11 i 1 1 i I-) Zware brand op de,bontekoe" Scltip z1vanr bescluuligd, docll e ge voln komen. Vann Juuu d lang onbereikbtuu

·11 i 1·1 i• ••I-)

No. IS -

Zesde iaargang

l November 1951

PERSONEELS- EN VOORLICHTINGSORGAAN VAN DE N .V . KONINKLIJKE PAKETVAART MAATSCHAPPIJ

Rode Haun krauit in Kali ilfnti:

Zware brand op de ,Bontekoe" Sclt ip z1vanr bescluul igd , docll e•·ge•· voln·komen. V ann·Juuu·d lang onbereikbtuu·. Op 1\faandagochtend 8 Oct~ber j.l., oms treeks ha lf elf, is bra nd ui tg broken aan boord van bet .. B o n t e k o e, dat achte rin in de Kali.Mati \'OOr rcvisie-werkzaamheden g emeerd lag. De brand, die in luik-lll scbijnt te zijn ont taan, wa · bijzonder ha rdnel
H ct ~<' ltip ve rkee nl c in h e t ]aa t te -,tadium \ a nd k a li-\ l a ti-hcurt, \ oen er d ie Maa nd agmoq::c n bra nd aa n b oord uithrak. H ct zou nog d iczc lfde mo rgen in dok ;rua n. a n ' B-z ij d e lag he t .s. Va n t('o/L aa n d e B o nt pf,·oe gemeerd. \ ogan g to t he t ruim, zodat b e t onmogc lijk was clcfini tief te con tatercn , "au r ziclt d e \'uurh aard bevond. Direct wc rd ' a n hct te ntd e k af me t e nkele ~ I a n ge n van de wal wate r gegeven. Binnc n 5 minute n n a de brandmelding warc n orne fire-jee ps e n d havenbrand-_ .'~er r ua nwezig.

Groot alarm. Toen om 11.00 uur bleek, dat me n met de a ctieve b tri)ding van de brand geen vorderingen kon maken, werd groot a larm g emaakt t>n kregen de in de Kali-Mati Jiggeode chepen opdracht om naar buit en te gaan. H et s.s. Van w o II wa al afgeha.ald naar de overkant. Gelukkig was er geen wind. Na bet groot alarm verschenen het waterl
1

V ervolg: DE BRAND OP DE , BONTEKOE '. Tot 's middag<- 18.00 tnll· wa re n c r De h ellinf! wat. na 17.00 uur (toen 32 ) n og gecn vl a mmc11 f!CZie n e n was e r zie nde rog n ve rmind e rd. te rwij l he t eve nmin i els ~chi cken ,·a n hrande-nde ~:-e hip \ 311 de wa l afglecd e n op Ollf!Cvec r o lie. De r ookvo rmin g narn hi e rna af e n I 111. af-.ta nd hlccf liggcn. D it moc t a l ~ acltle rin l uik- IJI k o11 af e n toe ecn ro~ccn ;!C iukki ~c om8la ndi:rhe icl worden hc .. ch o uwd. omda t ,· o l ~en<- h e rckc nin:re11 ige gl o d word e n waa q reno mc n, te rwijl de aa m, cz il-(h cid ' a n o lie o p h cl wate r \ 311 de~ kundi !!c n clc -.,ta h il iteit va n h e t -.d . ip a l la n g nc~J:a li e f wa~ :rewonlc n. Om we rd waa r ge no me n. Door de :rro le ltittl' wnre n de \ Crhl ij, cl1 in d e B-uien<>Lgan l! 1.00 1111r in de n aeht va n i\laa ndag o p in hra nd ~e raakt , a l.., ook h et bedie nd e nD in-da;! ,, a.., de be llini! noll: maar JO . ve rh lijf. ln de di e n stga n gen ko n men Ontploffing. uith reiding van de brand gclu kk ig voo r·· Intuss en had zich even na midkom e n. wna rtoc hoven me n e] ij ke pre'-· dernac h t het critieke ogenblik va n tnlic m o !oten wo rde n gclc vc r d, oora l d r helr bra nd \'oorg edaan. De r ookdoo r h e t E m opee;;e T.O.-p e rsonee l van vo rmin ~ was omstr eeks midde rde ~ un·e~ di e n;.l e n cle \1'e rkplaatscn. nac ht s t erk toe~e nome n, nu ecbte r Ol ie brandde. kennclijk van brandende olie. Even To n in de avond van l\banda~ voor e ne n hoorde me n in bet we rd geconstateerd, dat d e op het water in be t schip drijvende olie brandde, werd de hulp ingeroepen van de lndone i c be luchtmac h t en de ,Garuda Indonesian Airways", die prompt reageerden door be t zende n van &chuimblus-a uto's, welke r blus middelen de enige mogelijkheid bode n om een oliebrand t e bedwingen. Voor a l de lndonesisch e luchtmacht verricbtte verdienstelijk werl<. De G.l.A. had pech. Toen de c buimpompen werd e n aan gezet, c heurden de Ia ngen .

meer uit h e t ruim . Pa toen k on de nab lu sing '' o rde n aao gevangen va n h et h oofdd e k e n de dive r e ve rblijven in d B-di e n~ tga n g. Om 10.00 op Din dugmor ge n achlle m en de bra nd te h e bben bed'' on lien, h oewe l nog een gr ote h oe· ' ~?c lh cicl o li r op h et wa te r in h e t ruim {'lo nd . De land wind, di e Clink d oor "lond, heeft de We r·kpl aalbc n aan de wal ge;-.paa rd r n t ro uwem ook he l brande nde >
Aanzien lijke schade. '\ a cc n 'rij la n gdurige pc riode van noo dza kc lijke afkoeling, gedure nd e wclke men h ct ~:-chip nie t kon hc nad e rcn voor hct aa nva n gen van he t onde rzoek, hcgo n m en W'oen<;dag mel h e t leegpom-

Dit ie. no. 15 · ,·ij f de j aar gang va n

de

IIi t l«a •• t

Pe r on re (.,. e n voo rl ie h t in:zsonraan \'ao ck '\ \ 1\ ,. n .nl..liil" l';tkc t· ,·aart \la a t ~ch a ppij. 0 Uit nummer bestaal u i t 12 pags. 0

O vc rn a mc uit de inh n ud va n nit b lad i8 slec ht8 j!Conrloofd me t b ron ve rmcldin g. 0 A ile stukke n, ,.de Uit laat" b e· trcffe nde. te adrf'SH' re n: Aan de Reda cti e ''a n ,.De llitl aat ''. p / a K. P.M. DJ AKt\RTA.. 0 Oit nummer bc,.taa l uit ] 2 p agina·s 0

Brand op d e B ontekoP

0 ed.

Sch eep ~l>O U\\ k.

Proefslation

0 ,S l n gz ij-b c~ t e ndi gc"

dav it ..., 0 Tenni seizoc n beeiodigd .

0 Introducing: Janus topverl r .

2

lf pt man l'tt mnc/11 tt'l'rcl gl'bluJI.

inwendigc , ·a n het schjp een dof kend , cla t <' t· ongeveer 7.000 lou water ~e romm el, dat onmiddellijk werd in he t ~c hip zijn gcp ompt. H e t leegpomgevolgd door een steekvlam uit pr n, luik ' oo r luik, moe t voorzich tig luil<-11 en -Ill, die tot ve r boven de 1-(l?..,ehi ed e n, aan gezie n m e n wi ld e voorb rug en de zaling uit ·Ioeg. Even ko me n, d a t he t sch ip in rle Kali-Mali h eerste er paniek onder de puit- zou o mvall en, hij afwczigh eid van eoi~asten . Direct daarop werden alle - l!e rl ci ;-.tahilite it. Be halve wate r 'llaat s la ngen gericht op de voorkant van cr ook no~ ~en laag olie in h ct sehip. de brug, d ie al b et ware onder ee n De e h nde aan h el sc hip is, zoals gewatergordijn werd gehouden. De zegd , aa nzic nJijk : uitgehra nde ruim eo, vlamme n bleven oplaaien. K enne- ho l ~t aa ncl c rle kke n. In d e l e kl as e sal on lijk had een d er zijbunke rs h et be- wa r en dr ta f<' l" door de bolle nde d e kke n geven. omgcki r p e rd. Ee nzaam ~>tond d aa r aau

Bedwongen. a 4.00 uur in de Din dagmorgen we rde n de vlarn m en po ra ui ch er , waarbij b u r te lings zwarte e n witt-e rook op· slccg. Om 6.45 uur de ochtc nd bield de rook-on tw.ikkcling vrijwel op en om 7.00 uur ttatDCD ook ~ .,-}ammen per -an de:BDrrlelroe. en h bere-

de wa nd de Htbtgesrhrocfde piano L ite rlijk ma nk e rd e e r niels aan h et instrume nt. E e n !>Ill ri ge brui ne .. trce p aa n bakboord lie t eeh te r duidelijk zie n, hoe h oog he t wa ter c r tijden de zwaartaan e n oolc de piono , lc slogzij h ad b.iecdOQC Lalf onde r wote r wa gekomeo. lot: zie pag.9

HET NEDERLANDS SCHEEPSBOUWKUNDIG PRO.EFSTATION. lnitiutief, waurin K.P.M. aan•leel lutd D e bouw van zeils-chepen had aan bet einde der 18e eeuw een hoge trap van volmaaktheid b er eikt. ;De kunst van b et bouwen van deze schepen ging over van vader op zoon. Het was een eer van een bepaald geslacht, om goede s chepen t e bouwen. D e g uns t ige r esultaten m et deze sch epen werden bereikt zonder de hulp van theor et isch e besch ouwingen of proefnemingen, alleen door n a uwJreurige waarnemingen hoe het gebouwde schip zich gedroeg. E r kwam een tijd, waarin m en ging prober en de uitkoms t e n der opg edane erva ringen t e verlda ren. Men tra.c htte de vormen van goed geslaag. de sch epen in karakteris tiel{en vast te leg gen. Bij bet bouwen va n nieuwe sche pen gebruikte m en deze karakteris tieken om bet nieuwe schip dezelfde goed e eigenschappen te geven . T oen hct stoomschip zij n intrede deed, deden er zich voor de sch eeps· h ou wer ~ro te m oeilij kheden voor. Hier· "Van wa rcn immers geen rcsuh aten of goede vorm en h ekend . E n toch werd van de sch ce psbouwers ved angd, dat zij me t eni ge zek erheid van tevoren het benodi~de o1 achinevermogcn en andere f acto ren vastst elden. H et d um·de enige tij tl voor men over r esultaten m et stoomschepeo heschikte en dcze r esultaten kon gcbruiken voor nieuwe on twerpen. Pro even m et schepen op ware grootte zijn echter moeilijk te n em cn . W el werd door de werf een proeftoch t gehouden alvorens het schip aan de r ederij werd afgeleverd. Doch llo'n proeftocht werd altij d m et grote apanning tegemoet gezien, omdat dan eerst de te b er eiken snelheid van h et •chi p kon worden hepaald. Indien op de proef tocht bleek, dat h et schip niet aan de f!estelde eisen vo]decd, dan was er aan hc t schip zelf n iet vee] m eer te Yer anderen. Men wist dan alleen, dat de "VOrm niet gunsti g was, of de geinstalleer de m ach ine te klein . Men kon aan dit r esultaa t n iets verandcr en, zonder zeer laoge kosten tc maken.

kwam. Hoewel de techniek toen het peil van h eden nog lang niet h ad ber eikt, spreekt h et voor h et h elder e inzicht van William F r onde, dat de inri chting van de m ode ro e proefstations in wezen niet verscl1 ilt van die van h et eerst ge· h ou wde. Oo k de manier, waarop hij de r esult:rten van de scheepsm odellen omreke.nde voor di e van het schip op ware grootle, vind t in nagenoeg aile proefsta tions nog steeds toepassing. H et bleek , dat door de hu]p van het sch eepsbouwkundig proefstation in te roepen, t eleurstellingen bij de proefvaart verm eden konden worden. De r ederij en de werf worden reeds van te voren zo gocd mogelijk o p de hoogte gebrach t va n de r esultaten van de p;ehouden proeven m et de sch ecpsm odellen.

In Nederland in 1920.

Ook in Nederland zag m en het grote nu t hiervan in, zodat r eeds rlrie jaar n a de bouw van h et eerste proefstation in E ngeland, te Amsterdam een der gelijk station in gebmik werd genomen. R et was ech ter primitief ingericht en h et geraakte later in verval. E en staatscommissie in 1918 ingesteld, kwam in 1920 t ot de conModellen. clus ie, dat een d er gelijke inrichting Daarom h eef t m en de w et enn oodzakelijk in Ned erland h erschap te h ulp ger oepen, die a l la n g 1bouwd m oest w orden. D e h elft der zoch t n aar een een voud iger middel, bouw- en inrich t ings kosten werd n.l. het uitvoer en van proeven m et n u bijeengebracht door de N .V . sch eepsmodellen . Door d o daarbij Stoomvaart MU. ,Nederland", d,e optredende verschijnselen te bestu- · N.V. K oninklijke Rotterdamse d eren , kon men daarna trach ten, Lloyd en de N .V . K o n ink 1 ij k e een goede schee psvorm vas t te P a }{ e t v a a r t M a a t s c h a pstellen voor een nieuw te bouwen p ij, ieder voor f 1 00.000 en de schip . Neder lands-Ind ische Tank-s toomHet is nu de grote verdienste van de boot Maatschappij voor f 50.000. E ngelsman William Froudc, die een ver· Het R ijk betaalde de r esterende gel~jkingswe t opstel de, waardoor h et f 350.000. m ogelijk werd de u itkomsten van de H et d uurde echter nog tot 1932 eer pr oeven met sch eepsm odellen om te r e- h et proefstation geree d was, h etwelk kenen voor die van h et sch ip op ware alleszins aan de eisen des tijds was aangr ootte. Door h em werd nu het eerste gepast. Dit proefstation hevind t zich in ech eepsbouwkundige p roefstation in En- de gemeente W ageningen. Dat h et op geland gebouwd, hetgeen in 1870 ger eed deze plaats werd gebouwd, en niet dich·

ter bij sch eepshouwcentra, vindt zijn oorzaak in de b odem gesteldheid. Proeven m et de scheepsmodellen worden gehou den in een groot bassin, dat 250 me ter lan g is, een b reedte h eeft van 10% M: en een diepte van 5 Vz M., zodat dit bassin of sleep-tan k een inhoud heef t van ca . 14.000 ton wa ter. Om een tleq!el ijkc bak , die va n gewa pend b eton is gcm aakt m et inho utl op de sl appe grond in h et \Vestcn van ons l an d te kunncn plaa tsen, zou een kostbar e ondc r hcii.ng noodzakelijk zij n . Op zand· grond is deze ondcrheilng niet nodig, waa rdoor de houwkosten laag konden blijvcn, temeer daa r de gemccnte Wap:cningen de gr on d, waa rop h ct proefsta tion gebonwd is, gra tis ter beschikkin g stelde.

Werkwijzen. Indien nu een r ederij een schip wil Iaten ho uwen, dan wordt door een ontwcrpbureau een tekening gem aakt van h et schip, dat waarschijnlijk aan de eisen van de re derij zal voldoen , zoals snclhc id, diepgang, en laadvermogen . Dit ontwerp wordt aan h et proefstati on ter b eproeving toegezon den . Daar wordt aller eerst de m odelsch aal vastgesteld: de lengte van b et model wordt meestal 6 a 7 meter. Daarna worden 20 vertical e d warsdoorsneden van h et schip gete· kend, op de schaal waarop h et model zal worden vervaardigd. In de werkplaata worden h outen m allen gemaakt van •deze dwa rsdoorsneden en m et behulp daarvan wordt in een kleitrog de vorm van h et model uitgegr aven. Van een tweede ser ie h outen m ullen, die overa] on geveer 5 em kleiner zij n , wordt nu een k ern vervaardigd, door over deze houten m alJen latj es een doek te spijkeren. Deze kern wordt in de uitgegraven vorm in de k] citrog gehangen, waarna de ruim te tussen kleivorm en kern word t volgegoten me t par afine. Na een hewerking, die enkclc da gen i n hesl ag n eemt, is h et parafine-model gereed en h lijft het ]ig:rcn Lo t hc t beproef J word I. Ke ren we th an s terug tot hct bassin, waar ~] ecpproeven wor den geh ouden m et hct gcrced ~eko men parafine-mode]. Dit hassin is aan hcide zUden voorzien va n een rail ; over h ct b assin is een ijzerronslructie ge]Jomvrl, de ~l ccpwa gen , die 1loor midclel van vier wielen over dcze beide r ails k an rijden. Op deze sleepwagcll hevinden zich de m ccl-appara ten. Om uitzctting van deze appar at en door warmte tot cen minimum te kunnen hepcrken, h eeft me n hierme dc bij de houw van de geh elc inrichtin~ r eeds r ekening gch outlen. De verli ch tiug van h et sleephass in gcschiedt door r amen aan de Noord-zijdc, om directc zo nncstralcn te kunneu wer en. Daardoor wordt ook de aa nf! roei van h et bassin stcrk vermindercl. E nige vissen h oudcn. h e t water

Slot : zie pag. 12

3

Sociole verzekering ·i n olle lond.e n :

..

IN BELGIE ZIJN LASTEN VOOR WERKGEVERS ZEER ZWAAR De last van de sociale verzekeringen , well•e voornamelijl< door de werkgever s wordt gedragen, weegt zwaar op de kostende prijs van de industrie en in tegenstelling m et wat in Nederland bet geval is, komen er in Belgie tal van misbruil{ell voor, o.m. inzak e onrechtmatig verl•regen we:r;luozens teun, ziektevergoedingen en vervr oegde pensionnering. I n 1950 h eeft de Belgische Schatkist , zoals trouwens in 1949, ongeveer 4 milliard frs. aan werklozensteun uitgekeerd om b et deficit van bet werklozenfonds te dekken. Ofschoon niet wordt ontkend, dat er in ·sommige Vlaamse gewesten een s tructurele werhloosh eid heerst, is men algemeen van oordeel, dat ·er van de zeer liberale werkloosheids wetgeving wordt geprofiteerd. Hoe zit de structuur van Belgie's sociale verzekeringen in elkaar? Na de b evrijding is op gericbt de Dienst voor de Maatsch appelijke Zekerheid, die h et overkoep elend organisme is van de diverse sociale fondsen: h et Steunfonds voor onvrijwillige werkloosh eid, de ouderdomspen sioenen, de ziekte verze· k ering, h et dubbel verlofgeld, kinderbijslagen, ongevallen en beroepsziekten. Maandelijks worden op h et brutoloon en met een gr en sloon dat onlangs van 4000 frs. op 5000 frs. werd gebracht, de volgende bedragen afgehouden:

bijdrage van de arbeider pensioen .. .... .. .... 3.5 o/o ziekte, invaliditeit, etc. ............... 3.So/o kinderbijslagen ,. werkloosheidsver· zekering .. .. . .. . . 1.·% jaarlijks dubbel verlofgeld ...... huishoudelijke we· d eruitrnsting thans opgenomen in kin· d erbijslagen ...

8%

bij drage van de werkgever 3.5o/o 2.5%

6.·% l.·o/o 5.·o/o

1.5% 19.5%

De gemiddelde l ast van de sociale ver· zekeringen is ech ter nog h oger dan 27.5 % daar de bouwarbeider s, de havenarbeiders en de mijnwerker s een speciaal r egime h ebben. De sociale verze-

keringen m aken bv. circa 50% ui t van h et brutoloon van de m ijn werker, d ie een kosteloze woning, spetiale voeding, kosteloos ~eneeskundig onderzoek en van nog andere voordelcn in natut·a "e· 0 m et. ~oals ::rezc::rd, m oct de Staat deze sociale fondsen steunen m et belastingen, o.m. voor de wcrklozensteun, ue ouder dom spensioenen en in geringe mate voor de ziektevcrzckeringcn. Daar j aarlijks door arheirlPrs en patroons m illiarden francs hctaald worden en deze t och niet voldoendc hlijken te zij n o m h et geh cle in::rewikkcld sy!'teem zonder Rijkssuh· sidie te d oen functionnercn, uiende m en te streven naar ecn ver eenvoudiging en reor ganisatie van de zg. m aatsch appe· lijke veili gh eid, wclke voor de minister van Financien en ook voor de betrok· kenen wei er g , onve ilig" begon te worden. De Rijkscommissa r isscn, Fuss en dr. W. Leen, h ebben de opdracht gekre· gen voorstellen uit tc werken. Leen h eeft zich o.m. gei'n spireerd op de Nederlandse organisatic en verkreeg de m edewerkin g van de h eer Van Groningen , sociaal a ttach e bij H.M.'s Amba · sade te Brussel. Beide commissarissen waren h et er over eens, dat h et gr ens· loon niet ! anger kon geh andhaafd blijven op 4000 frs. De ministe-r van Ad)eid heeft m et deze wei zeer negatieve , oplossing" van h et geval r ekening geh ou· den en hct gr ensloon op 5000 frs. ge· hracht, zodat l1e t deficit van de fonrlsen voor socialc verzekerin gen aanmerkclijk kon word en gereduceerrl. Sedertdicn is et· ech tcr nie iRmeer uit rle hus gekomen en wordt m f' t rl e noodznkelijke h ervor· m ingen get rem:eld. Om de m·ishruiken inzake werklozcnsteun tegen te gaan stelt Lcen bv. voor rlat een werkloze di e n a ririe maandcn n og gcen wcrk zou l1ehl)cn gevonden, zou hesch ouwd worden als een steunhehocftige arheider. H et is een feit, dat h et huidi ge liherale r egime, waarbij ieder die cen ontslagbrief toont, ten eeuwi::ren dage als steuntrekkende wor dt ingesch rc,·en en circa 76 frs. per dag: trekt, tot ,g:cvolg h eeft dat cen aantal arheiders zi('h in de werkloosh eid instal]eert en er hct onth r eken (lc salaris door kleine slllikwcJ'kjeR hijve rdicnt . Hoe lJelan ,g:rijk de socialc verzekt' rin· gen zUn, blij kt nog uit de cijfer s over ]949. In dat jaar h ehben de sociale or· ganisati cs een bedrag van 26 miJliard frs. of twee milliard gulden aan werkgever s- en werknemersbijdragen ontvan· gen, waat·bij dan nog een bedrag na.

. z

7.727 milliar~ frs. Rijkssteun dient te worden gevoegd, waaronder 4 milliard frs. voor werklozensteun. Bij de Maatschappelijke zekerheid zijn circa 131.000 werkgevers, die 1.6 millioen p er sonen te werk stellen, aangesloten. De ambte· naren , mijnwerkers, zee]ie den en bouw· arbeider s die een speciaal regime h ebben nict m eeger ek end. In h et algem een moet m en het hetwij· felen of de arheider wei he t nut inziet van h et systeem. H ij houclt m eestal slechts r ckening m et h ct n ettoloon, dat hem wordt ui tbetaaltl, m et uitzon dering van de vader .v an ecn talrijk gezin, die aan de k inderhijslagcn J!a luurlijk een zeet· r eccl inkomen h eeft. Maar hoewel de kindcrh~jsl agen in Bcl::rie twcc m aal hoger zijn dan in Nccled an rl h ehbcn zij l!:een invloed )!Ch ad o p h et Belgisch gehom·tecijfcr, da t nog steeds dalendc is. U.i t: A lg. Handelsblad.

Paketvaart Djakarta op de planken ! Thans is h et de Sport Vereniging P aketvaart eindelijk mogelijk om gevolg te geven aan een verzoek, dat r eeds door velen is gedaan. Uoewel de organisatie van een over enkele maanden te houden toneelavond, die geheel door amateur-artisten uit ons K.P.M.-midden zal worden gevuld, nog in voorbereiding is (en de details zijn nog ,top-secr et"), kan nu reeds worden va.stgesteld, dat er zowel voor de kijk- als voor de speelzijde van dit streven warme belangstelling bestaat. Een losse opmerking hicr en danr brach t r eeds diverse h eiden en h eldin· nen n aa r voren , die bereid waren om hun persoon ' en goede naam voor de voet]ichtcn te werpen. flct is echter n iet m eet· dan billijk, dat alle K.P .M.·ers c.q. -sters te Djakarta en omgeving -ook echtgenoten, zoons en dochters van var end· en walpersoneel- die zieh tot de kunst ( zinnige) zijde van dit aardse Ieven aange· trokken voclen, deze kans kunnen ,grij· p en. - Dit ,Uitlaat"-bericht is dan ook niet zozecr hedoeld als aankondiging van toekomstig amusement, dan wei als op· 1·oep aa n allen om artistieke talenten, die m en hezit, ter beschikking te stellen. Wij 1·ekcnen op alle,r medewerking om dit initiatie£ volkomen te doen slagen. Gccft U op - mondeling of schri£telijk- aan b et b estuur Yan de S.V.P. p/ a ondergetekende.

Chr. AntoniSien

.L-ob./H.K.

NOG TWEE TENNIS OVERWINNINGEN!

~

Noch op Zaterdag 6 October op de , Kolff''-tennisbaan, noch op Zondag 14 Octo,b er in het Logeergebouw heeft de tennisploeg van ,Kolff" kans gezien om de op 16 September geleden 3:._1 nederlaag tegen de B-ploeg van de K.P.M. te wreken. Zaterdags boekte de K.P.M. uit 2 singles en 2 doubles een 3-1 overwinning en Zondags uit drie doubles een 3-0. overwinDing.

Zaterdag, 6 Oktober. le. Single : Schijnbaar een 1cs getrokken hebbe nde uit de partij van 16 Septembe r j.l. had , Kolff" than s d e schier onvermoeihare Zwitser Nenni t egen Gerungan opgesteld. In dit gevecht, waar jeugdig enthousiasm e en sn elheid tegen grotere spelroutine en ,no-risk playing" botsten, was spanning van de eerst e tot de laa tste hal en slechts m e t uitputting van z'n gehele kracht en tru cj es-arsenaal, kon ee n totaal afgematte Gerungan wed e rom m e t een overwinning (6----3, 6--4) op z' n naam d e ,court" verlaten. Eerst a nderhalf uur later kon hij Uw verslaggeve r duidelijk maken -praten konde n we het nog niet noeme n- dat de partij hem niet was meegevallen!

'

2e. Single : In deze partij trok Dam (Cm; •3/ Agt.) zo onverstoorbaar e n onw eerstaanbaar tegen zijn linkshandige t egenstander van leer, dat deze in ,no time" m e t 6- l en 6----l van d e b aan was gesl agen (figuurlijk -d an altijd ) . H et was d e kortste en m eest ove rtui gende overwinning va n de dag en we zoude n D a m voor d eze p artij d an ook h e t praedicaat , t ennissp ele r van de d ag" willen geve n. le. Dou ble : Hiervoor trade n voor de K.P.M. wederom aan Prelle en Van Santen. Na d e eer ste set m et pijn (6----3) op hun naam te hebbe n gebracht, verlore n zij de tweed e met 6--4 en ee r st in de beslissen de set trokken zij met 6 -1 aan h et l a n gste eind. E en weinig overtui gend e overwinning, waarvan wij slechts willen ve rmelden , d at we Prelle wei eens bete r hcbben zien spelen .

2e. Double: Ook voor d eze partij, waa rin Dootjes en Hiskes onze kleuren verdedigden , waren drie sets nodig. Na een zeer goed b egin in de eerst e set, die m et 6----4 we rd gewonnen , werden zij kennelijk een b eetj e ove rmoedig, hetgeen zij met ee n 2-6 nederlaag in de t weede set moesten .hekope n . De derde en b eslissende set moest wegens de ingevallen d uisternis met een 3---4 achter-

stand worden afgebroken. In deze double waren beide partijen volkomen tegen elkaar opgewassen, hetgeen het spel een spannend en afwisselend ver• l oop gaf.

Zondag, 14 Oktober. l c. Double : Ook op dcze Zondagmorge n konde n Prelle en Van San t en h et ni e t tot een ove rtui gende zege hren gen. Of h et nu kwa m doot· het geleende racket van Pre lle - v an zijn eigen racke t had h ij de vorige da g in een oefe npartijtje m e t zijn zo b eruchte , atoomsmash " d e h espanning ve r sp eeld- maar ook in deze partij blcef hij, wat spel h e treft ver b en e den zijn ,st an d". Met 6--4, 6-5 werd d eze P yrrhus-overwinn in g in de wacht gesleept, h ctgeen in nie t onhelangrijke mate t e danke n was aan h et zwakke tegen sp e l van de , Kolff" -double.

2c. Double : Voor deze partij h ad den onze twee ,single cracks" Ger u n gan e n D am zich ver enigd en t egen d eze comb inatie bleek voor , Kolff" geen kruid

gewassen. Het ' was voor hun tegen.standers een partij om wanhopig van te wor· den, want iedere bal -hoe mooi geplaatst of h oe vakkundig ook gekaptkwam onverhiddelijk weer terug. Ook h ier spreken de cijfers 6----l, 6-,-1 een taal, waaraan we niets meer behoeven toe t e voegen. 3t'. Double: Door h et niet heschikbaar zijn van Fels en Dootjes werd Hiskes in de d erde double ter zijde gestaan door onze jeugdige debutant Hamel (niet de h eru cht~ Bel Hamel) . \Varen er voor de wedsl r~jd nog st e mmen , die spraken va n ee n ,expe rin1ent" en, geen wedstrijdroutine", gedure nde d e partij verstomden deze su ecesievelijk en zelfs die gro te mijnheer aan h et lijntje, die in b et b egin m eende allerlei raadgevingen van ,.hoe-het-wel-en-hoe-he t-nie t-moet" de haan op te moe te n schreeuwen, hoorden we in de tweede set niet m eer. In bet kort : m oge h et op st ellen v an de jonge H am el in deze wed strijd dan ee n experimen t g ew~est zijn, het was in i ede r geval succesvol, want hij toonde zijn lkeuze volkomen wam·d te zijn en de -mede door partner Hisk es natuurlijk- hevochten 6--4, 6----4-overwinning was er een spre k end hewijs van.

B.K.V.B.-COMPETITIE DRAAIT VERDER Moesten wij vorige keer in ons verslag van de wedstr ijd tegen de ,Borsumij" in mineur schrijven over h etgeen ons toen werd voorgezet, het s pel, dat op 17 October j.l. op de Lapangan Banteng werd vertoond; leek datgene, wat we van d e K.P.M.-ploeg in de afgelopen maanden gewend waren. Vermoedelijk was de frisse geest , die in de persoon van de nieuwe spelers Risakotta, Oen Djin en Tan Ming Kong in de ploeg was gevaren, aan h et spel niet vr eemd. In ieder geval er zat meer vaa rt in. Er werd feller op de bal gezeten en meer met de h ersenen gespeeld, met als r es ultaa.t een volkomen verdiende 2-1 over winning. De wedstrijd.

Siauta onhoudbaar te passeren (0-l) . Lang had de N.H.B. echter van dit doelpunt geen plezier wa nt nog geen vijf minute n later b e nutte midde nvoor Lips op subliem e wijze ee n h em gehoden min imale kan s. Zijn oerhard, met het linkerh een afgevuurd sehot gaf de N .H.B.-doelman geen schijn van kans (l - 1) . N auwelijks was er door de N .H .B. weer af~ etra pt, of de K.P.NL h em achtigfle weer h e t led er. Tan Ming Kong brak in z ~j n eentje door en gaf m e t een lage schuivet· de N .H.B.-keepe r voor de tweede m aal hct n akijken (2-l ) . Binnen een minuu t was een 0- l achte r stand op m agi stral e wijze omgezet in een 2-L voor sprong, in welke st and tot d e rust geen ver anderin g m eer k wam.

N afl at de N .H.B'. m et d e wind t egen de aftrap h ad verrich t, golfde h e t spcl m et afwissel ende kansen voor h eide p a r tijen op ·en n eer . Door onn au wkeur ige afwerkinl! werden d e gehoden k ansen echter nie t henut e n vooral de N .H.B. b ra cht door t e lang eombineren nogal wat kan sen om hals. Toch was h et deze ploeg, die na ongeveer een lkwa rtier sp elen van een fout in de K.P.M.-achte r hoede gebruik maakte door met een strak schot lang,; de linkerpaal doelman

Na de rust domineerde h et K .P.M.· elftal n og ster ker da n i n d e eerste helft, d och kon niet meer tot d oel punten kom en . Wei kregen linkshuiten E sr a en midden voor Li ps i eder n og een dot van een k an s, d och d eze werden h eide jamm erlijk gemist. H adden h eide speler s cr op die mome nten aan gedacht, dat er h ehalve zijzclven ook nog 4 ande r e voorhoedespele r s met soms nog b e tere sehietkansen waren, dan ....... ......... .. .. . maar (Slot op pg. 7)

-

Tweede hel-ft.

5

Rechtsorde in bedrijf.

DE MENS IN HET BEDRIJF Sa•ne1nve••kbag is noodzakelijk. Wij hebben vroeger al eens gesproken over de vraag, waarom wij en hoe wij het behoren te doen, met vermijding van elke ~orm van verspilling en verkwisting. Wij moeten elka'a r als werkers daarin ook steunen, op elkaar toezien en de aandacht van ellmnder vestigen op deze dingen. Een bedrijf is een vorm van samenleving, een gemeenschap. werl~:en

~

Robinson Crusoe Toen Robinson Crusoe (d e held van onze jeugd, als schiphre ukeling op h et eenzame eilan d was aangespoeld en zich daat· vestiguc, kon hij doen e n late n wat hij wilde. llij was ahsoluu t vrij, handel oos, on gehonden of hoe men h et maar wil noe m en. Hij had , h et rijk aileen". Dit duurde tot Vrijdag kwam, de kleurling, die aan een wi se dood ontsnapt was e n hij R obinson in de hut vluchtte voor zijn b el ager s. Toen waren er in de levensruimte, waarin Robinson eerst aileen '~as, twee mcnsen. Teneinde zoveel mogelijk vrijh eid t e h ~hhe n, moesten zij zich inpet1ken te n b eh oeve van elkaar. Nu bestaa t d e samenleving echter niet uit twee mensen, maar uit vele. Zal een ieder van de h eschikhare vrijheid zoveel mogelijk lkunnen genieten, dan client deze vrijheid te worden gedistrihueerd. V oor de samenleving is het d us nodig, dat er r e g e 1 s worden opgesteld om de vrijheid van i eder lid van deze samenleving vast te stellen e n te gar andet·en, spelregels waaraan een ieder zich moet houden om nie t anderen te b ena- . del en of zel£ te worden gehinderd. Deze

Rechtsorde. Wij vatten dit alles samen in het woord : r e c h t s o r d e. Deze rechtsorde is een levensbelang voor iedere vorm van samenleving, omdat daarin de grootst mogelijke mate van beschikbare vrijheid voor iedere enkeling is vastgelegd en gewaarborgd. Er is tussen vrijheid en rechtsorde geen tegenstelling, want de rechtsorde is de georganiseerde en gegarandeerde vrijheid.

J uist voor een democratische samenleving is d eze rechtsorde van h e t grootste h elang. Het is een kenmerk van iedere diclaluur, dat steeJs de b estaanJe r ech tsorde door de dictatoren t e rzijde wordt gesteld en , nieuw r echt" wordt geschape n, d .w.z. h e t r eeht van J e dictator om te doen wat hij wil, maeht uitoefenen en tyran te zijn. Hitle r h eeft in 1935 de r echtsorde in Duitsl and opgeh even en h et ,Duitse recht" gemaakt. Dat was h et georganiseerde onrecht.

MOLUKKEN •

.

r egeling, distrihutic der heschikbare vrijheid, geschi e<.lt door voorschriften, wetten, r eglemente n enz.

D e hlauwe haai ligt stil te dt·oomen daar in den zeetuin; fraai in 't groen de hergen 't al omzoomen d e zon geeft ' t schilderij een gouden zoen ; rlooraderd rand van ' t wit gezande strand. Ge!'pikkeld, vol m et rose kwailen, prijkt er h et spieglend water (maar de wind lkan 't vaak ve rgallen} ; doJfijnen stoeien; vissch end meeuwenpaar vuJt - oud gebruik - in sn elle duik de buik. D e prauwe n komen thuis gevar en , er is opnieuw tjikalangbuit ; 't gezin geen zorg zal baren, want sago sch e nkt het land - bij bamboefluit m et tromcadans en manegl ans menaridan5.

J. W. T. Batjan

Ook een bedrij£ heeft een rechtsorde. In el k h edrijf geldt gesch reven e n ongeschreven rech t. Door de Overheid zijn aan de bedrijven voorschrifte n gegeven met het.rekking tot het leiden va n een bedrijf en het i n dienst h ebh en van mensen, waardoor het de Ieiding van een bedrijf nie t mogelijk is maar te doen wat m en ver}\:iest.

Aan die maatregelen van Overheidswege zijn in elk bedrijf voorschriften, r eglementen enz. toegevoegd, zodat er in ieder bedrijf een · rechtsorde bestaat. Deze voorschrift en zijn niet uitgevaardigd om de bedrijfsgenoten te hinderen of te plagen, of nodeloos in hun bewegingen te belemmercn, maar om h e,t bedrijf te besch ermen tegen de werl~:ers en de werkers tegen de Ieiding, de leiders en tegen elkaar. Aileen door een goede rechtsorde is samenleven en -werken in democratische zin in een bedrijf eerst mogelijk. Wij Joe n goed om ons <.lit terd ege te realisere n. \ Vant hieruit vol gt nog iets zeer helangrijks. Wanncer h e t een ]evensnoodzakel~jkheid i voor i ede re vonn van samenleving om een duidelij· ke r echtsorde te h ebhen, dan is h et voor ieder lid 'van deze same1i leving een eis om zich aan deze r echtsor<.le te houden! Hoc heter wij ons b.v. in een bedrij£ ho ude n aan d~ spel regel , des le aangen amer zullen wij er werken. Leven in een gemeenschap -ook in een b edrijfsgemeenschap- eist van ieder lid zelfheheersing, zelftucht, inperkio g t en behoeve van de b el an gen van h et bedrijf en de hedrijfsgenoten. Er gelden voor het ondeding mense] ijk verkeei· al gemcnc n orm en, tlie w~j in acht moe te n n e men. Hct eigendom van een a nder h .v. be110ren wij te eerhieJigen. Wij dienen te floen e n tc ze:rgen 'vat r echtvaard ig e n eerlijk is. \Vie rleze algcmcen gel dcnde maatstavt"n mel voeten lreedt, is een m isdarliger. Hij l eeft ten koste van de antler e n is a-sociaal. \Vij m oeten gehoorzame n aan rleze n ornwn. die noodzakelijk :r.ijn om d e sam cnleving mogelijk te m ak e n en ·in stand te houden. Naast deze morele maatstaven zijn e r ook regels, die zij n vastgesteld voor een h e paalde vorm v an gcmeen schap. D e belangen, welke d oor die gemee nschap worden heharlip;rl, makt"n h et noodzak elijk, d a t allen hcpaalrle d ingen in arht nemen, hetzij dat dezc geda an, hetzij, dat zij naf!el aten moete n worden. D eze r e:rels zijn geen zedclijke normen, maar spelregels. En h e t is sportief om zich aa n spelregels te houden. Het is een uiting van gemis aan sociaal h esef, wanneer in een b ed.r ijf de ge1dende

(Slot: z ie hiernaast}

6

' voorschrifte n veronachtzaamd, met voeten getreden wor den. H e t is sportief zich vrijwillig e n gaarne aan de sp elregels te houden e n te gehoorza meu .

De Ieiding. Toezichthou dend, l eidi nggevend p er· son eel i n een b edrijf is o.a. helast met de taak, na te gaan of de onclergesch ikten zich aan de voorscluiften houden e n de ovcr tr eders ter ver antwoording te roe pen . Het dragen van gezag is mach t uitoefen en, d ie gegrond en begre nsd is in de rech tsorde. Macht uitoefenen zonder rechtsorde is t yra nnic-e n willek e ur, di ctatuu r. Een eerste cis voor gezagsdr agers is daarom, dat zij zeli geh oorzamen aan de r ech tso rde op de n alevin g, waar van zij toezic h t moe te n u itoefe nen . Dit dwin~t eerhied e n resp ect af. W ij ]even to een tijd waarin veel mensen, zowel JOngeren als oude•·en, weinig b esef h ehheu van deze d inge u. De o orlog h eeft daar n iet vcel goed aa n ged aan . H e t vreselijke van een oodogs· en bezettings· t ijd is wel, (1a t de n orme n voo r de sa· menlcvinp: verd wij ne n of in iedet· geval wan kelcn . 'Vat Yoor de oorlog afkeurrenswaard was: luilakke n, de k antjes e ra£ ]op en, sah oteren, l iegen, h edriegen, verniel en e n z., werd tijde ns d e oorlog verdie nstelijk werk . V ooral ve le j on ge m en sen k onden n a de oorl og nie t meet· in h e t gareel kom en.

Voorbeeld. H et is d aar om dr ingend noodzakelijk, da t oude re n h et goede voorbeeld geven aan de jeu gd zowel in h e t gezin als in h et bedrijf. Flink en e ner giek we rken. geh oorzaamh eid aan d e normen van de sam e nl evin g, sp orti ef zijn in h e t onderling m en sel ijk verkeer en de sp elregels i n aeht n e me n, bezorgt onszelf v re u gde e n voldoeni ng en wij l ever en zodoende een posilieve hijdrage aan d e samenleving.

,SLAGZIJ-BESTENDIGE" DAVITS Belangtvekkende uitvinding van ·k apt. Vreugdenhil Ka pitein A. Vreugdenhil, oudgeza gvoerder van de Koninklijke Holla ndse Uoyd te Amsterdam, is al ja r enlang gepensionneerd, maar hij is nog verre van ,in n1ste''. De oud-koopvaardijma n is verbonden als t echnisch adviseur aan de N.V. F abriek van stoom- en ander e we'r ktuigen H. Jonker en Zoon t e Amsterdam. In deze f1mctie heeft hij r eeds ver scheidene uitvindingen gedaan op b et gebied van de zeevaart. In de lan ge jaren, waarin hij over de oceanen heeft gezwor ven , heeft hij kennis gemaakt met vele moeilijkheden en gevaren en m et onv oldoende uitrustingen , die lmnden worden verbet erd. In de tijd, dat hij adviseur was bij de machinefabriek, deed hij veel qitvindingen en la nge tijd h eeft hij zich bezig geh ouden met bet· construer en van , slagzijbestendige" davits, d.w.z. davits, waarmee een sloep van een zeeschip onder aile omstandigheden kan worden gestreken. H et is altijd hij seh eepsran1pe n een zeer grote moeilijkheid geweest om sloepen b.v. over bakhoord te strijken, wanneer h et schip over dat hoord 30 of 40 grade n slagzij maakte. Ook h e t strijk en van d e sloepe n langs stuurboord hracht dan grote m oeilijkheden mee en was dikwijls onmogelijk, omdat de sloep Lij een aauzienlijke slagzij tegen de sch eepswand t e pletter sloeg. Bij zwaar weer is h e t uitbre n gen van een sloe p cve n een s moeilijk. Ook dan immers b el'l taa t er grote lkans, dat de houten- of lichtme tal e n sloep door de wind t egcn de sch eep swand wordt geslagen en ernstige sch ade oploo pt.

\ '·

op geh a n gen aan cen op vie r w iel en rijdend clraagstel. Dit draagstel kan lange o-eleide rs langs de seh eepshuid naar b e~eden wor den gel aten. Hoe h e t schip ook ,werk t", steed s hlijft d e r edding· hoot volkom en horizontaal e n op ieder dek kunnen de p assagie r s en de h e manning gemakkelijk in d e sloep stappen. De man, h el ast m et h et vier e n van d e hoot, opent de handre m aan de bootslie r en d e wagen die d e hoot draagt, loopt van de h ellende haan a£ m e t een door de centrifugaalre m getemperde sn elh eid. Door h et eve n aandrulkken van de r em k an d e sloep op i ed er willeke urig punt worden stilgezet.

10 jaar.

Hoe het werkt.

B.K.V.B. competitie d raait verder.

Y-

dat aan1.-om st-telegram k lopt tveer geen

bliksem !

ja, daar daeh ten ze mt- net nict aan ! En zodoen de h l eef de stand dan - m ed e dank z~j h e t stu gge verdedigen van oo ze back s Jiich (die weer een p rima par tijtje spcelde) e n Sahula ta en doelrna n Siauta- tot h et einde onve r anderd .

.-

,.Listproo/" bij zwa r e slagzij.

Na tien jaar experimeuteren, is de h eer Vreugdenhil er thans in geslaagd een davit t e construeren, die op elk schip kan worden gemonteerd en _ waarmee b et mogelijk is d e reddingboot onder aile omstandigheden veilig te water te Ia ten. V ol gen s deze vinding, waar op octrooi is verleend en waarvoor voor al i n Amerika reeds veel h e]an gstelling h estaat, wordt de re d dingboot op h e t sl oep endek

,

Door het eenvoudige mechanisme kan met deze ,Listproof davit" (zoals het patent heet) een honderdpersoons-reddingboot binnen een halve minuut worden uitgezet. Doorda.t de sloepen onder de . verbindingsassen van de bootwagens hangen, behouden zij ool.: steeds een r echte stand, al slingert b et schip nog zo zwaar. H et kan dus niet voorkomen, zoals bij veel scheepsrampen h et geval is geweest, dat bij b et vieren va n de boten een deel van de inzittenden er nit- wordt geslingerd. Nog een ~root voordeel is, dat iedere leek de boot t e ·wa ter kan Iaten, de bediening is n.l. zo eenvoudig dat d~rvoor geen geoefend p ersoneel wordt ver eist. Hoewel wij in deze zeer sterk hezette afclelin g ahsol unt geen illusies over ecn k a mpiocn sch ap h eh oeven te koesteren , zijn cleze dl'ic punten n it t wee wedstr ijden toc h m aar vast binnen. T en slotte is een goed h egirl h et h alve we rk, nie twaar ?

7

Cl

Tetatais :

DJAKARTAANS VARIA

Sparen voor

Seizo en 1951 gesloten Door ideaal weer begunstigd is op Zondagmiddag 23 September j.l. h et tennisseizoen 1951 besloten met een drieh oekstournooi op de grasbanen van de ,Sportclub'', t ussen de ploegen van de ,Sportclub", Stoomvaart Mij. ,Nederland" en een K.P.M.-Internatio-combinatie. V oor ve1e dee1n emers was i1et de eerste k eer, dat zij op graslJanen speelden, h etgeen een r emmende factor was op h et spelniveau. Over de h el e l inie is echter verwoed (maar sporticf) ge treden en allen kunnen met veel genoegen op dit sportfestijn terugzien. Een woord van lof voor en dank aau het ,Sportclub"-tennishestuur voor de uitstekende organisatie is stellig op zijn p laa ts. Het K.P.M.-tennisteam is de l aatste maa nden door het vertrek van e nkel e ,top"-spelers danig verzwa:kt, doch w ij vonden onze ,Inte rnatio"-sportvrien clen bereid een com"binatie te vorm en , d ie -naar wij willen h op en - in de toek omst nog vele malen in h e t veld zal komen .

De spelers en speelsters. Tinek e van Altena (Seer.) , hijgestaan door partner Scholte (PZ/ TD), vocht

•

als gewoonlijk fel e n taai om iede re game. Vele seherp geplaatste hoekhallen, die wij r eed s verloren waanden, wist zij k ee r op keer te r etourneren. Zonder de andere K.P.M.-tennisser s tekort te doen, willcn wij Tineke van d eze plaats af een w el gem eend applau s brengen voor haar ijve r e n volh arding. ] opie van der Schilden (echtgenote gezagv. V. d. Schilden), l ettcrlijk en figuudijk de , ruggegr aat" (aile wedstrijd en heeft zij tot nog toe onbe twist gewonnen) van ons dam esteam, moest wegens ziekte h elaas verstek laten gaan. Onnodig tc zeggen, dat wij het kleine, tenp;ere figuurtje voor deze helangrijke wedstrijd duhbel misten. Gelukkig werd J opie op waard ige wijze geremplaeeerd door Dee van L eeuwen (Inte rnatio) die, geassisteerd d oor - partne r Prelle (Cl aims), het zwaar te verduren had tegen een uitermate sterke ,Sportclub"mixed-double. Genmgan (Exp.) irriteerdc op tradition el e manier zijn tegenpartij met afgem e te n , lobs". Steeds weer kwamen die gemen e, ltogc hallen diep in h e t vijandelijke vel d terug e n was al aanstonds een duidelijke prikkelhaarheid hij de tegenstande r s merkbaar. Boosheid, woede en tens]otte onbesuisd retourneren

8

der ballen wa ren h e t ein dresultaa t. H et publiek op de tribune kon -wanneer Ge rungan wede r om cen , lob" te n heste ga.f- op h e t laatst moeilijk zij n laeh e n m cer b edwin gen , we ten dc wat daarvan d e morel e conseqnentics wat·en ...... .... . . loop Mof.'rman (Doorvoc r) was uitstek end in vonu e n sp eclde met Gerungnn ecn solidc en mooie wedstrijd. Lange e n zui ver ge pl aatste drives hrachte n de Le;.(enpartij vaak tot wanhoop. lleh ecrsth eid, prima voetwerk e n een zcc r gevari cerd sl agenrepe rtoire ste m· p clc n Moerman tot een lklasse-spcler . Erwin Rab1; en Ge Koper (Singa pore) , onze brillia nte tenniscraeks, vertrokken in de loop van dit jaar naar de Straits. Vooral n a hun vertrek b eseften wij duidelijk, wat heide n voor ons te nniswercldje h ehhen h ete kcnd. Wij h open dan ook beide spel er s t.z.t. wedcrom in on s mid1l en te kunne n verwelkomen, h oewel Erwin en Gc h egrijpelijkerwijze nog ·wei cen p oosje in de Leeuwenstad znllen willen h lijven won en ........... . Rhein Feith (Padang) was een ·wel kome aanwinst e n· onder sch eirlde zich in zijn spcl door onverwocsthaar optimisn1e en koppil!h eid, Groninger s volkome n ei gen. 1e t l ede ogen zagen wij R h ein dan ook n aar P adang ve rhuizen. · Eenmaal in Amsterdam terugge k eercl, zal hij ongetw~jfeld nog vaak teru gd enken aan zijn D jakarta-triomphen.

Bestuur afgetreden. Wij wiJlen bij het aftreden van het huidige tennisbestuur enige woorden van dank en waardering wijden aan voorzitter H. C. Hart en secretaris Moerman. Beiden zijn de peilers geweest, waarop het tennisapparaat st eunde. Steeds stonden zij belangloos en onvermoeid klaar voor de t ennisgemeenschap. Vooral de beer Hart wist met meest erlijke tact en een lnvinkslag de af en toe zeer verhitte gemoed eren tot rust te brengen. Wij wensen de heer Hart en zijn gezin een aangenaam en prettig verJof in Australie t oe. Last but not least mede een woord van danl< aan onze t ennisminnende directie, waarop wij ten allen tijde een materieel beroep hebbcn lmnnen doen en welk appel nooit vergeefs is geblek en. Voor onze tennisnoden h eeft zij altijd warme belangstelling getoond en daarvoor zijn \vij h aar bijzonder erkentelijk. , Pr.

een

huis

De Enschedese bevolking zal worden ingeschakeld bij de financiering van de woningbouw, welke als gevolg van de moeilijkheden bij de kapitaalvoorziening, ernstig dreigt te worden gestagneer
K.P.l\1.-UITZENDING. Op Vrijdag 5 October j.l. was een viertal sch epen van onze Maatsch appij aa n de b e Lut om door ,Radio N ede r land" te worde n opgeroepcn. H e t war en h et m.s. Reyniersz, b e t m.s. Balanipa, h e t m.s. Minjak e n h et m .s. Toba. D e sch epen h evonden zich ten tijdc van de ui tzending in de Indonesische wateren. Als vertegenwoordigstcr van d e r cde r.ij was aanwezig mevrouw M. Ch. \V. Masselink, soci,ale w erkster van ons Amsterdam kantoor.

lJit %'tt tuintje ge%el : .

MANUS STOPVERF SR. WIJSGEERT... (I) 1'on

~~spelletjes~~

De m an, die U h ebt ler en kennen onder de naam van , Manuspu tty" was deze maand n iet in de stemming om zijn' ( gewaardeerde! R ed.) bijdrage a an , de Ui tlaat" ger ecd te maken. Da t vond ik vervelend en dat h eb ik hem dan ook gezegd. Zijn antwoord was, dat ik , dan zelf m aar eens een verhaaltje moest m aken ." Dat is natuurlijk gemakkelijkcr ge· zegd dan gedaan, m aar 'ik h eh h em toch geantwoord, dat ie dereen daartoe wei in staat is, als de wil er maar is. Nu, toen ziit ik er aan vast, want ik krceg t e horen, dat ik dat dan maar eens moest tonen ........... .

*

Enfin, hier gaat h et dan heginnen . Ten ecrste moet ik mij nu aan U voor· stellen. Ik ben de vader van Manusputty en h eet ook Manus. Van mijn vak hen ik eigenlijk schoenmaker , doch thans ben ik in ruste, omdat mijn klanten te· genwoordig weer op klompen lopen. Dat komt door de vriendclijke bemoeienis· sen van mini ster Liefdin g en de prijs van het Ieder. En nu even over de familienaam. Mijn vader, die timmerman van zijn vak was, heette Manus Stopver£, doch is reeds lang t er ruste (geiegd). Deze naam is voor mij altijd gocd genoeg geweest, doch U wcet, hoe h et m et kinder en soms gaat. Zij ke uren alles van hun ouders a£ en willen h et beter weten. Zo was het ook met Manus. Mijn zoon h eeft gedurende de laatste oorlog geruime tijd in Australie vertoefd en daar de Engelse ziekte gekrcgen (figuurlijk gesproken). Zelfs zijn naam moest Engels worden. Zo werd h ct dan in plaats van Manus Stopverf, Manus Putty. Sommige m en sen zijn echter nooit te· vreden en nu hij weer in Indonesie terug is wil hij , warga negara" worden en h ceft daarom zijn naam al weer veran· derd. Zodoe:qde is , Manusputty" ont· st aan, die vaak in zijn ,tuintje zat te mijmeren" en U lastig viei met zijn ont· boezemingen in , de Uitlaat" . Nu weet U dus, wie Manusputty in werkelijkheid was. Overigens is er niets op h em aan te merken. H ij heeft n atu urlijk wei zijn fouten, maar die h ebben wij allen en zal dat wel m enselijk zijn. Verder kan ik U nog van hem verteilen, dat hij is over geplaatst. Dat was wei te verwach ten, daar h ij juist zijn hut wat had opgeknapt m et nieuwe gordijnt j es Tan de C.D. , Paketvaart" -mensen

oon boord.

weten n u cenmaal, dat h et gevaarlijk is· om zoiets te doen, t enminste wanneer je niet op overplaa tsingen gestcld hen,t. Ik wcet toevallig, dat h etzelfde oo'k h et 1!Cval was m et zijn eer ste stuurmau. Deze man had zijn hut zelf geschilderd, h et h outwerk gevernist en h et dek in de hoottop gezet. De hut zag er prachtig uit, doch hij kon er zelf niet ]anger dan ~en dag van genieten. E r volgde prompt een over plaa tsing en zijn opvolger kon hem hedanken voor de genomen m oeite. Dat gescbiedde dan ook en daar uit hleek, dat de oude collegialiteit tenmin· sic n og wei hestaat. Manus Jr. had vanwege zijn overplaat· sing; zwaar , de dood in". Dat kan ik mij wcl indcnken , want zelf h oud ik ook niet van vcr anderingen. Je weet meestal wei wat jc hcbt, maar j e m oet maar af· wachten wat daarvoor in de plaats komt. Met vele verhroken huwelijken is dat dikwijls op die m anier oo'k op een teleurstelling uit gelopen. W at ik echter niet kan b eg1·ijpen , is dat Manus in zijn eerste woede zeide, dat bij m et veel moeite , officjer ter koopvaardij" was geworden en nu nie t van plan was om op zijn leeftijd nog over te gaan naar de handelsvloot. E en dergelijke uitdrukkin g hegr eep ik niet. Ik heb h em gelukkig weten te kalmer en en gezegd, dat dat woord allan g uit de mode is en niet m eer in de moderne woordenhoe'ken vo~rkomt. Daarna is er cchter iets gebeurd, dat mij weer aan h et twijfelen b eeft gebracht. Even voor Manus m et zijn nieuwe schip naar zee zou gaao, kwam de z.g. , zwarte bende" aan boord om bet schip te onderzoeken. Dat gebeurt op Singapore (waar de over· name en overplaatsing zich voltrok) we] meer en veelal zonder resultaat. Ditmaal was h et echter raak en goed ook. Tien kilogrammen opium werden gevonden en dat is geen kleinigheid. Toen ik enige uren later Manus goede r eis toezwaaide, dacht ik hij mijzelf : , Zou Manus Jr. mischien toch gelijk gebad hebben m et zij n handelsvloot?" Aan gezien h et inmiddels tijd was ge· worden voor een kop koffie hen ik toen maar naar Robinsson gewandeld. Daar ontmoette ik een oude k eonis, met wie ik vaak een spelletje speel, te we ten : ~dammen. U kent bet wei: ik schuif, hij schuift, hij een dam. Hij schuift, ik schuif, ik een dam, enz. Net zolang tot een van heiden geen dam en geen steen m eer h eeft en dan h eeft de ander het gewonnen. Wij spelen dat al tijd om een

rondje en dat is gezellig. Wij doen nooit meer dan tien spelletjes op een avon~ want er moeten nu eenmaal grenzen zijn aan alles. De laatste vij£ partijtjes gaan altijd vlugger dan de eerste, maar dat komt omdat je dan m eer routine heht gckr egcn. Deze kennis nu, vertelde mij, dat hij van een nieuw spelletje had gehoord, dat op sommige sch epen wordt gcspecld . H et heet , handelsmokkeltje", zeide hij en lijkt wei iets op , monopol y". In ieder gevai gaat er ook aardig wat geld in zitten. Aan gezien er aan boord echter n iet om geld mag worden gespeeld, gebruikt men verschillende soort en fiches zoals cigar etten, armb andhorloges, vu.lpenhouders, radiotoestellen, enz. R et pretti ge van dergelijke fich es is, dat zij op de overwal zo ge· makkclijk zijn in te wisselen. Aan hoord komt dus geen geld op taiel en zodoende is vol daan aan het , Dienstregiem ent", dat toch altijd nog moet worden n agelcefd . Het nieuwe spelletje vereist niet zovecl i nspanning als , Mah-Yong", tengevolge waarvan laatst genoemde mooie spel dan ook geh eei is verdrongen. Bovendien kan er door een onbeperkt aan· tal per sonen aan worden deelgenom en en als icmand b.v. zelf op kantoor werkt aan de wal, ikan hij een kennis, die aan boord zit, voor h em laten speien . Dat is dns net zoiets als S.P.-betting bij de ra· ces, alleen voordeliger. Mijn kennis wilde nog m eer vertel1cn, doch daar h et inmiddcls lunchtijd was geworden, moesten wij naar huis en kan ik U dit· m aal verder niets m ededeien. Manus S topverf Sr.

Slot : De brand op de , Bontekoe". In de SB-dien stgang was een werkman net b ezig de achtcr glas gelijste , R ege· lingen voor de veiligh cid aan boord" van de muur te schroeven. De wcrk· plaats aan boord - achteruit gelegen en 1!eh eel intact- was toen wij met de heer Bosman cen rondga ng over h ct schip maakten, alwccr in voi hedr.i jf, voor karweitjes, die vcrband hielden m et b et op ruimi ngswerk. Kombuizen waren uit· gehrand, de pantry werd ,aangeveegd". Geen ctcnsresten, maar geblakerd hout, dat m en zo van de vloer kon krabben. Brand is een lelijk woord, dat een grote a!!ntrekkingskracht op de naam Bontekoe schijnt te h ebhen. De originele oer-Bontekoe, waarvan Willem U s· hrandsz schippcr was, vloog b ij Sumatra in brand op een van de eerste Indie· r cizen. De eerstc Bontekoe, die de maat· sch appij had, kreeg ook ' n zware brand. E n in Cheribon had deze zelfde B onte· hoe, die op 8 October in de Kali-Mati in brand stond, net een lading parafine gelost, d ie enkele dagen later een van de grootste goedangbranden in de ge· schiedenis van de Noordikusthaven ver· oorzaakte .. . .... . .

9

·o

Het is ons gebleken, dat bet bericht over de regenjas· sen, welke de afd. P.Z. ter b eschikking had, u itsluitend betrekking had op jassen, die door betrokkenen al ge· ruime tijd geleden waren besteld en th ans konden worden afgehaald. Het spijt ons, dat wij andere gegadigden cen vergeefse tocht naar P.Z. h ebben doen maken.

<>

Tot ons leedwezen moet en wij melding m~ken van het overlijden in Ne derland op 7 October j.l. van de ge· pensionneerde hoofdweriktuigkundige van onze maatschappij, de heer H . de Ruyter.

<> De leerling-wtkn. A. D. Deunk en J. T. v. Dijk zijn begin· October per m.s. Celebes uit Nederland in Indo· nesie aangekomen en op de vloot geplaatst. Wij heten h en h artelijk welkom. <> De hoofdwtkn. T. A. Langendijk en G. J. Zeegers zijn in de maand October respectievelijk. m et gezinsscheidings- en Europees verlof per vliegtuig naar Nederland vertrokken. Ook 2e wtk. G. E. Thijssen ging per vliegtui g m et gezinsscheidingsver lof. <> Hoofdwtk. G. W. Smidt vcrtrok eveneens per vliegtuig met gezinsscheidingsverlof naar Nederland. In aansluiting daarop gaat de heer Smidt met vervroegd pensioen de maatschappij verlaten. <> De 2e wtkn. H. A. A. Schneider, alsm ede de 3e wtkn. A. J. Blok en W. de Graaf gingen met de Willem Ruys m et E.V., terwijl 2e wtk. C. J. P. v. Lieshout m et hetzelf de schip m et gezinsscheidiu gsverlof is vertrok· ken. <> Seder t 15 Octob er j.l. h eeft de h eer K . 0. Ruygrok, die va n E.V. is t eruggekeerd, de lei~ g van h et p assagekantoor te Djakarta weer over genomen van de h eer W . L. L. Hees, die hem ge· dm·ende zijn afwezighcid h ad vervangen.

10

~I

K.P.M.-IOllRNAAL <) De 1e stuurl. G. W. de Bruyn en F. Verburg zijn respectievelijk per vliegtuig en schip van gezinsscheidings- en Europees verlof weer in Indonesie teruggekeerd. <) ~ezagvoerder B. B. J. Eyken is per vliegtuig met gezinsscheidingsverlof naat· Nederland vertrokken. <) Gezagvoerder H. Punt heeft een kort-dienstverband met onze maatsch appij aan-

noegd pensioen van Singapore naai· Australie vertrokken.

0 Gezagvoenler G. Zweegman is begin October p er vliegtui g m et gezinssch eirlin gsverlof naar Nederland ,·e rtrokken. <) De K.V.-2e stllurman G. W. de Ruiter is per vliegtuig uit Nederland in Djakarta aangekomen. Wij heten hem harlelijk welkom bij de maat schappij.

JUBILARISSEN INNOVEMBER 1951 35 jaa.r

1-11- 1951: P. Marcus

maandgelder

N.D.-Tg. Priok

25 jaar 1-11- 1951: J.D. J. Postm a

gezagvoerder

<) 3e wtkn. C. W. M. van den Baer en T. Broer (Kortverbaml) zijn resp. per 18 en 26 September j.l. in diensl van onze maatschappij getreden.

2-11- 1951: A. C. v. d. Kiehoom A. Augusteyn Baginda

gezagvoerder hfdwtk. Djoeroemoedi

Makassar

l e lklerk Djoeroemoedi

Penang Makassar

adjunct-chef gezagvoerder gezagvoerder hfdwtk.

Techn. Dienst

5-11-1951: Lee Kim Tong Marewa

<) 2e wtk. G. Hoogendoorn keerde einde September per vliegtuig van zijn in Nederland doorgebracht g:ezin scheidingsverlof in lndone· sie terug.

11- 11-1951: B. D. de J a get· C. le Poole A. Spaans W. M. Wi.itluich

0 Gezagvoerder C. C. H. Hindriks vertrok vcrgezeld van echtgcnote en zoon m et het ms. Oranje ddo. 20 Seplemher jl. met E uropees ver)of naar Nederland . Me.t h et zelfde schip r eisde de K ortverhand Gezagvoer dcr W. Dijkstra, aan wie eervol outslag uit de dienst dcrMaatsch appij is verleend.

0 Met het m.s. W illem Ruys van 20 October j.l. reisden naar Nederland gezagvoerder E. uit den Bogaard (vervroegd pensioen), m evr. A. J. Senger s-Daniels m el h aar dochtc r (gezin van hoofdwtk. Senger s), hoofdempl. G. J. C. van Door em aal m et zij n gezin (E.V.), empl. J. F. H. W. I srael m el zijn cchtgenote (E.V.) , em pl. I. J. Visser en eehtgenote !E.V.), em pl P. M. Vis (E.V.) en 1e !'tm. G. A. v. llentum (E.V..).

Gezagvoerder P . A. R euvekamp is eind September per v]iegtui g van gezinsscheidingsverlof uit Nederland in lndonesie ternggekeerd.

<) Hfdempl. G. J . Verm air e, le stm. F. Verburg en 2e wtk. R. T h. N~jvenh ci m (met gezin) zijn op 13 Octob er j.l. van Europees verlof in Indonellie teru ggekeerd.

J

gegaan en is op 18 Oct. in Indonesie gearriveerd. Wij wensen h em een b ehouden vaart in de Indonesisch e wateren toe. <) De lijn Makassar-Amhon-Ternate-Halmaheira v.v. is in opzet gewij zigd, aangezien zij in de vr oeger c opzet nie t hevaarhaar bleek. Thans is een omloo ptijd van 3 weken gegar andeerd. De nieuwe (gewijzigde) lijn wordt door het s.s. R eael bevaren. <) Gezagvoerder G. Altona is b egin October met h et s.s. N ieuw-Holland m et ver-

<> Door gebr ek aan plaatsruimte konden wij in het vorige nummer geen melding m eer maken van de aanikomst van veroscheidene K.P.M.-passagiers met het m.s. Oranje, dat op 13 September in Tandjong Priok is Het 'varen gearriveerd. hoofdwtk. J. H age (die van gezins ch eidingsverlof terugkeerde), 3e wtk. G. Hom· burg (die van E.V. terngkwam ), cle Se wtkn. G. Buyze, N. J. P ersijn, S. P. A. Koenen, A. J. de Klerk en . J . G. W. Klandermans (allen afkomstig van de K.P.M.-o pleidin~ te Vlissin~en ) . Then het schip op 20 September naar Nederland vertrok warcn o.m. aan boord de 2e wtkn. A. Bakker en M . F. Hamar de la Brethoniere (heiden m et E.V.) , 2e wtk. C. Bakker (gezinsscheidings· verlof) en hoofdwtk. A. M . Hilgartner (met ouderdomspensioen ) . Te Singapore zou nog embarkeren 2e wtlk . • R. Keizer (met E.V.) .

<)

\

Slot: K.P.M.-journaal.

0

D e van de opleiding afkomstige 4e stuurman M. Tielman is per medio O ctoher in die rang in dienst van onze maatsch appij getreden.

0 Gezagvoerder E. Uit den Bogaard is op 20 October j.l. met het m.s. Willem Ruys m.e t E.V. (en in aansluiting daarop vervroegd pensioen ) naar Nederland vertrokken. Aan 110ord van dit schip r eisd e van onze nautisch e staf pok le stuurman G . A. van Ben tum, die met E. V. 15 gegaat).

DE VLOO'l' EN ,DE JACHTCLUBJJ. Gezagvoerder e n etat-major van koopvaardij-sch epen liggende in de lmven van Tandjong Priok, kunne n te a lleu tijde worde n geintroduceerd op de terreinen e n in het clubgehouw der Konink· I ijke Zeilvereniging 'Tandjong Priok (,de Jachtcluh"), voorzover zij ahhan s niet woonach tig of gedomicilieerd zijn in Djakar ta of om· geving. Z ij die ne n zich daartoe in uniform te vervoegen bij het ka ntoor van de a dministratie van h et clubgebouw. Teneinde vervoersmoeilij khed en en m oeilijkheden bij de con· troleposten aa n de have nui tgangen te voorkomen, kan m e n in voorkomende gevallen z ich pet· sloep naar de Jachtclub hegeven. In dat geval mag echter niet direct worden gemeerd aan de aanlegste igers der K .Z.T.P., doch moet eerst worden gemeerd bij de aanlegsteiger der douane in h et Kodja-kanaal na•ast de Jacbtclub en toestemming worden gevraagd aan de douan e aldaar. H et restaurant van de Jachclub is dagelijks geop e nd tot 23 uur, te rwijl er op Dinsdag· en Vrijdagavond va n 21-23 uur mu zie k aan· wezig is.

BUNGALOW "MARINICA" BRAST AGI Wat ~e adspirant-gast moet weten. Wij h e bben reeds in het kort in staa t vari bewoonhaarh eid verkeert melding gemaakt van de huur en waarvan de l'estauratie hoge koste n door onze maatschappij van een met zicb zou brengen. Misschien d at bungalow te Brastagi (Oost-Sum~- door h er stel l ater no g een s uithreiding tra), die als vacantieverblijf voor a an de h eschikbare accomod atie van leden van het K.P.M.-personeel zal , Ma r inica" lk.an worden gegeven. worden gebruikt. In aansluiting Er is een echtpaar in de bungalow hierop kan thans worden medege- aanwezig, waarvan de man als huisdeeld, da.t deze bungalow d e naam jongen en de vrouw als kokki werkt. draagt van ,Mariuica". Gasten zullen locaal een wasmeid moeWij kunnen er verder aan toevoegen, ten huren voor circa Rp. 6,- per dag. d at de bungalow dde sl aapkame r s h eeft In eerde r genoemd paviljoen is even(waa rvan een met eigen bad en W.C.), tueel plaats voor medereizende bedieneen zitkamer e n een seiTe. H et henodigden, zolang f!asten zelf veldbedde n en d e Bteubilair is inmiddels naar Medan dekens voor deze hedienden meenemen. verscheept. D e bungalow is voorzien van Te Brastagi kunnen ingredienten voor electrisch Iicht en water. Er is ook n og voedin g worden gekocht. Er is een weleen paviljoen hij, dat echter (nog) niet voorz ien e p asar. Vo01· eten moeten de ~,(as ten n.l. zelf ( doen) zorgen. Het drinkw~ter is zond et· koke n bruikhaar. De GRAFSCHRIFTEN temperatuur ter plaat:se is te vergel ijken doorJ. W . T . me t de Poentjak, m.a.w. nogal koud, zodat - vooral voo r kinderen- het meeOp K.P.M.-,Ouwe": neme n van wollen kleding zeer aan te Grond op d(! lwart, bevele n is. T e Bt·astagi woont een Eurosteeds 01ngclopen ; pecsch e dokter (dr. Bobilof) . Eind van de vaart Ontspanning. u)ch vastgelopen. De fraaie o mgevin g h iedt vele mop:el~jkheden tot uitstapjes. Brastagi is in Op K.P.M.-, walslurp": de eerste plaa ts ecn wandeloord. Er N iet voor de haaien kun nen to('hten worden geor ganiseerd I:V el voor de kraaien. n aat· de 1 no_!! werkende) vulkaan Sibajak, een tocht van pl .minus 8 uur, desOp K.P .M.-stuurman : noods voor de h elft te paard af te legGectl bestek meer op tc maken, :ren. D e tocht moet in gezelschap van 'k Zal beslist uit koers ~niet raken. ecn p:ids wo rden gemaakt. In de toeOp andere K.P .M.-stuurman : k om st zijn waarschijnlijk ook tochten Zei U peiling, meneer? l k ben al geno- mogelij k naar d e h e r g Sinab oeng. Voor Rp. 15,- per persoon zijn autotochten . men! En voor 't lood zijn tee veel t' ondiep mt (bij deelname van 20 personen) naar gekomen. h e t T olla·meer m ogelijk. Paarden zijn in Brastagi te h uur vo-or Rp. 10, - per Op K.P.M.-werktuigkundige : uur. Van een n abij gelegen onderneOok gaan we niet m eer repareren ; mings-tennisbaan zal door K.P.M.·ers de boel is toch al aan 't verweren. gebruik m ogen worden gemaakt.•

0 Aan l e stuurman A . J. J, Honcoop is per 19 October j.l. eervol ontslag verleend uit de dienst van onze maatschappij. Stuurman Honcoop gaat zich in Manchester vestigen en is per vliegtuig daarheen vertrokken. 0 3e stuurman A . J. V er'"ayen is op 20 October j.l. met studie- tevens gezinsscheidin gsverlof uit lndonesie naar Nederland vertrokk en.

0 1e stuurman A. W. P. Rooze n is per vliegtuig van zijn E.V. in Indonesie teruggekeerd.

Tips aari E.V.-gangers.

Z6 gemakkeliik gaat het nu ook weer niet! W anneer U in Nederland op de heken d e en zo bdkoorlijk primitieve trekk e rswijze zult wille n l eren kennen, zult U tot de ontdekking komen, dat de Nede rlandse ,Vrijheid en Blijheid" voor een groot deel aan banden is gelegd. · Kamperen is in Nederland nu zo onveer een ,vak" geworden en mag alleen worden beoefend door hen, d ie in het bezit zijn van: a) een kampeer-diploma (te behalen na een deugdelijk examen) ; b ) een kampeer-ver gunning; c) een kampeerterrein-toewijzing. Wilt' U sam en met Uw gezin een gemeubileerd huisje aan h et strand b etrekken, dan bent U daar - mits U er vroeg genoeg · bij bent en de huur laat afsluiten door een kennis in Nederland, die in aile t aien moet zwijgen over het feit, dat U uit Indonesie komt - ongeveer 200 Nederlandse guldens p er maand aan kwijt. Zoekt U Uw vertier t ussen 'de , h eikneuters" in het , binnenland", dan kunt U onder dezelfde voorwaarden wel slagen voor cir ca 100 tot 125 gulden. Houdt U van buitenlandse r eisj es in gezelschap van andere reislustigen dan bieden vel e autobus·ondernemingen inderd aa d met veelal prachtig uitgeruste touringcars - goedkope mogelijkheden e n uitstekend comfort. E en week Parijs (ca. fl. 96.=) Tien dagen T yrol, of Zwitse rland (ca. fl. 150.-:-) Een week Luxemburg (ca. fl. 100._:_) Drie weken Griekenland of d5 D olomieten (ca. fl. 350.- a fl. 400.-) (Bravo P.Z. Soc. Zake n, A ' dam, ga zo voort ! ! - Red.

11

Slot:

lVederlattds Scheepsboutvkundig Proefstation. hovendi en VTij van muggenlaren en voe· den zich ve rde r m e t de aanwezige algen. De sl eepwagen begeleidt h e t scheeps· model tijden de vaart door het bassin. Bij de te houden proeven worden de optred ende versch ijnselen geregistreerd en later bestudeerd . Door verschillende wijzigingen aan een model te heproe ve n, kan naa r ee n zo gun stig mogelijke scheepsvorm worden gestreefd. De k euze van de sch eepsschroef wordt even eens aan een onde rzoe k onde rworpen en ook i s h e t mogelijk, n a te gaan, hoe groot h e t mac hineve rmogen voor een bepaalde snelheid m oe t zijn.

Aile typen. Het Nederla nds Scheepsbouwkundig Proefstation voert proeven uit voor allerlei scheepstypen vanaf de grote Oceaanstomers zoals de ,Nieuw-Amsterdam" en de , Willem Ruys" tot de kleine zeewaardige kustvaartuigen, de binnensleepboten, gewone lichters, baken pontons. In bet algemeen worden echter voor de grotere schepen meer proeven uitgevoerd dan voor de kleinere. Voor de , Willem Ruys" hijv. werden, alvorens de definitieve vorm van het schip en de schroeve n werd vastgesteld, een zee r groot aantal proeven gen omen. T en b e hoeve van dit scbip werden in totaal 2 parafine modellen gemaakt, 8 varianten op de sch eepsvorm beproefd, 15 verschillende vormen der schroefasuitoouwen onderzocht, 16 schroefmodellen vervaardigd en beproefd, 65 proeven uitgevoe rd, waarvoor nodig waren 253 sleepuren en 870 run s van de sl ee p· wagen. Voor dit schip werden bovendien stapeHoopproeven uitgevoerd, die nog ca. 150 ure n ver gden. .V oor k lein e re sch ep en word t vaak volstaan m e t h e t n e men van 3 a 6 proe· ven.

......

Het Scheepsbouwkundig Proe~­ station voert ook proeven uit voor buitenlandse werven en rederijen. Het heeft zich in de eerste tien jaren van zijn bestaan, reeds een zodanig goede naam verworven in het buitenla nd, dat gewoonlijk ca. 40% der opdrachten voor lb uitenlandse rel{ening zijn. Ui t: ,' t Kraaiennest" .

ZENDSCHEMA ,RADIO NEDERLAND" We Iaten speciaal ten behoeve van K.P.M.-radio-luisteraars op zee hieronder een uittreksel volgen van bet nieuwe zendschema -<\Toor de uitzendingen van R adio Nederland Wereldomroep, dat op 1 November 1951 in werking is getreden. Dit uittreksel omvat alle uitzendingen in de Nederlandse taal. De op gegeven zendtijclen zijn ge· noe mcl in Mi1ldelbare Greenwich Tijcl, dat is ee n [lllr vroege r d an N ededandse tijd. U it di verse lnisterrapporten van zeevare nde n is gebleken, dat men nogal eens een mindet· goede ontva ngs t k ou i:nelde n dan i n h e t gehie d, waar m en zich m e t h e t ch ip b evon d kon worden verwacht. D it lkwa rn, omdat dan h.v. op de Atla ntische Oceaan we rd geluisterd n aa r ile u i tze nding, ger ich t op het Ve rre Oo~ ten. Hoe wel e r zeer goede r esultaten z~jn ~emeld over o ntvangst van de uitZO N DA G : Progr. Ontvangstgebied : NED. Jnd.+ Afr. NED. ' Guin.+lncl. NED. l ndon. Afr. NED. Ant.+Sur. NED. H.S. Happy Station. H.S. Au str. H.S. Mal.+ India H.S. Z.-Amer. H.S. '.·A mer.

z..

Radi o Ned erland zou hct op prijs stelle n, indica de hie ronde r genoemde l!egevens d oor de r ede rijen tijdig aan d e vloo t we rdc n doorgegeven, zodat h et var e nd p e r on eel er straks m et de fees td agen in D eceml}et· profijt van kan h ehhe n. H e t ch em a is van lkracht tot en m et 29 F e hrnari 1952.

Tijcl: 0900-1030 1230-1400 1400- 1545 1800- 2100 2330-0200

Gol/ lengten met opgaa/ zende~richting: 19m/ zuid - 49m/ omni - 16m/ 55 ° - 13m/ oost. - 49m/ omni - 16m/ 82 ° -13m/ oost. 19m/ oost - 49m/ omni - 25m/ 82 ° -l3m/ oost. 31m / 160° - 49m/ omni - 25m/l60•31m/ 260 • - 49m/ 26o· -

1030-1200 1600- 1730 2130-2300 0230- 0400

19m/ oost 31m/ 82 • 31m/ 235 • 3lm / 300 °

49m/ omni 49m/ omni 49m/ omni -

l6m/ 55° -13.m/ oost. 25m/ 82° 25m/ 235 • 49m/ 30o•

W E RKDA G EN. NED. "'· Z ee1an d 1000-1030 19m/ oost - 49m/ omni - l6m/ 55° -13m/ oost. · Guin.+Ind. 1230- 1400 - 49m/ omni - l6m/ 82• -13m/ oost. ED. ED. lndonesie 1405-1535 19m/ oost - 49m/ omni - 25m/ 82 • -13m / oost. NED. Z..Afr. 1830- 2000 31m/l60• - 49m/ omni - 25m/ 160•NED. Ant.+Sur. 2330-0130 31m/ 260 • - 49m/ 260 •0p alle Vrijdagen en op Dinsdag hegint het Nederlands programma om 1200 GMT en eindigt het om 1600 GMT. Go lflen gten van de zenders zijn: 13.96 :::: 21.480 kHz. 25.5 7 -'- 11.730 kHz. 16.88 :::: 17.775 kHz. 31.28 9.590 kHz. 19.71 :::: 17.775 kHz. 49.79 6.025 kHz. itzendtijden Koopvaa rd ij-programma : , HET CHIP VA DE WEEK" : OO S T SC HIP : Vrijdag va n 1206 uur - 1231 uur GMT · herhali '!g va n 1528 uur- 1553 uur. W E T SC HIP : , acht van rijda g op Zaterdag: van 0051 ~ll6 uur GMT . Herhaling: Zo ndaga vond n 1n 2033- 20.58 uu 1· GMT.

K.P.Jli. ..JUBILARISSEN BIJ DE K. J~ C. P. L. '-': Bij_ de K.J.~.P.L. zulle n in _hct k om c nde jaar d e oud K.P.M.-er s A. G. 1 ...,c.1aeff er, H. Pnns, C. H. G osselmk, J. M. d e Bru yn e n C h. J. C. Poelman (alle n ~cz~g;voe rders) a lsmede h oo fdwe rktuigk undi ge A. P . Conijn hun 25-j arig die nstJnlJJlc um lr enle n ke n, door hen -uit cr aard- voor he t O'r oo tste deel door «e· hra<'hl i n dienst van d e K.P..M:. " "

On
VISSER -

12

zending voor d e W est in h et Verre Oos· ten en omgekeenJ, zijn dit uitzonderingen bij ~u n s ti ge condities. Om h e t vo or de luisteraars op zee een· voudi ge r te maken n a te gaan, welke ze nd e t· ·h e t m eest i n aanmerking k o mt voor d e zone, waa ri n zij zich b evinden zijn acht.er de golfle n gten nu ook de ze ndri chtin g in gr ade n aangegeve n. ,h.v. 16 m./ 55°) . D e aanduidin g , omni" wordt gehr11ikt voor een zender die naar alle ric htin gcn h o orhaar is.

DJAKARTA