ONDERWIJSPR ONDERWIJSPR1 PR1MAIR Stichting Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard. Montfoort en Oudewater
Inleiding De stichting Onderwijs Primair vindt medezeggenschap belangrijk. Het is een kader voor de participatie van ouders en leerlingen. De gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR)op stichtingsniveau en de medezeggenschapsraden (MR) op schoolniveau hebben een belangrijke functie als het gaat om medezeggenschap. De raden hebben advies- en instemmingbevoegdheden conform de vastgestelde reglementen. GMR buigt zich over het bovenschoolse beleid en het advies- en instemmingsrecht van de MR-en is toegespitst op de schoolspecifieke zaken. Deze taken komen overeen met het takenpakket (het zgn. mandaat) van de algemeen directeur en de taken van de schooldirecteur. Deze taken zijn binnen de Stichting Onderwijs Primair vastgelegd in een directiestatuut. De invloed van ouders op het schoolbeleid loopt dus via de MR. De primaire gesprekspartner van de MR is de directeur. De samenstelling is afhankelijk van de schoolgrootte. De GMR is het orgaan voor advies- en instemmingsrecht over bovenschoolse zaken. Het is de bedoeling dat de GMR alleen onderwerpen behandelt die voor de scholen van gemeenschappelijk (schooloverstijgend) belang zijn. De GMR is het inspraakorgaan dat met het bestuur en de algemeen directeur contact heeft. De primaire gesprekspartner van de GMR is de algemeen directeur. De GMR bestaat uit 15 leden (een lid per school). Per school zal er tevens een plaatsvervangend lid zijn. De GMR en MR dienen aanvullend te werken. De Wet Medezeggenschap Onderwijs (WMO 1992) regelt de medezeggenschap van personeelsleden en ouders. Deze vorm van gezamenlijke zeggenschap van werknemers en klanten van een instelling is uniek voor het onderwijs. In andere sectoren geldt de Wet op de Ondernemingsraad (WOR) met soms een aparte cliëntenraad. In 2001 stelden de bewindslieden van Onderwijs voor om de WOR in te voeren in het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs. Voor het primair onderwijs geldt nog steeds de WMO.
Medezeggenschap Verplichting tot medezeggenschap De medezeggenschapsraad (MR) is het wettelijke orgaan voor inspraak en medebestuur in het onderwijs. Elke school dient een MR in te stellen. De Wet Medezeggenschap Onderwijs regelt de samenstelling, taken en bevoegdheden van de raad. Het eigen MR-reglement stelt nadere regels. Het bestuur moet er ook bij weinig animo voor zorgen, dat de MR bemenst wordt. Ontheffing van de verplichting om een MR te hebben is alleen
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Overzicht bevoegdheden GMR en MR.doc
mogelijk op basis van gronden van levensbeschouwelijke of godsdienstige aard. Er zijn maar weinig scholen met ontheffing in Nederland. Bevoegdheden medezeggenschapsraden De MR mag evenals het bestuur alle onderwerpen bespreken die de school betreffen. De raad heeft daarbij recht op alle informatie die voor het uitoefenen van zijn taken nodig is. De raad spreekt zowel voor ouders, personeel als leerlingen. De raad heeft als taak om een klimaat van openheid, openbaarheid en onderling overleg te scheppen en in stand te houden. Voor zeer veel besluiten heeft het schoolbestuur advies of zelfs instemming van de medezeggenschapsraad nodig, alvorens de besluiten wetsgeldig kunnen worden uitgevoerd. De raad heeft het recht om met het bestuur de algemene gang van zaken binnen de stichting/school te bespreken. Samenstelling medezeggenschapsraden De MR bestaat doorgaans uit de geledingen ouders en personeelsleden (de helft). Het aantal zetels is afhankelijk van de schoolgrootte. <250 leerlingen 250-750 leerlingen 750-1250 leerlingen
maximaal 6 zetels maximaal 10 zetels maximaal 14 zetels
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad De Wet Medezeggenschap Onderwijs stamt uit 1992. Hij regelt met de inspraak op school- en stichtingsniveau. Veel beslissingen, met name over personeelsbeleid, Weer Samen Naar School en lokaal onderwijsbeleid, worden echter op stichtingsniveau genomen. Om niet met alle MR-en apart over schooloverstijgende zaken te hoeven praten, is daarom een Gemeenschappelijke MR ingesteld (GMR). Zie voor meer informatie het reglement van een GMR De algemene taken van de medezeggenschapsraden • • •
Het bevorderen van openheid, openbaarheid en onderling overleg; Het waken tegen discriminatie op welke grond dan ook; Het bevorderen van gelijke behandeling van mannen en vrouwen, en de inschakeling gehandicapten en allochtone werknemers in de school.
Ook het bevorderen van de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van een ieder die in de school bevindt (ingevolge de Arbeidsomstandighedenwet ), is voor de MR een belangrijke taak. Instemmingsrecht volledige (G)MR Het bestuur moet de gehele (G)MR om instemming met het voorgenomen beleid of een wijziging van het beleid vragen als het gaat om de volgende onderwerpen: • • • • • • •
verandering onderwijskundige doelstellingen; schoolplan, zorgplan, leerplan, toetsreglementen; schoolreglement, gedragsregels; schoolgids; beleid inzake ouderparticipatie; arbobeleid: veiligheid, gezondheid en welzijn; afwijking van de WMO en wijziging van het MR-reglement.
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Overzicht bevoegdheden GMR en MR.doc
De (G)MR kan ook zelf zaken op de agenda plaatsen en ongevraagd standpunten innemen, voorstellen doen of zaken adviseren aan het stichtingsbestuur. Instemmingsgeschil volledige (G)MR Stemt de raad niet met het voorstel in, dan kan het stichtingsbestuur het beleid niet uitvoeren. Het moet zijn beleid zo wijzigen dat de (G)MR er wel mee akkoord gaat, of het moet het geschil dat is ontstaan voorleggen aan de geschillencommissie. Laat het bestuur er niets meer over horen, dan kan de raad er na 3 maanden van uitgaan dat het voorstel is vervallen. Adviesrecht volledige (G)MR Daarnaast zijn er vele onderwerpen waarop het bestuur advies aan de totale (G)MR moet vragen. Het gaat dan ondermeer om de grondslag van de school/stichting, fuseren, de jaarlijkse begroting, samenwerking met andere scholen of instellingen, de aanstelling of het ontslag van de schoolleiding, de taakverdeling van de schoolleiding, het directiestatuut, het stagebeleid, de vakantieregeling en het beleid voor onderhoud en huisvesting Adviesgeschil volledige (G)MR Bij een negatief advies van de raad wordt de uitvoering van het besluit 6 weken opgeschort (tenzij de raad het wel best vindt dat het toch wordt uitgevoerd). In die 6 weken kan de (G)MR besluiten of hij het geschil wil voorleggen aan de geschillencommissie. Gebeurt dit niet, dan kan het stichtingsbestuur het besluit wel uitvoeren in tegenstelling tot de situatie bij een instemmingsgeschil. Instemmingsrecht personeelsgeleding Als vuistregel kunnen we stellen dat de personeelsgeleding instemmingsrecht heeft bij alle zaken die direct over personeelsbeleid of arbeidsvoorwaarden gaan, zoals het formatiebeleid, de werktijden, nascholing, werkoverleg, verlof, promotiebeleid, taakbeleid, nieuwe functies, beoordelingen. Ook voor de gevolgen voor het personeel van grote besluiten als fusies, samenwerking met anderen en verandering van het financiële beleid geldt dit instemmingsrecht. Als één geleding instemmingsrecht heeft, dan heeft de andere geleding adviesrecht. Instemmingsrecht oudergeleding De oudergeleding heeft onder meer instemmingsrecht over sponsoring, het beleid ten aanzien van de leerlingenvoorzieningen, de hoogte en besteding van de vrijwillige ouderbijdrage en de klachtenregeling. In deze gevallen heeft de personeelsgeleding adviesrecht. De precieze bevoegdheden vindt u in artikel 5 t/m 10 van de WMO. Algemeen directeur / directeur met mandaat bestuur Het bestuur zal slechts bij uitzondering aanwezig zijn bij de vergaderingen van de medezeggenschapsraad. De (G)MR vergadert dan zelfstandig. Het bestuur draagt de directeur of algemeen directeur op de besprekingen dan wel bepaalde besprekingen namens het bestuur te voeren. Op verzoek van dit lid van het management of op verzoek van de raad kan het bestuur dit lid ontheffen van de taak om een bespreking namens het bevoegd gezag te voeren. Algemeen directeur / directeur geen lid van (G)MR Als een directeur / algemeen directeur optreedt als woordvoerder van het bestuur richting (G)MR of richting het decentraal georganiseerd overleg (DGO), is het wettelijk onmogelijk dat hij ook lid is van de raad. Het is daarom wenselijk dat directeuren geen zitting nemen in de medezeggenschapsraad. In veel situaties is het namelijk
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Overzicht bevoegdheden GMR en MR.doc
noodzakelijk dat de directeur meer op de stoel van het bestuur gaat zitten. Bijvoorbeeld bij de uitvoering van personeelsbeleid of bij onderwijsinhoudelijke keuzes. Meestal voert de (algemeen) directeur dan ook de besprekingen met de (G)MR in opdracht van het bestuur. Het directiestatuut geeft duidelijkheid in welke gevallen de directeuren wel, en in welk geval zij niet namens het bestuur moet optreden. Instemmingsgeschil Stemt de medezeggenschapsraad niet met het voorstel in, dan kan het stichtingsbestuur het beleid niet uitvoeren. Het moet zijn beleid zo wijzigen dat de (G)MR er wel mee akkoord gaat, of het moet het geschil dat is ontstaan voorleggen aan de geschillencommissie. Laat het bestuur er niets meer over horen, dan kan de raad er na 3 maanden van uitgaan dat het voorstel is vervallen. Onderwerpenoverzicht Onderwerp Aanstellings- en ontslagbeleid Algemene gang van zaken Arbeids- en rusttijdenregeling Arbeidsomstandigheden
Inhoud Het beleid ten aanzien van de aanstelling en het ontslag van het personeel. Werving en selectie Met bestuur bespreking algemeen beleid en begroting Werktijdenregeling, waaronder de arbeids- en rusttijden regeling Meerjarenbeleid dat uitgangspunten, doelstellingen en afspraken bevat om arbeidsomstandigheden te verbeteren en verzuim wegens arbeidsongeschiktheid en ziekte te minimaliseren.
Basisgegevens Beleidsoverzicht
Het bevoegd gezag verstrekt de MR aan het begin van het schooljaar schriftelijk basisgegevens (samenstelling bevoegd gezag, organisatie binnen de school (scholen), taakverdeling tussen bevoegd gezag en schoolleiding) en de hoofdpunten van reeds vastgesteld beleid (Jaarverslag). Regeling voor salarissen en incidentele beloningsvormen zoals toelagen en/of gratificaties. Eisen aan te benoemen personeel en benoemingsprocedures. Vaststelling of wijziging van het beleid m.b.t. personeelsbeoordeling. Vaststelling of wijziging in hoofdlijnen van de middelen die het bestuur heeft ontvangen. Statuut dat de positie van bestuur en management vastlegt, alsmede de concrete taakverdeling binnen de schoolleiding. De MR waakt in de school in het algemeen tegen discriminatie in welke vorm dan ook. Vaststellen of wijzigen van de formatie per school.
Beloningsbeleid Benoemingsbeleid (regeling) Beoordeling Begroting Directiestatuut
Discriminerend gedrag Inzet formatie op schoolniveau Functiedifferentiatie Jaarplan bevoegd gezag
Het beleid t.a.v. creëren van nieuwe functies. Het bestuur stelt de MR minstens 1 x per jaar schriftelijk op de hoogte van beleidsvoornemens voor het komende jaar op financieel, organisatorisch en onderwijskundig gebied.
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Overzicht bevoegdheden GMR en MR.doc
Rol (G)MR Adviesbevoegdheid GMR Op verzoek van bestuur of GMR Instemmingsbevoegdheid personeel Instemmingsbevoegdheid
Te kennisname
Instemmingsbevoegdheid personeel Adviesbevoegdheid Instemmingsbevoegdheid personeel Adviesbevoegdheid Adviesbevoegdheid
Algemene opdracht Instemmingsvoegdheid personeel MR Instemmingsbevoegdheid personeel Ter kennisname
Jaarverslag bevoegd gezag (beleid) Jaarverslag (G)MR
Meerjarige hoofdlijnen van het beleid Klachtenregeling
Managementstatuut
Pesten
Het bestuur stelt de MR minstens 1 x per jaar schriftelijk op de hoogte van het in het afgelopen jaar gevoerde beleid. Verslaggeving van de werkzaamheden van de (G)MR van het afgelopen (school) jaar. Alle bij de school betrokkenen moeten van het verslag kennis kunnen nemen. Inhoud is financieel, organisatorisch en onderwijskundig van aard. Regeling voor behandeling van klachten over gedragingen en beslissingen van bevoegd gezag of personeel. Statuut dat de positie van bestuur en (bovenschools) management vastlegt, alsmede dat aangeeft welke (bovenschoolse) taken en bevoegdheden van het bestuur aan het (bovenschools) management van de school/scholen zijn gemandateerd. Beleid dat er op gericht is om pesten in de school te voorkomen.
Scholingsbeleid
Vaststelling /wijziging regels voor nascholing
Schoolplan
Beleidsplan over de kwaliteit van het onderwijs.
Schoolreglement
Reglement waarin de spelregels voor de goede gang van zaken in de school zijn vastgelegd. De werkgever evalueert hierin de uitvoering van het intergraal personeelsbeleid. Beleid aangaande ontvangen gelden/materiële bijdragen die gekoppeld zijn aan reclame-uitingen. Beleid op het gebied van taakomvang, taakverdeling en taakbelasting. Beleid betreffende eventuele eisen aan de toelating van leerlingen. Het vaststellen van de schoolvakanties. Criteria en procedures voor het verlenen van verlof.
Sociaal jaarverslag Sponsoring Taakverdeling en taakbelasting Toelating leerlingen Vakantieregeling Verlofregeling Verwijdering leerlingen Werkreglement
Zorgformatie
Zorgplan
Beleid aangaande mogelijkheden voor en procedures bij het verwijderen van leerlingen. Beschrijving van het werkoverleg, orderegels, regels rond pleinwacht, dag- en weekopening en – sluiting e.d. (Zie ook: Arbeids- en rusttijdenregeling). Vaststellen of wijzigen van de inzet van de zorgformatie die aan de speciale school voor basisonderwijs is toegekend. Scholen die samenwerken in een samenwerkingsverband stellen jaarlijks een zorgplan vast. Keuzes komen in het schoolplan.
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Overzicht bevoegdheden GMR en MR.doc
Ter kennisname
De (G)MR is verplicht een jaarverslag op te stellen.
Adviesrecht GMR Instemmingsbevoegdheid
Adviesrecht GMR
Instemmingsbevoegdheid (via schoolplan; pesten is geen separate bevoegdheid) Instemmingsbevoegdheid Personeel Instemmingsbevoegdheid MR Instemmingsbevoegdheid MR Ter kennisname Instemmingsbevoegdheid ouders Instemmingsbevoegdheid personeel Adviesbevoegdheid Adviesbevoegdheid Instemmingsbevoegdheid personeel. Àdviesbevoegdheid Instemmingsbevoegdheid personeel Instemmingsbevoegdheid personeel Instemmingsbevoegdheid (per samenwerkingsverband)
