100 Jaar. gezondheidszorg in De Tjongerschans; een terugblik en een kijkje in de toekomst!

100 Jaar gezondheidszorg in De Tjongerschans; een terugblik en een kijkje in de toekomst!

T j o n g e r M a g a z i n e S p e c i a l , j u b i l e u m m a g a z i n e v a n z i e k e n h u i s D e T j o n g e r s c h a n s , H e e r e n v e e n , s e p t e m b e r 2 0 11

Inhoud

7

12

25

Nieuw SportMedisch Expertisecentrum

100 jaar bouwen

Pas in 1972 naam De Tjongerschans

En verder...

10

23

26

Gastvrijheid in De Tjongerschans

‘Mammabespreking’ via teleconferentie

Nieuwe beroepen

100 jaar Tjongerschans: 100 jaar beter met zorg!

2

Radiologie digitaal

5

Eigen MRI voor De Tjongerschans

5

Wat gebeurde nog meer in 1911?

8

Medisch militair team in De Tjongerschans

19

Ziekenhuis De Tjongerschans leidt militair verpleegkundigen op

19

Van thuis- naar ziekenhuisbevallingen

21

Van verpleging naar poliklinische behandeling

22

Onbekend beroep: beddenschoonmaker

25

25 jaar cardiologie

29

Cliëntenraad De Tjongerschans

30

Historisch materiaal

32

s e p t e m b e r 2 0 11

1

Vo o r w o o r d

die ons dwingt tot scherpe keuzes, maar ook vanuit de professionals in de zorg worden de eisen aan de te verlenen zorg verder opgeschroefd. De normen voor bepaalde ingrepen worden door de beroepsverenigingen en de Inspectie voor de Gezondheids-

100 jaar De Tjongerschans: 100 jaar beter met zorg!

zorg zwaarder gesteld en de verzekeraars spelen ook hun eigen rol.

Concernvorming De Tjongerschans en het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) hebben het voornemen om één

De Tjongerschans bestaat 100 jaar. Dat is een bijzondere leeftijd, voor een mens, maar ook voor een organisatie. Sinds 10 mei van dit jaar staan we daar in ons mooie ziekenhuis bij stil. We hebben het gevierd met een klein cadeautje voor de mensen die hier werken. En in september 2011 vindt de open dag plaats. Dat is belangrijk voor iedereen die met De Tjongerschans te maken heeft of geïnteresseerd is in wat we hier doen. Wij willen graag laten zien hoe wij hier werken. Want dat hoort natuurlijk bij de essentie van de zorg: je bekommeren om het welzijn van anderen. Daarom hebben zo veel collega’s er voor gekozen om in deze sector werkzaam te zijn. En daarom is ‘goed’ nooit goed genoeg. Het kan altijd beter, vandaar ook het motto dat De Tjongerschans al enige jaren hanteert: ‘Beter met zorg’.

concern te vormen. Het is voor ons ziekenhuis verstandig om deze versterking te zoeken: De Tjongerschans en het MCL zijn er van overtuigd dat het voor de toekomst van de beste zorg voor de patiënten in haar verzorgingsgebieden essentieel is dat nu een volgende stap wordt gezet in de onderlinge samenwerking. De minimumeisen die aan verantwoorde en betaalbare zorg worden gesteld, blijven immers in rap tempo toenemen. Aan deze eisen is beter te voldoen in samenwerking met een andere partij. De Raden van Bestuur hebben daar het document ‘Samen voor uitstekende zorg’ voor opgesteld. Deze is eind mei 2010 voorgelegd aan de Besturen van de Medische Staf, de Ondernemingsraden en de Cliëntenraden van beide ziekenhuizen.

Ik ben nu een aantal maanden werkzaam in De Tjongerschans. Ik kan u zeggen dat ik me er al thuis voel. De sfeer is prettig, de mensen zijn open. Een gezonde basis om met iedereen in het ziekenhuis de opgaven van de komende tijd tegemoet te treden. Het gaat ook in De Tjongerschans in de eerste plaats om de zorg voor de patiënt die goed op orde moet zijn. We weten allemaal welke (reputatie)schade

‘Ontwikkelingen kritisch volgen en er op reageren’

ontstaat als daarover twijfels ontstaan. Maar naast de kwaliteit en veiligheid van de zorg spelen er ook veel bestuurlijke zaken, die uiteindelijk hun weerslag hebben op de zorg en die daarom eveneens belang-

In maart 2011 is de formele aanvraag van een

rijk zijn om goed te behartigen.

vergunning voor onze samenwerking naar de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) verzonden.

Invloeden van buitenaf

Hierop zijn door de NMa vragen gesteld, die medio

Het kabinet haalt alles uit de kast om de oplopende

juli beantwoord zijn. Het is een belangrijke en

kosten voor zorg binnen de perken te houden.

interessante casus voor de NMa, die zeker precedent-

Daardoor worden we als ziekenhuis beknot in onze

werking zal hebben. Na de zomer verwachten we een

mogelijkheden en moeten we heel kritisch naar de

uitspraak hierover.

kosten kijken. Gelukkig is de samenwerking met het

2

MCL al enige tijd geleden in gang gezet, want

Laatste nieuws

daardoor verbreden we het draagvlak om in ons

Als voorbeelden van bijzondere ontwikkelingen

ziekenhuis een zo breed mogelijk pakket aan zorg te

binnen ons ziekenhuis noem ik u de meest recente.

kunnen blijven bieden. Het is niet alleen de politiek

Bij de afdeling Kindergeneeskunde zijn sinds juli van

Ziekenhuis De Tjongerschans 100 jaar

dit jaar laptops beschikbaar voor kinderen die

bij betrokken zijn en zorgvuldigheid van groot belang

opgenomen zijn. De stichting Michael Wings heeft

is. Na de zomer gaan we hier voortvarend mee verder.

deze kosteloos ter beschikking gesteld. In een

U leest het, er zijn volop ontwikkelingen in en rond ons

feestelijke bijeenkomst nam een patiëntje het eerste

ziekenhuis. Deze vragen er om, ze kritisch te

exemplaar in ontvangst.

volgen en er op het goede moment op te reageren.

Onze intensive care-afdeling boekt steeds betere resultaten. Over de afgelopen 1,5 jaar zijn de gegevens door een landelijk werkende instantie

Neemt u van me aan dat wij er alles aan doen om de

getoetst en deze laten een duidelijke verbetering

zorg vanuit De Tjongerschans steeds beter te maken:

zien en een hogere score dan die van de intensive

op naar de volgende 100 jaar!

care units in vergelijkbare ziekenhuizen. Ook als opleidingslocatie en –begeleidingsplaats timmert De Tjongerschans flink aan de weg: weet u bijvoorbeeld

Freek Korver, Voorzitter Raad van Bestuur

dat militair verpleegkundigen hier opgeleid worden om hun vaardigheden te onderhouden? We tekenden de overeenkomst hiervoor in mei dit jaar met de Koninklijke Luchtmacht van vliegbasis Leeuwarden. Helemaal van recente datum is de certificering die we behaalden voor de aandacht voor borstvoeding. Een belangrijk onderdeel van de begeleiding van (pas bevallen) moeders.

Zorg in Friesland Onder regie van De Friesland Zorgverzekeraar is een traject in gang gezet om op Friese schaal ontwikkelingen rond de zorg het hoofd te bieden. Uiteraard zal ik daarin samen met het stafbestuur en het Management Team de belangen van De Tjonger-

foto van Korver volgt zsm

schans zo goed mogelijk behartigen. Een en ander zal echter ongetwijfeld gevolgen hebben voor de wijze waarop de ziekenhuiszorg in Friesland is georganiseerd. We (de Friese ziekenhuizen, de Landelijke Huisartsen Vereniging, het UMCG en De Friesland Zorgverzekeraar) zijn met elkaar in gesprek en bezig om te zien hoe we dit belangrijke, maar ook complexe traject verder kunnen invullen. Daarbij geldt dat het een proces is waar veel partijen s e p t e m b e r 2 0 11

3

Radiologie digitaal Betere patiëntenzorg, kortere wachttijden en snellere service, daar draaide het om bij de digitalisering van de afdeling radiologie in 2004. Ruim een eeuw na haar uitvinding werd het tijdperk van de klassieke röntgenfoto afgerond. De Tjongerschans nam een systeem in gebruik dat beelden via het ziekenhuisnetwerk verstuurde, waarna de beelden op een computer geraadpleegd konden worden. Voor specialisten en medewerkers betekende

In de huidige opzet kunnen meerdere, daartoe

de digitalisering een enorme verandering. De foto’s

bevoegde personen tegelijkertijd beeld raadplegen

van vroeger waren verdwenen. Geen tastbare

vanaf de eigen werkplek. Dat betekent tijdwinst.

beelden meer die onder de arm werden mee-

Ook is het mogelijk beelden te vergroten of meerdere

genomen.

beelden tegelijkertijd te raadplegen.

Eigen MRI voor De Tjongerschans In 2002 beschikte Ziekenhuis De Tjongerschans voor het eerst over een eigen MRI. Met een MRI-scan is het mogelijk met magnetische velden een beeld te krijgen van de ‘weke delen’ van het lichaam. Tot die tijd maakte het ziekenhuis gebruik van een mobiele MRI-bus, die regelmatig langs kwam. Patiënten moesten zeven weken wachten op onderzoek. Met de komst van de MRI kunnen patiënten, indien nodig, tegenwoordig sneller terecht. Het apparaat kostte indertijd € 1,36 miljoen.

s e p t e m b e r 2 0 11

5

6


Nieuw SportMedisch Expertisecentrum Sportgeneeskunde is een relatief nieuw specialisme binnen De Tjongerschans. Richtte het zich eerst op het begeleiden en behandelen van topsporters, al gauw breidde het terrein zich uit. Zo bleek voor chronisch zieken gedoseerd bewegen een belangrijke bijdrage te leveren aan een redelijke conditie en gezondheid. Voor De Tjongerschans, gevestigd in Sportstad Heerenveen, was het vanzelfsprekend dat sportgeneeskunde deel zou uitmaken van het medische beleid. In 2011 is het SportMedisch Expertisecentrum van

sportmedische onderzoeken of sportkeuringen,

ziekenhuis De Tjongerschans gestart.

bijvoorbeeld voor mensen die na een (chronische)

Hier wordt alle kennis en ervaring op het gebied van

ziekte weer gaan sporten en goed voorbereid willen

sportgeneeskunde gebundeld. Op de locatie Heerenveen zetten diverse specialisten zich in voor de begeleiding, ondersteuning en behandeling van topsporters van o.a. SC Heerenveen, KNSB (bijvoorbeeld Jong Oranje) en TVM. Op de nieuwe poli kunnen artsen deze topsporters nog beter van dienst zijn, door moderne faciliteiten en de korte lijnen tussen betrokken behandelaren.

‘Op de nieuwe poli kunnen artsen deze topsporters nog beter van dienst zijn’

Polikliniek Lemmer In Lemmer richt het SportMedisch Expertisecentrum

starten. Bij de behandeling van sporters wordt nauw

zich op amateursporters, vooral op het gebied van

samengewerkt met andere zorgaanbieders in de

winter-, berg- en watersport. Hier worden sporters

regio. Daarnaast kan de sportarts ook een rol spelen

met blessures behandeld, zodat zij snel hun sport

in het revalidatietraject van patiënten en beweeg- en

weer kunnen hervatten. Daarnaast biedt de polikliniek

lifestyle advies op maat geven.

n SC Heerenveen voetballer Mika Väyrynen met Suzanna de Vries, Sportcardioloog en Marieke Becker, Sportarts.

Foto: Mustafa Gumussu.

s e p t e m b e r 2 0 11

7

Historie

Wat gebeurde nog meer in 1911? Op 10 mei 1911 richtten 54 notabelen de ‘Vereniging tot instandhouding en Exploitatie van het Ziekenhuis te Heerenveen’ op. Maar, wat gebeurde er nog meer in datzelfde jaar?

Internationaal

n In 1911 w erd in South ampton de Titanic te w De Titanic w ater gelaten as op dat m . oment het g rootste pas ter wereld. sagiersschi Bijna een ja p ar later, in ap ril 1912, zo oceaanstom nk deze er na een b otsing met een ijsberg .

ontving voor Marie Curie e ig d un ik sche de. n De Franse or scheikun obelprijs vo N e d l aa m pionier op de tweede was zij een echtgenoot ar ha et m Samen activiteit. van de radio het gebied

n De Noor Roald Amundsen bereikte in 1911 als eerste mens de

Zuidpool. Opmerkelijk was dat op hetzelfde moment ook een team

8

n De Amerikaan Eugene Ely slaagde er als

van de Britse ontdekkingsreiziger Robert Falcon Scott probeerde

eerste in om in 1911 met een vliegtuig te

de zuidelijke pool te bereiken.

landen op het dek van een schip.


Nederland n Onder aanvoering van minister Syb Talma werden begin 20e eeuw diverse nieuwe

wetten ontwikkeld op het sociale vlak. De Friese predikant, die in 1901 Troelstra versloeg in het district Tietjerksteradeel, zette zich in voor diverse veranderingen, zoals de nieuwe Steenhouwerswet, Bakkerswet, Invaliditeitswet en Ziektewet. Ook kwam er een nieuwe Arbeidswet. Voortaan mochten kinderen van twaalf jaar oud hooguit tien uur per dag werken.

In datzelfde jaar werd de ‘wet tot bestrijding der zedeloosheid’ aangenomen. Met de nieuwe zedelijkheidswetten werd een lange reeks delicten toegevoegd aan het Wetboek van Strafrecht.

Friesland

bers het dat haatsliefheb sc e d en st d moe n In Frieslan echten n. “Van een ijsvloer doe t is jaar zonder sneeuwpre ijssport en et m r te in hen w zicht in ouderwetsc het jaarover ,” zo meldt st ee ew g geen sprake

n De lage waterstand belemmerde gedurende langere tijd

de binnenscheepvaart.

de krant.

n 1911 was een rampjaar voor de landbouw.

71.518 bedrijven (een derde) in Nederland werd getroffen door een mond- en klauwzeerepidemie. Twee uitbraken in 1911 van mond- en klauwzeer betekende een ramp voor de Friese “landbouwende bevolking.”

s e p t e m b e r 2 0 11

9

Gastvrijheid in De Tjongerschans Aan patiënten wordt bij thuiskomst uit het ziekenhuis vaak gevraagd: “Hoe was het eten?” Daaruit blijkt wel dat de bereiding en presentatie van voeding als heel belangrijk ervaren wordt. Dat is in de historie van De Tjongerschans niet veranderd. Maar het ziekenhuis gaat mee met haar tijd, waardoor er steeds meer aandacht komt voor sfeer en keuzevrijheid. Meer dan in het verleden. Patiënten in De Tjongerschans mogen tegenwoordig hun maaltijden à la carte uitkiezen. Een sfeervolle presentatie van de maaltijd, die in eigen huis wordt geportioneerd en verhit, draagt mede bij aan een plezieriger verblijf en een sneller herstel. De maaltijden worden geserveerd door Hotelservice Assistenten. Voor patiënten betekent dit dat zij zoveel mogelijk een persoon aan hun bed krijgen die zich inzet voor een aangenaam verblijf.

‘Voeding wordt als belangrijk ervaren’ n Een patiënte krijgt haar maaltijd van Lutske IJtsma, hotelservice assistent.

10


Eigen afdeling klinische geriatrie voor kwetsbare ouderen Pas in de jaren vijftig van de 20e eeuw ontstaat er enige aandacht voor de medische zorg specifiek voor ouderen. Sinds 1983 is klinische geriatrie een zelfstandig specialisme in Nederland. In 2010 werkten in ons land 190 geriaters. Het streven van de Nederlandse Vereniging van Klinische Geriatrie is dit aantal te verdubbelen naar 400 artsen om op termijn in elk ziekenhuis deze expertise aan te kunnen bieden. Ziekenhuis De Tjongerschans beschikte al langere tijd over een polikliniek voor ouderenzorg. Met ingang van 2011 is dit aanbod uitgebreid met een eigen afdeling klinische geriatrie. n Een patiënt van de verpleegunit Klinische Geriatrie opent

De afdeling is bedoeld voor diagnostiek en

de afdeling in april 2011.

behandeling van kwetsbare ouderen. Dat zijn patiënten met meerdere lichamelijke aandoeningen. Vaak gaan deze gepaard met psychische en sociale problemen, zoals geheugenverlies, eenzaamheid of

Huiskamer

ondervoeding. Een acuut lichamelijk probleem is

De afdeling bestaat uit kamers voor één of meerdere

meestal aanleiding voor ziekenhuisopname. De

personen. Tijdens hun verblijf in het ziekenhuis zullen

afdeling biedt rust, structuur en bescherming. Rust

de patiënten het grootste deel van de dag verblijven

betekent niet teveel afleiding en prikkels, maar ook

in een speciaal ingerichte huiskamer. Om televisie te

een goede planning van onderzoeken, zodat

kijken, spelletjes te doen of om te eten, om structuur

patiënten niet overbelast worden. Veiligheid wordt

in hun dagprogramma aan te brengen en te zorgen

ondermeer geboden door het besloten karakter van

dat ze actief blijven, om zo hun zelfredzaamheid te

de afdeling.

behouden.

Gebrandschilderde ramen Zuster Telina Dijkstra was vanaf 1912 tot 1935 betrokken bij het ziekenhuis in Heerenveen, waarvan 23 jaar als directrice. Bij haar afscheid liet zij De Tjongerschans twee gebrandschilderde ramen na: een met een patiënt die het ziekenhuis wordt binnengeleid en een met een patiënte die het pand weer vrolijk verlaat.

s e p t e m b e r 2 0 11

11

Historie

100 jaar bouwen Ziekenhuis De Tjongerschans groeit met ontwikkelingen mee Het eerste ziekenhuis in Heerenveen had plek voor tien patiënten. Het servies in de huiskamer bestond volgens een oude inventarislijst uit een chocoladeketeltje, een steentje onder de theepot, een inktkoker en zes wijn- en zes portglazen. Inmiddels is het nodige veranderd. Zo was het aantal beschikbare bedden eind 2010 221. Vrijwillige zorg heeft plaatsgemaakt voor specialistische medische zorg. De werkzaamheden van artsen en verpleegkundigen breidden zich fors uit. Het ziekenhuis groeide met deze ontwikkelingen mee. Een globaal overzicht:

1929 Verhuizing naar Thialfweg Al in 1916 is er behoefte aan meer ruimte voor bedden. In 1922 worden de eerste bouwplannen gemeld: het toenmalige bestuur was op zoek naar een locatie met meer capaciteit. In 1925 wordt besloten grond aan te kopen in het noorden van Heerenveen om hier een modern ziekenhuis te bouwen met ruimte voor 70 patiënten. In oktober 1929 vindt de officiële opening van dit nieuwe ziekenhuis aan de Thialfweg plaats.

1911 Start ziekenhuis aan Pastorielaan Heerenveen

1929

In 1895 richtte Cornelia Anna Agatha Albertina Baronesse de Vos van Steenwijk met eigen middelen het eerste ziekenhuis in Heerenveen op aan de Burgemeester Falkenaweg. Vier jaar later moest de freule om gezondheidsredenen haar werkzaamheden staken. Het ziekenhuis werd gesloten.

1938 Bomvrije kelder in nieuwe vleugel In 1938 wordt een nieuwe vleugel bij het ziekenhuis geopend. Er komen 35 extra bedden voor psychiatrisch-neurologische patiënten. De aanleg van

1938

1919

een bomvrije kelder wekt landelijk bewondering.

10 mei 1911 officiële start Zeven jaar later nam de predikant van de hervormde kerk, ds. Van Slooten, het initiatief voor een nieuw ziekenhuis. Hij maakte het Heerenveense armenhuis aan de Pastorielaan geschikt voor de verpleging van 45 patiënten. Dit ging vijf jaar goed, totdat geldgebrek het bestaan van het ziekenhuis veilig te stellen,

Oorlogsjaren: Moestuin voor eigen gebruik

richtten 54 notabelen op 10 mei 1911 de ‘Vereniging

Gebrekkige voedselvoorziening in de oorlogsjaren

tot instandhouding en Exploitatie van het Ziekenhuis

dwong het ziekenhuis tot drastische maatregelen. In

te Heerenveen’ op.

1941 wordt besloten om de siertuin bij het ziekenhuis

het voortbestaan van het ziekenhuis bedreigde. Om

12


om te spitten en in te richten als een moestuin, zoals deze foto uit die periode laat zien.

1977 Afbraak Zusterhuis In 1977 moest het zusterhuis, dat in 1955 was

1940-’45

gebouwd, wijken voor de nieuwbouw van de psychiatrisch-neurologische afdeling. Was het vroeger nog gebruikelijk intern opleidingen te volgen, eind jaren zeventig zochten verpleegkundigen liever onderdak buiten de muren van het ziekenhuis. Het zusterhuis was daarmee overbodig geworden. De psychiatrisch-neurologische afdeling werd in 1981 geopend.

1954 Nieuwe entree met daarboven operatiezalen Met de bouw van een keukengebouw startte in 1954

1977

een reeks van uitbreidingen. Zoals de kinderen interne afdeling (1956), de röntgenafdeling (1958) en een polikliniek (1962). De kwaliteit werd omschreven als ‘aanvaardbaar’. Al gauw werden plannen gemaakt voor vernieuwing en verdere uitbreiding. In 1954 werd de keuken aangebouwd, later volgde een nieuwe entree met daarboven de operatiezalen.

1982 Opening polikliniek In 1974 diende ziekenhuis De Tjongerschans een verzoek in bij de Staatssecretaris van Volksgezondheid en Milieuhygiëne om medewerking te verlenen

1954

aan de vervanging van de toenmalige polikliniek.

1972 Nieuw beddenhuis In 1972 werd het zes verdiepingen tellende beddenhuis met ruimte voor 383 bedden in gebruik genomen. Twee jaar later volgde de officiële opening van een nieuw behandelhuis. Het resultaat was een voor die tijd modern ziekenhuis. In deze periode kreeg het ziekenhuis ook de naam: De Tjongerschans

1972

(zie pagina 25).

s e p t e m b e r 2 0 11

13

SCHILDERWERKEN SIPS B.V. Schilderwerken Sips B.V. is een onderhoudsbedrijf waar dagelijks ca. 40 medewerkers werkzaam zijn. Wij zijn werkzaam in de 3 noordelijke provincies en al bijna 40 jaar bij De Tjongerschans. Onze activiteiten bestaan hoofdzakelijk uit:

Onderhoudsschilderwerk Schilderwerk aan nieuwe panden Beglazing Renovatie werkzaamheden Restauratie Schilderwerken Sips B.V. Postbus 629 9700 AP GRONINGEN tel: 050-5255855 fax: 050-5264212 Bezoekadres: Hoendiep 162 Groningen

Wij feliciteren De Tjongerschans met haar 100-jarige bestaan!

VCA gecertificeerd

Wij feliciteren de collega's van

De Tjongerschans met het 100-jarig jubileum.

14


ingang aan de Van Helomalaan, geopend. Hoewel

2004 Operatiekamers verhuizen over dak ziekenhuis

de polikliniek startte met enkele lege kamers, groeide

Tijdens de jarenlange verbouwing van ziekenhuis

deze binnen korte tijd uit zijn voegen.

De Tjongerschans moesten operaties gewoon door

Acht jaar later, in 1982, werd deze polikliniek, met de

kunnen gaan. Daarvoor werd een oplossing gezocht in de vorm van vier tijdelijke operatiekamers. In april 2004 werden twee van deze operatiekamers over het dak van het ziekenhuis getild naar hun voorlopige locatie in de tuin van het complex. Om wachtlijsten te voorkomen, werkten artsen en verpleegkundigen in

2004

1982

de avonduren vaker door.

2001 Eerste paal nieuwe beddenhuis Met het heien van de eerste paal voor het nieuwe beddenhuis ging in september 2001 een volledige verbouwing van het ziekenhuis van start. Een traject van vele jaren, waarbij de hele organisatie werd

In september 2004 werd het nieuwe operatiecomplex

aangepast aan de meest actuele eisen. De verpleeg-

in gebruik genomen. Alle operatiekamers werden in

afdelingen en kantoren uit 1911 werden afgebroken

één unit ondergebracht. Het aantal operatiekamers

om plaats te maken voor nieuwbouw. Het resultaat

was uitgebreid van vijf naar zes.

was een nieuw ziekenhuis met aan de ene zijde de kliAlle operatiekamers zijn voorzien van een modern

voormalig beddenhuis uit 1972 werden de onder-

luchtbehandelingssysteem dat kiemvrije lucht in de

steunende diensten bij elkaar gevestigd.

operatiekamer blaast, waardoor het risico van

2001

niek en aan de andere de polikliniek. In het

s e p t e m b e r 2 0 11

15

Historie

infecties tot een minimum wordt beperkt. Naast

2008 Opening vernieuwde ziekenhuis

nieuwe operatietafels en -lampen zijn de operatie-

Op 17 april 2008 openden de olympiërs Foppe de

kamers ingericht voor kijkoperaties.

Haan en Epke Zonderland het geheel vernieuwde ziekenhuis. In enkele jaren is het ziekenhuis

2007 Dialysecentrum op terrein De Tjongerschans

omgebouwd tot een state of the art ziekenhuis.

In 2007 werd het dialysecentrum Súdhaghe, onder-

patiënten gewoon door.

Gedurende het bouwtraject ging de zorg voor

deel van Medisch Centrum Leeuwarden, gebouwd op het terrein van het ziekenhuis. De bouw van het centrum past in het medisch beleid van De Tjongerschans waarin samenwerking met partners en zorg dichtbij patiënten centraal staat. Met de komst van het centrum in Heerenveen hoeven patiënten uit zuid

2007

2008

Friesland voortaan minder ver te reizen.

2010 Opening Polikliniek Lemmer

‘100 jaar Ziekenhuis

2010

De Tjongerschans; 100 jaar bouwen aan goede zorg’ In 2010 opende De Tjongerschans een polikliniek in Lemmer. Inwoners van deze regio hoeven voortaan minder ver te reizen voor advies of behandeling door medisch specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen. Het betreft de specialismen Cardiologie, Dermatologie, Interne geneeskunde, Gynaecologie, Kindergeneeskunde, Longgeneeskunde, Neurologie, Oogheelkunde en Pijnbestrijding. In 2011 vestigde Sportgeneeskunde zich in deze dependance. Ziekenhuis De Tjongerschans is ervan overtuigd dat de nieuwe polikliniek in Lemmer bijdraagt aan een verbetering van de dienstverlening voor patiënten in deze regio. 16


Kunstwerk Het Gat Kunstenaar Edwin Zwakman ontwikkelde het kunstwerk Het ‘Gat’ in de centrale hal van het ziekenhuis. In een toelichting vergelijkt hij het ziekenhuis met een organisme. De leidingen, kabels, buizen, schachten of draagbalken vertonen veel overeenkomsten met onze zenuwen, aders, botten of spieren. Vitale functies zonder welke mensen niet in een gebouw zouden kunnen leven. Als het gebouw voltooid is, ligt deze infrastructuur verscholen achter plafonds, muren en gipsplaten.” Met zijn kunstwerk wil Edwin Zwakman deze dynamiek bewaren. Het ‘Gat’ is overdekt met een glasplaat en loopt van de hoofdingang van het ziekenhuis onder de gevel door naar de ontvangsthal. Het legt letterlijk de fundamenten en de technische infrastructuur van het ziekenhuis bloot. Door het gat sijpelt het grondwater van de rivier De Tjonger. Het kunstwerk symboliseert de open verbinding van het ziekenhuis (patiëntenzorg) en de thuissituatie van patiënten. De beschermende, doorzichtige glasplaat staat symbool voor transparante zorg, maar is tegelijkertijd een schans, waar mensen die zorg nodig hebben, bescherming kunnen vinden.

2011 Renovatie voormalig beddenhuis

‘Het kunstwerk symboliseert de open verbinding van het ziekenhuis en de thuissituatie van patiënten’ De vernieuwde gevel is voorzien van aluminium

Eind 2010 begon ziekenhuis De Tjongerschans met

kozijnen met driedubbel glas. De donkere kozijnen

het renoveren van de gevel van het voormalige

contrasteren mooi met de lichtere beplating. Het

‘beddenhuis’. Het metselwerk in de buitengevel is

gebouw krijgt zo een moderne uitstraling, die goed

vervangen door nieuwe beplating en kozijnen. Door

aansluit bij de overige vernieuwde delen van het

verbetering van de isolatie zullen de energiekosten

ziekenhuis. Het hele project zal rond de maand

in dit bouwdeel naar verwachting met 35% verlaagd

november 2011 zijn afgerond.

2011

kunnen worden.

s e p t e m b e r 2 0 11

17

GxP Consultancy

Feliciteert Ziekenhuis De Tjongerschans met haar 100-jarig bestaan! 18


Medisch militair team in De Tjongerschans Op 30 mei 1989 tekenden Vera Marijnen, voorzitter van de Raad van Toezicht en staatssecretaris Jan van Houwelingen een overeenkomst voor samenwerking tussen Ziekenhuis De Tjongerschans en Defensie. De Tjongerschans was het eerste ziekenhuis in Nederland dat een contract afsloot met het ministerie voor de komst van een medisch militair team. Het team van 18 specialisten, verpleegkundigen en administratief personeel gaf (poli)klinische medische zorg aan militairen in Friesland, Groningen en Drenthe. Daarnaast zette het team zich in voor de andere patiënten van het ziekenhuis. Door de komst van het militaire team was het mogelijk de bestaande polikliniek uit te breiden. n Mw. E.A.J.G. Marijnen, voorzitter RvT en dhr. J. van Houwelingen, staatssecretaris

Defensie, tekenen de samenwerkingsovereenkomst in 1989.

Ziekenhuis De Tjongerschans leidt militair verpleegkundigen op Medio 2011 tekenden vertegenwoordigers van de Koninklijke Luchtmacht en Ziekenhuis De Tjongerschans een contract voor het opleiden van verpleegkundigen. Militair verpleegkundigen die werken op vliegbasis Leeuwarden kunnen in het ziekenhuis in Heerenveen gebruik maken van vier werkervaringsplaatsen. Het is niet de eerste keer dat het ziekenhuis in Heerenveen en Defensie samenwerken. In de jaren negentig werd een militair team van 18 personen gestationeerd in De Tjongerschans. Militair geneeskundig personeel wordt bij operationele inzet ingeschakeld voor spoedeisende eerste hulpverlening en/of zorgondersteunende taken. Het is wenselijk dat zij zoveel mogelijk ervaring opdoen en vaardig blijven voor het uitvoeren van deze taken. De Tjongerschans biedt Defensie aanvullende mogelijkheden om de militair verpleegkundigen bredere ervaring op te laten doen.

n Ondertekening van de overeenkomst door mw. G. van Buiten,

sectormanager Zorg, De Tjongerschans en Luitenant Kolonel O.A.F.L. de Vries, hoofd Gezondheidscentrum Vliegbasis Leeuwarden.

s e p t e m b e r 2 0 11

19

20


Historie

Van thuis- naar ziekenhuisbevallingen

n Een kraamsuite in De Tjongerschans.

n Door middel van een camera kunnen ouders hun pasgeboren kindje steeds zien.

Gezellige kraamsuites Zo biedt De Tjongerschans sinds 2008 ruimte aan kraamvrouwen om sámen met hun partner hun kraamtijd in het ziekenhuis door te brengen. De kraamsuites die hiervoor zijn ingericht, ademen een huiselijke sfeer. Toch is alles onder handbereik om medische zorg te kunnen bieden. Gespecialiseerde verpleegkundigen verlenen dagelijkse ondersteuning en verpleegkundige zorg. Een groot voordeel van deze voorziening is dat beide ouders de belangrijke eerste dagen met hun pasgeboren kindje samen kunnen beleven. Ouders hebben, binnen de mogelijkheden van de organisatie, zoveel mogelijk zelf de regie in handen rondom de verzorging van hun kind. Vroeger was thuis bevallen heel gewoon. Bij hoge

Telebaby

uitzondering gingen aanstaande moeders naar een

Wanneer baby’s in de couveuse in ziekenhuis

kraamkliniek. Rond 1940 beviel 90% van de

De Tjongerschans liggen, kunnen ouders toch hun

Nederlandse moeders nog thuis, geholpen door een

baby zien door ‘Telebaby’. Met een beveiligde

vroedvrouw. Dat veranderde in de 50-er jaren toen

en persoonlijke internetverbinding en webcam

gynaecologen een grotere rol gingen spelen bij

kunnen beelden van het kindje thuis bekeken

bevallingen. In 1953 beviel nog 78% van de vrouwen

worden. Ook opa en oma die wellicht ver weg

thuis. Het percentage ziekenhuisbevallingen is sinds

wonen, kunnen zo hun kleinkind al de eerste dag

1953 toegenomen van 22 naar 71% in 2008 (bron

bewonderen.

CBS). Als vrouwen in het ziekenhuis bevallen, doet ziekenhuis De Tjongerschans er alles aan om moeder en kind zo’n aangenaam mogelijk verblijf en goede zorg te leveren. s e p t e m b e r 2 0 11

21

Historie

Van verpleging naar poliklinische behandeling Begin 20e eeuw had ziekenhuis De Tjongerschans nog geen polikliniek. Artsen hielden meestal spreekuur aan huis. In de loop der jaren werden patiënten steeds vaker poliklinisch behandeld. Specialisten vestigden zich in het ziekenhuis. Hans Weinberg was in 1982 het eerste hoofd van de indertijd nieuwe polikliniek. Ria Nauta werd in 1991 unit-hoofd polikliniek. Beide blikken terug op de ontwikkeling van dit ziekenhuisonderdeel.

bijgebouwd. Zo ontstond een uitgebreide polikliniek met gangen en kamers. Toen Ria Nauta in 1991 werd benoemd tot unit-hoofd van de polikliniek was het woekeren met de ruimte. “We werkten achter een plank. Dat was ons kantoor. Het was druk, maar ook leuk. Dat blijkt wel, want veel mensen die toen al in dienst waren, werken nog altijd in de polikliniek.“ Begin jaren ’90 werd de polikliniek

Voor de inrichting van poliklinieken bestond in de

gereorganiseerd om ruimteproblemen op te lossen.

jaren zeventig en tachtig een normrapport van de

Later volgde de bouw van de huidige polikliniek.

overheid. Hierin stond precies beschreven welke voorzieningen per specialisme in een polikliniek nodig waren. De Tjongerschans hield zich bij de inrichting van de polikliniek aan de Van Helomalaan aan die norm, met als resultaat dat er bij de opening in 1982 teveel kamers waren. Hans Weinberg herinnert zich dat in het begin meerdere kamers in de polikliniek

‘Polikliniek ingericht op samenwerking en flexibiliteit’

waren afgesloten. Overigens niet voor lange tijd, want het aantal specialismen en specialisten groeide gestaag. Ook de dagverpleging, die tot de jaren

Elektronisch Patiënten Dossier

tachtig over verschillende afdelingen was verspreid,

Volgens beiden is het werk in de polikliniek in al die

werd bijeengebracht in de polikliniek.

jaren niet wezenlijk veranderd. Tegenwoordig is technisch meer mogelijk, maar de doktersassistenten zorgen nog altijd voor de ontvangst van patiënten, het klaarleggen van dossiers en het assisteren bij de behandeling. Secretaresses leveren administratieve ondersteuning. Met de invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier zal binnenkort wel het nodige veranderen, verwacht Ria Nauta. Brieven worden dan automatisch verzonden via digitale weg en dossiers zullen vanaf elke werkplek toegankelijk zijn.

Multidisciplinaire spreekuren Op specialistisch gebied is er sprake van vergaande specialisatie. Zorg wordt bovendien meer rond de patiënt georganiseerd, zoals het multidisciplinaire voetenspreekuur voor diabetespatiënten of het n Ingang oude polikliniek, ingang Van Helomalaan.

spreekuur voor sjögrenpatiënten. Er komen steeds meer gecombineerde spreekuren, waarbij diverse

22

Barakken

specialisten samenwerken. Door het combineren

De behandelkamers op de polikliniek werden indertijd

van onderzoeken en consulten op een dagdeel

nog ingericht rond één specialisme en waren

hoeven patiënten niet telkens terug te komen.

daardoor niet voor andere doeleinden geschikt. Om

Betrokken specialisten stemmen samen het

toch te kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar

behandelplan af. Met als resultaat: goede dienst-

poliklinische behandelingen, werden barakken

verlening en kwaliteit.


n De hal waar alle poliklinieken op uit komen.

Om onderlinge samenwerking te bevorderen is de

inzetbaar, waardoor ruimtes efficiënt benut worden.

polikliniek die in 2008 werd geopend, zo ingericht

Tenslotte is er in de nieuwe polikliniek meer aandacht

dat specialisten gemakkelijk hun collega’s kunnen

voor sfeer en licht.

raadplegen. De behandelkamers zijn flexibel

Aantal bezoeken polikliniek:

Aantal specialisten:

1974

72.504

1973

26

1981

82.714

1982

44

2010

126.980

2010

88

‘Mammabespreking’ via teleconferentie Samenwerking en overleg tussen specialisten is met de komst van het digitale netwerk een stuk gemakkelijker geworden, zoals door de wekelijkse teleconferentie voor patiënten van de ‘mammapoli’ (gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van borstafwijkingen).

Heerenveen) worden besproken aan de hand van foto’s en pathologie-uitslagen. Aan die gesprekken nemen alle betrokken behandelaars deel. De uitgebreide uitwisseling van kennis draagt bij aan nieuwe inzichten voor de behandeling van patiënten. Door gebruik te maken van moderne communicatiemiddelen hoeven de artsen niet te reizen. Het overleg wordt gevoerd vanaf de eigen werkplek, een zeer

Voor patiënten die verwezen worden naar de

efficiënte aanpak die bijdraagt aan nog betere zorg

mammapoli is een snelle diagnose en behandeling

voor patiënten in deze regio.

belangrijk. Ziekenhuis De Tjongerschans heeft in de loop der jaren verschillende verbeteringen

n Digitale informatie-uitwisseling tussen ziekenhuizen.

doorgevoerd om de wachttijden op de Mammapoli te verkorten. Snelle diagnose en behandeling zijn belangrijke onderdelen van goede dienstverlening. Door regelmatig te overleggen over patiëntenzorg is De Tjongerschans in staat goede kwaliteitszorg te leveren. Zo wordt wekelijks een teleconferentie gehouden waar de mammapoli patiënten van de A7ziekenhuizen in het Noorden (Sneek, Drachten en s e p t e m b e r 2 0 11

23

24


Pas in 1972 naam De Tjongerschans Jarenlang had het ziekenhuis in Heerenveen geen naam. Dat kreeg het pas in 1972 ter gelegenheid van de opening van het nieuwe beddenhuis. Uit een wedstrijd voor het bedenken van een naam voor het ziekenhuis gaf één deelnemer als suggestie de naam De Tjongerwal. Een andere deelnemer stelde De Schoterschans voor. De jury besloot beide namen samen te voegen en beide inzendingen te honoreren met een prijs. Zo ontstond de naam De Tjongerschans. Een toepasselijke naam, want het riviertje de Tjonger doorsnijdt het verzorgingsgebied van het ziekenhuis en schans, afgeleid van het Oudhollandse woord Schutse, betekent volgens de Dikke van Dale bescherming of beschutting.

Onbekend beroep: beddenschoonmaker Een aantal functies binnen een ziekenhuis zijn bij veel

In eigen huis

mensen bekend. Iedereen weet dat bijvoorbeeld

Voorheen werden de bedden die door patiënten

medisch specialisten en verpleegkundigen patiënten

waren gebruikt, in de kelder van De Tjongerschans

diagnosticeren en behandelen. Wat minder bekend

gereinigd. Het beddengoed werd afgehaald, waarna

is, zijn de beroepen die niet zo zichtbaar zijn. De

het gewassen werd in grote machines. Nu gebeurt

beddenschoonmaker is daar één van. Hier krijgt u

dat door een gespecialiseerd bedrijf, buiten het

een beeld van zijn of haar werkzaamheden.

ziekenhuis. Na het afhalen werd het bed schoongemaakt met een emmer sop en doeken/sponsen. Om de onderkant te kunnen reinigen werden de

n Beddenschoonmaker Engelien Sijtsma maakt een bed op.

zogenaamde beddenkantelaars gebruikt. Als het bed klaar was, en weer opnieuw opgemaakt, werd er plastic over gedaan.

Schoonmaken op de kamer Een beddenreiniger vertelt: “Tegenwoordig maken we de bedden op de zaal of in de kamer schoon. We krijgen een seintje wanneer een bed vrijkomt. Dan gaan we naar de plek waar het staat om het bed in orde te maken voor een volgende patiënt. We zijn rond de 10 minuten bezig met een vochtig microvezeldoekje. Soms mis ik het soppen van de bedden in de kelder. Dat was gezellig omdat je met elkaar bezig was.”

s e p t e m b e r 2 0 11

25

Historie

Nieuwe beroepen Door de jaren heen zijn de functies in het ziekenhuis veranderd. Beroepen die vroeger bestonden, zijn inmiddels verdwenen. Nieuw zijn zeer gespecialiseerde functies, zoals bijvoorbeeld die van kinder-diabetesverpleegkundige en medisch maatschappelijk werker. Hieronder geven we u een beeld van de dagelijkse praktijk van deze collega’s.

Wat doet een kinder-diabetesverpleegkundige? Bij de afdeling Kindergeneeskunde van De Tjonger-

mogelijk contact mee te houden i.p.v. ze daad-

schans is een kinder-diabetesverpleegkundige actief.

werkelijk te begeleiden. Tegenwoordig doe ik veel via

Zij vertelt: “Ik merkte dat er steeds meer kinder-

e-mailcontact. Regelmatig is angst voor sporten met

diabeten kwamen, en ben een opleiding gaan doen

een “onbetrouwbaar” lichaam een probleem voor

om me daarin te specialiseren. De laatste drie jaar be-

deze leeftijd. Daarop willen wij in de toekomst in

geleid ik uitsluitend kinderen.”

samenwerking met Medisch Maatschappelijk Werk en fysiotherapeuten inspelen. We zouden er ook het

Zijn kinderen andere diabetespatiënten dan volwassenen?

“lotgenotencontact“ mee bevorderen.”

“Ja, je hebt te maken met verschillende leeftijdfasen,

Hoe vaak zie je een patiënt?

waarbij het kind anders met diabetes omgaat.

“Gemiddeld zie ik een patiënt en zijn of haar ouders

De ouders spelen bij vooral jonge kinderen een grote

één keer per half jaar. De diëtiste is een keer per jaar

rol. Tieners kunnen op een gegeven moment zelf

bij deze afspraak aanwezig om over de voeding te

dingen overnemen, daarna worden het pubers. Deze

praten. Ook kan er een kinderpsycholoog bij zijn of

fase is erg moeilijk, ze zetten zich tegen alles af,

een medisch maatschappelijk werker. Die praten met

schommelen alleen al vanwege hun hormonen erg

het gezin over de veranderingen en invloed van de

met de bloedsuikers en vinden het moeilijk zich aan

diabetes op het dagelijkse leven. Er verandert veel

afspraken te houden. Daar probeer je zo goed

binnen een gezin, ook voor de broertjes en zusjes.”

n Kinder-diabetesverpleegkundige Bea Downar onderzoekt een jonge patiënt.

26


Wat doe je bij zo’n afspraak? “Ik vraag hoe het gaat met het kind. Hoe voelt het zich? Hoe gaat het op school? Verder wegen we het kind, meten de lengte en de bloeddruk en bekijken de ‘spuitplaatsen’. Het materiaal dat het kind gebruikt voor het meten en spuiten word gecheckt. Wij gaan ook op de zelfstandigheid van het kind in, wat doet het zelf en wat doen de ouders nog betreffende de diabetes? Soms ga ik naar de school van het kind om dingen uit te leggen over diabetes. Scholen werken in het algemeen prima mee, maar soms moet ik iets toelichten. Er is wel eens onwetendheid, zowel bij de

n Duiken leert kinderen met diabetes hoe je je rond activiteiten moet gedragen.

leerkrachten als ook bij de scholieren, waardoor men niet goed kan reageren. Kinderen zijn soms hard naar

zien dat je met diabetes een gewoon leven kunt

elkaar toe: die roepen naar een kind met diabetes dat

leiden.”

het zijn of haar eigen schuld is… Dan kan ik uitleggen hoe het echt zit!”

Wat vind je het leukste van je werk? “De grote diversiteit! De verschillenden facetten van

Doen jullie bijzondere dingen voor de kinderen?

het ziektebeeld en de verschillende leeftijden van

“Ja, we organiseren regelmatig uitjes. Het is belang-

bezig. Vooral bij nieuwe patiënten is goede

rijk voor de kinderen en hun ouders dat ze met elkaar

begeleiding belangrijk. Zij moeten nog alles leren en

contact hebben om ervaringen uit te wisselen. Laatst

de eerste ervaring met diabetes moet “zo goed

kregen wij met een groep pubers duikles hier in Sport-

mogelijk“ verlopen. Daarom bieden wij 24 uur per dag

stad Heerenveen. Ook hebben we cakejes

de mogelijkheid contact op te nemen met het team!

gebakken met de “kleintjes” in onze ziekenhuiskeuken

Na verloop van tijd moeten ouders ook leren hun

onder begeleiding van een kok, de diëtiste en de

kinderen los te laten. Dat zijn boeiende processen.

pedagogisch medewerker van de kinderafdeling. Een

Ik heb veel materiaal, boeken, folders, voorbeelden

groot succes! Die bijeenkomsten zijn niet alleen

van insulinepennen, bloedsuikermeters, enz. Die leen

gezellig maar ook educatief: Wat moet je bijvoorbeeld

ik ook uit, zodat kinderen en ouders er rustig

eten en spuiten voordat je gaat duiken en waaraan

vertrouwd mee kunnen raken. Wat dat betreft heb ik

moet je daarna denken? Het is belangrijk dat we laten

een sterke voorlichtende functie.”

kinderen en ouders. Je bent intensief met een kind

Sinds 2003 is binnen De Tjongerschans het medisch maatschappelijk werk in eigen huis ondergebracht.

Wat doet een medisch maatschappelijk werker? Wat doen de medisch maatschappelijk werkers (MMW-ers)?

Bij uitzondering gaan de MMW-ers op huisbezoek.

“We bieden psychosociale hulpverlening aan

kader van een psychosociaal onderzoek. Dat kan

patiënten die hier zijn opgenomen in het ziekenhuis of

nodig zijn om een goed beeld van de thuissituatie

die hier een specialist bezoeken. Daarnaast helpen

te krijgen. De MMW-ers geven ook voorlichting en

we zonodig hun partner of anderen in het ‘sociale

verzorgen groepsbegeleiding.

Bijvoorbeeld bij terminaal zieke mensen of in het

systeem’ van de patiënt. Het gaat om begeleiding en

andere disciplines. Ook kan dit op eigen initiatief”.

Met welke problematiek en werkzaamheden hebben MMW-ers het meeste te maken?

Samengevat begeleiden de MMW’ers patiënten in het

“Een ziekte en diagnose kan enorme gevolgen

omgaan met ziek zijn. Zowel klinisch als poliklinisch.

hebben voor het leven van onze patiënten en de

behandeling. Ze komen bij ons op doorverwijzing van de (gespecialiseerd) verpleegkundige, specialist of

s e p t e m b e r 2 0 11

27

28


mensen om hen heen. Het vraagt aanpassingen op

Daarnaast zijn we gespecialiseerd in de begeleiding

veel gebieden. Niet alleen lichamelijk, maar ook

van oncologische patiënten.

emotioneel krijgen ze veel te verwerken. Angst,

We werken ook samen met andere disciplines binnen

boosheid, onzekerheid, verdriet en onmacht zijn

het ziekenhuis en verwijzen daar zo nodig naar door.

enkele emoties die bij een ziekte kunnen horen. We

Verder verwijzen we ook regelmatig door naar de

helpen bij de acceptatie en de verwerking daarvan.

eerste lijn, zoals bijvoorbeeld het Algemeen maatschappelijk werk, de WMO, thuiszorg en

‘Medisch maatschappelijk werker begeleidt bij het omgaan met ziekzijn’

revalidatiecentra”. De MMW-ers nemen deel aan de multidisciplinaire overleggen (MDO’s). Zij ervaren multidisciplinair werken als versterkend en kwaliteitsverhogend.

Wat zijn de mooiste ervaringen in je werk? “Je kunt iets betekenen voor iemand in een moeilijke situatie. Handvatten aanreiken en een wezenlijke

We inventariseren de bestaande problematiek en

bijdrage leveren aan het welbevinden van de patiënt

maken vervolgens een behandelplan. Daarnaast

en eventueel zijn of haar sociale omgeving. Voor veel

worden we ingezet voor de emotionele begeleiding

mensen is een opname en/of ziekte een grote

van ziekte en de behandeling en het (opnieuw) leren

verandering, die soms plotseling plaatsvindt. Alles is

omgaan met de sociale omgeving. We bieden een

anders, er is onzekerheid. Soms is er eenmalig

luisterend oor, regelen praktische aspecten, geven

contact, soms langere begeleiding. Dat laatste is

advies en bemiddeling, informatie en voorlichting.

bijvoorbeeld bij chronisch ziek zijn het geval”.

25 jaar cardiologie Van acuut overlijden naar mogelijkheden voor herstel Hart- en vaatzieken waren in De Tjongerschans

patiënten tegenwoordig minder beschadigingen op

onderdeel van interne geneeskunde, tot Gerard

en is de kans op herstel sterk toegenomen.

Jochemsen in 1986 startte als eerste cardioloog in

Door alle ontwikkelingen in de cardiologie zijn hart-

Heerenveen. Cardiologie heeft de laatste decennia

en vaatziekten niet meer doodsoorzaak nummer één

enorme ontwikkelingen doorgemaakt. Indertijd waren

in Nederland. Dankzij nieuwe behandelingen,

mensen veel zieker, er traden meer complicaties

medicijnen, revalidatie en snelle diagnoses blijven

op en patiënten hielden na een hartinfarct weken

mensen niet alleen langer leven, maar ook op een

bedrust, waarna ze met hun revalidatie begonnen.

prettiger manier.

Door nieuwe behandelingen, zoals dotteren of het toedienen van stolseloplossende middelen, lopen

Preventie Sportcardiologen wijzen op het belang van preventie. Bij patiënten met hartfalen bijvoorbeeld blijkt een slechte conditie vaak een groot probleem. Door deze patiënten meer te laten bewegen, krijgen ze een betere conditie, meer bewegingsvrijheid en een betere kwaliteit van leven. n De vakgroep Cardiologie van De Tjongerschans:

v.l.n.r. Gerard Jochemsen, Martin Kooistra, Geert Tjeerdsma, Suzanna de Vries, Jan van Os. Niet op de foto: Koen Oei.

s e p t e m b e r 2 0 11

29

Cliëntenraad De Tjongerschans Gedreven en betrokken “Toen ik in 1970 in De Tjongerschans begon als leerling/ verpleegkundige gold het adagium: wij weten wel wat goed voor u is. De patiënten werden zo goed mogelijk behandeld en verpleegd. ‘Wat de dokter zegt is, goed voor je’ gold toen vooral. Er werd zeker met liefde en toewijding gehandeld, maar er was bijna geen inspraak van de patiënt. Met de invoering van de WMCZ (Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen) in 1996 veranderde deze afhankelijkheid en kreeg de cliënt, zoals we toen onze patiënten gingen noemen, meer inspraak in het reilen en zeilen van het ziekenhuis”, vertelt Jan Nijkamp, voorzitter van de Cliëntenraad van De Tjongerschans.

• Goede geneeskunde: worden de patiënten goed behandeld, worden cliënten op een juiste wijze benaderd? • Veiligheid: Spoedeisende Hulp, ontruimingsprotocol; • Privacy: advisering over het elektronisch patiëntendossier; • Gastvrijheid: regelmatig gastvrijheidsonderzoek; • Zorgvuldigheid: samenwerkingsinitiatieven; bezuinigingen; • Optimalisering van kwaliteit: bespreken en analyseren van uitingen in de landelijke, regionale en lokale media; contact met de Inspectie voor de

De leden van de Cliëntenraad proberen zo goed

Volksgezondheid over kwaliteitsonderzoek in en

mogelijk de belangen van de (potentiële) cliënten te

van het ziekenhuis;

vertegenwoordigen op allerlei terreinen, zoals:

• Bereikbaarheid: voldoende en goede parkeergelegenheid, bewegwijzering.

• Toegankelijke, laagdrempelige zorg: tevredenheidsenquêtes, wachtlijstenproblematiek;

En nog veel meer zaken, die te maken hebben met u en het ziekenhuis, ons ziekenhuis.

n Vlnr: Jan Nijkamp (voorzitter), Annelies Gorter, Klaas Feenstra, Baukje van der Meer, Wiebe van der Hoogt, Fransje Faber

en Lenus van der Broek (vice-voorzitter).

30


De huidige leden van de Cliëntenraad zijn zeer gemotiveerd voor hun taak. Hieronder ziet u hun achtergrond en lichten ze de betrokkenheid bij De Tjongerschans toe:

Jan Nijkamp (voorzitter) oud docent verpleegkunde “Het belang van de Cliëntenraad ligt voor mij in het optimaliseren van de zorg. Ik ben m.n. gericht op zorgvuldigheid in beleid, behandeling en bejegening. In de Cliëntenraad kan ik daar voldoende impulsen aan geven.”

Annelies Gorter oud verpleegkundige “Mijn aandacht ligt bij de cliënt, hoe die het ziekenhuis en alles wat hij/zij tegenkomt, beleeft. Graag zet ik mij in om dat zo goed mogelijk te laten plaatsvinden.”

Klaas Feenstra oud huisarts “Mijn idee van de cliëntenraad is die van een soort Tweede Kamer. Ik kijk graag kritisch naar de plannen en de gebeurtenissen. Vooral de organisatie en de patiëntenzorg hebben mijn aandacht.”

Baukje van der Meer lid Participatieraad Heerenveen en Wijkplatform Heerenveen-Midden “Uit maatschappelijke betrokkenheid ben ik lid geworden van de Cliëntenraad van ziekenhuis De Tjongerschans. Om vanuit het perspectief van de bewoners en dus (potentiële) cliënten mee te denken over een goede zorg in ons ziekenhuis.”

Wiebe van der Hoogt mediator “Ik heb vroeger gewerkt in De Tjongerschans en ik vind het belangrijk dat de zorg voor de bewoners in en rondom Heerenveen goed is en ook zo beleefd wordt. De Cliëntenraad moet dit blijven bewaken en zo nodig initiatieven nemen.”

Fransje Faber ex-secretaresse “Ik zit nu ± 3 jaar in de Cliëntenraad. Graag wil ik hiermee iets voor de cliënten van De Tjongerschans betekenen. Ik heb als aandachtsgebied o.a. medische en verpleegkundige zaken.”

Lenus van der Broek (vice-voorzitter) oud voorlichter van de gemeente “Ik vind dat de cliënt altijd centraal moet staan, en daar wil ik mij voor inzetten. Communicatie is bij dit alles het belangrijkste onderdeel.”

Ideeën? Heeft u ideeën hoe wij de belangen van de cliënten nog beter kunnen behartigen of heeft u een onderwerp dat u graag op de agenda wilt zetten, schroom dan niet en laat het ons weten. Dit kan heel eenvoudig door een mailtje te sturen aan clië[email protected] of via de post: Cliëntenraad ziekenhuis De Tjongerschans, Postbus 10500, 8440 MA Heerenveen.

s e p t e m b e r 2 0 11

31

Historisch materiaal

Redactie-adres Ziekenhuis De Tjongerschans, afdeling Communicatie, [email protected] Auteurs Karen Rademakers, Saskia Toor

I

Eindredactie Tjeerd Rijpma

Fotografie Ziekenhuis De Tjongerschans, tenzij anders vermeld Uitgeverij BC Uitgevers BV, Sneek

I


Oplage 11.000 exemplaren

Advertentieverkoop Digna Schoonen, Dennis de Kam

Vormgeving / opmaak Hannique de Jong I

32

I

Druk Even navragen bij de laatste proef ingevuld

Colofon

100 Jaar. gezondheidszorg in De Tjongerschans; een terugblik en een kijkje in de toekomst!

Recommend Documents