Najaar 2008
ZorgMagazine Een magazine voor en door zorg- en welzijnsmedewerkers in Twente en de Achterhoek
Werken binnen zorg & welzijn
Het ZorgMagazine is gemaakt in samenwerking met de volgende instellingen, aangesloten bij de Werkgeversvereniging:
Geachte lezer, de kandidaten waarmee zij nader kennis willen maken. Sommige vacatures worden dus niet op de vacaturebank geplaatst, maar gericht verspreid onder kandidaten die in de CV-bank zijn opgenomen.
In Nederland zijn ruim 500.000 mensen werkzaam als verpleegkundige, verzorgende of sociaal agoog. In de sector zorg en welzijn werken inmiddels meer dan 1,2 miljoen mensen. Daarmee is de sector goed voor bijna één op de zes arbeidsplaatsen. De hoeveelheid beroepen en functies is breed en divers. Dat moge blijken uit de diversiteit van de bijdragen die voor dit magazine werden aangeleverd. De motivatie en betrokkenheid van medewerkers is erg hoog. De sector is sterk in beweging. Dat levert hier en daar spanningen op. Tegelijkertijd merk je dat discussies over de structuur en organisatie van de sector, over de bekostiging ervan, over de gevolgen van beleid voor groepen cliënten en medewerkers, voorbij gaan aan de basis: de individuele interactie tussen cliënt en medewerker. De arbeidsmarkt, zeker voor de sector zorg en welzijn, is in hoge mate regionaal. In Twente en de Achterhoek hebben werkgevers ervoor gekozen samen te werken op het gebied van de personeelsvoorziening. Vraagstukken rondom instroom en mobiliteit van medewerkers kunnen goed op regionaal niveau worden aangepakt. De Werkgeversvereniging (WGV) heeft daarvoor de afgelopen jaren een groot aantal activiteiten ontwikkeld:
Voor het complete overzicht van de leden van de Werkgeversvereniging, kijk op www.wgvoost.nl.
•
ZorgSelect is opgezet om de werving van nieuwe medewerkers te vergemakkelijken en de mobiliteit tussen instellingen te stimuleren. De digitale vacaturebank (www.zorgselect.nl) verwerkt jaarlijks enkele duizenden baanopeningen. (gemiddeld 50 tot 60 per week). Solliciteren kan digitaal.
•
Daarnaast is een CV-bank opgezet. Medewerkers die toe zijn aan een nieuwe uitdaging of werkzoekenden, die een functie in een zorg- of welzijnsinstelling zoeken, kunnen hun CV plaatsen en tegelijkertijd aangeven naar welke functies men op zoek is. Ze ontvangen vervolgens via e-mail de vacatures die aan het opgegeven profiel voldoen. Werkgevers die op zoek zijn naar nieuwe medewerkers kunnen via een inlogcode de geanonimiseerde CV’s bekijken en (via ZorgSelect) contact zoeken met
De CV-bank wordt actueel gehouden doordat de inschrijftijd is beperkt tot drie maanden. Als er gedurende een periode van meer dan drie maanden geen ‘activiteit’ rond een CV is geweest, wordt de inschrijving beëindigd. De CV-bank telt gemiddeld zo’n 800 kandidaten. •
De vereniging biedt via ZorgSelect ondersteuning bij loopbaantrajecten en bij de herplaatsing van medewerkers buiten de eigen organisatie. Indien nodig zijn er mogelijkheden voor het uitvoeren van testen (werk- en denkniveau, persoonlijke competenties en drijfveren). Dankzij de goede contacten met de instellingen en het inzicht in de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, vervullen consulenten van >>
Twente
Achterhoek
ZorgSelect een rol als vraagbaak voor degenen die op zoek zijn naar (ander) werk in de sector zorg en welzijn of daarvoor een opleiding willen volgen. Het productenpakket van ZorgSelect is één van de manieren waarop de vereniging invulling geeft aan haar taakopdracht. De uitdagingen liggen echter op een breder vlak. •
De vergrijzing van de bevolking is niet alleen merkbaar via een toename van de zorgvraag, maar is ook merkbaar in een toenemende vergrijzing van het personeelsbestand. Vitaliteit en inzetbaarheid zijn thema’s die de komende jaren hoog op de agenda zullen moeten komen. De Helpdesk AVR van de vereniging ondersteunt daarbij.
•
De opleiding van nieuwe beroepskrachten vraagt veel aandacht. In dat kader wordt intensief samengewerkt met het Graafschap College, het ROC van Twente en de Saxion Hogescholen. Door scholieren kennis te laten maken met de sector, worden pogingen gedaan de belangstelling voor opleidingen gericht op zorg en welzijn te stimuleren.
Door een optimale inzet op al deze punten moeten we in staat zijn, om ook in de toekomst over voldoende en goed gemotiveerde medewerkers te beschikken. Dit magazine laat zien dat het aan motivatie niet ontbreekt. Gerard Nederpelt directeur WGV
InteraktContour
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente
Een kijkje in de keuken van de thuiszorg “Sinds maart 2007 werk ik als communicatiemedewerker/grafisch vormgever bij Thuiszorg Noord West Twente. Niet zomaar een baan die op mijn pad kwam, maar een hele bewuste keuze voor een organisatie voor en door mensen. Natuurlijk had ik me via de website en brochures al verdiept in de organisatie en een beeld gevormd, maar wat thuiszorg nou precies inhoudt…. Heel welkom was dan ook de uitnodiging - of noem het uitdaging - van teammanager Zorg Hans Mollema om eens een dag mee te lopen met een wijkverpleegkundige.” “Op 1 augustus was het zover. ’s Morgens in alle vroegte stapte ik – toch wel enigszins gespannen – in de auto van ziekenverzorgende Bernadet Jannink om samen met haar de ronde te rijden. Met haar 25-jarige werkervaring een ‘ouwe rot’ in het vak. Het was het begin van een hele bijzondere, onvergetelijke ochtend.“ “Bernadet rijdt geroutineerd door Vriezenveen en Westerhaar. Voordat we naar binnen gaan, vertelt ze kort de ziektegeschiedenis van de cliënt die we gaan bezoeken. Ze toetst naam en tijd in op haar PDA en we gaan naar binnen. Vaak zonder aan te bellen, de deur is open en de koffie staat klaar. Dat blijkt typisch Westerhaars te zijn. Eenmaal binnen worden de cliënten ‘mensen’.” “Enigszins beschroomd aanschouw ik de verschillende handelingen die Bernadet verricht: wassen, steunkousen aantrekken, insuline spuiten, wonden verzorgen, medicijnen klaarleggen. Maar ze smeert ook een boterham bij een mevrouw, hoewel dat officieel niet tot haar takenpakket hoort. Maar belangrijker nog is dat gesprek na afloop aan de keukentafel. Hoe gaat het? Niet alleen met de cliënt, maar ook met de partner. Heel bijzonder dat ik mag meekijken in de letterlijke en figuurlijke keuken van de cliënt.” “Als ik even alleen ben met een hele lieve mevrouw en we praten over haar ziekte - een niet te behandelen kanker kan ik mijn tranen nauwelijks bedwingen. Maar er wordt ook gelachen. Bijzonder hoe mensen en hun partners omgaan met hun ziekte. Opvallend vaak merk ik dat mensen berusten in hun (ongeneeslijke) ziekte: “Deze mensen nemen het leven zoals het komt”, aldus Bernadet. Of hoe hun partners daarmee omgaan, zoals de echtgenote die wil leren hoe ze de stoma van haar net geopereerde man moet
6
ZorgMagazine
verschonen. En ik zie het mooie van de thuiszorg: mensen in hun eigen vertrouwde omgeving verzorgen.” “In de auto praten we na over ziekte, verwerking en de bureaucratie waar je vaak mee te maken hebt, omdat iemand extra zorg nodig heeft. Tussendoor levert Bernadet nog even een formulier in bij het zorgloket (dus zo werkt dat!). Als ik terugkom op kantoor, vraagt een collega of ik nu zeker weet dat ik voor deze organisatie en mensen wil werken. Ik kan niet anders dan volmondig “Ja” antwoorden. En: Bernadet en alle mensen die ik deze morgen bezocht heb: bedankt dat jullie mij mee lieten kijken!” Anyta Mulder, medewerker communicatie / grafisch vormgever ZorgAccent/Thuiszorg Noord West Twente Voor informatie: www.tnwt.nl
Angèl Pierik kwam bij toeval terecht in de Zorg
“Kiezen voor de zorg was een schot in de roos!”
Angèl Pierik (29) wist - net als zovele jongeren - op haar 16e nog niet precies wat ze met de rest van haar leven wilde doen. Na de mavo moest ze een keuze maken. Het werd Mode en Kleding, maar “dat vond ik echt vreselijk.” Geen goede keuze dus, maar wat ze dan wel wilde doen, wist ze niet. Op goed geluk prikte ze een opleiding en het werd Activiteitenbegeleider. “Dat was een schot in de roos; ik doorliep de gehele opleiding met veel plezier en het ging me gemakkelijk af.” Nu werkt Angèl al bijna tien jaar als begeleider op het activiteitencentrum Knooppunt te Almelo. Dit AC is onderdeel van InteraktContour en gericht op mensen met een lichamelijke handicap en mensen met nietaangeboren hersenletsel. “In eerste instantie wilde ik graag de verstandelijke gehandicaptenzorg in. Dit leek mij een geschikte doelgroep voor mij. Maar een leraar dacht daar anders over. Hij adviseerde mij om met mensen met een lichamelijke beperking te gaan werken. Die keus heb ik toen ook gemaakt en ik vind het geweldig. De mensen hier hebben een volwassen gevoel voor humor. Veel deelnemers op het AC hebben hersenletsel, waardoor ze beperkingen hebben, maar hun verstandelijk niveau is normaal.” Op AC Knooppunt zijn er zeer veel verschillende activiteiten die de deelnemers kunnen uitvoeren. Angèl begeleidt de activiteiten Creatief, Rolstoeldansen en Computer. “Bij Computer bijvoorbeeld zijn er dertien deelnemers die elk een eigen activiteit doen. Zo is er een deelnemer die een cursus Photoshop doet en één die Excel wil leren. Een andere deelnemer houdt weer een website bij. Tijdens de activiteit stimuleren wij de deelnemers om hun mogelijkheden te benutten en hun grenzen enigszins te verleggen. Het geeft me dan aan het eind van de dag een goed gevoel als dat lukt.”
“Tijdens de activiteit stimuleren wij de deelnemers om hun mogelijkheden te benutten en hun grenzen enigszins te verleggen” Anyta Mulder (links) en PR-coördinator Rosalinda van Loon
Mensen met hersenletsel hebben - naast de lichamelijke beperkingen - vaak verwerkingsproblemen. Angèl: “Over het algemeen zijn het mensen die een normaal leven hebben geleid; getrouwd, kinderen en een baan. Na het letsel kunnen ze bepaalde zaken niet meer of minder goed. Als we merken dat deelnemers hierdoor depressief raken, kunnen we de trajectbegeleider inschakelen. Hij of zij pakt dit dan op. Gelukkig merken we hier op het AC dat veel mensen met veel plezier komen, ondanks hun handicap.” Angèl Pierik door fotograaf Martin Hogeboom Werken in de zorg was een gok, maar bleek een goede gok te zijn geweest voor Angèl. “Als je iets wilt betekenen voor een ander en als je graag gewaardeerd wordt, dan is werken in de zorg de richting die je op moet. Dat heb ik zeker gemerkt.” Ook in de toekomst wil Angèl in deze sector blijven werken. “In Goor start een nieuw activiteitencentrum. Aan de ene kant wil ik graag iets nieuws aanpakken, aan de andere kant ben ik zeer gehecht aan het team van medewerkers en deelnemers van AC Knooppunt.” Voor informatie: www.interaktcontour.nl
ZorgMagazine
7
Streekziekenhuis Koningin Beatrix
Studenten en stagiaires roemen de dynamiek: Het is hard werken èn gezellig!
Anne Marie Leemreize, orthoptiste: “Ik heb ook oog voor de mens achter de ogen.”
Een bedrijf heeft klanten, een ziekenhuis heeft patiënten. Toch is het verschil minder groot dan je zo zou denken. Sterker nog, een ziekenhuis is een volwaardig bedrijf. Alles wat je in een bedrijf tegenkomt, zie je in een ziekenhuis ook.
Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk: méér dan een bedrijf Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) mag met zijn duizend medewerkers een behoorlijk grote onderneming genoemd worden. Een onderneming die voor veel mensen iets te bieden heeft. Het SKB telt namelijk zo’n zeventig verschillende functies, met een enorme variatie. Naast de verschillende ‘zorgberoepen’ zijn er allerlei mogelijkheden op het gebied van financiën, techniek, laboratorium, apotheek, zorgondersteunende diensten, informatie & communicatietechnologie (ICT) enzovoort.
Henk Oortgiese, verpleegkundige special care: “Zorgen doe je samen!”
Marion Hilhorst, spreekuurondersteuning poli chirurgie: “Op de polikliniek bieden we elke patiënt met zijn eigen verhaal de juiste zorg!”
Studenten leren en werken graag in het SKB Brechje Waamelink werkt als personeelsfunctionaris in het SKB en heeft de studenten en stagiaires als aandachtsgebied. Zij hoort regelmatig hoe deze, vaak jonge, mensen het ziekenhuis ervaren. En ze weet ook dat het niet altijd meevalt, maar daar staat tegenover dat een ziekenhuis veel te bieden heeft. Brechje: “Ik kan me voorstellen dat een 24-uurs bedrijf als een ziekenhuis grote indruk maakt op jonge stagiaires en studenten. De dynamiek en de hectiek maken het werken in een ziekenhuis boeiend en enerverend. Dat hoor ik ook van onze studenten en stagiaires terug. En dan maakt het niet uit op welke afdeling zij stagelopen. Of dit nu de ICT is, een verpleegafdeling of een polikliniek. De ervaringen zijn bijna altijd hetzelfde. Gastvrij, collegiaal, bereidwillig-
“De dynamiek en de hectiek maken het werken in een ziekenhuis boeiend en enerverend” 8
ZorgMagazine
“De juiste mensen op de juiste plek, dat is ons streven” heid tot helpen, informeel en korte lijnen, dat zijn toch wel de sleutelwoorden die we keer op keer van de studenten terugkrijgen.” “We doen het goed als opleidingsziekenhuis, mensen komen graag bij ons om te leren en te werken. Niet op de laatste plaats, omdat ze zich realiseren dat een ziekenhuis veel te bieden heeft. Wanneer je eenmaal je basisopleiding hebt voltooid, kun je je specialiseren. Wat dat betreft is het aanbod in het SKB groot. We werken daar ook graag aan mee. Zo hebben we bijvoorbeeld voor startende verpleegkundigen een roulatieprogramma. Mensen die in dit programma instromen komen op drie verschillende verpleegafdelingen te werken met elk zijn eigen specialisme. Zo kunnen de verpleegkundigen zelf ervaren welk specialisme het beste bij hen past en waar ze straks eventueel in verder willen.“ “Het opzetten van dit programma is destijds een goede zet geweest, dat horen we van zowel studenten als van de verpleegkundigen die het roulatieprogramma hebben doorlopen. Maar ook op andere terreinen zijn we innovatief bij het begeleiden en ondersteunen van medewerkers bij hun loopbaan. De juiste mensen op de juiste plek, dat is ons streven.” Voor informatie: www.skbwinterswijk.nl
ZorgMagazine
9
Livio
Werken bij Livio
Jannie vertelt verder: “Ook als je geen specifieke opleiding op het gebied van zorg hebt genoten kun je aan de slag bij Livio bijvoorbeeld op het gebied van facilitaire dienstverlening, P&O, administratief/secretarieel, communicatie enzovoort. Staat je opleiding hier niet bij, dan kan je vanzelfsprekend contact opnemen met de afdeling P&O om na te gaan of Livio op jouw opleidingsgebied een stagemogelijkheid heeft.”
De zorgsector is één van de grootste werkgevers van Nederland. De zorgberoepen zijn zeer divers. Livio is één van de grootste zorgaanbieders in Twente en de Oost Achterhoek. Voor alle mensen die bij Livio werken geldt dat er (opleidings)mogelijkheden zijn om zich verder te ontwikkelen en door te groeien naar een hoger niveau. “Het werk is
“Binnen Zorg-aan-huis (thuiszorg) bestaat onder andere voor BOL-studenten de mogelijkheid bij Livio aan de slag te gaan.”
afwisselend, een parttime dienstverband is bespreekbaar en het werk is goed te combineren met een gezin of privé-omstandigheden. De arbeidsvoorwaarden zijn goed en er
Alphahulpverlening
heerst een prettig werkklimaat. Ook is er ruimte om in verschillende vormen van zorg werkzaam te zijn”, vertelt Jannie Boezelman, P&O-adviseur. Eigen visie Livio is een organisatie met een heel eigen visie op zorg, wonen en gezondheid. Een visie die past bij de vraag naar haar producten en diensten nú en in de toekomst. “Bij Livio zijn we ervan overtuigd dat onze levenskwaliteit voor een heel groot deel afhankelijk is van de mate waarin we ons eigen leven kunnen leiden en zo lang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren in onze eigen omgeving. Ook als we daar (steeds) meer hulp bij nodig hebben. Daarom gaan we bij Livio uit van een positief mensbeeld. Niet wat niet meer kan, maar wat (nog) wél kan staat centraal bij Livio. En daarbij denken we éérst aan de mensen en pas daarna aan de regels. Dát is de kern van ons dagelijks denken en doen. En dus willen we bij Livio diensten en producten op het gebied van zorg, wonen en gezondheid aanbieden, initiëren en ontwikkelen die passen bij die men-
taliteit. Niet voor niets zeggen we: Het betere leven? Livio zorgt ervoor.”
Hoe willen we te werk gaan? “We hebben vertrouwen in het goede in de mens. Vanuit dit vertrouwen gaan we steeds weer op zoek naar vernieuwende oplossingen voor de vraagstukken die we dagelijks tegenkomen. Professioneel, deskundig, doordacht, enthousiast en met een frisse blik.” Jannie vervolgt: “Livio besteedt veel aandacht aan haar herkenbaarheid. We vinden het enorm belangrijk dat de wereld om ons heen weet én ervaart hoe we werken. Daarom hebben we kernwaarden geformuleerd die ons onderscheiden. Onze kernwaarden zeggen iets over hoe wij als Livio in het leven staan. Over wie we willen zijn en hoe we met elkaar en onze klanten en relaties om willen gaan.
Oftewel: onze kernwaarden zeggen iets over onze manier van werken. Livio is Fris, Levenslustig, Innovatief, Wijs, Warm en Inspirerend.”
Yvonne Floor, Arbo-coördinator Livio biedt diensten en producten aan in de gemeenten Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Oost Gelre, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden en Winterswijk.
ZorgMagazine
“Als je zelf wilt, dan kun je veel bereiken en betekenen bij Livio. Er is goede zorg voor medewerkers, en er heerst een prettig werkklimaat. In mijn werk heb ik de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het beleid van Livio en vrijheid om werkzaamheden op mijn eigen manier te doen en dat vind ik uitdagend.”
Yvonne Visser, Verzorgende “Het contact met de zorgvragers, mantelzorgers en zorgcoördinatoren en het begeleiden van stagiaires vind ik erg leuk in mijn werk. Mijn baan is goed te combineren met mijn gezinsleven en ik werk met een prettig team binnen Livio.” Werken bij Livio “Livio werkt op een breed terrein van zorg, wonen, gezondheid en vitaliteit. Verzorging, verpleging, hulp bij het huishouden, gespecialiseerde verzorging, voedingsvoorlichting en dieetadvisering, ergotherapie, jeugdgezondheidszorg, uitleen van hulpmiddelen en verpleegartikelen et cetera. Aanvullend biedt de Gezondheid Service diensten aan, die gericht zijn op het zelfstandig gezond leven te bevorderen. Bij ons werken veel mensen in en rondom de zorg in verschillende functies en op verschillende niveaus. En daarnaast werken er ook mensen die het mogelijk maken dat andere Livio-collega’s hun werk zo goed mogelijk kunnen doen”, aldus Jannie.
10
“Livio verzorgt ook Alphahulpverlening. De rol van Livio is vooral bemiddelen tussen Alphaklanten en Alphahelpenden. Alphahulpverlening is een vorm van hulp bij het huishouden. Het bijzondere van Alphahulpverlening is dat niet Livio de werkgever is maar de Alphaklant,” licht Jannie verder toe. “Alphahelpenden werken in opdracht van één of meerdere klanten. Je kunt dus ook via Livio aan het werk als Alphahelpende. Je overlegt dan samen met je klant(en) over werktijden et cetera. Het salaris van de Alphahelpende ligt vast.”
Vacatures “Livio meldt haar vacatures bij www.zorgselect.nl en maakt gebruik van de CV-bank van ZorgSelect. Kijk op www. zorgselect.nl of www.livio.nl of er een geschikte vacature is en solliciteer. Mochten er geen vacatures openstaan, dan nodigen wij je van harte uit via
[email protected] te solliciteren. In de afgelopen jaren hebben wij veel gebruik gemaakt van open sollicitaties.” “Op basis van de gegevens uit je brief of e-mail houden wij jouw sollicitatie in portefeuille voor een periode van zes maanden. Bij het ontstaan van een vacature wordt je sollicitatiebrief betrokken bij de sollicitatieprocedure.” Kijk voor meer informatie op www.livio.nl. Ook kun je contact opnemen met ons P&O-loket via telefoonnummer 0900-9200 (lokaal tarief) of mailen naar
[email protected].
ZorgMagazine
11
Jarabee, jeugdzorg in Twente
Gedeputeerde Ranter heeft in april 2008 een werkbezoek gebracht aan voetbalvereniging Rigtersbleek en Jarabee, jeugdzorg in Twente. Hierbij waren ook vertegenwoordigers aanwezig van Stichting Judo Oost, Budo Schuttersveld en Boksclub Twente. In totaal maken negen sportclubs deel uit van het sportzorgtraject in de gemeente Enschede.
Sport-zorgtrajecten bij sportclubs en Jarabee De heer Ranter vroeg de twee aanwezige jongeren flink door over hun ervaringen met het sportzorgtraject. De jongeren uit de 24-uurszorg van Jarabee vertelden dat ze nu driekwart jaar meedoen. Een jongen blinkt uit als voetballer. Hij had in het begin niet veel zin, maar de sport heeft hem veranderd. Nu zou hij het liefst prof willen worden. De jongere die meedoet bij de boksclub heeft meer zelfvertrouwen gekregen en voelt zich fysiek sterker.
“Gewoon doen waar het kan, en bijzonder doen als het moet”
De vertegenwoordigers van de sportclubs vertellen dat in de training met jongeren uit de jeugdzorg soms andere aspecten belangrijk zijn: zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, agressie regulatietraining, negatief zelfbeeld bespreken, ademhalingsoefeningen, leren op tijd te komen. Maurits Schreurs van Jarabee vertelt dat jongeren soms moeite hebben om een start met sport te maken: “Het helpt dan als de groepslei-
ding eerst een paar keer mee gaat. Bij de Judovereniging worden enkele teams van Jarabee gezamenlijk getraind, gericht op weerbaarheid en assertiviteit, fysieke oefeningen, uitdagen en uitgedaagd worden. Eventueel kunnen de jongeren daarna doorstromen en individueel meedoen.” Enkele jongeren gaan een week mee op kamp en integreren goed in de vereniging. Rigtersbleek heeft de visie: “Gewoon doen waar het kan, en bijzonder doen als het moet.“ Zo ging een jongere van Jarabee enige tijd geleden door het lint tijdens een wedstrijd. Normaal zou hij geschorst worden, maar nu was het doel hem snel terug te krijgen, en inzicht te geven in zijn handelen. Hij kreeg als maatregel vijf wedstrijden fluiten, waardoor hij begrip kreeg voor de scheidsrechterrol. De combinatie jeugdzorg en sport kan leiden tot verbreding en versnelling van de jeugdzorg. Jongeren leren in een natuurlijke omgeving gedrag aan, ouders kunnen worden betrokken als het bijvoorbeeld aankomt op doorzetten, en jongeren houden bij de sport een ‘thuis’, terwijl de jeugdzorg aan het eind van het traject stopt. Het verblijf bij Jarabee kan korter, terwijl de integratie in de maatschappij makkelijker gaat. Gedeputeerde Ranter heeft gevraagd om de ervaring die is opgedaan in Enschede te delen met de Overijsselse Sport-raad, zodat meerdere gemeenten ervan kunnen profiteren. Gerard Teunissen, lid Raad van Bestuur van Jarabee, sloot de middag af met de mededeling dat het traject zeer succesvol is en bijdraagt aan de wijze waarop Jarabee op onorthodoxe wijze zoveel mogelijk jongeren met een indicatie voor jeugdzorg wil helpen. Voor informatie: www.jarabee.nl
12
ZorgMagazine
Jongeren Jarabee mee met luchtballon Afgelopen mei mochten acht jongeren van Jarabee, jeugdzorg in Twente, mee met een luchtballonvaart, die hen is aangeboden door het Nationaal Fonds Kinderhulp. De jongeren komen van de 24-uurszorg De Snellius in Enschede, en van de zelfstandigheidstraining in Oldenzaal. Jaarlijks geeft het fonds een aantal jongeren uit een jeugdzorginstelling de kans om mee te varen. Het logo van de Stichting Nationaal Fonds Kinderhulp is een ballon. Het symboliseert de kwetsbaarheid van de kinderen, waarvoor Kinderhulp werkt, maar geeft ook het stukje vrolijkheid weer dat Kinderhulp deze kinderen wil bieden. Want nog altijd hebben in Nederland ruim 200.000 kinderen te maken met jeugdzorg, meestal als gevolg van een verstoorde thuissituatie. Gelukkig bestaan er voor deze kinderen vele vormen van hulp in de vorm van instellingen voor jeugdzorg. Echter vaak ontbreekt het die instellingen aan voldoende budget om ‘hun kinderen’ ook een weekje te laten kamperen, om voldoende speel- en spelmateriaal aan te schaffen, om de kinderen cursussen te laten volgen of te laten sporten. Voor al die extra zaken, die voor de meeste kinderen zo gewoon zijn, springt Kinderhulp bij. Een beetje gewoon geluk noemt Kinderhulp dat. Al meer dan 45 jaar. Hieronder een verslag van enkele jongeren: “We gingen met z’n allen met de grijze bus van de Maten, die we eerst op moesten halen, naar het Hulsbeek. Toen we daar kwamen hoorden we gelijk dat we mee moesten helpen om de ballon de lucht in te krijgen… pfoeh. Dit viel uiteindelijk allemaal wel mee en al snel konden we het mandje in kruipen die nog op de zij lag. De piloot kon er gelukkig op het laatste moment ook nog bij in, want er moesten al allemaal mensen aan het mandje hangen, omdat hij al de lucht in wilde. Dat was echt wel even eng. Maar een keer in de lucht was het helemaal vet!!” “Je kon heel Oldenzaal zien omdat het zo helder was. We hebben zelfs nog wat dingen geleerd, bijvoorbeeld wat ‘voet’ is. Onderweg hebben we heel veel reeën gezien en een ‘getript’ konijn. Bij de landing lagen we er zowat uit. De piloot had ons gezegd dat we moesten ontspannen, maar dat hadden we een beetje te letterlijk genomen. Ook nu
Foto’s: Rien Jurg (Rien Jurg Promotions)
moesten we weer helpen met opruimen en dat was wel iets harder werken dan het opblazen. Toen alles opgeruimd was, werden we nog gedoopt met gras op ons hoofd en het werd afgeblust met champagne. Er was een goede klik met de jongeren van de Snellius, dat was wel chill! De ballonvaart was echt übercool en de rest was helemaal scola!!” Latex, Daniel en Liam, zelfstandigheidstraining Oldenzaal
ZorgMagazine
13
Carint Reggeland
Ergocoaches
Trotse bewoonster van de Weijdehof
“Ze vond mijn slaapkamer zo mooi”
Ludo Wilders, AVR adviseur/Preventiemedewerker. ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente:
De bewoners van De Weijdehof hebben eind maart hun intrek genomen in het gloednieuwe pand op de hoek Ootmarsumsestraat-Schietspoel in Almelo. Vorig jaar kreeg Marion Weinberg een rondleiding toen er nog volop gebouwd werd, dus is het extra leuk
“Ik vind het gezellig om samen koffie te drinken.”
“Onze ergocoaches van Thuiszorg Noord West Twente & De Koppel volgden een tweedaagse opleiding en mogen zich nu dus Ergocoach noemen. Bij de ergocoaches kunnen medewerkers terecht voor ergonomisch advies over gezond tillen en/of til(hulp)middelen in een cliëntsituatie Een geheel nieuw fenomeen is het binnen onze organisatie niet: bij De Koppel werkten al enkele tilspecialisten. Deze tilspecialisten zijn nu ook ‘omgedoopt’ tot ergocoaches. Er zijn nu zowel binnen de verzorgingshuiszorg als binnen de Thuiszorg ergocoaches.” “De opleiding werd aangeboden door de Werkgeversvereniging (WGV) en werd verzorgd door een fysiotherapeut van het ziekenhuis in Enschede. Leuk om te vermelden is wel dat onze organisatie de eerste regionale zorgaanbieder is die gebruikt heeft gemaakt van de mogelijkheid ergocoaches op te leiden via de WGV.”
om het nu bewoond te zien. Hoe gaat het met de bewoners en medewerkers? Hebben zij hun draai al gevonden, zo’n vijf weken na de verhuizing? Marion Weinberg heeft een gesprek met Sandra Analbers en Hetty Snippe, woonbegeleiders van woning 1, en één van de zes bewoners.
www.ergocoaches.nl Sandra ontvangt mij hartelijk in de woonkamer, waar een meneer lekker in zijn stoel bij het raam zit te kijken, naar wat er zoal op straat gebeurt. En dat is heel wat, want de bewoners van woning 1 hebben onder meer uitzicht op de vis- en bloemenwinkel. Een mevrouw vouwt aan de tafel de was op. Een andere bewoonster ligt te rusten. Intussen komt Hetty samen met een bewoonster terug, zij hebben boodschappen gedaan. Met z’n allen zitten we aan de grote tafel koffie te drinken en te praten. Zelf beslissen Sandra is heel enthousiast over de nieuwe woonvorm. Zij heeft niet in een pilotproject gewerkt, maar heeft direct aangegeven dat ze graag in een kleinschalig woonvorm wilde werken. “Er is veel meer rust en ruimte voor de bewoners. We kunnen de tijd nemen voor het ontbijt en het avondeten. We eten ‘s avonds later en de bewoners gaan later naar bed.” Hetty vult haar aan: “Vroeger moesten we om kwart over vijf eten en om kwart over zes moesten de karren weer terug naar de keuken. Nu kunnen we zelf beslissen hoe laat we aan tafel gaan en hoe lang het duurt.” Er is ook ruimte voor persoonlijke wensen van de bewoners. Zo is er een bewoonster die eerst graag ontbijt en zich daarna aankleedt. Dat mag hier. Ze koken zelf en verzorgen zelf hun was. Sandra: “Als ik de aardappelen op tafel zet en even wegloop om iets anders te doen, zijn de aardappelen geschild als ik terugkom. Niet alle bewoners zijn even actief, maar ik vind een gesprek even waardevol. Soms hebben
14
ZorgMagazine
we een heel leuk gesprek, als ik aan het koken ben en een bewoner even geuren komt opsnuiven.” Meer vrijheid De bewoners voelen zich hier op hun gemak. Een bewoonster vertelt stralend dat ze bezoek had gekregen van een oud-medebewoonster uit De Brug. “Zij vond mijn slaapkamer zo mooi! Ik heb mijn eigen slaapkamer en daardoor meer vrijheid. Als ik wil lezen voor het slapen gaan, kan dat. Ik hoef geen rekening te houden met anderen op mijn kamer en ik slaap ook heel goed.” Tijdens het gesprek komt een mevrouw melden dat zij haar moeder meeneemt naar de winkel. Een andere bewoonster is vanmiddag door haar zoon opgehaald en meegenomen
Op de begane grond voeren zes bewoners met dementie per woning een huishouden in een zogenoemde kleinschalige woonvorm. Een team van onder andere woonbegeleiders en verzorgenden garandeert de zorg. Op de eerste verdieping zijn woningen voor mensen met lichamelijke beperkingen. Verder is er in De Weijdehof een aantal appartementen, waarin ouderen zelfstandig wonen, ondersteund door zorg die ze zelf inkopen.
“Rustig genieten van wat zich op straat afspeelt.” naar zijn huis. Hetty: “De mantelzorgers halen de ouders wel eens op voor een boodschap, maar helpen met koken is toch een ander verhaal. Ze hebben waarschijnlijk nog een beetje drempelvrees en moeten ook wennen aan de nieuwe manier van wonen.” Een paar bewoners zijn inmiddels vertrokken naar de recreatiezaal, waar een quiz wordt georganiseerd in het kader van de bevrijding. Als ik een rondleiding krijg door het gebouw, hoor ik ze liedjes uit die tijd zingen. Er is in korte tijd al veel bereikt. Ach, wat geeft het dat er nog geen planbord hangt of dat er nog wat schilderijtjes moeten worden opgehangen. Ik ben vier jaar geleden verhuisd en op zolder moet ook nog wat worden opgehangen…. Ik weet zeker dat de bewoners en medewerkers er samen iets gezelligs van maken en zo was het toch ook bedoeld? Voor informatie: www.carint.nl en www.reggeland.nl
ZorgMagazine
15
Zorgcentrum De Posten
Stchting Informele Zorg Twente
Stichting Informele Zorg Twente
Tja, werken in de zorg waarom zou je dat nou doen? En dan ook nog met oude mensen. Ja, juist dát is super interessant. Willem Marcelis, Directeur Zorgcentrum de Posten in Enschede, vertelt.
De Stichting Informele Zorg Twente is actief op het gebied van mantelzorgondersteuning: het Steunpunt voor mantelzorgers!
De Stichting Informele Zorg Twente is een organisatie die zich bezighoudt met mantelzorgondersteuning. Voor de duidelijkheid: een mantelzorger is iemand die zorgt voor een naaste. Dat kan een partner zijn, een ouder of een kind. Mantelzorg is de gewoonste zaak van de wereld. De extra zorg voor elkaar in eigen kring is van alle tijd en de bereidheid daartoe is nu ook nog groot. Vaak is mantelzorg langdurig en in toenemende mate intensief en daarmee loopt de mantelzorger zelf ook een risico. Mantelzorgers kunnen in een sociaal isolement terecht komen, kunnen over hun eigen ‘grenzen’ gaan en daarmee lichamelijke en of psychische klachten krijgen. Kunnen, want bij iedere mantelzorger is dat verschillend. Er zijn nogal wat mantelzorgers in ons land. Er wordt op dit moment uitgegaan van twee miljoen mantelzorgers (!) die in Nederland actief zijn. Daarvan voelen zich 200.000 mantelzorgers zwaar belast of overbelast (bron: SCP). Het zijn cijfers waar u misschien van schrikt. Meer dan 10% van onze bevolking is mantelzorger en daarvan weer 10% loopt risico’s door overbelasting. In Twente (bijna 600.000 inwoners) gaat dat al om 60.000 mantelzorgers en 6.000 overbelaste mantelzorgers. Gelukkig is er in toenemende mate aandacht voor mantelzorgers en hun soms kwetsbare positie. Vanaf zo’n 25 jaar geleden zijn er in ons land organisaties opgericht, die zich bezighouden met mantelzorgondersteuning. Eén van deze organisaties is de onze: de Stichting Informele Zorg Twente (SIZT), met tien lokale Steunpunten in tien Twentse gemeenten. Vanaf de invoering van de Wmo gefinancierd door de gemeenten in ons werkgebied. Mantelzorgondersteuning staat als een van de prestatievelden genoemd in de Wmo. In de lokale Steunpunten kunnen mantelzorgers bij onze consulenten terecht voor allerlei vormen van ondersteuning waaronder: • het bieden van een luisterend oor • informatie en advies • praktische hulp door de inzet van vrijwillige thuishulp • individuele belangenbehartiging • het organiseren van bijeenkomsten voor mantelzorgers,
16
ZorgMagazine
“Ik ben zo blij dat jij er bent” “Je ontmoet veel verschillende mensen, die allemaal verschillen in leeftijd, achtergrond en cultuur. Dit zijn niet alleen bewoners en bezoekers, maar ook de vele verschillende collega’s waar je mee samenwerkt. Dat is één van de dingen die het werken in de (ouderen)zorg zo bijzonder maakt.”
•
waarbij de ervaringen gedeeld kunnen worden het bieden van respijtmogelijkheden: de mantelzorger wordt even ontlast van de altijd maar voortdurende zorg.
De Steunpunten zijn allemaal makkelijk te vinden op een herkenbare plaats in de gemeenten en laagdrempelig: iedereen die dat wil kan er naar binnen lopen of even telefonisch contact leggen. Steeds meer mantelzorgers weten de weg naar één van de Steunpunten te vinden. Veel mantelzorgers herkennen zich nog niet in de term en vinden dat wat zij doen heel gewoon. Prima natuurlijk. We proberen juist te voorkomen dat mantelzorgers in een positie terecht komen die kwetsbaar wordt. Want u weet: niet goed voor jezelf zorgen betekent per definitie, dat je niet goed voor iemand anders kunt zorgen! SIZT houdt zich de laatste jaren ook in toenemende mate bezig met de ondersteuning van specifieke groepen mantelzorgers die hun eigen behoeften hebben aan ondersteuning: • allochtone mantelzorgers • jonge mantelzorgers • mantelzorgers van GGZ-cliënten • mantelzorgers van dementerenden. Onze consulenten werken lokaal veel samen met andere organisaties die werken met ‘zorgvrijwilligers’, zoals de Zonnebloem, Rode Kruis et cetera. Maar ook met professionele organisaties om de professionele zorg zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de informele zorg. Vooral met thuiszorgorganisaties zijn de contacten intensief maar ook met een organisatie als MEE Twente.
“Speciaal is ook, dat juist jij er bent voor de ouderen. Dat je iets voor ze betekent en dat geeft niet alleen jou een goed gevoel, maar ook je omgeving. En daar doe je het toch ook voor. Het is heus niet elke dag even leuk, maar dat vind je in geen enkele baan. In de zorg zijn het juist de kleine dingen die het doen. Een glimlach, een twinkeling in de ogen. Jij zorgt ervoor dat zij een leuke en zinvolle dag hebben. Je werkt met je hart (en je hoofd) voor de ouderen.” “Het mooie van dit vak is ook dat je de binnenkant van de mens kan leren kennen. Maar daar moet je wel voor open staan. Want naast alle verzorging die moet gebeuren kun jij ook je eigen verhalen en leven delen. Maar je ervaart ook dat de mensen hun verhalen, hun leven met jou willen delen en dat is toch geweldig. Dat maakt dat jij zo heel bijzonder bent voor de ouderen. Het is toch geweldig als een cliënt tegen je zegt: ‘ik ben zo blij dat jij er bent’. “ “Bijzonder willen zijn. Niet alleen voor de bewoners maar ook voor haar medewerkers. Dat is iets waar wij in
Zorgcentrum de Posten veel waarde aan hechten. Het hart in ons logo klopt niet alleen voor onze bewoners, maar ook voor onze medewerkers. Een stimulerende en prettige werkomgeving, dat is waar wij voor staan. Ons motto Hartelijk, Huiselijk en Hulpvaardig loopt als een rode draad door onze organisatie en dat zegt veel. Je voelt je er thuis. En dat zien we terug in het personeelsverloop en de jaren dat men voor ons werkt. Het personeelsverloop is gering en er is een groot aantal medewerkers die hier al jaren werkt. Wij zijn als organisatie trots op onze medewerkers en heel erg blij dat ze er zijn.” “Trots dat mag je best zijn, als je in de zorg werkt of er voor kiest om straks in de zorg te gaan werken. Het is een mooi vak, dat altijd in beweging is en waar persoonlijk contact altijd zal blijven bestaan.” “Ik ben in elk geval blij dat jij er bent om de zorg voor ouderen nu en de toekomst te blijven verlenen.” Voor informatie: www.deposten.nl
Zorgcentrum de Posten is onderdeel van Noaberzorg. Een samenwerkingsverband van de vier Twentse zorginstellingen Zorgfederatie Oldenzaal, Zorggroep Manna, Bruggerbosch en Zorgcentrum de Posten. Een keurmerk voor kwalitatief hoogwaardige zorg met het karakter
“ik ben zo blij dat jij er bent !!!”
van een goede buur, warm en gezellig, helpend, verzorgend en attent.
Voor meer informatie kunt u eens een kijkje nemen op onze website: www.siztwente.nl.
ZorgMagazine
17
Naviva
Mediant
De psychiatrie, helemaal zo ‘gek’ nog niet Corine Goorhuis, verpleegkundige in opleiding, vertelt over hoe het is om te werken binnen Mediant.
“Ik heb nu meer verdieping in bepaalde zaken” “Toen er op de afdeling Opname Kortdurende Behandeling een plekje vrij kwam voor een half jaar, werd ik door het Poolbureau benaderd of dit misschien iets voor mij was. Ik werk nu alweer een aantal maanden op deze afdeling en ervaar zo ook hoe het is om op een vaste afdeling te werken. Ik heb nu meer verdieping in bepaalde zaken en dat is ook weer erg leerzaam.” “Ik heb veelvuldig overleg en contact met psychiaters, psychologen, teamgenoten, afdelingsassistentes en andere disciplines, dit maakt het werk interessant, want van elkaar
18
ZorgMagazine
De negatieve aspecten werden breed uitgemeten in de media. “Ik begrijp er niets van”, zegt Annemiek Esmeijer. “Het beroep van kraamverzorgende is prachtig!”
Kraamverzorgende: wat een prachtig vak! “Als interim manager van een gezin in een onvergetelijke periode van hun leven, maak je het verschil. Het werk is afwisselend en je werkt met je handen, je hart en je hoofd. Je bent eigen baas, komt veel verschillende mensen tegen en je werkt zelfstandig. Kortom: een heerlijk vak!”
“Mijn fascinatie voor het menselijk gedrag is ruim acht jaar geleden begonnen. Ik werkte toen in de gehandicaptenzorg als leerling mbo-v. Mijn drang om meer te weten te komen over de ontwikkeling van het menselijk gedrag groeide. Mijn belangstelling ging uit naar de vraag hoe je in bepaalde gevallen de beste zorg kan bieden.” “In september 2007 ben ik begonnen met het tweede jaar van de hbo-v deeltijd. Omdat ik heel graag het geleerde in de praktijk toe wilde passen, heb ik gesolliciteerd bij Mediant. Ik ben gaan werken als verpleegkundige voor het Poolbureau, wat betekent dat je flexibel inzetbaar bent voor Mediant. Het is mogelijk om bij het Poolbureau een contract op maat af te spreken, zodat je een goede balans hebt tussen werkervaring opdoen, privé en studeren. Het is voor mij ideaal om op deze manier mijn studie met het werken te combineren. Iedere maand kun je doorgeven wat en hoeveel je wilt gaan werken. De ene maand mag dit meer zijn dan de andere. Die flexibiliteit van het Poolbureau houdt ook in dat je met alle afdelingen binnen Mediant kennismaakt. Je kunt zo heel goed bekijken welke doelgroep het best bij je past.”
De afgelopen periode is er veel aandacht geweest voor het vak van kraamverzorgende.
Annemiek Esmeijer heeft heel bewust gekozen voor de kraam. Want het is toch prachtig om jonge moeders en vaders te helpen bij de bevalling en de verzorging van hun kindje. “Als de bevalling achter de rug is, hebben de jonge ouders meteen een heleboel vragen. Zeker als het hun eerste kindje is. Het geeft me voldoening als ik tijdens de verzorging van de moeder en de baby veel van die vragen kan beantwoorden en onzekerheden kan wegnemen. Ik probeer de ouders zo te informeren, zodat ze met een gerust hart de eerste, vaak spannende, nacht in kunnen. We maken gezamenlijk afspraken over de invulling van de uren. Alles wat ik doe, gaat in overleg met de ouders.“ Corine Goorhuis kun je tenslotte veel leren. Door al deze ervaringen heb ik een beeld ontwikkeld over Mediant en de psychiatrie. Mediant ervaar ik als een betrouwbare, deskundige, transparante, toegankelijke instelling die staat voor individuele zorg. Mediant leert cliënten hun ziektebeeld te accepteren en ermee omgaan. Verder stimuleert Mediant de persoonlijk groei en ontwikkeling van medewerkers en cliënten.”
“Je kunt je als kraamverzorgende specialiseren. We hebben een eigen lactatiekundige dienst en er wordt hard gewerkt aan het opzetten van partusteams. Zo kan je kiezen voor verschillende aspecten van het vak of alles blijven doen.
“Het is iets wat momenteel heel goed bij mij past!”
Kortom, er zijn doorgroei- en specialisatiemogelijkheden genoeg met gepaste werktijden. Hierdoor kan je het mooie vak van kraamverzorgende goed combineren met je privésituatie.” “We zijn bij Naviva allemaal een ambassadeur. We dragen zoveel mogelijk uit dat kraamverzorgende een waardevol en leuk vak is. Tijdens de maandelijkse werkoverleggen met het hele team, wordt er veel gepraat over onze ervaringen. Daarnaast zien we elkaar geregeld met de verschillende bijscholingstrajecten. Ook staan we vaak op informatieavonden in ziekenhuizen en op scholen. Om aanstaande ouders en aanstaande collega’s net zo enthousiast te maken als wij zijn.” “Kraamverzorgende is een dienstverlenend vak, immers de cliënt staat centraal. Daarom is het ook erg belangrijk om de wensen van hen te kennen. Goed luisteren naar deze wensen en combineren met de taken die minimaal van je verwacht kunnen worden, zoals de verzorging van moeder en kind, is dan ook erg belangrijk. Het vak van kraamverzorgende is nooit saai. Elk gezin, elke situatie is weer anders. En na acht dagen vertrek je weer naar een nieuw gezin met andere regels en andere wensen, om hen een onvergetelijke kraamtijd te geven. Ik heb ontzettend leuke collega's, kraamverzorgenden zijn echte aanpakkers, ze kunnen hard werken, maar ook hard lachen.”
Lijkt het je leuk om ook aan de slag te gaan als kraamverzorgende bij Naviva kraamzorg? Naviva kraamzorg is een moderne, betrokken en professionele organisatie en we zijn
“Flexibiliteit, deskundigheidsbevordering, kennismaken met verschillende doelgroepen, het leren van elkaar en er samen voor gaan. Het is iets wat momenteel heel goed bij mij past!” Voor informatie: www.mediant.nl
werkzaam in Overijssel, een groot gedeelte van Gelderland en de Noordoostpolder. Meer informatie: www.naviva.nl. Annemiek Esmeijer
ZorgMagazine
19
Thuiszorg Hanimeli
“Ieder is uniek” Mevrouw Aykac-Metin is oprichtster van Thuiszorg Hanimeli. Zij was vele jaren werkzaam in het sociaal-cultureel werk, waar zij zich met name bezighield met de sociale activering van allochtone vrouwen. Daarnaast is zij voorzitter van de Stichting Turkse Senioren Overijssel, een overkoepelende organisatie die zich op provinciaal niveau inzet voor Turkse Senioren. Zij heeft zowel in georganiseerd verband als privé 28 jaar lang allerlei vrijwilligerswerk gedaan. In de loop der jaren zag zij steeds duidelijker, dat voor vele allochtonen de bestaande zorg- en hulpverlenende instellingen nauwelijks toegankelijk waren. Op een gegeven moment werd zij benaderd met de vraag, of zij zich zou willen bekommeren om een alleenstaande oudere Turkse mevrouw. Tot haar ontzetting trof zij een ernstig zieke vrouw, die op geen enkele manier de hulp kreeg die zij nodig had. Mevrouw was door meerdere vervelende ervaringen in het verleden met artsen en ziekenhuizen, erg huiverig hulp van Nederlandse instellingen te vragen. Toen zij jonger was sprak ze redelijk Nederlands, maar door haar ouderdom en lichamelijke gesteldheid was ze in een enorm isolement geraakt en haar beheersing van het Nederlands helemaal
kwijtgeraakt. Mevrouw Aykac begon met een inventarisatie en heeft vervolgens veel voor deze mevrouw gedaan. Er was echter zoveel te doen en in combinatie met de zorgbehoefte, die zij al bij anderen had gezien, besloot ze om een professionele organisatie op te zetten om deze mensen te helpen. Intussen zet zij zich sinds eind 2005 met al haar kracht en energie in, om te zorgen dat ook allochtonen adequate zorg en hulp krijgen. Thuiszorg Hanimeli is inmiddels uitgegroeid tot een organisatie met bijna tachtig medewerkers en enkele honderden cliënten. Zowel de medewerkers als de cliënten hebben allerlei verschillende culturele en religieuze achtergronden. Tijdens de gemeenschappelijke pauzes zie je een mengelmoes aan nationaliteiten, vrouwen met of
zonder hoofddoek, blondharigen naast zwart- of roodharigen en ook mannen die enthousiast ervaringen uitwisselen over hun werk. Wie je ook spreekt van de medewerkers, ze zijn er allen van overtuigd dat hun werk van belang is en dat een organisatie als deze hard nodig was. Ondanks dat ze lange dagen maakt, reageert mevrouw Aykac-Metin weer bruisend van dadendrang en enthousiasme, als haar gevraagd wordt om te vertellen over de zorg en de hulp die zij haar cliënten biedt. Volgens haar ontstaan er door gebrekkige communicatie en wederzijds onbegrip soms erg schrijnende toestanden, daar waar mensen hulp nodig hebben maar niet de juiste weg weten te bewandelen om hulp te krijgen. “Soms zijn het maar hele kleine dingen die je doet, waardoor het welzijn van mensen enorm verbeterd kan worden. Zowel lichamelijk als psychisch ervaren mensen soms voor het eerst, sinds vele jaren, weer plezier in hun bestaan. Als je van het leven en van mensen houdt, dan kun je niet je ogen sluiten voor het leed van wie dan ook. Door het werk wat wij doen, kunnen we zoveel voor mensen betekenen. En als ik een enkele keer voel hoe moe ik ben, hoef ik maar te denken aan hoe sommigen van onze cliënten eerst enkel konden huilen en nu weer lachen en genieten van dingen. Dat drijft me steeds weer voort.”
Medewerkers worden soms ook naar reguliere opleidingen gestuurd. Zo zijn al enkele medewerksters geschoold tot activiteitenbegeleidsters of sociaal-pedagogisch hulpverlener.
“Soms zijn het maar hele kleine dingen waardoor het welzijn van mensen enorm verbeterd wordt” “In Nederland wonen mensen afkomstig uit vele verschillende landen. Ondanks inburgeringcursussen zal er altijd een groep mensen zijn, die zonder speciale aandacht tussen wal en schip vallen. Zeker als mensen ouder worden, zoals de eerste generatie voormalige ‘gastarbeiders’, vallen zij weer terug op hun eigen taal, gebruiken en gewoontes. Door het bestaan van een organisatie als Thuiszorg Hanimeli, die zowel de benodigde zorg levert als ook samenwerkt met andere organisaties, of daar waar nodig een brugfunctie vervullen naar Nederlandse organisaties, kunnen ook deze mensen zo lang mogelijk zelfstandig en actief deel uit blijven maken van de samenleving.” Voor informatie: www.thuiszorghanimeli.nl
“Er is niet een dag hetzelfde, niet een mens te vergelijken met een ander. Ieder is uniek en door ons werk hebben wij het voorrecht, met ieders unieke persoonlijkheid kennis te maken en een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van zijn of haar leven.”
“Er zullen altijd mensen zijn die zonder speciale aandacht tussen wal en schip vallen”
De medewerkers van Thuiszorg Hanimeli met op de onderste rij tweede van links mevrouw Aykac-Metin.
20
ZorgMagazine
Naast haar streven om mensen met een zorg- of hulpbehoefte te voorzien van goede zorg en hulp, had mevrouw Aykac-Metin ook het ideaal om allochtone vrouwen, die elders soms moeilijk aan het werk komen, te stimuleren te gaan werken en een opleiding te volgen. Zelf is zij afkomstig uit Turkije, vanwege haar huwelijk met haar in Nederland wonende verloofde, is zij in de jaren zeventig naar Nederland gekomen. In Turkije was ze gewend te werken en een eigen vriendenkring en eigen activiteiten te hebben. Met veel inzet heeft ze zich op korte termijn de Nederlandse taal eigen gemaakt en door vrijwilligerswerk en het volgen van opleidingen, ook hier in Nederland haar draai gevonden. Het betreurde haar om te zien dat zoveel allochtone vrouwen nauwelijks deel uit maakten van het maatschappelijke leven. Bij Thuiszorg Hanimeli biedt zij deze vrouwen een kans op werk en een opleiding. De organisatie heeft intern allerlei op maat ontwikkelde trainingen.
ZorgMagazine
21
Zorggroep Manna
Tevreden cliënt dankzij zorgconsulent
Hbo-v’ers richten zich op ouderenzorg Esther Nijhof zit in het derde jaar van de opleiding hbo-v van Saxion Hogescholen Enschede. In het tweede jaar heeft zij stage gelopen bij Thuiszorg Noord West Twente, locatie Rijssen, en heeft daar een erg leuke en leerzame stage gehad. Momenteel werkt ze daar nog steeds als oproepkracht. Ze zit in een speciaal project genaamd het VGG project: Verpleegkundige Gerontologie & Geriatrie.
Manna Zorggroep biedt cliënten thuiszorg op maat. Om ervoor te zorgen dat alles naar wens verloopt, heeft Manna onder meer een zorgconsulent in dienst, Simone Eshuis. Zij vertelt in dit interview wat haar functie inhoudt en wat er zo leuk aan is.
Wat houdt de functie ‘zorgconsulent’ in? “Een zorgconsulent is betrokken bij het hele zorgproces. Als een nieuwe cliënt zich aanmeldt bij Zorggroep Manna, dan ben ik meestal de eerste die ze spreken. Ik neem eerst de algemene gegevens van de cliënt door en probeer zo goed mogelijk een beeld te krijgen van de gewenste zorgvraag. Vervolgens ga ik of de Eerst Verantwoordelijke Verzorgende bij de cliënt langs voor een intakegesprek. Daarnaast houd
ik ook evaluatiegesprekken met cliënten. Zowel tijdens de zorgverlening als aan het eind van de zorgperiode. Eigenlijk is mijn werk het tevreden houden van alle cliënten. En dat is erg leuk!” Waarom heb je voor een functie in de thuiszorg gekozen? “Het leuke aan de thuiszorg is, dat je te gast bent bij een cliënt. Het is geen ‘zorgomgeving’, je bent echt bij iemand thuis te gast. Je moet dus creatief zijn in het zorg verlenen. Samen met je collega’s doe je er alles aan er voor te zorgen dat de cliënt kan zijn waar ze willen zijn. En dat is eigenlijk altijd: thuis. Het is makkelijk om over de rug van een cliënt beslissingen te nemen. Maar we willen graag de cliënt ondersteunen. Wil de cliënt thuis wonen? Dan willen we er alles aan doen om daarvoor te zorgen. Dat is toch logisch? In mijn werk als zorgconsulent speel ik daarin een belangrijke rol. In zo’n situatie ben ik de contactpersoon voor alle betrokken mensen.”
“Je voelt je hier echt snel thuis! Het is een gezellige boel met al mijn collega’s”
Rechts op de foto Simone Eshuis, zorgconsulent voor de thuiszorg van Zorggroep Manna. Links Marjan Schreuder, maatschappelijk werker van het verzorgingshuis van Zorggroep Manna. Beide personen vervullen een belangrijke ondersteunende rol in het zorgproces.
22
ZorgMagazine
“Gerontologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het proces van ouder worden. In de geriatrie houdt men zich bezig met de specifieke problematiek van de oudere mens. Denk hierbij aan het voorkomen van meerdere aandoeningen tegelijk (co- of multimorbiditeit), of het gebruik van meerdere medicijnen tegelijk (polyfarmacie).”
Stel dat ik een dag met je mee zou lopen, wat zou ik dan zeggen over het werk als zorgconsulent? “Het werk is zo afwisselend dat je elke dag weer andere dingen doet en meemaakt. Een ‘gemiddelde werkdag’ bestaat er eigenlijk niet in deze functie. De ene dag bezoek ik cliënten. De volgende dag ben ik een collega aan het adviseren hoe om te gaan met een bepaalde zorgsituatie. En het volgende moment zit ik in het ziekenhuis met een mevrouw te praten die na haar ontslag uit het ziekenhuis zorg wil ontvangen.” “Het werk als zorgconsulent is gewoon nooit saai! Het
“Het doel van dit project is om de plek van de hbo-v’er in de ouderenzorg te ontdekken en vorm te geven. Dit is in 2006 op een aantal plekken in Nederland van start gegaan. Zo ook binnen Saxion Hogeschool te Enschede. Allereerst was er een pilotprojectgroep van vier studenten die vorig jaar zijn afgestudeerd. Afgelopen studiejaar begonnen vier studenten in een intramurale setting en vier studenten in een extramurale setting. Ik koos voor de extramurale zorg, om de afwisselende manier van zorgverlening. Je staat bij elke cliënt weer voor een nieuwe uitdaging.” is altijd weer anders. En dat vind ik het mooie aan deze functie, het is wel een echte zorgfunctie, maar nooit hetzelfde. En je werkt met allemaal verschillende cliënten: ouderen, jongeren, mensen met lichamelijke beperkingen of mensen die psychische ondersteuning nodig hebben.” En waarom doe je dit werk bij Zorggroep Manna? “Voor mij betekent werken bij Zorggroep Manna dat je met z’n allen werkt vanuit dezelfde basis: je naaste liefhebben als jezelf. Je voelt je hier echt snel thuis! Het is een gezellige boel met al mijn collega’s.” “Verder kan ik uit eigen ervaring zeggen dat Zorggroep Manna kwalitatieve zorg verleent. We hebben een HKZ-certificaat en op het intranet staat alles op een gestructureerde manier beschreven. Lekker overzichtelijk!” Wat wil je verder nog kwijt? “Dit werk geeft me echt voldoening. Het is fijn om mensen van dienst te kunnen zijn, te helpen. Trouwens, een goed beeld van het werken als zorgconsulent krijg je wanneer je gewoon eens een dagje mee loopt. Daarvoor kun je contact opnemen met Jolanda Dam (tel. 053 - 48 323 00).” Voor informatie: www.zorggroep-manna.nl
“Tijdens dit project van zestig weken, heb je de kans om je goed te profileren binnen de instelling. Vaak loop je maar tien of twintig weken stage en krijg je niet de kans om echt iets voor de instelling te kunnen betekenen. Als VGGprojectgroep werken wij opdrachten gezamenlijk uit, met als doel het creëren van een win-win situatie met de stageinstelling. Zo maken we bijvoorbeeld nieuwe protocollen voor twee zorginstellingen die net gefuseerd zijn.” “De extramurale projectgroep bestaat uit vier personen met verschillende kwaliteiten. De één is goed in de theoretische en de ander is goed in de praktische aspecten van de zorg. De projectgroep heeft veel geleerd, zoals het leren omgaan met verschillende leerstijlen binnen de groep en je weten te verdiepen in een andere factor van zorg, die je voorheen minder aansprak. Daarnaast hebben we vele activiteiten ondernomen om de ouderenzorg te promoten binnen zowel de opleiding hbo-v en als de stage-instelling. Deze acties hebben veel hbo-v’ers aan het denken gezet over de ouderenzorg. De ouderenzorg, die vooral in de toekomstige jaren van belang zal zijn, met de vergrijzing op komst.” Kijk voor meer informatie op het VGG Blog via: http://vggblog.blogspot.com, of stuur een email naar:
[email protected].
ZorgMagazine
23
ROSET
Overname huisartsenpraktijk prima gelukt Harry-Frans Hesselink heeft sinds april 2007 een praktijk overgenomen in Borne. “Ik werk met veel plezier”, vertelt hij. Harry-Frans Hesselink was bedrijfsarts, maar besloot enkele jaren geleden toch te kiezen voor de huisartsengeneeskunde. Na elf jaar oefent hij het vak uit waar hij oorspronkelijk voor heeft gestudeerd. Het vak dat hij zo aantrekkelijk vindt vanwege het contact met een `eigen’ groep patiënten, die hij als arts
Op de vraag wat Sonja Wolbers als manager personeelszaken bij ROSET kan doen voor de werkers in de eerstelijnszorg in Twente, heeft ze niet een-twee-drie een antwoord.
Manager personeelszaken kan bij ‘zo veel’ dingen helpen “Het is zo veel”, zegt ze. Maar dan volgt toch een voorzichtige opsomming. Ze kan een rol spelen bij sollicitatieprocedures, bemiddelen bij arbeidsconflicten, adviseren over de inschaling van personeelsleden, helpen bij het opstellen van taakomschrijvingen en het terugdringen van ziekteverzuim.
in alle fases van het leven mag meemaken. Vorig jaar nam hij een bestaande praktijk over. Hij kreeg daarbij hulp van ROSET. “Mijn voorganger had 35 jaar als huisarts gewerkt. Hij had een praktijk aan huis. Aanvankelijk ben ik daar met mijn werk begonnen, maar dat kon ik natuurlijk niet blijven doen. Ik zocht een eigen nieuwe ruimte. Ik wilde graag van een onafhankelijke, deskundige partij horen aan welke maatstaven ik moest voldoen, en hoe ik die situatie kon bereiken. Dat is prima gelukt.” Harry-Frans Hesselink nam samen met een collega-huisarts zijn intrek op de begane grond van een appartementencomplex aan de Parallelweg in Borne, in afwachting van de bouw van een nieuw gezondheidscentrum waar tal van
(para-)medische beroepsgroepen naartoe zullen verhuizen. Naar verwachting duurt het nog twee jaar voordat het nieuwe centrum kan worden geopend. “Zolang zitten wij hier in deze proef-HOED (Huisartsen Onder Eén Dak)”, vertelt Harry-Frans Hesselink. “Verder zijn onze assistentes via de preventie-afdeling van ROSET opgeleid in het uitvoeren van de handelingen die nodig zijn voor het cervixbevolkingsonderzoek. Ook hebben ze een triagecursus gevolgd.” Daarnaast hebben de artsen van de HOED een zorgketen opgezet voor patiënten met chronische longziekten (COPD), met ondersteuning van ROSET.
“Ik wilde graag advies van een deskundige partij” “Ook bij de realisatie van het nieuwe gezondheidscentrum adviseert een medewerker van ROSET”, vertelt de huisarts. “Deze adviseur woont de vergaderingen bij en adviseert ons waar nodig. Er zitten dan zo’n tien mensen bij elkaar. Het is prettig als er iemand aanwezig is die het proces volgt, en waar nodig bij zaken bemiddelt. ROSET en ik zullen elkaar ook in de toekomst dus nog regelmatig tegenkomen.”
24
ZorgMagazine
“Soms komen mensen er onderling niet meer uit” “Mijn werk bestaat grofweg uit vier pijlers: arbeidsinhoud, arbeidsrelaties, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Alles wat ik doe, kun je onder één van deze noemers scharen.”
gedetacheerd in een huisartsenpraktijk. Wij begeleiden deze praktijkondersteuners dan. We zorgen dat er evaluatiegesprekken worden georganiseerd tussen huisarts, ondersteuner en ROSET.” Kijk voor meer informatie op www.roset-twente.nl.
“Zo kan ik bijvoorbeeld huisartsen bijstaan die een nieuwe assistente zoeken, maar niet precies weten hoe ze het moeten aanpakken. In overleg lever ik ondersteuning op maat, van het opstellen van een advertentietekst tot het aanwezig zijn bij sollicitatiegesprekken”, vertelt Sonja Wolbers. Als manager personeelszaken bij ROSET krijgt ze ook regelmatig verzoeken, die te maken hebben met het invoeren van functioneringsgesprekken. “Ik heb daar een beleidsnotitie over geschreven. Die notitie stuur ik eerst toe. Naar aanleiding daarvan, komt vaak de vraag of ik bij die gesprekken aanwezig zou willen zijn. De huisarts voert dan de gesprekken en wil vervolgens graag feedback van mij. Het valt mij altijd op hoe open ze daarin zijn.” Recent heeft Sonja Wolbers ook bemiddeld in een arbeidsconflict. “Soms komen mensen er onderling niet meer uit en is het verstandig er iemand van buitenaf bij te halen, iemand die met een helikopterview naar het conflict kijkt, die het conflict concreet benoemt en probeert partijen weer bij elkaar te brengen’, zegt ze. “Verder kunnen huisartsen die graag een praktijkondersteuner willen aantrekken, ook bij de manager personeelszaken terecht. ‘ROSET kan ze werven, maar heeft ook zelf praktijkondersteuners in portefeuille die kunnen worden
ZorgMagazine
25
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente
Project ‘Mooi meegenomen’ valt in de prijzen
“Verplegen is zoveel meer” Jeanine Steen is in juli 2007 afgestudeerd als verpleegkundige niveau 4. Tijdens die opleiding heeft zij in totaal 85 weken binnen verschillende zorginstellingen stage
Mooi meegenomen is de naam van de boodschappendienst waar ZorgAccent en haar
gelopen. Hierdoor heeft zij een redelijk duidelijk beeld kunnen krijgen van alle
fusiepartner Thuiszorg Noord West Twente in samenwerking met Stichting de Welle in
verschillende doelgroepen binnen de zorg.
mei mee start. De boodschappendienst is bedoeld voor kwetsbare senioren, 60-plussers en mensen met een lichamelijke- psychische- of sociale beperking in de gemeente Hellendoorn.
Google en de realiteit “Toen ik hoorde dat ik stage moest lopen bij ZorgAccent in Hellendoorn op een afdeling waar cliënten verbleven met het syndroom van Korsakov, vond ik dit vreselijk! Op internet had ik al wat informatie opgezocht. Toen ik het trefwoord ‘korsakov’ intoetste op google, kreeg ik allemaal informatie over ‘hoe om te gaan met agressief gedrag’ e.d. Hier schrok ik erg van. Ik was de zorg niet ingegaan om me in elkaar te laten slaan! Ik wilde mensen helpen maar niet zo. Tijdens de eerste week bleek al dat ik een zwaar
Groot verschil met andere boodschappendiensten is dat deze dienst de ouderen naar de boodschappen brengt, in plaats van de boodschappen (of maaltijden) naar de ouderen zoals andere boodschappendiensten. Dat het idee op waardering uit de maatschappij kan rekenen blijkt uit de toekenning van de hoofdprijs van de Rabo Projectprijs Extra á 5.000 euro. Hoge waardering “Zo’n prijs is natuurlijk een goed begin en mooi meegenomen”, geeft initiator Rietje Klei aan. “We zijn er erg blij mee en kunnen het goed gebruiken. Ook is het fijn te weten dat ons project op zo’n hoge waardering kon rekenen van de leden van de Rabobank, die uiteindelijk bepaalden welk bedrag naar welk project ging.” Ouderen uit isolement halen Klei benadrukt de andere aanpak van dit project in vergelijking met overige boodschappendiensten. “Met het bezorgen van boodschappen en maaltijden blijven ouderen geïsoleerd in hun woning. Daarom brengen wij mensen naar de boodschappen en de maaltijden toe. Met behulp van Mooi Meegenomen kunnen ouderen, die niet meer zelfstandig boodschappen kunnen doen, weer een winkel bezoeken of deelnemen aan leuke activiteiten. Zij krijgen hulp en begeleiding van vrijwilligers. Dit gebeurt doorgaans in groepsverband. Het boodschappen doen is niet het feitelijke doel, maar middel om ouderen uit hun isolement te halen. Door gewone bezigheden krijgen ouderen weer aanspraak.” Samenwerking Het idee voor een boodschappenbus is geboren in de werkgroep Vrijwilligerswerk & Mantelzorg/ Hellendoorn in Aktie. Mooi meegenomen is een samenwerkingsproject
26
ZorgMagazine
“Waarom werk ik in de zorg? En waarom heb ik ervoor gekozen om binnen de specifieke doelgroep van Korsakov cliënten te werken? Die vragen worden me vaak gesteld.”
met Stichting De Welle. “Een goede samenwerking”, geeft Klei aan. “Voor Stichting de Welle is een belangrijke taak weggelegd om de participatie en de zelfredzaamheid van senioren in de gemeente te bevorderen. Mooi meegenomen kan hierin een belangrijke rol vervullen. ZorgAccent heeft ervaring in groepsvervoer van ouderen, begeleidt door vrijwilligers. Door samen te werken kan er gebruik worden gemaakt van de kennis, ervaring en infrastructuur die al aanwezig is bij deze organisaties om te starten met een dergelijke activiteit.” Zinvol vrijwilligerswerk Naast het feit dat Mooi meegenomen eenzame ouderen uit hun isolement wil halen en de zelfredzaamheid wil bevorderen, geeft het project tevens zinvol (vrijwilligers) werk aan vitale senioren die vrijwilligerswerk willen doen en/of voor mensen die buiten het arbeidsproces zijn. Een goed voorbeeld dus van ‘omzien naar elkaar’ dus! Vrijwilligers gezocht! ZorgAccent en De Welle willen graag in contact komen met mensen die als begeleider en als chauffeur, vrijwillig, mee willen rijden met Mooi Meegenomen.
Aanmelden en/of informatie? Rietje Klei, ZorgAccent en Thuiszorg Noord West Twente 0900 0678,
[email protected] of Saskia Schreurs, de Welle, 0548 638810.
In Nederland leven ongeveer 1 miljoen ouderen die zich af en toe eenzaam voelen, 200.000 zijn extreem eenzaam – zij krijgen nooit bezoek. Eenzaamheid ondermijnt de draagkracht van mensen. Daarmee neemt ook de kans toe dat gezondheidsklachten optreden, zowel lichamelijk als geestelijk. Eigenwaarde en zelfvertrouwen krijgen een deuk. Daardoor raken ouderen in een vicieuze cirkel die ze zelf moeilijk kunnen doorbreken. Bij het ouder worden speelt de algehele vermindering van de mobiliteit een belangrijke rol. De vermindering van sociale contacten wegens gebrek aan mobiliteit verdient speciale aandacht. Mooi meegenomen speelt hierop in.
vertekend beeld gekregen had. Want er kwam juist heel erg weinig agressief gedrag voor, en dan nog voornamelijk verbale agressie! En wanneer er agressief gedrag voorkwam, was dit in de meeste gevallen te wijten aan een verkeerde benaderingswijze. Ook leerde ik hoe kleine dingen - zoals een klok die niet op tijd loopt - grote effecten kunnen hebben op het gedrag van een zorgvrager. Uiteindelijk heb ik op deze afdeling de leukste en leerzaamste stage gehad. Omdat ik het zo leuk vond, heb ik daarna nog drie zomers vakantiewerk gedaan op deze afdeling. Dit had ik van te voren dus echt nooit gedacht!” Mensen zijn boeiend “Het werken in de zorg heeft ontzettend veel leuke aspecten. Eén van de leukste aspecten van het werken als verpleegkundige vind ik het contact met mensen. Hierbij bedoel ik medezorgverleners, zorgvragers en eventuele familieleden. Mensen vind ik boeiend en het zorgt er ook voor dat het werken afwisselend blijft. Want doordat je met mensen werkt, ziet geen dag er hetzelfde uit!” Kwetsbaarste momenten “Verplegen gaat zo veel verder dan alleen mensen wassen of medicatie toedienen. Verplegen draait om respect, om het bijstaan van zorgvragers in de kwetsbaarste momenten van hun leven. Verder wordt er geprobeerd de zorgvrager zoveel mogelijk hun eigenwaarde laten behouden. Dit wordt onder anderen gedaan door de taken die de zorgvrager nog zelfstandig uit kan voeren, zelf te laten doen. En bij hetgeen niet meer zelfstandig gaat, ondersteuning aanbieden of taken overnemen.” Zo aangenaam mogelijk “In de zorg krijg je altijd te maken met zorgvragers, die in een situatie zitten waarin ze liever niet gezeten hadden. Dit kun je als verpleegkundige uiteraard niet veranderen. Maar wat ik zo mooi vind, is dat wij als verpleegkundigen kunnen proberen deze moeilijke situatie zo draaglijk en aangenaam mogelijk te maken.” Voor informatie: www.zorgaccent.nl
ZorgMagazine
27
Stichting Humanitas Onder Dak Twente
“Alles behalve saai” Liedeke Simonetti is 31 jaar en werkt inmiddels zes jaar in de Maatschappelijk Opvang waarvan vijf jaar bij Humanitas Onder Dak Twente als trajectbegeleider ambulante woonbegeleiding. Liedeke, hoe vind je jouw baan in de zorg? “In mijn werk krijg ik de kans om met heel verschillende mensen kennis te maken en ze zo goed mogelijk te leren kennen. Daarbij krijg ik ook de kans om dicht bij iemands privéleven te staan. Ik ervaar het elke keer weer als bijzonder dat mensen ons het vertrouwen geven waarbij wij tijdelijk deel van hun leven uit mogen maken.” Wat doet een trajectbegeleider? “Als trajectbegeleider stippel je samen met de cliënt een route uit, om de doelen die zij zichzelf stellen te bereiken. Aangezien dit vaak een moeilijke periode in hun leven is, zie je met regelmaat grote veranderingen die zij ondergaan. De uitdaging zit voor mij in de diversiteit aan cliënten. Humanitas Onder Dak zorgt voor de maatschappelijke opvang van dak- en thuislozen. Aangezien ik heb gemerkt dat mensen uit alle sociale lagen van de samenleving dak- of thuisloos kunnen worden, is de diversiteit aan
problematiek ook zeer groot. Wij zijn niet gespecialiseerd in bijvoorbeeld LVG, psychiatrie of verslaving, maar als begeleider weet je wel hoe je daar professioneel mee om moet gaan en hoe je met de cliënt de juiste hulpverlening kunt vinden.”
“Bijzonder dat mensen ons het vertrouwen geven” Welke rol heeft de cliënt in zo’n traject? “Het welzijn van de cliënt staat centraal en vooral de hulp bij het probleemveld waar hij of zij het meest behoefte aan heeft. Kunnen wij dat niet bieden, dan gaan wij er naar op zoek. De cliënt leert weer regie te nemen over zijn of haar eigen leven en werkt met behulp van een stappenplan aan zijn eigen traject. De doelen die de cliënt wil behalen zijn het uitgangspunt. Dat vind ik soms wel moeilijk als een cliënt een zelfgesteld doel wil halen, maar ik dan ‘beren op de weg’ zie. Natuurlijk kun je de cliënt wel van raad en advies voorzien en een richting meegeven. Dit zijn voor mij leermomenten. Dat houdt me scherp en zorgt ervoor dat ik flexibel in mijn hulpverlening blijf.” “Het overleg met collega’s is in dit soort situaties erg belangrijk. Andere inzichten en mogelijkheden die collega’s aanreiken zorgen ervoor dat ik verder kan met die specifieke situatie.” Vanuit welke grondslag werkt Humanitas Onder Dak? “Humanitas Onder Dak werkt vanuit Humanistische visie. Om daar iets zinvols over te zeggen kan ik wel het hele handboek van de organisatie overtypen, maar wat voor mij erg belangrijk is in het werk, is de Maslov-theorie. Dat houdt in dat je de cliënt begeleidt vanuit zijn of haar basisbehoeften en dan steeds verder uitbreidt op de piramide van Maslov. Als die basis niet goed verankerd is, dan is het ook niet mogelijk om andere aspecten van het leven te hanteren. Daarbij staat de gehele persoonlijkheid van de cliënt centraal en niet alleen één aspect dat tijdelijk niet op orde is.”
28
ZorgMagazine
Volg je ook de politieke ontwikkelingen in de zorgsector? “In mijn beleving werk ik ‘nog maar’ zes jaar in de zorg. Ik heb ondertussen veel veranderingen meegemaakt. Veranderingen in de financiering (AWBZ), nieuwe regels en richtlijnen en grotere administratieve werkdruk. Dat heeft merkbaar effect op het dagelijks werk.”
“Al met al houdt dit werk mij met beide benen op de grond”
zorg administratief vastleggen, vinden we dan misschien wel lachwekkend en zal tegen die tijd als een ‘prehistorische manier’ van registreren worden gezien.” Kortom, alles behalve saai? “Al met al houdt dit werk mij met beide benen op de grond. Het zorgt ervoor dat ik nuchter blijf in mijn handelen en denken. Elke dag kom ik diversiteit en creativiteit tegen en elke dag ervaar ik als een uitdaging op de verschillende vlakken in het werkveld. Ik ben blij dat ik zo’n fijne baan heb!” Voor informatie: www.humanitasonderdak.nl
“De nadruk is steeds meer op het registreren komen te liggen. Elk gesprek, elke aanmelding moet geregistreerd worden. Af en toe word ik daar ontzettend moe van en baal ik ook wel eens van die administratieve taak. Ik vind het soms ook jammer van de tijd, die je ook direct aan de cliënt had kunnen besteden. Aan de andere kant zorgt dit er ook voor, dat inzichtelijk wordt gemaakt hoe zorgvuldig wij elke dag opnieuw ons werk doen en daar ben ik ontzettend trots op. Politieke beslissingen merk je direct in het werkveld. Ik ga er ook van uit dat ik over een jaar of tien relativerend kan terugkijken. De wijze waarop wij nu onze
Humanitas Onder Dak geeft ondersteuning en begeleiding aan cliënten in verschillende facetten van het leven. Ik zeg altijd: “Van administratie tot aan huishouden.” Deze zorg en hulp is dus heel breed en daardoor ook heel divers. Daarom vind ik mijn werk fantastisch.
ZorgMagazine
29
AriënsZorgpalet
Symposium ‘Waar doen we het voor?’ Een inspirerende middag voor AriënsZorgpalet In 2007 organiseerde AriënsZorgpalet in samenwerking met Reliëf voor het eerst het symposium ‘Waar doen we het voor’. Iedereen kijkt met een positief gevoel terug op deze bijzondere middag, waarin er volop aandacht was voor elkaar, het werken in de zorg, motivatie en morele dilemma’s. Genoeg reden voor AriënsZorgpalet om ook in 2008 ruimte te bieden aan dit unieke initiatief. Werken in de zorg is vaak hard werken, het vraagt inzet, competenties en vaardigheden. Maar echt waardevol wordt de zorg als er een goede zorgrelatie ontstaat, met collega’s en vooral met cliënten. Werken in de zorg gaat namelijk over contact, aandacht, beleven en samen zijn. Iedereen heeft zo voor zichzelf gekozen voor de zorg, met een reden, een motivatie. En daar werd bij stilgestaan tijdens dit symposium, met inspirerende anekdotes en herkenbare voorbeelden. Het symposium ‘Waar doen we het voor’ stond vooral in het teken van herkenning en erkenning. Medewerkers van AriënsZorgpalet waren uitgenodigd om het symposium bij te wonen. Het was een ontspannen middag, waar verhalen werden verteld, waar aan de hand van een casus de ethische kant werd belicht en waar ruimte was voor discussie. Er was tijd voor tips, anekdotes en eigen initia-
30
ZorgMagazine
tieven. De trefzekere voorbeelden ontroerden, prikkelden en amuseerden. Tegelijkertijd werden vraagtekens gezet bij allerlei vanzelfsprekendheden, die je direct aan het denken zette. Er was een verhalenvertelster die vanuit cliëntperspectief de praktijk treffend wist te verwoorden. ‘Waar gaat het om in de zorg? En hoe zien de cliënten de praktijk? Gaat het om die lach en die traan, om de grootmoedigheid, de stoutmoedigheid, de zachtmoedigheid, of om de humor en kwetsbaarheid?’ Ze bracht de personages tot leven met herkenbare voorbeelden, zo uit de praktijk gegrepen. Natuurlijk was er ook ruimte voor eigen verhalen en tips.
De collega die vertelde dat ze na elke wasbeurt de cliënten gauw even insmeert met bodylotion. Dat kost dan wel even twee minuten tijd, maar ze hebben er de hele dag plezier van! Of de collega die nog even een extra kopje thee brengt bij een verdrietige cliënt. Het gaat om kleine gebaren die nu juist het verschil kunnen maken! Daarnaast werd er stilgestaan bij morele dilemma’s, bij vragen als ‘wat is juist?’ en ‘hoe moet ik handelen?’. Erg herkenbaar op de werkvloer, bij vraagstukken over bijvoorbeeld het wel of niet gezamenlijk eten. En geef je die cliënt nu wel of geen borrel? Niet altijd verstandig, maar wel goed voor hem. Het symposium werd door AriënsZorgpalet speciaal voor medewerkers georganiseerd, om stil te staan bij elkaars motivatie, om te leren van ervaringen van anderen en bewust te kijken naar de dagelijkse praktijk. De vraag ‘Waar doen we het voor?’ levert inspirerende en treffende antwoorden op. Met een lach en een traan wordt door iedereen teruggekeken op een waardevolle middag. Het symposium ‘Waar doen we het voor’ is een groot succes gebleken. Er wordt daarom in 2008 een goed vervolg aan gegeven. Op naar het volgende symposium!
AriënsZorgpalet laat
Hartenwensen van cliënten uitkomen In november vorig jaar heeft de aftrap plaatsgevonden van de actie Hartenwens bij AriënsZorgpalet. Met dit bijzondere initiatief gaan er het hele jaar hartenwensen van cliënten in vervulling. Onder het motto ‘Leven naar uw wens’ wil AriënsZorgpalet haar cliënten graag iets extra’s bieden. Daarom heeft de organisatie deze bijzondere actie Hartenwens opgezet, bedoeld voor cliënten uit alle woonzorgcentra van AriënsZorgpalet. In totaal zijn er bijna 160 wensen van cliënten binnengekomen, waarvan er inmiddels al een heel aantal in vervulling zijn gegaan. Eind vorig jaar ontvingen alle cliënten een speciale ‘Hartenwenskaart’, waarop zij hun hartenwens konden invullen. Ook familieleden of medewerkers konden een hartenwens voor een cliënt invullen. De wensen moesten wel origineel en uitvoerbaar zijn en voor de cliënt zelf niet eenvoudig te realiseren. “Heel bijzonder is dat cliënten met deze actie de mogelijkheid krijgen om hun wens uit te spreken”, vertelt Wil van de Meeberg, geestelijk verzorger en lid van de werkgroep Hartenwens. “Het zijn vaak helemaal geen ingewikkelde dingen die cliënten vragen of wensen, maar vaak weten familie en vrienden niet eens van het bestaan van de wens af. Met deze actie wordt het mogelijk om juist gehoor te geven aan die speciale wens van onze cliënten.”
één wil graag op vakantie, de ander wil graag gewoon een keer winkelen. “Dat maakt het ook juist zo leuk”, vertelt Wil enthousiast. “In april hebben we bijvoorbeeld vier dames een heerlijke beautymiddag aangeboden. Hun wens was om eens lekker verwend te worden met een schoonheidsbehandeling. Dat kon natuurlijk geregeld worden. Ze kregen een hele metamorfose, inclusief kappersbehandeling!” “Maar ook medewerkers en vrijwilligers zijn erg enthousiast over deze actie, en zijn vaak direct bereid mee te helpen om de wensen te realiseren”, vertelt Wil. “En we hebben al veel mogelijk gemaakt. Zo hebben we aan de cliënten van Roombeek een grote luifel aangeboden, zodat ze ook in de zomer lekker op het terras kunnen zitten. En er zijn al verschillende cliënten een dagje uit geweest, hetzij naar de stad, naar Drenthe, een tuincentrum, noem maar op.’”
“Het zijn vaak helemaal geen ingewikkelde dingen die cliënten vragen of wensen”
Inmiddels zijn er heel wat mooie wensen in vervulling gegaan. Zo kreeg een cliënt in De Eschpoort een hele mooie verjaardag aangeboden, met al zijn kinderen, kleinkinderen, vrienden en kennissen. “Deze cliënt genoot volop van de feestelijke middag, met alle vrienden en familieleden om zich heen. Een paar weken daarna ontvingen wij het verdrietige bericht dat hij was overleden. We zijn blij dat we hem, dankzij de actie Hartenwens, nog een hele mooie dag hebben kunnen aanbieden”, vertelt Wil.
De laatste wens die in vervulling is gegaan, is die van een cliënt op De Eschpoort. Ze wilde graag nog weer een ochtend aan de slag als verkoopmedewerkster in een winkel, zoals ze vroeger altijd heeft gedaan. Wil: “In de winkel in De Eschpoort mocht deze cliënt een ochtend meedraaien, en ze was helemaal in haar element. Het is geweldig om te zien hoe cliënten genieten van zo’n dag. We kijken dan ook allemaal al weer uit naar de volgende hartenwens die gaat uitkomen!”
De hartenwensen van cliënten lopen enorm uiteen. De
Voor informatie: www.arienszorgpalet.nl
ZorgMagazine
31
Reizen en sporten maken het leven leuk. Net als een fijn huis, een mooie auto, een zeilboot ... maar zoals u weet, zit een ongeluk in een klein hoekje. Uw camera wordt gestolen tijdens uw vakantie. Uw zoontje schiet een ruitje in. Of u let even niet op tijdens het autorijden, waardoor u op uw voorganger knalt. Vervelend, maar niet onoverkomelijk. Mits u goed verzekerd bent. Want beschadiging van uw eigen of andermans spullen kan behoorlijk in de papieren lopen.
Extra voordeel Via de Werkgeversvereniging (WGV) kunnen nu verschillende schadeverzekeringen worden afgesloten. De WGV zocht naar de voordeligste aanbieder met de scherpste prijzen. Dit bleek Delta Lloyd te zijn. Alle medewerkers van de lidinstellingen van de WGV kunnen nu via www.zorgselect.nl hun huidige premie vergelijken met de premie bij Delta Lloyd. Dit kan vele euro’s schelen. Want naast de collectiviteitskorting kan er nog maximaal 12,5% pakketkorting worden verkregen.
Via de website van ZorgSelect regelt u snel en gemakkelijk al uw verzekeringen Hoe werkt het: in eenvoudige stappen kunt u uw premie zelf berekenen. • U ziet dus direct uw voordeel. • U kunt kiezen om per e-mail een offerte te ontvangen. • U kunt direct verder met het afsluiten van de polis. • U krijgt binnen een minuut bevestiging. U bepaalt zelf welke verzekeringen u opneemt in dit pakket. Behalve van een zeer complete dekking profiteert u niet alleen van de hoge collectiviteitskorting die u ontvangt, maar ook van een hoge pakketkorting bij meerdere verzekeringen.
32
ZorgMagazine
Los afgesloten verzekeringen worden automatisch opgenomen in het verzekeringspakket. Met uitzondering van de Bootverzekering kunnen alle verzekeringen worden opgenomen in het verzekeringspakket.
Hoe meer verzekeringen bij Delta Lloyd, hoe meer premievoordeel Enkele voordelen van het verzekeringspakket: • Duidelijk overzicht voor alle verzekeringen. • Gratis termijnbetaling. • U ontvangt een jaarlijks geactualiseerde polis. • Behalve bij pleziervaartuigen worden geen poliskosten in rekening gebracht bij de polissen die in het verzekeringspakket worden opgemaakt.
ZorgMagazine
33
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente Stichting Michaelshoeve Overkempe
Estinea
Cliënten, medewerkers en stagiaires bij Estinea:
Het
vlinderteam
“Zorgen doen we voor elkaar” Als door Calibris erkend leerbedrijf investeert Estinea al
bij Thuiszorg Noord West Twente Stage/leerlingcoördinator Joke Klein Wolterink. Francien Boshove is al ruim 35 jaar werkzaam in de zorgsector. De eerste jaren was ze werkzaam in het toenmalige Elisabeth Ziekenhuis in Almelo op de afdeling hartbewaking. Toen de kinderen kwamen is zij parttime gaan werken. Allereerst bij de DG&GD als assistente van een schoolarts, daarna als slaapwacht in een verzorgingshuis. De laatste drie jaar werkt zij als verpleegkundige in het vlinderteam van Thuiszorg Noord West Twente.
jaren in leerlingen, herintreders en stagiaires. Leerlingen en stagiaires zijn (potentiële) nieuwe medewerkers. Ze leren van de organisatie, maar zorgen op hun beurt ook voor nieuwe inzichten en een frisse wind. Zij stimuleren medewerkers om kritisch naar hun eigen functioneren kijken. De leerlingen Mariska de Roos en Inez Giesen. Elkaar serieus nemen Leerlingen en stagiaires krijgen kansen om zich te ontplooien in hun vakgebied, door de geleerde theorie op de werkvloer in praktijk te brengen. Competentiegericht leren is daarbij het uitgangspunt. Het leerklimaat moet dus passend zijn en voldoen aan individuele leervragen en opleidingseisen. Professionele en persoonlijke begeleiding is daarom van essentieel belang. Op de werkvloer gebeurt dat door een werk/stagebegeleider met minimaal hetzelfde opleidingsniveau als de leerling/stagiaire. Vanuit de organisatie worden ze begeleid door een stage/ leerlingencoördinator. Zo krijgt iedereen de ruimte om zich volledig te bekwamen en te ontplooien tot toekomstige collega.
“Beide partijen moeten duidelijk beter worden van de stageperiode” Stage/leerlingcoördinator Joke Klein Wolterink: “Estinea vindt het belangrijk dat beide partijen duidelijk beter worden van de stageperiode. Dat vraagt dus om een goede voorbereiding en duidelijkheid over wat we over en weer van elkaar verwachten. We gebruiken daarom ook een sollicitatiebrief en een selectiegesprek. De stagiaire moet zich voorbereiden op dit gesprek en weten wat zijn of haar
34
ZorgMagazine
mogelijkheden en onmogelijkheden zijn en welke leerdoelen ze hebben. Afhankelijk van hun ervaring, leervragen en mogelijkheden zoeken we dan de beste stageplek binnen de organisatie. We nemen de stage uiterst serieus en verwachten dat ook van onze stagiaires.”
“Na het behalen van je diploma krijg je een vaste baan aangeboden” “Stagiaires binnen de gehandicaptensector hebben recht op een stagevergoeding en Estinea houdt zich daar uiteraard aan. We zien onze stagiaires duidelijk als collega’s die ook al tijdens hun stage meebouwen aan het imago van de organisatie en de kwaliteit van de dienstverlening.” Steeds beter worden Mariska de Roos en Inez Giesen zijn erg blij met hun leer/ werkplek bij Estinea en dat is geheel wederzijds. Zij volgen de opleiding medewerker maatschappelijk zorg (MMZ) niveau 4, een competentiegerichte leerweg van drie jaar. “Na de gebruikelijke sollicitatieprocedure kregen wij een leer/arbeidsovereenkomst aangeboden voor de duur van de hele opleiding. We worden elk jaar op een andere werkplek geplaatst. Dat betekent dat we zo breed mogelijk worden opgeleid en afwisselend werken met cliënten met een hoog
•
“Buiten kantooruren is het vlinderteam het aanspreekpunt van Thuiszorg Noord West Twente. Het vlinderteam is breed inzetbaar en van alle markten thuis. We kunnen opgeroepen worden als zich problemen voordoen in de routes of als er oproepen zijn via de persoonsalarmering. Deze oproepen lopen meestal via de Meld Zorg Centrale. Ons werk bestaat enerzijds uit het organiseren van allerlei zaken, maar daarnaast verlenen we ook verpleegkundige hulp.”
•
•
•
•
•
We ondersteunen, indien nodig, collega’s die in de routes werken. Als zij tegen problemen aanlopen, dan proberen we samen een oplossing te vinden. We starten nieuwe zorgaanvragen, die zich in de weekenden aandienen, op en sturen de aanvragen naar het CIZ. We verzorgen de uitleen van artikelen uit de thuiszorgwinkel buiten de formele openingstijden. Het gaat hierbij dan vaak om krukken, hoog/laag bedden,
niveau tot cliënten met een ernstige meervoudige handicap. Het ene jaar werk je op een woonlocatie en het andere jaar bijvoorbeeld bij een werk- en activiteitencentrum. Elk jaar zie je dus ook een ander team en krijg je een andere werkbegeleider. Je wordt hier goed begeleid en krijgt de mogelijkheid van beginnende beroepskracht door te groeien naar persoonlijk begeleider. De combinatie werken en leren is voor ons ideaal, want we zijn vooral praktisch ingesteld.”
•
borstkolven, postoelen, etc. We verzorgen de Personenalarmering oproepen die bij Thuiszorg Noord West Twente zijn aangesloten. In Almelo zijn er ruim 300 personen met een persoonsalarmering. De werkzaamheden lopen uiteen: valincidenten, stoma-problemen, pijnklachten, verstopte katheters of wonden die extra verzorgd moeten worden. We brengen, gedurende de nachtelijke uren, extra bezoeken aan mensen die erg ziek zijn. Vaak op verzoek van de cliënt zelf, maar ook op verzoek van het STT (Stichting Terminale Thuiszorg), een groep vrijwilligers die ‘s nachts waakt bij terminale cliënten, of door de vaste medewerkers. We leveren zorg aan toeristen die in het Theater Hotel logeren en een beroep hebben gedaan op Thuiszorg Noord West Twente. We fungeren als achterwacht voor de verzorgingshuizen van Thuiszorg Noord West Twente in Almelo.
“Het team werkt altijd buiten kantooruren, van vijf uur ‘s avonds tot acht uur ‘s morgens. In het weekend zijn we 24 uur per dag bereikbaar. Het team bestaat uit zes personen. Klein maar erg leuk en de collegialiteit is groot. We hebben er alle zes erg veel plezier in om dit werk te doen.”
Voor informatie: www.estinea.nl
Estinea is een organisatie voor zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. De individuele keuzevrijheid van cliënten is uitgangspunt voor alles wat de organisatie doet. Dat maakt
“Estinea is een vooruitstrevende organisatie, prettig om voor te werken. Door het werken in zelfsturende teams blijven medewerkers zichzelf ontplooien en dat spreekt ons erg aan. Helemaal geweldig is het dat je na het behalen van je diploma een vaste baan aangeboden krijgt.”
van medewerkers cliëntondersteuners, die vraaggericht werken en mogelijkheden van cliënten zoeken en helpen benutten.
ZorgMagazine
35
Zorgfederatie Oldenzaal Stichting Michaelshoeve Overkempe
Werken bij de Zorgfederatie! Het contact met mensen. Dat vindt Rianne ten Tusscher het leukste aspect aan haar werk als verzorgende bij Zorgfederatie Oldenzaal. Wil je net als Rianne iets voor anderen betekenen en werken (en/of leren) in een afwisselende omgeving? Word dan actief als medewerker, stagiair, leerling of vrijwilliger voor deze professionele en enthousiaste organisatie! Zorgfederatie Oldenzaal beheert twee woon- en zorgcentra: Mariahof en Scholtenhof. In deze kleinschalige centra wonen in totaal 150 cliënten. Daarnaast bieden ze aan ruim 300 cliënten thuiszorg, dagverzorging en welzijnsactiviteiten. Zorgfederatie Oldenzaal is een onderdeel van Noaberzorg: een samenwerkingsverband van zorginstellingen voor kwalitatief hoogwaardige zorg met het karakter van een goede buur. Momenteel is Zorgfederatie Oldenzaal op zoek naar gekwalificeerde en gemotiveerde verzorgenden en alfa-medewerkers. Verzorgenden dienen minimaal te beschikken over een mbo-opleiding op niveau 3. Van alfa-medewerkers wordt verwacht dat zij affiniteit hebben met het verrichten van huishoudelijke taken. Ook stagiairs, leerlingen en
vrijwilligers zijn van harte welkom bij deze professionele en enthousiaste organisatie. Kwaliteit staat bij Zorgfederatie Oldenzaal hoog in het vaandel. Zij ontvingen tweemaal het Gouden Keurmerk voor hun cliëntgerichtheid, de goede sfeer en de kleinschaligheid. Daarnaast wonnen ze in 2007 de Beste Werkgever Award in de categorie non-profit. En daar zijn ze trots op, want het streven is continu dat mensen plezierig en succesvol bij Zorgfederatie Oldenzaal kunnen werken. Zorgfederatie Oldenzaal telt ruim tweehonderd medewerkers. Rianne ten Tusscher is hier nu vijf jaar in dienst en is Eerst Verantwoordelijk Verzorgende (EVV-er). Ze heeft zes cliënten speciaal onder haar hoede. “Ik onderhoud als het
nodig is, de contacten met de zorgverzekeraar, de huisarts, de familie, maar ben ook het aanspreekpunt voor de cliënt als die ergens mee zit”, vertelt Rianne. Het leuke aan haar werk vindt ze het contact met mensen. Haar voldoening put Rianne ten Tusscher uit momenten dat ze iets kan betekenen voor de cliënten: “Al is het maar door een luisterend oor te bieden.”
“De vrijwilligers bieden onze cliënten net dat beetje extra”
36
ZorgMagazine
deze organisatie en vragen stellen aan medewerkers van de Zorgfederatie. Verder kunnen de Mariahof en de Scholtenhof nog gemotiveerde vrijwilligers gebruiken. Zij worden begeleid door coördinator vrijwilligerswerk Emmie Polman. Emmie werkte zelf ook dertien jaar lang als vrijwilliger bij de Zorgfederatie Oldenzaal, ze bracht koffie rond en zette een bibliotheek op. “Leuk om te doen, want je werkt in een kleine organisatie waar de sfeer erg aangenaam is”, aldus Emmie Polman, die nu in dienst is om vrijwilligers te werven en om de contacten te onderhouden met de huidige tweehonderd actieve vrijwilligers.
Stagiairs, leerlingen en vrijwilligers Zorgfederatie Oldenzaal voert tevens een actief opleidingsen stagebeleid. Ze hebben stageplaatsen voor BOL-studenten niveau 3 verzorgenden en voor HBO’ers. Ook werken ze met re-integratiekandidaten van gemeenten, UWV en bedrijven.
Emmie Polman hoopt vurig dat vrijwilligers zich blijven aanmelden. “De inzet van deze mensen is ontzettend belangrijk. Zij bieden onze cliënten net dat beetje extra. De wekelijkse ontspanningavonden draaien bijvoorbeeld geheel op vrijwilligers en dat geldt ook voor de winkeltjes bij onze zorgcentra.”
De werkbegeleiders zorgen ervoor dat stagiairs terug kunnen kijken op een geslaagde en leerzame tijd. Zij vertellen hen alles over het beroep en besteden uiteraard aandacht aan leerwensen en vragen van de studenten. Via internet (de homepage en Hyves) kun je je laten informeren over
Wil je meer weten over werken en/of leren bij Zorgfederatie Oldenzaal? Kijk dan op: www.zorgfederatieoldenzaal.nl of neem contact op met Ben van Veen (medewerkers), Yvonne Masselink (stagiairs en leerlingen) of Emmie Polman (vrijwilligers). Zij zijn allen bereikbaar via telefoonnummer 0541 – 51 34 33.
ZorgMagazine
37
Ziekenhuisgroep Twente
Europese primeur voor ZGT
Centrum Geriatrische Traumatologie biedt zorg op maat Als eerste in Europa startte Twenteborg Ziekenhuis in april 2008 een centrum voor Geriatrische Traumatologie. De opzet is uniek en de eerste resultaten veelbelovend: betere kwaliteit van zorg, efficiënter ingericht, een korter verblijf van de patiënt in huis en minder kosten. Reden om het centrum te nomineren voor Zorgonderneming van het jaar 2008. Traumachirurgen Han Hegeman en Detlef van der Velde: “Door efficiënter en multidisciplinair samenwerken, betere kwaliteit van zorg.”
Initiatiefnemers van het centrum zijn de traumachirurgen Detlef van der Velde en Han Hegeman. De laatste is ook de drijvende kracht achter de succesvolle one-stop-shop poli voor onderzoek naar osteoporose (botontkalking) bij patiënten met een botbreuk. Dat is niet toevallig: zowel de poli als het centrum werken multidisciplinair. Hegeman: “Bij elke fase die een patiënt doorloopt, willen we het zorgproces optimaal laten verlopen.”
Eén zo’n voordeel is dat met de nieuwe aanpak de gevolgen van een ‘delier’ (verwarring van de patiënt) kunnen worden teruggebracht, door al voor de operatie met medicatie te starten. Als een patiënt verward raakt, vertraagt het zorgproces namelijk aanzienlijk. Dat is nadelig voor de patiënt en zorgt voor extra kosten door langere opname. De capaciteit aan geriaters wordt voor het centrum met twintig uur per week uitgebreid.
Anticiperen Een ziekenhuis in Rochester, USA diende als voorbeeld voor het centrum: bundel de kennis, ontwikkel een efficiënt zorgpad en zorg voor een goede verstandhouding met verpleeghuizen, zodat die beter weten wat hen te wachten staat. Hegeman en Van der Velde kregen uitgebreid de gelegenheid rond te kijken bij de collega’s in Rochester. Hun centrum richt zich in eerste instantie op patiënten vanaf 65 jaar met een gebroken heup. “Nieuw is dat niet alleen de traumachirurg, maar ook de geriater direct bij het proces betrokken wordt”, licht Hegeman de werkwijze toe. “Een oudere patiënt kan eerder verward zijn en is vaak fragieler. Met de input van de geriater weten we snel of de persoon in kwestie al klachten heeft, of dat hij of zij kans heeft op het ontwikkelen van (psycho-)geriatrische klachten. Het biedt voordelen als je hier in een vroeg stadium op kunt anticiperen.”
Medisch zorgpad In Twenteborg werd met behulp van informatie uit Rochester het gewenste medische zorgpad uitgestippeld. Hegeman: “Eerst stellen de chirurg en geriater op de Eerste Hulp een diagnose. Daarna verhuist de patiënt naar 5 West, afdeling chirurgie-traumatologie. De geriater en de artsassistent chirurgie stellen een zo compleet mogelijk beeld van de patiënt samen. Is er kans op een delier? Heeft de patiënt na de opname hulp nodig in het revalidatietraject?’ In korte tijd worden niet alleen een diagnose gesteld en de operatie uitgevoerd (binnen 24-36 uur), maar ook een compleet behandelplan opgesteld. Aan alles is gedacht. Heeft de patiënt baat bij de osteoporosepoli? Is een valkansanalyse zinvol? Ook wordt via de transferverpleegkundige – indien nodig – zo snel mogelijk een indicatie gesteld voor een opname in het verpleegtehuis.”
38
ZorgMagazine
De traumachirurg: “Met verschillende verpleeghuizen zijn we bezig afspraken te maken. Zij stellen een aantal bedden beschikbaar, onder voorwaarde dat de patiënt niet meer dan drie maanden nodig heeft om te herstellen. Wij zorgen ervoor dat patiënten worden overgeplaatst en snel weer worden opgenomen als er opnieuw problemen ontstaan.” Die werkwijze biedt beide partijen voordelen. Het ziekenhuis weet zich verzekerd van een vast aantal plaatsen. Het verpleeghuis krijgt een goede indicatie van de patiënt, die maximaal drie maanden in het huis verblijft. Zorgmanager Het centrum helpt op dit moment circa tien patiënten per maand, maar dat zullen er op korte termijn meer worden. “We houden alle gegevens bij. Door efficiënter en multidisciplinair samen te werken, neemt onder meer het gemiddelde aantal dagen dat de patiënt in huis verblijft af. Betere kwaliteit van zorg, minder kosten”, aldus Hegeman. De arts als zorgmanager, dan wel ondernemer. Met resultaat. Recent gaf de medisch specialist op een congres in Nice een presentatie over het centrum voor Europese collega’s. Ook is het Centrum voor Geriatrische Traumatologie door het magazine Zorgmarkt genomineerd als Zorgonderneming van het Jaar 2008.
Zorgonderneming van het Jaar 2008 Deze prijs van het magazine Zorgmarkt werd vorig jaar voor het eerst uitgereikt. Toen won Expertisecentrum Diabeter, een centrum van twee Rotterdamse kinderartsen, dat jongeren en volwassenen ondersteunt in het omgaan met diabetes. Wie het predikaat Zorgonderneming van het Jaar 2008 mag dragen, wordt bekendgemaakt op 28 oktober tijdens het Jaarcongres Zorgmarkt.
Voor informatie: www.ziekenhuisgroeptwente.nl
ZorgMagazine
39
Azora
VIT Oost-Gelderland
“Zo zorgen we voor elkaar in de Achterhoek”
Mantelzorg, onze zorg! Bijna iedereen krijgt er vroeg of laat in zijn leven mee te maken: mantelzorg. Of het nu gaat om een chronisch zieke partner, broer of zus, een dementerende ouder of een kind met een beperking, je dóet het. Het is geen bewuste keuze om langdurig en intensief te zorgen voor een ander maar je doet het uit liefde of plichtsbesef.
Azora is een moderne organisatie voor ouderenzorg. Met drie verpleeghuizen, vijf
Zorgen voor een ander, maar ook voor jezelf! Overbelasting is de grootste bedreiging voor mantelzorgers. Ook al kan het voldoening geven, het is niet eenvoudig om dag in dag uit voor een naaste te zorgen, vooral wanneer dit nog gecombineerd moet worden met de opvoeding van kinderen of een betaalde baan.
verzorgingshuizen en thuiszorg in het hart van de Achterhoek levert ze zorg op maat. Dat wil zeggen: zorg die optimaal is afgestemd op de wensen en behoeften van de cliënten. Onze visie op zorg Ieder mens heeft te maken met lichamelijke, sociale, emotionele en psychische factoren die elkaar beïnvloeden. Ieder mens is dan ook uniek, wil naar eigen inzicht richting geven aan zijn leven en heeft zijn eigen voorkeuren op het gebied van wonen, dagindeling, hobby’s, voeding enzovoort. Aan die voorkeuren wil Azora zoveel mogelijk tegemoet komen. Hierbij is er ook continu aandacht voor de privacy, eigenwaarde en zelfstandigheid van onze cliënten. Naast deze aandacht voor de cliënten heeft Azora oog voor haar medewerkers en vrijwilligers. Zij vindt het belangrijk, dat die met plezier bij Azora werken. Met het hoofd en met
“Werken met ouderen spreekt me erg aan“ Nelleke Meyer, verzorgende in verpleeghuis ‘s-Gravenwal vertelt: “Ik vind het leuk om mensen te verzorgen, te geven wat ze nodig hebben. Nadat ik de driejarige opleiding Verzorgende Individuele Gezondheidszorg had gevolgd, kon ik aan het werk bij verpleeghuis ’s-Gravenwal. Het werken met ouderen spreekt me erg aan. Doordat ik zelf ook uit ’s-Heerenberg kom, ken ik veel cliënten van gezicht en raak makkelijk met hen in gesprek. Je gaat om met allemaal aardige bewoners en de verstandhouding met de collega’s is ook prima. We hebben een leuk team, met jong en oud door elkaar. Dat geeft een goede sfeer en dat straalt de afdeling ook uit. Het is gezellig bij ons, en de familieleden van de bewoners pakken dat ook op. Je merkt dat onze gasten met plezier op bezoek komen.“ Aandacht voor hart en ziel “Azora, dat zijn onze medewerkers.” Zij vormen de basis voor de dienstverlening. Zonder vaardige en enthousiaste medewerkers, die over de juiste competenties (zoals cliënt-gerichtheid, integriteit en ambitie) beschikken, kan Azora haar cliënten geen goede zorg en diensten bieden. Daarom besteedt ze veel aandacht aan het personeels- en opleidingsbeleid. Daarnaast steekt ze de nodige energie in het vinden, binden en boeien van (toekomstige) medewerkers.
Nelleke Meyer, verzorgende in verpleeghuis ’s-Gravenwal.
40
ZorgMagazine
Om te voorkomen dat je als mantelzorger onder de druk bezwijkt en bijvoorbeeld zelf ziek of overspannen raakt is het belangrijk dat je weet dat er organisaties zijn die ondersteuning kunnen bieden en je er dus niet alleen voor staat!
het hart. Echt omzien naar elkaar. “Zoals we dat gewend zijn in de Achterhoek.”
Azora voert een actief personeelsbeleid. Zaken als scholing, deskundigheidsbevordering en coaching, loopbaanperspectieven en meerkeuze arbeidsvoorwaarden kunnen rekenen op haar bijzondere aandacht. Binnen de organisatie dient voor iedereen duidelijk te zijn wat haar of zijn
Anita van Zuilekom, coördinator activiteitenbegeleiding Verpleeghuis Den Es en zorgcentrum de Bettekamp. mogelijkheden en verantwoordelijkheden zijn. Reden om te waken over goede interne communicatie om heldere afspraken over de arbeidsvoorwaarden te maken. Azora is een erkend leerbedrijf en verzorgt jaarlijks beroepsopleidingen via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Daarnaast lopen er elk jaar tientallen leerlingen en studenten stage via de beroepsopleidende leerweg (BOL).
“We gaan regelmatig met nieuwe ideeën aan de gang” Anita van Zuilekom is coördinator activiteitenbegeleiding Verpleeghuis Den Es en zorgcentrum de Bettekamp: “Tijdens mijn opleiding sociaal-pedagogische hulpverlening heb ik ook bij andere zorginstellingen gewerkt. Het valt me op dat Azora veel aan activiteitenbegeleiding doet en een vooruitstrevende organisatie is. We gaan regelmatig met nieuwe ideeën aan de gang. Neem de activiteitenbegeleiding: binnen het verpleeghuis koken we soms zelf met de bewoners. Dat zie je ergens anders niet zo gauw gebeuren. De contacten met de collega’s binnen Azora verlopen goed. We zien elkaar regelmatig en wisselen dan algemene ervaringen uit of we pakken een bepaald onderwerp beet. Zijn er cursussen of workshops die aansluiten op ons werk, dan gaan we daarnaar toe. Iedereen, ook vrijwilligers, kan aangeven aan welke scholing hij of zij behoefte heeft.” Voor informatie: www.azora.nl
VIT Oost-Gelderland Dé ondersteuningsorganisatie voor mantelzorgers en vrijwilligers in de zorg heeft zowel op lokaal als regionaal niveau veel te bieden. Zij zet haar specifieke deskundigheid op verschillende manieren in: Steunpunt Mantelzorg: Mantelzorgers vinden bij de mantelzorgconsulenten van het Steunpunt MantelZorg een luisterend oor, informatie, advies en indien gewenst hulp bij het aanvragen van hulpmiddelen of professionele zorg. Steunpunten MantelZorg zijn in heel Oost-Gelderland te vinden, meestal zijn ze ondergebracht bij het plaatselijke zorg- of Wmoloket. Mantelzorgers kunnen in de ‘mantelzorgsalon’ terecht als ze willen praten met mensen in een vergelijkbare situatie en behoefte hebben aan een moment van ontspanning. Vrijwillige thuiszorgorganisaties: VIT Oost-Gelderland biedt ondersteuning aan alle vrijwillige thuiszorgorganisaties in de regio. Door voorwaarden te scheppen, belangen te behartigen, te faciliteren en te innoveren kunnen de vrijwilligers zich richten op hún kerntaak: het ontlasten van mantelzorgers door een paar uur per week de zorg van hen over te nemen. Mantelzorgers krijgen dan echt vrijaf en kunnen zo de accu weer opladen. Scholingsinstituut ‘informele zorg’: Vanuit dit scholingsinstituut biedt de VIT een scholingsaanbod voor álle mantelzorgers en vrijwilligers in de sector zorg en welzijn in Oost-Gelderland. Kenniscentrum: Het kenniscentrum van de VIT is toegankelijk voor iedereen die vragen heeft op het gebied van vrijwillige thuiszorg en mantelzorg. Kijk op www.vitoostgelderland.nl voor meer informatie.
ZorgMagazine
41
VVT, Verpleging Verzorging Thuis
Orthopedagogisch Centrum De Eik
Expertise inzake Seksualiteit
VVT, Verpleging Verzorging Thuis, gevestigd in Losser, is een daadkrachtige thuiszorgorganisatie, die sinds 20 jaar thuiszorg en kraamzorg biedt aan mensen
De Eik is gestart met het bundelen van de aanwezige expertise op het gebied van sek-
in Gelderland, Overijssel en Drenthe.
sualiteit en om deze dienstbaar te maken aan de opvoeding, diagnostiek en behandeling
Momenteel heeft zij rond de 300 mede-
van kinderen en jongeren met seksuele
werkers. Twee daarvan zijn Hennie van
problemen. Bea Wolters, coördinator
de Zouw en Minie Nijkamp.
Innovatie en Kwaliteit, legt uit.
“Ieder nieuw adres is een verrassing”
“Eén van de speerpunten van het beleid van De Eik is het verder optimaliseren van de behandeling van kinderen en jongeren met seksuele gedragsproblemen. Om dat te realiseren heeft zij met haar holdingpartners (Stichting De Reeve en Stichting Dreei) de handen in één geslagen. In 2006 is een taakgroep bestaande uit drie gedragswetenschappers van de holdingpartners aan de slag gegaan. Hun opdracht luidde: ‘Ontwikkel beleid met betrekking tot de opvoeding, diagnostiek en behandeling van kinderen en jongeren met seksuele gedragsproblemen’. Inmiddels, bijna twee jaar later, is er veel ontwikkeld en in gang gezet.”
Hennie van de Zouw (46) is dertien jaar in dienst van VVT. Op dit moment is ze ziekenverzorgende. Al had Hennie na haar vwo-opleiding bezigheidstherapie willen gaan doen. Door uitloting daar, ging ze met een vriendin mee in de opleiding ziekenverzorgende. Vanaf het begin vond ze het zo leuk, dat ze nooit meer uit ‘de zorg’ is weggeweest. Vanaf 1980 heeft ze zeven jaar gewerkt in een psychogeriatrisch verpleeghuis, dan wel op een pg-afdeling. Nog steeds heeft Hennie de meeste affiniteit met geestelijke gezondheidszorg. Wat betreft het verschil van vroeger met nu, is het belangrijkste voor haar, dat de verantwoordelijkheid verschoven is van de leidinggevende naar de medewerker zelf. Meer verantwoordelijkheid betekent ook meer zelfstandigheid en dus vrijheid. Voor de toekomst van de thuiszorg is Hennie bezorgd, als ze ziet dat steeds meer taken door lager opgeleiden gedaan worden. Vooral bij grotere organisaties. Voor de verpleegkundige taken wordt het werk zo erg versnipperd. Bij VVT ervaart ze dat niet zo. Ze spreekt de hoop uit dat dat zo blijft. Hennie praat met liefde over haar vak: “Ieder nieuw adres is een verrassing”. Denken in oplossingen Minie Nijkamp (53) is negen jaar in dienst van VVT. Ook Minie is ziekenverzorgende. Draait daarnaast bereikbaarheidsdiensten buiten kantooruren en is secretaresse van de
42 ZorgMagazine
Minie Nijkamp met de honden.
Ondernemingsraad. Zij is begonnen als bejaardenverzorgende. Ze vond en vindt het heerlijk met oudere mensen te werken. Hun levenservaring en verhalen inspireren haar. “Ik denk in oplossingen”, zegt Minie, en voelt zich daarom als een vis in het water bij werkgever VVT. Twee heel verschillende werknemers van VVT, die allebei ziekenverzorgende zijn, en ook allebei met hart en ziel aan hun vak verknocht zijn. Meer overeenkomsten tussen de twee: allebei zijn ze er een paar jaar uitgeweest toen ze kinderen kregen, en hebben zich, de één vijf, de ander zeven jaar, fulltime gewijd aan hun gezin. Juist in de zorg, en bij VVT de thuiszorg, is herintreden ideaal: werktijden, aantal uren, alles is bespreekbaar. De toekomst Beiden hebben de veranderingen in de zorg van de laatste twintig jaar meegemaakt. Minie valt vooral op, dat er nu veel meer administratie bij komt kijken, dat de indicatiestellingen aangescherpt zijn, en dat er minder tijd is voor een praatje met de cliënt. Minie, een geboren optimist, wil vooral de jeugd op het hart drukken, dat ze blijven werken, ook als ze zelf kinderen krijgen. Er is namelijk heel veel mogelijk, in de zorg, met werktijden. Je moet wel prioriteiten stellen. Minie heeft de combinatie werk/privé altijd opgelost met het planmatig regelen van haar huishouden. En als ze thuiskomt van haar werk, is het eerste dat ze doet: erop uit met de hond. Zo ontspant ze van haar werk en laadt zich weer op voor een nieuwe dag. Voor informatie: www.vvt-zorg.nl of 088-488 00 00, Lammie von Piekartz.
“De opvoeding en behandeling van kinderen en jongeren met seksuele gedragsproblemen vraagt specialistische deskundigheid van onze medewerkers” In de notendop: • Het visiedocument ‘Seksualiteit’ is vastgesteld. In dit document zijn de uitgangspunten m.b.t. de opvoeding en behandeling beschreven. Het document is richtinggevend voor het handelen van alle medewerkers. • Een werk- en trainingsboek ‘Seksuele Opvoeding’ is ontwikkeld. Met dit materiaal kunnen de hulpverleners concreet ‘handen en voeten’ geven aan de seksuele opvoeding van de cliënten van De Eik. • Alle gedragswetenschappers zijn getraind om taxatiegesprekken te voeren in die gevallen waar sprake is van een vermoeden van seksueel misbruik. • De opleiding van een gedragswetenschapper voor het uitvoeren van specifiek diagnostisch onderzoek van kinderen en jongeren, die seksueel grensoverschrijdend gedrag vertonen. • De implementatie van een systeem van een aandachtsfunctionaris ‘Seksualiteit’ op organisatieniveau én per team van hulpverleners een taakhouder. Zo kan direct
•
•
voeling gehouden worden met de vragen vanuit de praktijk én er kan er op organisatieniveau direct actie ondernomen worden. De bestaande procedures ‘Hoe te handelen in situaties, waar sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag, zijn aangepast. In ontwikkeling: 1. Een diagnostisch protocol voor de specifieke diagnostiek van slachtoffers en plegers. 2. De ‘Good live methode’. Een behandelmethode voor plegers seksueel grensoverschrijdend gedrag, wordt bezien op de mogelijkheid om deze in te zetten voor de populatie van De Eik. 3. De bestaande expertise op het gebied van behandeling van slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt gebundeld en beschreven.
“De komende jaren zal De Eik haar expertise verder ontwikkelen. Immers: de opvoeding en behandeling van kinderen en jongeren met seksuele gedragsproblemen vraagt specialistische deskundigheid van onze medewerkers. Zij leveren een bijdrage aan het in stand houden en het verder ontwikkelen van de expertise binnen De Eik, opdat de cliënt met zijn specifieke hulpvraag daadwerkelijk goed geholpen kan worden.” Voor informatie: www.de-eik.org
ZorgMagazine
43
AriënsZorgpalet Stichting Michaelshoeve Overkempe
Ambulance Oost
“Een boeiende baan met veel afwisseling” Rob Lotgerink werkt als Rapid Responder (RR)/Officier van Dienst Geneeskundig bij Ambulance Oost: “In 1982 ben ik begonnen als ambulanceverpleegkundige bij de toenmalige G.G. en G.D. te Enschede. Dit werk heb ik altijd met veel plezier gedaan en ik heb een ruime ervaring opgebouwd binnen de ambulancehulpverlening.”
“Sedert november 2005 kent Ambulance Oost de functie van Rapid Responder (RR)/Officier van Dienst Geneeskundig (OvDG) en ik ben deze combinatiefunctie vanaf die datum, samen met een aantal collega’s, fulltime uit gaan voeren. De RR functie is in het leven geroepen om onder meer bij een ongeval snel hulp ter plaatse te kunnen bieden. Sneller soms dan een ambulance. De OvDG functie komt naar voren bij grotere calamiteiten, waarbij je als coördinator optreedt en overleg voert met de andere disciplines, zoals politie, brandweer en ziekenhuizen.”
Een bijzondere samenwerking van Zorg, Wonen en Welzijn bij AriënsZorgpalet In oktober 2008 zal de officiële opening plaatsvinden van de Ariënsstaete, het unieke en moderne woonzorgcentrum van AriënsZorgpalet in Noord Enschede. De sterke combinatie van zorg, wonen en welzijn maakt dat cliënten erg tevreden zijn en met veel plezier in de Ariënsstaete wonen. De bijzondere hoefijzervorm van de Ariënsstaete lijkt bewoners en bezoekers te omarmen. Het grote, beeldvormende woonzorgcentrum heeft zes etages en biedt 160 appartementen voor verzorgingshuiscliënten en 50 appartementen voor zelfstandig wonende ouderen met een zorgvraag. De ruimtes en appartementen zijn stijlvol ingericht. Ook wijkbewoners kunnen gebruikmaken van de vele faciliteiten, deelnemen aan activiteiten en heerlijk eten in het sfeervolle restaurant. De wensen, vragen en behoeften van cliënten zijn uitgangspunt voor de zorg- en dienstverlening. Daarbij is een sterke combinatie gerealiseerd van zorg, wonen en welzijn. De teamleiders Mariëlle Steffens (zorg), Marcel Smit (welzijn) en Simone Mulderink (hoteldiensten) vertellen enthousiast over de succesvolle samenwerking. “Hoewel ieder zijn eigen vakgebied heeft, werken we nauw met elkaar samen. De lijnen zijn kort, zodat we elkaar snel kunnen aanvullen en het aanbod direct op elkaar kunnen afstemmen”, vertelt Mariëlle.
“In deze combinatiefunctie ben je werkzaam bij de ambulancedienst en is de opleiding tot ambulanceverpleegkundige, met daarnaast ruime ervaring, een vereiste. Voor de functie van OvDG volg je meerdere specifieke opleidingen.”
“Deze functie vraagt een grote mate van zelfstandigheid”
“We kijken over ons eigen vakgebied heen, om de aansluiting van zorg, wonen en welzijn te optimaliseren voor de cliënt” legt Marcel uit. Simone vult aan: “Maar daarnaast werk je ook direct samen aan verschillende projecten en activiteiten. Zo organiseren we elke maand thema-avonden in het restaurant, zoals een Chinees buffet in het kader van
“Het werk als RR/OvDG vraagt een grote mate van zelfstandigheid. Je moet zelf alle beslissingen nemen. Tijdens de nachtelijke uren wordt, voor mijn eigen veiligheid, gereden met een chauffeur, de rest van de dag rijd je alleen.” “De auto die wij ter beschikking hebben heeft vrijwel dezelfde uitrusting als de ambulance, alleen de brancard met toebehoren ontbreekt. Een RR/OvDG biedt snel specialistische eerste hulp, maar vervoert geen patiënten. Wanneer een patiënt alsnog vervoerd moet worden, gebeurt dat door een ambulance.” “Het is een prachtige, boeiende baan met veel afwisseling, waarbij je van tevoren absoluut niet weet wat je die dag allemaal te wachten staat.”
44
ZorgMagazine
Rob Lotgerink door fotograaf Taco van Loon. Voor informatie: www.ambulanceoost.nl
Mariëlle Steffens, Marcel Smit en Simone Mulderink.
de Olympische Spelen, of een gezellige barbecue in de zomer.” Natuurlijk is er veel persoonlijk contact met de cliënten. Mariëlle: “We werken zoveel mogelijk met één op één contact, zodat de aandacht ook echt bij de cliënt ligt.” “Tegelijkertijd voelt het soms alsof we één grote familie zijn, omdat je veel cliënten al lang kent. Elke maand organiseren we een gezamenlijke koffieochtend met alle cliënten én medewerkers, een initiatief van de persoonlijke begeleiders. Altijd erg gezellig!” vertelt Marcel enthousiast.
“Alles draait natuurlijk uiteindelijk om de cliënt” Simone: “Alles draait natuurlijk uiteindelijk om de cliënt, we proberen daarom ook zo flexibel mogelijk te zijn. We zoeken altijd zoveel mogelijk naar een passende oplossing voor een vraag of probleem. Juist doordat onze disciplines zo nauw op elkaar zijn afgestemd, is er veel te realiseren.” Ook de sfeer onderling tussen de medewerkers is erg goed. “Hoewel het natuurlijk vaak hard werken is, zorgen we ook dat er nog altijd tijd voor elkaar is,” vertelt Mariëlle. “Daardoor weet je wat je aan elkaar hebt en dat werkt een stuk prettiger!” Dat de goede samenwerking van disciplines succesvol is blijkt onder meer uit het onafhankelijke cliënttevredenheidsonderzoek, dat eind 2007 is uitgevoerd. De Ariënsstaete werd door de cliënten beloond met een hoog rapportcijfer: een 8,3! Bovendien wist de Ariënsstaete in 2007 de Grootkeuken Award in de wacht te slepen en is daarmee bekroond tot zorginstelling met het beste horecaconcept van Nederland!
ZorgMagazine
45
Carint Reggeland
EVV’er: contactpersoon tussen cliënt en medewerkers Een cliënt van Carint (of Reggeland) krijgt te maken met allerlei verschillende medewerkers: een verzorgende, een (verpleeghuis)arts, een ergotherapeut, een diëtiste, enzovoort. Er staat een heel team om de cliënt heen. Het is daarom van wezenlijk belang dat de communicatie tussen deze medewerkers en de cliënt goed verloopt, en dat de gegeven zorg altijd overeenkomt met de gemaakte afspraken. Daarvoor zorgt een eerst verantwoordelijk verzorgende (EVV’er).
Tot voor kort had Carint geen duidelijke richtlijnen voor de functie van EVV’er. In sommige locaties was sprake van contactverzorgende of coördinerend verzorgende. De functie werd soms anders ingevuld, en ook de salariëring kon verschillen. Daarom is Carint in 2004 begonnen de functie van EVV’er eenduidig in te vullen. Dat heeft veel gevolgen voor de betreffende medewerkers: ze moeten geschoold worden, opnieuw in een functie benoemd worden, en conform het FWG-traject hun functiebeschrijving en -indeling ontvangen. Vanwege deze gevolgen is eerst een pilot opgezet. Een van de locaties die meedeed met de pilot was Herinckhave in Hengelo, waar Yvonne Munster en Sandra Ballast als EVV’er werkzaam zijn.
“We hebben veel te maken met familieleden, en die kunnen behoorlijk assertief zijn” Opnieuw op cursus In Herinckhave is eerst geïnventariseerd wie al EVV’er was, en wie dat in de nieuwe situatie kon blijven. De ‘nieuwe’ EVV’ers moesten vervolgens opnieuw een cursus volgen. Zo ook Yvonne en Sandra. “Ook al waren we al EVV’er, we hebben toch veel in de cursus geleerd”, vertellen ze. “We hebben meer diepgang gekregen, de blik verruimd. Kennis die we eerder al hadden opgedaan, hebben we weer op kunnen frissen. Zo is in de cursus veel aandacht besteed aan communicatieve vaardigheden. Het is immers erg belangrijk dat je als EVV’er goed contact hebt met de bewoner. Hier op de pg-afdeling hebben we ook veel te maken met familieleden, en die kunnen behoorlijk assertief zijn. Als EVV’er moet je dus goed kunnen communiceren.”
46 ZorgMagazine
In hun dagelijkse werk zijn Yvonne en Sandra vooral bezig met hun coördinerende taak als EVV’er. Ze zitten in het medisch disciplinair overleg, het overleg tussen de betrokken deskundigen, waar zij de betreffende bewoner vertegenwoordigen. De gemaakte afspraken houden ze bij in het zorgplan, en wanneer nodig, schakelen ze een deskundige in, zoals een verpleeghuisarts of diëtiste. “We werken hier met twee EVV’ers per bewoner. Het komt er gewoon op neer dat de tweede EVV’er de eerste kan vervangen in het medisch disciplinair overleg, mocht dat nodig zijn. Verder wordt de tweede EVV’er nergens ingeschakeld, maar het is prettig dat je het van elkaar kunt overnemen.”
Vervolg na de pilot Aan de pilot EVV hebben twee Carintgroepen meegedaan: Hengelo-NO en Goor, met de locaties De Hagen (waaronder Herinckhave), De Stoevelaar en Scherpenzeel. Na de evaluatie van de pilot in mei 2007 heeft de Raad van Bestuur besloten, dat het EVV-traject verder uitgerold kon worden over de overige Carintgroepen. In januari 2008 is ook de ondernemingsraad akkoord gegaan het EVV-traject in gang te zetten. Dat gebeurt (in eerste instantie) alleen in de intramurale onderdelen van Carint. Of en hoe dit traject voor Carint extramuraal toegepast kan worden, is nog niet duidelijk: daarover moet nog gediscussieerd worden. Ook voor Reggeland is het EVV-traject (nog) niet aan de orde. Reggeland heeft persoonlijk begeleiders (PB’ers) in plaats van EVV’ers, waarvoor een ander traject geldt, met een andere opleiding.
Geen afgunst Tijdens de inventarisatiefase konden de medewerkers zelf kiezen of zij EVV-er ‘nieuwe stijl’ wilden worden, met de bijbehorende verantwoordelijkheden en vereiste scholing. Onder begeleiding van P&O is tijdens dat traject intensief gecommuniceerd met alle betrokken medewerkers. Er zijn voorlichtingsbijeenkomsten en persoonlijke gesprekken gehouden, en er is een klankbordbijeenkomst georganiseerd waarin betrokken leidinggevenden, medewerkers die al meedraaiden in de pilot en geïnteresseerden ervaringen en meningen konden uitwisselen.
“Het is niet zo dat EVV’ers alle leuke taakjes toegeschoven krijgen”
EVV’ers Herinckhave Yvonne en Sandra met de heer Rijgwaart.
Succes Verzekerd
Op Herinckhave was er gelukkig geen sprake van dat ex-EVV’ers afgunst voelden naar de nieuwe EVV’ers toe, constateren Yvonne en Sandra. “Ex-EVV’ers moeten nu als gewone ziekenverzorgenden bijvoorbeeld meer avonddiensten draaien, maar het is niet zo dat EVV’ers alle leuke taakjes toegeschoven krijgen.” Voor de bewoners van Herinckhave is er eigenlijk weinig veranderd. “Dat komt doordat wij voorheen al min of meer op dezelfde manier werkten”, leggen Yvonne en Sandra uit. Over het algemeen zijn de bewoners erg tevreden over het contact met alle verzorgenden. Zo ook meneer Rijgwaart, die graag met Yvonne en Sandra op de foto wil. “Al met al is de overgang hier heel soepel verlopen”, besluit Sandra. “Ja, het loopt lekker hier.”
Nationale-Nederlanden. Wat er ook gebeurt
ZorgMagazine
47
Stichting Michaelshoeve Overkempe
Zorg in beweging:
Overkempe Alinde: “Op Overkempe in Olst wonen ongeveer 135 volwassenen, eveneens met een verstandelijke beperking, in combinatie met psychiatrische of sociale problematiek. Zij wonen zowel op het terrein als zelfstandig begeleid in het dorp Olst. Onze cliënten zijn overdag werkzaam op één van de diverse werkplaatsen op het terrein en in Olst. Vooruitlopend op de fusie met de Zonnehuizen wordt ook op Overkempe een kwaliteitsslag gemaakt.“
de Michaelshoeve en Overkempe De Stichting Michaelshoeve Overkempe biedt zorg, begeleiding en behandeling aan
Het hart van woon-werkgemeenschap Overkempe zal worden gevormd door verblijf, behandeling, werken en scholing.
kinderen en volwassenen die afhankelijk zijn van bijzondere zorg. De bewoners hebben een verstandelijke beperking, meestal met aanvullende problematiek, zoals autisme,
“Onze doelstelling is om volwassenen met een ontwikkelingsstoornis zich naar volle vermogen te laten ontplooien. Dat betekent dat de drie milieus waarin de cliënten zich bewegen: wonen, werken en vrije tijd, optimaal dienen te zijn afgestemd. Een nauwe samenwerking en afstemming tussen deze drie milieus is dan ook noodzakelijk.”
gedragsstoornissen of psychiatrische problematiek. Geïnspireerd door de antroposofie zoekt Stichting Michaelshoeve Overkempe dagelijks naar mogelijkheden om zorg en begeleiding te bieden die aansluit bij hun vraag.
Aan het woord is Alinde Held, hoofd Personeelszaken van de Stichting Michaelshoeve Overkempe. “Zowel op de Michaelshoeve als op Overkempe bieden we reguliere zorg, met de antroposofie als inspiratiebron. En dat laatste geeft een grote toegevoegde waarde. De ontwikkeling van de individuele mens staat centraal. Het is onze overtuiging dat, hoe groot de beperkingen van een cliënt ook zijn, er ontwikkeling mogelijk is. Zo worden kinderen, jongeren en volwassenen aangesproken op hun sociale vermogens en gesterkt in hun gevoelens van volwaardigheid. Daarbij zijn gemeenschapsvorming, interactie tussen juist heel
verschillende mensen, ontwikkeling en regelmaat in dag, week en jaar voor iedereen de belangrijke elementen. Prachtig om te zien dat er een vertrouwensband ontstaat tussen bewoner en medewerkers, waardoor zij zich kunnen ontwikkelen.“ Net zoals veel kleinere instellingen in de zorg worstelde ook de stichting Michaelshoeve Overkempe met de vraag op welke schaal men verder wilde. Alinde: “De wil om een bewuste en pro-actieve rol in een op antroposofie geïnspireerde zorg te spelen en de steeds toenemende vraag om professionaliteit, hebben ons o.a. doen besluiten toenadering te zoeken tot de Zonnehuizen in Zeist met de vraag om ondersteuning en samenwerking. Hierop is door de Zonnehuizen positief gereageerd en het proces om tot een fusie te komen verkeert op dit moment in een vergevorderd stadium.” Michaelshoeve Op de Michaelshoeve in Brummen wonen circa 85 kinderen in de leeftijd van 4 tot ongeveer 18 jaar. De instelling is zichtbaar als een prachtig oud patriciërshuis aan de Zutphensestraat. De kinderen wonen in de huizen die er later achter zijn gebouwd. Meerdere woongroepen vormen samen één huis. In een groep wonen zes tot negen kinderen. Uitgangspunt bij deze vorm van wonen is een huisgemeenschap. Daarom zijn zowel in de ochtend, middag als avond medewerkers aanwezig. Overdag gaan de kinderen naar de naastgelegen ZMLK-school of de dagopvang. De kinderen en medewerkers van de Michaelshoeve hebben
48
ZorgMagazine
baat bij de fusie met de Zonnehuizen. De Michaelshoeve wordt een orthopedagogisch behandelcentrum, dat ook alles in zich heeft om kwalitatief goede zorg te verlenen en ook in bedrijfseconomisch en organisatorisch opzicht een gezonde eenheid zal vormen. Hierbij vormen de kwaliteitsnormen van de Zonnehuizen, zoals deze zijn vastgelegd en worden nageleefd volgens de HKZ- en ISOcriteria en de professionele standaarden, het uitgangspunt. De antroposofie blijft hierin onze gezamenlijke inspiratie.
Alinde: “Om in te spelen op de veranderende vraag van zorg gaan we functiedifferentiatie invoeren. Hierdoor ontstaan er tevens voor medewerkers mogelijkheden voor ontwikkeling en doorgroei. En in september 2008 starten we op Overkempe een eigen BBL-opleiding SPW 4 voor groepsbegeleiders in de zorg. In totaal nemen 19 cursisten deel, waarvan er 10 van Overkempe zelf komen. Kortom… een organisatie in beweging én in ontwikkeling!” Voor informatie: www.bellisgroep.nl
De herinrichting van de zorg- en dienstverlening biedt niet alleen een oplossing ter verbetering van de kwaliteit van zorg- en dienstverlening op de Michaelshoeve maar geeft tevens een antwoord op actuele maatschappelijke vraagstukken rondom de complexiteit rond het begeleiden en behandelen van kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking en bijkomende gedragsproblematiek. Alinde: “Deze ontwikkelingen zijn voor onze medewerkers een boeiende uitdaging. We merken dan ook dat zij die enthousiast oppakken om onze kinderen datgene te bieden wat zij zo hard nodig hebben.” Alinde ziet nog een positieve impuls voor de toekomst: “De komende jaren zal op de Michaelshoeve worden geïnvesteerd in vervangende nieuwbouw van de woonhuizen. Met de groene omgeving wordt de Michaelshoeve een stimulerende plek om te wonen en te werken.”
ZorgMagazine
49
Zorggroep Sint Maarten
Het ZorgAdviesPunt (ZAP) werkt steeds digitaler, maar:
“De wens van de cliënt blijft centraal staan!” Het vinden van passende zorg- en dienstverlening is en blijft moeilijk voor cliënten. De wachtlijsten zijn lang en de regels complex. Zorggroep Sint Maarten streeft ernaar de weg naar passende zorg zo eenvoudig en helder mogelijk te houden. Daarom werd, enkele jaren geleden, het ZorgAdviesPunt, afgekort ZAP, opgericht: één loket waar cliënten terecht kunnen met alle vragen op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Digitalisering? Ook bij het ZAP, maar niet ten koste van de cliënten. Manager van het ZorgAdviesPunt, Arjan Rosens vertelt hoe.
Registratie: met de tijd mee Het ZAP is allereerst verantwoordelijk voor het registreren van cliëntgegevens, voor aanverwante administratieve processen en het onderhouden van contacten met relaties, zoals verwijzers en zorgkantoren. AZR (AWBZbrede Zorg Registratie) is een landelijke systematiek voor het registreren en uitwisselen van berichten tussen het indicatieorgaan (CIZ), het zorgkantoor en de zorgaanbieders. De digitalisering betekent hier: enorme efficiency. Arjan: “CIZ kantoren sturen de gestelde indicaties digitaal naar het zorgkantoor die ze omzet in zorgtoewijzingsbesluiten en digitaal doorzet naar
maar juist hier is het persoonlijke contact en een advies op maat zo belangrijk.” ZAP medewerkers beantwoorden de vragen, die steeds vaker binnenkomen via het centrale mailadres zelf, of leggen contact met een maatschappelijk werker of cliëntadviseur. In elk geval weten ze waar ze snel de juiste informatie kunnen vinden en dat is het sterke punt van het ZorgAdviesPunt. Arjan Rosens: “Wij zorgen ervoor dat cliënten niet van het spreekwoordelijke kastje naar de muur gestuurd worden.” Zo beschikt het ZAP altijd over een actueel overzicht van de bezetting van de kortdurende opname kamers. Verwijzers hoeven niet meer alle locaties afzonderlijk te bellen, maar worden via het ZAP direct doorverwezen naar de juiste maatschappelijk werker of cliëntadviseur.
informatie van cliënten verkregen wordt. “Daar hechten we veel waarde aan”, vertelt Arjan Rosens, “Een mens is immers meer dan zijn of haar ziekte en beperkingen.” Om de juiste informatie en de ‘vraag achter de vraag’ duidelijk te krijgen, kiest Zorggroep Sint Maarten heel bewust een bepaalde medewerker bij een cliënt: namelijk diegene die over de juiste kennis en kunde beschikt.
Zorgcoördinatie en intakes Heeft iemand zorg nodig? Dan komen de cliëntadviseurs en de maatschappelijk werkers in beeld. Zij streven ernaar om binnen 24 uur contact op te nemen met iemand die een indicatie voor thuiszorg heeft. Gaat het om dagvoorzieningen en de intramurale zorg, dan is dat 48 uur. Een cliëntadviseur of maatschappelijk werker verzorgt de zorgcoördinatie en de intake. Zij informeren de cliënt over de mogelijkheden bij Zorggroep Sint Maarten op het gebied van zorg, wonen en welzijn. Deze intake, die de basis vormt van het zorgleefplan, moet aan verschillende ‘zakelijke’ eisen voldoen. Daarnaast geldt vooral dat de juiste persoonlijke
Persoonlijk contact staat voorop Het ZAP is in verschillende opzichten het centrale punt van de organisatie. Heel veel informatie over cliënten is aanwezig op, of passeert, het ZAP. Een relatief kleine groep medewerkers blijft op de hoogte van veranderingen in wet- en regelgeving en ontwikkelingen in de AZR. “Dit maakt dat we efficiënt kunnen werken en de digitalisering maakt dat alleen maar efficiënter. Op sommige gebieden dan, want het is en blijft mensenwerk. De wens van de cliënt blijft centraal staan”, besluit Arjan Rosens.
“Wij willen iedereen voorzien van een gedegen advies en cliënten willen we graag aan ons binden”
Voor informatie: www.zsmzorg.nl
zorgaanbieders. Doordat zorgkantoren er als schakel tussen zitten, hebben zij direct zicht op de zorgbehoefte en wachtlijsten in hun regio. Met deze verplichte zorgregistratie voorziet Zorggroep Sint Maarten cliënten goed en efficiënt van de geïndiceerde zorg.” Zodra een cliënt zorg gaat ontvangen, maakt het ZAP een cliëntdossier aan. Nu nog handmatig, maar dat gaat veranderen: “We zijn aan het kijken naar de mogelijkheden om alle cliëntdossiers te digitaliseren. Dit levert grote voordelen op: de cliëntdossiers nemen minder ruimte in en informatie is gemakkelijker te vinden”, aldus Arjan Rosens. Informatieverstrekking Als een cliënt of een collega informatie nodig heeft over het zorgaanbod van Zorggroep Sint Maarten, de bezetting of indicaties? Antwoord: de ZAPmedewerkers zijn vraagbaak in de meest ruime zin van het woord. Arjan Rosens: “Wij willen iedereen voorzien van een gedegen advies en cliënten willen we graag aan ons binden. Digitalisering is prima, Arjan Rosens (rechts): ” Wij zorgen ervoor dat cliënten niet van het kastje naar de muur gestuurd worden.”
50
ZorgMagazine
ZorgMagazine
51
Tactus Verslavingszorg
Twenteborg en Tactus hebben ‘Alcohol onder Controle’
“Lotgenoten hebben begrip voor je”
Alcoholisten overgehaald door ervaringsdeskundigen Met het nieuwe project Verslavingsinformatiepunt (VIP) wil de cliëntenraad van Tactus alcoholisten over de drempel van de hulpverlening helpen. Het
Zijn grote hobby’s waren koken en wijnen. Peter leefde zich dagelijks uit in de keuken, het was zijn lust en zijn leven. Tegen vijven haalde hij niet alleen pannen
Oranjefonds ondersteunt het project met 10.000 euro. Initiatiefnemer en ex-alcoholist Gerrit Zwart: “We maken gebruik van ervaringsdeskundigen.”
en ingrediënten voor de dag, maar ook de wijn. Tot hij inzag dat het met de wijn de verkeerde kant op ging. Zijn goed betaalde baan moest Peter vanwege zware depressies opgeven. Wijn bleek een aangename verzachter van zijn negatieve gedachten. De paar glaasjes bij het koken werden een paar flessen. “Ik zag wel dat het misging. Mijn lichaam ging protesteren. De wijn was een vriend geworden, één met een heel slecht karakter. Verschillende keren heb ik geprobeerd zelf te stoppen, maar zonder hulp red je het niet.” Tactus Peter kreeg voor zijn depressies hulp van psychiater René Sorel van Twenteborg. Hij wees Peter op de nieuwe behandelmethode ‘Alcohol onder controle’ van PAAZ Twenteborg en Tactus. Deze training is gericht op het onder controle krijgen van alcoholgebruik. De behandeling is bedoeld voor mensen die door overmatig alcoholgebruik problemen ervaren, maar nog wel beschikken over een sociaal netwerk. Er wordt gebruik gemaakt van groepspsychotherapie, psycho-educatie/leefstijltraining en psychomotorische therapie. Zo werd ook Peter tijdens dertien wekelijkse bijeenkomsten begeleid door hulpverleners van Tactus en PAAZ Twenteborg. Hij was erg gemotiveerd om te stoppen. “Ik moest wel, anders zou ik me dood drinken. Toch zou ik niet snel hulp zoeken bij de verslavingszorg. Een alcoholprobleem wordt als een taboe gezien. Ik was bang voor de reacties van de mensen. Ook zag ik er tegen op om met bijvoorbeeld drugsverslaafden een behandeling te volgen.” Laagdrempelig Peter staat hierin niet alleen. Onder andere hoogopgeleiden zien het als een te grote stap om bij de verslavingszorg aan te kloppen. Dit was de reden voor Tactus om een samenwerking aan te gaan met Twenteborg. Peter: “Een
cursus in het ziekenhuis maakt de stap minder groot. Het ziekenhuis is voor mij een vertrouwde plek, omdat ik ook vaak bij de psychiater kom.” Peter vond het spannend om in een groep zijn verhaal te moeten doen. “Achteraf is dat juist de kracht van deze behandeling. Lotgenoten hebben begrip voor je situatie. Ze stimuleren je door het geven van schouderklopjes en waardering als het goed gaat.” De deelnemers bepalen grotendeels zelf het verloop van de cursus. Zij stellen hun eigen doelen en maken een noodplan voor als het misgaat. Familie Een sterke motivatie is volgens Peter een voorwaarde om te kunnen stoppen. “En het is belangrijk dat je een sociaal leven hebt. Je moet iets hebben om je aan vast te klampen. Voor mij was dat mijn gezin.” Op één van de bijeenkomsten krijgt de familie uitleg over alcoholproblematiek en hoe daarmee om is te gaan, zodat zij begrip krijgen voor de persoon met een alcoholprobleem. Volgens Peter is dit een essentieel onderdeel van de cursus. “Begrip van de mensen om je heen, heb je echt nodig. Ik vond het heel fijn om mijn vrouw bij de cursus te betrekken. Bij een terugval weet zij nu hoe ze moet reageren en heeft zij het vertrouwen dat ik weer op de goede weg kom. Als ze dit niet zou hebben, zou ik ook zelf dat vertrouwen kwijtraken en weer gaan drinken.” Voor sociale momenten, zoals verjaardagen, vakanties en etentjes leerde Peter vooraf een plan te maken. “Dan weet ik wat ik moet doen als het moeilijk wordt: naar huis gaan bijvoorbeeld.” Zijn hobby’s koken en wijn heeft hij vaarwel gezegd. Hij heeft het daar erg moeilijk mee. Maar het is hem gelukt: hij heeft zijn doelstelling gehaald. Peter drinkt niet meer, geen druppel.
Hoe groot is het probleem? “Een op de tien Nederlanders heeft een alcoholprobleem. Slechts een klein deel wordt bereikt door de hulpverlening. Als ik dat op één van mijn lezingen vertel, krijgen sommige mensen in het publiek een rode kleur. Dat zegt genoeg.” Waarom kan een alcoholist beter worden overgehaald door een ervaringsdeskundige? “We sleuren hem niet meteen naar de hulpverlening, maar nemen de tijd om eerst zijn vertrouwen te winnen. Daarnaast proeft, ruikt en voelt een ervaringsdeskundige het stadium waarin een alcoholist zich bevindt. Als hij door een alcoholist thuis wordt begroet met een joviale schouderklop, is er een grote kans dat deze niet geholpen wil worden. Het klinkt gek, maar die bereidheid is vaak veel groter als hij je vanachter een gesloten voordeur toeschreeuwt: ‘Ik wil dat je weggaat!’.” Leg dat eens uit? “Een alcoholist die zijn verslaving niet onder ogen ziet, kan gerust een hulpverlener binnen laten. Want zijn
bereidwilligheid is een schijnvertoning. Hij laat de drank toch niet staan. Een alcoholist die hulp weigert, weet ergens wel dat de hulpverlening bij hem een kans maakt. Gedeeltelijk erkent hij zijn probleem, maar het vooruitzicht op een leven zonder drank maakt hem bang. Een ervaringsdeskundige weet dat en anticipeert daarop.” Wanneer bent u gestopt met drinken? “Toen mijn zus overleed en ik mijn vader in zijn verdriet heb moeten bijstaan. Dat kon ik alleen omdat ik in een afkickperiode zat. Als ik dat vanwege de drank niet had gekund, zou ik het mezelf nooit vergeven. Het afkicken was overigens niet makkelijk. Ik dronk elke dag twee flessen jenever, een fles sherry en een aantal biertjes. Dagenlang lag ik trillend op de bank, maar het is me gelukt.’” Welke mensen gaan jullie het eerst benaderen? “Ouderen en jongeren. Want vooral onder hen neemt het probleem zorgwekkende vormen aan.”
Deelnemers gezocht via huisartsen
Naast het benaderen van
De huisarts, arbo-arts of medisch
alcoholisten zal er vanuit
specialist kan patiënten verwijzen voor
het VIP ook voorlichting
een intakegesprek met de psychiater. Dit
worden gegeven op
gebeurt te weinig, volgens de betrokken
scholen, buurthuizen,
hulpverleners. Ondanks het hoge aantal
bedrijven en gemeenten.
mensen dat te maken heeft met alcohol
Vrijwilligers en geïnteres-
(gerelateerde) problematiek én de
seerden kunnen zich
goede resultaten die zijn behaald met
melden bij Gerrit Zwart,
de behandelgroepen, kost het hen veel
tel: 06-21445624, of
moeite om voldoende deelnemers te
[email protected]
vinden voor dit behandelprogramma.
Voor nformatie: www.tactus.nl
52
ZorgMagazine
ZorgMagazine
53
Baalderborg
Baalderborg paraat in de Grotestraat
Diversiteit in de zorg Annelies Huizing is clustermanager van De Twentse Zorgcentra (DTZC), ’t Bouwhuis regio Enschede. Daarnaast is zij ook projectleider binnen DTZC van het project ”allochtone vrouwen een baan in de zorg”. Zij vertelt over diversiteit in de zorg. “Het project ‘allochtone vrouwen een baan in de zorg’ is bij uitstek een mooi voorbeeld van diversiteit in de zorg. In 2007 zijn we begonnen met het project ‘allochtone vrouwen een baan op ’t Bouwhuis’ met als doelstelling het opleiden van allochtone vrouwen tot beginnende beroepsbeoefenaren. De aanleiding hiervoor was dat de provincie Overijssel als initiatiefnemer van mening is dat de arbeidsdeelname van allochtone vrouwen in de gezondheidszorg toe moet nemen. De gemeente Enschede, het ROC Enschede, Bureau RAZ en De Twentse Zorgcentra hebben dit initiatief opgepakt en zijn een samenwerkingsverband aangegaan en zijn gestart met dit project.”
Grotestraat 29 in Rijssen is een woonvoorziening van Baalderborg die in april 2008 is opgeleverd. De redactie van An’twoord, het informatiemagazine van Baalderborg, bezoekt cliënt Gerard ter Steege in zijn nieuwe woning en stelt coach Roelien Kosters een aantal vragen. Perfect wonen Het pand wordt dan wel ‘de Grotestraat’ genoemd naar het adres, maar vanaf die straat moet je eerst een steeg door. Als je naast het pand staat, heb je niet meteen door dat er zoveel woningen staan. Via een doorzichtig trappenhuis kom je op de laag appartementen van de mensen die begeleiding vanuit Baalderborg krijgen. Het is een soort afgeschermd plein, waardoor je heel vrij zit en zo even naar elkaar toe kunt. We treffen Gerard ter Steege thuis en hij wil wel even praten. Hij blijkt een vlotte gesprekspartner te zijn die ook nog wel op de foto wilt. Gerard vertelt dat hij hier sinds april woont. Al vanaf 1995 woont hij op zichzelf. Drie keer in de week krijgt hij twee uur begeleiding vanuit Baalderborg bij het huishouden en op financieel gebied. Verder regelt hij alles zelf en woont hij zelfstandig. Hij werkt als sporthalbeheerder in Wierden, maar heeft nu nog vakantie. “Hoe het hier bevalt? Perfect! Iedereen vindt het hier leuk.” Hij heeft veel contact met de anderen, vooral met vier van hen. “Je kunt gezellig ouwehoeren. Het zijn mensen van hetzelfde niveau.” Hij vertelt dat het huis zo ook groot genoeg is, meer hoeft niet, want “dat moet je ook weer schoonmaken”.
“Hoe het hier bevalt? Perfect! Iedereen vindt het hier leuk” We mogen een kijkje nemen in zijn huis en zien een prachtig ingerichte woning (slaapkamer, ruime woonkamer met keuken) met moderne meubels die op elkaar zijn afgestemd. De andere woningen zijn vergelijkbaar. Voor zijn huis staand kijken we uit over de grond die nog onbebouwd is, aan de andere kant van het trappenhuis. Er zijn plannen zijn om daar over een paar jaar eenzelfde pand te plaatsen.
54
ZorgMagazine
Leuke jongens Roelien Kosters is werkzaam als coach van de bewoners van ‘de Grotestraat’. Vier medewerkers werken hier afwisselend. Roelien is 41 jaar en woont met haar gezin in Ommen. Sinds 2002 werkt ze als coach bij Baalderborg. Roelien heeft vroeger de opleiding KVJV gedaan, wat stond voor Kinderverzorging Jeugdverzorging. De vergelijkbare opleiding heet nu SPW: Sociaal Pedagogisch Werk. Op de vraag waarom ze bij de Grotestraat is gaan werken, vertelt Roelien: “Ik werkte bij het Ambulante Team van Baalderborg en op een gegeven moment ben ik als coach bij Gerard gekomen. Het is gegroeid: toen ‘de Grotestraat’ er kwam, ben ik meegegaan. Het zijn zulke leuke jongens (en een meisje)! Nu werk ik hier anderhalve dag per week, namelijk de maandagmorgen en dinsdag de hele dag.” “Zitten er ook nadelen aan dit werk?” vragen we aan Roelien. “Ik werk ook nog bij de Gerard Doustraat in Ommen en daar werk ik in een team. De Gerard Doustraat is een woonvorm met drie huizen waar in totaal veertien mensen met een verstandelijke beperking wonen en waar begeleiding is op het moment dat bewoners thuis zijn.” “In een team werk je samen, ook bij het zoeken naar oplossingen. Hier werk je alleen en ben je meer op jezelf aangewezen. Dat kun je als positief of negatief ervaren, het hangt er maar vanaf hoe je daar zelf in staat. Ik vind het wel prettig op deze manier.” “Wat is er nou zo leuk aan hier werken? Het zijn allemaal jongens en een meisje die veel met elkaar omgaan en toch hun eigen leven leiden. Ze wonen zelfstandig en worden maar een paar uur per week begeleid. Je moet ze eigenlijk ontmoeten!” Meer weten over werken bij Baalderborg? Kijk op onze website www.baalderborg.nl of bel met Petra Soenveld, personeelsfunctionaris regio Zuid: 0523-287112.
Over Baalderborg Baalderborg biedt op zestig locaties in Overijssel en Drenthe zorg en begeleiding aan iedereen die dat nodig heeft om volwaardig mens te kunnen zijn: • kleinschalige woonvormen, voor permanent verblijf • uitgebreide logeer- en vakantiemogelijkheden • gezinswonen • zinvol werk of dagactiviteiten voor alle cliënten • ontwikkelingsgerichte begeleiding aan kinderen van 2 tot 18 jaar • begeleiding van thuiswonende cliënten • ambulante begeleiding • begeleiding van schoolgaande kinderen • training, ontwikkeling en vorming • diagnostiek en behandeling • therapieën • ondersteuning van ouders die zelf de (woon)zorg voor hun kind willen organiseren of van kinderen die dit willen doen voor hun dementerende of bejaarde ouder(s). Kenmerkend voor Baalderborg is de betrokkenheid. De aandacht voor de cliënt, voor zijn of haar familie en voor elkaar. Bij alles wat we doen, laten wij ons leiden door de wensen en de mogelijkheden van de cliënt. Wij staan bekend als vernieuwend en beschikken over veel kennis op tal van terreinen, dus wanneer bestaande oplossingen niet voldoen, zoeken we een nieuwe. Ook vinden wij de ontwikkeling van medewerkers erg belangrijk. Verder zijn we een organisatie zonder onnodige franje. Vrijwel al ons geld gaat naar de directe zorg.
“Wij als DTZC vinden het belangrijk onze maatschappelijke verantwoordelijkheid te laten blijken door de instroom van allochtone vrouwen te bevorderen. Daarbij bestaat onze cliëntpopulatie voor een belangrijk deel uit allochtonen. De personeelspopulatie kent echter relatief weinig allochtonen. Om aan de diversiteit van onze cliëntpopulatie tegemoet te komen en derhalve de diversiteit aan zorgvragen is dit project uitermate geschikt.” “Het project loopt inmiddels al enige tijd met succes en het samenwerkingsverband met betrokken partijen hebben we inmiddels voortgezet. Zodanig dat we met een tweede project zijn gestart, waarbij een ruimere doelgroep aan mensen met achterstand op de arbeidsmarkt welkom is, allochtoon en autochtoon, man en vrouw, optimaal in diversiteit.”
De Werkgeversvereniging probeert, in samenwerking met Bureau RAZ, te bewerkstelligen dat de zorgaanbieders een betere aansluiting hebben met de steeds groter wordende diversiteit aan zorgvragers. Diversiteit in de Zorg biedt zorgaanbieders goede kansen op betere aansluiting op toenemende diversiteit in de zorgvraag en toestroom van geschikt nieuw personeel. Het doel is een grotere toestroom te realiseren van niet westerse allochtonen naar het werk in de zorg- en welzijnssector. Bij het realiseren van de doelstellingen wordt gekozen voor een aanpak met diversiteit. Hierin stellen we niet het onderscheid in etniciteit of cultuur centraal, maar alle aspecten waarop mensen van elkaar verschillen. Goed omgaan met diversiteit wil zeggen goed omgaan met verschillende mensen. Kijk voor meer informatie op www.wgvoost.nl.
ZorgMagazine
55
Bruggerbosch
Thuiszorg Hanimeli Stichting Michaelshoeve Overkempe
“Je kunt zoveel moois uit mensen halen!”
Bedriye is werkzaam als verzorgende bij Thuiszorg Hanimeli, een thuiszorginstelling die zich richt op zorgverlening aan allochtone zorgvragers.
“Zorgen voor een ander geeft je zoveel!”
Maria werkt als Helpende bij verpleeghuis Bruggerbosch. In het huis zijn 34 kleinschalige wooneenheden voor zes mensen die lijden aan dementie. Bruggerbosch heeft ook plaats voor ruim 70 deelnemers met een dementiesyndroom voor dagbehandeling. Ik spreek af met Maria Kuiper op de Marktstraat 1 in verpleeghuis Bruggerbosch. We zitten in de fauteuils in de huiskamer en er klinkt muziek op de achtergrond. Ze lacht als ze het over ‘Het Leuke Boekje’ heeft en zegt: “Dit maakt het werk zo leuk hè, je kunt met bewoners samen nog zo veel plezier hebben. Al die leuke momenten, anekdotes of opmerkingen van bewoners schrijven we in dit boekje. Dan blijft het altijd bewaard en kan elk nieuw personeelslid bij ons dit doorlezen.” Inderdaad, een goed idee en als ik het doorlees, snap ik precies waarom Maria haar werk echt leuk vindt. Maria is een warme, lieve vrouw die van aanpakken weet en die haar hart verloren heeft aan de zorg. Ze is 45 jaar, getrouwd met Henk en moeder van twee zoons. Ze begint te vertellen: “Mijn ouders waren heel erg streng en traditioneel. De mavo heb ik niet afgemaakt, ze vonden het beter dat ik ging werken. Later zou ik toch gaan trouwen en wat had ik dan aan een opleiding? Voor nu zijn dat natuurlijk ouderwetse opvattingen. Dus ik ging als productiemedewerker aan de slag. Ik kreeg kinderen en bleef daarna thuis om voor de twee jongens te zorgen. Toen ze groter werden, wilde ik weer aan de slag en zo kwam ik terecht bij Bruggerbosch. Dit was niet een bewuste keuze, maar meer een van ‘ik wil eigenlijk wel iets voor andere mensen betekenen’. ‘Zorgen’ zat vroeger al in me. Ik begon als schoonmaakster en dacht dat het werk ook alleen maar dit inhield. Toen mijn functie veranderde in Facilitair Zorgmedewerker, mocht ik de zorgcollega’s ondersteunen in bijvoorbeeld eens een kopje koffie voor de bewoners inschenken of ze naar een activiteit brengen. De bewoners van Bruggerbosch, het ziektebeeld wat ze hebben, namelijk
56
ZorgMagazine
Maria met ‘Het Leuke Boekje’. dementie, sprak me zo aan! Deze mensen zijn zo afhankelijk van ons, wat mooi dat ik die verzorgingsrol op me kan nemen.” “Met deze motivatie in mijn achterzak en vele aansporingen van collega’s klopte ik aan bij de afdeling Opleiding van Bruggerbosch. ‘Zo, ben je daar eindelijk’, zeiden ze. In september 2007 ben ik begonnen met de opleiding Helpende op het ROC. Ik ging een dag in de week naar school, de rest werkte ik. Straks in september ga ik weer naar school en ga de verkorte opleiding VIG (Verzorgende Individuele Gezondheidszorg) niveau 3 volgen. Als het goed is, ben ik december 2009 klaar. Dan mag ik ook medicijnen uitdelen aan bewoners, katheteriseren of bewoners na het overlijden afleggen. Deze opleiding maakt het voor mij compleet, anders ben je toch wat beperkter. En ik krijg ruimschoots de mogelijkheid bij Bruggerbosch.” “Wat ik nieuwe collega’s in de zorg mee wil geven? Drie dingen: Heb RESPECT voor de bewoners, heb geduld met ze en spreek je inlevingsvermogen aan. En je moet het echt leuk vinden, voor anderen te zorgen. Mij zit het in het bloed, als ik mijn best doe, zie ik nog zoveel moois in bewoners, ondanks hun dementie!”
“Zo, ben je daar eindelijk’, zeiden ze”
Bruggerbosch is onderdeel van Noaberzorg. Een samenwerkingsverband van de vier Twentse zorginstellingen Zorgfederatie Oldenzaal, Zorggroep Manna, Bruggerbosch en Zorgcentrum de Posten. Voor informatie: www.bruggerbosch.nl
Bedriye is afkomstig uit Turkije, haar vader is in de jaren ‘60 voor zijn rechtenstudie naar Nederland gekomen. Eenmaal werkzaam als advocaat heeft hij in 1967 zijn gezin laten overkomen. Opgroeiend in Amsterdam miste Bedriye altijd een opa en oma. Om dit gemis te compenseren had zij veel contact met een oudere buurvrouw voor wie zij regelmatig boodschappen deed. Later is zij, omdat ze het contact met ouderen zo leuk vond, een opleiding gaan volgen tot bejaardenverzorgster. Tijdens haar opleiding heeft ze gewerkt in een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Het meest bleef haar toch de zorg voor ouderen trekken.
“Je hebt contact met mensen op een heel intens niveau” Uiteindelijk heeft ze tot de geboorte van haar oudste kind met veel plezier gewerkt in de bejaardenzorg. Haar dochter werd geboren met een beperking, waardoor Bedriye de keuze heeft gemaakt om fulltime voor haar kind te zorgen. De zorg bleef altijd trekken en wanneer het mogelijk was, werkte ze voor korte periodes in de zorg. Uiteindelijk heeft ze ruim twintig jaar voor haar dochter gezorgd. Nu deze sinds kort niet meer thuis woont, vond Bedriye het tijd worden om weer iets voor zichzelf te gaan doen. Menig ander zou eerst wat hobby’s op gaan pakken. Bedriye wilde graag snel weer aan het werk en het liefst weer in de zorg. Wat vindt ze nou zo leuk aan de zorg? Bedriye is bijna niet te stuiten in haar enthousiasme. “Zorgen voor een ander geeft je zoveel! Je hebt contact met mensen op een heel intens niveau. Zeker als je werkt met terminale patiënten, maar ook mensen die niet meer in staat zijn de persoonlijke
verzorging zelfstandig uit te voeren en waar je alleen komt helpen met een douchebeurt of het aankleden. Je bent er voor iets heel praktisch en vaak ben je er maar heel even, maar dat wat je doet is van grote betekenis voor deze mensen. Zonder deze hulp zouden zij misschien niet meer zelfstandig kunnen wonen of zou hun leven er in ieder geval een stuk moeilijker door worden.” “Tijdens je werk praat je met de mensen en soms gaat het alleen maar over koetjes en kalfjes, maar vaak heb je het over essentiële zaken van het leven. Oudere mensen, maar ook chronisch zieken, hebben een enorme levenservaring. Als je bereid bent naar ze te luisteren, kan je veel van ze leren. Ik heb zelf geleerd om te genieten van de kleine dingen in het leven, want die zijn enorm belangrijk. Zie de zon schijnen, letterlijk en figuurlijk, geniet van elk zonnestraaltje. Dan kan je zelf ook weer een zonnestraaltje zijn voor anderen. Mijn kijk op mensen is door mijn werk heel positief geworden. Mensen hebben een enorme kracht, die vooral gestimuleerd wordt als zij de kleine dingen in het leven weten te waarderen.” “Werken in de zorg is sowieso nooit saai. Je werktijden zijn wisselend en vaak goed af te stemmen op je privésituatie. Je komt allerlei mensen tegen, waar je leuk contact mee hebt. Je bent het grootste gedeelte van de dag op pad, van de ene cliënt naar de andere. De tijd vliegt, omdat je niet de hele dag steeds weer dezelfde dingen doet.” “Werken bij een organisatie als Hanimeli is natuurlijk helemaal bijzonder, omdat je werkt voor cliënten met een niet-Nederlandse achtergrond. Vaak gaat het om mensen die nog niet eerder te maken hebben gehad met professionele hulp, mensen die het fenomeen thuiszorg niet eens kenden. Vaak heb je te maken met mensen die in een bepaald isolement zitten door hun beperkingen, maar ook door het feit dat ze in Nederland niet zo goed de weg weten naar instellingen en activiteiten. Dat maakt dat je voor deze mensen een soort brug naar de buitenwereld bent. In het gunstigste geval kun je ze stimuleren om meer deel te nemen aan de samenleving. En dat is zowel voor deze mensen zelf als voor de samenleving een hele verrijking.”
Bedriye
ZorgMagazine
57
Bureau SPV
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente Stichting Michaelshoeve Overkempe
“Het verrijkt mijn leven enorm“ Bureau SPV is een intercultureel thuiszorgbureau. Ze biedt lichamelijke en psychische zorg aan iedereen die dat nodig heeft. Ze werkt met een indicatie van het CIZ die ze voor u aanvraagt wanneer u dat niet zelf kunt en ze biedt scholing en gerichte training. Rob Stricker, medewerker van Bureau SPV, neemt u mee in zijn verhaal over het werken bij Bureau SPV. “Wanneer mij de vraag gesteld wordt wat de belangrijkste ‘tools’ voor dit werk zijn, dan kan ik een hele lijst opnoemen waarbij ik mij tegelijkertijd realiseer dat ik die eigenlijk ook niet nodig hebt voor dit werk. Dit klinkt heel paradoxaal, want ook ik lijk niet te ontkomen aan het feit dat ik over bepaald gereedschap moet beschikken binnen dit werk. Echter de betekenis van de tools, het adequaat en het succesvol toepassen van tools, wordt door slechts één factor bepaald en dat is je attitude. Je attitude wordt bepaald door je referentiekader, zelfkennis, visie en je intentie.”
“In dit werk dien je onbevangen en open te staan voor de cliënt en zijn cultuur” “Waarom ik hier zo’n nadruk op leg? Je attitude is in feite een microcultuur, een cultuur van je eigen persoon. In dit werk, werk je samen met chronische, allochtone cliënten en veel allochtone collega’s die allemaal vanuit een (eigen) bepaalde cultuur leven. Dit zorgt dat je voortdurend bezig bent met een uitwisseling van cultuurgebruiken. In dit werk
Rob Stricker
58
ZorgMagazine
dien je onbevangen en open te staan voor de cliënt en zijn cultuur. De huidige, doorgaans reguliere, hulpverlening is hoofdzakelijk op de westerse cultuur gericht en schiet daardoor vaak te kort om chronische, allochtone cliënten te helpen. Deze voelen zich vaak niet gehoord, niet begrepen en worden heel snel als onbehandelbaar gediagnosticeerd.” “Wanneer je voor de eerste keer bij een cliënt op bezoek komt is er vaak sprake van een uitzichtloze en daardoor vastgelopen situatie. Het belangrijkste, en vooral het eerste, is dat de cliënt zich gerespecteerd en gehoord voelt. Wat jij doet is alleen maar luisteren, luisteren en nog eens luisteren. Luisteren, respecteren en empathie zijn verreweg de drie belangrijkste handvatten en geven een goede basis en perspectief voor een evenwichtig vertrouwen in de begeleiding. Vanuit dit vertrouwen kun je overgaan tot het herorganiseren van de in het slop geraakte hulpverlening. Hierin zul je creatief, doelgericht en open-minded moeten zijn, want pragmatiek en resultaatgerichtheid zijn ‘killers’ voor zowel de cliënt, voor het begeleidingstraject als voor jezelf. Dit maakt het werk verrassend en vernieuwend, omdat je altijd tal van nieuwe mogelijkheden voor de cliënt ontdekt.” “Je gaat verder waar andere hulpverleners vaak stoppen of al gestopt zijn. De sleutel ligt niet in het oplossen van de chronische problematiek, niet in hoe je ermee kunt omgaan en dat zet chronische cliënten aan tot verandering. Geduld, doorzettingsvermogen en passie zijn elementair hiervoor, om de cliënt tot een verandering in zijn situatie te laten komen. Je passie zegt zoveel over je betrokkenheid met de
“Bureau SPV is een zorgbureau die zich richt op de chronische cliënt. Het heeft als doel om de chroniciteit van de cliënt te gebruiken om hem onafhankelijk te maken.” “Chroniciteit is veelal een negatief begrip in de zorg en geeft aan dat iemand niet meer in staat is tot veranderen. Echter binnen de visie van Bureau SPV is dat altijd mogelijk. Bureau SPV vindt dat de cliënt mogelijkheden heeft, het is niet toegestaan om in onmogelijkheden te denken.” “Bureau SPV is een jonge snel groeide organisatie, die binnen een jaar HKZ gecertificeerd is. Tevens is het een erkend leerbedrijf. Het is voor werk-nemers een uitdaging om voor Bureau SPV te werken, omdat je uitgenodigd wordt mede vorm te geven aan het bedrijf.” Amita Ramnarain, directeur Bureau SPV cliënt en het zet aan tot zelfreflectie omdat het juist over je attitude gaat. Doordat je in dit werk met zowel chroniciteit werkt als met andere culturen, wordt je geprikkeld, uitgenodigd, uitgedaagd en aangezet om over je attitude na te denken, te herzien en vaker nog te veranderen. Daarom is je attitude zo belangrijk, want die kun je veranderen en je tools niet.” “Bureau SPV als organisatie is zich daar ook heel bewust van, want Bureau SPV stimuleert dit continu binnen haar eigen organisatie en onder haar werknemers.
“Je gaat verder waar andere hulpverleners vaak stoppen of al gestopt zijn” Zo kun je actief meedenken binnen de organisatie en vorm geven aan het bedrijf, wat het werk voor mij ook een stuk persoonlijker en aantrekkelijker maakt. Ik werk hier nu bijna een jaar en ik ga met passie iedere dag naar cliënten. Het verrijkt mijn leven enorm dat is de inspirerende en daarmee mooiste tool van dit werk.” Voor informatie: www.bureauspv.nl
www.samenlevenkunjeleren.nl
Maatschappelijke stages voor jongeren binnen ZorgAccent Vanaf schooljaar 2007–2008 wordt in het voortgezet onderwijs, binnen de gemeente Hellendoorn, geleidelijk de maatschappelijke stages voor jongeren ingevoerd. De stages zijn onbetaald vrijwilligerswerk, dat leerlingen doen onder verantwoordelijkheid van de school. Vanaf schooljaar 2011-2012 is iedere school wettelijk verplicht leerlingen een maatschappelijke stage te laten lopen van minimaal 72 uur. Naar aanleiding van de plannen van de overheid gaan de leerlingen van de 4e klas havo en vwo van Reggesteyn dertig uren maatschappelijke stage op zich nemen. Ook bij ZorgAccent kwam de vraag om hier iets mee te doen. Stageplekken bij de meerzorgprojecten Deze vraag kwam binnen bij Janetta Sinnema en Dianne de Graaf, coördinatoren vrijwilligers. Janetta: “Aangezien ook hier de waarde van maatschappelijke stages werd gezien, is besloten stageplekken te creëren binnen de meerzorgprojecten van ZorgAccent. De meerzorgprojecten zijn bij uitstek hiervoor geschikt, omdat er altijd medewerkers en reguliere vrijwilligers aanwezig zijn. Zo kan er optimaal begeleiding worden gegeven aan de stagiaires. Na een voorlichtingsbijeenkomst op Reggesteyn hebben 19 van de 20 (!) daar aanwezige jongeren zich opgegeven voor een stageplek binnen ZorgAccent. Dat overtrof zelfs onze stoutste verwachtingen! En in een tijd waarin vrijwilligerswerk steeds harder nodig is en het lastig is om medewerkers te vinden, kun je niet vroeg genoeg beginnen met mensen enthousiast te maken voor de zorg.” Pilot Inmiddels is een pilot met maatschappelijke stages gestart. Gekeken is naar de mogelijkheden voor de scholieren. De opgedane ervaringen uit deze pilot worden meegenomen voor een draaiboek, zodat in september echt met de stages kan worden gestart. De ervaringen tot nu toe zijn goed, bij alle partijen. Enthousiaste reacties “We krijgen hele leuke reacties van de cliënten”, geeft Ans Hoonhorst, werkzaam bij de meerzorg in De Hoge Es, aan. “Het doet ze wat, dat zie je. Die combinatie tussen jong en oud, dat is gewoon heel leuk. Ze kijken ook echt uit naar de jongeren. Er komen ook hele andere onderwerpen aan bod. Hoe was het op school? Eet je wel goed? Dat soort vragen. Voor de scholieren was het best wennen natuurlijk. Ze stappen echt in een andere wereld. Sommigen gaan daar heel leuk mee om, hebben er echt gevoel voor. Eigenlijk willen ze allemaal wel veel doen, ondanks dat zo’n maatschappelijke stage toch ‘moet’. Wel zie je verschil tussen jongeren die al een baantje hebben en die het niet hebben. De eerste groep pakt veel sneller dingen op.”
ZorgMagazine
59
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente
Femmy Klein (49) werkt bij ZorgAccent, locatie Krönnenzommer, als receptioniste. Zij vertelt hoe zij tot de keuze voor de zorg kwam.
“Hoe de verzorging van mijn moeder mijn leven een wending gaf” “Na het afronden van mijn huishoudkundige opleiding begon ik mijn loopbaan als plaatsvervangend Hoofd van de Huishouding in een Bejaarden en Verzorgingstehuis. Hierna werkte ik als voorlichtster bij een groot Energiebedrijf en later als Service Assistente bij Philips. Nu, heel wat jaren later, werk ik in de zorg. Het was de verzorging van mijn moeder op haar sterfbed die voor deze wending in mijn leven zorgde.” “Het was in de maand april van 2004, dat ik een advertentie zag staan in de krant waarin vrijwilligers werden gezocht voor het nieuw te openen Hospice in Hellendoorn. Als vanzelf pakte ik de telefoon en binnen een week was ik aangenomen als vrijwilligster. Een jaar eerder had ik dit werk echt niet aangedurfd. De verzorging van mijn moeder heeft ervoor gezorgd, dat ik zonder enige zorgervaring geen drempel voelde om te solliciteren. Via mijn werk in het Hospice Noetsele, heb ik nu een baan als receptioniste bij ZorgAccent. Tot de dag van vandaag voelt het voor mij goed om in de zorg te werken.” “Mijn verhaal gaat over de laatste maanden van mijn moeders leven, die een onuitwisbare indruk op mij hebben gemaakt. Zij is op 15 juni 2004 overleden. Zij was toen 86 jaar en woonde met mijn vader geheel zelfstandig.” “Kerst 2003. Mijn moeder gaat zienderogen achteruit. Ze voelt zich moe en lag overdag regelmatig op de bank, wat niets voor haar was. Mijn vader werd hierdoor onzeker. In februari kreeg zij een herseninfarct. Hierdoor werd ze hulpbehoevend. Mijn vader kon dat niet in zijn eentje af. We hebben toen als familie de koppen bij elkaar gestoken en daar is een zorgteam uit voortgekomen. Dat team bestond
60
ZorgMagazine
Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé uit vier zussen en een schoonzus. Ook mijn vader heeft zijn steentje bijgedragen in de verzorging van mijn moeder.” “Bij een thuiszorgorganisatie werd een bed met lift geregeld, een postoel, verrijdbaar tafeltje, rolstoel enzovoort. Via de zorgverzekeraar hebben wij een persoonsgebonden budget aangevraagd. Ondersteuning kregen wij van de huisarts en voor adviezen konden wij een beroep doen op de wijkverpleegkundige. In de huiskamer stonden twee bedden. Het bed waar wij bij toerbuurt ‘s nachts in lagen werd elke ochtend tot een bank omgetoverd. Hierdoor kreeg mijn vader ook de nodige rust.” “Eerst kwamen wij als ‘zorgteam’ wekelijks bij elkaar, later twee wekelijks. In het kort bespraken wij de situatie thuis en wisselden wij ervaringen uit. Het hoofddoel was het roosteren. Dat was niet eenvoudig, omdat elk van ons verplichtingen elders had. Maar ons gezamenlijk doel was moeder! Daar gingen wij voor en dat gaf een goed gevoel van samenhorigheid! Wij wisten namelijk als geen ander dat moeder het allerliefst thuis wilde blijven en dat ze onze zorg koesterde. Voor de overdracht van de verzorging, de huishouding, het bezoek en het toedienen van de medicatie hielden wij een logboek bij. Er zijn er in die vier maanden twee vol geschreven.” “Mijn moeder veranderde na het herseninfarct. Het was alsof ze luchtiger in het leven stond, alsof ze geen vrees meer ondervond. Ze durfde meer te zeggen, was veel minder behoedzaam in het kiezen van haar woorden en herleefde haar jeugd. Ze kon verrassend humoristisch uit de hoek komen en we hebben dan ook heel wat afgelachen! Ze durfde zelfs tegen mijn vader in te gaan. Dat was vroeger volstrekt ondenkbaar.”
Mijn ervaringen op een leerafdeling… Judith Podt, leerling Verzorgende IG, heeft twintig weken stage gelopen op de leerafdeling van het verpleeghuis De Hoge Weide in Lochem. Het verpleeghuis is onderdeel van de Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé. “Ik heb het daar heel erg naar mijn zin gehad en er veel geleerd.” “De eerste weken hebben we een behoorlijk intensief programma gehad, omdat de vaste medewerkers ons natuurlijk moesten inwerken. Gelukkig was dit prima geregeld. Elke dag stond ingepland, welke bewoners je die dag zou gaan verzorgen. Hierdoor verzorgde je elke bewoner een keer samen met de begeleider. Je leert op deze wijze snel hoe de verzorging bij de bewoners gaat. Natuurlijk is elke bewoner anders en je kunt niet alles na één keer weten, maar toch onthoud je op zo’n manier heel veel.” “Stukje bij beetje werd alles opgebouwd en de begeleiding
“De ziekteperiode van mijn moeder heeft mij persoonlijk veel gegeven en ervaar ik als bijzonder waardevol. De rollen waren nu omgedraaid. Ik verzorgde haar zoals zij mij vroeger verzorgde. Ik waste en kleedde haar. Gaf haar te eten en deed haar op het laatst een luier voor. Ik las haar voor uit de krant, wat zij vroeger altijd deed. Alleen voorzag ik het niet van eigen commentaar, wat vroeger zo eigen aan haar was.”
“Op een gegeven moment was zelfs aan ons de taak om de artsenvisites te doen. Dit is super om mee te maken. Bij een gebruikelijke stage op een afdeling zou je dit niet zo snel meemaken, omdat dit in de regel veelal door het vaste personeel wordt gedaan. Omdat wij de afdeling met het leerlingenteam draaien, was dit ook onderdeel van onze taak. Er was natuurlijk altijd een begeleider in de buurt, mocht dit nodig zou zijn.”
“Een groot voordeel van een leerafdeling vind ik, dat je veel meer ziet en tegenkomt”
“Het heeft mij kunnen voorbereiden op het afscheid van haar. Dat ervaar ik nu als een voorrecht. Ik heb vooral een band met haar gevoeld in het onuitgesprokende. Gewoon ‘er zijn’ was voldoende. Het was niet alleen mijn moeder die terugblikte in haar leven, ik deed het onbewust ook. Daardoor heb ik inzicht gekregen in mijn jeugd, het leven van mijn ouders en in de relatie die zij samen hadden.” “Ik geloof zelfs dat het een blijvende invloed zal hebben op mijn verdere leven. Het maakt dat ik beter hoofdzaken van bijzaken kan scheiden. Het wezenlijke van het bestaan hier op aarde boeit me meer als ooit te voren.”
trok zich steeds meer terug, maar dit ging eigenlijk als vanzelf. Ongemerkt doe je steeds meer met het leerlingenteam en hoeven de vaste medewerkers steeds minder bij te springen. Toch zijn ze er steeds wanneer het nodig is en kun je ook altijd hulp vragen van de vaste medewerkers. Het is gewoon een heel fijn gevoel dat je het alleen doet, terwijl je weet dat er iemand is waarop je kunt terugvallen.”
“Ik heb - evenals ook de andere leerlingen - gewoon een super tijd gehad. Ik heb veel geleerd. Een groot voordeel van een leerafdeling vind ik, dat je veel meer ziet en tegenkomt dan wanneer je op een gewone afdeling komt stage lopen. Kortom, meer leren, meer zien en meer meemaken en bovenal meer doen.” Voor informatie:’www.szmk.nl Judith Podt, leerling Verzorgende IG.
ZorgMagazine
61
Baalderborg
Een automobilist is de weg kwijt en vraagt een man op de stoep om hulp. Deze hoort de vraag van de automobilist aan en stelt een tegenvraag: “Hoe komt het dat u de weg kwijt bent?” De automobilist, enigszins verbaasd, vertelt dat zijn TomTom niet functioneert en hij geen kaart in de auto heeft. De man op de stoep blijft echter vragen stellen: “Hoe lang bent u de weg al kwijt, bent u vaker de weg kwijt, was u vroeger de weg ook wel eens kwijt?” Als de automobilist zijn raampje al dichtdraait, wil de man op de stoep dat de automobilist ook nog iets zegt over ‘verdwaald’ zijn. Dan krijgt de automobilist ongevraagd advies over hoe hij voortaan kan voorkomen de weg kwijt te raken. De man op de stoep voegt eraan toe dat zijn advies eerder verdwaalde mensen heeft geholpen. Hoe groot acht u de kans dat de automobilist nu de weg weet en dat de automobilist blij is met deze man op de stoep?
Handboek oplossingsgericht werken met licht verstandelijk beperkte cliënten Veel behandelvormen zijn probleemgericht: ze houden zich bezig met de exploratie en de analyse van het probleem, hetgeen nodig is om de cliënt te kunnen adviseren over de manier waarop dit probleem te reduceren is. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw bestaat voor professionals in de (geestelijke) gezondheidszorg de mogelijkheid om oplossingsgericht te werken. De oplossingsgerichte professional richt zich op wat de cliënt al goed doet en wat er anders is wanneer zijn probleem zich even niet of minder voordoet of wanneer het al opgelost zou zijn. Bij oplossingsgericht werken gaat het niet om de mogelijke oorzaken en klachten in het verleden. Er wordt wel naar het verleden gekeken, in zoverre het eerdere successen van de cliënt en zijn omgeving betreft. Oplossingsgericht werken gaat over het ontwerpen van de door de cliënt gewenste situatie in de toekomst en het vinden van oplossingen die de cliënt helpen zijn doel te bereiken. De oplossingsgerichte professional is geïnteresseerd in wie of wat een positief effect op de cliënt heeft, waar hij goed in is, wat hij graag doet en welke hulpbronnen hij al in huis heeft. Door oplossingsgerichte vragen te stellen richt de professional de aandacht op het doel, de oplossingen en de competenties van de cliënt. Hij stimuleert de cliënt tot het ‘meer doen van wat (beter) werkt’ of ‘iets anders te doen, als het niet werkt’.
62
ZorgMagazine
Het ‘Handboek oplossingsgericht werken met licht verstandelijk beperkte cliënten’ introduceert de oplossingsgerichte benadering in de dienstverlening aan cliënten met een verstandelijke beperking. Het boek is bestemd voor professionals die werkzaam zijn in de directe zorg rond cliënten met een verstandelijke beperking. Doel van het boek is om het oplossingsgericht werken mogelijk te maken, in de samenwerking met cliënten met een lichte verstandelijke beperking (IQ 55 en hoger). Bij cliënten met een lagere intelligentie, bij wie geen of minder een beroep gedaan kan worden op taal- en reflectievermogen, kan oplossingsgericht gewerkt worden met (teams van) professionals en/of met ouders. In het boek worden de achtergronden van oplossingsgericht werken besproken. Er worden manieren toegelicht die de samenwerkingsrelatie tussen de cliënt en de professional te bevorderen. Het boek bevat veel casuïstiek, waarvan een voorbeeld:
dochter: ‘Wat brengt jullie hier?’ Moeder begint op verzoek van de professional te beschrijven hoe ze in het verleden conflicten hebben overwonnen. ‘Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen?’ Er volgt een kleurrijk verhaal over hun ’overwinningen’ (terminologie van moeder). Er wordt één hardnekkig probleem genoemd: de nachtelijke strooptochten van Ada naar de koelkast. ‘Wat hebben jullie er tot nu toe aan gedaan en wat hielp daarvan?’ Moeder noemt allerlei pogingen, die zonder resultaat bleven. ‘Wat hebben jullie wel eens overwogen, maar tot nu toe niet geprobeerd?’ Moeder: ‘Misschien zit ik er wel te veel bovenop.’ ‘Wat zou u daarvoor in de plaats willen?’ ‘Misschien vaker het puntje van mijn tong afbijten als Ada naar bed gaat? Normaal waarschuw ik haar steeds.’ ‘Wat zou u nog meer anders doen?’ ‘Misschien meer overleggen met Ada?’ Ada wordt op haar gemak gesteld en de begeleider vraagt naar uitzonderingen: ‘Wanneer is het je gelukt om in bed te blijven, ook al wilde je naar de koelkast gaan?’ Het blijkt twee van de zeven dagen gelukt te zijn. ‘Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?’ Het blijft lang stil en Ada ontwijkt de blik van de begeleider en kijkt haar moeder aan. ‘Vertel eens aan je moeder hoe je dit gedaan hebt?’ Ada: ‘Door complimentjes’. Bij navraag blijken de complimenten van moeder het verschil te maken. ‘Hoe kunnen jullie er voor zorgen dat dit weer gebeurt?’ Moeder: ‘Langer stil zijn en Ada meer inbreng geven.’ ‘Welke ideeën heb jij Ada?’ Ada: ‘Kruisjes’. Bij doorvragen blijkt dat een beloningssysteem met kruisjes dat Ada in het verleden prettig vond. Moeder geeft aan dat ze eerder met kruisjes heeft gewerkt, maar niet verwacht dat het lang succes zal hebben. ‘Op een schaal van 10 tot 0: hoeveel vertrouwen heeft u dat het met belonen gaat lukken?’ Moeder: ‘Een 6’. ‘Hoe ziet een 7 eruit?’ Moeder: ‘Misschien als ik meer tips krijg over zo’n beloningssysteem.’ Ook Ada geeft een 6 en denkt dat ze een cijfer hoger komt als ze de ‘kruisjes’ laat zien aan de activiteitenbegeleider. Vervolgens beginnen moeder en dochter al te overleggen over het beloningssysteem.
Na een korte pauze geeft de begeleider feedback: de begeleider waardeert de inzet, de vindingrijkheid en betrokkenheid van moeder en herhaalt wat moeder en Ada al gedaan hebben om dit probleem en andere problemen de baas te worden en zegt: ‘Omdat overleggen met Ada en complimenten geven goed werken stel ik voor om de volgende keer door te gaan op de al ingeslagen weg’. Verder wordt afgesproken dat moeder en dochter zelf een kruisjessysteem opzetten, het uitproberen en er de volgende keer over vertellen. De activiteitenbegeleider zal Ada dagelijks vragen naar de vorderingen en het beloningssysteem wordt bij de volgende afspraak geëvalueerd. De casus toont hoe moeder en dochter worden gezien als experts en competent om hun eigen oplossingen te vinden. De professional hoeft niet te trekken, maar staat een stap achter de cliënten en kijkt met hen in dezelfde richting: naar de toekomst. Een ‘tikje op de schouder’ (in de vorm van het stellen van oplossingsgerichte vragen) helpt de cliënten om vooruit te kijken in de richting van waar ze willen uitkomen. Naast gesprekvoering worden in het handboek niet-verbale oplossingsgerichte technieken aangereikt, wordt getoond hoe oplossingsgericht werken kan worden gecombineerd met probleemgerichte gedragstherapie en wordt uitgelegd hoe oplossingsgericht kan worden gewerkt met groepen en via ouders of begeleiders. Handboek oplossingsgericht werken met licht verstandelijk beperkte clienten - John Roeden & Fredrike Bannink Reed Elsevier (voorheen Harcourt book publishers) ISBN: 9789026518065 John Roeden is GZ-psycholoog en gedragstherapeut bij stichting Baalderborg in Hardenberg Fredrike Bannink is klinisch psycholoog en gedragstherapeut en heeft een praktijk voor therapie en training in Amsterdam
Casus Een moeder van een cliënte (Ada) vraagt aan een activiteitenbegeleider om advies over het nachtelijke eetgedrag van haar dochter en de ruzies die daarover tussen beiden zijn ontstaan. Ada is 21 jaar en heeft een verstandelijke leeftijd van zes jaar. De activiteitenbegeleider voert een oplossingsgericht gesprek met moeder en
ZorgMagazine
63
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente
Lilian Brouwer is Gespecialiseerd Verzorgende met coördinerende taken bij Zorgaccent en Thuiszorg Noord West Twente. “Daar zaten ze - tegenover mij - vier kinderen in de leeftijd van 6 tot en met 13 jaar. Uitdagend keken ze mij aan. Hun moeder, mevrouw S. had hulp ingeroepen van de Gespecialiseerde Verzorging, omdat ze het gevoel had dat ze de grip op de opvoeding kwijt was.”
Vier bengels “Ze vond het moeilijk om haar kinderen te corrigeren en grenzen aan te geven. Ze was snel geneigd om de kinderen te straffen, met het dreigen dat ze iets zouden horen als hun vader thuis kwam. Op die manier werd hij de boeman en bleef zij de aardige moeder. Vader had van nature meer gezag over de kinderen. Hij was een aardige, duidelijke en consequente vader. In een eerder gesprek dat ik met mevrouw S. had, werden haar doelen en het plan van aanpak besproken. Ze zou het zelf eerst met haar man en kinderen bespreken. Daarna zou ik kennismaken met de kinderen op een woensdagmiddag.” “En daar zaten ze. Leuk ogende kinderen met een gezonde uitdagende blik in hun ogen. Samen met hun moeder heb ik uitgelegd wat ik kwam doen en waarvoor. Ze stelden allerlei vragen en ze begrepen heel goed waar het om ging. De oudste vatte het samen: ”Dus als jij er bent en mama weet het even niet, dan ben jij de baas?!” Zoiets ja! Al na een half uur was het raak, zeuren om snoep, terwijl zojuist de boterhammen opgegeten waren. Moeder zei in eerste instantie nee, maar de kinderen bleven natuurlijk doorzeuren en moeder zei ja.” “De eerste middagen liet ik alles begaan en observeerde alleen maar. Ik bouwde ondertussen een band op met haar en de kinderen. Ik deed spelletjes met ze, hielp mee met huiswerk, met z’n allen knutselden we en ik hielp met de sinterklaassurprises en daarbij horende gedichten. Op de maandagmiddagen kwam ik, als mevrouw S. alleen was, en samen bespraken we hoe het de voorafgaande woensdagmiddag was verlopen. Ik hield haar daarbij een denkbeeldige spiegel voor en vertelde wat mij opgevallen was.”
64
ZorgMagazine
“Ze vond het moeilijk om regels te stellen en deze consequent toe te passen, als ze tegengas gaven. Ze kon moeilijk nee zeggen tegen de kinderen. En dat weten haar kinderen als geen ander natuurlijk. Ze was bang dat de kinderen boos op haar zouden blijven en haar niet lief meer zouden vinden. We spraken af, dat ik een volgende keer in zou grijpen en haar zo zou laten zien dat het tegendeel waar was. Kinderen zoeken constant grenzen op. Voor kinderen is het juist heel veilig als er grenzen zijn, omdat ze daardoor weten waar ze aan toe zijn. Het maakt hun leven overzichtelijker en wat voorspelbaarder.” “Op een woensdag wilden de kinderen in de huiskamer een hut bouwen van allerlei lappen. Moeder wilde dat niet hebben en zei nee. Ze bleven echter doorvragen. Moeder knikte naar mij en ik nam het over. “Jongens, er wordt geen hut gebouwd vandaag, want je moeder heeft zojuist de huiskamer opgeruimd en schoongemaakt en wil nu geen troep”. Ik stelde voor dat we wel iets anders leuks konden gaan doen. Er werd natuurlijk luid geprotesteerd. Maar mijn nee bleef nee, daar ben ik op zulke momenten consequent in. Boos en schreeuwend liepen ze naar boven en er werd met deuren gesmeten. Moeder keek verschrikt op. Ik stelde haar gerust en zei dat het goed zou komen. Even later kwamen ze naar beneden. Ze zeurden nog even door, maar gaven de moed op, want ik bleef bij mijn standpunt. Oké, dan maar een gezamenlijk spelletje. De jongste kroop bij mij op schoot en de rest van de middag werd het gezellig.” “Een week later kreeg ik tekeningen van de jongste drie. Moeder was enigszins verbaasd dat het werkte op die manier. Ik legde haar uit, dat als je maar duidelijk bent naar kinderen en uitlegt waarom je iets wel of niet wilt hebben en ze daarbij alternatieven aanbiedt, ze uiteindelijk vaak wel ingaan op het alternatief. Moeder nam vrij snel mijn voorbeelden over. Het was voor haar en de kinderen niet gemakkelijk. Moeder moest haar opvoedingsstijl aanpassen en de kinderen bleven natuurlijk nog een tijdlang proberen of ze moeder zover konden krijgen dat ze toch door de knieën ging. We hebben zelfs creatief met een geldpot gewerkt. De kinderen bleven schelden op elkaar, met deuren gooien enzovoort. We hebben vervolgens een lijst gemaakt. Schelden kostte € 0.20, met deuren slaan kostte € 0.15, moeder een grote mond geven kostte € 0.30 enzovoort. Het geld werd elke week bij elkaar opgeteld en van het wekelijkse zakgeld afgetrokken. Elke dag dat er geen aantekening werd gemaakt kregen ze € 0,50. De kinderen vonden het in het begin belachelijk, maar het werkte wel, want na een maand was het niet meer nodig. Op het laatst werd het zelfs een sport tussen de vier kinderen, wie het meest wist te verdienen.” “Na 3 maanden kon mevr.ouw S. dit onderdeel binnen de opvoeding zelf weer aan. Ook aan de folders van Opvoeden zó! heeft mevrouw S. veel gehad. Er stonden duidelijke tips in en handvatten om bepaalde situaties de baas te blijven.”
Opleiding voor SPW 4: erg leuk om te doen! Henja Grotenhuis (46) is momenteel werkzaam als stagiaire op ActiviteitenBegeleiding Duivecate in Hellendoorn. Op dit moment volgt zij een SPW 4 opleiding die ze eind januari 2009 hoop af te ronden. “Nadat ik jaren als ziekenverzorgster op een PG-afdeling had gewerkt, kreeg ik schouderproblemen. De behandelend arts adviseerde mij te stoppen met het werk in de verzorging. In het begin vond ik het heel erg om niet meer ‘aan bed te kunnen staan’, maar ik moest me oriënteren op iets anders. Ik heb mijn teamleidster gevraagd of ik eens ‘in een andere keuken’ mocht kijken. Zo gezegd zo gedaan. Ik ben gaan kijken op de dagopvang op Verpleeghuis Krönnenzommer. Daar kreeg ik een goed gevoel bij. Je blijft toch met mensen omgaan, wat ik ook graag wilde blijven doen.” “Zodoende volg ik nu mijn opleiding voor SPW 4 op het AlfaCollege in Hardenberg. Nooit gedacht dat ik op 46-jarige leeftijd weer één dag in de week in de schoolbanken zou zitten. Je bent nooit te oud om te leren!” “Het is een erg leuke opleiding. Wel pittig om in één jaar te doen, maar ik heb Ziekenverzorging als achtergrond en daarom mocht ik de opleiding in één jaar doen. Ik loop stage op Activiteitenbegeleiding Duivecate. Een hele leuke en gezellige afdeling. Mijn twee stagebegeleidsters zijn erg behulpzaam en weten erg veel van activiteitenbegeleiding. Het is natuurlijk heel wat anders dan de verzorging, maar erg leuk om te doen. Je bent nu ‘s avonds meer geestelijk dan lichamelijk moe.” “Je doet allerlei activiteiten met bewoners zoals koken, creatieve activiteiten, bloemschikken, gespreksgroepen en uiterlijke verzorging. Het is met name belangrijk, hoe je de bewoner aanspreekt en hoe je met hem/haar omgaat. Niet te ingewikkelde dingen gaan doen. Ik werk namelijk op een Psychogeriatrische (dementerenden) afdeling. Eerst gezellig een bakkie koffie en daarna beginnen we met de activiteit. Zowel ‘s morgens als ‘s middags is er een activiteit, en ook nog op dinsdag- en donderdagavond en op zaterdagmiddag. Daarnaast worden er geregeld uitstapjes georganiseerd voor de bewoners.” “In het begin was het net of ik een klap in mijn gezicht kreeg dat ik niet meer ‘aan het bed mocht staan’, maar nu een half jaar verder, ben ik blij met deze opleiding. Hopelijk vind ik straks een baan als activiteitenbegeleidster, zodat ik met mensen kan blijven werken.”
ZorgMagazine
65
ZorgAccent & Thuiszorg Noord West Twente
Wat doen de
Maak jongeren
enthousiast
thuiszorg-
voor de zorg
medewerkers zoal?
Wanneer u door een handicap, ziekte, of ouderdom thuis verpleging nodig heeft, komt de thuiszorg in beeld. Welke hulp u nodig heeft, is afhankelijk van uw situatie. Met wijkverpleegkundige Ellis-Marie Schonenborg, verbonden aan de locatie Hengelo Zuid-Oost aan de Isaac da Costastraat, heeft Erna Bolscher een gesprek over haar team en over de werkzaamheden die er zo dagelijks gebeuren. Ellis-Marie vertelt: “We werken hier met een geïntegreerd team, dat wil zeggen verzorging en verpleging werken als een team. Hier hebben we een aantal jaar geleden voor gekozen, en het bevalt goed. Mensen vullen elkaar goed aan en weten elkaar makkelijk te vinden bij een ‘probleem’. Het team bestaat uit Verzorgende B, Verzorgende C, Verzorgende C - IG, wijkziekenverzorgenden (niveau 3/4), verpleegkundigen in de wijk (niveau 4) en wijkverpleegkundigen (niveau 5).” “In de ochtend starten we om kwart voor acht op kantoor. De computer gaat aan en gekeken wordt wat er aan aanvragen is binnengekomen via de Meld & Zorgcentrale. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een cliënt eerder geholpen wil worden, omdat deze naar een dokter moet of er is een nieuwe zorgvraag. Dit wordt ingepland, of doorgegeven aan degene waarbij de cliënt gepland staat. Tevens wordt ‘s ochtends de alarmtelefoon doorgeschakeld naar de Meld & Zorgcentrale voor alarmoproepen die kunnen binnenkomen uit de wijk.” “Rond acht uur gaan we de wijk in. Daar wacht ons een diversiteit aan zorg. We beginnen vaak met het spuiten van insuline, geven van medicatie en het aantrekken van de steunkouzen. Ook de cliënten die naar de dagopvang gaan, verzorgen we vroeg. Hierna gaan we de andere cliënten helpen met het wassen/douchen/de ADL en zonodig de medicatie. Aan het einde van de ochtend behandelen we cliënten die wondverzorging nodig hebben. Ook terminale zorg wordt gegeven. Bij deze cliënten komen we ongeveer
66
ZorgMagazine
De Werkgeversvereniging (WGV) organiseert gastlessen op scholen in Twente en de Achterhoek om leerlingen enthousiast te maken voor het werk in de sector zorg en welzijn. Deze gastlessen worden gegeven door gastdocenten die zelf werken in de zorg- en welzijnsector. De gastles geeft daarom een reëel beeld over de mogelijkheden in zorg en welzijn. Ellis-Marie Schonenborg, wijkverpleegkundige drie à vier keer per dag, en zonodig vaker in overleg met familie. Tevens is er ook de mogelijkheid voor nachtzorg. Verder geven we onder andere diabeteszorg, advies instructie en voorlichting (AIV) aan cliënten.” “In de middag gaan we op huisbezoek en verzorgen de intakes van nieuwe clienten. Deze aanvragen komen bij ons binnen via de Meld & Zorgcentrale. Die kunnen afkomstig zijn van het ziekenhuis, de huisarts, familie/mantelzorg en bijvoorbeeld buren. Ook is er ‘s middags tijd voor het upto-date houden van de dossiers. Soms worden er MDO’s gehouden, gesprekken gevoerd met andere disciplines, huisarts of familie. Daarnaast blijft er ‘s middags de (terminale) zorg voor de cliënten, de medicijnen en insulines spuiten.” “De middagdienst loopt tot ongeveer zes uur. De bereikbare dienst neemt de taak van alarmeringen dan over. Om half acht begint dan de avonddienst, bestaande uit drie diensten. Zij werken door tot ongeveer half twaalf.” Een belangrijke rol van Ellis-Marie is haar coachende rol van collega’s, verzorgenden en verplegenden en het bijhouden en omgaan met de blijvende veranderingen in de zorg. Ook het bekwaam maken en houden van verzorgenden en collega’s is een van de taken. Dit is erg belangrijk in verband met de wet BIG. Alle indicaties worden afgegeven door het CIZ. Zij bepalen welke zorg er geleverd kan gaan worden. De eigen bijdrage geschiedt naar inkomen. Ellis-Marie heeft veel plezier in haar werk. “Er komt veel creativiteit aan te pas en ik moet erg flexibel zijn. Wel constateer ik tijdens mijn werkzaamheden veel ‘eenzaamheid’ in de wijk. Er zijn cliënten die alleen mij maar zien die dag, en voor de rest niemand. Een signalerende functie is dan belangrijk!”
De WGV is op zoek naar medewerkers uit alle sectoren van de zorg en welzijn uit Twente en in het bijzonder de Achterhoek, voor het geven van gastlessen aan vmbo- en havo-leerlingen. Om gastlessen te kunnen geven, volgt u eerst een workshop bij de WGV. Christel Hogt, psychiatrisch verpleegkundige: “De meeste leerlingen weten inhoudelijk weinig over de zorg. In de gastles probeer je een reële werksituatie na te bootsen om dingen duidelijk te maken.”
Interesse? Heeft u algemene kennis van de verschillende werkvelden in de zorg en vindt u het een uitdaging om praktijkvoorbeelden vanuit uw werkervaring te delen? Dan is het verzorgen van een gastles iets voor u. De planning en organisatie van een gastles worden verzorgd door de WGV. Heeft u belangstelling voor een workshop of heeft u vragen over de gastlessen? Neem contact op met Natasja Blokhorst of Cili Even, tel: 074 255 66 55, e-mail:
[email protected]. Docent Berthy Wever van de OSG Hengelo, locatie Woolder Meent: “Het verhaal van mensen uit het werkveld is een prima aanvulling op de lessen over de beroepsoriëntatie. De leerlingen vinden de attributen uit de box interessant en doen enthousiast mee met het kwartetspel”.
Gastlessen Beroepsbeeldvorming Zorg en Welzijn zijn voor leerlingen van het vmbo of havo- en vwo-leerlingen. De gastles, die twee lesuren duurt, helpt de leerlingen een goede keuze te maken voor een studierichting. De gastles houdt meer in dan een theoretisch verhaal over de beroepsmogelijkheden. De leerlingen bekijken en bespreken met hun klasgenoten attributen die men gebruikt in de werkpraktijk. Margriet van den Enk, werkleider confectie: “De gastles laat op een speelse manier de leerlingen kennismaken met de zorg. De leerling gaat in ieder geval meer nadenken over de zorg en hun eigen mogelijkheden.”
Gastlessen Beroepsonderwijs zijn speciaal ontwikkeld voor leerlingen die al gekozen hebben voor een zorgopleiding. In deze lessen gaan de gastdocenten dieper in op de verschillende beroepen. Zij vertellen over de praktijk op basis van eigen ervaringen en die van collega’s. Ook voorzien zij de leerlingen van praktische informatie over vakantiewerk, stages en het vinden van een baan.
Colofon Het ZorgMagazine is een uitgave van de Werkgeversvereniging Zorgsector Twente en Achterhoek in samenwerkig met alle lidinstellingen. Het magazine wordt verspreid onder alle medewerkers en vrijwilligers werkende in de zorg en welzijn en onder de leerlingen van verschillende onderwijsinstellingen in de regio Twente en de Achterhoek. Redactie en vormgeving: Liselotte Tap, WGV Drukwerk: Thieme Twente Redactieadres: PC Hooftlaan 56, 7552 HG Hengelo Postbus 1212, 7550 BE Hengelo Telefoon: 074 255 66 50 E-mail:
[email protected] Internet: www.wgvoost.nl
ZorgMagazine
67