Nieuwkomers en terugkeerders op het platteland

| |1

Nieuwkomers en terugkeerders op het platteland

Tialda Haartsen Culturele Geografie/Ruimtelijke Wetenschappen/RUG Kennisnetwerk Krimp Noord Nederland (KKNN)

| 2

Uitgangspunt presentatie › Migratie belangrijkste determinant in bevolkingsontwikkeling (nu vruchtbaarheid al een tijd constant is) › Veel oog voor uitmigratie jongeren en vergrijzing

› Belangrijk voor (krimpende) plattelandsgebieden:  In-migratie van ‘nieuwkomers’ (onderzoek Rixt Bijker)  Terugkeerders (onderzoek met Frans Thissen)  (Blijvers) (onderzoek in ontwikkeling)

| 3



|

Migratie naar minder populaire plattelandsgebieden › Wie verhuizen er naar minder populaire plattelandsgebieden en waarom? › In hoeverre verschillen de kenmerken en de motieven van de verhuizers naar minder populaire gebieden van die van de verhuizers naar populaire gebieden? › Hoe verloopt het zoekproces van migranten? (vgl. met stated-revealed preferences)

|

Theorie: counterurbanisatie › Klassieke beeld  Verhuisbeweging van stad naar platteland  ‘Middle-class’  Aangetrokken door de rurale idylle (veilige en aantrekkelijke woonomgeving)

› Maar: klassiek beeld gebaseerd op onderzoek in ‘populaire’ plattelandsgebieden

› Er is meer……..

|

Aanvulling op klassieke beeld › Plattelandsgebieden verschillen in populariteit als woongebied (ligging, bereikbaarheid, landschappelijke kwaliteit, sfeer…) › Naast ‘rurale idylle’ ook andere motieven (werk, familie) › Naast ‘middle class’ ook andere groepen (lage inkomens, arbeidsmigranten) › Ook migratie binnen platteland, over korte afstand

| 7

Wat heeft Rixt gedaan? › Populaire en minder populaire gebieden gedefinieerd › Feiten en cijfers migratie Noord-Nederland op een rij gezet

› Enquête onder nieuwkomers gehouden in 7 gemeenten › Interviews met huizenzoekers om zoekproces te doorgronden

Definitie gebieden op basis van huizenprijzen |

| 9

Feiten en cijfers [1] > helft van in-migranten van buiten Noord Ned naar platteland, 2/3 komt uit stedelijk gebied

Bron: Bijker & Haartsen, 2012

| 10

Feiten en cijfers [2]

trek naar de stad?

ruraal -> rurale migratie grootste groep! Bron: Bijker & Haartsen, 2012

verschillen tussen gebieden | 11

Feiten en cijfers [3]:

Alle plattelandsgebieden verliezen inwoners aan stad, verschil niet significant

Populaire plattelandsgebieden trekken niet significant meer migranten aan dan minder populaire plattelandsgebieden Bron: Bijker, 2013

Feiten en cijfers [4]: | 12

iets meer inmigratie uit rest NL naar populair platteland meer stedelingen naar populair platteland

iets meer 30-40 en 50+ naar populair platteland

Bron: Bijker, 2013

iets meer 0-30 jaar naar minder populair platteland

verschillen tussen gebieden | 13

Feiten en cijfers [5]:

Bron: Bijker, 2013

Enquete |

|

Enquête in 7 gemeenten › Minder populair: Reiderland, Menterwolde, De Marne, Ferwerderadiel › Populair: Aa en Hunze, Westerveld, Wymbritseradiel › Huishoudens die in de periode 2005-2009 vanuit een andere gemeente in de betreffende gemeente zijn komen wonen › Postal survey › Respons: 24 % › N = 1717 (lp: 664, p: 1053)

Minder populair platteland |

Wie verhuizen er naar minder populair platteland? (1) › Relatief jonge groep verhuizers: 48% 20-34 jaar, 6% 65+ › Minder dan helft vanuit de stad verhuisd (43%) › Terug migratie:  16% heeft eerder in dezelfde gemeente gewoond  88% heeft eerder op het platteland gewoond (return to the rural) › 28% omliggende gemeentes, 38% elders Noord Nederland, 29% elders in NL


Wie verhuizen er naar minder populair platteland? (2) › 43% hoger opgeleid › 64% betaalde baan, 10% eigen bedrijf, 8% uitkering › Inkomen ligt iets lager dan voor verhuizers naar het platteland in heel NL

› 30% werkt in gemeente of omliggende gemeentes, 30% in Groningen of Leeuwarden


Waarom platteland? Kenmerken woning (13%) Rust (43%) Fysieke kwaliteiten (42%)

Sociale kwaliteiten (17%)

Pushfactoren stad (12%)

Bekendheid platteland (12%)


Waarom dit specifieke gebied? (1) › 24%: Kenmerken van het huis: “hier stond het perfecte huis”, “geschikte woning”  Diverse groep, verhuizers uit de stad › 21%: Kwaliteit fysieke omgeving/landschap: “ruimte”, “veel natuur”, “prachtige omgeving”  Hogeropgeleiden, hogere inkomens, 35-64 jaar › 16%: Intrekken bij een partner


Waarom dit specifieke gebied? (2) › 15%: Dicht bij familie en vrienden wonen: “dichtbij familie”, “dichterbij de kinderen”  Terugmigranten, alleenstaanden, 20-34 en 65+, inkomen < 1250 EUR

› 14%: Lage huizenprijzen  20-34 jaar, alleenstaanden, verhuizers van elders in NL › 12%: Werk-gerelateerd: “dichtbij werk”, “acceptabele woon-werk afstand”, “eigen bedrijf begonnen”  Hogeropgeleiden, 35-44 jaar, omliggende gemeentes


Waarom dit specifieke gebied? (3) › 8%: Bekendheid gebied: “ben hier opgegroeid”, “bekende omgeving” › 8%: Rust › 8%: Locatie: “dichtbij Groningen”, “dichtbij de Waddenzee” › 8%: Sociale kwaliteiten omgeving: “gemoedelijkheid”, “gezellig dorp”, “vrijheid”, “veiligheid”, “de mentaliteit v/d mensen spreekt me aan”

| 22

Vergelijking met populair platteland › Logistische regresie analyse › Y = a + b.X + c.X …+ x.X › Y = verhuisd naar populair (= 0) of minder populair platteland (= 1)

› X = achtergrondkenmerken, waarden, motieven

Background characteristics Moved from urban area (urban = 1, rural = 0) Lived in municipality before (yes = 1, no = 0) Income (ref. < 1250 euros) 1250-2500 euros 2500-4000 euros > 4000 euros Household composition (ref. couple without children) Couple/single parent with children Single household Previous residence (ref. surrounding municipalities) Elsewhere in the North of the Netherlands Elsewhere in the Netherlands Abroad Higher education (yes = 1, no = 0) Age (ref. 20-34) 35-44 45-54 55-64 > 65 N Nagelkerke R2 * p<0.10; ** p<0.05, *** p<0.01

Model 1 B -0.194

Interpretatie: Een positief getal = bij een toename van de variabele neemt de kans op verhuizen naar een minder populair gebied toe |

-0.336*

Een negatief getal = bij een toename van de variabele neemt de kans op verhuizen naar een populair gebied toe

-0.257 -0.625*** -1.275***

-0.021 -0.112

0.434***

Verhuizers naar populair platteland -

Hoger inkomen Hogere opleiding Ouder

klassiek beeld

-> Eerder in gemeente gewoond !!

-0.031 0.785** -0.280** -0.392** -0.410** -0.560*** -1.139*** 1345 0.103

Verhuizers naar minder populair platteland -

Vaker uit Noord Nederland Vaker 20-34 jaar

Background characteristics Moved from urban area (urban = 1, rural = 0)

Model 2 B -0.199

Lived in municipality before -0.348* (yes = 1, no = 0) Income (ref. < 1250 euros) 1250-2500 euros -0.218 2500-4000 euros -0.593** > 4000 euros -1.280*** Household composition (ref. couple without children) Couple/single -0.002 parent with children Single household -0.134 Previous residence (ref. surrounding municipalities) Elsewhere in the 0.409** North of the Netherlands Elsewhere in the -0.075 Netherlands Abroad 0.654* Higher education (yes = 1, no -0.320** = 0) Age (ref. 20-34) 35-44 -0.398** 45-54 -0.422** 55-64 -0.573*** > 65 -1.162*** N 1345 Nagelkerke R2 0.116 * p<0.10; ** p<0.05, *** p<0.01

Values Freedom

B 0.128

Pleasure in life

-0.190

A harmonious family life Selfdiscipline

0.067 -0.053

Wealth

-0.126

Being rational Preserving public image

0.182** 0.056

Varied life

0.117*

Waarden verhuizers naar minder populair platteland |

- Vinden rationeel zijn belangrijk (logisch, nadenkend) - Vinden variatie in hun leven belangrijk (uitdagingen, vernieuwing, verandering)

Interpretatie: Een positief getal = bij een toename van de variabele neemt de kans op verhuizen naar een minder populair gebied toe Een negatief getal = bij een toename van de variabele neemt de kans op verhuizen naar een populair gebied toe

Model 3 B -0.190

Background characteristics Moved from urban area (urban = 1, rural = 0) Lived in municipality before -0.236 (yes = 1, no = 0) Income (ref. < 1250 euros) 1250-2500 euros -0.193 2500-4000 euros -0.499** > 4000 euros -1.197*** Household composition (ref. couple without children) Couple/single 0.034 parent with children Single household -0.021 Previous residence (ref. surrounding municipalities) Elsewhere in the 0.393** North of the Netherlands Elsewhere in the -0.155 Netherlands Abroad 0.559 Higher education (yes = 1, no -0.220 = 0) Age (ref. 20-34) 35-44 -0.259 45-54 -0.265 55-64 -0.361* > 65 -0.998*** N 1345 2 Nagelkerke R 0.180 * p<0.10; ** p<0.05, *** p<0.01

Values Freedom Pleasure in life

B 0.120 -0.214*

A harmonious family life Selfdiscipline

0.102 -0.045

Wealth Being rational

-0.130 0.190**

Preserving publik image Varied life

0.065 0.156**

Motivation for choosing

this area

Physical qualities

-0.494***

Housing characteristics Living close to family and friends

0.087 -0.226

Work-related

-0.539***

Quietness Familiarity of the area

-0.063 -0.309

Location Moving in with partner Low house price

-0.404* 0.798*** 0.990***

Social qualities

0.428*

|

Motieven verhuizers naar minder populair platteland vaker -

Partner Lage huizenprijzen Kwaliteit sociale omgeving

Motieven verhuizers naar populair platteland vaker -

Kwaliteit fysieke omgeving Werk Locatie

| 26

Zoekproces [1] › Interviews/dagboek bijhouden tijdens zoekproces › Onderscheid tussen lokale, regionale en langeafstands zoekers

› Lokale zoekers zoeken binnen dorpen, en blijven bij hun zoekgebied › Regionale en langeafstandszoekers zoeken in gebieden, en veranderen die makkelijker

| 27

Zoekproces [2] › De band met het lokale is voor lokale zoekers heel belangrijk, vaker aanpassing eisen aan huis › Lokale zoekers hebben voordeel van lokale kennis over sociale kwaliteiten (verschillen tussen dorpen of straten) › Beeldvorming van gebieden speelt voor regionale en LA zoekers een belangrijke rol, maar zodra ze gaan ‘rondrijden’ en ‘huizen kijken’ verandert dit snel (en door toeval)

| 28



| 29

Terugkeerders › Motieven van jongvolwassen terugmigranten naar de Noordoostpolder

| 30

Terugmigratie in theorie › Twee groepen terugmigranten

(Niedomysl & Amcoff , 2010)

1. ‘failures’: vluchten terug naar plaats van

geboorte/jeugd, veilig en bekend 2. ‘success-players’: gaan terug om plaats van geboorte/jeugd te helpen, of om oude dag door te brengen

› Sociale motieven zijn belangrijk voor (jonge) terugmigranten (Niedomysl & Amcoff , 2010) › Maar: als vertrekkers en nieuwkomers meer divers zijn dan we dachten, waarom terugkeerders dan niet?

| 31

Methodologie › 4139 jong-volwassenen (17-29 jaar) verhuisden naar de NOP van 1/1/2005-30/9/2010 › 1532 (37%) is een terugmigrant › 1051 nog steeds in de NOP in oktober 2010 (25%) › Postal survey (respons 212) › Vragen over terugkeer motieven, migratie geschiedenis, band met het gebied, ideeen over vertrekken en terugkeren, en achtergrondkenmerken › Vertrek vanwege onderwijs (81%) of werk (4%) › 60% hoogopgeleid; gemiddeld 19 jaar bij vertrek, 23 jaar bij terugkeer; 33% mannen (vgl. 49% mannen in 1051 terugkeerders populatie)

| 32

| 33

Differences in orientation of young return migrants, based on the importance attributed to a list of reasons (result Principal Component Analysis, rotated components, varimax method, pairwise exclusion missing cases) Possible reasons to return to Social Family Functional Partner NOP orientation orientation orientation orientation Parents Other family Friends Rural environment Sport/social clubs Partner Job (taking over family firm or other job) No job, temporary stay in parental home

Percentage of explained variance

0,281 -0,021 0,718 0,090 0,760 0,114 0,087

0,730 0,824 0,245 0,488 -0,007 0,045 -0,025

-0,357 0,175 0,015 0,515 0,246 -0,025 0,874

-0,220 0,125 0,292 0,210 0,146 0,906 -0,085

0,664

0,017

-0,112

-0,382

20,5

18,9

15,8

14,8

Table 3:

Characteristics of young adult return migrants with a strong orientation on four different components of reasons to return (Compare means of factor scores, ANOVA or Pearson correlation coefficient; significance < 0.05) (Source: Survey RUG 2010) Strong orientation:

Background  Age characteristics:  Gender  Level of education  Job Migration history:

Identification with NOP:

Context:

Migration expectations :

Social young

Family -

Functional older

Partner -

-

female

male

female

-

-

-

-

-

-

yes

-

 Type of household

with parents

-

independent

independent

 Place of birth

outside NOP

-

villages NOP

-

19-20

-

-

-

-

-

-

-

education

-

-

-

no

-

-

-

yes

yes

-

yes

-

-

pioneers

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

positive

positive

-

strong

-

-

-

-

-

positive

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

No

No

 Age at departure  Length of stay outside NOP  Motives for departure  Would have left anyway  Return certain beforehand  (Grand)parents migration history  Rural image-base dimension  Sense of place dimension  Valuation dimension  Relation with NOP during leave  Opinion on NOP landscape  Distance to former place of residence  Actual place of residence  Expect to leave NOP within 5 years time

| 34

| 35

Conclusie: ‘back to theory’ › Familie en vrienden zijn belangrijk voor terugkeerders, maar ze zijn niet één aparte orientatie › Social orientation lijkt samen te hangen met ‘failure’; of overbruggen van in-between onderwijs en baan stadium › Functional (job) orientation: kan samenhangen ‘success’ -> groep mensen met hoog human and social capital? › Verschillende soorten zelfstandigheid lijkt een rol te spelen (economisch, huishouden)

|

Conclusie: band met het gebied › Functional and partner orientation: geworteld in het gebied via (groot)ouders; positief over het landschap en het leven op het platteland › Social and family orientation: ‘terugkeer stond bij vertrek al vast’ -> indicator voor bewuste keuze om toekomst in thuisregio te zoeken?

| 37

Meer lezen? › rapporten enquetes 7 gemeenten: zie website KKNN › Diverse internationale tijdschriftartikelen (mail [email protected] of [email protected]) › Proefschrift Rixt Bijker (januari 2013) › Paper terugmigratie (mail [email protected])

Nieuwkomers en terugkeerders op het platteland

Recommend Documents