100 jaar Tropisch Instituut in beeld

100 jaar ‘Tropisch Instituut’ in beeld

Programma i.s.m. MuHKA_media December 2006

Programma ITG – MuHKA_media

Pag. 1/12

100 jaar ‘Tropisch Instituut’ in beeld Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (in de Antwerpse volksmond ‘Tropisch Instituut’) is honderd jaar jong. In oktober 1906 startte de eerste opleiding voor tropenartsen in de School voor Tropenziekten, toen nog in Brussel. In 1934 opende het ‘Tropisch Instituut’ zijn deuren aan de Nationalestraat in Antwerpen. De locatie van het nieuwe Art Deco-gebouw was logisch: op 300 meter afstand meerden de Congoboten uit Matadi aan. Zieke missionarissen of kolonialen konden meteen naar de ziekenboeg van het Instituut. In al die decennia leverde het Instituut voor Tropische Geneeskunde belangrijke bijdragen aan de kennis en de bestrijding van ziekten als malaria, tuberculose, slaapziekte, wormziekten, tropische veeziekten en aids. Daarnaast verwierf het ITG grote expertise in de organisatie van gezondheidszorg en preventie in ontwikkelingslanden. Het MuHKA_media toont in december 2006 een aantal films uit de oude en de minder oude doos over gezondheid in de tropen. De prenten geven vooral een historisch beeld van geneeskunde en diergeneeskunde in Afrika. Medewerkers van het ITG en andere betrokkenen zullen toelichting geven bij het beeldmateriaal. We nodigen u van harte uit op dit heel bijzondere filmfeest.

Prof. Dr. Bruno Gryseels Directeur Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen


Pag. 2/12

Programma

Vrijdag 1 december 2006 Hope, een emotionele reis door Kenia, een land geteisterd door aids. Achieng is een hiv-positieve Keniaanse vrouw met 3 kinderen. Door haar charisma groeit ze uit tot aidsactiviste. Koosh is een jonge crimineel uit de sloppenwijken van Nairobi. Hij geeft toe dat hij vrouwen verkrachtte. Hij wil een hiv-test. Hij is bang. Martha verloor al twee volwassen dochters aan aids. Hope is 1 jaar oud, en dochter van de aids-activiste Achieng. Het kind staat symbool voor het gevecht tegen aids, voor de levenskracht die aids overwint. De Belgische Sarah maakt een emotionele reis door Kenia, een land geteisterd door aids. Ze spreekt, bemoedigt en deelt het lot van deze mensen.

Technische gegevens: Titel: Vorm: Productieland: Productiejaar: Naam maker: Regisseur: Duur: Taal:

Hope Documentaire België 2004 The Silent Witness vzw Jan Reniers 56' Engels, Luo en Swahili met Nederlandse ondertitels

Sprekers: Dr. Jan Reniers Huisarts en regisseur van de documentaire Prof. Marie Laga Internationaal aidsexpert Instituut voor Tropische Geneeskunde Moderator: Marc Vandenbruaene


Pag. 3/12

Donderdag 7 december 2006 Hiv/aids vóór het tijdperk van de aids-remmers Deze aangrijpende film over de aidscrisis toont hoe de ziekte het leven verandert van een groep Newyorkse homo’s. Het verhaal, dat begint in 1981 en eindigt in 1989, volgt de verandering in de personages van onbezorgde onschuldigen die zich uitleven in hun seksuele vrijheid tot mannen verlamd door leed, gedwongen om in het reine te komen met de dood van vrienden en geliefden.

Technische gegevens: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

Longtime Companion USA 1990 Norman René 99’ Engels, tweetalige titels

Sprekers: Prof. Bob Colebunders Internationaal aidsexpert Instituut voor Tropische Geneeskunde Mevrouw Ria Koeck Verantwoordelijke Sensoa Positief: ondersteuning van mensen met hiv. Moderator: Marc Vandenbruaene


Pag. 4/12

Vrijdag 8 december 2006 Tropengeneeskunde in de jaren '40. Het Tropisch Instituut als Art Deco-gebouw. Melaatsheid Sinds 1933 huisvest Antwerpen het Instituut voor Tropische Geneeskunde. De film toont de opleiding van tropenartsen en verpleegkundigen in de jaren ’40 met microscopielessen; dissecties; vaccinbereidingen; zaalronden in de hospitalisatieafdeling. Op het einde vertrekt een Sabenavliegtuig met tropenspecialisten naar Congo. De film laat de kijker ook proeven van de late Art Deco-signatuur van het ITG.

1. Technische gegevens: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

Guérir sous les tropiques België 1946 Hélène Schirren & G.Linephty 22' Franse commentaarstem, geen ondertitels

Sprekers: Prof. Dr. Bruno Gryseels Directeur Instituut voor Tropische Geneeskunde Mevr. Els Autrique Docente vzw Amarant voor toegepaste kunsten en architectuur


Pag. 5/12

Melaatsheid De film schetst een beeld van een agrarisch melaatsendorp in Congo in de jaren ’30. De bedoeling was om de melaatsen af te zonderen en besmetting van andere mensen te voorkomen. Er bestonden nog geen antibiotica. Artsen en verpleegkundigen konden alleen verzorgen en steunen, niet genezen. Toch klinkt de commentaarstem optimistisch. Ondanks de pijn en de aftakeling blijven de patiënten werken en dansen.

2. Technische gegevens: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

De lepra België 1938 Gerard De Boe 10' Nederlandse commentaarstem, geen ondertitels

Sprekers: Prof. Emeritus Stefaan Pattyn Lepra expert Instituut voor Tropische Geneeskunde Moderator: Marc Vandenbruaene


Pag. 6/12

Vrijdag 15 december 2006 Economie en gezondheid, toen en nu. Zijn werkgevers en investeerders in Afrika ook verantwoordelijk voor de gezondheid van hun werknemers? Deze vraag uit het verleden is weer brandend actueel in het aidstijdperk. De twee films tonen voorbeelden uit verschillende tijdsvakken: een koloniale diamantmijn in Congo in de jaren ’30 met een goede maar paternalistische gezondheidszorg, en een moderne brouwerij in Nigeria die - uit humanitaire maar ook economische noodzaak - haar personeel aidsbehandeling aanbiedt.


Diamant België 1937 - 1938 Ernest Genval 23’

Titel: Vorm: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

Heineken

Sprekers: Prof. Stefaan Marysse Professor Economie Instituut voor Ontwikkelingsbeleid (IOB), Universiteit Antwerpen Dr. Stefaan Van der Borght Medisch adviseur Heineken Health Affairs Moderator: Dirk Van der Roost


Pag. 7/12

Donderdag 21 december 2006 Ebola- en Marburgvirusuitbraken in Afrika: veel media-hype, weinig slachtoffers - tot nu toe. Dertig jaar geleden ontdekten wetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) het Ebolavirus in het bloed van een Belgische missiezuster uit Yambuku in Noord-oost Congo. Ebola gaat erg agressief te keer: 83% van de slachtoffers overlijden binnen de 3 weken. Sinds 1967 werden er wereldwijd 2160 gevallen van infecties met Ebola of verwante filovirussen (zoals Marburg) vastgesteld bij de mens. Het hiv-virus infecteerde de laatste decennia meer dan 40 miljoen mensen. Toch krijgen uitbraken van Ebola steevast veel aandacht in de media en zelfs in de filmindustrie. Is dat terecht? In 1989 ontdekten onderzoekers in de Verenigde Staten een nieuw type Ebolavirus in apen dat door de lucht kan overgedragen worden. Mensen bleven gespaard, maar waakzaamheid blijft nodig. Stel dat er in de natuur een nog niet ontdekt filovirus voorkomt dat ook via de lucht kan overgaan van mens op mens. Of stel dat biologische wapenontwerpers werken aan een super-Ebolavirus? De film is een montage van archiefbeelden gemaakt door ITG-wetenschappers.


Pag. 8/12

Technische gegevens: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal: Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

The Story of Yambuku

17’ History Duitsland 23’ Duits gesproken met Nederlandse ondertiteling (met medewerking van Marc Geenen) The plague monkeys Canada 1994 Elliott Halpern 48’ Engels gesproken met Nederlandse ondertiteling

Sprekers: Prof. Guido van der Groen (& moderator) Instituut voor Tropische Geneeskunde Prof. Bob Colebunders Instituut voor Tropische Geneeskunde


Pag. 9/12

Vrijdag 22 december 2006 Zal slaapziekte het ‘Tropisch Instituut’ overleven? Slaapziekte, overgebracht door de beruchte tseetseevlieg, is een dodelijke ziekte die tropisch Afrika al eeuwenlang teistert. In Congo ontvolkte de ziekte vele dorpen en soms hele regio’s, mogelijk als een gevolg van de rubberontginning. Na succesvolle bestrijdingscampagnes in de jaren ’40-’50 stak de ziekte weer de kop op na de dekolonisatie. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde speelt een voortrekkersrol in het onderzoek en de bestrijding van de ziekte, in Congo en andere landen zoals Soedan en Angola. De films tonen hoe de medische wetenschap, vroeger en nu, slaapziekte onder bedwang probeert te krijgen.


Ngiri België 1946 Gerard De Boe 22’ Nederlands

Titel: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

Overleven De fatale slaap België 2000 VRT Canvas 40' Nederlands

Titel: Produktieland: Produktiejaar: Regisseur: Duurtijd: Taal:

Kill or Cure: The Deadly sleep Groot Britannië 2006 Rockhopper TV voor BBC World TV 22' Engels

Sprekers: Dr. Simon Van Nieuwenhove Wereldgezondheidsorganisatie Slaapziekte-expert Prof. Philippe Büscher (& moderator) Instituut voor Tropische Geneeskunde Slaapziekte-expert


Pag. 10/12

Donderdag 28 december 2006 Tropische diergeneeskunde voor de gezondheid van vee en mens. Verschillende parasieten en tropische ziekten belagen het vee in de tropen. De overleving van de kudde is essentieel is voor het voortbestaan van het dorp. Daarom spant de tropische diergeneeskunde zich in om de verliezen aan de veestapel tot een minimum beperken. Beelden uit het verleden en nu geven de kijker een idee over deze soms heroïsche strijd. Sommige dierziekten bedreigen ook direct de menselijke volksgezondheid, omdat de parasiet ook mensen kan infecteren. De documentaire toont een lintworm die ernstige hersenletsels kan veroorzaken bij de mens. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde speelt wereldwijd een grote rol in de diagnose en bestrijding van deze ziekte.

Technische gegevens: Titel: Vorm: Productieland: Productiejaar: Regisseur: Duur: Taal:

Veeartsenijkunde in dienst van de veeteelt kleurenfilm België 1957 Gerard De Boe 12’ Nederlands


ASVEZA project: East Coast Fever en dierlijke slaapziekte België 1995 Belgian Agency for Development Cooperation (BADC), Brussel 23’ Engels


Overleven: Cysticercosis in Vietnam België 2002 Canvas, Brussel 40’ Nederlands

Sprekers: Dr. Dirk Geysen Expert Tekenkoorts Departement Diergeneeskunde Instituut voor Tropische Geneeskunde

Prof. Pierre Dorny Expert Wormziekten bij vee en mens Departement Diergeneeskunde Instituut voor Tropische Geneeskunde

Moderator: Redgi De Deken


Pag. 11/12

Vrijdag 29 december 2006 “Health Care for All”: Kasongo stond model. Hoe organiseer je de gezondheidszorg in een streek waar mensen amper een euro per dag verdienen en waar de budgetten voor gezondheidszorg ondermaats zijn? Het Kasongo-project van het ITG in Oost-Congo heeft lange tijd model gestaan voor de organisatie van basisgezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Prof. Bart Criel was één van de pioniers en licht de documentaire toe. ‘Gezondheidszorg voor allen’ is het motto van het ITG en de Kasongo-documentaire is dan ook een passende afsluiter van deze reeks filmavonden.


Het Project Kasongo: een ervaring in de organisatie van basisgezondheidszorg België 1993 P. Vandergeten 47’ Nederlands

Titel:

Soins médicaux pour tous

Sprekers: Prof. Bart Criel Expert Volksgezondheid en Gezondheidsfinanciering Departement Volksgezondheid Instituut voor Tropische Geneeskunde Prof. Dr. Bruno Gryseels Directeur Instituut voor Tropische Geneeskunde Moderator: Dirk Van der Roost


Pag. 12/12

100 jaar Tropisch Instituut in beeld

Recommend Documents