Bij de afronding van de studie ‘Opmaak van een visienota voor de herinrichting van de R30 te Brugge’ heeft MINT samen met AWV West-Vlaanderen en de Stad Brugge een persconferentie gegeven. Aan de hand van een presentatie heeft MINT een inhoudelijke toelichting gegeven van de studie.
HUIDIGE SITUATIE De R30, de ring rond Brugge, is een belangrijke verkeersader die toegang geeft naar het centrum van Brugge. De N351 Bevrijdingslaan en de N397 Koning Albert I-laan verbinden deze ring met het hoofdwegennet (N31 en E403). Via de historische steenwegen, die aansluiten op de ring, kan ook de ruime omgeving rond Brugge gebruik maken van de ring. Naast een lokale functie, de bediening van Brugge, heeft de ring dus ook een regionale functie. De ring zelf ligt grotendeels aan de buitenzijde van de historische vesten van Brugge. De westelijke zijde van de R30, tussen Boeveriepoort en Warandebrug, ligt aan de binnenzijde van de vesten. Hierbij volgt de ring tussen de Unesco-rotonde en de Bloedput het voormalige tracé van de spoorweg, waarbij het Koning Albert I-park, ’t Zand en West-Brugge doorsneden worden. De combinatie van het lokale en regionale verkeer, de ligging nabij de historische kern van Brugge en de verschillende belangrijke functies en gebouwen langs deze ring hebben een enorme impact op het functioneren ervan. Conflicten tussen langzaam en gemotoriseerd verkeer geven aanleiding tot verkeersonveiligheid. Het drukke verkeer brengt de verkeersleefbaarheid van de westelijke wijken van Brugge in gedrang, waar met name de Hoefijzerlaan letterlijk het stedelijk weefsel doorsnijdt en een barrière vormt waar voetgangers en fietsers niet kunnen oversteken. De vele kruispunten zorgen tenslotte voor een minder vlotte doorstroming, waarbij vooral de voorzijde van het station een knelpunt vormt. De Unesco-rotonde zuigt teveel verkeer aan richting de N397 Koning Albert I-laan in plaats van naar de N351 Bevrijdingslaan.
VISIESTUDIE R30 Een verbetering van de situatie dringt zich op. De meeste problemen zijn echter sterk met elkaar verweven, waardoor de oplossing van het ene probleem vaak een ander probleem creëert of versterkt. Door de samenhang van deze problemen en de complexiteit van deze situatie heeft AWV, als wegbeheerder van de ring, beslist een grootschalige studie uit te laten voeren om inzicht te krijgen in de problematiek van de R30. Dit laat toe om een visie te ontwikkelen over het functioneren van de ring tussen de N351 Bevrijdingslaan en de Gentpoort en een adequate herinrichting voor te stellen. De studie werd uitgevoerd door studiebureau MINT NV en ook OMGEVING die als onderaannemer van MINT NV de ruimtelijke aspecten binnen de studie heeft uitgewerkt. Ter ondersteuning van het studiewerk werd een grootschalig verkeersonderzoek opgezet. Op alle kruispunten werden de verkeersstromen (zowel gemotoriseerde als voetgangers- en fietsstromen) geteld. Door middel van nummerplaatregistraties werden de relaties tussen de binnenstad, de invalswegen en de verschillende poorten in kaart gebracht. Hier was ook aandacht voor sluipverkeer. Ook werd het verkeersmodel van De Lijn en de stad Brugge ingezet om verschillende scenario’s ten opzichte van elkaar en de huidige situatie af te toetsen. Deze scenario’s werden bewust zeer sterk uiteenlopend opgezet. Op deze manier kon een breed spectrum van mogelijke beleidsbeslissingen onderzocht worden. Zo werd aan de ene kant van dit spectrum de ring opgevat als een ‘stadssnelweg’ met absolute prioriteit voor het gemotoriseerde verkeer, terwijl aan de andere kant van dit spectrum de capaciteit van de ring zelfs drastisch werd ingeperkt. Door deze scenario’s te onderzoeken en af te
1
toetsen met het verkeersmodel kon de impact van dergelijke keuzes gedetailleerd beschreven worden. Tegelijkertijd vond een ruimtelijk onderzoek plaats. Er werd onderzocht hoe de ring rond Brugge op een duurzame manier kan worden ingebed in het stedelijke weefsel en de gebruiksruimte voor bewoners en groen gemaximaliseerd kan worden. Tijdens het onderzoeksproces werd er op regelmatige tijdstippen feedback gegeven aan de relevante beleidsactoren zoals de verschillende stadsdiensten van de stad Brugge, De Lijn, de Provincie WestVlaanderen, Ruimte Vlaanderen en Waterwegen en Zeekanaal (W&Z). Op deze manier kon AWV met een breed draagvlak een visie over het toekomstig functioneren van de R30 ontwikkelen. De samenwerking met W&Z is belangrijk gezien de interactie met de lopende studie Stadsvaart waarvan het studiegebied voor een deel overlapt.
RESULTAAT VISIESTUDIE
Overzichtsbeeld van het studietraject van de R30. In het noordwesten start het beeld aan de Bevrijdingslaan, ter hoogte van de Waggelwaterstraat en loopt door tot aan de Gentpoort.
N351 Bevrijdingslaan-Hoefijzerlaan De N351 Bevrijdingslaan zal in de toekomst sterker worden ingeschakeld om de bereikbaarheid van Brugge van en naar de snelwegen E40, A11 en E403 te garanderen en zal worden uitgebouwd tot de primaire toegangsas voor het stedelijke gebied. In functie daarvan wordt een nieuwe tunnel gebouwd voor doorgaand verkeer van de Bevrijdingslaan aansluitend aan de bestaande tunnel van ’t Zand. Op deze manier kunnen de kruispunten ter hoogte van de Buffelbrug en Bloedput worden omgevormd tot lokale kruispunten met de nodige en kwaliteitsvolle voorzieningen voor fietsers en voetgangers.
2
Dit beeld geeft een impressie van de heringerichte N351 Bevrijdingslaan ter hoogte van het kruispunt Buffelbrug. Het beeld is georiënteerd naar de binnenstad.
Het aanleggen van deze tunnel voor het doorgaande verkeer zorgt ervoor dat de Hoefijzerlaan kan omgevormd worden tot een straat voor lokaal verkeer. Door het verdwijnen van de bestaande tunnelmond worden lokale relaties tussen de verschillende stadswijken hersteld, met name voor fietsers en voetgangers. De vrijgekomen bovengrondse ruimte kan aangewend worden voor de inrichting van een langgerekt stedelijk park. Op het kruispunt worden kwaliteitsvolle voetgangers- en fietsoversteken voorzien. De bestaande langsparkeerplaatsen worden behouden in functie van de aanwezige bewoning.
3
Dit beeld geeft een impressie van een mogelijke herinrichting van de Hoefijzerlaan na constructie van een tunnel voor het doorgaande verkeer. Het beeld is georiënteerd naar Bloedput/Bevrijdingslaan.
Koning Albert I-park
Overzicht van het Koning Albert I-park en stationsomgeving met nieuw ingericht stationsplein volgens plannen De Lijn. Het beeld geeft een duidelijke impressie van de toekomstige (vergrote) contouren van het park met een verbeterde infrastructuur voor voetgangers en fietsers.
Om de vaak problematische verkeersknoop aan de Unesco-rotonde op te vangen en de oppervlakte van het bestaande Koning Albert I-park te vergroten wordt de rotonde vervangen door een verkeerslichtengeregeld kruispunt. Dergelijk kruispunt neemt een veel kleinere oppervlakte in dan de bestaande rotonde. Door het toepassen van een intelligente verkeerslichtenregeling kunnen de doorgaande verkeersstromen beter gestuurd worden naar het nieuwe tunnelsysteem van de N351 Bevrijdingslaan. Bijkomend wordt de R30 maximaal naar het westen verlegd om het bestaande Koning Albert I-park zo groot mogelijk te maken. De paden worden in het Koning Albert I-park geoptimaliseerd met een nieuwe bijkomende fiets- en voetgangerstunnel om de ring veilig te kruisen. Dit is een belangrijke ingreep voor de fietsrelatie van de binnenstad en de vesten naar het station of van SintMichiels naar Assebroek.
4
Panoramazicht op het nieuwe Koning Albert I-park vanop de huidige rijweg. Rechts van het beeld zie je nu bomen in het park (op de plaats waar nu de R30 ligt) Het beeld is genomen ten zuid en van de bestaande tunnel van ’t Zand, en is georiënteerd naar de Unesco -rotonde. Ter hoogte van de bestaande Unesco-rotonde met vlaggen is de tunnelmond zichtbaar van een nieuwe voetgangers - en fietstunnel die de R30 conflictvrij kruist.
Stationsomgeving Ter hoogte van het station gaat het doorgaande verkeer ondergronds via een tunnel. Hierdoor kan de weg bovengronds heringericht worden waarbij het stationsplein visueel doorgetrokken wordt over de weg. Door bovengronds het aantal rijstroken te beperken en de voetgangerszone te vergroten krijgt je een aangenamere toegangspoort vanuit het station naar het centrum van Brugge. Het ontwerp voorziet een korte tunnel, gelegen tussen de vesten en de bestaande brug over de vaart. Er werden scenario’s onderzocht voor het verlengen van deze tunnel maar dat bleek technisch zeer moeilijk haalbaar. Een tunnel tot voorbij de vesten vergt complexe waterbouwkundige ingrepen om de vesten te kruisen. Een diepere tunnel is technisch mogelijk, maar bemoeilijkt de aansluiting met de N397 Koning Albert I-laan.
Panoramabeeld van de stationsomgeving. Het beeld is genomen vanaf de uitgang van het station en biedt een zicht langs de twee looplijnen: links naar het park, rechts naar de Tuftuf.
Terwijl het doorgaande verkeer de stationsomgeving ondergronds kruist, wordt bovengronds de weg heringericht voor lokaal verkeer met een aansluiting naar het busstation, de stationsparking, de Ketsbruggestraat en Oostmeers. Om in alle richtingen te kunnen aansluiten moet het tracé van Oostmeers beperkt verlegd worden. Voordeel daarvan is dat het Koning Albert I-park kan vergroot worden en de historische vestenstructuur kan worden hersteld.
5
Zicht op station en het stationsplein dat visueel verder wordt doorgetrokken. Het doorgaand verkeer gaat hier ondergronds. Bovengronds is voor lokaal verkeer en fietsers en voetgangers.
Katelijnepoort & Gentpoort Ter hoogte van de Katelijnepoort wordt het kruispunt met de N50 Baron Ruzettelaan geoptimaliseerd. Infrastructureel is het door de aanwezigheid van de bestaande brug over de ringvaart en de aanwezige bebouwing niet mogelijk het doorgaande verkeer te scheiden van het lokale en fietsverkeer. De oversteek voor fietsers wordt wel verbeterd. De bestaande langsparkeerplaatsen langs de ring zullen ook plaats ruimen voor betere fietspaden en een beperkte vergroening. Ter hoogte van de Gentpoort kan het doorgaande verkeer het kruispunt met de N337 Generaal Lemanlaan ondergronds kruisen. Op deze manier ontstaat bovengronds een eenvoudig en verkeersveilig kruispunt voor lokaal verkeer met aandacht voor de oversteekbaarheid van de fietsers. De kleine Generaal Lemanlaan wordt niet meer ingeschakeld in dit systeem en zal hersteld worden in haar woonfunctie.
Gentpoort met zicht op Katelijnebrug
Conclusie De studie heeft als resultaat een gedragen visie op lange termijn. Deze visie functioneert dus op een strategisch niveau, en moet nog concreter en gedetailleerder worden ingevuld tot op ontwerpniveau. Dergelijke visie laat wel toe om op het terrein opportuniteiten te detecteren en opties open te houden. Zo vormt deze studie de basis voor een verdere herinrichting van de ring rond Brugge In de studie werd ook al een eerste voorzichtige raming gemaakt. De totale kostprijs van de herinrichting van de R30 wordt voorlopig geraamd op 126 miljoen €. Er is echter verder technisch onderzoek nodig per deelproject om te komen tot een correcte raming. De projectomvang is groot maar het geheel kan in deelprojecten uitgevoerd worden zodat op een verantwoorde manier de juiste budgettering kan voorzien worden. Dit was ook het geval voor de herinrichting van de N31 waarbij de gelijkgrondse
6
kruispunten ongelijkgronds werden gebracht. Ook daar werd vertrokken van een totaalvisie voor de N31 maar werden de kruispunten een voor een aangepakt.
7
