zijn om de beoogde inzet te halen. In de brief staat verder dat op korte termijn een convenant wordt getekend met verenigingen van reservepersoneel,

Nummer 41 I 19 november 2009 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 ‘Tachtig procent van de verhalen bestaat uit emotie’

Pagina 4 KC MOX draait opleiding geheel zelfstandig

Pagina 5 MOGOScompagnie pakt uit in Maaasstad

Pagina 6 Elke soldaat een techneut

Ontwikkelingen personele vulling krijgsmacht DEN HAAG - Staatssecretaris Jack de Vries laat volgend jaar de mogelijkheden onderzoeken om tot honderd procent vulling van vacatures te komen. In een brief aan de Tweede Kamer zet hij de voorziene ontwikkeling van de krijgsmachtvulling tot 2015 uiteen.

In het onderzoek wordt ook een verbetering van het carrièreperspectief meegenomen. Door de sterk verminderde uitstroom blijven de hogere onderofficiers- en officiersfuncties langer gevuld, waardoor de doorstroom uit de lagere functies en leeftijden stagneert. Dankzij de maatregelen uit het actieplan Werving & Behoud, maar ook vanwege de verslechterde economische situatie bestaat er veel animo voor een baan bij de krijgsmacht. De belangstelling nam in een jaar tijd met ruim 20 procent toe. Daarnaast kiest veel minder personeel voor een baan buiten Defensie; de uitstroom verminderde met 30 procent. Het aantal militaire vacatures is deze maand gedaald naar 6.300. Voor schoolverlaters blijft de krijgsmacht de komende jaren de grootste werkgever. Los van de te vullen vacatures heeft Defensie jaarlijks namelijk 5.000 tot 6.000 jonge militairen nodig. Omdat de economische situatie ook Defensie raakt, ziet de organisatie zich genoodzaakt de regels voor de vulling van vacatures aan te scherpen. Personeel dat in opleiding of ziek is, wordt betaald uit de beschikbare begroting. Voor hen moet daarom een vacature open blijven. De staatssecretaris heeft besloten de resterende vacatures geleidelijker te vullen. Daardoor komt geld vrij om te voldoen aan financiële taakstellingen. Volgens de planning die de bewindsman naar de Kamer heeft gestuurd, is de krijgsmacht in 2015 voor 98 procent gevuld.●

Nederlandse bijdrage aan Defensie zet meer reservisten in Atalanta voortgezet DEN HAAG - Reservisten gaan in de toekomst vaker in actie komen in de missiegebieden èn in Nederland, ter vervanging van uitgezonden militairen. Aldus staatssecretaris De Vries in een brief aan de Tweede Kamer. De brief is een uitwerking van de Reservistennota die in januari van dit jaar naar de Kamer werd gestuurd. De inzet van reservisten in missiegebieden stijgt van 1,3% nu, naar 2,5% de komende jaren. Op jaarbasis worden nu 900 reservisten ingezet. Om de verhoogde inzet aan te kunnen, gaat men 400 extra reservisten werven en wordt de inzetduur in missiegebieden verlengd tot ten minste drie maanden. Wordt een reservist langer uitgezonden, dan krijgt de werkge-

ver ongeveer 50 euro per dag vergoed voor de gehele inzetduur. Op aandringen van de Kamer heeft de staatssecretaris een vergelijking gemaakt met de inzet van reservisten door andere landen. Ieder land maakt hierin zijn eigen keuzes. Het is een flexibel middel om de inzetcapaciteit van de krijgsmacht te

vergroten. In sommige landen gebeurt dit niet vrijwillig, maar de staatssecretaris concludeert dat er geen reden is om de inzet van Nederlandse reservisten een meer dwingend karakter te geven. Met de maatregelen uit de Reservistennota moet het voor zowel de reservisten als voor de werkgevers voldoende aantrekkelijk

zijn om de beoogde inzet te halen. In de brief staat verder dat op korte termijn een convenant wordt getekend met verenigingen van reservepersoneel, om aanvullende ondersteuning van het ministerie van Defensie voor de Nederlandse Reservisten Federatie Krijgsmacht te regelen.●

...in de toekomst gaan reservisten vaker in actie komen in de missiegebieden èn in Nederland... Foto: Frits Jongerman

DEN HAAG - Nederland wil met twee marineschepen een vervolg geven aan operatie Atalanta, de maritieme antipirate­ rijmissie van de Europese Unie voor de kust van Somalië. Hr.Ms. Tromp en Johan de Witt worden vanaf februari tot medio juni 2010 na elkaar ingezet. Voor deze missie is Hr.Ms. Evertsen nu tot in december actief in de Golf van Aden. Het Europese vlootverband beschermt de scheepvaart op één van de drukste handelsroutes ter wereld tegen de sterk toegenomen dreiging van piraten. De operatie sorteert effect; sinds het begin ervan in december 2008 is het aantal geslaagde aanvallen afgenomen. Daarom vindt het kabinet dat de missie voortzetting verdient. De inzet van

het luchtverdedigings- en commandofregat Tromp loopt van februari tot medio april 2010. Daarna neemt het amfibisch transportschip Johan de Witt het over tot medio juni. De schepen zullen, in tegenstelling tot de Evertsen (zie foto), niet de rol van stafschip vervullen. Hr.Ms. Johan de Witt is wel als zodanig ingericht. Ook kunnen meerdere he-

likopters gelijktijdig opereren vanaf het helikopterdek en kunnen kleine vaartuigen worden meegenomen in het interne droogdok. Deze bijzondere capaciteiten staan op verzoek ter beschikking van Zweden. Dat land levert tijdens de inzet van het amfibisch transportschip de commandant van de missie. Foto: Sjoerd HilckmannAVDD●

19 november I Pagina 2

Functie­wisselingen in Defensietop DEN HAAG - Defensie krijgt begin 2010 een nieuwe Inspecteurgeneraal der Krijgsmacht (igk). Het is generaalmajoor Lex Oostendorp (foto), nu nog directeur Directie Operaties van de Defensiestaf. Hij volgt vice-admiraal ir. Michiel van Maanen op die met functioneel leeftijdsontslag (flo) gaat. Met zijn benoeming ontvangt Oostendorp de rang van luitenant-generaal. Brigadegeneraal Tom Middendorp, eerste man van 13 Gemechaniseerde Brigade in Oirschot, neemt het werk van Oostendorp in Den Haag over onder gelijktijdige bevordering tot generaal-majoor. Er staan nog meer functiewisselingen in de Defensietop op de rol. Zo schuift de plaatsvervangend commandant der Zeestrijdkrachten, schout-bij-nacht Wim Nagtegaal, in maart 2010 door naar de positie van plaatsvervangend commandant der Strijdkrachten. Hij lost luitenant-generaal Freek Meulman af, die in april 2010 gaat aan de slag gaat als hoofd van de Permanente Militaire Vertegenwoordiging van de navo en de eu. De huidige eerste man daar, de Nederlander luitenant-generaal drs. Ton van Osch (landmacht), stapt over naar de post van directeur-generaal van de Militaire Staf van de Europese Unie Ook in de leiding van de Koninklijke Marine liggen functieveranderingen in het verschiet. Zo neemt schout-bij-nacht Matthieu Borsboom (foto) in januari - in de rang van vice-admiraal het roer van de huidige commandant Zeestrijdkrachten, luitenant-generaal der mariniers Rob Zuiderwijk, over. Die gaat dan met flo. De KM krijgt in het eerste kwartaal van 2010 tevens een nieuwe plaatsvervangend commandant. Het betreft generaalmajoor der mariniers Herman van der Til, momenteel directeur van de Directie Operationeel Beleid, Behoeftestelling en Plannen van de Defensiestaf.

Overste Verweirde mocht 3500 gulden voor het goede doel in ontvangst nemen.

Hr.Ms. Amsterdam schenkt schoolbus WILLEMSTAD - De kinderen van de stichtingen Boso Kosecha en Siloam op Curaçao hebben zaterdag 14 november hun ogen uitgekeken toen zij een dag te gast waren op Hr.Ms. Amsterdam, het stationsschip van de Koninklijke Marine in het Caribische Gebied. De bemanning zette zich tijdens haar uitzending sterk in voor deze twee goede doelen, met als hoogtepunt de gift van een schoolbus aan Boso Kosecha. In aanwezigheid van de premier, Emily de Jongh-Elhage,

onthulden de kinderen, die tot dat moment nog van niets wisten, hun nieuwe voertuig. “Dit is boven verwachting. We zijn de bemanning ontzettend dankbaar dat ze dit hebben gedaan voor de kinderen en het eiland”, reageerden Erwin en Miriam Adamus, initiatiefnemers van de stichting Boso Kosecha. Het echtpaar biedt hulp aan kinderen die thuis niet genoeg aandacht en zorg krijgen. Naast naschoolse opvang zorgt de stichting er ook voor dat de kinderen elke dag op school kunnen komen en weer thuis worden ge-

Hulp uit Amerika

In Fort Rucker, waar ook vliegers van de Koninklijke Marine en Luchtmacht hun opleiding genieten, werd met hulp van het Nederlandse detachement een geschikte bus gevonden, opgeknapt, verzekerd en overgebracht naar Miami. Hiervoor zamelden de Nederlanders op Fort Rucker zelf geld in. Met steun van twee weldoeners op Curaçao en de Rotary op Bonaire, konden

het zeetransport en de inklaring worden geregeld. Bemanningslid korporaal Sylvana Lambij kijkt met een voldaan gevoel terug. “Dit soort kinderen verdient het om in het zonnetje gezet te worden. We hebben er hard aan gewerkt en ik vind het prachtig dat wij dit aan hen kunnen geven.” Ook het herstellingsoord voor zieke kinderen, de stichting Siloam, werd bedacht met een gift van het schip en mocht een pallet vol medische benodigdheden in ontvangst nemen. Tot slot kreeg krijgsmachtaalmoezenier Verweirde een verrassing: de bemanning doneerde een ‘restbedrag’ van 3500 Antilliaanse guldens dat zij vrij kan besteden aan het goede doel.●

Inruilen STEK-diploma DEN HAAG - Vanwege een wijziging in Europese richtlijnen vervallen per 1 juli 2010 de huidige diploma’s van zogenoemde stek- en cfk-monteurs. Ze kunnen tot die tijd ingeruild worden voor een vergelijkbaar f-gas­sen diploma. De inruil geldt ook voor diploma’s voor autoaircomonteur of demonteur auto-airco. Bij Defensie hebben enkele honderden medewerkers een dergelijk certificaat, vereist om te werken aan een koelinstallatie die broeikasgassen of ozonlaag-

aantastende stoffen bevat. Als het originele diploma tussen 1 januari en 1 maart 2010 aangeboden wordt bij SenterNovem, retourneert dat vóór 1 juli 2010 het nieuwe document. Wie op die datum niet in het bezit is van een f-gassen diploma mag geen werkzaamheden meer uitvoeren aan koelinstallaties. Kijk voor meer informatie op www.senternovem.nl en www. stek.nl (te benaderen via Veilig Internet). U kunt ook contact opnemen met de milieufunctionaris van uw Defensieonderdeel.● De kinderen wisten tot op de dag zelf niet wat de verrassing inhield.

Een opsomming van de overige functieveranderingen. Generaalmajoor drs. Hans Wehren, directeur van de Directie Aansturen Operationele Gereedstelling van de Defensiestaf, mag zich vanaf begin 2010 plaatsvervangend commandant Luchtstrijdkrachten noemen. Hij neemt het stokje over van generaal-majoor Erik Oliemans die met flo gaat. Generaal-majoor Mart de Kruif wordt in het tweede kwartaal van 2010 plaatsvervangend commandant Landstrijdkrachten, als opvolger van generaal-majoor Marcel van den Broek (flo). Commodore Sander Schnitger, directeur Operaties van het Commando Luchtstrijdkrachten, treedt op 30 november van dit jaar in de rang van generaal-majoor aan als directeur Directie Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen van de Defensiestaf. De Directie Aansturen Operationele Gereedstelling krijgt begin 2010 ook een nieuwe hoogste man, generaal-majoor der mariniers Ton van Ede, thans plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel. Generaal-majoor Huub Schouenberg ra, plaatsvervangend Commandant Commando Diensten Centra, begint in december als transitiemanager van de Defensie Materieel Organisatie (dmo).●

EOD vernietigt picrinezuur Curaçao WILLEMSTAD - Een ruimteam van de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (eod) heeft 14 november op Curaçao drie scholen, het adc laboratorium en de polikliniek van de Isla verlost van het gevaarlijke picrinezuur. Op het oefenterrein Wacawa bracht het dit, met medewerking van de Koninklijke Marine, gecontroleerd tot ontploffing. Nadat in het Peter Stuyvesant College op Curaçao picrinezuur was aangetroffen, lieten de autoriteiten een inventarisatie uitvoeren. De Gouverneur van de Nederlandse Antillen riep vervolgens de hulp in van Defensie, waarna een ruimploeg van de eod vanuit Nederland werd ingevlogen. Picrinezuur deed vroeger dienst bij biologie- en scheikundelessen en staat bij veel scholen al jaren in de kast. Bij verkeerde opslag kan het door kristalliseren worden omgezet in een gevaarlijke explosieve stof. Foto: Peter Bijpost●

AVDD wint prijs op filmfestival BRACCIANNO - De Audio Visuele Dienst Defensie (avdd) heeft op het militaire filmfestival ‘Eserciti E Pololi’, dat van 9 t/m 15 november in het Italiaanse Braccianno werd gehouden, de eerste prijs gewonnen in

bracht. De behoefte aan een veilig en ruim vervoermiddel was echter groot. Deze wens maakte de stichting - op aanwijzen van de krijgsmachtaalmoezenier aan boord, luitenant-kolonel Alette Verweirde - kenbaar bij de bemanning. Daarna begon de zoektocht naar een schoolbus, die uiteindelijk succes had in Amerika.

de categorie Educatie met ‘Religie of Cultuur’. Deze film van avvd-regisseur Ibrahim Selman is in opdracht gemaakt van de School voor Vrede en Veiligheid en bedoeld om achtergrondinformatie te geven aan militai-

ren die op uitzending gaan naar landen met een islamitische cultuur. Met deze film wil de school meer inzicht verschaffen in wat in het gedrag van mensen cultureel bepaald is en wat door religie.●

19 november I Pagina 3

...kapot gereden wegen, verkeerspleinen, lantaarnpalen, stoepranden, slagbomen, ook op kazernes zelf... Foto: Archief Defensiekrant

Schadecommissaris Daalman: “Mijn antenne signaleert misbruik direct.”

Schadecommissaris krijgsmacht: diplomaat en onderhandelaar

‘Tachtig procent van de verhalen bestaat uit emotie’ APELDOORN - De schadecommissaris van de krijgsmacht krijgt soms met vreemde voorvallen te maken. Zoals bij Volkel, toen een kaketoe door het lawaai van een luchtmachttoestel in paniek raakte en zijn eigen ei opat. Schade 3.500 euro, de marktprijs van één exemplaar. De gedupeerde eigenaar klopte met succes aan bij het meldpunt voor claims, de sectie van Defensie waaronder de schadecommissaris valt. Deze sleutelfunctionaris beoordeelt alle averij, ontstaan door operaties en oefeningen van Defensieonderdelen, en leidt de daaruit voortkomende vorderingen in samenspraak met de sectie in goede banen. “We spelen geen Sinterklaas, want niemand mag beter worden van een schade”, aldus de huidige commissaris, luitenantkolonel René Daalman.

len zich bij een klacht zelfs bezwaard. Aan de andere kant willen ze met het oog op mogelijke schade liever geen oefening in de buurt van huis of boerderij.” En met welke gevallen krijgt de schadecommissaris te maken? Een greep uit het rijke assortiment. Beschadigde weilanden of ander civiel terrein, het gevolg van een ritje met een tank of (pantser)voertuig, of een nachtelijk bivak. Kapot gereden wegen, verkeerspleinen, lantaarnpalen, stoepranden, slagbomen, ook op kazernes zelf. Een door laag overgekomen gevechtsvliegtuigen of transporthelikopters ‘gestreste’ veestapel. Andere schades zijn de afsluiting van wegen bij bijvoorbeeld Open Dagen. Daardoor lopen uitbaters van cafés en restaurants inkomsten mis en kunnen bedrijven geen klanten ontvangen. Verder: beschadigingen aan (vrucht)bomen door de downwash van de rotorbladen van helikopters. Misbruik

...door laag overgekomen gevechtsvliegtuigen of transporthelikopters ‘gestreste’ veestapel...

TEKST: JACK OOSTHOEK

De schadecommissaris stuit op wel meer bijzondere voorvallen. Zoals de orgelbouwer in Tilburg die zijn instrumenten door de herrie van startende en landende militaire vliegtuigen niet kon stemmen. Voordat Daalman afreisde, verdiepte hij zich op internet in de wereld van de orgels. De commissaris moet namelijk van zoveel mogelijk markten thuis zijn. Na een (emotioneel) gesprek met de or-

Bedragen

De sectie Claims telt zestien per­ soneelsleden en behandelt circa 3.000 (letselschade)claims per jaar. Per inci­dent keert Defensie meestal tussen de tweeduizend en vierduizend euro uit. In grote gevallen ligt het bedrag ergens tussen de 80 en 45 duizend euro, inclusief gevolgschade. Al met al betreft het geen excessieve sommen. “Maar het is wel belangrijk om een zaak goed af te handelen. Per slot van rekening betreft het persoonlijke eigendommen”, aldus Daalman.●

...het gevolg van een ritje met een tank of (pantser)voertuig... Foto: Peter Wiezoreck

gelbouwer, adviseerde Daalman de Sectie Claims de vordering toe te kennen. De schadecommissaris, een landmachtfunctie, is zowel diplomaat als onderhandelaar. Bovendien kan hij goed autorijden. Hij tikt gemiddeld 65.000 kilometer per jaar af. Overal waar de krijgsmacht opduikt, verschijnt ook hij. Waar gehakt wordt, vallen immers spaanders. Daarbij vormt hij het visitekaartje bij uitstek van Defensie. Hij kent de operationele organisatie en weet met mensen om te gaan. “Die staan er vaak versteld van hoe goed benaderbaar de commissaris is”, lacht Daalman. “Verwachten ze een autoritaire machomilitair en blijkt er plotseling prima met hem te praten.” Bezwaard

Zodra een particulier zich meldt - meestal in eerste instantie bij een krijgsmachtdeel -, gaat de commissaris erop af en beoordeelt de situatie. Doorgaans stort de sectie Claims het geld binnen drie weken op iemands rekening. Bij een bezoek komen Daalmans diplomatieke kwaliteiten goed van pas, omdat veel gedupeerden hun frustraties de vrije loop laten. “Tachtig procent van de verhalen bestaat uit emo-

tie”, weet Daalman. Meestal wordt de soep niet zo heet gegeten. Het gros van de klagers ziet wel in waarom militairen oefenen. “Sommigen voe-

Buitenland

In tegenstelling tot vroeger, toen de landmacht in Duitsland oefende, komt de schadecommissaris nauwelijks nog in het buitenland en evenmin in missiegebieden als Uruzgan. Tijdens de missie in Afghanistan worden soms wel gelden uitgekeerd om schade te vergoeden. Het Provinciaal Reconstructie Team (prt) maakt in die gevallen een beoordeling van de situatie en bepaalt de hoogte van het bedrag. Deze gelden zijn belangrijk in het winnen van het vertrouwen van de lokale bevolking in de Afghaanse overheid. Ze dienen naast schadevergoeding of genoegdoening dan ook een veel breder doel. Maken Nederlandse militairen ergens in Europa brokken, dan lossen de autoriteiten ter plekke de zaak op. Dat is afgesproken in een Memorandum of Understanding tussen de navo-landen. De rekening wordt echter wel altijd doorgesluisd naar de sectie Claims die 75 procent van het bedrag dokt. Uit oogpunt van goed gastheerschap, voldoet het land van de schade de rest.●

Volgens Daalman worden de meeste claims terecht ingediend. Misbruik? Sinds zijn aantreden in juni, maakte hij het nog niet mee. Misschien komt dit doordat de meeste gedupeerden zich realiseren dat de ellende evengoed veroorzaakt kan zijn door personeel, vrachtwagens of vliegtuigen van andere organisaties. “Toch kan ik me voorstellen dat iemand van de omstandigheden gebruik maakt. Ligt je hek bijna aan diggelen, dan kun je een oefenende militair natuurlijk even vragen om er nog eens tegenaan te rijden... Is er echter sprake van misbruik, dan signaleert mijn antenne dit snel.” Ook het Defensiepersoneel houdt zich, zoals dat hoort, meestal keurig aan de regels. In sommige gevallen melden ze een schade zelfs eerder dan de gedupeerde. Toch kan het nóg beter. Daarom bepleit Daalman, die zelf veel tijd besteed aan voorlichting en preventie, meer aandacht voor de schadecommissaris in de opleidingen. En wil hij graag het misverstand als zou hij een soort boeman zijn, uit de weg ruimen. “Wie rechtmatig handelt, heeft niets van de schadecommissaris te vrezen en andersom trouwens ook niet.” Meer informatie op de internetsite van Defensie (www.defensie.nl _ Claims intypen) en op de intranetpagina van het CDC. Of bel 070 - 339 67 01●

19 november I Pagina 4

Foto: links, boven en rechts: ...het komt allemaal nog een keer voorbij: ‘situational awareness, riverine ops, rivercrossing, contactdrills, inclusief live firing...

KC MOX draait opleiding geheel zelfstandig

Specialisten in de jungle DOORN - De muren van kamer 104 in gebouw 92 op de Van Braam Houckgeestkazerne zijn volgehangen met posters en foto’s van groene heuvels, gecamoufleerde gezichten en idyllische plaatjes van een jungle hier ver vandaan. Op de vensterbank kijken een wat minder vriendelijk ogende slang, een duizendpoot, een schorpioen en een kloeke spin vanuit met alcohol gevulde potjes voor eeuwig de wereld in.

Commando Landstrijdkrachten aangevraagd. De instructeurs kwamen echter allen van het Korps Mariniers, met naast Evert en Dennis nog eerste luitenant Iwan en sergeant-majoor Marco. Defensiebreed zijn er zo’n dertig instructeurs die de International Jungle Warfare Advisors Course mogen afnemen. Voor de meesten betreft het een nevenfunctie. Zo is korporaal Dennis in het dagelijks leven werkzaam bij de 21ste Infanteriecompagnie. Normaal gesproken leveren de Britse collega’s een aantal begeleiders, maar dat bleek begin oktober niet mogelijk. “Het was dus de keuze: de exercitie afgelasten of met onze vier instructeurs de opleiding laten geven, met maar de helft van het beoogd aantal cursisten”, omschrijft Evert. De keuze viel dus op het laatste. “Dat is geen eenvoudige beslissing, want het gaat niet om twee weken overleven. Het is complete jungle warfare.”

TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: AVDKM en KC MOX

De eerste week gaat het wèl om overleven, met navigeren als belangrijk onderdeel. “Het begint met de basismodules: acclimatiseren, basislessen, theorie, sporten en survival technieken als vuur maken, water zoeken en zuiveren, camoufleren, terreingebruik, onderkomen maken, voeding vinden in de natuur, waarbij sommige planten ook als medicatie kunnen werken. We laten de technieken zien van isp (Initial Skills Phase), die afhankelijk van de taken ook individueel worden gegeven”, vertelt Evert. De tweede week komen tactieken aan bod, gevolgd door een 39 dagen durende veldfase. “Dat is knokken, elke dag weer: tegen jezelf, tegen de elementen en dan ook nog eens tegen een vijand”, omschrijft Dennis. Tijdens het traject vielen er geregeld militairen uit. “Niet iedereen was goed voorbereid”, concludeert Evert. “Er zaten lui bij die nog nooit in de jungle waren geweest. We hebben vanuit kc mox wel uit en te na verteld wat de jungle met je doet. Toch ontstaan er warmteletsels (‘s nachts moet je blijven drinken en zout innemen, ook dan verlies je veel vocht), maar ook andere blessures. Het terrein is zo ruig, het betreft eigenlijk een bergtraining in de jungle, met

Een grotere tegenstelling is niet mogelijk en dat maakt het werken in de jungle nu net zo mooi, vinden instructeurs sergeant Evert en korporaal Dennis. Beiden zijn net terug van een succesvolle International Jungle Warfare Advisors Course (ijwac). Op zich niets bijzonders, ware het niet dat het Kennis Centrum Militair Optreden onder Extreme Omstandigheden (kc mox) voor het eerst zelf alle instructeurs heeft geleverd en de opleiding zelfstandig heeft gedraaid. Van de 34 kandidaten (Luchtmobiele Brigade en Korps Mariniers) haalden er negentien de eindstreep en dat is geen slecht resultaat. “Een mijlpaal in onze korte geschiedenis”, zegt kapitein der mariniers Raymon Witteveen van het kc mox. “Mochten we als Defensie gevraagd worden naar een junglegebied te gaan, hebben wij de kennis en de mensen in huis om zo’n missie goed voor te bereiden.” Belize, het vroegere Brits Hon­duras, in Midden-Amerika vormde het decor voor de zeer zware, volledig Nederlandse opleiding. Omdat 11 Luchtmobiele Brigade de meeste deelnemers (29) leverde, was ze door het

Knokken

toppen van dik zeshonderd meter. Vooral het navigeren, vormt een loodzware opgave tijdens de opleiding, ook doordat de kaarten op z’n zachtst gezegd niet altijd kloppen. Je kunt soms maar twee meter om je heen zien. Het is fysiek heel zwaar en je gaat dus geregeld door je hoeven. Maar de aankomend instructeurs moeten wel mentaal sterk blijven. Ondanks soms bovenmenselijke inspanningen, moet je in staat zijn adviezen te geven.” Toekans

Tijd voor ontspanning is er nauwelijks. Het terrein ligt op zes uur rijden van het basiskamp. “Je gaat in het weekeinde dus niet even de stad in. Kamp Augustine is wel in de buurt voor een sapje. Geen luxe, maar je kunt er tenminste op britsen slapen”, weet Evert. Een hele verbetering ten opzichte van de vochtige grond in de jungle, waar allerhande insecten van de buitencategorie op zoek zijn naar voedsel. “Als geweergroep kunnen we meestal wel hangmatten ophangen, maar met een peloton is dat niet te beveiligen, want dan heb je meteen zestig bomen nodig. Dan ga je dus op de grond. Dat kan best”, zegt korporaal Dennis stellig. Reuzenspinnen, duizendpoten en slangen als de groefkopadder ten spijt. “Ik ben in Frans Guyana, Suriname, Belize en Brunei geweest, maar dit is de mooiste jungle, zeker wat de flora en fauna betreft. Toekans, ara’s, noem maar op. En spinapen: gekke dieren. Gaan met takken naar je gooien omdat ze je niet in de buurt willen hebben. Lachen!” De 34 militairen (29 landmacht, vijf mariniers), ondersteund door een ondersteu­ nings­peloton van ook zo’n 35 man en altijd drie Britse helikopters voor medevacs achter de hand, bleven aldus 39 dagen in de rimboe. “Ze zijn van de eerste tot de laatste dag getest”, zegt sergeant Evert. “Het is hen steeds duidelijk gemaakt waar ze stonden en wat moest verbeteren. De instructeurs, met elk een geweergroep (acht man) onder zich, houden die peilmomenten bij. Het is meer coachen wat we doen.” Met als sluitstuk acht dagen Final Training Exercise. De geweergroepen moeten hierin opdrachten uitvoeren, waarbij alle

functies wisselen. De ene dag ben je commandant, de volgende Mag-schutter of verbindelaar. Ze moeten laten zien dat ze alles onder de knie hebben. Het komt allemaal nog een keer voorbij: situational awareness, riverine ops, river crossing, contact drills, inclusief live firing. Voorbereiding

Ondertussen gaat het jonge onderdeel van het Korps Mariniers, waarin ook de Mountain leaders met hun specifieke kennis zijn ondergebracht, voort met het ontwikkelen van de instructeurs. Nu er meer specialisten op dit gebied de krijgsmacht instromen, biedt dat nieuwe kansen voor sergeant Evert en korporaal Dennis. Evert ziet een cursus spoorzoeken helemaal zitten en verder wordt hard gewerkt aan het beschrijven van een eigen survivalmodule. De volgende trip staat al weer op de agenda voor het nieuwe jaar. Twee pelotons, een van luchtmobiel en een van de mariniers, volgen dan in Suriname de ‘gewone’ Jungle Warfare Course. “Vier van de mannen die in oktober zijn geslaagd, gaan mee als instructeur. Daar hebben we alle vertrouwen in. De jwc is de perfecte opleiding als voorbereiding op een uitzending.” De talenten voor de ijwac worden deels gespot tijdens die opleiding. “Je ziet meteen wie er geschikt zijn”, zegt Evert. “Elke instructeur van ons zal zeggen: ‘De jungle is geweldig.’ Je kunt niet doen alsof. Je houdt van de jungle of je haat haar. Een tussenweg bestaat niet.”●

... je kunt soms maar twee meter om je heen zien. Het is fysiek heel zwaar en je gaat dus geregeld door je hoeven...

Boven: ...het komt neer op knokken, elke dag weer: tegen jezelf, tegen de elementen en dan ook nog eens tegen een vijand...

Links: ...en al­ tijd drie Britse helikop­ters voor medevacs achter de hand...

19 november I Pagina 5

Links: Kapitein Dieuwke Wilschut legt uit hoe het zit.

Rechts: De ‘patienten’ krijgen de beste zorg.

Voorbereiding op mogelijke uitzending

MOGOS-compagnie pakt uit in Maasstad Links: Drukte op de spoedeisende hulp.

Links onder: Debriefing van de actie in een volle tent.

Onder: Ondanks dat het een oefening betreft, moet alles met precisie worden uitgevoerd.

ROTTERDAM - De wind wakkert aan in de Rotterdamse haven, waar 471 mogos compagnie met zo'n tachtig man en 35 vrachtwagens aan de Llloydkade is neergestreken. Het Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem staat volledig uitgerold achter met zwart plastic behangen hekken. Met 35 vrachtwagens is de eenheid vanuit Ermelo uitgerukt voor een oefening langs het klotsende water van de Maas. Enerzijds als voorbereiding op een mogelijke uitzending naar Afghanistan, anderzijds om de zichtbaarheid van Defensie te vergroten, zoals de commandant Operationeel Ondersteuningscommando Land (oocl), brigadegeneraal Jan Broeks, dat wenst.

Oefening tegen de contouren van Rotterdam.

TEKST: EVERT BROUWER FOTO'S: PETER WIEZORECK

En er was nog een derde aspect dat een rol speelde om ‘s werelds grootste havenstad als locatie te kiezen. Met een keur aan (geneeskundige) opleidingen in een straal van een paar kilometer, vormt de oefening een uitgelezen kans om studenten kennis te laten maken met de medische wereld van de landmacht. “Er zijn zaterdag zo'n honderd belangstellenden geweest”, weet compagniescommandant majoor Siebren Wolf. “Niet slecht als je bedenkt dat de regen horizontaal kwam.” De mogos-compagnie, met zijn ‘meeneemziekenhuis’, zoals de dochter van Wolf zegt, heeft net als de andere eenheden binnen het Commando Landstrijdkrachten, voortdurend behoefte aan verse krachten. “We moeten dan goed vooruitdenken”, beklemtoont de majoor, “want voor bij ons een Algemeen Militair Verpleegkundige instroomt, ben je vier jaar verder. Eerst de Koninklijke Militaire School en dan de verpleegopleiding in.” Klagen over de bezetting kan 471 echter niet. “We zijn gewoon goed gevuld”, vindt compagniesadjudant Paul Bossenbroek. “Het is bovendien een zeer ervaren eenheid, want zeker driekwart heeft de vorige uitzending naar Afghanistan meegemaakt.” Basis leggen

Dat deze compagnie naar het uitzendgebied vertrekt, is nog allerminst zeker, onderstreept majoor Wolf. Het hangt af van hoe de terugtrekking van de Nederlandse troepen gaat verlopen en van de samenstelling van de Redeployment Task Force. “Dat ervoor wordt geoefend, is nooit weg”, vindt de compagniescommandant. Inclusief de eigen accommodatie, werd het geheel in anderhalve dag opgebouwd. “Een aantal militairen dat pas binnen de eenheid is, moet nog leren met de apparatuur te werken en kent de procedures nog niet goed.” De nieuwe krachten kunnen bogen op de ervaring van de ‘veteranen’. En komen die er niet uit, dan lopen er genoeg Reservisten Specifieke Deskundigheid rond om hen met raad en daad bij te staan. Zoals eerste luitenant Harry Bronder, in het dagelijks leven verpleegkundige op

de ambulance in Rotterdam. Hij kijkt toe als er een zwaar (oefen) gewonde wordt binnengebracht. “Ze staan aan het begin van het traject. Het is de bedoeling dat we hier een team vormen”, zegt hij. “Dat lukt al aardig met deze mix van nieuwe en ervaren krachten.” Bronder slijt zo'n veertig dagen per jaar bij de eenheden van 400 Geneeskundig Bataljon. “Ik ben niet eens in dienst geweest, maar ben aangestoken door een collega die al reservist was. Ik kan het iedereen aanraden, want de afwisseling van ambulance met Defensie is heel leuk. We kunnen met onze jarenlange ervaring in het dagelijks leven deze jongens en meisjes heel wat bijbrengen. De trauma’s kunnen in Afghanistan natuurlijk anders zijn, maar de basis kun je zeker leggen. En een aantal aspecten, zoals triage, komt niet alleen bij militairen voor. Dat beoefenen wij ook regelmatig in de burgermaatschappij.” Helpen

Bronder komt ‘in principe’ niet in aanmerking voor uitzending, voor de commandant van het hospitaal, kapitein Dieuwke Wilschut wordt het (mogelijk) de eerste keer. “Dit is veel leuker dan een oefening op de kazerne, zoals we gewend zijn”, oordeelt ze over de uitwijk naar Rotterdam. “Je ziet hier, zeker na schooltijd, regelmatig nieuwsgierige hoofden over de hekken komen.” Wat haar meteen bij het aspect veiligheid brengt. “We zijn er niet meer aan gewend de eigen beveiliging te doen, dat hoeft niet op een kazerne. Wat dat betreft is het ook een goede oefening. We draaien naast het ziekenhuis dus ook wachtdiensten.” Kapitein Wilschut profiteert op haar beurt weer van de ervaring van kapitein Jessica van Hees, normaal gesproken werkzaam op de Sectie-1 (personeel) van het bataljon. Maar ook de vorige commandant van het hospitaal en beladen met ervaring in Afghanistan. “We helpen elkaar dus”, aldus Van Hees. En dat gold voor alle betrokkenen bij de oefening. “Als ik zo om me heen kijk”, zegt adjudant Bossenbroek, "is iedereen leergierig en behulpzaam. Als we worden uitgezonden, staat er een goed ingewerkte eenheid.”●

19 november I Pagina 6

Bij pech tijdens een patrouille kilometers van het basis­kamp gaat de projectiebril in de toekomst uitkomst bieden. Foto: Dave de Vaal-AVDD

Dankzij high-tech projectiebril: DEN HAAG - Als het aan de winnaar van de Defen­ sie Innovatie Competitie 2009 ligt, veranderen zowel het materieelonderhoud als de bijbehorende opleidingen in de toekomst ingrijpend, dankzij zijn mobiele onderhoudstool. Met behulp van onder meer een hightech projectiebril moeten militairen geheel zelfstandig, waar ook ter wereld, voertuigen kunnen oplappen. Het winnende consortium, bestaande uit Catalyst Interactive, Dutchear en Tedopress, krijgt de kans om medio 2010 een werkend demonstratiemodel voor de cv90, Fennek of Scania-vrachtwagen te presenteren. TEKST: JAN MALSCHAERT

De specifieke toepasbaarheid voor Defensie gaf de doorslag voor de winnende inzending samm, oftewel System for Asset Maintenance Management. samm moet niet alleen een nieuwe manier van onderhoud inluiden, maar ook een heel andere wijze van opleiden. Gert van Tussenbroek, directeur van Catalyst Interactive: “Nu worden mensen nog opgeleid tot onderhoudsspecialist. Dan tot generalisten, die ons mobiele apparaat gebruiken. We stellen de kennis van het onderhoudsproces op iedere locatie beschikbaar.” Volgens Van Tussenbroek biedt de innovatieve toepassing van moderne technieken legio voordelen voor Defensie. “Het op-

‘Elke soldaat een techneut’ of tag, die grote zendingen kan registreren en lokaliseren. Het winnende consortium mag samm op kosten van Defensie verder uitwerken tot een werkend demonstratiemodel. In overleg met de Defensie Materieel Organisatie zal een keuze worden gemaakt voor een proefversie voor het nieuwe gevechtsvoertuig cv90, het Fennek verkenningsvoertuig of de veelgebruikte Scania-vrachtwagen.

De winnaars van de competitie. Foto: Arnoud Roelofsz

Stimulans

De innovatiecompetitie was georganiseerd door Defensie Research & Development in sa-

leiden met behulp van dit soort virtual reality-technieken, sluit bijvoorbeeld vele malen beter aan bij de belevingswereld van de jeugd, de toekomstige werknemers. Het maakt Defensie een aantrekkelijker werkgever.” Daarnaast zijn er de praktische voordelen. Een defect voertuig zal veel minder vaak in mogelijk moeilijk begaanbaar terrein door zwaar materieel geborgen te hoeven worden. En de combinatie van moderne techniek en aangepaste opleidingen maakt technische kennis voor vrijwel elke militair toegankelijk. Wat Van Tussenbroek betreft wordt Every soldier an engineer een nieuw onderdeel van de Defensiedoctrine.

neer de drager naar een voertuig kijkt. Het te repareren onderdeel wordt op de binnenkant van de bril afgebeeld, dusdanig dat het geprojecteerde en het echte beeld precies samenvallen. Via de headset kan men het probleem inspreken, waarna de spraakapplicatie zorgt voor koppeling aan de in de verstevigde laptop opgeslagen informatie. Als de militair bijvoorbeeld “filter vervangen” zegt, zal het filter, wanneer hij naar het voertuig kijkt, op de exacte plek oplichten. Vervolgens krijgt hij via de bril stapje voor stapje, moertje voor moertje te zien, wat hij precies moet doen om het betreffende onderdeel te vervangen.

Aanpak

Stevige concurrentie

De situatie waarbij een Nederlandse patrouille op kilometers van het basiskamp, ergens in onherbergzaam gebied, tot stilstand komt vanwege een defect voertuig, verloopt ongeveer zo. Een militair haalt een meegenomen samm uit een voertuig, bestaande uit een augmented reality oftewel projectiebril, met een geïntegreerde camera, headset en laptop. De bril kan aanvullende informatie op de juiste plek projecteren wan-

Naast de winnaar waren drie andere bedrijven doorgedrongen tot de competitiefinale. Ook van hun vondsten toonde de negenkoppige jury, zowel civiele als militaire deskundigen, zich onder de indruk. Zo werd een toepassing gepresenteerd waarmee het verpakken van alle zendingen wordt gestandaardiseerd. Er was een chip om vervuiling van hydraulische oliesystemen voortijdig te detecteren en een chip,

menwerking met de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij en de stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid. Ze komt voort uit de Defensie Industrie Strategie (dis), waarin de overheid Defensie oproept technologische vernieuwing te stimuleren. Doelstelling is het prikkelen van mkb-bedrijven om hun kennis aan te wenden voor toepassingen voor de Defensieorganisatie. In de dis zijn zes technologiegebieden benoemd waar kansen voor de Nederlandse industriesector liggen. Deze eerste Defensie Innovatie Competitie richtte zich specifiek op onderhoud en logistiek.●

19 november I Pagina 7

Doorstroom Defensievrouwen door Actieplan Gender DEN HAAG - Er zijn goede stappen gezet in het plaatsen van vrouwen op sleutelposities en het creëren van rolmodellen binnen Defensie. Dat schrijft staatssecretaris De Vries in een brief aan de Tweede Kamer, waarin hij rapporteert over het Genderbeleid 2006 - 2008.

Als voorbeeld noemt De Vries de aanstelling van twee vrouwelijke generaals, één vrouwelijke commandant van een fregat en één van een bataljon. Het Actieplan Gender en het project Genderforce (20052007) zorgden ervoor dat het onderwerp gender (diversiteit)

binnen de hele Defensieorganisatie veel aandacht heeft gekregen en structureel is ingebed in de organisatie. Het aandeel burgervrouwen in de organisatie groeide met twee procent en het percentage militairen is gelijk gebleven sinds de laatste rapportage uit 2006. Net als in burgermaatschappij vormen de techni-

sche en fysiek zware functies de knelpunten. Het aandeel vrouwen in managementfuncties is toegenomen. Dankzij mentorprojecten vindt er nu meer doorstroom plaats van burgervrouwen in schaal 10 en 11. Ook is er geïnvesteerd in meer vrouwelijke

IN HET KORT

De directeur kabinet van het Ministerie van Volksgezondheid, mevrouw Margerita Gordoza, ontvangt de eerste doos met sproeiapparatuur uit handen van de commandant van Hr.Ms. Johan de Witt, kapitein-ter-zee Ben Bekkering.

wie één ernstig. Lancee en Versteeg boden direct eerste hulp in afwachting van de hulpdiensten. Zodra die arriveerden, hebben ze geassisteerd door het dragen van apparatuur, praten met getuigen en het regelen van het verkeer.●

KM helpt bij strijd tegen tijgermug

MVB Genie naar MVB DVS

CIDADE DE PRAIA - Hr.Ms. Johan de Witt heeft vorige week in de Kaapverdische havenstad Cidade de Praia een grote hoeveelheid bestrijdingsmiddelen, sproeiapparatuur en beschermende kleding afgeleverd voor de strijd tegen de tijgermug. Hier heerst namelijk sinds augustus een epidemie van de knokkelkoorts. Dengue, zoals het ook wel wordt genoemd, ontstaat door de beet van de tijgermug, de Aedes Aegypti. Sinds 1 oktober zijn in Kaapverdië meer dan twaalfduizend gevallen van de ziekte geconstateerd en zes mensen zijn eraan overleden. Behalve de aflevering van in Senegal ingeslagen voorraden bracht het amfibisch transportschip ook nog eens 150 Kaapverdische militairen naar het eiland Maio, om daar een structurele campagne tegen de ziekte op te zetten.●

Groetenprogramma Max

UTRECHT - Bij het groetenprogramma voor de achterban van uitgezonden militairen van de Omroep Max op 28 november in de Jaarbeurs te Utrecht, zal ook een afvaardiging van de Militaire Post Organisatie aanwezig zijn. Het thuisfront kan hier post inleveren voor zijn dierbaren in den vreemde. De verzendingsvoorwaarden voor het versturen van een postzending naar een napo-adres zijn te vinden op www.defensie.nl/missies/thuisfront/post_versturen/●

Medailles voor KMar en politie

DEN HAAG - Achttien militairen van de Koninklijke Marechaussee en dertig politieagenten hebben op 13 no­vember een herinneringsmedaille ontvangen voor hun bijdrage aan missies in Bosnië, Cyprus, Soedan, Afghanistan en Kosovo. De ministers Eimert van Middelkoop en Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) reikten de onderscheidingen uit, in het bijzijn van hoofdcommissaris Ruud Bik, korpschef van het Korps Landelijke Politiediensten, en de commandant der Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Dick

VUGHT - Verkeer en Waterstaat heeft mvb 1 en 2 exa­mens die de Defensie Vaarschool (dvs) afneemt met terugwerkende kracht tot 1 juni 2008 gelijkwaardig verklaard aan de door de anwb afgenomen examens klein vaarbewijs (kvb) 1 en 2. De dvs draagt nu zorg voor alle mvb 1 en 2 opleidingen en examens voor al het Defensiepersoneel. Sinds 15 juli geeft hij ook als enige militaire autoriteit vaarbewijzen uit. Doordat het mvb uitgegeven door het Genie opleidingscentrum een looptijd heeft van vijf jaar en die van de dvs een geldigheidsduur tot het 65ste levensjaar is er een overgangsregeling nodig. Iedere militair die een geldig mvb bezit van het Genieopleidingscentrum, kan dit tot 12 maanden na het verlopen ervan, en tot uiterlijk 31 december 2010, omzetten naar het vaarbewijs van de dvs. Daarvoor kan men per e-mail terecht bij de afdeling Nautica van de dvs: #czsk/ost/perslog/okm/scholen/nlbeops/dvs. Bij de aanvraag dient men naam, voorletters en het nummer van het certificaat te vermelden.●

Öztürk bokst zich naar goud

ROTTERDAM - Naar nu bekend is geworden, heeft niet alleen KMar wachtmeester 1 Hüsnü Koçabas tijdens het begin november gehouden Bep van Klaveren Memorial een nationale bokstitel in de wacht gesleept. Ook soldaat 1ste klas Orhan Öztürk, verbindelaar bij 11 Bevocie in Schaarsbergen, boekte succes. Hij won goud en daarmee zijn 13de nationale titel in de gewichtsklasse tot 69 kilogram door in een bloedstollende finale met één punt te zegevieren over regerend kampioen Stephan Danyo.●

500.000ste beller bij DC HR

ENSCHEDE - Eelco Gielen, Change Manager Joint cis Group van de Bedrijfsgroep I-vent, belde op 13 oktober, om 10.18 uur, met Kim Steghuis van het InformatieCentrum van het DienstenCentrum Human Resources (dc hr). Tot zijn verrassing bleek hij de 500.000ste klant die zich telefonisch meldde. Vanwege deze mijlpaal werd Gielen door het dc hr in het zonnetje gezet. Hij ontving een oorkonde, een luxe kist wijn en een gevelteken, het Twentse symbool dat het dc hr tot het zijne heeft gemaakt. Daarnaast woon­de Ajax-fan Gielen op uitnodiging van het DienstenCentrum de voetbalwedstrijd Twente - Ajax op 8 november in de Grolschveste in Enschede bij. Twente won die match overigens met 1-0.●

C-ZSK bezoekt de West WILLEMSTAD - De Commandant Zeestrijdkrachten, luitenantgeneraal der mariniers Rob Zuiderwijk, heeft van 11 tot en met 15 november een afscheidsbezoek gebracht aan de Nederlandse Antillen en Aruba. In januari zegt hij de Koninklijke Marine met leeftijdsontslag vaarwel. Zuiderwijk, oud-Commandant der Zeemacht in het Caribische Gebied en oud-commandant van marinierskazerne Savaneta heeft een speciale band met de eilanden waar hij bijna tien jaar woonde. “Het is altijd fijn om weer hier te zijn. Ik heb er een goede tijd gehad en ik zal er na mijn vertrek bij de marine zeker nog regelmatig terugkomen.” Foto: Peter Bijpost.●

Rood erekoord

van Putten. In Soedan en Afghanistan werkten marechaussees en agenten samen bij het opleiden van politie. In Bosnië ondersteunden ze de lokale politie bij het hervormen van het politieapparaat, de uitvoering van politietaken en de aanpak van de georganiseerde misdaad. In Cyprus en Kosovo assisteerden ze de civiele autoriteiten, door bijvoorbeeld het monitoren van de lokale politie en grensbewaking. Foto: Arnaud Roelofsz●

erepenning voor KLu-reservisten

NIEUW MILLIGEN - De sergeant-majoors Theo Lancee en Wim Versteeg van de Groep Luchtmacht Reserve hebben 7 november op het Air Operations Control Station te Nieuw Milligen de Erepenning Koninklijke Luchtmacht ontvangen. De reservisten boden op 4 augustus levensreddende hulp bij een ongeval op de n2 nabij Eindhoven. Onderweg naar het oefenterrein Weerterheide stuitten ze op een aanrijding tussen een personenauto en een vrachtwagen die zich seconden daarvoor had voorgedaan. Daarbij raakten de twee inzittenden van de personenauto gewond, van

OIRSCHOT - Korporaal 1 René van Halderen van 41 Pantsergeniebataljon is onlangs onderscheiden met een rood erekoord. Hij kreeg dat voor zijn optreden - samen met soldaat 1 Jermaine Brink - na een verkeersongeval op de a2 bij Velddriel, op 14 april. Een motorrijder belandde daarbij met een slagaderlijke bloeding in de berm. Van Halderen en Brink (die zijn koord op een eerdere datum heeft ontvangen) wisten die te stelpen, waarna de hulpdiensten het overnamen. Helaas overleed de gewonde niet veel later toch. “Toen het ongeluk gebeurde, zetten we gelijk de snelweg af”, aldus Van Halderen. “Achteraf be­denk je pas welk risico je daarmee neemt, maar ik ben trots dat we dit hebben ge­ daan. Het is niet niks dat je deze on­ derscheiding krijgt.”●

Verkenners op verrassingsbezoek

ZWOLLE - Jonge patiëntjes van de Isala kliniek in Zwolle keken onlangs hun ogen uit. Militairen van 103 Verkenningseskadron kwamen compleet ‘omgehangen’ de Amalia kinderafdeling op. Het bezoek vloeide voort uit een initiatief van de opvolgend pelotonscommandant van het 3de Peloton. Hij was het woord ‘kanker’ zo zat, dat als iemand zich het als krachtterm of scheldwoord liet ontvallen, er geld in een pot moest worden gedaan. Dit resulteerde niet alleen in een leuk geldbedrag, maar ook in meer bewustzijn bij mensen omtrent het verkeerde gebruik van dit woord. Besloten werd de opbrengst te bestemmen voor een goed doel. De patiënten van het Isala ziekenhuis waren de gelukkigen en kregen een gloednieuwe Nintendo Wii met accessoires. Na de overhandiging ervan in de speelkamer van de afdeling maakten de Verkenners nog een rondje langs de kamers van de patiëntjes die er niet bij konden zijn. Het 3de Verkenningspeloton vertrekt binnenkort naar Afghanistan.●

rolmodellen en burgervrouwen vanaf schaal 13. Daarnaast ambieert Defensie om in 2012 minimaal twee vrouwen per keer tot de Hogere Defensie Vorming toe te laten, die uiteindelijk doorstromen naar generaalsposities. De ambitie in 2006 was dat acties voor het verbeteren van de combinatie arbeid en zorg aantoonbaar moesten leiden tot behoud van vrouwelijke militairen. Daarin is ondertussen grote vooruitgang geboekt. Zo verbeterde de voorlichting, vormt arbeid en zorg nu een vast onderdeel van de functioneringsgesprekken en is er een deeltijdloket gekomen om vraag en aanbod van deeltijdfuncties te koppelen. Verder hebben de Defensielocaties Gilze Rijen, Den Helder, Woensdrecht en Oirschot inmiddels een kinderopvang en wordt op Vliegbasis Volkel gewerkt aan een nieuwe locatie daarvoor.●

Dekaatjes heten de gratis advertenties in de Defensie­ krant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaat­ jes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN Te koop: Prinsenbeek, Vossen­berg 51, ge­­­scha­kelde semi-bungalow met gara­ge, compl. woonprogr. op begane grond, z-living ca 50 m met allesbrander en schuif­pui, nieuwe keuken en inbouw app, royale sl.kamer met toegang tot badk., 1ste verdie­ping: grote slaapkamer met badkamer. Vr.pr. F 375.000,-k.k. Tel: 076 - 541 11 94 of zie www.funda.nl Te koop: Akkrum, nabij Leeuwarden, G.S. Ruiterstraat 16. Ruime tussenwoning aan het water met ligplaats. Indeling: bij­ keuken, toilet, open keuken, woonkamer met open haard. Eerste verdieping, 3 slaap­­kamers, moderne badkamer. Tweede verdieping, vaste trap, slaapkamer/zolder. Vr.pr. F 209.000,00. Zie www.funda.nl Te koop: Leusden, De Kervershilt 9, maisonnette. Bjr 1981. Lichte woonkmr, semi open keuken, 3 slpkmrs, balkon. In stadscentrum. Nabij a28. Actieve vve. Vr.pr.: 199.000 k.k. Voor info: http://dekervershilt9.woontje.nl

DIVERSEN Rally: De Ronde Tafel uit Breda (rt192) or­ga­niseert haar jaarlijkse rally t.b.v. het goede doel. Deze zal gehouden worden op za 30 januari a.s. in de omgeving van Breda. Voor informatie mail naar g.jobse@ mindef.nl

REÜNIE 19AFDVA In september 2010 vindt er een reünie plaats van de 19de Afdeling Veldartillerie. De organisatie is op zoek naar zoveel mogelijk oudgedienden die in de periode 1960 en 1989 deel hebben uitgemaakt van deze Artillerie Afdeling. Ze wil hen allen (ex beroeps & dienstplichtigen) verwelkomen in ‘t Harde. Voor nadere informatie: www.19afdva.nl●

19 november I Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

Burgermedewerkster Simone Katrisiotis van 11 Geneeskundige compagnie Luchtmobiel in Assen die onlangs meedeed aan Expeditie Robinson. Wat heeft je ertoe bewogen om je voor die serie op te geven? “De oproep kwam precies op het goede moment, privé waren er dingen veranderd en niets of niemand kon mij meer tegenhouden om deze giga uitdaging aan te gaan. Vier keer ben ik naar Geldrop gereden voor de selectie waarvan eenmaal een zware zwemproef en diverse gesprekken met psychologen en productiemedewerkers deel uitmaakten.” Kon je daar zomaar vrij voor krijgen van je werkgever? “Mijn commandant, overste Jeroen Hulst, vond het zo bijzonder dat ik geen verlofdagen heb hoeven in te leveren. We zijn op drie Maleisische eilanden geweest: Tenga, Sribuat en Mensrib.” Het gaat er aan de beelden te oordelen bepaald niet zachtzinnig aan toe. Hoe zwaar is het jou gevallen en hoe lang heb je het volgehouden? “Het zwaarste is het hebben van honger. Je concentratie

gaat achteruit, je ziet zwarte vlekken en je droomt de hele nacht over eten. Naarmate de expeditie vorderde, werd ik wel mentaal steeds sterker. Dat heeft mij uiteindelijk de das om gedaan. Na 27 dagen expeditie werd ik eruit gestemd!” Beschrijf eens de groepsprocessen binnen zo’n club totaal vreemden. “Er zijn alfa vrouwen en uiteraard de schaapjes. Ik als alfa vrouw probeerde er nog wat structuur in te brengen, maar ik ben ook wel bot in uitspraken, dus dat viel niet altijd in goede aarde. Dit komt denk ik toch door mijn militaire achtergrond.” Hoe blik je er achteraf op jouw deelname terug en met welke ogen kijk je nu naar de uitzending? “Ik had het voor geen goud willen missen! Ondanks alle ontberingen genoot ik met volle teugen. Dit is maar voor weinig mensen weggelegd, en ik heb het mogen meemaken.”●

...samen met de Australische minister-president Kevin Rudd woonde hij de herdenkingsceremonie ter gelegenheid van Remembrance Day bij... Foto: KPL Rachel Ingram, Australische leger

Commandant ISAF in Uruzgan TARIN KOWT - Generaal Stanley McChrystal, commandant van isaf, heeft op 11 november Task Force Uruzgan bezocht. Samen met de Australische minister-president Kevin Rudd woonde hij de herdenkingsceremonie ter gelegenheid van Remembrance Day bij. Per helikopter werden de vooruitgeschoven basis Mirwais en de patrouillebases Cobra en Camp Hadrian aangedaan. Daar sprak McChrystal met de troepen en liet hij zich informeren over de plaatselijke situatie. In Tarin Kowt opende hij de nieuwe Hospital Road Bridge, met Nederlands geld door Afghanen gebouwd. Deze brug over de Teri Rud rivier verschaft de dorpelingen uit het noorden toegang tot Tarin Kowt en daarmee tot voorzieningen op het gebied van economie, gezondheidszorg en onderwijs. Zo’n drie maanden per jaar was het voor hen onmogelijk de provinciale hoofdstad te bereiken. McChrystal liet bij zijn bezoek weten dat de Nederlandse aanpak, militaire actie gecombineerd met civiele ontwikkeling, ‘absoluut’ de richting aangeeft die de navo in Afghanistan op moet. “De bescherming van de bevolking vereist dat we veiligheid brengen, maar dat kan niet zonder het verbeteren van het

Kosten noch moeite zijn gespaard om Call of Duty, Modern Warfare 2 in de markt te zetten. De presentatie van deze game vorige week maandag om middernacht in het centrum van Rotterdam kende Harry Potter-achtige taferelen. Op de eerste dag vestigde het spel van Activision al een record met 80.000 verkochte exemplaren in de Benelux. In Engeland ging het nog een stuk harder met 1,2 miljoen stuks, waarmee de vorige recordhouder (Grand Theft Auto IV) ruim werd verslagen.

McChrystal (midden in camouflagepak) steekt samen met Afghaanse autoriteiten de Hospital Road Bridge over. Foto: JanKees de Meester-AVDD



20 november: Concert Marinierskapel, Eerbeek 20 november: Relatieconcert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, Leens 22 november: Zeeheldenverkiezing voor kinderen, Marinemuseum in Den Helder 24 november: Relatieconcert Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’, Steenwijk

Redactie: Evert Brouwer (070 - 339 78 04) Jack Oosthoek (070 - 339 78 01) Monique van Rijen-Bos (070 - 339 78 03) André Twigt (06 - 109 465 44)

Defensiesite: www.defensie.nl E-mail: [email protected]

bestuur en de ontwikkeling. Dat moeten we van gebied tot gebied uitbreiden. En wat we hier vandaag zien, is daarvan een voorbeeld”, aldus de generaal.●

vliegende helikopter bij de krijgsmacht. In het kader van het 45-jarig jubileum

Cavalerie in de prijzen Ruim 120 inzendingen zijn binnengekomen om Operation Flashpoint, Dragon Rising in de wacht te slepen. Aangezien er maar vijf pc-games vielen weg te geven, betekent dat heel wat teleurgestelde lezers. Geen reden voor al te diepe treurnis overigens, want er valt de komende tijd weer heel wat te verdelen. Zoals beloofd gaan drie exemplaren naar het bui­ tenland, in alle gevallen Afghanistan. Wachtmeester Marius van 43 Brigade Verkenningseenheid, nog maar net vertrokken naar het inzetgebied, kwam als eerste uit de bus, gevolgd door alweer een ca­va­lerist: ritmeester Nils, Hoofd Sie 2 prt-8 in Tarin Kowt. De derde gelukkige is sergeant-1 Maarten van de Staf tfu. De achterblijvers mochten twee spellen verdelen. In beide gevallen lootte de redactie een korporaal uit: kpl-1 Christi­an Leemkuil van 640 Squadron en kpl-1 Daniel Jørgensen van 42 Tankbataljon stst c2ost. Waarmee het aantal gewonnen prijzen bij de cavalerie op drie komt. De winnaars zijn op de hoogte gesteld en de games zijn onderweg naar hun bestemming.●

vertrokken onlangs twee van de vier Alouettes die de KLu nog in dienst heeft voor enkele dagen naar Frankrijk, met alle beschikbare vliegers en techneuten die op dit moment nog actief zijn op dit type. Op het programma stonden een officiële Meet en Greet met vertegenwoordigers van Eurocopter, een rondleiding in de fabriek en een bezoek aan de simulator van de Cougar helikopter. De Alouette iii kent een indrukwekkende geschiedenis. Zo voerde hij tal van taken uit voor zowel de Koninklijke Landmacht als de Koninklijke Luchtmacht, waaronder reddingsvluchten, terrein- en routeverkenningen, vuurleiding van de artillerie en het tot 1995 opleiden van alle helikoptervliegers. Ook leverden deze machines vaak ondersteuning tijdens evenementen, de treinkapingen, dreigende overstromingen en zware winters. De vier nog operationele Alouette iii helikopters zijn gestationeerd op de vliegbasis Gilze-Rijen en ondergebracht bij het 300 squadron van het Defensie Helikopter Commando. Tegenwoordig worden ze onder meer ingezet voor vluchten voor het Koninklijk Huis en vip’s, foto- en filmopnamen en om instrumenten te testen.●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 339 78 05)

Bezoekadres: Binckhorsthof Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag Postadres: Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L

MARIGNANE - De eerste van de uiteindelijk 77 door Nederland bestelde Alouette iii helikopters van Sud Aviation, voorloper van Aérospatiale en nu Eurocopter, werden 45 jaar geleden door vliegers van de KLu opgehaald op het vliegveld Marignane te Marseille. Dat maakt de ‘leeuwerik’ tot de langst

De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink

Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326

LEZEN & GAMEN

Modern Warfare-2: alle registers open

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel.

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck

Historische vlucht van Alouette III

De kredietcrisis lijkt dus geen vat te hebben op de gameswereld en dat merk je zowel aan het aantal als aan de kwaliteit van de spellen die op de markt komen. CoD Modern Warfare 2 verkoopt ook niet zo maar goed, het is zonder meer het beste dat we tot nu toe in handen hebben gehad. De gamer kan met modi als campaign, special ops en online (multiplayer) letterlijk alle kanten op en dat maakt het spel steeds weer verrassend. De ene keer begin je in Arctisch gebied, de andere keer onderwater, in de bergen of in de sloppenwijken van Brazilië. Er is ook een speciale game mode waarin je als third person de vijand dient uit te schakelen. Dat gaat er soms ruig aan toe. Call of Duty Modern Warfare 2 is verkrijgbaar voor rond de zestig euro (PS-3 en Xbox-360), de pcversie kost vijf euro minder. Tekst: Evert Brouwer●

Colofon



25 november: Open Militair Kampioenschap Cross-estafette, Ermelo 25 november: ‘Stoer en stijlvol’, lezing en rondleiding over invloed mariniers­ kleding op de mode, Mariniersmuseum in Rotterdam 28 en 29 november: Sinterklaasspeurtocht, Marinemuseum in Den Helder 2 en 3 december: Korpsconcert 2009, Marinierskapel en Tamboers en Pijpers, De Doelen in Rotterdam

Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Activiteiten.●

De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Oplage: 41.000 Abonnementen: Per jaar H 13,61. Voor het buitenland H 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics Zoetermeer BV, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808