2. Lokaal vervoer 2A. De huidige situatie Nijmegen heeft een zwaarwegend structureel nadeel: De stad is gecompartimenteerd door rivier, kanaal, spoorwegen, en dat betekent sterk geconditioneerde verkeersstromen (figuur 1). Bruggen leiden tot bundeling van hoofdverkeersstromen. Binnen de compartimenten heeft Nijmegen zeven stadsdelen met diffuus verkeersstructuur, ideaal voor fiets en lopen.
Indicator Aandeel van de bevolking dat binnen 300 meter van een openbaar-vervoerslijn (uurdienst of vaker) woont
Voor alle reizen onder 5km*, deel van deze reizen ondernomen met: i) auto, ii) openbaar vervoer, iii) fiets, iv) te voet en v) anders Aandeel van bussen in de stad met lage-emissie (ten minste Euro V)
Gegevens
Eenheden
Jaar van de verstrekte gegevens
% 88,7% Auto 30% Openbaar Vervoer 3-4% Fiets 37% Te voet 28% Anders 1%
2014-2015
% 2003-2005 %
100%
2015
* waardes hier ingevuld op basis van korte ritten onder 7,5 km Kenmerkend voor de verkeersstromen: - Ligging Binnenstad van oudsher decentraal aan rivier, met radiale wegenstructuur. - Door bouw stadsdeel Nijmegen-Noord (Waalsprong) wordt ligging Binnenstad nog centraler. - Belangrijkste werklocatie (Radboud Universiteit, Academisch Ziekenhuis, Hogeschool ArnhemNijmegen) diep in stedelijk weefsel, zonder directe aansluiting op snelwegennet, bereikbaar via wegen met beperkte capaciteit. - Sinds twee jaar twee verkeersbruggen over de Waal, vorming stedelijke ringweg S100 - Sinds twee jaar drie fietsbruggen over de Waal - Stedelijke rondweg niet gesloten vanwege beschermde natuur/groene long oostkant, op stuwwal. - Meeste binnenstedelijke kruisingen spoor ongelijkvloers. - Barrièrewerking spoor-Prins Mauritssingel in stadsdeel Nijmegen-Noord. - Kanaal scheidt twee zuidwestelijke stadsdelen van overig Nijmegen.
Brug over rivier/kanaal (geconditioneerd) Idem, alleen voor fiets en trein viadukt over spoorlijn Fietstunnel of fietsbrug 2010: jaar van bouw
barriére
toegang snelweg stedelijke ringweg S100 2010
2013
2013
2014
2014
barriére
2012
universiteits campus diep in stedelijk weefsel ruimtelijk gescheiden wijken
natuurgebied
Figuur 1: Stedelijke structuur
Relevante beperkingen en kenmerken stedelijke mobiliteit
Lokale en regionale transport- en mobiliteitsstromen Centrumstad Nijmegen heeft een hoge verkeeraantrekkingskracht. De vervoerstromen zijn afgeleide van haar 170.000 inwoners, als regionale werklocatie met 90.000 arbeidsplaatsen, middelbare scholen, winkelen/horeca/uitgaan, universiteit/hogeschool (40.000 studenten), twee grote ziekenhuizen, (grote) evenementen en toerisme. Het dagelijkse verkeer naar de stad betreft forenzen, studenten, zakelijk verkeer, bezoekers van de ziekenhuizen en van de binnenstad. De dagelijkse uitgaande stroom betreft ook forenzen voor werk en studie, veelal in omliggende steden en in de Randstad. Essentieel is het openbaar vervoer. Het hoofdstation van de spoorwegen verwerkt 45.000 in- en uitstappers per dag. Het treinsysteem is hoogwaardig, zowel met intercity-verbindingen als regionale sprinters. Op de stations is sprake van goed voor- en natransport. Bijna 50% van de reizigers fietst naar de trein. Binnen de stad, met korte afstanden tot 7,5 km, domineert fietsverkeer. 37% van alle verplaatsingen binnen de stad ging in 2005 per fiets (figuur 3). Dat is fors toegenomen blijkens onze twee indicatoren: - Fietsen woon-werk: 64% van totaal woon-werkritten (2013); 54% (2005) (+19%) - Fietsen naar de binnenstad: 65% van totaal (2015); 2005 50% (+30%) Evenredig aan groei van stedelijk fietsverkeer daalde autoverkeer voor de korte afstand fors (interne ritten 2013: 22%; 2005: 34%) (-55%).
Figuur 2: Groei fietsverkeer/afname autoverkeer voor werk (boven) en voor bezoek binnenstad (onder)
Figuur 3: Modal split verplaatsingen tot 7,5 km in Nijmegen (2003-2005)
Vier typen infrastructuur kenmerken het huidige vervoerssysteem: 1.sporen en ligging stations 2.stedelijke hoofdwegen 3.netwerk van snelfietsroutes 4.verkeersluwe zones Openbaar vervoer Trein: intercitysysteem, PHS en regionale stoptreinen (stadsregiorail). Vijf lokale stations gekoppeld aan stedelijke knooppunten (figuur 4), Stadsregiorail, Maaslijn richting Venlo-Roermond. Bus: bijna 89% van inwoners binnen 300 m van openbaar vervoersdienst. HOV-bus vanaf station, naar P&R en Arnhem (2 lijnen). 100% bussen lage emissie, Euro V.
Figuur 4: Netwerk van Openbaar vervoer (trein en bus) Wegverkeer Het vervoerssysteem wordt sterk bepaald door de ligging van Nijmegen aan de Waal. Sinds 2013 zijn er twee rivieroverschrijdende verbindingen voor wegverkeer, de Waalbrug en De Oversteek, gezamenlijke wegcapaciteit 100.000 voertuigen/etmaal. De nieuwe verkeersbrug is onderdeel van de nieuwe stedelijke rondweg S100. Prioriteit voor doorstroming en verkeersafwikkeling; dynamisch verkeersmanagement. 22% van alle ritten < 5 km per auto (personenauto’s). Netwerk van snelfietsroutes Standaard zijn alle stedelijke hoofdwegen (totaal 70 kilometer) voorzien van veilige, vrijliggende fietspaden. Er voeren drie fietsbruggen over de Waal; voor de oudste bereiden we nu een renovatie en upgrading voor voor. Het fietsverkeer wordt gestimuleerd door een zelfstandig netwerk van snelfietsroutes dwars door de stad (figuur 5). Lengte totaal 79 km, waarvan 43 km kwalitatief gereed. Duurzaamheid verkeerssysteem wordt vergroot sinds 2010 door realisatie van 7 nieuwe fietstunnels/bruggen/ ongelijkvloerse kruisingen met (druk) autoverkeer. Nijmegen heeft circa 0,7 meter fietspad per hoofd van haar bevolking.
New bicycle tunnel or bridge since 2010 Proposed bicyclebridge
Figuur 5: Netwerk snelfietsroutes Verkeersluwe zones Alle wegen in de stad zijn strikt ingedeeld als ontsluitingsweg of verkeersluw, met bijbehorende weginrichting. Nijmegen heeft 630 kilometer woonstraat (verblijfsgebied) en 70 kilometer ontsluitingsweg (figuur 6). De Binnenstad van Nijmegen is autoluw.
2B. In het verleden gestelde prestatiedoelen In the past ten years Nijmegen has successfully implemented Transport and Spatial Policy Plans. We want a sustainable urban transport system, with focus on opportunities for urban environment, safe and clean urban transport. Actions have focused on managing demand (cars), traffic calming, improving quality of public transport service and creating a high quality system of urban/regional cycling routes to encourage active travel and reduce private car use. Nijmegen has reduced the public transport system’s dependency on fossil fuels with 100%. All buses are using natural gas as fuel, which improved the air quality. 43km of fast cycle routes is realized Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid is basisvereiste voor een duurzaam verkeerssysteem met veel fietsverplaatsingen en substantieel minder files. Om de kans op ongevallen te minimaliseren is een strikte wegcategorisering ingevoerd. Alle wegen zijn ingericht als ontsluitingsweg (stroomfunctie, 50 kilometer/uur) of woonstraat (verblijfsfunctie, 30 kilometer/uur) (figuur 6). Grote aaneengesloten woongebieden (lengte:630 kilometer verkeersluwe woonstraten) hebben geen gevaarlijk verkeer. Autoverkeer is gebundeld op ontsluitingswegen (lengte: 70 kilometer) met vrijliggende fietspaden. Op veilig ingerichte kruispunten en rotondes hebben fietsers voorrang. Resultaat: een veiliger leefklimaat, een begrijpelijk verkeerssysteem met voordelen als schone lucht en minder geluidhinder.
Figuur 6: Ontsluitingswegen (rood/blauw) en woonstraten (verblijfgebied grijs)
De fiets is het meest efficïente stedelijke vervoersmiddel: zero emission, groot positief effect op stedelijke leefklimaat en congestie vermijdend. Om fietsgebruik te stimuleren is zwaar geïnvesteerd in een netwerk van vrijliggende, hoogwaardige snelfietsroutes. Van totaal 79 kilometer is nu 43 kilometer gereed en 5 kilometer komt binnenkort in uitvoering (figuur 7). Kenmerkend aan super cycle highways is kwaliteit, heerlijk fietsen zonder veel oponthoud. Fietspaden gaan in twee richtingen door verkeersluwe gebieden, met voorrang op autoverkeer. Realisatie van goede snelfietsroutes heeft een waarneembaar effect op vermindering van files en verschuiving van auto naar fiets. Het aandeel fiets in de modal split groeit, zeker voor korte verplaatsingen. Voor e-bikes zijn comfortabele snelfietsroutes een vereiste. Snelfietsroutes eindigen niet bij de stadsgrens, maar verbinden met omliggende plaatsen. Zo verbindt RijnWaalpad, 2015 geopend, 18 kilometer tussen Arnhem en Nijmegen. Een speciaal verlichtings-armatuur zet automobilisten aan het denken: is fietsen geen betere optie? Kostbaar, maar waardevol voor fietsers zijn fietstunnels en fietsbruggen (veilig, geen oponthoud). Nijmegen heeft de laatste vijf jaar zes fietstunnels en een fietsbrug gerealiseerd. Icoon voor de stad is fietsbrug de Snelbinder over de Waal, 2300 meter lang, fietsen boven de stad (figuur 14).
Figuur 7: Major Super Cycle Highways and major regional destinations Succesvolle beleidsmix De mogelijkheden om duurzaam mobiliteitsgedrag (gebruik van trein, bus en fiets) te stimuleren is sterk afhankelijk van een goede beleidsafstemming. Integratie van ruimtelijk beleid versus verkeers- en vervoersbeleid is verregaand doorgevoerd. Belangrijk zijn onze Structuurvisie, de nota ‘Nijmegen Duurzaam Bereikbaar’ en de ‘Parkeernota’. Dankzij integratie zijn in het ruimtelijk beleid vrije buscorridors (HOV) en nieuwe, rechtstreekse, directe fietsverbindingen opgenomen, vrij van autoverkeer. Parkeerbeleid stimuleert financieel progressief de keuze voor duurzame mobiliteit. Samen met verbetering van buslijnen en fietsinfrastructuur werken wij aan duurzame gedragsverandering (figuur 10).
Hoogfrequent spoor Een goed treinsysteem staat aan de basis van een duurzaam stedelijk vervoerssysteem. Naast verbeteringen bij intercitytreinen is de laatste jaren veel geïnvesteerd in zes nieuwe stations in en rondom Nijmegen (figuur 4). Het treinsysteem wordt steeds meer een Stadsregiorail, dat hoogfrequent reizigers door de verstedelijkte regio transporteert. Keten fiets – openbaar vervoer In de keten fiets-trein is voortransport per fiets gestegen naar 43% en natransport naar 22%. Het fietsparkeren bij stations is hoogwaardig gemaakt in aantal en kwaliteit. Met 8.700 nieuwe fietsparkeerplaatsen is de situatie bij Centraal Station Nijmegen nu volwaardig. Het nieuwe fietstransferium (4.000 plaatsen) is 24/7 open en is voorzien van een geautomatiseerd fietsverwijssysteem. Het gebruik van de OVhuurfiets heeft een hoge vlucht genomen. Het fietsparkeren in de Nijmeegse Binnenstad is sterk uitgebreid (van 500 naar 2.700 plekken op straat), en gratis bewaakte stallingen (van 360 naar 2.500 plekken in 2014). HOV bussystemen Aanvullend op het treinsysteem is Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV-bussysteem) ontwikkeld. Met hoogwaardige lijnen worden sinds 2008 reizigers snel vanuit de regio naar de stad vervoerd. Daarbij is een belangrijke halte het Park&Ride terrein aan de invalsweg uit Arnhem. De HOV-bussen hebben ook een vrije busbaan. De busshuttle naar de Radboud Universiteit, / Hogeschool Arnhem-Nijmegen / Academisch Ziekenhuis is een drukgebruikte HOV-verbinding (figuur 8). Hierdoor is het aandeel openbaar vervoer van en naar de campus fors vergroot, zowel studenten als medewerkers. Om de uitstoot van dieseldampen in de stad en elders te voorkomen rijdt de hele regionale busvloot op biogas met een lage uitstoot. Een groot deel van dat groen gas wordt in onze eigen regio opgewerkt in vergistingsinstallaties. Figuur 8: Hoogwaardig Openbaar Vervoer met Waalsprinter (rood) Dynamisch Verkeers Management (DVM) Voor de stedelijke bereikbaarheid wordt ingezet op optimale benutting van de aanwezige verkeersinfrastructuur via dynamisch verkeersmanagement (figuur 9). De aansturing is in handen van onze fulltime bemenste verkeersmanagementcentrale, die werkt met camera’s.
Figuur 9: Maatregelen Dynamisch Verkeers Management Kenmerkend voor mobiliteit op stedelijk niveau is dat netwerken elkaar kruisen, waarbij gekozen moet worden welke vervoerwijze prioriteit krijgt. Dit heeft Nijmegen uitgewerkt in haar Multimodaal VerkeersManagement. Binnen de stadsring krijgen fiets en openbaar vervoer prioriteit. Dit is al op meerdere kruispunten geïmplementeerd. Verkeerslichten zijn afgesteld om het verkeer te doseren over de S100 Stadsring en zo min mogelijk stil te laten staan. Waar mogelijk wordt een 'groene golf' ingesteld. Dit verbetert ook de luchtkwaliteit en vermindert geluidhinder, doordat auto's minder hoeven te remmen en op te trekken. De instelling van verkeerslichten wordt aangepast aan de actuele situatie op de route en weggebruikers worden daarvan op de hoogte gebracht via dynamische informatieborden. Als het verkeer op de stadsroute onvoldoende doorstroomt, wordt de instroom van nieuw verkeer beperkt en de uitstroom van verkeer vergroot.
Figuur 10: Priority Transport mode (Smart Travelling) In en rondom de binnenstad heeft Nijmegen een parkeerverwijssysteem met dynamische verwijzing om onnodig rondrijden te voorkomen.Op de toeleidende snelwegen en op de stedelijk ring zorgt een DRIPS (Dynamisch Route Informatie Paneel Systeem) voor hoogwaardige en real-time rijadviezen. Door Slim Reizen / SUDS worden automobilisten vooraf geadviseerd om de spits te mijden (figuur 10). Goederenvervoer In de Groene Hub richten wij de bevoorrading van de binnenstad duurzamer in. Aanvoer van goederen en afvoer van retourvracht en afval is belangrijk voor de economische vitaliteit van onze (binnen)stad en voor de luchtkwaliteit, leefbaarheid en veiligheid. Om de overlast van goederenvervoer te beperken streven we naar het slimmer, schoner en veiliger bevoorraden van de binnenstad en stimuleren wij de transitie naar schone brandstoffen. Op één uitwisselpunt buiten de stad worden goederen afgeleverd, om vervolgens gebundeld met ‘schone’ vrachtauto’s per winkelstraat of klant te worden bezorgd. Nationale en Europese netwerken/programma’s Nationale steun voor belangrijke grote infrastructuur, verminderen barrièrewerking spoor, aanleg snelfietsroutes, Beter Benutten (infrastructuur, Spitsmijden). Europees programma Trump (2004) urban transport professionals: geïntegreerd werken en beoordelen van stedelijke mobiliteit. Deelname en presentatie aan Europese/wereld fietscongressen Velo-City (2007-2008-2010-2012-2013-2015). Verbreding kijk op stedelijke mobiliteit en uitdragen ervaringen duurzame stedelijke mobiliteit.
2C. Toekomstplannen De gemeentelijke Duurzaamheidsagenda (bestaande uit vijf ‘sporen’, waaronder het spoor mobiliteit) ’) is de basis voor onze samenwerking met met externe partners. Het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid in Uitvoering 2014-2017 stelt als prioriteiten op het spoor duurzame mobiliteit: meer snelfietsroutes, nog beter openbaar vervoer en logistiek. In het spoor duurzame energie werken we aan de energietransitie in mobiliteit, de Lean and Green status in 2010 (20% CO2 reductie stedelijk transport) en een Green Deal Zero-emissie Stadsvervoer. In relatie met duurzame stedelijke ontwikkeling: fietsbevorderende ruimtelijke ordening, klimaatbestendige stad en verbetering leefomgevingskwaliteit. Vrije keuze vervoerswijze Leidend in het mobiliteitsbeleid van Nijmegen is de vrijheid van vervoerswijzekeuze. Mensen kiezen zelf op basis van voorkeuren en beschikbaarheid voor een bepaalde vervoerswijze. Het stadsbestuur vindt het belangrijk mensen bewust te maken van de keuzemogelijkheden en selectief autogebruik. Elementair hierin is het verbeteren van kwaliteit van vervoerswijzen die bijdragen aan een duurzame stad, zoals fiets en openbaar vervoer.
Figuur 11: Fietsverkeer in Nijmegen – daily urban system Wat betreft participatie in de samenleving staan we op een keerpunt. Waar we ons de laatste jaren moesten richten op het op orde brengen van grote infrastructuur, komt de komende jaren de burger nadrukkelijk aan bod. Naast mobiliteitsmanagement richting werknemers van bedrijven willen we de komende jaren de inwoners informeren en betrekken (figuur 12). De concrete keuzemogelijkheden voor en (economische, persoonlijke en maatschappelijke) voordelen van duurzame mobiliteit willen we meer over het voetlicht brengen. Het aanstaande groot onderhoud aan de oude Waalbrug noodzaakt mensen hun vervoerkeuze te overwegen en biedt een ideaal moment mensen tot duurzamer gedrag te bewegen (zie verderop).
Figuur 12: Participatieve bijeenkomst over verkeersbeleid Het fietsgebruik in en naar de stad kan nog flink toenemen. Maar er zijn nog stevige inspanningen nodig om de routering en infrastructuur naar belangrijke stedelijke bestemmingen te verbeteren. Alleen dan zal de overstap van auto naar fiets een hoger schaalniveau bereiken waarin forenzen de auto laten staan en per e-bike naar de stad komen. Ook verdienen de fietsparkeervoorzieningen bij de belangrijkste bestemmingen extra aandacht: ook die zijn een sleutel tot een duurzamere vervoerwijzekeuze. Ook omkleedfaciliteiten bij bestemmingen of de verdere invoering van een tarief voor autoparkeren helpen daarbij. Het tegengaan van fietsdiefstal blijft een aandachtspunt. Fietsmaatregelen korte termijn Nijmegen en Arnhem organiseren internationaal fietscongres Velo-City in 2017 (ECF)(figuur 13); 1500 delegates kunnen ervaren hoe efficiënt en sustainable Nederlandse verkeerssysteem is aanleg 14 km snelfietsroute Nijmegen-Mook-Cuijk; financiering €14,2 mio is rond. aanleg snelfietsroute Beuningen – campus Heyendaal (4 kilometer, in realisatie). upgrade drukke fietspaden rondom binnenstad. verbeterde afstelling verkeerslichten, prioriteitsstelling vervoerswijzen binnen centrumring. verbreding/upgrading fietspad oude Waalbrug. vernieuwing snelfietsroutes, 16 kilometer (€5.000.000 gemeentelijk krediet). informatie, prestatie en beloning voor fietsers. 0-10 jaar: alles gericht op gereedkomen netwerk snelfietsroutes.
Figuur 13: Bidbook Velocity 2017 Openbaar vervoer maatregelen kort en middellange termijn Programma Hoogfrequent Spoor (PHS), met snelle, hoogfrequente treindiensten; investeringen in/rond Centraal Station en stationsomgeving, circa €75 miljoen rijksoverheid; bijdrage gemeente €5,5 miljoen. Station Heyendaal bedient de campus Heyendaal (Radboud Universiteit, het UMC, Hogeschool Arnhem Nijmegen, ROC). De regionale spoorlijn Nijmegen-Venlo is zo druk dat Station Heyendaal te weinig capaciteit heeft. We gaan met ProRail en de campuspartners aan de slag om de transfercapaciteit uit te breiden en het station te upgraden. De Maaslijn (Nijemgen-Venlo)(nu dieseltreinen) wordt elektrificeerd, waardoor de uitstoot verminderd wordt,. Uitbreiding verwijssysteem naar de 10.000 fietsparkeerplaatsen Centraal Station. Uitbreiding HOV-lijnen, verbetering doorstroming infrastructuur, verbeteren betrouwbaarheid. Het kleinschalig vervoer van diverse doelgroepen (mensen met een beperking, leerlingenvervoer en openbaar vervoer voor mensen die geen buslijn ter beschikking hebben) wordt duurzaam aanbesteed. We onderzoeken wat er mogelijk is: Minimum eis lijkt groengas te worden; mogelijk wordt een deel van de voertuigen elektrisch. Toedeling autoverkeer De laatste jaren is stevig geïnvesteerd in stedelijke hoofwegen, waaronder de nieuwe stadsbrug. Dit biedt kansen voor extra maatregelen in duurzaamheid, fietsmaatregelen en openbaar vervoer. Het wegennet rondom de binnenstad heeft jarenlang gefungeerd als enige route naar het noorden. De nieuwe brug vorkomt onnodig, doorgaand verkeer. De volgende stap is traffic calming. Zeker gezien de toenemende aantrekkingskracht van de binnenstad, biedt dat kansen voor verbetering voor de oversteekvoorzieningen van fietsers en voetgangers.
Figuur 14: Snelbinder (fietsbrug hangend aan spoorbrug, 2300 meter lang) Compelling event Waalbrug De komende jaren moet de oude Waalbrug flink worden opgeknapt. Dat betekent dat de doorstroming gedurende een periode aanzienlijk wordt teruggebracht. Verkeer wordt dan omgeleid, of mensen kiezen een ander tijdstip of vervoermiddel. Gezien de omvang van deze opgave spreken we over een compelling event, een bijzondere gelegenheid om mensen massaal tot ander vervoersgedrag aan te zetten. Met het rijksprogramma Beter benutten Vervolg (2015-1017) wordt samen met de maatschappelijk betrokken organisaties en bedrijven een maatregelenpakket ontwikkeld, waarmee de verkeersdeelnemer zelf gedragskeuzes kan maken om de fileproblemen in de spits te omzeilen. De verkeersdeelnemer wordt zich daarmee bewust van de impact die het gebruik van de auto in de spits heeft op de bereikbaarheid en de leefbaarheid, en de bijdrage die hij zelf kan leveren.
Figuur 15. Principes Beter Benutten Vervolg: positive change in behaviour diminishing delayed cartraffic and congestion
2D. Referenties Lijst van Beleidsplannen en andere referenties: -
Beleidsnota’s www.nijmegen.nl Mobiliteitspagina www.naarnijmegen.nl Algemene informatie over het verkeer in en om de stad Nijmegen Regionale samenwerking www.destadsregio.nl Een betere regionale bereikbaarheid, aantrekkelijker openbaar vervoer en het beter op elkaar aansluiten van auto, trein, bus en fiets.
-
Minder files en mobiliteitsalternatieven www.beterbenutten.nl/regios/arnhem-nijmegen richt zich vooral op gedragsbeïnvloeding van reizigers. De regio verwacht dat er zo 2.400 meer reizigers de spits kunnen mijden.
-
Samen Leidend in Mobiliteit www.slimopweg.info Het programma Samen Leidend In Mobiliteit (SLIM) is het regionale convenant op het gebied van dynamisch verkeersmanagement. Daarin wordt aangegeven hoe door de verschillende wegbeheerders in de regio wordt omgegaan met structurele en incidentele bereikbaarheidsproblemen op het wegennet.
-
Deelautoprogamma’s www.greenwheels.nl en www.studentcar.nl Goed voor milieu en stad Iedere deel-auto voorkomt 15 andere auto's op de weg. Dat is niet alleen goed voor het milieu maar levert ook waardevolle ruimte op in de stad.
-
Structuurvisie http://www2.nijmegen.nl/wonen/ontwikkeling/visies_op_stadsontwikkeling/structuurvisie. Nota Nijmegen Duurzaam bereikbaar http://www2.nijmegen.nl/mmbase/attachments/1164767/R2011111nota_Nijmegen_Duurzaam_Bereikbaar_NDB.pdf. Een doorstroomroute om het centrum heen, nieuwe transferia aan de rand van de stad waar automobilisten kunnen overstappen op openbaar vervoer of de (elektrische) fiets, toevoeging van de lijn Beuningen – Station Goffert – Heyendaal aan het toekomstige netwerk van HOV-lijnen in de stad, en verdere uitbreiding van het netwerk van snelfietsroutes.
-
Parkeernota Nijmegen 2013-2017 “Kiezen èn Delen” http://www2.nijmegen.nl/mmbase/attachments/1457678/Parkeernota_2013-2017_DEF.pdf. Twitteraccount bereikbaarheid @naarnijmegen Aanpak Logistiek Bijna alle motorvoertuigen stoten schadelijke stoffen uit. Europees economisch beleid is erop gericht dat in 2020 20% van de olievormige brandstoffen vervangen zijn door schonere brandstoffen. Daarom stimuleert de gemeente Nijmegen naast het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer ook rijden op aardgas. Daarnaast zoekt de gemeente Nijmegen samen met het bedrijfsleven naar slimme manieren om de bevoorrading binnenstad te regelen en verkeer van en naar bedrijven te beperken.
