Zorg op school binnen een nieuw leerzorgkader Prof. Dr. Pol Ghesquière Gezins- en Orthopedagogiek
Leerzorgkader • één kader voor zorg in onderwijs • 3 (+1) clusters in plaats van 8 types • 4 (+1) zorgniveaus in plaats van 2 systemen (gewoon en buitengewoon)
• doelstellingen • structureren van zorgaanbod in gewone scholen • verbreden van buitengewoon onderwijs • verwijspraktijk verbeteren
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
1
Clusters (en doelgroepen) 1. Geen beperkingen • (bijv. ‘gewone’ leerlingen / anderstaligen)
2. Beperkingen in het leren • ernstige leerstoornissen • licht verstandelijke beperking
3. Bredere functiebeperkingen • • • •
matig en ernstig verstandelijke beperking fysieke beperking auditieve beperking visuele beperking
4. Beperkingen in de sociale interactie • gedrags- en emotionele stoornis • pervasieve ontwikkelingsstoornis
Zorgniveaus • Zorgniveau 1: • • • •
gewoon onderwijs gemeenschappelijk curriculum preventie, differentiëren, remediëren financiering op basis van organisatie
• Zorgniveau 2: • • • • •
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
gewoon onderwijs gemeenschappelijk curriculum compenseren, dispenseren: gemotiveerd verslag financiering op basis van organisatie individuele financiering voor cluster 3
2
Zorgniveaus • Zorgniveau 3: • • • •
gewoon en buitengewoon onderwijs attest individueel curriculum met individueel handelingsplan financiering op niveau van de leerling
• Zorgniveau 4: • • • •
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
buitengewoon onderwijs attest individueel curriculum met individueel handelingsplan financiering op niveau van de leerling
3
Zorgbeleid: Uitgangspunten • De school heeft bij problemen de eerste verantwoordelijkheid voor het zorgen voor hulp • Zorg voor leerlingen met specifieke behoeften is integraal deel van de taak van elk teamlid (niet alleen van de taakleraar, de zorgcoördinator of het zorgteam) • Als anderen (CLB, externe hulp) betrokken worden, behoudt de school ook haar verantwoordelijkheid • Door kennis en ervaring bij specifieke gevallen vast te leggen, wordt expertise opgebouwd • Problemen bij leerlingen beschouwen als ‘afstemmingsproblemen’
Zorgbeleid: Uitgangspunten • Problemen als afstemmingsproblemen • Niet de schuldvraag stellen • Wel de pedagogische vraag stellen – Hoe kunnen we onze aanpak (pedagogisch / didactisch) zodanig aanpassen dat het gedrag verandert en/of het leren weer vorderingen maakt ? • Concreet oplossingsgericht • Taakgericht • Systematisch – Consultatieve leerlingbegeleiding als ondersteuning
• Oorzaak en oplossing zijn niet altijd rechtstreeks verbonden – Ook al ligt de oorzaak van problemen buiten de school, (deel)oplossingen zijn vaak binnen de school te vinden
• Ouders zijn ‘bondgenoten’ en ‘informanten’
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
4
Zorgbeleid: Aandachtspunten • Uitbouw van een continuüm van zorg • • • •
Groepsgericht en individueel Preventief en remediërend / compenserend / dispenserend Klas-intern en klas-extern School-intern en school-extern
• Noodzaak van samenwerking • Niet vanuit klassiek expert-leek model • Maar vanuit participatief model • Gebruik van consultatieve methoden • Inbreng van ieders expertise • Respect voor ieders verantwoordelijkheid • Geen afschuiven van verantwoordelijkheid
Uitdagingen • positionering van leerlingen in de zorgmatrix • classificerende diagnostiek (cluster) • indicerende diagnostiek (zorgniveau)
• CLB moet afstemmen op het zorgbeleid en het basiszorgaanbod van de school • afgrenzen van verantwoordelijkheden / coördinatie ‘zorgactoren’ • sterkte/zwakte-analyse van het zorgaanbod op school • consensusmodel
• maatschappelijke discussie over de minimale verwachtingen ten aanzien van het zorgaanbod op school • kwaliteitscriteria
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
5
Uitdagingen • maatschappelijke discussie over afgrenzing van zorgniveaus • ZN1 – ZN2 • ZN3 – ZN4
• spanningsveld toewijzingsfunctie en ondersteuningsfunctie van het CLB • autonomie versus begeleidingscontract
Kritische succesfactoren – de visie en opvattingen van een schoolteam over hun opdracht en verantwoordelijkheid t.a.v. kinderen met specifieke noden – curriculumdifferentiatie – geïndividualiseerd werken – aanpassingen op vlak van het didactisch handelen en het pedagogisch klimaat – flexibeler klasorganisatie – een systematische en planmatige aanpak van problemen – teamwerk, multidisciplinair overleg, zorgcoördinatie
Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U.Leuven
6
