1
Inhoud 1. Inleiding ............................................................................................................................. 3 2. Terugblik op de start van het sociaal domein (1e kwartaal 2015) ....................................... 4 3. Budgetrealisatie 1e kwartaal 2015 ..................................................................................... 7 4. Indicatoren sociaal domein ...............................................................................................12 5. Ontwikkeling risico’s .........................................................................................................13
2
1. Inleiding Vanaf 1 januari 2015 zijn we verantwoordelijk voor de gedecentraliseerde taken op het gebied van het sociaal domein. Vanwege deze grote decentralisatie, zowel beleidsmatig als financieel, hebben wij een aparte begroting sociaal domein opgesteld. Uw raad heeft op 18 november 2014 ingestemd met deze begroting. Hierbij treft u voor 2015 de eerste kwartaalrapportage aan over het sociaal domein. In hoofdstuk 2 blikken we eerst beleidsmatig en financieel terug op de eerste drie maanden van het sociaal domein en geven wij een vooruitblik op de rest van het jaar. Vervolgens presenteren we in hoofdstuk 3 per IV3 categorie de budgetrealisatie over het eerste kwartaal. Tot slot rapporteren we in hoofdstuk 4 over de indicatoren van het sociaal domein en in hoofdstuk 5 over de ontwikkeling in de risico’s van het sociaal domein.
3
2. Terugblik op de start van het sociaal domein (1e kwartaal 2015) 2.1 Een beleidsmatige terugblik Zorgstructuren Per 1 januari 2015 zijn we gestart met de integrale zorgstructuur Dorpteam Borsele. Zowel het casusoverleg van het Verbindingsteam (oplosbare, laagcomplexe casussen), als die van het Dorpteam (complexe casussen, multidisciplinair) waren al eerder gestart. Per 2015 is Intervence (voorheen Bureau Jeugdzorg Zeeland), aangeschoven bij het casusoverleg van het Dorpteam jeugd. Professionals vinden het prettig werken binnen de Borselse zorgstructuur. Ook de flexruimte voor de professionals van het Sociaal Domein binnen het gemeentehuis wordt als positief gezien. Professionals van de voorliggende voorzieningen (Jeugd gezondheidszorg, MEE Zeeland en maatschappelijk werkenden van SMWO) geven aan te moeten wennen aan de zwaardere en complexere casussen waar zij mee te maken hebben. Deze casussen gingen voorheen direct naar Bureau Jeugdzorg, maar worden nu eerst in de voorliggende voorzieningen opgepakt. Er zijn wel afspraken gemaakt om de deskundigheid van de professionals van Intervence in te zetten in de voorliggende fase. Dit om kennis te delen en deskundigheid bij complexe zaken in te zetten zonder dat er sprake is van zware jeugdzorg. De samenwerking met de toegang voor Wmo-verstrekkingen (GR de Bevelanden, afdeling WIZ) en de Borselse zorgstructuur heeft in de eerste periode van 2015 ook vorm gekregen. Door de mandatering aan de GR de Bevelanden voor de Wmo-verstrekkingen is deze samenwerking noodzakelijk. Dit om zoveel mogelijk voorliggende voorzieningen in te zetten, voordat er sprake is van een individuele verstrekking. De omzetting van de huishoudelijke hulp is in de eerste maanden vorm gegeven. Er waren veel negatieve persberichten, maar uiteindelijk blijkt het aantal bezwaarschriften mee te vallen. Exacte cijfers over het gebruik zijn nog niet te geven. PGB problematiek Landelijk is er veel aandacht vanuit de pers voor de problemen rondom het persoonsgebonden budget (PGB). Binnen onze gemeente zijn er geen grote problemen gesignaleerd, noch voor de jeugdhulp of de Wmo. Procescoördinatoren De procescoördinatoren Sociaal Domein zijn per 1 januari 2015 gestart. Zij hebben een belangrijke rol in de getransformeerde werkwijze van de professionals ( zij zoeken eerst in hun eigen netwerk naar mogelijkheden van hulp en ondersteuning). Dit heeft de eerste maanden meer tijd gekost dan was begroot. 2.2 Een algemene financiële terugblik Goede rapportage nog niet mogelijk Helaas is er op dit moment geen goede financiële terugblik op het 1e kwartaal 2015 mogelijk. We zijn daarmee nog redelijk stuurloos op een heel belangrijk dossier. Weliswaar hebben we vanuit de drie beleidsvelden participatie, WMO en Jeugdzorg aparte rapportages ontvangen (zie bijlagen). Het betreft alle drie een eerste rapportage met veel onzekerheden waardoor de rapportage niet representatief is voor heel 2015. In de gemeentelijke administratie zijn de budgetten geraamd en zijn ook realisatiecijfers opgenomen. Dit zijn echter veelal voorschotbedragen aan de inkooporganisaties (SWVO en Jeugd) die nog niets zeggen over het werkelijke zorggebruik voor onze gemeente. 4
Financieel en inhoudelijk is er dus komend jaar werk aan de winkel om een tijdige en betrouwbare rapportage voor het sociaal domein op te kunnen stellen. Belangrijke ontwikkelingen op financieel gebied Naast het op orde krijgen van de rapportages, spelen op financieel gebied nog een aantal belangrijke ontwikkelingen, te weten het verdeelmodel, de solidariteitsdiscussie en hieraan gekoppeld de organisatievorm van inkoop. - Ontwikkeling verdeelmodel Voor wat betreft het verdeelmodel hebben we vooral bij de introductie van het objectief verdeelmodel Jeugd een fors negatief herverdeeleffect. Enerzijds speelt hier de uitname uit het macrobudget voor de Wet Langdurige Zorg die niet meer naar de gemeenten overgaat. Anderzijds ontvangen we vanaf 2016 structureel minder door de overgang van historische kosten naar een objectief verdeelmodel. Onzeker is of de historische kosten uit 2012 (was er bijvoorbeeld sprake van een uitschieter?) voor Borsele maatgevend zijn voor onze huidige jeugdzorgkosten. Een goed inzicht over 2015 ontbreekt nog en geeft daarnaast door het overgangsjaar met cliënten met een overgangsrecht niet een representatief beeld. - Discussie solidariteit en wijze van inkoop Een andere belangrijke ontwikkeling die niet los kan worden gezien van het verdeelmodel is de discussie over solidariteit. In 2015 hebben we Zeeuw breed afgesproken om voor alle vormen van jeugdzorg solidair te zijn in de kostenverdeling. 3% van het macrobudget is daarbij inzetbaar binnen de lokale toegang. Op dit moment speelt Zeeuws breed de discussie over deze volledige solidariteit. Een aantal regio’s/ gemeenten willen af van het uitgangspunt van 100% solidariteit om zo meer ruimte te creëren voor de toegang en de preventieve, voorliggende voorzieningen. Ook zijn er gemeenten/ regio’s die erover nadenken om de jeugdzorg eventueel zelf in te kopen. Wij blijven voorstander van solidariteit en centrale inkoop. Niet alleen omdat we een negatief herverdeeleffect hebben, maar vooral omdat we als gemeente en zelfs als Oosterschelderegio te klein zijn om grote schommelingen in de jeugdzorg op te vangen. Daarnaast vinden wij het voor de zorgaanbieders niet wenselijk dat zij met 13 verschillende gemeenten inkoopafspraken moeten gaan maken. Dit zou ten koste kunnen gaan van de kwaliteit van de jeugdzorg. Het landelijke Ondersteuningsteam Decentralisaties (OTD) heeft onderzoek gedaan naar de eerste resultaten van de regionale risicoverevening. Bijgevoegd rapport geeft aan dat de afspraken die in Zeeland gemaakt zijn ter vergelijking met andere regio’s meer ter discussie staan. Op dit moment wordt onderzocht of en zo ja op welke onderdelen risicoverevening in Zeeland nog wel mogelijk is. Drie rapportages Onze rapportage is gebouwd op een drietal bouwstenen. De afzonderlijke kwartaalrapportages van respectievelijk GR De Bevelanden/ WIZ over werk en inkomen, SWVO over de WMO en de inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland over jeugdzorg. 1e kwartaalrapportage 2015 GR De Bevelanden/ WIZ De eerste kwartaalrapportage laat een financieel beeld zien van van de gehele Bevelandse regio. Omdat de budgetten niet aan de GR zijn overgedragen is het totale financiële beeld op Bevelands niveau minder relevant. Er vindt immers geen verevening van budgetten plaats. De bijlage op blz. 7 gaat over de Borselse budgetten. Hieruit blijkt dat op de bijzondere bijstand en het inkomensdeel we verwachten binnen de raming te blijven. Qua aantal uitkeringsgerechtigden (blz. 8) zitten we door een hogere instroom met 223 cliënten nog boven onze norm van 200.
5
1e kwartaalrapportage WMO 2015 SWVO Vooral het onderdeel begeleiding is nieuw. Het SWVO geeft aan dat de rapportage met de nodige voorzichtigheid moet worden gehanteerd, waardoor het nog te vroeg is voor een eventuele bijstelling van de budgetten. 1e kwartaalrapportage 2015 Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland De eerste cijfers uit de rapportage bevatten nog veel onzekerheden. De cijfers zijn daarmee niet representatief voor de realisatie in heel 2015. Hiervoor zijn een aantal redenen te geven: - Er is nog een administratieve achterstand - Over de ingezette DBC (Diagnose Behandel combinaties) in de Geestelijke gezondheidszorg wordt pas in 2016 duidelijkheid gegeven. Dit betreft een regulier procedure, DBC’s worden altijd pas verrekend na afsluiting (2015 wordt in 2016 afgerekend). - Slechts een klein deel van de zorgaanbieders heeft in het eerste kwartaal facturen ingediend. - De ingediende facturen waren niet volledig en nog niet uitbetaald - Inkomstenen vanuit de ouderbijdrage zijn nog niet bekend omdat het CAK (Centraal Administratiekantoor) geen informatie aan de Inkooporganisatie heeft gestuurd. Verwijzingen jeugdhulp Voor de verwijzingen in de jeugdhulp hebben wij het Verbindingsteam jeugd opgericht. Ook huisartsen en (jeugd)artsen hebben de wettelijke mogelijkheid om door te verwijzen. Uit de eerste cijfers van de Inkooporganisatie blijkt dat van de 75 toeleidingen er slechts 22 door ons Verbindingsteam zijn gerealiseerd. De verwijzingen door huisartsen scoort bijna het dubbele (40). Dat betekent dat wij weinig invloed hebben op een groot deel van de verwijzingen (slechts 22 van de 75 zijn door ons zelf verwezen). Dit is een aandachtspunt wat we in de samenwerking met de jeugd- en huisartsen verder moeten gaan uitwerken.
6
3. Budgetrealisatie 1e kwartaal 2015 3.1 Financieel overzicht 1e kwartaalrapportage 2015 Sociaal Domein Borsele IV3 code Activiteit Inhoud 610 8500010 Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen en -subsidies
Subtotaal Maatwerkvoorzieningen natura materieel WMO
661
Subtotaal 662 8565010 Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo
663
Subtotaal Opvang en beschermd wonen
667
Subtotaal Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo
8565015 Subtotaal 670 8563000 Algemene voorzieningen Wmo en Jeugd Algemeen toegankelijk zonder beschikking Zowel voor Wmo als voor Jeugd toegankelijk 8563000 Taken CJG 8563000
8563000
8563000 Subtotaal 671 8550100 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd Bijvoorbeeld een (sociaal wijkteam), keukentafelgesprekken. Alle activiteiten gericht op het identificeren van de eigen kracht of geleiden naar de juiste ondersteuning. Vallen onder de gemeentelijke uitvoeringslasten. Regiefunctie ligt bij afd. Samenleving.
8564000
Eigen bijdrage alg. voorzieningen Wmo en Jeugd Deze kunnen gevraagd worden, is nog geen beleid over geformuleerd
682 8620000 Individuele voorzieningen natura Jeugd gemeente. Vaak gespecialiseerde zorg. Niet vrij toegankelijk. Op advies/beoordeling Dorpteam Alle vormen van ind. Voorzieningen zoals beaald door de 8620030
€ 2.075.631
683 8620020 Veiligheid, jeugdreclassering en opvang Jeugd Alle baten en lasten die worden gedaan om de veiligheid van het kind te verbeteren en voor de opvang 18-.
Ouderbijdragen ind. Voorzieningen en opvang Jeugd Deze kunnen gevraagd worden, is nog geen beleid over geformuleerd Subtotaal Algemeen
Realisatie 1e kwartaal Prognose over/ tekort € 657.515 € 40.000
BT BT BT BT BT
Domotica (automatisering in thuiszorg) Woningaanpassingen Hulpmiddelen Overige voorzieningen gehandicapten
€ 2.075.631 P.M.
€ 657.515 €0
€ 40.000
€0 € 923.637
€0 € 460.222
€0 €0
€ 15.000 € 1.233.534
€0 €0
P.M. € 2.172.171
€0 € 460.222
€0
€0
€0
-€ 98.729 -€ 98.729
€0 €0
€0
€ 12.000 € 115.000 P.M.
€0 € 16.440 €0
€0 €0
€ 187.724
€0
€0
€ 314.724 € 30.000 € 20.000 € 246.352
€ 16.440 €0 € 1.246 € 61.588
€0 €0 €0 €0
€ 98.000 € 83.000 € 36.500
€ 24.500 € 41.472
€0
€ 128.806
€0
BT BT BT
4343920 Begeleiding Huishoudelijke hulp 4343921 Respijtzorg 4343922 Dagbesteding Vervoer Financiele tegemoetkoming op grond art. 2.1.7 Wmo
BT
BT
Maatschappelijke Opvang Vrouwenopvang Inloopfunctie GGZ Beschermd wonen Verslaving Opvang
BT BT BT BT BT BT €0
Eigen bijdrage PGB Wmo Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen natura materieel Wmo 5421100 Eigen bijdrage opvang en beschermd wonen
BT BT BT
Huishoudelijke ondersteuning (zonder beschikking) Sociaal en Cultureel werk Buurt- en clubhuizen 4343000 Ondersteuning vrijwilligers en informele zorg 4343000 Sociale Samenhang en wijkopbouw Diensten en ruimten voor mensen met een beperking Algemeen maatschappelijk werk 4343000 Preventie Collectief vervoer Toegankelijkheid voorzieningen Welzijnsbeleid Vouchers die toegang geven tot algemene voorzieningen Opvoedondersteuning (CJG) Voorlichting, advies, instructie, begeleiding en procescoordinatie 4343000 4343320 Voorlichting 4343080 Advisering 4343010 Clientondersteuning
BT BT BT
Preventie Vroegsignalering 4333610 Procescoördinatie 4424110 Inkooporganisatie Jeugd 4423950 Inkooporganisatie begeleiding SWVO
BT
BT BT BT BT P.M. BT BT
€ 100.000 € 613.852 € 580.000 € 881.000
4423961 PGB Wmo Begeleiding 4423961 PGB Jeugd Begeleiding Eigen bijdrage algemene voorzieningen
4343000 Landelijke Transitiearrangement jeugd 4424110 Begeleiding 18Jeugd en opvoedhulp Jeugd VB-zorg Jeugd GGZ Zorg 5421100 Vervoer 18Persoonlijke verzorging 18Kortdurend verblijf 18-
687
Budget
4343000 Toegang jeugd/Wmo
Subtotaal 672 8565045 PGB Wmo 672 8620010 PGB- Jeugd 677
Categorie Onderdelen 4000017 Inkomensvoorzieningen en loonkostensubsidies Geneeskundige en andere adviezen ivm bijstandsverlening IOAW IOAZ Kosten levensonderhoud Bbz 2004 Kosten levensonderhoud startende ondernemers Bbz 2004
4343000 Kinderbeschermingsmaateregelen jeudgreclassering 4343010 Aanpak kindermishandeling/AMHK Opvang 18Vrouwenopvang Huiselijk geweld 18Beschermd wonen 18Verslaving 18-
PM
€ 199.000 € 2.620.000
Subtotaal Totaal geraamde lasten en baten nieuwe taken Sociaal Domein Dekking begroot tekort tlv WMO reserve
€ 103.680 € 1.362.400
€ 1.068.048 € 551.852 € 1.000.100 -€ 37.010 * * * € 1.257.000
€ 314.250
€ 75.000 €0 BT Centrumgemeente €0 BT
Ouderbijdrage ind. voorziening PGB Jeugd Ouderbijdrage ind. voorziening natura Jeugd Ouderbijdrage opvang Jeugd Gemeentefonds WMO Sociaal domein Gemeentefonds Participatiewet Gemeentefonds Jeugd Sociaal domein
€ 153.294
€ 5.574.990 -€ 2.561.927 -€ 2.075.631 -€ 5.287.077 -€ 9.924.635 € 728.004 € 728.004
€0 €0 €0 € 1.933.624 -€ 619.482 -€ 548.783 -€ 1.383.019 -€ 2.551.284 -€ 12.192
€0
€0 €0
7
3.2 Stand van zaken per IV3 categorie
610 Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen – en subsidies Participatiewet GR De Bevelanden voert de bijstandverlening voor onze gemeente uit. Recent hebben wij de 1e kwartaalrapportage 2015 ontvangen waarin de afdeling WIZ over de financiële voortgang rapporteert (zie bijlage A/ pagina 7). Financieel is de verwachting dat we binnen het budget blijven en voor 2015 een licht overschot op het inkomensdeel overhouden van ca. € 40.000. 661 Maatvoorzieningen natura materieel WMO Van het SWVO hebben we recent de 1e kwartaalrapportage ontvangen over de uitvoering van de WMO. Het betreft de uitvoering van bestaande taken (o.a. woningaanpassingen, hulpmiddelen). In bijlage B treft u deze kwartaalrapportage aan. Uit de rapportage blijkt dat we vooralsnog binnen de raming blijven. Wel geeft het SWVO aan dat de prognoses met de nodige voorzichtigheid moeten worden gehanteerd. Het onderdeel domotica (automatisering in de zorg) is nieuw en stond in de begroting als P.M. Op dit moment hebben wij nog geen kosten op dit punt gemaakt. 662 Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel WMO 4343920 Begeleiding. De kosten voor begeleiding betreft de verstrekte voorschotten aan het SWVO voor de uitvoering van deze taak. Met de nodige voorzichtigheid geeft het SWVO aan dat we qua kosten voor Begeleiding binnen de begrotingsraming blijven. 4343921 Respijtzorg. Op de post respijtzorg is nog niets geboekt. We verwachten deze middelen dit jaar nog in te zetten in het kader van het mantelzorgbeleid. 4343922 Dagbesteding. Dagbesteding wordt ingekocht via het SWVO. De verstrekte voorschotten aan het SWVO voor de uitvoering van deze taak zijn niet verder uitgesplitst en geboekt op de post begeleiding. Met de nodige voorzichtigheid geeft het SWVO aan dat we qua kosten voor dagbesteding binnen de begrotingsraming blijven. Er zijn nog geen uitgaven gedaan voor innovatie. We zijn momenteel in samenwerking met de SVRZ bezig met de ontwikkeling van een algemene voorziening voor dagopvang voor mensen met dementie. Hierover wordt uw raad later geïnformeerd. Doordat zorgleveranciers hun facturen nog niet allemaal hebben aangeleverd is het nog niet mogelijk om uitspraken te doen over de verwachte omvang voor 2015. 663 Opvang en beschermd wonen Wij zijn door de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015 verantwoordelijk voor de indicering van de voorziening Beschermd Wonen (BW). De indicering Beschermd wonen Zorg in Natura (ZiN) is gemandateerd aan de gemeente Vlissingen. Er zijn Zeeuws breed tot nu toe geen afspraken gemaakt over de BW met een persoonsgebonden budget (PGB). Er lijken een aantal indicaties in het verleden verkeerd te zijn afgegeven. Mensen kregen toen een indicatie BW, terwijl het een indicatie “Zelfstandig wonen met Begeleiding’ zou moeten zijn. Dit betekent een “verkeerde bed problematiek”. Over de grootte van dit probleem zijn nog geen exacte cijfers bekend. Het CZW-bureau doet op dit moment onderzoek naar de problematiek op gebied van BW. 8
Het Zeeuwse budget van € 33 miljoen lijkt niet voldoende. Uit de uitvraag is gebleken dat er Zeeuws breed een tekort zou ontstaan van € 5 miljoen. Dit betekent dat de organisatie vrije plaatsen momenteel niet opvullen omdat zij geen zekerheid hebben dat het budget voldoende is. Dit betekent een onwenselijke situatie (ontstaan van een wachtlijst), waar helaas op korte termijn niets aan verandert. De opening in juni 2015 van de locatie Zeeuwse Gronden in Ovezande biedt plaats aan 15 personen. De ontstane wachtlijst zal hiermee niet verdwijnen. 667 Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen en opvang WMO 5421100. Eigen bijdrage opvang en beschermd wonen. Deze boekingen verlopen via de Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland. Wij hebben nog geen rapportage ontvangen over de besteding van de jeugdbudgetten. 670 Algemene voorzieningen WMO en jeugd 4343000. Ondersteuning vrijwilligers en informele zorg. 4343000. Sociale samenhang en wijkopbouw. 4343000. Preventie. Voor de projectbegeleiding van Zorgzame Dorpen is een bedrag van € 16.440 besteed. Ons VrijwilligersHuis speelt een grote rol in de opzet en verwijzing naar de algemene voorzieningen binnen onze gemeente. Zij signaleren ook de behoefte aan nieuwe algemene voorzieningen. 671 Eerstelijnsloket WMO en Jeugd 4343320. Voorlichting. Er zijn nog geen boekingen in de gemeentelijke administratie. 4343080. Advisering. Het betreft advies kosten over de indicatiestelling voor de WMO. 4343010. Clientondersteuning. Het betreft de voorschotbetaling aan het SWVO voor de subsidie cliëntondersteuning van MEE. 4333610. Procescoördinatie. Wij hebben een procescoördinator aangesteld. Het budget is hiermee ingevuld. 4424110. Inkooporganisatie Jeugd. Het betreft voorschotbetalingen aan de inkooporganisatie Jeugdhulp. 4423950. Inkooporganisatie SWVO. Het betreft voorschotbetalingen aan de inkooporganisatie SWVO. 672 PGB WMO en Jeugd De PGB WMO wordt verstrekt via GR De Bevelanden aan de Sociale Verzekerings Bank. De SVB betaalt vervolgens de PGB uit aan de zorgleveranciers. Op dit moment heeft de journalisering (boeking) van de PGB verstrekkingen door de SVB nog niet plaatsgevonden. Hierdoor weten we nog niet in hoeverre het budget voor de PGB WMO toereikend is. De PGB Jeugd wordt verstrekt via de Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland. De bestedingen betreffen de voorschotbetalingen voor de PGB’s via de inkooporganisatie Jeugdhulp. Uit de rapportage van de inkooporganisatie Jeugdhulp (blz. 37) blijkt dat er nog geen inschatting kan worden gemaakt van de werkelijke realisatie van de PGB’s. Er heeft in de gemeentelijke administratie dan ook nog geen journalisering plaatsgevonden.
9
Volgens informatie van de SVB zijn er in het 1e kwartaal van 2015 bij ± 30% van de PGBhouders nog geen betalingen verricht. Gedetailleerde informatie over de oorzaak hiervan is niet bekend. Dit heeft in ieder geval niet te maken met het ontbreken van een budget. Het is ons niet bekend dat zorgverleners in financiële problemen geraken of dat zorg wordt gestopt vanwege het niet uitbetalen van nota’s. Gelet op de aandacht die wordt gegeven aan de problemen bij de SVB en de maatregelen die hiervoor landelijk zijn genomen, gaan wij ervan uit dat extra gemeentelijke noodmaatregelen niet noodzakelijk zijn. Door de VNG is in een schrijven van 13 maart 2015 verder nog eens benadrukt dat gemeenten de wet overtreden, als zij zelf budgethouders gaan uitbetalen. Het is in de wet verankerd dat er geen directe uitbetaling plaatsvindt aan budgethouders. Het PGB voor de Jeugdhulp is nu nog erg complex georganiseerd. Vooral de berekening van het PGB wat ouders/jongeren kunnen ontvangen, geeft voor onze toegangsstructuur nog veel extra werk. Reden hiervoor is o.a. dat de Inkooporganisatie jeugdhulp ruim 300 producten heeft ingekocht, waardoor goed onderzocht moet worden welk product nu het meest passend is en welke bijdrage PGB daaraan gekoppeld moet worden. Een aparte situatie vormt de zorg die ingekocht wordt bij de Viersprong. Het is de Inkooporganisatie jeugdhulp niet gelukt om met deze organisatie contracten af te sluiten. Reden hiervoor is dat de tarieven van de Viersprong relatief veel hoger zijn dan die van vergelijkbare organisaties. Dit komt omdat de Viersprong ook het onderdeel “Onderzoek” mee heeft gerekend in zijn tarieven. Wanneer een jongere toch zorg nodig heeft van de Viersprong wordt een indicatie voor een PGB afgegeven. 677 Eigen bijdrage alg. voorzieningen WMO en Jeugd We hebben nog geen beleid over de eigen bijdrage voor algemene voorzieningen. Wel zien wij in de praktijk een financiële afweging door de professionals bij de indicatiestelling. Hierbij wordt de mogelijkheid van een eigen bijdrage meegewogen in de indicering. Bijvoorbeeld bij de begeleiding van een moeder is een eigen bijdrage verplicht, terwijl voor begeleiding van het kind geen eigen bijdrage verplicht is. 682 Individuele voorzieningen natura Jeugd De bestedingen betreffen de voorschotbetalingen voor de kosten van het landelijk transitiearrangement jeugd, begeleiding 18-, jeugd en opvoedhulp, jeugd GGZ zorg en jeugd VB (verstandelijke beperking) zorg. Uit de rapportage van de inkooporganisatie Jeugdhulp (blz. 37) blijkt dat er nog geen goede inschatting kan worden gemaakt van de werkelijke kosten. Onze lokale toegangsstructuur heeft in de afgelopen maanden 80 zorgtoewijzingen voor individuele voorzieningen afgegeven. Daarnaast mogen huis- en jeugdartsen jongeren ook doorverwijzen. We hebben een start gemaakt om hierover afspraken te maken met de Borselse huisartsen. 683 Veiligheid, jeugdreclassering en opvang Jeugd De bestedingen betreffen de voorschotbetalingen voor de kosten van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Er zijn geen financiële cijfers over de jeugdreclassering opgenomen in de rapportage van de inkooporganisatie Jeugdhulp (blz. 21). Wel blijkt dat er verhoudingsgewijs met de andere Zeeuwse gemeenten (totaal 51) in Borsele (totaal 8) veel cliënten met een doorverwijzing naar juridisch kader. De samenwerking met Veilig Thuis (voorheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling en Steunpunt Huiselijk geweld) is onderdeel van onze toegangsstructuur en werkt ook regelmatig op de flexplekken Sociaal Domein binnen ons gemeentehuis. De Jeugdreclassering heeft ook een werkplek binnen onze flexplekken, waardoor consultatie en casusoverleg snel en laagdrempelig georganiseerd is. 10
Het overleg met de Raad van de Kinderbescherming (RvdK) is middels een pilot van een half jaar opgezet via een regionale Opschaaltafel. Hier overleggen professionals structureel met elkaar over casussen waarbij de veiligheid of de complexiteit aandachtspunten zijn. Tevens worden hier vragen voorgelegd aan de RvdK om casussen in onderzoek te nemen. 687 Ouderbijdragen incl. voorzieningen en opvang Jeugd Het innen van de ouderbijdrage is op dit moment landelijk een discussie. In de media wordt gesteld dat er enkele gemeenten zijn die de ouderbijdrage niet willen innen omdat dit drempelverhogend zou kunnen werken bij ouders om hulp te accepteren voor hun kind. De ouderbijdrage is echter een wettelijke verplichting. Voor 2015 was er al een ouderbijdrage verplicht voor jeugdzorg met verblijf (buiten het gezin). Voor de zorg die voorheen viel onder de AWBZ en de GGZ (Geestelijke Gezondheid Zorg) was er voor 2015 geen ouderbijdrage verplicht. Nu alle vormen van jeugdhulp in één wet geregeld is (Jeugdwet 2015) is dit gelijk getrokken en geldt de ouderbijdrage dus voor alle cliënten in de jeugdzorg met verblijf. Vooralsnog houden wij ons aan onze wettelijke verplichting de ouderbijdrage voor de jeugdhulp met verblijf te innen. De inning wordt georganiseerd door de inkooporganisatie. Algemeen/ registratie Hier staan de Rijksbijdragen voor het sociaal domein begroot. Het budget voor het sociaal domein is met de meicirculaire nog gekort met € 280.500. Meerjarig loopt deze korting op tot € 1,3 miljoen in 2020. Redenen voor deze forse kortingen zijn enerzijds de oplopende taakstellingen tot soms 25% vanuit het Rijk die bij de decentralisatie aan gemeenten opgelegd waren. Gemeenten moeten in de ogen van het Rijk deze taak efficiënter kunnen uitvoeren. Anderzijds is het effect zichtbaar van de nieuwe verdeelmodellen. Vooral het verdeelmodel Jeugd levert een fors negatief herverdeeleffect op. Bij de WMO is sprake van een licht positief effect door een hogere bijdrage voor de huishoudelijke hulp. Het participatiebudget wordt gekort doordat de instroom in de bestaande WSW regeling wordt stopgezet. In onderstaande tabel zijn de effecten van de meicirculaire weergegeven.
Totaal effect WMO
2015 84.000
2016 178.500
2017 191.000
2018 108.200
2019 81.800
2020 81.800
Decentralisatie jeugdzorg
-245.000 -595.200 -874.000 -1.178.000 -1.173.000 -1.173.000
Decentralisatie Participatiewet
-119.500 -146.200 -171.900
-205.000
-217.700
-217.700
Effect integratie-uitkering sociaal domein -280.500 -562.900 -854.900 -1.274.800 -1.308.900 -1.308.900
Voor de registratie van de individuele voorzieningen waar wij als gemeenten de verantwoordelijkheid hebben, is het registratiesysteem Mens Centraal aangeschaft. Per mei 2015 moet dit volledig operationeel zijn. Professionals moeten via een beveiligde mailstructuur met elkaar kunnen communiceren. Hiervoor wordt Zorgmail gebruikt.
11
4. Indicatoren sociaal domein Er is veel behoefte aan inzichten in de realisatie van zorg, zowel bij gemeenten als bij de inkooporganisatie. Door administratieve achterstand, kunnen nog geen volledige overzichten van zorggebruik worden gemaakt. Via een memo zijn wij in februari 2015 geïnformeerd over de knelpunten rondom het monitoren Vastgestelde indicatoren Raad
Speerpunt
Indicator
Stand van zaken 31 mei 2015
Wij willen door actief burgerschap de sociale cohesie binnen de kernen activeren.
Aantal mantelzorgers. Aantal Woon+++ aanvragen Aantal klanten van tafeltje dekje opgedeeld per aantal dagen Aantal huisbezoeken - Jeugdhulp - VrijwilligersHuis - Wmo-verstrekkingen GR de Bevelanden Cliënten jeugdzorg ingedeeld per categorie (lichte en zwaar)
157 19 197 totaal
Wij willen een transformatie binnen de jeugdzorg bewerkstelligen en hierbij financieel binnen het rijksbudget blijven.
Percentage binnen het rijksbudget voor jeugdzorg.
Kosten jeugdzorg gemeente in verhouding met anderen in Zeeland en in Nederland
-
80 jeugdhulp 68 VrijwilligersHuis xx WMO huisbezoeken
-
314 cliënten in de Jeugdzorg, waarvan 262 met een overgangsrecht. - 54 cliënten vallen onder de zware jeugdzorg (Intervence, voorheen Bureau Jeugdzorg). 105% op basis van de primitieve begroting 2015 sociaal domein. Dit komt overeen met een e tekort voor het 1 jaar van € 728.000 wat uit de reserve WMO kan worden gedekt. Zie onderstaande grafiek uit onderzoek kosten 2012 per kind door Cebeon.
12
5. Ontwikkeling risico’s De belangrijkste ontwikkelingen in de risico’s van het sociaal domein betreffen: a. Discussie solidariteit bij de jeugdhulp In Zeeland overwegen een aantal gemeenten om de solidariteit voor de jeugdhulp los te laten. Bij zwaardere en dus duurdere vormen van jeugdzorg kunnen hierdoor de kosten voor een gemeente hoger worden. b. Discussie gezamenlijk inkopen van jeugdhulp In Zeeland overwegen een aantal gemeenten om de inkoop van jeugdhulp zelf te organiseren. Een beleidsinhoudelijk risico is dat hierdoor jeugdzorginstellingen in Zeeland kunnen verdwijnen. Deze instellingen werken nu nog met een Zeeuw breed gegarandeerde afname. c. Daling Rijksbudget voor jeugdhulp als gevolg van de herverdeling In de junicirculaire is de herverdeling voor de budgetten jeugdzorg bekend gemaakt. Borsele kent een fors negatief herverdeeleffect. Het risico is dat we, afhankelijk ook van de discussie over Zeeuw brede solidariteit, we als Borsele niet uitkomen met het Rijksbudget. d. Onvoldoende inzicht in de financiële voortgang van de budgetten van het sociaal domein. Het sociaal domein kent een open eind financiering. In de huidige opstartfase hebben wij nog te weinig inzicht in de financiële voortgang. Dit belemmert een tijdige bijsturing.
13
6. Bijlagen Als bijlage bij deze voortgangsrapportage zijn opgenomen: -
1e kwartaalrapportage 2015 Werk Inkomen Zorg (WIZ) GR De Bevelanden 1e kwartaalrapportage WMO 2015 SWVO 1e kwartaal 2015 Jeugdzorg Inkooporganisatie jeugdhulp Zeeland Regionale risicoverevening: Eerste lessen
14
