Dit project is tot stand gekomen met subsidie van de provincie Noord-Brabant.
Verkeersveiligheid op het platteland Aan de slag met jouw afdeling!
Plattelandsjongeren.nl Bemuurde Weerd OZ 12 3514 AN Utrecht Telefoon: 030-2769869 www.plattelandsjongeren.nl
Veilig Verkeer Nederland District Noord-Brabant Spoorakkerweg 2b 5071 NC Udenhout Telefoon: 013-5110190 www.veiligverkeernederland.nl
1.
Inhoudsopgave
1.
Projectinformatie
2
2.
Resultaten onderzoek
3
3.
Oplossingen
5
4.
De beste oplossing
9
5.
Uitvoering oplossing Verkeersquiz & Simulator Ontwikkeling Filmpje Evenement Auto wrak
11 11 12 12
6.
Zelf aan de slag a. Oriëntatie gemeente b. Kiezen knelpunt c. Kiezen oplossing d. Voor- en nadelen bepalen e. Bepaling samenwerkingspartners f. Inhoudelijke invulling oplossing g. Taakverdeling h. Uitvoering i. Contact en informatie j. Aantekeningen
13 13 13 13 14 14 14 14 14 15 16
Projectinformatie
Jongeren tussen de 12 en 24 jaar zijn een doelgroep die extra aandacht verdient als het gaat om verkeersveiligheid. Het is de leeftijd waarop ze zelfstandig deel gaan nemen aan het verkeer en de overstap maken van de fiets naar scooter en auto. Met hun geringe ervaring als weggebruiker vertonen ze daarnaast experimenteergedrag zoals het gebruiken van alcohol, drugs en tot laat in de nacht uitgaan. Jongeren op het platteland kunnen daarbij als extra risicogroep worden aangemerkt. Bij deze jongeren betekent uitgaan vaak een grote reisafstand terwijl er geen openbaar vervoer voorhanden is. Daarnaast zijn de wegen op het platteland vaak smal en minder goed verlicht. Om bovenstaande redenen zijn Plattelandsjongeren.nl en Veilig Verkeer Nederland District Noord-Brabant in opdracht van de Provincie Noord-Brabant samen aan de slag gegaan en hebben ze samen met plattelandsjongeren zelf dit probleem onderzocht en gewerkt aan oplossingen. Wat hebben we gedaan? Het doel van het project is jongeren bewust en medeverantwoordelijk maken voor de verkeersveiligheid van jongeren op het platteland, zodat er meer aandacht is voor verkeersveiligheid en minder slachtoffers. Het project bestaat uit de volgende onderdelen: een interviewtraining, de interviews zelf (het peeronderzoek), de analyse en verbetersessies. Door dit jongerenparticipatieproject proberen we uit te gaan van de kracht en mogelijkheden die plattelandsjongeren hebben. Zestien jongeren van 16 t/m 26 jaar van verschillende plattelandsjongerenorganisaties hebben zelf interviews afgenomen om aan het licht te brengen wat er leeft onder jongeren en wat er zou kunnen veranderen of wat er beter kan als het gaat om verkeersveiligheid op het platteland. De jongeren kregen een communicatie- en interviewtraining en achtergrondinformatie over actuele verkeersveiligheidonderwerpen. Zij stelden zelf (deels) een vragenlijst samen. De vragenlijst gaat over verkeersveiligheid en risicogedrag. Iedere jongere interviewt na de training minimaal 10 andere jongeren van 12 t/m 24 jaar (vrienden, familieleden, dorps- of buurtgenoten etc.). Uit de analyse kwamen knelpunten die leven onder de jongeren. Dat zijn allemaal verkeersveiligheidsknelpunten, bijvoorbeeld jongeren zien andere jongeren met alcohol op aan het verkeer deelnemen, maar spreken elkaar er niet op aan. In overleg met de jongeren werd één van deze knelpunten uitgekozen om verder mee aan de slag te gaan. In drie bijeenkomsten gingen een aantal jongeren met deskundigen, de verbetergroep (beleidsmakers, jeugdwerkers, verkeersdeskundige etc.) mogelijke oplossingen voor dit knelpunt bedenken. Uiteindelijk werd er één oplossing gekozen tot beste oplossing en werd deze gecombineerd met wat andere oplossingen ook daadwerkelijk uitgevoerd. Wat is het resultaat van dit project? Het project resulteert in een verkenning en beleidsadvies over hoe jongeren denken over verkeersveiligheid op het platteland. Het levert een schat aan informatie, ideeën en oplossingen op die aansluiten bij een groep jongeren die in vele gevallen moeilijk te betrekken zijn. Daarnaast levert het ook betrokkenheid op van de jongeren bij de verkeerssituatie in hun eigen gemeente en draagvlak om deze situatie te verbeteren. De methodiek wordt globaal besproken in dit draaiboek, maar hiervan is ook een uitgebreid document op te vragen bij Veilig Verkeer Nederland District Noord-Brabant. Hiermee kunnen andere plattelandsjongeren organisaties of andere jongerenorganisaties en VVN- afdelingen direct mee aan de slag. In dit draaiboek vind je ruim 100 oplossingsrichtingen van de jongeren om de verkeersveiligheid voor jongeren op het platteland te verbeteren en een aansprekende oplossing die direct uitgevoerd kan worden.
2.
Resultaten onderzoek
In totaal zijn 161 plattelandsjongeren geïnterviewd, waarvan het grootste gedeelte afkomstig is uit gemeente Halderberge waar het project plaatsvond. De interviews hebben erg veel informatie opgeleverd. Dit komt vooral door de grote inzet en motivatie van de interviewers. Alle gegevens zijn verwerkt en geanalyseerd. Uit deze analyse zijn verschillende knelpunten gekomen. De totale analyse is terug te vinden in de methodiek. Hieronder staan de knelpunten die uit de raadpleging zijn gekomen. De knelpunten zijn ongenuanceerd en vrij zwart-wit gesteld. Dit om de duidelijkheid te vergroten. Plattelandsjongeren zijn zich niet bewust van de gevolgen van risicovol gedrag in het verkeer. Plattelandsjongeren moeten grote afstanden afleggen op vaak afgelegen gebied en zijn hierbij afhankelijk van eigen vervoer. 63% van de plattelandsjongeren neemt risico’s in het verkeer. Denk hierbij aan alcoholgebruik in verkeer, groepsdruk en haantjesgedrag, voertuigen met gebreken etc. Plattelandsjongeren zijn zich vaak niet bewust van de gevolgen die de risico’s kunnen hebben. Plattelandsjongeren nuttigen vaker en meer alcohol en vormen daarom een groter risico in het verkeer. 44% van de plattelandsjongeren geeft aan het idee te hebben dat het veel drinken van alcoholhoudende dranken door plattelandsjongeren bijdraagt aan het verhoogde risico van plattelandsjongeren in het verkeer. 34% van de plattelandsjongeren zegt daarbij dat het ook komt doordat plattelandsjongeren vaker alcoholhoudende dranken drinken. Groepsdruk en ‘haantjesgedrag’ zorgt ervoor dat plattelandsjongeren sneller en meer risico’s nemen in het verkeer. De plattelandsjongeren geven in de interviews meerdere malen aan dat groepsdruk en haantjesgedrag ervoor zorgt dat plattelandsjongeren vaker risico’s nemen in het verkeer. Door de druk van de groep die ze voelen gaan ze gedrag vertonen dat risico’s met zich meebrengt, voornamelijk om stoer te doen. Plattelandsjongeren hebben de leeftijd dat ze makkelijker zijn te beïnvloeden, zeker door leeftijdsgenoten. Plattelandsjongeren moeten grotere afstanden afleggen om school/werk/uitgaan te bereiken en zijn vaak afhankelijk van eigen vervoer. De plattelandsjongeren geven aan dat men op het platteland vaak afgelegen woont. Er zijn weinig grote steden in de buurt waardoor er voor scholen of uitgaan vaak grote afstanden afgelegd moeten worden (gemiddeld 18 km voor school/werk en 13 km voor uitgaan). Waar de plattelandsjongeren wonen is vaak geen openbaar vervoer in de buurt beschikbaar of zeer beperkt. Daarom zijn ze afhankelijk van eigen vervoer, ook als plattelandsjongeren uitgaan.
Plattelandsjongeren rijden regelmatig in een voertuig met gebreken. 61,5% van de plattelandsjongeren verplaatst zich wel eens met een vervoersmiddel met gebreken. Gebreken worden niet gerepareerd uit gemak of omdat een vervoersmiddel niet veel gebruikt wordt. Vaak wordt ook het gevaar niet ingezien van de gebreken. Men rijdt vaker op een fiets met gebreken dan met een gemotoriseerd voertuig. Organisatoren van evenementen en activiteiten zouden (nog) meer moeten doen om de verkeersveiligheid van de bezoekers te vergroten. 61% van de plattelandsjongeren vindt het belangrijk en de taak van de organisatoren van activiteiten en feesten om de verkeersveiligheid voor de bezoekers te bevorderen. De plattelandsjongeren merken dat hier wat aan gedaan wordt, maar dat zou nog meer/beter kunnen. Onervarenheid van plattelandsjongeren zorgt voor grotere risico’s in het verkeer. 59% van de plattelandsjongeren geeft aan het idee te hebben dat de onervarenheid van plattelandsjongeren eraan bijdraagt dat ze een groter risico vormen in het verkeer. Plattelandsjongeren hebben pas net hun rijbewijs en daardoor ontbreekt het aan rijervaring. Op het platteland moet je daarnaast ook rekening houden met andere omstandigheden en situaties. Volgens de geïnterviewde plattelandsjongeren schatten ze verkeerssituaties vaak niet goed in, kennen ze de regels nog niet goed en overschatten ze zichzelf. Ze nemen sneller risico’s en onderschatten de gevolgen. Plattelandsjongeren spreken elkaar niet aan op risicovol gedrag in het verkeer. 59% van de plattelandsjongeren spreekt elkaar er niet op aan als plattelandsjongeren risicovol gedrag vertonen in het verkeer. 41% doet dat wel eens, maar lang niet altijd en eigenlijk alleen tegen bekenden. Men vindt het niet zijn of haar verantwoordelijkheid om de ander aan te spreken of durft het niet vanwege de negatieve reactie die je krijgt of omdat het niet stoer wordt gevonden in de groep. Campagnes ter voorlichting van plattelandsjongeren sluiten vaak niet aan bij wat plattelandsjongeren aanspreekt. De jongeren denken dat campagnes en voorlichting goede en haalbare hulpmiddelen kunnen zijn om jongeren bewust te maken van de mogelijke gevaren die risicovol gedrag met zich meebrengt. Het sluit bij de huidige voorlichtingsmiddelen vaak niet aan op de belevingswereld van jongeren en wat hen aanspreekt. Het zou interactiever en praktischer moeten.
3.
Oplossingen
In het project is in overleg met de jongeren een knelpunt dat uit de raadpleging is gekomen, gekozen om op te lossen in de verbetergroep. Er is gekozen voor het volgende knelpunt: plattelandsjongeren zijn zich niet bewust van de gevolgen van risicovol gedrag in het verkeer. Hiervoor zijn in de verbetergroep oorzaken bepaald en oplossingen bedacht. In de verbetergroep (deskundige van gemeente, VVN District Noord-Brabant, VVN afdeling Halderberge, K2 en de jongeren) van de pilot werden oplossingen bedacht voor het gekozen knelpunt. Dit moesten er zoveel mogelijk zijn, zodat de beste er in ieder geval tussen zit. Net als bij de oorzaken is het ook bij het bedenken van oplossingen zo dat de deelnemers om de beurt een oplossing mogen aandragen. De oplossingen zijn geclusterd in: evenementen, activiteiten, wet & regelgeving, voorlichting, communicatie, rijlessen en overige.
-
Activiteitendag voor jong/oud op spelende manier het verkeer ervaren (fietsen/behendigheid) Cursus geven ‘wat doe je bij ongeluk in water?’ Kijken in Peking hoe het daar is Mensen (zonder ervaring hiermee) in landbouwvoertuigen laten rijden Jongeren in één voertuig laten rijden met groepje, haantjesgedrag testen. Slipcursus organiseren Brillen waardoor je dronken lijkt gebruiken Tractorfabrikanten laten discussiëren met jonge bestuurders Ongeluk laten ervaren, gecontroleerde crashtest met oude sloopwagens op terrein slipcursus KPJ ieder jaar gratis fietsreparatie aan laten bieden Mensen die op een feest teveel gedronken hebben filmen en afspelen het volgende jaar Groepsdiscussie voor jongeren ontwikkelen over risicovol gedrag in verkeer Rij alcoholvrij festival organiseren zonder alcohol, BOB festival zonder alcohol kan ook leuk zijn Verkeersopvoed cursus organiseren voor ouders Kinderen op basisschool ervaring op laten doen met grote machines (gevaar etc.) Meetings organiseren voor jongeren waar ze legaal mogen racen/testen Evenement organiseren waar je kan ervaren wat er fout kan gaan door parcours Het feest in huis brengen ipv organiseren op locatie Beginnende bestuurders (die net rijbewijs hebben) off road laten rijden Autobehendigheid organiseren ipv trekkerbehendigheid Behendigheidswedstrijd organiseren op verschillende typen vervoersmiddelen Personen met ervaringen laten discussiëren op scholen/ontmoetingsplekken Met KPJ op excursie gaan naar Ierland Simulatie wat mensen moeten doen bij groot verkeer, trekkersimulator Twee jongeren samen in auto, 1 geeft ander commentaar/les op rijden
Evenementen Rijsimulator bij evenementen KPJ Taxi’s regelen bij feesten KPJ Bij evenement verplicht ervaren iemand mee naar huis rijden Bij auto instappen eerst blazen anders start auto niet Bij evenement iedereen sleutel afgeven, bij blazen wel/niet terug Op evenement de politie brommers laten testen zonder boetes Op evenement de politie auto’s laten testen zonder boetes Op evenement aantal taps met alcoholvrij bier, zonder dat men het door heeft Omroepen op feest dat ze controleren op alcohol Filmpje met ongeval door alcohol hele avond afspelen Bij entree evenement verkeersquiz afnemen, goed antwoord naar binnen anders achteraan Op evenement foto’s maken voor en na feest en laten zien Bij evenement veiligste route ernaartoe op uitnodiging Na evenement KPJ misselijkmakende attractie neerzetten zodat alcohol eruit komt en waarbij je denkt: waarom heb ik gedronken “Dream, driving, overtaking”, kreet+wrak laten zien bij evenement Fietslampjes uitdelen bij evenementen Bij KPJ-feest sms sturen naar bezoekers: aantoonbaar BOB gratis binnen Bij evenement gratis overnachting organiseren/aanbieden KPJ’s aansporen/stimuleren om gezamenlijk busje/vervoer te organiseren Bij een evenement allemaal laten blazen voor weggaan, weten wat ze gedronken hebben. Daarna als nodig taxi aanbieden.
-
Activiteiten Cursussen voor jongeren: slipcursus, voorrangssituaties, kruisingen, bochten etc. Terrein met auto die je kan uitproberen voor weinig geld Onder toezicht van ouders jongeren laten rijden Wedstrijden organiseren door KPJ: crossen/(fiets)racen Cursus wat doet rijden onder invloed van drank, door verkeerschool ism KPJ Autocross activiteit om rauw te rijden/ uit te kunnen leven BOB in zonnetje zetten door gadget, cocktail
Voorlichting Voorlichting door directe mailing naar bestuurders KPJ’s Informeren op school op jonge leeftijd (groep 8), via filmpjes/situatieschetsen Computerspel op internet om kennis op te doen Jongeren op school confronteren met foto’s van ernstige ongelukken Op middelbare school verplichte lesuren over verkeer(regels) Voorlichting aan kinderen door jongeren die dronken een ongeluk hebben veroorzaakt KPJ voorlichting/les laten geven aan kinderen
-
Wet & Regelgeving Om de 5 jaar verplicht bijscholen Jongeren harder straffen bij alcoholgebruik in verkeer (hogere boetes) Jongeren niet langer dan 3 uur achter stuur tegen vermoeidheid Ook meerijders in wagen bekeuren bij alcoholgebruik in verkeer Degene die met alcohol & drugs een ongeluk maakt, flink aanpakken Maximaal gewicht en grootte van vervoersmiddel, anders extra rijbewijs Eerste half jaar na behalen rijbewijs alleen in eigen gemeente rijden
-
Kijkbox op middelbare school waarin je ongelukken ziet met verschillende zichten/hoeken vanuit verschillende voertuigen Documentaire maken door KPJ Lokale omroep betrekken bij voorlichting Mensen die ongeluk hebben gehad ervaringen laten vertellen op ALV van KPJ
Communicatie “Je verliest niet alleen jezelf, maar ook je omgeving” op bierviltjes afdrukken Zwarte borden van poppen op plek van ongeval met naam/leeftijd/foto Mail met informatie op humoristische manier rondsturen Filmpje “Je bent een rund als je met vrienden stunt”, 12 steden 13 ongelukken concept waarin jij overleeft, maar vrienden niet Verkeersquiz, bij goed krijg je code en kans op prijs Leuk boekje voor bijrijder met uitspraken voor aanspreken anderen Panelen langs de weg met informatieve tekst Publiciteitsstunt: KPJ rijdt week lang achteruit voor publiciteit Spelletje/quiz in krant rondom verkeersregels/situaties om geheugen op te frissen Roekeloos gedrag op TV belachelijk maken. Je bent een rund als….. Goed pakkend lied met humor en goede tekst (top 40) In goed bekeken programma (WK-finale) spotje laten zien over verkeer Bij jongeren passend commentaar (rustig aan, let op bocht) voor navigatie Website met forum, game voor jongeren Congres over verkeer waar ov, politie, gemeente, VVN, jongeren samenkomen BNN vragen om mooi programma te maken, ‘Rijden en drinken’ (Erben Wennemars) Radiospotje met invloedrijke persoon die ‘nare’ ervaring vertelt, radio 538 Rijlessen -
Strengere opleiding voor rijbewijs Goedkopere rijlessen zodat je meer kunt oefenen Tijdens rijopleiding dagdeel mee met vrachtwagen Aantal autorijlessen op middelbare school Meer opleidingsmogelijkheden Zware dingen met trekker in rijopleiding Jongeren met aanhangwagen laten rijden Rijles in alle soorten weersituaties Met verschillende soorten/typen auto’s lessen Bij rijlessen meer op platteland rijden Examen trekkerrijbewijs uitbreiden, ook over wegen Tijdens rijles problemen op de weg/moeilijke situaties nabootsen Bij behalen rijbewijs cursus onverwachte gebeurtenissen/situaties aanbieden Vanaf 17 jaar door rijschool autocursussen op afgesloten terrein aanbieden Meer buitenaf rijden bij rijlessen
Overige Belonen voor goed gedrag door verzekeringspremie omlaag bij schadevrij rijden Automatische taxibusjes zonder chauffeur, 24 uur per dag KPJ mobiliseren om buitenwegen te reinigen
-
Brandstof duurder voor jongeren Buurtbus van 9 tot half 5 ’s nachts laten rijden: goedkoop Kilometervergoeding als je gaat fietsen naar evenement BOB belonen met Ferrari-rit op circuit Blackbox in auto zetten, bij grove overtreding politie inseinen Snelheidsbegrenzer in auto bij jongeren Tachograaf in auto’s plaatsen Sparen voor korting op pretpark/KPJ-feest door schadevrij rijden
-
4.
De beste oplossing
Uit de ruim 100 eerder omschreven oplossingen moet de beste oplossing worden gekozen. De beste oplossing moet voldoen aan beleidskaders. Dit zijn de grenzen waarbinnen de gekozen beste oplossing moet voldoen om uitgevoerd te worden. Beleidskaders voor deze verbetergroep: -
-
De oplossing moet specifiek voor plattelandsjongeren herkenbaar zijn. De oplossing moet door andere plattelandsjongeren organisaties uit te voeren zijn. De oplossing moet niet conflicteren met de missie van Veilig Verkeer Nederland: ‘Iedereen veilig over straat’. De oplossing moet binnen nu en 4 maanden uitgevoerd worden. Het succes van de oplossing moet achteraf meetbaar zijn. De organisatie van de oplossing wordt uitgevoerd door KPJ Oud Gastel in samen werking met andere lokale partner(s). Voor de oplossing is een budget van maximaal € 2.500 beschikbaar. Door middel van de songfestivalmethode is in de verbetergroep de volgende top tot stand gekomen.
Top 10 na songfestivalmethode 1. EVENEMENTEN: Bij een evenement allemaal laten blazen voordat ze weggaan, zodat ze weten wat ze gedronken hebben. Daarna als nodig taxi aanbieden. 2. ACTIVITEITEN: Ongeluk laten ervaren, gecontroleerde crashtest met oude sloopwa gens op terrein slipcursus. 3. EVENEMENTEN: Rijsimulator bij evenementen KPJ. 4. COMMUNICATIE: Filmpje “Je bent een rund als je met vrienden stunt”, 12 steden 13 ongelukken concept waarin jij overleeft, maar vrienden niet. 5. ACTIVITEITEN: Met KPJ op excursie gaan naar Ierland. 6. VOORLICHTING: Documentaire maken door KPJ. 7. ACTIVITEITEN: Meetings organiseren voor jongeren waar ze legaal mogen racen/testen. 8. ACTIVITEITEN: Activiteitendag voor jong/oud op spelende manier het verkeer ervaren (fietsen/behendigheid). 9. ACTIVITEITEN: Kinderen op basisschool ervaring op laten doen met grote machines (gevaar etc.). 10. EVENEMENTEN: Filmpje met ongeval door alcohol hele avond afspelen (bijv op Bunderfeest). Daarnaast kwamen er nog een aantal andere goede oplossingen uit voort : -
-
Activiteitendag voor jong en oud, op een spelende manier verkeer laten ervaren. Dit kan plaatsvinden in de kindervakantieweek , tijdens het jeugdzeskamp of een andere activiteit voor kinderen die al door je vereniging of afdeling wordt georganiseerd. Kinderen op basisschool ervaring op laten doen met grote voertuigen, het gevaar etc. Hiervoor zijn bij verschillende VVN-afdelingen al activiteiten beschikbaar die ter inspiratie gebruikt kunnen worden.
-
-
-
-
-
Autobehendigheid: behendigheidswedstrijd organiseren met verschillende typen vervoersmiddelen. Dit kan ook goed plaatsvinden in combinatie met trekkerbehendig heid van KPJ of als aparte activiteit georganiseerd worden. KPJ-excursie/uitwisseling naar bijv. Ierland om te kijken wat daar gebeurt aan (rekening houden met) verkeersveiligheid. Er zijn verschillende mogelijkheden om hier (internationale) subsidies voor aan te vragen. Informatie hierover is op te vragen bij Plattelandsjongeren.nl. Zij kunnen je ook helpen bij de aanvraag. Een rijsimulator of kantelsimulator op evenementen van KPJ. Jongeren ervaren zelf hoe bepaalde situaties zijn en hoe je daar het beste mee om kunt gaan. Een simulator valt op en trekt de aandacht waardoor je snel met jongeren in gesprek kunt gaan over het onderwerp. Filmpje met de gevolgen van rijden met alcohol op tijdens feesten af laten spelen op een groot scherm. Dit filmpje kan ook op andere activiteiten of door andere verenigingen/afdelingen gebruikt worden. “Dream, Driving, Overtaking”, kreet bij wrak laten zien bij evenement. Je kunt dit wrak ook bij het eerder genoemde filmpje gebruiken om het nog duidelijker over te laten komen. Fietslampjes uitdelen bij evenementen aan mensen zonder/met kapotte fietsverlichting. Aantal auto rijlessen op middelbare school.
5.
Uitvoering oplossing
Uit de beste oplossingen zijn een aantal concrete activiteiten gekomen die hieronder zijn omschreven. Hierbij is gekeken naar oplossingen die binnen de projectperiode uit te voeren waren. Gekeken is welke evenementen er gedurende de projectperiode nog waren bij de KPJ en op welke manier hier oplossingen uit de top 10 aan gekoppeld konden worden. Hieruit zijn de trekkertrek en het après-ski feest naar voren gekomen. Verkeersquiz & Simulator A. Door middel van het inzetten van een verkeersquiz en simulator worden jongeren bewust gemaakt van risicovol gedrag. VVN-vrijwilligers spreken bezoekers aan met het voorstel om eens te gaan zitten in de kantelsimulator. In de kantelsimulator leer je in de praktijk op de meest veilige manier uit een auto te komen die op z’n kop of kant is geraakt. B. Voordat men dit mag doen, willen we met name jongeren tussen 17 en 25 jaar bewust maken van het risicovolle gedrag dat men vertoont tijdens rijden in een auto. Dit risicogedrag uit zich met name in: • Te hard rijden, met name daar waar het zeker niet kan zoals: (met regen of slecht weer.) (op wegen die met zand en modder glad zijn.) (Wegdelen die bewust een snelheidsbeperking hebben gekregen (30, 60 en 80km). • Rijden onder invloed van alcohol waardoor reactievermogen afneemt. • Rijden onder invloed van drugs. • Haantjesgedrag en stoerdoenerij. • Rijden in oude (minder beveiligde) voertuigen die vaak mankementen vertonen (geen geld voor nieuwe auto of reparaties). • Onderschatten van onervarenheid (met gedrag van auto’s). • Vermoeidheid. C. Als men een gesprek heeft gevoerd met de vrijwilliger, krijgt men een tegoedbon voor deelname kantelsimulator Evaluatie Pilot met KPJ Oud-Gastel en VVN Halderberge. We stonden opgesteld in de loop van de binnenkomst van de bezoekers, afgezet met hekken. Naar schatting waren er 950 bezoekers. Een kleine 20% is aangesproken door de vrijwilligers van VVN Halderberge. Ongeveer 150 personen gesproken waarvan er een 30-40 personen in de simulator hebben gezeten. Vooral in de middag hebben we met 3 vrijwilligers behoorlijk kunnen discussiëren over het risicovolle gedrag dat de jeugd vertoont. Voor deze pilot was de nodige media-aandacht. In het lokale huis-aan-huisblad stond een vooraankondiging van de inzet. Ook stond er een zeer groot artikel in BNdeStem. Hierbij
waren foto’s, een verslag en feitelijk materiaal opgenomen. De 2 pagina’s waren erg dominant aanwezig. Naar aanleiding van dit artikel zijn er nieuwe perscontacten ontstaan. Ontwikkeling Filmpje Door het enthousiasme van de groep die is ontstaan gedurende het project, is er een tweede pilot uitgevoerd. De jongeren hebben een filmpje gemaakt waarmee ze jongeren bewust willen maken van de invloed van alcohol in het verkeer. Dit wordt de hele avond door op grote schermen afgespeeld op een groot feest dat de jongeren zelf organiseren. Ze leggen hierbij de nadruk op een actueel onderwerp dat onder plattelandsjongeren speelt: wie is de BOB na een feest en houdt hij of zij zich hier ook aan? Daarna wordt het filmpje op internet gezet, zodat ook anderen het kunnen zien en gebruiken. Deze actie wordt aangezet door gebruik van een kreet die de jongeren zelf bedacht hebben: “Je bent een rund als je met je vrienden stunt”. Een herkenbare en aansprekende kreet voor de doelgroep. Daarnaast zullen er op het feest ook bierviltjes worden gebruikt met hierop dezelfde kreet en een foto van het wrak uit het filmpje. Het filmpje is terug te vinden op: www.plattelandsjongeren.nl en desgewenst hier op te vragen. Evenement autowrak Om het filmpje en het onderwerp extra kracht bij te zetten is het wrak dat in het filmpje ontstaat, voor de ingang van de feestlocatie geplaatst. Hier hangt ook weer een spandoek met de kreet “Je bent een rund als je met je vrienden stunt” en zal de brandweer een demonstratie geven. Het spandoek kan bij andere evenementen opnieuw ingezet worden. Het wrak zal voor iedereen opvallen en meteen de aandacht trekken. Als ze later bij binnenkomst het filmpje zien, zullen zij het wrak en de actie meteen herkennen en zal het hen ook bijblijven.
6.
Zelf aan de slag
a. Oriëntatie gemeente Wil jij met jouw organisatie (onderdelen van) dit project uitvoeren? Begin met een oriëntatie in je gemeente. Neem contact op met de beleidsmedewerkers en vertel ze over dit project en wat je ermee wilt doen. Kijk dan naar andere organisaties. Een samenwerking tussen een plattelandsorganisatie (KPJ, CPJ etc.) of andere jongerenorganisaties en een vrijwilligersafdeling van Veilig Verkeer Nederland is daarbij een goed startpunt. Zorg dat je een kerngroepje samenstelt met wie je het project wil doorlopen. Daarnaast zijn er tal van andere organisaties in jouw gemeente die interesse zouden kunnen hebben in dit onderwerp en/of met wie je zou kunnen samenwerken. Al deze partijen kun je benaderen voor verschillende doeleinden. Denk aan hulp bij uitvoering, meedenken, financiering, deelname aan verbetergroep, locatie etc. b. Kiezen knelpunt Kies een knelpunt voor je gemeente. Het kiezen van een knelpunt kan ook gebeuren in overeenstemming met gemeente of VVN-afdelingen. Belangrijk is dat de mening van jongeren doorslaggevend is, aangezien zij er zelf mee aan de slag gaan. c. Kiezen oplossing Aan de hand van een knelpunt wordt er gezocht naar een goede oplossing. Hiervoor worden in deze bijlage ruim 100 oplossingsrichtingen aangeboden die in de pilot zijn bedacht door de jongeren in samenwerking met beleidsmedewerkers, jongerenwerkers en VVN- medewerkers. Bij het kiezen van een oplossing worden vaak beleidskaders bepaald. Dit zijn de grenzen waarbinnen de gekozen beste oplossing moet voldoen om uitgevoerd te kunnen worden. Voor het bepalen van beleidskaders kan worden overlegd met betrokken partijen. Vaak zal degene die financieel bijdraagt, hier ook grenzen aan stellen. Daarnaast moet er natuurlijk gekeken worden naar de haalbaarheid binnen de betrokken partijen. Als handvat kan gebruik gemaakt worden van de beleidskaders die in de pilot gebruikt zijn: -
-
-
De oplossing moet specifiek voor plattelandsjongeren herkenbaar zijn. De oplossing moet door andere plattelandsjongerenorganisaties uit te voeren zijn. De oplossing moet niet conflicteren met de missie van Veilig Verkeer Nederland: ‘Ieder een veilig over straat’. (Dit betekent dat de KPJ verder moeten kijken dan alleen hun eigen perspectief). De oplossing moet binnen een bepaalde tijd uitgevoerd worden. Het succes van de oplossing moet achteraf meetbaar zijn (SMART). De organisatie van de oplossing wordt uitgevoerd door een plattelandsjongerenorganisatie(s) (of jongerenorganisatie) in samenwerking met andere lokale partner(s) (bijvoorbeeld VVN-afdelingen) Bepalen hoeveel budget er voor de oplossing beschikbaar is
Voor het kiezen van ‘de beste oplossing’ kan de songfestivalmethode worden toegepast. Deze methode is ook in dit project gebruikt. In deze methode worden punten toegekend aan de
oplossingen die bedacht zijn. Iedere deelnemer stelt een top - drie van beste oplossingen samen en geeft 5 punten voor de beste oplossing, 3 punten voor de één-na-beste oplossing en 1 punt voor de twee-na-beste oplossing. Zo wordt de ‘beste oplossing’ gekozen: de oplossing die de meeste punten heeft gekregen én binnen de beleidskaders valt. d. Voor- en nadelen bepalen Om te laten zien dat het echt de beste oplossing is en er goed over wordt nagedacht, worden voor de gekozen oplossing zoveel mogelijk voor- en nadelen van deze oplossing benoemd. Soms kan een voordeel ook een nadeel zijn. Bekijk deze eens goed en bespreek met elkaar waar het punt thuishoort. Vervolgens kijk je naar de lijst met nadelen en ga je deze een voor een wegwerken. Je zult zien dat vaak alles op te lossen is. Soms zal dit leiden tot een aanpassing van de oplossing of de uitvoering ervan. Als dit gelukt is, is het inderdaad de beste oplossing. e. Bepaling samenwerkingspartners Om te zorgen dat de beste oplossing zo snel mogelijk wordt uitgevoerd, is het van belang een ‘werkgroep’ te formeren van twee jongeren en twee volwassenen die verder aan de slag gaan met de uitvoering en coördineren van de oplossing. Gezamenlijk kan gekeken worden of er voor de gekozen oplossing andere partijen betrokken kunnen worden. Spreek duidelijk af wat je aan wie wil vragen en wie dat op zich neemt. f. Inhoudelijke invulling oplossing Als de betrokkenen bepaald zijn en de mogelijkheden geïnventariseerd, kan er verdere invulling aan de oplossing gegeven worden. Bepaal met de werkgroep wat je wil gaan doen, hoe je dat gaat uitvoeren en wanneer. Hiervoor kan het draaiboek van de pilot als voorbeeld worden gebruikt. g.Taakverdeling Zorg voor een duidelijke taakverdeling. Zorg dat je binnen elke organisatie een aanspreekpunt hebt die weet wat er gedaan moet worden. Diegene legt dan de contacten met de personen binnen de eigen organisatie die ook meewerken in de uitvoering van de oplossing. Diegene is ook verantwoordelijk voor werving van die personen en taakverdeling. Maak afspraken wanneer je weer bij elkaar komt met de werkgroep om de voortgang te bespreken en eventueel dingen waar je tegen aan loopt door te spreken of om nieuwe afspraken te maken. h. Uitvoering Zorg dat er op de dag dat de oplossing uitgevoerd zal worden, er een goed draaiboek klaarligt. Zorg dat er van tijd tot tijd duidelijk op papier staat wat er moet gebeuren en wie daarvoor verantwoordelijk is en wie het gaat uitvoeren. Wederom is er voor elke betrokken organisatie een persoon verantwoordelijk. Deze dienen ook allemaal aanwezig te zijn. Bepaal binnen de werkgroep 1 persoon die de algehele coördinatie op de dag zelf op zich neemt. Deze moet zoveel mogelijk vrij van taken zijn voor onverwachte zaken (die opgelost dienen te worden) en om beschikbaar te zijn als aanspreekpunt voor wie dan ook.
i. Contact en informatie Wil je aan de slag met jouw vereniging of afdeling, neem dan voor draaiboeken, extra informatie en/of ondersteuning contact op met: Plattelandsjongeren.nl (Suzanne Borgharts,
[email protected] / 030-2769876) Veilig Verkeer Nederland District Noord-Brabant (Mirjam Lommerse,
[email protected] / 013-5110190)
Aantekeningen
