Leerthema 1: De Intern Begeleider / Zorgcoördinator als spil in het onderwijs STUDENTENHANDLEIDING
Niveau:
Post-HBO
Leerthemabeschrijving Leerthema 1 is gericht op de competenties, de rollen en persoonskenmerken van de IB / ZC. De attitudeaspecten die bij de diverse inhoudelijke leerthema’s aan bod komen, worden in dit leerthema toegelicht. Het leerthema bestaat uit twee dagen, waarbij de tweede dag een practicumdag is. Theorie dag en Practicum dag
De IB/ZC als spil in het onderwijs Competent in zelfreflectie en ontwikkeling Voor de Intern Begeleider (IB) betekent dit:
Het onder woorden kunnen brengen wat voor hem als intern begeleider belangrijk is en vanuit welk professionele opvattingen hij werkt; Onderzoeken, expliciteren en ontwikkelen van zijn rol als begeleider, onderzoeker, beheerder, organisator, innovator en coördinator; Vormgeven aan zijn functie van intern begeleider en deze ontwikkelen binnen de context van de schoolorganisatie; Op een planmatige manier aan zijn verdere ontwikkeling werken; Zich blijven ontwikkelen in de richting van het onderwijskundig leiderschap van de school; Zich binnen de mogelijkheden van zijn werkplek ontwikkelen en streven naar het voldoen aan de eisen binnen de beroepsgroep; Zich op de hoogte stellen van nationale en internationale ontwikkelingen in het onderwijs en speciaal op zijn vakgebied.
Bron: LBIB, de beroepsstandaard voor de intern begeleider, functieomschrijving, bekwaamheidseisen en ethische code 2014)
Voor de Zorgcoördinator (ZC) betekent dit in: Kunnen Evalueren van eigen functioneren en aanpassen waar nodig; Planmatig ontwikkelen en indien nodig zich scholen; Ontwikkelingen in de onderwijszorg op relevantie voor de eigen school toetsen en ze toevoegen aan het handelingsrepertoire; Kennen De eigen competenties en de landelijke beroepsstandaard; Informatiebronnen die hem op de hoogte houden van de ontwikkelingen in onderwijszorg en scholingsmogelijkheden; Voldoende psychologische kennis en professionele distantie om eigen gedrag te analyseren; De competenties van leerkrachten, het management en de actuele ontwikkelingen in onderwijszorg. Uitvoeren Kijkt terug op eigen handelen, beoordeelt dit en stuurt dit bij; Werkt op een planmatige manier aan de eigen ontwikkeling; Gaat effectief om met weerstanden en motivatie; Inspireert en activeert. Bron: (NVSNVL, competentieprofiel en functieomschrijving voor zorgcoördinatoren in het voortgezet onderwijs 2011)
Studentenhandleiding Leerthema 1 – versie 1.0
___________________________________________________________________ © VIA VINCI ACADEMY
-1-
Literatuur IB
-
ZC De beroepsstandaard voor de intern begeleider, 2014, vijfde herziene druk, Pica, ISBN 9789491806513 Wat is onderzoek, Nel Verhoeven, ISBN109059316711 / ISBN139789059316713
-
-
-
NVS/NVL Samen leerlingen begeleiden, competentieprofiel en functieomschrijving voor zorgcoördinatoren in het voortgezet onderwijs (te bestellen op www.nvs/nvl). NVS/NVL, De gewaardeerde zorgcoördinator, de zorgcoördinator in het functiewaarderingssysteem (te bestellen op www.nvs/nvl). Wat is onderzoek, Nel Verhoeven R. de Wit, De zorgcoördinator in het voortgezet onderwijs ISBN 9789033484018
Aanbevolen literatuur: Hendriksen J. ,Cirkelen met Kolb, Begeleiden van leerprocessen, 2005, Nelissen, Soest, ISBN: 9789024417049.
Dag 1 Voorbereiding: Lees de volgende boeken / artikelen: -
-
Competentieprofiel IB volgens “De beroepsstandaard voor de intern begeleider”, 2014, vijfde herziene druk, Pica ISBN 9789491806513 NVS/NVL Samen leerlingen begeleiden, competentieprofiel en functieomschrijving voor zorgcoördinatoren in het voortgezet onderwijs. De op de ELO te vinden artikelen bij leerthema 1
Vul in en neem mee naar de bijeenkomst -
Leerstijlentest van Kolb invullen (www.123test.nl) 360 graden feedback formulier Verslag MMI test
Thema’s die centraal staan: -
Structuur van de opleiding. Wie neem ik mee in mijn rol van IB\ZC? Competenties van de IB en de ZC volgens de landelijke beroepsverenigingen. Rollen en rolopvattingen binnen school, bestuur en samenwerkingsverband. De attitude van de IB/ZC. Eind opdrachten leerthema´s en portfolio.
Studentenhandleiding Leerthema 1 – versie 1.0
___________________________________________________________________ © VIA VINCI ACADEMY
-2-
Dag 2: Voorbereiding: Om te lezen: -
Artikelen op de ELO
Thema’s die centraal staan: -
Het praktijkonderzoek. Begeleide intervisie. POP/PAP n.a.v. je eigen rol binnen de school. Het (verder) vormen van visie op zorg en onderwijs.
Studentenhandleiding Leerthema 1 – versie 1.0
___________________________________________________________________ © VIA VINCI ACADEMY
-3-
Eindopdracht IB/ ZC Leerthema 1: De Intern Begeleider / Zorgcoördinator als spil in het onderwijs Alle eindopdrachten (extra opdrachten) dienen te worden opgemaakt in lettertype Arial 10/11 voorzien van paginanummers en voettekst. In de voettekst vermelding maken van - naam opleiding - cursusjaar - naam groep en/of plaatsnaam - leerthemanummer - naam student (Voor de eisen waaraan een eindopdracht moet voldoen, verwijzen we naar de ELO voor de studiegids en het document Beoordeling werkopdrachten P-HBO). 1. Maak een eerste versie van je Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) en een Persoonlijk Actie Plan (PAP) Wat er in ieder geval in moet zitten: - Een check van persoonlijke competenties m.b.v. beroepsstandaard. - Onderbouwing m.b.v. theorie van Kolb en Korthagen. Belangrijk bij de opzet van een POP is de structuur. Er moet een duidelijke lijn in zitten om zodoende de uit te voeren, stappen en de tussentijdse evaluatiemomenten op een goede wijze overzichtelijk te houden en de logische volgorde te handhaven. Gebruik bij de leerpunten die je in je POP zet de leercyclus van Kolb (Bezinnen – Denken – Beslissen – Doen): - Ga na elke bijeenkomst voor jezelf na wat je aan leerpunten meeneemt. - Maak vervolgens voor jezelf duidelijk waar je op dit moment staat in de ontwikkeling van elk leerpunt en bijpassende competenties. - Daarna maak je een plan in duidelijke stappen. Stel jezelf een doel met betrekking tot de ontwikkeling van het leerpunt. Gebruik bij de formulering van het doel of de doelen de SMART formuleringen. - Neem een besluit over de eerste te nemen stappen en ga daarna over tot de uitvoering. - Zet dit complete plan op papier voorzien van een tijdspad en geef tevens aan op welke momenten je het proces van ontwikkeling wilt evalueren. Geef ook aan hoe je wilt evalueren. Belicht je persoonlijke ontwikkelpunten altijd vanuit diverse perspectieven: - Wat heeft het voor gevolgen voor mij als persoon en mijn competenties? (kennis, attitude, kwaliteiten) - Wat verandert er in relatie tot mijn taak?(vaardigheden) - Wat zijn de consequenties voor de ander in mijn werksituatie? - Wat zijn de gevolgen voor onze organisatie? (Dit is de feitelijke werkomgeving, overlegstructuren, gebouw, e.d.). - Zijn er wellicht ook nog merkbare gevolgen voor de omgeving van mijn organisatie? (ouders e.d.) Ten slotte is het ook nuttig aan te geven wat je verwacht van de school/organisatie/leidinggevende om jouw doelen en ontwikkelingspunten te kunnen realiseren. 2. Intervisie Maak een verslag over de eerste intervisiebijeenkomst. Voeg daarbij een reflectie op persoonlijk handelen en leerrendement van de groepsbijeenkomst. 3. Reflectie op competenties van dit leerthema Geef concreet aan wat is ontwikkeld m.b.v. dit leerthema. Je kunt daarbij gebruik maken van de competentielijst (ELO)
Studentenhandleiding Leerthema 1 – versie 1.0
___________________________________________________________________ © VIA VINCI ACADEMY
-4-
Aanvullende opdracht ZC Onlangs heeft de Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders een brochure ontwikkeld om de zorgcoördinator op de scholen in positie te brengen. Voor heel veel scholen voor VO is het voor de zorgcoördinatoren vaak zoeken naar de juiste positie binnen de schoolorganisatie. De ervaring leert dat in veel scholen voor VO er nog sprake is van onvoldoende rol- en taakverheldering en grote verschillen in faciliteren. Tijdens de bijeenkomst van Leerthema 1 is besproken welke competenties de Intern Begeleider en beroepsstandaard voor de Zorgcoördinator moeten hebben bij het uitvoeren van haar taken. ‘Competentieprofiel en functieomschrijving voor zorgcoördinatoren in het VO is nog onduidelijk! Over de facilitering van de zorgcoördinator is eveneens het een en ander onduidelijk. Met de komst van Passend Onderwijs streven we in het onderwijs naar een gezamenlijk doel: ‘samen leerlingen begeleiden’. Men ziet de positionering van de zorgcoördinator als één van de kritische succesfactoren om van de invoering van Passend Onderwijs en de aansluiting van het onderwijs op de jeugdzorg een succes te maken. De zorgcoördinator is op de werkvloer in dit proces vaak de spil en ‘duizendpoot’. OPDRACHT: Je kunt er een belangrijke rol in spelen door ook binnen de organisatie de positionering van de zorgcoördinator te ondersteunen met het oog op de door jou gewenste integrale aanpak: één kind, één plan, één regie. Door middel van het schrijven van de eindopdracht breng je je rol als zorgcoördinator ‘in positie’ als ‘spil in de onderwijszorg en hulpverlening’. Dat is een must in het belang van de rol van de zorgcoördinator, zorgleerling en van de school die zich, met de zorgplicht in het verschiet, daarvoor sterk maakt! -
Schrijf wat jouw positie, jouw rol als Zorgcoördinator binnen de organisatie is en welke competenties en functieomschrijving de school heeft voor de ZC. Beschrijf daarnaast ook welke competenties je nu hebt om de functie ZC binnen je huidige functieomschrijving te mogen vervullen.
Studentenhandleiding Leerthema 1 – versie 1.0
___________________________________________________________________ © VIA VINCI ACADEMY
-5-