1. Visieraadsleden op de overheveling van taken binnen het sociale domein naar de gemeente Bij de transitie en transformatie gaat het om een cultuurslag, wat is de visie van raadsleden? De voorzitter vraagt hier in 3 minuten op te reageren.
Erik Haverkort (fractievoorzitter VVD) Erik vraagt de zaal wie er aanwezig zijn. Het blijkt dat er veel professionals en vrijwilligers, leden van de Wmo-raad en een groep belangstellende burgers aanwezig zijn. We staan achter de transitie om het rijksbeleid te verplaatsen naar de gemeente. Wetgeving moet plaatsvinden waar je deze het beste kunt beheersen. Hoe dichter de zorg bij burgers wordt georganiseerd, hoe beter. De bezuinigingen zijn nodig om de kosten in te dammen. Het wordt spannend hoe het zal gaan lopen. Het is mooi om principes als mantelzorg, zelfwerkzaamheid en vrijwilligerswerk in te zetten, maar het lukt alleen als er voldoende vangnet is.
Tonnie Tekelenburg (fractievoorzitter Groen Links) Transitie en transformatie zien we als een uitdaging. Maar het gaat te snel, het is ingewikkeld. In plaats van dat er extra financiën bijkomen, gaat het gepaard met landelijke en lokale bezuinigingen. Privacy is een punt van zorg. Om sturing te geven aan de zorg, willen we aan de pgb’s aandacht geven. Wij keren het om. Iedereen mag een pgb hebben, lukt dat niet, dan helpt de gemeente met zorg in natura. Het is belangrijk om de mensen vrijheid te geven. Ook pleiten we voor een onafhankelijk loket en cliëntenondersteuning. We willen geen bureaucratische laag.
Wilma Heessen (Raadslid Pvd A) Vaak gaat het over de vitale samenleving of participatiesamenleving. Wij hebben de voorkeur voor een inclusieve samenleving, om vast te stellen wie is wel zelfredzaam, welke groep is minder zelfredzaam en voor wie moet je er zijn? Waar en hoe is hulp nodig? Deze transitie geeft kansen om nabijer met één gezin, één plan, één coördinator maatwerk te leveren. Voordat het zo ver is, willen we zeker weten of mensen de zorg krijgen die nodig is. Doel is niet om mensen zelfredzaam te maken, maar het gaat om het bouwen van een solidair systeem. Mensen moeten verzekerd zijn van zorg. We moeten de middelen zodanig verdelen dat we mensen de garantie kunnen geven dat we zeker weten dat we voor die groep die het nodig heeft de hulp kunnen bieden. We moeten aan de voorkant mensen vragen langer zelfstandig te zijn, opdat het systeem solidair is. Samen redzaam!
Roel Blaauw (Raadslid GB) Er is een enorme cultuuromslag gaande. De kosten van de zorg liepen te veel op. Transitie is gemakkelijk te organiseren. Nu zijn we bezig met de eerste stappen voor transformatie, dat is een moeilijk proces. Alles heeft tijd nodig om te settelen in deze maatschappij. Met deze cultuuromslag zullen spaanders gaan vallen. Wij vinden het belangrijk dat de zwaksten ondersteund worden. We zullen met zijn allen snel duidelijkheid moeten scheppen rond de vragen die er liggen, zodat we weten waar we aan toe zijn.
Marleen van der Meulen (Raadslid D66) We zien een samenleving voor ons waar mensen elkaar helpen en waar het vanzelfsprekend is dat je samen een klus klaart. Er zijn al veel mensen die actief bezig zijn met de transformatie, maar er zijn nog meer mensen die dat willen doen. Nederlanders zijn niet gewend om hulp te vragen en ook niet om nee te zeggen. We zijn in staat om platformen te creëren waar mensen die hulp nodig hebben, mensen ontmoeten die hulp willen bieden. De tijd dat iedereen gebruik kon maken van bestaande regelingen is voorbij. Het benodigde geld is op. Voordeel is dat we in Lochem het noaberschap hebben, dus er ligt een fundament voor de participatiesamenleving. Het zit de mensen in de genen, ze doen het al vanzelf. De uitwerking van de decentralisatie is nog niet duidelijk, het is belangrijk om met elkaar vorm te geven aan de transformatie. De gemeente heeft geen vastomlijnd plan, de contouren zullen langzaamaan duidelijk moeten worden. Met de opgedane ervaring zetten we vervolgstappen. We gaan een proef neerzetten, dan kijken we stap voor stap hoe het gaat. Gaat het goed? Ja, het gaat goed, maar we gaan de komende jaren rustig aan groeien.
Radboud Ammerlaan (fractievoorzitter CDA) Wij gaan echt voor de samenleving. We hebben in de begroting hiervoor veel geld vrijgemaakt. De lijfelijke zorg moet door professionals worden gerealiseerd, met hulp van vrijwilligers. We willen dat er in de maatschappij een vangnet is en we laten niemand vallen. Bij de bezuinigingen staan de mensen centraal: Cliënten, mantelzorgers en professionals. De organisatie die wij gaan neerzetten, is er één die gaat leren. Er zullen ook veel fouten worden gemaakt. Het is een leerproces en het gaat om herschikken van middelen. We hebben zorg over administratieve rompslomp. Wij willen dat mensen zelf kunnen beschikken en dus willen we mensen serieus nemen. Dat mensen aan kunnen geven waar ze behoefte aan hebben. De keukentafelgesprekken zijn belangrijk. De richting van de ontwikkelingen is duidelijk en het doel is duidelijk, maar het is een gezamenlijke ontdekkingstocht hoe we het samen gaan bereiken. Niemand in Nederland weet het, maar wij gaan samenwerken met mensen uit het veld.
2. Vragen uit de zaal * Vraag: elke gemeente is bezig met de kerntaken discussie, bezuinigen. Wat is de Kanteling? Ik wil weten wat we hadden, wat we hebben en wat we krijgen. Eric Haverkort: het College is bezig om de Meicirculaire van de regering te vertalen naar de begroting van 2015. Het totale plaatje zal oktober/november pas bekend zijn. Zo gauw we het hebben wordt het met de gehele gemeente gedeeld. * Vraag: de huishoudelijke hulp gaat er uit, maar de huishoudelijke hulp heeft ook de functie om te signaleren wat er aan de hand is. Er is een categorie mensen die zorg nodig hebben maar die het niet zelf vragen, weten niet wat ze nodig hebben (bijv. psychiatrische patiënten, verslaafden). Tonnie Tekelenburg: als de huishoudelijke hulp 1 er uit gaat, krijgen 900 mensen geen hulp meer. Er blijven misschien 100 mensen over die naar huishoudelijke hulp 2 overgaan. Ik ben het met u eens dat de huishoudelijke hulp ook een signalerende functie heeft. Ik zou zeggen: schaf het niet af, want dan worden de mensen naar huis gestuurd en komen ze in een uitkering terecht. Blijf ze voor het werk inzetten en het plan van Vérian om gezamenlijk in 2 jaar een nieuw systeem te maken en zo te zorgen dat alle mensen goede zorg krijgen, lijkt me een goed plan. * Vraag: als mantelzorger wordt mij gevraagd om te zorgen voor iemand die hulp nodig heeft. Ik vind dat de mantelzorger ook recht heeft, in overleg met degene die zorg krijgt, om zijn mening kenbaar te maken over wat nodig zou zijn.
Wilma Heesen: een mantelzorger zou ook betrokken kunnen zijn bij een cliënt, het sluit aan bij het één plan streven. Het is een kans die benut moet worden. De cliënt zelf moet, meer dan voorheen, eigenaar blijven van het probleem. Er zal altijd professionele hulp nodig zijn. Radboud Ammerlaan: veel raadsleden zijn naast raadslid ook mantelzorger en kunnen over deze praktijk meepraten. De cliënt is vaak monddood of durft niet te zeggen waar hij behoefte aan heeft. De mantelzorger hoort naast het sociale wijkteam ook aan de keukentafel.
* De transitie en transformatie zijn een ingrijpend traject. Werkt de gemeente met een basisscenario zodat je sneller duidelijkheid kunt geven aan de mensen? Marleen van der Molen: er is een groeimodel. Er is niets duidelijk en geld is niet leidend. Het zal gaan om de vraag die mensen hebben die zorg nodig hebben. Aan de hand van de vraag die er komt, zal de organisatie worden ingericht. Het zou slecht zijn om een plan neer te zetten waar iedereen zich aan moet houden. Het is de bedoeling dat de betrokken mensen mee kunnen doen in hoe het er uit zal gaan zien. Tonny Tekelenburg: de transitie wordt gewoon opgelegd en de transformatie is iets wat we zelf moeten doen. Dat heet frictie en daar moeten we gewoon uitkomen. Maar dat kan niet vóór 1 januari. Radboud Ammerlaan: naast de bezuinigingen is het sociale vangnet belangrijk. Op het moment dat er nog steeds een zorgvraag is, gaan we die bedienen en gaan later op zoek naar geld.
