Zorg en relatie Over hoe arts en zorgvrager elkaar ontmoeten Jan De Lepeleire Huisarts KUL euven
• 1. Het kader: persoonsgeoriënteerd
• 2. Spanningsvelden
• 3. Aanpak
Basiskader binnen de opleiding
Combinatie 3 conceptuele elementen Patient Centered Consultation Model
Evidence Based Medicine
Medical Decision Making
Centraal in ons verhaal • Orientatie: ICE- patient centredness – Klacht – Beleving – Verwachting
(Ideas I) (Concerns C) (Expectation E)
Centraal in ons verhaal • Orientatie: ICE– Klacht – Beleving – Verwachting
Keelpijn
Keelpijn
Keelpijn
Keelpijn
• Patient gerichtheid Onvoorwaardelijk respect voor de patiënt
2. Spanningsvelden • Arts-patiënt
2. Spanningsvelden • Arts-patiënt – ‘moeilijke patiënt – Onredelijke eisen – Attesten – “persoonlijkheidsproblemen”
2. Spanningsvelden • Arts-patiënt • Arts- omgeving patiënt – “We willen eens praten over ons moeder” – “We willen u iets zeggen maar ze mag het niet weten” – Echtscheiding- relatieconflict
2. Spanningsvelden • Arts-patiënt • Arts- omgeving patiënt • Arts-team – Eindverantwoordelijkheid arts versus team – Team ander niet sporende dynamiek met die van arts (in twee richtingen)
Valkuilen • 1. Complexiteit – Multimorbiditeit dus meerdere betrokkenen – Stille (2005) aantal communicatielijnen: (n²-n)/2 50 45 40 35 30 25
Ree…
20 15 10 5 0 0
2
4
6
8
10
12
Valkuilen • 2. Verschillende culturen – Anamnese – Cliënt/patiënt
Valkuilen • Verschillende culturen
Valkuilen • 3. Verschillende modellen
Valkuilen • 4. Woorden met verschillende betekenis Een arts geeft tijdens de zaalronde een patiënte de informatie: ‘Mevrouw, het resultaat is negatief en je mag het ziekenhuis verlaten’. De dame in kwestie was helemaal in de war. ‘De dokter gaf een positieve indruk, maar het resultaat was negatief, dat is toch ‘slecht’. En als ik dan naar huis mag, zo denkt de vrouw, dan wil dit zeggen dat de dokter mij heeft opgegeven. Het is dus wel zeer negatief.’
Valkuilen • 5. Dictatuur van de afkortingen • Ter herstel van de opgelopen letsels kreeg ze een TKP links, een DHS van de linker heup een BHR rechts en een PSOS van de laterale malleolus. In de post operatieve periode deed zij allerlei verwikkelingen, waaronder een anemie. Zij ontving hiervoor 2 E PC Dit alles gaf aanleiding tot een abnormale TWO, onder andere wegens het optreden van een therapie resistente AND. Risico op BI is niet uitgesloten. Tot overmaat van ramp deed ze een CTS links.
2. Spanningsvelden • • • •
Arts-patiënt Arts- omgeving patiënt Arts-team Arts-directie – Ziekenhuis • Economische orientering versus patient georienteerde aanpak
– Woonzorgcentrum • Bv griepvaccinatie
2. Spanningsvelden • Arts en – Overtuiging – Intrapsychisch conflict
voorbeelden moeilijke ethische kwesties • Abortus, euthanasie
3. Aanpak • 1. Praten werkt
3. Aanpak • 1. Praten werkt • 2. Vertrouwen geven/krijgen
3. Aanpak • 1. Praten werkt • 2. Vertrouwen geven/krijgen • 3. Tijd geven/nemen
3. Aanpak • 1. Praten werkt • 2. Vertrouwen geven/krijgen • 3. Tijd geven/nemen • 4. Ont-moeten
3. Aanpak • • • • •
1. Praten werkt 2. Vertrouwen geven/krijgen 3. Tijd geven/nemen 4. Ontmoeten 5. Persoonlijk functioneren
3. Aanpak • • • • • •
1. Praten werkt 2. Vertrouwen geven/krijgen 3. Tijd geven/nemen 4. Ontmoeten 5. Persoonlijk functioneren 6. Ontwikkelen gemeenschappelijk gedragen cultuur van respect
3. Aanpak • • • • • •
1. Praten werkt 2. Vertrouwen geven/krijgen 3. Tijd geven/nemen 4. Ontmoeten 5. Persoonlijk functioneren 6. Ontwikkelen gemeenschappelijk gedragen cultuur van respect • 7. Ontwikkelen kwaliteit van de relatie
Vaardigheden voor communicatie • • • • •
1. goede communicatievaardigheden 2. kennis over de rol van andere zorgverleners 3. beschikken over vaardigheden in teamwerk 4. begrip hebben voor groepsnormen 5.Een adequate manier om groepsconflicten op te oplossen • 6. begrip tonen voor onderlinge verschillen • 7. wederzijds vertrouwen en respect betonen.
Literatuur •
Brems, M., Van Nuland, M., & De Lepeleire, J. (2012). Het Leuvens consultatiemodel. Peilen naar de ideëen, beleving en verwachtingen van de patiënt. Huisarts Nu, 41, 164-171.
•
De Lepeleire, J. & Keirse, M. (2013). Zorgverlener, vergeet jezelf niet. Over kwaliteit van zorg en communicatie. Leuven: Acco.
•
De Lepeleire, J., Keirse, M., & (red) (2011). Aan weerszijden van de stethoscoop. Over kwaliteit van zorg en communicatie. Leuven/ Den Haag: Acco.
•
De Lepeleire, J., Keirse, M., & red. (2012). Competenties in moeilijke situaties. Over kwaliteit van zorg en communicatie. Leuven: Acco.
•
De Lepeleire, J., Keirse, M., & red. (2012). Wegwijzers naar bijzondere noden. Over kwaliteit van zorg en communicatie. Leuven: Acco.
•
Van Nuland, M., Brems, M., & De Lepeleire, J. (2012). Het Leuvens Consultatiemodel in internationaal perspectief. Welke elementen in een model zijn essentieel? Huisarts Nu, 41, 172-176.
