aan de vorige alarmbijeenkomst was om deskundig te worden verteld over de nieuwe Armoedemonitor 2012 en over het omgaan van een wooncorporatie met huurschuld. De status van het projectvoorstel ‘Loosduinen maakt werk van armoede’ is, dat de Diaconie van de Protestante Gemeente Gravenhage (PGG) haar besluit om het project in uitvoering aan de Stichting Stad en Kerk (STEK) te geven. mede laat afhangen van de mate van intenties, participatie en samenwerking van de Gemeente Den Haag in dat project. Daarom was het gesprek op 17 september met de wethouders Henk Kool voor wat betreft Sociale Zaken en Karsten Klein voor wat betreft het Stadsdeel Loosduinen en Burgerparticipatie zo belangrijk. Met de toezeggingen (binnen hun mogelijkheden) van deze wethouders konden Ineke Bakker, directeur STEK en secretaris Diaconie PGG, Henk Baars, afdelingsmanager bij STEK en Don Barents, voorzitter van het voorbereidingsteam van de Diaconie Bethelkerk, tevreden zijn. De Diaconie PGG streeft ook naar volledige instemming binnen de herstructurering van de huidige vijf wijkdiaconieën naar de nieuwe Diaconie Zuid-West voor dit specifieke armoedeproject voor Loosduinen. Dat lijkt goed te gaan Don Barents verwacht, dat de volgende alarmbijeenkomst begin 2013 met de officiële start van het project kan worden gecombineerd. De wethouders Karsten Klein en Henk Kool hebben voor die bijeenkomst in principe hun medewerking toegezegd. Armoedemonitor 2012 Door: Cees Ederveen (beleidsmedewerker Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten van de Gemeente Den Haag) Cees licht de armoedemonitor 2012 toe. Deze bestaat sinds 2006 in Den Haag. Hij bespreekt 3 onderwerpen: 1. wie is er arm? 2. hoe meten we dat? 3. ontwikkelingen Wie is er arm?: Gemeente gaat uit van mensen die van € 800,- of minder rond moeten komen. Vaak gaat armoede gepaard met andere problematiek zoals sociale uitsluiting, ziekte, werkeloosheid, etc. Hoe meten we armoede?: In Nederland is de hoogte 10% inkomens rijk, de laagste 10% inkomens is arm. Binnen Europa zijn de verschillende per land tussen rijk en arm heel verschillend. De CPB-norm is ‘niet te weinig maar ook niet veel’. Wat is de basis om te kunnen overleven? Nibud kijkt op deze manier naar de vaste lasten die iemand heeft.
1
Verslag 4-de AANVAL Alarmbijeenkomst dd 25 september 2012
-2
Dit verdeelt zij onder in bepaalde pakketten per doelgroep. Groep met 100%, 110% en 130% van het minimum loon in Nederland worden onderscheiden. Sinds de uitkeringen 20 jaar geleden zijn losgekoppeld, zijn er waarneembaar meer armen. De bijstandsnorm is nu de basis voor het sociaal minimum. In Den Haag is 110% van de bijstandsnorm leidend voor het aanspraak maken op speciale voorzieningen. Sinds 2006 is deze groep in Den Haag stabiel, rond de 55.000 huishoudens. Ook in Nederland is deze groep relatief stabiel de laatste 12 jaar. Opvallend is dat 12-15 jaar gelden vooral bijstandsgerechtigden met armoede te maken hadden. Sindsdien zien we een toename van ‘werkende armen’, armen die zelf in hun inkomen voorzien. De groep is dus in samenstelling veranderd, de omvang is gelijk gebleven. In Nederland zie je vooral concentratie armen in Oost-Groningen, de oude mijnstreken en in de grote steden. De steden zijn magneten voor ‘nieuwkomers’ en die verkeren vaak een aantal jaren in armoede voordat zij meekomen in de arbeidsmarkt. 70% van de armen hebben langdurig te maken met armoede, 30% kortdurend. Door een speciale belastingmaatregel is de situatie voor alleen AOW’ers beter geworden. Dat ziet men in de cijfers terug. Den Haag richt zich daarom meer op de andere minima dan de 65+minima. Al blijft het openbaar vervoer voor deze groep gratis. Op het gebied van armoedebeleid wordt veel landelijk geregeld in de Wet Werk en Bijstand (WWB). Voor de stedelijke overheid is er nog maar op een klein stukje invloed op uit te oefenen. Bijvoorbeeld de regeling dat mensen met 130% gebruik kunnen maken van de gemeentelijke faciliteiten via een Ooievaarspas is landelijk in 2012 al teruggedraaid. In Den Haag wordt dat per 2013 teruggedraaid. Dit verscherpt helaas de armoedeproblematiek. Loosduinen zit in de armoedemonitor aan de ‘goede kant’, vergeleken met bijv. de Schilderswijk waar veel meer armoede heerst. Armoede komt vaak voort uit een combinatie van verschillende factoren die invloed op elkaar hebben. Ziekte, hierdoor verlies van werk, financiële problemen, sociale uitsluiting, etc.. Dit probleem komt overal in Den Haag voor, dus ook in Loosduinen is er werk aan de winkel. Vragen: 1.1 Hoe kan iemand van € 800,- rondkomen? Hier is onderzoek naar gedaan en is bevestigd. Maar het is bijna onmogelijk. 1.2 Hoe luidt de definitie van het minimum? Deze wordt afgeleid van de van toepassing zijnde bijstandsnorm en de AOW. Daar wordt dan 110% van berekend. 1.3 Wanneer is het meetmoment voor de monitor? Gegevens voor de monitor 2012 zijn van eind 2011. Het nieuwe plan is om de volledige armoedemonitor, compleet met uitgebreide teksten zoals deze nu is, elke 3 jaar te doen. En om elk jaar enkel de cijfers aan te passen.
2
Verslag 4-de AANVAL Alarmbijeenkomst dd 25 september 2012
-3
1.4 Stek merkt op dat er sinds vorige jaar bij hen een toename is van vraag naar financiële hulp. Ook bij de Voedselbanken is de aanvraag gestegen sinds het uitbreken van de crisis. Telkens wanneer de crisis intenser wordt zie je een piek in aanvragen. Ook het maatschappelijk werk en de I-shops merken deze trend op. I-shops merken dat mensen vaak geen idee hebben wat voor regelingen er allemaal zijn waar ze gebruik van kunnen maken. I-shops helpen ze achter de computer om aanvragen in te dienen. Wettelijk moet ook de mogelijkheid aangeboden worden om dit schriftelijk te doen. Juist initiatieven zoals dit netwerk helpen om een integrale aanpak beter neer te zetten. 1.5 De armoedenorm is 105%, 110% en 130%, afhankelijk van in welke groep je valt. Hoe weet men waar men aanspraak op kan maken? We noemen de schommeling tussen inkomensniveau ‘de armoedeval’. De norm bepaalt waar je aanspraak op kunt maken. De rechter doet hier in sommige gevallen ook uitspraak over en deze kijkt niet enkel feitelijk, maar neemt de persoonlijke situatie altijd mee in zijn beslissing. Bijzondere bijstand houdt ook altijd rekening met de individuele draagkracht. 1.6 Wanneer je al een relatie met de sociale dienst hebt dan verloopt het aanvragen van allerlei regelingen behoorlijk automatisch. Heb je deze relatie niet, dan moet men heel veel formulieren en informatie inleveren. Is dit niet anders te regelen? De aanvragen kan de gemeente toestemming geven om allerlei informatie digitaal in te lezen, dat scheelt vaak een heleboel inleverwerk. 1.7 Slechts 13.000 van de 21.000 personen die er recht op hebben maakt gebruik van de langdurigheidtoeslag. Waarom niet iedereen? Men moet dit zelf aanvragen. Er is een groep die niets met de overheid te maken wil hebben, die zal dit niet doen. Er is een proef gaande, dat de Gemeente dat gebied op iedereen die er recht op heeft aanschrijft. De eerste helft is aangeschreven en het loopt storm bij de aanvragen. Dit geeft goed hoop. Don Barents krijgt tenslotte van Cees Edrveen de ‘Minima-effectrapportage gemeente Den Haag 2011’ van het Nibud uitgereikt. Hij dankt Cees Ederveen voor dit belangrijke rapport en dankt hem namens de aanwezigen voor zijn betoog en antwoorden op de vragen. Beleid Staedion m.b.t. huurschuld Door Marcus van Engelsdorp Gastelaars (manager huuradministratie en huurincasso Staedion) Zie de bijgevoegde powerpoint presentatie. Vragen 2.1 Hoe ziet de begeleiding bij ontruiming eruit? Dit is afhankelijk van de constatering van de sociaal beheerder en de deurwaarder. Hulp kan worden geboden door Parnassia of door een specifieke afdeling van de gemeente die zich hiermee bezig houdt. Er is een aparte opvang voor mensen die uit hun huis worden gezet, zij worden niet verwezen naar de daklozenopvang. Vnl. als het gaat om gezinnen gaat dit erg secuur, maar gezinnen worden sporadisch uitgezet.
3
Verslag 4-de AANVAL Alarmbijeenkomst dd 25 september 2012
-4
2.2 Hoe wordt op het gebied van signalering samengewerkt met een wijkagent? Rondom huisuitzetting is er altijd contact met de wijkagent vanuit de sociaal beheerder. 2.3 Betreffen de genoemde aantallen enkel Staedion? Nee. Het gaat over alle corporaties in Den Haag. De genoemde 7 fte die bezig is met het voorkomen van huisuitzetting en huurschuld betreft wel enkel Staedion. Wij hebben 32.000 woningen en voor het sociaal beheer is 8 fte sociaal beheerders aangesteld. Dus in totaal is 15 fte bij Staedion direct bezig met het welzijn van haar huurders. 2.4 Het maatschappelijk werk merkt dat mensen hun financiële problemen vaak zelf op willen lossen en geen hulp accepteren. Hoe gaan jullie daar mee om? Staedion moet dat accepteren, zij kan geen hulp opdringen. 2.5 Maatschappelijk werk merkt op dat huisuitzetting een enorme impact heeft op kinderen. Houden jullie daar rekening mee? Als het om uitgezette gezinnen van Staedion gaat, dan hoor ik het graag, want via mij worden er geen kinderen onder de 14 jaar op straat gezet. Laat me weten om welke casus dit gaat! 2.6 Wanneer gaat Staedion over tot ontruimen? Als de huurder zelf geen actie onderneemt om iets aan zijn huurschuld of problemen te doen. Of als iemand langere tijd onvindbaar is. 2.7 Wat is de haalbaarheid van ‘alles oplossen tenzij iemand tegenwerkt’? Dit is zeer haalbaar. Er zijn goed toepasbare regels omtrent schuldsanering waar men terecht kan. Als men daadwerkelijk wil meewerken lossen we het samen op, altijd. 2.8 En wat als er geen schuldsanering mogelijk is? Schuldsanering is altijd mogelijk, tenzij je hebt gefraudeerd. Als je ter goeder trouw in de problemen komt dan wordt je altijd geholpen. Soms is hierbij de rechter commissaris nodig. 2.9 Hoe gaat Staedion om met de groep ‘net niet zwakbegaafden’? Staedion werkt dan vaak samen met Parnassia en Den haag Op Maat, want wij hebben ook zorg om hen goed en veilig te laten wonen. 2.10 Als buurtcontactpersoon in Nieuw waldeck hoor ik dat men slechts 1 keer in zijn leven gebruik mag maken van schuldsanering, klopt dat? 1 x in de 10 jaar kun je gebruik maken van de Wet Schulpsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Na 10 jaar heb je weer een schone lei. Wanneer tussentijds je situatie verandert, bijv door ziekte, wordt de situatie opnieuw bekeken en kunnen er uitzonderingen gemaakt worden. 2.11 Hoe verloopt het schuldsaneringtraject bij de gemeente? Dit duurt 3 of 5 jaar, per situatie verschillend. Als 1 schuldeiser niet meewerkt kan er een dwangakkoord opgelegd worden. Dan wordt hij tot medewerking gedwongen.
4
Verslag 4-de AANVAL Alarmbijeenkomst dd 25 september 2012
-5
Wettelijke schuldsanering betekent: verplicht aan het werk op het hoogst mogelijke niveau en verplicht afdragen van je inkomsten. Kom je de afspraken niet na dan wordt je failliet verklaard. 2.12 Stek wordt een paar keer per jaar gebeld met de vraag om hulp omdat iemand morgen uitgezet wordt. Wat kunnen we doen? 9 van de 10 keer kun je dan niets meer doen, dan is het al te ver heen. Je kunt ons wel altijd bellen voor informatie. Preventieve inzet is dus veel belangrijker dan de inzet op het laatste moment. Het kost Staedion per ontruiming ongeveer € 7.000,- (3.000 ontruiming zelf, gerechtelijke kosten en zo’n 2.000 huurschuld). Dit willen wij ook altijd voorkomen. Dat bedrag proberen we echter later nog wel te verhalen op degene die is uitgezet. Afsluiting Anne Hans (Stg. Boog) bedankt beide sprekers voor hun uitgebreide verhaal en het beantwoorden van de vragen. De volgende bijeenkomst zal in 2013 plaats vinden, hopelijk op het moment dat het nieuwe project van start gaat. U wordt hier allen over op de hoogte gesteld. Henk Baars (Stek) kondigt de manifestatie ‘Delen achter de Duinen’ aan. Op 16 oktober begint de manifestatie om 12.00 met een Informatiemarkt op en rond het Spuiplein. Daar staan 25 kramen met organisaties gericht op zelfredzaamheid, participatie en delen. Erg goed voor mensen, die met armoede leven, om daar informatie te krijgen hoe je met elkaar georganiseerd er slimmer mee om kan gaan. Maar ook andere geïnteresseerden worden verwacht, die hun inzet voor de armoedebestrijding met elkaar willen delen. Van 17.00 – 18.30 zal er in de Bibliotheek aan het Spui op de eerste etage een Lagerhuisdebat plaatsvinden onder leiding van Agnes Kamstra (bekend van Omroep West) met politici, deskundigen en publiek over armoedezaken. Doel ook daarvan is de armoedesituatie in Den Haag op de agenda’s te krijgen. Don Barents nodigt allen uit in de hal met een frisdrankje wat na te praten.
●
5