Inhoud LEESWIJZER..................................................................................................................2 1. BESTUURLIJKE BOODSCHAP ...............................................................................3 2. FINANCIEEL KADER ...............................................................................................6 2.1 ECONOMISCHE EN FINANCIËLE ONTWIKKELINGEN .......................................................................6 2.1.1 DE LELYSTADSE ECONOMIE ................................................................................................7 2.1.2 INTERN RENTEPERCENTAGE ...............................................................................................7 2.1.3 MEERJARIG INVESTERINGSPROGRAMMA ..............................................................................8 2.2 HET FINANCIËLE BEELD ............................................................................................................9
3. ONTWIKKELINGEN PER PROGRAMMA .................................................................. 15 PROGRAMMA 1: IEDEREEN DOET MEE ............................................................................................15 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................17 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................17 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................18 PROGRAMMA 2: OP WEG MET TALENT ...........................................................................................20 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................23 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................24 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................26 PROGRAMMA 3: LEEFBARE STAD ..................................................................................................30 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................32 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................33 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................35 PROGRAMMA 4: STERKE STAD ......................................................................................................39 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................41 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................41 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................42 PROGRAMMA 5: VEILIGHEID ..........................................................................................................47 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................49 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................50 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................51 PROGRAMMA 6: VOOR DE LELYSTEDELING ....................................................................................52 ONONTKOOMBARE VOORSTELLEN ..............................................................................................55 W ENSELIJKE VOORSTELLEN ......................................................................................................62 OMBUIGINGEN ..........................................................................................................................66
BIJLAGE 1: BEZUINIGINGSMOGELIJKHEDEN EN TOELICHTING ............................................... 71 BIJLAGE 2: AANGENOMEN AMENDEMENTEN ...................................................................... 80 BIJLAGE 3: AANGENOMEN MOTIES .................................................................................... 93
LEESWIJZER Doel Kadernota De Kadernota geeft inzicht in de financiële en inhoudelijke ontwikkelingen en de hieruit voortvloeiende bijstellingen waarmee we bij het opstellen van de meerjaren Programmabegroting 2013-2016 rekening moeten en willen houden. Opbouw Kadernota De opbouw van de Kadernota moet ertoe leiden dat uw raad helder kan volgen waar het college voor staat, hoe Lelystad er financieel voor staat en tot welke afwegingen voor de toekomst dit zou moeten leiden. Deze Kadernota bevat de volgende onderdelen: Bestuurlijke boodschap In de bestuurlijke boodschap beschrijft het college haar visie op de ontwikkeling van Lelystad in deze roerige tijden. Tevens biedt de bestuurlijke boodschap de basis voor een proces om de toekomstige rol, taken en verantwoordelijkheden van de gemeente Lelystad te bepalen. Financieel kader In dit onderdeel wordt eerst ingezoomd op de algemene landelijke en Europese financiële en economische ontwikkelingen en vervolgens de effecten hiervan op de financiële positie van de gemeente Lelystad. Daarna wordt inzicht geboden op het financiële beeld: -
het vertrekpunt Kadernota 2013 – 2016 = eindstand Programmabegroting 2012 - 2015; de onontkoombare en wenselijk geachte voorstellen tot bijstelling; de voorstellen tot ombuiging; het eindsaldo Kadernota 2013 – 2016 = beginsaldo Programmabegroting 2013 – 2016; overige ombuigingsmogelijkheden, oplopend tot meer dan € 10,- miljoen.
Ontwikkelingen per programma Per programma wordt een beschrijving gegeven van ontwikkelingen en veranderingen die zich de komende tijd gaan aandienen en waar we als gemeente op enigerlei wijze op moeten anticiperen, eventueel kaders voor moeten herijken en/of financieel rekening mee moeten houden. Bijlage De bijlage betreft de uitwerking van de door uw raad bij de Programmabegroting 2012 aangenomen motie om bij de Kadernota ombuigingsmogelijkheden met een mogelijke omvang van € 10,- miljoen te presenteren. In deze bijlage vindt u de afwegingskaders per programma terug.
Tot slot In de planning richting besluitvorming door uw raad is rekening gehouden met het feit dat u nog vragen van technische aard heeft. Deze vragen kunt u tot 23 mei mailen aan
[email protected]. Wij zullen dan zorgen voor een integrale beantwoording die u op 6 juni tegemoet kunt zien. Tevens bieden wij aan om een technische toelichting te verzorgen op 7 juni. Nadere details over tijd en locatie volgen later via uw griffie.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
2
1. BESTUURLIJKE BOODSCHAP
Aanvaard wat je niet veranderen kunt, maar verander wat je niet aanvaarden kunt. Met die gedachte in het achterhoofd heeft het College gekeken naar de voorliggende kadernota. Wat we niet veranderen kunnen is de financiële werkelijkheid. Maar wat we niet aanvaarden kunnen is dat die zou kunnen leiden tot het aantasten van de kracht van onze stad, tot het decimeren van ons voorzieningenniveau en onze maatschappelijke infrastructuur of tot een vrije val van een deel van onze inwoners. Het College heeft gezocht naar een basis voor effectief sociaal beleid, met een vangnet voor diegenen die vallen. Daarnaast investeert het college gericht in de kracht van in mensen en instellingen zodat de basis op orde kan blijven. Dan blijft Lelystad een aantrekkelijke en sociale stad waar het goed wonen, werken en recreëren is. Dat kan alleen als ook de financiële basis op orde blijft. Dus moeten we bezuinigen. Dus kan er minder. Maar wij nodigen de stad uit om te focussen op wat er wel kan. En om ons samen in te spannen om de stad in haar kracht te houden. Coalitieakkoord Wat ging vooraf? Bij de coalitievorming in 2010 was helder dat de financiële en economische crisis een sterke stempel zou gaan drukken op de uitvoering van het gemeentelijk beleid. Om hieraan het hoofd te bieden is in het coalitieakkoord een bezuinigingstaakstelling opgenomen oplopend tot 10 miljoen. In de afgelopen 2 jaar is aan deze taakstelling concrete invulling gegeven binnen de randvoorwaarden van handhaven sociaal effectief beleid en niet verhogen van de lasten van onze inwoners.
Financieel de wind tegen Niemand had kunnen voorzien dat de economische crisis zo lang en in deze hevigheid zou voortduren. Het aanhouden van de crisis dwingt ons tot het voorstellen van aanvullende ingrepen ter hoogte van 7,5 miljoen euro (waarvan 6 miljoen euro aan ombuigingen en 1,5 miljoen euro voortvloeiend uit het niet financieel doorvertalen van de inflatiecorrectie 2013). Uw raad heeft ons, vooruitlopend hierop, bij de behandeling van de programmabegroting 2012 opgedragen om bij deze kadernota inzicht te verschaffen in bezuinigingsmogelijkheden. Om de programmabegroting 2013 te laten sluiten doen wij in deze kadernota voorstellen om een groot deel van deze bezuinigingsmogelijkheden ook daadwerkelijk te verwerken in de programmabegroting 2013. Hierbij houden wij tevens rekening met een buffer om de consequenties van de 3 decentralisaties én de effecten op de algemene uitkering door aanvullende rijksbezuinigingen ter hoogte van 10 miljard te kunnen opvangen.
Uitgangspunten voor de bezuinigingsmaatregelen – visie op de stad We zullen dus de tering naar de nering moeten zetten. Dit is geen kwestie van willekeur, maar van heel direct een koppeling leggen naar de belangrijkste vraag: wat voor stad wil je zijn? En hoe kunnen we de kracht die in de stad zit optimaal mobiliseren? Hoewel de sombere berichten over koopkrachtvermindering en aanvullende rijksbezuinigingen de beelden over de stad kunnen beïnvloeden, zijn we samen trots op de huidige staat van de stad: Lelystad is een stad van inwoners met een rijke diversiteit aan leefstijlen en draagkracht, inwoners die zich verbonden voelen met de stad, die zich hier thuis voelen. En Lelystad ontwikkelt zich nog steeds verder tot een volwaardige stad, met alle bijbehorende voorzieningen en infrastructuur.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
3
Met vertrouwen als vertrekpunt, verantwoordelijkheid als ordeningsprincipe, verandering als gegeven en een vangnet voor wie valt willen wij ook in de toekomst een sociale en aantrekkelijke stad blijven: People De sociale stad is een stad waar mensen samen leven en samen zorgen en waar mensen de kans krijgen om zich te ontplooien. Een stad waar inwoners elkaar ontmoeten tijdens activiteiten op het gebied van welzijn, cultuur en sport. Voor degene die het niet op eigen kracht redt is er een stevig vangnet. Kinderen en jongeren kunnen er goed onderwijs volgen, want goed onderwijs legt de basis voor werk. In steekwoorden stellen we centraal: onderwijs, werk, welzijn en zorg. Gemeenten zijn de 3 grote decentralisaties in het sociale domein (3D’s) en de gelijktijdige bezuinigingen aan het vormgeven. Centraal daarin staat de verschuiving van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. Daarbij zoeken we naar nieuwe verhoudingen tussen overheid, burger en samenleving. Het ideaal is het versterken van eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van burgers. De overheid trekt zich terug en leert loslaten, maar blijft wel bescherming bieden aan de meest kwetsbaren. Planet We blijven ons voor de langere termijn richten op de inrichting en kwaliteit van de fysieke omgeving. Dit vanuit de overtuiging dat we daarmee kansen creëren, dus 'klaar voor de toekomst' zijn, en desinvesteringen en een negatieve spiraal voorkomen. Aan de kust blijven we, in gepast tempo, ontwikkelen. De binnenstedelijke ontwikkeling, zowel kwalitatief als kwantitatief, heeft onze prioriteit qua woningbouw en centrumontwikkeling. Voor Warande kiezen we een aangepaste strategie met een op de huidige markt aangepast tempo en met kleinschaligheid en particulier opdrachtgeverschap als insteek. De huidige kwaliteit openbare ruimte zullen we niet laten afglijden met het risico op desinvestering en een negatief sneeuwbaleffect. Nieuwe grootschalige herstructurering van bestaande wijken achten wij niet realistisch op de overzienbare termijn. Daar zullen we inzetten op het 'toonbaar' houden van de openbare ruimte en, waar enigszins mogelijk, de woningen. Ook de inzet voor milieu en klimaat blijven we voortzetten. Zo richten we ons op het opstellen en uitvoeren van een duurzaamheidsplan en zien we kansen voor een bijdrage aan duurzame energie en werkgelegenheid via de uitwerking van het businessplan voor DEon. Profit We blijven inzetten op groei van het aantal arbeidsplaatsen. De ontwikkeling van de luchthaven met omringende bedrijventerreinen, de Flevokust en een bescheiden groei van andere beschikbare bedrijventerreinen achten wij realistisch. Daarnaast zien we steeds meer dat starters een motor vormen voor de (lokale) economie. Het starten met een eigen bedrijf zullen wij daarom aantrekkelijker maken door bijvoorbeeld lagere gemeentelijke belastingen in de eerste jaren: startende ondernemers worden middels subsidiëring vrijgesteld van OZB. Tevens zien we vooralsnog af van het heffen van toeristenbelasting. Wij onderkennen dat hier de ‘kost voor de baat uit’ gaat. Ten slotte zien wij de sportieve ontwikkeling van de stad, zoals het zeilen en de zeilwedstrijden, als vliegwiel voor nieuwe contacten met bedrijven en investeerders. Het college beschouwt bovenstaande visie als een goede mix van het waarborgen van effectief sociaal beleid tegen een acceptabel niveau van lasten voor de burger. De samenleving maakt een moeilijke tijd door en daarom kiest het college er bewust voor de woonlasten niet te laten stijgen. De inflatiecorrectie van de OZB en de rioolrechten worden niet doorberekend aan de burger. Dit positieve effect wordt enigszins gedempt doordat het kleine restant dat nog gecompenseerd zou worden door de overdracht van taken aan het waterschap hiermee ook komt te vervallen. Verder wordt overgegaan tot een hogere kostendekkendheid van de leges. Tenslotte kiezen we voor een meer bescheiden rol voor de overheid, niet doen wat inwoners of andere partijen ook zelf kunnen doen, investeren in mensen en minder in gebouwen, vernieuwen, uitgaan van wat mensen kunnen en niet van hun beperkingen, behouden van de kwaliteiten van de stad en kiezen voor duurzame oplossingen. Al met
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
4
al zijn we in staat geweest het perspectief sluitend te krijgen door voor 6 miljoen euro aan ombuigingsrichtingen aan te wijzen en daarnaast de inflatie ter hoogte van een bedrag van 1,5 miljoen niet financieel door te vertalen.
Wendbaarheid, saamhorigheid en bereidwilligheid om samen uitdagingen aan te gaan hebben ons gebracht tot waar we nu staan. Dit is de kracht van de stad, dit is de kracht van Lelystad! En deze kracht zullen we ook de komende tijd moeten aanwenden om er samen uit te komen en nieuwe mogelijkheden uit te proberen.
Samen optrekken bij het omdenken Het gegeven dat de komende jaren minder publieke middelen voor maatschappelijke activiteiten zijn, vergt een nieuwe benadering. Een substantiële wijziging van de manier waarop lokale activiteiten en voorzieningen worden georganiseerd en gefinancierd. We moeten omdenken. We moeten de flexibiliteit ontwikkelen, in onze houding en onze begroting, om verder te gaan en daarvoor echt een ander gesprek aan te gaan, ook met het oog op de middellange termijn. Deze opdracht betekent het nodige voor iedereen, zowel voor de gemeentelijke organisatie als ook voor maatschappelijke instellingen en inwoners. Intern en extern zal geïnvesteerd moeten worden in een inspirerend proces. We vragen de stad om met ons te investeren. Om de maatschappelijke infrastructuur te kunnen behouden is het cruciaal dat de samenleving minder afhankelijk wordt van overheidsfinanciering. Om het onderhoudsniveau te kunnen borgen is het van belang dat ook burgers en bedrijven zich nog meer verantwoordelijk gaan voelen voor de staat van de stad. Tegelijkertijd zoeken we ruimte voor nieuwe impulsen, aan de kust bijvoorbeeld met gerichte investeringen.
Omdenken is denken in termen van kansen en niet van problemen. Het is een manier van denken waarbij je kijkt naar de werkelijkheid zoals die is, en wat je daar mee zou kunnen. Je gebruikt in feite de energie van het probleem voor iets nieuws. Deze nieuwe benadering vergt van alle betrokkenen (politiek, instellingen en inwoners) een flexibele houding, waarbij ‘out of the box’ denken en een grotere eigen verantwoordelijkheid absolute voorwaarden zijn. Dus niet benoemen wat met minder geld niet meer mogelijk is, maar op basis van ondernemerschap op zoek gaan naar de mogelijkheden die voorhanden zijn om te zorgen voor een aantrekkelijk klimaat in Lelystad. Die nieuwe benadering vraagt dat afstand genomen wordt van de huidige infrastructuur om daarmee een antwoord te kunnen geven op de vraag: hoe kunnen we de verschillende onderdelen van de Lelystadse samenleving op een effectieve en efficiënte wijze organiseren en financieren? Hoe kunnen we de kracht van de sociale stad behouden door nadrukkelijk te investeren in preventie van (kostbare) zorg? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen in onze stad mee kan blijven doen? Om hier antwoorden op te kunnen formuleren zijn we het gesprek met de stad al gestart: met de welzijns- en zorginstellingen, het sportbedrijf, met het culturele veld, met het maatschappelijk middenveld. Het college wil deze gesprekken graag voortzetten en in overleg met de raad komen tot een verbreding van deze gesprekken met de inwoners van Lelystad.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
5
2. FINANCIEEL KADER 2.1 Economische en financiële ontwikkelingen CPB: matig herstel economie na 2012 De Nederlandse economie presteert matig in de periode 2012-2015, door een combinatie van oplopende werkloosheid en lage (gezins) consumptie als gevolg van hogere pensioenpremies, lagere pensioenuitkeringen, restrictief overheidsbeleid en dalende huizenprijzen. Dat maakte het Centraal Plan Bureau (CPB) eind maart bekend in het Centraal Economisch Plan 2012. De cijfers laten zien dat het begrotingstekort in 2013 op 4,6% zal uitkomen. De huidige economische recessie duurt voort. Voor 2012 wordt een krimp verwacht van 0,75% met licht herstel vanaf 2013: 1,75% groei in 2013, 1,50% in 2014 en 2015. Tegelijkertijd neemt de koopkracht af en loopt de werkloosheid op, met een piek van € 545.000,- in 2013. Een lichtpuntje voor de Nederlandse export is dat de wereldhandel voorzichtig aantrekt en dat de Duitse economie zich positief ontwikkelt. De verwachting is dat de economie pas in 2014 groter is dan in het eerste kwartaal van 2008. Een zesjarige periode waarin per saldo geen economische groei plaatsheeft, is in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer voorgekomen. Tegenover dit lichtpuntje staan de onzekerheden over de ontwikkeling van de Europese schuldencrisis. Europa is de afgelopen maanden langs de rand van de financiële afgrond gegaan. De situatie lijkt voor het moment stabieler doordat banken goedkoop geld kunnen lenen bij de Europese Centrale Bank. Maar het onderliggende probleem van de zwakke financiële sector is daarmee niet opgelost, dit kan negatief uitwerken op de reële economie. Nieuwe bezuinigingen en consequenties voor gemeenten Dit zijn de cijfers waarmee het kabinet Rutte van VVD, CDA en gedoogpartner PVV op het moment van schrijven onderhandelen over nieuwe bezuinigingen. Het kabinet acht deze bezuinigingen noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de begrotingseisen die de Europese Unie aan haar lidstaten stelt. In 2013 wordt het EMU-criterium met 9 miljard overschreden. Rijksbezuinigingen hebben gevolgen voor de grootte van het gemeentefonds. De ontwikkeling van het gemeentefonds is namelijk gekoppeld aan de ontwikkeling van de uitgaven van departementen. Afhankelijk van de keuzes van het kabinet heeft dit meer of minder consequenties voor het gemeentefonds en daarmee de algemene uitkering voor Lelystad. Tot nu toe was de rekenregel van het Ministerie van Financiën als volgt: van alle uitgavenbeperkende maatregelen die een kabinet neemt slaat ongeveer de helft neer bij de departementen en de overige helft bij sociale zekerheid en zorg. Bij een bezuiniging van een miljard slaat 500 miljoen euro neer bij de departementen en hiervan 17% voor het gemeentefonds (85 miljoen euro). Naast de consequenties voor het gemeentefonds zullen we hier mogelijk ook via specifieke uitkeringen getroffen worden of via kortingen op maatschappelijke organisaties die belangrijke taken in onze stad uitvoeren.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
6
2.1.1 De Lelystadse economie De crisis grijpt hard in. Vooral op het gebied van de werkgelegenheid en de woningbouw is het zwaar. Zo laat het aantal uitkeringsgerechtigden, het aantal aanvragen voor bijzondere bijstand, schuldhulpverlening en faillissementen nog steeds een stijgende lijn zien. Het aantal opgeleverde woningen, bedrijfsvestigingen en de legesinkomsten uit bouwvergunningen zijn echter tot een nieuw dieptepunt gedaald. Deze ontwikkelingen hebben ook financiële effecten op de begroting 2013. De trend van deze ontwikkelingen werd door uw raad tijdens de behandeling van de begroting reeds als algemeen risico onderkend. Dit was voor uw raad aanleiding om het college op te dragen om scenario’s te ontwikkelen die een duidelijk inzicht in de ombuigingsmogelijkheden geven vanaf 2013 met een mogelijke omvang van € 10 miljoen in alle programma’s en deze scenario’s aan te bieden bij de Kadernota 2013. Bij ons aantreden hebben wij een omvangrijk bezuinigingspakket vastgesteld dat gefaseerd oploopt tot 10 miljoen euro structureel. Maar wij delen de zorg van de raad met betrekking tot nieuwe tegenvallers in het verschiet. De eerste peiling van de crisismonitor liet ook al een financieel negatieve trend zien op een aantal terreinen. Er zijn forse budgettaire bijstellingen nodig op (conjunctuurgevoelige) terreinen zoals de uitkeringsverstrekking, legesinkomsten bouwvergunningen en huishoudelijke hulp. Dit betekent dat we aan u voor moeten stellen een aanzienlijk deel van de door ons geïnventariseerde mogelijke ombuigingsruimte direct te effecturen om een sluitend perspectief te krijgen.
2.1.2 Intern rentepercentage Binnen de gemeente wordt een intern rentepercentage toegepast. De reden hiervoor is tweeledig: -
het maken van een investeringscalculatie; het toerekenen van rentekosten aan investeringen.
Aan de investeringen wordt in de huidige situatie een rentepercentage toegerekend van 4,25 %. Om te weten welk rentepercentage vanaf 2013 te hanteren, wordt gekeken naar de markt: -
-
een voortschrijdend gemiddelde te nemen met 4 jaar historische gegevens en 1 jaar vooruitblik; de rente van een fixe (= aflossingsvrije) lening met een looptijd van 10 jaar te nemen; deze leningsvorm is de meest voorkomende lening in de markt; voor dit type lening zullen voldoende tarieven en historische gegevens beschikbaar zijn; een looptijd van 10 jaar past bij de gemiddelde looptijd van een groot deel van de activa en grondexploitaties; daarnaast past het bij de wijze waarop de gemeente Lelystad is gefinancierd en de financieringsbehoefte voor de toekomst; het rentepercentage wordt alleen aangepast wanneer het verschil meer dan 0,25 % bedraagt, waarbij het nieuwe rentepercentage wordt afgerond op 0,25 %, waarbij de afronding voorzichtigheidshalve altijd naar boven zal geschieden.
INTERN RENTEPERCENTAGE 2012 Intern rentepercentage 2008 Gemiddelde 10 jaars rente 4,36 10 jaars fixe rente Gemiddeld rentepercentage
2009 4,03
3,88 % (afgerond 4,00%) 2010 2011 2012 3,79 4,31 3,53% 3,25% 3,88%
Bronnen: de Nederlandsche Bank, Gemiddelde prognose van o.a. ING, Rabobank en ABN AMRO, Nederlandsche Waterschaps Bank.
Voorgesteld besluit aan de raad: 1. Het interne rentepercentage vast te stellen op 4,0% vanaf 2013.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
7
2.1.3 Meerjarig investeringsprogramma In de programmabegroting 2012 – 2015 is inzicht gegeven in de te realiseren investeringen en hieraan gekoppelde kapitaallasten over de komende jaren. Omdat tevens de afgelopen jaren in strategische visie- en beleidsdocumenten diverse investeringswensen zijn geuit, maar nog niet expliciet geaccordeerd waren door de raad is aangekondigd dat een meerjarig investeringsplan (MIP) wordt ontwikkeld waarbij aan de hand van afwegingscriteria een concreet planningsvoorstel wordt voorbereid. In de betreffende programmabegroting is tevens aangegeven dat het de bedoeling is deze te betrekken bij de Kadernota 2013. Gezien het gegeven dat de gewenste strategische investeringen momenteel in verschillende trajecten (zoals de herprogrammering van de stadsontwikkelingsprojecten, de werkgroep van de raad en het lopende onderzoek met betrekking tot een mogelijke actualisatie van de structuurvisie) tegen het licht worden gehouden, wordt voorgesteld hiervan eerst de uitkomsten af te wachten alvorens het meerjarig investeringsplan af te ronden. In deze Kadernota hebben we ons beperkt tot een voorstel van vervangingsinvesteringen op het gebied van bedrijfsvoering en IHP investeringen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
8
voornamelijk
2.2 Het Financiële beeld In deze paragraaf treft u een financieel totaaloverzicht aan van deze kadernota 2013 – 2016, met de volgende onderdelen: A. B. C. D. E.
het vertrekpunt Kadernota 2013 – 2016 = eindstand Programmabegroting 2012 - 2015; de onontkoombare en wenselijk geachte voorstellen tot bijstelling; de voorstellen tot ombuiging; het eindsaldo Kadernota 2013 – 2016 = beginsaldo Programmabegroting 2013 – 2016; overige ombuigingsmogelijkheden oplopend tot meer dan €10,- miljoen.
A. Het vertrekpunt Kadernota 2013 – 2016 = eindstand Programmabegroting 2012 - 2015 Uitgangspunt voor de financiële actualisatie is de Meerjarenraming 2013-2016. Samengevat begint het financiële beeld daar waar de Programmabegroting 2012 – 2015 is geëindigd:
Tabel: Overzicht program m a's Totaaloverzicht Exploitatie Lasten P1 Iedereen telt mee P2 Op w eg met talent P3 leefbare stad P4 Sterke stad P5 Veiligheid - Veilige stad P6 Voor de Lelystedeling Totaal Lasten Baten P1 Iedereen telt mee P2 Op w eg met talent P3 leefbare stad P4 Sterke stad P5 Veiligheid - Veilige stad P6 Voor de Lelystedeling Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P1 Iedereen telt mee P2 Op w eg met talent P3 leefbare stad P4 Sterke stad P5 Veiligheid - Veilige stad P6 Voor de Lelystedeling Totaal Lasten Baten P1 Iedereen telt mee P2 Op w eg met talent P3 leefbare stad P4 Sterke stad P5 Veiligheid - Veilige stad P6 Voor de Lelystedeling Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen
Bedragen x € 1.000 2013
2014
2015
2016
-23.370 -68.059 -44.529 -83.581 -7.894 -39.184 -266.616
-23.350 -67.504 -44.492 -82.632 -7.805 -36.366 -262.149
-23.316 -68.658 -44.395 -82.632 -7.805 -35.118 -261.924
-23.316 -68.658 -44.395 -82.632 -7.805 -35.118 -261.924
1.860 40.115 16.521 72.016 542 138.767 269.820 3.204
1.860 40.107 16.552 71.688 542 137.544 268.292 6.143
1.860 40.091 16.552 71.688 542 137.531 268.263 6.340
1.860 40.091 16.552 71.688 542 137.531 268.263 6.340
-40
-48 -133
-48 -133
-48 -133
-11.930 -11.970
-1.712 -1.893
-1.587 -1.768
-1.587 -1.768
200 117 555
191
191
191
11.490 12.362 392 3.596
2.045 2.236 343 6.486
2.045 2.236 468 6.808
2.045 2.236 468 6.808
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
9
B. De onontkoombaar en wenselijk geachte voorstellen tot bijstelling De eindstand van de programmabegroting 2012 – 2015 is tevens de beginstand van de kadernota 2013 – 2016. Voor de toekomst kiest het college voor herstel van het financieel evenwicht en weerstandsvermogen. In combinatie met de bestuurlijke prioriteiten zoals genoemd in de bestuurlijke boodschap leidt dit tot op de volgende pagina’s gepresenteerde onontkoombare en wenselijke voorstellen tot bijstelling van de begroting.
Meerjarenbegroting Eindstand Programmabegroting 2012 - 2015
Nieuwe voorstellen
2013 3.596
2014 6.486
2015 6.808
2016 6.808
2013
2014
2015
2016
Onontkoombaar Exploitatiekosten Onderwijshuisvesting IHP Ontwikkeling bijstandsuitkeringen Investeren duurzame uitstroom uitkeringsgerechtigden Nieuwe rioolaansluitingen (minder lasten) Nieuwe rioolaansluitingen (minder baten) Dekking overheadkosten (Omgevingsdienst OFGV) Verbeteren kwaliteit uitvoering (wetgeving OFGV) [Amendement 10] Investeringssubsidie Stichting Radio lelystad Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Verhoging verplichte bijdrage Nationale ombudsman Implementatie nieuwe Drank en Horecawet [Amendement 23] Daling legesinkomsten bouwvergunningen Dekking uit budget materieel evenwicht Juridische advieskosten Looncompensatie Algemene uitkering Budget hervormingen en personele frictie Dekking uit vrijval kapitaallasten Salarissen en wachtgelden Aanpassing hoogte vergoedingen Raadsleden Wethouderspensioenen Kapitaallasten (vervangings) investeringen Verhogen jaarlijkse kosten schoonmaken en energiekosten Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Dekking NUP (BGT) Bijstellen stortingen en onttrekkingen reserves Nuon Financieel technische aanpassingen Actualisatie totale OZB ontvangst [Amendement 31] Ophogen voorziening dubieuze debiteuren
-184 -2.564
-1.727 -107 -237
Effect onontkoombaar op het perspectief
-4.672
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
104 -104 -350 0 -15 -28 -3 0 -732 732 -70 -180 1.500 -1.972 1.972 63 -25 -160 0 -585 -75 75
-390 -2.119 -1.600 65 -65 -270 0
-352 -1.587
-695 -1.587
-190 0
-150 0
-28 -4 0 -782
-28 -4 0 -332
-28 -5 0
-70 -125 500 -782 782 62 -25 -180 -180 -585 -75 75
-70 -122 -600
-70 -122 1.000
87 -25 -180 -706 -585
-132 -25 -185 -1.566 -585
-1.757 -107 -100
-148 -941 -107 -100
30 -941 -107 -100
-7.760
-5.990
-5.268
10
Wenselijk Invoeringsbudget decentralisatie AWBZ Centrum voor Jeugd en Gezin Uitgaven huishoudelijke hulp Exploitatiekosten Onderwijshuisvesting IHP Bijstellen budgetten Bijzondere Bijstand Sociale activering bestand verminderde arbeidscapaciteit Beheer en onderhoud (areaaluitbreiding) Lange termijn onderhoud Bataviahaven Duurzaamheidsbeleid - uitvoeringsprogramma 2013 [Amendement 15] Dekking uit Nuon (duurzaamheidsbeleid) [Amendement 15] Verlengen experiment Wijkbus Nachtnet spoorverbinding Zwolle-Amsterdam [Voorstel vervallen] Subsidie bossen (minder baten) Subsidie bossen (minder lasten) Stimuleren ontwikkeling kust [Amendement 17] Dekking uit Ros (ontwikkeling kust) [Amendement 17] Preventie jeugdcriminaliteit Exploitatiekosten Burgernet Lelystad [Amendement 26] Onderhoudsbudget bezwaarschriftenvolgsysteem Octopus Aanschaf kaartviewer Rechtmatigheid [Amendement 35] Waterpassing peilmerken hoogtebouten net Lelystad [Amendement 32] Budget materieel evenwicht (motie raad) Prijscompensatie gemeentebegroting Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Compensatie niet meer toerekenen rente A-staten Compensatieregeling ozb voor startende ondernemers [Amendement 37]
-127 -127 -550 -38 -550 -300
0 0 -80 0 -15 15 0 0 -100 0 -8 7 -71 0 -1.500 -1.140 -406 -907 0
Effect wenselijk op het perspectief
-5.897
-127 -550
-127 -550
-127 -550
-550 -300
-450
-450
-232
-232 -45
-80 0 -15 15
-15 15
-15 15
-100 0 -8 7 0
0 -8 7 0
0 -8 7 0
-1.122 -398 -907 0
-1.118 -397 -907 0
-1.118 -397 -907 0
-4.135
-3.782
-3.827
In de navolgende programmahoofdstukken wordt een nadere toelichting op de onontkoombaar en wenselijk geachte voorstellen gegeven.
Recapitulatie begrotingsruimte Eindstand programmabegroting 2012 - 2015
2013
2014
2015
2016
3.596
6.486
6.808
6.808
Effect onontkoombare voorstellen op het perspectief
-4.672
-7.760
-5.990
-5.268
Effect wenselijke voorstellen op het perspectief
-5.897
-4.135
-3.782
-3.827
Saldo programmabegroting 2013 - 2016 vóór ombuigingen
-6.973
-5.409
-2.964
-2.287
C. De voorstellen tot ombuiging 1
Uit bovenstaande recapitulatie blijkt dat er voor bijna € 7,5 mln. omgebogen moet worden om het perspectief sluitend te krijgen in 2013. Hieronder volgen de voorgestelde te effectueren ombuigingen per programma. In de navolgende programmahoofdstukken wordt een nadere toelichting per ombuiging gegeven.
Iedereen doet mee
2013
2014
2015
2016
767700 Integratiebeleid 769400 Sociaal- cultureel werk 769200 Jeugd- en jongerenwerk
50 75
100 150
210 100 150
210 100 150
Ombuigingen programma 1
125
250
460
460
Ombuigingen programma 1
1
Door de aangenomen amendementen wijkt dit getal af van het werkelijke saldo (vóór ombuigingen).
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
11
Op weg met talent
2013
2014
2015
2016
102 61 25 35 50 250 22 21 195 170 70
102 61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
1.001
1.132
1.030
1.030
Ombuigingen programma 2 Structurele exploitatie bijdrage MFA warande 769800 Kinderopvang 748100 Vandalismebestrijding (scholen) 747200 Overige lokale onderwijstaken 747300 Schoolzwemmen 760600 Peuterspeelzaalwerk 767300 Brede School 751100 Sport algemeen 758000 N.V. Sportbedrijf 760700 Inkomensonderst. -minimabeleid 760400 Uitvoering BBZ Ombuigingen programma 2
Leefbare stad
2013
2014
2015
2016
9 30 771 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 686 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 807 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 782 25 25 408 20 115 41 71 20
1.535
1.450
1.571
1.546
Ombuigingen programma 3 Bezuiniging energie product kunstwerken RWA Bezuiniging energiekosten pompputten Afvalstoffen 706100 Kadaster, Huisnr, Straatnaamgeving 707100 Geo-Informatie Infrastructuur Efficiencyslag beheer openbare ruimte 780200 Verkeerplanologie 717200 Infra-wegen 717400 Recreatieve routes 717600 Verkeersveiligheid niet-infra 775000 Beleid en advisering Ombuigingen programma 3
Sterke stad
2013
2014
2015
2016
704300 Onderzoek & Beleid EVO Cultuurinstellingen (KUBA) Kunst en cultuur 730800 Markten [Amendement 22] 781100 Woningbouwontwikkeling 783800 Herontwikkeling 786600 Startersleningen 786700 WoonBeleid 787100 Grondbedrijf 780100 Ruimtelijke ontwikkeling 780400 Uitvoering wet ruimtelijke ordening
58 195 103 0 45
58 431 103 0 45
58 431 103 0 45
16 76 131 66
16 76
16 76
58 406 103 0 45 136 16 76
66 47
66 47
66 47
Ombuigingen programma 4
690
842
842
953
2013
2014
2015
2016
Invoeren bestuurlijke strafbeschikking 708600 Verlagen opleidingsbudget
160 5
160 5
160 5
160 5
Ombuigingen programma 5
165
165
165
165
Ombuigingen programma 4
Veilige stad Ombuigingen programma 5
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
12
Voor de Lelystedeling
2013
2014
40
264
100 1.140 406 400 140 100
2015
2016
Ombuigingen programma 6 Aframen budget voormalig personeel Verminderen politieke ambtsdragers [Amendement 39] Aanbestedingsvoordeel herwaardering Prijscompensatie gemeentebegroting Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Taakstelling gebouwenbeheer cq accommodatiebeleid 786100 Bouwleges 701700 Burgerlijke stand 703000 Klant Contact Centrum & Receptie 796100 Beheer onroerend goed Bedrijfsvoeringstaakstelling Vrij laten vallen stelpost kapitaallasten 700700 Organisatieontwikkeling 768700 Onderzoeksbudget beleid Gebruikersbelasting naar de eigenaren belastingen niet woningen Invoeren toeristenbelasting [Amendement 44] 795100 Onvoorzien Ombuigingen programma 6
151 700 96 26 144 118 105 236
100 1.122 398 350 140 100 25 151 700 318 26 144 210 105 236
373 0 100 1.118 397 250 140 100 50 151 700 982 26 144 295 105 236
394 0 100 1.118 397 150 140 100 75 151 700 390 26 144 380 105 100
3.902
4.389
5.167
4.470
Zoals eerder gezegd hebben we u voor moeten stellen een aanzienlijk deel van de door ons geïnventariseerde mogelijke ombuigingsruimte direct te effecturen om een sluitend perspectief te krijgen. Deze voorgestelde ombuigingen maken allen deel uit van de gepresenteerde overzichtslijst uit de bijlage. Zoals op de volgende pagina te zien is omvat het totale voorgestelde te effectueren ombuigingspakket een totaal aan voorstellen oplopend van ruim € 7,3 mln. in 2013 tot ruim € 9 mln. in 2016.
D. Het eindsaldo Kadernota 2013 – 2016 = beginsaldo Programmabegroting 2013 – 2016 Recapitulatie effect ombuigingsopgave Saldo kadernota 2013 - 2016 vóór ombuigingen
2013
2014
2015
2016
-6.973
-5.409
-2.964
-2.287
Ombuigingen programma 1
125
250
460
460
Ombuigingen programma 2
1.001
1.132
1.030
1.030
Ombuigingen programma 3
1.535
1.450
1.571
1.546
Ombuigingen programma 4
690
842
842
953
Ombuigingen programma 5
165
165
165
165
Ombuigingen programma 6
3.902
4.389
5.167
4.470
Subtotaal ombuigingen te effectueren in perspectief
7.418
8.228
9.235
8.624
445
2.819
6.271
6.337
0
-2.353
-6.335
-6.401
445
466
-64
-64
Eindsaldo kadernota 2013 - 2016 ná ombuigingen
Stelpost rijksbezuinigingen/ decentralisaties
Eindsaldo kadernota 2013 - 2016 ná ombuigingen en stelpost
In verband met risico’s rond de decentralisatiedossiers en additionele rijksbezuinigingen wordt voorgesteld, bovenop de post materieel evenwicht, een stelpost op te nemen van ruim € 2,3 mln. in 2014, oplopend naar ruim € 6,4 mln. in 2015 en 2016. Op die manier wordt voorzichtigheid betracht rondom onzekere ontwikkelingen in de toekomst.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
13
E. Overige ombuigingsmogelijkheden In deze kadernota wordt voorgesteld de op de vorige pagina’s gepresenteerde ombuigingen te effectueren in het perspectief. Het college heeft tevens een aantal overige ombuigingsmogelijkheden benoemd, waarvan nu niet wordt voorgesteld deze te effectueren in het perspectief. Deze ombuigingsmogelijkheden worden nader beschreven in de bijlage. Vooralsnog niet te effectueren 2013 2014 2015
2016
Overige ombuigingsmogelijkheden Ombuigingen te effectueren in perspectief 771900 Voorzieningen huishoudelijke ondersteuning 768900 Gehandicaptenbeleid 768400 Kinderopvang en naschoolse opvang 760700 Bijzondere bijstand participatiebijdrage 65+ Investeren duurzame uitstroom (incidentele investering 3 x 1 mln.) Niet verlengen experiment wijkbus Niet inzetten op spoorverbinding Zwolle-Amsterdam Invoeren toeristenbelasting [Amendement 44 - geëffectueerd] 704200 Accountmanagement Kwijtschelding verdisconteren [rioolheffing, OZB] (solidariteitsheffing) Verhogen precariobelasting Renteverlaging treasury Subtotaal overige ombuigingsmogelijkheden exploitatie Aanbestedingsvoordeel anticyclisch aanbesteden Subtotaal ombuigingsmogelijkheid voorziening/ grondbedrijf Totaal ombuigingen (te effectueren & niet te effectueren)
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
7.418 413 40 36 290 80 50 107 81 280 450 50 1.877
8.228 413 47 40 36 580 80 50 105 81 280 450 50 2.212
9.235 413 47 40 36 870
8.624 413 47 40 36 870
105 81 280 450 50 2.372
105 81 280 450 50 2.372
10.440
11.607
10.996
500 500 9.795
14
3. ONTWIKKELINGEN PER PROGRAMMA Programma 1: Iedereen doet mee Een van de speerpunten binnen het Wmo beleid is het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie. Onze inzet is “samen leven, samen zorgen”. We willen komen tot een meer zorgzame samenleving waarin mensen zich meer bij elkaar betrokken voelen, meer met elkaar regelen en minder afhankelijk zijn van professionele ondersteuning. We willen de eigen kracht van de bewoners beter benutten en actief burgerschap stimuleren. We willen dat er gewerkt wordt vanuit het “stepped-care principe” d.w.z. eerst kijken wat iemand zelf kan en wat zijn of haar netwerk (familie, buren e.d.) kan betekenen, dan kijken of er vrijwilligers kunnen worden ingezet en welke collectieve arrangementen mogelijk zijn en pas als dat niet lukt professionele (individuele) zorg inzetten. Het uitgangspunt is: eigen verantwoordelijkheid eerst, maar daar waar nodig ondersteuning en een vangnet bieden. Er zijn inmiddels verspreid over de stad (als onderdeel van het Nieuwe Werken in de Wijk) integrale teams voor welzijn en zorg gevormd die op basis van dit principe werken. Ook op het gemeentelijk zorgplein wordt nu nadrukkelijk gewerkt vanuit deze visie. Er wordt, alvorens over te gaan op indicatiestelling, eerst in overleg met de klant gekeken welke andere mogelijke oplossingen er zijn. De volgende ontwikkelingen spelen een belangrijke rol binnen dit programma:
De zorgvraag neemt toe als gevolg van de vergrijzing. Het aantal 65-plussers in Lelystad zal in de komende 10 jaren bijna verdubbelen (van 8.000 naar 14.000 65-plussers). Er wordt een aantal belangrijke zorgtaken gedecentraliseerd: de gemeente wordt verantwoordelijk voor de AWBZ begeleiding (thuisbegeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf). De gemeente wordt naar verwachting vanaf 1 januari 2013 verantwoordelijk voor de nieuwe aanvragers, voor cliënten van wie de indicatie afloopt in 2013 en voor cliënten waarbij de situatie verandert en daarom een nieuwe indicatie nodig hebben. Vanaf 2014 wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle cliënten die extramurale begeleiding ontvangen vanuit de AWBZ. de gemeente wordt vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de Jeugdzorg. Er wordt landelijk bezuinigd op allerlei (AWBZ) zorgvoorzieningen. Dit leidt ertoe dat er een toenemend beroep wordt gedaan op gemeentelijke Wmo voorzieningen.
Aan de ene kant neemt de vraag toe, terwijl aan de andere kant de (financiële) middelen afnemen. Dit betekent dat we moeten werken aan een toekomst waarin we met minder middelen toch de nodige ondersteuning kunnen blijven geven. Het versterken van de eigen kracht, het vrijwilligerswerk en de mantelzorgondersteuning zijn hierbij belangrijke instrumenten. Maar ook een betere afstemming van welzijn en zorg (op wijkniveau) en het realiseren en faciliteren van nieuwe concepten voor welzijn en zorg. Zo kan bijvoorbeeld met gerichte welzijnsactiviteiten voor bepaalde groepen voorkomen worden dat er (duurdere) individuele voorzieningen nodig zijn. Verder is het met het oog op de decentralisatie van de Jeugdzorg van belang dat de preventieve jeugdzorg (Centrum Jeugd en Gezin) goed blijft georganiseerd, zodat deze straks als basis kan dienen voor de gehele jeugdzorg. De decentralisatie van AWBZ taken heeft financiële consequenties voor de gemeente maar op dit moment is nog niet bekend welk bedrag hiermee is gemoeid. We worden gekort door de provincie en het rijk, we krijgen meer cliënten en de overheadkosten worden niet vergoed. In de meicirculaire 2012 wordt naar verwachting bekend gemaakt welk bedrag er in 2013 (en volgend jaren) beschikbaar komt voor de uitvoering van deze taken. Er wordt vooralsnog vanuit gegaan dat de nieuwe taken binnen het beschikbare rijksbudget ingevuld kunnen worden. In de loop van 2012 zullen nadere voorstellen over de invulling van deze nieuwe taken aan de raad worden voorgelegd.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
15
De gemeente is op grond van de Wmo verantwoordelijk voor de individuele Wmo voorzieningen zoals aangepast vervoer, scootmobielen, woningaanpassingen en huishoudelijke hulp. Dit is een wettelijke verplichting. Het gaat hier om een open-einde regeling wat het risico met zich meebrengt dat, als er vaker een beroep wordt gedaan op deze voorzieningen, de geraamde uitgaven worden overschreden. Dit geldt met name voor de huishoudelijke hulp.
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 1: Iedereen doet m ee
2013
2014
2015
2016
Exploitatie Lasten P11 betrokkenheid en participatie
-5.458
-5.457
-5.423
-5.423
-12.170 -5.741 -23.370
-12.161 -5.732 -23.350
-12.161 -5.732 -23.316
-12.161 -5.732 -23.316
137 1.208 514 1.860 -21.510
137 1.208 514 1.860 -21.490
137 1.208 514 1.860 -21.456
137 1.208 514 1.860 -21.456
-21.510
-21.490
-21.456
-21.456
-28
-28
-28
-28
210
210
769400 Sociaal- cultureel w erk
50
100
100
100
769200 Jeugd- en jongerenw erk
75
150
150
150
97
222
432
432
P12 Zelfredzaamheid P13 Bieden van zorg Totaal Lasten Baten P11 betrokkenheid en participatie P12 Zelfredzaamheid P13 Bieden van zorg Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P11 betrokkenheid en participatie P12 Zelfredzaamheid Totaal Lasten Baten P11 betrokkenheid en participatie P12 Zelfredzaamheid P13 Bieden van zorg Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen Voorgestelde w ijzigingen program m a 1 1.1 Betrokkenheid en participatie Onontkoom baar Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Om buiging 767700 Integratiebeleid
Totaal 1.1 Betrokkenheid en participatie 1.2 Bieden van zorg Wenselijk Invoeringsbudget decentralisatie AWBZ
-127
Centrum voor Jeugd en Gezin
-127
-127
-127
-127
Uitgaven huishoudelijke hulp
-550
-550
-550
-550
-804
-677
-677
-677
-707
-455
-245
-245
Totaal 1.2 Bieden van zorg Totaal Voorgestelde w ijzigingen Totaal w ijzigingen
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
-707
-455
-245
-245
-22.217
-21.945
-21.701
-21.701
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
16
Onontkoombare voorstellen Voorstel
Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorziening
2013
2014
-28
-28
bedragen x €1000,2015 2016
-28
-28
Per 1 juli 2010 is de gemeentelijke wet antidiscriminatie- voorzieningen van kracht. De wet stelt dat alle gemeenten de verantwoordelijkheid hebben hun ingezetenen toegang te bieden tot een antidiscriminatie- voorziening, die onafhankelijke bijstand verleent bij de afwikkeling van klachten betreffende ongelijke behandeling. Ook dienen deze klachten door de voorziening te worden geregistreerd, waardoor de gemeenten in staat worden gesteld jaarlijks voor 1 april te rapporteren aan de rijksoverheid. Het Bureau Gelijke Behandeling Flevoland fungeert voor alle Flevolandse gemeenten als antidiscriminatie voorziening. In de meerjarenbegroting 2013 van de gemeente is geen raming opgenomen voor uitvoering van de Wet gemeentelijke antidiscriminatie voorziening. De rijksoverheid stelt jaarlijks een bedrag van € 0,372 per inwoner beschikbaar via het gemeentefonds ten behoeve van uitvoering van de wet gemeentelijke antidiscriminatie voorziening. Voorgesteld besluit aan de raad: 2. Ten behoeve van de wet gemeentelijke antidiscriminatie voorziening de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 28.000,- met ingang van 2013.
Wenselijke voorstellen Voorstel
2013
Invoeringsbudget decentralisatie AWBZ
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-127
Het kabinet is voornemens de functie extramurale begeleiding over te hevelen naar de Wmo. Het kan hierbij gaan om individuele begeleiding, groepsbegeleiding/dagbesteding of kortdurend verblijf. Ook het vervoer van en naar de dagbesteding valt onder de decentralisatie. De doelgroep bestaat uit mensen met matige tot ernstige beperkingen. Het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van deze cliënten wordt als gevolg van de decentralisatie een verantwoordelijkheid van de gemeenten. Gemeenten worden naar verwachting vanaf 1 januari 2013 verantwoordelijk voor de nieuwe aanvragers, voor cliënten van wie de indicatie afloopt in 2013 en voor cliënten waarbij de situatie verandert en daarom een nieuwe indicatie nodig hebben. Vanaf 2014 wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle cliënten die extramurale begeleiding ontvangen vanuit de AWBZ. De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van de gemeentebegroting 2012 besloten dat de invoeringsbudgetten voor de decentralisatiedossiers worden gereserveerd voor het invoeren van de nieuwe taken. In de septembercirculaire 2011 is bekend gemaakt dat de gemeente Lelystad in 2012 en 2013 een rijksvergoeding van respectievelijk € 188.000,- en € 127.000,- ontvangt voor de voorbereiding van de decentralisatie van de extramurale begeleiding. Voorgesteld wordt, ter uitvoering van het eerder genomen raadsbesluit, het invoeringsbudget 2013 ad. € 127.000,- in 2013 in te zetten voor de dekking van uitgaven die gedaan moeten worden ter voorbereiding op de nieuwe taak. Het is op dit moment nog niet bekend welk bedrag de gemeente vanaf 2014 (structureel) krijgt voor de invulling van de nieuwe taak. Het ministerie heeft aangekondigd dat de budgetten in de meicirculaire 2012 bekend worden gemaakt. Er moet veel werk worden verzet om op tijd klaar te zijn voor de nieuwe taak. De decentralisatie verloopt in fases. Het is nu nog niet goed aan te geven wanneer welke extra inzet nodig is en op welke onderdelen. Een deel van de voorbereiding zal plaatsvinden vanuit de bestaande formatie maar het zal daarnaast noodzakelijk zijn om extra deskundigheid in te schakelen. De verwachting is dat het noodzakelijk/wenselijk is om het gehele invoeringsbudget hiervoor in te zetten. Voorgesteld besluit aan de raad: 3. Ten behoeve van het invoeringsbudget decentralisatie AWBZ, de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 127.000,- in 2013.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
17
Voorstel
2013
Centrum voor Jeugd en Gezin
-127
2014
-127
bedragen x €1000,2015 2016
-127
-127
Vanaf 2012 is de brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin via een decentralisatie uitkering toegevoegd aan de algemene uitkering (€ 1,955 mln.). Dit bedrag is ook meegegeven als budget voor de doorontwikkeling van het Centrum Jeugd en Gezin. In de begroting is echter een bedrag van € 1,828 mln. verwerkt. Voorgesteld wordt om ten behoeve van het Centrum Jeugd en Gezin een correctie door te voeren en het verschil van € 127.000,- te verwerken in de begroting 2013 en meerjarenraming vanaf 2014. Het belang hiervan ligt in het behouden van een stevige basis van preventieve jeugdzorg als fundament voor de gehele jeugdzorg waarvoor de gemeente op termijn verantwoordelijk wordt. Voorgesteld besluit aan de raad: 4. Ten behoeve van het Centrum voor Jeugd en Gezin de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 127.000,- met ingang van 2013.
Voorstel
2013
Uitgaven huishoudelijke hulp
-550
2014
-550
bedragen x €1000,2015 2016
-550
-550
De gemeente is vanaf 2007 op grond van de Wmo verantwoordelijk voor het leveren van huishoudelijke hulp aan inwoners die hiervoor een indicatie hebben. De uitgaven voor huishoudelijke hulp bedroegen in 2010 € 6,4 mln. en in 2011 € 7,0 mln.. De uitgaven zijn aanzienlijk gestegen. Zowel het aantal cliënten als het gemiddeld aantal uren per cliënt is toegenomen. De meest recente cijfers over 2012 laten zien dat deze stijging structureel doorzet. Dit betekent dat de uitgaven bij ongewijzigd lokaal beleid in 2013 € 550.000,- hoger uit zullen vallen dan waarmee in de gemeentebegroting rekening is gehouden. De toename kan enerzijds worden verklaard uit de vergrijzing. Anderzijds is een verklaring dat er, overeenkomstig het landelijke beeld, als gevolg van allerlei landelijke bezuinigingen op het zwaardere (AWBZ)zorgaanbod eerder en vaker een beroep wordt gedaan op gemeentelijke voorzieningen zoals huishoudelijke hulp. Het bedrag is gebaseerd op het feit dat de stijging van de huidige zorgvraag zich structureel doorzet en de uitgaven structureel met € 550.000,zullen stijgen. Voorgesteld besluit aan de raad: 5. Ten behoeve van de uitgaven voor huishoudelijke hulp de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 550.000,- met ingang van 2013.
Ombuigingen Voorstel
2013
2014
767700 Integratiebeleid
bedragen x €1000,2015 2016
210
210
Een structurele bezuiniging met ingang van 2015 is mogelijk door specifieke uitgevoerde onderdelen vanuit integratiebeleid in het reguliere aanbod in te bedden. Hierbij gaat het om activiteiten van zelforganisaties die in de uitvoering van het reguliere vrijwilligerswerk worden ondergebracht en het beleggen van de kerntaak met betrekking tot statushouders bij Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland en/of Welzijn Lelystad. Om de inzet vanuit regulier aanbod mogelijk te maken wordt 25% van het huidige budget hiervoor beschikbaar gesteld. Voorgesteld besluit aan de raad: 6. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 210.000,- met ingang van 2015 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van integratiebeleid.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
18
Voorstel
769400 Sociaal- cultureel werk
2013
2014
50
100
bedragen x €1000,2015 2016
100
100
Een structurele bezuiniging op het sociaal cultureel werk van € 50.000,- per 2013 en vervolgens € 100.000,- structureel vanaf 2014 is mogelijk op sociaal cultureel ouderenwerk. Deze taakstelling wordt in overleg met de uitvoerende organisatie ingevuld, waarbij ten aanzien van bezuiniging op ouderenactiviteiten nadrukkelijk bekeken wordt op welke wijze dit in verband kan worden gebracht met de decentralisatie van de AWBZ. Voorgesteld besluit aan de raad: 7. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 50.000,- in 2013 en structureel met € 100.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van sociaal cultureel werk.
Voorstel
769200 Jeugd- en jongerenwerk
2013
2014
75
150
bedragen x €1000,2015 2016
150
150
Een structurele bezuiniging van € 75.000,- in 2013 en € 150.000,- vanaf 2014 op jeugd- en jongerenwerk kan worden gerealiseerd door minder inzet van professionals en meer inzet van vrijwilligers bij de openingsuren van jongerenlokalen. Dit kan leiden tot sluiting van lokalen als er geen vrijwilligers gevonden kunnen worden, die deze verantwoordelijkheid op zich willen nemen. Voorgesteld besluit aan de raad: 8. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 75.000,- in 2013 en structureel met € 150.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van jeugd- en jongerenwerk.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
19
Programma 2: Op weg met talent Lelystad is een stad die door en voor mensen is gemaakt. De talentontwikkeling van onze inwoners bepaalt in belangrijke mate de kracht van de Lelystadse samenleving. Talentontwikkeling draagt evenzeer bij aan een betere toekomst voor het individu in die samenleving. Burgerkracht zorgt voor participatie, waarbij participatie vooral gericht is op talentontwikkeling; via onderwijs, sport en arbeid.
Op weg met talent Het succesvol volgen van onderwijs en het hebben van werk zijn de belangrijkste aanjagers voor de verbetering van de positie van onze inwoners. Het volgen van onderwijs is de opstap voor sociale stijging in de maatschappij. Met het uitvoeringsplan van de Lokale Educatieve Agenda 2012 zetten we daarbij in op een zestal dossiers. Bij Voor- en Vroegschoolse Educatie gaat het om een goede voorbereiding op het onderwijs, met als concreet resultaat ‘geen kind meer met achterstand naar groep 3’. Daar zal de komende jaren extra hard aan worden gewerkt. Talentontwikkeling in het primair onderwijs krijgt verder vorm via de Brede School. In samenspraak met onze partners in het veld vindt in 2012 een herijking plaats, waarbij de regie op de uitvoering nog verder in de frontlijn wordt neergelegd. Een belangrijk aandachtspunt vormt de ontwikkeling van passend onderwijs. Het uitgangspunt voor elk kind en iedere jongere onderwijs dat aansluit bij zijn of haar talenten. Geen kind tussen wal en schip dus. Inhoudelijk een goed uitgangspunt. Het stelsel passend onderwijs kent echter een veranderde wijze van bekostiging, en vooral een forse bezuiniging. De impact hiervan op Lelystad is groot, omdat in vergelijking met het landelijke gemiddelde in Lelystad meer leerlingengebruik maken van het speciaal onderwijs. Het organiseren van voldoende zorg op en rond de school is een uitdaging voor de komende tijd, waarin zorgvuldig afstemming moet worden gezocht met de decentralisatie van de jeugdzorg. Een ander dossier betreft de bestrijding van voortijdig schoolverlaten. De voorlopige cijfers over 2010/11 laten zien dat er sprake is van een daling van ruim 11% ten opzichte van 2005/06. Deze positieve trendbreuk willen we voortzetten, maar komt door landelijke ontwikkelingen wel onder druk te staan. Veel waarde wordt gehecht aan het inzetten op doorlopende lijnen, en met name de aansluiting van VMBO naar MBO en de arbeidsmarkt. De ontwikkeling van de Werkschool is daarbij een belangrijk instrument. Voor wat betreft het realiseren van HBO in Lelystad is de insteek om de unieke combinatie water-, weg-, spoor- en luchtverbindingen van Lelystad de onderleggers te laten vormen van het logistieke profiel van de vestiging van de Hogeschool Windesheim Flevoland in Lelystad. Tenslotte vormt onderwijshuisvesting een belangrijk dossier. Naast het IHP waar voor 2013 concrete huisvestingszaken voor het onderwijs worden voorgesteld, zal dit jaar ook een nieuw beleidskader worden opgesteld. Daarin wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan het gebruik en (mede)verhuur van schoolgebouwen en leegstaande lokalen. Daarnaast wordt in samenspraak met de Stichting Voortgezet Onderwijs Lelystad (SVOL) onderzocht op welke manier het voortgezet onderwijs in de toekomst zal worden gehuisvest.
Met sport en recreatie Lelystad is een sportieve stad. Veel inwoners werken in georganiseerd of ongeorganiseerd verband aan hun sportieve talenten. Niet voor niets is sport in het collegeprogramma geduid als hét vliegwiel voor actieve participatie. Lelystad kent een breed palet aan sporten en sportverenigingen op aantrekkelijke accommodaties en sport levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de sociale cohesie in de stad en biedt alle ruimte aan de inwoners om te participeren en zich te ontplooien. In 2012 zullen we het sportbeleid opnieuw tegen het licht houden. Voldoende kwalitatieve en kwantitatieve sportvoorzieningen blijven een belangrijke randvoorwaarde om invulling te geven aan onze sportieve ambities. De gemeente zal nadrukkelijk blijven inzetten op breedtesport in recreatief of
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
20
wedstrijdverband die aansluit op de behoefte en talenten van ieder individu. Wij maken hierbij één uitzondering; watersport. Op termijn wil Lelystad zich ontwikkelen als nautisch centrum van Nederland waarbij voorzieningen, talentontwikkeling en evenementen hand in hand gaan. Sport levert dan ook nadrukkelijk een bijdrage aan andere beleidsterreinen zoals economie, citymarketing, gezondheidszorg, onderwijs en innovatie. Sport is in staat om aanjager te zijn, om dwarsverbanden te leggen en kansen te verzilveren. Ook sport ontkomt niet aan bezuinigingen. Er ligt een financiële uitdaging bovenop de al gerealiseerde taakstelling door de uitvoerder van ons sportbeleid, Sportbedrijf Lelystad. Samen zullen we moeten zoeken naar mogelijkheden om activiteiten en voorzieningen op peil te houden, invulling te geven aan gestelde ambities én toch de gestelde taakstelling te realiseren. Dit vraagt opnieuw om een topprestatie.
Verhogen arbeidsparticipatie en bieden van inkomensondersteuning De Wet werken naar vermogen die, met een beoogde ingangsdatum van 1 januari 2013, een aantal wetten aan de onderkant van de sociale zekerheid samen voegt, zet de gemeente in het komende jaar voor een grote veranderingsopgave. Er moet een vereenvoudiging in de structuur van de wetgeving worden gerealiseerd door het samenvoegen van (een deel van) de Wajong, (een deel van) de WSW en de WWB. Deze wet zorgt hierdoor voor een toename in het aantal uitkeringsgerechtigden, echter het Rijk zorgt niet voor een evenredige toename in budgetten. Integendeel. Meer doen met minder middelen vraagt van de gemeente om een andere visie op de inzet van deze middelen, waartoe de nota ’Werk in uitvoering’ een eerste aanzet heeft gegeven. Het is van belang om in de doorontwikkeling van deze nieuwe visie de aansluiting met de andere dossiers te zoeken, om financiële redenen evenals om het aanbod naar de burgers te kunnen bundelen. De rol van het maatschappelijk middenveld kan hierdoor groter worden. Budgetten voor re-integratie moeten selectief en gericht ingezet worden, waarbij gehele of gedeeltelijke doorstroming naar de arbeidsmarkt nog belangrijker wordt. Om de individuele mogelijkheden en kansen voor burgers niet uit het oog te verliezen, is er in de voorstellen voor de Kadernota een voorziening opgenomen die het mogelijk moet maken om ook de minder kansrijken in individuele gevallen toch een aanbod voor re-integratie of participatie te kunnen doen. Naast de ontwikkelingen met betrekking tot de decentralisatie ondervindt gemeente Lelystad ook meer en meer de gevolgen van de economische crisis die leiden tot een toename in het aantal werklozen en bijstandsgerechtigden en een toenemend beroep op de bijzondere bijstand en andere inkomensondersteunende maatregelen. In de komende jaren wordt verwacht dat de stijging van het aantal bijstandsgerechtigden zal doorzetten, niet alleen als gevolg van de hiervoor genoemde oorzaken, maar ook als gevolg van de overige bezuinigingsmaatregelen in de huidige kabinetsperiode. In de voorstellen voor de Kadernota is rekening gehouden met deze stijging van klantenaantallen voor wat betreft de vaststelling van de verwachte uitkeringslasten. Het toenemende beroep dat op de bijzondere bijstand wordt gedaan is niet alleen een gevolg van stijgende klantenaantallen, maar ook van de opeenstapeling van bezuinigingseffecten die met name door de meest kwetsbaren hard gevoeld wordt. Deze problematiek is door het Rijk inmiddels ook onderkend en heeft geleid tot een toevoeging aan de algemene uitkering. In de voorstellen voor de Kadernota is deze ophoging van de algemene uitkering toegevoegd aan het budget voor de bijzondere bijstand. Desalniettemin resteert hier een taakstelling. Samengevat proberen we via het programma ‘Op weg met talent’ inwoners van onze stad in hun kracht te zetten en kansen te bieden. Daar waar dit niet lukt, biedt de lokale overheid een vangnet waar de inwoners, ook in financieel moeilijke tijden, op mogen blijven vertrouwen. Opdat zo min mogelijk talent verloren gaat.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
21
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 2: Op w eg m et talent
2013
2014
2015
2016
-18.881
-19.207
-19.361
-19.361
-837 -4.527 -43.814 -68.059
-837 -4.508 -42.953 -67.504
-837 -4.508 -43.953 -68.658
-837 -4.508 -43.953 -68.658
2.324
2.316
2.300
2.300
37.791 40.115 -27.944
37.791 40.107 -27.398
37.791 40.091 -28.567
37.791 40.091 -28.567
200 200 -27.744
-27.398
-28.567
-28.567
-184
-390
-352
-695
Exploitatie Lasten P21 Goede schoolloopbaan voor ieder P22 Scholen als spil in de w ijk P23 Sport P24 Verhogen arbeidsparticipatie en Totaal Lasten Baten P21 Goede schoolloopbaan voor ieder P23 Sport P24 Verhogen arbeidsparticipatie en Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P21 Goede schoolloopbaan voor ieder Totaal Lasten Baten P21 Goede schoolloopbaan voor ieder P23 Sport P24 Verhogen arbeidsparticipatie en Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen
200
Voorgestelde w ijzigingen program m a 2 2.1 Goede schoolloopbaan Onontkoom baar Exploitatiekosten Onderw ijshuisvesting IHP Wenselijk Exploitatiekosten Onderw ijshuisvesting IHP
-38
Om buiging Structurele exploitatie bijdrage MFA w arande
102
102
769800 Kinderopvang
61
61
61
61
748100 Vandalismebestrijding (scholen)
25
25
25
25
747200 Overige lokale onderw ijstaken
35
47
47
47
747300 Schoolzw emmen
50
99
99
99
250
300
300
300
301
244
180
-163
22
22
22
22
751100 Sport algemeen 21 758000 N.V. Sportbedrijf 195 Totaal 2.2 Meer sport en recreatie 238 2.3 Verhogen arbeidsparticipatie en inkomensondersteuning Onontkoom baar Ontw ikkeling bijstandsuitkeringen -2.564 Investeren duurzame uitstroom uitkeringsgerechtigden Wenselijk Bijstellen budgetten Bijzondere Bijstand -550 Sociale activering bestand verminderde arbeidscapaciteit -300 Om buiging 760700 Inkomensonderst. -minimabeleid 170 760400 Uitvoering BBZ 70 Totaal 2.3 Verhogen arbeidsparticipatie en inkom ensondersteuning -3.174 Totaal Voorgestelde w ijzigingen -2.635 Totaal w ijzigingen -2.635
21 215 258
21 215 258
21 215 258
-2.119 -1.600
-1.587
-1.587
-550 -300
-450
-450
170 70 -4.329 -3.827 -3.827
170 70 -1.797 -1.359 -1.359
170 70 -1.797 -1.702 -1.702
-31.225
-29.926
-30.269
760600 Peuterspeelzaalw erk Totaal 2.1 Goede schoolloopbaan 2.2 M eer sport en recreatie Om buiging 767300 Brede School
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
-30.379
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
22
Onontkoombare voorstellen Voorstel
2013
Exploitatiekosten Onderwijshuisvesting IHP
-184
2014
-390
bedragen x €1000,2015 2016
-352
-695
Het is de wettelijke taak van de gemeente om te zorgen voor ‘voldoende en adequate’ huisvesting voor het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. De uitwerking van deze zorgplicht is vastgelegd in de verordening “Voorzieningen huisvesting onderwijs” (VHO) en het jaarlijks te actualiseren integraal meerjaren huisvestingsplan onderwijs (IHP). Het IHP wordt in overeenstemming met de schoolbesturen opgesteld. Het IHP 2012-2021 omvat een finetuning van de exploitatielasten 2012 en een concrete uitwerking van de exploitatiekosten 2013. De bedragen vanaf 2014 geven een indicatie van de behoefte op termijn. Dit voorstel omvat de bijstelling voor de begroting 2013 en verder. De voorgestelde onontkoombare exploitatie-uitgaven zijn onvermijdelijke uitgaven als gevolg van de uitvoering van de wettelijke taak op het gebied van onderwijshuisvesting en/of reeds genomen besluiten. Het betreft de volgende projecten: -
tijdelijke huisvesting Kindcentrum Warande aanpassingen en verhuiskosten in verband met tijdelijke huisvesting OBS De Brink verhuiskosten Dienst Ambulante Begeleiding inpandige aanpassingen t.b.v. huisvesting Dienst Ambulante Begeleiding en ZMOK Anger Consumptief Vergoedingen voor materiële instandhouding gymzalen, huur sportvelden.
Voor een gedetailleerde toelichting op de voorgestelde budgetten wordt verwezen naar het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2012-2021. Voorgesteld besluit aan de raad: 9. Ten behoeve van de exploitatielasten onderwijshuisvesting (IHP) de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 184.000,- in 2013, met € 390.000,- in 2014, met € 352.000,- in 2015 en met € 695.000,- in 2016. 10. Het IHP 2012 – 2021 hiermee definitief vast te stellen.
Voorstel
2013
Ontwikkeling bijstandsuitkeringen
-2.564
2014
-2.119
bedragen x €1000,2015 2016
-1.587
-1.587
De economische crisis heeft voor de bijstandsuitkeringen in Lelystad grotere gevolgen dan voorzien. Er is sprake van een aanhoudend hoge instroom terwijl de verwachte uitstroom- door de extra gemeentelijke inspanningen vanaf 2011– vertraagd op gang komt. Stabilisatie op een niveau van 1850 klanten - zoals aangegeven in de kadernota 2012 - is gelet op bovenstaande ontwikkelingen niet langer realistisch. Vanaf 2013 wordt uitgegaan van een verdere groei naar gemiddeld 1950 klanten in 2013 tot 2405 in 2015. Hierbij is ook rekening gehouden met de nieuwe wet Werken naar Vermogen vanaf 1 januari 2013 en met de financiële effecten van de gezinstoets zoals voorgeschreven in de WWB 2012 (voordeel € 698.000,-). De nieuwe wet Werken naar vermogen voorziet in één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt waardoor het klantenbestand substantieel zal toenemen (integratie voormalige Wajong en WSW cliënten). Daarnaast zal de uitstroom afnemen door een aanzienlijke daling van het participatiebudget. Op basis van de meest recente prognose ontstaat ten opzichte van de huidige begroting onderstaand beeld. Opvallend hierbij is dat het grootste deel van de toename in 2013 en 2014 nog regulier is; met andere woorden ook zou optreden zonder de nieuwe wet. De toename wordt in deze jaren nog wat afgevlakt door de extra inspanningen van de gemeente op het gebied van reintegratie.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
23
Op termijn zal de impact van de nieuwe wet echter langzaam groter worden: 2013: 1950 = -/- € 2.564.000,- (reguliere groei 98%; gevolg WWnV 2%) 2014: 2194 = -/- € 2.119.000,- (reguliere groei 90%; gevolg WWnV 10%) 2015: 2405 = -/ -€ 1.587.000,- (reguliere groei 85%; gevolg WWnV 15%) 2016: 2405 = -/- € 1.587.000,- (reguliere groei 85%; gevolg WWnV 15%) Bovenstaande saldi zijn inclusief een toename van de variabele apparaatskosten en exclusief een bandbreedte voor risico's - 6% van de uitkeringslast - zoals opgenomen in de risicoparagraaf (in het jaarverslag & programmabegroting). Voor de apparaatskosten (uitvoeringskosten) vindt compensatie plaats via de Algemene Uitkering. Landelijk gaat het hierbij om € 78 mln.; de verdeling hiervan over de gemeenten (verdeelsleutel) is echter nog niet bekend. Voorgesteld besluit aan de raad: 11. Ten behoeve van de ontwikkeling in de bijstandsuitkeringen per saldo de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 2.564.000,- in 2013, met € 2.119.000,- in 2014 en met ingang van 2015 structureel met € 1.587.000,-
Voorstel
2013
Investeren duurzame uitstroom uitkeringsgerechtigden
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-1.600
Om meer bijstandsgerechtigden duurzaam te laten uitstromen is in 2011 een voorstel gedaan om drie jaar lang € 1,6 mln. euro extra te investeren; te beginnen in 2011. In de Kadernota 2012 - 2015, die betrekking heeft op de jaren ná 2011, konden alleen de jaarschijven 2012 en 2013 worden voorzien van dekking. Om toch nog van start te kunnen gaan in 2011 heeft in dat jaar voorfinanciering plaatsgevonden uit de reserve Inkomensdeel en de Participatiebijdrage (meeneemregeling). Deze middelen moeten in 2012 echter wel weer worden aangevuld omdat er voor 2012 verplichtingen tegenover staan. Omdat één jaarschijf nog wel van dekking moet worden voorzien, stelt het college voor deze middelen bij deze Kadernota 2013 – 2016 beschikbaar te stellen. Voorgesteld besluit aan de raad: 12. De voorfinanciering 2011 voor duurzame uitstroom van uitkeringsgerechtigden in 2012 te verrekenen door een incidentele onttrekking uit de Algemene Reserve van € 1,6 mln. 13. Deze incidentele onttrekking aan de Algemene Reserve in 2014 te compenseren door een incidentele storting van € 1,6 mln. ten gunste van de Algemene Reserve.
Wenselijke voorstellen Voorstel
2013
Exploitatiekosten Onderwijshuisvesting IHP
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-38
Naast de hierboven opgenomen onontkoombare exploitatie-uitgaven met betrekking tot onderwijshuisvesting, zijn er ook wenselijke exploitatie-uitgaven. Het betreft de volgende projecten: -
Aanpassing PCBS De Wingerd. Deze aanpassing is wenselijk omdat de school een kleine ruimte nodig heeft voor leerlingen met een speciale zorgbehoefte. Aanpassing Herman Bekius Karveel. Deze aanpassing is wenselijk om het gebouw geschikt te maken voor zowel leerlingen met een externaliserende problematiek en een internaliserende gedragsproblematiek.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
24
Voor een gedetailleerde toelichting op de voorgestelde budgetten wordt verwezen naar het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2012-2021. Voorgesteld besluit aan de raad: 14. Ten behoeve van de exploitatiekosten onderwijshuisvesting (IHP) de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 38.000,- in 2013.
Voorstel
2013
Bijstellen budgetten Bijzondere Bijstand
-550
2014
-550
bedragen x €1000,2015 2016
-450
-450
De aanhoudende recessie zorgt naast een gestage toename van de bijstandsuitkeringen (meer klanten) ook voor een toename van het beroep op de bijzondere bijstand. Deze ontwikkeling doet zich voor in de volle breedte van de bestaande regelingen. In 2011 zijn er maatregelen genomen om een dreigende overschrijding te voorkomen. Desondanks dreigt er, bij ongewijzigd beleid, voor 2012 en voor 2013 en verder een overschrijding. Voor een deel staan daar ook extra inkomsten (leenbijstand) tegenover. Per saldo bedraagt het verwachtte tekort in 2013 ca. € 550.000,-. Het rijk heeft deze opwaartse druk inmiddels erkend en hiervoor de algemene uitkering opgehoogd met € 392.000,-. Voorgesteld wordt het voor bijzondere bijstand beschikbare budget op te hogen met € 550.000,-. Deze ophoging draagt ertoe bij dat de opeenstapeling van inkomsteneffecten wordt verzacht voor kwetsbare groepen en draagt bij aan het in stand houden van het effectief sociaal beleid. Terzijde melden wij nog dat in het kader van de bezuinigingsvoorstellen vanaf 2013 nog een bezuiniging wordt meegenomen van 120.000,-, dit betreft de vrijgevallen middelen uit spoor 1 (armoedepreventie). In 2011 is een uitputtende analyse gemaakt van de uitgaven voor de bijzondere bijstand. Dat is de basis geweest voor de maatregelen om de uitgaven in 2011 e.v. te beperken. Ondanks die maatregelen dreigt voor 2013 een overschrijding met ca € 550.000,-. De overschrijdingen worden veroorzaakt door het stijgende aantal klanten WWB en een groter beroep dat als gevolg van de recessie wordt gedaan op bijzondere bijstand door de bestaande klanten . Meer in het bijzonder stijgen vooral de kosten voor bewindvoering; overbruggingsfinanciering voor huur, inrichtingskosten (leenbijstand); participatie bijdragen en de Bijzondere bijstand voor woonlasten. Voorgesteld besluit aan de raad: 15. Ten behoeve van de ontwikkeling in de bijzondere bijstand de lasten de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 550.000,- in 2013 en 2014 en structureel met € 450.000,- met ingang van 2015.
Voorstel
2013
Sociale activering bestand verminderde arbeidscapaciteit
-300
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-300
In de nota " Werk in uitvoering " is aangegeven dat de gemeente de dalende participatie middelen vooral wil inzetten op de doelgroep met een verdiencapaciteit van 50 - 80%. Consequentie daarvan is dat de doelgroep met een verdiencapaciteit van 0 - 50 % aangewezen is op de algemene zorg- en welzijnsinstellingen, dan wel, voor de doelgroep 0 - 20 %, is aangewezen op het nieuwe WSW bekostigingssysteem van beschut werken. Ten behoeve van deze doelgroep wordt een programma opgezet waarin, op basis van het model dat ontwikkeld is door het "Broeinest", vorm wordt gegeven aan de sociale activering. Dit programma wordt ontwikkeld in samenwerking met de organisatie uit het maatschappelijk middenveld. Voorgesteld besluit aan de raad: 16. Ten behoeve van de sociale activering van het bestand met verminderde arbeidscapaciteit de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 300.000,- in 2013 en 2014.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
25
Ombuigingen Voorstel
Structurele exploitatie bijdrage MFA warande
2013
2014
102
102
bedragen x €1000,2015 2016
0
0
In de najaarsnota 2009 is een structureel budget beschikbaar gesteld voor beheer en exploitatie voor MFA Warande. Met ingang van 2012 zou dit bedrag daadwerkelijk beschikbaar komen. De huidige planning laat zien dat oplevering in 2015 wordt verwacht. Voorgesteld wordt om de bedragen voor 2013 en 2014 af te ramen. Voorgesteld besluit aan de raad: 17. De lasten in de meerjarenraming incidenteel neerwaarts bij te stellen met € 102.000,- in 2013 en 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de exploitatie bijdrage MFA Warande.
Voorstel
769800 Kinderopvang
2013
2014
61
61
bedragen x €1000,2015 2016
61
61
Een structurele bezuiniging van € 61.000,- is mogelijk op basis van de nieuwe overeenkomst met de GGD waarin sprake is van signaal gestuurd toezicht- en waarbij de omvang van de jaarlijks te controleren steekproef bij gastouderbureaus is vastgesteld op 5%. Deze bezuiniging is recentelijk door het college vastgesteld. Voorgesteld besluit aan de raad: 18. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 61.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de kinderopvang.
Voorstel
748100 Vandalismebestrijding (scholen)
2013
2014
25
25
bedragen x €1000,2015 2016
25
25
Het budget voor vandalismebestrijding is voor schade aan gebouwen die valt onder de verzekering, maar waarbij een eigen bijdrage geldt. Een klein deel van het budget wordt gebruikt voor preventie (beveiligingsrondes door Fair). Door andere afspraken met dit beveiligingsbureau te maken kan hier maximaal € 25.000,- op worden bezuinigd. Voorgesteld besluit aan de raad: 19. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 25.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van vandalismebestrijding (scholen).
Voorstel
747200 Overige lokale onderwijstaken
2013
2014
35
47
bedragen x €1000,2015 2016
47
47
Jaarlijks wordt aan Stichting De Verborgen Bron een subsidie van € 23.000,- verstrekt om biologielessen voor scholen te verzorgen. Basisscholen kunnen zich hiervoor inschrijven en bezoeken de boerderij om gebruik te maken van de lessen. Jaarlijks maken ongeveer 15 Lelystadse scholen hiervan gebruik. Aan de scholen wordt nu een kleine eigen bijdrage gevraagd van € 1 per leerling. Dit is geen wettelijke of prioritaire taak en daarom kan hierop worden bezuinigd.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
26
Ten behoeve van diverse zaken op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt is een budget in de begroting opgenomen van € 24.000,-. Tot en met 2012 wordt dit bedrag besteed aan een onderzoek. Met dit budget wordt geen invulling gegeven aan een wettelijke taak en dus kan ook hierop structureel worden bezuinigd. Voorgesteld besluit aan de raad: 20. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 35.000,- in 2013 en structureel met € 47.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van overige lokale onderwijstaken. Voorstel
747300 Schoolzwemmen
2013
2014
50
99
bedragen x €1000,2015 2016
99
99
Uitgangspunt bij het komen tot de bezuinigingstaakstelling op schoolzwemmen is aanpassen van de huidige financiering, maar de huidige inhoudelijke structuur zoveel mogelijk behouden. . Hiervoor is een notitie gemaakt met daarin vier scenario’s (van behouden tot en met afschaffen). In het voorkeurscenario zou het veld de vervoerkosten voor haar rekening moeten nemen. Dit scenario is in maart 2012 afgewezen door de stuurgroep Talentontwikkeling. Men wil schoolzwemmen graag overeind houden en is bereid de bezuinigingstaakstelling te realiseren. In het najaar zal men met een voorstel komen voor het realiseren van de bezuiniging van € 99.125,- . Voorgesteld besluit aan de raad: 21. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 50.000,- in 2013 en structureel met € 99.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van schoolzwemmen. Voorstel
760600 Peuterspeelzaalwerk
2013
2014
250
300
bedragen x €1000,2015 2016
300
300
Voorgesteld wordt om door middel van een nieuwe subsidiemethodiek, waarbij meer ten laste wordt gebracht van de geoormerkte rijksmiddelen te komen tot een structurele bezuiniging van € 250.000,- . Dit vergt het komende anderhalf jaar wel een intensief implementatietraject samen met (vooral) de SKL. Het besluit hierover moet nog door de gemeenteraad worden genomen, maar is recentelijk door het college vastgesteld. Aanvullend kan met ingang van 2014 nog eens € 50.000 bezuinigd worden doortwee reguliere peuterspeelzalen te sluiten. Het basisnetwerk blijft daarbij in stand. Voorgesteld besluit aan de raad: 22. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 250.000,- in 2013 en structureel met € 300.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van het peuterspeelzaalwerk. Voorstel
767300 Brede School
2013
2014
22
22
bedragen x €1000,2015 2016
22
22
In de herijking uitvoering Brede School zal gekozen worden voor een scherpere definiëring om in aanmerking te kunnen komen voor budget. Door de middelen meer geconcentreerd in te zetten kan op het in de begroting beschikbare activiteitenbudget van € 215.000,- daardoor 10% worden bezuinigd, ofwel € 21.500,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 23. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 22.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de brede school.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
27
Voorstel
751100 Sport algemeen
2013
2014
21
21
bedragen x €1000,2015 2016
21
21
In de herijking uitvoering Sport algemeen (het gemeentelijk deel) zal gekozen worden voor 10% extra bezuinigingen op het budget. Dit betekent dat bepaalde activiteiten niet meer worden gefinancierd of dat het budget hiervoor geringer wordt. De besparing van 10% betekent een bedrag van € 21.000,-. Eerder is al € 40.000,- bezuinigd in het kader van ‘zero based budgetting’. Voorgesteld besluit aan de raad: 24. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 21.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van sport algemeen.
Voorstel
758000 N.V. Sportbedrijf
2013
2014
195
215
bedragen x €1000,2015 2016
215
215
Met het Sportbedrijf is afstemming gezocht over een extra bezuinigingstaakstelling bovenop de eerdere 6,5%. Hierover is op grote lijnen overeenstemming bereikt, enerzijds door gemeentelijke bijdragen te verlagen en anderzijds door eigen opbrengsten te verhogen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: verminderen van de bijdrage op sportwijkwerk(ers), verhogen inkomsten zwembad (kaartjes recreatief zwemmen), minder verhuur binnensport op onrendabele tijden. Dit levert in totaal € 215.000,- op. De totaalbezuiniging wordt hiermee ruim 12%. Voorgesteld besluit aan de raad: 25. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 195.000,- in 2013 en structureel met € 215.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de N.V. Sportbedrijf.
Voorstel
760700 Inkomensonderst. -minimabeleid
2013
2014
170
170
bedragen x €1000,2015 2016
170
170
De gemeenteraad heeft in maart 2012 het budget voor preventief armoedebeleid vastgesteld. Voorgesteld is om een deel van het budget niet in te zetten voor spoor 1. Dit bedrag kan worden afgeraamd, als het extra rijksgeld voor minimabeleid (€ 392.000 voor spoor 2) hiervoor wordt ingezet en een bezuinigingstaakstelling van € 158.000,- wordt gerealiseerd. Dit levert hier een besparing op van € 120.000,-. De bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind nemen toe. De gemeente moet bijzondere bijstand verlenen voor de kosten van het beschermingsbewind. Indien de kantonrechter beschermingsbewind heeft ingesteld en de kosten daarvan heeft vastgesteld, moet het college de noodzaak van de kosten in beginsel aannemen. Er is geen voorliggende voorziening waar een beroep op kan worden gedaan voor de kosten van bewindvoering. Toch is hierop wel een besparing mogelijk door bijvoorbeeld afspraken te maken met de instanties die beschermingsbewind uitvoeren, door het zelf uit te voeren of via MDF, door overleg met de kantonrechter en door draagkracht te berekenen. Een besparing van € 50.000,- wordt realistisch geacht. Voorgesteld besluit aan de raad: 26. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 170.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van inkomensondersteuning en minimabeleid.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
28
Voorstel
760400 Uitvoering BBZ
2013
2014
70
70
bedragen x €1000,2015 2016
70
70
Rentedragende leningen worden grotendeels uitbetaald via de Kredietbank Nederland. Het ZLF geeft een verklaring van borgtocht via het Bbz af. Als de borg wordt aangesproken, moet alsnog het krediet door het ZLF worden uitbetaald via het Bbz. Hier is een besparing mogelijk van € 50.000,-. Besparing op de schuldhulpverlening voor ondernemers is mogelijk door bij samenloop met Bbz de eerste gegevens op te vragen door het ZLF en pas toestemming te geven voor het traject voor schuldhulpverlening als alle stukken aanwezig zijn. Besparing € 20.000,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 27. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 70.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de uitvoering BBZ.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
29
Programma 3: Leefbare stad De Meerjarenraming KSP (MJR) is in december 2011 vastgesteld. Daarmee is een belangrijke stap gezet in het vasthouden van de kwaliteit voor de openbare ruimte volgens het basisscenario. Dit is nodig om de openbare ruimte toonbaar te houden. Wel zien we dat deze meerjarenraming een tekort laat zien op basis van het totaal te beheren areaal per januari 2011. Dit is voor een deel te wijten aan het achterblijven van een correctie op de uitbreiding van het areaal. In 2011 zijn 317 woningen opgeleverd. De Bataviahaven draagt bij aan het imago en versterking van Lelystad aan de kust. Reden te meer om zorgvuldig om te gaan met het onderhoud. De exploitatie van de haven maakt geen onderdeel uit van de meerjarenraming. Er is een beheerplan opgesteld waarin de maatregelen staan beschreven om de haven voor langere tijd beschikbaar te houden. We zien dat voor het grootonderhoud per 2016 een aanvullende storting in de voorziening nodig is. Een groot deel van de producten in dit programma zijn ICL gerelateerd of kennen vanuit een wettelijke taak een eigen exploitatie. Bezuinigen heeft dan ook niet de eerste voorkeur i.v.m. het tekort op de MJR en de risico’s naar de toezichthouder. Een goed en veilig openbaar vervoer (ov) zien we als een basisvoorziening voor Lelystad. Met de huidige concessie is deze basisvoorziening voor langere tijd gegarandeerd. Op verzoek van de raad wordt onderzocht wat mogelijkheden en benodigde aanpassingen zijn om een halte bij de Atolplaza in de Atolwijk mogelijk te maken. Tegelijkertijd zijn er ook plusvoorzieningen met wat beperktere houdbaarheid bijv. gratis ov voor 65+ en de zogenaamde wijkbus. De pilot van de wijkbus loopt af in 2012. Een evaluatie zal in het tweede kwartaal van 2012 aangeboden worden. Om een eventuele voortzetting mogelijk te maken wordt onder de wenselijke voorstellen voorgesteld om voor 2013 en 2014 een bedrag in de begroting op te nemen. Daarmee zou de einddatum van deze voorziening gelijk komen te liggen met het gratis ov voor 65+. Veiligheid en doorstroming zijn belangrijk. Door zorgvuldiger om te gaan met afwegingen op het gebied van bewustwording in verkeer en aanpassingen van de infrastructuur is besparing mogelijk zonder al te veel afbreuk te doen. Ontwikkelingen op het gebied van routeplanners helpen hierin mee. De economische ontwikkelingen werken door in het aantal aanvragen voor rioolaansluitingen. De verwachting is dat deze trend doorzet in 2013. In verband met de kostendekkendheid wordt een bijstelling van de begroting voorgesteld. Tegelijkertijd zien we door een betere monitoring ook een besparingsmogelijkheid op het gebied van het energiegebruik voor pompen en gemalen van de riolering. Met betrekking tot duurzaamheid zien we een trend waarbij afvalstoffen meer en meer grond- of bouwstoffen zullen worden. Deze tendens vertaalt zich in scherpere contracten voor de inzameling en verwerking. In lijn met ons nieuwe afvalbeleidsplan 2012-2015 stellen we deels een verlaging van de heffing en deels investeringen in maatregelen t.b.v. ondergrondse inzameling en de gescheiden inzameling van kunststof afval voor. Op het gebied van ruimtelijke dienstverlening gaan we kritischer om met inhuur en ondersteuning door derden. Ook zien we mogelijkheden in het verhogen van dwangsommen met betrekking tot handhaving van vergunningen en regels. Het gemeentelijk milieubeleidsplan is aan herziening toe. Tegelijkertijd zien we dat het SLOK (Stichting Lokale Klimaat Initiatieven) programma afloopt in 2013. Vanuit een integrale benadering zal in 2012 een duurzaamheidbeleid opgesteld worden. Op basis van een vast te stellen jaarprogramma wordt in 2013 begonnen met de uitvoering om de milieukwaliteit/duurzaamheid vast te houden. Er liggen kansen op het gebied van duurzame energie in Flevoland. Op dit moment wordt het businessplan voor DEon voorbereid. DEon is het duurzame energie en ontwikkelingsbedrijf Flevoland waarvan de provincie Flevoland, de zes gemeenten en het waterschap initiatiefnemer zijn. Duurzaamheidprojecten die niet zomaar door de markt worden opgepakt kunnen daarmee alsnog worden uitgevoerd, waarmee een snelle ontwikkeling op het gebied van duurzaamheid teweeg wordt gebracht. Hierdoor wordt ook een flinke toename van de werkgelegenheid verwacht. Volgens de planning van Deon wordt in het tweede kwartaal van 2012 het businessplan opgeleverd. Op basis van dit businessplan kan de raad besluiten of de gemeente aandeelhouder /deelnemer wordt in Deon. Als besloten wordt tot deelname, dan is in 2013 een investeringsbedrag nodig.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
30
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 3: Leefbare stad
2013
2014
2015
2016
-24.892
-25.031
-24.984
-24.984
-6.524 -13.113 -44.529
-6.524 -12.936 -44.492
-6.524 -12.886 -44.395
-6.524 -12.886 -44.395
885 5.770 9.866 16.521 -28.008
893 5.770 9.889 16.552 -27.940
893 5.770 9.889 16.552 -27.843
893 5.770 9.889 16.552 -27.843
-40
-48
-48
-48
-40
-48
-48
-48
117 117 77 -27.931
-48 -27.987
-48 -27.890
-48 -27.890
-232
-232
Exploitatie Lasten P31 w ijkontw ikkeling en -beheer P32 Optimaliseren stedelijk verkeer P33 Versterken duurzaamheid Totaal Lasten Baten P31 w ijkontw ikkeling en -beheer P32 Optimaliseren stedelijk verkeer P33 Versterken duurzaamheid Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P31 w ijkontw ikkeling en -beheer P33 Versterken duurzaamheid Totaal Lasten Baten P31 w ijkontw ikkeling en -beheer P32 Optimaliseren stedelijk verkeer P33 Versterken duurzaamheid Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen Voorgestelde w ijzigingen program m a 3 3.1 Wijkontwikkeling en - beheer Wenselijk Beheer en onderhoud (areaaluitbreiding) Lange termijn onderhoud Bataviahaven
-45
Om buiging Bezuiniging energie product kunstw erken RWA Bezuiniging energiekosten pompputten Afvalstoffen
9
9
9
9
30
30
30
30
771
686
807
782
706100 Kadaster, Huisnr, Straatnaamgeving
25
25
25
25
707100 Geo-Informatie Infrastructuur
25
25
25
25
780200 Verkeerplanologie
20
20
20
20
408
408
408
408
1.288
1.203
1.092
1.022
-80
-80
115 41 71 147
115 41 71 147
115 41 71 227
115 41 71 227
-350
-270
-190
-150
104 -104
65 -65
20 -330 1.105 1.105
20 -250 1.100 1.100
20 -170 1.149 1.149
20 -130 1.119 1.119
-26.826
-26.887
-26.741
-26.771
Efficiencyslag beheer openbare ruimte Totaal 3.1 Wijkontw ikkeling en - beheer 3.2 Optimaliseren stedelijk verkeer Wenselijk Verlengen experiment w ijkbus Om buiging 717200 Infra-w egen 717400 Recreatieve routes 717600 Verkeersveiligheid niet-infra Totaal 3.2 Optim aliseren stedelijk verkeer 3.3 Versterken duurzaamheid Onontkoom baar Dekking overheadkosten (Omgevingsdienst OFGV) Kw aliteitsverbetering (w etgeving OFGV) [Amendement 10] Nieuw e rioolaansluitingen (minder lasten) Nieuw e rioolaansluitingen (minder baten) Wenselijk Duurzaamheidsprogramma 2013 [Amendement 15] Dekking uit Nuon (duurzaamheid 2013) [Amendement 15] Om buiging 775000 Beleid en advisering Totaal 3.3 Versterken duurzaam heid Totaal Voorgestelde w ijzigingen Totaal w ijzigingen
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
31
Onontkoombare voorstellen Voorstel
2013
Dekking overheadkosten (Omgevingsdienst OFGV) Verbeteren kwaliteit uitvoering (wetgeving OFGV)
2014
-350 0
-270 0
bedragen x €1000,2015 2016
-190 0
-150 0
In de in mei 2011 getekende intentieverklaring staat onder punt 8 van de Uitgangspuntennota Vorming Regionale Uitvoeringsdienst Flevoland vermeld, dat de desintegratiekosten (frictiekosten en doorlopende overhead) voor rekening van de latende partij komen. Doordat ruim 7 fte van de afdeling Ruimtelijke Dienstverlening en de beide verbonden partijen, MSF en SepH naar de omgevingsdienst zullen overgaan, verliest de gemeente Lelystad met ingang van 2013 de dekking voor de bijbehorende overheadkosten van € 409.000 structureel per jaar. Hiervan is € 150.000,- gerelateerd aan kosten van gebouw, huisvesting en ICT en het restant, € 259.000,- heeft betrekking op personeelslasten. Voor beide categorieën geldt dat deze niet direct en niet volledig beïnvloedbaar zijn. Wel is de mogelijkheid opgenomen om tot maximaal 24% van de direct ingebrachte kosten aan overhead (personeel) in te brengen in de omgevingsdienst. Kosten gerelateerd aan huisvesting en in dit geval het stadhuis zijn in veel mindere mate (ook niet op middellange termijn) beïnvloedbaar dan personeelsgerelateerde lasten, waarbij in de laatste categorie rekening wordt gehouden met een doorlooptijd van een aantal jaren. Aangezien de gevolgen van de vorming van de RUD op de dekking van de overheadkosten nu al in beeld gebracht zijn, kan er ook al in 2012 begonnen worden met het terugdringen ervan. De verwachting is dat vanaf 2012 de beïnvloedbare overhead van € 259.000,- stapsgewijs in de volgende 4 jaar kan worden teruggedrongen. De begroting van de OFGV is vooralsnog inputgericht. Het personeel en de budgetten voor het primaire proces worden door de deelnemers ingebracht. De belangrijkste uitgangspunten zijn dat de personele overhead maximaal 24% van het personeelsbestand mag zijn en dat een efficiency taakstelling wordt opgelegd van 5% op de totale begroting. In onderstaande tabel is de kostenbesparing voor Lelystad weergegeven. bedragen x € 1,2017 2018
2013
2014
2015
2016
OFGV kosten
1.145.898
1.134.439
1.123.095
1.111.864
1.100.745
1.089.738
Huidige kosten*
1.196.677
1.196.677
1.196.677
1.196.677
1.196.677
1.196.677
Met deze besparing is in de meerjarenraming vooralsnog geen rekening gehouden, maar zal ingezet worden ter dekking van de overheadkosten. Naast het budgettaire effect van het verlies van dekking van de overheadkosten heeft ook het uitgangspunt in de intentieverklaring, dat de betrokken partijen kiezen voor een verbetering van de kwaliteit en integraliteit van de uitvoering van de taken door deze onder te brengen in een regionale uitvoeringsdienst, een kostenverhogend effect. Bovendien is er sprake van frictiekosten, aangezien er in het eerste jaar verschil kan ontstaan tussen de begrootte inbreng van personeel en het daadwerkelijk aantal af te nemen uren. Dit leidt naar alle waarschijnlijkheid dit tot een voor de gemeente Lelystad structureel hoger begrotingsbeslag van € 88.000,-.De gesprekken hierover zijn echter nog niet definitief afgerond. Voorgesteld besluit aan de raad: 28. Ten behoeve van de dekking van de overheadkosten (Omgevingsdienst OFGV) de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 350.000,- in 2013, met € 270.000,- in 2014, met € 190.000,- in 2015 en structureel met € 150.000,- met ingang van 2016. 29. Ten behoeve van het verbeteren van de kwaliteit van de uitvoering (wetgeving OFGV) de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 88.000,- met ingang van 2 2013.
2
Aangenomen amendement 10 laat besluitpunt 29 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
32
Voorstel
2013
Nieuwe rioolaansluitingen (minder lasten) Nieuwe rioolaansluitingen (minder baten)
104 -104
2014
bedragen x €1000,2015 2016
65 -65
Als gevolg van de economische crisis zal het aantal aanvragen voor een rioolaansluiting in 2013 lager zijn. De begroting van het product nieuwe rioolaansluitingen is gebaseerd op 400 aansluitingen. Op basis van de feitelijke aantallen van 2011 en de prognose voor 2012 zien we een terugloop. Als deze trend zich voortzet dan zou in 2013 de begroting op basis van een behoedzaam scenario, 250 aansluitingen realistisch zijn. Rekening houdend met een licht herstel van de economie in 2013 is het uitgangspunt 300 aansluitingen in 2014. Het product is kostendekkend. Dat maakt dit voorstel budgetneutraal: minder aanvragen = minder kosten en evenredig minder inkomsten. Voorgesteld besluit aan de raad: 30. Ten behoeve van nieuwe rioolaansluitingen de meerjarenraming zowel aan de lastenkant als aan de batenkant neerwaarts bij te stellen met € 104.000,- in 2013 en € 65.000,- in 2014.
Wenselijke voorstellen Voorstel
2013
2014
Beheer en onderhoud (areaaluitbreiding)
bedragen x €1000,2015 2016
-232
-232
De Herijking Meerjarenraming KSP (MJR) laat een tekort zien op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte op basis van het totaal te beheren arealen per 1 januari 2011. Dit tekort wordt ondermeer veroorzaakt doordat er de laatste jaren geen correctie in de beheermiddelen heeft plaatsgevonden als reactie op de areaaluitbreiding. Door de toename van het aantal woningen in 2011 is het te beheren areaal ook toegenomen. In 2011 zijn 317 nieuwe woningen opgeleverd. Uitgaande van de areaalnorm uit 2003 (€ 733,- per woning) betekent dit dat de beheerkosten met € 232.361,toenemen. Hiervan is € 73.077,- bestemd voor dagelijks onderhoud en € 159.814,- voor groot onderhoud. Geheel of deels niet corrigeren vanaf het moment van oplevering voor deze areaaluitbreiding betekent in feite een bezuiniging op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Om het tekort op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte niet verder op te laten lopen wordt een structurele verhoging van het budget voorgesteld. Voorgesteld besluit aan de raad: 31. Ten behoeve van het beheer en onderhoud (areaaluitbreiding) de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 232.000,- met ingang van 2015.
Voorstel
2013
2014
Lange termijn onderhoud Bataviahaven
bedragen x €1000,2015 2016
-45
In 2012 wordt het beheerplan Bataviahaven aangeboden aan het college. Hierin staan de onderhoudsmaatregelen beschreven die nodig zijn om de Bataviahaven op de lange termijn als haven voor zowel de bruine vloot als voor passanten, pleziervaartuigen en grote riviercruiseschepen, beschikbaar te houden. Tevens staan hierin middelen die nodig zijn om het dagelijks- en groot onderhoud uit te voeren. Voor het GO zal een structurele storting in de voorzieningen nodig zijn. Met dit voorstel worden middelen gevraagd voor GO van Bataviahaven, in DO wordt al voorzien; Bataviahaven heeft een eigen exploitatie en maakt geen deel uit van de meerjarenraming. De financiële onderbouwing van deze cijfers is op basis van het beheerplan Bataviahaven. Dat beheerplan is opgesteld naar aanleiding van een onderzoek. In dat beheerplan is onderscheid gemaakt tussen GO en DO.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
33
Voor Groot onderhoud is gemiddeld € 52.500,- op jaarbasis nodig als storting in de voorziening; momenteel wordt € 8.000,- per jaar gestort. De huidige aanvraag wordt daarmee beperkt tot € 44.500,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 32. Ten behoeve van het lange termijn onderhoud Bataviahaven de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 45.000,- met ingang van 2016.
Voorstel
Verlengen experiment wijkbus
2013
2014
-80
-80
bedragen x €1000,2015 2016
In 2011 is gestart met het experiment van de Wijkbus. De gemeenteraad heeft 31 mei 2011 besloten het experiment te verlengen tot en met 31 december 2012. In het tweede kwartaal 2012 wordt de raad een evaluatie aangeboden over de Wijkbus. Afhankelijk van de besluitvorming over de evaluatie van de Wijkbus (o.a. op het halen van minimaal 1000 reizigers per maand), kan besloten worden het experiment in huidige vorm of in versoberde vorm (minder ritten of als buurtbus met vrijwilligers) met twee jaar te verlengen, waardoor de einddatum gelijk komt te liggen met het einde van het experiment gratis reizen 65+. De in 2014 nieuw gekozen gemeenteraad kan dan afwegen of deze projecten vanaf 2015 allebei, geen van beide of één van beide voortgezet worden. Indien besloten wordt het experiment te verlengen, dan dient daarvoor ook de financiering geregeld te worden. Binnen de BDU openbaar vervoer is hiervoor geen budget. Dekking uit de BDU verkeer en vervoer gaat ten koste van andere verkeersprojecten, zoals verkeersveiligheid. Mogelijk kunnen de kosten van de chauffeurs van Perspectief op een andere wijze dan uit de budgetten voor verkeer en vervoer gedekt worden. Tot slot kan met het CVI besproken worden of deze instelling bereid is ook in 2013 en 2014 bij te dragen aan de kosten van de Wijkbus. De kosten voor de wijkbus bestaan uit de kosten van de subsidie die aan Arriva verleend wordt voor de buurtbus en de kosten van het personeel van Perspectief. Bij elkaar circa € 95.000,- per jaar na aftrek van de reizigersopbrengsten. De kostendekking bestaat uit een gemeentelijke bijdrage van € 80.000 per jaar en een bijdrage van het CVI van € 15.000 per jaar die ook via de gemeente aan Arriva betaald wordt. Indien ervoor gekozen wordt de wijkbus om te vormen tot een echte buurtbus, gereden door vrijwilligers, worden de kosten ca. € 60.000 per jaar lager, en blijft dit bedrag beschikbaar voor andere uitgaven op het gebied van verkeer en vervoer. Het is de vraag of het lukt om in Lelystad voldoende vrijwilligers voor het rijden van een buurtbus te vinden. Voorgesteld besluit aan de raad: 33. Ten behoeve van het verlengen van het experiment met de wijkbus de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 80.000,- in 2013 en 2014.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Duurzaamheidsbeleid - uitvoeringsprogramma 2013 0 Dekking uit Nuon (duurzaamheidsbeleid) 0 In 2012 wordt het Gemeentelijke Milieubeleidsplan herzien in het Duurzaamheidbeleid. Uiterlijk in december 2012 ligt er een door de raad goedgekeurd beleidsplan en een jaarprogramma voor 2013. Het hebben van een jaarprogramma voor milieu/duurzaamheid is een wettelijke taak die zijn grondslag vind in de Wet milieubeheer. Geen of beperkte invulling hiervan zal resulteren in een verslechtering van de milieukundige kernkwaliteiten van Lelystad: de geluidhinder neemt toe, de bodemkwaliteit neemt af, het energieverbruik gaat omhoog en de luchtkwaliteit verslechtert. Omdat er nu nog geen zicht is op de benodigde middelen voor het jaarprogramma 2013 is de vergelijking gemaakt met de uitvoering van het klimaatbeleid (SLOK gelden). De aard van deze projecten staat deze vergelijking toe. Op basis van deze vergelijking is het realistisch te veronderstellen dat voor de uitvoering van het jaarprogramma duurzaamheid 2013 € 100.000,- nodig
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
34
is. Voorgesteld wordt deze te dekken uit de reserve Nuon. Bij het opstellen van de Kadernota 2014 zal op basis van een duurzaamheidprogramma inzichtelijk zijn welke bedragen na 2013 nodig zijn. Daartoe zullen in de kadernota voor 2014-2017 nieuwe voorstellen worden gedaan. Voorgesteld besluit aan de raad: 34. Ten behoeve van het uitvoeringsprogramma 2013 van het duurzaamheidsbeleid de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 100.000,- in 2013 en dit bedrag te 3 dekken door onttrekking uit de reserve Nuon.
Ombuigingen Voorstel
2013
Bezuiniging energie product kunstwerken RWA
9
2014
9
bedragen x €1000,2015 2016
9
9
Op het product 722100 - kunstwerken RWA vindt het doelmatig onderhoud van stedelijke gemalen ten behoeve van afvoer regenwater in diverse locaties van de openbare ruimte, de doorgang van vaarverkeer van lage dwarsvaart naar Hollandse Hout en het op peil houden van het brandblus stelsel in het industriegebied Flevopoort plaats. Het onderhoud van de pompputten, sluiscomplex, mechanische installaties en de elektrische installaties dient op een voldoende kwaliteitsniveau plaats te vinden. Het energieverbruik van de kunstwerken RWA wordt jaarlijks gemonitord en vergeleken met het berekende energieverbruik. De laatste 5 jaar wordt geconstateerd dat er een lager energieverbruik plaats vindt dan de berekening aangeeft. Dit heeft vooral te maken met de draaiuren van de pompen van de betreffende kunstwerken. Voorgesteld besluit aan de raad: 35. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 9.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van energie product kunstwerken RWA.
Voorstel
Bezuiniging energiekosten pompputten
2013
2014
30
30
bedragen x €1000,2015 2016
30
30
Binnen het product rioolgemalen vindt het doelmatig onderhoud van stedelijke gemalen en persleidingen ten behoeve van afvoer van rioolwater naar de zuivering plaats. Het onderhoud van de pompputten, mechanische installaties en de elektrische installaties dient op een voldoende kwaliteitsniveau plaats te vinden. Het energieverbruik van de gemalen wordt jaarlijks gemonitord en vergeleken met het berekende energieverbruik. De laatste 5 jaar wordt geconstateerd dat er een lager energieverbruik plaats vindt dan dat de berekening aangeeft. Dit heeft met name te maken met de draaiuren van de pompen van de betreffende gemalen. Voorgesteld besluit aan de raad: 36. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 30.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de energiekosten van de pompputten.
3
Aangenomen amendement 15 laat besluitpunt 34 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
35
Voorstel
Afvalstoffen
2013
2014
771
686
bedragen x €1000,2015 2016
807
782
In 2013 wordt een kostendaling en een batenstijging gerealiseerd door verbeterde contracten op het gebied van afvalinzamelen en verwerken. Voorgesteld wordt om de beschikbare financiële ruimte te gebruiken om een drietal extra kostencomponenten ten laste te brengen van de afvalstoffenheffing en daarnaast het dekkingspercentage te verhogen naar 100%. De kostencomponenten die vanaf 2013 worden toegerekend zijn een deel van de veegkosten (± 25%) die voortvloeien uit de verwijdering van zwerfafval of verkeerd aangeboden huishoudelijk afval en een deel van de handhavingskosten die gemaakt worden ten behoeve van het op de juiste wijze aanbieden van huishoudelijk afval. Daarnaast worden de kosten voor toezicht op de afvalinzameling, voorheen niet toegerekend aan dit product, ten laste gebracht van de afvalstoffenheffing. De gerealiseerde kostenstijging leidt op die wijze tot een voordeel voor de algemene dienst, terwijl het tarief voor de burger gelijk blijft. Voorgesteld besluit aan de raad: 37. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 771.000,- in 2013, met € 686.000,- in 2014, met € 807.000,- in 2015 en met € 782.000,- in 2016 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de afvalstoffeninzameling en -verwerking.
Voorstel
706100 Kadaster, Huisnr, Straatnaamgeving
2013
2014
25
25
bedragen x €1000,2015 2016
25
25
Het betreft 6,9% van het budget. Er wordt kritischer gekeken naar inhuur en mogelijk kan er enige vertraging ontstaan bij het inmeten van gegevens. Voorgesteld besluit aan de raad: 38. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 25.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van het kadaster, huisnummering en straatnaamgeving.
Voorstel
707100 Geo-Informatie Infrastructuur
2013
2014
25
25
bedragen x €1000,2015 2016
25
25
Het betreft 13,8% van het budget. Alle inhuur wordt beëindigd en er wordt nog eens goed gekeken naar ondersteuning door derden. Voorgesteld besluit aan de raad: 39. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 25.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de Geo - informatie infrastructuur.
Voorstel
780200 Verkeerplanologie
2013
2014
20
20
bedragen x €1000,2015 2016
20
20
Een structurele bezuiniging van €20.000 is mogelijk door betere afstemming met de verkeerskundigen van de afdeling Beheer openbare ruimte over taken en afhandeling van bewonersbrieven en -wensen. Voorgesteld besluit aan de raad: 40. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 20.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van verkeersplanologie.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
36
Voorstel
Efficiencyslag beheer openbare ruimte
2013
2014
408
408
bedragen x €1000,2015 2016
408
408
Binnen het totale pakket van Dagelijks- en Groot onderhoud van het beheer openbare ruimte zijn door werk met werk te maken en te verdichten efficiencyvoordelen te behalen. Bijvoorbeeld op de onderwerpen, openbare verlichting, groen in de wijk en handmatig reinigen. De extra werkzaamheden kunnen tevens worden gerealiseerd door een meer efficiënte uitvoering van het dagelijks onderhoud: er zal minder beheerd worden op incidentele signalen; het dagelijks onderhoud beperkt zich dan vooral tot de structurele aanpak. Hiervoor wordt een besparing ingeboekt van structureel € 408.000,-. Parallel daaraan verloopt de ontwikkeling van de stad langzamer. Gedurende de looptijd van de grondexploitaties zal er in de grondexploitatiegebieden meer sprake zijn van beheer openbare ruimte. De beheerorganisatie zal daarom meer betrokken moeten worden bij het beheer en onderhoud van de grondexploitatiegebieden, bijvoorbeeld door het tijdelijk beheer direct uit te laten voeren door de beheerorganisatie, maar ook door na integrale oplevering van het werk het beheer direct over te laten gaan en uit de grondexploitatie te halen. Daarmee kan meer efficiency worden bereikt. De voorzieningen voor beheer en onderhoud zullen daarvoor jaarlijks incidenteel worden aangevuld met middelen uit grondexploitaties, globaal variërend tussen € 300.000,- en €500.000,- per jaar. Voorgesteld besluit aan de raad: 41. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 408.000,- met ingang van 2013, voortvloeiend uit een efficiencyslag in het dagelijks beheer openbare ruimte. Tegelijkertijd incidenteel jaarlijks de lasten opwaarts bij te stellen en deze te dekken door een bijdrage van vergelijkbare omvang uit diverse grondexploitaties voor het efficiënt uitvoeren van beheerwerkzaamheden in grondexploitatiegebieden.
Voorstel
717200 Infra-wegen
2013
2014
115
115
bedragen x €1000,2015 2016
115
115
Het betreft ruim 50% van het uitvoeringbudget voor infrastructurele wijzigingen, met name op het gebied van veiligheid aan wegen. In het toekennen van aanpassingen zal een zorgvuldigere afweging gemaakt moeten worden. Voorgesteld besluit aan de raad: 42. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 115.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van infra-wegen.
Voorstel
717400 Recreatieve routes
2013
2014
41
41
bedragen x €1000,2015 2016
41
41
De afgelopen jaren is een groot aantal projecten uitgevoerd met incidentele middelen. Al deze projecten worden uiterlijk in 2012 afgerond. Afhankelijk van de ligging worden deze voorzieningen onderhouden vanuit de reguliere onderhoudsmiddelen. Met het afronden van de projecten wordt het volledige product afgeraamd. Het gaat hierbij om € 20.000,- werken derden en € 21.000,- in uren van verschillende afdelingen. Hierbij is mogelijk sprake van enige frictie op personeel. Voorgesteld besluit aan de raad: 43. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 41.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van recreatieve routes.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
37
Voorstel
717600 Verkeersveiligheid niet-infra
2013
2014
71
71
bedragen x €1000,2015 2016
71
71
Het betreft 50% van het uitvoeringsbudget voor met name gedragsbeïnvloeding en verkeerseducatie. Er zal een zorgvuldigere afweging gemaakt moeten worden in het uitvoeren van projecten. Wellicht zal aansluiting gezocht moeten worden bij andere educatieve projecten vanuit de gemeente. Voorgesteld besluit aan de raad: 44. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 71.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van verkeersveiligheid nietinfra.
Voorstel
775000 Beleid en advisering
2013
2014
20
20
bedragen x €1000,2015 2016
20
20
Het betreft 2,4% van het budget. Door het verdubbelen van de hoogte van dwangsommen worden extra opbrengsten van circa € 20.000,- verwacht. Voordeel: een betere dekking van de toezicht en handhavingkosten en beter naleefgedrag. Voorgesteld besluit aan de raad: 45. De baten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 20.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van beleid en advisering.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
38
Programma 4: Sterke stad In het kader van de voortdurende economische crisis dient de rol van de gemeente steeds meer gericht te zijn op de regievoering, op het bewaken van de samenhang tussen de economische, fysieke en demografische ontwikkelingen van de stad. Uitgangspunt daarbij is dat de stad aantrekkelijk blijft om te wonen, te werken en te recreëren. Aantrekkelijk voor de eigen inwoners en bedrijven, maar zeker ook met aantrekkingskracht op nieuwe inwoners en bedrijven. Dat kon en kan de gemeente niet alleen. Verbinden en schakelen waarbij de gemeente met een proactieve opstelling een duidelijke stip op de horizon voor ogen heeft. Instrumenten die hiervoor ingezet kunnen worden zijn een actualisatie of herziening van de structuurvisie Lelystad 2005, het steeds opnieuw actualiseren van een strategisch meerjaren woningbouwplan, herprogrammering van de stadsontwikkelingsprojecten, maar ook het sterk inzetten op de regionale samenwerking en lobby in het kader van de MetropoolRegio Amsterdam (MRA). Naar aanleiding van de ruimtelijke toekomstscenario’s voor Lelystad 2010 – 2040 en de uitkomsten vanuit de raadswerkgroep die in een breder verband de visie op de ontwikkeling van de stad beziet, zal besloten worden tot een eventuele actualisatie of herziening van de structuurvisie Lelystad 2005. In dat kader zal ook de noodzakelijke herprogrammering van de stadsontwikkelingsprojecten aan de orde zijn. Daarvoor zijn drie scenario’s ontwikkeld, en wel de scenario’s ‘Status quo’, ‘Behoedzaam’ en ‘Somber’. Voor de ontwikkeling van de stad wordt het steeds urgenter de huidige inwoners vast te houden en aan zich te binden. In 2011 was er weer sprake van een negatief migratiesaldo, ofwel meer Lelystedelingen hebben de stad verlaten dan er nieuwe inwoners bijkomen. Het vinden van de juiste antwoorden op deze problematiek dient de komende jaren volop aandacht te krijgen. Hiervoor wordt in 2013 de woonvisie geactualiseerd en zullen er nieuwe prestatieafspraken met Centrada gemaakt worden. Momenteel houdt een werkgroep van de raad in een breder kader de actualisatie van de structuurvisie tegen het licht.. Zo spoedig mogelijk nadat de raad een toekomstscenario vastgesteld heeft zullen de consequenties concreet vertaald kunnen worden in effecten. De financiële consequenties dienen daarbij in beeld gebracht te worden door de programmering van de woningbouw, bedrijventerreinen en kantoren nader uit te werken en (tijdelijke) invulling aan te geven voor de niet ontwikkelde gebieden. In de uitwerking zal voor de verschillende ontwikkelingsgebieden de consequenties voor de woningbouwprojecten (hoeveel en welke segmenten) in beeld gebracht worden, zullen de kansen van de verschillende gebieden aangegeven worden en dient een beheerplan opgesteld te worden. Daarnaast is goede monitoring van de feitelijke ontwikkelingen (zowel stedelijk als regionaal) noodzakelijk om tijdig bij te kunnen sturen. Een sterke stad is een stad die de crisis gezond doorstaat. Onder het motto “Met beide voeten op de grond, kom je geen stap vooruit” heeft het College geprobeerd binnen het werkveld Cultuur een gedachtenlijn te ontwikkelen die substantiële bezuinigingen realiseert en tegelijkertijd een stip aan de horizon zet. Het zonder meer opleggen van deze taakstelling aan de culturele instellingen, waarbij met minder middelen amechtig wordt getracht in mindere mate toch zoveel mogelijk hetzelfde te blijven doen, leidt tot een algemene verzwakking van de lokale culturele infrastructuur. Dit is een route die een onaanvaardbare verschaling van het culturele klimaat in de stad tot gevolg zal hebben. Dus moeten we veranderen. Samen met de KUBA instellingen gaan we de uitdaging aan om het culturele ondernemerschap verder te ontwikkelen. Dit betekent dat zij hun eigen aanbod aan culturele diensten en producten goed tegen het licht zullen moeten houden en deze waar nodig aanpassen, om nog beter te kunnen voldoen aan de behoeften in de samenleving. Onderdeel hiervan is de ontwikkeling van andere commerciële culturele activiteiten die een substantiële bijdragen kunnen leveren aan de financiering van de gesubsidieerde culturele infrastructuur. Om de stad aantrekkelijk te houden is het daarnaast ook in deze tijden nodig om te investeren in haar aantrekkingskracht. Vandaar dat voorgesteld wel te investeren in het vergroten van de recreatieve aantrekkingskracht van de kust en in een betere bereikbaar per spoor.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
39
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 4: Sterke stad
2013
2014
2015
2016
Exploitatie Lasten P41 Werken aan de basis P42 Kw aliteit aanbod versterken P43 Verbeteren regionale bereikbaar P44 Imago versterken Totaal Lasten Baten P41 Werken aan de basis P42 Kw aliteit aanbod versterken P43 Verbeteren regionale bereikbaar P44 Imago versterken Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P42 Kw aliteit aanbod versterken Totaal Lasten Baten P41 Werken aan de basis P42 Kw aliteit aanbod versterken P43 Verbeteren regionale bereikbaar P44 Imago versterken Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen
-891
-766
-766
-766
-79.744 -1.138 -1.808 -83.581
-78.920 -1.138 -1.808 -82.632
-78.920 -1.138 -1.808 -82.632
-78.920 -1.138 -1.808 -82.632
172 71.784 1 59 72.016 -11.565
172 71.456 1 59 71.688 -10.944
172 71.456 1 59 71.688 -10.944
172 71.456 1 59 71.688 -10.944
-133 -133
-133 -133
-133 -133
125 430
191
191
191
555 555 -11.010
191 59 -10.885
191 59 -10.885
191 59 -10.885
58
58
58
58
58
58
58
58
Voorgestelde w ijzigingen program m a 4 Voorgestelde w ijzigingen 4.1 Werken aan de basis Om buiging 704300 Onderzoek & Beleid EVO Totaal 4.1 Werken aan de basis 4.2 Kwaliteit aanbod versterken Onontkoom baar Investeringssubsidie Stichting Radio lelystad
-15
Wenselijk Subsidie bossen (minder baten)
-15
-15
-15
-15
Subsidie bossen (minder lasten)
15
15
15
15
Cultuurinstellingen (KUBA)
195
431
431
406
Kunst en cultuur
103
103
103
103
45
45
45
45
Stimuleren ontw ikkeling kust [Amendement 17] Dekking ROS (ontw ikkeling kust) [Amendement 17] Om buiging
781100 Woningbouw ontw ikkeling 783800 Herontw ikkeling 786600 Startersleningen 786700 WoonBeleid 787100 Grondbedrijf 730800 Markten [Amendement 22] Totaal 4.2 Kw aliteit aanbod versterken 4.3 Verbeteren regionale bereikbaarheid Wenselijk Nachtnet spoor Zw olle-Amsterdam [voorstel vervallen] Om buiging 780100 Ruimtelijke ontw ikkeling 780400 Uitvoering w et ruimtelijke ordening Totaal 4.3 Verbeteren regionale bereikbaarheid Totaal Voorgestelde w ijzigingen Totaal w ijzigingen
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
16 76 131
16 76
16 76
136 16 76
551
671
671
782
66 66 675 675
66 47 113 842 842
66 47 113 842 842
66 47 113 953 953
-10.335
-10.043
-10.043
-9.932
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
40
Onontkoombare voorstellen Voorstel
2013
Investeringssubsidie Stichting Radio lelystad
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-15
Artikel 2.170a van de Mediawet bepaalt dat de gemeente een bekostigingsplicht heeft om erkende lokale publieke omroepdiensten zodanig te continueren dat op lokaal niveau in een toereikend mediaaanbod kan worden voorzien. In 2011 heeft de Stichting Radio Lelystad een subsidieaanvraag ingediend voor haar activiteiten in 2011 en voor investeringen in de benodigde apparatuur. De aanvraagde subsidie is in 2011 deels toegewezen. De investeringssubsidie van € 15.000,- is vanwege het subsidieplafond afgewezen. De Stichting Radio Lelystad heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt. De Commissie voor Beroep en Bezwaar adviseerde dat het verlenen van de subsidie gebonden is aan het subsidieplafond. De commissie wees echter ook op de zorgplicht van de gemeente op grond van artikel 2.170a van de Mediawet. Van de Stichting Radio Lelystad is een investeringsplan ontvangen voor een totaal van € 90.000,-. Niet alle investeringen hebben rechtstreeks betrekking op de continuïteit van de publieke omroepdiensten. Daarnaast kan een deel door de Stichting Radio Lelystad zelf worden gefinancierd. Om die redenen op grond van de wettelijke zorgplicht wordt voorgesteld om de Stichting Radio Lelystad als aanvulling op hun activiteitensubsidie, eenmalig een incidentele investeringssubsidie te verlenen van maximaal € 15.000,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 46. Ten behoeve van een investeringssubsidie aan stichting radio Lelystad de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 15.000,- in 2013.
Wenselijke voorstellen Voorstel
Subsidie bossen (minder baten) Subsidie bossen (minder lasten)
2013
2014
-15 15
-15 15
bedragen x €1000,2015 2016
-15 15
-15 15
Op 1 januari 2013 loopt de huidige subsidietoekenning af en moet een hernieuwde aanvraag ingediend worden. De Rijksbijdrage Natuurbeheer wordt € 15.000,- lager geschat doordat alleen nog voor gebieden binnen de Ecologische Hoofdstructuur subsidie wordt toegekend. Als gevolg hiervan kan er minder worden gedaan aan fauna- en bosbeheer en zullen er minder bruikbare recreatieve bosvoorzieningen in stand kunnen worden gehouden. Naar schatting zal de subsidiebijdrage dalen van € 20.000,- naar € 5.000,- per jaar, totaal is dit is € 15.000,- lager. Voorgesteld besluit aan de raad: 47. Ten behoeve van de subsidie bossen de meerjarenraming zowel aan de lastenkant als aan de batenkant structureel neerwaarts bij te stellen met € 15.000,- met ingang van 2013.
Voorstel
2013
Stimuleren ontwikkeling kust Dekking ROS (ontwikkeling kust)
2014
bedragen x €1000,2015 2016
0 0
In het collegeprogramma 2010-2014 heeft het college uitgesproken verder te bouwen aan de kust. De kust moet nog aantrekkelijker worden gemaakt. Meer evenementen, meer horeca en verbinding van toeristische attracties. Met een aantal maatregelen wil het college hierin een stimulans zijn. Concreet wordt gedacht aan het maken van een volwaardige voetgangersverbinding tussen musea aan de kust en het kunstwerk van Gormley en het legaliseren en veilig maken van de startplek voor kiters en surfers nabij de Houtribsluizen. Beiden vallen buiten de grenzen van de grondexploitatie kust (overleg met de grondeigenaren moet nog gevoerd worden).
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
41
Verder wordt een plan uitgewerkt voor een beperkte zwembadvoorziening nabij Batavia Haven. Een zwembad in combinatie met een passantenhaven vergroot de aantrekkingskracht van de haven en de kust voor zowel passanten/toeristen als bewoners. Aan het zwembad kan nog geen bedrag worden gekoppeld. Inzet is dat het zwembad commercieel geëxploiteerd wordt. Met het sportbedrijf en Batavia Haven dient de haalbaarheid nader onderzocht te worden. Voorgesteld besluit aan de raad: 48. Ten behoeve van het stimuleren ontwikkeling kust de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 50.000,- in 2013 en dit bedrag te dekken door 4 onttrekking uit de Reserve Ontwikkeling Stad.
Voorstel
Nachtnet spoorverbinding Zwolle-Amsterdam
2013
2014
0
0
bedragen x €1000,2015 2016
Lelystad heeft in het bestuurlijk Overleg Spoor Flevoland de wens neergelegd om te komen tot een nachttrein tussen Lelystad en Amsterdam. Hierover moet nog overeenstemming worden bereikt met andere gemeenten en de provincies. De insteek is dat de kosten gezamenlijk moeten worden gedragen. Bij een nachtnet met 5 treinen per nacht tussen Amsterdam en Zwolle v.v. is de verwachting dat gemiddeld 65 reizigers per trein hiervan gebruik maken. De NS raamt een negatief resultaat van per jaar € 350.000,-. De additionele kosten voor beveiliging en het ’s nachts open houden van de stations worden geraamd op € 50.000 per station per jaar. Verdeeld over 3 gemeenten (Almere, Lelystad en Zwolle) en de provincies Flevoland en Overijssel. Voor Lelystad betekent dit een jaarlijkse bijdrage van € 120.000,-. De betrokken gemeenten en provincies zijn in gesprek met de NS over een lager bedrag. Er wordt voorgesteld om vooralsnog een bedrag van € 50.000,- te reserveren in de jaren 2013 en 2014, in afwachting van de uitkomst van deze gesprekken. Voorgesteld besluit aan de raad: 49. Ten behoeve van een experiment met een nachtnet spoorverbinding Zwolle- Amsterdam de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met een reservering van € 5 50.000,- in 2013 en 2014.
Ombuigingen Voorstel
704300 Onderzoek & Beleid EVO
2013
2014
58
58
bedragen x €1000,2015 2016
58
58
Een structurele bezuiniging van € 58.000,- op onderzoek & beleid economie en vastgoedontwikkeling. Dit betekent verminderen beleidsondersteuning met 1 fte. Een deel van het ondersteunend onderzoek naar economische effecten wordt gestopt. Focus komt te liggen op deelname in externe vertegenwoordigingen. Dit wordt deels gedaan door accountmanagers. Directe kosten vooractiviteiten blijven wel gehandhaafd. Voorgesteld besluit aan de raad: 50. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 58.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van onderzoek & beleid EVO.
4 5
Aangenomen amendement 17 laat besluitpunt 48 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen. Voorstel is vervallen op verzoek van het college.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
42
Voorstel
Cultuurinstellingen (KUBA)
2013
2014
195
431
bedragen x €1000,2015 2016
431
406
Dit heeft betrekking op Bibliotheekwerk, Kunstzinnige vorming, Cultureel centrum Agora Theater en Underground. Het huidige budget voor het gemeentelijk cultuurbeleid bedraagt inclusief de huisvestingskosten nabij de € 5,7 mln.. Er van uitgaande dat de huurlasten niet zonder meer beïnvloedbaar zijn, is het beïnvloedbaar subsidiebudget € 4.5 mln.. Dit betekent dat middels bovenstaande taakstelling de extra bezuiniging op het beïnvloedbare budget oploopt van 4,6% in 2013 tot maximaal 10% in de jaren daarna. Waarbij die bezuiniging komt – zeker in deze sector – bovenop de bezuinigingen cq. lastenverzwaring van Rijk (o.a. Btw-verhoging) en Provincie (o.a. cultuureducatie). Het gegeven dat de komende jaren de publieke middelen voor de culturele activiteiten en cultureel aanbod lager zijn, vergt om een nieuwe benadering. Een substantiële wijziging waarop lokale culturele activiteiten en –aanbod worden georganiseerd en gefinancierd. Deze nieuwe benadering vergt van alle betrokkenen (politiek, instellingen en publiek) een flexibele houding, waarbij ‘out of the box’ denken en een grotere eigen verantwoordelijkheid absolute voorwaarden zijn. Dus niet benoemen wat met minder geld niet meer mogelijk is, maar op basis van cultureel ondernemerschap op zoek gaan naar de mogelijkheden die voorhanden zijn om te zorgen voor aan een aantrekkelijk cultureel klimaat in Lelystad. Waar gaat de nieuwe benadering zich op richten? De nieuwe benadering vraagt dat afstand wordt genomen van de huidige culturele infrastructuur om daarmee een antwoord te kunnen geven op de vraag: hoe kunnen de volgende onderdelen van het culturele klimaat in Lelystad op een effectieve en efficiënte wijze worden georganiseerd en gefinancierd? Culturele instellingen worden uitgedaagd om hun culturele ondernemerschap verder te ontwikkelen. Dit betekent dat zij hun eigen aanbod aan culturele diensten en producten goed tegen het licht zullen moeten houden en deze waar nodig aanpassen, om nog beter te kunnen voldoen aan de behoeften in de samenleving. Onderdeel hiervan is de ontwikkeling van andere commerciële culturele activiteiten die een substantiële bijdragen kunnen leveren aan de financiering van de gesubsidieerde culturele infrastructuur. Een paar voorbeelden: -
-
In hoeverre kan en durft de Agora, Kubus en Undergound het begrip kwaliteit los te laten en meer te programmeren op kassucces dan op culturele kwaliteit Kan de Kubus voor lessen kostendekkende tarieven (met eventueel een staffel naar financiële draagkracht) gaan hanteren voor de muzieklessen Kan de bibliotheek haar ruimte commercieel verhuren of met leenautomaten haar commerciële dienstverlening uitbreiden. Kan de Agora ook nog andere cultureel- commerciële diensten aan gaan bieden? Kunnen instellingen marktconform gaan werken en de daarbij behorende eisen aan haar medewerkers stellen. En kunnen we dan van beperkende Cao’s af die gebaseerd zijn op een kunstverleden Kan door ruimtelijke programmering gezamenlijk een groter rendement uit de gebouwen gehaald worden Kunnen backoffices samengevoegd worden. Kunnen….
Duidelijk is ook dat niet iedere culturele omgeving de mogelijkheid biedt om in voldoende mate aanvullende inkomsten uit de markt te generen. Voor gesubsidieerde instellingen die deels binnen een commerciële context functioneren (zoals de podiumkunsten) zijn de perspectieven voor aanvullende financiering bijvoorbeeld gunstiger, dan voor het bibliotheekwerk en de kunsteducatie/amateurkunst. Bij de verdeling van de publieke middelen aan de verschillende culturele activiteiten wordt met dit verschil rekening gehouden.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
43
In 2012 wordt in overleg met de culturele instellingen gekeken hoe deze nieuwe benadering er concreet uit gaat zien en hoe deze stapsgewijs vanaf 2013 kan worden ingevoerd. In 2016 zal de nieuwe benadering volledig gerealiseerd moeten zijn. Om het proces te bevorderen en te kunnen borgen dat voor 2013 een goede uitgangspositie tot stand is gebracht, is externe advisering op het gebied van cultureel ondernemerschap met voldoende distantie noodzakelijk. Hiervoor dient in 2012 een budget te worden vrijgemaakt. Dit wordt extra bezuinigd c.q. terugverdiend in 2014 en 2015. Voorgesteld besluit aan de raad: 51. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 195.000,- in 2013, met € 431.000,- in 2014 en 2015 en structureel met € 406.000,- met ingang van 2016 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van cultuurinstellingen (KUBA).
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Kunst en cultuur 103 103 103 103 Dit is een bezuiniging van 20% op kunstwerken en incidentele subsidies. Binnen kunst en cultuur staat duurzame cultuurparticipatie centraal. Kunstwerken is een post die een minder directe relatie tot cultuurparticipatie heeft. Er blijft in ieder geval budget gereserveerd voor onderhoud. Verder betekent het dat geen ondersteuning meer zal worden gegeven aan bijvoorbeeld stichting Prax, Artifest, Natuurkunstpark KVF. Voorgesteld besluit aan de raad: 52. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 103.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van kunst en cultuur.
Voorstel
2013
730800 Markten
7
2014
7
bedragen x €1000,2015 2016
7
7
Een structurele bezuiniging van € 7.000,-. Markten moeten kostendekkend zijn. Dit heeft als gevolg dat de tarieven om op markten te mogen staan verhoogd worden. Voorgesteld besluit aan de raad: 53. De baten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 7.000,- met ingang 6 van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van markten.
Voorstel
781100 Woningbouwontwikkeling
2013
2014
45
45
bedragen x €1000,2015 2016
45
45
Een structurele bezuiniging van € 45.000,-. Dit betekent dat de markt verantwoordelijk wordt voor de bouwkwaliteit. Er wordt enkel nog maar aan de wettelijke kaders getoetst. Voorgesteld besluit aan de raad: 54. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 45.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van woningbouwontwikkeling.
6
Aangenomen amendement 22 laat besluitpunt 53 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
44
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
783800 Herontwikkeling
136
Dit betreft haalbaarheidsonderzoeken en andere activiteiten ten behoeve van nieuwe initiatieven waarvoor nog geen budget is geraamd. Deze post is niet afgeraamd. Wel is om deze post in stand te kunnen houden de post voorzien aanmerkelijk verlaagd. Alle onvoorziene ontwikkelingen zullen dan ook ten laste van deze post moeten worden gebracht.. Inzet van uren op deze post kan in de toekomst alleen maar op basis van een expliciete opdracht, goedgekeurd in de stuurgroep Nieuwe Initiatieven. Uitgangspunt daarbij is meer vrijheid voor nieuwe initiatieven, minder bemoeienis gemeente. Voorgesteld besluit aan de raad: 55. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 136.000,- met ingang van 2016 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van herontwikkeling.
Voorstel
786600 Startersleningen
2013
2014
16
16
bedragen x €1000,2015 2016
16
16
Een structurele bezuiniging van € 16.360,-. Er worden conform eerdere besluitvorming geen nieuwe aanvragen meer in behandeling genomen, lopend werk aan al toegekende aanvragen is een beperkte hoeveelheid werk en moet meegenomen worden binnen de bestaande formatie. Voorgesteld besluit aan de raad: 56. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 16.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van startersleningen.
Voorstel
786700 WoonBeleid
2013
2014
76
76
bedragen x €1000,2015 2016
76
76
Een structurele bezuiniging van € 76.000,-. Minder woningbouw betekent dat ook minder ondersteunend beleid nodig is. Structurele bezuiniging op woonbeleid zou deze taak vrijwel opheffen. Deze bezuiniging dient dan ook gelezen te worden als een algemene bezuiniging op de beleidsactiviteiten van de gemeente. Voorgesteld besluit aan de raad: 57. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 76.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van woonbeleid.
Voorstel
2013
787100 Grondbedrijf
2014
bedragen x €1000,2015 2016
131
Een incidentele bezuiniging voor 2013 van € 131.000,-. Het grondbedrijf moet de eigen broek ophouden. Dat betekent dat de saldering op 0 gezet moet worden. Voorgesteld besluit aan de raad: 58. De lasten in de meerjarenraming incidenteel neerwaarts bij te stellen met € 131.000,- in 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van het grondbedrijf.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
45
Voorstel
780100 Ruimtelijke ontwikkeling
2013
2014
66
66
bedragen x €1000,2015 2016
66
66
Een structurele bezuiniging van € 66.000,-. Minder ontwikkeling is ook minder ruimtelijk beleid en uitvoering. Deze bezuiniging moet met name worden gericht op het verminderen van de formatie van de directe plannenmakers, stedenbouwkundigen, tekenaars etc. Het betreft hier de uren die op de Algemene Dienst geboekt worden. Hier bovenop komen nog de bezuinigingen die voortvloeien uit de urenvermindering doordat minder projectactiviteiten uitgevoerd worden en er vanuit het grondbedrijf dus minder middelen beschikbaar zijn voor ruimtelijke plannen, stedenbouw etc. Voorgesteld besluit aan de raad: 59. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 66.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling.
Voorstel
2013
780400 Uitvoering wet ruimtelijke ordening
2014
47
bedragen x €1000,2015 2016
47
47
Een structurele bezuiniging van € 47.000,- vanaf 2014. Tot 1 juli 2013 moeten alle zeilen worden bijgezet om aan de wettelijke verplichting te voldoen om voor het hele grondgebied actuele bestemmingsplannen te hebben. Vanaf 2014 zijn de bestemmingsplannen op orde en kan de formatie met 0,7 fte teruggebracht worden. Voorgesteld besluit aan de raad: 60. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 47.000,- met ingang van 2014 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van de uitvoering wet ruimtelijke ordening.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
46
Programma 5: Veiligheid Onlangs is de Kadernota Veiligheid gepresenteerd aan de raad. Hierin zijn de ontwikkelingen, die voor de komende jaren worden voorzien, verwerkt door aan te geven waar de verwachte inzet nodig is. De prioriteiten en de thema’s waar een basisinzet voor nodig is, zijn aangegeven. Opvallende tendens is de grotere regierol die gemeenten moeten gaan vervullen. De regierol van de gemeente wordt steeds belangrijker met de voorziene vaststelling van het wetsvoorstel (kamerstuk 32 459) wijziging van de Gemeentewet in verband met de versteviging van de regierol van de gemeente ten aanzien van het lokaal veiligheidsbeleid. De regierol van gemeenten zal worden verstevigd door middel van een tweetal maatregelen:
de gemeenteraad is verplicht tot het vaststellen van een integraal veiligheidsplan voor een periode van vier jaar. invoering zorgplicht voor de burgemeester.
Gemeenten staan voor de opgave een coördinerende rol te vervullen voor de activiteiten van verschillende partijen die bijdragen aan de veiligheid van hun burgers. Dat vereist samenwerking met en tussen uiteenlopende partijen. De gemeente als regisseur bevordert en bewaakt dat partijen samenwerken en afstemmen. Die regie is niet alleen gericht op het vormen van concrete samenwerkingsverbanden, maar vooral op het bewerkstelligen van samenhang in het geheel aan maatregelen, middelen en activiteiten, zodat de partijen binnen de veiligheidsketen daadwerkelijk de belangrijkste veiligheidsproblemen binnen de gemeente aanpakken. Door de verantwoordelijkheid van de gemeenteraad en de burgemeester op de voorgestelde manier vast te leggen, wordt de regisserende rol van gemeenten versterkt. Zowel de harde cijfers (politie, gebiedscan) als de zachte gegevens (monitor het gebied van leefbaarheid, veiligheid en wonen) laten een gunstige ontwikkeling zien in Lelystad. Het gaat beter met de leefbaarheid en veiligheid. De komende jaren zullen dan ook vooral in licht staan van consolideren van de bestaande situatie en daar waar nodig extra inzet op maat verrichten. Het Nieuwe Werken in de wijk zal van start gaan. Het college heeft gekozen voor een lichte aansturing vanuit de gemeente gericht op het bewaken van de samenhang en integratie in de gezamenlijke aanpak. Stichting Welzijn Lelystad neemt de coördinatie op zich van de integrale teams en zorgt voor een efficiënte overlegstructuur tussen alle partijen die actief zijn in de wijken. Het bewaken van de leefbaarheid en veiligheid moet hierin nog vorm krijgen. Lelystad kent een groei in het aantal kamerverhuurpanden. Tijdelijke arbeidskrachten (arbeidsmigranten), maar ook starters op de woningmarkt met een beperkt budget of diegenen die tot specifieke doelgroepen behoren (zoals daklozen, drugsverslaafden e.d.) zien zich steeds vaker gedwongen om gebruik te maken van het aanbod van kamerverhuur. Vaak wordt door de eigenaren van de kamerverhuurpanden niet of nauwelijks aandacht besteed aan (brand)veiligheid en leefbaarheid en het voorkomen van overlast. De organisatie van de crisisbeheersing en rampenbestrijding zal steeds meer een regionale regie krijgen, met behoud van de benodigde lokale kennis en capaciteit. Nog betere samenwerking tussen de hulpdiensten en gemeenten en gemeenten onderling, zal leiden tot een breed inzetbare pool van professionals. Dit komt ten goede aan de kwaliteit van de rampenbestrijding. Het onveiligheidsgevoel is op sommige locaties groter dan elders in de stad. Het is gebleken dat hangplekken, uitgaansgebieden en het gebied rondom het station door inwoners van Lelystad als onveilige gebieden worden beschouwd. De inzet op deze gebieden is niet anders dan in andere steden, maar blijft wel de aandacht verdienen. Lelystad groeit immers nog steeds en krijgt daarmee ook meer last van grootstedelijke problemen. Tot slot kan de ontwikkeling van het politieapparaat worden genoemd. Zo moet er een nieuwe landelijke dienst komen die de regiokorpsen centraal gaat aansturen in zaken als opsporing, ICT en bedrijfsvoering.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
47
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 5: Veilige stad
2013
2014
2015
2016
Exploitatie Lasten P51 Veiligheid - Veilige stad Totaal Lasten Baten P51 Veiligheid - Veilige stad Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P51 Veiligheid - Veilige stad Totaal Lasten Baten P51 Veiligheid - Veilige stad Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen
-7.894
-7.805
-7.805
-7.805
-7.894
-7.805
-7.805
-7.805
542 542 -7.352
542 542 -7.263
542 542 -7.263
542 542 -7.263
-7.352
-7.263
-7.263
-7.263
-3
-4
-4
-5
-100
-100
160
160
160
160
5
5
5
5
62
61
161
160
62
61
161
160
Voorgestelde w ijzigingen program m a 5 5.1 Veiligheid Onontkoom baar Verhoging verplichte bijdrage Nationale ombudsman Implementatie Drank en Horecaw et [Amendement 23] Wenselijk Preventie jeugdcriminaliteit Exploitatiekosten Burgernet Lelystad [Amendement 26] Om buiging Invoeren bestuurlijke strafbeschikking 708600 Verlagen opleidingsbudget Totaal 5.1 Veiligheid Totaal Voorgestelde w ijzigingen Totaal w ijzigingen
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
62
61
161
160
-7.290
-7.202
-7.102
-7.103
48
Onontkoombare voorstellen Voorstel
Verhoging verplichte bijdrage Nationale ombudsman
2013
2014
-3
-4
bedragen x €1000,2015 2016
-4
-5
Jaarlijks is de gemeente een verplichte bijdrage verschuldigd aan de Nationale Ombudsman. De bijdrage wordt gevormd door een (jaarlijks te indexeren) bedrag per inwoner en het aantal inwoners. Bij het indertijd opnemen van de bijdrage in de begroting (€ 11.193,-) is noch met de indexering, noch met de stijging van het aantal inwoners rekening gehouden. De verplichte bijdrage in 2011 bedroeg € 14.030,-. Volgens de prognose bevolkingsgroei bedroeg het aantal inwoners in 2011 75.111. In 2016 wordt het aantal inwoners geschat op 77.615. De vergoeding per inwoner zal op basis van het prijsindexcijfer van de netto materiële consumptie naar verwachting € 0,20 bedragen. De bijdrage zal op basis van deze aannames in 2016 € 15.523,- bedragen. Een geïndexeerde verhoging van het budget met € 3000,- is daarmee onontkoombaar. Voorgesteld besluit aan de raad: 61. Ten behoeve van de verplichte bijdrage aan de nationale ombudsman de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 3.000,- in 2013, met € 4.000,- in 2014, met € 4.000,- in 2015 en structureel met € 5.000,- met ingang van 2016.
Voorstel
Implementatie nieuwe Drank en Horecawet
2013
2014
0
0
bedragen x €1000,2015 2016
0
0
Op dit moment (maart 2012) ligt het wetsvoorstel tot wijziging Drank en Horecawet bij de Eerste Kamer. Naar verwachting zal de wet medio 2012 van kracht worden. Doelstelling van de nieuwe wet: terugdringing van drankgebruik door jongeren; voorkomen verstoring door alcohol van de openbare orde en reduceren van administratieve lasten. Er worden wettelijke taken overgeheveld van het Rijk (nVwa) naar gemeente, met name op het gebied van toezicht en handhaving. Extra taken voor gemeentelijke toezichthouders: controle en handhaven van taptijden van bijv. Sportkantines, controleren van verkooppunten voor licht alcoholische dranken op verkoop aan jongeren onder de 16 jaar. Dit betekent dat de handhavers geconfronteerd zullen worden met extra en nieuwe taken. Werkprocessen, formatie en beleidsdocumenten dienen hier op aangepast te worden. Het Rijk heeft in het accres 2007-2011 150 miljoen aan het gemeentefond toegevoegd in verband met de kosten van overdracht van taken van het Rijk naar gemeenten. Met dit voorstel beogen we twee verschijnselen aan te pakken: problematiek van alcoholmisbruik door jongeren beneden16 jaar en concurrentievervalsing van sportkantines ten opzichte van reguliere horeca. Het blijkt niet mogelijk nog verder te prioriteren binnen de bestaande formatie, er wordt nu al gecontroleerd op basis van steekproeven. De beschreven nieuwe taken houden een taakverzwaring in voor zowel de inspecteurs als jurist. Het niet honoreren van dit voorstel houdt in dat genoemde taken niet kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast kan er beter invulling worden gegeven aan het alcoholbeleid. Met name het tegengaan van overmatig alcoholgebruik onder jongeren en het handhaven op toegangsleeftijden voor de horeca. Voorgesteld besluit aan de raad: 62. Ten behoeve van de implementatie van de nieuwe drank- en horecawet de lasten in de 7 meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 27.000,- met ingang van 2013.
7
Aangenomen amendement 23 laat besluitpunt 62 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
49
Wenselijke voorstellen Voorstel
2013
Preventie jeugdcriminaliteit
-100
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-100
In de afgelopen jaren is met succes ingezet op beperking van overlast en criminaliteit, veroorzaakt door (risico)jongeren. De aanpak heeft als motto "perspectief bieden en grenzen stellen". Door middel van een persoonsgerichte aanpak worden de jongeren gestimuleerd op een positieve wijze te werken aan hun toekomst, waarbij toeleiding naar scholing en werk voorop staat. Ook wordt ingezet op hulpverlening aan de gezinnen waaruit de betrokken jongeren komen. De rijksoverheid heeft voor de uitvoering van deze aanpak tot en met 2012 extra middelen beschikbaar gesteld. Het is gewenst de in gang gezette activiteiten en werkwijze te continueren, met als effecten vermindering van criminaliteit en overlast, evenals vermindering van voortijdig schoolverlaten en werkloosheid. Bij de aanpak zijn het Openbaar Ministerie, politie, onderwijs, jongerenwerk en hulpverlening betrokken. Voorgesteld besluit aan de raad: 63. Ten behoeve van de preventie jeugdcriminaliteit de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 100.000,- in 2013 en 2014.
Voorstel
Exploitatiekosten Burgernet Lelystad
2013
2014
0
0
bedragen x €1000,2015 2016
0
0
In de afgelopen jaren is burgerparticipatie uitgegroeid tot centraal aandachtspunt, vanuit de overtuiging dat voor een structurele verhoging van de effectiviteit van de veiligheidszorg intensievere samenwerking met de burger onontbeerlijk is. Burgernet is een uniek samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Burgernet biedt hen een instrument om de burger via de meldkamer actief te laten participeren bij veiligheid en in het bijzonder bij opsporing en handhaving. Burgernet is de opvolger van SMS-Alert. Vanuit de regierol voor integrale veiligheid is de gemeente de partij die het totale palet aan maatregelen in de hand houdt. Burgernet is hierbij een middel dat verbindend kan werken. Vanuit deze rol is de gemeente verantwoordelijk voor het voeren van de regie over Burgernet en het beheren van de relatie met de deelnemer. De gemeente is verantwoordelijk voor de strategische regie, het contact met de deelnemers en het beheer (kwalitatief en kwantitatief) van het deelnemersbestand. In Flevoland wordt in 2011 en 2012 het relatiebeheer bekostigd uit de Rijkssubsidie en uitgevoerd door de politie Flevoland. Vanaf 2013 komen deze kosten voor rekening van de gemeenten. Voorgesteld besluit aan de raad: 64. Ten behoeve van de exploitatiekosten burgernet Lelystad de lasten in de meerjarenraming 8 structureel opwaarts bij te stellen met € 11.000,- met ingang van 2013.
8
Aangenomen amendement 26 laat besluitpunt 64 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
50
Ombuigingen Voorstel
Invoeren bestuurlijke strafbeschikking
2013
2014
160
160
bedragen x €1000,2015 2016
160
160
Vanaf 1 januari 2012 wordt door de gemeente gebruik gemaakt van de bestuurlijke strafbeschikking als instrument op het terrein van handhaving van de Algemene Plaatselijke Verordening en de Wet Mulder (verkeersovertredingen). Deze werkzaamheden werden voorheen door de politie uitgevoerd. Door heroriëntering door de politie op de eigen kerntaken geeft de politie minder prioriteit aan handhaving van de APV. De gemeenten hebben de mogelijkheid te bepalen welke overlastfeiten prioriteit krijgen om tegen op te treden. De handhavingstaken in de openbare ruimte worden in Lelystad uitgevoerd door Perspectief B.V. De opbrengst van de strafbeschikkingen komt, na aftrek van de verwerkingskosten van het Centraal Justitieel Incasso Bureau ten goede aan de gemeente Lelystad. De inkomsten voor de gemeente worden geraamd op € 160.000,- per jaar. Voorgesteld besluit aan de raad: 65. De baten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 160.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van het invoeren van de bestuurlijke strafbeschikking.
Voorstel
2013
708600 Verlagen opleidingsbudget
5
2014
5
bedragen x €1000,2015 2016
5
5
Op het gebied van advisering openbare orde en veiligheidsbeleid wordt het budget voor cursussen, seminars en opleidingen structureel met € 5.000,- verlaagd. Voorgesteld besluit aan de raad: 66. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 5.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van het verlagen van het opleidingsbudget advisering openbare orde en veiligheidsbeleid.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
51
Programma 6: Voor de Lelystedeling Dienstverlening In februari 2012 heeft een herijking plaatsgevonden van de voortgang, de doelstellingen en de ambitie van het programma Dienstverlening. Een aantal activiteiten worden mede in het kader van de bezuinigingsproces, (voorlopig) zijn stilgezet of niet worden gestart. Daarbij is gekozen voor 2 denklijnen:
Vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Het digitale kanaal wordt nu vaak nog onvoldoende gevonden, terwijl dit de burger veel meer de kans biedt om tijd- en plaatsonafhankelijk zaken met de gemeente te doen. In één keer het goede antwoord. Om het mogelijk te maken om snel en volledig te kunnen antwoorden is een zekere mate van voorselectie van de vraag nodig.
Daarom worden de volgende ingrepen voorgesteld:
Na intake meteen goed verwijzen. De centrale informatiebalie geeft antwoord op informatievragen, zet de klant door naar de gemaakte afspraak of naar de domein front-office, Elk domein (Sociaal, Bouwen en Ondernemen, Burgerzaken en Belastingen, Meldingen en Informatie) behoudt zijn eigen front-office waar alle kanalen (balie, telefonie, post, e-mail, website) binnenkomen. De éénloket-gedachte (één centrale front-office waar 80% van alle vragen kan worden beantwoord) wordt dus verlaten. De domein front-office beantwoordt op termijn 80% van de vragen, zorgt voor de intake en geleidt de overige zaken door naar de domein back-office. Per domein bestaat een klantbeeld over alle kanalen heen. De burger zal wel een uniforme dienstverlening bij alle domeinen moeten kunnen ervaren, de servicenormen zijn dus ook gelijk voor alle domeinen. Het invoeren van het zaakgericht werken zal voorlopig worden geparkeerd vanwege de onevenredige verhouding tussen de benodigde inspanningen en het directe effect op de dienstverlening. Alleen voor digitaal aangevraagde producten kan de burger nu de status van afhandeling volgen op het internet (Persoonlijke Internet Pagina). Inzage in het dossier geldt alleen voor de door de burger zelf aangeleverde digitale informatie. Via campagnes wordt blijvend gewezen op de voordelen van het digitale loket. Onderzocht wordt of op termijn hierdoor het aantal loket openingsuren beperkt kan worden. De aansluiting op de landelijke voorzieningen (o.a. basisregistraties) vraagt om een zorgvuldig gekozen beleid; eerst moeten de interne informatiehuishouding en processen goed op orde zijn. De wettelijke verplichtingen die voortvloeien uit het landelijke uitvoeringsprogramma voor basisregistraties (i-NUP) worden gewoon uitgevoerd met behulp van de beschikbare programmagelden en het verkregen voorschot in het gemeentefonds.
Gemeentelijke organisatie Met de verankering van het Nieuwe Werken neemt Lelystad een volgende stap in de doorontwikkeling van een efficiënt handelende overheid die zich toelegt op haar kerntaken. De uitdaging waar Lelystad als werkgever voor staat, wordt bepaald door twee exogene ontwikkelingen. Enerzijds de ontwikkelingen op de ambtelijke arbeidsmarkt in combinatie met het effect van de bezuinigingen. Anderzijds een afname van het beschikbaar arbeidspotentieel als gevolg van de vergrijzing. Dit zal leiden tot een vraag naar breed ontwikkelde professionals, die kunnen anticiperen op o.a. de decentralisatiebewegingen vanuit het Rijk. Bij deze professionals is kwaliteit het sleutelwoord. De uitdaging voor Lelystad als werkgever zal zijn dat we een organisatie worden waarbij beste professionals willen werken. Lelystad wil een werkgever zijn waar mensen met plezier en enthousiasme het beste van zichzelf geven. Hierbij willen we uitgaan van de kracht van iemand en het vertrouwen dat iemand in zichzelf heeft. De ambtenaar van de toekomst weet dat de wereld voordurend verandert en dat veel ongewis is, maar dat hij/zij door middel van proactief handelen en sensitiviteit in staat is toegevoegde waarde te bieden. Dat is zichtbaar in zowel de output als in de doorontwikkeling van de bedrijfsvoering, zoals het verbeteren van de processen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
52
Algemene dekkingsmiddelen De mogelijke effecten van de extra bezuinigingen van het Rijk die vanaf 2013 zichtbaar zullen worden in de begroting en de consequenties van negatieve macro-economische ontwikkelingen vormen het kader van het streven naar het materieel evenwicht van de begroting. Conform de afspraken binnen het coalitieakkoord kan er geen sprake zijn van verhoging van de lastendruk. Wel zal er nadrukkelijk gekeken worden naar het kostendekkend maken van activiteiten zoals het verstrekken van vergunningen.
Tabel: Overzicht m iddelen
Bedragen x € 1.000 Meerjarenram ing
Begroting Program m a 6: Voor de Lelystedeling
2013
2014
2015
2016
Exploitatie Lasten P61 Eén klant één hand P62 Gemeentelijke organisatie P63 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Lasten Baten P61 Eén klant één hand P62 Gemeentelijke organisatie P63 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Baten Totaal Exploitatie Reserves Lasten P61 Eén klant één hand P62 Gemeentelijke organisatie P63 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Lasten Baten P61 Eén klant één hand P62 Gemeentelijke organisatie P63 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Baten Totaal Reserves Eindstand m eerjarenram ing 2013 - 2016 vóór w ijzigingen
-2.833
-2.833
-2.333
-2.333
-27.910 -8.441 -39.184
-26.034 -7.499 -36.366
-25.510 -7.275 -35.118
-25.510 -7.275 -35.118
3.463 5.198 130.107 138.767 99.584
3.913 4.995 128.637 137.544 101.178
3.913 5.021 128.597 137.531 102.413
3.913 5.021 128.597 137.531 102.413
-125
-125
-11.805 -11.930
-1.587 -1.712
-1.587 -1.587
-1.587 -1.587
11.490 11.490 -440 99.143
2.045 2.045 332 101.510
2.045 2.045 457 102.870
2.045 2.045 457 102.870
-732
-782
-332
Voorgestelde w ijzigingen program m a 6 6.1 Dienstverlening Onontkoom baar Daling legesinkomsten bouw vergunningen Dekking uit budget materieel evenw icht
732
Juridische advieskosten
-70
-70
-70
-70
-8
-8
-8
-8
796100 Beheer onroerend goed
151
151
151
151
786100 Bouw leges
140
140
140
140
701700 Burgerlijke stand
100
100
100
100
25
50
75
313
-444
31
388
Wenselijk Onderhoudsbudget bezw aarschriftensysteem Octopus Om buiging
703000 Klant Contact Centrum & Receptie Totaal 6.1 Dienstverlening
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
53
6.2 Gemeentelijke organisatie Onontkoom baar Looncompensatie Budget hervormingen en personele frictie Dekking uit vrijval kapitaallasten Aanpassing hoogte vergoedingen Raadsleden Salarissen en w achtgelden Wethouderspensioenen Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Dekking uit NUP (BGT) Kapitaallasten (vervangings) investeringen Wenselijk Aanschaf kaartview er Rechtmatigheid [Amendement 35] Waterpassing peilmerken hoogtebouten [Amendement 32] Om buiging Aframen budget voormalig personeel Taakstelling gebouw enbeheer cq accomodatiebeleid Bedrijfsvoeringstaakstelling 700700 Organisatieontw ikkeling 768700 Onderzoeksbudget beleid Vrij laten vallen stelpost kapitaallasten Verminderen politieke ambtsdragers [Amendement 39] Totaal 6.2 Gem eentelijke organisatie 6.3 Financien Onontkoom baar Algemene uitkering Kosten schoonmaken en energiekosten Bijstellen stortingen en onttrekkingen reserves Nuon Financieel technische aanpassingen Ophogen voorziening dubieuze debiteuren Actualisatie totale OZB opbrengst [Amendement 31] Wenselijk Budget materieel evenw icht (motie raad) Prijscompensatie gemeentebegroting Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Compensatie niet meer toerekenen rente A-staten Stelpost rijksbezuinigingen/ decentralisaties Compensatie ozb startende ondernemers [Amendement 37] Om buiging Prijscompensatie gemeentebegroting Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Gebruikersbelasting naar de eigenaren niet w oningen Aanbestedingsvoordeel herw aardering 795100 Onvoorzien Invoeren toeristenbelasting [Amendement 44] Totaal 6.3 Financien Totaal Voorgestelde w ijzigingen Totaal w ijzigingen
Eindstand Kadernota 2013 - 2016 ná wijzigingen
-180
-125
-1.972 1.972 -25 63 -160 -75 75
-782 782 -25 62 -180 -75 75 -180
-122
-122
-25 87 -180
-25 -132 -185
-706
-1.566
7 -71
7
7
7
40 400 700 26 144 96
264 350 700 26 144 318
373 250 700 26 144 982
394 150 700 26 144 390
1.040
1.361
1.536
-219
1.500 -585
500 -585
-1.727 -237 -107
-1.757 -100 -107
-600 -585 -148 -941 -100 -107
1.000 -585 30 -941 -100 -107
-1.122 -398 -907 -2.353
-1.118 -397 -907 -6.335
-1.118 -397 -907 -6.401
1.140 406 118 100 236 105 -3.004 -1.651 -1.651
1.122 398 210 100 236 105 -4.658 -3.741 -3.741
1.118 397 295 100 236 105 -8.987 -7.420 -7.420
1.118 397 380 100 100 105 -7.326 -7.157 -7.157
97.492
97.769
95.450
95.713
-1.500 -1.140 -406 -907
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
54
Onontkoombare voorstellen Voorstel
2013
Daling legesinkomsten bouwvergunningen Dekking uit budget materieel evenwicht
-732 732
2014
-782
bedragen x €1000,2015 2016
-332
Het aantal vergunningaanvragen zal in 2013, gezien het langer voortduren van de economische crisis, niet zo hoog zijn als eerder was ingeschat. Het herstel blijft langer uit en de bouwsector zal niet meteen in hetzelfde tempo meestijgen. Projecten zullen weer moeten worden opgestart. De legesinkomsten zijn sterk afhankelijk van de grotere projecten en die zullen weer tot ca 7-8% van de totale aanvragen moeten stijgen. De laatste jaren zit dit percentage op 4 a 5 % van de aanvragen. Voorgesteld wordt om het bedrag van de legesinkomsten te baseren op de ervaring van voorgaande jaren in relatie tot de crisis. Daarna zal stapsgewijs ingelopen worden om uiteindelijk in 2016 op het bedrag uit te komen wat eerder al in 2014 was begroot. Er is dus een vertraging ingecalculeerd van twee jaar ten opzichte van eerdere ramingen. Voorgesteld besluit aan de raad: 67. Ten behoeve van de daling van de legesinkomsten bouwvergunningen de baten in de meerjarenraming incidenteel neerwaarts bij te stellen met € 732.000,- in 2013, met € 782.000,- in 2014 en met € 332.000,- in 2015. 68. De daling van de legesinkomsten bouwvergunningen van € 732.000,- in 2013 te dekken uit het budget materieel evenwicht.
Voorstel
Juridische advieskosten
2013
2014
-70
-70
bedragen x €1000,2015 2016
-70
-70
Door een toenemende juridisering en claimbewustheid van de samenleving, evenals door een toename van juridische kwesties bij personeelsdossiers, zijn de kosten van externe juridische advisering de laatste jaren toegenomen. De verwachting is dat er structureel hogere kosten ten behoeve van rechtsbijstand moeten worden gemaakt. Voorgesteld besluit aan de raad: 69. Ten behoeve van de juridische advieskosten de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 70.000,- met ingang van 2013.
Voorstel
2013
Looncompensatie
-180
2014
-125
bedragen x €1000,2015 2016
-122
-122
Dit betreft een bijstelling vanwege verwachte ontwikkelingen in sociale lasten en loonkosten. Eind 2011 is door het kabinet besloten om een aanzienlijke wijziging door te voeren in de premies sociale verzekeringen. De Zorgverzekeringswet gaat qua percentage omlaag, maar de grondslag waarover de premie berekend wordt stijgt met € 16,000 per persoon. De gemeente Lelystad heeft 329 medewerkers waar meer premie voor betaald moet worden. Daarnaast is de tijdelijke premieverhoging van het ABP met 1% verder opgehoogd naar 3%. Het totale percentage sociale lasten komt hierdoor op 25,5%. Verder ligt het in de verwachting dat cao onderhandelingspartners uiteindelijk met een resultaat komen waarbij een loonstijging van 1,5% realistisch is. Hierdoor stijgen de loonkosten. Uitgangspunt is de formatie en de bijhorende salariskosten zoals deze gehanteerd wordt, inclusief alle bezuinigingsvoorstellen, in de begroting. Voor elke premie is een berekening gemaakt wat de te verwachten kosten zijn. Dit resulteert in het totaal percentage dat nu voorgesteld wordt. De onderhandelingen voor een nieuw cao (de vorige liep af op 1 juni 2011) zijn nog niet afgerond. Een
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
55
beperkte loonstijging ligt in de verwachting. De stijging wordt grotendeels gedekt uit de voorziening die op basis van de Algemene uitkering apart is gezet. Voorgesteld besluit aan de raad: 70. Ten behoeve van de looncompensatie de meerjarenraming de lasten opwaarts bij te stellen met € 180.000,- in 2013, met € 125.000,- in 2014 en structureel met € 122.000,- met ingang van 2015. Voorstel
2013
Budget hervormingen en personele frictie Dekking uit vrijval kapitaallasten
-1.972 1.972
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-782 782
De komende jaren zullen we, mede aangespoord door minder beschikbare publieke middelen, vorm moeten geven aan hervormingen. De verschuiving van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving vergt een andere benadering. We zullen, zoals ook in de bestuurlijke boodschap verwoord is moeten omdenken. Dit proces gaat niet vanzelf. We moeten met een andere blik leren kijken en zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Intern en extern zal geïnvesteerd moeten worden in een inspirerend proces. Tegelijk zal dit proces moeten leiden tot minder publieke middelen in de toekomst. Deze teruggang in middelen zal niet direct in 2013 gerealiseerd kunnen worden. Dit college wil zijn verplichting tot behoorlijk bestuur richting eigen personeel en gesubsidieerde organisaties niet uit de weg gaan. Dit vergt een buffer om frictie op te vangen. Een nadere uitwerking van wederom een inkrimping van de organisaties en de frictie die dit met zich mee brengt zullen we u richting de begroting uiteenzetten. Hierbij moet rekening gehouden dat toekomstige vacatureruimte en natuurlijk verloop al voor een groot deel betrokken zijn bij vorige bezuinigingsronden. Deze incidentele lasten kunnen opgevangen worden door een incidentele vrijval in de kapitaallasten. Door de herijking van de kapitaallasten kan een significant bedrag aan reeds begrote kapitaallasten vrijvallen, onder andere door de later dan geplande oplevering van de MFA Warande en de MFA Zuiderzeewijk. Voorgesteld besluit aan de raad: 71. Ten behoeve van budget hervormingen en personele frictie de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 1.972.000,- in 2013 en met € 782.000,in 2014 en deze bedragen te dekken uit de incidenteel vrijvallende kapitaallasten in 2013 en 2014.
Voorstel
Aanpassing hoogte vergoedingen Raadsleden
2013
2014
-25
-25
bedragen x €1000,2015 2016
-25
-25
De vergoedingen voor raadsleden worden voorgeschreven door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Jaarlijks vindt aanpassing plaats op basis van de consumentenindex geldend voor de maand september van het voorafgaand kalenderjaar. Voor de onkostenvergoedingen van de raadsleden betekent dit een verhoging van 2,7%. Voorgesteld besluit aan de raad: 72. Ten behoeve van de aanpassing in de hoogte van de raadsledenvergoeding de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 25.000,- met ingang van 2013.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
56
Voorstel
Salarissen en wachtgelden
2013
2014
63
62
bedragen x €1000,2015 2016
87
-132
De bezoldiging van burgemeester en wethouders wijzigt overeenkomstig de wijziging van de bezoldiging van het personeel in de sector Rijk. De wijzigingen van salarissen en vergoedingen van burgemeester en wethouders zijn in die zin niet anders dan de salariswijzigingen voor overige medewerkers. Zij volgen een cao. Een inflatiecorrectie is dan ook niet van toepassing. In de circulaire van december 2011 is aangegeven dat de toelagen voor burgemeester en wethouders stijgen met 2,7%. Daarnaast is nog een stijging te verwachten van de salarissen van burgemeester en wethouders. Aan wethouders die niet terugkeren in het college wordt een wachtgelduitkering betaald. Het benodigde bedrag voor de wachtgelduitkeringen is opgenomen in de begroting. Voorgesteld besluit aan de raad: 73. Ten behoeve van de salarissen en wachtgelden de lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 63.000,- in 2013, met € 62.000,- in 2014, met € 87.000,- in 2015 en opwaarts bij te stellen met € 132.000,- in 2016.
Voorstel
2013
Wethouderspensioenen
-160
2014
-180
bedragen x €1000,2015 2016
-180
-185
Al enige jaren is de regering bezig met het uitwerken van voorstellen van de commissie Dijkstal. De voorstellen gaan over het omzetten van de pensioenregelingen voor (ex) wethouders. Een en ander is geregeld in de APPA. De opgebouwde pensioenrechten die op dit moment zijn ondergebracht bij de gemeenten worden in deze voorstellen omgezet naar een regeling die bij het ABP is ondergebracht. Bij deze omzetting wordt het volledig opgebouwde pensioenkapitaal dat wethouders, ex-wethouders en gepensioneerden hebben opgebouwd, gestort naar het ABP. De verwachting was dat een en ander geregeld zou zijn in 2013. Om die reden is een paar jaar geleden besloten om de jaarlijkse storting, om de voorziening op peil te houden, met ingang van 2013 bijna volledig te laten vrijvallen. Inmiddels is echter duidelijk dat de voorgestelde overgang naar het ABP uitgesteld is tot in ieder geval 2016. Hierbij speelt de lage dekkingsgraad van de pensioenfondsen uiteraard ook een rol. Storting in de voorziening moet opnieuw opgenomen worden om aan de BBV verplichting, om de voorziening op peil te houden, te kunnen voldoen. Voorgesteld besluit aan de raad: 74. Ten behoeve van de wethouderspensioenen de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 160.000,- in 2013, met € 180.000,- in 2014 en 2015 en met € 185.000,- in 2016 ten behoeve van de storting in de voorziening.
Voorstel
Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) Dekking uit NUP (BGT)
2013
2014
-75 75
-75 75
bedragen x €1000,2015 2016
De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is een nieuwe basisregistratie binnen het totale stelsel van basisregistraties voor de Nederlandse overheid. De BGT gaat van alle objecten die in het terrein aanwezig zijn vooral de vorm en ligging (‘geometrie’) vastleggen. Gemeenten zijn samen met andere overheidsorganisaties aangewezen als bronhouder van de BGT. Alle overheidsorganisaties gaan er gebruik van maken. Deze basisregistratie wordt voor een belangrijk deel opgebouwd vanuit de huidige GBKN (Grootschalige BasisKaart Nederland). De opbouw en invoering van de BGT is een omvangrijk traject en vraagt om een projectmatige en integrale aanpak. Het project raakt naast het beheer en de interne ontsluiting van de BGT, vooral de
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
57
processen rondom Beheer Openbare Ruimte, WOZ en BAG. Vanaf 2015 zal de BGT (binnengemeentelijk) moet worden gebruikt. Voorgesteld besluit aan de raad: 75. Ten behoeve van de basisregistratie grootschalige topografie (BGT) de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 75.000,- in 2013 en 2014 en deze bedragen te dekken uit de NUP reservering.
Voorstel
2013
Kapitaallasten (vervangings) investeringen
0
2014
-180
bedragen x €1000,2015 2016
-706
-1.566
Bedrijfsvoering In de begroting zitten kapitaallasten van geactiveerde investeringen. Deze investeringen kennen een afschrijvingstermijn. Gezien het structurele nut van de geïnvesteerde gebruiksvoorwerpen dient bijna altijd vervanging plaats te vinden om de continuïteit van de werkzaamheden te waarborgen. Het gaat dan om de vervangingsinvesteringen van ICT, mobiele telefoons, bedrijfsauto, printer en scanner groot formaat. IHP Het is de wettelijke taak van de gemeente om te zorgen voor ‘voldoende en adequate’ huisvesting voor het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. De uitwerking van deze zorgplicht is vastgelegd in de verordening “Voorzieningen huisvesting onderwijs” (VHO) en het jaarlijks te actualiseren integraal huisvestingsplan (IHP). Het IHP 2012-2021 omvat een finetuning van de investeringen 2012 en een concrete uitwerking van de investeringen 2013. De investeringen vanaf 2014 geven een indicatie van de investeringsbehoefte op termijn. Voor 2013 betreft het investeringen in onderwijs leerpakketten en meubilair voor scholen met een toegenomen aantal leerlingen. Deze investeringen vallen onder de wettelijke zorgplicht van de gemeente om te voorzien in voldoende onderwijshuisvestingsvoorzieningen. Hieronder staat een specificatie van de benodigde investeringen en daarbij behorende kapitaallasten. Uitgaande geldstromen (investeringen) 2013 2014 2015
Investeringen Inv en vervangingsinv. Ipads Uitbreidingsinv. Oracle licenties Vervangingsinv. Security Hardw firew all Vervangingsinv. Back-up Vervanging/ uitbr. SAN Hardw (storage) Vervangingsinv. Financiële systeem Decade Vervangingsinv. DMS Vervangingsinv. Mobiele telefoons Vervangingsinv. AV apparatuur Vervangingsinv. Beeldschermen Vervangingsinv. Laptops Vervangingsinv. Multimediaplek Vervangingsinv. Overige randapp. Vervangingsinv. Server Vervangingsinv. Voorziening Raad Vervangingsinv. softw are Vervangingsinv. Netw erkcomponenten Vervangingsinv. Softw are virtualisatie Vervangingsinv. Telefonie hardw are Vervangingsinv. Thin Clients 5 jaar Vervangingsinv. Grafische w erkstations looptijd 3 jr Uitbereiding meubilair Investeringen Onderw ijshuisvesting (IHP 2012-2021) onontkoombaar Vervanging bedrijfsauto landmeters Vervanging printer en scanner grootformaat.
Eindtotaal
€ 30.000
€ 21.600 € 100.000 € 100.000
€ 67.000
€ 304.605
€ 56.250
€ 750.000 € 56.250
€ 24.240 € 14.400 € 15.000 € 240.000
€ 107.280 € 9.600 € 7.250 € 15.000 € 50.000 € 29.250 € 450.000
2016
€ 60.000
€ 30.000
€ 40.000 € 92.252 € 1.000.000
€ 400.000
€ 56.250
€ 152.400
€ 56.250 € 300.000 € 67.440 € 60.000
€ 15.000 € 50.000
€ 15.000 € 40.000
€ 495.000 € 245.000 € 350.000 € 13.000
€ 26.000
€ 312.202 € 26.000
€ 9.594.063
€ 9.471.890
€ 9.421.977
€ 764.116 € 11.607.898
€ 11.313.792
€ 11.468.869
€ 26.000 € 50.000 € 174.726 € 32.500 € 34.000
Kapitaallasten 2013
2014
2015
2016
€0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0 €0
€ 10.862 €0 €0 €0 € 15.156 €0 €0 € 20.366 €0 € 6.717 € 5.214 €0 € 5.431 € 86.894 €0 €0 €0 €0 €0 €0 € 9.414 € 6.242 €0 € 6.250 € 7.691
€ 18.682 € 12.483 € 22.621 €0 € 84.060 €0 € 93.623 € 40.732 €0 € 36.446 € 8.689 € 2.625 € 10.862 € 104.997 € 10.590 € 101.793 €0 €0 €0 €0 € 14.120 € 6.242 € 123.271 € 6.250 € 7.691
€ 40.406 € 12.483 € 22.621 € 9.048 € 104.928 € 124.830 € 93.623 € 61.098 €0 € 36.446 € 63.867 € 2.625 € 16.293 € 123.100 € 10.590 € 101.793 €0 €0 € 79.172 €0 € 23.534 € 6.242 € 619.275 € 6.250 € 7.691
€0
€ 180.236
€ 705.777 € 1.565.915
Voorgesteld besluit aan de raad: 76. Ten behoeve van de kapitaallasten van (vervangings) investeringen de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 180.000,- in 2014, met € 706.000,- in 2015 en met € 1.566.000,- in 2016. 77. De benodigde investeringskredieten ter hoogte van € 764.000,- in 2013, € 11.608.000,- in 2014, € 11.314.000,- in 2015 en € 11.469.000 in 2016 beschikbaar te stellen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
58
Voorstel
2013
Algemene uitkering
1.500
2014
500
bedragen x €1000,2015 2016
-600
1.000
In deze kadernota wordt de raming van de algemene uitkering geactualiseerd op basis van de periodiek door het rijk beschikbaar gestelde circulaires. De wijzigingen die hier gepresenteerd worden zijn berekend ten opzichte van de raming zoals die in de programmabegroting 2012-2015 zijn opgenomen. Er is wel een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de uitkomsten van de berekening en het meerjarenperspectief. Gevolgen aanvullenden bezuinigingen van 5 miljard. Binnen het kabinet wordt momenteel gesproken over de noodzaak van een aanvullende bezuiniging ter grootte van 5 miljard aanvullend op het geldende pakket binnen deze regeerperiode. Wat kan dat betekenen voor de gemeenten uitgaande van het in stand blijven van de normeringmethodiek beter bekend als “samen de trap op en samen de trap af”? Die methode maakt gebruikt van de netto gecorrigeerde rijksuitgave. Het maakt dus uit waar de heroverwegingen vallen. Extra belastingheffing slaat niet terug op het gemeentefonds net zo min als de bezuinigingen op de ontwikkelingssamenwerking. Uit ervaring weten wij dat ongeveer de helft effect heeft op het gemeentefonds. Dat betekent een aanvullende bezuiniging van circa 2,5 miljard. De gemeenten krijgen daarvan 17% mee. Dit zou een korting van circa 425 miljoen voor de gemeenten betekenen. Voor de gemeente Lelystad betekent dat 1,8 miljoen korting op algemene uitkering in de periode 2012 tot en met 2014. Deze verwachte korting hebben wij vertaald in de ramingen van de algemene uitkering in deze kadernota in de jaren 2013 en 2014. Decentralisatie taken – invoeringskosten jeugdzorg Voor 2012 en 2013 zijn de middelen beschikbaar gesteld voor de invoeringskosten van decentralisatie van de jeugdzorg. De verdeling van budget voor 2012 is al bekend gemaakt in de decembercirculaire 2011. Over de verdeling van middelen voor 2013 worden de gemeenten nog geïnformeerd. Voorgesteld besluit aan de raad: 78. De baten in de meerjarenraming als gevolg van ontwikkelingen in de algemene uitkering opwaarts bij te stellen met € 1.500.000,- in 2013 en € 500.000,- in 2014, neerwaarts met € 600.000,- in 2015 en opwaarts met € 1.000.000,- in 2016.
Voorstel
2013
Kosten schoonmaken en energiekosten
-585
2014
-585
bedragen x €1000,2015 2016
-585
-585
De kosten van schoonmaken en energie zijn enerzijds de afgelopen jaren meer gestegen dan de indexering en anderzijds zijn er nogal wat noodscholen, MFA's en gezamenlijke clusterscholen bijgekomen, waarvoor de afdeling Gebouwenbeheer het beheer doet en dit doorbelast aan de huurders. De inkomsten zijn de afgelopen jaren in de begroting opgenomen. Maar de kosten niet. Deze zijn tot nu toe gepresenteerd als nadeel en ten laste van het resultaat genomen. In 2008 was er een bedrag van € 550.560,- begroot voor de kosten van gas, elektra en schoonmaken. Voor de verhuur was € 1.310.952,- ingeschat. In 2011 is er € 626.349,- aan kosten begroot en € 1,851.857,- aan inkomsten. De realisering van een en ander loopt verder uiteen. In 2008 werd € 733.842,- uitgegeven en € 919.678,- geïncasseerd, maar in 2011 is er € 1.065.279,- aan kosten en € 1.715.448,- aan inkomsten gerealiseerd.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
59
Ergo, de inkomsten zijn wel verhoogd, zowel in de begroting als in de realisatie, maar de bijbehorende kosten (meer gebouwen en dus meer onkosten) zijn niet mee verhoogd in de begroting. Het verschil met de begroting is dan ook met de jaren steeds verder opgelopen. Correctie is dan ook onvermijdelijk. In verhouding: In 2008 waren de kosten 80% van de inkomsten. Als die verhouding ook in 2011 zou worden aangehouden, dan zou er een bedrag van € 1.368.815,- voor de onkosten uitkomen. Dit is nu € 1.065.279,- in de realisatie, terwijl er in de begroting slechts € 626.349,- is opgenomen. Voorgesteld besluit aan de raad: 79. Ten behoeve van de schoonmaakkosten en energiekosten de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 585.000,- met ingang van 2013.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Bijstellen stortingen en onttrekkingen reserves Nuon -148 30 Abusievelijk zijn de bedragen van stortingen en onttrekkingen uit de reserves, die zijn opgebouwd uit de verkoopopbrengst van de NUON aandelen, uit de jaarschijf 2014 in 2015 overgenomen. De onttrekkingen en stortingen in 2015 hebben echter een afwijkend regime ten opzichte van 2014. De reserve (die de eerder genoten dividendopbrengst compenseert) kent een doorloop naar 2039. Hiervan wordt jaarlijks een vast bedrag onttrokken en wordt een vastgesteld rentepercentage intern toegerekend. Doordat de hoogte van de reserve afneemt zal ook het rentebedrag afnemen. Bij het opstellen van de begroting zal elk toegevoegde jaarschijf ten opzichte van de vorige begroting (in dit geval 2016) een rente voordeel meebrengen van ongeveer € 30.000,-, dit zal vrijvallen ten gunste van het algemeen resultaat. Voorgesteld besluit aan de raad: 80. Ten behoeve van de bijstelling van de storting aan de reserves Nuon de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 148.000,- in 2015 en neerwaarts met € 30.000,- bij te stellen met ingang van 2016.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Financieel technische aanpassingen -1.727 -1.757 -941 -941 In deze Kadernota zijn we genoodzaakt om de begroting bij te stellen wegens diverse gesignaleerde financiële verschillen (zowel positief als negatief). Het grootste deel hiervan heeft betrekking op zaken die in het verleden abusievelijk niet juist zijn geboekt of waarvan de besluitvorming technisch gezien niet verwerkbaar bleek. De verschillen zijn vooral ontstaan bij de programmabegroting 2011 – 2014 en de Kadernota 2012. Een substantieel verschil wordt veroorzaakt door een bedrag van gebouwenbeheer moet worden gecorrigeerd. Dit uitvoeringsbudget van € 700.000,- is onterecht betrokken als bijvangst bij de taakstelling personeel. Andere aanpassingen die bijvoorbeeld doorgevoerd moeten worden, zijn: -
een dubbele boeking van de interne doorbelasting aan het grondbedrijf; de afname aan dividendinkomsten van verkoop aandelen NUON niet verwerkt eerdere vrijval uit een BTW-voordeel mbt de gymzalen bleek minder te zijn de aansluiting van het financiële systeem en het personeelssysteem; diverse kleine afrondingsverschillen over de jaren heen; correcties naar aanleiding van de uitplaatsing van Openbaar onderwijs (incorrecte berekening van de consequenties van achterblijvende overhead en structurele in plaats van incidentele boeking van de bruidschat).
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
60
Voorgesteld besluit aan de raad: 81. Ten behoeve van de financieel technische aanpassingen per saldo de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 1.727.000,- in 2013, met € 1.757.000,- in 2014 en structureel met € 941.000,- met ingang van 2015. Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Ophogen voorziening dubieuze debiteuren -237 -100 -100 -100 De gevolgen van de financiële en economische crisis worden steeds duidelijke zichtbaar. Het aantal dubieuze debiteuren, faillissementen en personen dat in de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen terecht komt stijgt. Hierdoor neemt het bedrag dat de gemeente niet binnen krijgt toe. Hiervoor is een voorziening dubieuze debiteuren. Gelet op voorgaande ontwikkelingen dient de omvang van de voorziening aangepast te worden aan deze ontwikkeling. Ophoging van de voorziening is daarom noodzakelijk. Omdat een faillissements/ wsnp procedure meerder jaren in beslag neemt zal jaarlijks de noodzakelijke dotatie aan de voorziening worden herzien. Deze jaarlijkse herziening zorgt er voor dat voorziening afgestemd wordt op de ontwikkelingen. De toename van het aantal faillissementen heeft ook gevolgen voor de kostenpost dubieuze debiteuren. Hiervoor is jaarlijks een budget van € 115.000,- beschikbaar. Dit bedrag dient opgehoogd te worden naar € 215.000,-. Het jaarlijkse budget voor dubieuze debiteuren bedraagt € 115.000,-. Het percentage dat niet geïnd kon worden in de afgelopen jaren varieerde tussen de 0,4% en 0,5%. Als gevolg van de economische recessie neemt het aantal faillissementen toe. Het percentage is daarom verhoogd naar 0,7% van het totaal opgelegde belastingbedrag. Het jaarbudget dient aangepast te worden naar € 215.000,- (0,7% van € 31 mln.). Voor de berekening van de voorziening over de afgelopen jaren is een rekenpercentage gehanteerd van 5,5%. Om de voorziening op niveau te krijgen dient er nog een eenmalige extra storting van € 137.000,- plaats te vinden. Voorgesteld besluit aan de raad: 82. Ten behoeve van het ophogen van de voorziening dubieuze debiteuren de lasten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 237.000,- in 2013, en structureel met € 100.000,met ingang van 2014. Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Actualisatie totale OZB ontvangst -107 -107 -107 -107 In de begroting 2012 en de daaropvolgende tarievennota zijn de OZB tarieven voor 2012 vastgesteld. De structurele doorwerking daarvan leidt vanaf 2013 tot een aframing van de jaarlijkse totale OZB ontvangst (- €286.000,-). Daarnaast zijn de begrote opbrengsten OZB in de jaren 2013 – 2016 herijkt op basis de areaaluitbreiding 2012, zijnde 200 woningen. Dit laatste leidt tot een positieve bijstelling van structureel €130.000,- per jaar met ingang van 2013. Zoals in de bestuurlijke boodschap is aangegeven stelt het college voor geen inflatiecorrectie toe te passen op de gemeentebegroting. In het kader hiervan wordt dan ook voorgesteld geen inflatiecorrectie op de OZB tarieven voor 2013 toe te passen. Op basis van het verwachte inflatiepercentage zou dat een stijging hebben betekend van € 377.000,- Met het niet toepassen van de inflatiecorrectie in 2013 vervalt ook het laatste nog resterende in de OZB te verrekenen bedrag in verband met het taakoverdracht naar het waterschap (€ 107.000,-). Rekeninghoudend met voorgaande uitgangspunten dient de raming van de opbrengst OZB bijgesteld te worden met €156.000,-. De in de begroting 2012 – 2015 jaarlijks met ingang van 2013 geraamde opbrengst OZB bedraagt €19.786.000,-. De bijgestelde raming komt dan met ingang van 2013 uit op € 19.630.000,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 83. De baten in de meerjarenraming van de OZB inkomsten structureel neerwaarts bij te stellen 9 met € 107.000,- met ingang van 2013.
9
Aangenomen amendement 31 wijzigt besluitpunt 83 van het voorgestelde raadsbesluit.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
61
Wenselijke voorstellen Voorstel
Onderhoudsbudget bezwaarschriftensysteem Octopus
2013
2014
-8
-8
bedragen x €1000,2015 2016
-8
-8
Een belangrijk speerpunt van college en raad is om bezwaarschriften tijdig en adequaat af te handelen. Daarvoor wordt (o.m.) gebruik gemaakt van een applicatie om dit proces goed te kunnen monitoren. In het kader van de bezuinigingen is de functie van degene die deels was belast met het applicatiebeheer van Octopus afgeraamd. Het permanent onderhouden van deze applicatie is o.m. noodzakelijk, om een goed werkende koppeling met het postregistratiesysteem Corsa te kunnen blijven waarborgen, om bijv. bouwblokken, rapporten en lay-out van correspondentie te kunnen actualiseren/invoeren en om te blijven aansluiten bij wetswijzigingen. Uitblijven van actualisering van deze applicatie zal leiden tot stagnatie in de afdoening van bezwaarschriften met mogelijk ingebrekestellingen tot gevolg. Omdat elders in de organisatie geen ruimte is om dit applicatiebeheer onder te brengen is overleg geweest met de leverancier. Deze is bereid dit beheer over te nemen. De voordeligste manier om in het applicatiebeheer te voorzien is de aanschaf van een zogenaamde strippenkaart. Op basis van afroep kan dan aanspraak op ondersteuning worden gemaakt. Naar verwachting zal een bedrag van € 8.000,- voldoende zijn om het systeem naar behoren te laten functioneren. Voorgesteld besluit aan de raad: 84. Ten behoeve van het onderhoudsbudget bezwaarschriftensysteem Octopus de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 8.000,- met ingang van 2013.
Voorstel
2013
Aanschaf kaartviewer
7
2014
7
bedragen x €1000,2015 2016
7
7
Voorgesteld wordt een nieuwe kaartviewer aan te schaffen. Een kaartviewer is een applicatie waarmee op het internet ruimtelijke informatie kan worden getoond. De nieuwe kaartviewer vervangt twee bestaande applicaties, namelijk de huidige viewer die alleen door de medewerkers van de gemeente wordt gebruikt, en de bestaande kaartviewer op de website van de gemeente. Ook geeft de nieuwe viewer meer mogelijkheden dan de bestaande applicaties. Tot deze nieuwe mogelijkheden behoren:
meer informatie tonen aan de burger, waardoor uitvoering wordt gegeven aan het beleid t.a.v. open data; meer zoek- en navigatiemogelijkheden voor de kaart op de website; diverse mogelijkheden voor het maken van rapportages, ter ondersteuning van de werkprocessen van de gemeente.
Door het bundelen van deze applicaties wordt bespaard op softwarelicenties. Voorgesteld besluit aan de raad: 85. Ten behoeve van de aanschaf van een kaartviewer en de hierdoor te realiseren besparing de lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 7.000,- met ingang van 2013. 86. Het benodigde investeringskrediet van € 43.000,- voor de aanschaf van de kaartviewer beschikbaar te stellen in 2013.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
62
Voorstel
2013
Waterpassing peilmerken hoogtebouten net Lelystad
2014
bedragen x €1000,2015 2016
0
Voor de uitvoering van de landmeetkundige werkzaamheden wordt gewerkt met een peilmerken/hoogtebouten net. Periodiek dient dit peilpuntennet geijkt te worden. Deze ijking is 20 jaar geleden voor het laatst uitgevoerd. Het gaat om ruim 242 bestaande peilpunten en voor de nieuwe wijken zullen 20 nieuwe peilpunten geplaatst moeten worden. Deze peilpunten zijn noodzakelijk voor de landmeetkundige werkzaamheden. Doordat de stad is uitgebreid volstaat het huidige peilpuntennet niet meer. Het peilmerkennet is van belang voor de nauwkeurigheid van de uitzetwerkzaamheden voor zowel de plaatsbepaling als de hoogte. Voorgesteld besluit aan de raad: 87. Ten behoeve van de waterpassing peilmerken hoogtebouten net Lelystad de lasten in de 10 meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 50.000,- in 2013.
Voorstel
Rechtmatigheid
2013
2014
-71
0
bedragen x €1000,2015 2016
0
0
In een brief aan de raad medio juni 2011 met betrekking tot het onderwerp 'in control' heeft het college aangegeven te willen inzetten op twee onderwerpen te weten risicomanagement en de versterking van de controlfunctie ten einde de kwaliteit van de informatievoorziening te verder te verbeteren. Dit wordt bevestigd door de bevindingen van de accountant tijdens de interimcontrole 2011 op basis waarvan E&Y adviseert in te zetten op het beschrijven van processen, uitbouwen van interne controles en benoemen van beheersmaateregelen. Om daar voldoende invulling aan te kunnen geven is aanvullen formatieruimte noodzakelijk. Op centraal niveau is er te weinig formatie beschikbaar om de vakafdelingen te ondersteunen in dit proces en om aanvullend controles uit te voeren en beheersmaatregelen te helpen formuleren en implementeren. Voorgesteld besluit aan de raad: 88. Ten behoeve van rechtmatigheid de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij 11 te stellen met € 71.000,- in 2013.
Voorstel
2013
Budget materieel evenwicht (motie raad)
2014
bedragen x €1000,2015 2016
-1.500
Bij de behandeling van de Programmabegroting 2012 – 2015 heeft de raad en motie aangenomen over het in de meerjarenraming opnemen van een aanvullende risicovoorziening van 1,5 miljoen. Aanleidingen hiervoor waren mogelijk lagere inkomsten uit bouwleges en OZB (door toenemende leegstand) of gewijzigde wet- en regelgeving met betrekking tot precario. Met het voorstel voor het instellen van een budget materieel evenwicht komt het college tegemoet aan de motie. Voor wat betreft de tegenvallende bouwleges in 2013 stellen we voor dit ten laste te laten komen van dit budget (zie programma 6). Met betrekking tot de OZB heeft het college in deze Kadernota al een maatregel opgenomen om de belasting voor niet-woningen te verschuiven gebruikers naar eigenaren. Een voorgenomen wetswijziging met betrekking tot precario laat tot nu toe op zich wachten. De minister heeft aangegeven dat de gevolgen voor de decentrale overheden zo beperkt mogelijk worden gehouden. Voorgesteld besluit aan de raad: 89. Ten behoeve van het budget materieel evenwicht (motie) de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 1.500.000,- in 2013.
10 11
Aangenomen amendement 32 laat besluitpunt 87 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen. Aangenomen amendement 35 wijzigt besluitpunt 88 van het voorgestelde raadsbesluit.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
63
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Prijscompensatie gemeentebegroting -1.140 -1.122 -1.118 -1.118 Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen -406 -398 -397 -397 Prijscompensatie gemeentebegroting 1.140 1.122 1.118 1.118 Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen 406 398 397 397 Het financieel beleid is dat er jaarlijks over een deel van de budgetten prijscompensatie wordt toegerekend. De basis voor deze prijscompensatie zijn de ramingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het CBS gaat uit van een stijging van 2%. Dit zou leiden tot een bijstelling van de meerjarenraming. Tegelijkertijd vindt jaarlijks de afweging plaats of deze prijscompensatie daadwerkelijk doorgevoerd moeten worden. Het college stelt voor in 2013 geen prijscompensatie toe te passen en de begroting hier dus niet op aan te passen. Voorgesteld besluit aan de raad: 90. Kennis te nemen van de indexering van de budgetten gemeentebegroting en gesubsidieerde instellingen, maar de begroting hier niet op aan te passen. Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Compensatie niet meer toerekenen rente A-staten -907 -907 -907 -907 Bij de behandeling van de Meerjaren Prognose Grondbedrijf 2011 in de raad in september 2011 is een amendement aangenomen. Daarin geeft de raad aan dat zij met het oog op de macroeconomische situatie en de gevolgen daarvan op de exploitatie van de grondexploitaties, geen rente meer wil toerekenen aan A-staten. Datzelfde geldt voor B-staten waarin geen activiteit meer is en het komend jaar ook niet wordt verwacht. dat levert een tekort op in de gemeente-exploitatie van ongeveer € 907.000,-. Op basis hiervan wordt het voorstel gedaan om dit bedrag structureel, jaarlijks in de begroting op te nemen. Voorgesteld besluit aan de raad: 91. Ten behoeve van de compensatie voortvloeiend uit het niet meer toerekenen van de rente aan A-staten de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 907.000,met ingang van 2013. Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Compensatieregeling ozb startende ondernemers 0 0 0 0 Voorgesteld wordt om voor startende ondernemers een compensatieregeling ozb vast te stellen. Ondernemers hebben het in deze economisch zware tijden moeilijk. Bovendien blijkt uit landelijk onderzoek dat beginnende ondernemers het vaak moeilijk hebben om uit de startblokken te komen. Startende ondernemers kunnen een steuntje in de rug gebruiken. Een compensatieregeling ozb kan ondernemerschap stimuleren. Een compensatie regeling biedt de mogelijkheid de lasten van startende ondernemers te verlichten. De omvang van de regeling kan beperkt worden tot het maximaal beschikbaar gestelde budget. Maar ook kan gekozen worden om de regeling alleen voor huurders van toepassing te laten zijn (of ook voor eigenaren). Van de regeling zou voor maximale 3 jaar gebruik gemaakt kunnen worden. Starters zijn een motor voor de (lokale) economie. Het starten met een eigen bedrijf zullen wij daarom aantrekkelijker maken door bijvoorbeeld lagere gemeentelijke belastingen in de eerste jaren: startende ondernemers worden middels subsidiëring vrijgesteld van OZB. De compensatie regeling kan in samenhang met de verschuiving van de gebruikersbelasting behandeld worden omdat hierin dekking voor dit voorstel is opgenomen. Voorgesteld besluit aan de raad: 92. Ten behoeve van de compensatieregeling OZB startende ondernemers de lasten in de 12 meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 72.000,- met ingang van 2013.
12
Aangenomen amendement 37 laat besluitpunt 92 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
64
Voorstel
2013
Stelpost rijksbezuinigingen/ decentralisaties
0
2014
-2.353
bedragen x €1000,2015 2016
-6.335
-6.401
In de bestuurlijke boodschap heeft het college aangeven dat de economische crisis zeer hevig is en dat het langer aanhouden hiervan ook na 2013 financiële consequenties zal hebben voor de gemeente. We hebben getracht deze zo reëel mogelijk in te schatten. Daarnaast zijn er nog onzekerheden waar we ook rekening mee willen en moeten houden. De financiële arrangementen van de 3 decentralisaties en de effecten van aanvullende rijksbezuinigingen geven ons zorgen. Hoewel dit nog niet concreet gefundeerd is, stelt het college voor toch een bedrag als buffer op te nemen en hier geen nieuwe voorstellen voor te doen. Voorgesteld besluit aan de raad: 93. Ten behoeve van eventuele effecten uit de decentralisaties en aanvullende rijksbezuinigingen een stelpost in te stellen ter hoogte van € 2.353.000,- in 2014, € 6.335.000,- in 2015 en € 6.401.000,- in 2016.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
65
Ombuigingen Voorstel
796100 Beheer onroerend goed
2013
2014
151
151
bedragen x €1000,2015 2016
151
151
Een structurele bezuiniging van € 151.000. Dit zijn beheerskosten die gemaakt worden bij erfpacht en beheer landbouwgronden. Deze vallen binnen het grondbedrijf en worden vanaf 2013 niet meer op de algemene dienst geboekt. Het grondbedrijf zal de kosten compenseren door verhoging van de tarieven voor zover dat binnen de wettelijke mogelijkheden kan en mag. Voorgesteld besluit aan de raad: 94. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 151.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van beheer onroerend goed.
Voorstel
786100 Bouwleges
2013
2014
140
140
bedragen x €1000,2015 2016
140
140
Uitgangspunt is dat alle leges zoveel mogelijk kostendekkend moeten zijn. Voorgesteld wordt de bouwleges te verhogen van 1,9% naar 2,1% van de bouwsom betekent volgens de gehanteerde rekenmethodiek extra inkomsten en daarmee zijn de leges nagenoeg kosten budgettair neutraal en passend binnen de kaders die het Rijk heeft gesteld. Verder verhogen kan niet omdat dan de 100% dekkingsgraad overschreden zou worden. Deze verhoging is in relatie tot de omliggende gemeenten te verdedigen. Voorgesteld besluit aan de raad: 95. De baten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 140.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging door de verhoging van de bouwleges.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
701700 Burgerlijke stand 100 100 100 100 Uitgangspunt is dat alle leges zoveel mogelijk kostendekkend moeten zijn. Deze € 100.000,- zijn leges die samenhangen met de afdeling burgerzaken c.q. persoonsgegevens. De meeste legestarieven zijn gebonden aan een wettelijk maximum en kunnen dus niet verhoogd worden. De € 100.000,- aan hogere inkomsten worden gerealiseerd door een verhoging van de vrije leges, te weten kosten huwelijk (stijgen globaal 44%) en verstrekking van verschillende gegevens zoals persoonsgegevens GBA en het waarmerken van (fotokopieën van) documenten (stijgen globaal 39%). Voorgesteld besluit aan de raad: 96. De baten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 100.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging op de verhoging in de leges burgerlijke stand.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
703000 Klant Contact Centrum & Receptie 25 50 75 Centraal hierbij staat de kanaalsturing zoals reeds eerder vastgelegd. Streven is om zo groot mogelijk aantal contacten met de gemeente te laten verlopen via de preferente kanalen digitaal en telefoon. Door ICT mogelijkheden beter te benutten is een structurele bezuiniging mogelijk van €25.000 in 2014 oplopend tot €75.000,- in 2016. Vermindering van bijvoorbeeld openingstijden zal moeten worden gecompenseerd door bijvoorbeeld beter benutten van het digitale loket. Voorgesteld besluit aan de raad: 97. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 25.000,- in 2014, met € 50.000,- in 2015 en structureel met € 75.000,- met ingang van 2016 voortvloeiend uit de ombuiging op het klant contact centrum & receptie.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
66
Voorstel
Aframen budget voormalig personeel
2013
2014
40
264
bedragen x €1000,2015 2016
373
394
Het budget Voormalig personeel is bestemd voor het betalen van Wachtgelden, WW en bovenwettelijke WW en FPU uitkeringen. Binnen dit budget lopen de kosten af. Medewerkers met een wachtgeld uitkering bereiken de einddatum van de wachtgeldperiode, FPU-ers worden 65 jaar waardoor zij geen FPU uitkering meer ontvangen. Alleen de WW en Bovenwettelijke WW uitkeringen blijven uiteindelijk over. Als we over meerdere jaren kijken dan zien we WW en Bovenwettelijke WW stijgen waardoor bijstelling van het budget noodzakelijk maakt. Wij stellen tevens voor om de kosten voor WW en Bovenwettelijke WW niet meer op overige personeelskosten te verantwoorden maar op een nieuw grootboeknummer (410045). Voorgesteld besluit aan de raad: 98. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 40.000,- in 2013, met € 264.000,- in 2014 , met € 373.000,- in 2015 en met € 394.000,- in 2016, voortvloeiend uit de ombuiging op het gebied van voormalig personeel.
Voorstel
Verminderen politieke ambtsdragers
2013
2014
0
0
bedragen x €1000,2015 2016
0
0
Het kabinet wil het aantal politieke ambtsdragers bij gemeenten, provincies en waterschappen met minstens een kwart verminderen. Dat heeft de minister van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer geschreven. In het regeerakkoord was al aangekondigd dat het kabinet het aantal ambtsdragers wil terugbrengen. Eerder werd al bekend dat de Tweede en de Eerste Kamer het in de toekomst met respectievelijk 50 en 25 leden minder moeten doen, een derde van elke Kamer. Donner meldt nu dat hij een voorstel om deze grondwetswijziging te verwezenlijken, nog dit jaar in gang zet. Het gemeentefonds wordt hierop gekort, omdat de lokale lasten verminderen. Hieruit blijkt dat de besparing landelijk moet komen van raadsleden, wethouders en bureau- en apparaatskosten. Met dit voorstel wordt ook de Lelystadse begroting bijgesteld op minder lasten. Het verminderen van het aantal politieke ambtsdragers leidt tot een besparing op de loonkosten en de kosten van directe ondersteuning. Vanaf 2015 wordt als gevolg hiervan structureel € 110 miljoen uit het Gemeentefonds genomen. Hieruit blijkt dat de besparing landelijk moet komen van raadsleden (32 miljoen; vertaling Lelystad ongeveer 140.000), wethouders (40 miljoen; vertaling Lelystad 175.000) en bureau- en apparaatskosten (38 miljoen; vertaling Lelystad 165.000).Vertaald voor Lelystad is de Algemene Uitkering met € 480.000,- afgeraamd (zie voorstel Algemene Uitkering). Bij deze stellen we voor het zelfde bedrag aan de lastenkant af te ramen. Voorgesteld besluit aan de raad: 99. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 480.000,- met 13 ingang van 2015, voortvloeiend uit de ombuiging verminderen politieke ambtsdragers.
Voorstel
Taakstelling gebouwenbeheer cq accommodatiebeleid
2013
2014
400
350
bedragen x €1000,2015 2016
250
150
De voorgestelde ombuiging gaat ervan uit dat de komende 4 jaar voldoende geld wordt begroot om het Groot onderhoud op het niveau uit te voeren, zoals dit in de meerjarenbegroting is opgenomen. Maar tegelijkertijd wordt een traject ingezet om te analyseren of en welke gebouwen noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van het beleid of dat gebouwen kunnen worden afgestoten. Na de analyse en het
13
Aangenomen amendement 39 laat besluitpunt 99 van het voorgestelde raadsbesluit vervallen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
67
maken van keuzes is de verwachting dat door het verminderen van het aantal gebouwen de kosten van onderhoud kunnen worden verminderd, waardoor de begroting voor 2017 lager zal uitvallen. De begroting voor 2017 zal bij ongewijzigd beleid uitkomen op € 2.359.000,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 100. Per saldo de lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 400.000,- in 2013, met € 350.000,- in 2014, met € 250.000,- in 2015 en met € 150.000,- in 2016 voortvloeiend uit de ombuiging taakstelling gebouwenbeheer cq. accommodatiebeleid. Voorstel
Bedrijfsvoeringstaakstelling
2013
2014
700
700
bedragen x €1000,2015 2016
700
700
Betreft een taakstelling op de verschillende bedrijfsvoeringsonderdelen. Voorgesteld besluit aan de raad: 101. Per saldo de lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 700.000,- met ingang van 2013 voortvloeiend uit de ombuiging bedrijfsvoeringtaakstelling.
Voorstel
700700 Organisatieontwikkeling
2013
2014
26
26
bedragen x €1000,2015 2016
26
26
In de begroting zijn middelen geraamd om projecten te faciliteren die gericht zijn op de verbetering van de bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie. De noodzaak voor bezuinigingen in combinatie met het voorstel om de komende twee jaar middelen te reserveren voor frictie en hervormingen (extern en intern) staat versobering van dit budget tot de helft toe. Voorgesteld besluit aan de raad: 102. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 26.000,- met ingang van 2013, voortvloeiend uit de ombuiging organisatieontwikkeling.
Voorstel
768700 Onderzoeksbudget beleid
2013
2014
144
144
bedragen x €1000,2015 2016
144
144
Minder ontwikkeling betekent ook minder onderzoek. Op het onderzoeksbudget van beleid (een geïntegreerde post van veiligheid/ro/milieu/verkeer/wonen van totaal €244.000) is een structurele bezuiniging van €144.000 mogelijk. Voorgesteld besluit aan de raad: 103. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 144.000,- met ingang van 2013, voortvloeiend uit de ombuiging onderzoeksbudget beleid.
Voorstel
2013
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Vrij laten vallen stelpost kapitaallasten 96 318 982 390 Betreft een gedeeltelijke vrijval van de stelpost kapitaallasten in verband met een herijking van de benodigde kapitaallasten. Voorgesteld besluit aan de raad: 104. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 96.000,- in 2013, met € 318.000,- in 2014, met € 982.000,- in 2015 en met € 390.000,- in 2016, voortvloeiend uit de vrijval kapitaallasten.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
68
Voorstel
Gebruikersbelasting naar de eigenaren niet woningen
2013
2014
118
210
bedragen x €1000,2015 2016
295
380
In 2010 bedroeg het leegstandspercentage 6,86% en de gemiddelde woz-waarde per leegstaand pand € 386.000,-. In 2011 is het leegstandspercentage opgelopen naar 9,63% en is de gemiddelde woz-waarde gedaald naar € 348.000,-. Daarom wordt voorgesteld voor de bedrijven (niet-woningen) in een periode van vijf jaar, startend in 2012, stapsgewijs de geraamde opbrengsten voor de onroerende zaakbelastingen gebruikers te verlagen onder het gelijktijdig verhogen van de eigenarenbelastingen voor de niet-woningen. Hierdoor verschuiven de lasten en daarmee het leegstandsrisico naar de eigenaren. Aan het einde van deze periode loopt dit op tot € 380.000,- en is de gebruikersbelasting voor de niet-woningen volledig afgeschaft. Voor woningen bestaat de gebruikersbelasting nu al niet meer. Voorgesteld besluit aan de raad: 105. De baten in de meerjarenraming opwaarts bij te stellen met € 118.000,- in 2013, met € 210.000,- in 2014, met € 295.000,- in 2015 en structureel met € 380.000,- met ingang van 2016, voortvloeiend uit de ombuiging gebruikersbelasting naar de eigenaren van niet-woningen.
Voorstel
Aanbestedingsvoordeel herwaardering
2013
2014
100
100
bedragen x €1000,2015 2016
100
100
In 2011 heeft er een aanbesteding van de herwaardering plaatsgevonden. Hierdoor ontstaat er een aanbestedingsvoordeel. Het structurele aanbestedingsvoordeel bedraagt € 100.000,-. Voorgesteld besluit aan de raad: 106. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 100.000,- met ingang van 2013, voortvloeiend uit de ombuiging aanbestedingsvoordeel herwaardering.
Voorstel
795100 Onvoorzien
2013
2014
236
236
bedragen x €1000,2015 2016
236
100
In tijden van nood moet elke post op bezuinigingsmogelijkheden worden onderzocht. De afgelopen jaren is gebleken dat het totale bedrag niet altijd volledig werd benut. Daarom is een structurele aframing met €100.000,- mogelijk. Daar bovenop in 2013, 2014, 2015 een extra aframing van €136.000,- ter dekking van structurele bezuiniging op de post herontwikkeling. Voorgesteld besluit aan de raad: 107. De lasten in de meerjarenraming neerwaarts bij te stellen met € 236.000,- in 2013, 2014 en 2015 en structureel met € 100.000 met ingang van 2016, voortvloeiend uit de ombuiging college onvoorzien.
Voorstel
2013
Toeristenbelasting
105
2014
105
bedragen x €1000,2015 2016
105
105
Toelichting aangenomen amendement 44: Toeristenbelasting is een algemeen aanvaarde vorm van belasting, die overal in het land wordt geheven. Uiteraard moet dat in goed overleg met de betrokken partijen uitgewerkt worden met tarieven die passen bij het type en de kosten van de voorziening of activiteit. De opbrengsten rechtstreeks ten goede laten komen van het “toeristisch product” is ons een te smalle benadering. Ook
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
69
van allerlei andere kosten die in beheer en ontwikkeling van de stad gemaakt moeten worden profiteren de toeristen. Bovendien is de definitie van “toeristisch product” niet eenduidig te geven. Voorgesteld besluit aan de raad: 108. Toeristenbelasting invoeren en hiervoor jaarlijks € 105.000,- aan inkomsten te ramen.
Voorstel
Investeren duurzame uitstroom
2013
2014
-
-
bedragen x €1000,2015 2016
-
-
Toelichting aangenomen amendement A40: Werk is de voor onze inwoners meest bepalende factor om volop te kunnen participeren in de samenleving. Wij stellen een grote inspanning voor om de stijging van het aantal mensen dat tijdelijk is aangewezen op een uitkering terug te dringen via de methodiek die haar effect in onze gemeente in de afgelopen periode heeft bewezen. Voorgesteld besluit aan de raad: 109. Investeren in duurzame uitstroom door een incidentele investering van 3 maal 1 miljoen euro jaarlijks vanaf 2013; daarbij rekening houdend met de volgende randvoorwaarden: - dat jaarlijks bij vaststelling van de begroting op basis van de resultaten in het lopende jaar besloten wordt over het effectueren van de volgende tranche van 1 miljoen; - dat de resultaten geboekt met deze investering permanent gemonitord worden op “naam” en dat de raad hierover geïnformeerd wordt; - dat bedrijven die voor de uitvoering van dit beleid ingeschakeld worden zorgvuldig worden getoetst en dat de raad geïnformeerd wordt over de gehanteerde toetsingscriteria; - dat declaraties van ingeschakelde bedrijven uitsluitend na levering betaalbaar worden gesteld en er dus van voorschotbetalingen geen sprake meer kan zijn. - dat in dekking van genoemde investering wordt voorzien, door het verwerken van het inverdieneffect (minder uitkeringen) ; voor zover dat niet binnen hetzelfde boekjaar kan daar een zo beperkt mogelijk bedrag vanuit de reserves tijdelijk voor aan te wenden.
Effecten: - Vanaf het jaar 2013 maatschappelijke effecten, doordat er mensen uitstromen naar werk; - In 2016 en 2017 positief financieel resultaat, waardoor reserve bijgestort kan worden en structurele maatschappelijke en financiële effecten mogelijk worden; - Voorzichtigheidshalve is geen rekening gehouden met hogere rijksbijdragen, omdat deze niet alleen gebaseerd zijn op de eigen gemeentelijke inspanningen, maar ook afhankelijk zijn van prestaties van andere gemeenten.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
70
Bijlage 1: bezuinigingsmogelijkheden en toelichting ‘Constaterende dat de financiële positie zorgelijk is en tegenvallers in het verschiet liggen zijn ombuigingen van mogelijk 10 miljoen nodig om op langere termijn een gezonde financiële huishouding te realiseren, waarbij geanticipeerd kan worden op nieuw beleid’ (uit de raadsmotie: 10 miljoen ombuigen). In deze bijlage treft u een totaaloverzicht van structurele ombuigingsmogelijkheden met een omvang van meer dan 10 miljoen euro aan. Dit totaaloverzicht vloeit voort uit de opdracht van de raad aan het college om ‘scenario’s te ontwikkelingen die een duidelijk inzicht in de ombuigingsmogelijkheden geven vanaf 2013 met een mogelijke omvang van € 10 miljoen in alle programma’s en deze scenario’s aan te bieden bij de Kadernota 2013’. Het college heeft vanuit haar visie verwoord in de bestuurlijke boodschap alle taken nader bekeken en afgewogen. Dit heeft geleid tot het volgende overzicht over alle programma’s. Tevens wordt per programma een afwegingskader toegelicht. Recapitulatie effect ombuigingsopgave Saldo kadernota 2013 - 2016 vóór ombuigingen
2013
2014
2015
2016
-6.973
-5.409
-2.964
-2.287
Ombuigingen programma 1
125
250
460
460
Ombuigingen programma 2
1.001
1.132
1.030
1.030
Ombuigingen programma 3
1.535
1.450
1.571
1.546
Ombuigingen programma 4
690
842
842
953
Ombuigingen programma 5
165
165
165
165
Ombuigingen programma 6
3.902
4.389
5.167
4.470
Subtotaal ombuigingen te effectueren in perspectief
7.418
8.228
9.235
8.624
445
2.819
6.271
6.337
0
-2.353
-6.335
-6.401
445
466
-64
-64
Eindsaldo kadernota 2013 - 2016 ná ombuigingen
Stelpost rijksbezuinigingen/ decentralisaties
Eindsaldo kadernota 2013 - 2016 ná ombuigingen en stelpost
Onderstaand overzicht geeft aanvullende opties tot ombuigen. Het college heeft er vooralsnog niet voor gekozen deze ombuigingen voor te leggen aan uw raad. Onder tabel worden de aanvullende ombuigingsmogelijkheden nader toegelicht: Vooralsnog niet te effectueren 2013 2014 2015
2016
Overige ombuigingsmogelijkheden Ombuigingen te effectueren in perspectief 771900 Voorzieningen huishoudelijke ondersteuning 768900 Gehandicaptenbeleid 768400 Kinderopvang en naschoolse opvang 760700 Bijzondere bijstand participatiebijdrage 65+ Investeren duurzame uitstroom (incidentele investering 3 x 1 mln.) Niet verlengen experiment wijkbus Niet inzetten op spoorverbinding Zwolle-Amsterdam Invoeren toeristenbelasting [Amendement 44 - geëffectueerd] 704200 Accountmanagement Kwijtschelding verdisconteren [rioolheffing, OZB] (solidariteitsheffing) Verhogen precariobelasting Renteverlaging treasury Subtotaal overige ombuigingsmogelijkheden exploitatie Aanbestedingsvoordeel anticyclisch aanbesteden Subtotaal ombuigingsmogelijkheid voorziening/ grondbedrijf Totaal ombuigingen (te effectueren & niet te effectueren)
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
7.418 413 40 36 290 80 50 107 81 280 450 50 1.877
8.228 413 47 40 36 580 80 50 105 81 280 450 50 2.212
9.235 413 47 40 36 870
8.624 413 47 40 36 870
105 81 280 450 50 2.372
105 81 280 450 50 2.372
10.440
11.607
10.996
500 500 9.795
71
Overige ombuigingsmogelijkheden 771900 Voorzieningen huishoudelijke ondersteuning
2013 413
2014 413
bedragen x €1000,2015 2016 413 413
Deze bezuiniging is mogelijk door een korting van 7,5% op de huishoudelijke hulp. De cliëntenraad heeft reeds eerder positief geadviseerd op dit voorstel. De bezuiniging zou moeten worden gerealiseerd via de beslisboom aan de voorkant van de indicatie. Maatwerk dus.
Overige ombuigingsmogelijkheden
2013
768900 Gehandicaptenbeleid
2014 47
bedragen x €1000,2015 2016 47 47
Het gaat hierbij om een bezuiniging op het specifieke gehandicaptenbeleid door de uitvoering daarvan in te bedden in het reguliere aanbod. Feitelijk zal het Georganiseerd Overleg Lelystad organisatorisch ondergebracht worden bij Stichting Welzijn Lelystad waardoor een bezuiniging op huisvesting en personeel mogelijk is. Behouden blijft een budget van € 22.000,- voor de uitvoering van initiatieven in het kader van Agenda 22 en nieuwe initiatieven.
Overige ombuigingsmogelijkheden 768400 Kinderopvang en naschoolse opvang
2013 40
2014 40
bedragen x €1000,2015 2016 40 40
De Wet Kinderopvang regelt de kwaliteit en financiering van de kinderopvang. Uitgangspunt van deze wet is dat kinderopvang een zaak is van ouders, werkgevers en overheid. Alle partijen betalen een deel van de kosten. De gemeente betaalt voor specifieke doelgroepen een vergoeding. Het gaat dan e meestal om 1/6 deel van de kosten en/of de eigen bijdrage van ca 3,5%. Daarnaast wordt op grond van sociaal medische indicatie (niet wettelijk verplicht, wel sociaal wenselijk) kinderopvang vergoed. Indien alleen op grond van de Wet de kosten worden betaald levert dit een besparing op van € 40.000,-.
Overige ombuigingsmogelijkheden 760700 Bijzondere bijstand participatiebijdrage 65+
2013 36
2014 36
bedragen x €1000,2015 2016 36 36
In het kader van het minimabeleid (spoor 2) wordt een participatiebijdrage aan ouderen gegeven om deel te nemen aan de maatschappij. De participatiebijdrage 65+ afschaffen (800 aanvragen x € 45,-) betekent een besparing van € 36.000,-.
Overige ombuigingsmogelijkheden Investeren duurzame uitstroom (incidentele investering 3 x 1 mln.)
2013 290
2014 580
bedragen x €1000,2015 2016 870 870
Het Rijk heeft grote bezuinigingen opgenomen in de uitrol van de Wet Werken naar Vermogen. De achterliggende ratio is dat een verminderde beschikbaarheid van middelen de gemeenten zal dwingen tot een efficiëntere inzet ervan. Daarnaast lijkt het Rijk – ook binnen het nieuwe verdeelmodel onverminderd vast te houden aan het bonusmalus beleid, dat succesvolle gemeenten beloont en omgekeerd. Het verminderen van de investering op het maximaal activeren van de klanten, zal het klantbestand evenwel doen groeien en verharden. Naargelang de verharding langer duurt, zal het activeren van de klant – voor zover nog mogelijk - meer gaan kosten. Na een aantal jaren zal de gemeente verantwoordelijk zijn voor een groot en vooral immobiel klantbestand dat niet langer activeerbaar is en zelfs bij een herstel van de economie als een blijvend zware last op de gemeentelijke begroting drukt. Immers de gemeente is en blijft de gemeente verantwoordelijk voor deze groep klanten. Het succes van de afgelopen jaren heeft de relatie tussen investeringsbereidheid en behaalde successen meer dan overtuigend aangetoond (zie rapport
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
72
“Onderzoek naar het rendement van bestedingen aan de participatievoorzieningen in de gemeente Lelystad”). Hoewel binnen de nieuwe kaders van de Wet Werken naar Vermogen het instrument verloning niet langer voldoende kosteneffectief ingezet kan worden en het door het rijk aangereikte alternatief van de loonkosten dispensatie beperkt blijft tot de doelgroep met een gemedicaliseerde loonwaarde indicatie, is reëel te verwachten dat de inzet van nieuwe kosteneffectieve instrumenten gericht op uitstroom tot significante besparingen zullen leiden op het Inkomensdeel. Rendement (bedragen x € 1000,Investering
Besparingen op het Inkomensdeel per jaar oplopend
Rijksbijdrage Werkdeel p/jaar 2013
1.000
2014
1.000
2015
1.000
2013
2014
2015
2016
2017
290
290
290
290
290
290
290
290
290
290
290
290
290
290
Overige ombuigingsmogelijkheden Niet verlengen experiment wijkbus
2013 80
2018
2019
290
2014 80
bedragen x €1000,2015 2016
In 2011 is gestart met het experiment van de Wijkbus. De gemeenteraad heeft 31 mei 2011 besloten het experiment te verlengen tot en met 31 december 2012. In het tweede kwartaal 2012 wordt de raad een evaluatie aangeboden over de Wijkbus. Afhankelijk van de besluitvorming over de evaluatie van de Wijkbus (o.a. op het halen van minimaal 1000 reizigers per maand), kan besloten worden het experiment in huidige vorm of in versoberde vorm (minder ritten of als buurtbus met vrijwilligers) met twee jaar te verlengen, waardoor de einddatum gelijk komt te liggen met het einde van het experiment gratis reizen 65+. De in 2014 nieuw gekozen gemeenteraad kan dan afwegen of deze projecten vanaf 2015 allebei, geen van beide of één van beide voortgezet worden. Er kan echter ook besloten worden dit experiment niet te verlengen. Overige ombuigingsmogelijkheden Niet inzetten op spoorverbinding Zwolle-Amsterdam
2013 50
2014 50
bedragen x €1000,2015 2016
Lelystad heeft in het bestuurlijk Overleg Spoor Flevoland de wens neergelegd om te komen tot een nachttrein tussen Lelystad en Amsterdam. Hierover moet nog overeenstemming worden bereikt met andere gemeenten en de provincies. De insteek is dat de kosten gezamenlijk moeten worden gedragen. Voorgesteld is vooralsnog een bedrag van € 50.000,- te reserveren in de jaren 2013 en 2014, in afwachting van de uitkomst van de gesprekken met de NS. Er kan echter ook besloten worden nu al van dit initiatief af te zien. Overige ombuigingsmogelijkheden Invoeren toeristenbelasting
2013 107
2014 105
bedragen x €1000,2015 2016 105 105
Tijdens de behandeling van de kadernota 2012 is er een motie aangenomen met betrekking tot de toeristenbelasting. De raad vindt het van belang dat het toeristisch bedrijfsleven betrokken wordt bij de keuze om al dan niet toeristenbelasting in te voeren. Daarom heeft de Raad het college opdracht gegeven om het volgende te doen: overleg te voeren met het toeristisch bedrijfsleven in Lelystad over het voornemen tot invoeren van toeristenbelasting, de hoogte daarvan, de datum van ingang en de wijze waarop ook naar het oordeel van het toeristisch bedrijfsleven de opbrengsten ten goede kunnen komen aan het toeristisch product Lelystad. Er kan echter ook gekozen worden deze opbrengsten ten gunste te laten komen van de algemene middelen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
73
Overige ombuigingsmogelijkheden 704200 Accountmanagement
2013 81
2014 81
bedragen x €1000,2015 2016 81 81
Een structurele bezuiniging van € 81.200,-. Dit betekent dat minder capaciteit beschikbaar is voor acquisitie en met name ondersteuning van het bestaande bedrijfsleven bij uitbreiding. Dat zou ook de acquisitie van nieuwe bedrijven en verplaatsing van bestaande bedrijven raken die noodzakelijk is voor de ontwikkeling van Flevokust. Daarom wordt voorgesteld om naast de structurele bezuiniging de werkzaamheden die hiermee samenhangen, tijdelijk en maximaal voor de looptijd van de grondexploitatie, zullen worden uitgevoerd ten laste van de grondexploitatie Flevokust.
Overige ombuigingsmogelijkheden Kwijtschelding verdisconteren [rioolheffing, OZB] (solidariteitsheffing)
2013 280
2014 280
bedragen x €1000,2015 2016 280 280
In het proces van het opleggen van de aanslagen voor rioolheffing en onroerende zaak belasting (OZB) heeft de heffings- en belastingplichtige de mogelijkheid een aanvraag in te dienen om in aanmerking te komen voor kwijtschelding. Op basis van de individuele financiële positie afgezet tegen wettelijke criteria wordt beoordeeld of er recht bestaat op kwijtschelding. Op basis van ervaringscijfers wordt er jaarlijks voor de rioolheffing en OZB gezamenlijk voor een totaalbedrag van € 280.000 kwijtgescholden en vermindert daarmee de totale belastingopbrengst. Om nu toch de belastingopbrengst op het vooraf bepaalde gewenste niveau te houden, kan het gemiddelde jaarlijkse bedrag aan kwijtschelding worden verdisconteerd in het tarief. Dit levert een kleine tariefsverhoging op, op het gebied van de rioolheffing en de OZB, maar op deze manier wordt een soort van solidariteitselement ingebouwd in de tarieven waarbij de meer draagkrachtigen bijdragen voor de minder draagkrachtigen. Overige ombuigingsmogelijkheden Verhogen precariobelasting
2013 450
2014 450
bedragen x €1000,2015 2016 450 450
De Gemeentewet biedt ruimte voor het heffen van een precariobelasting, voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond. Het college heeft hier gebruik van gemaakt en deze mogelijkheid voorgelegd aan de raad. Door het vast stellen van de verordening wordt precariobelasting gevorderd en geïnd. In de programmabegroting 2012-2015 is rekening gehouden met een hogere bate van 1,3 mln. Er kan gekozen worden voor een verhoging van de precariobelasting met ingang van 2013, wat zal leiden tot hogere opbrengst van € 450.000,-.
Overige ombuigingsmogelijkheden Renteverlaging treasury
2013 50
2014 50
bedragen x €1000,2015 2016 50 50
Gezien de relatief lage rentestanden op de kapitaalmarkt ligt het in de lijn der verwachtingen dat er tegen voordelige tarieven liquide middelen kunnen worden aangetrokken. Hoewel het natuurlijk onmogelijk is de langjarige renteontwikkelingen exact te voorspellen moet het mogelijk zijn op de korte termijn (2013), en dan ook nog vooral op de kasgeldtegoeden, rentevoordelen te behalen op het benodigde kapitaal. Of er werkelijk voordeel behaald gaat worden zal pas blijken op het moment dat de liquide middelen daadwerkelijk worden aangetrokken. Het blijft daarom risicovol nu al vooruit te lopen op mogelijke rentevoordelen voor de komende jaren.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
74
Ombuigingsmogelijkheden zonder effect op het (nabije) perspectief Overige ombuigingsmogelijkheden Aanbestedingsvoordeel anticyclisch aanbesteden
2013 500
2014
bedragen x €1000,2015 2016
Aanbestedingsvoordelen zouden in enig jaar ingezet kunnen worden voor extra werkzaamheden en op die manier kan optimaal gebruik gemaakt worden van hoge kortingen als gevolg van de crisis. Hierdoor wordt werk naar voren gehaald en worden de beschikbare budgetten in de eerste jaren volledig benut. Een eventueel voordeel zal zich dan ook voordoen na verloop van jaren en kan pas ingeboekt worden nadat het voordeel ook daadwerkelijk gerealiseerd is (dit voordeel kan ontstaan doordat werk over meerdere jaren gezien goedkoper is uitgevoerd als gevolg van hoge kortingen in de begin jaren, waarbij de verwachting is dat de kortingen weer zullen afnemen naarmate de markt zich herstelt).
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
75
Afwegingskader programma 1 Gekozen opties:
Iedereen doet mee
2013
Besluit 2014
2015
2016
Ombuigingen programma 1 767700 Integratiebeleid 769400 Sociaal- cultureel werk 769200 Jeugd- en jongerenwerk
50 75
100 150
210 100 150
210 100 150
Ombuigingen programma 1
125
250
460
460
Niet gekozen opties: 1.
2.
3.
4.
5.
6.
7. 8.
9.
Sociaal cultureel werk onderdeel vrijwilligerswerk: inzet van vrijwilligers/mantelzorgers de ondersteuning daarvan is een rode draad door het programma “Iedereen doet mee. ” In de komende jaren zal er een groter beroep gedaan worden op vrijwilligers/mantelzorgers. Dit budget is hard nodig om dit werk te stimuleren en te ondersteunen en mensen op te leiden en valt in die zin onder het behoud van sociaal effectief beleid. Buurtorganisaties: het betreft hier de subsidies aan de buurtcentra voor de exploitatiekosten. De buurtcentra worden voor een groot deel in stand gehouden door vrijwilligers. Stoppen met deze subsidies betekent de sluiting van de huidige buurtcentra. In deze voorzieningen vinden de buurtinitiatieven onderdak en krijgt “nabuurschap en ontmoeting” en verantwoordelijkheid voor elkaar nemen, vorm en inhoud. Voor de decentralisatie van met name de AWBZ dagbesteding zijn deze centra ( al dan niet opgenomen in een mfa) nodig voor het organiseren van (dagbestedings)activiteiten in de buurt. Jeugd algemeen: Hier is in het kader van doorontwikkeling CJG reeds een structurele bezuiniging van € 364.000 doorgevoerd. Overgebleven budget maakt onderdeel uit van de basis CJG. De basis van het Centrum Jeugd en Gezin is nodig om in een zo vroeg mogelijk stadium de (preventieve) zorg te kunnen bieden aan jeugdigen. Voor de opgave decentralisatie jeugdzorg is het behoud van deze basisstructuur van essentieel belang. Jeugd en jongerenwerk: In dit budget zitten verschillende vormen van jongerenwerk en vroegtijdige jeugdhulpverlening. Ook zit in dit budget een bedrag van € 400.000 voor Underground. De voorgestelde bezuiniging op het lokaal jongerenwerk is 20% van het daarvoor beschikbare bedrag. Jongerenlokalen bieden jongeren een alternatief voor de straat. Meer bezuinigen geeft een toename van groepen jongeren in wijken. Het overige deel wordt besteed aan vormen van (preventief) jeugdzorg: ambulant jongerenwerk, hulp aan tienermoeders, zwerfjongeren en project Homestart. Voor een deel zijn het “vangnet” maatregelen. Bij de decentralisatie van de jeugdzorg blijven deze maatregelen een belangrijk instrument. Ouderenbeleid: Deze budgetten worden vooral preventief ingezet om duurdere zorg voor ouderen te voorkomen. Met de transitie AWBZ/WO en de daarbij aangekondigde taakstelling zal er een extra druk komen op de algemene voorzieningen voor ouderen. Daarbij komt de komende jaren een grote toename van het aantal ouderen. Om deze redenen is er niet gekozen voor bezuinigen op deze budgetten. WO vertrekkingen: de WO vertrekkingen zijn voor een deel het vangnet voor mensen, die vanwege specifieke beperkingen hulp nodig hebben en voor een deel de ondersteuning die nodig is om te kunnen blijven participeren. De nota verstrekkingen is in 2011 opnieuw met een bezuinigingsopdracht door de raad vastgesteld. Jeugdgezondheidszorg: dit budget betreft het uitvoeren van wettelijke taak en deel vormt samen met andere maatregelen de basis van het CJG. De mogelijke bezuinigingen op dit onderdeel zijn reeds doorgevoerd bij de doorontwikkeling van het Centrum Jeugd en Gezin. Maatschappelijke dienstverlening: het gaat hier om budgetten voor het algemeen maatschappelijk werk, schuldhulpverlening, gezinscoaches en sociaal raadslieden. Voor met name de schuldhulpverlening gaat het om het uitvoeren van een wettelijke taak. In dit budget zit € 850.000 voor schuldhulpverlening. Voor het overige deel gaat het om vroegtijdige hulp aan mensen en gezinnen. Het gaat hier om de uitvoering van sociaal effectief beleid en bezuinigen op deze budgetten zal in zijn algemeenheid leiden tot grotere problemen en vervolgens duurdere zorg. Het werk van de sociaal raadslieden voorkomt veelal dat mensen in grotere (financiële) problemen terecht komen. Maatschappelijke opvang: dit budget is voor de (dag- en nacht) opvang van dak- en thuislozen. Voor deze mensen is dit het vangnet. De Lelystadse opvang is onderdeel van het provinciale samenwerkingverband in deze. De co financiering komt via de centrumgemeente Almere, die het geld van het Rijk verdeeld.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
76
Afwegingskader programma 2 Gekozen opties:
Op weg met talent
2013
Besluit 2014
2015
2016
102 61 25 35 50 250 22 21 195 170 70
102 61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
61 25 47 99 300 22 21 215 170 70
1.001
1.132
1.030
1.030
Ombuigingen programma 2 Structurele exploitatie bijdrage MFA warande 769800 Kinderopvang 748100 Vandalismebestrijding (scholen) 747200 Overige lokale onderwijstaken 747300 Schoolzwemmen 760600 Peuterspeelzaalwerk 767300 Brede School 751100 Sport algemeen 758000 N.V. Sportbedrijf 760700 Inkomensonderst. -minimabeleid 760400 Uitvoering BBZ Ombuigingen programma 2
Niet gekozen opties:
Zorgstructuur in het onderwijs is zowel een ‘vangnet’ als een ‘springplank’ en de inzet van middelen is bewezen preventief en effectief. Het gaat om schoolbegeleiding PO, om zorgstructuur VO (Op de rails)en om zorgstructuur MBO (Plusvoorziening). De middelen voor de zorgstructuren krijgen we bovendien van het rijk bestemd voor dit doel. Logopedie primair onderwijs is een voorbeeld van preventief en effectief sociaal beleid. Taalontwikkeling wordt steeds belangrijker om achterstanden te voorkomen. Hier loopt bovendien nog een bezuinigingstaakstelling die al moeilijk te realiseren is. Leerlingenvervoer kent momenteel meer aanvragen, zowel van binnen als buiten Lelystad. Ook loopt hier nog een bezuinigingstaakstelling die al moeilijk genoeg te realiseren is. In het kader van het leerlingenvervoer hanteert gemeente Lelystad de minimale wettelijke normen. Reiskosten mbo 16 en 17 jaar is eerder erkend als voorbeeld van effectief sociaal beleid en daarom niet door de raad als bezuiniging geaccepteerd. Het opnieuw opvoeren lijkt derhalve niet zinvol. Wellicht neemt het rijk de kosten in de toekomst voor haar rekening. Schrappen preventief armoedebeleid (spoor 1). Hier is een taakstelling gerealiseerd. Investeren aan de voorkant bespaart gemeentelijke kosten in de latere levensloop. Afschaffen bijzondere bijstand (voor zover mogelijk) armoedebeleid (spoor 2) Hier is een taakstelling gerealiseerd en de aanvragen nemen fors toe. Schrappen ondersteuning bij participatieactiviteiten door participatiecoaches. Dit is in totaal 3 fte, oftewel ca € 200.000, maar het lijkt niet effectief omdat het meer uitkeringen tot gevolg heeft.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
77
Afwegingskader programma 3 Gekozen opties:
Leefbare stad
2013
2014
2015
2016
9 30 771 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 686 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 807 25 25 408 20 115 41 71 20
9 30 782 25 25 408 20 115 41 71 20
1.535
1.450
1.571
1.546
Ombuigingen programma 3 Bezuiniging energie product kunstwerken RWA Bezuiniging energiekosten pompputten Afvalstoffen 706100 Kadaster, Huisnr, Straatnaamgeving 707100 Geo-Informatie Infrastructuur Efficiencyslag beheer openbare ruimte 780200 Verkeerplanologie 717200 Infra-wegen 717400 Recreatieve routes 717600 Verkeersveiligheid niet-infra 775000 Beleid en advisering Ombuigingen programma 3
Niet gekozen opties:
Geen bezuinigingen op wettelijke taken met een sluitende exploitatie, b.v. begraven. Geen bezuinigingen op wettelijke taken met een niet sluitende exploitaties, b.v. riolering. Parkeren. Het kostendekkend maken van de parkeerexploitatie is onderwerp van gesprek met de raad. Openbaarvervoer. Dit wordt volledig gefinancierd vanuit de BDU. Minder stortingen in de voorzieningen. Dit leidt tot een groter te kort op de MJR en een groot risico bij de toezichthouder op de ICL.
Afwegingskader programma 4 Gekozen opties:
Sterke stad
2013
2014
2015
2016
704300 Onderzoek & Beleid EVO Cultuurinstellingen (KUBA) Kunst en cultuur 730800 Markten [Amendement 22] 781100 Woningbouwontwikkeling 783800 Herontwikkeling 786600 Startersleningen 786700 WoonBeleid 787100 Grondbedrijf 780100 Ruimtelijke ontwikkeling 780400 Uitvoering wet ruimtelijke ordening
58 195 103 0 45
58 431 103 0 45
58 431 103 0 45
16 76 131 66
16 76
16 76
58 406 103 0 45 136 16 76
66 47
66 47
66 47
Ombuigingen programma 4
690
842
842
953
Ombuigingen programma 4
Niet gekozen opties: 221 783800 Herontwikkeling Betreft haalbaarheidsonderzoeken en andere activiteiten t.b.v. nieuwe initiatieven waarvoor nog geen budget is geraamd. Deze post is niet afgeraamd ten koste van een aframing op de post onvoorzien. Inzet van uren op deze post kan in de toekomst alleen maar op basis van een expliciete opdracht, goedgekeurd in de stuurgroep Nieuwe Initiatieven. Uitgangspunt daarbij is meer vrijheid voor nieuwe initiatieven, minder bemoeienis gemeente.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
78
Afwegingskader programma 5 Gekozen opties:
Veilige stad
2013
2014
2015
2016
Invoeren bestuurlijke strafbeschikking 708600 Verlagen opleidingsbudget
160 5
160 5
160 5
160 5
Ombuigingen programma 5
165
165
165
165
2013
2014
2015
2016
40
264
100 1.140 406 400 140 100
Ombuigingen programma 5
Afwegingskader programma 6 Gekozen opties:
Voor de Lelystedeling Ombuigingen programma 6 Aframen budget voormalig personeel Verminderen politieke ambtsdragers [Amendement 39] Aanbestedingsvoordeel herwaardering Prijscompensatie gemeentebegroting Prijscompensatie gesubsidieerde instellingen Taakstelling gebouwenbeheer cq accommodatiebeleid 786100 Bouwleges 701700 Burgerlijke stand 703000 Klant Contact Centrum & Receptie 796100 Beheer onroerend goed Bedrijfsvoeringstaakstelling Vrij laten vallen stelpost kapitaallasten 700700 Organisatieontwikkeling 768700 Onderzoeksbudget beleid Gebruikersbelasting naar de eigenaren belastingen niet woningen Invoeren toeristenbelasting [Amendement 44] 795100 Onvoorzien Ombuigingen programma 6
151 700 96 26 144 118 105 236
100 1.122 398 350 140 100 25 151 700 318 26 144 210 105 236
373 0 100 1.118 397 250 140 100 50 151 700 982 26 144 295 105 236
394 0 100 1.118 397 150 140 100 75 151 700 390 26 144 380 105 100
3.902
4.389
5.167
4.470
Niet gekozen opties: 702500 Onderzoek Keuze is wel om de inzet op eigen onderzoek fors te verminderen met in ieder geval €60.000 (1/2 fte) structureel. Dit wordt echter meegenomen met de bezuinigingen op de bedrijfsvoering. 795400 Frictiekosten. Dit bedrag is nodig om de frictiekosten die samenhangen met de personele consequenties van de eerder afgesproken en nu gerealiseerde bezuinigingsronde te dekken.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
79
Bijlage 2: Aangenomen amendementen
A10
Amendement. Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Betreft agendapunt 6: Kadernota 2013 - 2016
De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 3 juli 2012. Gelezen het voorstel van het college –B12-22705 “Kadernota 2013 – 2016 Besluit: 29. Ten behoeve van het verbeteren van de kwaliteit van de uitvoering (wetgeving OFGV) de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 88.000,- met ingang van 2013. Voorgesteld wijzigingsbesluit Besluit 29, te laten vervallen
Ondertekening:
VVD
PvdA IP Toelichting: Deze dienst moet door bundeling van menskracht kwaliteitsverbetering en efficiencywinst opleveren. Dat wordt ook nog eens door het Rijk, middels een korting op het gemeentefonds, benadrukt. Het vragen om € 88.000 meer middelen om (nog) betere kwaliteit is dus een verkeerd voorstel dat het geen goed signaal is over de bestuurlijke bereidheid tot prioriteitstelling. Immers ook bij deze dienst gaat het om prioriteitsstelling en steeksproefsgewijze controles.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
80
A15
Amendement. Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Betreft agendapunt 6 : Kadernota 2013 - 2016
De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012. Gelezen het voorstel van het college –B12-22705 “Kadernota 2013 – 2016
Besluit: 34. Ten behoeve van het uitvoeringsprogramma 2013 van het duurzaamheidsbeleid de lasten in de meerjarenraming incidenteel opwaarts bij te stellen met € 100.000,- in 2013 en dit bedrag te dekken door onttrekking uit de reserve Nuon. Voorgesteld wijzigingsbesluit: Besluit 34 te laten vervallen in afwachting van inhoudelijke voorstellen van het college.
Ondertekening
VVD.
PvdA
Toelichting: Op dit moment is onvoldoende duidelijk waarvoor de € 100.000 beschikbaar wordt gesteld.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
81
A17
AMENDEMENT Datum raadsvergadering: 26 juni 2012 / 3 juli 2012 Agendapunt: 6 Onderwerp: Besluitpunt 48 van Kadernota 2013-2016
De raad van de gemeente Lelystad, in vergadering bijeen op 26 juni en 3 juli 2012, besluit tot het laten vervallen van
besluitpunt 48, dat luidt: ‘Ten behoeve van het stimuleren ontwikkeling kust de meerjarenraming incidenteel bij te stellen met 50.000 euro in 2013 en dit bedrag te onttrekken uit de Reserve Ontwikkeling Stad.’
Toelichting: De InwonersPartij ziet met betrekking tot de kansrijke ontwikkeling van de kust geen noodzaak voor de voorgestelde voorzieningen (voetpad en zwembad). Voor (een deel van) genoemd bedrag kan geen fatsoenlijk zwembad worden aangelegd noch onderhouden (exploitatie), terwijl exploitatiemogelijkheid ook nog eens sterk seizoengebonden is en een zwembad op genoemde plaats niet bereikbaar genoeg is om voldoende inwoners van Lelystad (waaronder veel kinderen) te faciliteren. Het valt te overwegen om, indien toch gewenst, private marktpartijen (leisure) aan te zoeken.
NB.: In Zeewolde is na een ongeval een deel afgebroken
Dit amendement is ingediend namens de fractie(s)
InwonersPartij Lelystad,
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
82
A22
Fractiesecretariaat: Kamp 21 -27 8225 DV Lelystad
www.cdalelystad.nl AMENDEMENT Datum raadsvergadering: 26 juni 2012/3 juli 2012 Agendapunt:7/11
Onderwerp: Kadernota 2012 – 2016
Ondergetekende stelt het volgende amendement voor
In het ontwerpbesluit beslispunt 53 te schrappen
Dit amendement is ingediend door / namens: Ondertekening:
L.J.J. Caniels
Toelichting. Het verhogen van de tarieven voor de markten achten wij het niet verdedigbaar. De marktkooplieden hebben het vanwege de slechte economisch situatie al moeilijk om het hoofd boven water te houden. De zondagopstelling van de winkels met name de aanwezige supermarkten zorgen voor een waarneembare omzetdaling. Het thans doorvoeren van een tariefsverhoging zou er toe kunnen leiden dat de markt uit het centrum verdwijnt c.q. qua omvang aanmerkelijk verschraalt en daarmee indirect een nadelig effect heeft op de omzetten van de winkels in ons stadshart, dat nu juist de nodige reuring – dus ook een goedlopende weekmarkt - nodig heeft.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
83
A23
Amendement Betreft: Agendapunt 6: Kadernota 2013-2016
De raad van de gemeente Lelystad, in vergadering bijeen op dinsdag 26 juni en 3 juli 2012 gelezen het voorstel van het college B12-22705 ”Kadernota 2013-2016”,
Besluit:
Het volgende beslispunt te laten vervallen: 62. ten behoeve van de implementatie van de nieuwe drank- en horecawet de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met €27.000,- met ingang van 2013.
Ondertekend door: Fractie PvdA Henk Soomers
Ondertekening:
Argumentatie Het is niet mogelijk bij verandering van wetgeving zonder meer budgetten te verhogen. Ook in dit geval dienen de taken uitgevoerd te worden door reallocatie van activiteiten binnen bestaande budgetten en formatie.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
84
A26
AMENDEMENT Datum raadsvergadering: 26 juni 2012/3 juli 2012 Agendapunt:7/11
Onderwerp: Kadernota 2012 – 2016
Ondergetekende stelt het volgende amendement voor
In het ontwerpbesluit beslispunt 64 te schrappen
Dit amendement is ingediend door / namens:
Ondertekening: CDA,
GroenLinks,
L.J.J. Caniels
Toelichting. Wij zijn van mening dat de voorgestelde exploitatiekosten van burgernet Lelystad onderdeel dienen uit te maken van de begroting van de veiligheidsregio en via de verdeelsleutel in de gemeenschappelijke regeling met de gemeenten verrekend dient te worden;
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
85
A31 Amendement Betreft: Agendapunt 6: Kadernota 2013-2016
De raad van de gemeente Lelystad, in vergadering bijeen op dinsdag 26 juni en 3 juli 2012 gelezen het voorstel van het college B12-22705 ”Kadernota 2013-2016”,
Besluit:
Het volgende beslispunt aan te passen en de tekst te vervangen door: 83. De baten van de OZB-inkomsten in 2013 neerwaarts bij te stellen met € 107.000,- in verband met het nog resterende te verrekenen bedrag als gevolg van taakoverdracht naar het waterschap.
Ondertekend door: Fractie PvdA Henk Soomers
Ondertekening:
Argumentatie Afwijken van de gekozen berekeningssystematiek acht de PvdA onwenselijk. De PvdA is van mening dat in deze tijd lastenverhoging voor de inwoners vermeden moet worden en handelt conform de afspraken hierover. Omgekeerd is het bij de steeds oplopende tekorten in de exploitatie van de gemeente Lelystad niet verantwoord de belastinginkomsten te laten dalen en de normale inflatiecorrectie niet toe te passen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
86
Fractiesecretariaat:
A32
Kamp 21 -27 8225 DV Lelystad
www.cdalelystad.nl AMENDEMENT Datum raadsvergadering: 26 juni 2012/3 juli 2012 Agendapunt:7/11
Onderwerp: Kadernota 2012 – 2016
Ondergetekende stelt het volgende amendement voor
In het ontwerpbesluit beslispunt 87 te schrappen
Dit amendement is ingediend door / namens:
Ondertekening:
L.J.J. Caniels
Toelichting. Wij zijn van mening dat binnen de normale bedrijfsvoering de gevraagd middelen gevonden moeten kunnen worden.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
87
A35
Amendement. Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Betreft agendapunt 6: Kadernota 2013 - 2016
De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012. Gelezen het voorstel van het college –B12-22705 “Kadernota 2013 – 2016
Besluit: 88. Ten behoeve van rechtmatigheid de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met € 71.000,- met ingang van 2013. Voorgesteld wijzigingsbesluit: Besluit 88. Uitsluitend incidenteel in 2013 beschikbaar te stellen.
Ondertekening:
VVD
PvdA
Toelichting: Het beschrijven van processen , uitbouwen van interne controles en benoemen van beheersmaatregelen, zijn hoofdzakelijk eenmalige activiteiten die reeds lang gereed moeten zijn. Dus eenmalige kosten. Voor zover het om “onderhoud” van deze producten gaat, worden die geacht binnen de bestaande budgetten te kunnen worden uitgevoerd.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
88
A37 AMENDEMENT Datum raadsvergadering: 26 juni en 3 juli 2012 Betreft Beslispunt
: agendapunt 6 (Kadernota)) : 92, B12-22705
De raad, in vergadering bijeen op 26 juni/3 juli 2012, besluit tot het laten vervallen van beslispunt 92, dat luidt: ‘Ten behoeve van de compensatieregeling OZB startende ondernemers de lasten in de meerjarenraming structureel opwaarts bij te stellen met 72.000 euro met ingang van 2013.’ Ingediend door de fractie(s) van InwonersPartij Toelichting: Startende ondernemers verkeren net als starters op de woningmarkt in de huidige economische situatie in een moeilijke positie. Het verdient aanbeveling om het gesprek aan te gaan om te komen tot stimulerende maatregelen, die hun situatie kunnen verbeteren, doch een compensatieregeling OZB is daarvoor niet het geschikte instrument; o.a. omdat het risico bestaat op moeilijke controleerbaarheid van de aanwending van deze regeling en de vraag of de middelen wel bij de juiste doelgroep terecht komen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
89
A39 Amendement. Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Betreft agendapunt 6: Kadernota 2013 - 2016
De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012. Gelezen het voorstel van het college –B12-22705 “Kadernota 2013 – 2016
Besluit: 99. De lasten in de meerjarenraming structureel neerwaarts bij te stellen met € 480.000,- met ingang van 2015, voortvloeiend uit de ombuiging verminderen politieke ambtsdragers. Voorgesteld wijzigingsbesluit: Besluit 99 vervalt.
Ondertekening
VVD
PvdA IP.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
90
A40
Amendement Betreft: Agendapunt 6: Kadernota 2013-2016 De raad van de gemeente Lelystad, in vergadering bijeen op dinsdag 26 juni en 3 juli 2012 gelezen het voorstel van het college B12-22705 ”Kadernota 2013-2016”, Besluit: Het volgende beslispunt toe te voegen: 109. Investeren in duurzame uitstroom door een incidentele investering van 3 maal 1 miljoen euro jaarlijks vanaf 2013; daarbij rekening houdend met de volgende randvoorwaarden: - dat jaarlijks bij vaststelling van de begroting op basis van de resultaten in het lopende jaar besloten wordt over het effectueren van de volgende tranche van 1 miljoen; - dat de resultaten geboekt met deze investering permanent gemonitord worden op “naam” en dat de raad hierover geïnformeerd wordt; - dat bedrijven die voor de uitvoering van dit beleid ingeschakeld worden zorgvuldig worden getoetst en dat de raad geïnformeerd wordt over de gehanteerde toetsingscriteria; - dat declaraties van ingeschakelde bedrijven uitsluitend na levering betaalbaar worden gesteld en er dus van voorschotbetalingen geen sprake meer kan zijn. - dat in dekking van genoemde investering wordt voorzien, door het verwerken van het inverdieneffect (minder uitkeringen) ; voor zover dat niet binnen hetzelfde boekjaar kan daar een zo beperkt mogelijk bedrag vanuit de reserves tijdelijk voor aan te wenden. Ondertekend door:
Fractie PvdA
Fractie VVD
Fractie Inwonerspartij, Fractie Groen Links
H.P. Soomers E.H.G. Marseille
A. van Rijnsoever B.van der Kolk
Fractie Christenunie
C. van Veluwe
Ondertekening: Argumentatie Werk is de voor onze inwoners meest bepalende factor om volop te kunnen participeren in de samenleving. Wij stellen een grote inspanning voor om de stijging van het aantal mensen dat tijdelijk is aangewezen op een uitkering terug te dringen via de methodiek die haar effect in onze gemeente in de afgelopen periode heeft bewezen.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
91
A44
Amendement Besluitvormende raadsvergadering van 26 juni en 3 juli 2012 Agendapunt
Kadernota 2013-2016
Onderwerp: Invoeren toeristenbelasting Ondergetekenden stellen voor de besluiten aan te vullen met: 108. Toeristenbelasting invoeren en hiervoor jaarlijks €105.000,- aan inkomsten te ramen. Toelichting: Toeristenbelasting is een algemeen aanvaarde vorm van belasting, die overal in het land wordt geheven. Uiteraard moet dat in goed overleg met de betrokken partijen uitgewerkt worden met tarieven die passen bij het type en de kosten van de voorziening of activiteit. De opbrengsten rechtstreeks ten goede laten komen van het “toeristisch product” is ons een te smalle benadering. Ook van allerlei andere kosten die in beheer en ontwikkeling van de stad gemaakt moeten worden profiteren de toeristen. Bovendien is de definitie van “toeristisch product” niet eenduidig te geven.
Dit amendement is ingediend door de GroenLinks fractie,
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
92
Bijlage 3: Aangenomen moties M3.
Motie
Agendapunt 6 Raadsvoorstel Kadernota 2013-2016 Voorstel ‘Openingstijden stadhuis afstemmen op behoefte burgers’
De raad in vergadering bijeen dd 3 juli 2012 Constaterende dat:
Het college uitgaat van omdenken: denken in kansen, kijken naar de werkelijkheid zoals die is en wat je ermee zou kunnen doen
Het college de Lelystadse samenleving op een effectieve en efficiënte wijze wil organiseren en financieren
De moderne burger meer en meer gebruikt maakt van de digitale mogelijkheden van de overheid (digiD)
Overwegende dat:
Onze samenleving steeds meer een 24-uurs maatschappij aan het worden is Burgers belang hebben bij een dienstbare en moderne overheid Tijdens politieke avonden (BOB sessies) in het stadhuis geen loketdiensten beschikbaar zijn
Van mening dat:
Bemensing van de loketten van de loketten burgerzaken overdag in de daluren tot een minimum kan worden beperkt De klantvriendelijkheid van de gemeente wordt bevorderd door openstelling van de loketten van burgerzaken op avonden en/of 1 of meerdere zaterdagen per maand.
Roept het college op Als proef voor een half jaar De openingstijden van het stadhuis zonder kostenverhoging beter af te stemmen op de vraag. Deze motie is ingediend
PvdA
VVD
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
93
M4.
Motie
Agendapunt Raadsvoorstel Kadernota 2013-2016
Voorstel
De raad in vergadering bijeen dd 26-06-2012
Constaterende dat:
Door de invoering van het “ nieuwe werken” (flexplekken), de reeds gerealiseerde formatievermindering en het vertrek van de bibliotheek, het stadhuis een grote overcapaciteit kent; Door deze overcapaciteit de overheadkosten een te zwaar beslag leggen op de beschikbare middelen; De gemeente tal van instellingen subsidieert die hun activiteiten geheel of gedeeltelijk in de vorm van kantooractiviteiten uitvoeren die verplaatst kunnen worden naar het stadhuis; Ook bij niet rechtstreeks aan de lagere overheid verbonden instellingen wellicht mogelijkheden zijn en wensen leven, die door benutting van het stadhuis gefaciliteerd kunnen worden;
Roept het college op
Door het verhuren van kantoorruimte in het stadhuis, spoedig aanvullende inkomsten te verwerven; De raad inzicht te verwerven over de te verwachten baten door deze op te nemen in de begroting 2013 e.v.;
Deze motie is ingediend
PvdA
VVD
IPL
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
94
M5.
Motie Agendapunt Raadsvoorstel Kadernota 2013-2016 Voorstel ‘Anders indiceren Huishoudelijke Verzorging’
De raad in vergadering bijeen dd 26-06-2012 Constaterende dat:
Het college uitgaat van omdenken: denken in kansen, kijken naar de werkelijkheid zoals die is en wat je ermee zou kunnen doen Het college de Lelystadse samenleving op een effectieve en efficiënte wijze wil organiseren en financieren Het college de kracht van een sociale stad willen behouden Het college de eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid van burgers wil bevorderen Het college daarbij bescherming blijft bieden aan de meest kwetsbare burgers
Overwegende dat:
De kosten van de Huishoudelijk Verzorging een open-einde-regeling is Door vergrijzing van de bevolking van Lelystad een stijging is te verwachten in de aanvragen van Huishoudelijke Verzorging De raad in 2011 heeft besloten dat er niet zal worden gekort op reeds geïndiceerde uren huishoudelijke verzorging De betaalbaarheid van de huishoudelijk hulpvraag mogelijk in de toekomst in geding komt
Van mening dat:
Het betaalbaar houden van de open-einde-regeling Huishoudelijke Verzorging om omdenken vraagt
Roept het college op
De raad een plan voor te leggen voor gewijzigde criteria indicatiestelling aan de voorkant van het proces (verandering normenkader) met een financiële vertaling in de begroting. Deze motie is ingediend
PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
95
M6.
Motie Juli 2012 Nieuwe overheid en participatie De gemeenteraad van Lelystad, in vergadering bijeen op 3 juli 2012, Constaterende dat:
14
De WRR onlangs een advies uitbracht onder de titel ‘Vertrouwen in burgers’; Het college onlangs een visie op het nieuwe werken in de wijk heeft vastgesteld; De vigerende visie op burgerparticipatie door het college is vastgesteld en inmiddels stamt uit 2001;
Van mening dat:
De onlangs door het college vastgestelde visie op het nieuwe werken in de wijk onvoldoende invulling geeft aan de vooraf geformuleerde doelstelling om ‘op het schaalniveau van de wijk de 15 ruimte voor eigen initiatief, burger- en verantwoordelijkheidszin te scheppen’ ; De top-down benadering, die de vigerende visie op burgerparticipatie kenmerkt, niet meer voldoet in deze tijd; Het Lelystad, stad van pioniers, zou passen om op het gebied van burgerparticipatie een duidelijke voorlopergemeente te zijn;
Draagt het college op om:
De raad ter vaststelling een nieuwe kaderstellende visie op burgerparticipatie in relatie tot de nieuwe overheid aan te bieden, waarin: o Niet alleen vanuit overheidsperspectief naar participatie wordt gekeken (top-down), maar ook en vooral vanuit het perspectief van burgers zelf (bottom-up); o Aan de aanbevelingen van het WRR advies ‘Vertrouwen in burgers’, voor zover op lokaal niveau toepasbaar, invulling wordt gegeven; De conceptvisie van advies te laten voorzien door een of meer onafhankelijke (externe) bewezen 16 experts ; 17 De kosten van dit traject te dekken binnen het budget ‘Hervormingen en personele frictie’ ;
En gaat over tot de orde van de dag.
14
Zie http://www.wrr.nl/publicaties/publicatie/article/vertrouwen-in-burgers
15
Kadernota 2012-2015, bestuurlijke boodschap, pagina 5.
16
Denk aan het kaliber Roel in ‘t Veld, Pieter Winsemius, Pieter Hilhorst.
17
Uit omschrijving van dit nieuwe budget (€2.754.000) in Kadernota 2013 – 2016 (pagina 56): “De komende jaren zullen we, mede aangespoord door minder beschikbare publieke middelen, vorm moeten geven aan hervormingen. De verschuiving van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving vergt een andere benadering. We zullen, zoals ook in de bestuurlijke boodschap verwoord is moeten omdenken. Dit proces gaat niet vanzelf e moeten met een andere blik leren kijken en zoeken naar nieuwe mogelijkheden ntern en e tern zal ge nvesteerd moeten worden in een inspirerend proces ”
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
96
M8.
Motie Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Onderwerp: Kadernota 2013-2016 - Takendiscussie
De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012
Overwegende dat:
Het college reeds diverse malen tot bijstelling van lopende begrotingen heeft moeten overgaan. De in het collegeprogramma opgenomen bezuiniging van € 10.000.000 inmiddels geheel in de begroting is opgenomen, De raad bij de vaststelling van de begroting voor het jaar 2012 een motie heeft aangenomen waarin het college is verzocht aanvullende besparingsmaatregelen aan de raad voor te leggen, met als doel hieruit zo nodig keuzen te kunnen maken Bij de crisismonitor in mei van dit jaar opnieuw grote tegenvallers zijn gemeld, welke in omvang aanzienlijk kunnen oplopen. Het college in de voorgelegde voorstellen nagenoeg uitsluitend heeft gekozen voor vermindering van bestaande budgetten zonder dat een principiële afweging is voorgelegd over het geheel of gedeeltelijk afstoten van taken.
Van mening dat: De huidige omstandigheden vereisen dat de raad de mogelijkheid krijgt op basis van een compleet inzicht in de taken die de gemeente uitvoert verdeeld in: Wettelijke taken Overige taken. Een prioritering op te stellen van taken welke in elk geval geheel of gedeeltelijk dienen te worden uitgevoerd en taken welke op basis van door de raad gewenst beleid worden uitgevoerd. Verzoekt het College:
1.
2.
Met gebruikmaking van de gegevens welke eerder dit jaar ambtelijk zijn opgesteld de raad uiterlijk in oktober te faciliteren om de hiervoor bedoelde prioritering van taken voor het einde van het jaar te kunnen vast te stellen. Hiervoor inzichtelijk maakt wat de gevolgen zijn van mogelijk gehele of gedeeltelijke beperking van budgetten.
Deze motie is ingediend door de fracties van de: VVD - PvdA - IP
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
97
M9
Motie Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Onderwerp: Kadernota 2013-2016 – Gereedschap van de raad De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012.
Overwegende dat:
De programmabegroting in 2002 is opgezet van uit de gedachte dat de raad uitsluitend op hoofdlijnen dient te sturen. De huidige situatie waarin scherpe keuzen dienen te worden gemaakt duidelijk maakt dat de programmabegroting in elk geval niet het juiste instrument blijkt te zijn om die scherpe keuzen te kunnen maken. Het college in de begroting voor het jaar 2012 hieraan gedeeltelijk tegemoet is gekomen door naast de programma’s ook de producten per programma in totaal op te nemen. Het college de problematiek van het doorbelasten deels heeft ondervangen door de directe bedrijfsvoering uitsluitend in programma zes op te nemen Ondanks deze maatregelen opnieuw blijkt dat de programmabegroting hiermee de raad nog niet voldoende inzicht geeft om duidelijke keuzen te kunnen maken.
Van mening dat: Bij het maken van financiële keuzen door de raad de begroting het enige en duidelijke instrument dient te zijn dat als grondslag dient voor de door de raad te nemen besluiten.
Verzoekt het College: In overleg met de raad – middels de commissie voor de rekening – maatregelen voor te bereiden die tot doel hebben dat: 1.
Uit begrotingscijfers eenvoudig kan worden opgemaakt welke kosten en baten direct verband houden met door de gemeente uitgevoerde taken. Hierbij ondermeer de volgende aanvullingen of wijzigingen te verwerken: a. b.
De bedrijfsvoeringkosten voor zover die niet direct beïnvloed worden door de kosten van een programma of programma onderdeel afzonderlijk aan de raad voor te leggen. In de (bedrijfsvoering)kosten zichtbaar te maken welke kosten door verplichtingen voor lange termijn niet beïnvloedbaar zijn.
Deze motie is ingediend door de fracties van de VVD PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
98
M10.
Motie Datum raadsvergadering: 26 juni en 2 juli 2012 Onderwerp: Kadernota 2013-2016 – Invoering bestuurlijke De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 26 juni 2012 en 2 juli 2012.
strafbeschikking.
Overwegende dat:
In de kadernota 2013-2016 als opbrengst voor het jaar 2013 € 160.000 is opgenomen door het invoeren van de bestuurlijke strafbeschikking. Het onderwerp van handhaving is de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Bij het opstellen en aanpassen van de APV, door het college met de raad meer malen is besproken dat veel bepalingen zijn opgenomen ten einde bij excessen te kunnen optreden. Het opnemen van een financiële doelstelling bij de handhaving van de APV tot gevolg kan hebben dat naar de letter van de APV zal worden gehandhaafd zonder dat bij de geconstateerde overtreding van de APV sprake is van een maatschappelijk probleem waartegen dient te worden opgetreden. Bij de voorheen door de politie uitgevoerde controles het uitgangspunt dat slechts tegen excessen dient te worden opgetreden, reeds uit oogpunt van prioriteitstelling, uitgangspunt van beleid was.
Van mening dat: 1.
2.
3. 4.
Bij het door of namens de gemeente zelf handhavend optreden tegen het niet naleven van de APV gewenst is, in de APV slechts die regels op te nemen waarvan naleving dient te worden afgedwongen en deze naleving in de praktijk dan ook in voldoende omvang mogelijk is. Tot het moment dat een dergelijke wijziging van de APV tot stand is gekomen de prioriteitstelling van de handhaving aan de raad ter vaststelling voor te leggen waarin wordt vastgelegd op welke regels van de APV door middel van algemene controles handhavend zal worden opgetreden. De regels in de APV waartegen door middel van algemene controles handhavend zal worden opgetreden publiek duidelijk bekend te maken. Naast de hiervoor bedoelde algemene controles de gebruikelijk handhaving op grond van gebleken noodzaak normaal dient te worden uitgevoerd.
Verzoekt het College: 1.
De prioriteitstelling van de handhaving ter vaststelling aan de raad voor te leggen waarin wordt vastgelegd op welke regels van de APV door middel van algemene controles handhavend zal worden opgetreden. Deze motie is ingediend door de fracties van de: VVD PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
99
M15.
Motie _______________________________ ___ Besluitvormende raadsvergadering van : 3 juli 2012 Onderwerp
: Social return bij uitkeringen
De gemeenteraad van Lelystad, in vergadering bijeen dd. 3 juli 2012,
Constaterende dat:
in veel sectoren van de samenleving activiteiten zijn die niet beroepsmatig worden uitgevoerd;
Overwegende dat:
uit een keur van activiteiten door uitkeringsgerechtigden een verplichte keuze kan worden gemaakt ter uitvoering;
Verzoekt het college om:
ervoor te zorgen dat het keuzepalet van activiteiten tot stand komt zorg te dragen voor de koppeling tussen activiteiten en uitkeringsgerechtigden de afwikkeling te verzorgen voor uitkeringsgerechtigden die er vrijwillig voor kiezen géén activiteiten uit te voeren uit het palet van keuzes dat hen wordt aangeboden met als consequentie een substantiële vermindering van de uitkering
En gaat over tot de orde van de dag.
Ondergetekend: Namens de fractie van:
Lelystads Belang
Bindend Lokaal
Ronald Brouwer
Cok Homan
* De “social-return” waar hier nadrukkelijk op wordt gestuurd is natuurlijk in het belang van beide partijen: een werkervaring voor de werklozen enerzijds en een bijdrage aan het algemeen belang anderzijds.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
100
M20.
MOTIE Naar aanleiding van agendapunt: 8
Onderwerp: Raadsvoorstel Kadernota 2013 - 2016
De raad van de gemeente Lelystad, in vergadering bijeen d.d. 3 juli 2012
overwegende dat:
de uitvoering van het gemeentelijk beleid voor een deel plaats vindt door het verlenen van subsidies aan de diverse in Lelystad werkzame maatschappelijke instellingen;
de raad daarom voor de uitvoering van zijn kaderstellende en controlerende rol inzicht dient te hebben in de daarmee beoogde maatschappelijke doelstellingen en de mate waarin deze via deze subsidierelaties worden gerealiseerd;
Verzoekt het college;
Vóór de behandeling van de programmabegroting 2013 – 2016 de raad een overzicht te verstrekken van de instellingen waarmee een subsidierelatie bestaat, de subsidiebedragen per instelling , de beoogde maatschappelijke effecten van de subsidieverlening en de daarvoor geldende prestatieafspraken.
en gaat over tot de orde van de dag.
Ondertekening:
CDA,
Lijst Simon Polman,
Lelystads Belang,
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
101
M21.
Motie
Agendapunt 6 Raadsvoorstel Kadernota 2013-2016
Voorstel Integratiebeleid
De raad in vergadering bijeen dd 3 juli 2012
Constaterende dat:
Met ingang van 2015 het college een structurele bezuiniging integratiebeleid wil doorvoeren Hierdoor in 2015 nog maar 25% van het bestaande budget van de integratienota beschikbaar wordt gesteld Het college voornemens is eind 2014 met een notitie maatschappelijke effecten te komen
Overwegende dat:
Het college de activiteiten van zelforganisaties bij het reguliere vrijwilligerswerk wil onderbrengen Het college de kerntaak met betrekking tot statushouders bij Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland en/of bij Welzijn wil onderbrengen
Van mening dat:
Maatschappelijke belangenorganisaties tijd nodig hebben om hun beleid te aanpassen De raad met de kennis van nu niet kan overzien wat de gevolgen van dit besluit zijn De raad tijdig geïnformeerd wil worden over de maatschappelijke effecten
Roept het college op
Voor 1 mei 2013 een kaderstellende notitie met de maatschappelijke effecten aan de raad toe te sturen
Deze motie is ingediend
PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
102
M22.
Motie _______________________________ Besluitvormende raadsvergadering van : 3 juli 2012 Onderwerp
: Raadsconferentie
De gemeenteraad van Lelystad, in vergadering bijeen dd. 3 juli 2012,
Constaterende dat:
Door veel fracties moties & amendementen zijn ingediend over de vorm, inhoud en procesgang rondom de kadernota c.q. programmabegroting, alsmede de prioritering van taken die de gemeente uitvoert;
Overwegende dat:
De raad zelf verantwoordelijk is voor de procesgang rondom de kadernota & begroting;
De raad spreekt uit:
Uit raadsconferentie te beleggen na het zomerreces met minimaal de volgende agendapunten: o (Kern)takendiscussie o Omvang en inhoud van de begroting (going concern vs programma’s), dit agenda punt wordt voorbereid door de commissie van de rekening o Vorm, inhoud en behandelwijze rondom de kadernota (doel: samen als raad debatteren over de visie op de ontwikkeling van Lelystad voor de lange termijn’)
En gaat over tot de orde van de dag.
Ondergetekend: Namens de fractie van:
Lelystads Belang
Ronald Brouwer
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
103
M23.
Motie Datum raadsvergadering: 3 juli 2012
Onderwerp: Kadernota 2013-2016 De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 3 juli 2012
Overwegende dat:
Aan de raad wordt voorgesteld onder besluitpunt 92 € 72.000 beschikbaar te stellen voor “Compensatieregeling OZB startende ondernemers”. De raad zo juist heeft besloten voor dit doel geen bedrag in de kadernota 2013 op te nemen. Het stimuleren van startende ondernemers gewenst is doch in de praktijk slechts met ingewikkelde regelgeving effectief uitvoerbaar is Reeds gevestigde ondernemers die in financiële problemen verkeren niet in aanmerking komen voor kwijtschelding, ondanks het feit dat hun inkomenspositie vergelijkbaar is met niet ondernemers die wel voor kwijtschelding in aanmerking komen.
Van mening dat: 1.
2. 3.
Een gemeentelijke kwijtscheldingsregeling voor ondernemers waarvan de inkomenspositie vergelijkbaar is met niet ondernemers die wel voor kwijtschelding van gemeentelijke belasting in aanmerking komen, gewenst is. Door aansluiting te zoeken bij door de belastingdienst vastgestelde belastbare inkomens een dergelijke regeling niet tot veel extra gemeentelijke werkzaamheden hoeft te leiden. In een dergelijke regeling moet worden opgenomen dat onder voorwaarden uitstel van betaling mogelijk is tot het inkomen door de belastingdienst is vastgesteld.
Draagt het College op:
1. De administratieve- en financiële gevolgen van een kwijtscheldingsverordening voor private ondernemers in beeld te brengen en bij de begroting voor 2013 aan de raad voor te leggen.
2. De mogelijkheid om de verordening met ingang van het belastingjaar 2013 in te voeren voor te bereiden. Deze motie is ingediend door de fractie van de : VVD Toelichting: Een kwijtscheldingsregeling voor ondernemers is wettelijk mogelijk. Voor ondernemers is het vaststellen of men aan de norm voldoet aanzienlijk ingewikkelder dan bij personen in loondienst of met een uitkering. Toch zijn er zeker nu veel ondernemers met een inkomen ver onder de bijstandsnorm. Door gebruik te maken van de door de belastingdienst vastgestelde inkomens vergt dat geen extra werk. Omdat de definitieve aanslag inkomstenbelasting voor ondernemers in veel gevallen pas na twee of drie jaar beschikbaar komt is wel gewenst een regeling te treffen waarin ondernemers waarvan vrijwel vaststaat dat ze voor de regeling in aanmerking komen uitstel van betaling te verlenen. Ook dat moet dan met minimale administratieve lasten geregeld kunnen worden.
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
104
M24.
Motie
Datum raadsvergadering: 3 juli 2012
Onderwerp: Kadernota 2013-2016 De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 3 juli 2012
Overwegende dat:
Aan de raad wordt voorgesteld onder besluitpunt 48 € 50.000 beschikbaar te stellen voor “Stimuleren ontwikkeling kust”. De raad zo juist heeft besloten voor dit doel geen bedrag in de kadernota 2013 op te nemen. De in de toelichting bij het voorstel opgenomen maatregelen aan die kustontwikkeling slechts beperkt kunnen bijdragen De wenselijkheid van het stimuleren van de kustontwikkeling door het niet accorderen van het collegevoorstel onverkort overeind staat.
Van mening dat: 1. 2. 3.
Het stimuleren van de kustontwikkeling en daarmee de economisch mogelijkheden van het gebied voor Lelystad van belang zijn. Te realiseren voorzieningen welke voor deze kustontwikkeling, in hoofdzaak door particulier initiatief tot stand moeten komen. Gemeentelijke middelen hierbij slechts een stimulerend of faciliterend karakter dienen te hebben en niet direct of indirect extra toekomstige betekenisvolle exploitatielasten mogen veroorzaken.
Draagt het College op: 1.
Hiervoor bedoelde stimulerende maatregelen en de mogelijk financiële consequenties aan de raad ter goedkeuring voor te leggen
Ingediend door de fracties van de:
VVD
PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
105
M25.
Motie
Datum raadsvergadering: 3 juli 2012
Onderwerp: Kadernota 2013-2016 De raad van de gemeente Lelystad in vergadering bijeen op 3 juli 2012
Overwegende dat:
Aan de raad wordt voorgesteld onder besluitpunt 77 investeringskredieten beschikbaar te stellen voor de jaren 2013 tot en met 2016. Naast investeringskredieten ten behoeve van het I.H.P waarover afzonderlijk wordt besloten, vrijwel alle investeringskredieten betrekking hebben op ICT. De noodzaak van besparingen voor alle onderdelen van de gemeentelijke organisatie aanwezig zijn. De mogelijkheid voorgestelde investeringen in een later jaar te realiseren ernstig dient te worden overwogen. De voortgang van het primaire proces door uitstel van investeringen niet in gevaar mag komen.
Van mening dat:
1. 2.
Het college bij de begroting voor het jaar 2013 gemotiveerd dient aan te geven welke mogelijkheden er zijn voorgestelde investeringen in een later jaar te doen plaatsvinden. Het college hierbij dient te betrekken de mogelijkheid investeringen te laten vervallen door middels samenwerking met derden de gewenste diensten te realiseren.
Draagt het college op
1.
De hiervoor bedoelde informatie en de omvang van de te vermijden dan wel uit te stellen investeringen gelijktijdig met de begroting voor het jaar 2013 aan de raad voor te leggen.
Deze motie is ingediend door de fracties van de
VVD
PvdA
Kadernota 2013 – 2016 (na raadsbehandeling)
106