Zelfstandig ondernemer worden na je studie?

Zelfstandig ondernemer worden na je studie? Zes portretten van succesvolle bèta-, technische en ICT-vrouwen

Charlotte van Leeuwen ondernemer sinds 1 jaar • Natuurkunde, Universiteit van Amsterdam • Oprichter en CEO (Yes) WE CANTEEN

Studeren en ondernemen tegelijk ‘De analytische vaardigheden die ik heb geleerd tijdens ‘Op den duur kunnen we mensen met autisme de mijn studie Natuurkunde ik nu(nog) in ombeter de kantines in tools bieden waarmee zet zij zich kunnen Nederland veranderen!’ redden in te het leven’

Charlotte van Leeuwen twijfelde na het vwo tussen de studies Natuurkunde, Psychologie en Kunstgeschiedenis. Het werd Natuurkunde, en daar is ze nog steeds heel blij mee: ‘Je bent bij Natuurkunde met verschillende vraagstukken bezig en je merkt dat je elke dag weer een stuk slimmer wordt.’ Naast studeren aan de UvA, studeerde Charlotte ook in Singapore. Ze ontdekte daar een andere vorm van catering: ‘Geen massacateraar op de universiteit, maar allemaal kleine stalletjes van lokale ondernemers met heerlijk eten!’ Samen met een medestudent besloot Charlotte kantines aan te pakken, te beginnen bij haar eigen universiteit. Door hun enthousiaste verhaal en doorzettingsvermogen, werkte de UvA mee. Na het schrijven van een ambitieus business plan was WE CANTEEN een feit: een cateringconcept voor bedrijven, universiteiten, ziekenhuizen en andere grote instellingen in Nederland. In plaats van één cateraar zijn er bij WE CANTEEN verschillende kraampjes van lokale ondernemers met een hart voor eten. Inmiddels zijn 200 ondernemers aangesloten bij WE CANTEEN. Charlotte is erg trots op de proefweken die ze onder andere bij de UvA hebben georganiseerd: ‘Er kwamen meer dan 7.000 bezoekers op af; voor het lekkere eten en de diversiteit aan ondernemers.’ En de link met Natuurkunde? ‘Tijdens mijn studie heb ik geleerd om het totaalplaatje te zien en problemen op te lossen!’ www.yeswecanteen.nl

Tips • Start met ondernemen tijdens je studie: dan zit je nog nergens aan vast • Zoek een business partner en vul elkaars kwaliteiten aan • Deel je tegenslagen en successen met je business partner • Zoek een bedrijfsruimte waar veel andere startende ondernemers werken: inspireer en motiveer elkaar!

Elma Bassa ondernemer sinds 2003 • MTS Werktuigkunde & HTS Duurzame Technologie, Avans Hogeschool Tilburg • Commercieel Uitvinder van NOMONRO Dress Clip en INSCENE Netwerk app. • Productinnovator & Founder New Business Inscene Company BV



Oog voor trends ‘Door ‘Op den mijnduur technische kunnen achtergrond we mensen benmet ik goed autisme de in staatbieden om ideeën naar concrete te kunnen tools waarmee zij zichproducten (nog) beter vertalen’ redden in het leven’

Voor de enthousiaste ondernemer Elma Bassa is de kiem voor zelfstandig ondernemerschap al gelegd tijdens haar studie Duurzame Technologie. Elementen die centraal stonden tijdens deze studie, zoals het zoeken en aangaan van verbindingen (tussen mensen, techniek, materiaal en commercie), prikkelden haar ondernemende geest. Ze koos ervoor om stage lopen bij een klein ondernemerscollectief van uitvinders. Elma had o.a. bij KLM Catering Services een interessante en uitdagende baan als projectmanager van innovatieprojecten. Haar creativiteit, haar oog voor (latente) behoeftes van mensen en haar ondernemende geest leidden er toe dat zij in 2003 voor zichzelf begon. Ze stond aan de wieg van verschillende nieuwe en innovatieve ontwikkelingen, zoals de biologisch afbreekbare luier, de ‘Groene Uitvaartkist’ van Monuta en Staatsbosbeheer, de NOMONRO Dress Clip en de INSCENE app. Elma is mede-eigenaar van Inscene Company BV: een organisatie die bedrijven uit de industrie inspireert en ondersteunt bij het bedenken, ontwikkelen en implementeren van innovatieve, duurzame producten/diensten. Elma is als ondernemer lid en voorzitter van Entre Femmes, het netwerk van vrouwelijke ondernemers in Utrecht. Dit lidmaatschap levert haar waardevolle contacten en kennis op. ‘Het voordeel van ondernemer zijn is dat je flexibel kunt werken, en de vrijheid hebt om zelf te bepalen aan welk product je werkt, met wie en voor welke klant. Het is voor mij één groot avontuur!’ www.inscenecompany.nl www.nomonro.com www.mobasprojects.nl

Tips • Onderhoud de contacten van je studie (stage bedrijf, studiegenoten) • Verken de arbeidsmarkt goed en loop stage • Zoek allianties en ga samen met andere ondernemers opdrachten aan • Ontdek je eigen krachten en talenten door diversiteit aan opdrachten • Leer door te doen en neem risico’s (trial & error) • Geloof in jezelf en toon doorzettingsvermogen

Freena Eijffinger ondernemer sinds 2007 • Bedrijfskundige Informatica, Hogeschool Rotterdam • CEO & Founder Autitouch

werk zelf bepalen ‘Op den wewe mensen met met autisme de ‘Op denduur duurkunnen kunnen mensen autisme de tools bieden zij zij zichzich (nog) beterbeter kunnen tools biedenwaarmee waarmee (nog) kunnen redden ininhet redden hetleven’ leven’ Freena Eijffinger is al van jongs af aan geïnteresseerd in computers. Ze studeerde daarom Bedrijfskundige Informatica aan de Hogeschool Rotterdam en rondde deze studie cum laude af. Freena komt uit een familie waar ondernemerschap hoog in het vaandel staat, toch werkte ze eerst als consultant bij IBM. In 2007 besloot ze dat ze zelf wilde bepalen op welke manier ze werkt. Ze startte daarom met een werving- & selectiebureau in de ICT. ‘Dat heb ik in 2009 afgebouwd vanwege de economische crisis. In die tijd werd bij mijn broer de diagnose autisme gesteld. Ik bedacht én ontwikkelde software waarmee het eenvoudiger wordt om diagnoses voor autisme te stellen.’ Haar eigen bedrijf Autitouch was een feit. En met succes! Freena won met Autitouch de Herman Wijffels Innovatieprijs én de Microsoft BizSpark Dutch startup 2012. Freena werkt met een team van zes mensen en haar werk is divers: ze spreekt vaak op events en doet wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met TNO en universiteiten.

www.autitouch.com

Tips • Werk tijdens je studie al aan je netwerk • Verzamel visitekaartjes • Houd je LinkedIn-profiel up to date en professioneel • Durf op mensen af te stappen en neem risico’s • Wees ook bereid iets gratis te doen • Wie goed doet, goed ontmoet • Zorg voor goed projectmanagement

Lidwine van As meer dan 10 jaar ondernemer • Bedrijfskundige Informatica, Hogeschool van Amsterdam • Eigenaar Grey Matter en Innovaxis



controle en diversiteit ‘Opondernemer den duur kunnen we mensen met autisme de ’Als verveel ik me geen moment!’ tools bieden waarmee zij zich (nog) beter kunnen redden in het leven’

Lidwine, ‘Het meisje met de talenknobbel’, is inmiddels alweer 20 jaar een volbloed ICT-specialist. Met slechts twee exacte vakken in haar pakket, studeerde ze Informatica aan de Hogeschool van Amsterdam. Haar omgeving reageerde verbaasd. ‘Als ik nu terugkijk, is het een logische stap geweest. Ik geniet van het uitzoeken hoe ik een programma het beste kan laten werken. Mijn werk is verre van eenzijdig, want ik ben op allerlei fronten bezig: met techniek, met advisering en met het in de markt zetten van mijn producten.’ Afwisseling en nieuwe uitdagingen, dat past bij Lidwine. Ze werkte op detacheerbasis en als freelancer, waar ze meer controle en diversiteit zocht. ‘Als freelancer zag ik wel op tegen acquisitie. Gelukkig deed mijn netwerk zijn werk!’ In 2011 startte ze met Innovaxis, een softwarebedrijf. Een spannende stap. Inmiddels werken er twee programmeurs uit de Oekraïne voor Innovaxis en zal volgend jaar het 1e product ‘Omega’ gelanceerd worden. Lidwine ziet de toekomst positief tegemoet en ze vindt het belangrijk dat ook vrouwen hun weg naar ICT weten te vinden. ‘Het is uitdagend werk waar meisjes heel gelukkig in kunnen worden. Ik ben er trots op dat ik een steengoede ICT’er en ondernemer ben en bij kan dragen aan ICT-ontwikkelingen. Het is tijd dat we niet meer denken over wat vrouwen kunnen toevoegen aan ICT, maar over wat ICT kan geven aan vrouwen.’ www.innovaxis.nl www.grey-matter.nl

Tips • Wees niet bang om risico’s te nemen • Leer van het maken van fouten, als mens en als ondernemer • Zoek een sparring partner of coach • Breid je netwerk uit • Draai nooit in je eentje in een kringetje

Tamara Derksen ondernemer sinds 2 jaar • Architecture Building and Planning, Technische Universiteit Eindhoven • Onafhankelijk adviseur maatschappelijke (huis­vestings-) vraagstukken en gezonde gebouwen bij Wolf Advies

snijvlak van mens en techniek ‘Op den duurbiedt kunnen we mensen met autisme de ‘Ondernemen juist kansen in economisch mindere tijden’waarmee zij zich (nog) beter kunnen tools bieden

redden in het leven’ Voor Tamara was een carrière als ondernemer geen vanzelfsprekende keuze. In 2006 ging zij aan de slag als bouwkundig adviseur bij een huisvestingadviesbureau. Na een jaar kreeg zij een vast contract, maar als gevolg van de crisis werd zij eind 2010 ontslagen. Het was dit ontslag dat haar liet nadenken over ondernemerschap. Gelukkig zag Tamara kansen: ‘Ik wilde gaan ondernemen op het snijvlak van mens en techniek. Daarom koos ik destijds ook voor Bouwkunde, om omgevingen te kunnen creëren en te bouwen waarin mensen optimaal functioneren.’ Om erachter te komen of ondernemerschap iets voor haar was, zocht Tamara contact met diverse ondernemers- en vrouwennetwerken en sprak zij met bevriende ondernemers. ‘Ik associeerde ondernemerschap met heel hard werken, maar dit bleek in de praktijk erg mee te vallen! In loondienst was ik vaak afhankelijk van anderen, nu kan ik zelf mijn eigen tijd en werkzaamheden indelen. Daarvoor moet je uiteraard goed kunnen plannen en deze planning goed kunnen bespreken met je opdrachtgever.’ Nu is Tamara adviseur bij Wolf Advies, haar eigen eenmanszaak, en haalt in mindere economische tijden nog steeds opdrachten binnen. Opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld scholen, zorginstellingen en gemeentes. Daarnaast is Tamara ook directeur van Stichting Roof Update: het kennisplatform voor duurzame innovaties op daken en gevels. Door haar technische achtergrond in combinatie met haar ondernemerskwaliteiten is Tamara hier de juiste vrouw op deze plek!

Tips • Schep realistische verwachtingen bij klanten • Stel haalbare doelen en start klein • Zorg dat je vaste lasten in het begin zo laag mogelijk zijn • Volg trainingen voor ondernemers • Wees creatief en pak zoveel mogelijk op

Elphi Nelissen ondernemer sinds 1991 • Bouwkunde, Technische Universiteit Eindhoven • Eigenaar van Nelissen Ingenieursbureau b.v.

Van eenmanszaak naar ‘Op den duur kunnen bedrijf we mensen met autisme de volwaardig ‘Ik benbieden er trots waarmee op dat mijnzij bedrijf volwassen is: kunnen een tools zich (nog) beter bedrijf in de wereld!’ reddendat inmeetelt het leven’

Bij de start van haar eigen ingenieursbureau als eenmanszaak werd ze wel eens beschouwd als ‘dat meisje met een leuk bureau’. Zelf had Elphi Nelissen ook niet gedacht dat ze ondernemer zou worden, want ondernemerschap was haar niet met de paplepel ingegoten. Toch besloot ze op advies van een vriendin na 8,5 jaar werkervaring als adjunct-directeur bij een adviesbureau, de stap naar een eigen architectenbureau te nemen. Inmiddels heeft Elphi 60 werknemers in dienst bij Nelissen Ingenieursbureau b.v.: een adviesbureau voor adviezen in de elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties, bouwfysica, akoestiek, en brandveiligheid. Een volwaardige volwassen onderneming met inmiddels een zeer goede naam. Naast haar eigen architectenbureau is Elphi ook decaan van de faculteit Bouwkunde van de TU Eindhoven. En nog steeds zeer betrokken bij haar eigen bureau. ‘Ik bezit nu nog 40% van de aandelen, maar het is belangrijk dat Nelissen Ingenieursbureau in de toekomst op eigen benen kan staan. En er moet ook verjongd worden.’ Elphi is jarenlang lid geweest van ‘het Bouwnetwerk’, een actief netwerk voor hogeropgeleide vrouwen die werken in de bouw. Als advies geeft ze studenten mee om al tijdens de studie ervaring op te doen als ondernemer. ‘Want, als jonge ondernemer kun je nog veel risico’s nemen.’ www.nelissenbv.nl

Tips • Blijf dicht bij jezelf • Neem opdrachten aan die passen bij jouw eigen kwaliteiten • Word lid van een netwerk en bouw dit al op tijdens je studie • Zoek een mentor of een ervaren ondernemer. • Wees realistisch en ‘down to earth’ • Doe praktijkervaring op na afstuderen

Wil jij ook in contact komen met andere vrouwelijke ondernemers in Europa? Meld je aan voor het internationale FE:MALE netwerk!

www.femaleproject.eu

Uitgave VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek Science Park 400 1098 XH Amsterdam

Samenstelling: VHTO

T 020 8884220

Fotografie: Liesbeth Dingemans

E [email protected]

Vormgeving: Carta

W www.vhto.nl

© 2012 VHTO

Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie (mededeling) ligt uitsluitend bij de niet aansprakelijk Paars: PMS 2617 C 75 auteur; M 10 Y 12 K 15de Commissie R 89 G 20 B 111 kan WEB-RGB: 59 14 16F oranje: PMS 1665

C0

M68

Y 100 K 0

worden gesteld voor het gebruik van de informatie die erin is vervat.

R 236 G 105 B 0

WEB-RGB: EC 69 00