Jaarverslag
2009
ZijActief Nederland, katholiek vrouwennetwerk op het (verstedelijkte) platteland per 31 december 2009 een Federatie van:
ZijActief Brabant zuid-oost, ZijActief Gelderland, ZijActief Overijssel en ZijActief Utrecht.
ZijActief Nederland, katholiek vrouwennetwerk op het (verstedelijkte) platteland Correspondentieadres: Bruhezerweg 23, 5704 CM Helmond Telefoon: 0492 547749. e-mail:
[email protected] website: www.zijactief.nl
2
INHOUDSOPGAVE:
BLZ:
1
WOORDJE VAN HET BESTUUR ……………………………………………………...
2
ORGANISATIE …………………………………………………………………………….. 5 Doelstelling Samenstelling bestuur Leden
3
ALGEMENE TAKEN FEDERATIEBESTUUR ……………………………………………….. 6 Bestuursvergaderingen
4
VERANTWOORDING BELEID……………………………………………………………… 6
4
a
Gender mainstreaming en burgerparticipatie ……………………………….. 6 Unie NKV COB Wucwo en Andante Associated Country Women of the World (ACWW) Algemene Vergadering van de Verenigde Naties Women in Europe for a Common Future (WECF)
b
Leefbaarheid op het platteland, hier en daar………………………………… 12 Projectgroep Maatschappij Internationaal 4VO Agriterra Adviesraad Agriterra Women for Water Partnership
c De vrouw als economisch en maatschappelijke volwaardige burger ……15 Samenwerking 4VO ▪ Samen-Wonen project d Samen staan voor ZijActief …………………………………………………… Contact met de lidorganisaties Ledendag 2010 Website
5
17
AFKORTINGEN EN VERDUIDELIJKINGEN ……………………………………………….. 18
3
1
WOORDJE VAN HET BESTUUR
Vanaf 1 december 2008 leidt het dagelijkse bestuur de vernieuwde organisatie. 2009 is een jaar geweest van opnieuw beginnen, nadenken, plannen maken, vergaderen en besluiten nemen. De nieuwe organisatiestructuur, zoals die nu door de vier provincies gevormd is, zal een nauwere betrokkenheid met de afdelingen geven en anderzijds kunnen de afdelingen de provinciale besturen van onderaf voeden en er zo gezamenlijk een succes van maken. Dit jaarverslag laat zien in hoeveel facetten van het dagelijkse leven de vrouwenorganisaties een rol spelen en hebben gespeeld. Er is gekozen voor kortere lijnen via de vier provincies, maar het principe wat al meer dan 50 jaar geldt, ontmoeting, ontspanning, ontplooiing en ontwikkeling blijft het hoofddoel van ons ZijActief. In het verslag kunt u lezen dat ZijActief betrokken blijft bij wat er in de afgelopen jaren is opgebouwd, te weten de afvaardigingen naar de Unie NKV, Agriterra, Andante en de samenwerking met 4VO. Wij hopen dat ZijActief een begrip blijft en niet alleen voor de eigen leden, maar ook in veel breder verband een rol van betekenis blijft spelen. Het gaat u allen goed en namens het bestuur van ZijActief Nederland, wensen wij u allemaal inspiratie en creativiteit toe zodat de organisatie behouden blijft. Hartelijke groet namens ZijActief Nederland
Marietje Stegers- te Focht Marja Temmink- Brouwer Corrie Hagoort- Hamoen Nellie van Paassen- Verstappen
4
2
ORGANISATIE
Doelstelling De Federatie is een koepel van vrijwilligersorganisaties en vrijwilligersnetwerken voor en van vrouwen, (hoofdzakelijk) woonachtig in en/of werkzaam op het (verstedelijkte) platteland, die op basis van een katholieke levensbeschouwing of deze levensbeschouwing respecteert en onderschrijft, - een ontmoetingspunt voor vrouwen creëert en onderhoudt; - zorgt voor belangenbehartiging voor haar leden ondermeer via aansluiting en vertegenwoordiging bij nationale en internationale netwerken en organisaties; - samenwerking zowel tussen de eigen leden als met andere verwante organisaties en netwerken op relevante terreinen stimuleert en benut; en inspeelt op de actualiteit met behoud van het goede, - alles in de ruimste zin des woords en met behoud van eigen karakter en zelfstandigheid van de lidorganisaties.
Dagelijks bestuur ZijActief Utrecht ZijActief Overijssel ZijActief Gelderland ZijActief Brabant zuid-oost
Corrie Hagoort Bestuurslid Marja Temmink Bestuurslid Marietje Stegers Penningmeester Nellie van Paassen Secretaris
Samen met onderstaande dames wordt het Algemeen bestuur gevormd ZijActief Utrecht ZijActief Overijssel ZijActief Gelderland ZijActief Brabant zuid-oost
Joke van Wijngaarden Brigitte Keizer Anny Bekker Tonny Michels
De lidorganisaties (provincies) dragen samen de verantwoordelijkheid voor de landelijke organisatie. Daarnaast wordt ZijActief door de onderstaande leden vertegenwoordigd in nationale en internationale organisaties: Marjon Verkleij, Evelien Blom, Leny Boere, Marleen Peters, Thea Huijberts, Marie-Therese Pijls.
Leden De Federatie ZijActief Nederland bestaat in 2009 uit 4 lidorganisaties, verdeeld over 78 afdelingen, met samen 5680 leden. Individuele leden zijn ingeschreven bij de lidorganisatie waar zij woonachtig zijn.
5
3
ALGEMENE TAKEN FEDERATIEBESTUUR
Bestuursvergaderingen Het DB vergaderde 4 keer, deze vergaderingen vonden plaats in Utrecht. De Algemene Jaarvergadering werd op 6 mei gehouden in Amersfoort en een vergadering van het Algemene Bestuur op 16 september in Montfoort in de provincie Utrecht. Belangrijke gespreksonderwerpen waren de algemene taken van de organisatie, overleg met de lidorganisaties, informatie uitwisseling met de lidorganisaties en de leden, de vernieuwde website, het aanbod voor de collectiviteitverzekering bij CZ. Het opstellen van een begroting en het vaststellen van de contributie. Aandacht was er voor de organisaties waar we als ZijActief in vertegenwoordigd zijn, zoals de UNIE NKV, Andante en ACWW. Het overleg met 4VO, zoals nieuwe vertegenwoordigingen in de projectgroep, de stuurgroep, Maatschappij Internationaal (MI), welke in 2009 nog samen met andere DB-leden door Marjon Verkleij werden bijgewoond. Ook zijn de eerste voorbereidingen getroffen voor het organiseren van de ledendag 2010 .
4.
VERANTWOORDING BELEID Ook in 2009 is duidelijk geworden dat ZijActief Nederland zich in wil blijven zetten op het verbeteren van de positie van de vrouw in de samenleving en op het verbeteren van de leefbaarheid op het platteland in een duurzaam perspectief op nationaal en internationaal niveau. In 2005 is door het Federatiebestuur al begonnen om aan een viertal ambities invulling te geven: a. Gendermainstreaming en burgerparticipatie. b. Leefbaarheid op het platteland, hier en daar. c. De vrouw als economisch en maatschappelijk volwaardig burger. d. Samen staan voor ZijActief. De uitvoering was vooral gericht op belangenbehartiging van de genoemde ambities en de inspraakreacties / vertegenwoordigingen zijn zoveel mogelijk in samenspraak met de betrokken lidorganisaties tot stand gekomen.
a.
Gender mainstreaming en burgerparticipatie spreekbuis- en vakbondsfunctie
UNIE NKV ZijActief Katholiek Vrouwennetwerk is lid van de Unie NKV. Evelien Blom en Leny Boere vertegenwoordigen ZijActief Nederland in het bestuur van dit netwerk. De Unie NKV is een samenwerkingsverband van een aantal landelijke katholieke (vrouwen) organisaties, met een gezamenlijk ledenaantal van ongeveer achttienduizend vrouwen en mannen. Het lidmaatschap van de Unie staat open voor zowel landelijke als regionale Katholieke (vrouwen)organisaties, evenals voor andere christelijke organisaties in Nederland die het actief ondersteunen van vrouwennetwerken als een van hun prioriteiten hebben.
6
Op initiatief van de Unie NKV heeft prof.dr. M.A.C. de Haardt in 2001 voor vijf jaar een benoeming aanvaardt als bijzonder hoogleraar op de Catharina Halkes/Unie NKV leerstoel Religie en Gender aan de Faculteit der Theologie van de Radboud-universiteit Nijmegen. Per 1 juli 2006 is zij opnieuw voor vijf jaar benoemd. In het eerste jaar van haar tweede periode werkte prof.dr. Maaike de Haardt verder aan haar opdracht: het theologisch reflecteren op en dulden van de ervaringswerkelijkheid van vrouwen “aan de basis”. Op woensdag 4 februari organiseerde de Internationale Commissie van de Unie NKV ‟n studiemiddag over “Vrouwenhandel” in de Mariënburg in Den Bosch. Voor velen is vrouwenhandel waarschijnlijk een “ver van mijn bed show”. Elma v.d.Nouland, stafmedewerker van de SRTV en coördinator van een internationaal netwerk van organisaties, actief in de bestrijding van vrouwenhandel, gaf in een interactieve presentatie uitleg over mensenhandel en vrouwenhandel, over de situatie in Nederland en Europa. Daarna gaf een in deze materie gespecialiseerde medewerkster van de politie Haaglanden d.m.v. een powerpoint-presentatie, een beeld van het fenomeen loverboys. In maart werd door alle commissies van de Unie gesproken over de nieuwe structuur van de Unie. Een van de hoofdlijnen was dat er nu individuele groepen en afdelingen van Katholieke vrouwenorganisaties lid kunnen worden van de Unie. Dit was een totale ommezwaai maar in de praktijk is blijkt dat hier toch behoefte aan was gezien de aanwas van leden in het afgelopen jaar. Zo komt er nieuw elan in de Unie en dat is heel hard nodig gezien de teruggang van de landelijke organisaties. Op 27 mei heeft de jaarvergadering al deze voorbereidingen bekrachtigd door een volmondige JA tegen deze nieuwe statuten en werkwijze. Ook werd afscheid genomen van voorzitter Ine Aasted-Madsen, penningmeester Ine de Graaff en bestuurslid Henrica Jans, evenals van Willemien Hermsen en Truus Kuster. Ook Marij Cox en Ans Wouters namen afscheid. Nieuwe bestuursleden zijn Joke Volf, Ger Bisschops, Ans Huijbrechts en Leny Boere. In de middag sprak Europarlementariër Ria Oomen- Ruijten over Gerechtigheid, Veiligheid, Solidariteit, Vrede en Zorg in Europa. Op dezelfde dag heeft de Commissie Overleg Bisschoppen ‟n eerste ontmoeting gehad met de bisschoppenreferent: Mgr. de Korte bisschop van Groningen. In juli zijn een aantal van de bestuurders naar de Summerschool geweest in Engeland (verslag www.unienkv.nl) waar een mediatraining werd gegeven die voort kwam uit de Andante conferentie van Sion. Dit was een internationale training waar veel geleerd werd in het kader van communicatie in- en extern en nationaal en internationaal. Het Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging: IIAV is gehuisvest in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Het is een plek waar antwoorden te vinden zijn op alle vragen over vrouwengeschiedenis, genderrelaties en de positie van vrouwen in de samenleving. Op dinsdag 11 augustus presenteerden zij ‟n nieuwe naam en website. Minister Plasterk was voor deze handeling uitgenodigd. Vanaf dat moment heet het informatiecentrum: ALETTA, instituut voor vrouwengeschiedenis. www.aletta.nu Aan minister Plasterk werden 10 doorbraakregels voor vrouwen van nú, aangeboden. De Unie was door 3 bestuursleden vertegenwoordigd. Op 13 okt. heeft de Commissie Overleg Bisschoppen (COB) overleg gehad met de Bisschoppenconferentie. Er is gesproken over de rol van de vrouw in de kerk, die de Unie na aan het hart ligt. Het gaat om de volwaardige participatie en de maatschappelijke positie van de vrouw in de kerk. Volgens Mgr. Van Luyn wil men de UNIE graag consulteren bij het opzetten van brieven naar de samenleving toe b.v. opvoeden. Ook
7
adviseerde hij om de UNIE meer te profileren in de pers en maatschappij. De bijeenkomst verliep in een open en vriendelijke sfeer. Het vijftig jaar bestaan van de Unie is gevierd op 7 november in het Titius Brandsma Memorial te Nijmegen. Met 65 vrouwen is dit gevierd. Manon Vanderkaa, directeur van Mensen met een Missie, hield een boeiende inleiding over “Vrouwen In Het Brandpunt”. “s Middags bracht het AGORA Kamermuziekensemble een heerlijke mix van klassieke en licht klassieke muziek en natuurlijk was er Sarah-gebak! Het bestuur is optimistisch wat de toekomst betreft en gaat verder op de nieuw ingeslagen weg om straks het 60 jarige feest te vieren. De Unie is ook lid geworden van de Nederlandse Vrouwen Raad (NVR) Dat past ook heel goed in de nieuwe werkwijze en strategie van de Unie NKV. Wij blijven op de hoogte van zaken die in de Nederlandse vrouwenbeweging spelen en kunnen ons voordeel doen naar de landelijke overheid. Dit is voor ons een duidelijke manier om ons niet alleen in de Katholiek wereld te profileren, maar ook in de wereld waar wij deel van uit maken. Via ons lidmaatschap zijn de bij ons aangesloten organisaties lid van de NVR. Wilt u meer lezen? : www.nederlandsevrouwenraad.nl U ontvangt via de Unie de NVR nieuwsbrief en via de Unie kunt u uw belangen meegeven. Verslag van Evelien Blom- de Groot en Leny Boere-Nederend
Commissie Overleg Bisschoppen (COB) van de Unie Onze vertegenwoordiger is Marie-Thérèse Pijls. De Commissie Overleg Bisschoppen (COB) heeft als taak het voeren en continueren van geformaliseerd overleg met een vertegenwoordiging van de Nederlandse Bisschoppenconferentie, waarbij onderwerpen aan de orde komen die betrekking hebben op vrouw en kerk. De samenstelling van de commissie is als volgt: Maria van Schaijik (KVD), Esther Geertsma (KNR), Marie-Thérèse Pijls (ZijActief) en Alice Frijns-Stassen (Adviserend lid). Mgr. De Korte is aangewezen als nieuwe bisschopreferent Vrouw en Kerk. Het COB heeft tweemaal per jaar overleg met de bisschoppenreferent. Wij zien uit naar een goede gesprekspartner in hem, die veel van onze opvattingen en zorgen deelt en hopen dan ook op een vruchtbare samenwerking in de toekomst.
WUCWO en ANDANTE Een onderdeel van de Unie NKV is de Internationale Commissie (IC); voor ZijActief is de vertegenwoordigster, Marleen Peters- van der Heyden. Namens de Unie NKV neemt zij zitting in WUCWO (World Union of Catholic Women‟s Organisations) en Andante (Europese alliantie van katholieke vrouwenorganisaties) ZijActief Katholiek Vrouwen Netwerk is vertegenwoordigd in de Unie NKV.
8
In het jaar 2009 waren er geen algemene assemblees; vandaar dat de IC het dit jaar minder druk had dan voorgaande jaren. De vergaderingen – zeven in het totaal – werden gebruikt voor o.a. intervisie. Zoals vermeld in het jaarverslag van 2008 kwamen in september 2008 Wucwovertegenwoordigers in Verona samen om zich te buigen over het probleem van vrouwenhandel. De Internationale Commissie stelde na afloop voor om een Nederlandse bijeenkomst te organiseren met vergelijkbaar thema. Deze studiedag, met als onderwerp Loverboys – Powerboys werd gehouden op woensdag 4 februari 2009 in Mariënburg – Den Bosch. Elma van den Nouland van de SRTV (Stichting Religieuzen tegen Vrouwenhandel) en een afvaardiging van de politie Hagelanden gaven aangrijpende uiteenzettingen. Vele bestuursleden van ZijActief waren bij deze studiedag aanwezig en hebben aldus contact kunnen leggen met Elma om binnen hun organisatie een soortgelijke bijeenkomst te plannen. Tijdens de algemene assemblee in 2008 van Andante in Sion gaf men aan dat er binnen de vrouwenorganisaties behoefte was aan een PR- en communicatietraining. Deze werd gegeven van 13 tot 17 juli tijdens een summerschool in Engeland. Van ZijActief uit was er echter geen belangstelling. In het verlengde van de summerschool zal er vanuit de IC in 2010 een scholingsdag Vrouw en Media worden georganiseerd. Marleen Peters Vertegenwoordigster namens ZijActief Nederland ACWW Werkgroeplid voor ZijActief is Thea Huijberts- van Oers. ACWW (The Associated Country Women of the World) is de grootste internationale organisatie voor vrouwen van stad en platteland. In Nederland is 4VO (NBvP Vrouwen van Nu, NVVH Vrouwennetwerk, Passage en ZijActief) aangesloten. Samen vormen zij binnen Nederland de ACWW Werkgroep Nederland. De werkgroep komt, afhankelijk van de geplande (ACWW) activiteiten, gemiddeld 3-4 maal per jaar bijeen. Gezamenlijk wordt voor de eigen organisatie het ACWW beleid voorbereid en geëvalueerd. ACWW en haar doelstellingen: de levensstandaard van vrouwen te verhogen onder andere door onderwijsprojecten, het steunen van schoonwater projecten, het geven van gezondheidsvoorlichting, het trainen in het opzetten van landbouwbedrijfjes, het verwerken en opslaan van producten en het geven van microkredieten. De meeste steun gaat naar projecten in ontwikkelingslanden, al lopen er ook een vijftal projecten in voormalige Oost en Centraal Europa. Alle inkomsten komen uit contributies van de aangesloten lidorganisaties, van individuele leden en van giften. De leden van de aangesloten organisaties leveren ook een materiële bijdrage in de vorm van „pennies for friendship‟ ofwel „een kwartje voor een wereldpartje’. Onze leden sparen nog steeds trouw hiervoor. ACWW spreekt op internationaal niveau mee door haar consultatieve status bij de VN. Binnen de 4VO bestaat de ACWW Werkgroep waar het beleid t.a.v. ACWW wordt voorbereid en uitgedragen. De werkgroep is het afgelopen jaar 5x bijeen geweest.
9
Er is eenmaal een gesprek geweest met de Projectgroep 4VO, waarin onzerzijds opnieuw de wens naar voren kwam om samen te werken met andere groepen binnen 4VO, die met internationaal werk bezig zijn. Het lidmaatschap van ZijActief van de NVR, nu indirect via de Unie, heb ik altijd als zeer waardevol ervaren om inhoudelijk bij te tanken. Het actief deelnemen aan studiedagen en contact met de (vrouwen)vertegenwoordigsters van de NVR, Women for Water Coalition en WECF is daarbij erg belangrijk. Daarnaast breng ik de aandachtspunten/acties vanuit UKV (??? moet die Unie NKV zijn?)en Andante in de Werkgroep in zodat we, waar het betreft niet religieuze onderwerpen, gezamenlijk op kunnen trekken. Een jaar tussen twee conferenties in is in zoverre een rustig jaar, dat het nawerk van de Europese Conferentie in Southampton is afgerond en het inhoudelijk meest pittige denkwerk voor de volgende Wereldconferentie in april 2010 is gedaan. Voorstellen voor resoluties en aanbevelingen zijn ingeleverd bij de Commissie van ACWW in Londen. Ze worden daar kritisch beoordeeld op inhoud en bewoording. Halverwege dit jaar is de definitieve lijst met resoluties/aanbevelingen naar de aangesloten organisaties gestuurd. De ACWW Werkgroep heeft deze voor 4VO vertaald en haar stemadvies aan de stuurgroep doorgegeven. Deze zal hierover beslissen en mandaat voor de stemming meegeven aan de afgevaardigden naar de Wereldconferentie in Arkansas. Met dank aan ZijActief Nederland, dat zij ondanks de beperkte middelen deze vertegenwoordiging als zijnde waardevol heeft behouden. De gedachte je namens ZijActief in te mogen zetten voor zoveel vrouwen en kinderen wereldwijd, waarvan de meeste onder of rond de armoedegrens leven, geeft energie. Dankzij het vertrouwen wat ik heb gekregen, de prettige samenwerking binnen de ACWW Werkgroep Nederland en mijn vertegenwoordiging in de VN Commissie van ACWW in Londen, voel ik me na het wegvallen van centrale ondersteuning niet eenzaam op mijn post. Verslag Thea Huijberts- van Oers
Nederlandse Vrouwenvertegenwoordigers voor de Verenigde Naties Vanaf het ontstaan van de Verenigde Naties maakt een vrouwenvertegenwoordiger deel uit van de Koninkrijksdelegatie naar de Algemene Vergadering van de VN (AVVN), die in september/oktober plaatsvindt in New York. Ieder jaar spreekt de Vrouwenvertegenwoordiger de Algemene Vergadering van de VN toe. De vrouwenvertegenwoordiger woont, ter voorbereiding, ook de Commission on the Status of Women (CSW) bij, die jaarlijks in februari/maart bijeenkomt. De vrouwenvertegenwoordiger wordt geselecteerd en begeleid door de Nederlandse Vrouwen Raad. Eén van de eerste vrouwenvertegenwoordigers was mevrouw dr. Marga Klompé. Op 25 november 2008 was de voordracht door de Nederlandse Vrouwen Raad van Marian ter Haar als Vrouwenvertegenwoordiger AVVN 2009. In januari 2009 organiseerde zij een themadiner om haar onderwerp met vrouwen te delen. Op 13 oktober 2009 sprak Marian ter Haar haar statement uit voor de 64e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, met als boodschap: “Sport Geeft Vrouwen Kracht” Mandela heeft eens gezegd: "Sport heeft de kracht om de wereld te veranderen. Het heeft als geen ander de kracht om te inspireren en om mensen bij elkaar te brengen. Sport kan hoop brengen waar ooit alleen wanhoop was.” http://www.nederlandsevrouwenraad.nl/docs/statement_AV_2009_Nederlands_final.doc Op 24 november 2009 heeft de Nederlandse Vrouwen Raad Caecilia J. van Peski voorgedragen als Vrouwenvertegenwoordiger AVVN 2010. Wilt u meer lezen? www.nederlandsevrouwenraad.nl
10
Women in Europe for a Common Future WECF is een netwerk van zo‟n 80 organisaties in West en Oost Europa, de Kaukasus en Centraal Azië die gezamenlijk werken aan duurzame ontwikkeling, bescherming van gezondheid en milieu en armoedebestrijding. WECF helpt vrouwen om hun woonomgeving gezonder en duurzamer te maken door met hen praktische oplossingen te ontwikkelen voor problemen rondom gezondheid en milieu. Zij ontwikkelen samen met deskundigen en wetenschappers praktische oplossingen voor problemen rond gezondheid en milieu. WECF werkt aan bewustwording van de oorzaken van gezondheid- en milieueffecten en staat voor preventie en aanpak van problemen bij de bron. WECF stimuleert participatie van vrouwen bij besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau. WECF bundelt kennis en capaciteiten via workshops, onderzoek en training. WECF spreekt overheid en politiek aan op ingewikkelde problematiek. Zij stellen verbeteringen voor, formuleren concrete oplossingen en vragen politici om actie te ondernemen. WECF gelooft in het recht op een gezond milieu voor iedereen! WECF heeft vijf speerpunten: - Gezondheid & Milieu & Chemische stoffen; - Water & Sanitatie; - Duurzame landbouw & Plattelandsontwikkeling; - Energie & Klimaatverandering; - Gender & Duurzame ontwikkeling. "Test je nest!”: In samenwerking met Franse consumentenbond start WECF een onderzoek naar luchtkwaliteit Europese babykamer. Dit zal plaatsvinden in Nederland, Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Griekenland. ZijActief is lid van WECF en betrokken met hen door het project „Naar een toekomst zonder gif‟. Trainers, opgeleid vanuit de vrouwenorganisaties, geven lezingen over dit onderwerp. Meer informatie vindt u op www.wecf.nl
b.
Leefbaarheid op het platteland, hier en daar Gelijke kansen voor mannen en vrouwen is de enige voorwaarde voor een succesvol plattelandsbeleid en voor het tot stand brengen van duurzame groei op het platteland. Steeds weer blijkt dat vrouwen op het platteland bindmiddel en drager van de samenleving zijn. Zij zijn mede-eigenaars van bedrijven, zijn opvoeders van (klein)kinderen, bieden mantelzorg, zijn vaak actief in de politiek. ZijActief betekent dan ook Wij actief.
Ontwikkelingssamenwerking ZijActief Nederland heeft in haar doelstellingen staan: algemene belangenbehartiging voor vrouwen via vertegenwoordiging in nationale en internationale organisaties en samenwerken met andere vrouwenorganisaties.
ZijActief is sinds jaren betrokken met het platteland over de grenzen heen. Ze is vertegenwoordigd in de Projectgroep Maatschappij Internationaal 4VO, de Adviesraad van Agriterra, in de ACWW en in Women for Water Partnerschap (WfWP).
11
Projectgroep Maatschappij Internationaal 4VO Projectgroeplid voor ZijActief is Marjon Verkleij. ZijActief heeft op het gebied van internationale samenwerking haar krachten gebundeld met de andere vrouwenorganisaties van 4VO in de projectgroep Maatschappij Internationaal 4VO. De projectgroep doet haar werk met inhoudelijke ondersteuning van Marly Boonman van Agriterra, de Nederlandse plattelandsontwikkelingsorganisatie. Afgelopen jaar kwam de werkgroep vier keer bij elkaar. Tijdens de vergaderingen is gesproken over deelnamen aan bijeenkomsten van andere organisaties, de samenwerkingen en de te schrijven artikelen. Door middel van artikelen op de website en in de ledenbladen informeert de projectgroep de leden over actuele onderwerpen en betrekt hen op deze wijze bij Internationale Samenwerking. Dit jaar is geschreven over o.a. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), Oikos en Oikocredit, de wereldwinkels, de Plattelandsvrouwendag en duurzame energie. 4VO heeft samenwerkingen met soortgelijke vrouwenorganisaties in Costa Rica, Filipijnen, Belarus, Benin, Sierra Leone, Burkina Faso, Nicaragua en Moldavië. Van vrouw(enorganisatie) tot vrouw(enorganisatie) is de kracht van deze samenwerkingen. Regelmatig zijn er uitwisselingsbezoeken tussen de vrouwenorganisaties ( gefinancierd door Agriterra). De projectgroepleden worden door middel van rapporten over de vorderingen van de samenwerkingen op de hoogte gehouden. En door op de vergaderingen te discussiëren over de inhoud leren ze van elkaar. Dit jaar loopt het project „Gelijke kansen Wereldwijd’ ten einde. De inspiratiemap over de millenniumdoelen was door de werkgroep breed opgezet, wat niet echt tot verdieping heeft geleid. Daarom wil de projectgroep in een vervolg hierop wat dieper op enkele doelen in gaan. Er is een eerste aanzet gemaakt voor het nieuwe thema, die dan gelijk gaat lopen met het landelijke thema van 4VO en zich zal richten op Eerlijke handel, millenniumdoel 8. De inspiratiemap is nog steeds beschikbaar via de websites van de aangesloten organisaties en ook op papier verkrijgbaar. Dit jaar is geen landelijke dag georganiseerd, er wordt gekeken hoe er een grotere doelgroep bereikt kan worden.
Agriterra is in 1997 opgericht door de Nederlandse plattelandsledenorganisaties: LTO Noord, ZLTO en LLTB (verenigd in LTO Nederland), de Centrale van Plattelandsvrouwenorganisaties (4VO), de Nationale Coöperatieve Raad en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt. Zij vormen het bestuur en de adviesraad van Agriterra. Namens de vrouwenorganisatie hebben Ineke Ludikhuize ( Passage) en Tiny Wismeyer (NBvP, Vrouwen van Nu) zitting in het bestuur. Agriterra wil duurzame samenwerkingsverbanden tussen landbouworganisaties in Nederland en in ontwikkelingslanden bevorderen, faciliteren en ondersteunen en richt zich op
12
ledenorganisaties in Latijns Amerika, Afrika, Azië en Midden- en Oost-Europa. De ontwikkelingssamenwerking vindt niet plaats via overheden of tussenpersonen, maar rechtstreeks van boer tot boer, van plattelandsvrouw tot plattelandsvrouw, van coöperatie tot coöperatie. ZijActief Overijssel heeft een samenwerkingsverband met vrouwen in Moldavië en ZijActief Utrecht met de Filipijnen. In een werkgroep/commissie wordt het contact voorbereid, onderhouden en naar de achterban verspreid. Beide provincies werden tot eind 2009 ondersteund door relatiebeheerder Michiel van Bourgondiën. In de Adviesraad vindt men de vertegenwoordigers van deelnemende organisaties op nationaal, regionaal en lokaal niveau, die activiteiten ontwikkelen in Agriterra verband.
Adviesraad Agriterra Vertegenwoordiger voor ZijActief Nederland is Marjon Verkleij en reservelid Marja Semmekrot. „Farmers Fighting Poverty ofwel Boeren tegen Armoede (FFP)‟, vormt de basis voor de werkwijze van Agriterra. Agriterra is overtuigt dat de economische ontwikkeling van ontwikkelingslanden via de vrouwen-; boerenorganisaties en coöperatie een grote kans van slagen heeft, dit kan echter alleen als er een krachtige organisatie achter staat. Agriterra geeft deze organisaties de kans zich te versterken. In FFP hoopt zij de deelname van vrouwen te verhogen tot boven de 30%. Binnen de Adviesraad houden de vrouwenorganisaties een vinger aan de pols om na te gaan of projecten bijdragen aan positieverbetering van vrouwen. In 2009 kwam de Adviesraad vier keer bij elkaar. Ook dit jaar vergaderde de Adviesraad één keer samen met het bestuur om van elkaar te horen waar zij mee bezig zijn en wat er van elkaar wordt verwacht. In februari waren alle adviesraadleden uitgenodigd bij de opening van het verbouwde kantoor door minister Koenders. Afgelopen jaren was Agriterra zo hard gegroeid dat er meer werkplekken nodig waren voor het personeel. Er was een fotowedstrijd aan de opening verbonden, waardoor het gebouw nu opgefleurd is met prachtige foto‟s uit Ontwikkelingslanden. Op 23 maart hebben de commissieleden van Utrecht en Overijssel meegedaan aan de deskundigendag, opgezet voor mensen die op missie gaan. Intentie hierbij is ook van elkaar te horen en leren. Op 26 september vierde het ministerie van Buitenlandse Zaken 60 jaar Ontwikkelingssamenwerking in de Fokkerterminal in Den Haag. Agriterra was uitgenodigd een workshop te verzorgen, waarin Marjon Verkleij uitleg mocht geven over hoe Agriterra de samenwerking met de vrouwengroep op de Filipijnen ondersteund. Helaas hebben we in oktober moeten vernemen dat de financiering van Agriterra door het ministerie voor 2010 niet rond komt. Dit heeft als gevolg dat vele projecten niet of maar een klein gedeelte ervan uitgevoerd kan worden. Vanuit ZijActief Utrecht zal vanuit het eigen Ontwikkelingsfonds een financiële bijdrage geregeld worden om op het project in de Filipijnen toch de basiszorg uit te kunnen voeren.
Women for Water Partnership (WfWP) Vertegenwoordiger namens 4VO: Marjon Verkleij Water is het startpunt van WfWP. Ieder heeft water nodig, maar het feit is dat vrouwen een meer directe betrokkenheid ermee hebben. Zonder goede watervoorziening en sanitaire voorzieningen kan de ontwikkeling van een gemeenschap niet goed verlopen. Vaak start de economische ontwikkeling van een land met het goed lopen van agrarische
13
activiteiten. Hierbij is water een onmisbare bron. Vrouwenorganisaties verspreid over vele landen wereldwijd vormen met elkaar een partnerschap om bij te dragen aan oplossingen voor waterproblemen. 4VO is één van de partners. WfWP kan terugkijken op 2009 als zeer interessant, veelbewogen, dynamisch jaar. Er zijn twee nieuwe leden aangesloten: the Black Sea Women‟s Club (het Gebied van de Zwarte Zee) en het Katosi Women Development Trust (Oeganda), wat het totaal op 22 aangesloten organisaties brengt. Afgelopen jaar hebben er ook weer werkconferenties plaatsgevonden. Deze conferenties blijken een waardevol hulpmiddel om de deelnemende organisaties verder te helpen op het gebied van Water en Sanitatie. In 2009 vonden ze plaats in Moldavië, Tanzania, Oekraïne en in Sri Lanka. De conferentie in Sri Lanka is ook bijgewoond door Marjon Verkleij en de samenwerkingspartner WOPD van de Filipijnen. Ook heeft WfWP tijdens het 5de Wereld Water Forum in Istanboel een bijdrage kunnen leveren in diverse workshops en aandacht gevraagd voor het aandeel van vrouwen in besluitvorming en het uitdragen van waterprojecten. De algemene ledenvergadering heeft in juli plaatsgevonden in Kijkduin, Den Haag. Hier voorafgaand was een tweedaagse cursus. Wat is besproken moest input geven voor de meerjarige strategie voor de komende vier jaar, hoofdpunten voor actie, vernieuwen van het jaarplan, input voor de nieuwe aanvraag voor project financiering en betrokkenheid van de leden bij het WfWP beleid en werk. WfWP missie is een omgeving te creëren waarin vrouwen zichzelf kunnen ontwikkelen en hun rol kunnen vervullen van agenten van veranderingen op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Op de vraag: wat heeft jouw organisatie gedaan om aan deze missie te werken en op welk niveau, is geantwoord dat 4VO vooral werkt bij de leden aan opkomen voor zichzelf en kennis en kunde opbouwt, bewustwording op gebied van duurzame onderwerpen op lokaal niveau, communicatie met achterban, belangenbehartiging op nationaal niveau en uitwisseling van kennis en projectfinanciering op internationaal niveau. Op de algemene ledenvergadering zijn de normale agendapunten gepasseerd en zijn de voorstellen komende uit cursus goedgekeurd. Vanuit 4VO was Gerry van Gorp van de NBvP, Vrouwen van Nu als gast aanwezig, Marjon Verkleij was de vertegenwoordiger van 4VO in de vergadering. De volgende dag stond een bezoek aan Hoogheemraadschap van Rijnland gepland en een bezoek aan de boerderij van Marjon. De laatste dag voor de leden stond in het teken van een Matchmaking Evenement in Amsterdam, waar verschillende waterprojecten werden gepresenteerd en gekoppeld konden worden aan een financier of expert. Het filmpje over het Waterproject van ZijActief Utrecht op de Filipijnen werd in de openingssessie getoond. Te zien op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=phzt0HFTFNk of zoek via Bohol, 4VO. Het project „Water for Bohol‟ is in 2009 afgerond. Via WfWP is geld ontvangen om in vier dorpen op het eiland Bohol (Filipijnen) schoon drinkwater te realiseren via watertanks met tappunten. Watercomités in de dorpen zullen de installaties onderhouden. De pilot van ecosan toiletten is van start gegaan (zonder gebruik van water; waarbij de menselijke uitscheidingsproducten gebruikt worden als meststoffen).
14
c.
De vrouw als economisch en maatschappelijk volwaardig burger In steeds grotere mate legt de overheid meer verantwoordelijkheid neer bij burgerorganisaties. ZijActief Nederland houdt binnen 4VO een vinger aan de pols betreffende de uitwerking van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en het vrijwilligersbeleid. Dit jaar is ook aandacht besteed aan het project „Water zoekt vrouw‟ om meer vrouwen binnen het openbare bestuur te krijgen en de Europese verkiezingen hebben de aandacht gekregen. ZijActief Nederland heeft zich gepresenteerd bij Mevr. Annie Schreijer- Pierik (CDA) in Den Haag.
Samenwerking 4VO De samenwerking met de vier organisaties is het afgelopen jaar op de zelfde voet verder gegaan. De voorbereidingen voor alle besluiten die in 4VO verband genomen worden, worden door de projectgroep voorbereid. De projectgroep wordt gevormd door de directeuren van de NBvP en Passage, en de voorzitter van de NVVH en voor ZijActief Nederland dit jaar Marjon Verkleij. De projectgroepvergaderingen hebben dit jaar drie keer plaatsgevonden. Van alle vier de organisaties hebben bestuursleden zitting in de stuurgroep van 4VO. Nellie van Paassen en Marjon Verkleij gingen namens ZijActief Nederland naar de stuurgroepvergaderingen. Die hebben in 2009 ook drie keer plaatsgevonden. De Stichting Samenwerkende Vrouwen Organisaties SSVO is verantwoordelijk voor de verwerking van eventuele subsidies die voor activiteiten worden verkregen of moeten worden uitgegeven. De aangepaste statuten zijn bij de notaris gepasseerd. De financiën van SSVO worden besproken met de 4 penningmeesters, Marietje Stegers vertegenwoordigt ZijActief. Waar is het afgelopen jaar zoal over gesproken? o Wat is voor de toekomst van belang, welke ideeën voor de uitwerking daarvan leven er in de besturen Welke wensen en/of verwachtingen zijn er over toekomstige samenwerking? Denken de organisaties meer profijt te kunnen hebben van de samenwerking? Zo ja, hoe? o Er is een enquêtevraag uitgezet naar de afdelingen: Heeft u de afgelopen drie jaar een activiteit georganiseerd rondom Samen-Wonen met een van de drie partners in dit project? o Er is gesproken met de ACWW werkgroep over hoe de groep werkt, hoe de resoluties worden opgemaakt en er zijn richtlijnen uitgewerkt voor de werkgroep. o Er is overleg geweest met Senior Publications Nederland (SPN) om te kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen o Er is gesproken over meedoen met Women Inc en de Floriade o De financiële afwikkeling van het Europa Project o Voorstel voor nieuw project over eerlijke handel, millenniumdoel 8, hier wordt een nieuwe werkgroep voor ingesteld.
15
Het 4VO project Samen-Wonen Dit project is in augustus 2007 gelanceerd. Voor de begeleiding van het project zijn er 5 boekjes gemaakt met elk een eigen thema. o o o o o
Samen-Wonen in je eigen wijk, dorp of stad Wonen in je eigen lijf Samen-Wonen in multicultureel Nederland Samen-Wonen in je eigen huis Samen-Wonen in Europa
Er is een Europa special uitgegeven, er waren studiedagen, de afdelingen speelden het Samen-Wonen spel… En er staan nog heel wat activiteiten gepland. De wens is op een ludieke manier dit project samen te vatten en af te sluiten in 2010. Daarom is er een wedstrijd uitgeschreven: wie schrijft de beste sketch? Een korte sketch van maximaal 8 minuten die past bij een van de vijf thema‟s van Samen-Wonen. Er waren 8 inzendingen. De winnaars van deze wedstrijd zijn Els Bos-Hendriksen uit Almelo die voor het project Ayna twee sketches maakte over Samen-Wonen in multicultureel Nederland en alle twee in de prijzen viel, te weten „Voordracht integratie‟ en „burengerucht‟ en Meta Vrij-Kiewiet die een sketch schreef over Samen-Wonen in je eigen huis „Tafeltje dekje‟. Elke prijs krijgt €150,- en er komt een digitale uitgave van de sketches, zodat de stukken ook op de afdelingen gespeeld kunnen worden.
Werkgroep Samen-Wonen Vertegenwoordigers namens ZijActief Nederland zijn Corrie Hagoort en Marjon Verkleij. De werkgroep is in 2009 vier keer bij elkaar geweest en geeft een stand-van-zaken nieuwsbrief uit naar de besturen en schrijft regelmatig tips in de ledenbladen en op de website. ’Samen-Wonen’ – 27 augustus 2009 Op 27 augustus heeft de werkgroep Samen-Wonen de tweede landelijke studiedag in Amersfoort georganiseerd. De deelnemers kwamen zowel uit Provinciale- als Gewestelijke Besturen van de NVVH, NBvP, Vrouwen van Nu en van ZijActief, met elk ruim 20 vrouwen. Passage had al eerder een studiedag gehouden met haar projectvrouwen. Er is die dag een inventarisatie gemaakt van vragen en goede ideeën van gewesten, de provincie en/of een afdeling. Daarbij werd de vragen gesteld: Wat is het idee, wanneer is/wordt het uitgevoerd, wat is ervoor nodig, wat is er eventueel beschikbaar voor anderen die dit ook willen (denk aan programma, spreker, persbericht, inleiding etc). Om een voorbeeld te geven voor een methodiek om te doen met afdelingen rond Samen Wonen in Multicultureel Nederland, waren Yvonne en Irene uitgenodigd. Zij zijn vrijwilligster bij ABC (Amsterdams Buurvrouwen Contact). Zij hebben de aanwezigen kennis laten met de methodiek www.dedeuruit.nl. Dit is een stap voor stap methode, uitgewerkt om met groepen vrouwen of individuele vrouwen met andere culturele achtergronden een gesprek aan te gaan. Het was heel leerzaam om er van kennis te nemen. Iedereen kreeg een inventarisatie van activiteiten die in 4VO verband zijn gedaan op het gebied van Samen Wonen in (multicultureel) Nederland. De activiteiten zijn geïnventariseerd uit bladen, nieuwsberichten enz. De werkgroep heeft aangegeven om in het voorjaar 2010 het vijfde deelthema “wonen in je eigen lijf‟ aandacht te geven.
16
d.
Samen staan voor ZijActief
Contact met de lidorganisaties Lidorganisaties zijn aangesloten bij ZijActief Nederland omdat zij dezelfde missie ondersteunen. Dit komt niet alleen tot uiting door het hebben van eenzelfde logo, maar ook door het gevoel van saamhorigheid en solidariteit met elkaar. Het bestuur wil voor haar lidorganisaties en leden staan en probeert zoveel mogelijk tegemoet te komen aan hun wensen. Gedurende het jaar zijn de jaarvergaderingen van de lidorganisaties en enkele jubilerende afdelingen bezocht door de leden van het bestuur.
Ledendag In 2009 zijn weer de voorbereidingen getroffen om op 3 november 2010 te Nijkerk een ledendag te organiseren. Het bestuur is voornemens een goed programma te bieden waar meer dan 300 leden kunnen genieten van de ontmoeting, ontplooiing, ontwikkeling en ontspanning.
Website De vernieuwde website: www.zijactief.nl wordt gebruikt om nieuws te melden, algemene uitnodigingen te plaatsen en om stand van zaken betreffende projecten kenbaar te maken. Ook zijn diverse artikelen te downloaden. Alle lidorganisaties kunnen zich op de website profileren. Zij hebben een eigen webbeheerder, die de pagina‟s van de betreffende lidorganisatie kan aanpassen. Voor ZijActief Nederland hebben Marjon Verkleij en Nellie van Paassen de website actueel gehouden.
Nieuwsbrief De nieuwsbrief is in december 2008 voor de laatste keer verschenen. De lidorganisaties bieden de leden een eigen nieuwsbrief aan waar de wetenswaardigheden vanuit ZijActief Nederland ook vermeld worden.
17
5. Afkortingen en verduidelijkingen 4VO ACWW AgriCord AgriProFocus Andante AV CBS COB EU FAO FB IC ICCO IFAP JV KVD KNR LNV LOT MKB NBvP NCDO NGO NOV NVR NVVH PSC REACH SMOM SPD SRTV TIYE Unie NKV VAM VeM VN VROM VWS WECF WfWfW WfWP WMO WUCWO
4 Vrouwen Organisaties (Passage, NBvP, NVVH en ZijActief) Associated Country Women of the World Een samenwerkingsverband van agri-agencies wereldwijd Partnerschap en kennisplatform van ontwikkelingsorganisaties, kredietinstellingen, fair trade-organisaties, trainingsinstituten en kennisinstellingen in Nederland Europese Katholieke Vrouwenorganisatie Algemene Vergadering Centraal Bureau voor de Statistiek Commissie Overleg Bisschoppen Europese Unie Food and Agriculture Organisation Federatiebestuur Internationale Commissie (van de Unie NKV) Interkerkelijke Organisatie voor ontwikkelingssamenwerking International Federation of Agricultural Producers Jaarvergadering Katholiek Vrouwen Dispuut Konferentie Nederlandse Religieuzen Ministerie van Landbouw, Natuurbehoud en Visserij Vereniging van Mantelzorgers Midden en Klein Bedrijf Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, vrouwen van Nu Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling Non-Governmental Organisations – niet-gouvernementele organisaties Nederlandse Organisatie Vrijwilligerswerk Nederlandse Vrouwen Raad NVVH - vrouwennetwerk Werkgroep Politieke Scholingscursussen Europese Wet op de Chemische stoffen Subsidie Maatschappelijke Organisatie Milieu Sociaal Cultureel Planbureau Stichting Religieuzen tegen Vrouwenhandel NGO koepel van zwarte, migranten en vluchtelingen vrouwenorganisaties Unie van Nederlandse Katholieke Vrouwenorganisaties Vrouw en Arbeidsmarkt Vrouw en Milieu Verenigde Naties Ministerie van Verkeer Ruimtelijke Ordening Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Women in Europe for a Common Future Women for Water, Water for Women Women for Water Partnership Wet Maatschappelijke Ondersteuning World Union of Catholic Women‟s Organisations
18
19
