ZORGAANBOD onze voorzieningen blikken terug op 2014

Inhoud Zorgaanbod Algemene ziekenhuizen

az Sint-Jozef



az Sint-Maarten

Geestelijke gezondheidszorg

psychiatrisch centrum Bethanië





psychiatrisch ziekenhuis Bethaniënhuis



psychiatrisch verzorgingstehuis De Landhuizen



beschut wonen en psychiatrische zorg aan huis De Sprong



psychiatrisch centrum Sint-Norbertushuis



psychiatrisch ziekenhuis Sint-Norbertus



psychiatrisch verzorgingstehuis Schorshaegen



beschut wonen en psychiatrische zorg aan huis Este



tg de evenaar/rc de keerkring

Zorg voor personen met een beperking

dvc Zevenbergen



Home Marjorie



dvc ‘t Zwart Goor

Ouderenzorg



woon- en zorghuis Ambroos



woon- en zorghuis Hof van Arenberg



woon- en zorghuis Sint-Jozef



woon- en zorghuis Ten Kerselaere

Kind, jeugd en gezin

kinderdagverblijf De Hummeltjes



kinderdagverblijf De Zonnebloem



Initiatief Buitenschoolse Opvang Duffel



CKG Betlehem



Jeugdzorg Emmaüs Mechelen



Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen

ZORGAANBOD onze voorzieningen blikken terug op 2014

Algemene ziekenhuizen

az Sint-Jozef Oude Liersebaan 4 2390 Malle 03 380 20 11 www.azsintjozef.be algemeen directeur: Koen Vancraeynest hoofdgeneesheer medisch directeur: dr. Christel Depestel

AZ Sint-Jozef op weg naar accreditatie Kwaliteit is een topprioriteit Kwaliteit van de zorg is een absolute topprioriteit voor az Sint-Jozef. Het ziekenhuis wil elke patiënt een excellente zorg aanbieden, en dat in combinatie met een warme omgang. Accreditatie is dan ook een logische stap. Az Sint-Jozef zet alles op alles om in het najaar van 2016 de NIAZaccreditatie behalen. Cultuur van continue verbetering Accreditatie is echter veel méér dan het behalen van een kwaliteitslabel. Het doel is vooral om een organisatiebrede verbetercultuur door heel het ziekenhuis te realiseren en effectief de kwaliteit van de zorg en de patiëntveiligheid te verhogen. Er wordt dan ook een beroep gedaan op alle medewerkers om mee in het “accreditatie-bad” te stappen. De NIAZ-accreditatie bestaat uit een reeks hoofdstukken waarvoor aan bepaalde normen voldaan moet worden. Voor elk hoofdstuk wordt een multidisciplinair A-team samengesteld. Zij evalueren de normen en stellen actieplannen op om aan de normen te voldoen. Een coördinerend directeur volgt per team de voortgang op. De A-gazet (nieuwsbrief over de accreditatie) informeert de medewerkers en betrekt hen erbij.

Paspoort Het az Sint-Jozef Malle is een ambitieus algemeen ziekenhuis in volle expansie. Mede dankzij de unieke ligging richt het az Sint-Jozef Malle zich tot patiënten

ROP Ook “ROP” doet zijn intrede in het ziekenhuis. “ROP’s” zijn normen in verband met patiëntveiligheid waaraan we voor 100% moeten voldoen om de accreditatie te behalen. Zo wordt volop gewerkt aan handhygiëne, identificatie van de patiënt, incidentmeldingen, safe surgery en hoogrisico medicatie. Een handige kwaliteits- en veiligheidswaaier helpt elke medewerker dagdagelijks verder op weg.

uit een grote regio in de Voorkempen. Het ziekenhuis beschikt over 250 erkende bedden. Ruim 700 medewerkers en 110 artsen bieden tweedelijnszorg aan en een waaier van sub-specialismen. Het az Sint-Jozef

Er is al een hele weg afgelegd, maar er ligt nog heel wat werk in het verschiet om in het najaar van 2016 NIAZ – en het kwaliteitslabel – te behalen. En daar stopt het niet. Want ook in de toekomst moeten we dagdagelijks werk maken van kwaliteit in de zorg.

Malle beschikt tevens over een stevig uitgebouwd dagziekenhuis, waar patiënten terecht kunnen voor ambulante zorg. Het az Sint-Jozef Malle biedt kwaliteitsvolle zorg in een gemoedelijke, vriendelijke sfeer op maat van de patiënten. Az Sint-Jozef Malle wil een ziekenhuis zijn waar professionele zorg en warme omgang hand in hand gaan.

3 ZORGAANBOD

Nieuwe inkom- en onthaalruimte verwelkomt patiënten en bezoekers Na een jaar van grote verbouwingswerken is de nieuwe inkom- en onthaalruimte klaar. Hiermee wordt een nieuwe fase in het masterplan van het ziekenhuis – en een investering van bijna 1 miljoen euro – succesvol afgerond. De inkomhal is fors uitgebreid om te voldoen aan de stijgende bezoekersaantallen en oogt hedendaags. De nieuwe aanrijroute met kiss and ride-zone bij de inkom verhoogt de toegankelijkheid. De loungeruimte waar patiënten kunnen wachten op hun vervoer geeft zicht op de aanrijroute. De grote, lichte ruimtes,

met aangepaste verlichting, frisse materialen en comfortabel meubilair, zorgen dat het aangenaam vertoeven is in de inkom- en onthaalruimte. Een betere circulatie van de stromen patiënten, bezoekers en personeel draagt bij tot rust en overzicht. Patiënten kunnen terecht aan zes balies en een digitale inschrijvingskiosk, zowel voor ambulante zorg als geplande opnames. Een wachtrijsysteem optimaliseert de wachttijden. Uiteraard zijn alle faciliteiten rolstoeltoegankelijk. Dankzij de aangepaste bewegwijzering, vinden patiënten en bezoekers ook doorheen het ziekenhuis beter hun weg. De ombudsdienst bevindt zich in dezelfde ruimte om de drempel voor de patiënt zo laag mogelijk te houden. De nieuwe inkom- en onthaalruimte maakt een ziekenhuisbezoek aangenamer, eenvoudiger, sneller en efficiënter.

veiligheidswaaier

nieuw onthaal ZORGAANBOD 4

Kort genoteerd az Sint-Jozef

1 1

Medewerkersloket open januari Eén centraal aanspreekpunt voor alle medewerkersvragen: dat is de ambitie van het medewerkersloket. Bovendien kunnen medewerkers er zonder afspraak terecht. Gaat het om ingewikkelde vragen of vragen gelinkt aan een persoonlijk personeelsdossier, dan worden ze beantwoord via een afspraak met de dossierbeheerder.

2

Breakfast at Tiffany’s april Een alternatief voor de tradititionele kerst- en nieuwjaarswaardebon … Waarom zouden we niet een keer in de aanloop naar de paasvakantie alle medewerkers van het domein in een aangename omgeving de kans geven om samen te ontbijten - brunchen zit er waarschijnlijk dichter bij - met live pianomuziek op de achtergrond? En zo geschiedt. Meer dan 1.100 medewerkers genieten van het aanbod. Smaakt naar meer…

3

Daghospitaal oncologie juni Az Sint-Jozef investeert in een dienst oncologie waar zowel dagtherapie als verblijvende therapie op dezelfde locatie worden aangeboden. De patiënten worden warm onthaald in een open, gezellige en fraaie (werk)omgeving - die afwijkt van de normale, strakke lijnen van de rest van het ziekenhuis. Ze worden er bovendien verwend met een krantenkiosk, koffiehoek en wellnessbehandelingen in de aparte wellnessruimte.

3 5 ZORGAANBOD

2 4

Teamdagen technisch departement mei, juni, november Het technisch departement werkt aan een nieuwe organisatiestructuur om tegemoet te komen aan de toegenomen klanteneisen en de grotere complexiteit en techniciteit van de opdrachten. Tijdens de “denkdagen” met alle medewerkers worden verschillende verbeterpunten vastgelegd. Zes projectgroepen nemen elk een thema ter harte. Zo wordt gewerkt rond bijscholing, communicatie, planning, team, profilering en omgang met externe firma’s.

5

Nieuwe vaatwasstraat zomer Na meer dan 15 jaar dagelijkse vaat van zo’n 1.000 patiënten, zijn de twee vaatwasstraten dringend aan vervanging toe. Met veel positieve energie werken keuken, technische dienst en aankoop samen aan de vervanging van de twee wasstraten. Het verbruik van water, energie en afwasmiddel daalt spectaculair. Het milieu en onze portemonnee zijn er ons ongetwijfeld erg dankbaar voor.

6

Ambassadeurs promoten respect september Het project ‘respect’, dat warme omgang in het ziekenhuis promoot, krijgt een nieuw élan. De nadruk komt te liggen op verbindende communicatie en de ‘giraf’ en ‘jakhals’ komen in beeld. Frederik Imbo neemt op de startdag de ambassadeurs mee in de valkuilen én kansen van communicatie. Zij maken er werk van: de ontmoetingstafel in het restaurant is een mooi initiatief om de verbindende communicatie vorm te geven in de praktijk.

4

5 8 7

’t Klikt tussen Jef & Betty september ’t Klikt tussen Jef (van az Sint-Jozef) & Betty (van pc Bethanië): zoveel is duidelijk na 5 dagen feestvieren op het domein Malle-Zoersel. Een feestweek waar gezelligheid, gemoedelijkheid en warmte centraal staan. Lees er meer over bij pc Bethanië.

8

SOP-team oktober Een patiëntenkamer na ontslag van de patiënt pico bello in orde brengen, was het werk van vele verschillende medewerkers. Verpleegkundigen, logistieke medewerkers en schoonmaak deden elk apart hun ding. Geen ideale situatie, want er durfde al eens iets foutlopen. Nu neemt het schoonmaakteam het hele traject voor zijn rekening, tot en met het kaartje ‘welkom’ op het nachtkastje.

9

Accreditatie Borstkliniek Voorkempen december Az Sint-Jozef maakt samen met az Klina Brasschaat deel uit van de Borstkliniek Voorkempen. Het gespecialiseerde, diagnostisch centrum heeft haar accreditatie van EUSOMA – de Europese erkenning van borstklinieken - op zak. Daarmee wordt het één van de zes Belgische ziekenhuizen met dit kwaliteitslabel.

10

Nieuwe signalisatie gesignaleerd december De signalisatie doorheen het ziekenhuis wordt helemaal aangepast. Het oude systeem met routenummers zorgde immers vaak voor verwarring. Het nieuwe systeem is een combinatie van kleuren en routes, waarbij elke route meteen ook het kamernummer is. Patiënten en bezoekers worden zo beter wegwijs gemaakt. Een nieuwe stap om de toegankelijkheid van het ziekenhuis nog te verbeteren.

6 10

ZORGAANBOD 6

Algemene ziekenhuizen

az Sint-Maarten campus Rooienberg Rooienberg 25 2570 Duffel 015 30 31 11

www.azsintmaarten.be

Nieuwbouw

algemeen directeur: Jan Ennekens hoofdgeneesheer medisch directeur: dr. Erwin Schroyens

De raad van bestuur vergadert op 9 mei in het werfhuis aan de Liersesteenweg. Jan Ennekens schetst in grote lijnen de historiek en de financiering van het project.

campus Leopoldstraat Leopoldstraat 2 2800 Mechelen 015 40 95 11 campus Zwartzustersvest Zwartzustersvest 47 2800 Mechelen 015 29 66 66

Paspoort Het az Sint-Maarten is een groot regionaal ziekenhuis met 660 ziekenhuisbedden, waarvan 70 Sp-bedden en meer dan 80 plaatsen in dagziekenhuis. Het ziekenhuis behandelt jaarlijks meer dan 45.000 patiënten, waarvan 55% in dagbehandeling. Nog eens 296.000 patiënten bezoeken de poliklinieken voor een technisch onderzoek of raadpleging. Het az Sint-Maarten staat voor:

Jan Claessen licht de minuscule voorbereiding van de ontwerpplannen toe die bijsturingen tijdens de uitvoering moet beperken en die moet leiden tot een maximale kostenbeheersing van het project. Hij wijst op het belang van een goede samenwerking met architect, aannemers en veiligheidscoördinatie en van ieders verantwoordelijkheid op het vlak van respect voor timing, werfopvolging en budgetbewaking. Een gedetailleerde spreadsheet laat een rigoureuze opvolging van het budget toe met het oog op maximaal inzicht in min- en meerkosten in elk stadium van de werken. Nico Garmyn geeft inzicht in het stappenplan in voorbereiding van de inhuizing. Het maximaal motiveren van medewerkers via goede en open informatie over de lange weg die moet afgelegd worden is cruciaal. Eén nieuwbouwcomplex impliceert het stroomlijnen en hertekenen van verschillende afdelingen en diensten, het hersamenstellen van teams, het afstemmen van de werking, het uniformiseren van procedures. Dit is een moeilijk proces dat aan de verhuis voorafgaat. Daarna volgt de reële verhuis binnen een beperkte tijdsspanne met het oog op een optimale opstart van de activiteit in een totaal nieuwe omgeving, met nieuwe collega’s.

• een ruim medisch zorgaanbod, multidisciplinair en medisch-technologisch ondersteund; • een transparant, kwalitatief, veilig en efficiënt zorgproces, gericht op het welzijn van de patiënt; • een persoonlijke, vriendelijke omgang met de patiënt, met

Het bestuur waardeert ten zeerste het immense werk dat al is verzet en dat nog in het verschiet ligt. De presentatie en het bezoek boezemen het bestuur vertrouwen in en getuigen van een uiterst professionele aanpak, met dank en felicitaties aan het directieteam.

aandacht voor zijn specifieke situatie; • partnerships met andere zorgverstrekkers van de eerste, tweede en derde lijn, tijdens het volledige zorgtraject; • een optimale samenwerking tussen medewerkers die zorg verlenen en ondersteunende medewerkers. We kijken al uit naar 2018, het jaar waarin onze drie campussen worden samengebracht in één, hypermodern nieuwbouwziekenhuis in Mechelen.

7 ZORGAANBOD

Bekroond met ‘Investors in People’ Op 25 november 2014 ontvangt het az Sint-Maarten het prestigieuze ‘Investors in People’‐certificaat. Het is een internationaal kwaliteitslabel dat wordt uitgereikt door het onafhankelijk International Centre of Quality UK. Dit kwaliteitslabel bekroont het personeelsmanagement voor het betrekken van de medewerkers bij het opstellen en uitvoeren van de beleidsplannen. Tijdens het assessment worden willekeurig 64 medewerkers geïnterviewd.

Als sterke punten wordt onder meer verwezen naar: bekendheid van de missie, visie en doelstellingen tot op de werkvloer; de betrokkenheid van het kader bij het opstellen van beleidsplannen; heldere functiebeschrijvingen en bijhorende competenties, opleidingsplannen en gelijke kansenbeleid. Meer concreet komt uit de bevraging: een goede beoordeling van leidinggevenden en van de top-down communicatie; goede arbeidsvoorwaarden, goed onthaal en inwerken van medewerkers; geïnstitutionaliseerde teambijeenkomsten en vormingsmomenten; procedures die harmonisering en zelfstandig werken bevorderen; een gedegen voorbereiding van de inhuizing in het nieuwe ziekenhuis. De uitdaging is nu dit label te bestendigen. Daartoe vindt binnen 18 maanden een opvolgassessment plaats met als aandachtspunten onder meer: het voorbereidend overleg met de sociale partners omtrent veranderplannen; aandacht voor talent scouting en voor achterblijvers; het borgen en verspreiden van ingevoerde verworvenheden; meer meten en benchmarken; de verdere ontwikkeling van managementniveaus (hoger-tactisch/lager-operationeel) gelet op de organisatiegrootte. Nieuw centrum voor hartkatheterisatie te Duffel Na maandenlange intensieve voorbereiding gaat begin 2015 het gloednieuw ‘cathlab’ van het az Sint-Maarten op campus Rooienberg te Duffel van start. In het cathlab kunnen patiënten met zowel acute als chronische hartklachten worden geholpen door middel van katheterisatie en aanvullende ingrepen, zoals het openmaken van een vernauwing in de kransslagader en het plaatsen van een stent. Patiënten met een acuut of dreigend acuut hartinfarct hebben bij tijdige opname in een hartcentrum waar men hartkatheterisatie kan uitvoeren veel betere overlevingskansen. In het gespecialiseerde cathlab in Duffel kunnen onze artsen patiënten snel ter plaatse helpen. Patiënten uit de regio Mechelen-Duffel hoeven niet langer te worden overgebracht naar het Imeldaziekenhuis te Bonheiden, maar kunnen op één plek onderzocht, behandeld en opgevolgd worden. In uitzonderlijke omstandigheden zal een patiënt met spoed alsnog naar Bonheiden moeten worden overgeplaatst, bijvoorbeeld voor een openhartoperatie. Voor deze en andere specifieke invasieve ingrepen blijft er een nauwe samenwerking met en doorverwijzing naar het Imeldaziekenhuis. De uitbating van het cathlab gebeurt dan ook in nauwe samenwerking met dit ziekenhuis, dat beschikt over een zorgprogramma cardiologie met cardiochirurgie. In januari 2015 wordt de associatie AZ Sint-Maarten – Imeldaziekenhuis voor het zorgprogramma cardiologie erkend door de Vlaamse overheid.

ZORGAANBOD 8

Kort genoteerd az Sint-Maarten

1 1

Pluim voor cultuursensitieve zorg januari Malika Arrousi is intercultureel bemiddelaar in het ziekenhuis. Van de stad Mechelen en het Diversiteits- en Integratiecentrum kreeg de materniteit een eervolle vermelding voor het project materniteit met de hoofding ‘een pluim voor cultuursensitieve zorg – deze organisatie is een inspirerend voorbeeld van cultuursensitieve zorg in Mechelen’. We zijn ons bewust van het feit dat niet alle interculturele contacten even vlot verlopen in het ziekenhuis maar deze erkenning kan een voorbeeld zijn voor andere afdelingen waar men nog zoekend is naar een goede aanpak.

2

Workshop Accreditatie 20 februari Om de betrokkenheid bij het ziekenhuisbreed accreditatieproject te vergroten, neemt het medisch departement het initiatief om drie workshops te organiseren. Dr. Yves Breysem (JESSA ziekenhuis, Hasselt), dr. Luc Geutjens (Sint-Franciskusziekenhuis, Heusden-Zolder) en dr. Frank Weekers (JESSA ziekenhuis, Hasselt) stonden ook voor deze uitdaging. Sommigen haalden de finish, anderen kregen werkpunten mee. Tijdens deze workshops delen zij hun verhaal en ervaringen.

3

Vrijwilligers 12 maart Dag in dag uit zetten meer dan tweehonderd vrijwilligers zich belangeloos in voor onze

3 patiënten. Daarom is een ‘dank je wel’ echt wel op zijn plaats. Een heuse BBQ onder een stralende zon in enthousiast gezelschap, beter kan dat niet zijn.

4

Medewerkersfeest 25 april Op vrijdag 25 april 2014 nodigt het az SintMaarten alle medewerkers en hun partner uit op het tweejaarlijks medewerkersfeest in de AED-studio’s. Het thema: ‘dress to impress with a touch of gold’ was een schot in de roos.

5

Beste schoonmaakster van het jaar april-mei Andrea Hackenjos, schoonmaakster van het az Sint-Maarten campus Leopoldstraat, wordt door haar collega’s genomineerd voor de Belgisch-Nederlandse wedstrijd ‘Beste schoonmaker 2014’. Ze geraakt met glans tot in de finale maar grijpt nét naast de begeerde titel.

6

az Sint-Maarten in beweging januari – december Ook in 2014 neemt het az Sint-Maarten deel aan tal van sportevenementen. Tijdens de spartacusrun (Boom), de 20km van Brussel, de Sugar run (Duffel), de dodentocht (Bornem), Dwars door Mechelen, Race for Cure (Antwerpen), de Bedrijventriatlon (Mechelen) en de Urban Trail (Mechelen) staan we niet alleen enthousiast aan de startlijn maar halen we ook de finish.

2 9 ZORGAANBOD

4

7 5 7

Zwangerschapsbeurs september Sinds september zijn toekomstige mama’s en papa’s van harte welkom op onze zwangerschapsbeurs. Op campus Zwartzustersvest en Rooienberg kunnen zij standen bezoeken rond zwangerschap, verloskwartier, materniteit, neonatologie, Kind & Gezin… Ook de diavoorstelling ‘Van verloskamer tot materniteit’ en een boeiende rondleiding op de afdeling staan op het programma. Wie vragen heeft, kan terecht bij onze medewerkers. Tot slot kunnen toekomstige mama’s zich ook inschrijven voor onze borstvoedingslessen.

8

Infoavond & Symposium “Beter voorkomen dan genezen” 18 september Ter gelegenheid van de 15e editie van de Dag tegen Kanker organiseert het az SintMaarten een infoavond voor het ruime publiek en gelijktijdig een symposium voor artsen en verpleegkundigen. Vanuit verschillende oogpunten wordt gekeken naar de preventie van kanker, want voorkomen is beter dan genezen!

de feestelijke opening wordt de nieuwe diagnostische 16 slice SPECT-CT voorgesteld. Dankzij een nauwe samenwerking tussen de dienst nucleaire geneeskunde en de dienst medische beeldvorming én de gezamenlijke aankoop van dit nieuwe toestel is zowel het volledig aanbod van nucleaire onderzoeken als van hybride beeldvorming mogelijk.

10

Zorgbeurs 6 november Het az Sint-Maarten neemt op 6 november deel aan de provinciale zorgbeurs in Mechelen. In congrescentrum Lamot kunnen laatstejaarsscholieren zich informeren over “werken in het ziekenhuis”. Aansluitend worden de studenten verwelkomd op campus Zwartzustersvest. Een rondleiding en workshops geven een beeld van wat werken in een ziekenhuis inhoudt en welke grote variatie aan functies het ziekenhuis biedt.

9

Opendeur nucleaire en medische beeldvorming 23 oktober De dienst nucleaire geneeskunde van het az Sint-Maarten verhuist naar een nieuwe locatie op de campus Zwartzustersvest. Tijdens

9

6 10

Geestelijke gezondheidszorg

pz Bethaniënhuis pc Bethanië

campus Zoersel A. Vesaliuslaan 39 2980 Zoersel 03 380 30 11 campus Kapellen Jagersdreef 100 2950 Kapellen www.pzbethanienhuis.be algemeen directeur: Gui Rusch hoofdgeneesheer medisch directeur: dr. Marc Hermans

Verankering van HO(o)P Voor patiënten is het belangrijk en hoopvol om te spreken met lotgenoten die gelijkaardige ervaringen hebben doorgemaakt, naast het perspectief van de hulpverleners en familieleden. HOP naar herstelondersteunende zorg voor, door en met patiënten van het pz Bethaniënhuis! Acht voormalige patiënten uit PC Bethanië vormen samen HOP (Herstel, Ondersteuning en Patiëntenperspectief). Herstel en hoop staan centraal in hun activiteiten. Ze trekken naar verschillende zorgeenheden in het ziekenhuis en geven patiënten de kans om ervaringen uit te wisselen met lotgenoten, die zelf hebben ondervonden wat het betekent om opgenomen te zijn. De ervaringswerkers ondersteunen op die manier patiënten in hun herstelproces. Bovendien bieden ze de module ‘werk maken van herstel’ aan, waarop patiënten van alle zorgeenheden van het ziekenhuis kunnen inschrijven. Er wordt ook werk gemaakt van een cliëntenbelangenbureau op de campus dat los staat van alle afdelingen. In dit inloophuis kunnen patiënten in de toekomst spontaan binnenvallen met vragen. Om dit bureau uit te bouwen, ontvingen de Hoppers een GO&SEE beurs van de Koning Boudewijnstichting, waarmee ze inspiratie gingen opdoen bij collega’s in Eindhoven. De Hoppers nemen ook actief deel aan de stuurgroep kwaliteit en beleid en de opmaak van het strategisch beleidsplan 2015-2020, zodat het patiëntenperspectief ook verankerd is in het beleid van het PZ.

Paspoort Het psychiatrisch ziekenhuis (pz) Bethaniënhuis maakt deel uit van het pc Bethanië en werkt in verschillende specifieke afdelingen verspreid over een campus in Zoersel en één in Kapellen. Het pz heeft 621 plaatsen en biedt een uitgebreid en gespecialiseerd behandelaanbod gericht op doelgroepen en gebaseerd op een hedendaagse benadering van de geestelijke gezondheidszorg. Elim, het centrum voor psychotherapie is in Kapellen gehuisvest.

11 ZORGAANBOD

Medewerkers PZ: tevreden én bevlogen In de zomer van 2014 houdt het pc Bethanië een tevredenheidsonderzoek bij de medewerkers samen met de firma BING. Maar liefst 75% van de medewerkers vult de vragenlijst in, wat een duidelijk beeld oplevert van hun tevredenheid. Negen markante scores: 86% is tevreden tot heel tevreden. 88% van de medewerkers bevelen PC Bethanië aan als werkgever. Voor 92% is het werk zinvol. 83% kan werk en privé goed combineren. 93% doet zijn werk graag. 92% is tevreden over de collega’s. 84% voelt zich gesteund door zijn direct leidinggevende. 87% vindt zijn werkplek aangenaam. 84% vindt dat er voldoende aandacht is voor veiligheid en gezondheid. Ook de werkbevlogenheid van de werknemers werd onderzocht door studenten van de Antwerp Management School. Dat is belangrijk, want wie met goesting aan het werk is, levert een betere kwaliteit van zorg.

De bevlogenheid van het ziekenhuis scoort 7,6 op 10, een mooi resultaat. Maar wat zorgt er nu precies voor dat de medewerkers betrokken zijn bij hun werk? Sociale impact, afwisseling in het werk, inspraak in het beleid en transformationele leidersfiguren blijken de sleutelfactoren te zijn. ’t Klikt tussen Jef en Betty! De traditie van de Feestweek startte ter ere van de 50ste verjaardag van het pz Bethaniënhuis en de 25ste verjaardag van het az Sint-Jozef. Ondertussen is de Feestweek aan haar negende editie toe. Van 17 tot 21 september nemen Jef (van AZ Sint-Jozef) en Betty (van PC Bethanië) het domein Malle-Zoersel in handen. Vijf dagen lang geven ze een feest voor medewerkers, patiënten, bewoners, cliënten, familieleden, buren en schoolkinderen uit de buurt. De feesttent op het domein is het kloppend hart van het feestgedruis. Het wordt een feest van de inclusie. Een feest dat de klik maakt tussen het algemeen en het psychiatrisch ziekenhuis. Een feest om nooit meer te vergeten.

MET GOESTING AAN HET WERK

ZORGAANBOD 12

Kort genoteerd pz Bethaniënhuis 13 ZORGAANBOD

1 1

Goed begonnen… 1 januari Nieuwe medewerkers het gevoel geven dat ze welkom zijn, hen betrokken maken en niet onopgemerkt laten binnenkomen: dat is het uitgangspunt van het nieuwe onthaalconcept. Sinds januari 2014 maakt algemeen directeur Gui Rusch persoonlijk kennis met alle nieuwkomers tijdens het maandelijks onthaalontbijt.

2

10 jaar kunstclub Facktorij juni De Facktorij is een kunstcollectief rond outsiderkunst dat psychiatrische patiënten de kans geeft om zelf een kunstatelier uit te bouwen en samen te werken met internationaal vermaarde kunstenaars. Dit jaar bestaat de kunstclub 10 jaar en dat vieren we met een prachtige overzichtstentoonstelling op het domein.

3

Zumba binnen en buiten het pz september ‘Binnen en buiten met aandacht verbonden’ wordt concreet gerealiseerd in de avondsessies zumba die wekelijks op het domein worden gegeven door een externe lesgever. Deze spierversterkende oefeningen op ritmische muziek vormen de ideale uitlaatklep voor heel

2

4 wat patiënten, medewerkers en buurtbewoners. Dat maakt het voor patiënten makkelijker om de voeling met de buitenwereld te behouden.

4

Ben jij een waarde(n)volle collega? 17 en 18 november De kwaliteitsdag 2014 staat in het teken van de missie en waarden van het pz Bethaniënhuis. De dag start met een opfrissing van het waardenkader van de organisatie. Vervolgens toetsen verschillende workshops of deze waarden ook overeenstemmen met de manier waarop medewerkers concreet handelen in verschillende situaties.

5

Metaforum in de prijzen 21 november Het Metaforum, een platform dat alle medewerkers de kans geeft om vrijuit te spreken en na te denken over ons ziekenhuis, is één van de vier laureaten van de ‘Prijs Humane Psychiatrische Zorg 2014’. De prijs wordt door het psychiatrisch centrum Sleidinge – Gent tweejaarlijks toegekend aan een duidelijke en oorspronkelijke, nog niet gepubliceerde bijdrage op het gebied van psychiatrie-psychotherapie en/of aanverwante sectoren uit de geestelijke gezondheidszorg en welzijnszorg.

5

9 6

8

7

9

Patiënten nemen deel aan teamoverleg Rif, behandeleenheid voor angst en depressie, organiseert procesbesprekingen waarin patiënten samen met de betrokken hulpverleners terugblikken op hun proces. Het doel? De behandeling zo zinvol mogelijk maken voor de patiënt en het therapeutisch programma bijsturen volgens zijn of haar noden. De focus ligt hierbij vooral op groeimogelijkheden. Deze terugblik op de afgelegde weg geeft vaak een nieuw elan aan het therapeutisch proces.

Wetenschappelijke commissie ELIM Wat is de meerwaarde van langdurige en residentiële psychotherapie? Vanuit dit perspectief stelt de wetenschappelijke commissie van ELIM de werking van het centrum in vraag. Experten uit verschillende therapeutische kaders nemen het therapieprogramma onder de loep. Daarnaast maakt deze samenwerking met verschillende universiteiten ook wetenschappelijk onderzoek mogelijk.

Subsidiariteit troef In het departement patiëntenzorg willen we zoveel mogelijk decentrale besluitvorming opzetten en beter anticiperen op noden en behoeften van patiënten en teams. Elke zorgeenheid stelt bijvoorbeeld een beleidsplan op, kernteams (verantwoordelijke, psycholoog en psychiater) worden actief betrokken in de selectie van nieuwe medewerkers, en zorgeenheden krijgen een therapeutisch budget toegewezen waarmee zij eigen therapeutische activiteiten kunnen financieren.

Aandacht voor kinderen Het Bethaniënhuis neemt vele initiatieven om kinderen van opgenomen patiënten een hart onder de riem te steken. De wekelijkse gezinsactiviteit, het begeleidingsprogramma ‘Echo’s op je schouders’, een begeleidingsgroep die de veerkracht van kinderen versterkt, ouderschapscirkels, de gezinsontmoetingsruimte en een infomap voor medewerkers zijn maar een greep uit het aanbod.

ZORGAANBOD 14

Geestelijke gezondheidszorg

pvt De Landhuizen Andreas Vesaliuslaan 39 2980 Zoersel

pc Bethanië

03 380 30 11 www.pvtdelandhuizen.be

De Sprong BW & PTZ De Sprong Zoerselsteenweg 69a 2980 Zoersel 03 385 45 06 www.bwdesprong.be directeur: Marleen Geentjens

Paspoort Het psychiatrisch verzorgingstehuis (pvt) De Landhuizen in Zoersel richt zich tot personen met een langdurige, maar voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek, die voortdurend begeleiding nodig hebben. De landhuizen biedt opvang aan 142 bewoners.

Het centrum voor beschut wonen en psychiatrische thuiszorg De Sprong beoogt de sociale integratie van mensen die omwille van psychische redenen nood hebben aan begeleiding en steun in hun woon- en leefmilieu. Het centrum heeft 95 plaatsen, in Zoersel, Malle, Brasschaat en Deurne. Het project psychiatrische zorg aan huis ondersteunt en begeleidt psychisch kwetsbare volwassenen in hun thuissituatie in samenwerking met de reguliere thuiszorghulpverleners en de mantelzorgers.

15 ZORGAANBOD

Herstelgericht werken Herstelgericht werken groeit uit tot een fundament in de werking van beschut wonen De Sprong en pvt De Landhuizen. Herstel betekent hierbij ontmaskering: kijk in de eerste plaats niet naar een psychiatrisch ziektebeeld, maar zoek naar de mens die erachter zit. Kijk naar de krachten van een bewoner, en minder naar de beperkingen. Creëer een woonomgeving waarin bewoners deugd beleven aan kleine dingen. Verschillende initiatieven ondersteunen dat fundament: Voor de tweede keer op rij nemen medewerkers deel aan de herstelweek. Via ervaringsworkshops voelen ze wat het betekent om afhankelijk te zijn van begeleiding en om niet in staat te zijn zelf keuzes te maken. Ook doorheen verschillende lezingen ervaren de medewerkers waar het bij herstelgericht werken om draait. Tijdens de training cliëntenparticipatie ondervinden medewerkers aan de lijve hoe het is om opgenomen te zijn. Hoe confronterend is het om je maatschappelijke rollen als ouder, echtgenoot, werknemer... te verliezen? Hoe beïnvloedt de manier waarop hulpverleners jou bejegenen jouw gevoel van eigenwaarde? Een ervaringsdeskundige uit Nederland getuigt. Het doet heel wat ogen opengaan. In tweede instantie leren de medewerkers hoe ze beter kunnen zoeken naar de persoon achter het psychiatrisch ziektebeeld. Doorheen lange gesprekken en gerichte vragen ontdekken ze waar de bewoner plezier aan beleeft, wat zijn verlangens zijn. Ook al komen er op die manier soms pijnlijke herinneringen naar boven, de focus op herstel maakt de vertrouwensband tussen hulpverlener en bewoner sterker. Elke medewerker moet als opdracht het verschil maken voor een bewoner. Zo trekt een hulpverlener met een bewoner naar een volkstuin om samen in de tuin te werken, omdat de bewoner hier vroeger veel deugd aan beleefde. Op die manier kan de cliënt zijn eigen kracht terugwinnen, en daar draait het allemaal om. Sommige medewerkers volgen daarnaast ook een intensieve opleiding systematisch rehabilitatiegericht handelen. Tenslotte worden bewoners zelf gestimuleerd om actief werk te maken van herstel. Zij denken na over de plaats van herstel in de werking van beschut wo-

nen en pvt. Concreet begeleiden zij bijvoorbeeld herstelwerkgroepen waarin andere bewoners hun levensverhalen delen met lotgenoten en deze samen betekenis geven. Stuk voor stuk geven deze initiatieven een stem aan de bewoners. Nieuwe visie voor SAS Sociaal Actief Samenwerken (SAS) groeit uit tot een activeringsproject voor de zorgregio’s Zoersel, Schilde en Brasschaat. Het doel van SAS? Het SAS wil iedereen met een psychosociale kwetsbaarheid aanmoedigen om zelfstandig initiatief te nemen in de zoektocht naar ontmoetingen, vrijetijdsbesteding, arbeid en vorming in de reguliere maatschappij. De focus ligt daarbij op herstel. Het SAS wil zijn leden stimuleren om een zinvol leven uit te bouwen dat hen voldoening geeft. Dat gebeurt door de mens achter de kwetsbaarheid altijd centraal te stellen. De begeleiders treden op als coaches. Hun essentiële taak bestaat uit het leggen van externe contacten, mogelijkheden aftasten en ‘kwartiermaken’. Kwartiermaken staat voor de poging om een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor mensen in de marge om erbij te horen en mee te doen naar eigen wens en mogelijkheden. Zo bouwen ze actief aan een gastvrije samenleving voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Zorgstrategisch plan Zoersel is een zorgende gemeente met een sociaal beleid dat de volgende jaren nog verder uitgebouwd wordt. Zoersel start dan ook als eerste gemeente in Vlaanderen met de opmaak van een intersectoraal zorgstrategisch plan voor de periode 2015-2020. Alle zorgpartners zitten rond de tafel en kijken welke zorg nodig is voor ouderen, mensen met een beperking, zieken en mensen met een psychische kwetsbaarheid. Vervolgens brengen ze zorgvragen en het aanbod van de lokale zorgpartners in kaart, om overlappingen tegen te gaan en samenwerking te verbeteren. Het resultaat? Een overkoepelende zorgstrategie met een verfijnder en kwaliteitsvoller aanbod dat beter is afgestemd over de sectoren heen. PZ Bethaniënhuis, bw De Sprong en pvt De Landhuizen, nemen actief deel aan de ontwikkeling en uitbouw van dit zorgplan. Dit thema krijgt zeker een vervolg in 2015!

ZORGAANBOD 16

Kort genoteerd pvt De Landhuizen en De Sprong 17 ZORGAANBOD

4 1 1

Toffe collega’s zijn goud waard 10 januari De nieuwjaarsontmoeting kleurt goud in 2014. Ook het team van Beschut Wonen fonkelt tijdens deze sfeervolle avond.

2

100 1 maart Bewoner Leonie blaast 100 kaarsjes uit. Een feest mag natuurlijk niet ontbreken. Medebewoners, familie, bezoekvrijwilligers, personeel en zelfs een delegatie van het gemeentebestuur komen haar feliciteren. Ondanks haar beperkte zicht en haar doofheid geniet ze van deze speciale dag.

3

Dansen op je gezondheid 26 april Tijdens de week van de valpreventie worden alle senioren van Zoersel en omstreken gemotiveerd om deel te nemen aan een dansnamiddag in de Toverfluit. Bewoner Jeanne is de 10.000ste danseuse die zich op de dansvloer begeeft. Ze ontvangt bloemen van burgemeester Liesbeth Verstreken en OCMWvoorzitter Katrien Schryvers.

4

Werk jij met goesting? 6 mei Het is heel belangrijk dat medewerkers met goesting naar het werk komen, want bevlogen medewerkers leveren een betere

kwaliteit van zorg. Twee studenten van de Antwerp Management School voeren een bevlogenheidsonderzoek in pvt De Landhuizen. Het resultaat? Pvt scoort 7,5 op 10 op werkbevlogenheid. Een mooi resultaat!

5

5 jaar WWW 26 juni Was het nu 23 of 24 juni 2009? Of toch nog enkele dagen later? Er is wat discussie, maar één ding staat vast: pvt De Landhuizen viert dit jaar het vijfjarig bestaan van afdelingen Waaier, Wende en Wissel. Bewoners en collega’s worden getrakteerd op een verfrissend ijsje!

6

Tous ensemble 1 juli Bewoner of medewerker, iedereen duivel tijdens het WK voetbal! Het wereldkampioenschap voetbal gaat in pvt De Landhuizen en bw De Sprong niet zomaar voorbij…

7

Groot landhuizenfeest 7 september Pvt vindt het belangrijk om de band tussen de bewoners en hun familieleden te versterken, want herstel wordt vaak mogelijk gemaakt door een optimale samenwerking tussen bewoner, hulpverlener, familie en betekenisvolle anderen. Daarom nodigen we alle familieleden uit op het Groot Landhuizenfeest, een gezellig tweejaarlijks samenzijn met muzikale omlijsting, kinderanimatie en lekkere hapjes

5 2

8

7 & drankjes. Met zo’n 350 aanwezigen kunnen we met trots zeggen dat de tweede editie een groot succes is.

8

Feestweek 17 september Eens om de vijf jaar wordt de strijd der titanen gevoerd. De Waaierdevils tegen de Wisselwawa’s is een derby van jewelste tijdens de Feestweek. Acht spelers per team, één spel zonder grenzen en de wet van de sterkste die regeert. Het wordt een toffe en spannende avond, mede dankzij de vele supporters en opvallende outfits.

9

Puente van start 1 oktober Goede nazorg is essentieel voor mensen met een langdurige psychiatrische problematiek. Daarom hebben het Wit-Gele Kruis Antwerpen, beschut wonen De Sprong en Psychiatrische Zorg aan Huis de Sprong in oktober 2014 de Puentewerking stevig verankerd. Puente biedt ondersteuning bij de opvolging en toediening van antipsychotische medicatie voor mensen die niet (meer) opgenomen zijn in het psychiatrisch centrum.

6

9

Geestelijke gezondheidszorg

PZ Duffel

Psychiatrisch Centrum Duffel Stationsstraat 22c 2570 Duffel 015 30 40 30 www.pz-duffel.be

algemeen directeur: Dirk Armée hoofdgeneesheer medisch directeur: dr. Patrick Vancoillie

Paspoort

Een nieuwe wind in Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel…. Richting herstel en vermaatschappelijking De zorg mét de patiënt organiseren Uitspraken die ieder van ons al gehoord heeft: “Herstelgerichte zorg? Ik doe dat al jaren, oude wijn in nieuwe vaten”. In feite heeft men het dan over ‘rehabilitatie’. Herstel is niet hetzelfde. Het verschil zit in het samenbrengen van de eigen deskundigheid van de patiënt én de hulpverlener, en empowerment. Patiënten, families en hun organisaties vragen andere accenten en een grotere betrokkenheid in de zorg. De bereidheid om samen kansen te realiseren is daarbij de essentie. Herstel gaat over de manier waarop de patiënt omgaat met zijn aandoening, over hoe hij die een plek geeft in zijn leven. Patiënten zijn de experts van hun eigen leven. Zij weten waar en hoe ze leven, wat ze voelen, wat zou kunnen werken en vooral wat niet. Het is een uniek proces, waarin de patiënt de regie over zijn eigen leven terug vindt en zijn leven inhoud en richting geeft: niet herstellen ‘van’ zijn ziekte, maar ‘met’ zijn ziekte. Herstel kijkt naar mogelijkheden, niet naar beperkingen, naar wat goed gaat en minder naar de ziekte. De persoon staat centraal, niet de diagnose.

Het Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel beschikt over 601 plaatsen voor opname en behandeling waarvan 90 universitaire psychiatrische bedden. Als gespecialiseerd zorg-, kennis- en opleidingscentrum bieden wij zowel acute (crisis)opvang en behandeling als zorg op middellange en lange termijn aan volwassenen met psychiatrische problemen in voltijdse hospitalisatie, poliklinische raadpleging en

Creatief zijn Het Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel start met een ‘sociaal artistiek atelier’: de voormalige goederenloods van de NMBS naast het station in Duffel wordt daarvoor gerenoveerd en opent in 2015. Het atelier richt zich tot psychisch gekwetste en kwetsbare volwassenen voor wie doorsnee socio-culturele activiteiten moeilijk of niet toegankelijk zijn. In het atelier organiseren we projecten die steeds vertrekken vanuit de eigen inbreng en leefwereld van patiënten. Gelijkwaardigheid en maximale ruimte voor participatie zijn hierbij belangrijke pijlers.

dagbehandeling. In functie van het ziektebeeld zijn er verschillende zorglijnen: aselectieve opname (open en gesloten) psychose depressie complexe en langdurige zorg gerontopsychiatrie verslavingszorg persoonlijkheidsstoornis diagnostiek, opname en dagbehandeling van epilepsie, niet aangeboren hersenletsel en laboratorium voor slaap-waakstoornissen electroconvulsie therapie polikliniek

19 ZORGAANBOD

De deelnemers onderzoeken via artistieke weg maximaal hun kunnen. Het atelier schept de condities waarin die persoonlijke zoektocht ruimte krijgt en resultaat oplevert. Waarden zoals fysieke en mentale toegankelijkheid voor alle deelnemers, maximale participatie, samen zorg dragen voor elkaar, waardigheid, integriteit, vertrouwen in iedere deelnemer, recht op mislukken staan centraal. Verschillende vormen van expressie zijn mogelijk: theater, dans, audiovisuele media, fotografie en beeldende kunst. Samen met (externe) kunstenaars streven we naar een kwaliteitsvol artistiek eindproduct (creatie) dat aan de buitenwereld kan getoond worden (presentatie). Een efficiënte zorgorganisatie Het landschap van de geestelijke gezondheidszorg verandert. Er wordt meer ruimte gemaakt voor zorg in de thuissituatie, voor patiëntenpartici-

patie, patiëntveiligheid en inschakeling van ervaringsdeskundigheid. In de tweede en derde lijn van de ggz wordt de zorg in toenemende mate georganiseerd in zorgprogramma’s of zorglijnen. Een zorglijn beschrijft het zorgaanbod expliciet en toetst de implementatie aan in de praktijk wetenschappelijk bewezen behandelresultaten(evidence based). Het gaat niet om een soort ‘kookboekgeneeskunde’, waarbij professionele autonomie bij de hulpverlener en keuzevrijheid bij de patiënt verloren worden. Zorglijnen bieden in tegendeel meer houvast en continuïteit in de zorg doorheen het ziekenhuisverblijf. Ook de zorgcontinuïteit voor en na de opname wordt geoptimaliseerd door zorg als een transmuraal proces te definiëren.

ZORGAANBOD 20

1 3 Kort genoteerd pz Duffel

1

PsycEvent: ‘Doodgewoon? Een debat over levenseindevragen in de geestelijke gezondheidszorg. 18 februari Met de PsycEvents brengen het PZ Duffel en de Thomas More Hogeschool, psychologie, in de ruime betekenis van het woord, dichter bij de mensen via een debat met of een getuigenis van bekende Vlamingen. 300 aanwezigen wonen het debat bij over levenseindevragen. Rik Torfs (rector, KU Leuven), Marc Cosyns (huisarts, UGent), Joris Vandenberghe (psychiater, KU Leuven), Axel Liégeois (ethicus, KU Leuven/Broeders van Liefde) en moderator Bart Hansen (coördinator gezondheidsethiek Emmaüs) zorgen voor een zeer rijke gedachtewisseling en interactie met de zaal.

2

Te Gek!? Open Geest Tournee 20 maart Te Gek!? organiseert in 2014 een ‘Open Geest Tournee’ in een aantal psychiatrische ziekenhuizen in Vlaanderen. In PZ Duffel brengt een patiënt-ervaringsdeskundige eigen teksten, gevolgd door een optreden van Rick De Leeuw, aan de piano begeleid door Jan Hautekiet. Het druk bijgewoond concert wordt gratis aangeboden door het PZ en wordt bijzonder gesmaakt.

3

ren bestaat de bovenlaag uit een zachte, verende laag wat een aangenaam loopgevoel geeft, gewrichten minder belast en blessures voorkomt. Het ziekenhuis legt de piste aan om patiënten en medewerkers aan te zetten om meer te bewegen.

4

Duodag 27 maart De Duodag is een doe-dag voor mensen met een arbeidsbeperking. Via dit project krijgen werkgevers meer zicht op de mogelijkheden van personen met een arbeidshandicap. Werkzoekenden met een handicap krijgen meer zicht op de vereisten van een bepaalde job en kunnen werkgevers overtuigen van hun mogelijkheden. Het departement Hoteldiensten van het PZ Duffel neemt deel aan deze Duodag.

5

Tentoonstelling: Week van de Amateurkunsten 25 april - 4 mei In het kader van het thema ‘De Groote Kunst’ stellen patiënten, personeel en andere amateurkunstenaars gedurende een week hun werken tentoon in de inkomhal van het ziekenhuis.

6

Opening Finse piste Een Finse piste is een loopparcours voor zowel de beginnende als voor de meer ervaren jogger. Om het loopcomfort te verbete-

Lentefestival De Luwte B 19 juni Patiënten en stagiair-verpleegkundigen van de afdeling De Luwte B organiseren hun eerste lentefestival voor iedereen op de

2 5 21 ZORGAANBOD

6

9

campus. Medepatiënten, familie, vrienden en medewerkers worden uitgenodigd om van dit festival een groot feest te maken! Er zijn workshops, leuke prijzen te winnen en verschillende eet- en dranktenten.

7

Bezoek Italiaanse bisschoppen 20 juni Een groep van 80 Italiaanse bisschoppen/ architecten brengt een bezoek aan Vlaanderen in het kader van een studiereis omtrent architectuur en religie. De reis wordt georganiseerd in samenwerking met de KULeuven en het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC). In het Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel bezoeken zij onder meer de Kapel van het Niets, van Thierry De Cordier.

8

Sevdah Concert 10 juli Melancholische traditionele volksmuziek uit Bosnië ten voordele van Crea Thera. Crea Thera is een solidariteitsproject van het PZ Duffel voor door de oorlog getraumatiseerde kinderen in Srebrenica. Tijdens het optreden zingt Nela Djenisijevic typische Sevdah nummers, naast eigen liedjes. Thomas Deleu begeleidt haar op gitaar.

9

Boterhammen in het park Augustus – september Een gewone werkdag. Even pauzeren en zin

8

in een leuk tussendoortje? De bezoekers zorgen voor de boterhammen en een picknickdeken. Het ziekenhuis zorgt voor de muziek! In augustus en september organiseren we elke dondermiddag een gratis optreden in het park. Iedereen is welkom. Het ijsje van het huis is de kers op de taart.

10

Wetenschappelijk symposium: Zelfregulatie en psychopathologie 3 oktober Omwille van het belang van ‘zelfregulatie’ in het lange termijn verloop van psychiatrische beelden maken we op dit symposium de brug tussen wetenschappelijke bevindingen met betrekking tot ‘zelfregulatie’ en de implicaties die deze hebben voor de behandeling van psychiatrische stoornissen, in het bijzonder depressie, psychose, de borderline persoonlijkheidsstoornis en middelenafhankelijkheid.

11

PsycEvent: ‘Wim Opbrouck vertelt. Over frustraties, hoop, teleurstellingen en andere dingen des levens 25 november Dit PsycEvent gaat op zoek naar het portret van de ‘mens’ achter Wim Opbrouck. Hij brengt een getuigenis over zijn persoonlijke worsteling, zijn ambities, frustraties, beperkingen en passies. Met meer dan 400 deelnemers wordt het een zeer boeiende avond.

10 ZORGAANBOD 22

11 deFilharmonie Mobiel in PZ Duffel 9 december Patiënten van vijf afdelingen doen mee aan een wedstrijd van deFilharmonie Mobiel. De patiënten sturen een brief of poëzie, ze overtuigen de jury en halen de prijs binnen: een gratis concert. Met deFilharmonie Mobiel wil het orkest een groep bereiken voor wie het moeilijk is om een concert bij te wonen. Omdat deze groep om uiteenlopende redenen niet naar de concertzaal kan komen, reist deFilharmonie naar haar publiek. Het 35-koppig orkest speelt filmmuziek en een paar toegankelijke klassieke stukken.

13

PZ Duffel steunt Music for Life december Via Music for Life steunt het PZ Duffel het goede doel ‘Crea Thera’, het solidariteitsproject van PZ Duffel. We verkopen kerstrozen tijdens het sinterklaasfeest en de kerstmarkt en organiseren een filmvoorstelling tegen een democratische prijs.

Kort genoteerd pz Duffel

12

12 23 ZORGAANBOD

7

Geestelijke gezondheidszorg

pvt Schorshaegen Psychiatrisch Centrum Duffel

PVT Schorshaegen goes ‘ROPI’

campus Mostaertpot Mechelsebaan 220 2570 Duffel

Sinds enkele jaren is pvt Schorshaegen gebeten door de herstelvisie. Om te peilen waar we als voorziening staan, doet Schorshaegen een beroep op de ‘ROPI’ of de Recovery Oriented Practices Index. Dit is een instrument om vast te stellen in hoeverre een team herstelondersteunende zorg verleent. De uitkomsten van het onderzoek geven richting bij de opstelling van verbeterplannen voor de implementatie van herstelondersteunende zorg.

015 30 82 50 campus Heist-op-den-Berg Kerselaerlaan 23 2220 Heist-op-den-Berg

De ROPI bestaat uit interviews met medewerkers, de beleidsgroep en een cliëntenpanel, en uit inzage van afdelingsdocumenten. Twee medewerkers van pvt krijgen hiervoor extern een opleiding. De bewoners werken graag mee aan de peiling en zijn tevreden dat hun mening gevraagd wordt over allerhande thema’s die hen aanbelangen zoals: huisvesting, kwaliteit van zorgverlening, stigmatisering, medezeggenschap, aanbod van diensten… Het auditorenteam beschrijft de uitkomst van de informatieverzameling in een samenvattend rapport. Per item wordt een score toegekend en geargumenteerd. De rapportage besluit met conclusies, aanbevelingen en inhoudelijke aanknopingspunten voor het op- of bijstellen van een eventueel verbetertraject.

www.pvt-schorshaegen.be directeur: Linda Ooms

Het is opvallend dat, niet lang na de interviews, teams al spontaan aan de slag gaan. De vraagstelling op zich heeft al enkele noden blootgelegd. In 2015 start een bewonersraad waarin bewoners via vertegenwoordigers diverse thema’s kunnen aankaarten. De beleidsgroep mag zich o.a. buigen over crisissignaleringsplannen en een visietekst omtrent herstelondersteunende zorg.

Paspoort Het

psychiatrisch

verzorgingstehuis

(pvt)

Schorshaegen biedt opvang aan 90 personen die geen ononderbroken psychiatrisch toezicht, maar vooral begeleiding en verzorging in het dagelijkse leven nodig hebben. Op de campus Mostaertpot in Duffel verblijven 60 mensen met een langdurige maar voldoende gestabiliseerde psychiatrische problematiek. Op de campus in Heist-op-den-Berg verblijven 30 meer zorgafhankelijke bewoners in een vroegere vleugel van het woon- en zorghuis Ten Kerselaere. Pvt Schorshaegen maakt deel uit van het Psychiatrisch Centrum Duffel.

Wonen in 107 Het fameuze artikel 107 regelt de nieuwe organisatie van de geestelijke gezondheidszorg. Volgens 107 wordt de zorg opgedeeld in 5 functies. Op diverse fora worden de nieuwe ontwikkelingen besproken en al snel blijkt dat functie 2 hier met de meeste aandacht gaat lopen. Het gaat om de uitbouw van de ambulante zorg, en dat hoofdzakelijk door herbestemming van middelen die vroeger aan de residentiële zorg toekwamen. De uitbouw van functie 2 zou men de motor van de vermaatschappelijking van de zorg kunnen noemen. Relatief weinig wordt stilgestaan bij functie 5, de woonfunctie binnen geestelijke gezondheidszorg. Letterlijk gaat het over ‘specifieke woonvormen waarin zorg kan worden aangeboden indien het thuismilieu of het thuis vervangend milieu hiertoe niet in staat is’. Nadrukkelijk wordt gesteld dat alle vormen van begeleid en beschut wonen daar onder vallen. Het lijkt logisch dat ook het psychiatrisch verzorgingstehuis daar een plaats krijgt, al wordt dat minder expliciet vermeld. Concreet zouEMMAÜS 24

Enerzijds wordt de vijfde functie voorbehouden voor de ernstigst zieken, meest kwetsbaren. Impliciet wordt gesteld dat enkel mensen die gespecialiseerde residentiële zorg gekregen hebben, kunnen doorstromen naar de woonfunctie. Expliciet is dan weer de vereiste dat het om een gestabiliseerde chronisch psychiatrische problematiek moet gaan. Wat duidelijk lijkt: 1. De verwijzing moet vanuit bv. het psychiatrisch ziekenhuis komen, en niet vanuit de eerste lijn; 2. Het mag niet om een louter sociale problematiek gaan; 3. Het toestandsbeeld moet gestabiliseerd zijn. Minder duidelijk is hoe breed het begrip chronisch psychiatrische problematiek moet worden geïnterpreteerd. In een ruime interpretatie krijgt verslavingsproblematiek of een persoonlijkheidsstoornis daarbinnen een plaats, in een engere omschrijving misschien niet…. Anderzijds dient het te gaan om mensen die niet in een gewoon thuismilieu kunnen functioneren, om mensen die niet zelfstandig kunnen leven. Dat impliceert dat het louter afwachten van terbeschikkingstelling van een sociale woning bijvoorbeeld geen goede indicatie vormt voor de woonfunctie. Aangezien het om een duurzame eigenschap van kwetsbaarheid gaat, suggereert dit ook een langdurige opname in de betreffende woonvorm. Het opleggen van enige tijdsbeperking ‘an sich’ lijkt hier dan ook niet aan de orde. Wel zal een bewoner, wanneer de somatische zorg dit vereist, kunnen georiënteerd worden naar een ter zake beter uitgeruste instelling zoals een woon- en zorgcentrum. Al bij al ook ruim voldoende uitdagingen voor een nieuw partnerschap beschut wonen-psychiatrisch verzorgingstehuis.

2

Kort genoteerd pvt Schorshaegen

den BW Este en PVT Schorshaegen voor de regio Mechelen, Duffel en Lier een gradueel scala woonvoorzieningen kunnen aanbieden in onderlinge samenwerking. Mogelijks zullen de beide entiteiten op termijn opgaan in één nieuwe. In het licht daarvan wordt op dit ogenblik een gezamenlijke intake- en oriëntatieprocedure vormgegeven. Over de woonfunctie in 107 hebben we nog niet veel concrete informatie. Toch geven het nieuwe ‘organigram van de geestelijke gezondheidszorg’ en de begeleidende toelichting al een paar zeer duidelijke aanwijzingen/beperkingen.

1 1

Superburen van Natuurpunt voorjaar Enkele bewoners staan mee in voor de beheerwerken van Natuurpunt op domein ‘Mosterdpot’ in Duffel. Zo krijgt de nieuwe aanplant fruitbomen regelmatig regenwater van onze bewoners. Er wordt een afwateringsgracht gegraven en gras verwijderd uit het ven, struiken worden gesnoeid en hakselhout uitgestrooid. Philip, de huisfotograaf van Schorshaegen, maakt ook regelmatig foto’s voor Natuurpunt.

2

Verpleegpost april Op 1 april start de werking van een centrale verpleegpost, op campus Duffel en op campus Heist. De verpleegpost staat in voor de coördinatie van de somatische en verpleegkundige zorgen.

3

Stap je mee zomer/herfst ‘Stap je mee’ is een 10 weken wandelprogramma voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. De bedoeling is de zin in wandelen aan te wakkeren en deelnemers aan te zetten tot een gezonde levensstijl. Een tiental bewoners engageert zich om dagelijks enkele kilometers te wandelen. Dit project loopt in samenwerking met Psylos.

3

6

4 4

Vive le vélo juli/augustus Gedurende 2 maanden trachten bewoners en personeel van Schorshaegen 700 km te fietsen ter vervanging van het gebruik van de bedrijfswagen. 700 km is de afstand tussen Duffel en Parijs heen en terug. Na 350 km wordt er een Frans ontbijt aangeboden.

5

Kunst in eigen tuin mei/september Ook dit jaar is ‘kunst in eigen tuin’ weer een groot succes. Patrick ‘Witte’ tekent cartoons waarmee hij vaak ingrijpende gebeurtenissen een plek probeert te geven. Philip stelt zijn foto’s tentoon. Het klikt tussen Philip en zijn toestel, het klikt met de mensen voor wie hij foto’s maakt en het klikt met het object dat hij wil fotograferen.

6

Soep op de stoep december PVT Schorshaegen Duffel houdt zijn eerste ‘soep op de stoep’ ten voordele van Welzijnszorg. De soep wordt door de aanwezigen gesmaakt en de actie brengt op enkele uren tijd 19,25 euro op voor het goede doel.

een bezoek van de kerstman. Dit jaar brengt de kerstman heel zijn familie mee. De beste wensen worden uitgedeeld samen met een kleine attentie.

8

Winterland december Bewoners van campus Heist maken een uitstap naar het Hasseltse Winterland en gaan daar op zoek naar het huis van de kerstman. Ondanks de koude geniet iedereen van de warme sfeer, diverse wintergerechten en dranken.

7

7

Jaarlijks bezoek van de kerstman en zijn familie december Elk jaar zorgt het onderhoudspersoneel voor

5 8

ZORGAANBOD 26

Geestelijke gezondheidszorg

bw Este

Psychiatrisch Centrum Duffel Kerkstraat 44 2570 Duffel 015 30 47 95 (Duffel) 015 26 14 79 (Mechelen) www.bw-este.be directeur: Sylvie De Vuysere

Herstel binnen Este Este kiest voor ‘herstel’ als centrale visie in haar werking. Op verschillende niveaus gebeurt een vertaling van het gedachtegoed rond herstelondersteunende zorg naar cliënten en bewoners. Bewoners worden gestimuleerd om opleidingen en vormingsdagen te volgen. Een aantal volgt de cursus ‘ervaringskennis’. De kernraad van beschut wonen bespreekt het thema regelmatig wat leidt tot enkele initiatieven: er gebeurt een bevraging bij alle bewoners rond het thema herstel, en een lotgenotengroep start op. Die wordt begeleid door twee leden van de kernraad die daarvoor een opleiding kregen. Naar aanleiding van de resultaten van de enquête bespreekt de bewonersraad van beschut wonen, persoonlijke ervaringen rond herstelondersteunend of herstelbelemmerende zorg. Het team neemt de herstelvisie op in de beleidsplannen. Waar mogelijk nemen teamleden deel aan vormingsdagen en opleidingen rond herstel. En binnen de besprekingen Systematisch Rehabiliterend Handelen probeert men te vetrekken vanuit het herstelondersteunend begeleiden. In 2015 plant de kernraad in functie van sensibilisering een filmvoorstelling “Samen werken aan Herstel” gevolgd door een gedachtenuitwisseling.

Paspoort Este wil mensen met psychiatrische problemen een (t)huis aanbieden en begeleiden naar een

Het team wil de herstelvisie verder operationaliseren. Dat gebeurt onder meer via de introductie van een crisis- en signaleringsplan, het werken met levensverhalen in plaats van met anamneses, de aanpassing van documenten in functie van herstel en door verdere doorgedreven vorming van medewerkers.

zo zelfstandig mogelijk bestaan in de maatschappij. Dat gebeurt via plaatsen beschut wonen, via activering en via psychiatrische zorg aan huis (PZT). Beschut wonen is erkend voor 115 plaatsen en beschikt over 22 woningen in Boom, Duffel, Lier en Mechelen. De Passant (Duffel) en ’t Vlot (Mechelen) activeert ook mensen met psychiatrische problemen in de zoektocht naar een zinvolle daginvulling. PTZ heeft 150 lopende begeleidingen. Este maakt deel uit van het Psychiatrisch Centrum Duffel.

27 ZORGAANBOD

Ook op niveau van het Psychiatrisch Centrum is een projectgroep actief rond herstel. Om de visie verder te verspreiden wordt gewerkt aan een ontmoetingsdag over herstel voor patiënten en hulpverleners, aan publicaties, en aan middelen en methodieken om teams en patiënten verder te informeren. Bewoners worden uitgenodigd om deel te nemen aan de gemeenschappelijke vergaderingen die vanuit het Psychiatrisch Centrum rond herstel georganiseerd worden. Preventie van thuisloosheid van mensen met een psychiatrische problematiek Door de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg komen steeds meer mensen met een psychiatrische problematiek in de samenleving terecht. Hun financiële draagkracht is dikwijls beperkt. Zij

doen daardoor vaak een beroep op sociale huisvestingsmaatschappijen. Die hebben onvoldoende kennis om adequaat met die doelgroep om te gaan. Dat kan leiden tot problematische situaties en in het slechtste geval tot uithuiszettingen. De psychiatrische thuiszorg start een project om te voorkomen dat personen met een psychiatrische problematiek geen thuis hebben en om de doorstroming van de GGZ naar wonen te verbeteren. De communicatie tussen alle betrokken partijen en de kennis en vaardigheden moeten verbeteren. Dat gebeurt via vorming, coaching en supervisie aan sociale huisvestingmaatschappijen en hun samenwerkingspartners. Het project start met een kennismaking met de verschillende partners en met de inventaris van de noden. In een tweede fase volgt vorming, en in 2015 eindigt het project met een studienamiddag.

Verblijf bepaalde duur De meeste cliënten beschouwen hun verblijf binnen beschut wonen aanvankelijk als tijdelijk. Geleidelijk lijken velen zich aan te passen en ervoor te kiezen om langer te blijven, terwijl er veel wachtenden zijn voor een plaats. Este wil enerzijds voldoende ontvankelijk zijn voor nieuwe cliënten en anderzijds cliënten zo goed mogelijk laten doorstromen naar de samenleving. Cliënten kunnen vanaf nu kiezen voor een lang of middellang verblijf binnen beschut wonen, respectievelijk circa 10 jaar of 5 jaar. Aan die keuze is een engagement gekoppeld waarbinnen de cliënt bepaalde acties onderneemt. Bijvoorbeeld zich binnen een bepaalde termijn inschrijven op een wachtlijst voor sociale huisvesting. Este engageert zich tot een vrijblijvend aanbod van nazorg wanneer de cliënt BW verlaat. De implementatie van die wijziging heeft van de teams van beschut wonen heel wat inzet gevraagd. Alle documenten worden gescreend en aangepast aan de gewijzigde situatie, nieuwe documenten worden uitgewerkt en meteen worden ook verwante documenten zoals het huishoudelijk reglement geactualiseerd.

ZORGAANBOD 28

1 Beleidsdoelstellingen Este Individuele gesprekken met alle medewerkers van Este en gesprekken met kernfiguren uit de sector vormen de basis voor een SWOT-analyse. Alle medewerkers kunnen feedback geven. Na herwerking daarvan volgt een organisatie-brede denkdag waarin de eerste aanzet tot het formuleren van beleidsdoelstellingen wordt gegeven. Een overkoepelende beleidsgroep werkt de visie en missie voor Este uit en maakt een Balanced Score Card op. De hoofddoelstellingen voor de komende jaren zijn: verduidelijken van het profiel van de organisatie, versterken van interne en externe communicatie en samenwerking, een uitgewerkt kwaliteitsbeleid, en een verbeterd HR– en vormingsbeleid.

2

Community day – Reynaers – Activering 5 juni In ’t Vlot in Mechelen vindt een community day plaats. Een tiental medewerkers van Reynaers Aluminium frist samen met bewoners en medewerkers van activering de lokalen van ’t Vlot op.

3

Beschut wonen aan zee juni Begin juni beleven de cliënten van beschut wonen een zorgeloze midweek aan onze Belgische kust. Ook al laten de weergoden het afweten, zij genieten met volle teugen.

4

Bewonersraad beschut wonen Mechelen In het licht van herstel-ondersteunende zorg

is participatie belangrijk. Hieraan willen we tegemoetkomen door de oprichting van een bewonersraad. De bewonersraad biedt alle bewoners de mogelijkheid tot participatie bij beslissingen rond het wonen en leven binnen beschut wonen. Onderwerpen die alle bewoners aanbelangen, kunnen aan bod komen. De bewonersraad vindt vier keer per jaar plaats op maandagavond.

5

Digitale werkplek november In november gaat Este als pilootproject van start met de digitale werkplek. Deze werkplek kan enerzijds de overkoepelende informatie en communicatie bundelen en verduidelijken en anderzijds geeft het aan de verschillende teams een eigen werkplek.

6

Case-load PZT-PZT Vermaatschappelijking van de zorg ten top binnen het team Psychiatrische Zorg in de Thuissituatie (PZT). Met 226 dossiers in 2014 is er opnieuw een stijging van het aantal cliënten in begeleiding. De laatste vijf jaar vond er meer dan een verdubbeling plaats van het aantal begeleidingen dat het team opneemt. De begeleidingen zijn verspreid over 37 gemeenten binnen de zorgregio. Er zijn ook veel wachtenden; de gemiddelde wachttermijn alvorens een begeleiding kan opgestart worden varieert van 6 maanden tot 1 jaar. Een verdere uitbreiding van het team kan de vermaatschappelijking van de zorg alleen maar ten goede komen. Tegelijk kijken we er naar uit om deel uit te maken van de toekomstige mobiele equipes.

2 29 ZORGAANBOD

3

Kort genoteerd bw Este

1

Geestelijke gezondheidszorg

tg de evenaar / rc de keerkring Sint-Jozefstraat 9 - 11 2018 Antwerpen 03 225 02 20 www.tg-de-evenaar.be Vredebaan 77b 2640 Mortsel 03 448 16 70 www.rc-de-keerkring.be directeur: Martie Mol

Roerige tijden 2014 kondigt zich aan als een heel druk jaar. Enerzijds komt de verbouwing op ons af, waarvoor we tijdelijk moeten verhuizen. Anderzijds is er de opstart van het nieuw ambulant psychosociaal revalidatiecentrum ‘de keerkring’. In de loop van het jaar komen daar nog eens heel wat onvoorziene, al dan niet tijdelijke, personeelswisselingen bij. In het voorjaar stellen we onze visie en missie én de concretisering hiervan in onze inhoudelijke opdracht verder op punt. Met ons specialistisch, derdelijnsaanbod zijn we opgenomen in het SaRA-netwerk en mee afgestemd op het totale aanbod voor behandeling voor ernstige persoonlijkheidsstoornissen in de provincie. Niettegenstaande de huidige tendens naar ambulante zorg, stijgt de vraag naar behandeling in onze residentiële setting. Voor de eerste keer in ons bestaan moeten we een opnamestop inlassen.

Paspoort Het ambulant psychosociaal revalidatiecentrum ‘de keerkring’ kadert in artikel 107 dat

Paspoort

vermaatschappelijking van de zorg als doel heeft. 16 (jong)volwassenen kunnen hier te-

Therapeutische Gemeenschap ‘de evenaar’ is

recht voor een intensief, therapeutisch dag-

door het Riziv erkend als psychosociaal revali-

programma, waarbij de focus zowel kan liggen

datiecentrum. In twee huizen-in-de-rij in Antwer-

op identiteits- als op vaardigheidsontwikkeling.

pen kunnen 18 (jong)volwassenen gehuisvest

Cliënten zijn (jong) volwassenen met ernstige

en begeleid worden. In dit kleinschalige en

sociale én psychische problemen die werken

tijdelijke kader wordt met de bewoners een

aan het (opnieuw) opnemen van hun rol in de

intensief therapeutisch programma op maat

samenleving.

afgewerkt. De cliënten zijn (jong) volwassenen

Naast RC ‘de keerkring’ is er ook arbeidscoa-

met ernstige sociale én psychische problemen.

ching. Twee arbeidscoaches bieden traject- en

Veelal is er sprake van hechtingsproblematiek.

loopbaanbegeleiding aan voor cliënten van het

Het streefdoel is dat de cliënten psychisch

SaRA-netwerk met een psychiatrische proble-

meer stabiel worden zodat hun zelfredzaam-

matiek die stappen willen zetten naar werk. De

heid toeneemt en zij hun rol in de samenleving

arbeidscoaching duurt maximaal 2 jaar en is

(opnieuw) kunnen opnemen.

kosteloos.

ZORGAANBOD 30

De belasting van de ‘zwangerschap’ en ‘bevalling’ van rc ‘de keerkring’ laat zich voelen op twee vlakken: de directeur is wat meer bezet en door de komst van het nieuwe centrum moet de tg ‘de evenaar’ haar plaats in het organigram bijsturen. De coördinator van het rc ‘de keerkring’, Liesbet, gaat op 1 augustus van start met de samenstelling van het team en de voorbereiding van de opstart. Voor ons nieuwe broertje vinden we een goede locatie in Mortsel bij Opnieuw & Co. Uiteraard volgen er nog aanpassings- en opfrissingswerken. Naast een geschikt gebouw is dit ook een vruchtbare omgeving, gesitueerd tussen werk en wonen. Het centrum krijgt vorm vanuit de visie: open, gericht op ontmoeting & dialoog. Op 1 januari 2015 start de werking op. De inrichting en opfrissing van het atelier wordt, bij wijze van arbeidstraining, samen met de revalidanten gerealiseerd. Wat we graag willen in 2015? Dat het rustiger wordt en het stof - ook letterlijk - neer kan dwarrelen nadat alle verbouwingen gerealiseerd zijn. Dan kunnen we ons concentreren op de vooral elektronische ontwikkelingen inzake het elektronisch patiëntendossier, een nieuwe mappenstructuur, de digitale werkplek en Questmanager, zonder dat we vervreemden van onze bewoners en onze therapeutische opdracht.

Kort genoteerd tg de evenaar

Naar aanleiding van de verbouwingen verhuizen we tijdelijk naar Hof Zevenbergen in Ranst. We hebben er gezamenlijk een fijn ‘verlof’ en in menig opzicht vinden we, door de goede zorgen van zowel de zusters en beheerder Leen Bollen als door de aard van het gebouw en de omgeving, een andere horizon. De terugkeer naar ’t stad valt wat tegen: de verbouwing is nog niet af; het geklop, het geboor én het vooruitzicht dat er nog van alles moet gebeuren, valt zwaar. De bewoners die in die periode bij ons verblijven, gaan hier relatief goed mee om.

2 31 ZORGAANBOD

1 1

tijdelijk verblijf in Ranst lente/zomer Een nieuw dak, nieuwe ramen in Sint-Jozefstraat 11, een nieuwe branddetectie-installatie, nieuwe, zuinige verlichting, een nieuwe CV ketel, binnenschilderwerken, nieuwe waterafvoer: eigenlijk wordt in een mum van tijd alles onder handen genomen. We zijn blij met het resultaat, ook al is er voor 2015 een tweede luik aan verbouwingswerken gepland.

2

RC ‘de keerkring’ december Het nieuwe rc vindt zijn stek in de buurt van Opnieuw & Co. Ook hier wordt gestript, getimmerd, geverfd en geborsteld. Alles wordt in het werk gesteld om in een mum van tijd het gebouw bedrijfsklaar te maken. In het atelier is er nog werk aan de winkel. Een mooi karwij waarvoor de eerste revalidanten de handen uit de mouwen steken.

3

Duel of duet? 16 en 17 september Op het Vlaams GGZ Congres verzorgt ‘de evenaar’ de discussie ‘Duel of duet’ over klinische versus ambulante psychotherapie voor mensen met persoonlijkheidsproblemen. ‘de evenaar’ brengt de discussie vanuit het ‘Forum’, een inhoudelijke werkgroep van de zes instellingen GGZ in de Antwerpse regio die mensen met persoonsmoeilijkheden begeleiden.

3

Zorg voor personen met een beperking

dvc Zevenbergen Boerenkrijglaan 25 2520 Ranst 03 350 28 11 campus De Maretak Mechelsebaan 222 2570 Duffel www.zevenbergen.be directeur: Marc Pattyn medisch directeur: dr. José Dachelet

Zevenbergen als MFC Het hulpaanbod voor minderjarigen met een beperking, was tot nog toe vrij statisch uitgebouwd: jongeren maken gedurende langere tijd gebruik van een bepaalde vorm van ondersteuning zoals thuisbegeleiding, semi-internaat, internaat…. Elk van deze afzonderlijke zorgvormen heeft een eigen regelgeving. Die compartimentering verhindert een vlotte doorstroom tussen de verschillende ondersteuningsvormen. Wanneer de ‘lichtere’ zorgvorm, zoals school of dagverblijf, niet langer meer voldoende blijkt, stapt men noodgedwongen over naar de ‘zwaardere zorgvorm’. Ouders van een kind met een zware meervoudige beperking schieten vaak ineens door naar de ‘all inclusive’ formule van het voltijdse internaat van Zevenbergen. Voor een aantal ouders betekent dit een overaanbod: eigenlijk wil men zoon of dochter nog graag langer thuis houden. De kunst bestaat er dus in om soepele trajecten aan te bieden, zodat men vlot kan overschakelen van dag- en nachtopvang naar dagopvang, en naar mobiele ondersteuning aan huis, en vice versa.

Paspoort Het dienstverleningscentrum (dvc) Zevenbergen is een Multifunctioneel Centrum (MFC) voor de ondersteuning van kinderen met een ernstige, diepe of meervoudige beperking en heeft een erkenning als FAM (Flexibel Aanbod Meerderjarigen). De ondersteuning die we aanbieden kan permanent of tijdelijk zijn, met overnachting of zonder of via thuisondersteuning. Zevenbergen biedt ook rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) voor kinderen en volwassenen met een (vermoeden) van beperking die nog geen geregistreerde zorg krijgen. In 2014 begeleidt en ondersteunt het dvc Zevenbergen een 300-tal cliënten.

Vanaf 1 januari 2014 wordt Zevenbergen erkend als multifunctioneel centrum en kunnen wij op een soepele en vraaggestuurde wijze inspelen op de wensen en noden van de gebruiker. Wat bieden wij? : (Mobiele) begeleiding: ondersteuning van de thuissituatie. Mobiel wil zeggen men dat men aan huis gaat. Verblijf: dag- en nachtopvang in een residentiële voorziening, met inbegrip van de noodzakelijke permanentie, begeleiding en behandeling of therapie. Dagopvang: een aantal uren opvang overdag, zonder schoolvervangend karakter. Het gaat dus om de opvang buiten de schooluren, met inbegrip van de noodzakelijke permanentie, begeleiding en behandeling of therapie. Dagbesteding: aanbieden van schoolvervangende activiteiten. Het gaat dus om opvang binnen de schooluren, waarbij er een alternatief programma wordt aangeboden. Deze nieuwe start betekent uiteraard een grote aanpassing. Thuisondersteuning wordt verder uitgediept, en er duiken regelmatig nieuwe gezichten op in Zevenbergen-Ranst en De Maretak. De ene keer verloopt de ondersteuning volgens de rechtstreeks toegankelijke hulp, een andere keer komen jongeren langs die overdag naar een ander MFC gaan, maar enkel af en toe een weekend logeren. M.a.w. de flexibiliteit is echt wel aanwezig. De werking wordt zeer divers en de ‘zorg op maat’ blijkt geen slogan, maar wordt daadwerkelijk in praktijk gebracht. Dat vraagt ook van de medewerkers- in alle geledingen van de organisatie - de nodige flexibiliteit.

ZORGAANBOD 32

De start van het bouwproject in Ranst Eind december 2013 stemde de raad van bestuur in met het voorstel van de directie van DVC Zevenbergen om te starten met een meerjaren bouwplan voor de campus in Ranst. Dit plan omvat nieuwbouw voor 160 plaatsen verblijf. Deze nieuwbouw komt in de plaats van de huidige 17 woningen die zich in de vleugels van het hoofdgebouw bevinden. Waarom nieuwbouw? De bedoelde woningen zijn gebouwd in 1975. Ze werden twintig jaar geleden gerenoveerd en zijn dringend toe aan herstel. Zevenbergen kiest voor een nieuwbouw om verschillende redenen. De huidige woningen zijn slecht geïsoleerd en hebben een hoge energiekost. Een vijfentwintigtal bewoners heeft geen individuele kamer. Er is meer nood aan horizontale verzorging en dus aangepaste badkamers. Ten slotte stellen we vast dat er veel vraag is naar een betere geluidsisolatie. Kortom, redenen genoeg om op termijn deze vleugels systematisch af te breken en te vervangen door (clusters van) nieuwe gebouwen. Het team van de Vlaamse Bouwmeester ondersteunt Zevenbergen bij dit project. In de zomer van 2014 is een wedstrijd uitgeschreven voor ontwerpers. Vier bureaus werden geselecteerd. Zij mogen tegen half maart 2015 een ontwerp van een masterplan indienen en een woonconcept ontwikkelen. Om deze wedstrijd voor te bereiden organiseert Zevenbergen een aantal interne denkdagen. Het is belangrijk voor de ontwerpers dat Zevenbergen goed weet waar het naar toe wil. Een werkgroep met directie, middenkader, medische dienst, sociale dienst en enkele ouders ontwikkelt een aantal paden die we in Zevenbergen de volgende jaren willen bewandelen: wie komt er wonen, hoe gaan we wonen, stellen we het domein meer open naar de buitenwereld, ….. Deze dromen en ideeën worden begin oktober in ‘werf’-namiddagen voorgesteld aan de ganse personeelsgroep. De medewerkers gaan in dialoog en komen op hun beurt met andere ideeën. Al deze dromen verzamelen we in een document dat de basis vormt voor de ontwerpwedstrijd. Afspraak in 2015 voor de eerste concrete plannen.

33 ZORGAANBOD

Kort genoteerd dvc Zevenbergen

Het resultaat is wel dat we eind 2014 een veertiental nieuwe cliënten extra kunnen ondersteunen.

2

1 1

De brussendag 29 maart Tijdens de brussendag kunnen familieleden - en speciaal de broers en zussen van de kinderen die in Zevenbergen of De Maretak verblijven - deelnemen aan activiteiten die normaal voor hun Zevenbergse/Maretak broer of zus zijn weggelegd. Iedereen kan dus meesnoezelen, fietsen, rolstoeldansen, muziek maken of zwemmen. Voor de brussen een unieke belevenis.

2

De feestweek mei 2014 ‘Een fantastische ruimtereis’ is het thema voor de editie van dit jaar. Met een spetterend optreden (inclusief stijgende raket) van de mensen van de dagbesteding. Het rijke buffet voor gasten en begeleiding en de fantastische fuif ronden zoals steeds deze feestelijke week af.

3

Opening van Het Spruytershof 24 mei Het Spruytershof (de nieuwe boerderij en activiteitenlokalen) gaat officieel open. Tal van sponsors (want een heel groot gedeelte van de gebouwen wordt door hen gefinancierd) zijn aangenaam verrast met het mooie resultaat en de deskundige uitleg die door de mensen van de dagbesteding ter plaatse wordt gegeven. De lokalen worden ook met het tuinfeest druk bezocht en bewonderd.

5

3 4

Poppenkast in De Maretak mei 2014 Laatstejaarsstudenten aan de AP Hogeschool werken een mooi project uit voor De Maretak. Ze ontwerpen en bouwen een poppenkast. En ze bedenken er een reeks verhaaltjes bij die tijdens een gesmaakt optreden voor veel animo zorgen. De zelf geknutselde poppen zien er alvast heel leuk uit.

5

Mijn werf: Een nieuwe kijk op medewerkersbeleid 18-19-20 maart Gedurende drie dagen krijgen meer dan 400 medewerkers (in kleine groepjes) informatie over het nieuwe medewerkersbeleid in dvc Zevenbergen. ‘Mijn Werf’ brengt de nieuwe visie rond medewerkersbeleid en de loopbaanbegeleiding, zoals die de voorbije jaren in een werkgroep werd ontwikkeld en vanaf 2014 in de praktijk wordt gebracht.

6

10.000 stappen juni 2014 Een grote sensibiliseringscampagne om genoeg te bewegen brengt Zevenbergen…in beweging. Elke dienst telt (met een stappenteller) het gemiddeld aantal stappen die ze tijdens hun normale werk zoal zetten. Uiteraard zit een boekhouder iets meer stil dan de gemiddelde kinesist, maar alles tezamen legt heel Zevenbergen op een week tijd een 53 km af.

4

7

Nieuwe klasjes in Zevenbergen en De Maretak september Zevenbergen werkt samen met een aantal scholen voor bijzonder onderwijs. Zo organiseren we sinds september op beide campussen een nieuw klasje, waar we vooral werken rond stimulering van de ontwikkeling van jonge kinderen. Beide scholen maken elk een leerkracht vrij die in Ranst en Duffel voor een extra aanbod zorgt. Een prettige samenwerking en vruchtbare kruisbestuiving tussen onze sector en het onderwijs.

8

Halloween in De Maretak 5 november Een beklijvende speurtocht in en rond De Maretak op zoek naar de lieftallige Witte LichtFee. Maar je moet onderweg uiteraard wel over stalen zenuwen beschikken. De ouders en familieleden van De Maretak doen dat op een kille novemberavond met verve (en achteraf met de nodige hapjes en drankjes).

7 8 ZORGAANBOD 34

Zorg voor personen met een beperking

Home Marjorie

HOME MARJORIE

dvc Zevenbergen

Kerselaarlaan 27-29 2220 Heist-op-den-Berg 015 25 85 81 www.homemarjorie.be directeur: Bart Corthals

Paspoort Home Marjorie is een kleinschalig nursingtehuis voor 26 personen die lijden aan de erfe-

Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) In maart 2014 start Home Marjorie met Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH). De ondersteuning die een persoon met een handicap nodig heeft, verschilt van persoon tot persoon. Een grote groep wordt vaak geholpen door familie, vrienden of reguliere diensten, maar heeft af en toe nood aan extra, vaak zeer specifieke ondersteuning. Voor mensen met een dergelijke vraag ontwikkelde het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) een nieuw aanbod: RTH. Met deze beperkte bijkomende hulp kunnen mensen vaak veel langer en kwaliteitsvoller zelfstandig leven. Bovendien zorgt deze ondersteuning ervoor dat mantelzorgers en reguliere diensten minder belast en beter begeleid worden. In Vlaanderen is Home Marjorie nog steeds het enige tehuis dat zich zo specialiseert als woonvoorziening voor mensen met de zvH (ziekte van Huntington). Één van de doelen is dan ook de opgedane kennis en ervaring te delen met anderen, professionelen en betrokken families. Home Marjorie biedt deze hulp reeds lang in beperkte mate aan. Omwille van de schaarste van de middelen zijn we van bij aanvang verplicht om selectief in te spelen op vragen die we krijgen. We worden immers vaak geconfronteerd met vragen naar advies en begeleiding. Daarnaast weten we uit ervaring dat gezinnen vaak in zeer precaire omstandigheden zorg opnemen voor hun getroffen familielid.

lijke en ongeneeslijke ziekte van Huntington of aan een ander aanverwant niet-aangeboren hersenletsel. Zij kunnen thuis niet meer opgevangen worden. De bewoners krijgen zorg op maat met de bedoeling zo lang mogelijk aansluiting te vinden bij het gewone leven en hun zelfredzaamheid te behouden. Home Marjorie in Heist-op-den-Berg ressorteert onder de algemene directie van het dienstverleningscentrum Zevenbergen in Ranst. Home Marjorie is een gezamenlijk project van de vzw Home Marjorie, opgericht in de schoot van de Huntington Liga en de vzw Emmaüs.

35 ZORGAANBOD

Binnen RTH kunnen de volgende functies worden aangeboden: outreach van kennis: overdracht van kennis op reguliere diensten die mensen met de zvH begeleiden. Bv een dienst thuisverpleging komt in een regio aan huis bij 3 mensen met de zvH, zij vragen een bijscholing voor de dienst met betrekking tot cognitieve stoornissen, probleemgedrag en voeding. begeleiding: is rechtstreeks gericht op een persoon met de zvH en of zijn betrokkenen. Bv een man met de zvH wordt thuis opgevangen en heeft een aangepaste rolstoel nodig, hij en zijn betrokkenen kunnen in HM terecht voor deskundig advies. dagopvang: in beperkte mate kan een voorziening dagopvang aanbieden. verblijf: in beperkte mate kan een voorziening overnachtingen aanbieden. In Home Marjorie nemen we momenteel de functies outreach en begeleiding op.

Tevredenheidsmetingen en zelfevaluatie In februari 2011 verscheen het erkenningsdecreet voor de sector zorg voor personen met een handicap. Eén van de belangrijkste onderdelen van dit besluit gaat in op 1 januari 2014. Vanaf die datum heeft elke voorziening een ‘zelfevaluatiesysteem’. Home Marjorie verfijnt het bestaande systeem om aan alle nieuwe voorwaarden te voldoen. Op die manier evalueren we de werking systematisch en binnen een cyclus van 5 jaar. Dat gebeurt in samenwerking met de gebruikers en de medewerkers. De tevredenheidsmetingen bij de bewoners en hun betrokkenen vond plaats in 2012 en is opnieuw gepland in 2015. Dit zijn belangrijke stappen binnen de zelfevaluatie. Daarnaast worden vanaf 2015 ook systematische tevredenheidsmetingen bij medewerkers voorzien. Vooruitblik op 2015 In 2015, sneller dan verwacht, wordt Home Marjorie ‘FAM’ (Flexibel Aanbod Meerderjarigen). Dit komt in de plaats van de klassieke erkenning ‘nursingtehuis’. Binnen FAM kan een meer gedifferentieerd zorgaanbod met meerdere functies ontwikkeld worden. Eind 2014 starten we met een inhoudelijke denkoefening over hoe we de komende jaren binnen FAM het zorgaanbod voor mensen met de ziekte van Huntington kunnen verruimen. In de loop van 2015 worden deze plannen geconcretiseerd. In de loop van 2015 wijzigt ook de toelevering van medicatie grondig. Tot nu toe werd de medicatie geleverd aan Home Marjorie en daar klaargelegd door de medewerkers. Vanaf het voorjaar zal de leverancier de medicatie geportioneerd per bewoner per medicatiemoment aanleveren. We streven hierbij een eenvoudiger systeem na met minder risico op fouten. Daarnaast investeren we in het updaten van het verpleegoproepsysteem met een inluisterfunctie. De tuin krijgt een facelift. In 2014 zijn extra terrassen aangelegd, de aankoop van tuinmeubilair en de bouw van een prieel is gepland voor 2015.

ZORGAANBOD 36

3

Kort genoteerd Home Marjorie

1 1

15 jaar Home Marjorie 1 april 2014 is voor Home Marjorie een feestjaar. Op verschillende momenten wordt uitbundig gefeest. Op 1 april vieren we de 15e verjaardag met taart en bloemen voor de medewerkers vanwege de bewoners. Later op het jaar zijn er nog 3 activiteiten waar muziek centraal staat en op 6 september is er het grote tuinfeest

2

Fietstocht voor Huntington door Europa 6 april Jeroen De Schepper, een sportieve leraar uit het Waasland vertrekt op 6 april aan Home Marjorie voor een solo fietstocht doorheen Europa van ruim 10.000 km gedurende 4 maanden. Met dit initiatief verbindt hij heel wat projecten voor mensen met de ziekte van Huntington in 15 verschillende landen. Hij wil de ziekte in de verschillende landen onder de aandacht brengen en de kwaliteit van opvang en begeleiding van de patiënten verbeteren. Tevens zamelt hij geld in voor een nieuw project in Oost-Europa.

3

Rock for specials juni In juni trekken we met een aantal bewoners naar Rock for Specials in Evergem. Bij goed weer genieten we van optredens van Daan, Axelle Red, School is cool, Clouseau en andere bands.

2 37 ZORGAANBOD

4

Mexican wave in Home Marjorie juni-juli Het voetbalfeest van de rode duivels in Brazilië gaat uiteraard ook in Home Marjorie niet onopgemerkt voorbij. De wedstrijden worden samen gevolgd, voorafgegaan door pronostieken en begeleid door natjes en droogjes en vooral ook veel spanning.

5

Tuinfeest 6 september In het kader van het feestjaar vindt op 6 september een groot tuinfeest plaats in Home Marjorie. Bewoners, hun betrokkenen, medewerkers, sponsors, vzw Home Marjorie, de Huntingtonliga vzw… genieten er samen van het optreden van de Murgafanfare ‘Agrum’ uit Heist-op-den-Berg en de coverband ‘Elke & de Eddy’s’ uit Aarschot.

6

Congres EHDN in Barcelona 19-21 september Tweejaarlijks organiseert het European Huntington’s Disease Network een congres waar onderzoekers, professionelen actief in de zorg en leden van de belangenverenigingen kennis, informatie, ervaringen uitwisselen in functie van het voorkomen of genezen van de ziekte en het verbeteren van de zorg voor de mensen en de families die eraan lijden. Dit jaar is Saskia Demeulenaere, stafmedewerker-psychologe in Home Marjorie, uitgenodigd om er het model van ‘vroegtij-

4

5 dige zorgplanning’ voor te stellen. Het belangrijkste doel ervan is bewoners maximaal de controle over hun eigen leven te laten behouden.

7

Fietsenberging november Al jaren dromen we van een fietsenberging die ruim genoeg is om het bijzondere fietsenpark van Home Marjorie en de fietsende medewerkers te stallen en te onderhouden. In november konden we dit realiseren.

7 9

Music for Life december Een paar mensen die kennis maken met Home Marjorie tijdens het tuinfeest van september, contacteren ons in oktober met de vraag of het toegestaan is om een actie ten voordele van Home Marjorie op touw te zetten ook al gaat het om een bescheiden opbrengst. We zijn uiteraard zeer opgezet met een dergelijke blijk van solidariteit. Eind december staat er een mooie 4.300 € op de teller!

8

Dromenvanger 25 november De komende jaren zijn er met FAM (Flexibel Aanbod Meerderjarigen) en PVF (Persoonsvolgende Financiering) een aantal belangrijke wijzigingen in de uitbouw en financiering van de voorzieningen op til. Op 25 november brengen we een grote groep medewerkers bij mekaar voor informatie, maar ook om samen te dromen en na te denken over mogelijke ontwikkelingen in het zorgaanbod van Home Marjorie.

6

9

Zorg voor personen met een beperking

dvc ‘t Zwart Goor Zwart Goor 1 2330 Merksplas

Verkenning van de mogelijkheden van zorgvernieuwing

014 63 62 11 www.zwartgoor.be

Vanaf 1 januari 2014 werden de verschillende erkenningsvormen omgezet in een proeftuinproject Flexibel Aanbod Meerderjarigen (FAM). Naast de klassieke ondersteuning bij wonen en dagbesteding kan nu ook volop ingezet worden op begeleiding in de thuissituatie. Ambulante en mobiele begeleidingsvormen krijgen een volwaardige plaats in het aanbod.

algemeen directeur: Paul Maes medisch directeur: Tina Geens

Paspoort Het dienstverleningscentrum (dvc) ’t Zwart Goor biedt ondersteuning en begeleiding aan een 300-tal volwassenen met een verstandelijke beperking of een autismespectrumstoornis op verschillende locaties in de Antwerpse Kempen (Merksplas, Turnhout, Hoogstraten, Malle, Zoersel).

Ondersteuning op maat In de proeftuin FAM kunnen zorgvragers en begeleiders samen verkennen wat de mogelijkheden zijn om een ondersteuning op te zetten die aangepast is aan de noden. Dat vraagt uiteraard luisterbereidheid en inlevingsvermogen, maar vooral ook openheid, creativiteit en zin in verantwoord experimenteren. Medewerkers stellen vast dat er oplossingen komen die in het verleden, door de strakke regelgeving, niet mogelijk waren. Uiteraard brengen deze vernieuwingsprocessen ook onzekerheid mee. Vertrouwde kaders vallen weg en moeten anders ingevuld worden. Bovendien is er het besef dat dit nog maar het begin is van waar de zorg naartoe zou moeten evolueren. De mogelijkheden zijn al in het eerste jaar duidelijk: meer zorgvragers vinden begeleiding en het aanbod aan ondersteuningsvormen groeit. Begeleid werken en mobiele begeleiding breiden sterk uit. Combinaties van zorg kunnen ontwikkelen. Dagbesteding in een andere voorziening en wonen in ’t Zwart Goor kunnen zonder problemen georganiseerd worden. Aanvullende mobiele begeleiding in de thuissituatie kan perfect aansluiten op een aanbod dagbesteding. Bovendien geeft een erkenning Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening (RTH) ook de kans om een eerste, weliswaar beperkte, ondersteuning te bieden zonder dat de zorgvrager een zware inschrijvingsprocedure moet doormaken. Preventief werken krijgt daardoor ook kansen binnen de gehandicaptenzorg.

De dienstverlening - flexibel aanbod meerderjarigen en rechtstreeks toegankelijke hulp - omvat verschillende vormen van woonondersteuning, dagbesteding, ambulante en mobiele begeleiding. Voor personen met een verstandelijke beperking die geïnterneerd zijn in een strafinrichting is er een specifiek aanbod.

39 ZORGAANBOD

Observatie, diagnose en behandeling In deze periode van vernieuwing werden alle voorbereidingen getroffen om op 1 januari 2015 te kunnen starten met een nieuwe zorgvorm. Het dvc ’t Zwart Goor heeft zich in de uitbreidingsplannen gehandicaptenzorg voor de provincie Antwerpen ingeschreven voor de realisatie van 6 plaatsen voor observatie, diagnose en behandeling van mensen met een verstandelijke beperking en ernstige bijkomende gedragsproblemen. Zorgvragers in een thuissituatie of verblijvend in een andere voorziening kunnen hierop beroep doen als de situatie dreigt vast te lopen door de gedragsproblematiek.

Een huis om in te wonen Gelijklopend met de zorgvernieuwing was 2014 opnieuw een jaar met drukke bouwwerkzaamheden. Een aangepaste infrastructuur is vandaag zo mogelijk nog belangrijker dan in het verleden. Het gebouw voor de observatie-, diagnose- en behandelingsafdeling is net klaar voor de ingebruikname op 1 januari 2015. Ondertussen wordt in Zoersel naarstig gewerkt aan een huis voor 18 bewoners. Het kleine huis in de Merodelei in Turnhout wordt vervangen door ‘de Lammerenberg’, een thuis met drie groepswoningen voor vijf mensen en twee individuele studio’s. Naast deze gesubsidieerde werken is de eigen technische dienst op het domein druk bezig met de verbouwing van Klimop, een gebouw op het domein voor de opvang van mensen met een complexe problematiek en een persoonsvolgende financiering. Deze woning, met 10 individuele studio’s en een gezamenlijk woongedeelte, zal begin 2015 klaar zijn. Terwijl deze werken volop bezig zijn, is in 2014 al een denkproces opgestart om te bekijken wat de invoering van de persoonsvolgende financiering zal meebrengen voor de infrastructuur en welke keuzes er gemaakt worden.

Kort genoteerd dvc ‘t Zwart Goor

Deze tijdelijke ondersteuning sluit naadloos aan bij de doelstellingen van de proeftuin FAM. Het dienstverleningscentrum ’t Zwart Goor blijft duidelijk de keuze maken om zich te richten op die mensen die omwille van ernstige bijkomende gedragsproblemen moeilijk een gepaste ondersteuning vinden. Outreach Met de functie outreach die binnen RTH kan geboden worden, wordt er via advies en overleg ondersteuning geboden aan de thuissituatie of andere voorzieningen. Zo kan de ondersteuning ook na de tijdelijke opname verder gezet worden. Deze werkvorm laat toe om in te zetten op de samenwerking met bvb thuiszorgdiensten die mensen in thuissituaties ondersteunen. Ook cliëntenoverleg met andere sectoren kan eindelijk een plaats krijgen binnen de functie outreach. Dit is echter slechts het begin van de zorgvernieuwing. De volgende stap zal gezet worden met de veralgemening van de persoonsvolgende financiering, die vermoedelijk begin 2016 zal starten. De huidige ontwikkelingen stemmen hoopvol, omdat voorzieningen kansen krijgen om volwaardig aan te sluiten bij de zorgvragers en samen met hen de kwaliteit van hun leven verder vorm te geven.

1 1

Project lichtkracht abagg en amanis voorjaar In samenwerking met Lichtkracht (Doedèskaden en LeutigLandleven) wordt een sociaal artistiek project opgezet voor geïnterneerden met een verstandelijke beperking. De deelnemers combineren verschillende creatieve technieken (klei, hout, muziek,…) en werken toe naar een toonmoment. Op www. lichtkracht.be vind je meer informatie en filmpjes van het (voorlopige) resultaat.

2

Vijverproject voorjaar Met de steun van verschillende sponsors werd het visleven in de vijver weer op gang gebracht. De visclub met bewoners van ’t Zwart Goor moet voortaan geen verre verplaatsing meer maken om hun sport te beoefenen.

2 ZORGAANBOD 40

3

5

4

6

4

6 7

Vrijwiligerswerking onder de aandacht zomer In 2014 werd, in nauwe samenwerking met de gebruikersraad, een nieuwe impuls gegeven aan de vrijwilligerswerking. Dat leidde tot een verdubbeling van het aantal vrijwilligers.

Zomerfeesten 21 en 22 juni De jaarlijkse zomerfeesten zijn ook dit jaar een groot succes en staan helemaal in het teken van het thema ‘Goed’ Ingepakt. Goed is oké, maar goed is ook wasgoed, breigoed, linnengoed, enzovoort. Heel het domein krijgt een feestpakje aan om de families en andere bezoekers te verwelkomen.

41 ZORGAANBOD

Bezoek zorginspectie 2 september In het najaar komt de zorginspectie onaangekondigd op bezoek. De evaluatie is zeer positief met een uitgebreide gedachtewisseling over de lopende zorgvernieuwingsprojecten.

Afbraak oud administratiegebouw december Na de verhuis naar het nieuwe administratiegebouw is het tijd om definitief afscheid te nemen van het oude. De afbraak van het oude administratiegebouw schept een dorpspleingevoel op het domein van ’t Zwart Goor.

Kort genoteerd dvc ‘t Zwart Goor

3

Ouderenzorg

wzh Ambroos Woon- en zorghuis Ambroos Muizenstraat 66 1981 Hofstade (Zemst) www.wzh-ambroos.be algemeen directeur: Paul Van Tendeloo directeur Ambroos: Mieke Vandorpe

Paspoort Het woon- en zorghuis Ambroos is een

Werken aan een duidelijke en efficiënte structuur Ambroos is nog een vrij nieuwe, en vandaar ook ‘zoekende’ organisatie. De sterkte van het woonzorghuis (wzh) Ambroos zit in een sterke visie over bewonersgerichte, afgestemde zorg. Nog verder te verfijnen, is de organisatiestructuur en de verdere ontplooiing van medewerkers. Om vat te krijgen op de actiepunten op dit terrein worden in juni workshops georganiseerd. Hier neemt een derde van alle medewerkers aan deel en het brengt een positieve dynamiek te weeg. Mieke Vandorpe, de nieuwe directeur sinds 10 maart 2014, krijgt op die manier op zeer korte tijd zicht op de beleving van medewerkers over de verschillende disciplines en hun opdrachten in huis. Een schat aan informatie. Eén van de grootste knelpunten, die ook in praktijk worden aangevoeld, is de invulling van zinvolle tijdsbesteding en de taken en plaats van de ergotherapeuten in het organogram. In het najaar wordt werk gemaakt van een reorganisatie. We worden hierbij bijgestaan door een consultant van Hura die we via projectmiddelen kunnen raadplegen. Tegen het einde van het jaar is de hertekening klaar. Op 8 december starten tegelijk 3 nieuwe ergotherapeuten, die voortaan ook de animatie voor hun rekening nemen. De structuur is sterk vereenvoudigd. We spreken in Ambroos van een ‘kernteam’ per woning dat bestaat uit zorgkundigen en woningassistenten, en een ‘groot team’ - aangestuurd door de woningverantwoordelijke (hoofdverpleegkundige) - dat bestaat uit 2 woningen met 2 kernteams aangevuld met een ergotherapeut en een kinesitherapeut. Het doel is de ergo en kiné dichter bij de bewoners te brengen, en te integreren in het team en het woonzorggebeuren. Ook in 2015 wordt hier verder werk van gemaakt. Het is de kunst een goed evenwicht te vinden tussen functiegedifferentieerd werken en geïntegreerde zorg. Dezelfde oefening dient in 2015 te gebeuren voor de groep van verpleegkundigen. Behoren tot een team en dicht bij de bewoners staan, zijn ook hier de aanleiding van het denkwerk dat voor deze discipline weldra van start gaat.

nieuw initiatief met 95 woongelegenheden, een centrum voor kortverblijf met 10 plaatsen, een centrum voor dagverzorging met 15 plaatsen en 26 assistentiewoningen (service flats). Het dagelijks beleid van Ambroos valt onder de verantwoordelijkheid van het directieteam ouderenzorg Emmaüs.

Zorg om kwaliteit Een ICT-tool voor Prezo Ook in 2014 is Ambroos lid van de pilootgroep Prezo Woonzorg, een kwaliteitssysteem voor woonzorgcentra dat ontwikkeld wordt door Zorgnet Vlaanderen. Dit jaar staat alles in het teken van de ontwikkeling van een ICT-tool die de werking met Prezo dient te ondersteunen. Eind 2014 is die tool klaar voor lancering in de sector. Dit gaat gepaard met een groot event met talrijke opkomst. Ambroos kiest ervoor, samen met de collega-woonzorgcentra binnen Emmaüs Ouderenzorg, om met de ICT-tool van start te gaan in 2015.

ZORGAANBOD 42

3

1 2

1

Multicultureel eetfestijn 21 maart Elke woning organiseert minstens ja een etentje. Dat biedt de gelegenhe familie om eens ‘op restaurant’ te gaa de bewoner, maar is ook een welkome sering van het woningbudget. Schrans kiest voor een multicultureel eetfest medewerkers (tevens multicultureel) zelf en serveren de beste couscous en ooit gegeten in het Mechelse… Er is e rassingsact voorzien, m.n. buikdanser

Kort genoteerd Ambroos

Een kwaliteitscoördinator dringt zich op Kwaliteitszorg is op zich geen aparte entiteit en dient verweven te zijn in de ganse werking van het woonzorghuis. Toch merken we dat dagelijkse beslommeringen dikwijls belemmeren dat tijd vrijgemaakt wordt voor zaken die echt belangrijk zijn. De verdere implementatie van Prezo, maar ook het uitschrijven van duidelijke procedures en afspraken, een doordacht VTO-plan dat afgestemd is op het kwaliteitsplan, een goede organisatie van stagewerking, evaluatie van jobstudenten, een goed onthaalbeleid voor nieuwe medewerkers, de verdere werking aan betere cijfers voor de kwaliteitsindicatoren opgelegd door de overheid… zijn items die in de verdrukking komen. De functie van kwaliteitscoördinator (in de ruime zin van het woord) dringt zich op. In 2014 wordt dan ook de weg gebaand voor de aanwerving van een kwaliteitscoördinator, binnen de huidige werkingsmiddelen. De sollicitaties zijn rond, en in maart 2015 verwachten we haar komst. Er ligt alvast een stapel opdrachten op haar bureau.

2

Open deur serviceflats 29 en 30 maart Om de kandidaat-bewoners voor onz viceflats te leren kennen, en op die m de ellenlange wachtlijst van de servi uit te zuiveren, nodigen wij hen uit o opendeurweekend. De huidige bewone de serviceflats verwelkomen hun mo toekomstige buren: ze geven zelf een r ding en nodigen hen uit voor koffie en

3

Bezoek aan de Koninklijke serres 23 april De bewoners van de afdelingen Eetv Wolfslinde en de bezoekers van he verzorgingscentrum brengen een b aan de Koninklijke serres in Laken. S enkele dagen op een jaar worden de d van deze prachtige serres geopend vo publiek. Het Belgisch leger steekt een toe om mindervalide bezoekers te help

4

aarlijks eid aan an met e sponshoeve tijn. De ) koken n tajine een verressen!

ze sermanier iceflats op een ers van ogelijks rondleitaart.

veld en et dagbezoek Slechts deuren oor het handje pen.

5 4

Vorming rolstoelrijden voor vrijwilligers 6 juni Voor het eerst wordt er in wzh Ambroos een vorming rolstoel rijden aangeboden voor vrijwilligers. Rijden met een rolstoel is immers geen evidentie… Na de vorming ontvangen de deelnemers een oorkonde en een ijsje.

5

Bezoek aan Planckendael 10 juni Planckendael ligt vlakbij Ambroos, aan de andere kant van de vaart. Een bezoek aan Planckendael is ondertussen een jaarlijkse uitstap. De bewoners kijken er naar uit en halen altijd leuke herinneringen op als ze eraan terugdenken. Naast Plankendael staan er ook een aantal andere uitstappen op het programma, zoals te voet naar het ijssalon, een deelname aan een activiteit van de gemeente,…

6

Week van de sport 28 juli tot 1 augustus Deze week staan alle bewoners paraat om deel te nemen aan dit evenement, georganiseerd door het kinéteam, vanuit de overtuiging dat oudere mensen veel baat hebben aan actieve beweging. Een fit-o-meter in de tuin, volksspelen op het terras, waterspelletjes en actief bewegen in de virtuele wereld (Wii),… Alle woningen, het dagcentrum en de assistentiewoningen nemen het in een ludieke competitie tegen elkaar op.

6

HERFSTAVOND DVC Ambroos Aperitief Breugelbuffet Dessertenbuffet met koffie/thee (excl dranken aan tafel) €16,50

7

21 november 2014 18u00-21u30 Inschrijving + betaling vóór 10 november Muizenstraat 66 Inschrijvingen zijn beperkt 1980 Hofstade [email protected] of 015/47.58.66 Herfstavond dagverzorgingscentrum betaling contant in DVC of via overschrijving: 731-0223879-75 21 metnovember vermelding “herfstfeest DVC” en naam + aantal deelnemers. Bezoekers, familieleden en sympathisanten van het dagverzorgingscentrum brengen een gezellige avond door. Het ideale moment om wat bij te praten en contacten te leggen bij een uitgebreid Breugelbuffet, opgeluisterd door enkele muzikanten.

7

8

Geschenkenmarkt 30 november De jaarlijkse geschenkenmarkt in de cafetaria wordt georganiseerd door de animatiemedewerkers en een aantal zeer geëngageerde vrijwilligers. Er worden onder meer zaken verkocht die samen met de bewoners gemaakt zijn. Er is ook kinderanimatie voorzien, een tombola, een jenever- en chocomelkstand, en iets om te eten. De opkomst is talrijk en de sfeer is plezant! De opbrengst gaat naar het (beperkte) animatiebudget.

9

Sinterklaasfeest 5 december In de namiddag bezoekt de sint de woningen. Enkele uren later komt hij langs voor de kinderen van de personeelsleden. De kindjes volgen een zwarte-pieten-parcours, maken een reuze tekening voor de sint, eten frietjes met curryworst en kunnen zich buiten uitleven met volksspelen. Uiteraard gaan ze ook allen bij de sint op schoot. Alleen maar blije gezichtjes!

9 EMMAÜS 44

Ouderenzorg

wzh Hof van Arenberg Rooienberg 1 2570 Duffel 015 30 36 16 www.hofvanarenberg.be algemeen directeur: Paul Van Tendeloo directeur Hof van Arenberg: Gert Noels

Thuiszorgondersteuning en assistentiewoningen Het aanbod van wzh Hof van Arenberg breidt uit: een dagverzorgingscentrum met vijf erkende plaatsen, een lokaal dienstencentrum en maar liefst 54 hypermoderne assistentiewoningen. Deze initiatieven komen in nieuwe gebouwen in de Stationsstraat in Duffel, gedoopt als ‘De Peerle’. Met een openingssymposium wordt het officiële startschot gegeven. Het dagverzorgingscentrum opent op 1 oktober de deuren en het aantal zorggebruikers groeit zienderogen. Een eigen vervoersdienst brengt de mensen van deur tot deur en zelfs nog een stapje verder indien nodig. Midden december wordt er de eerste strijkmand binnengebracht en de dag nadien weer netjes afgeleverd vanuit het nieuwe strijkatelier. Ondertussen zijn de eerste grijze lokken ook geknipt en tovert de kapster de mooiste coupes tevoorschijn in het kapsalon.

Paspoort Het Hof van Arenberg huisvest 74 bewoners verdeeld over 5 woningen. In het residentiële gedeelte zijn zowel ouderen met een lichamelijke problematiek als met dementie welkom. Beide doelgroepen beschikken over gescheiden ruimtes, ingedeeld in kleine huiselijke en herkenbare leefruimtes van tien woongelegenheden. In twee afdelingen ver-

Er wachten in 2015 nog veel uitdagingen: het lokaal dienstencentrum moet op de kaart gezet worden. Dit wordt the place to be voor senioren van Duffel en omstreken. Daarvoor is al een groep enthousiaste vrijwilligers actief. Ze staan klaar om de senioren in de cafetaria te ontvangen en er de nodige sfeer te voorzien. Bijna de helft van de assistentiewoningen is eind 2014 al verhuurd. We maken ons sterk dat we in de zomermaanden van 2015 met een totaal gevuld huis zullen genieten van onze heerlijke terrassen, onze petanquebaan, ons mooi tuinmeubilair…

1

blijven zorgbehoevende zusters van het Convent van Betlehem. Er zijn 10 plaatsen kortverblijf. 5 woongelegenheden zijn voorbehouden voor patiënten met MS/ALS. Sinds 1 januari 2015 heeft Hof van Arenberg ook een dagcentrum en 54 assistentiewoningen. Het dagelijks beleid van het Hof van Arenberg valt onder de verantwoordelijkheid van het directieteam ouderenzorg Emmaüs.

45 EMMAÜS

2

Het aanbod ouderenzorg dat Emmaüs in Duffel aanbiedt, kent dus een exponentiële groei. Ook het team breidt uit. Op 2 januari start Gert Noels als nieuwe directeur. Samen met een super enthousiast team zal de kapitein ook in 2015 zijn koers varen.

Kort genoteerd Hof van Arenberg

4 6 1

Valentijn 10 februari Onder leiding van de kok Marc maken we heerlijke biscuitharten en zo kunnen de bewoners, samen met hun familie en/of partner Valentijn vieren.

2

Handmassage 27 februari De leerlingen van het vierde jaar verzorging van het Sint-Norbertusinstituut komen hun technieken over handmassage in praktijk uitproberen bij de bewoners, hun familie en de medewerkers.

3

Koffienamiddag 20 maart, 2 april Van ijskoffie tot koffie met een glaasje advocaat! De bewoners van Hofke en Vita kunnen alle mogelijke koffies proeven. Daarbij hoort natuurlijk ook een praline en cake. Snoepen maar!

4

Gezond koken met studenten verpleegkunde 4 april Een aantal studenten verpleegkunde van Thomas More Mechelen komt met de bewoners een gezonde maaltijd bereiden. Ze leren de bewoners ook de voedingsdriehoek kennen via quizvragen.

5

5

Den Grooten Oorlog 22 augustus De bewoners van het Hof van Arenberg willen de 100ste verjaardag van de Groote Oorlog herdenken met aangepaste teksten en muziek. Velen van hen maakten nog bewust de Tweede Wereldoorlog mee. Een zorgkundige blaast op haar trompet The Last Post. Kippenvelmoment!

6

Opening De Peerle 10 oktober De bewoners luisteren de opening van De Peerle op. Ze kiezen voor een aangepaste versie van de snijdersbank. Het is niet voor niets dat ze wekelijks dinsdag en donderdag samen zingen. Ook van de receptie nadien genieten ze ten volle!

7

Seniorennamiddag 19 november De bewoners van de woning Hofke 2 nodigen ter gelegenheid van de week van de senioren hun kinderen en kleinkinderen uit om oude volksspelen te komen meespelen. Zo kan de jeugd eens kennismaken met spelen uit de tijd van hun ouders en grootouders. Er is een schminkstand voor de kinderen en er worden pannenkoeken geserveerd .

7 EMMAÜS 46

Ouderenzorg

wzh Sint-Jozef Kruizemunt 15 2160 Wommelgem

Een nieuwe voorziening in Emmaus Ouderenzorg vanaf 1 januari 2014

03 354 34 51 www.wzcsintjozef.be

Op 1 januari 2014 maakt woon- en zorghuis (wzh) Sint-Jozef in Wommelgem deel uit van Emmaus Ouderenzorg. Tegelijk start Gert Adriaenssen er als directeur.

directeur: Gert Adriaenssen

Het wzh Sint-Jozef is centraal gelegen in Wommelgem en tegelijk makkelijk bereikbaar. Het huis biedt onderdak aan 75 residentiële bewoners en 3 bewoners in kortverblijf. Daarnaast zijn er 26 assistentiewoningen. Wzh Sint-Jozef kan een beroep doen op een enthousiaste en gemotiveerde groep van vrijwilligers. Hun inzet wordt door bewoners en personeel enorm geapprecieerd. Samenwerking met Galerij ‘t kallement Wzh Sint-Jozef heeft een unieke samenwerking met Galerij ’t Kallement, een vrijwilligersgroep die concerten en tentoonstellingen organiseert in het woon- en zorghuis. Maandelijks is er van oktober tot juni op zondag een gratis aperitiefconcert en een vernissage. Dat gebeurt al 28 jaar en er werden al meer dan 200 concerten gegeven.

Paspoort Woon- en zorghuis Sint-Jozef in Wom-

Het uitgangspunt van deze kunstgalerij is dat bejaarde bewoners deel uitmaken van de dorpsgemeenschap en dat beide verbonden worden door kunst en cultuur. Zo wordt het woon- en zorghuis een beetje omgetoverd tot concertzaal en museum. Het creëert voor de bewoners afwisseling, actie en ontmoetingskansen. Samen met de genodigden van buitenaf zorgt de kunstgalerij voor een mix van bewoners en kunstliefhebbers binnen de muren van het wzh Sint-Jozef. Het project is mogelijk dankzij de steun van de gemeente Wommelgem, KBC, culturele kring Jan Puimège en Rotary Antwerpen-Amerloo.

melgem heeft 75 plaatsen rob/rvt en 3 plaatsen in kortverblijf. Op dezelfde campus in het centrum van de gemeente liggen nog 26 assistentiewoningen. Wzh Sint-Jozef maakt sinds 1 januari 2014 deel uit van vzw Emmaüs. Het dagelijks beleid van het wzh SintJozef valt onder de verantwoordelijkheid van het directieteam ouderenzorg Emmaüs.

47 ZORGAANBOD

Toekomstperspectieven Er zijn enkele veelbelovende toekomstperspectieven. Zo start in 2015 het lokaal dienstencentrum ’t Kallement’ op. Daarbij stelt het huis onder meer infrastructuur ter beschikking van diverse verenigingen en diensten van de lokale gemeenschap. Opnieuw kunnen mensen elkaar en de bewoners van het woonzorghuis er ontmoeten. Verder wordt in de loop van 2015 ‘Prezo woonzorg’ geïmplementeerd als integraal kwaliteitssysteem voor zelfevaluatie, kwaliteitsverbetering en certificering in de woonzorg. Daarmee wil wzh Sint-Jozef ook inhoudelijk schaven aan het verbeteren en borgen van de kwaliteit van de diverse (zorg)processen.

3

Kort genoteerd Sint-Jozef

1 1

4

2

5

Hobbywerking voor bewoners en vrijwilligers In de hobbyruimte kunnen bewoners en vrijwilligers zich creatief uitleven met verf, boetseerklei, papier, stoffen en nog veel meer.

BBQ 7 augustus Bewoners, mantelzorgers en personeel kunnen genieten van een heerlijke zomerse barbecue.

3

Kaas- en wijnavond 20 november In de week van de derde leeftijd worden bewoners en familie eens extra in de watten gelegd. De deelnemers genieten van kaas, wijn en het talrijk aanwezige gezelschap.

Kerstmarkt 10 december De jaarlijkse Kerstmarkt met verkoop van zelfgemaakte bloemstukken, kaarten, heerlijke taart, Duitse Reibekuchen en een bezoek van de Kerstman zelf.

Apertiefconcerten en vernissages Galerij ’t kallement elke 4e zondag van oktober tot juni Kunst en cultuur brengen bewoners en buitenstaanders samen. In 2014 vindt het 200ste aperitiefconcert plaats, gevolgd door een tentoonstelling met werken van een nieuwe exposant.

4 2

5 ZORGAANBOD 48

Ouderenzorg

wzh Ten Kerselaere Boonmarkt 27 2220 Heist-op-den-Berg 015 22 88 22 www.tenkerselaere.be algemeen directeur: Paul Van Tendeloo directeur Ten Kerselaere: Veerle Nys

Markt op de markt Ten Kerselaere ligt aan de Boonmarkt in Hallaar. Iedere markt is die naam maar waardig als er ook effectief wordt ‘gemarkt’. In mei start Ten Kerselaere op zijn marktplein ook effectief met een maandelijkse avondmarkt. Iedere eerste donderdag van de maand zijn een vijftiental marktkramers paraat. Het doel is enerzijds om bewoners en hun familie de kans te geven om op een leuke manier inkopen allerhande te doen, maar anderzijds ook om de integratie met de buurt nog te verbeteren. Trajectbegeleiding Dagverzorging, kortverblijf, kleinschalig genormaliseerd wonen, lokaal dienstencentrum, dienstencheques … Als cliënt wil je wel eens de weg verliezen in het bos van hulpverlening, zelfs binnen één organisatie. Daarom is Ten Kerselaere gestart met ‘trajectbegeleiding’.

Paspoort Ten Kerselaere is een woon- en zorghuis met

De rode draad van trajectbegeleiding is dat de cliënt altijd één aanspreekpunt heeft. De trajectbegeleider helpt bij de analyse van het zorgprobleem en gaat samen met de cliënt op zoek naar de gepaste ondersteuning. Dikwijls gebeurt dat na een multidisciplinair overleg in aanwezigheid van de cliënt en/of de mantelzorger, huisarts en alle betrokken hulpverleners. Dat kan zowel binnen als buiten Ten Kerselaere zijn. Het houdt in dat Ten Kerselaere er enerzijds voor zorgt dat er een vlotte informatiedoorstroming is tussen de verschillende interne diensten. Anderzijds heeft de trajectbegeleider intensieve en open contacten met zorgaanbieders en verwijzers.

een ruime waaier aan thuisvervangende en thuiszorgondersteunende diensten voor ouderen. Er zijn 107 woongelegenheden waaronder het centrum niet aangeboren hersenletsel (CNAH) en opvang voor patiënten met MS of ALS. Meer dan 50 thuiswonende ouderen maken dagelijks gebruik van de thuiszorgondersteunende diensten dagverzorging, kortverblijf, poetshulp, strijkatelier, aangepast vervoer. Het lokaal dienstencentrum De Pit werkt nauw samen met de partners van gemeente en ocmw Heist op den Berg en CM Turnhout-Mechelen.

49 ZORGAANBOD

Reminiscentie In het academiejaar 2014 – 2015 onderzoeken twee studenten van de UA onder leiding van prof. dr. Peter Van Bogaert het effect van langdurige individuele reminiscentie bij ouderen met een cognitieve stoornis in een residentiële setting. Bij reminiscentie worden herinneringen opgehaald aan vroeger, blijft men stilstaan bij gebeurtenissen uit het verleden. Uit de resultaten blijkt dat reminiscentie een grote impact heeft op de verbetering van depressieve symptomen bij bewoners met dementie. Bewoners die systematisch reminiscentie kregen, vertoonden 6.17 keer meer kans op een gunstige evolutie op de ‘Cornell-Scale-for-depression-in-dementia’ (CSDD )van 4 punten of meer. Deze bevindingen zijn therapeutisch relevant omdat bij bewoners met depressie veel depressieve symptomen voorkomen.

Het is van belang reminiscentie in de grondhouding van alle medewerkers te leggen en zo een effect te creëren bij de bewoners op vlak van het psychologisch welbevinden. Op die manier wordt in Ten Kerselaere reminiscentie ingepast in een belevingsgerichte houding, die eigen is aan iedereen die deel uitmaakt van de totaalomkadering van de bewoner: zorgverlener, vrijwilliger, familie en mantelzorger.

Kort genoteerd Ten Kerselaere

1 1

Avondmarkt eerste donderdag van de maandag Aan de Boonmarkt hoort een echte markt. En die avondmarkt blijkt een succes.

2

Come on studie Ten Kerselaere neemt deel aan een studie over multidisciplinair overleg bij medicamenteuze behandeling van individuele bewoners. De studie loopt samen met de huisartsenkring, Zorg en Farma en een universitaire equipe.

3

Kunst met pit In dienstencentrum De Pit kunnen mensen met dementie zich een heel jaar lang creatief uitleven. Kunst blijkt een goede manier om het beste naar boven te halen bij personen met dementie. Het project loopt samen met verschillende partners van de ‘dementievriendelijke gemeente’ Heist-op-den-Berg.

3 ZORGAANBOD 50

Kind, jeugd en gezin

kdv De Hummeltjes zkdv De Snoezels Rooienberg 12 - 2570 Duffel - 015 30 41 11

kdv De Zonnebloem CIKO Emmaüs Koningin Astridlaan 157 - 2800 Mechelen - 015 41 02 01 www.kdvdezonnebloem.be

IBO Duffel Tieneropvang Rooienberg 12 B - 2570 Duffel - 015 30 41 11 www.kinderopvangduffel.be directeur: Saskia Lambrechts

Paspoort KDV De Hummeltjes Het kinderdagverblijf (kdv) De Hummeltjes in Duffel heeft 84 erkende plaatsen voor opvang van kinderen tussen 0 en 3 jaar. Het zelfstandig kinderdagverblijf De Snoezels telt 20 plaatsen. KDV De Zonnebloem Het kinderdagverblijf (kdv) De Zonnebloem in Mechelen heeft een erkenning voor 28 plaatsen voor kinderen van 0 tot 3 jaar. IBO Duffel Het Initiatief Buitenschoolse Opvang (IBO) heeft drie vestigingen in Duffel: Het Speelnest, Het Ravottersnest en Het Ooievaarsnest. Er zijn in totaal 168 erkende plaatsen. Per jaar maken 850 kinderen gebruik van de opvang. Het Flexonest coördineert voor de zorgregio Kontich flexibele en occasionele opvang.

51 ZORGAANBOD

Decreet kinderopvang van baby’s en peuters Vanaf 1 april 2014 wordt de versnipperde en verouderde regelgeving vervangen door een nieuwe uniforme wetgeving voor alle kinderopvangvoorzieningen. De belangrijkste nieuwigheden zijn de volgende: Men spreekt voortaan van groepsopvang of gezinsopvang en niet meer van erkenningen, maar van vergunningen. Identieke regels gelden zowel voor vzw’s, openbare besturen als zelfstandigen. De subsidiëring gebeurt in trappen: hoe hoger de trap, hoe hoger de subsidies en hoe groter de opdracht. Vanaf trap 2 werkt men met inkomensgerelateerde ouderbijdragen. Wat ouders moeten betalen, wordt bepaald via een aan te vragen kindcode. Er ligt een grotere verantwoordelijkheid bij de ouders. Het principe bestellen = betalen werd van toepassing (exclusief de respijtdagen die men kan inroepen).

Nieuwbouw KDV De Zonnebloem Eind december wordt de nieuwbouw voor 42 vergunde opvangplaatsen opgeleverd na een jaar hard werken. Al sinds 1999 - wanneer het kinderdagverblijf deel ging uitmaken van Emmaüs – werd gezocht naar een betere huisvesting. In 2012 startten we met de uittekening van het project, maar de effectieve bouwwerken startten in maart 2014. Na 15 jaar plukken we eindelijk de vruchten van ons streven. De officiële opening van deze nieuwbouw door minister Vandeurzen is gepland op 29 mei 2015.

IBO vernieuwt Op een Staten-Generaal in het Vlaams Parlement komt de toekomstige uitbouw van de buitenschoolse opvang ter sprake. De bedoeling is dat Welzijn, Onderwijs en Sport, Jeugd en Cultuur de handen in elkaar slaan om een nieuwe uniforme werking uit te tekenen. In de beleidsnota van minister Vandeurzen wordt een nieuw decreet voor de opvang van kleuters en lagereschoolkinderen aangekondigd. In het IBO Duffel is de vraag naar buitenschoolse kinderopvang te groot. In samenwerking met het gemeentebestuur en de scholen van alle netten wordt daarom gewerkt aan de uitbouw van een nieuwe Tieneropvang op drie locaties in de onmiddellijke omgeving van de IBO-locaties: Tieneropvang-West (in de Kiliaanschool), Tieneropvang-Oost (in de Monessori-school) en Tieneropvang-Mijl (in de gemeentelijke lagere school De Meyl). Lagere schoolkinderen van de 4e, 5e en 6e leerjaren worden tussen 15.45 uur en 17.45 uur opgevangen in afzonderlijke schoolruimten en dit op de vier volle schooldagen. Op alle andere opvangmomenten kunnen deze lagereschoolkinderen nog in het IBO zelf terecht. De dagelijkse organisatie wordt ter harte genomen door het IBO, de accommodatie en het spelmateriaal nemen de scholen voor hun rekening. Het gemeentebestuur komt financieel tussen. Een mooi voorbeeld van samenwerking. Op die manier kunnen we de nodige opvang bieden aan alle kinderen.

Inclusieve opvang Voor kinderen met een specifieke zorgbehoefte start in 2014 het CIKO Emmaüs op. De nieuwe inclusiecoach Joke Vande Casteele ondersteunt kinderen, ouders en medewerkers binnen de kinderopvangvoorzieningen van de vzw. Ook andere voorzieningen in de zorgregio Mechelen (Mechelen, Bonheiden, Putte, Sint-Katelijne-Waver en Duffel) kunnen een beroep op haar doen. Op regelmatige basis komen alle inclusiecoachen van Vlaanderen bij Kind en Gezin samen om een gemeenschappelijk beleid uit te stippelen. Met ingang van 2015 werkt het CIKO Emmaüs vanuit de nieuwe Zonnebloem in Mechelen.

ZORGAANBOD 52

3 De Hummeltjes opgefrist In het KDV De Hummeltjes worden de logistieke ruimten en ‘den Dok’ geschilderd. Er worden screens aangekocht voor de ramen van alle leefgroepen en er wordt een grote investering gedaan in eetstoelen voor de babygroepen.

2

Inrichting De Snoezels geoptimaliseerd In het KDV De Snoezels wordt geschilderd: de gang en de speelruimten krijgen een nieuwe laag en er komen nieuwe degelijke stoeltjes en extra bedjes. In het kader van pedagogische ondersteuning voor zelfstandige kinderopvangvoorzieningen begeleidt Karolien Van Slagmolen van Knisper-CEGO de Snoezel-medewerkers om de inrichting van de beschikbare ruimtes te optimaliseren. Bedoeling is om deze interessante weetjes ook door te trekken in de twee andere kinderdagverblijven.

3

Nieuwe verantwoordelijke augustus 2014 In het KDV De Zonnebloem vindt een wisseling van verantwoordelijken plaats n.a.v. het pensioen van Annemie Hamelinck. Medewerkers, ouders en kinderen zwaaien haar feestelijk uit. Kim De Schoenmaecker volgt haar op als verantwoordelijke van De Zonnebloem. De functie van Kim in het IBO Duffel wordt ingevuld door Evi Bercx.

4

I-school Op administratief vlak wordt een nieuw softwarepakket ‘I-school’ in gebruik genomen in de buitenschoolse kinderopvang. Elke groep noteert voortaan de aanwezigheden van de kinderen zelf en dat wordt dan maandelijks verwerkt tot facturen. Bedoeling is op termijn ook alle inschrijvingen voor de Tieneropvang en de vakantieopvang ‘online’ mogelijk te maken, wat de administratieve last moet terugdringen.

5

Van Pagadders, Deugnieten en Wonderteam september De kinderen van Het Speelnest (IBO) worden niet langer per school, maar per leeftijd opgevangen. De draaglast is zo evenwichtiger verdeeld over alle medewerkers. Ook groepsnamen worden aangepast. Voor de kleutergroepen spreken we over Pagadders, Bengels en Kapoenen en voor de lagere schoolkinderen over Deugnieten en Sloebers. De groep van de Schavuiten, kinderen van het 4e leerjaar, wordt eind 2014 stopgezet en de begeleiding van deze groep vormt vanaf 2015 het Wonderteam. Bedoeling is dat het Wonderteam alle groepen ondersteunt waar nodig en een extra aanbod biedt aan alle kinderen.

6

Sprookjes In oktober 2014 gaat de jaarlijkse week van het IBO door met als thema ‘Sprookjes’. Begeleiding en kinderen maken er een geweldige week van.

2 53 ZORGAANBOD

7

Kort genoteerd Kinderopvang

1

Kind, jeugd en gezin

CKG Betlehem Edgard Tinellaan 2b 2800 Mechelen Kapelstraat 4 2830 Willebroek 015 44 67 67 www.ckgbetlehem.be directeur: Johan Feskens

Gevangenisbegeleiding Het CKG te Mechelen is in 2013 gestart met mobiele pedagogische begeleiding van vaders in detentie. Om de band tussen vader en kind te versterken en om dat methodisch te ondersteunen, ontwerpt de mobiele en ambulante werking van het CKG in 2014 een vader-kind werkboek. Bij de opmaak zijn enkele gedetineerde vaders betrokken. Het werkboek is een hulpmiddel voor kinderen (5-12 jaar) om hun gevoelens een plaats te geven en het leven van hun papa beter te begrijpen; en voor vaders om vanuit het standpunt van hun kind te leren kijken. Met dit project wint het CKG de Prijs Hugo Van Mierlo. Zowel de vaders als de kinderen zijn enthousiast. Ook andere gevangenissen, CAW’s en CKG’s tonen interesse. Om de praktijkervaring te linken aan een theoretisch onderbouwd kader, heeft de expert Jean-Marie Govaerts het team verder opgeleid rond vaders en hechting. Er volgt nog onderzoek rond deze module en er wordt een methodiek voor jongere kinderen uitgewerkt. Nog uitdagingen genoeg dus voor 2015 …

‘CEDES, bouwstenen voor een goede kindertijd voor mijn kinderen’

Paspoort Het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) Betlehem biedt ouders met jonge kinderen tot 12 jaar ondersteuning en begeleiding bij de opvoeding van hun kinderen. Dag en nacht staan begeleiders klaar om kinderen op te vangen, om een gezin thuis te begeleiden, om ouders te coachen bij het verbeteren van de relatie met hun kinderen. In samenspraak met het gezin zoekt het CKG naar de meest gepaste ondersteuning. Het zorgaanbod is rechtstreeks toegankelijk en altijd tijdelijk. Het CKG Betlehem heeft twee vestigingsplaatsen: één in Mechelen en één in Willebroek.

Al verschillende jaren biedt het mobiel en ambulant team van Willebroek, in samenwerking met de gemeenten Boom, Willebroek en Bornem ‘triple p groepen’ aan, om met ouders te werken rond ouderlijke vaardigheden. Sommige ouders van maatschappelijk kwetsbare gezinnen vinden moeilijker de weg naar dit aanbod en/of aansluiting bij dit aanbod. In 2014 maken drie begeleiders kennis met een vormingsaanbod van vzw Cedes. Het groepsprogramma tracht aan de hand van krachtgericht werken gezinnen in armoede te versterken en meer controle te laten verwerven over de kwaliteit van hun leven. Dat gebeurt aan de hand van de opvoedingswijzer. Dat is een werkinstrument dat inzoomt op de vier psychosociale noden (bouwstenen) van het kind: liefde en veiligheid, nieuwe ervaringen, positieve reacties en graduele uitbreiding van verantwoordelijkheden. De ouder/zorgdrager wordt aangesproken als eerste en beste advocaat van de vier bouwstenen voor zijn/haar kind(eren). In november start de eerste Cedesgroep met zes ouders in de gemeente Boom. De gemeente vraagt om een samenwerking op langere termijn. In april 2015 zal dan ook de volgende groep van start gaan. De uitdaging is om het programma nog meer bekendheid te geven en

ZORGAANBOD 54

Lang Residentieel: een Gezin Centraal – traject op maat. 2014 staat binnen de Lang Residentiële werking van het CKG in het teken van het opleidingstraject Gezin Centraal van Buro Bolt te Nederland. In navolging van de collega’s van de Kort Residentiële werking – in 2013 werd dit traject daar al ingezet – wordt gekeken op welke manier het oplossingsgericht denkkader en de basisprincipes van Gezin Centraal geïmplementeerd kunnen worden. De uitwerking van dit traject zorgt voor vernieuwing van o.a. het aanmeldingstraject van gezinnen, de inhoudelijke uitwerking van het kinddossier, ouderparticipatie en inspraak, en werken rond gerichte pedagogische doelstellingen. De leefgroep- en de gezinsbegeleider vormen daarbij een sterker duo dat samen het gezinsdossier trekt, met ondersteuning van de andere teamleden. Verder wil het team met de actoren van de Integrale Toegangspoort en de consulenten van de Jeugdrechtbank sterker werken met transparantere en pedagogische doelstellingen. Het is de ambitie om meer in te zetten op de krachten van gezinnen en van kinderen zodat er meer gericht gewerkt kan worden naar een terugkeer van kinderen naar de thuisomgeving. Methodieken als de Drie Huizen, Signs of Safety, netwerktafels… worden meer ingezet om het traject in de Lang Residentiële werking zo goed mogelijk te laten verlopen. In 2015 wil de Lang Residentiële werking gezinnen een hulpverleningstraject aanbieden dat vertrekt vanuit krachten en het geloof in de mogelijkheden van ouders om de opvoedingstaken in de thuiscontext terug te kunnen opnemen. Naast de inhoudelijke opleiding loopt er ook een coachingstraject voor de pedagogisch verantwoordelijke en teamverantwoordelijke.

55 ZORGAANBOD

Kort genoteerd CKG Betlehem

om in andere gemeenten aansluiting te vinden om dit programma aan te kunnen bieden.

1

Oplossingsgericht werken 28 januari en 4 februari De mobiele en ambulante teams van Mechelen en Willebroek verdiepen zich samen met de opvoedingswinkel van Mechelen twee dagen in het oplossingsgericht werken, een realistische, sterktegerichte en positieve veranderbenadering. Deze methodiek vindt meteen en geregeld toepassing in de gezinnen, met verassende resultaten.

2

Verbindende communicatie Januari - maart Een driedaagse vorming rond ‘verbindende communicatie’ daagt het STOP-team uit om aan de hand van oefeningen en rollenspelen nieuwe gesprekstechnieken eigen te maken. Het team heeft zich ook verdiept in de onderwijsregelgeving om scholen en ouders nog beter te kunnen informeren.

3

Huiswerkkameraad en huiswerkbox februari Het mobiel en ambulant team te Mechelen biedt met de hulp van vrijwilligers, ‘de huiswerkkameraden’, huiswerkbegeleiding aan bij kwetsbare gezinnen waarvan het kind in het basisonderwijs een duwtje in de rug kan gebruiken. Dankzij projectsubisidies heeft elk begeleid kind nu een eigen huiswerkbox met materiaal om huiswerk vlot te kunnen maken. De huiswerkkameraden komen via succesvolle vrijwilligerscampagnes in hogescholen bij het CKG terecht.

3

foto volgt

15 4

7

Sherborne-methodiek 20 en 21 maart, 16 mei Eén medewerker krijgt een scholing in de Sherborne-methodiek om in te zetten in intensieve mobiele babybegeleidingen. Aan de hand van een intern georganiseerde (doe-)vorming maken ook de collega’s van de residentiële werking en het mobiele en ambulante team kennis met deze methodiek. Het is een erg zinvolle bewegingsmethode om het contact met (jonge) kinderen te bevorderen.

Verdiepingstweedaagse 20 en 21 november Omdat verdieping en oefening van aangeleerde methodieken belangrijk is in de hulpverlening, zondert het mobiele en ambulante team Mechelen zich twee dagen af om zich verder te verdiepen in o.a. de duplomethodiek, oplossingsgericht werken, beeldend werken en Sherborne.

8

5

Visietekst Gezin Centraal december Een visietekst van Gezin Centraal, een intensief begeleidingsprogramma, krijgt vorm. Gezien de keuze in 2012 om de residentiële werking inhoudelijk te vernieuwen, zal deze visietekst de basis vormen om in 2015 gesprekken met het Agentschap Kind en Gezin te voeren. De visietekst is een bundeling van theoretische kaders, praktijkervaringen, aanbevelingen en uitdagingen.

Finaliseren nieuwe versie ‘Mijn verhaal’ september ‘Mijn verhaal’ is ontwikkeld om kinderen op de hoogte te stellen van de begeleiding en om inspraak te geven. Het is een kinddossier dat het kind op een creatieve manier informeert en de mogelijkheid geeft om het individuele traject in kaart te brengen, eventueel samen met de individuele begeleider. ‘Mijn verhaal’ is op maat gemaakt voor de doelgroep 0-3 jaar en voor de doelgroep 3-12 jaar. Pluim wordt gebruikt in de begeleiding van Gezin Centraal en Lang Residentieel.

6

Partner in Huizen van het Kind Mechelen, Boom en Klein Brabant november De Huizen van het Kind zijn erkend door de Vlaamse overheid. Dit is een lokaal samenwerkingsverband waarbinnen verschillende organisaties samen zorgen voor ondersteuning aan ouders. Het CKG denkt op drie locaties, samen met verschillende andere partners, mee na hoe dit precies in elk Huis verder uitgebouwd kan worden.

6

Kind, jeugd en gezin

Jeugdzorg Emmaüs Mechelen Edgard Tinellaan 1d 2800 Mechelen

Cliëntparticipatie binnen Jeugdzorg Emmaüs Mechelen

015 44 67 44 www.jeugdzorgemmaus.be

Jeugdzorg Emmaüs Mechelen wil de cliënt zorg op maat bieden. Dat kan onder meer als de cliënt in de zorg kan participeren. Tijdens elk begeleidingstraject wordt er al veel aandacht gegeven aan cliëntparticipatie, maar dat kan ook op andere manieren en op andere niveaus.

algemeen directeur: Louis Janssens

De eerste stappen naar een beleid rond cliëntparticipatie werden een aantal jaren geleden gezet tijdens een studiedag. De volgende belangrijke stappen zijn de aanwerving van een ervaringsdeskundige en de opname van cliëntparticipatie in het beleidsplan van 2014. Een werkgroep cliëntparticipatie wordt opgericht. In een eerste fase wordt een visietekst uitgewerkt rond cliëntparticipatie samen met medewerkers, ouders en jongeren. Dat gaf volgend resultaat: Participatie van jongeren en ouders in de jeugdhulpverlening… … is meer dan deelnemen aan de hulpverlening. Jongeren en ouders zijn mede-eigenaar van hun traject, want hun belangen staan centraal. Participatie = mee-doen … betekent dat ouders en jongeren de kans krijgen, ondersteund en gestimuleerd worden om mee te weten, mee te denken en mee te beslissen. En om die beslissin-

Paspoort Jeugdzorg Emmaüs Mechelen helpt ge-

gen mee uit te voeren en te evalueren, in het hele traject. … heeft betrekking op zaken die vanuit het standpunt van de hulpverlening belangrijk worden geacht, maar ook op zaken die de jongeren en ouders zelf belangrijk vinden.

zinnen die het moeilijk hebben met de

… is bij uitstek een gedeelde verantwoordelijkheid en een voortdurende dialoog tus-

opvoeding en werkt met jongeren die

sen alle betrokkenen. Participeren kan je niet alleen!

een misdrijf pleegden. Het aanbod bevat

… is een uitgangspunt in de individuele hulpverleningsrelatie, maar is even belangrijk

verschillende vormen van hulpverlening.

op het niveau van de begeleidende dienst of voorziening en op het beleidsniveau.

Het doel is een positief en duurzaam perspectief mee te kunnen uitbouwen voor jongeren en hun omgeving of context. Jeugdzorg Emmaüs Mechelen bestaat uit het Multifunctioneel Centrum (MFC) Ivo Cornelis met 68 plaatsen, MFC Damerveld met 51 plaatsen, 16 plaatsen Contextbegeleiding Autonoom Wonen, een dienst Crisishulp aan Huis, een dienst Multisysteem Therapie en een HCA-dienst (Herstelgerichten en Constructieve Afhandeling).

57 EMMAÜS

In een tweede fase wordt geïnventariseerd wat er binnen de organisatie al aanwezig is op gebied van cliëntparticipatie. In november organiseren we een interne participatiemarkt. Elke afdeling is aanwezig met een project rond cliëntparticipatie. Medewerkers kunnen rondlopen en zo inspiratie opdoen, ervaringen uitwisselen, een gesprek aangaan met de ervaringsdeskundige, kennismaken met de bevragingen van de ouders binnen MST en het MFC Ivo Cornelis, luisteren naar de jongeren van de studio’s over hoe zij cliëntparticipatie ervaren, of kijken naar filmpjes rond cliëntparticipatie binnen Jeugdzorg Emmaüs. In het MFC Ivo Cornelis start een oudergroep die twee keer samenkomt. Ze bespreken wat voor hen participatie betekent. Het is de bedoeling dit verder te zetten. Ook in de toekomst willen we cliëntparticipatie blijven zien als een belangrijk element binnen de organisatie. Zo zal elke afdeling in de loop van 2015 een project rond cliëntparticipatie uitwerken.

Kort genoteerd Jeugdzorg Emmaüs Mechelen

5 1

Onderzoek naar effect van inzet netwerken binnen begeleid zelfstandig wonen In de werkvorm begeleid zelfstandig wonen loopt al een aantal jaren een onderzoek naar de effecten van de inzet van netwerken binnen een begeleiding. Dit onderzoek loopt onder leiding van Professor Guy Bosmans van de KUL. Hieruit blijkt dat er een positief effect is in begeleidingen als er een netwerk voor de jongere kan ingeschakeld worden. De cijfers zullen verfijnd worden en er kunnen verdere conclusies uit getrokken worden.

2

HCA-BIC verruimt zijn doelgroep Met het innovatieproject S.M.A.R.T. (‘Stimuleren van Minderjarigen om Anders te Reageren in de Toekomst’) bouwt HCA-BIC zijn expertise verder uit naar jongeren die in een ‘Verontrustende OpvoedingsSituatie’ (VOSjongeren) zitten. Concreet biedt HCA-BIC de leerprojecten Rots & Water en Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag op vrijwillige basis aan, evenals herstelgesprekken met een externe bemiddelaar bij conflicthantering.

3

Cliënten meer bij de zorg betrokken in MFC Damerveld Begeleiders uit het Studiosysteem nemen deel aan de werkgroep cliëntparticipatie vanuit Cachet. Cachet is een organisatie door en voor jongeren met een ervaring in de jeugdhulpverlening. Verschillende jongeren nemen deel aan de infoavonden van die organisatie.

4

4

Heidejoggers lopen voor De Hefboom 23 februari De Heidejoggers van Zemst staan voor het derde jaar op rij een deel van hun winst van de winterjogging af aan een afdeling van Jeugdzorg Emmaus Mechelen. De Hefboom heeft hier sportmateriaal mee gekocht: een boksbal die kan dienen om ‘gecontroleerd’ af te reageren, en twee nieuwe metalen voetbaldoelen.

5

Ervaringsleren in De Hefboom maart Samen met de organisatie LEJO start een project ervaringsleren voor enkele jongeren. In het project worden activiteiten aangeboden waarbij de jongeren zich bewust worden van hun krachten en valkuilen, zowel individueel als in groep. Na elke activiteit is er een reflectie.

6

Belangrijke aanbevelingen vanuit IPT onderzoek binnen MFC Ivo Cornelis 30 maart De resultaten van het onderzoek naar de werkzame factoren van de methodiek Intensieve Pedagogische Thuisbegeleiding (IPT) worden voorgesteld. De onderzoekers geven de volgende aanbevelingen. Verdere ontwikkeling en versteviging van de empowered basishouding. Verdere uitbouw van het participatief werken.

6 EMMAÜS 58

7 Ontwikkeling van een meer integrale kijk op de gezinssituatie als rode draad van de IPT begeleiding. Grotere inzet van het formeel en informeel netwerk van het gezin. Betere betrokkenheid en afstemming op jongeren.

7

8 59 ZORGAANBOD

Afsluiting

Na 6 maand

Na 12 maand

Na 18 maand

Wonen in gezin of context

85,9%

77,8%

83,3%

85,7%

School/werk/niet spijbelen

82,5%

72,2%

75%

78,6%

Geen strafbare feiten

84,2%

80,6%

70,8%

85,7%

Aantal ingevulde vragenlijsten

59/59

36/38

24/30

14/19

9

Mobiliteit in Jeugdzorg Emmaüs Mechelen Uit de resultaten van een mobiliteitsenquête bij medewerkers komen de volgende conclusies: Er is veel vraag naar uitbreiding telewerk. Plooifietsen en elektrische fietsen zouden door heel wat werknemers gebruikt worden, weliswaar onder bepaalde voorwaarden. Cambio lijkt ook een interessant idee. De werkgroep mobiliteit gaat met deze conclusies verder op weg. Intussen zijn er al een aantal elektrische en plooifietsen aangekocht. Cambio zal op proef worden uitgeprobeerd door de werknemers van de Noker. In het nieuwe diversiteitsplan zal het thema telewerk uitgebreid aan bod komen.

9

Kort genoteerd

8

MST na 3 jaar werking 19 juni Op 1 april 2011 startte MST (Multi Systeem Therapie) Mechelen als eerste MST-dienst in Vlaanderen, onder de vleugels van Jeugdzorg Emmaüs Mechelen. Na 3 jaar implementatie zijn de cijfers gepresenteerd en worden de werkmethode en ervaringen geïllustreerd met woord en beeld. In onderstaande tabel worden de resultaten na een MST-begeleiding weergegeven.

Periode van 3 jaar

Jeugdzorg Emmaüs Mechelen

De Sibbe naar match KV Mechelen 19 april Sinds september 2013 krijgen de kinderen van De Sibbe voetbaltraining van een begeleider. Dankzij Yoko van Couleur Cuisine krijgen de kinderen en hun ouders in 2014 de mogelijkheid om naar de voetbalmatch van KV Mechelen-KV Kortrijk te gaan kijken. Het is een hele belevenis waar de kinderen en hun ouders enorm van genieten.

Tabel: Follow up resultaten na doorlopen MST-begeleidingen

Kind, jeugd en gezin

Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen Botermelkbaan 75 2900 Schoten 03 658 45 02

Korte Sint-Annastraat 4 2000 Antwerpen 03 231 25 75

Waarlooshofstraat 3 2020 Antwerpen 03 260 08 80

Korte Leemstraat34 2000 Antwerpen

www.jeugdzorgemmaus.be algemeen directeur: Luc Claessens

Op zoek naar het DNA van Jeugdzorg Emmaüs Het nieuwe uitvoeringsbesluit bij het kwaliteitsdecreet is de aanleiding om opnieuw grondig na te denken over het kwaliteitsbeleid. Er wordt alvast beslist om de missie, visie en waarden van Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen te actualiseren. Daarom gaan we op zoek naar het DNA van de organisatie via twee Sprokkelmomenten in het najaar. Dat gebeurt met zoveel mogelijk betrokkenen (personeelsleden, cliënten, vertegenwoordigers van collega-organisaties, verwijzers, bestuurders, vrijwilligers, collega’s uit Emmaüs, vertegenwoordigers van het Agentschap Jongerenwelzijn, de jeugdrechtbank en opleidingen). Mensen mét goesting – meer dan 150 – denken na over wat voor Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen de essentie is. Wat is voor ons de kern? Wat is het DNA van Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen? De ideeën worden creatief vertaald in een affiche. De samenkomsten leveren alvast zeer mooie voorstellen op. Na de Sprokkelmomenten werken we verder aan een geactualiseerde tekst over visie, missie en waarden.

Veranderingen en impact op het welbevinden van medewerkers

Paspoort Jeugdzorg Emmaus Antwerpen heeft 3 begeleidingshuizen (81 plaatsen). Het OOOC De Grote Robijn organiseert permanent oriëntaties voor 23 kinderen of jongeren. Verder telt het drie thuisbegeleidingsdiensten (93 gezinnen). Er is een dienst begeleid zelfstandig wo-

Veranderingen binnen een organisatie, of ze nu tot stand komen uit interne of externe verwachtingen, geven energie en zuurstof, maar brengen ook druk en stress met zich mee. We hebben de voorbije jaren al heel wat veranderingen gekend. Via een algemene en systematische bevraging van alle medewerkers, uitgesmeerd over een jaar, willen we een beeld krijgen van het welbevinden per afdeling. Er wordt gestart met een anonieme online bevraging van elke individuele medewerker. De resultaten worden teruggekoppeld in een focusgesprek. Er is telkens een terugkoppeling voorzien naar de staf en het beleidscomité. Dat moet resulteren in een actieplan.

nen (19 begeleidingen) en een dienst die jon-

Het aantal vrijwilligers neemt toe

geren vanuit de gemeenschapsinstelling terug

Voor verschillende opdrachten wil Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen een beroep doen op vrijwilligers. Er worden ‘vacatures’ uitgeschreven. Het aantal vrijwilligers groeit. Momenteel zijn er een veertigtal actief.

naar de context begeleidt (18 jongeren). De Matant is een dienst Crisishulp aan Huis die op jaarbasis 44 gezinnen in crisis gedurende een maand zeer intens begeleidt. La Strada organiseert jaarlijks ondersteunende trajecten (time-out, atelierwerking, trajectbegeleiding) voor meer dan 100 jongeren.

Vrijwilligers organiseren mee de zomerkampen voor de kinderen en jongeren van begeleidingstehuis Juno. Andere vrijwilligers nemen op regelmatige basis en voor een langere periode taken op. Er is bijvoorbeeld een vrijwilliger die op maandag de binnenpost voor zijn rekening neemt. De ateliervrijwilligers van La Strada zorgen vanuit hun passie voor een wekelijks creatief aanbod. Er is een vrijwilliger die de pc’s voor de jongeren operationeel houdt, andere begeleiden jongeren in hun

ZORGAANBOD 60

Drie jaar onderzoek begeleidingstrajecten Van Celst Om in het begeleidingstehuis Van Celst kwalitatieve begeleidingen te garanderen voor een doelgroep met een complexe problematiek, voorziet de Vlaamse Gemeenschap onder meer extra middelen om een intense samenwerking met de kinderen jeugdpsychiatrie mogelijk te maken. Om meer zicht te krijgen op de voorwaarden om te komen tot kwalitatieve begeleidingen en op de effecten van de verschillende mogelijkheden van samenwerking met diverse actoren, wordt een onderzoeksopdracht uitgeschreven door Jeugdzorg Emmaüs. Vanuit de principes van de academische werkplaats trachten we in dialoog met onderzoekers, cliënten, hulpverleners en beleid een onderzoekstraject uit te zetten.

Forumtheater Via programmamaker Har Tortike komt Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen in contact met een aantal enthousiaste en gedreven jongeren die forumtheater brengen voor allerlei jongerengroepen en die thema’s aankaarten uit de eigen leefwereld. Via deze vorm van vormingstheater brengen ze ook delicate thema’s zoals seksueel grensoverschrijdend gedrag en diverse vormen van geweld ter sprake. Omdat we een meerwaarde zien in deze werkvorm om deze gevoelige thema’s aan te kaarten in vormingssituaties, gaan we met vormingsdienst Prakticum een samenwerkingsverband aan.

61 ZORGAANBOD

genoteerd Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen Kort

voorbereiding voor de middenjury, of staan mee in voor het groenonderhoud… La Strada schakelt een zestal vrijwilligers in die op staptocht gaan met een of twee jongeren. Er worden gastgezinnen gezocht die bereid zijn om sommige van onze kinderen of jongeren in het weekend op te vangen.

1

Als muren kunnen praten & Let op de kleintjes ‘Als muren kunnen praten’ en ‘Let op de kleintjes’ zijn psycho-educatieve programma’s respectievelijk voor jongeren en kinderen die geconfronteerd werden met geweld in het gezin. Deze programma’s van acht sessies voor kinderen en jongeren worden begeleid door trainers van Jeugdzorg Emmaüs. Op hetzelfde moment worden er ook oudergroepen georganiseerd. Via een impulssubsidie van de provincie Antwerpen kunnen we dit aanbod ook promoten buiten de eigen organisatie.

2

Nieuwe autoriteit 20 januari Jeugdzorg Emmaüs bouwt de samenwerking met The new authority center in Tel Aviv verder uit. Op onze uitnodiging komen de trainers uit Tel Aviv drie keer voor een week naar Vlaanderen om telkens 30 medewerkers uit verschillende voorzieningen op te leiden en tegelijkertijd trainers van Jeugdzorg Emmaüs klaar te stomen om zelf de aanpak van nieuwe autoriteit uit te dragen. Binnen Jeugdzorg Emmaüs worden er intervisie-groepen georganiseerd om de nieuwe aanpak te verankeren. Zowel in januari als juni lokt de open avond met Idan Amiel om nieuwe autoriteit te introduceren een volle aula.

2

3

5

4

6

Renovatie van De Grote Robijn 28 januari Het kloostergebouw in de Korte Sint-Annastraat in Antwerpen staat in de stijgers. Het historische gebouw wordt grondig gerenoveerd zodat het in het najaar van 2015 in gebruik kan genomen worden door de jongeren en het personeel van het OOOC De Grote Robijn en de medewerkers van de mobiele diensten Crescendo, Raidho en De Matant. Op 28 januari wordt het project voorgesteld op een druk bijgewoonde buurtvergadering.

Benefiet voor Juno 8 juni De vrienden van Phil Bosmans organiseren een benefietconcert in de Onze Lieve Vrouw Kerk in Kontich-Kazerne ten voordele van de werking van begeleidingshuis Juno. Kontich Kazerne was de thuisparochie van Phil Bosmans. Pianist Gilbert De Greeve en sopraan Katrien Traest brengen werken van Schubert, Berlioz, Mortelmans en Richard Strauss.

12 filmpjes vertellen wat wij doen De jongeren van de verschillende begeleidingsvormen maken filmpjes om de werking voor te stellen. Kinderen of jongeren die het vooruitzicht hebben om begeleid te worden via een van de diensten krijgen een beeld van wat hen te wachten staat. Het verhaal wordt verteld door de bril van kinderen of jongeren. We vertrekken bij de vragen die kinderen en jongeren hebben over de werking. De filmpjes zijn te vinden op www.jeugdzorgemmaus.be.

Op stap met echte ezels voorjaar Het jaarlijkse groepsproject met La Strada wordt een meerdaagse met ezels. Vijf jongeren uit de verschillende voorzieningen van Jeugdzorg Emmaüs Antwerpen kunnen met begeleiders op meerdaagse met drie ezels. De feestzaal van het kleine dorp in de Ardennen is de uitvalsbasis. Elke avond presenteren ze de Grote Ezelshow met onder meer een dagelijks prijs voor de geleverde prestaties. Boer Thierry wijdt de deelnemers in in het karakter en temperament van elke ezel.

WAT ? We willen graag toekomstige cliënten goed informeren via filmpjes op onze website. We maken filmpjes waarin jullie vertellen hoe de begeleiding voor jullie is.

"Er zit een hart onder mijn jas." illustratie © Lennart Bernolet

Phil Bosmans (1922-2012)

4

Mogen we jullie medewerking vragen?

Hoe gAAn We Te Werk ? Jullie begeleider bezorgt deze informatie en geeft ons jullie gegevens door als jullie kandidaat zijn. Het kan zijn dat we een selectie moeten maken.

WAnneer ? Na de paasvakantie nemen we contact op om mekaar te ontmoeten. We spreken af hoe het filmpje er zal uitzien.

Het is belangrijk dat je tevreden bent over het resultaat. Jullie hoeven niet herkenbaar gefilmd te worden!

nog VrAgen ? aarzel niet om contact op te nemen met: [email protected] of 0494 / 31 54 79

Alvast bedankt voor jullie medewerking!

6

ZORGAANBOD 62