1. Post in Gemeente Liesveld Jaarrekening 2009 '*.Ij L Icndeltk, leemcc levendtt. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 108

1. Post in - 11259

Gemeente Liesveld Jaarrekening 2009 '*.Ij L | Icndeltk, leemcc levendtt

Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 108

1. Post in - 11259

yt


1. Post in - 11259

oorwoord Aan de gemeenteraad van Liesveld, Hierbij bieden wij u de programmarekening 2009 aan van uw gemeente en de twee l kennis nemen andere in De waard deelnemende gemeenten. Op deze wijze kunt u zowe van de optwikkelingen in onze eigen gemeente als in die van onze herindelingpadners. De jaarrekening vertoont dit jaar voor de drie gerùeenten de volgende financiële resultaten: . Gemeente Graaëtroom: een negatief saldo van f: 285.325, waarvoor aan de raad zal worden voorgesteld om dit bedrag te onttrekken aan de algemene reserve; . Liesveld: een positief saldo van é: 273.249. Voorgesteld wordt C 50.000 van dit resultaat te stolten in een reserve ''Risico's Samenwerkingsverbanden'' voor het opvangen van eventuele toekomstige financiële nadelen bij de verschillende samenwerkingsverbanden en gemeenschappelijke regelingen; . Gemeente Nieuw-Lekkerland : een positief saldo van C 44.656, waarvoor de raad zal worden voorgesteld dit bedrag toe te voegen aan de algemene reserve. Bij de jaarrekening 2009 heeft de accountant voor alle drie de gemeenten naast de gebruikelljke verkloring voor de getrouwheid een goedkeurende vurklarlng voor de rechtmatigheid afgegeven. De accountantsverklaring vindt u als bijlage in het jaa|erslag. Wij willen onze nieuwe raadsleden attenderen op de Ieeswijzer, waarmee wij u een snellere toegang willen bieden tot alle informatie uit de rekening. Eventuele technische vragen kunt u schrioelijk aangeven (rhailen) bij uw griffie. U krijgt dan spoedig een antwoord. De griffie stuurt een kopie aan de overige raadsleden. De programmarekening 2009 wordt behandeld In de raadsvergadering van: @ Gemeente Graaëtroom op 21 juni 2010; . Gemeente Liesveld op 22 juni 2010; * Gemeente Nleuw-Lekkerland op 24 juni 2010. Indien u wilt, bent u vanzelfsprekend van harte uitgenodigd om ooû de vergaderingen in de andere twee gemeenten bij te wonen. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Liesveld, s arretarjs De burgemeester, e s , K.J.G. Kats ir. J.C. van Ginkel 3


1. Post in - 11259

/


1. Post in - 11259

anbiedin sbrief In dit jaa|erslag Iegt het college van burgemeester en wethouders verantwoording af over het in 2009 gevoerde beleid. Dit beleid vloeit voort uit de door de gemeenteraad voor de jaren 2006/2010 vastgestelde ''Politieke Agenda'' en het door het college vastgestelde programma ''Liesveld, Samen Vooruit'. Voor het jaar 2009 zijn de beleidsdoelstellingen aangegeven in de in november 2008 vastgestelde Programmabegroting 2009. Financiële resultaten j jveau De economische ontwikkelingen die zich in 2009 op landelijk en ook mondiaa n voordeden, hebben ook voor de Iokale overheden negatieve gevolgen gehad. In de Ioop van 2009 hebben we daarover met uw raad gecommuniceerd, de financiële gqvolgen zo goed als mogelijk ingeschat en in de begroting verwerkt. Uiteindelijk kunnen we vaststellen dat de gevolgen van de economische recessie voor de exploitatie van het jaar 2009 zijn meegevallen. De bouwleges, waarvoor we eerder de opbrengstraming met C 75.000 verlaagden, kwamen alsnog C 55.000 hoger uit. De gemiddelde rentelast over de vaste schuld konden we dankzij de lage rentestand in de Ioop van 2009 terugbrengen van 4,84% naar 3,77%. De uitgaven voor WMo-voorzieningen bleven binnen het vastgestelde budget. Een bedrag van meer dan C 200.000 kon zelfs worden toegevoegd aan de WMo-rese|e. Ook de Regionale Sociale Dienst heeft de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand, ondanks extra uitgaven voor minimabeleid, gerealiseerd binnen hiervoor geraamde budgetten. Na jaren van stijgende kosten zijn de Iasten verbonden aan het vervoer van Ieerlingen in 2009, niet verder toegenomen. In overleg met de accountant en op basis van actuele kostprijsberekeningen hebben we binnen de kaders die door de raad voor het grondbeleid zijn gesteld, ook in 2009 een aantal winsten verliesnemingen gerealiseerd. De exploitatie van bedrijventerrein Gelkenes-West maakte een winstnemlng mogelijk van 12 74.000. Vooral de ontwikkelingen binnen het plan ''Slagen van Graafland'' brachten met zich mee, dat op de totale exploitatie van de herstructurering van Groot-Ammers in 2009 een verlies moest worden genomen van C 2.286.000. Zoals aangegeven in de Eindejaarsnota 2009 hebben we dit verlies voor C 1.836.000 kunnen opvangen binnen de reserve ulnvesteringen Grondbedrijf''. Een bedrag van f 450.000 is ten Iaste gebracht van de algemene reserve. Opdanks deze uitname is de stand van de algemene reserve, rekening houdende met de toevoeging van het rekeningsaldo 2009, op dit moment ongeveer C 1 miljoen. In het rekeningresultaat van Liesveld is de toevoeging van een aantal budgetten aan de reserve ''nog uit te voeren werkzaamheden'' verwerkt. Het betreft de middelen voor aciviteiten die voor het jaar 2009 waren voorzien en geraamd, maar om (onvoorziene) redenen eerst in 2010 daadwerkelijk worden uitgevoerd. Het gaat om de volgende werkzaamheden/niet-bestede middelen tot een totaalbedrag van C 180.250: - vernieuwen skatebaan Groot-Ammers C 16.000 - groot onderhoud aan bruggen C 45.000 - actualiseren bestemmingsplannen C 106.000 - implementatie omgevingsvergunning C 13.250 5


1. Post in - 11259

Realisatie beleid Mede dankzij het gevoerde financiële beleid konden we veel van de doelstellingen voor 2009 realiseren. Het voert te ver om in deze aanbiedingsbrief élle resultaien te benoemen. We noemen u er daarom slechts een aantal. ' Liesveld behoort ook in 2009 tot één van de veiligste gemeenten van Nederland. De aanwezige veiligheidsrisico's zijn gei'nventariseerd en het rampenplan van onze gemeenten is geactualiseerd. In het voorjaar van 2009 spraken de gemeentebesturen van Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland de intentie uit om de brandweerzorg van de gemeente onder te brengen bij de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Het resultaat hiervan is dat per 1 januari 2010 het voltallige personeel (beroeps en vrijwillige|) van de gemeente in dienst is getreden bij de veiligheidsregio. In de Ioop van 2010 wordt de totale brandweerzorg overgedragen aan de veiligheidsregio. Het korps van 'De waard' vervult in de regionalisatie een koplopersrol. Uitgangspunt is dat uiterlijk 1 januari 2013 alle gemeentelijke korpsen binnen onze regio geregionaliseerd zijn. Het gevoerde volkshuisvestingsbeleid Ieidde ertoe dat in 2009 de bouw is opgestart van het woonzorgcomplex te Groot-Ammers. In mei 2010 is ''De Hofê' opgeleverd. De ontwikkelingen binnen het Cpo-project zijn zo ver gevorderd, dat in 2010 een bouwaanvraag voor de woningen kan worden ingediend. In 2009 is daarvoor subsidie ontvangen en ook hiervoor ingezet. Daarnaast heeft woningbouwstichting Lek en Waard Wonen inmiddels 9 bestaande huu|oningen met koopgarantle verkocht aan starters. In mei 2009 is het bestemmingsplan |ngerak-zuid/woonleema/ vastgesteld. Het WMo-beleid heeft dankzij de ingevoerde huisbezoeken bij aanvragen om voorzieningen geleid tot een sterke verbetering van de kwalitelt voor de burger. Een actieplan ''mantelzorgonde|teuning'' is vastgesteld met als resultaat het opstarten van een proefproject regionaal mantelzorghetwerk. In het kader van het stimuleren van de sociale samenhang, gericht op straatfbuu|aciviteiten, vrijwilligers en specifieke doelgroepen, gaven we uitvoering aan de in 20Q9 vastgestelde Regeling Maatschappelijke Activiteiten. In samenwerking met de regio is een proces opgestart om te komen tot een integraal beleid voor jeugdgezondheidszorg. De agrarische sector is positief ondersteund met de vaststelling van het bestemmingsplan Buitengebied, waardoor we een verbreding van nevenactiviteiten voor agrariërs mogelijk maakten. Het jaar 2009 stond uiteraard voor een groot deel in het teken van de ambtelijke fusie die per 1 juli 2009 is gerealiseerd. Dit vroeg van zowel bestuur als van de medewerkers veel inzet. Het resultaat mag er zijn en terugkijkend kunnen we vaststellen dat we ook né 1 juli 2009 stappen voorwaarts hebben gezet in het proces te komen tot één nieuwe gemeente in 2013. Wij beseffen ons terdege dat we in 2009 vooral veel hebben kunnen realiseren dankzij de goede en constructieve samenwerking, zowel bestuurlijk met de raad, als ambtelijk met de medewerkers. Daalwoor spreken we hier onze oprechte dank uit. Gert-lan Kats lan van Ginkel Teus van Gelder Cees van der Vlist 6


1. Post in - 11259

aarrekenin 2009 'in één oo o sla ' Bedra èn x C 1.000 Originele Mee- Tegen- Realisatiœ begroting vallers vallers cijfers 2009 2099 2009 2909 Totaal inkomsten: 17.137 17.253 Liquidatie-uitkering IZA Nederland 76 Liquidatie-uitkering stichting Veiligheid en Toezicht 28 Dwangsommen 53 Risicovergoedingen gemeentegaranties 30 Bouwleges 20 Dividend Eneco 75 Dividend Bank Nederlandse Gemeenten 50 Totaal uitoaven: 17.049 16.980 Proqramma Bestuur. Oroani|tie en Veilioheid Bestuurlijke samenwerking/fu|iekosten De Waard 204 Bijdrage nadelig saldo GR De Waard 96 Bestuursonde|teunlng raad en B&W 75 Prooramma Sociale/Maatschappel-l|-ke ontwikkelinq Leerlingenvewoer 32 Kapitaalslasten onderwijs en sport 89 Niet-bestede midddelen WMO 229 Nieuwkomers 50 Minimabeleid 26 Proaramma VROM en Infrastrueuur Handhaving 30 Openbare verlichting 36 Gladhçidsbestrijding 27 Aloemene dekk-lnasmiddelen/rlnancie''n Rentelasten 130 Mutaties reserves 95 Stelpost Ioonkostenstijging 77 Stelpost inkoop-/aanbestedingsbeleid 65 Saldo be rotin rekenin 2099 88 273 De niet-bestede middelen voor WMO tot een bedrag van f 229.000 zijn toegevoegd aan de reserve WMo-middelen. Van het batige saldo van C 273.000 wordt voorgesteld een bedrag van C 50.000 te storten in eeri (nieuwe) reserve die wordt bestemd voor het opvangen van eventuele risico's bij samenwerkingsverbanden. Het resterende batige saldo van f 223.000 wordt toegevoegd aan de algemene reserve. 7


1. Post in - 11259

8


1. Post in - 11259

Lees|ijzer- Inhoudsopgave Vie de programmaveran|oording en de paragrafen wordt kerantwoording afgelegd over het in het jaar 2009 gerealiseerde beleid (beleidsdeel). Via de balans en het overzicht van baten en Iasten (met toelichting) wordt de financiële verantwoording afgelegd (financieel deel). De programmarekening 2009 is als volgt opgebouwd: > Voorwoord blz. 3 > Aanbiedingsbrief blz. 5 > Jaarrekening in één oogopslag blz. 7 > Leeswijzer - Inhoudopgave blz. 8 é Jaa-erslag (beleidsdeel) > Programmaverantwoording blz. 12 >. Overzicht financiën blz. 34 > Paragrafen blz. 42 > Jaarrekening (snancieel deel) > Balans en toelichting op de balans blz. 79 > P|grammarekening blz. 89 > Analyse jaarresultaat blz. 92 > Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling blz. 97 é Bijlagen > Criteria begrotingsonrechtmatigheid blz. 100 >. Accountantsverklaring blz. 102 >. Raadsbesluit blz. 103 >. Rapportage Single Information Single Audit blz. 104


1. Post in - 11259

é


1. Post in - 11259

.'' Jaarverslag 2009 '.


1. Post in - 11259

...(


1. Post in - 11259

Programmaverantwoording


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Eind maart / begin april 2009 deden de raden (voorafgegaan door opiniërende bijeenkomsten) belangrijke uitspraken over van de organisatie verlangde kwaliteiten en resultaten en over de financiële verrekening: - besluit kaderstelling 'Ruimte voor lnwoners'; - besluit 'Verrekenmodel De Waard'. Het Verrekenmodel regelt o.a. de overheveling van budgetten en de verdeelformule voor de gemeentelijke bijdrageverlening. Conform het uitgesproken uitgangspunt 'evenwichtige zuivere kostentoerekening' hebben we in deze jaar'rekening systeem-/ toerekeningsve|chillen tussen de 3 gemeenten geheel verwerkt / 'geëgaliseerd'. Najaar 2009 is de vorming van De Waard (periode tot 1 juli 2009) geëvalueerd. De daarbij opgemaakte rapportage 'Mensen maken het ve|chil' is begin december 2009 aan de raden aangeboden. Het ondecoeksresultaat is ronduit positief: 'dankztj (..) positieve grondhouding van alle pallqen (...) topprestatie geleverd; met veel enthousiasme en grote betrokkenheid heel veel werk verzet; het was zeer zeker de moeite 'Waard'; zowel ambtelijk en bestuurlök ztjrl er enorme stappen gezet'. Het grootste deel van de 10 algemene aanbevelingen zijn inmiddels via het bestuur van De Waard in processen en acties uitgezet. Een drietal aanbevelingen van politiekbestuurlijke aard stelden we via een gezamenlijke opinië|nde raadsvergadering (9 februari 2010) aan de orde. Per december 2009 houden we wekelijks een gezamenlijk collegeoverleg, ter uitwisseling, harmonisering van zaken, gezamenlijke externe oriëntatie, gericht op de aanstaande bestuurlijke fusie. Voor alle po|efeuilles geldt al vanaf juli 2009 een gezamenlijk pooefeuillehouderoverleg voorafgaande aan collegebehandeling. Gemeentelijke herindeling In februari 2009 stemden de raden van Graafstxom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland in met het rapport 'Verbonden bewegen'. In dat rapport stond aangegeven welke aspecten van belang worden geacht ter voorbereiding op besluitvorming over bestuurlijke schaalverg|ting. De daarop volgende maanden zijn deze aspecten uitgewerkt: - vraag aan de gemeenteraden van Giessenlanden en Zederik of zij betrokken willen worden bij een herindelingproces; - het verrichten van een due diligence onderzoek, ter goede vergelijking van de 3 gemeenten; - het uitvoeren van een herindelingscan door het ministerie van BZK en de provincie, om de financiële impact van herindeling te kunnen kennen; - het opstellen van het 'Kernprogramma De Waard' om elkaar als gemeentebesturen inzicht te bieden in de nog als zelfstandige gemeenten te realiseren projeden; - het houden van informatieavonden voor burgers, instellingen en bedrijven over het thema 'samenwerken en samengaan'. De conclusie van al deze aspecten Ieidde voor elke gemeenteraad op 8 juli 2009 tot de vaststelling van een voorgenomen herindelingontwerp, gericht op bestuurlijke fusie van de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland per 1 januari 2013. Als vervolg op deze beslui|orming, Ioopt bij jaa|isseling 2009/2010 nog een door gemeenteraden gevraagd onderzoek naar de effecten van een eventueel vervroegde herindeling. Regionale samenwerking Albla|se-aard-vijfheerenlanden Het Algemeen Bestuur van de Regio AV is uitgebreid met een collegelid ult ieder college. Daarnaast is het Dagelijks Bestuur vormgegeven en velwult het een algemeen 16


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Burgerpa|itipatie In het rapport %verbonden bewegen' van januari 2009 is burgerpa|icipatie als een belangrijk onderwerp benoemd. Verder stelden de raden het document ''Kade|telling burgerpaoicipatie'' vast. Vervolgens startten we met het vormgeven van het thema Burgerpa/icipatie als vorm van externe oriëntatie. Sociale veiligheid Resultaten Graafstroom, Nieuw-Lekkerland en Liesveld behoorden ook in 2009 tot de veiligste gemeenten van Nederland. Wel is er sprake van een Iichte stijging van het aantal aangiftes, 545 aangiftes in 2009 en 522 in 2008. Verreweg het grootste gedeelte van het aantal aangiftes heeft betrekking op vernielingen en overlast door jeugd. Het aantal vernielingen daalde ten opzichte van 2008 behoorlijk. De overlast door jeugd is daarentegen gestegen. .....||||b |||d.|||9. |||1 .| |.|.|. .. |.|..|. ..|||| .|.|.| |||! .|.| ||||.....1 .|......|. ||||.|||1 |||| ..||.| .||| |.|. |.|.|. |||4. ||. |.|.....| |.|.|. || ..|.................. .......... .......................... ................... ........................ ....................... . ........................ l | . .. . . . .. . .. . . .. . *|||7 |.|. . |||| ||. . .. . . .. . . .. . .è . ... . .. .. .. .|| ||â |.| ||||q |1 |! ||||q |||| |.|. .. . . . . . .. . l . . . . . . |||||1. . . . |||| |||| ||| |I ||||. |||i ||| ||i||||| |.|.| .. . . .. .. . . . . - . .. . 1 j . . .-| |j.||||j. ... .||||.. . ||||||y... ....... . .|.|. . .. |.| .|. . ...-|..|.|.. . . ..||||. . . ..|..............j |||y |||| |||| || |||r |||| |||| ||||||j |. |||j |||| || ||| ||r |||| ||j j |||| |||r || |||j |||j ||y j j......|..... . . ............ ........ ...... . .... . g.........................|. ||||y ,,.,,..... ,, .|||... ..|. ,. ................... | . .. .. ....................... |.|..... ||2. |||., ,,|. ,. ................................y................ ........... .. .. .. .. .. .. |||| |............ ,, |||||. .,.,. ,. .......... ............. .......... ...........| p. .....| |||| |.|.|| |||.| ... ... .. ...............................i'......................... .|ô||. ..||.|| .|..... ||. ..||. . ||||:. -'''. |................... .. .. | . .. .. .. .. .................... ||||, |||||. .........|. ||||, ||:|| .|| ...................................)...............................................| |||||. ............|.|.|.|...............................................| ! |||ï |i |||| |||F |||| ||||| |....|........ . ........ ...... ..................................... |i'........................ ||| . |||i ||||.... |. ||| .|||ï |||i |.................. ..... .t... .......................... ||||. |||i. .... ||) |. |||| || . .......... .........| ........ ..... ........ .... .... .... ||||.. |||i || |||i |||7 || ..................... .......... . ......-| r '''''|'' !||||.|; |||| |||i ||||' |||| || |||t |||| |'| - ||| |||t |||| || |||| ||| '|||| || p ||| |||k' |||i ''''||' ||| '|||ï |||r | p , # MK 1 , . , Actie tegen overlast Om de overlast door jeugd en vernielingen tegen te gaan, wezen we gebieden in de openbare ruimte aan waar het verboden is om alcohol te nuttigen. Verder waren er diverse gesprekken met omwonenden, jongeren en ouders. Verder doen De Waard-gemeenten mee in het Project 'Verzuip jij je toekomst'. Vanuit dit project zijn dive|e adies ondernomen, zoals beleidsinventarisaties, handhavingsacies en voorlichting. Handhaving Naast de handhaving door de politie zijn er Buitengewone Opsporingsambtenaren ingehuurd voor de handhaving van de zogenaamde 'kleine delicten' zoals hondenpoep en parkeren. Hulsverbod Vanaf 1 maart hebben de burgemeeste| de mogelijkheid om een huisverbod op te Ieggen in geval er dreiging of sprake is van huiselijk geweld. In 2009 legde de burgemeester twee huisverboden op. Regionale ontwikkelingen De Waard-gemeenten besloten om aan te sluiten bij het Regionaal Informatie en Expeoisecentrum, het Veiligheidshuis en de Regionale communicatie campagne Oud & Nieuw. Integraal Veiligheidsplan In De Waard verband krijgt het onderdeel Veiligheid beleidsmatig vorm. Reorganisatie politie In 2009 startte het reorganisatietraject bij de politie. Een concept vlsie is opgesteld en de eel-ste organisatie ontwerpen zijn opgesteld. BesluiNorming hierover volgt in 2010. Hiermee samenhangend is besloten het Platform Sociale Veiligheid te evalueren. Fysieke veiligheid Rampenbestrqding / crisisbehee|ing In 2009 hebben we het rampenplan van onze gemeente ve|angen en geactualiseerd in een nieuw rampenplan De Waard. Alle ambtenaren van De Waard hebben een plaats in 18


1. Post in - 11259

het rampenplan. Dit is een aanzienlijke verbetering van de slagkracht ten opzichte van de oude situatie. Elke medewerker is oslcieel aangesteld in het rampenplan. Daarnaast oefende iedere medewerker in 2009 in de nieuwe fundie in het nieuwe rampenplan. De aanwezige risico's binnen De Waard zijn gei'nventariseerd in de Risico-inventarisatie en -analyse De Waard''. Hierin zijn de aanwezige veiligheidsrlsico's benoemd op basis van een Iandelijke standaard. Waar nodig zijn de maatregelen tegen deze rlsico's beschreven. In 2009 informeerden we onze burgers over de aanwezige risico's in de gemeente. Dit deden we door huls-aan-huis de risicowijzer te ve|preiden. Om ten tijde van een ernstige crisis of een ernstige griepgolf de dienstverlening op peil te houden, kreeg De Waard een cçntinuïteitsplan. Met de veiligheidsscan hebben we gemeten hoe de rampenbestrijdingsorganisatie van onze gemeente e|oor staat. Hieruit blijkt dat onze gemeente gemiddeld tot goed scoort ten opzichte van de andere gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid. Het overleg van gezamenlijke burgemeesters besloot tot oprichting van de Veiligheidsregio per 1 januari 2010. Onze gemeente sloot zich hierbij aan. Regionalise|ng brandweer De Eerste Kamer behandelde de Wet op de Veiligheidsregio's inmiddels. Deze treedt rnedio 2010 in werking. Met de komst van deze Wet en de ambtelijke fusie van de Waard in het vooruitzicht, is besloten de drie gemeentelijke brandweerkorpsen per 1 juli 2009 te regionaliseren. Of op de kortst mogelijke termijn daarna. In april 2009 tekenden de drie burgemeeste| en de regionaal commandant hiertoe een intentieovereenkomst. AI het brandweerpersoneel (vrijwilligers en beroeps) is per 1 januari 2010 in dienst van de veillgheidsregio en vervolgens teruggedetachçerd bij de Waard. Het afsluiten van een dienstverleningsovereenkomst, waarbij de totale brandweerzorg wordt overgedragen aan de veiligheidsregio, vergt meer tijd. Geplande realisatie hiervan is medio 2010. Vergunningverlening en handhaving Op 1 november 2008 trad fase 1 van het Gebruiksbesluit in werking. De voo|chrioen voor brandveilig gebruik uit de bouwverordening zijn overgeheveld naar Iandelijke regelgeving. De algemene regels, in combinatie met een meldingsplicht, zorgen voor voldoende brandveilig gebruik. Ook behoudt de gemeente de bevoegdheid aanvullende eisen te stellen aan brandveilig gebruik. De veranderende regelgeving Ieidt ertoe dat het accent voor de afdeling preventie van de brandweer meer komt te Iiggen op controle en handhaving. Warme RI&E Op basis van de Arbo-wet is iedere werkgever verplicht de risico's die de werknemer in de uitvoering van zijn werkzaamheden Ioopt, te inventariseren en deze schrioelijk vast te Ieggen. In 2008 was het plan van aanpak gereed. In 2009 is uitvoering gegeven aan de verbeterpunten. Dit kon zijn materiaal om 'het werk veiliger te maken (o.m. warmtebeeldcamera) en het beschrijven en aanscherpen van procedures. De noodzakelijke materialen zijn aangeschao met de kredieten die hiervoor in 2009 beschikbaar zijn gesteld. De overige zaken kunnen binnen de begroting worden opgelost. Een deel van de verbeterpunten wordt regionaal uitgewerkt. Brandweer De Waard pakt de overgebleven zaken op. Verkee|veillgheid In 2009 voerde de Regionale Rekenkamer een onderzoek uit naar beleid en praktijk rond verkee|velllgheid in de gemeente. De resultaten van het onderzoek verwachten we in 2010. 19


1. Post in - 11259

INZET VAN MIDDELEN Begroting Begroting Realisatie Verschil 2009 voor 2009 na 2009 wi 'zi in wi'zl in en Lasten: Bestuursorganen 1.037.888 2.116.279 2.280.227 -163.948 Burgerrelaties 582.783 594.783 583.928 10.855 O enbare orde en Veili heid 1.156.970 1.096.4/.0 1.027.759 68.711 Baten: Bestuursorganen - 1.000 1.000 938 62 Burgerrelaties 180.500 180.500 190.901 -10.401 O enbare orde en Veili heid 61.401 61.401 53.551 7.850 Mutaties in reserves: Bestuursorganen 0 -739.391 -739.391 0 Bumerrelaties 0 0 -3.500 3.500 O enbare orde en Veili heid -3.990 -13.990 -12.858 -1.132 Analvse van de a|i|-kinqen In onde|taande analyse worden financiële aMijkingen gemeld die groter zijn dan f 25.000,--. Omschrijving van de afwijking Bedrag Onrecht+ = voordeel - = nadeel mati heidf Meer personele kosten voor raadsgrime -32.000 sub d. Meer personele inzet voor fusie GR De Waard -35.000 sub e. Bijdrage in nadelig saldo 2009 van GR De Waard -96.000 sub e. Liquidatie-uitkering Stichting Veiligheid en Toezicht en lagere uitgaven voor stadswachten 27.000 n.v.t. Diverse oorzaken < 25.000 56.475 n.v.t. Totaal mutaties in programma -79.525 ======= *Als sprake Is van een begrotingsonrechtmatigheid wordt de aard daarvan aangegeven: waarbij wordt verwezen naar de hiervoor vastgestelde en bij de bijlagen opgenomen criteria. Qj, é .:ë | ty. j j ) : !.) 20


1. Post in - 11259

Programrna Sociale en maa|chappelijke on|ikkeling Het programma Sociale- en Maatschappelijke ontwikkeling omvat de navolgende beleidstaken: - Onderwijs - Cultuur - Sport en recreatie - Werk en Inkomen - Zorg en Welzijn De hier opgenomen doelstellingen zijn door de gemeenteraad in de ''Politieke Agenda'' voor de zittingsperiode 2006/2010 vastgesteld. Ook de doelstellingen uit het collegeprogramma ï'Liesveld, Samen Vooruit'' worden hier genoemd. De voortgang en stand van zaken wordt toegelicht bij het onderdeel ''Beleidsaccenten''. Ve|elfstandiging openbaar onderwijs Doelstelling zoals opgenomen in de npolitieke Agenda'': Kwaliteitsverbetering realiseren. Doelstelling ''smart'': Kwaliteitsverbetering realiseren door investeringen in nieuwe technieken. Per 1 januari 2011 moet 50% van alle schoollokalen zijn voorzien van digitale schoolborden. Op elke school zijn inmiddels digitale schoolborden geplaatst. Op een aantal scholen, waaronder De Ammel's, wordt het aantal in het komende schooljaar uitgebreid. stimulering van de sociale samenhang Doelstelling zoals opgenomen in de ''Politieke Agenda'': Leefbaarheid in de kernen behouden. Doelstelling smart'': Voldoende mantelzorgondersteuning en ondersteuning van vrijwilligerswerk; in 2010 realiseren (opstarten in 2009) van een vrijwilligersbank waar vraag en aanbod bij elkaar wordt gebracht. Er Ioopt sinds de tweede helft van 2008 een regionale proef van het project Overburen in Leerdam, Giessenlanden en Zederik. Dit is een telefonisch digitaal systeem waarmee vraag en aanbod gekoppeld worden. De resultaten van dit proefprojeu zijn mede bepalend voor de vraag of dit systeem ook in onze gemeente kan worden benut. Ook wordt onderzocht of het Klant Contact Centrum van werkorganisatie De Waard eveneens een rol kan spelen in de totstandkoming van een vrijwilligersvacaturebank. Jeugd en bestuur Doelstelling zoals opgenomen in de ''Politieke Agenda'': Maatschappelijke en bestuurlijke betrokkenheid onder de jeugd stimuleren. ' . Doelstelling ''smart'': In het kader van stimulering van deelname van de jeugd aan maatschappelijke en bestuurlijke auivitelten blijft het aantal jeugdleden van verenigingen minimaal gelijk. De budgetten voor incidentele subsidieaanvragen en jeugden jongerenwerk worden belde jaarlijks voor 50% of meer benut. De nieuwe subsidieverordening trad per 1-1-2009 in werking. Het aantal jeugdleden per vereniging is per 1-1-2009 gei'nventariseerd. Dit gebeurt per 1-1-2011 opnieuw. Vérder zijn de eerste aanvragen om incidentele subsidie en om subsidie voor jeujd en jongerenwerk in 2009 ontvangen. Er is op dit moment nog geen benutting van 50% of meer. 21


1. Post in - 11259

I (' V|lksgezondheid i ! Doelstelling zoals opgenomen in de politieke Agenda'': Zorg voor specifieke i aandachtsgroepen, bevorderen toegankelijkheid geneeskundige voorzieningen, ! I geestelijke gezondheidszorg, en collectieve preventie ter bevordering van gezondheidswinst inwoners. Doelstelling ''smart'': In 2011 hebben de schoolgebouwen, peuterspeelzalen en kinderopvangvoorzieningen een luchtkwaliteit die voldoet aan de door de GGD gestelde normen. De GGD heeft in 2009 in bovenstaande gebouwen meetapparatuur geplaatst. Hiermee wordt gecontroleerd worden of de Iuchtkwaliteit voldoet aan de door de GGD gestelde normen. Stimuleren van de sociale samenhang Paa/Wmo Op 1 januari 2009 trad de Pakketmaatregel Ondersteunende Begeleiding in werking. Lopende 2009 brachten we de gevolgen voor inwoners in beeld. Samen met maatschappelijke organisaties start'te na de zomer een traject om alternatieve voorzieningen voor de getroffen ouderen te ontwikkelen. MEE Zuid-Holland brengt de eventuele gevolgen voor anderè groepen inwoners in kaart. Op basis van het in 2008 vastgestelde Lokaal Actieplan Pact van Bleskensgraaf hebben wij in 2009 een aantal zaken opgepakt. Zoals bijvoorbeeld de Hof van Groot-Amme| (dorpshuisfundie, bibliotheek), het Woonleefha| Nieuwpoo|/|ngerak, het regionale mantelzorgnetwerk, Centrum voor Jeugd en Gezin enz. In 2009 zijn de Iokale acties uit het Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning 2008-2011 en de acties uit het Iokaal actieplan Pact samengevoegd. Er Iigt nu één Programma Wonen, Zorg, Welzijn en Sociale Samenhang Liesveld 2009-2015. Daarin benoemden we 8 prioriteiten die in 2009 en verder zijn en worden opgepakt. Mantelzorç Via samenwerking op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning in de regio Alblasse|aard/vij|eerenlanden is een actieplan mantelzorgondersteuning vastgesteld. Basis hiervoor is op basis van een extern onderzoek naar het aanbod en de behoefte aan mantelzorgonde|teuning in 2009. Dit leidde tot het starten van een proefproject regionaal mantelzorgne|erk. Doel is een betere afstemming en coördinatie van de ve|chillende regionale en Iokale Instellingen die zich professioneel met mantelzorgondersteuning bezighouden. Daarnaast willen we een betere signalering en toeleiding. Dit wordt in 2010 uitgevoerd. MEE Zuid-holland Zuid realiseerde een aanbod aan mantelzorgonde|teuning op basis van een subsidieovereenkomst inclusief o.a. individuele begeleidlng en een bijeenkomst voor de Dag van de Mantelzorg. Regeling Maatschappel|ke Aaiviteiten Te hebben een Regeling Maatschappelijke Adiviteiten Gemeente Liesveld 2009 vastgesteld. De regeling kent de volgende elementen: * Straat- en buu|activiteiten . Activiteiten voor specifieke doelgroepen: ouderen * Jaarlijkse vrijwilligersstimulans Aan de regeling gaven we in de Ioop van 2009 ui|oering. Ten aanzien van de vrijwillige|stimulans bekijken we verschillende uitvoeringsvarianten. In De Waardverband onderzoeken we hoe we een vrijwilllge|vacaturebank kunnen vormgeven. 22


1. Post in - 11259

|S Gemeenten kunnen via de Regionale Agenda Samenleving (RAS) p|vinciale steunfunctieorganisaties inzetten voor jeugden Wmo-beleid. De steunfunctieomanisaties hebben door de Provincie gefinancierde tijd/uren om regionale projecten te ondersteunen. In 2009 zijn er uren ingezet voor orider andere het Regionale Actieplan Mantelzorgondersteuning, Stevig Ouderschap, Ouders Tegendraadse leugd, Reset, Gezinscoaching en Rebound. Daarnaast kreeg de uiwoeringsorganisatie van het Pact van Bleskensgraaf en het mee|arenprogramma cultuurpa|icipatie onde|teuning met RASgelden in 2009. leug' d en bestuur Met het project nl-let bestutdelren van de gemeente'' maken de groepen 8 van de basisscholen in Liesveld kennis met een aantal facetten van de gemeentelijke organisatie en de Iokale politiek. In 2009 stond het thema MGezondheide centraal. In een rondleiding in het gemeentehuis ' werkten ve|chillende afdelingen binnen de organisatie dit thema nader uit op het gebied van wonen, crislsbeheersing ziekten, een groene en gezonde Ieefomgeving en het Iokaal volksgezondheidsbeleid. In een raadsvergadering debatteerden en stemden ve|egenwoordige| van de 7 basisscholen over eigen voo|tellen binnen hetzelfde thema. Uitkomst was een stappenteller voor iedere Ieerling. Jeugdzorg In 2009 startte via de Regio Zuid-Holland Zuid een proces om te komen tot een integrale Jeugdgezondheidszorg in de gehele regio. Doel is om via één uiwoeringsorganisatie de zorg voor 0 tot 4-jarigen te bundelen met de zorg voor 5 tot lg-jarigen. Het Elektronisch Kind Dossier JGZ is daarbij een noodzakelijk en verplicht instrument en heeft tot doel de papieren dossiers van de jeugdgezondheidszorg (0-19 jaar) te digitaliseren. In 2009 is een aanbestedingstraject hlervoor opgeschoo, omdat het Elektronisch Kind Dossier wordt afgestemd met het proces integrale Jeugdgezondheidszorg. Gemeenten moeten zich verplicht aansluiten op een ve|ijsindex. In de reglo Alblasse-aard-vijmeerenlanden kozen we voor het signaleringssysteem Zorg voor Jeugd. Dlt systeem is bedoeld om problemen bij kinderen en jongeren in de Ieeftijd van 0 - 23 jaar in een vroegtijdig stadium te signaleren en vervolgens de coördinatie van zorg te organiseren. In 2009 zijn ruim 200 organisaties aangesloten in regio AVDrechtsteden. Gemeenten hebben besloten om gezamenlijk optrekken binnen de regio AV in de ontwikkeling van CJG. Dit gezamenlijk optrekken moet in ieder geval Ieiden tot een betere kwaliteit, toegankelijkheid en efficiënte budgetbesteding. De podefeuillehouders en de kernpaoners uit het zorgen onde-ijsveld stelden In 2009 het projedplan vast. Peute|peelzalen De GGD toetst jaarlljks de kwaliteit van het peute|peelzaalwerk op basis van de (modell-verordening kwaliteitseisen peute|peelzaalwerk. In enkele gevallen moesten de instellingen aanbevolen verbeteringen aanbrengen. In geen enkel geval hoefde de gemeente te handhaven. Er werden ook stappen gezet in de voorbereiding op het wetgevingstraject ''Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatle (OKE)''. Dit deden we, om tijdig te kunnen inspelen op de kwalitei|impuls gericht op een breder en beter aanbod van voorschoolse educatie in zowel peuterspeelzalen als kinderdagverblijven en het afstemmen van het peuterspeelzaalwerk met kindedagverblijven. 23


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

INZET VAN MIDDELEN Begroting Begroting Realisatie Ve|chil 2009 voor 2009 na 2009 wi'zi in en wi'zi in en Lasten: Onderwijs 1.203.966 1.299.173 1.210.315 88.858 Cultuur 384.410 412.910 370.541 42.369 Sport en recreatie 949.961 940.170 881.916 58.254 Werk en Inkomen 1.437.224 1.402.204 1.353.181 49.023 Zor en Welzi'n 2.374.995 2.456.914 2.159.862 297.052 Baten.. Onderwijs 17.250 112.457 115.220 -2.763 Cultuur 0 17.500 17.500 0 Sport en recreatie 58.020 58.020 50.000 8.020 Werk en Inkomen 1.055.279 1.025.859 1.025.169 690 Zor en Welzi'n 440.891 451.810 543.787 -91.977 Mutaties in reserves: Onderwijs 0 0 0 0 Cultuur 2.690 -17.310 -1.7.310 0 Sport en recreatie -16.000 0 0 0 Werk en Inkomen 0 0 0 0 Zor en Welzi'n -76.280 -76.280 191.927 -268.207 ., ' Analvse van de afwil'kinaen In onderstaande analyse worden financiële avijkingen gemeld die groter zijn dan C 25.000,--. omschrijving van de afwijking Bedrag Onrecht+ = voordeel - = nadeel mati heid* Minder aëchrijvingslasten i.v.m. wijziging afschrijvingsbeleid: -schoolgebouwen 47.000 n.vt. -accommodaties sport en dorpshuizen 46.000 n.v.t. Lagere kosten Ieerlingenvervoer en schoolbegeleiding 32.000 n.v.t. Hègere rijksbijdrage voor bijstandverlening/loAW/loAz 66.000 n.v.t. Hogere uitgaven voor minimabeleid -26.000 sub e. Meeropbrengst begraafrechten 25.000 n.v.t. L.agere uitgaven en hogere bijdragen nieuwkomers 50.000 n.v.t. Minder uitgaven WMO/WVG 229.000 n.v.t. Reservering niet-bestede middelen WMO/WVG -229.000 sub e. Lagere kosten jeugdgezondheidszorg 40.000 n.v.t. Diverse oorzaken < 25.000 73.381 n.v.t. Totaal mutaties in programma 353.381 ======== *Als sprake is van een begrotingsonrechtmatigheid wordt de aard daarvan aangegeven, waarbij wordt verwezen naar de hie|oor vastgestelde en bij de bijlagen opgenomeri criteria. 25


1. Post in - 11259

|J Verzulp JIJJe komst .z y n p à k p e œ p u . p à 1 è g Ik q. I z q z


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Rese-ering gelden bedrijventerrein Voorlopig staat de reali|tie van de P&R bij Schoonhovense Veer nog steeds in 2010 gepland. Echter, doordat het dijkvak is afgekeurd en versterkt moet worden, moet men waa|chijnlijk rekening gaan houden met 2011. In april is een 'raakvlakkenoverleg' gehouden met de afdelirig dijkverbetering van het waterschap. Tijderis dit overleg is door iedereen het belang van een diepere samenwerking onderkend. Een goede voorbelasting, onderzoeken en vergunningaanvragen zijn mogelijk gezamenlijk uit te voeren. Dit kan mogelijk kostenbesparend voor de gemeente en het waterschap uitvallen. De samenwerkingsovereenkomst, die de basis is voor de projedinvulling door het waterschap en de gemeente, is nog niet ondeoekend. Ze is 19 mei 2010 behandeld in de raadsveëadering van de gemeente. Bij goedkeuring door de raad kan een gezamenlijke onde|ekening de werkelijke start betekenen van het inhuren van bureaus, het doen van onderzoeken en toezicht en de financiële dekking. Het advies is om het budget, dat bij de start van de voorbereiding van dit project is genoemd, aan te houden. Dit bedrag is 1/3 deel van de voorlopige raming van C 350.000,- excl. BTW. Dat wil zeggen C116.667,- excl. BTW. Deze bedragen zijn tevens opgenomen in de overeenkomst. Het is raadzaam dat deze C 116.667,- gereseweerd wordt en nlet tussentijds naar beneden wordt bijgesteld. Omdat mogelijke aanvullende wensen (extra werk), dle niet in de scope waren opgenomen, we dan toch kunnen bekostigen. De bijdrage wordt pas ovememaakt né de realisatie en opmaak van de werkelijk bestede kosten. 28


1. Post in - 11259

INZET VAN MIDDELEN Begroting Begroting Realisatie Verschil 2009 voor 2009 na 2009 wi'zi in en wi'zi in en Osten: çconomische zaken 1.073.670 1.073.670 447.562 626.108 Baten) Economische zaken 1.042.970 1.042.970 502.305 540.665 Mutaties in reserves: qçqppm.ische zaken 9 0 74.990 -74.000 Analvse van de a|-ll-kinaen In onderstaande analyse worden financiële a|ijkingen gemeld die groter zijn dan C 25.000,--. Omschrijving van de afwijklng Bedrag Onrecht+ = voordeel - = nadeel Tnati heid* Voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein (Gelkenes West en Gelkenes Oost) zijn minder uitgaven voor bouwrijpmaken e.d. gedaan dan conform de vastgestelde exploitatie-opzetten voor het jaar 2009 was geraamd 617.000 n.v.t. Door de Iagere uitgaven is ook de verrekening met de boekwaarde van de bouwgrondplannen Gelkenes West en Gelkenes Oost lager dan geraamd. -617.000 n.vt. Winstneming Gelkenes West 74.000 n.v.t. Reservering winstneming Gelkenes West -74.000 sub c. Diverse oorzaken < 25.000 11.000 n.v.t. Totaal mutaties in programma 11.000 ========= *AIs sprake is van een begrotingsonrechtmatigheid wordt ook de aard daarvan aangegeven, waarbij wordt verwezen naar de hiervoor vastgestelde en bij de bijlagen opgenomen criteria. 29


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Programma Vrom en Infrastruuuur Het programma Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu omvat de navolgende beleidstaken: Openbare Ruimte en Groen Verkeer en Vervoer Milieu Wonen . . . .. .. .. | .... . .. . . De hier opgenomen doelstellingen zijn door de gemeenteraad in de ''Politiéke Agenda'' voor de zittingsperiode 2006/2010 vastgesteld. Ook de doelstellingen uit het collegeprogramma 'Liesveld, Samen Vooruit'' worden hier genoemd. De voortgang en stand van zaken wordt toegelicht bij het onderdeel ''Beleidsaccenten''. Volkshuisvestingsbeleid: uitgewerkt in het woningbouwprogramma Doelstelling zoals opgenomen in de ''Politieke Agenda'': Bieden van volkshuisvesting voor alle doelgroepen. Doelstelling ''smart'': In de periode 2009/2010 neemt het aantal woningen met 245 toe. Volgens de Woonmonitor worden in deze periode maximaal ca. 220 woningen opgeleverd. Ondanks de economische recessie Worden naar ve|achting in de genoemde periode toch ca. 110 woningen opgeleverd. Aan het einde van de periode zijn naar ve|achting ca. 130 woningen in aanbouw. Uitwerking van struuuurplan en bestemmingsplannen Doelstelling zoals opgenomen in de ï'Politieke Agenda'': Bieden van de juiste balans tussen beschermen wat behouden moet blijven en het bieden van voldoende ontwikkelingsmogelijkheden. Het woningbouwprogramma biedt voldoende di|erentiatle. Er worden voor alle doelgroepen plannen ontwikkeld, o.a. een woonzorgcomplex en een appaoementencomplex (doelgroep ouderen/gehandicapten), een Cpo-project (doelgroep starters) en huu-oningen. Doelstelling ''smart'': In 2009 stelt de gemeenteraad het bestemmingsplan Mngerak-zuid en Woonleefhad Nieuwpooo/Langerak vast. Het bestemmingsplan Mngerak/Nieuwpoo| wordt in 2009 herzien en door de gemeenteraad vastgesteld. Op 19 mei 2009 heeft de raad het bestemmingsplan Langerak Zuid/Woonleefha| vastgesteld. Met de werkzaamheden voor het bestemmingsplan MngeraîNieuwpoo| wordt in de tweede helft van 2009 begonnen. Riolering Voor het jaar 2009 hebben we op het beleidsterrein Riolering een tweetal aanvullende doelstellingen gesteld die we als volgt ''smart'' omschrijven: 1. In 2009 wordt de drukriolering gerenoveerd in een deel van Graafland, Ammerse Kade, Boezem en een deel van Nieuwe Veer. Actualiteit: Dit werk is in 2009 opgestart en wordt eind juni 2010 afgerond. 2. In 2009 worden 167 minigemalen en 23 voedingskasten gerenoveerd. Actualiteit: In 2009 zijn 60 minigemalen g|renoveerd. Bij de overige minigemalen is gebleken dat vervanging nog niet nodig/noodzakelijk is zodat dit is dooœeschoven naar volgende jaren. 31


1. Post in - 11259

Naast deze specifieke doelstellingen zijn op basis van de mee|arenplanning: @ 4 grotere gemalen gerenoveerd * de vervanging (inclusief afkoppelen) van de riolering in het project %'De Hof van Groot-Ammers'' opgestart de rioleringsprojecten ''Nieuwpoo|seweg'' en ''Heulkamp voorbereidt. Diverse kleinere rioleringswerkzaamheden uitgevoerd. Volkshuisvestingsbeleid uitgewerkt in het woningbouwprogramma Bouwprojecen met nadrukkelijk aandacht voor starte| en ouderen in alle kernen, waaronder in ieder geval: . Groot-Ammers Zuid-oost. . Herstructurering Groot Ammers. * Schoolstraat Nieuwpoo|. * Timme|abriek Streefkerk. . Boomgaard Groot-Ammers. . Langerak-zuid. . Woonleefha| Nieuwpood/Langerak. Groot-Ammers Zuid-oost Lek en Waard Wonen bouwde 5 woningen voor starters. In het plangebied worden verder 15 woningen gebouwd onder Collectief Pa|iculier Opdrachtgeveochap; de toekomstige woningeigenaren bouwen de huizen in eigen beheer. In 2009 is de groep kopers bijeengebracht. Onder Ieiding van een door de groep zelf gekozen extern bureau zijn zij aan hun project begonnen. Daarnaast startten we de uitgifte van 18 pa|iculiere kavels. He|t|cturering Groot-Amme| In het plandeel De Hof van G|ot-Amme| ontwikkelt en bouwt Lek en Waard Wonen een Woonzorgcomplex en sociale en mark|oningen, zowel in de huur- als koopsector. In 2009 startte de bouw van fase I en namen we de planontwikkeling voor fase 11 ter hand. Schoolstraat Nieuwpoort Er zijn ideeën om in het gebied ook sta|erswoningen te bouwen. In het woningbouwprogramma staat deze Iocatie voor een Iater tijdstip ter ontwikkeling. In 2009 waren er geen nieuwe ontwikkelingen. Timme|abriek Streefkerk Met de ontwikkelaar zijn afspraken gemaakt om maximaal 8 woningen in de soclale huursector te bouwen voor de Iokale corporatie. Eind 2009 startten we met een ruimtelijke visie voor Streefkerk. De Iocatie Timmedabriek maakt daar onderdeel van uit. De visie moet een belangrijke impuls vormen voor de ve|chillende partijen om te investeren in de kern. Boomgaard Groot-Ammers Omdat het plan pas vanaf 2012 start, is hiervoor nog geen programma opgesteld. Langerak Zuid/Woonleelaf In het exploitatieplan en het bestemmingsplan Langerak Zuid/Woonleefha| is opgenomen dat 40% van het programma sociaal (huur of koop) moet zijn. In 2009 startten gesprekken met woningbou-ereniging Lek en Waard Wonen om te kijken of we in het Woonleema| tot een vorm van samenwerking kunnen komen. 32


1. Post in - 11259

Bestemmingsplannen Conform de ''smart'' aangegeven doelstelling heeft de gemeenteraad op 19 mei 2009 het bestemmingsplan 'ï|ngerak Zuid/Woonleema|'' vastgesteld. Daarnaast wordt - op basis van een voor de komende vier jaren opgesteld vewangingsplan - voor bestemmingsplannen de volgende planning gevolgd: . Bultengebied (start voorjaar 2010); . Kernen, met ui|ondering van ontwikkelingsgebied Langerak Zuid, waarvoor een ' apalte procedure Ioopt (stal't begin 2011)) * Nieuwpoort (start 2012) In 2009 niet-bestede middelen tot een bedrag van C 106.000,- zijn hiervoor beschikbaar gehoudèn en doomeschoven naar 2010. De wet ruimtelijke ordening verplicht de gemeenten om uiterlijk op 1 juli 2013 te beschikken over actuele én digitaal beschikbare bestemmingsplannen. Door de digitalisering worden deze plannen ui|isselbaar en vergelijkbaar gemaakt. Bovendien zijn de digitale ruimtelijke plannen voor burgers te raadplegen via internet. In verband met de overzichtelijkheid en de rechtszekerheid wordt het aantal plangebieden beperkt. Daarbij speelt ook het verminderen van regels een rol : minder bestemmingsplannen, minder variatie in bestemmingsplanregels. Voor gebieden die functioneel en ruimtelijk gelijkenis vertonen, worden gelijksoooige regelingen opgesteld. Dat biedt meer doelmatigheid in het planproces en rechtszekerheid voor inwoners. Ontwikkelingsgebieden vragen een eigen aanpak. Vandaar dat we hiervoor in principe een apart plan maken. Wat verder is bereikt Ruimtelqke visie Streefkerk In de kern Streefkerk zijn jaren geleden de Iaatste woningen gebouwd. Verder zijn de winkelvoorzieningen tanende. Dit was aanleiding om in het strucuurplan Liesveld van juni 2006 een he|tructureringsopgave te benoemen voor Streefkerk. De zone tussen de dijk en de dorpsuitbreiding komt hie|oor in aanmerking. Vooral de uitplaatsingen van de timmedabriek en de brandweerkazerne Ieveren een fol'se Iocatie op voor gedi|erentieerde nieuwbouw nabij de voocieningen. Daarnaast wordt een versterking van de beleving van de jachthaven benoemd en een ve|terking van het centrumgebied. Sinds de vaststelling van het strucuurplan, zijn er ontwikkelingen in gang gezet/ voortgezet die niet Ieidden tot resultaat. De aanstaande dijkverzwaring onder regie van het Waterschap speelt hierin een belangrijke rol. Eind 2009 startten we met een ruimtelijke visie voor Streefkerk. Deze kan een belangrijke impuls zijn voor de verschillende partijen om te investeren in deze kern. Dit product ronden we half 2010 af. Als onderlegger voor de ruimtelijke visie voeren we een woningmarktonderzoek uit. Dit woningmarktonderzoek is bepalend voor de ruimtelijke randvoorwaarden en uitgangspunten voor de diverse ontwikkellocaties Wegenbeheer Op basis van de meerjarenplanning voor wegen is in 2009 in combinatie met de vervanging van de riolering het herstraatwerk voor het project ''De Hof van GrootAmmers'' opgestart. Dit ronden we in 2010 af. Ook zijn voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd voor de he|traatprojecten ''Nieuwpoodseweg'' en nHeulkamp|. Daarnaast zijn in de gehele gemeenten dive|e kleinere he|traatwerkzaamheden uitgevoerd. D iet-bestede middelen voor werkzaamheden die in 2009 waren gepland en nog niet en zijn uitgevoerd, bleven beschikbaar binnen de voociening ''Herstraa|erk''. 33


1. Post in - 11259

I i INZET VAN MIDDELEN Begroting Begrotlng Realisatie Verschil 2009 voor 2009 na 2009 wi'zi In en wi'zi in en |sten: Openbare ruimte en Groen 833.591 711.591 758.087 -46.496 Verkeer en Vervoer 1.467.231 1.564.731 1.608.073 -43.342 Milieu 2.767.446 2.786.446 2.694.445 92.001 Wonen 2.316.934 2.417.934 5.146.512 -2.728.578 Baten: Openbare ruimte en Groen 445.310 370.310 375.253 -4.943 Verkeer en Ve|oer 56.000 67.500 120.416 -52.916 Milieu 1.941.402 1.941.402 1.967.038 -25.636 Wonen 1.918.857 1.896.357 2.629.595 -733.238 Mutaties in reserves: Openbare ruimte en Groen 2.723 2.723 2.723 0 Verkeer en Vervoer 7.000 -25.000 490 -25.490 Milieu -557.255 -557.225 -526.956 -30.269 Wonen 0 -106.000 -2.183.142 2.077.142 Analvse van de a|iikinaen In onde|taande analyse worden financiële a|ijkingen gemeld die groter zijn dan C 25.000,--. omschrijving van de afwijking Bedrag onrecht+ = voordeel - = nadeel mati heid* Meeropbrengst bouwleges 55.000 n.v.t. Lagere kosten milieubeleid en afrekening over 2008 47.000 n.v.t. Voor het bouwrijpmaken e.d. van bouwgrond binnen de woningbouwplannen zijn hogere uitgaven gedaan. Deze uitgaven zijn wel conform de vastgestelde exploitatie-opzetten. -533.000 sub d. Door de hogere uitgaven is ook de verrekening met de boekwaarde van de woningbouwplannen hoger dan geraamd. 533.000 n.v.t. Verliesnemingen woningbouwplannen ''He|tructurering Groot-Ammers'' ''Graafland 8| en ''Middelwetering'' -2.382.000 sub d. !' De verliesnemingen op woningbouwplannen 2009 zijn verrekend met: -de reserve ''Investeringen G|ndbedrijfn 1.932.000 sub d. -de algemene reserve 450.000 sub d. Diverse oorzaken < 25.000 9.703 n.v.t. Totaal mutaties in programma 111.703 *AIs sprake is van een begrotingsonrechtmatigheid wordt ook de aard daarvan aangegeven, waarbij wordt verwezen naar de hiervoor vastgestelde en bij de bijlagen opgenomen criteria. 34


1. Post in - 11259

.'. Overzicht Financiën


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

INZET VAN MIDDELEN Begroting Begroting Realisatie Verschil 2009 voor 2009 na 2009 wi'zi in en wi'zi in en Lasten: Lokale heffingen (OZB) 152.254 143.254 146.740 -3.486 Algemene uitkering uit het gemeentefonds 2.032 2.032 1.016 1.016 Overige algemene dekkingsmiddelen -111.803 -10.087 -326.882 316.795 Onvoorziene uitgaven 25.000 25.000 0 25.000 Stelposten -43.500 -43.500 534 -44.034 Budgettaire ruimte 88.414 151.320 0 151.320 Onvoorziene rioriteiten ro'eden 178.369 38.369 0 38.369 Baten: Lokale heffingen (OZB) 1.459.800 1.459.800 1.428.494 31.306 Algemene uitkering uit het gemeentefonds . 7.973.095 8.081.095 7.967.136 113.959 Overige algemene dekkingsmiddelen 399.871 544.729 246.006 298.723 Onvoorziene baten 0 0 0 0 Stelposten 85.694 96.000 20.010 75.990 Budge|aire ruimte 0 0 0 0 Onvoorziene rioriteiten ro'ecten 0 0 0 0 Mutaties in reserves: Algemene dekkingsmiddelen -99.386 -222.245 -149.723 -72.522 Analvse van de a|iikinoen In analyse op de volgende pagina worden flnanciële a|ijkingen gemeld die groter zljn dan |2 25.000,--.


1. Post in - 11259

Omschrijving van de afwijking Bedrag Onrecht+ = voordeel - = nadeel mati heid* De niet-bestede post onvoorziene uitgaven, de niet-bestede middelen voor onvoorziene prioriteiten en de geraamde budgettaire ruimte zijn in deze analyse een voordeel 214.000 n.v.t. Bij de opbrengstraming OZB 2009 is geen rekenlng gehouden rriet de vrijgestelde Woz-objeden. De gerealiseerde opbrengst is daardoor Iager -31.000 sub j. De algemene uitkering uit hetGemeentefonds is Iager door een verrekening over voorgaande jaren en een negatieve bijstelling van basisgegevens voor het uitkeringsjaar 2009 -114.000 sub j. De volgende stelposten zijn op dit ''programma-overzicht'' geraamd en in de jaarcijfers functioneel verantwoord : -stelpost wijziging afschrijvingsbeleid -120.000 sub d. -stelpost Ioonkostenstijglng 2009 77.000 sub d. -saldo kostenplaa|en -59.000 sub d. Aan reserves is C 44.000,-- meer aan bespaarde rente toegevoegd. In deze analyse is dit een nadelig effect. -44.000 Diverse oor-zaken < 25.000 -30.519 n.v.t. Totaal mutaties in programma -197.519 ======== *AIs sprake is van een begrotingsonrechtmatigheid wordt ook de aard daarvan aangegeven, waarbij wordt verwezen naar de hiervoor vastgestelde en bij de bijlagen opgenomen criteria. -: -3--------= -n) 2,:-.. Ji I E' ji . . ' tj . ' ' o 'âj ' ||- ïiL ..' ' Ly y . ;1 g : ( | |y .) |r |! ' t- ùs 'k't. : ||||||1- -- - |||||||j ?: - . . . . ....... . .. . .. . . . , - - ??' ):,.' !| ...' - .... .... -- . ' .. |, ... 39


1. Post in - 11259

RECAPITUGTIE PROG|MMA'S Raminy 2009 né wilziging Pro ramma Baten Lasten Saldo Bestuur, Organisatie en Veiligheid -242.901,00 3.807.531,99 3.564.630,99 Sociale- en Maatschappelijke Ontwikkeling -1.665.646,00 6.511.370,93 4.845.724,93 Economische Zaken -1.042.970,00 1.073.670,00 30.700,00 VROM en Infrastruduur -4.275.569,00 7.480.702,00 3.205.133,00 subtotaal programma's 11.646.188,92 Overzicht Financiën/Algemene Dekkingsmiddelen: Lokale heffingen -1.459.800,00 143.254,00 -1.316.546,00 Algemene uitkering -8.081.095,00 2.032,00 -8.079.063,00 Overige algemene dekkingsmiddelen -544.728,86 -10.087,28 -554.816,14 Onvoorziene uitgaven/inkomsten 0,00 25.000,00 25.000,00 Stelposten -96.000,00 -43.500,00 -139.500,00 Budgettaire ruimte 0,00 151.320,00 151.320,00 Onvoorziene prioriteiten/projecten 0,00 38.369,00 38.369,00 Resultaat v||r bestemmin 19.181.623 86 306.387 72 1.770.952 78 Toevoeging/onttrekking aan reser-ves: Bestuur, Organisatie en Veiligheid -772.081,00 18.700,00 -753.381,00 Sociale- en Maa|chappelijke Ontwikkellng -187.280,00 77.69|400 -109.590,00 Economische Zaken 0,00 0,00 0,00 VROM en Infrastructuur -695.255,00 9.723,00 -685.532,00 Financiën/Algemene dekkingsmiddelen -280.358,00 58.114,00 -222.244,00 Resultaat né bestemmin * |0 40


1. Post in - 11259

REKENING 2009 Realisatie 2059 Baten L.asten saldo Verschil -245.390,31 3.891.912,94 3.646.522,63 -81.891,64 -1.751.676,77 5.975.813,94 4.224.137,17 621.587,76 -502.304,53 447.561:87 -54.742,66 85.442,66 -5.092.302,88 10.393.116,17 5.300.813,29 -2.095.680,29 13.116.730,43 -1.470.541,51 -1.428.494,24 146.740,33 -1.281.753,91 -34.792,09 -7.967.136,27 1.016,00 -7.966.120,27 -112.942,73 -246.006,30 -326.882,15 -572.888,45 18.072,31 0,00 0,00 0,00 25.000,00 -20.009,93 534,00 -19.475,93 -120.024,07 0,00 0,00 0,00 151.320,00 0,00 0,00 0,00 38.369,00 -9.661.646 74 -1T8.5@1 82 3.276.491 87 -1.595.539 09 -776.199,25 20.450,00 -755.749,25 2.368,25 -185.735,61 360.352,21 174.616,60 -284.206,60 0,00 74.000,00 74.000,00 -74.000,00 -3.066.858,04 173.973,00 -2.892.885,04 2.207.353,04 -305.027,21 155.303,72 -149.723,49 -72.520,51 -273.249 30 273.249 35 41


1. Post in - 11259

I i 42


1. Post in - 11259

Paragrafen


1. Post in - 11259

44


1. Post in - 11259

1. Inleiding Sinds 2004 dienen gemeenten (en provincies) een aantal paragrafen op te nemen in hun begroting en bij het jaawe|lag. Deze verplichting is vastgesteld in het ''Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten'' (BBV). In de paragrafen moet een aantal onde-erpen worden gebundeld dat voorheen ve|nipperd in de begroting en het jaa|erslag was opgenomen. Het doel van de paragrafen is het bestuur meer inzicht te geven in de beleidsmatige aspecten van deze deelgebieden. Aoikel 9 van het BBV geeft aan dat de volgende paragrafen moeten worden opgenomen (tenzij het desbetre|ende aspect niet aan de orde is) : > Lokale heffingen > wee|tandsvermogen > Onderhoud kapitaalgoederen > Financiering > Bedrijëvoering > Verbonden partijen >' Grondbeleid Met deze onde|erpen is over het algemeen een groot financieel belang gemoeid. De paragrafen geven dan ook een dwarsdoorsnede van de begroting, waardoor extra informatie wordt verschaft ip de financiële positie op korte en Iangere termijn. Naast deze verplicht voorgeschreven paragrafen zljn gemeenten vrij zelf extra paragrafen toe te voegen. 2. Lokale heffingen 2.1. xnleidlng Deze paragraaf geeft een overzicht van de diver'se Iokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de Iokale Iastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Ook wordt weemegeven welk beleld de gemeente Liesveld in het verantwoordingsjaar heeft gevoerd over de Iokale heffingen en de kwijtschelding hie|an. 2.2. Overzicht van de lokale heftïngen Onde|taande tabel geeft weer welke opbrengsten uit gemeentelijke belastingen zijn gerealiseerd in 2009. Tabel 1: Opbrengst van de Iokale belastingen, heffingen en retributies (x C 1.000) Werkelijk Raming Werkelijk 2.008 2009 2009 Onroerende zaakbelasting 1.409 1.454 1.419 A|alsto|enhe|ing/reinigingsrechten 791 779 779 Rioolrechten 1.128 1.163 1.175 Bouwleges 676 305 360 Secretarieleges 194 190 200 Begraafrechten 180 175 198 Haven- en kadegelden 4 2 4 Brandweerrechten - 0 Totaal 4.382 4.068 4.135 De opbrengst aan belastingen/hefingen was in 2009 6% lager dan in het vlmrgaande jaar. Dit is voornamelijk veroorzaakt door een iagere opbrengsç aan bouwleges. Ten opzichte van de raming, Iigt de werkelijke opbrengst 2% hoger. 45


1. Post in - 11259

Het merendeel van de Iokale inkomsten in 2009 bestaat uit de onroerendezaakbelasting (34%), aNalstosenhemng (19%) en rioolrechten (28%). Zie de opderstaande grafiek. Grafiek 1: Opbouw gemeentelijke belastingen en heffingen Afvalstoffenhdfing 19% Relrechten 28% Onroeren zaakbelast |% Oeer|e BolzwKg| 10% 9% 2.3. On|ikkeling van de Iokale Iaeen 2.3.1. Onroe|nde-zaakbelastingen De onroerendezaakbelastlng (OZB) genereert de hoogste belastingopbrengst. De OZB wordt gesplitst in een eigenarenbelasting en een gebruike|belasting. De gemeente bepaalt het bedrag dat de belastingplichtigen moeten betalen op basis van de waarde van de onroerende zaak. Deze waarderingsg|ndslagen worden op grond van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) periodiek opnieuw vastgesteld. In 2009 was de vastgestelde Woz-waarde naar het prijspeil per 1 januari 2008 van belang voor de heffing van de OZB. De volgende tabel geeft weer welke OzB-tarieven Liesveld hanteeo en hoe deze zich verhouden tot het Iandelijk gemiddelde. Tabel 2: Tarieven onroerendezaakbelasting (in C) Liesveld Liesveld Landelijk 2008 2009 2009 Woningen: - eigenaren 2,36 0,097% 0,0936% Niet - woningen: - eigenaren 3,98 0,134% - gebruikers 3,20 0,108% - Totaal niet-woningen 7, 18 0,242% 0,3214% De Liesveldse tarieven voor woningen waren in 2009 ongeveer gelijk aan het Iandelijk gemiddelde; de tarieven voor niet-woningen Iager dan het Iandelijk gemiddelde. 2.3.2. Aaalstoeenhe|ng I Reinigingsrecht De tarieven voor a|alsto|enhe|ing (voor huishoudelijk afval) en het reinigingsrecht (voor bedrijfsa|al) zijn voor het jaar 2009 verhoogd met de prijsindex. De tarieven zijn looo/o-kostendekkend gebleven. 46


1. Post in - 11259

Tabel 3a: Tarieven aNalsto|enhe|lng in C Liesveld Liesveld |ndelijk 2008 2009 2009 Eénpersoonshuishouden 169,00 175,00 210:00 Meer e|oonshuishouden 223 00 230 00 268 00 Tabel 3b: Tarieven reinigingsrechten in f Liesveld Liesveld Ondelijk 2008 2009 2009 Eerste bedrijëcontainer 346,00 357,00 Niet bekend Tweede bedri 'fscontainer 214 00 221 00 Niet bekend De tarieven voor de a|alsto|enhesing liggen onder het Iandelijk gemiddelde. Rioolrecht Het rioolrecht 2009 is ten opzichte van 2008 verhoogd met C 10,- van C 290,- tot C 300,- per aansluiting. Tabel 4: Tarief rioolrecht (in C) Liesveld Liesveld |ndelijk 20|8 2009 2009 Ei enaren er aansluitin 290 00 300 00 161 00 Bij de beoordeling van het gemiddelde Iandelijke tarief moeten we ermee rekening houden dat er grote verschillen zljn in de wijze waarop gemeenten rioolrechten in rekening brengen. Er zijn gemeenten (zoals Liesveld) die slechts een aansluitrecht heffen; gemeenten die slechts een riool aNoerrecht heffen en gemeenten die een combinatie van deze he|ingswijzen hanteren. Toch kunnen we vaststellen dat het rioolrecht in Liesveld hoger is dan het Iandelijk gemiddelde. 2.a.a. overige tarieven Leqes De Ieges worden jaarlijks getoetst op de kostendekkendheid. Algemeen uitgangspunt bij de vaststelling van de Ieges is dat deze in principe 100% kostendekkend moeten zijn. De opbrengst 2009 is ten opzichte van 2008 C 310.000,-- Iager, waa|an C 316.000,-betrekking heeft op bouwleges. De gerealiseerde opbrengst 2009 was é: 65.000,-- hoger dan de voor 2009 geraamde opbrengst. Begraafrechten De begraafrechten zijn in december 2008 voor 2009 vastgesteld op een 100%kostendekkend niveau. De opbrengst aan begraafrechten was in 2009 f 18.000,-- hoger dan in 2008. In de Eindejaarsnota 2009 was de opbrengst verlaagd tot C 175.000,--. Uiteindelijk is de werkelijke opbrengst C 198.000,-- geworden. 2.4. Ontwlkkellng van de woonlasten De gemiddelde gemeentelijke woonlasten per huishouden zijn in Liesveld in het jaar 2009 met de prijsindex van 3,25% gestegen tot C 753,--. Deze woonlasten bestaan uit de onroerendezaak-belasting, a&alsto|enhemng en rioolrecht. De tabel op de volgende pagina geeft de omvang van de Iokale woonlasten voor een gemiddeld (meerpersoons) huishouden in Liesveld weer. Bij de berekening is uitgegaan van de gemiddelde Woz-waarde van een woning van C 230.000,--. 47


1. Post in - 11259

Tabel 5: Woonlasten per huishouden in f Liesveld Liesveld |ndelijk 20@8 2009 2009 OZB eigenaren 217,00 223,00 227,00 A|alsto|enhe|ing 223,00 230,00 268,00 Rioolrechten 290 00 300 00 161 00 Totaal woonlasten 730 00 753 en 656 @e 2.5. Kwijtscheldingsbeleid Huishoudens met een inkomen op minimumniveau kunnen in Liesveld in aanmerking komen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Kwijtschelding wordt verleend op basis van 100% van de bijstandsnorm, waarbij tevens een vermogenstoe| plaatsvindt op basis van de door het rijk vastgestelde norrnen. Amankelijk van de inkomens- en vermogenstoets worden de woonlasten voor minima geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden. Sinds 2008 combineren we de aMikkeling van aanvragen om kwijtscheldinj met Waterschap Rivierenland. Belanghebbenden hoeven hierdoor nog slechts éenmaal een aanvraag in te dienen. Uit onderstaand overzicht blijkt dat er in 2009 evenals in 2008 87 aanvragen om kwijtschelding zijn ontvangen. Van deze aanvragen zijn er 38 afgewezen. De verdubbeling van het aantal a|ijzingen Ieidde niet tot een toename van het aantal bezwaa|chriRen. Het totale bedrag aan verleende kwijtscheldingen bedroeg in 2009 C 8.189,48. Voor kwijtschelding van a|alsto|enhe|ing in 2009 was een budget geraamd van f 17.500,--. Tabel 6: Ovecicht kwi'tscheldin aNalsto|enhe|in Aantal aanvra en Aantal af ewezen Aantal toe ewezen Bedra 2007 2008 2009 2007 2008 2009 2007 2008 2009 2007 2008 2009 90 87 87 5 19 38 85 68 49 17.393 12.582 8.189 3. Weerstandwermogen 3..3. Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen geeft een indicatie in welke mate het vermogen van de gemeente Liesveld toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Op 3 oktober 2006 is door de gemeenteraad de nota weerstandsvermogen en Risicomanagement'' besproken en vastgesteld. De Informatievoorzienihg van deze paragraaf is gebaseerd op deze nota. a.2. W||tandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschlkt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn af te dekken. Hierbij kan een ondeocheid worden gemaakt tussen de incidentele- en st|cturele wee|tandscapaciteit. 3.2.1. Incidentele weer|ands|paciteit De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om éénmallge tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van het vrij aanwendbare deel van de algemene reserves en de stille reserves. 48


1. Post in - 11259

Tabel 6: Incidentele weerstandscapaciteit (in duizenden C) Vrij aanwendbaar deel van de algemene reserve per 789 31-12-2009 Stille reserves 9.300 Totaal 10.089 Algemene rese-es Het vrij aanwendbare deel van de algemene rese|es is dat deel van de reserves waarvan de rente niet ten goede komt aan de algemene middelen als strudureel dekkingsmiddel. Aanwending van deze reserves heeft dus geen consequenties in de meedarenbegrotingl. In Liesveld wordt sinds 2007 geen rente van de algemene reserve meer ten gunste van de exploitatie gebracht. Deze betrekken we geheel bij de bepaling van de incidentele wee|tandscapaciteit. Stille reserves Vanaf 2008 is een beter inzicht verkregen in de gro6tte van de stille rese|es. In deze paragraaf hantçren we de volgende omschrijving van het begrip stille reserve: het bedrag aan adiva dat op relatief korte termijn verkoopbaar is en op de balans Iager is gewaa|eerd dan de marktwaarde. Uit een inventarisatie is gebleken dat de waarde van een aantal gronden en gebouwen kan worden toegevoegd aan de stille reserve. * Gronden De gemeente is eigenaar van (bouw-lgrond waarop geen boekwaarde rust en/of waarvan eventuele winsten nog niet bestemd zijn. Het gaat hierbij met name om: - Gronden in Plan Kooikerspad te Streefkerk Een eel-ste globale berekening geeft een netto opbrengst van dit plan aan van f 2.000.000. - Nog niet (bestemmingsplan-technisch) goedgekeurde gronden in Plan GrootAmmers ZO. Op basis van een gemiddelde waarde en het gegeven dat er geen boekwaarde is wordt een netto opbrengst geschat van C I.OOO.OOO. - Gronden in Plan Randweg te Streefkerk 017 basis van een gemiddelde waarde en de bestaande boekwaarde wordt de netto opbrengst geschat op C 300.000. - Gronden in Plan Voo|traat-zuid te Groot-Ammers. Een ee|te globale berekening geeft een netto opbrengst aan van C I.OOO.OOO. In totaal een geschatte waarde van gronden van C 4.300.000. @ Gebouwen Van de gemeentelijke gebouwen is bij een inventarisatie een vergelijking gemaakt van de boekwaarde met de Woz-waarde (=vrije verkoopwaarde) en de verzekerde waarde voor de brand-/stormverzekering. Omdat de Woz-waarde Iager is dan de verzekerde waarde, kiezen we (voorzichtigheidshalve) voor een berekening van de stille reserve op basis van de Woz-waarde. Eén van de voo|aarden is dat de activa op korte termijn verkoopbaar moeten zijn. We hebben vastgesteld dat alleen de volgende gemeentelijke eigendommen voldoen aan dit criterium, waarbij we onder een korte termijn een periode van 5 jaar vel-staan : - Gemeentehuis (Voo|traat 88) Groot-Ammers - Stadhuis (Hoogstraat s3lNieuwpoo/ - Dorpshuis De Platanen (Fo/uijnplein 13a) Groot-Ammers - Dorpshuis De Vijf Lelies (Kerkstraat 33) Streefkerk 49


1. Post in - 11259

- Dorpshuis Het A|enaal (Buitenhaven lllNieuwpoo| - Brandweergarage (Molenakker 1) Streefkerk - Brandweergarage (Julianastraat 28a) Langerak - Gemeentewerkplaats (Molenakker 1) Streefkerk - Gemeentewed (Nijverheldsstraat 15) Groot-Amme| - Theehuisje Singel Nieuwpoort - Theehuisje Schootsveld Langerak - Bibliotheek (Margrietstraat 15/17) Groot-Ammers In totaal gaat het bij deze gebouwen om een stille rese|e (verschil WOZ- en boekwaarde) van C 5.092.770 ofwel afgerond C 5.000.000. Samenvattend kunnen we stellen dat we een stille reserve hebben van afgerond |2 9.300.000. De stille reserve maakt samen met de algemene reserve, onderdeel uit van J de ''incidentele weerstandscpaciteit . Verder is Liesveld ook nog in het bezit van aandelen, die op dit ogenblijk niet of slechts zeer beperkt verhandelbaar zijn. Daarom zijn deze niet bij de berekening van de wee|tandscapaciteit betrokken. 3.2.2. struuurele weerstandscapaciteit Met de struuurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvalle| in de Iopende |ploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. Tabel 7: Structurele wee|tandsca aciteit in duizenden f 2009 2010 2011 2012. Rekening-/Begrotlngs|ldo 273 54 -154 -161 Onbenutte belastlngcapaciteit 125 125 125 125 Post onvoorzien in begroting 0 25 25 25 Totaal 398 204 -4 11 Het begrotingssaldo is de budgettaire ruimte die in de mee6arenbegroting 2010/2014 is aangegeven. De post onvoorzien in de begrotlng is het in de begrotlng afzonderlijk opgenomen budget voor het opvangen van onvoorziene uitgaven. De onbenutte belastingcapaciteit heeft betrekking op de mogelijkheid de OzB-tarieven te verhogen. Bij het vaststellen van deze capaciteit wordt aansluiting gezocht bij het zogenaamde ''redelijk peil'' dat door de beheerders van het gemeentefonds jaarlijks wordt aangegeven. Voor het jaar 2009 is dit peil voor de OZB vastgesteld op C 2,80. Op basls hiervan is er een capaciteit beschikbaar van f 125.000. De structurele wee|tandscapaciteit kan in noodgevallen worden ingezet om aan meerjarige verplichtingen te kunnen voldoen. 3.3. ïnventarlsatîe van de rlslco's De wee|tandscapaciteit is alleen bedoeld om zogenaamde ''niet reguliere'' risico's te onde|angen. De reden is dat ''reguliere risico's' in beginsel goed zijn in te schatten en te ondewangen, door het afsluiten van een vecekering of het treffen van een voorziening. In de nota ''Wee|tandsvermogen en Risicomanagement'' is aangegeven dat de risicoanalyse de àisico's bevat die niet kunnen worden vermeden, verminderd of overgedragen door middel van reselwes, voorzieningen of verzekeringen. In de analyse zijn de risico's ook gekwantisceerd. 50


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Uit deze berekening kan worden geconcludeerd dat de gemeente Liesveld over een positief wee|tandsvermogen beschikt. Een ''streefbedrag- voor de grootte van het weerstandsvermogen is niet vastgesteld. Deze norm kén worden bepaald op bijvoorbeeld een percentage van de algemene uitkering, een bedrag per inwoner, een bedrag per woonruimte of een percentage van het totale Iastenbudget van de begroting. Vooralsnog hebben wij gekozen voor een relatie met de gekwantiscee|e risico's. Bij de vaststelling van de jaarrekeningen en de bestemming van exploitatieresultaten zullen wij steeds nadrukkelijk de vraag overwegen in hoeverre het noodzakelijk en/of wenselijk is om het wee|tandsvermogen te vergroten. Bij de harmonisatie van deze paragraaf met die van de gemeenten Graaëtroom en Nieuw-Lekkerland, gaan we ook hier aandacht aan besteden. 3.5. Beleid rlslcomanagement Het is van groot belang om blijvend aandacht te schenken aan de risico's. Deze risico's hebben immers invloed op het weerstandsvermogen. We moeten ons ervan bewust zijn dat ons handelen risico's met zich mee kan brengen. Het is van belang die risico's steeds te analyseren. In de nota ''Wee|tandsvermogen en Risicomanagement'' is aangegeven dat nieuwe risico's in eerste instantie worden gesignaleerd door de ambtelijke organisatie, de teams en budgethouders. Vervolgens worden deze risico's in oveileg met de afdeling Financiën en indien nodig met de juridisch medewerker geanalyseerd en wordt bepaald hoe het risico kan worden verminderd en beheerst. Indien nodig wordt aan dit risico aoonderlijk aandacht besteed bij de bestuurlijke besluitvorming (raad/college). Zijn risico's geaccepteerd, dan worden deze ve|olgens opgenomen in deze paragraaf Weerstandsvermogen. Tweemaal per jaar, bij begroting en rekening, wordt de geactualisee|e paragraaf aan de gemeenteraad ter vas|telling aangeboden. 3.6 Risicorese-e Grondbedrijf Vorming risicorese-e Grondbedrijf Aanleidino/Huidiae situatie Op dit ogenblik worden winsten uit het grondbedrijf, via de reserve investeringen, toegevoegd aan de diverse rese|es ter bekostiging van de meedarenplanning voor onderhoud/vewanging van wegen, riolering en groen. Uitgangspunt is dat de ''steun'' vanuit het Grondbedrijf tijdelijk is. Voor verliezen uit het gmndbedrijf is nog geen reserve gevormd. Het zal duidelijk zijn dat dit een ongewenste situatie is, gezien de hoogte van eventuele verliezen die dan ten Iaste moeten worden gebracht van de exploitatie. Met alle gevolgen van dien voor het rekeningsaldo. Het vormen van een risicoresewe is dus noodzakelijk. Met de vorming van een risicorese|e wordt tevens voldaan aan de wensen en opmerkingen van de provincie en de accountant. In de nota G|ndbeleid zijn geen uitgangspunten bepaald voor de hoogte van het wçerstandsvermogen van het grondbedrijf. Wel is in de nota aangegeven dat de vorming van een wee|tandsvermogen absoluut noodzakelijk is. 52


1. Post in - 11259

Soorten risico's binnen het orondbedril'f De risico's kunnen we grofweg indelen in 2 soorten te weten voorzien en onvoorzien: Voorzien: - Conjunctuurrisico Ve|e|ingsrisico Renterisico (voor korte termijn) Onvoorzien: - Publiekrechtelijke risico's Bodemverontreinigingrisico Archeologisch risico Renterisico (voor Iange termijn) RisicoDrofiel arondbedril'f in qemeente Liesveld Voorgesteld wordt om te kiezen voor risicobepaling, per actieve grondexploitatiey door middel van een percentage van de nog te maken kosten en de verwachte opbrengsten uit verkoop aan de hand van de Iaatst vastgestelde exploitatieopzet. In de grondexploitatie hebben we te maken met een diversiteit aan exploitaties. Zo zijn er vier exploitaties die op relatief korte termijn (voor 2012) worden afgesloten: - Plan Gelkenes-west Plan Gelkenes-oost Plan Groot-Amme| Zuid-oost Herstructurering Groot-Ammers Binnen deze exploitaties kan ook weer een onderscheld worden gemaakt voor de risicos. Voor het bedrijventerreinen geldt dat gezien de grote belangstelling en de verwachte snelle uitgifte het risico voor deze twee exploitatieplannen op nihil kan worden geschat. Vo' or Plan Groot-Ammers Zuid-oost is het risico iets groter, vanwege het grote aanbod op de woningmarkt. Een rlsicopercentage van 5% wordt voldoende geacht. Voor de Slagen van Graafland (als onderdeel van de He|tructurering Groot-Ammers) gaven wij eerder aan dat door de archeologische vondst een grote vertraging is opgetreden in de verkoop van dit gebied. Daar mag nu minder gebouwd worden, waardoor de boekwaarde extra wordt belast met minder opbrengsten en extra rente. Voor dit plan is in 2009 een eerste exploitatie vastgesteld. Het totale verlies op dit onderdeel bedraagt C 3,2 miljoen. Hiervan was 1,6 miljoen genomen, dus resteert nog een extra verliesname van 1,6 miljoen. Dit verlies is in de jaarrekening 2009 verwerkt en ten laste gebracht van de Reserve Investering Grondbedrijf c.q. Algemene Reserve. Ook het berekende extra verlies voor de onderdelen '%Aan de Wetering'' en %'Hof van Groot-Amme|'' van totaal 0.5 miljoen euro is in de jaarrekening 2009 verwerkt en ten laste gebracht van de hierboven genoemde rese|es. Gezien de nog korte Iooptijd van de Herstructurering Groot-Ammers achtten we een risicopercentage van 5% voldoende. Verder hebben we nog te maken met 2 Ianglopende exploitaties: - Plan De Boomgaard. - Plan Mngerak-zuid/Woonleefhad. Omdat de Boomgaard een inactief plan is, is pas Iaatst in 2006 een exploitatie vastgesteld. Deze exploitatie gaf een positief saldo te zien. Een risicopercentage van 5% voor dit plan wordt voldoende geacht. 53


1. Post in - 11259

Voor Langerak-zuid/Woonleefha| is een eerste exploitatiezet in 2009 vastgesteld. Deze exploitatie gaf een klein positief saldo te zien. Echter voor het plangebied kunnen we nog aan een aantal 'ïknoppene draaien, waardoor het positief saldo aanzienlijk hoger wordt. Daarom achten we een risicopercentage van 5% voldoende voor dit plangebied. Op basis van bovenstaande uitgangspunten is berekend dat we in totaal een rislcoresewe van ongeveer e 4.1 milioen zouden moeten vormen. Vormina risicorese|e Uitgangspunt voor een te vormen risicoresewe is dat deze binnen het grondbedrijf (niet bestemde winsten) gevormd moet worden. Eerder in deze paragraaf is bij het onderdeel stille rese|es al aangegeven dat wij uit (bouwlgronden zonder boekwaarde een gemiddelde waarde hebben toegekend van C 4.300.000,-. In totaal wordt dan in de periode 2009-2020 een risicorese|e opgebouwd van C 4.3 milioen. Dit is C 200.000 boven de (nog op te bouwen) risicoresewe van C 4,1 miljoen. Algemeen Het vormen van een risicorese|e moet in verhouding worden gezien met het verloop van de exploitaties en een berekening van een risicorese-e is altijd aan schommelingen onderhevig. Naarmate een plan zich in de Ioop van de tijd verder on|ikkelt, nemen de risico's af. De vorming van een risicorese|e gebeurt binnen de reserve Wee|tandsvermogen Grondbedrijf. Dit weerstandsvermogen is onderdeel van het algemene weerstandsvermogen van de gemeente Liesveld. 4. onderhoud kapi|algoederen 4.1. ïnleidîng In de Financiële verordening op grond van artikel 212 van de Gemeentewet is vastgelegd dat het college bij de begroting en de jaa|tukken in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen ve|lag doet van het beleidskader, de voortgang van het geplande onderhoud, het eventuele achte|tallige onderhoud de hieruit voo|loeiende (financiële) t consequenties en de vertaling daarvan in de begrotlng van het openbaar groen, water, wegen, riolering en gebouwen. De raad heeft zich het recht voorbehouden om periodiek een nota ''Onderhoud Kapitaalgoederen' te vragen. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen wordt het beleidskader over het onderhoud van kapitaalgoederen in de openbare ruimte gegeven. Het is de taak van de gemeenteraad om de algemene kaders te stellen. Deze kaders hebben betrekking op diverse beleidsvelden. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) geeft aan dat in elk geval de kapitaalgoederen wegen, riolering, water, groen en gebouwen in deze paragraaf aan de orde moeten komen. Naar aanleiding van de begrotingsscan 2007 en de door de gemeenteraad aangegeven wensen, is ook informatie opgenomen over de vastgestelde meerjarige budgetterings- en planningsmethodiek voor wegen, riolering. 4.2. xnventarlsatle onderhoud kapitaalgoederen In de tabel op de volgende pagina wordt een inventarisatie gegeven van de te onderhouden kapitaalgoederen, met vermelding van het jaar van vaststelling van het beleids-/beheersplan. 54 '


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Tabel 9: Werkeli'ke bedra onderhoud in duizenden C Werkelijk Geraamd Werkelijk 2008 2999 2009 Weaenbeheer -driejaarlijkse inspectie 0 12 0 -onkruidbestrijding op wegen 0 25 25 -he|traten 420 465 477 -incidentele toevoeging aan de voociening herstraa|erk ten Iaste van de rese|e Investeringen Grondbedrijf 600 0 0 Groen -kleine groenrenovaties 10 10 10 -onderhoud door derden ) 115 ) -invullen aktiepunten ) 155 5 ) 193 -intensivering onderhoudsniveau ) 45 ) -uitbesteden gazonmaaien ) 19 ) -overig onderhoud 38 22 26 -onderhoud wallen Np 28 32 37 Water -onderhoud watergangen 32 33 34 -onderhoud beschoeiingen 9 20 20 -opstellen Baggerbeleidsplan 23 0 20 -opstellen Stedelijk Waterplan 9 0 -4 civiele kunstwerken -onderhoud bruggen e.d 27 97 53 -rese|ering voor nog uit te voeren werkzaamheden 38 45 Gebouwen -jaarlijks onderhoud 44 72 72 -rese|ering 237 211 211 Riolerino -exploitatielasten 160 254 227 -kapitaallasten 614 665 636 -rese|ering 728 596 635 4.5. Toelkhtlng beleld en uitvoering onderhoud kapitaalgoederen Wegenbeheer In mei 2005 is het wegenbehee|plan van 2001 geacualiseerd. Het plan geeft inzicht in de tot en met het jaar 2015 benodigde inspanningen. Er is geen sprake van achte|tallig onderhoud. Op basis van de actuele kostenramingen is vastgesteld dat er een substantiële verhoging van het jaarlijks budget voor he|traatwerk noodzakelijk is. Gelet hierop is in 2009 C 477.000,-- verantwoord. Meerjarig wordt rekening gehouden met een strudurele verhoging van het budget voor herstraatwerk met 12 60.000,-- tot het moment waarop het uiteindelijk gewenste niveau is bereikt.


1. Post in - 11259

Tot die tijd wordt het benodigd budget aangevuld met winsten uit de bouwgrondexploitatie. In 2009 is he|traa|erk verricht aan Dreef/Dreettraat/zwanenvliet Streefkerk en achterpaden in alle kernen. De projecten ''Nieuwpoooseweg'' en Heulkamp'' te Nieuwpoort zijn in 2009 opgestart. Groen In 2005 is een nieuw Groenkwaliteitsplan opgesteld. Algemeen uitgangspunt hierbij was het handhaven van het huidig onderhoudsniveau. De hiervoor benodigde substantiële verhoging van het jaarlijks budget voor groenbeheer is in de mee6arenramingen verwerkt. In 2008 is een structurele bezuiniging aangegeven tot een bedrag van |2 100.000,--. Deze bezuiniging is ingevuld door het omvormen van het openbaar groen (struiken/heesters naar gras), e|iciënter uitvoeren van onderhoudswerk (andere manier van werken) en het bestrijden van onkruid op verhaMingen in te brengen in het wegenbeheer. |ater In 2009 is het Baggerbeleidsplan van 2001 geactualiseerd. In relatie tot het vastgestelde Stedelijk Waterplan wordt bekeken welke budgetten nodig zijn voor (groo|chalig) bagge|erk. In de begroting 2011 houden we met deze budgetten rekening. Civiele kunstwerken Het in 2006 uitgebrachte onderhouds- en renovatieadvies geeft een onderbouwd inzicht in de huidige onderhoudstoestand van bruggen, steigers en duikers en geeft maatregelen aan die nodig zijn voor het veilig funcioneren van de constructies. Sinds 2008 is het jaarlijks budget van C 65.000,-- conform het in het genoemde advies aangegeven structurele niveau. In 2009 zijn de onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd conform het genoemde advies. De vervanging van |ee bruggen die in 2009 was voorzien, is doomeschoven naar 2010. Gebouwen De uitgaven voor onderhoud van de gemeentelijke eigendommen zijn in 2009 uitgevoerd op basis van het geautomatiseerd beheerssysteem. Daarbij maken we onde|cheid tussen normaal, jaarlijks onderhoud en niet-jaarlijks, buitengewoon onderhoud. Voor jaarlijks onderhoud wordt in de exploitatierekening een onderhoudsbudget opgenomen. Voor niet-jaarlijks onderhoud worden (op basis van de mee|arenplanning) ten Iaste van de exploiotie-rekening jaarlijks middelen gestor't in een onderhoudsvoociening. De te verantwoorden uitgaven voor niet-jaarlije, buitengewoon onderhoud brengen we vervolgens rechtsreeks ten laste van deze onderhoudsvoociening. Er is geen sprake van achte|tallig onderhoud. Riolering In 2009 is gewerkt aan een herziening van het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP). Op basls van het ''oude'' plan van 2003 zijn in 2009 uitgaven gedaan voor de volgende rioleringsprojecen: - Drukriolering Groot-Amme| - Revisie rioolsysteem Groot-Ammers en Nieuwpoort - Riolering Zwanenvliet Streefkerk - Renovatie minigemalen en rioolgemalen 58


1. Post in - 11259

4.6. Toellchtîng op plannings- en budgeWerîngssYstematiek onderhoud kapitaalgoede|n Op 8 februarl 2005 is met de gemeenteraad opiniërend gesproken over een nieuwe werkwijze voor de planning en budge|ering van het onderhoud aan kapitaalgoederen. Op 31 mei 2005 is vervolgens de volgende werkwijze vastgesteld: 1. Werken met meerjarige ondérhoudsplanningen 2. De budgetbehoe|e bepalen op basis van: * inventarisatie van de kwantiteit * uitgangspunten voor de kwaliteit * genormeerde bedragen 3. Jaarlijkse actualisatie: * werken met jaarlijkse uitvoeringsplannen * bij Kadernota inzicht in totaalbeeld financiën 4. Winsten Grondbedrijf gebruiken voor egalisatie: % opvangen verschil tussen benodigd en beschikbaar budget * voorkomen van negatieve reserves en voorzieningen Kernpunt van deze systematiek is dat we ieder jaar bij de Kadernota een actueel inzicht ve|chaffen in de benodigde budgetten in relatie tot de gerealiseerde winsten van het Grondbedrijf en de risico's die daarbij eventueel optreden. Daarnaast is het van belang dat gekozen is voor een integrale aanpak van onderhoud van kapitaalgoederen. Investeringen aan het riolerlngsstelsel combineren we zoveel als mogelijk met activlteiten op grond van het wegenbehee|plan en/of andere infrastructurele wèrken. 4.G.1 civieltechnische toelichting: De actuele meerjarenplanning kwam tot stand op basis van een integraal proces. Dlt houdt in dat meerdere onde|erpen van invloed waren bij de totstandkoming ervan: >' Ervaring; Vanuit het verleden is een schat aan ervaring opgebouwd over de onderhoudstoestand van de riolering in onze gemeente. Deze ervaring Iaten we ' niet verloren gaan, maar is benut bij het opstellen van de planning; # Beschikbare inspectiegegevens; In 2005 is het beheerssysteem geactualiseerd. Dit betekent dat het vanaf dit jaar mogelljk is om de inspeuiegegevens op de juiste wijze te verwerken en bij te houden. Voor zover aanwezig, zijn deze gegevens benut bij het opstellen van de planning; > Uit te voeren bouwprojecten; In onze gemeente wordt actief gebouwd. Deze bouwprojeuen hebben invloed op de planning. Zoveel mogelijk wordt met de vervanjing van rioleringen en herinrichtlngen aangesloten op / rekening gehouden met deze bouwprojecten; > Wijkgerichte aanpak; Een wijkgerichte aanpak bevordert efficiënt werken. Hoewel er altijd overlast zal blijven bij de uitvoerinq van projecten, is door deze methode van werken in verhouding minder overlast te verwachten voor de aanwonenden; > Wegen volgen riolering. Het is onverstandig om eerst de verharding te vervangen of opnieuw in te richten en vervolgens een aantal jaren Iater de riolering te vervangen, waarvoor de verharding weer opgebroken moet worden. Waar mogelijk volgt de herinrichting van de weg het vervangen van de riolering. Dit wil zeggen dat beide werkzaamheden in één project worden uitgevoerd. 59


1. Post in - 11259

Vooral de uit te voeren bouwprojeden en de ve|anging van rioleringen hebben de inhoud van de planning bepaald voor de komende vier jaren. Het op te zetten stedelijk water- en afkoppelplan en de uit te voeren nieuwe weginspecles, zijn de verfriste input voor de inhoud van de planning voor de jaren hierna. 4.6.2. Financieel-technische toelichting: De geactualiseerde planningen zijn doorgerekend en het resultaat daarvan kent de volgende toelichting: >' Wegen en Groen . Bij de bepaling van het beschikbare budget is rekening gehouden met een groei van C 60.000,- p.j. tot het uiteindelijk benodigde niveau is bereikt van C 739.000,-. De middelen die we voor wegen en groen tot die tijd tekort komen, worden ten Iaste van de winsten op bouwgrond gebracht. Uiteindelijk is in 2013 het wegenbeheer ''selfsuppo|ing'' en is het jaarlijks budget voldoende voor het uitvoeren van de mee|arenplanning. Voor groen zijn in deze planning de kosten opgenomen die een directe relatie hebben met de vervanging van riolering en reconstructie van wegen. Het reguliere onderhoud aan openbaar groen maakt dus geen deel uit van deze planning/doorrekening. > Riolering Bij de begrotingsbehandeling 2008 is besloten de aëchrijvingstermijn voor rioleringen met 5 jaar te verlengen tot 30 jaar. De kapitaallasten worden ten Iaste van de reserve rioolfonds en de voociening rioleringen gebracht. In 2011 en 2012 voegen we nog middelen/winsten uit bouwgrond toe aan deze rese|e/voociening. Daarna is het rioolbeheer nzel&oorzienend|. Het jaarlijks budget is dan voldoende voor het uitvoeren van de mee6arenplanning. Bouwgrondexploitatie Ter dekking van lasten van investeringen in wegen, groen en riolering wordt tot een bedrag van f 6.800.000,-- beschikt over winsten van het Grondbedrijf. Uitgangspunt is dat de ''steun'' vanuit het Grondbedrijf tijdelijk is. Tljdelijk wil in dit verband zeggen dat in 2013 voor het Iaatst nog wordt beschikt over winsten uit het Grondbedrijf en het 'slechts' de winsten betreft van de plannen Gelkenes-west, Gelkenes-oost en Groot-Amme| Zuid-oost. Als de winsten in deze plannen uiteindelijk hoger of Iager uitkomen, dan nog blijft de bijdrage aan riolering/wegen/groen C 6,8 rniljoen. ,' . |' . j |' . |' |. |. . . |' .' . .' |. . . ë . |: |g |' . |' :' . ||. '' ' | ' . .. . Jt.(:,.) . .... yt |s . . )J ' '; ' )l;(' .|y j . , , | j t ; . . . . r''''''' ' î : ! ' ' '. ' , . .i' ë' . .' j ) ' .. ' | . . 'ë . EE'! . $)' .7 ' ' : .. '. . . . . 60


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

5.2.2. Rentekosten en opbrengeen Over 2009 zijn er rentelasten verantwoord tot een bedrag van C 1.369.126,05. Zowel de Iange als de ko|e rente Iag in 2009 op een Iaag niveau. Een actief Ieningenbeheer heeo er toe bijgedragen dat de gemiddelde rentekosten van de Ianglopende Ieningen over 2009 3,77% bedroeg. (Zie ook onderstaand overzicht) Mutaties in poeefeuille opgenomen en uitgezette Ienlngen Onderstaande tabellen geven inzicht in de on|ikkeling van de financierings- en beleggingspositie in het rekeningjaar. Tabel 1 geeft inzicht in de samenstelling, de grootte en de rentegevoeligheid van de opgenomen leningen. Tabel 1: Mutaties in de Ieningenportefeuille (in duizenden C) MUTATIES VASTE SCHULD IN 2009 Bedra en x C 1.000 Bedrag Gemiddelde Invloed op rente em. rente Beginstand per 1 januari 2099 20.049 4,84% Nieuwe Ieningen 11.000 2,38% -1,08% Reguliere a|ossingen -6.230 4,77% 0,02% Vervroegde aflossingen 0 0,00% 0,00% Renteaanpassing (oud percentage) 0 0,00% 0,00% Renteaanpassing (nieuw percentage) 0 0,00% 0,00% Omzetting vast naar vlottend 0 0,00% 0,00% Omzetting vlottend naar vast 0 0,00% 0,00% Eindstand er 31 december 2009 25.053 3 77% 1 :6% S.3. Risicobeheer De belangrijkste financiële risico's bij de uitvoering van het treasury beleid zijn koe|risico's, renterisico's, kredietrisico's, Ilquidlteiten risico's valutarisico's en t debiteurenrislco's. Hieronder wordt weergegeven op welke wIJze de gemeente deze risico's in 2009 heeft beheerst. 5.3.1. Koersrisicobeheer De koe|risico's van de gemeente Liesveld zijn ve-aarloosbaar, omdat we uitsluitend en conform het treasury statuut middelen uitzetten op een bedrijfsspaarrekening. 5.3.2. Renterisicobeheer Kasçeldlimiet De kasgeldlimiet geeft het renterisico op de korte termijn weer. Hieronder vallen alle ko|lopende financieringen met een renteœpische Iooptijd korter dan 1 jaar. Juist voor de korte termijn geldt dat de renterisico's gezlen de suctuaties op de geldmarkt, aanzienlijk kunnen zijn. De kasgeldlimiet voor de gemeente Liesveld bedroeg voor het jaar 2009 8,5% van de begroting ofwel C 1,505 miljoen. .?|hi|.j . . ... ï || ( ||. ..;! E . .? | .---21) # . ..p! ; ). '''p ù!'' ' v N' : . . à .E ' 62


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Tabel 3: Renterisiconorm RENTERISICONORM EN RENTEMSICO'S VAN DE VASTE SCHULD PER 31-12-2::9 Bedra en x 62 1.000 2009 Renterisico o vaste schuld bud et realisatie la. Rentuheciening op vaste schuld Wg 0 0 lb. Renteherziening op vaste schuld u/g 0 0 2. Netto renteheciening op vaste schuld (1a - 1b) 0 0 3a. Nieuw aangetrokken vaste schuld (o/g) 0 11.000 3b. Nieuw verstrekte Iange Ieningen (u/g) 0 0 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) 0 11.000 5. Betaalde aflossingen 0 6.230 6. He|nancierin Iaa ste van 4 en 5 0 6.230 7. Renterisico o vaste schuld 2 + 6 0 6.230 Renterisiconorm 8. Stand van de vaste schuld per 1 januari 20.040 20.040 9. Het bi' ministeriële re elin vast estelde ercenta e 20% 20% 19. Renterisiconorm 4.008 4.008 Toea Renterisiconorm 10. Renterislconorm 4.008 4.008 7. Renterisico o vaste schuld 0 6.230 11. Ruimte + Overschri-din '- 10 - 7 4.0:8 -2.222 Uit deze tabel blijkt dat de renterisiconorm op vaste schuld in 2009 is overschreden. In verband hiermee is inmiddels in 2010 een ko|lopende geldlening omgezet in een langlopende geldlening. In 2010 blijven we weer binnen de renterisiconorm. 5.3.3. Kredietrisico's De kredietrisico's van de gemeente Liesveld zijn ovecichtelijk. De meest risicovolle kapitaalverstrekkingen zijn de Ieningen die in het verleden zijn verstrekt aan de woningbouwstichting en woningbouwvereniging in onze gemeente. Gelet op de financiële positie van de beide corporaties én het hypothecaire onderpand, is er sprake van een te ve-aarlozen kredietrisico. De uitzettingen in het kader van treasul kennen een beperkt risico. Conform het treasury statuut zetten we uitsluitend gelden uit bij kredietwaardige instellingen. Dit zijn financiële instellingen met tenmlnste een M-rating. In de praktijk werken we alleen met financiële instellingen met een AAA-rating. 5.3.4. Liquiditeitsrisico De Iiquiditeitsrisico's zijn beheerst door een zo zorgvuldig mogelijke inschatting van de ontwikkeling van de Iiquiditeitspositie. Op basis daarvan is de snancieringsbehoeoe steeds zo nauwkeurig mogelijk benaderd. 5.3.5. Valutarisicobeheer Valutarisico's zijn uitgesloten, omdat Ieningen uitsluitend worden ve|trekt, aangegaan of gegarandeerd in euro's. Ook betalingen gebeuren niet in vreemde valuta. 5.3.6. Debiteurenrisico's Gelet op het actief debiteurenbeheer op grond van een gestructureerd invorderingsproces én de ewaringen, kunnen we concluderen dat het risico ten aanzien van debiteuren zeer beperkt is. Ieder jaar blijkt slechts een beperkt aantal belastingdebiteuren oninbaar. De kwantiteit daarvan is geen reden een voociening voor dubieuze debiteuren te vormen.


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Gemeenschappelijke Vuilve-erking Dordrecht & Omstreken (HVC) Deze gemeenschappelijke regeling is in het Ieyen geroepen om de vuilverbranding in de regio Zuid-Holland Zuid te regelen. De a|alverbrandingsinstallatie is in 2006 overgedragen aan HVC te Alkmaar. Via de Gevudo neemt Liesveld deel aan HVC. De gemeente is op grond van de WGR en de gemeenschappelijke regqling mede veran|oordelijk voor de tekorten op basis van het aantal inwoners. Huisvuilophaaldienst GGNZ (t) De gemeenschappelijke regeling verzorgt het ophalen van huishoudelijk en bedrijfsaNal in de gemeente Graafstroom, Giessenlanden, Nieuw-Lekkerland, Liesveld en Zederik. De gemeente is aansprakelijk voor de tekorten van de regeling op basis van het aantal huishoudelijke percelen in de gemeente. Per 1 januari 2009 is ook de gemeente toegetreden tot deze gemeenschappelijke regeling. Afgelopen jaar zijn er gesprekken gevoerd met de gemeenten Gorinchem en Hardinxveld-Giessendam om toe te treden tot de GR. Bestuurlijk zal hier in 2010 over besloten worden. Logopedische Dienst Het bevorderen dat Ieerlingen van het basisonde|ijs voldoen aan de eisen die worden gesteld op Iogopedisch gebied (het horen, de primaire mondfunctie, de ademhaling en de stemgeving) is de taak van deze gemeenschappelijke regeling. Het aantal inwoners van de gemeente in enig jaar bepaalt de gemeentelijke bijdrage. Op de vemadering van het algemeen bestuur van 10 december 2009, is desgevraagd door de directie en het dagelijks bestuur verteld dat de exploitatie over 2009 binnen de vastgestelde budgettaire kaders bleef. De Waard Vanaf 1 juli 2009 is de nieuwe werkorganisatie een feit. Deze werkorganisatie voert de volledige bedrijfsvoering voor de gemeenten Graafstroom, Nieuw-Lekkerland en Liesveld. Na de start op 1 juli duurde het tot 1 september, voordat de Werkorganisatie zijn intrek kon nemen in de tijdelijke huisvesting in Bleskensgraaf. Avelingen Groep Deze gemeenschappelijke regeling is belast met het behartigen van de belangen van de gemeenten' op het terrein van de sociale werkvoociening en het op eeh bedrijfsmatige wijze aanbieden van trajecten en diensten op het terrein van de gesubsidieerde arbeid. Stichtingen De gemeente Liesveld is deelnemer aan: @ De stichting tot Instandhouding van Molens in de Alblasse|aard en de Vijfheerenlanden. De gemeente Liesveld heeft één ve/egenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Deze stichting heeft tot taak het bevorderen van de instandhouding van koren- en watermolens in de Alblasse|aard en de Vijfheerenlanden. * De stichting Maaltijden Thuis. Door deze stichting worden in de gehele gemeente maaltijden bezorgd bij ouderen. De gemeente Liesveld heeft in deze stichting twee veoegenwoordige| in het Algemeen Bestuur. * De stichting Dieselgemaal L,angerak. Deze stichting heeft als doel initiatleven en maatregelen te nemen om met eerbiediging van het historisch karakter het juiste beheer te voeren over en het onderhoud te bevorderen van het gebouw van het dieselgemaal. @ De stichting O2A5. De gemeente is verbonden aan de stichting O2A5. Dit is een stichting voor het openbaar onderwijs in de Alblasse|aard en Vijmeerenlanden. 67


1. Post in - 11259

Vennootschappen De gemeente Liesveld heeft deelnemingen in de volgende ondernemingen te weten: - Eneco Holding N.V. Oasen N.V. Zuid-Holland Bank Nederlandse Gemeenten Rom-s / deelneming B.V./ C.V. Het financiële risico strekt zich uit tot de waarde van de deelneming. Hoewel in de balans de aankoopprijs van de aandelen als waarde is opgenomen, strekt het risico zich feitelijk uit tot de economische waarde van het aandelenpakket indien deze hoger Iigt dan de aankoopprijs. Eneco Holding N.V. De gemeente Liesveld is aandeelhouder van de N.V. Eneco en heeft een ve|egenwoordiger in de Raad van Commissarissen. N.V. Eneco verzorgt de elektricitei|voorziening in een deel van zuidwestelijk Nederland. Met gespecialiseerde diens|erlening draagt N.V. Eneco bij aan zo Iaag mogelijke kosten van maa|chappelijke voocieningen voor de burger. Eneco is als gevolg van de splitsingswet voor 1 januari 2011 binnen haar bedrijf de taken in verband distributie (netwerk) en productie/handel te scheiden. Deze scheiding kan grote bestuurlijke en financiële gevolgen hebben. In ieder geval blijven de gemeenten aandeelhouder van het netwerkbedrijf. oasen N.V. Zuid-Holland De gemeente Liesveld is aandeelhouder van de NV Oasen, en heeft een afgevaardigde in de vergadering van aandeelhoude|. De NV Oasen is de maatschappij die is belast met de drinkwate|oorziening in een groot gebied van Zuid-Holland. Afgelopen jaar is gekozen om de prijs per m' water met 2 cent te verhogen. Per consument komt dit uit op ruim C 6. Bank Nederlandse Gemeenten De gemeente Liesveld is aandeelhouder van de Bank Nederlandse Gemeenten, maar heeft geen a|aardiging In het bestuur. De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan zo Iaag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. ROM-S Beheer BV Doel van deze ontwikkelingsmaatschappij is het verbeteren van de Iee*aarheid in de regio waarbij het behoud en versterking van de sector transport en logistiek voorop staan'. Hieronder valt 'het ontwikkelen en exploiteren van een aantal regionale vrachtwagenparkeerplaatsen'. De directie van Rom-s heeft aangegeven dat de houding van de transpo|eu| door de economische recessie is gewijzigd. Het gevolg is dat de verkoop van gronden aanzienlijk is vertraagd. In nauw overleg met de gemeenten worden voo|tellen geformulee| ter stimulering van de verkoop van grond en de herontwikkeling van de ve|reklocaties. Daarnaast wordt ook gewerkt aan een voorstel tot verplaatsing van de huisvesting naar het regiobureau te Gorinchem. De verhuizing zou in 2011 gerealiseerd moeten worden. In het eerste halfjaar van 2009 is grondexploitatie herzien. De exploitatie geeft nog altijd een ruime winst aan van 5,1 mln. maar daarbij moet worden aangegeven dat die winst binnen een halfjaar met 14% is gezakt. 68


1. Post in - 11259

Hieronder volgt een overzicht wat betreft de bijdrage per gemeenschappelijke re elin in 2009. Ramîng Rekenlng Naam Re elîn 2009 2009 Versçhîl Regionale Sociale Dienst 260.900,00 212.308,80 48.591,20 Samenwerkingsverband Zuid- Holland Zuid 617.083,00 556.580,04 60.502,96 Subregio A & V 51.572,00 55.161,00 3.589,00 -1Gevudo/Hvc 291.700,00 247.916,35 43.783,65 GGNZ (L) 295.608,00 299.012,00 3.404,00 -1Logopedische dienst 25.691,00 25.690,59 0,41 Avelingen Groep 483.173,00 443.749,00 39.424,00 De Waard : -bijdrage bedrijfsvoering 2* halfjaar 2009 1.838.513,00 1.812.177,00 26.336,00 -bi'dra e nadeli saldo 2009 0 00 95.750 00 95.750 00 - 8. Grondbeleid Algemeen Onder grondbeleid verstaand we het geheel aan maatregelen dat een gemeente ter beschikking staat om haar ruimtelijke, volkshuisvestelijke en economische doelstellingen te realiseren. Het heeft een grote invloed op en samenhang met de programma's Verkeer en Vervoer, Economie, Cultuur en Recreatie en Ruimtelijke Vitaliteit. Het grondbeleid heeft een grote financiële betekenis. De eventuele baten, maar ook de eventuele risico's zijn bepalend voor de financiële positie van de gemeente. Bij het grondbeleid kan een gemeente een actieve of een passieve rol vervullen, met uiteraard dive|e tussenvormen. In grotelre) gemeenten worden deze taken vaak uitgevoerd door het grondbedrijf of een ontwikkelingsbedrijf. In gemeenten met een schaal als de onze, is dat doorgaans niet het geval. Actief grondbeleid houdt in dat de gemeente zelf de gronden verwerft, tijdelijk beheert, bouwrljp maakt en vervolgens uitgeeft. De gemeente heeft de regie in handen en bepaalt zelf welke bestemmingen waar en wanneer gerealiseerd worden. De instrumenten die de gemeente hierbij kan gebruiken zijn in eerste instantie minnelijke aankoop en daarna eventueel de Wet Voorkeu|recht Gemeenten en de Onteigeningswet. Indien de gemeente de grond eenmaal in eigendom heeo, is bij een actief grondbeleid het terugverdienen van de gemaakte kosten eenvoudig te realiseren. Mits de markt het toelaat, kan er zelfs sprake zijn van een winst op de grondexploitatie. Bij passief (faciliterend) grondbeleid beperkt de gemeente zich tot het reguleren van de activiteiten van de private sector. Het initiatief tot het exploiteren van bouwgrond wordt overgelaten aan private partijen en de gemeente draagt zorg voor de aanleg van het openbaar gebied en het realiseren van de objeden ten behoeve van maatschappelijke doeleinden, zoals bijvoorbeeld scholen en gemeenschapsvoocieningen. Dit kan door de gemeente worden uitgevoerd. Maar ook de betrokken private partijen kunnen dit realiseren, alhoewel die daar over het algemeen minder belangstelling voor hebben. 69


1. Post in - 11259

De gemeente oefent natuurlijk wel toezicht uit op het bouwen woonrijp maken en geeo de benodigde (bouwlvergunningen af. Instrumenten bij een passief grondbeleid zijn het bestemmingsplan, de exploitatieovereenkomst, de grondexploitatiewet en eventueel baatbelasting. ' Op 1 juli 2008 trad de Grondexploitatiewet (Grexwet) in werking (dit betre| een wijziging van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening). De centrale doelstelling van de wet is om in de situatie van pa/iculiere grondexploitatie te komen tot een verbetering van het gemeentelijk kostenverhaal en de ve|terking van de gemeentelijke regie bij Iocatieontwikkeling. De belangrijkste wijzigingen zijn: De gemeenten hebben de mogelijkheid gekregen om eisen te stellen aan de concrete invulling van de te ontwikkelen Iocaties (Iocatie-eisen). In het bestemmingsplan kunnen Iocatie-eisen worden opgenomen die betrekking hebben op de uitwerking van het plan, bijvoorbeeld voo|chriûen voor de te realiseren woningbouwcategorieën. Daarnaast kan de gemeente, indien een privaatrechtelijke overeenkomst niet mogelijk blijkt, een exploitatieplan opstellen waarln onder meer moeten zijn opgenomen een , exploitatieopzet, omschrijvingen van de werkzaamheden betre|ende het bouwrijp maken, de inrichting van de openbare ruimte en de aanleg van nutsvoorzieningen. Er is een wettelijk instrumentarium voor het verhalen van kosten die samenhangen met de exploitatie van de betre|ende gronden (kostenverhaal). Dit wettelijk instrumentarium bestaat uit een verplichting tot kostenverhaal voor specifiek aan te wijzen gronden op basis van een vaste berekeningsmethode. Hlervoor is een limitatieve Iijst voor de te verhalen kosten opgesteld. Ook kosten buiten het plangebied zoals aansluitwegen en andere bovenwijkse voocieningen maken önderdeel uit van de verhaalbare kosten. De bijdrageverplichting is gekoppeld aan de bouwvergunning. Alleen in die gevallen waarbij bij het ontwikkelen van ruimtelljke projecten geen overeenstemming wordt bereikt met de ontwikkelende partijen kunnen de nu aanwezige juridische middelen hun nut bewijzen. In het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is voorgeschreven dat de paragraaf grondbeleid tenminste bevat: - Een visie op het grondbeleid in relatie tot de te realiseren doelstellingen; - Een aanduiding van de wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd; - Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de grondexploitatie; - Een onderbouwing van de winstneming; - De beleidsuitgangspunten met betrekking tot de rese|es voor grondzaken. 2. Gemeentelijk grondbeleid al Grondbeleid van de gemeente Liesveld De gemeente Liesveld voert een grondbeleld dat is te kenmerken als ''sturend ' grondbeleid''. Dit betekent dat de gemeente een initiërende en regisserende rol heeft met als uitgangspunt om met marktpaoijen op voet van gelijkheid samen te werken. Per project vindt een inschatting van kansen en risico's plaats, op basis waarvan de strategie voor een project wordt bepaald. Per situatie wordt bepaald welke van de volgende instrumenten in welke volgorde worden ingezet: - Het (strategisch) aankopen van grond; - Het wel of niet toepassen van de Wet Voorkeu|recht Gemeenten; - Het wel of (nog) niet vaststellen van bestemmingsplannen; - Het sluiten van samenwerkings- of exploitatieovereenkomsten; - Het wel of niet toepassen van de Onteigeningswet; - Het wel of niet heffen van baatbelasting; 70


1. Post in - 11259

- Het vormen van een aantal reserves of voorzieningen; Voor een nadere beschrijving van de instrumenten verwijzen wij u naar de Nota Grondbeleid. b) Winst- en verliesneming De mogelijkheid tot winstneming wordt per exploitatie beoordeeld en vindt op zijn vroegste plaat.s als: - 75% van de geraamde opbrengsten is gerealisee| - 50% van de geraamde uitgaven is gerealiseerd - het projectresultaat op eindwaarde meer bedraagt dan f 100.000. Het verlies wordt zichtbaar gemaakt door een financieel haalbaarheidsonderzo|k van het desbetre|ende plan. Het benodigde krediet wordt dan geoormerkt en ten Iaste gebracht van de reserve investeringen. Ingaande 2006 is gekozen voor de methode percentage-of-completion'' (winstneming als aan de voo|aarde, zoals vermeld in de nota Grondbeleid, wordt voldaan). Het hanteren van deze methode heeft ook voor winstnemingen over 2009 gevolgen gehad. Over 2009 heeft er voor Plan ''Gelkenes-West'' een winstneming plaatsgevonden tot een bedrag van C 74.000,-. Een verlies van C 2.286.000 is genomen voor het plan ''Herstrucurering Groot-Ammers-. c) Voorzieningen/Rese-es Grondbedrijf Voorziening Bovenwijkse voorzieningen Grondbedrijf Deze voorziening wordt gevoed met de bijdragen die worden gevraagd op grond van de exploitatieverordening en de exploitatiebegroting. Uit deze reserve worden vervolgens de in de exploitatieverordening en begroting genoemde bovenwijee voorzieningen (deels) bekostigd. De bijdragen uit de bouwplannen, berekend op verkochte gronden per mz worden vanaf 2006 aan deze voorzlening toegevoegd. Verkopen van bedrijëgronden uit vallen hier niet onder. Deze voorziening had per 31 december 2009 een saldo van C 34.054,72 Risicorese|e arondexoloitaties Deze reserve dekt de rislco's van de Iopende grondexploitaties. Deze reserve dient daarmee als buffer voor nadelige financiële ontwikkeling waarmee in de reguliere exploitatieopzet geen rekening kan worden gehouden en wordt gevoed door middel van een storting uit afgesloten grondexploitaties, tot het berekende niveau. In de gemeente Liesveld kijken we bij winstneming eerst naar toevoeglng aan de Reserve Investeringen waar de bekostiging plaatsvindt van Iasten vooovloeiend uit de mee6arenplanning voor wegen, riolering en civiele kunstwerken. In de paragraaf weerstandsvermogen gaan we uitgebreid in op de vorming van een risicoresewe voor het Grondbedrijf als onderdeel van het gehele weerstandvermogen van onze gemeente. Tot op heden zijn er nog geen gelden vrijgemaakt voor deze reserve. Reserve strateaische verwervinu De rese|e strateglsche verwerving biedt de gemeente een instrument om het concept van sturend grondbeleid mogelijk te maken. De hoogte van deze reserve is gerelateerd aan de ruimtelijke toekomswisie van de gemeente èn de financiële (onlmogelijkheden. Tot op heden zijn er nog geen gelden vrijgemaakt voor deze reserve. Reser've investerinuen De doelstelling van deze reserve is het bestuur snel en op overzichtelijke wijze inzage bieden in de financiële mogelijkheden om nieuwe initiatleven en projecten te bekostigen. In deze reserve zullen de mutaties plaatsvinden zoals aangegeven in de meerj|renplanning voor wegen en riolering. Dat betekent dat op basis van de huidige prioriteiten er slechts beperkte mogelijkheden zijn voor nieuwe initiatieven en projecten. 71


1. Post in - 11259

Vapzelëprekend uitgezonderd projecten die met een positief resultaat kunnen worden afgesloten. In 2009 is er een bedrag van C 74.000 aan winstneming in deze reserye gestort en uit deze reserve C z,lmiljoen onttrokken, waar-van f 1,8 miljoen betrekking heeft op een verliesneming voor het plan ï'Herstruuurering Groot-Ammers', met name veroocaakt door ontwikkelingen in ''Slagen van Graafland'' Deze rese|e had per 31 december 2009 een saldo van C 108.128,65 Informeren van de oemeenteraad Het college informeert de raad op basis van totaaloverzichten van geactualiseerde exploitatieovecichten van actieve grondexploitaties en niet adieve grondexploitaties. Verantwoording vindt plaats bij zowel het vaststellen van de begroting els de jaarrekening, in deze paragraaf Grondbeleid. Met betrekking tot nieuwe initiatieven wordt de raad tussentijds gei'nformeerd en waar nodig om beslulNorming gevraagd. Om die reden zal het college minimaal voor het definitief worden van een grondtransactie vooroverleg hebben met het (raads) seniorenconvent. 3. G|ndprijzen De gemeente heeft voor de verkoop van kleine stukken grond (snippergroen en demelijke) verkoopprijzen vastgesteld. Voor overige stukken grond wordt een marktconforme prljs gehanteerd. In 2010 zal met de vaststelling van een aantal beleidsdocumentenlzoals de Nota Grondbeleid) uitgangspunten worden weergegeven voor de diverse grondprijzen (woningbouw, bedrijventerrein etc). 4. Risico's Hierboven werd al vermeld dat het grondbeleid inkomsten kan opleveren, maar ook dat er risico's worden gelopen. Die risico's zijn: Publiekrechtelil'ke risico's Dit betreft vooral het risico van ve|ragingen door Ianglopende bestemmingsplanprocedures, maar ook planschade valt hieronder. Door een wetswijziging is het verhalen van planschade op de p|jecton|ikkelaar inmiddels juridisch toegestaan. Indien ten behoeve van de realisering van een project het bestemmingsplan wordt gewijzigd of een vrijstellingsprocedure wordt gevolgd, wordt de te verwachten planschade via een overeenkomst verhaald op de initiatiefnemer/ projecton|ikkelaar. Conl'un|uurrisico Grondexploitatie is gevoelig voor ontwikkelingen op de woningmarkt. Die ontwikkelingen bepalen namelijk mede de hoogte van de grondopbrengsten. Om dit risico te beperken dienen bij nieuwe projecten haalbaarheidsstudies uitgevoerd te worden. Ve-e|innsrislco De kosten voor het aankopen van gronden en opstallen zijn de Iaatste jaren flink gestegen. Een factor dus om rekening mee te houden. Vooral ook omdat deze ve|ewingskosten worden gemaakt ver voordat de grond verkocht wordt en ze door de rentetoevoeging nog eens extra in omvang toenemen. Het verwe|ingsrisico kan worden verkleind door het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek en door het inwinnen van een (of meerdere) taxatieadvies. Bodemverontreiniainasrisico Het aantreffen van bodemverontreiniging is een groot risico dat het exploitatieœsultaat behoorlijk negatief kan bei'nvloeden. Het principe is dat de vervuiler betaalt, dus die moet in ee|te instantie aangesproken worden. Na de vervuiler - als die bijvoorbeeld niet te achterhalen is - is het de eigenaar van de grond die voor de kosten dient op te draaien. In veel geoallen dragen Rijk en provincie bij in de kosten. Pas in laatste instantie dienen kosten van bodemsanering ten Iaste van de grondexploitatie gebracht te worden. 72


1. Post in - 11259

Archeoloaisch risico Als een archeologisch monument wordt aangetro|en, is de kans groot dat door de kosten en stedebouwkundige complicaties het project niet meer haalbaar is. Het verdrag van Malta, dat Nederland mede heeft onde|ekend, bepaalt dat als een archeologisch monument wordt aangetrosen de verstoorder betaalt. Renterisico De invloed van rente op de resultaten van de bouwgrondexploitatie is substantieel. Aan een positieve boekwaarde (de kosten zijn hoger dan de opbrengsten) wordt rente toegerekend en een negatieve boekwaarde (de opbrengsten zijn hoger dan de kosten) resulteert in een renteopbrengst. Dit rente toerekenen gebeurt jaarlijks. Bij grondexploitatie worden de kosten normaliter (ver) voor het verkopen van de grond gemaakt. Dit maakt dat de rentekosten flink kunnen oplopen. Het risico heeft dus betrekking op de Iooptijd van het project, die kan Ianger uitvallen dan verWacht. Voorts is er ook nog het risico van een stijgende rente tijdens de Iooptijd van het project, ook dit heeft een negatieve invloed op het resultaat. Andecijds is het zo dat een dalende rente een voordeel oplevert. Samenvattend kan het rente-risico worden gezien als een risico dat wordt veroocaakt en beïnvloed door publiekrechtelijke en conjunuuurrisicos. 5. Actieve p|jecten: Op dit moment zijn er 5 (financleelladieve projecten en 8 niet-tfinancieellactieve projecten. Hieronder treft u een actueel overzicht aan. Van de volgende vijf projecten is in 2009 de exploitatieopzet geactualiseerd: - Gelkenes-oost. Gelkenes-west. - Groot-Amme| Zuid-oost. - Langerak-zuid/Woonleemao Herstructurering Groot-Ammers Per grondexploitatie-projeu ziet u ook een samenvatting aan van de genomen besluiten. Naam GELKENES OOST Globale omschri-vin Ontwikkelin van 6 5 ha bedri'fsterrein Start- Einddatum ro'ect 2003-2010 Ex loitatie vast esteld Juli 2009. on-ikkelin en 2009 In 2009 hebben er een verko en Iaats evonden. Geraamde winst - verlies Totaal C 2,3 miljoen winst. Hiervan heeft al een winstname plaatsgevonden van 1,7 mln. Boekwaarde 31-12-2009 Ne atieve boekwaarde van C 815.760 -. Grondprijs Voor 2009 180,- per mz (nog te verkopen ongeveer 4.000 mo Naam GELKENES WEST Globale omschri-vin Ontwikkelin van 7 75 ha bedri'fsterrein Start- Einddatum ro-ect 1998-2012 Ex Ioitatie vast esteld Juli 2009. Ontwikk|lingen 20:9 Bouwrijp maken en verdere uitgifte 2009/2011 In 2012 afrondin en afsluitin Ian. Geraamde winst - verlies Totaal C 6,8 miljoen winst. Hiervan heeft al een winstname plaatsgevonden van ruim 5,6 mln. Boekwaarde 31-12-2009 f 584.470. Grond ri-s Voor 2009 180 - er mz no te verko en on eveer 2 6 ha. 73


1. Post in - 11259

HEMTRUCTURERING GROOT AMMERS Naam Globale omschrijving Woningbouw vrachtwagenparkee|er|in, Slagen van Graafland en realiserin van Hof van Groot-Ammers. Start- Einddatum ro-eu 1998-2011 Ex Ioitatie vast esteld Juli 2009. On|ikkelingen 2:09 Aan de Wetering:Bouwplan ontwikkelty en bouwvergunning Ingediend. Slagen van Graafland :verkavelingsplan is bestuurlijk vastgesteld. Hof van Groot-Amme|: In 2009 starlte de bouw van fase 1 en namen we de Ianontwikkelin voor fase 2 ter hand. Geraamde winst - verlies Budgettair neutraal Boekwaarde 31-12-20:9 De totale boekwaarde bedraagt C 1.822.980,-. Dit is inclusief het enomen verlies van in totaal bi'na C 3 9 mil'oen. Grond ri-s Marktconforme ri'zen. Naam GROOT AMMERS ZUID-OOST Globale omschri-vin On|ikkelin van no 2 16 ha wonin bouw rond. Start- Einddatum ro'ect 1990-2014 Ex Ioitatie vast esteld Juli 2009. On|ikkelingen 2009 Start project Cpolcollectlef Paoiculler Opdrachtgeve|chap). LWW bouwde 10 wonin en voor starters. Geraamde winst - verlies f 4,1 miljoen winst. Boekwaarde 31-12-2e:9 C -1.293.329. Grond ri-s Vol ens in ex Ioitatieo zet vast estelde ri'zen. Naam GNGEMK-ZUID WOONLEEFHART Globale omschri-vin Ontwikkelin van wonin bouw (:a. 365 wonin en . start- Einddatum ro-ect 2005-2020 Ex Ioitatie vast esteld Juli 2009. Ontwikkelingen 2009 In 2009 is bestemmingsplan vastgesteld en zijn er gesprekken gestart met Foningbouwvereniging LWW voor samenwerking binnen dit lan ebied. Geraamde winst - verlies Posltief resultaat van C 255.000. Boekwaarde 31-12-2:09 C 7.996.903 Grond ri-s Vol ens in ex Ioitatieo zet vast estelde ri'zen. (Financieel) niet auieve plannen: Naam: Boekwaarde Der 31-12-2009: - Plan Kooikerspad. Nihll. - Plan Middelwetering. Afgeboekt in 2009. - Plan Graafland 8 Afgeboekt in 2009. - Plan lnbreilocatle StreeœerklTimme|abriek e.o) C 93.632 - Project uitbreiding bedrijventerrein. C 57.549 - Randweg Streefkerk. C 711.951 - Plan de Boomgaard. f 1.389.707 - Plan Vlietstraat C 410.580 - Plan Schoolstraat C 405.646 - Plan verkoop gemeentehuis C 2.419 74


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

76


1. Post in - 11259

Jaairekening 2009


1. Post in - 11259

Balans en toelichti|g


1. Post in - 11259

BAL A C T l V A Ultimo 2009 Ultimo 2008 Vaste activa Immateriële vaste activa 0111 Kosten van boeterente geldleningen f 12.255,00 f 21.785,00 0112 Kosten van ondecoek en on|ikkeling f 0,00 f 0,00 Materiële vaste activa 0121 lnveste|ngen met een economisch nut Q 16.301 .210,55 f 16.315.123,13 0122 Investeringen met een maatschappelijk nut f 1.269.|0,00 f 1.461.695,00 Financiële vaste activa 0131 Leningen aan woning|uwœrporaties f 4.894.8|,81 f 5.202.302,% 0132 Overige Ianglopende Ieningen f 1 .355.568,61 f 1.443.545,75 0133 Aandelen/deelnemingen E 513.608,87 f 513.608,87 0134 Bijdragen aan activa in eigendom van derden f 91.040,00 f 95.220,00 0135 Overige uiàeqingen met rentelooptijd >1 jr Q 0,00 f 0,00 Totaal vaste auiva | 24.437.877,84 | 25.053.280,39 Vlottende activa 0211 Grond niet in exploiîtie genomen E 2.346.731,94 Q 12.532.235,65 0212 Onderhanden werken f 9.027.191,88 ..| 366.680,20 0213 Voorraden C 0,00 C 0,00 Vorderingen 022 Uiàeqingen korter danl jaar 0223 Vorderingen op openbare Iichamen E 1 .627.399,14 Q 1 .754.218,31 0224 Overige vorderingen | 1 .222.201 ,72 f 1 .429.893,43 Liquide middelen Kas f 0,00 f 0,00 Bank- en girosaldi f 148.274,54 f 10.854,62 025 Overlopende activa f 392.086,39 E 197.122,97 Totaal vlottende activa ç 14.763.885,61 C 15.557.|4,78 TOTAAL f 39.201.763,45 | 40.610.925,17 ============= =============


1. Post in - 11259

ANS P A S S I V A Ultimo 2009 Ultimo 2008 Eiaen vermoqen Reserves 1111 Algemene reserves C 788.610,63 C 707.159,86 111 1 Bestemmingsfese|es f 518.655,01 f 569.41 1,74 1112 Nog te bestemmen resultaat f 273.249,30 f 592.1 16,97 11 13 Overige Bestemmingsrese|es C 2.006.660,91 f 4.994.979,16 Voocieninqen 112 Voocieningen f 2.849.508,05 f 2.160.387,96 - verplichtingen - onderhoud - gelden van derden Vaste schulden 1i3 Opgenornen Ianglopende geldleningen f 18.|7.956,46 f 20.242.629,93 Totaal vaste financie|ngsmiddelen f 25.3|.640,36 f 29.266.685,62 Vlottende Dassiva 121 Overige schulden f 12.801 .410,15 C 9.448.816,10 Bank- en Girosaldi f 186,25 f 61.042,37 122 Overlopende passiva C 1.015.526,69 f 1.834.381,08 Totaal vlottende passiva f 13.817.123,09 | 1 1.344.239,55 TOTAAL f 39.201.763,45 t 40.610.925,17 ============= ============= Gewaarborgde geldleningen f 33.346.597,05 f 26.046.469,95 Garantstellingen f 2.100.273,79 f 2.251.138,81 ============= ============= 80


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Het verloop van de boekwaarden van de onderschelden groepen adiva gedurende het ve|lagjaar 2009 blljkt uit de volgende opstelling: Boekwaarde Vermeeeering Vermindering AfRhrijving/ Boekwaarde Ultimo 2998 Aflossin Ultimo 2909 Investerin en economisch nut Gronden en terreinen C 1.569.770 00 C 47.102 35 C 0 00 C 58.702 35 C 1.558.170 00 Grond-, wegen f 6.773.164,98 (2 666.709,57 C 12.070,00 f 282.133,15 f 7.145.671,40 waterbouwk.werken Bedri'fs ebouwen C 7.006.343 15 C 70.558 44 C 0 00 E: 306.962 64 C 6.769.938 95 Machines, apparaten & C 670.070,00 C 94.043,81 C 0,00 C 206.893,61 C 557.220,20 instellin en Ve|oersmiddelen C 295.775 00 C 980 00 C 0 00 C 26.545 00 q 270.210 00 Totaal C 16.315.123 13 C 879.394 17 C 12.070 00 C 881.236 75 C 16.301.210 55 Boekwaarde Vermeerdering Vermindering Afschrijving/ Boekwaarde Ultimo 2558 Aflossin Ultimo 2009 Investerin en maatscha eli-k nut Gronden en terreinen f 597.810 00 C 263 17 12 0 00 C 67.058 17 C 531.015 00 Grond-, wegen C 863.885,00 C 0,00 |2 0,00 C 125.560,00 C 738.325 00 waterbouwk.werken Bedrl 'fs ebouwen f 0 00 f 0 00 f: 0 00 f 0 00 C 0 00 Totaal C 1.461.695 00 C 263 17 C 0 00 C 192.618 17 |2 1.269.340 00 Een speci|catie van de vermeerderingen blijkt uit de bij deze jaarrekening behorende bijlagen 2 en 8 (Toelichting op de investeringen en de staat van geactiveerde kapitaaluitgaven). De belangrij|te in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht: Omxhrijving investering programma Beschikbaar Werkelijk besteed e|eld krediet in 2999 - Renovatie/ruimen begraafplaatsen Soc.Maatsch.ontw C 450.000,00 C 34.617,24 - Vervangen riolering Zwanenvliet VROM en 1 C 9é8.000,00 C 524.118,65 - Riolering Hof Groot-Ammers VROM en I C 840.612,00 C 34.288,83 - Im Iementatie BAG Bedri'févoerin C 178.500 00 C 49.561 76 Totaal C 1.438.000 00 C 558.735 89 Tot de post ''bedrijfsgebouwen'' behoren ook de vier schoolgebouwen voor het bljzonder onderwijs. Hoewel de juridische eigendom van deze scholen berust bij de desbetre|ende schoolbesturen, zijn de gebouwen op grond van het economisch eigendom van de gemeente in de balans opgenomen. De post wegen waterbouwkundige werken en riolering omvat onder meer de kosten van reconstructie van wegen en van groot onderhoud riolering. De kosten van eerste aanleg van wegen en riolerlng worden gedekt door de verkoopprijzen van de in grondexploitatieplannen verkochte gronden. 82


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Vari de niet in ex Ioitatie enomen bouw ronden is het vol ende ovecicht: Plan Boeltwaaee Vermeerdering Vermindering Afschrijving/ Boekwaarde Ultimo 2998 Aflossin Ultimo 2009 Uitbr. bedri 'venterrein C 53.588 65 C 3.960 43 C 0 00 C 0 00 C 57.549 08 Aan de Weterin C 1.003.082 20 C 19.759 54 C 600.000 00 f: 0 00 C 422.841 74 Middelweterin C 91.120 24 C 4.556 01 f 95.676 25 C 0 00 C 0 00 Hof van Groot-Ammers C 326.918 71 f 8.021 60 C 100.000 00 C 0 00 C 234.940 31 Graafland 8 C 681 58 C 34 08 f 715 66 f 0 00 C 0 00 Voorstraat-zuid C 4.544 00 C 2.627 20 C 0 00 C 0 00 C 7.171 20 Verkoo em.huis GA C 0 00 C 2.419 00 C 0 00 C 2.419 00 Schoolstraat N /L C 378.663 70 ' C 26.982 31 C 0 00 C 0 00 C 405.646 01 Vlie|traat N /L f 389.417 66 E 21,163 00 C 0 00 f 0 00 C 410.580 66 Inbrellocatie Streefkerk C 75.705 80 C 17.926 53 C 0 00 C 0 00 f 93.632 33 Randwe Streefkerk C 598.876 44 C 113.075 17 C 0 00 C 0 00 f 711.951 61 Totaal |2 2.922.598 98 C 220.524 87 C 796.391 91 C 0 00 C 2.346.731 94 Van de bouw ronden in ex Ioitatie van het verloo in 2009 is het vol ende overzicht: Plan Boekwaarde Vermeerdering Vermindering Afschrijving/ Boekwaarde Ultimo 2008 Aflossin Ultimo 2909 Sla en van Graafland (2 2.483.569 49 C 267.629 63 C 1.586.000 00 C 0 00 C 1.165.199 12 l-an erak-zuid C 6.907.338 40 C 716.737 27 f 0 00 C 0 00 C 7.624.075 67 Woonleefha| N AL f 218.728 78 f 154.099 94 C 0 00 f 0 00 C 372.828 72 Gelkenes-West 6 697.272 53 C 74.000 00 f 186.801 76 f 0 00 f 584.470 77 Gelkenes-oost -C 822.433 04 C 6.672 99 C 0 00 62 0 00 -C 815.760 05 Groot-Ammers Zuid-oost -92 1.563.113 34 C 269.783 73 C 0 00 C 0 00 -C 1.293.329 61 De Boom aard C 1.321.593 65 C 68.113 61 f 0 00 C 0 00 C 1.389.707 26 Totaal f 9.242.956 47 C 1.557.037 17 f 1.772.801 76 C 0 00 f 9.027.191 88 De boekwaarde per ultimo 2008 verschilt met de balans omdat de plannen Slagen van Graafland, Langerak-zuid en Woonleefha/ Np/l-g in 2010 in exploitatie zijn genomen. Voor een nadere toelichting op de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid. Uiupuingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een Iooptijd van één jaar of minder worden als volgt gespecificeerd : Boekwaarde Voorziening Balanswaarde Balanswaarde Ultimo 20|9 oninbaarheid 31-12-2999 31-12-2098 Vorderingen op openbare C 1.627.399, 14 E: 0,00 f: 1.627.399,14 C 1.754.218,31 Ilchamen Totaal C 1.627.399 14 C 0 00 C 1.627.399 14 C 1.754.218 31 Overl e Vorderin en : Debiteuren C 1.186.026 90 (2 0 00 C 1.186.026 90 C 1.398.961 96 Debiteuren belastin en C 36.174 82 C 0 00 C 36.174 82 C 30.931 47 Totaal C 1.222.201 72 C 0 00 C 1.222.201 72 f: 1.429.893 43 Een verdere uitgebrelde specificatie is bij Afdeling Financiën beschikbaar. al


1. Post in - 11259

Liquide middelen Het saldo van de Ilquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde Boekwaarde Ultimo 2099 Ultimo 255| Kassaldi C 0,00 C 0,00 Banksaldi C 127.688,34 f 3.265,33 Girosaldi f: 20.586,20 f 7.589,29 Totaal C 148.274,54 C 10.854,62 Overlopende activa De post overlopende adiva kan als volgt onde|cheiden worden: Boekwaarde Boekwaarde Ultimo 2::9 Ultimo 2:58 Vooruitbetaalde bedragen C 205.139,17 C 194.465,00 Nog te ontvanqen bedragen C 186.947,22 C 2.657,97 Totaal C 392.086,39 C 197.122,97 Een uitgebreide speciscatie van de Overlopende adiva is bij Afdeling Financiën beschikbaar. De nog te ontvangen bedragen zijn ultimo 2009 hoger doordat meer kosten voor het volgend jaar al In december 2009 zijn betaald. Betreft vooral verzekeringspremies en de bljdrage aan GGNZ. Reser|es De gecomprimeerde mutaties gedurende het verslagjaar blijken uit de volgende opstelling: Boekwaarde Boekwaarde Ultimo 2009 Ultimo 20:8 Algemene reserve C 788.610,63 C 707.159,86 Bestemmingrese-es - voor egalisatie van tarieven C 518.655,01 C 569.411,74 - overige bestemmingsrese|es (: 2.006.660,91 (2 4.994.979,16 Resultaat na bestemmingen C 273.249,30 C 592.116,97 Totaal E 3.587.175,85 C 6.863.667,73 85


1. Post in - 11259

Het verloop in 2009 wordt in onde|taand overzicht weergegeven: Boekwaarde Vermee|ering Vermindering Boekwaarde Ultimo 2008 Ultimo 2999 AI emene reserve C 707.159 86 C 638.331 77 |2 556.881 00 C 788.610 63 Bestemmln reserves: - e alisatie van tarieven f 569.411 74 C 106.773 43 f 157.530 16 f 518.655 01 - Overi e besternmin sreserves C 4.994.979 16 f 631.090 70 f 3.619.408 95 f 2.006.660 91 Totaal C 6.271.550 76 f 1.376.195 90 C 4.333.820 11 C 3.313.926 55 Een nader gedetailleerde speci||tie wordt gegeven in bijlage 3, de staat van de reserves en voorzieningen en bij het onderdeel ''Toelichting op de rese|es/voocleningen''. Ad a. Bestemmingsresewes zijn de voor een specifiek aangewezen doel afgezonderde bestanddelen van het eigen vermogen. Voor een beschouwing over de hoogte van de rese|es en voocieningen wordt verwezen naar in de december 2005 in de raad behandelde nota ''Reserves en voocieningen''. Saldo van baten en Iasten Op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten 2004 Is het rekeningsaldo op de balans vermeld. ëerst in het volgend jaar kan over dit saldo worden beschikt. Het batige saldo over 2009 bedraagt C 273.249,30. Bij behandeling van de jaarrekening in juni 2010 zal de bestemming van het rekeningssaldo worden aangegeven. Voorzieninaen Voor uitkeringen van het rijk aan gemeente voor een specifiek bestedingsdoel geldt dat wel een terugbetalingsverplichtlng bestaat, de niet tot besteding gekomen middelen van deze uitkering rnoeten in het kader van de BBV worden opgenornen als vooruitonwangen bedragen. (zie overlopende passiva) Het verloop van de voorzieningen in 2009 wordt in onderstaand overzlcht weergegeven: Boekwaarde Vermeerdering Vermindering Boekwaarde Ultimo 2008 Ultimo 2009 Voorz. AI emene Dienst C 2.126.333 24 C 1.439.612 83 f 750.492 74 C 2.815.453 33 Bovenwi'kse voorz. Grondbedri 'f C 34.054 72 C 0 00 C 0 00 C 34.054 72 Totaal C 2.160.387 96 C 1.439.612 83 f 750.492 74 f 2.849.508 05 Voor een nadere specihctie wordt verwezen naar het onderdeel ''voocieningen'' van bijlage 3, de staat van reserves en voorzieningen. ' Voor een toelichting op de hoogte van de voocieningen wordt verwezen naar hetgeen is opgemerkt ten aanzien van de resenœs. 86


1. Post in - 11259

Vaste schulden met een Ioootiid Ianaer dan één iaar Dit betreft de opgenomen langlopende geldleningen. De specifictie Iuidt als volgt: Boekwaarde Aflossing Boekwaarde Ultimo 299| Ultimo 2009 gpgenomen |nglopende |2 20.242.629.93 C 1.294.673,47 C 18.947.956,46 Ienin en Totaal f 20.242.629 93 f 1.294.673 47 f 18.947.956 46 De totale rentelast voor het jaar 2009 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt C 976.230,59. Vlottende passiva Boek|aarde Boek|aarde ultimo |9@9 Ultimo 2908 : Schulden < 1 jaar f 12.801.596,40 f 9.509.858,47 Overlopende passiva C 1.015.526,69 C 1.834.381,08 Totaal (2 13.817.123,09 C 11.344.239,55 Koreopende schulden De in de balans opgenomen koolopende schulden worden als volgt gespecisceerd : Boekwaarde Boekwaarde Ultimo 2009 Ultimo 2508 Kasgeldleningen f 11.000.000,00 C 8.000.000,00 Bank- en girosaldi C 186,25 C 61.042,37 Overige schulden C 1.801.410,15 C 1.448.816,10 Totaal C 12.801.596,40 C 9.509.858,47 De kasgeldleningen zijn aangetrokken conform de wet Fido, omdat de Ieningen een Iooptijd hebben van 1 jaar of meer. Een uitgebrelde specificatie van de crediteuœn is bij Afdeling Financiën beschikbaar. Overlopende oassiva De speciscatie van de post overlopende passiva is als volgt: Boekwaarde Boekwaarde Ultimo 2559 Ultimo 2058 Vooruitonwangen bedragen/ C 1.015.526,69 f: 1.834.381,08 Nog te betalen bedragen Totaal C 1.015.526,69 C 1.834.381,08 87


1. Post in - 11259

Verloonstaat overlopende ( EU. Riik Provinciel subsidies Uitkering met spec. Saldo per Toevoeging Besteed tot Saldo per bestedin sdoel 91-91-2|09 2009 31-12-2099 21-12-2@Q9 ISV-Z Geluidssanerin C 72.121 43 C 66.027 50 C 42.935 97 . C 95.212 96 BDU verkeer en verv. toe ankeli'kheid o.v. C 28.850 00 (2 0 00 f 53.100 00 f 24.250 00 Totaal f 100.971 43 C 66.027 50 C 96.035 97 f 70.962 96 Een uitgebreide specificatie van de overlopende passiva is bij Afdeling Financiën beschikbaar. Waarborqen en aaranties Een gespecificeerd overzicht van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen In de ''Staat van de gewaarborgde geldleningen en van andere garantieverplichtingen'' (bijlage 5 van de jaarrekening). Het in de balans opgenomen bedrag wordt als volgt gespecihceerd: Boekwaarde Boekwaarde tlltimo 2999 Ultimo 2908 Gewaarborgde geldlening C 2.100.273,79 C 2.251.138,81 voor het verkrijgen en het verbeteren van woningen Andere garantieverplichtingen C 33.346.597,05 C 26.046.469,95 Totaal C 35.446.870,84 C 28.297.608,76 Ad a. In 2000 zijn de risico's voor pa|iculiere woningen afgekocht en overgedragen aan het Waarborgfonds Eigen Woningen. Bij het samenstellen van dit stuk was de opgave van één bankinstellingen nog niet binnen en daarom is het garantiebedrag voor een deel geschat Ad b. ' Dit betre| de garantstelling ten behoeve van Woningbouwstichting Lek en Waard Wonen, Woningbouwvereniging Beter wonen en verpleegtehuis Waerthove. Garantstell-lnaen De gemeente heeft in de loop van het jaar 2009 twee garantstellingen afgegeven aan Woningbouwstichting Lek en Waard Wonen, dit betreft hedinanciering van afgeloste leningen en financiering van het. woonzorgcomplex in Groot-Ammers. Gemeentegarantie Is afgegeven tot een bedrag van C 8.000.000. 88


1. Post in - 11259

. ' . . . .. S


1. Post in - 11259

ProgrammaRekening zoog


1. Post in - 11259

1 | N œ & O eNccmoo N œ - œ > % ||Vcœoo œ 4 > > 8 o Woœo|oo > | * - | =>œ > œ =0 | - > p > >-* % % & œ % % & œ eœ| | c o % > m & - œœ| - N œ > I X - >&m 1 X = v-l l 1 (5 |1 'GI % % > > | |cmcooo c c & œ X - œ mc|oooo |% en *u te % c zo rq o <' & & en = o |7 vë vd %D vë c * :8 X fn vq = * ch * In vq M' Ph & * te * * ,- en >. en * œ .d to cï 7 .0 fu ch >. M' (r (D er cq cq = œ cl M' en >. vd en en î! (6 kg ' ' 1 c; ': u# c o !(! 1 . = X - > | œ œ %No&|DD X i * m N m œ * ||m&œ&& > k / œ < 4 % |iioœoo a > & & > m|o c - l I | m n | œ A-o o m 5 -*0 kn .4 04 rx .g œ pw zo c In I @$ -0 <' m (D of en en te M' eq en I o EQ eq >. ko c en % c! 01 1 |N I - m > -> > I f| I I $ I I al I I < œ œ X & c > co+o&&& X a œ œ c & & &&-&&co > œ o % & m œ œ|œ&&&D > * m | > o | œ %œ-o&Nœ m z G œ > > - - moœomoo & - a er ze c œ5 :8 :8 of xr z| of zo o - m qo <. en zo xr .| >. en op rn tn en ro Lo œ rq zo rq o m .ë .d >. | rd ' (6 .; .; |5 ' ' .4 Er (# v-l 1 I u moI * fe en o o eq o zo œ zo o o zo <. . of x 1% of en o c of o o rq o (0 o o œ œ a a o o 4 w %4-0|0| > Gî x > > o > m||oc-œ œ :wz . c 1 o P c) te rq îD >' EN Cq CD (D (D te fn En œ = 'N ''* >. .; t| c; (6 rd en c; =; e| .; œ' cl * 171 .=i œ op . m o .8 >. m >. % .ë eq *' en en >. t o R .-1 œ en o <' œ *e ' ' .d vg D z op |Q F1 œ e D- X Oï EN g I vd vd < œ.œ 2E' œ m o zo zo o o co o |o o zo o zo zo X al zo op o zo (0 o = = o o co ço |2. < < < ja < < . . s al : q >. O y.j sç œ ' v.r . j 4- en rq Dh (p % œ * -X % œ % >. rq m œ % |1 & te al IN œ c en EN * o te I % o ' ,4 .4 w. ' >: .1 |5 ' r; 1 1 I I I 1 mj X, œ1 c & c D c coccccc & c c c & & ooccccc o c œ c X & cX*c%%& * % - c c œ Vœ|cœ-œ œ o > - > œ - mcœc-Vm % :P é cl c; r4 |5 >: .; .; u| en |6 c; c; te (n r- en r| œ c Px e (N al X Ph % (5 en De (D F1 Ft Oh œ1 vë vë Ph V V Z Y *1 V ' ' al 1 1 u. I = c o o ch cp c o (0 o o o (0 te .p c o o o c o c c co o o cp cp of (> .7 te 6 4 c; qê tq rê 6 cê xê cê m E .G er te >. cp m in en o o o v- œ en ua .e = op m zo rq c eq co œ q œ! ,1 fn zo O - wœ ' ' e| kg p: A (4 .; en en ço zo >: u >. o . op := œ >. en >. œ œ in vd rq + œ >. >. œ V S >. en o rq m .d .ë I më œ .D u ,-1 >. Ix. >. rq SD O x-j .4 17| o G> E1 X c o o o o cocoooo o X c c o c o qqcoooo o W S S K o' omWS+'So' o c + N œ œ cc| + % c + & m œ œcœ % | eq .4 (N vd œ ch en ch en V q) 4| % > <' œ ml en >. ch (0 en te eq zo o rq of % cb en 1 .d &1---.1 - - % N -< < 11111I| 1 1


1. Post in - 11259

m (D Ch * Cb CD EN KD (D (D V te ->.o01 œ CD kn en Oï Q V WH C X CV V |E Ph tD C X UN fN f7 Z % M' |4 05 en te en Ph Pw 05 % >' 1 *' I I D vd & O fN & P1 D & Uh o EN o en te co En en o >w w % en & ch fn œ |S |S V |6 Ln .5 en zo Dh Ph Lo en .- v| in .- o er mr| %0 c7 o fN c| te c (D Ps ch rn te EN c VH Px X CD ko œ m * >. œ œ & e X r- VH ER fn 11I 1 c (D c & CD c CD |D c & v| & c IN % o X Ch CN V S ER LO LQ X * rl te rq 0% en œ ko & X CV Dh vu kD EN =1111 'e D> of & o CD |D c G G C7 CD CD CD CD %.; . < h. h. < >' 1: c o o en * O P q) cq mq = N wa |D Cî Uù '=i * Pw ID Ph e q) ' ' '' @' '' .0 R -5 œ Dh œ * .| >. Ko De |Q îc 'g c (D & CD CD fe & & (D & c | ..7 6 of A (0c X X m En œ C CH Of P5 * K Pw Z Y In Ph œ 01 X >. v| œ rq I1I1 |7 & & CD & &cc&c (D c c rq œ 0% Oh F1 X (5 m m fn O f6 cn' 1-: of :9 ' * M' of nu I en , m' u m '(;) CD c CD CD CD om CD CD O C. CD in x < > S S c (D en M' î ' nu .4 :w, E1 |7 Gh o u Ps m >. |1 k.. . .... |:: œ œ œ (> '= op X Ph Oh X œ V *= :-4 Ph lrà .0 œ uœ o| '47 -1 hcl G> E X ccc&c c c c c |7 cccmG ch * en o I œ rq te en œ..*+2 IN >w > Ph X EN VD m te x) 1 vs ko ze I11


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

II: A. Analyse ten opzichte van (gewijzigde) begroting 2009 B. Overzicht ontwikkeling post onvoorziene uitgaven 2009 C. Overzicht incidentele Iasten en baten 2009 92


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

K Overzicht on|ikkelinq oost Onvoorz'lene Uitaaven 2009 Budget voor onvoorziene uitgaven in de Programmabegroting 2009 Ontwikkelinuen: Gelet op de positieve resultaten van zowel de Zomernota 2009 als de eindejaa|nota 2009 is de post onvoorzien in de Ioop van 2009 niet aangewend. Stand van de post onvoorziene uitgaven per 31 december 2009 94 25.000 () 25.000 ========


1. Post in - 11259

ça Overzicht incidentele Iasten en baten 2009 Raming Raming Realisatie Omschrljving Programma- 2eQ@ 2009 begroting na 2009 wi-zi in Prooramma Bestuur, oraanisatie en Veilioheid 1. Personeelskosten raadsgri|ie 0 0 32.000 2. Fusiekosten GR De Waard 2009 0 750.000 786.000 3. Bijdrage nadelig saldo GR De Waard 2009 0 0 95.750 4. Apv/uitwerking uitlaaoones 0 7..500 0 5. Liquidatie-uitkering Stichting Veiligheid en Toezicht 0 0 -18.000 Proaramma Sociale en Maatschaooelïl-ke Ontwikkelina 6. Incidenteel onderhoud skatebaan Groot-Ammers 16.000 16.000 16.000 7. Afrekening bijdrage Avelingengroep 2008 0 0 -12.000 8. Afrekening IOAW/IOAZ 2008 0 0 -29.000 9. Afrekening rijksbijdrage inburgering 2007/2008 0 0 -21.000 10. Afrekening educatieve trajecten nleuwkomers 2007 0 0 10.000 Proaramma VROM en Infrastruuuur 11. Vervanging Iichtmasten 2009 0 0 19.000 12. Uitgaven verbetering toegankelijkheid bushaltes 0 12.000 67.000 13. Subsidie verbetering toegankelijkheid bushaltes 0 0 -53.000 14. Voociening ''Herstraatwerk'' voor verbetering toegankelijkheid bushaltes 0 -12.000 -14.000 15. Uitgaven voor baggerbeleidsplan 0 0 16.000 16. Handhavingsbeleid 0 55.000 39.000 17. Opbrengst dwangsommen 0 -52.000 -52.000 18. Verliesneming plan ''Aan de Wetering'' 0 0 600.000 19. Verliesneming plan ''Middelwetering'' 0 0 96.000 20. Verliesneming plan ''Slagen van Graafland'' 0 0 1.400.000 21. Verliesneming plan ''Hof van Groot-Ammersn 0 0 100.000 22. Winstneming plan ''Gelkenes West'' 0 0 -74.000 23. Implementatie wetgeving archeologie 0 20.000 6.000 overzicht F-lnancie'-n 24. Incidentele kosten archiefbeheer 20.000 20.000 25.000 25. Reserve Investeringen Grondbedrijf i-v.m. -verliesneming plan ''Aan de Wetering'' 0 0 -600.000 -verliesneming plan ''Middelweterlng 0 0 -96.000 -verliesneming plan ''Slagen van Graa|and'' 0 0 -950.000 -verliesneming plan ''Hof van Groot-Ammers'' 0 0 -100.000 -winstneming plan ''Gelkenes West'' 0 0 74.000 -fusiekosten GR De Waard/DD-ondecoek 0 -92.000 -92.000 -vergoeding i.v.m. wijziging rente 0 -57.000 -57.000 26. Liquidatie-uitkering IzA-Nederland 0 -76.000 -76.000 27. Algemene Reserve i.vm. -fusiekosten GR De Waard 0 -58.000 -58.000 -incidenteel onderhoud skatebaan Groot-Ammers -16.000 -16.000 -16.000 -verlies plan ''Herstructurering Groot-Amme|'' 0 0 -450.000 -lncidentele kosten archiefbeheer -20.000 -20.000 -25.000 95


1. Post in - 11259

Raming Raming Realisatie Omschrijving Programma- 2|09 2009 begroting na 2009 wi-zi in 28. Reserve ''Nog uit te voeren werkzaamheden 2008'' -i.v.m. fusiekosten GR De Waard 0 -589.000 -589.000 -i.v.m. extra personeelkosten fusie De Waard 0 -100.000 -100.000 -i.v.m. implementatie wetgeïing archeologie 0 -20.000 -20.000 29. Reserve ''Ve|anging Lichtmasten'' 0 0 -19.000 0 -211.500 -139.250 ======== ======= Rekeninaresultaat 2009 De jaarrekening 2009 sluit met een positief resultaat van 273.000 Na eliminatie van de incidentele baten en lasten is sprake van een ''gezuiverd positief rekeningresultaat van: 133.750 ======= De jaarrekening 2009 voldoet daarmee aan één van de uitgangspunten die de provincie Zuid-Holland in het kader van het financieel toezicht hanteert voor het vasîtellen van re ressief toezicht. 96


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Grondslagen voor Waardering en resultaatbepaling


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

Grondslagen van waardering Algemeen Bij de waardering en aëchrijving van vaste activa zijn de voo|chri|en van belang die iji vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording, de Verordening ex artikel 212 z van de Gemeentewet en het in de Aëchrijvingsverordening vastgestelde afschrijvingsbeleid. . Het door de raad van Liesveld op 19 december 2000 vastgestelde afschrijvingsbeleid is bij de behandeling van de begroting 2009 op 4 novenàber 2008 gewijzigd. Vanaf 1 januari 2008 wordt bij een gebouw actief rekening gehouden met een (rest-lwaarde van de opstellen. Gekozen is voor een vast percentage van 15% van de Woz-waarde van het gebouwde eigendom. In het kader van de samenwerking binnen De Waard wordt het A|chrijvingsbeleid in 2010 geacualiseerd en geharmoniseerd. wijzigingen BBV Op 10 juli 2007 is een aantal wtzigingen in het BBV gepubliceerd, dat van toepassing is met ingang van het jaar 2008. Het betreft vooral een wijziging van de veran|oording van nog niet besteden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is. Deze wordt op de balans niet meer bij de voorzieningen gerubriceerd, maar onder de overlopende passiva als ï'vooruitonwangen middelen''. In de jaarrekening geven we hiervan een verloopoverzicht. Waardering Voor de waardering van activa wordt in beginsel uitgegaan van de aanschamngs- of vewaardigingskosten, eventueel verminderd met ontvangen bijdragen/subsidies van derden. Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan C 7.000,-- worden over het algemeen niet geactiveerd (met uitzondering van gronden en terreinen) en voornamelijk om administratieve redenen ineens ten Iaste van de exploitatierekening gebracht. Gronden in het grondbedrijf Conform de Nota Grondbeleid wordt de waarde van de gronden gebaseerd op een mix van residuele Grondprijsbenadering en prijsvaststelling conform de marktontwikkeling. Met de herziening van de exploitatieopzetten worden jaarlijks de grondprijzen per plan bepaald. Sinds 2007 worden de bouwgronden in de balans gesplitst in: - Niet in exploitatie genomen bouwgrond (gronden hulpstofen). - In exploitatie genomen gronden (onderhanden werken). Door deze uitsplitsing ontstaat een duidelijk overzicht van de diverse bouwplannen. Afschrijving Afschrijving van actlva vindt in beginsel plaats op basis van een vast percentage per jaar (Iineair). Daarbij gaan we uit van de verwachte Ievensduur en de in de afschrijvingsverordening vermelde termijnen. Op basis van technische en/of economische Ievensduur van een investering kàn van deze termijnen worden afgeweken. Vanaf 1 januari 2008 wordt voor het bepalen van de afschrijving van gebouwde elgendommen rekening gehouden met een restwaarde (15% van de Woz-waarde). Afschrijving vindt alleen plaats op basis van annui'teiten als daartoe door de raad expliciet wordt besloten. In Liesveld wordt op dit moment alleen de investering voor sporthal De Reiger op annu'fteitenbasis afgeschreven. Een investering wordt afgeschreven met ingang van het jaar waarin deze volledig gerealiseerd is. Alleen als het inzicht ten aanzien van de technische en/of de economische Ievensduur daarvoor aanleiding geeft, wordt op investeringen extra afgeschreven. In 2009 zijn geen investeringen geheel ineens vervroegd afgeschreven. 98


1. Post in - 11259

œœ II 1. Crlterîa begrotingsonrechtmatigheid 2. Accountantsverklaring 3. Raadsbesluit 4. Rapportage Single Information Single Audit 99


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259

.j Biilaqe 1: Criteria beqrotinqsonrechtmatiqheid ex artikel 198 Iid 2 Gemeentewet De rechtmatigheidcontrole heeft betrekking op niet toegestane begrotingsove|chrijdingen bij de uitgaven of onde|chrijdingen bij de baten. In de programmarekening zijn per programma de overschrijdingen ten opzichte van de bijgestelde begroting toegelicht. Hierbij is een ondergrens van C 25.000,- gehanteerd. In samenhang met de gegevens in de beleidsevaluatie is nagegaan in hoeverrè sprake is van financiële onrechtmatigheid. Voor de baten en de Iasten zijn 13 soorten begrotingsoverschrijdingen te onderscheiden: a. Onjuist programma, produuy budget Boekingen op een verkeerd ecl, fcl of product worden in principe niet als onrechtmatig beschouwd, tenzij de Iasten van een product dusdanig worden overschreden dat de realisatie van andere producten binnen hetzelfde programma onder druk komt te staan. Schuiven tussen programma's wordt als onrechtmatig beschouwd. b. Onjuist begrotingsjaar Het doo|chuiven van investeringen naar een volgend boekjaar wordt niet als onrechtmatig beschouwd. Het opnemen van een ko/lopende schuld waarvoor nog geen verplichting is aangegaan wordt wel als onœchtmatig beschouwd. Overigens is het wel toegestaan om resultaatbestemmend een niet gebruikt budget als bestemmingsreserve op te nemen. c. Extra kosken gedekt door baten De kostenove|chrijding wordt gedekt door direct gerelateerde inkomsten, zoals bijvoorbeeld kostendekkende omzet of subsidles. Dit wordt beschouwd als een rechtmatige ove|chrijding. d. Extra kosten, tijdig gesignaleerd Wanneer de kosten tijdig aan de raad zijn gemeld en die heeft hlermee ingestemd, worden de kosteny ook in het geval dat ze niet tot een begrotingswijziging hebben geleid, niet als onrechtmatig beschouwd. e. Extra kosten, niet tijdig gesignaleerd In het geval extra kosten niet tijdig gesignaleerd konden worden, beschouwt de raad deze kosten als rechtmatig. Hierbij moet gedacht worden aan: - open eind regelingen (zoals bijvoorbeeld de Wvg of open eind subsidieregelingen); - noodzakelijke afwaarderingen ten gevolge van marktomstandigheden; - gemeenschappelijke regelingen. In het geval dat extra kosten niet tijdig zijn gesignaleerd terwijl dit wel had gekund wordt de ove|chrijding als onrechtmatig beschouwd. f. Extra kosten, opzeuelijk stilgehouden Dit wordt altijd als een onrechtmatige ove|chrijding beschouwd. 100


1. Post in - 11259

g. Extra kosten door niet passende auiviteiten Omdat de aciviteiten niet passen binnen het bestaande beleid wordt dit beschouwd als een onrechtmatige ove|chrijding. Hier vallen ook situaties onder waarin de kosten conform de begroting zijn, maar sprake Is var) te Iage passende activiteiten. In situaties waarbij normen nog grotendeels ontbreken, zal in de meeste gevallen de passendheid van de adiviteiten niet vast te stellen zijn. In die gevallen is dan geen sprake van een onrechtmatige overschrijding. h. Extra kosten, achteraf onrechtmatig Wanneer achteraf uit onderzoek van bijvoorbeeld de belastingdienst of een subsidieverstrekker blijkt dat uitgaven niet betrokken hadden mogen worden in de verantwoording wordt dit in beginsel beschouwd als een rechtmatige ove|chrijding. Het gaat hier bijvoorbeeld om interpretatieverschillen van weten regelgeving. Uitsluitend in het geval dat sprake is van bewust foutief handelen wordt de overschrijding als onrechtmatig beschouwd. Deze onrechtmatigheen zullen echter vaak nlet aan het Iicht komen tijdens het verantwoo|ingsjaar, en dus ook niet in het accountantsoordeel hoeven te worden betrokken. i. Extra investeringeny kosten komen Iater (afschrijvings- en financieringslast) Alleen in het jaar van investering is de ove|chrijding op de investerlngsbegroting mogelijk onrechtmatig. In geval van extra investeringen, die nog niet geautoriseerd zijn door de raad maar wel in het belang van de openbare orde en veiligheid zijn gedaan, worden de investeringen niet als onrechtmatig beschouwd. j. Minder kosten, maar te Iage passende auiviteiten Indien de verhouding tussen de kosten en de activiteiten niet in belangrijke mate is verstoord wordt dit niet als onrechtmatig beschouwd. k. Fout in de begroting Onrechtmatigheden als gevolg van foùten in de begroting gaan ter nadere beoordeling naar de auditcommissie die hierover een nadere afweging maakt. 1. Kostenove|chrijdingen buiten de invloedsfeer Kostenove|chrijdingen waarop de gemeente geen directe invloed kan uitoefenen, bijvoorbeeld door weersomstandigheden, worden niet als onrechtmatig beschouwd. m. Onvoorzien De post onvoorzien is niet nader onde|erdeeld in programma's en kan worden verbruikt om alle soorten tegenvallers op te vangen. Hiermee zijn overschrijdingen op programmaniveau mogelijk tot het niveau van de post onvoorzien. Extra baten die niet waren voorzien mogen niet zonder goedkeurin: van de raad worden aangewend om overschrijdingen op programmaniveau te dekken. y.y..,.,)j )Ej j.t j ||||||jy j y j ||||y ||| ' ,..iè,'i: .'y q ' j )'.t) |) |),) jy jyjj y y |j ||||||||t| yj j ||j |,.. ë . .. r..i .y j (jy j ( j (.jt|.E(tj , j j j j j j.yj |t, |||||.||| yj j j |j |I ja j t ; j| E . q;. IE ë l ) t ( .'.) . .è i .- p y q t, ? ) |j |( | || (| lj j t j . . E E. ë . q .q y ., .. q. .. q. .( tj |yqty |ë |yy| ) ja j | j ' '. ' . . . . . . è E |. |* . ' è t '' ' èy ' E q'. i'ë j E ë'k . .. . E. '. !.1 'ëE të'.t ) @q ||'f r ' t|), l |l in i'5 ; . ë j j t (- . ë .. i .è; (...p ; )!ïè'F@''' ....zù.t 'lttllrti. . . ' è), ,y.. , ,, ,..- ------v|j|v || . 1| |.||c|...|? ----,,,|--- ,|.1.. . ..' |â |'||.. .. ---|q %/.|j 101


1. Post in - 11259


1. Post in - 11259


1. Post in Gemeente Liesveld Jaarrekening 2009 '*.Ij L Icndeltk, leemcc levendtt. Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 108

Recommend Documents