Leerzorg
Inhoud van het ontwerp van conceptnota (90 blz.)
Tijdlijn
Conceptnota 30 maart 2007
Laatste versie?
Vooraf Inleiding I Achtergrond en actuele cijfers II Leerzorg in detail III Hoe verder?
m Vla co aart am nc 20 se eptn 07 reg ota eri ng
Frank Vandenbroucke
16 feb rua AR ri 20 ad 07 vie s
Minister van Werk, Onderwijs en Vorming Vice-ministerpresident van de Vlaamse Regering
Presentatie 29 mei 2007
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 1
Waarom verandering?
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 2
Het leerzorgkader
Het leerzorgkader
is een ordeningskader voor de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijs- en opvoedingsbehoeften
• nood aan basiskader voor structurering zorg in het onderwijs.
• twee invalshoeken: – kindkenmerken (clusters en doelgroepen)
in het gewoon én in het buitengewoon onderwijs!
• verbeteringen in het buitengewoon onderwijs
• afstemmen op internationale tendensen
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
– kenmerken van de onderwijsomgeving die zich op een bepaalde manier en in een bepaalde mate moet aanpassen aan die kenmerken (leerzorgniveaus)
Niveau kleuter,lager en secundair onderwijs (niet VO en HO)
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 4
Inschaling in het leerzorgkader
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
een diagnostisch proces Het CLB is beheerder en eindverantwoordelijke van - diagnostiek, - identificatiestelling - toewijzing.
6
Clusters en doelgroepen
• CLB heeft beslissingbevoegdheid over de inschaling in de matrix.
We krijgen een matrix met ‘leerzorgvelden’
5
Wie beslist?
• Voor een leerling wordt nagegaan welk zorgniveau is aangewezen en tot welke doelgroep hij behoort.
3
indeling volgens kindkenmerken.
• Ouders zijn eindverantwoordelijken over de keuze gewoon of buitengewoon onderwijs.
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 7
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 8
9
1
Cluster 2
type 1 en 8
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Type 3 en ASS
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Cluster 4
15
Leerzorgniveaus
problemen op het vlak van sociale interactie
participatieproblemen op meerdere terreinen zowel binnen als buiten het onderwijs
type 1 en 8
Cluster 3
participatieproblemen tijdens het leerproces
Cluster 2
Cluster 1
geen problemen
14
• Leerlingen met participatieproblemen in het onderwijs die het gevolg zijn van gedragsen/of emotionele stoornissen of pervasieve ontwikkelingsstoornissen en die voornamelijk tot uiting komen op het gebied van de sociale interactie: – Gedrags- en/of emotionele stoornissen – Pervasieve ontwikkelingsstoornissen* *synoniem voor autisme of ASS
Cluster 4
Cluster 3
type 2, 4, 6 en 7
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Doelgroepen cluster 4:
problemen op het vlak van de sociale interactie
type 1 en 8
participatieproblemen op meerdere domeinen zowel binnen als buiten onderwijs.
Cluster 1
– matige, ernstige of diepe stoornis op het gebied van het verstandelijk functioneren en het sociale aanpassingsgedrag en kleuters met ernstige ontwikkelingsstoornissen (huidig type 2) – lichamelijke stoornis die leidt tot geringe zelfredzaamheid – visuele stoornis: blinde en slechtziende lln (huidig type 6) – auditieve stoornis: dove en slechthorende lln (huidig type 7) – Kleuters met STOS – Meervoudige functioneringsproblemen (ook ASS + VB)
Cluster 2
Leerzorgmatrix
Doelgroepen cluster 3:
Leerzorgmatrix
Cluster 4
12
• Leerlingen met participatieproblemen in het onderwijs die tot uiting komen op meerdere domeinen van het functioneren als gevolg van :
13
problemen op het vlak van de sociale interactie
Lln die vooral moeite hebben met het leren van schoolse vaardigheden en met het verwerven van schoolse kennis als gevolg van hun stoornis(sen)
participatieproblemen tijdens het leerproces
Cluster 3
type 2,4,6 en 7
– Lln met een licht mentale stoornis – Lln met leer- en/of aandachtstekortstoornissen
11
Participatieproblemen op meerdere terreinen zowel binnen als buiten het onderwijs
Cluster 3
participatieproblemen op meerdere terreinen zowel binnen als buiten het onderwijs
Cluster 2
participatieproblemen tijdens het leerproces
Cluster 1
type 1 en 8
Doelgroepen cluster 2: • Leerlingen met participatieproblemen in het onderwijs die voornamelijk tot uiting komen tijdens het leerproces:
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
10
Leerzorgmatrix
participatieproblemen tijdens het leerproces
Cluster 2
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
participatieproblemen tijdens het leerproces
Leerzorgmatrix
Cluster 1
Cluster 1
Doelgroepen cluster 1 • Alle leerlingen zonder problemen en lln met participatieproblemen in het onderwijs die het gevolg zijn van tijdelijke problemen, persoonlijke kenmerken, hun socio-econ. of socio-culturele herkomt maar die geen stoornis(sen) hebben die onder te brengen zijn in 1 van de 3 andere clusters: – het preventief beleid van de school is voldoende – zwakker, normaal- en hoogbegaafde lln – GOK- en zorgbeleid
• hebben te maken met de aanpassing van de onderwijsomgeving nl. – onderwijsorganisatorische aanpassingen – aangepast studietraject en curriculum (gemeenschappelijk, individueel)
– specifieke middelen (omkadering, werkingsmiddelen)
Indien bijkomende matige, ernstige of diepe mentale stoornis: cluster 3
type 2, 4, 6 en 7
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
– leermiddelen
Type 3 en ASS
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 16
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 17
18
2
GC
PBD CLB
E
Cluster 4
SOL
Z
L EERZORG NIVE AU
ondersteuning
Cluster 3
Cluster 2
P/R/DIF/COM ORG
gewoon onderwijs dipl.+get.
I
Cluster 1
Leerzorgmatrix Leerzorgniveau I
LZN I: indicatiestelling
LZN I: indicatiestelling
• gemeenschappelijk curriculum • eindcertificering die met het onderwijsniveau samenhangt • structureel, preventief zorgbeleid voor alle leerlingen, leerlingvolgsysteem • differentiëren, remediëren en compenseren
• zorgcoördinatie: stimulerende rol • schoolteam registreert probleemomschrijving en pedagogisch-didactische acties • ouders krijgen informatie en worden als ervaringsdeskundigen betrokken • geen revalidatie tijdens lestijden, tenzij na ziekte of ongeval
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 20
LZN I: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
LZN I: competentieontwikkeling
LZN I: inschrijvingsrecht • recht op inschrijving in een gewone school
• Nieuw financieringsmechanisme (zal huidige GOK-telling vervangen)
• leren in team werken, omgaan met verscheidenheid aan zorgvragen in de klas en dus gedifferentieerd werken, behoren nu al tot de initiële lerarenopleiding
• draagkracht kan niet ingeroepen worden
• Zorgcoördinatie blijft toegekend op basis van totale aantal leerlingen in de school
• Overleg vraagt vooral aan mentaliteitswijziging competenties ontwikkelen voor preventie, differentiatie, remediëring en compenserende maatregelen
• certificering (ook tussentijds) volgens de gewone regels
21
• speciale onderwijsmiddelen (SOL) voor leerlingen uit cluster 3
• inzicht hebben in emotionele en sociale ontwikkeling, gedrags- en communicatieproblemen,. • Verruiming basiscompetenties
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
II
PBD CLB
E
GC DIS/COM GV ORG
ondersteunin PBD CLB g BuO
Z IND(C3)
E
Z
SOL D, E, F
Cluster 4
Cluster 3
SOL
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 23
LZN II: II:
gewoon onderwijs
L EERZORG NIVE AU
ondersteuning
P/R/DIF/COM ORG
dipl.+get.
GC
dipl.+get.
I
Cluster 2
Leerzorgmatrix Leerzorgniveau II
Cluster 1
22
24
LZN II: II: • invoeren ‘gemotiveerd verslag’ als verantwoordingsdocument voor overgang van LZN I naar LZN II ter vervanging van het GON-attest
• gewone curriculum , gericht op einddiploma of getuigschrift.
• GON voor lln uit cluster 3 op individuele basis • voor alle andere lln: GON als structuurversterkende maatregel en geen toekenning meer op individuele basis
• uitbouwen zorgbrede praktijk • school moet compenserende en/of dispenserende maatregelen toepassen
• specifiëren schoolexterne hulp tijdens lestijd
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 26
27
3
LZN II: II: inschrijvingsrecht • recht op inschrijving in een gewone school • draagkracht kan niet ingeroepen worden • toelatingsvoorwaarden, overgangen en certificeringsmogelijkheden die gelden in het BaO en in het SO • GOK-regels i.v.m. inschrijvingsrecht • concentratie van deze leerlingen in bepaalde scholen: bespreekbaar maken op lokaal/regionaal niveau
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
LZN II: II: competentieontwikkeling
LZN II: II: competentieontwikkeling
•
kunnen inspelen op noden van leerlingen , niet op kennis van stoornissen
•
taak pedagogische begeleiding: interne zorgbegeleiders en leerkrachtenteams bekwamer maken in omgaan met leerlingen met specifieke noden, begeleiden van leraren bij het remediëren, compenseren en dispenseren,
• individuele leerhulp door onderwijsexterne diensten:
•
samenwerking met BuO voor teamondersteuning.
•
taak CLB: ondersteuning van zorgbeleid in het algemeen, ondersteuning van team en betrokken leerkrachten in hun aanpak van het individuele kind, ouders als actieve partners begeleiden in hun zoektocht naar de juiste onderwijsvorm,
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 28
LZN II: II: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
• Systeem GON blijft behouden voor lln uit cluster 3 (+ SOL)
• Waarom geen “klassiek GON” meer voor cluster 2 en 4 (dit is: type 1, 8, 3 en ASS)?
– Wordt de GON op basis van de individuele allocatie van middelen verlaten – Wordt het huidig GON-budget geïnvesteerd als structuurversterkende maatregel in de vorm van enveloppes in een groeipad – dat wordt toegekend via de scholengemeenschappen
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
IC*
IHP
ondersteuning
Cluster 4
IND(C3) E
A PBD CLB BuO
SOL type 4, 6 en 7
Z IND E
type 1 en 8 OV3
type 2, 4, 6 en 7
G & EM Perv. O.
gewoon onderwijs
Cluster 3
SOL
Z
– Hoe weet men dan dat een leerling al dan niet ASS heeft? – Hoe kan men dan gespecialiseerde GONbegeleiding voor ASS inzetten? – Zal de GON-begeleiding voor cluster 2 en 4 nog handicap-specifiek kunnen worden ingezet? – …
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 32
33
LZN III: indicatiestelling
LZN III: indicatiestelling
• Op LZN III wordt het gewone curriculum verlaten
• In regel geen diploma, maar, certificering van de verworven competenties
• De problemen van de lln vragen substantiële wijzigingen van het onderwijsaanbod buitengewoon onderwijs
GC DIS/COM GV ORG
dipl.+get.
E
dipl.+get.
PBD CLB
ondersteuning PBD CLB BuO
III
Cluster 2
P/R/DIF/COM ORG
alt.certificaat
L EERZORG NIVE AU
II
Cluster 1
Leerzorgmatrix Leerzorgniveau III
ondersteuning
• Indien geen classificerende diagnostiek vereist in gemotiveerd verslag (vervangt GON-attest):
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 31
30
Knelpunten “GON ” ASS “GON”
– “Deze problematieken komen in elke school voor: dus kiezen we voor structurele versterking van de schoolteams gewoon onderwijs” – “Inzicht in leerprocessen, omgaan met leermoeilijkheden, structuur aanbieden en klas- en gedragsmanagement: belangrijke competenties voor elk lid van het schoolteam” – “Budgettaire beheersbaarheid: derdebetalerrisico is groter wegens minder eenduidige diagnostiek in cluster 2 en 4 (exponentiële groei GON-begeleiding-ASS niet langer verdedigbaar…)”
• Voor alle lln uit cluster 2 en 4:
GC
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 29
LZN II: II: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
I
revalidatie tijdens de lestijden kan enkel met gemotiveerd verslag.
• als bereikte doelen evenwaardig zijn met doelen uit het gemeenschappelijk curriculum, dan wel mogelijkheid tot uitreiking diploma
individuele handelings- en participatieplanning)
(dit zal uitzonderlijk zijn …: p.63)
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 35
36
4
LZN III: indicatiestelling
LZN III: III: indicatiestelling
LZN III: indicatiestelling
• via schoolexterne procedure toezicht op autonomie van klassenraad
• LZN III: niet voor cluster 1 • LZN III: niet voor cluster 2 op niveau kleuteronderwijs of secundair onderwijs (bestendiging huidige situatie)
• toezicht op overgangsbeslissingen
• overgang LZN II -> LZN III: inspanningen en resultaten op LZN I en II aangeven
• Directe inschaling op LZN III: – mogelijk voor cluster 3 – niet mogelijk voor cluster 2 (zij moeten eerst lagere leerzorgniveaus doorlopen) – voor cluster 4 zullen de modaliteiten nog onderzocht worden
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 37
LZN III: III: inschrijvingsrecht
• in een gewone school
• Bij de realisatie van het recht op inschrijving in een gewone school ( 2016) zal er steeds een draagkrachtoverweging blijven bestaan.
– recht van ouders garanderen (2016)
– draagkrachtafweging (Bao en 1ste graad SO) op basis van kwantitatief criterium en mogelijk andere eenduidig objectiveerbare criteria
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 38
LZN III: III: inschrijvingsrecht
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
• in een school voor buitengewoon onderwijs – Voor de verbreding en verdieping van het BuO kiest de minister voor volgende aanpak: hij zal decretaal vastleggen binnen welke geografische omschrijving welk onderwijsaanbod georganiseerd moet zijn – herzien programmatienormen – Verwacht een positief effect op het leerlingenvervoer
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 40
LZN III: III: competentieontwikkeling
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 41
• C 4: scholing en nascholing voor begrijpen en leren omgaan met emotionele, gedrags- of pervasieve ontwikkelingsstoornissen;
• C 2: scholing en nascholing voor begrijpen en leren omgaan met leerstoornissen en aandachtstekortstoornissen
– ontwikkelt met ondersteuning van BuO competenties om met handelingsplannen te werken – Competenties toegevoegd voor de initiële lerarenopleiding
• C 3: scholing en nascholing voor begrijpen en leren omgaan met sensorische, verstandelijke en lichamelijke beperkingen of met STOS;
• BuO: Zelfde basiscompetenties als GO VOBO Voortdurend nascholen Nog meer deskundigheid uitbreiden Multidisciplinair werken
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
• bachelor-na-bachelor-opleidingen+ • leraren BuO meer deskundigheid: schoolpopulatie heterogeen en trans-disciplinaire collegiale ondersteuning
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 43
42
LZN III: III: competentieontwikkeling
LZN III: III: competentieontwikkeling
• LZN III: basis is individuele handelingsplanning • GO:
39
LZN III: III: inschrijvingsrecht
Recht op inschrijving in het gewoon onderwijs maar geen absoluut inschrijvingsrecht in elke individuele gewone school !
– geldt enkel bij inschrijving van nieuwe leerlingen
– – – – –
• zowel in GO als in BuO; gelijkwaardig pakket middelen
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 44
45
5
LZN III: III: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
LZN III: III: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen • BuO-scholen : tijdelijk verbredingsstimulans voor deskundigheidsbevordering
• leerling-gebonden budget • niet bijkomend geteld als ‘gewone’ leerling • SOL (enkel in gewoon onderwijs!)
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
IC*
IHP
ondersteuning
IV
IC
A
IHP
A PBD CLB BuO
Cluster 4
type 1 en 8 E
IND E
type 2, 4, 6 en 7
G & EM Perv. O.
OV3
type 2, 4, 6 en 7
G & EM Perv. O.
gewoon onderwijs
dipl.+get.
SOL type 4, 6 en 7
Z IND
PBD CLB BuO
ondersteuning
Cluster 3
IND(C3) E
buitengewoon onderwijs
GC DIS/COM GV ORG
SOL
Z
E
dipl.+get.
PBD CLB
ondersteuning PBD CLB BuO
III
Cluster 2
P/R/DIF/COM ORG
alt.certificaat alt.certificaat
L EERZORG NIVE AU
II
Cluster 1
Leerzorgmatrix Leerzorgniveau IV GC
• hoe GOK in BuO te concipiëren: nog verder onderzoeken
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 46
I
• leerlingen met paramedische ondersteuning via revalidatiecentrum komen niet meer in aanmerking voor omkadering onderwijs
• financiering vanuit Welzijn: basis blijft filosofie dat voor schoolgaande jongeren in een internaat of semiinternaat personeelsformaties van onderwijs en welzijn in complementariteit moeten worden ingezet
• verschil LZN III/LZN IV noopt tot herzien huidige omkaderingsnormen
ondersteuning
LZN III: III: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 47
48
LZN IV: IV: indicatiestelling
LZN IV: IV: indicatiestelling
• blijvende nood aan gespecialiseerde therapie en verzorging • alleen realiseerbaar in aangepaste setting • bijkomende inspanningen in welzijn en zorg
• C 3: leerlingen met zeer ernstige en/of meervoudige functiebeperkingen • financiering specifiek voor deze groep leerlingen met zeer ernstige beperkingen (meestal medische zorg nodig) • C 4: leerling is gevaar voor zichzelf of voor anderen • deze, andere of bijkomende criteria: bediscussiëren (Welzijn betrekken)
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 50
LZN IV: IV: financieringsfinancierings- en allocatiemechanismen
LZN IV: IV: competentieontwikkeling
LZN IV: IV: inschrijvingsrecht • als kind behoort tot doelgroep die in school aanwezig is en als school zich ook richt op LZN IV kan kind inschrijven • behoort kind tot andere doelgroep van de cluster of richt school zich momenteel niet tot leerlingen die zich op leerzorgniveau IV bevinden, dan “mag” school leerling inschrijven
• in BuO-scholen heel wat know how ontwikkeld
• andere verhouding tussen onderwijskundige en onderwijsondersteunende/thera peutische omkadering
• via gunstiger normenstelsel meer begeleidingscomfort op therapeutische en verzorgende vlak
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
• we zullen onderzoeken hoe onderwijskundige t.o.v. paramedische omkadering aanpassen
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 52
51
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 53
54
6
IC*
IHP
IC
IHP
IND E
A
ondersteuning PBD CLB BuO
Cluster 4
Cluster 3
Cluster 2
SOL type 4, 6 en 7
Z type 1 en 8
type 2, 4, 6 en 7
G & EM Perv. O.
OV3
IND E
V Partieel onderwijs
type 2, 4, 6 en 7
G & EM Perv. O.
gewoon onderwijs
E
A
ondersteuning PBD CLB BuO
IV
IND
(C3)
• mogelijkheden: – – – – –
type 5 Permanent Onderwijs Aan Huis Tijdelijk Onderwijs Aan Huis (TOAH) kinderpsychiatrische diensten leerlingen met een zware meervoudige beperking (delta)
buitengewoon onderwijs
GC DIS/COM GV ORG
ondersteuning PBD CLB BuO
III
Z
E
Leerzorgniveau V
• jongeren die voor korte of langere tijd afwezig zijn van hun (thuis)school • uit verschillende clusters en LZN • onderwijskundig aanbod niet specifiek verbonden aan een soort onderwijs
dipl.+get.
PBD CLB
gewoon onderwijs
II
Leerzorgniveau V
dipl.+get.
L EERZORG NIVE AU
ondersteuning
P/R/DIF/COM ORG
alt.certificaat
GC
alt.certificaat
I
Cluster 1
Leerzorgmatrix Leerzorgniveau V
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 56
57
Hoe verder? • 1 Van conceptnota naar decreet • 2 Van decreet naar uitvoering: een geleidelijk proces • Fase 1 • Fase 2 • Fase 3
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs 58
7